INT/914

Διασυνοριακές πληρωμές / Κωδικοποίηση

ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗ

Τμήμα «Ενιαία αγορά, παραγωγή και κατανάλωση»

Πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τις διασυνοριακές πληρωμές στην Ένωση (κωδικοποίηση)
[COM(2020) 323 final – 2020/0145 (COD)]

Μόνος εισηγητής: Gonçalo LOBO XAVIER

1.Συμπεράσματα και συστάσεις

1.1Η Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή (ΕΟΚΕ) επικροτεί την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σχετικά με τις διασυνοριακές πληρωμές στην Ένωση· η πρόταση αποσκοπεί στη μείωση του κόστους των διασυνοριακών πληρωμών σε ευρώ και στην αύξηση της διαφάνειας όσον αφορά τα τέλη μετατροπής νομισμάτων.

1.2Η ΕΟΚΕ επικροτεί το γεγονός ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα αναλύσει περαιτέρω τις δυνατότητες -και την τεχνική σκοπιμότητά τους- όσον αφορά την επέκταση του κανόνα των ίσων χρεώσεων σε όλα τα νομίσματα της Ένωσης και της περαιτέρω βελτίωσης της διαφάνειας και της συγκρισιμότητας των τελών μετατροπής νομισμάτων. Η επέκταση του κανόνα των ίσων χρεώσεων σε όλα τα νομίσματα της Ένωσης θα προχωρήσει ακόμη περισσότερο στην εμβάθυνση της εσωτερικής αγοράς και θα αποτρέψει κάθε διάκριση εις βάρος των πολιτών που ζουν εκτός της ζώνης του ευρώ και οι οποίοι θα μπορούν, για παράδειγμα, να πραγματοποιούν διασυνοριακές συναλλαγές σε νόμισμα διαφορετικό από το ευρώ.

1.3Όσον αφορά την υποβολή και την καλυπτόμενη περίοδο της έκθεσης η οποία αποσκοπεί στην αξιολόγηση διαφόρων πτυχών του αντικτύπου της πρότασης κανονισμού, η ΕΟΚΕ συμφωνεί με το γεγονός ότι η εν λόγω έκθεση πρέπει να υποβληθεί το αργότερο έως τις 19 Απριλίου 2022 και να καλύπτει τουλάχιστον την περίοδο από τις 15 Δεκεμβρίου 2019 έως τις 19 Οκτωβρίου 2021.

1.4Στο πνεύμα της κωδικοποίησης και δεδομένου ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή συμφώνησαν, με τη διοργανική συμφωνία της 20ής Δεκεμβρίου 1994, ότι μπορεί να ακολουθείται ταχεία διαδικασία για την άμεση έγκριση πράξεων κωδικοποίησης (δεδομένου ότι δεν μπορούν να γίνουν ουσιαστικές αλλαγές στις πράξεις που επηρεάζονται από την κωδικοποίηση), η ΕΟΚΕ υποστηρίζει πλήρως την 20ή Απριλίου 2021 ως ημερομηνία έναρξης ισχύος του ισχύοντος κανονισμού.

2.    Η πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής

2.1Στο πλαίσιο μιας Ευρώπης των πολιτών, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δίνει έμφαση στην απλούστευση και την αποσαφήνιση του δικαίου της Ένωσης προκειμένου τούτο να καταστεί σαφέστερο και πιο προσιτό στους πολίτες. Ο στόχος αυτός, όμως, δεν μπορεί να επιτευχθεί εάν εξακολουθούν να υφίστανται πολυάριθμες διατάξεις οι οποίες, έχοντας επανειλημμένα τροποποιηθεί, συχνά δε ουσιωδώς, βρίσκονται διασκορπισμένες, τόσο στην αρχική όσο και στις μεταγενέστερες τροποποιητικές πράξεις. Απαιτείται λοιπόν η διερεύνηση και η σύγκριση μεγάλου αριθμού πράξεων για να προσδιορίζονται οι ισχύουσες διατάξεις. Ως εκ τούτου, η σαφήνεια και η διαφάνεια του δικαίου εξαρτώνται επίσης από την κωδικοποίηση των τροποποιημένων πράξεων 1 .

