Δικαστικές αποφάσεις δέσμευσης περιουσιακών στοιχείων εγκληματικής προέλευσης ή αποδεικτικών στοιχείων — αναγνώριση στο εξωτερικό

ΣΥΝΟΨΗ ΤΟΥ ΑΚΟΛΟΥΘΟΥ ΕΓΓΡΑΦΟΥ:

Απόφαση-πλαίσιο 2003/577/ΔΕΥ — εκτέλεση των αποφάσεων δέσμευσης στο εξωτερικό

ΣΥΝΟΨΗ

ΤΙ ΠΡΟΒΛΕΠΕΙ Η ΠΑΡΟΥΣΑ ΑΠΟΦΑΣΗ-ΠΛΑΙΣΙΟ;

• Θεσπίζει τους κανόνες για την αναγνώριση και την εκτέλεση από μια χώρα της ΕΕ απόφασης δέσμευσης που εκδίδεται από δικαστική αρχή άλλης χώρας της ΕΕ στο πλαίσιο ποινικής διαδικασίας. Καλύπτει επίσης τη δέσμευση των αποδεικτικών στοιχείων.
• Λειτουργεί παράλληλα με την απόφαση-πλαίσιο 2006/783/ΔΕΥ του Συμβουλίου σχετικά με την αμοιβαία αναγνώριση των αποφάσεων δήμευσης όσον αφορά την αφαίρεση των περιουσιακών στοιχείων από εγκληματίες, ακόμη και όταν βρίσκονται υπό την κατοχή τους σε άλλη χώρα της ΕΕ.
• Από τον Μάιο του 2017, οι κανόνες της παρούσας απόφασης-πλαισίου που αφορούν τη δέσμευση των αποδεικτικών στοιχείων, θα πρέπει να αντικατασταθούν από την οδηγία 2014/41 περί της ευρωπαϊκής εντολής έρευνας σε ποινικές υποθέσεις.

ΒΑΣΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ

Τι είναι η απόφαση δέσμευσης;

Πρόκειται για μια προσωρινή απόφαση που εκδίδεται από μια δικαστική αρχή προκειμένου οι εγκληματίες να μην μπορούν να αποκρύβουν, να πωλούν ή να χρησιμοποιούν περιουσιακά στοιχεία, έγγραφα ή δεδομένα σε εγκληματική δραστηριότητα.

Η απόφαση αυτή εφαρμόζεται σε αποφάσεις δέσμευσης οι οποίες έχουν εκδοθεί προς το σκοπό:

• της εξασφάλισης στοιχείων τα οποία θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν ως αποδεικτικά στοιχεία σε ποινική διαδικασία, ή
• της έκδοσης εν συνεχεία αποφάσεων δήμευσης με στόχο να σταματήσουν οριστικά οι παραβάτες να επωφελούνται από την εγκληματική συμπεριφορά τους και να αποτραπεί η νομιμοποίηση ή η επανεπένδυση των περιουσιακών στοιχείων εγκληματικής προέλευσης και ενδεχομένως η περαιτέρω πυροδότηση της εγκληματικότητας.

Αδικήματα

Μια σειρά σοβαρών αδικημάτων δεν απαιτούν τον έλεγχο του διττού αξιοποίνου, π.χ. όταν το αδίκημα συνιστά έγκλημα τόσο στην χώρα της ΕΕ που εξέδωσε την απόφαση (χώρα έκδοσης) όσο και σε αυτή που εκτέλεσε την εν λόγω απόφαση (χώρα εκτέλεσης). Το αδίκημα πρέπει, ωστόσο, να τιμωρείται στη χώρα έκδοσης με ποινή φυλάκισης μέγιστης διάρκειας τουλάχιστον τριών ετών. Τα αδικήματα περιλαμβάνουν τα εξής:

• συμμετοχή σε εγκληματική οργάνωση,
• τρομοκρατία,
• δωροδοκία και καταδολίευση,
• εμπορία ανθρώπων,
• ρατσισμό,
• βιασμό.

Αναγνώριση και εκτέλεση

Η δικαστική αρχή της χώρας έκδοσης αποστέλλει ένα πιστοποιητικό στη δικαστική αρχή της χώρας εκτέλεσης, με το οποίο ζητά την εκτέλεση της απόφασης. Η χώρα εκτέλεσης πρέπει:

• να αναγνωρίζει την απόφαση χωρίς άλλη διατύπωση και να λαμβάνει τα αναγκαία μέτρα για την άμεση εκτέλεσή της·
• να τηρεί τις διατυπώσεις και διαδικασίες που έχουν υποδειχθεί από το κράτος έκδοσης κατά την εκτέλεση της απόφασης δέσμευσης, εφόσον δεν αντιβαίνουν στις θεμελιώδεις αρχές δικαίου του κράτους εκτέλεσης.

Μη αναγνώριση ή μη εκτέλεση

Το κράτος εκτέλεσης μπορεί να αρνηθεί την αναγνώριση ή την εκτέλεση της απόφασης εάν:

• το πιστοποιητικό δεν προσκομισθεί ή είναι ελλιπές ή προδήλως δεν αντιστοιχεί στην απόφαση δέσμευσης·
• βάσει του δικαίου του κράτους εκτέλεσης, υφίσταται ασυλία ή προνόμιο που καθιστά αδύνατη την εκτέλεση της απόφασης δέσμευσης·
• από τις πληροφορίες που παρέχονται στο πιστοποιητικό, καθίσταται αμέσως σαφές ότι η παροχή αμοιβαίας δικαστικής συνδρομής θα παραβίαζε τη νομική αρχή σύμφωνα με την οποία δεν μπορεί να ασκηθεί νέα διαδικασία αν μια οριστική απόφαση έχει ήδη εκδοθεί για τα ίδια πραγματικά περιστατικά·
• η πράξη επί της οποίας βασίζεται η απόφαση δέσμευσης δεν συνιστά αδίκημα κατά το δίκαιο του κράτους εκτέλεσης εκτός εάν:
  • συγκαταλέγεται μεταξύ των σοβαρών αδικημάτων για τα οποία η εκτέλεση είναι αυτόματη
  • σχετίζεται με φορολογικά και τελωνειακά αδικήματα και αδικήματα περί τους δασμούς και περί το συνάλλαγμα.

Αναβολή της εκτέλεσης

Η εκτέλεση της απόφασης μπορεί να αναβληθεί όταν:

• μπορεί να παραβλάψει μια διεξαγόμενη ποινική έρευνα·
• τα περιουσιακά ή τα αποδεικτικά στοιχεία υπόκεινται ήδη σε απόφαση δέσμευσης στα πλαίσια ποινικής διαδικασίας·
• τα περιουσιακά στοιχεία αποτελούν ήδη αντικείμενο απόφασης που έχει ληφθεί στο πλαίσιο άλλων διαδικασιών στο κράτος εκτέλεσης. Ωστόσο, η σχετική απόφαση πρέπει να έχει προτεραιότητα επί των μεταγενέστερων εθνικών αποφάσεων δέσμευσης στα πλαίσια ποινικής διαδικασίας κατά το εθνικό δίκαιο.

Ενδιαφερόμενα μέρη

Οι χώρες της ΕΕ πρέπει να διασφαλίσουν ότι κάθε ενδιαφερόμενο μέρος που θίγεται από την απόφαση δέσμευσης, συμπεριλαμβανομένων των νόμιμων τρίτων μερών, έχει πρόσβαση σε ένδικα μέσα για την προστασία των εννόμων συμφερόντων του, χωρίς να απαιτείται η αναστολή της απόφασης.

ΠΟΤΕ ΕΦΑΡΜΟΖΕΤΑΙ Η ΑΠΟΦΑΣΗ;

Τέθηκε σε ισχύ στις 2 Αυγούστου 2003. Οι χώρες της ΕΕ έπρεπε να την ενσωματώσουν στο εθνικό τους δίκαιο έως τις 2 Αυγούστου 2005.

ΠΛΑΙΣΙΟ

Δήμευση και δέσμευση περιουσιακών στοιχείων

ΠΡΑΞΗ

Απόφαση-πλαίσιο 2003/577/ΔΕΥ του Συμβουλίου, της 22ας Ιουλίου 2003, σχετικά με την εκτέλεση των αποφάσεων δέσμευσης περιουσιακών ή αποδεικτικών στοιχείων στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ L 196 της 2.8.2003, σ. 45-55)

Διορθωτικό στην απόφαση-πλαίσιο 2003/577/ΔΕΥ του Συμβουλίου της 22ας Ιουλίου 2003 , σχετικά με την εκτέλεση των αποφάσεων δέσμευσης περιουσιακών ή αποδεικτικών στοιχείων στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ L 196 της 2.8.2003) (ΕΕ L 374 της 27.12.2006, σ. 20)

ΣΥΝΑΦΕΙΣ ΠΡΑΞΕΙΣ

Απόφαση-πλαίσιο 2006/783/ΔΕΥ του Συμβουλίου, της 6ης Οκτωβρίου 2006, σχετικά με την εφαρμογή της αρχής της αμοιβαίας αναγνώρισης στις αποφάσεις δήμευσης (ΕΕ L 328 της 24.11.2006, σ. 59-78)

Έκθεση της Επιτροπής βάσει του άρθρου 14 της απόφασης-πλαισίου 2003/577/ΔΕΥ του Συμβουλίου, της 22ας Ιουλίου 2003, σχετικά με την εκτέλεση των αποφάσεων δέσμευσης περιουσιακών ή αποδεικτικών στοιχείων στην Ευρωπαϊκή Ένωση [COM(2008) 885 τελικό της 22.12.2008]

Οδηγία 2014/41/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 3ης Απριλίου 2014, περί της ευρωπαϊκής εντολής έρευνας σε ποινικές υποθέσεις (ΕΕ L 130 της 1.5.2014, σ. 1-36)

τελευταία ενημέρωση 25.01.2016