Κοινοί κανόνες για τα ταμεία της ΕΕ (2021-2027)

ΣΥΝΟΨΗ ΤΟΥ ΑΚΟΛΟΥΘΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ:

Κανονισμός (ΕΕ) 2021/1060 για τον καθορισμό κοινών διατάξεων για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης, το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο+, το Ταμείο Συνοχής, το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Θάλασσας, Αλιείας και Υδατοκαλλιέργειας, και δημοσιονομικών κανόνων για τα εν λόγω Ταμεία και για το Ταμείο Ασύλου, Μετανάστευσης και Ένταξης, το Ταμείο Εσωτερικής Ασφάλειας και το Μέσο για τη Χρηματοδοτική Στήριξη της Διαχείρισης των Συνόρων και την Πολιτική των Θεωρήσεων

ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΣΚΟΠΟΣ ΤΟΥ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ;

Ο κανονισμός, που είναι γνωστός ως κανονισμός περί κοινών διατάξεων, ορίζει ένα σύνολο κοινών δημοσιονομικών κανόνων που ισχύουν για τις ακόλουθες πηγές χρηματοδότησης της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ), καθώς και πρόσθετες κοινές διατάξεις για τα ταμεία που σημειώνονται με αστερίσκο (*):

• το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) (*)·
• το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο+ (ΕΚΤ+) (*)·
• το Ταμείο Συνοχής (*)·
• το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης (ΤΔΜ) (*)·
• το Ευρωπαϊκό Ταμείο Θάλασσας και Αλιείας (ΕΤΘΑ) (*)·
• το Ταμείο ασύλου, μετανάστευσης και ένταξης·
• το Ταμείο Εσωτερικής Ασφάλειας· και
• το Μέσο για τη Χρηματοδοτική Στήριξη για τη Διαχείριση των Συνόρων και την Πολιτική Θεωρήσεων.

ΒΑΣΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ

Πέντε στόχοι πολιτικής

Το ΕΤΠΑ, το ΕΚΤ+, το Ταμείο Συνοχής και το ΕΤΘΑ υποστηρίζουν τους παρακάτω στόχους πολιτικής:

• μια πιο ανταγωνιστική και έξυπνη Ευρώπη, προωθώντας:
  • καινοτόμο και έξυπνο οικονομικό μετασχηματισμό,
  • περιφερειακή συνδεσιμότητα της τεχνολογίας πληροφοριών και επικοινωνίας·
• μια πιο πράσινη οικονομία χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, για τη μετάβαση προς ένα ουδέτερο ισοζύγιο άνθρακα, προωθώντας:
  • μια καθαρή και δίκαιη ενεργειακή μετάβαση,
  • πράσινες επενδύσεις (που σχετίζονται με τη διατήρηση των φυσικών πόρων),
  • γαλάζιες επενδύσεις (που σχετίζονται με ωκεανούς, θάλασσες και ακτές),
  • την κυκλική οικονομία,
  • μετριασμό των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής και την προσαρμογή,
  • πρόληψη και διαχείριση κινδύνων,
  • βιώσιμη αστική κινητικότητα·
• μια πιο συνδεδεμένη Ευρώπη, ενισχύοντας την κινητικότητα·
• μια πιο κοινωνική και χωρίς αποκλεισμούς Ευρώπη, εφαρμόζοντας τον ευρωπαϊκό πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων· και
• μια Ευρώπη πιο κοντά στους πολίτες, μέσω της βιώσιμης και ολοκληρωμένης ανάπτυξης όλων των εδαφικών τύπων και των τοπικών πρωτοβουλιών.

Στόχοι για το κλίμα

Τα ταμεία θα πρέπει να συμβάλλουν στην ενσωμάτωση των δράσεων για το κλίμα και στην επίτευξη του συνολικού στόχου του 30 % των δαπανών του προϋπολογισμού της ΕΕ για την επίτευξη των στόχων για το κλίμα. Ειδικότερα, τα κράτη μέλη της ΕΕ πρέπει να παρέχουν πληροφορίες σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο υποστηρίζουν τους περιβαλλοντικούς στόχους και τους στόχους για το κλίμα με τη συνεισφορά τους στο συνολικό στόχο να εκφράζεται ως ποσοστό των οικείων συνολικών κονδυλίων του ΕΤΠΑ και του Ταμείου Συνοχής. Εάν δεν σημειωθεί επαρκής πρόοδος όσον αφορά την επίτευξη αυτών των στόχων, το κράτος μέλος και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή συνάπτουν συμφωνία σχετικά με διορθωτικά μέτρα στην ετήσια συνεδρίαση επανεξέτασης.

Βασικές αρχές

Τα κράτη μέλη και η Επιτροπή εκτελούν τα κονδύλια του προϋπολογισμού με βάση τις ακόλουθες αρχές.

• Κοινή διαχείριση μεταξύ της Επιτροπής και των κρατών μελών. Οι δράσεις σχεδιάζονται από κοινού. Τα κράτη μέλη είναι υπεύθυνα για την υλοποίηση των δράσεων και την επιστροφή των χρημάτων για τις δαπάνες στους δικαιούχους, ενώ η Επιτροπή παρακολουθεί την εκτέλεση, αποζημιώνει τα κράτη μέλη και είναι τελικά υπόλογη για τον προϋπολογισμό.
• Εταιρική σχέση και πολυεπίπεδη διακυβέρνηση. Τα κράτη μέλη πρέπει να οργανώσουν και να υλοποιήσουν μια ολοκληρωμένη εταιρική σχέση που θα περιλαμβάνει τουλάχιστον τους ακόλουθους εταίρους:
  • περιφερειακές, τοπικές, αστικές και άλλες δημόσιες αρχές·
  • οικονομικούς και κοινωνικούς εταίρους·
  • αρμόδιους φορείς που εκπροσωπούν την κοινωνία των πολιτών, όπως περιβαλλοντικοί εταίροι, μη κυβερνητικές οργανώσεις και φορείς που προωθούν την κοινωνική ένταξη, τα θεμελιώδη δικαιώματα, τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία, την ισότητα των φύλων και την απαγόρευση των διακρίσεων·
  • ερευνητικούς οργανισμούς και πανεπιστήμια.
• Οριζόντιες αρχές, διασφαλίζοντας:
  • τον σεβασμό των θεμελιωδών δικαιωμάτων και τη συμμόρφωση με τον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ·
  • ότι λαμβάνονται υπόψη η ισότητα μεταξύ ανδρών και γυναικών, η ενσωμάτωση της διάστασης του φύλου και η ενσωμάτωση της προοπτικής του φύλου, καθώς και η προσβασιμότητα για τα άτομα με αναπηρία·
  • ότι λαμβάνονται τα κατάλληλα μέτρα για την αποτροπή οποιασδήποτε διάκρισης λόγω φύλου, φυλετικής ή εθνοτικής καταγωγής, θρησκείας ή πεποιθήσεων, αναπηρίας, ηλικίας ή γενετήσιου προσανατολισμού κατά την προετοιμασία, εφαρμογή, παρακολούθηση, αναφορά και αξιολόγηση των προγραμμάτων.

Συμφωνία εταιρικής σχέσης

Κάθε κράτος μέλος καταρτίζει μια συμφωνία εταιρικής σχέσης που καθορίζει τον τρόπο με τον οποίο σκοπεύουν να κάνουν αποτελεσματική και αποδοτική χρήση του ΕΤΠΑ, του ΕΚΤ+, του Ταμείου Συνοχής, του ΤΔΜ και του EΤΘΑ για την περίοδο 2021-2027.

Προγραμματισμός

Σε συνεργασία με τους εταίρους, τα κράτη μέλη καταρτίζουν χρηματοδοτικά προγράμματα για την περίοδο 2021-2027 που θα υποβληθούν στην Επιτροπή το αργότερο τρεις μήνες μετά την υποβολή της συμφωνίας εταιρικής σχέσης. Ο κανονισμός θεσπίζει κανόνες σχετικά με τις ακόλουθες πτυχές προγραμματισμού:

• περιεχόμενο·
• έγκριση·
• τροποποίηση·
• κοινή στήριξη από το ΕΤΠΑ, το ΕΚΤ+, το Ταμείο Συνοχής και το ΤΔΜ·
• μεταφορά πόρων, συμπεριλαμβανομένων των ειδικών κανόνων για τις μεταφορές από το ΕΤΠΑ και το ΕΚΤ+ στο ΤΔΜ.

