(1)

Η υλοποίηση των προγραμμάτων διασυνοριακής συνεργασίας στο πλαίσιο τόσο του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Γειτονίας όσο και του στόχου της ευρωπαϊκής εδαφικής συνεργασίας (ΕΕΣ), σύμφωνα με τον εκτελεστικό κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 897/2014 της Επιτροπής (3), επηρεάστηκε από τις συνέπειες της πανδημίας COVID-19 με πρωτόγνωρο τρόπο. Η εν λόγω έκτακτη κατάσταση πρέπει να αντιμετωπιστεί με συγκεκριμένα μέτρα, τα οποία θα πρέπει να επιτρέπουν στα προγράμματα διασυνοριακής συνεργασίας στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Γειτονίας να συμβάλλουν στην αντιμετώπιση των ταχέως αναδυόμενων αναγκών με ευέλικτο και αποτελεσματικό τρόπο όσον αφορά τους τομείς που πλήττονται περισσότερο, όπως η υγειονομική περίθαλψη, οι επιχειρήσεις, συμπεριλαμβανομένων των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων, και η αγορά εργασίας, και να προωθούν την κοινωνικοοικονομική ανάκαμψη στους τομείς των προγραμμάτων.

(2)

Μέτρα συγκρίσιμα με εκείνα που θεσπίζονται με τους κανονισμούς (ΕΕ) 2020/460 (4) και (ΕΕ) 2020/558 (5) του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, τα οποία επί του παρόντος εφαρμόζονται στα προγράμματα διασυνοριακής συνεργασίας στο πλαίσιο του στόχου της ευρωπαϊκής εδαφικής συνεργασίας, θα πρέπει να εφαρμόζονται στα προγράμματα διασυνοριακής συνεργασίας στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Γειτονίας.

(3)

Για την ελάφρυνση των δημοσιονομικών επιβαρύνσεων που βαρύνουν τις συμμετέχουσες χώρες ή τους δικαιούχους της συνδρομής της ΕΕ στο πλαίσιο της πανδημίας COVID-19, ο κανόνας της συγχρηματοδότησης δεν ισχύει για τη συνεισφορά της Ένωσης όσον αφορά τις δαπάνες που πραγματοποιούνται και καταβάλλονται, όπως αναφέρεται στους ετήσιους λογαριασμούς του προγράμματος για τη λογιστική χρήση που αρχίζει την 1η Ιουλίου 2020 και λήγει στις 30 Ιουνίου 2021.

(4)

Λόγω της συσσώρευσης καθυστερήσεων στην έναρξη της περιόδου προγραμματισμού και της περαιτέρω επιβράδυνσης της υλοποίησης των έργων που προκαλούνται από την πανδημία COVID-19, η προθεσμία της 31ης Δεκεμβρίου 2021 για την υπογραφή όλων των συμβάσεων εκτός από τα έργα υποδομής που έχουν ήδη ολοκληρωθεί θα πρέπει να παραταθεί κατά ακόμη ένα έτος, έως τις 31 Δεκεμβρίου 2022. Για τους ίδιους λόγους, οι δραστηριότητες έργων που χρηματοδοτούνται από τα προγράμματα δεν αναμένεται να λήξουν στις 31 Δεκεμβρίου 2022. Συνεπώς, η προθεσμία αυτή θα πρέπει να παραταθεί κατά ακόμη ένα έτος, έως τις 31 Δεκεμβρίου 2023.

(5)

Λόγω των διάφορων μέτρων περιορισμού που εφαρμόζονται στις συμμετέχουσες χώρες, ενδέχεται να είναι δύσκολο ή και αδύνατο για τις ελεγκτικές αρχές να διενεργούν επιτόπιους ελέγχους και να εφαρμόζουν στατιστική μέθοδο δειγματοληψίας για ορισμένο χρονικό διάστημα. Κατά συνέπεια, όσον αφορά τη λογιστική χρήση από την 1η Ιουλίου 2019 έως την 30ή Ιουνίου 2020, θα πρέπει να επιτρέπεται στις ελεγκτικές αρχές να κάνουν χρήση μη στατιστικής μεθόδου δειγματοληψίας.

(6)

Η επιλογή των έργων μπορεί να γίνει μέσω ανάθεσης χωρίς πρόσκληση υποβολής προτάσεων σε εξαιρετικές περιπτώσεις και με τη δέουσα αιτιολόγηση στο πλαίσιο της πανδημίας COVID-19. Τα διαδικαστικά βήματα που πρέπει να γίνουν από την Επιτροπή θα πρέπει να συντομευθούν, εφόσον δεν απαιτείται η υποβολή πλήρους αίτησης έργου στην Επιτροπή για την αξιολόγηση του έργου.

(7)

Στον εκτελεστικό κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 897/2014 ο όρος «τελικές εκθέσεις» χρησιμοποιείται σε δύο διαφορετικά πλαίσια. Ο εν λόγω εκτελεστικός κανονισμός θα πρέπει, συνεπώς, να κάνει σαφή διάκριση μεταξύ εκείνων των τελικών εκθέσεων που καλύπτουν το πρόγραμμα, αφενός, και εκείνων των τελικών εκθέσεων που αφορούν την εκτέλεση συγκεκριμένου έργου, αφετέρου.

