Ενισχυμένη εταιρική σχέση για μια καλύτερη πρόσβαση στις εξωτερικές αγορές

Η Επιτροπή προτείνει τη δημιουργία μιας ενισχυμένης εταιρικής σχέσης με τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις και τα κράτη μέλη για μια καλύτερη πρόσβαση στις εξωτερικές αγορές. Καθορίζει τους άξονες προτεραιότητας και συνιστά την προσφυγή σε αποτελεσματικά και διαφανή μέσα πρόσβασης.

ΠΡΑΞΗ

Ανακοίνωση της Επιτροπής στο Συμβούλιο, στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, στην Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και στην Επιτροπή των Περιφερειών της 18ης Απριλίου 2007 «Η Ευρώπη στον κόσμο: ισχυρότερη εταιρική σχέση για την πρόσβαση στην αγορά για Ευρωπαίους εξαγωγείς» [COM(2007) 183 τελικό - Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα].

ΣΥΝΟΨΗ

Στη σύγχρονη παγκόσμια οικονομία, η πρόσβαση στις αγορές καθορίζει σε μεγάλο βαθμό την οικονομική ισχύ των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων και των εξαγωγέων. Η εφαρμογή μιας επαρκούς εμπορικής πολιτικής, που είναι καθοριστικής σημασίας για την ανάπτυξη και την απασχόληση, εξασφαλίζει στις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις την ανταγωνιστικότητα και μια πραγματική πρόσβαση στις αγορές.

Για την τήρηση ενός θεμιτού ανταγωνισμού, είναι απολύτως απαραίτητο να ανοίξουν ακόμη περισσότεροι οι αγορές των αναδυόμενων οικονομιών και να εξαλειφθούν οι φραγμοί στις συναλλαγές. Η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) είναι διατεθειμένη να πράξει το ίδιο για να ενθαρρύνει τον ανταγωνισμό και την καινοτομία και για να προσελκύσει τις ξένες επενδύσεις.

Η σταδιακή ελευθέρωση των αγορών συμβάλλει στην εξασφάλιση θετικών αποτελεσμάτων, τόσο για τις αναπτυγμένες όσο και για τις αναπτυσσόμενες χώρες. Γι' αυτόν το λόγο, η ΕΕ δίνει προτεραιότητα στις δεσμεύσεις που ανέλαβε στο πλαίσιο του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου (ΠΟΕ) (ES) (EN) (FR) και του προγράμματος της Ντόχα για την ανάπτυξη (ES) (EN) (FR). Κρίνεται, ωστόσο, απαραίτητο να εφαρμοστεί μια αναθεωρημένη πολιτική, με άξονα ειδικά προβλήματα και αγορές.

Η Επιτροπή προτείνει τη δημιουργία μιας ενισχυμένης εταιρικής σχέσης με τα κράτη μέλη και τις επιχειρήσεις για να υπάρξει μια σαφέστερη προσέγγιση περισσότερο προσανατολισμένη προς την παραγωγή αποτελεσμάτων. Αυτή η εταιρική σχέση οφείλει να εστιάζεται:

• στα συγκεκριμένα προβλήματα που αντιμετωπίζονται στις αγορές των τρίτων χωρών·
• στον εντοπισμό των αδυναμιών του σημερινού συστήματος·
• στον τρόπο με τον οποίο πρέπει να εξελιχθεί η πολιτική της ΕΕ στο πλαίσιο των αρνητικών αλλαγών της παγκόσμιας οικονομίας.

H Επιτροπή προβλέπει την αποκέντρωση του σημερινού συστήματος έτσι ώστε να υπάρξει μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα και διαφάνεια. Επιθυμεί επίσης να χρησιμοποιήσει αποτελεσματικότερα τις τοπικές γνώσεις και τα έργα, θέτοντας σε λειτουργία κοινοτικές ομάδες ειδικών εμπειρογνωμόνων που αποτελούνται από αντιπροσώπους της Επιτροπής, των κρατών μελών και των επιχειρήσεων. Τέλος, ζητεί να καθοριστούν κοινοτικές προτεραιότητες για να δοθεί το κύριο βάρος στα πιο επείγοντα προβλήματα.