Εδαφική ανάπτυξη

Η προσέγγιση της ολοκληρωμένης εδαφικής ανάπτυξης ενισχύεται και μπορεί να υποστηριχθεί με οποιονδήποτε από τους ακόλουθους τρόπους:

• ολοκληρωμένες χωρικές επενδύσεις, που επιτρέπουν στα κράτη μέλη να συνδυάζουν χρηματοδότηση από διάφορα ταμεία, προγράμματα ή προτεραιότητες του ίδιου προγράμματος για να εξασφαλίσουν μια ολοκληρωμένη στρατηγική για μια συγκεκριμένη περιοχή·
• τοπική ανάπτυξη με την πρωτοβουλία τοπικών κοινοτήτων, ένα εργαλείο που χρησιμοποιείται σε υποπεριφερειακό επίπεδο, συμπληρώνοντας την υποστήριξη που παρέχεται σε τοπικό επίπεδο για την κινητοποίηση και τη συμμετοχή τοπικών κοινοτήτων και οργανισμών, με έμφαση στα παρακάτω:
  • δημιουργία ικανοτήτων,
  • υλοποίηση των πράξεων, και
  • διαχείριση στρατηγικής, παρακολούθηση και αξιολόγηση, συμπεριλαμβανομένης της επικοινωνίας μεταξύ των ενδιαφερομένων·
• άλλα εδαφικά εργαλεία που έχουν σχεδιαστεί από το κράτος μέλος.

Τεχνική βοήθεια

Με πρωτοβουλία της Επιτροπής, τα ταμεία μπορούν να στηρίζουν δράσεις προετοιμασίας, παρακολούθησης, ελέγχου, λογιστικού ελέγχου, αξιολόγησης, επικοινωνίας, και παροχής διοικητικής και τεχνικής βοήθειας για την εφαρμογή του κανονισμού και, κατά περίπτωση, και σε συνεργασία με τρίτες χώρες.

Με πρωτοβουλία ενός κράτους μέλους, τα ταμεία μπορούν να υποστηρίζουν δράσεις για την αποτελεσματική διαχείριση και χρήση των κονδυλίων, συμπεριλαμβανομένης της ανάπτυξης των ικανοτήτων των εταίρων και για την προετοιμασία, την κατάρτιση, τη διαχείριση, την παρακολούθηση, την αξιολόγηση, την προβολή και την επικοινωνία.

Επιδόσεις

Τα κράτη μέλη δημιουργούν ένα σύστημα που τους επιτρέπει να παρακολουθούν, να υποβάλλουν αναφορές και να αξιολογούν τις επιδόσεις, το οποίο αποτελείται από:

• δείκτες εκροών και αποτελεσμάτων που συνδέονται με συγκεκριμένους στόχους·
• ορόσημα που πρέπει να επιτευχθούν μέχρι τα τέλη του 2024 για τους δείκτες παραγωγής· και
• στόχους που πρέπει να επιτευχθούν μέχρι τα τέλη του 2029 για δείκτες παραγωγής και αποτελεσμάτων.

Παρακολούθηση

• Κάθε κράτος μέλος συγκροτεί επιτροπή παρακολούθησης εντός 3 μηνών από την έγκριση ενός προγράμματος. Οι επιτροπές συνεδριάζουν τουλάχιστον μία φορά τον χρόνο για να αξιολογήσουν την πρόοδο όσον αφορά την επίτευξη των στόχων του προγράμματος. Το κράτος μέλος καθορίζει τη σύνθεση της επιτροπής και πρέπει να διασφαλίζει την ισορροπημένη εκπροσώπηση των σχετικών φορέων και των εκπροσώπων των εταίρων.
• Κάθε μέλος της επιτροπής παρακολούθησης έχει δικαίωμα ψήφου. Ο εσωτερικός κανονισμός καθορίζει τα δικαιώματα ψήφου και τις λεπτομέρειες σχετικά με τη διαδικασία στην επιτροπή παρακολούθησης.
• Οι εκπρόσωποι της επιτροπής παρακολούθησης συμμετέχουν με εποπτική και συμβουλευτική ιδιότητα.
• Διοργανώνονται ετήσιες συνεδριάσεις αξιολόγησης μεταξύ της επιτροπής παρακολούθησης και κάθε κράτους μέλους για την εξέταση των επιδόσεων κάθε προγράμματος.