2.2Σκοπός της πρότασης COM(2020) 323 final της Ευρωπαϊκής Επιτροπής είναι η κωδικοποίηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 924/2009 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 16ης Σεπτεμβρίου 2009, για τις διασυνοριακές πληρωμές στην Κοινότητα και την κατάργηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 2560/2001. Ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 924/2009 τροποποιήθηκε από τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 260/2012 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου και στη συνέχεια από τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 2019/518 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου 2 .

2.3Ο νέος κανονισμός θα αντικαταστήσει τις διάφορες πράξεις που αποτελούν αντικείμενο της κωδικοποίησης· η παρούσα πρόταση σέβεται πλήρως την ουσία των κωδικοποιούμενων κειμένων και αρκείται απλώς στη συγκέντρωσή τους, επιφέροντας μόνο τις τυπικές τροποποιήσεις που απαιτούνται από την ίδια τη διαδικασία κωδικοποίησης 3 .

3.    Γενικές παρατηρήσεις

3.1Οι διασυνοριακές πληρωμές είναι ζωτικής σημασίας για την ολοκλήρωση της οικονομίας της ΕΕ και διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στη διασφάλιση ότι οι πολίτες και οι επιχειρήσεις από όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ απολαμβάνουν τα ίδια δικαιώματα που προσφέρει η ενιαία αγορά 4 . Πράγματι, οι πληρωμές αποτελούν βασικό στοιχείο της ενιαίας αγοράς η οποία περιλαμβάνει την ελεύθερη κυκλοφορία των αγαθών, των προσώπων, των υπηρεσιών και των κεφαλαίων. Όπως αναφέρεται στο έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής «Εκτίμηση επιπτώσεων που συνοδεύει το έγγραφο: Πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 924/2009 όσον αφορά ορισμένες επιβαρύνσεις για τις διασυνοριακές πληρωμές εντός της Ένωσης και των τελών για συναλλαγματικές μετατροπές» 5 , το υψηλό κόστος των διασυνοριακών πληρωμών δημιουργεί φραγμούς στην ενιαία αγορά — αποτελεσματικά εμπόδια στις διασυνοριακές δραστηριότητες των νοικοκυριών (αγορά αγαθών/υπηρεσιών σε άλλη νομισματική ζώνη) και των επιχειρήσεων (χρήση προμηθευτών που βρίσκονται στο εξωτερικό, προσέλκυση πελατών σε άλλη νομισματική ζώνη) (...). Το υψηλό κόστος των διασυνοριακών πληρωμών δημιουργεί επίσης δύο κατηγορίες χρηστών υπηρεσιών πληρωμών: αυτών που βρίσκονται στη ζώνη του ευρώ και είναι σε θέση να προσεγγίσουν, με τις πληρωμές τους, την πλειονότητα των πολιτών και των επιχειρήσεων της ΕΕ με πολύ χαμηλό κόστος, και εκείνων που βρίσκονται σε χώρες εκτός της ζώνης του ευρώ που μπορούν να προσεγγίσουν μικρό μόνο αριθμό ατόμων και επιχειρήσεων με πληρωμές χαμηλού κόστους. Προκειμένου να αντιμετωπιστούν τα δύο προβλήματα, η ανάληψη νομοθετικής δράσης σε επίπεδο ΕΕ είναι η πλέον αποτελεσματική επιλογή και συνάδει με τους στόχους των Συνθηκών.

3.2Από την εισαγωγή του ευρώ, η ΕΕ έχει αναλάβει διάφορες πρωτοβουλίες με στόχο τη μείωση του κόστους των διασυνοριακών συναλλαγών 6 . Με την πάροδο του χρόνου, η νομοθεσία σχετικά με τις διασυνοριακές πληρωμές έχει προχωρήσει σταδιακά με σκοπό τη μείωση του κόστους για τους πολίτες και τις επιχειρήσεις εντός της ζώνης του ευρώ. Ωστόσο, όπως αναφέρεται στο προαναφερόμενο έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής 7 , οι διασυνοριακές πληρωμές σε ευρώ που προέρχονται από χώρες εκτός της ζώνης του ευρώ, καθώς και οι διασυνοριακές πληρωμές εκτός του ευρώ, ανεξάρτητα από τη χώρα προέλευσης ή προορισμού, δεν ακολούθησαν την ίδια τάση όσον αφορά το επίπεδο των τελών που καταβάλλουν οι χρήστες υπηρεσιών πληρωμών.

3.3Η υπό εξέταση πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αποτελεί ένα ακόμη βήμα προς την κατεύθυνση της μείωσης του λειτουργικού κόστους. Με την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 924/2009 επιδιώκεται:

1)η μείωση του κόστους των διασυνοριακών πληρωμών σε ευρώ: με άλλα λόγια, η τιμή των ενδοενωσιακών διασυνοριακών συναλλαγών πληρωμών σε ευρώ δεν θα πρέπει να διαφέρει από την τιμή των εγχώριων συναλλαγών που πραγματοποιούνται στο εθνικό νόμισμα των κρατών μελών. Τα κράτη μέλη που δεν έχουν ως νόμισμά τους το ευρώ, μπορούν να αποφασίσουν να επεκτείνουν την εφαρμογή του εν λόγω κανονισμού στο νόμισμά τους (ρήτρα προαιρετικής συμμετοχής), υπό την προϋπόθεση ότι θα ενημερώσουν σχετικά την Ευρωπαϊκή Επιτροπή·

2)η αύξηση της διαφάνειας όσον αφορά τα τέλη μετατροπής νομισμάτων, προκειμένου να προστατεύονται οι καταναλωτές από υπέρογκες χρεώσεις για υπηρεσίες μετατροπής νομισμάτων και να εξασφαλίζεται ότι τους παρέχονται οι πληροφορίες που χρειάζονται για να κάνουν την πιο συμφέρουσα επιλογή μετατροπής νομίσματος 8 .

3.4Και οι δύο δράσεις που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα αποτελέσουν βήμα προόδου όσον αφορά την παροχή ίσων ευκαιριών στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ) σε ολόκληρη την Ευρώπη, διότι θα απελευθερώσουν το δυναμικό της ενιαίας αγοράς 9 . Οι ΜΜΕ που είναι εγκατεστημένες στη ζώνη του ευρώ θα έχουν δυνητικά μεγαλύτερη ζήτηση από καταναλωτές και επιχειρήσεις που εδρεύουν σε κράτη μέλη εκτός της ζώνης του ευρώ (όπου τα υψηλά τέλη για διασυνοριακές πληρωμές αποτελούν σημαντικό εμπόδιο). Με τη σειρά τους, οι ΜΜΕ που εδρεύουν σε κράτη μέλη εκτός της ζώνης του ευρώ θα έχουν φθηνότερη πρόσβαση σε 360 εκατομμύρια πολίτες (δυνητικούς πελάτες) και σε 16 εκατομμύρια επιχειρήσεις της ζώνης του ευρώ (πελάτες και παρόχους υπηρεσιών). Ως εκ τούτου, θα είναι σε θέση να ανταγωνίζονται καλύτερα στην αγορά της ΕΕ 10 . Ένας άλλος αναμενόμενος αντίκτυπος είναι η προώθηση μεγαλύτερης ισότητας μεταξύ των Ευρωπαίων πολιτών όσον αφορά την πρόσβαση σε χαμηλού κόστους διασυνοριακές πληρωμές.

4.    Ειδικές παρατηρήσεις

4.1Ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 924/2009 για τις διασυνοριακές πληρωμές εξισώνει, σε ολόκληρη την ΕΕ, τα τέλη για τις διασυνοριακές πληρωμές σε ευρώ εντός της ΕΕ με τα τέλη για τις εγχώριες πληρωμές σε ευρώ (δηλαδή για συναλλαγές εντός του ίδιου κράτους μέλους). Τα κράτη μέλη της ΕΕ εκτός της ζώνης του ευρώ μπορούν να αποφασίσουν να επεκτείνουν την εφαρμογή του ισχύοντος κανονισμού στο εθνικό τους νόμισμα, υπό την προϋπόθεση ότι θα ενημερώσουν σχετικά την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

4.2Μολονότι η πρόταση κανονισμού αποτελεί σημαντικό βήμα προς την εμβάθυνση της εσωτερικής αγοράς, θα ήταν σκόπιμο να εξεταστεί η δυνατότητα επέκτασης του κανόνα των ίσων χρεώσεων σε όλα τα νομίσματα της Ένωσης, όπως αναφέρεται στην αιτιολογική σκέψη 12. Πράγματι, υπάρχουν περιπτώσεις στις οποίες ορισμένες τράπεζες εγκατεστημένες σε κράτη μέλη εκτός της ζώνης του ευρώ χρεώνουν μεταξύ 15 και 30 EUR για διασυνοριακή συναλλαγή ύψους 100 EUR.