Η πρόσβαση στις αγορές στο πλαίσιο μιας μεταβαλλόμενης παγκόσμιας οικονομίας

Στη σημερινή παγκόσμια οικονομία, τα εμπόδια στις συναλλαγές είναι:

• τα δασμολογικά εμπόδια και οι δαπανηρές τελωνειακές διαδικασίες·
• οι περιορισμοί πρόσβασης σε πρώτες ύλες·
• τα εμπόδια στο εμπόριο υπηρεσιών και στις ξένες άμεσες επενδύσεις·
• οι περιοριστικές πρακτικές για τις δημόσιες συμβάσεις·
• η αθέμιτη χρήση φορολογικών μεθόδων ή διακρίσεων (κρατικές ενισχύσεις, επιχορηγήσεις και άλλες μέθοδοι που καταστρατηγούν τους κανόνες που καθόρισε ο ΠΟΕ για την εμπορική άμυνα όπως τα μέτρα αντιντάμπιγνκ)·
• η καταχρηστική χρήση αδικαιολόγητων μέτρων σε θέματα υγείας, ασφάλειας και τεχνικών ρυθμίσεων·
• η ανεπαρκής προστασία και ο μη σεβασμός των δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας (ΔΔΙ).

Αυτά τα εμπόδια στις συναλλαγές είναι περίπλοκα και δύσκολο να διαπιστωθούν. Οι μη δασμολογικοί φραγμοί και άλλοι φραγμοί «μετά τα σύνορα» παίρνουν όλο και μεγαλύτερες διαστάσεις. Πολλά προβλήματα που ανακύπτουν όσον αφορά την πρόσβαση στις αγορές οφείλονται στο γεγονός ότι δεν εφαρμόζονται σωστά οι ισχύοντες κανόνες. Μόνο ο καλύτερος συντονισμός των κρατών μελών, των επιχειρήσεων και της Επιτροπής μπορεί να διευκολύνει τον εντοπισμό, την ανάλυση, την αξιολόγηση και την εξάλειψή τους.

Υποστήριξη της αλλαγής από ομάδες ενδιαφερομένων

Η διαβούλευση με τα ενδιαφερόμενα μέρη επιβεβαίωσε ότι για να υπάρξει πρόσβαση στις αγορές απαιτείται εντονότερη δράση σε κοινοτικό επίπεδο και μια μέθοδος που να εστιάζεται στην παραγωγή αποτελεσμάτων. Οι συστάσεις περιλαμβάνουν:

• τη βελτίωση του συνδυασμού των μέσων πολιτικής·
• την ουσιαστικότερη συμμετοχή στις πολυμερείς και διμερείς διαπραγματεύσεις·
• τη λήψη μέτρων για να εξασφαλιστεί η τήρηση των συναπτόμενων συμφωνιών·
• την παραγωγή όσο το δυνατόν περισσότερων αποτελεσμάτων μέσα από τη στενότερη συνεργασία της Επιτροπής, των κρατών μελών και των επιχειρήσεων·
• την καλύτερη ιεράρχηση των προτεραιοτήτων της δράσης για την καταπολέμηση των εμποδίων του εμπορίου·
• την προσφορά πιο αποτελεσματικών και διαφανών υπηρεσιών στις επιχειρήσεις·
• την εξάλειψη των εμποδίων στις συναλλαγές αγαθών και υπηρεσιών και στις επενδύσεις και το σεβασμό των δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας.

Ο σωστός συνδυασμός των μέσων πολιτικής για καλύτερη πρόσβαση στις αγορές

Μια ενιαία λύση ή ένας ενιαίος μηχανισμός δεν αρκούν από μόνα τους για να αρθούν τα εμπόδια στο εμπόριο. Αν και σήμερα το σύστημα του ΠΟΕ και η πολυμερής συνεργασία εξακολουθούν να αποτελούν τις καλύτερες εγγυήσεις για την πρόσβαση στις αγορές, καθοριστική σημασία έχει η χρησιμοποίηση επίσημων και άτυπων πολυμερών και διμερών μέσων. Στο πλαίσιο του ΠΟΕ, η ΕΕ έχει θέσει ως προτεραιότητα να ολοκληρωθούν με επιτυχία οι διαπραγματεύσεις του κύκλου της Ντόχα. Οι σημαντικότεροι εμπορικοί εταίροι έχουν προσχωρήσει στον ΠΟΕ (Κίνα) ή πρόκειται να προσχωρήσουν (Ρωσία). Γι' αυτόν το λόγο, μειώνεται συνεχώς η δυνατότητα χρησιμοποίησης των ενταξιακών διαπραγματεύσεων για την εξασφάλιση μεγαλύτερης πρόσβασης. Η πολυμερής συνεργασία θα ενισχυθεί, λοιπόν, μέσω της έναρξης των νέων διαπραγματεύσεων για τη σύναψη συμφωνιών ελεύθερων συναλλαγών με τις χώρες της ASEAN, την Κορέα, την Ινδία, τις χώρες της Κοινότητας των Ανδεων και της Κεντρικής Αμερικής. Η συνέχιση των συνομιλιών με τις χώρες της Mercosur και με το Συμβούλιο Συνεργασίας του Κόλπου αποσκοπεί επίσης στην ενδυνάμωση αυτής της πολυμερούς συνεργασίας.