Αξιολόγηση

Τα κράτη μέλη ή οι διαχειριστικές αρχές τους αξιολογούν τα προγράμματα, χρησιμοποιώντας λειτουργικά ανεξάρτητους εμπειρογνώμονες, με στόχο τη βελτίωση της ποιότητας και της εφαρμογής του προγράμματος.

Η Επιτροπή θα πραγματοποιήσει τη δική της ενδιάμεση αξιολόγηση κάθε ταμείου μέχρι τα τέλη του 2024 και μια αναδρομική αξιολόγηση μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2031. Οι αξιολογήσεις βασίζονται στα ακόλουθα κριτήρια:

• αποτελεσματικότητα
• αποδοτικότητα
• συνάφεια
• συνοχή
• όφελος στην ΕΕ.

Οι αξιολογήσεις μπορούν επίσης να λαμβάνουν υπόψη την ένταξη, τη μη εφαρμογή διακρίσεων και την προβολή.

Επιπλέον, τα κράτη μέλη πρέπει να διενεργούν μια αξιολόγηση εκτίμησης του αντίκτυπού του μέχρι τις 30 Ιουνίου 2029.

Προβολή

Κάθε κράτος μέλος διασφαλίζει τόσο την προβολή της υποστήριξης σε όλες τις δραστηριότητες που σχετίζονται με πράξεις που χρηματοδοτούνται από τα ταμεία, όσο και την ενημέρωση των πολιτών της ΕΕ σχετικά με τον ρόλο και τα επιτεύγματα των ταμείων μέσω μιας ενιαίας δικτυακής πύλης που παρέχει πρόσβαση σε όλα τα προγράμματα που αφορούν το εν λόγω κράτος μέλος.

Ειδικότερα, οι δικαιούχοι και οι φορείς που χρησιμοποιούν χρηματοδοτικά μέσα αναγνωρίζουν τη στήριξη από τα ταμεία σύμφωνα με τους κανόνες που καθορίζει ο κανονισμός. Εάν δεν το πράξουν, η διαχειριστική αρχή δικαιούται να λάβει μέτρα και να ακυρώσει έως και το 3 % της στήριξης από τα ταμεία για την οικεία πράξη.

Χρηματοδοτική στήριξη

Η χρηματοδοτική συνεισφορά της ΕΕ μπορεί να λάβει οποιαδήποτε από τις ακόλουθες μορφές:

• χρηματοδότηση που δεν συνδέεται με δαπάνες, με βάση είτε την εκπλήρωση όρων είτε την επίτευξη αποτελεσμάτων·
• επιστροφή των χρημάτων επιχορηγήσεων που παρέχονται από τα κράτη μέλη στους δικαιούχους·
• επιστροφή των συνεισφορών του προγράμματος από διαχειριστικές αρχές σε χρηματοδοτικά μέσα·
• επιλέξιμες μοναδιαίες δαπάνες·
• κατ’ αποκοπή ποσά που προσδιορίζονται με σαφήνεια εκ των προτέρων·
• κατ’ αποκοπή χρηματοδότηση που προσδιορίζεται εκ των προτέρων·
• συνδυασμός των παραπάνω.

Τα κράτη μέλη χρησιμοποιούν τα ταμεία για να παρέχουν στήριξη στους δικαιούχους με τη μορφή επιχορηγήσεων, χρηματοδοτικών μέσων ή βραβείων (ή συνδυασμού αυτών).

Επιλεξιμότητα

Η επιλεξιμότητα των δαπανών καθορίζεται από εθνικούς κανόνες, εκτός εάν υπάρχουν συγκεκριμένοι κανόνες στον παρόντα κανονισμό ή στους ειδικούς για κάθε ταμείο κανονισμούς.

Οι ακόλουθες δαπάνες δεν είναι επιλέξιμες για συνεισφορά από τα ταμεία:

• τόκοι χρέους, με μικρές εξαιρέσεις·
• αγορά γης που υπερβαίνει το 10 % των συνολικών επιλέξιμων δαπανών ή το 15 % για εγκαταλελειμμένες και πρώην βιομηχανικές εγκαταστάσεις που περιλαμβάνουν κτίρια (δεν εφαρμόζεται σε πράξεις που αφορούν τη διατήρηση του περιβάλλοντος)·
• τον φόρο προστιθεμένης αξίας (ΦΠΑ), με εξαίρεση για:
  • πράξεις κάτω από 5 000 000 ευρώ (συμπεριλαμβανομένου του ΦΠΑ),
  • πράξεις κάτω από 5 000 000 ευρώ (συμπεριλαμβανομένου του ΦΠΑ), όταν ο ΦΠΑ δεν είναι ανακτήσιμος βάσει της εθνικής νομοθεσίας, ή για
  • ταμεία μικρών έργων και επενδύσεις που πραγματοποιούνται στο πλαίσιο ταμείων μικρών έργων δυνάμει του στόχου «Ευρωπαϊκή εδαφική συνεργασία» (Interreg).

