This document is an excerpt from the EUR-Lex website
Ευρωπαϊκός Μηχανισμός για την Ειρήνη (2021-2027)
ΣΥΝΟΨΗ ΤΟΥ ΑΚΟΛΟΥΘΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ:
Απόφαση (ΚΕΠΠΑ) 2021/509 για τη θέσπιση Ευρωπαϊκού Μηχανισμού για την Ειρήνη
ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΑΠΟΦΑΣΗΣ;
- Η απόφαση θεσπίζει τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό για την Ειρήνη (EME) που επιτρέπει στα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) να προβούν στη χρηματοδότηση μέτρων για τη στήριξη τρίτων χωρών εταίρων για τη διατήρηση της ειρήνης, την πρόληψη των συγκρούσεων και την ενίσχυση της διεθνούς ασφάλειας στο πλαίσιο της κοινής εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφάλειας (ΚΕΠΠΑ) και σύμφωνα με το άρθρο 21 παράγραφος 2 στοιχείο γ) της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση.
- Ο ευρωπαϊκός μηχανισμός για την ειρήνη αναλαμβάνει το κόστος των πρωτοβουλιών της ΕΕ με στρατιωτικές συνέπειες ή συνέπειες στον τομέα της άμυνας οι οποίες δεν μπορούν να χρηματοδοτηθούν από τον προϋπολογισμό της ΕΕ.
- Ο μηχανισμός ΕΜΕ αντικαθιστά και επεκτείνει τα προηγούμενα χρηματοδοτικά μέσα σε αυτόν τον τομέα, δηλαδή τον μηχανισμό «Αθηνά» και το Μέσο Στήριξης της Ειρήνης στην Αφρική.
- Ο ΕΜΕ μπορεί να χρηματοδοτήσει:
- αποστολές και επιχειρήσεις κοινής πολιτικής ασφάλειας και άμυνας με στρατιωτικές συνέπειες ή συνέπειες στον τομέα της άμυνας·
- μέτρα συνδρομής.
ΒΑΣΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ
Στόχοι των μέτρων συνδρομής
Οι κύριοι στόχοι των μέτρων είναι η παροχή χρηματοδοτικής, τεχνικής ή υλικής συνδρομής προκειμένου:
- να ενισχύσουν τις ικανότητες όσον αφορά στρατιωτικά και αμυντικά θέματα και την ανθεκτικότητα τρίτων χωρών-εταίρων, καθώς και περιφερειακών και διεθνών οργανισμών·
- να συμβάλουν ως προς τις στρατιωτικές πτυχές των επιχειρήσεων υποστήριξης της ειρήνης υπό την ηγεσία περιφερειακών ή διεθνών οργανισμών ή χωρών-εταίρων·
- να συμβάλουν με ταχύτητα και αποτελεσματικότητα στη στρατιωτική αντίδραση χωρών-εταίρων, καθώς και περιφερειακών και διεθνών οργανισμών σε καταστάσεις κρίσης·
- να συμβάλουν αποτελεσματικά και αποδοτικά στην πρόληψη συγκρούσεων, τη σταθεροποίηση και την εδραίωση της ειρήνης, όπως στο πλαίσιο παροχής κατάρτισης, συμβουλών και καθοδήγησης στον τομέα της ασφάλειας, καθώς και σε άλλες καταστάσεις πριν ή μετά από σύγκρουση·
- να στηρίξουν τη συνεργασία στον τομέα της ασφάλειας και της άμυνας μεταξύ της ΕΕ και μεμονωμένων τρίτων χωρών ή περιφερειακών ή διεθνών οργανισμών.