Στο πλαίσιο του συστήματος του ΠΟΕ, πρέπει να ασκηθούν τα δικαιώματα που απορρέουν από τη συμφωνία για την επίλυση των διαφορών, με τη βοήθεια ευέλικτων μηχανισμών αποτροπής και επίλυσης των διαφορών. Για το σκοπό αυτό, οι καταγγελίες για παράβαση των διμερών συνθηκών θα περιληφθούν στον κανονισμό για τους εμπορικούς φραγμούς.

Για να αποκτήσει η ΕΕ μεγαλύτερη επιρροή σε θέματα διεθνούς συνεργασίας, πρέπει να ενισχυθεί η θέση της στο πλαίσιο των διεθνών οργανισμών τυποποίησης.

Εντούτοις, η τήρηση των κανόνων εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις διοικητικές ικανότητες, τα μέσα κατάρτισης ή τις τεχνικές υποδομές. Για να μειωθούν αυτά τα εμπόδια, η Επιτροπή και η ΕΕ καταβάλλουν προσπάθειες να αυξηθεί η βοήθεια που συνδέεται με το εμπόριο. Η Επιτροπή προτείνει επίσης να ενθαρρυνθούν οι τρίτες χώρες να κάνουν χρήση των διαδικασιών κοινοποίησης για την άρση των εμποδίων στις συναλλαγές.

Τέλος, επιβεβαιώνουν τον όλο και σημαντικότερο ρόλο της διεθνούς διπλωματίας και των πολιτικών επαφών στο πλαίσιο των προσπαθειών για την εξάλειψη των εμποδίων στις συναλλαγές, παράλληλα με τα άλλα μέσα της πολιτικής.

Προς μια ενισχυμένη εταιρική σχέση

Η Επιτροπή προτείνει τη δημιουργία μιας νέας εταιρικής σχέσης με τα κράτη μέλη και τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις. Οι σχετικές τριμερείς συνομιλίες θα συμβάλουν στην εξεύρεση των καλύτερων μεθόδων εργασίας με σκοπό:

• να καθοριστούν οι προτεραιότητες δράσης για την εξάλειψη των εμποδίων στις συναλλαγές·
• να υπάρξει διασύνδεση των βάσεων δεδομένων·
• να αναπτυχθεί ένα δίκτυο ειδικών συμβούλων σε θέματα πρόσβασης στις αγορές.

Σε τοπικό επίπεδο, οι αντιπροσωπείες της Επιτροπής, οι πρεσβείες των κρατών μελών καθώς και οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις είναι οι καταλληλότεροι για:

• να διαπιστώσουν την ύπαρξη των προβλημάτων·
• να κρίνουν αν υπάρχει δυνατότητα συντονισμένης δράσης ανάμεσα σε διαφορετικούς ειδικούς συμβούλους·
• να εξασφαλίσουν την επιτόπου παρακολούθηση.

Η αποτελεσματικότητα της συνεργασίας έγκειται στις επαφές και στη συστηματική συνεργασία που συμβάλλει στη βελτίωση της συλλογής πληροφοριών, στον εντοπισμό νέων νομοθετικών προτάσεων και στη χρησιμοποίηση των γνώσεων των τοπικών δεδομένων.

Στις Βρυξέλλες, αποστολή της συμβουλευτικής επιτροπής για την πρόσβαση στις αγορές είναι:

• να ασχολείται με την ανταλλαγή ορθών πρακτικών·
• να εντείνει το συντονισμό·
• να συνεργάζεται στενά με την επιτροπή επίλυσης των διαφορών για τους εμπορικούς φραγμούς.

Αν και η γενική συμβουλευτική επιτροπή για την εμπορική πολιτική (επιτροπή του άρθρου 133) εξακολουθεί να αποτελεί το φορέα διαλόγου, και άλλες ειδικές επιτροπές θα συνεχίσουν να διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο. Η Επιτροπή θα συνεχίσει να συζητά τακτικά με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για τα προβλήματα που συνδέονται με την πρόσβαση στις αγορές.

Καθορισμός των προτεραιοτήτων

Η αυξανόμενη πολυπλοκότητα των εμποδίων στις συναλλαγές δυσκολεύει ολοένα και περισσότερο τον εντοπισμό και την εξάλειψή τους. Γι' αυτόν το λόγο, είναι απαραίτητο η προσπάθεια να εστιαστεί στις περιπτώσεις προτεραιότητας, συγκεκριμένα:

• στα βραχυπρόθεσμα οικονομικά πλεονεκτήματα για τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις·
• στα εμπόδια που αποτελούν σοβαρή παράβαση μιας συμφωνίας·
• στην επίλυση του προβλήματος μέσα σε εύλογο χρονικό διάστημα.

Η ιεράρχηση των προτεραιοτήτων θα γίνει με βάση τις χώρες, τους τομείς και τις κατηγορίες προβλημάτων.