Οι ειδικοί για κάθε ταμείο κανονισμοί ενδέχεται να προσδιορίζουν πρόσθετες δαπάνες που δεν είναι επιλέξιμες για συνεισφορά από το συγκεκριμένο ταμείο.

Διαχείριση και έλεγχος

Τα κράτη μέλη διαθέτουν αποτελεσματικά συστήματα διαχείρισης και ελέγχου για τα προγράμματά τους και είναι υπεύθυνα, μεταξύ άλλων, για:

• διασφάλιση της λειτουργίας των προγραμμάτων σύμφωνα με την αρχή της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης και τις λεπτομερείς βασικές απαιτήσεις·
• διασφάλιση της νομιμότητας των δαπανών στους λογαριασμούς που υποβάλλονται στην Επιτροπή·
• πρόληψη, ανίχνευση, διόρθωση και αναφορά παρατυπιών, συμπεριλαμβανομένης της απάτης·
• εξασφάλιση της ποιότητας, της ακρίβειας και της αξιοπιστίας του συστήματος παρακολούθησης και των δεδομένων για τους δείκτες·
• εξασφάλιση ότι όλες οι ανταλλαγές πληροφοριών μεταξύ των δικαιούχων και των αρχών του προγράμματος πραγματοποιούνται μέσω ηλεκτρονικών συστημάτων ανταλλαγής δεδομένων·
• εξασφάλιση της δημοσίευσης πληροφοριών·
• διαθέτουν συστήματα και διαδικασίες για να διασφαλίζεται ότι τηρούνται όλα τα έγγραφα που απαιτούνται για τη διαδρομή ελέγχου.

Η Επιτροπή πρέπει, μεταξύ άλλων:

• να είναι ικανοποιημένη ότι τα κράτη μέλη διαθέτουν αποτελεσματικά, αποδοτικά και συμμορφούμενα συστήματα διαχείρισης και ελέγχου·
• να διενεργεί ελέγχους έως και 3 έτη μετά την αποδοχή των λογαριασμών, εκτός εάν υπάρχουν υπόνοιες απάτης.

Οι διαχειριστικές αρχές είναι υπεύθυνες, μεταξύ άλλων, για τα παρακάτω:

• επιλογή πράξεων·
• διαχείριση του προγράμματος·
• υποστήριξη των εργασιών της επιτροπής παρακολούθησης·
• εποπτεία ενδιάμεσων φορέων·
• καταγραφή με ασφάλεια δεδομένων για κάθε πράξη για παρακολούθηση, αξιολόγηση, οικονομική διαχείριση, επαληθεύσεις και ελέγχους.

Ο κανονισμός καθορίζει λεπτομερείς κανόνες για τους ελέγχους που διενεργούνται από τις εθνικές ελεγκτικές αρχές, για παράδειγμα:

• τους ελέγχους των πράξεων·
• τις ρυθμίσεις ενιαίου ελέγχου·
• στήριξη από εθνικά συστήματα διαχείρισης μέσω ενισχυμένων αναλογικών ρυθμίσεων.

Δημοσιονομική διαχείριση

Ο κανονισμός θεσπίζει λεπτομερείς κανόνες, μεταξύ άλλων, για τα παρακάτω:

• δημοσιονομικές δεσμεύσεις·
• καταβολή αποζημιώσεων·
• κανόνες για πληρωμές σε κράτη μέλη·
• είδη πληρωμών και ισχύοντες κοινούς κανόνες·
• συνεισφορά της ΕΕ με βάση τις μοναδιαίες δαπάνες, τα κατ’ αποκοπή ποσά και τους ενιαίους συντελεστές, και με βάση χρηματοδότηση που δεν συνδέεται με δαπάνες·
• διακοπές και αναστολές·
• περιεχόμενο, υποβολή και εξέταση λογαριασμών·
• υπολογισμός υπολοίπου·
• δημοσιονομικές διορθώσεις·
• αρχές, κανόνες, διαδικασίες και εξαιρέσεις όσον αφορά την αποδέσμευση (ανάκληση).