Τα μέτρα συνδρομής πρέπει:
- να υπηρετούν τις πολιτικές και τους στόχους της εξωτερικής δράσης της ΕΕ με σκοπό τη διασφάλιση της ειρήνης, την πρόληψη των συγκρούσεων και την ενίσχυση της διεθνούς ασφάλειας·
- να συμμορφώνονται με το δίκαιο, τις πολιτικές και τις στρατηγικές της ΕΕ, και ιδίως με:
- το στρατηγικό πλαίσιο της ΕΕ για τη στήριξη της μεταρρύθμισης του τομέα της ασφάλειας και την ολοκληρωμένη προσέγγιση όσον αφορά τις εξωτερικές συγκρούσεις και κρίσεις,
- τη στρατηγική προσέγγιση της ΕΕ για τις γυναίκες, την ειρήνη και την ασφάλεια,
- τα σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών·
- να σέβονται τις υποχρεώσεις της ΕΕ και των κρατών μελών της βάσει του διεθνούς δικαίου, ιδίως του διεθνούς δικαίου για τα ανθρώπινα δικαιώματα και του ανθρωπιστικού δικαίου·
- να μην επηρεάζουν τον ιδιαίτερο χαρακτήρα της πολιτικής ασφάλειας και άμυνας ενός κράτους μέλους·
- να μην αντιβαίνουν στα συμφέροντα της ΕΕ ή των κρατών μελών της όσον αφορά την ασφάλεια και την άμυνα.
Το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης δύναται να εγκρίνει έκτακτα μέτρα εν αναμονή της απόφασης χρηματοδότησής τους ή μη στο πλαίσιο του ΕΜΕ.
Οργάνωση και διαχείριση
Το Συμβούλιο και ο Ύπατος Εκπρόσωπος της Ένωσης για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας μεριμνούν για τη συνοχή μεταξύ των μέτρων που χρηματοδοτούνται από τον ΕΜΕ και των άλλων πρωτοβουλιών στον τομέα της ΚΕΠΠΑ. Υποστηρίζονται από την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης, που επικουρείται από την Υπηρεσία Μέσων Εξωτερικής Πολιτικής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Σύμφωνα με την οργανωτική δομή του ευρωπαϊκού μηχανισμού για την ειρήνη:
- Τη διαχείρισή του έχει η επιτροπή του μηχανισμού, με εκπροσώπους από κάθε κράτος μέλος, που υποστηρίζεται από διοικητικό και λογιστικό προσωπικό. Ο πρόεδρος της επιτροπής πρέπει να είναι εκπρόσωπος του κράτους μέλους που ασκεί την προεδρία του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
- Η επιτροπή περιλαμβάνει:
- έναν διευθυντή επιχειρήσεων·
- τον διοικητή επιχειρήσεων κάθε επιχείρησης και αποστολής·
- έναν διευθυντή μέτρων συνδρομής.
- Το Συμβούλιο λαμβάνει πολιτικές αποφάσεις, όπως για το πού θα πρέπει να δοθεί συνδρομή, με βάση τις προτάσεις από τον ύπατο εκπρόσωπο της Ένωσης για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας.
Παρακολούθηση και συμμόρφωση
Οι προτάσεις του ΕΜΕ περιλαμβάνουν ανάλυση ευαισθησίας στο θέμα των συγκρούσεων και ανάλυση πλαισίου, εκτίμηση κινδύνου και επιπτώσεων και κατάλληλες διασφαλίσεις, ελέγχους, στοιχεία μετριασμού και πλαισίωσης (συμπληρωματικά) και ρυθμίσεις για την παρακολούθηση και την αξιολόγηση. Στόχος τους είναι να διασφαλιστεί:
- η ορθή και αποτελεσματική χρήση των περιουσιακών στοιχείων για τους σκοπούς για τους οποίους παρασχέθηκαν·
- η επαρκής συντήρηση των περιουσιακών στοιχείων ώστε να εξασφαλίζεται η δυνατότητα χρήσης τους και η επιχειρησιακή τους διαθεσιμότητα κατά τη διάρκεια του κύκλου ζωής τους·
- η αποφυγή απώλειας περιουσιακών στοιχείων ή μεταβίβασής τους χωρίς την έγκριση της επιτροπής σε πρόσωπα ή οντότητες εκτός από εκείνες που ορίζονται στις ρυθμίσεις στο τέλος του κύκλου ζωής τους ή κατά τη λήξη ισχύος ή τη διακοπή του μέτρου συνδρομής·
- η συμμόρφωση με τυχόν άλλες απαιτήσεις που έχουν θεσπιστεί από το Συμβούλιο.
Προϋπολογισμός
Ο ΕΜΕ έχει χρηματοδοτικό ανώτατο όριο ύψους 17 040 000 000 ευρώ για το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο της περιόδου 2021-2027. Αυτό είναι το μέγιστο ποσό που μπορούν να αποφασίσουν να διαθέσουν τα κράτη μέλη. O EME χρηματοδοτείται εκτός του γενικού προϋπολογισμού της ΕΕ. Από τις 18 Μαρτίου 2024, θα χορηγηθεί ένα ποσό των 5 000 000 000 ευρώ σε τρέχουσες τιμές για την παροχή πρόσθετης υποστήριξης στην Ουκρανία.
Μέτρα συνδρομής
Έχουν εγκριθεί διάφορα μέτρα συνδρομής υπό τη μορφή στρατιωτικής εκπαίδευσης και ανάπτυξης ικανοτήτων στο πλαίσιο του EME για εταίρους ευρείας εμβέλειας όπως η Αφρικανική Ένωση, η Βοσνία-Ερζεγοβίνη, η Γεωργία, η Ιορδανία, το Μάλι, η Μολδαβία, η Μοζαμβίκη και ο Νίγηρας.
Τον Ιούνιο του 2022, θεσπίστηκε η απόφαση (ΚΕΠΠΑ) 2022/906 με σκοπό την ενίσχυση των ικανοτήτων της ιατρικής ειδικής ομάδας για τα Βαλκάνια, μια περιφερειακή πρωτοβουλία στην οποία συμμετέχουν έξι χώρες των Δυτικών Βαλκανίων, με στόχο την ταχεία και αποτελεσματική αντίδραση σε χώρες ή περιοχές που έχουν πληγεί από καταστροφές, με τη χρήση των υφιστάμενων στρατιωτικών ιατρικών ικανοτήτων των συμμετεχόντων κρατών.
Τον Ιούλιο του 2022, θεσπίστηκε η απόφαση (ΚΕΠΠΑ) 2022/1093 με σκοπό την περαιτέρω στήριξη του στρατού της Μολδαβίας και την ενίσχυση της εθνικής ασφάλειας, της σταθερότητας και της ανθεκτικότητας στον τομέα της άμυνας. Βάσει της προηγούμενης στήριξης που παρασχέθηκε από τον EME, αυτό το νέο μέτρο συνδρομής επιτρέπει στις ένοπλες δυνάμεις της Μολδαβίας (η οποία πλέον έχει λάβει καθεστώς υποψήφιας χώρας για ένταξη στην ΕΕ) να ενισχύσουν την επιχειρησιακή τους αποτελεσματικότητα και διαλειτουργικότητα ενώ παράλληλα συμμετέχουν σε στρατιωτικές αποστολές της ΕΕ στο πλαίσιο της κοινής πολιτικής ασφάλειας και άμυνας, προστατεύοντας έτσι καλύτερα τους πολίτες σε κρίσεις και καταστάσεις έκτακτης ανάγκης.
Τον Φεβρουάριο του 2023, εγκρίθηκε η απόφαση (ΚΕΠΠΑ) 2023/231 για τη στήριξη των ενόπλων δυνάμεων της Ουκρανίας που εκπαιδεύονται στο πλαίσιο της αποστολής για τη στρατιωτική συνδρομή της Ευρωπαϊκής Ένωσης (EUMAM) με σκοπό τη στήριξη της Ουκρανίας. Τροποποιήθηκε από την απόφαση (ΚΕΠΠΑ) 2023/2677, αυξάνοντας το δημοσιονομικό ποσό αναφοράς για το μέτρο από τα 45 εκατομμύρια ευρώ στα 55 εκατομμύρια ευρώ και παρατείνοντας τη διάρκεια της απόφασης (ΚΕΠΠΑ) 2023/231 στους 60 μήνες.
Έγκριση έκτακτων μέτρων μετά την απρόκλητη εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία
- Κατόπιν επείγουσας έκκλησης για συνδρομή από την κυβέρνηση της Ουκρανίας στις 25 Φεβρουαρίου 2022, το Συμβούλιο εξέδωσε δύο αποφάσεις σχετικά με μέτρα συνδρομής στο πλαίσιο του ΕΜΕ. Εφαρμόστηκαν με άμεση ισχύ από την 28η Φεβρουαρίου 2022, με στόχο να συμβάλουν στην ενίσχυση των ικανοτήτων και της ανθεκτικότητας των ουκρανικών ενόπλων δυνάμεων να υπερασπιστούν τη χώρα τους και να προστατεύσουν τον άμαχο πληθυσμό από τη συνεχιζόμενη στρατιωτική επίθεση (βλέπε σύνοψη).
- Τον Μάιο του 2023, το Συμβούλιο ενέκρινε την απόφαση (ΚΕΠΠΑ) 2023/927, παρέχοντας στήριξη στο πλαίσιο του ΕΜΕ ύψους 1 δισεκατομμυρίου ευρώ για τις ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις.
- Τα συμφωνηθέντα μέτρα θα εφαρμοστούν από τα Υπουργεία Άμυνας ή/και τις ένοπλες δυνάμεις των κρατών μελών. Τα κράτη μέλη συμφώνησαν να επιτρέψουν τη διέλευση στρατιωτικού εξοπλισμού, συμπεριλαμβανομένου του συνοδευτικού προσωπικού, μέσω των εδαφών τους, συμπεριλαμβανομένου του εναέριου χώρου τους.
Κατάργηση
Η απόφαση καταργεί και αντικαθιστά την απόφαση (ΚΕΠΠΑ) 2015/528.
ΑΠΟ ΠΟΤΕ ΕΦΑΡΜΟΖΕΤΑΙ Η ΑΠΟΦΑΣΗ;
Έχει τεθεί σε εφαρμογή από τις 22 Μαρτίου 2021.
ΓΕΝΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ
Για περισσότερες πληροφορίες, δείτε:
- Ενημερωτικό δελτίο για τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό για την Ειρήνη (Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης)
- Ευρωπαϊκός Μηχανισμός για την Ειρήνη (Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης).
ΒΑΣΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ
Απόφαση (ΚΕΠΠΑ) 2021/509 του Συμβουλίου, της 22ας Μαρτίου 2021, για τη θέσπιση Ευρωπαϊκού Μηχανισμού για την Ειρήνη, και για την κατάργηση της απόφασης (ΚΕΠΠΑ) 2015/528 (ΕΕ L 102 της 24.3.2021, σ. 14-62).
Οι διαδοχικές τροποποιήσεις της απόφασης (ΚΕΠΠΑ) 2021/509 του Συμβουλίου έχουν ενσωματωθεί στο αρχικό έγγραφο. Αυτή η ενοποιημένη απόδοση αποτελεί απλώς εργαλείο τεκμηρίωσης.
Απόφαση (ΚΕΠΠΑ) 2024/890 του Συμβουλίου, της 18ης Μαρτίου 2024, για την τροποποίηση της απόφασης (ΚΕΠΠΑ) 2021/509 για τη θέσπιση Ευρωπαϊκού Μηχανισμού για την Ειρήνη (ΕΕ L, 2024/890 της 19.3.2024).
ΣΥΝΑΦΗ ΚΕΙΜΕΝΑ
Απόφαση (ΚΕΠΠΑ) 2023/231 του Συμβουλίου, της 2ας Φεβρουαρίου 2023, σχετικά με μέτρο συνδρομής στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού για την Ειρήνη για τη στήριξη των ενόπλων δυνάμεων της Ουκρανίας που εκπαιδεύονται από την αποστολή για τη στρατιωτική συνδρομή της Ευρωπαϊκής Ένωσης με σκοπό τη στήριξη της Ουκρανίας (ΕΕ L 32 της 3.2.2023, σ. 64-67).
Βλέπε την ενοποιημένη απόδοση.
Απόφαση (ΚΕΠΠΑ) 2023/384 του Συμβουλίου, της 20ής Φεβρουαρίου 2023, σχετικά με μέτρο συνδρομής στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού για την Ειρήνη για τη στήριξη των ενόπλων δυνάμεων της Ιορδανίας (ΕΕ L 53 της 21.2.2023, σ. 10-13).
Απόφαση (ΚΕΠΠΑ) 2023/927 του Συμβουλίου, της 5ης Μαΐου 2023, σχετικά με μέτρο συνδρομής στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού για την Ειρήνη με σκοπό τη στήριξη των ενόπλων δυνάμεων της Ουκρανίας μέσω της παροχής πυρομαχικών (ΕΕ L 123 της 8.5.2023, σ. 27-31).
Απόφαση (ΚΕΠΠΑ) 2022/338 του Συμβουλίου, της 28ης Φεβρουαρίου 2022, σχετικά με μέτρο συνδρομής στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού για την Ειρήνη για την προμήθεια θανατηφόρου στρατιωτικού εξοπλισμού και πλατφορμών στις ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις (ΕΕ L 60 της 28.2.2022, σ. 1-4).
Βλέπε την ενοποιημένη απόδοση.
Απόφαση (ΚΕΠΠΑ) 2022/339 του Συμβουλίου, της 28ης Φεβρουαρίου 2022, σχετικά με μέτρο συνδρομής στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού για την Ειρήνη για τη στήριξη των ενόπλων δυνάμεων της Ουκρανίας (ΕΕ L 61 της 28.2.2022, σ. 1-4).
Βλέπε την ενοποιημένη απόδοση.
Απόφαση (ΚΕΠΠΑ) 2022/906 του Συμβουλίου, της 9ης Ιουνίου 2022, σχετικά με μέτρο συνδρομής στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού για την Ειρήνη με σκοπό την ενίσχυση των ικανοτήτων της ιατρικής ειδικής ομάδας για τα Βαλκάνια (ΕΕ L 157 της 10.6.2022, σ. 9-12).
Ενοποιημένη απόδοση της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση — Τίτλος V — Γενικές διατάξεις για την εξωτερική δράση της Ένωσης και ειδικές διατάξεις σχετικά με την κοινή εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφαλείας — Κεφάλαιο 1 — Γενικές διατάξεις για την εξωτερική δράση της Ένωσης — Άρθρο 21 (ΕΕ C 202 της 7.6.2016, σ. 28-29).
Ενοποιημένη απόδοση της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση — Τίτλος V — Γενικές διατάξεις για την εξωτερική δράση της Ένωσης και ειδικές διατάξεις σχετικά με την κοινή εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφαλείας — Κεφάλαιο 2 — Ειδικές διατάξεις σχετικά με την κοινή εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφαλείας — Τμήμα 1 — Κοινές διατάξεις — Άρθρο 41 (πρώην άρθρο 28 της ΣΕΕ) (ΕΕ C 202 της 7.6.2016, σ. 37-38).
Ενοποιημένη απόδοση της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση — Τίτλος V — Γενικές διατάξεις για την εξωτερική δράση της Ένωσης και ειδικές διατάξεις σχετικά με την κοινή εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφαλείας — Κεφάλαιο 2 — Ειδικές διατάξεις σχετικά με την κοινή εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφαλείας — Τμήμα 2 — Διατάξεις σχετικά με την κοινή πολιτική ασφαλείας και άμυνας — Άρθρο 42 (πρώην άρθρο 17 της ΣΕΕ) (ΕΕ C 202 της 7.6.2016, σ. 38-39).
Ενοποιημένη απόδοση της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση — Τίτλος V — Γενικές διατάξεις για την εξωτερική δράση της Ένωσης και ειδικές διατάξεις σχετικά με την κοινή εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφαλείας — Κεφάλαιο 2 — Ειδικές διατάξεις σχετικά με την κοινή εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφαλείας — Τμήμα 2 — Διατάξεις σχετικά με την κοινή πολιτική ασφαλείας και άμυνας — Άρθρο 43 (ΕΕ C 202 της 7.6.2016, σ. 39).
Κοινό όραμα, κοινές δράσεις: μια ισχυρότερη Ευρώπη — Μια συνολική στρατηγική της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την εξωτερική πολιτική και την πολιτική ασφαλείας, 28 Ιουνίου 2016.
Κοινή θέση 2008/944/ΚΕΠΠΑ του Συμβουλίου, της 8ης Δεκεμβρίου 2008, για τον καθορισμό κοινών κανόνων που διέπουν τον έλεγχο των εξαγωγών στρατιωτικής τεχνολογίας και εξοπλισμού (ΕΕ L 335 της 13.12.2008, σ. 99-103).
Βλέπε την ενοποιημένη απόδοση.
τελευταία ενημέρωση 15.06.2024