Ο καθορισμός προτεραιοτήτων δεν πρέπει, ωστόσο, να αποτελεί περιορισμό, αλλά να παρέχει κατευθύνσεις για την καλύτερη χρησιμοποίηση των πόρων.

Πιο αποτελεσματική και διαφανής υπηρεσία

Η πρόληψη με τη βοήθεια ενός συστήματος «έγκαιρης προειδοποίησης» επιτρέπει τον εντοπισμό των μελλοντικών εμποδίων και την εξάλειψή τους στην πηγή. Έτσι, οι ανησυχίες γνωστοποιούνται πριν από τη σύνταξη ενός νομοσχεδίου ή μιας ρύθμισης. Η βασική πρόκληση αφορά το χρόνο που είναι απαραίτητος για την εξάλειψη των εμποδίων. Οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις έχουν ανάγκη από μια ταχύτερη δράση και καλύτερα προσαρμοσμένη στη συγκεκριμένη κατάσταση. Η Επιτροπή προτείνει τη βελτίωση και απλούστευση του τρόπου καταχώρισης, ανάλυσης και επεξεργασίας των καταγγελιών τις οποίες λαμβάνει.

Ο ρόλος των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων είναι να δίνουν όσο το δυνατόν περισσότερες πληροφορίες για τα εμπόδια που αντιμετωπίζουν στις αγορές. Ρόλος της Επιτροπής είναι να διασφαλίζει τη διάδοση των πληροφοριών καταχωρώντας τις καταγγελίες που λαμβάνει στη «βάση δεδομένων για την πρόσβαση στις αγορές» (EN) και να εξασφαλίζει τη διασύνδεση στο Διαδίκτυο με άλλες βάσεις δεδομένων, με στόχο τη βελτίωση της πρόσβασης στην αγορά. Αυτή η επιγραμμική βάση δεδομένων παρέχει εύκολα προσβάσιμες και αξιόπιστες πληροφορίες όσον αφορά τους ισχύοντες δασμούς, τις διατυπώσεις εισαγωγής και τα έγγραφα που απαιτούνται για εισαγωγές σε τρίτες χώρες καθώς και πληροφορίες σχετικά με τα εμπόδια στην πρόσβαση. Για τη μεγαλύτερη διάδοση πληροφοριών, η Επιτροπή ξεκινά μια εκστρατεία προβολής στα κράτη μέλη και σε συνεργασία με αυτά, με στόχο να ενθαρρυνθούν οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις να καταχωρούν τις καταγγελίες τους. Για να υπάρχει διαφάνεια κατά την παρακολούθηση, σε κάθε περίπτωση θα αποδίδεται ένας αριθμός πρωτοκόλλου. Εξάλλου, η Επιτροπή δεσμεύεται να επικαιροποιεί τις διαθέσιμες πληροφορίες στη βάση δεδομένων και να προσθέτει σε αυτήν σταδιακά νέα τμήματα σε τομείς όπως οι υπηρεσίες, οι επενδύσεις ή ο σεβασμός των ΔΔΙ. Η Επιτροπή εξετάζει τρόπους διασύνδεσης της βάσης των δεδομένων με την υπηρεσία παροχής βοήθειας για τους εξαγωγείς από τις αναπτυσσόμενες χώρες.

Συμπεράσματα

Η δημιουργία μιας ισχυρότερης εταιρικής σχέσης αποτελεί ουσιαστική συνιστώσα της στρατηγικής για την Ευρώπη στον κόσμο και σημαντική συνεισφορά στο πρόγραμμα δράσης της Λισσαβόνας για την ανάπτυξη και την απασχόληση. Η επιτυχία του παρόντος εγχειρήματος θα εξαρτηθεί από:

• το σθένος της νέας εταιρικής σχέσης·
• τη διάθεση επαρκών πόρων·
• τη βέλτιστη χρησιμοποίηση των πόρων.

Η Επιτροπή δεσμεύεται να αντιμετωπίσει την πρόκληση αυτή και καλεί όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη να συμβάλουν στην υλοποίηση της νέας εταιρικής σχέσης.

Συμπληρωματικές πληροφορίες στον δικτυακό τόπο της ΓΔ Εξωτερικό εμπόριο (EN) (FR).

ΣΥΝΑΦΕΙΣ ΠΡΑΞΕΙΣ

Ανακοίνωση της Επιτροπής στο Συμβούλιο, στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, στην Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και στην Επιτροπή των Περιφερειών της 4ης Οκτωβρίου 2006 «Η Ευρώπη στον κόσμο: η συμμετοχή της στον παγκόσμιο ανταγωνισμό» [COM(2006) 567 τελικό - Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα].

Ημερομηνία τελευταίας τροποποίησης: 16.04.2008