(8)

Η επιλεξιμότητα των δαπανών για την ενίσχυση των ικανοτήτων αντιμετώπισης κρίσεων στο πλαίσιο της πανδημίας COVID-19 θα πρέπει να επιτρέπεται κατ’ εξαίρεση από την 1η Φεβρουαρίου 2020.

(9)

Σε αντίθεση με το άρθρο 65 παράγραφος 2 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1303/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (6), το οποίο ορίζει την 31η Δεκεμβρίου 2023 ως την τελική ημερομηνία για την επιλεξιμότητα των δαπανών όσον αφορά τα προγράμματα διασυνοριακής συνεργασίας που χρηματοδοτούνται στο πλαίσιο του στόχου της ευρωπαϊκής εδαφικής συνεργασίας, ο εκτελεστικός κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 897/2014 δεν καθορίζει μια τέτοια ημερομηνία σε σχέση με τις δαπάνες που αφορούν τα προγράμματα διασυνοριακής συνεργασίας στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Γειτονίας, αλλά ορίζει ορισμένες προθεσμίες που συνδέονται με τον κύκλο του έργου και τις δραστηριότητες του έργου. Προκειμένου να διασφαλιστεί η συνοχή μεταξύ των διατάξεων του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1303/2013 και του εκτελεστικού κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 897/2014, η εφαρμογή και των δύο τύπων προγραμμάτων διασυνοριακής συνεργασίας θα πρέπει να ευθυγραμμιστεί στο μέτρο του δυνατού. Ωστόσο, για λόγους ασφάλειας δικαίου, δεν θα πρέπει να συντομευθεί η περίοδος κατά την οποία μπορούν να διεξαχθούν δραστηριότητες που συνδέονται με το κλείσιμο του προγράμματος και των έργων, συγκεκριμένα μεταξύ της 1ης Ιανουαρίου 2024 και της 30ής Σεπτεμβρίου 2024. Ως εκ τούτου, είναι σκόπιμο να συνεχιστεί η έγκριση της επιλεξιμότητας των εν λόγω δραστηριοτήτων και των αντίστοιχων δαπανών τους για την περίοδο από την 1η Ιανουαρίου 2024 έως τις 30 Σεπτεμβρίου 2024. Όσον αφορά τις εν λόγω περιόδους, είναι σκόπιμο να παραταθεί η περίοδος εκτέλεσης των προγραμμάτων κατά ένα έτος, δηλαδή έως τις 31 Δεκεμβρίου 2025.

(10)

Προκειμένου να εξασφαλιστεί ασφάλεια δικαίου για τις συμμετέχουσες χώρες, είναι σκόπιμο να ευθυγραμμιστούν οι ειδικές ρυθμίσεις και διαδικασίες για την τελική λογιστική χρήση και το κλείσιμο του προγράμματος με τις διατάξεις που ισχύουν για τα προγράμματα διασυνοριακής συνεργασίας στο πλαίσιο του στόχου της ευρωπαϊκής εδαφικής συνεργασίας. Επιπλέον, θα πρέπει να επιτραπεί η πλήρης χρήση της συνεισφοράς της Ένωσης μέσω προγραμμάτων διασυνοριακής συνεργασίας στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Γειτονίας, ώστε να επωφεληθεί από την πρόσθετη ευελιξία που παρέχεται για τον υπολογισμό της πληρωμής του τελικού υπολοίπου στο τέλος της περιόδου προγραμματισμού.

(11)

Λόγω του επείγοντος χαρακτήρα της κατάστασης που σχετίζεται με την πανδημία COVID-19, είναι σκόπιμο να προβλεφθεί η άμεση εφαρμογή των μέτρων που προβλέπονται στον παρόντα κανονισμό, η οποία θα πρέπει, συνεπώς, να αρχίσει να ισχύει την επομένη της δημοσίευσής της στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

(12)

Συνεπώς, ο εκτελεστικός κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 897/2014 θα πρέπει να τροποποιηθεί αναλόγως.

(13)

Τα μέτρα που προβλέπονται στον παρόντα κανονισμό είναι σύμφωνα με τη γνώμη της επιτροπής που έχει συσταθεί με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 232/2014,

1)

Στο άρθρο 12, προστίθεται η ακόλουθη παράγραφος 4:

2)

Στο άρθρο 15, η ημερομηνία «31 Δεκεμβρίου 2024» αντικαθίσταται από την ημερομηνία «31 Δεκεμβρίου 2025»·

3)

Το άρθρο 18 τροποποιείται ως εξής:

4)

στο άρθρο 19, η παράγραφος 1 αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

5)

στο άρθρο 28, παρεμβάλλεται η ακόλουθη παράγραφος 1α:

6)

Το άρθρο 41 τροποποιείται ως εξής:

7)

Το άρθρο 48 τροποποιείται ως εξής:

8)

Το άρθρο 64 αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

9)

Το άρθρο 77 τροποποιείται ως εξής: