Ευρωπαϊκός οργανισμός για τη διαχείριση των εξωτερικών συνόρων — Frontex

ΣΥΝΟΨΗ ΤΟΥ ΑΚΟΛΟΥΘΟΥ ΕΓΓΡΑΦΟΥ:

Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 2007/2004 του Συμβουλίου σχετικά με τη σύσταση ευρωπαϊκού οργανισμού για τη διαχείριση της επιχειρησιακής συνεργασίας στα εξωτερικά σύνορα

ΣΥΝΟΨΗ

ΤΙ ΠΡΟΒΛΕΠΕΙ Ο ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ;

Ο κανονισμός ιδρύει τον Frontex, τον ευρωπαϊκό οργανισμό για τη διαχείριση της επιχειρησιακής συνεργασίας στα εξωτερικά σύνορα των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Ο κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 1168/2011 τροποποιεί την αρχική πράξη με στόχο τη βελτίωση της ολοκληρωμένης διαχείρισης των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ και την ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ των συνοριακών φρουρών.

Μια περαιτέρω τροποποίηση, ο κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 656/2014, θεσπίζει κανόνες για την επιτήρηση των εξωτερικών θαλάσσιων συνόρων της ΕΕ στο πλαίσιο της επιχειρησιακής συνεργασίας υπό τη διαχείριση του Frontex.

ΒΑΣΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ

Καθήκοντα

Βασικά καθήκοντα του Frontex είναι:

• ο σχεδιασμός και συντονισμός κοινών επιχειρήσεων και ταχέων επεμβάσεων στα σύνορα που πραγματοποιούνται από τον οργανισμό με το προσωπικό και τον εξοπλισμό των χωρών της ΕΕ στα θαλάσσια, χερσαία και εναέρια εξωτερικά σύνορα·
• ο συντονισμός κοινών επιχειρήσεων επαναπατρισμού αλλοδαπών που διαμένουν παράνομα στις χώρες της ΕΕ και στις χώρες Σένγκεν* και αρνούνται να αποχωρήσουν εθελοντικά·
• η κατάρτιση κοινών προδιαγραφών και εργαλείων εκπαίδευσης για τους συνοριοφύλακες·
• η διενέργεια αναλύσεων κινδύνων (με σκοπό τη βελτίωση της ολοκληρωμένης διαχείρισης των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ)·
• η παροχή βοήθειας προς τις χώρες Σένγκεν που απαιτούν αυξημένη τεχνική και επιχειρησιακή συνδρομή στα εξωτερικά σύνορα (π.χ. έκτακτες ανάγκες ανθρωπιστικού χαρακτήρα και επιχειρήσεις διάσωσης στη θάλασσα ή όταν αντιμετωπίζουν δυσανάλογες πιέσεις στα σύνορά τους)·
• ανάπτυξη ικανότητας ταχείας ανταπόκρισης με τη συμμετοχή ομάδων συνοριοφυλάκων της ΕΕ (βλ. κατωτέρω), καθώς και βάσης δεδομένων με τον διαθέσιμο εξοπλισμό και τους πόρους που θα χρησιμοποιηθούν σε κατάσταση κρίσης.

Εξοπλισμός

Ο Frontex μπορεί να αγοράζει/μισθώνει εξοπλισμό για τον έλεγχο των συνόρων (αυτοκίνητα, πλοία, ελικόπτερα κ.λπ.) ή να τον αγοράζει από κοινού με τις χώρες της ΕΕ.

Επιχειρησιακό σχέδιο

Ένα επιχειρησιακό σχέδιο (που καταρτίζεται πριν τις κοινές επιχειρήσεις, τις ταχείες επεμβάσεις στα σύνορα και τα πιλοτικά σχέδια) πρέπει να περιλαμβάνει όλες τις πτυχές της συγκεκριμένης δραστηριότητας, όπως:

• τα καθήκοντα και τις αρμοδιότητες,
• τη σύνθεση των ομάδων,
• ρυθμίσεις περί διοίκησης και ελέγχου (π.χ. ονόματα και βαθμοί των συνοριοφυλάκων της χώρας υποδοχής που είναι αρμόδιοι για τη συνεργασία με τον Frontex και με τους προσκεκλημένους υπαλλήλους από άλλες χώρες της ΕΕ που συμμετέχουν στις κοινές επιχειρήσεις),
• αξιολόγηση και αναφορά συμβάντων , καθώς και την εφαρμοστέα δικαιοδοσία (π.χ. σε περίπτωση θαλάσσιων επιχειρήσεων), κ.λπ.

Ομάδες συνοριοφυλάκων της ΕΕ

Οι ευρωπαϊκές ομάδες συνοριοφυλάκων αναπτύσσονται σε κοινές επιχειρήσεις, ταχείες επεμβάσεις στα σύνορα και πιλοτικά σχέδια υπό τον συντονισμό του Frontex.

Συγκροτούνται από συνοριοφύλακες από τις χώρες της ΕΕ, εμπειρογνώμονες σε διαφορετικούς τομείς διαχείρισης των συνόρων, όπως:

• στους ελέγχους στα σύνορα·
• στην επιτήρηση των χερσαίων και θαλάσσιων συνόρων·
• στην ταυτοποίηση πλαστών εγγράφων· και
• στον προσδιορισμό των εθνικοτήτων των παράνομων μεταναστών.

Συνεργασία

Ο Frontex μπορεί να συνεργάζεται με την Ευρωπόλ, την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Υποστήριξης για το Άσυλο, τον Οργανισμό Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ, αρχές χωρών εκτός της ΕΕ και διεθνείς οργανισμούς όπως η Ύπατη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες και ο Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης (ΔΟΜ).

Eurosur

Το 2013 άρχισε να λειτουργεί, σύμφωνα με ξεχωριστό κανονισμό, το Ευρωπαϊκό Σύστημα Επιτήρησης των Συνόρων (Eurosur). Αυτό το πλαίσιο ανταλλαγής πληροφοριών έχει σχεδιαστεί με στόχο να βελτιώσει τη διαχείριση των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ. Επιδιώκει την υποστήριξη των χωρών της ΕΕ μέσα από:

• την ενίσχυση της ευαισθητοποίησής τους και της ικανότητας ανταπόκρισης στην καταπολέμηση του διασυνοριακού εγκλήματος·
• την αντιμετώπιση της παράνομης μετανάστευσης· και
• την αποφυγή της απώλειας ζωών μεταναστών στη θάλασσα.

Ο Frontex διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στη σύνθεση και την ανάλυση της ευρωπαϊκής εικόνας της κατάστασης, μιας ανασκόπησης των γεγονότων που έχουν λάβει χώρα πρόσφατα στα σύνορα ορισμένων χωρών της ΕΕ που μπορεί να συμβάλλει στον εντοπισμό των μεταβαλλόμενων διαδρομών ή την ανίχνευση νέων μεθόδων που χρησιμοποιούν τα εγκληματικά δίκτυα.

ΑΠΟ ΠΟΤΕ ΕΦΑΡΜΟΖΕΤΑΙ Ο ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ;

Εφαρμόζεται από την1η Μαΐου 2005.

ΠΛΑΙΣΙΟ

Ο Frontex άρχισε να λειτουργεί το 2005. Η έδρα του βρίσκεται στη Βαρσοβία της Πολωνίας.

Στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού προγράμματος δράσης για τη μετανάστευση, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέδωσε τον Δεκέμβριο του 2015 πρόταση για τη σύσταση ευρωπαϊκού οργανισμού συνοριοφυλακής καιακτοφυλακής . Τον οργανισμό αυτό θα συγκροτούσε ο Frontex και οι αρμόδιες αρχές των χωρών της ΕΕ για τη διαχείριση των συνόρων, και η συγκρότησή του θα επέτρεπε μια πιο ολοκληρωμένη διαχείριση των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ.

ΒΑΣΙΚΟΣ ΟΡΟΣ

* Χώρες Σένγκεν: ευρωπαϊκές χώρες που έχουν υπογράψει συμφωνία για την κατάργηση των ελέγχων στα σύνορα και τη θέσπιση της ελεύθερης κυκλοφορίας όλων των υπηκόων των υπογράφουσων χωρών, των άλλων χωρών της ΕΕ και ορισμένων χωρών εκτός της ΕΕ.

Ακολουθούν οι χώρες Σένγκεν: Αυστρία, Βέλγιο, Γαλλία, Γερμανία, Δανία, Ελβετία, Ελλάδα, Εσθονία, Ισλανδία, Ισπανία, Ιταλία, Κάτω Χώρες, Λετονία, Λιχτενστάιν, Λιθουανία, Λουξεμβούργο, Μάλτα, Νορβηγία, Ουγγαρία, Πολωνία, Πορτογαλία, Σλοβακία, Σλοβενία, Σουηδία, Τσεχική Δημοκρατία και Φινλανδία.

ΠΡΑΞΗ

Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 2007/2004 του Συμβουλίου της 26ης Οκτωβρίου 2004 σχετικά με τη σύσταση ευρωπαϊκού οργανισμού για τη διαχείριση της επιχειρησιακής συνεργασίας στα εξωτερικά σύνορα των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ L 349 της 25.11.2004, σ. 1-11)

Διαδοχικές τροποποιήσεις του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 2007/2004 του Συμβουλίου έχουν ενσωματωθεί στο αρχικό κείμενο. Αυτή η ενοποιημένη έκδοση έχει μόνο αξία τεκμηρίωσης.

ΣΥΝΑΦΕΙΣ ΠΡΑΞΕΙΣ

Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 1052/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 22ας Οκτωβρίου 2013, για τη θέσπιση του Ευρωπαϊκού Συστήματος Επιτήρησης των Συνόρων (Eurosur) (ΕΕ L 295 της 6.11.2013, σ. 11-26)

τελευταία ενημέρωση 02.05.2016