4.3Η επέκταση του κανόνα των ίσων χρεώσεων σε όλα τα νομίσματα της Ένωσης θα ήταν επωφελής για τους καταναλωτές χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών, οι οποίοι θα τυγχάνουν ίσης μεταχείρισης, ανεξάρτητα από το κράτος μέλος ή το νόμισμα στο οποίο πραγματοποιούν διασυνοριακή συναλλαγή. Η επέκταση του κανόνα των ίσων χρεώσεων σε όλα τα νομίσματα της Ένωσης θα είναι ένα ακόμη πιο φιλόδοξο βήμα, δεδομένου ότι θα σημάνει ότι οι πάροχοι υπηρεσιών πληρωμών θα ευθυγραμμίσουν τις χρεώσεις τους για όλες τις διασυνοριακές συναλλαγές μεταξύ των χωρών της ΕΕ σε οποιοδήποτε νόμισμα της ΕΕ με τις εγχώριες συναλλαγές, συμπεριλαμβανομένων των συναλλαγών σε νομίσματα που δεν είναι εκείνα της χώρας αποστολής ή αποδέκτη. Οι χρήστες υπηρεσιών πληρωμών θα επωφεληθούν σίγουρα από αυτήν την επιλογή, αλλά αυτό θα συνεπάγεται σημαντικό κόστος για τους παρόχους υπηρεσιών πληρωμών, μεταξύ άλλων όσον αφορά την υποδομή 11 .

4.4Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα πρέπει σίγουρα να εξετάσει περαιτέρω αυτή τη δυνατότητα, αναλύοντας τα οφέλη και το κόστος για όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη.

Βρυξέλλες, 10 Νοεμβρίου 2020

Alain COHEUR

Πρόεδρος του τμήματος «Ενιαία αγορά, παραγωγή και κατανάλωση»

_____________

(1)       COM(2020) 323 final .

(2)       Ό.π. .

(3)       Ό.π. .

(4)      Βλ. Ενημερωτικό σημείωμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου με τίτλο «Cross-border euro transfers and currency conversions – A step forward in favour of the single market» (Διασυνοριακές μεταφορές σε ευρώ και μετατροπές νομισμάτων — Ένα βήμα προόδου προς την ενιαία αγορά). https://www.europarl.europa.eu/RegData/etudes/BRIE/2018/628291/EPRS_BRI(2018)628291_EN.pdf

(5)      Βλ. https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/PDF/?uri=CONSIL%3AST_7844_2018_ADD_1&from=FR

(6)      Βλέπε, για παράδειγμα, τον κανονισμό για τον ενιαίο χώρο πληρωμών σε ευρώ/ΕΧΠΕ (ΕΕ) αριθ. 260/2012 , ο οποίος εισήγαγε ένα σύνολο προτύπων για τις συναλλαγές σε ευρώ (μεταφορές πιστώσεων ΕΧΠΕ, άμεσες χρεώσεις ΕΧΠΕ), ή τις οδηγίες για τις υπηρεσίες πληρωμών , οι οποίες αύξησαν τη διαφάνεια των τελών και επέτρεψαν σε νέους παράγοντες να εισέλθουν στην αγορά.

(7)      Βλ. https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/PDF/?uri=CONSIL%3AST_7844_2018_ADD_1&from=FR

(8)      Βλ. https://www.europarl.europa.eu/RegData/etudes/BRIE/2018/628291/EPRS_BRI(2018)628291_EN.pdf

(9)       Ό.π. .

(10)      Βλ. https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/PDF/?uri=CONSIL%3AST_7844_2018_ADD_1&from=FR

(11)      Βλ. https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/PDF/?uri=CONSIL%3AST_7844_2018_ADD_1&from=FR