Δημοσιονομικό πλαίσιο

Το ΕΤΠΑ, το ΕΚΤ+ και το Ταμείο Συνοχής υποστηρίζουν τον στόχο σχετικά με τις επενδύσεις για θέσεις εργασίας και ανάπτυξη που χορηγούνται σε όλες τις περιφέρειες επιπέδου NUTS 2 όπως καθορίζονται από τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1059/2003, όπως τροποποιήθηκε από τον κανονισμό (ΕΕ) 2016/2066 (βλ. σύνοψη).

Ειδικότερα, οι πόροι από το ΕΤΠΑ και το ΕΚΤ+ κατανέμονται στις ακόλουθες τρεις κατηγορίες περιφερειών:

• λιγότερο αναπτυγμένες περιφέρειες των οποίων το κατά κεφαλήν ακαθάριστο εγχώριο προϊόν (ΑΕγχΠ) είναι χαμηλότερο από το 75 % του μέσου όρου της ΕΕ-27 (και των 27 κρατών μελών)·
• περιφέρειες μετάβασης, των οποίων το κατά κεφαλήν ΑΕγχΠ είναι μεταξύ του 75 % και του 100 % του μέσου όρου της ΕΕ-27·
• περισσότερο ανεπτυγμένες περιφέρειες, των οποίων το κατά κεφαλήν ΑΕγχΠ είναι υψηλότερο από το 100 % του μέσου όρου της ΕΕ-27.

Το Ταμείο Συνοχής υποστηρίζει τα κράτη μέλη των οποίων το κατά κεφαλήν ακαθάριστο εθνικό εισόδημα, που μετράται σε μονάδες αγοραστικής δύναμης και υπολογίζεται με βάση τα στοιχεία της ΕΕ για την περίοδο 2015-2017, είναι χαμηλότερο από το 90 % του μέσου κατά κεφαλήν ακαθάριστου εθνικού εισοδήματος της ΕΕ-27 για την ίδια περίοδο αναφοράς.

Ο κανονισμός περιγράφει επίσης λεπτομερώς τα παρακάτω:

• πόρους για την οικονομική, κοινωνική και εδαφική συνοχή·
• πόρους για τον στόχο σχετικά με τις επενδύσεις για θέσεις εργασίας και ανάπτυξη και για το Interreg·
• δυνατότητα μεταφοράς πόρων· και
• τον καθορισμό των ποσοστών συγχρηματοδότησης.

Επανεξέταση

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης πρέπει να αναθεωρήσουν τον κανονισμό μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2027.

Πρόσθετη ευελιξία για την αντιμετώπιση των συνεπειών της επίθεσης της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας

Η τροποποίηση FAST-CARE [κανονισμός (ΕΕ) 2022/2039] τροποποιεί τον κανονισμό περί κοινών διατάξεων όσον αφορά τη χρήση ταμείων της ΕΕ σε δύο δημοσιονομικές περιόδους — την περίοδο 2014-2020 [κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 1303/2013 — βλέπε σύνοψη) και την περίοδο 2021-2027 [κανονισμός (ΕΕ) 2021/1060].

Όσον αφορά τον κανονισμό περί κοινών διατάξεων για την περίοδο 2021-2027, η τροποποίηση FAST-CARE αποσκοπεί στην ελάφρυνση των προϋπολογισμών των κρατών μελών και στη διευκόλυνση της υλοποίησης των πράξεων για την αντιμετώπιση των προκλήσεων από την επίθεση της Ρωσίας.

Ο τροποποιητικός κανονισμός περιλαμβάνει τα ακόλουθα.

• Αυξάνει το ποσοστό προχρηματοδότησης για προγράμματα από το ΕΤΠΑ, το ΕΚΤ+ και το Ταμείο Συνοχής στο πλαίσιο του στόχου σχετικά με τις επενδύσεις για θέσεις εργασίας και ανάπτυξη κατά 0,5 % το 2022 και κατά 0,5 % το 2023 της συνολικής στήριξης από τα ταμεία που καθορίζεται στην απόφαση για την έγκριση του προγράμματος σε όλα τα κράτη μέλη.
• Επιτρέπει ποσοστό συγχρηματοδότησης της ΕΕ έως και το 100% μέχρι τις 30 Ιουνίου 2024 για ξεχωριστές προτεραιότητες, που θεσπίζονται στο πλαίσιο προγραμμάτων, που στηρίζουν πράξεις για την προώθηση της κοινωνικοοικονομικής ένταξης υπηκόων τρίτων χωρών. Τουλάχιστον το 30 % της στήριξης στο πλαίσιο της προτεραιότητας πρέπει να χορηγείται σε δικαιούχους που είναι τοπικές αρχές και οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών που δραστηριοποιούνται σε τοπικές κοινότητες. Το συνολικό ποσό που προγραμματίζεται στο πλαίσιο τέτοιων προτεραιοτήτων σε ένα κράτος μέλος δεν μπορεί να υπερβαίνει το 5 % των συνολικών αρχικών εθνικών κονδυλίων του εν λόγω κράτους μέλους από το ΕΤΠΑ και το ΕΚΤ+. Το ποσοστό συγχρηματοδότησης έως και το 100% θα αναθεωρηθεί μέχρι τις 30 Ιουνίου 2024.
• Ένα νέο άρθρο (άρθρο 118α) θεσπίζει την επιλεξιμότητα για στήριξη κατά την προγραμματική περίοδο 2021-2027 σε πράξεις των οποίων το συνολικό κόστος υπερβαίνει το ένα εκατομμύριο ευρώ που είχαν επιλεγεί για στήριξη βάσει του κανονισμού (ΕΕ) 1303/2013 και είχαν ξεκινήσει πριν από τις 29 Ιουνίου 2022, και επιτρέπει την άμεση χορήγηση στήριξης από τη διαχειριστική αρχή, εφόσον πληρούνται ορισμένες σημαντικές προϋποθέσεις.
• Επικαιροποιεί επίσης τον Πίνακα I στο παράρτημα I του κανονισμού (ΕΕ) 2021/1060 για την κάλυψη των πράξεων που υλοποιούνται σε στάδια οι οποίες σε διαφορετική περίπτωση δεν θα ήταν επιλέξιμες για στήριξη κατά την περίοδο 2021-2027.

Στήριξη οικονομικά προσιτής ενέργειας (SAFE)

Ο τροποποιητικός κανονισμός (ΕΕ) 2023/435 αποτελεί μέρος μιας μεγαλύτερης αλλαγής πολιτικής για την αντιμετώπιση της ενεργειακής εξάρτησης από τη Ρωσία.

Τροποποιεί, μεταξύ άλλων πράξεων, τον κανονισμό περί κοινών διατάξεων για την περίοδο 2014-2020 για τη χρήση ταμείων της ΕΕ [κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 1303/2013] για την αντιμετώπιση των συνεπειών της αύξησης των τιμών ενέργειας σε όλα τα κράτη μέλη βς αποτέλεσμα της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία.

Τροποποιεί επίσης τον κανονισμό περί κοινών διατάξεων για την περίοδο 2021-2027, πιο συγκεκριμένα επιτρέποντας στα κράτη μέλη να χρησιμοποιήσουν μέχρι και το 7,5 % των κονδυλίων πολιτικής συνοχής για την περίοδο 2021-2027 για να συνεισφέρουν στους στόχους του REPowerEU. Τα μέτρα αυτά θα πρέπει να εναρμονίζονται με τους ειδικούς κανόνες του ταμείου, συμπεριλαμβανομένης της αρχής της «μη πρόκλησης σημαντικής ζημίας».

Ο κανονισμός (ΕΕ) 2023/435 τροποποιεί επίσης τις ακόλουθες πράξεις:

• τον Μηχανισμό Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, πιο συγκεκριμένα εισάγοντας ένα κεφάλαιο για το REPowerEU στα σχέδια ανάκαμψης και ανθεκτικότητας [κανονισμός (ΕΕ) 2021/241]·
• το αποθεματικό προσαρμογής στο Brexit [κανονισμός (ΕΕ) 2021/1755]·
• την οδηγία για τη θέσπιση του συστήματος εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπής (οδηγία 2003/87/ΕΚ).

ΑΠΟ ΠΟΤΕ ΕΦΑΡΜΟΖΕΤΑΙ Ο ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ;

Εφαρμόζεται από την 1η Ιουλίου 2021.

ΓΕΝΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

Βλ. επίσης σχετική νομοθεσία:

• Κανονισμός (ΕΕ) 2021/1139 — Ευρωπαϊκό Ταμείο Θάλασσας, Αλιείας και Υδατοκαλλιέργειας (βλέπε σύνοψη)
• Κανονισμός (ΕΕ) 2021/1056 — Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης (βλέπε σύνοψη)
• Κανονισμός (ΕΕ) 2021/1057 — EKT+ (βλέπε σύνοψη)
• Κανονισμός (ΕΕ) 2021/1058 — ΕΤΠΑ και Ταμείο Συνοχής (βλέπε σύνοψη)
• Κανονισμός (ΕΕ) 2021/1059 — Interreg (βλέπε σύνοψη).

Για περισσότερες πληροφορίες, βλέπε:

• Κανονισμός περί κοινών διατάξεων (Ευρωπαϊκή Επιτροπή).

ΒΑΣΙΚΟ ΚΕΙΜΕΝΟ

Κανονισμός (ΕΕ) 2021/1060 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 24ης Ιουνίου 2021, για τον καθορισμό κοινών διατάξεων για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης, το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο+, το Ταμείο Συνοχής, το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Θάλασσας, Αλιείας και Υδατοκαλλιέργειας, και δημοσιονομικών κανόνων για τα εν λόγω Ταμεία και για το Ταμείο Ασύλου, Μετανάστευσης και Ένταξης, το Ταμείο Εσωτερικής Ασφάλειας και το Μέσο για τη Χρηματοδοτική Στήριξη της Διαχείρισης των Συνόρων και την Πολιτική των Θεωρήσεων (ΕΕ L 231 της 30.6.2021, σ. 159-706).

Οι διαδοχικές τροποποιήσεις του κανονισμού (ΕΕ) 2021/1060 έχουν ενσωματωθεί στο αρχικό κείμενο. Αυτή η ενοποιημένη απόδοση αποτελεί απλώς εργαλείο τεκμηρίωσης.

ΣΥΝΑΦΗ ΚΕΙΜΕΝΑ

Κανονισμός (ΕΕ) 2021/1139 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 7ης Ιουλίου 2021, για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Θάλασσας, Αλιείας και Υδατοκαλλιέργειας και την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) 2017/1004 (ΕΕ L 247 της 13.7.2021, σ. 149).

Κανονισμός (ΕΕ) 2021/1056 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 24ης Ιουνίου 2021, για τη θέσπιση του Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης (ΕΕ L 231 της 30.6.2021, σ. 1-20).

Βλέπε την ενοποιημένη απόδοση.

Κανονισμός (ΕΕ) 2021/1057 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 24ης Ιουνίου 2021, περί ιδρύσεως του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου+ (EKT+) και καταργήσεως του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1296/2013 (ΕΕ L 231 της 30.6.2021, σ. 21-59).

Βλέπε την ενοποιημένη απόδοση.

Κανονισμός (ΕΕ) 2021/1058 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 24ης Ιουνίου 2021, για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης και το Ταμείο Συνοχής (ΕΕ L 231 της 30.6.2021, σ. 60-93).

Βλέπε την ενοποιημένη απόδοση.

Κανονισμός (ΕΕ) 2021/1059 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 24ης Ιουνίου 2021, για τις ειδικές διατάξεις που διέπουν τον στόχο «Ευρωπαϊκή εδαφική συνεργασία» (Interreg) ο οποίος υποστηρίζεται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης και τους μηχανισμούς εξωτερικής χρηματοδότησης (ΕΕ L 231 της 30.6.2021, σ. 94-158).

Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 1303/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 17ης Δεκεμβρίου 2013, περί καθορισμού κοινών διατάξεων για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης, το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο, το Ταμείο Συνοχής, το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Θάλασσας και Αλιείας και περί καθορισμού γενικών διατάξεων για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης, το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο, το Ταμείο Συνοχής και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Θάλασσας και Αλιείας και για την κατάργηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1083/2006 (ΕΕ L 347 της 20.12.2013, σ. 320-469).

Βλέπε την ενοποιημένη απόδοση.

τελευταία ενημέρωση 30.03.2023