52006PC0479

[pic] | ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ |

Βρυξέλλες, 5.9.2006

COM(2006) 479 τελικό

2006/0163 (COD)

.

Εφαρμογή του κοινοτικού προγράμματος της Λισαβόνας Πρόταση

ΣΥΣΤΑΣΗΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

σχετικά με τη θέσπιση του ευρωπαϊκού πλαισίου επαγγελματικών προσόντων για τη διά βίου μάθηση

( υποβλήθηκε από την Επιτροπή){SEC(2006) 1093}{SEC(2006) 1094}

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

Πλαισιο της προτασησ |

Αιτιολόγηση και στόχοι της πρότασης Σε μια Ευρώπη που χαρακτηρίζεται από ταχείες τεχνολογικές και οικονομικές αλλαγές και γηράσκοντα πληθυσμό, η διά βίου μάθηση έχει καταστεί αναγκαιότητα. Η ανάγκη για συνεχή ανανέωση των γνώσεων, των δεξιοτήτων και των ικανοτήτων των πολιτών έχει ζωτική σημασία για την ανταγωνιστικότητα και την κοινωνική συνοχή της ΕΕ. Ωστόσο, η διά βίου μάθηση περιπλέκεται εξαιτίας της έλλειψης επικοινωνίας και συνεργασίας μεταξύ των φορέων παροχής και των αρμόδιων αρχών εκπαίδευσης και κατάρτισης από διαφορετικά επίπεδα και διαφορετικές χώρες. Οι συνακόλουθοι περιορισμοί εμποδίζουν τον πολίτη να έχει πρόσβαση στην εκπαίδευση και την κατάρτιση και να συνδυάζει επαγγελματικά προσόντα που αποκτά σε διαφορετικά ιδρύματα. Οι εν λόγω περιορισμοί δυσχεραίνουν τη μετακίνηση των πολιτών στο εσωτερικό της ευρωπαϊκής αγοράς εργασίας, αλλά και την πραγματοποίηση αυθεντικής και καθολικής διά βίου μάθησης (δηλ. σε όλα τα επίπεδα εκπαίδευσης και κατάρτισης και με τη χρήση τυπικής, μη τυπικής και άτυπης μάθησης). Κατά συνέπεια, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της Λισαβόνας το 2000 κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η μεγαλύτερη διαφάνεια στα επαγγελματικά προσόντα και η διά βίου μάθηση πρέπει να είναι δύο από τις κύριες συνιστώσες στο πλαίσιο των προσπαθειών για προσαρμογή των συστημάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης της Ευρώπης τόσο στις απαιτήσεις της κοινωνίας της γνώσης όσο και στην ανάγκη για βελτίωση του επιπέδου και της ποιότητας της απασχόλησης. Η άποψη αυτή τονίστηκε στη συνέχεια και από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της Βαρκελώνης το 2002, το οποίο - ως στοιχείο της στρατηγικής για να καταστεί η ευρωπαϊκή εκπαίδευση και κατάρτιση παγκόσμιο σημείο αναφοράς ποιότητας έως το 2010 - ζήτησε τη θέσπιση μέσων για να εξασφαλιστεί η διαφάνεια των προσόντων. Το ψήφισμα του Συμβουλίου του 2002 σχετικά με τη διά βίου μάθηση κάλεσε τα κράτη μέλη να ενθαρρύνουν τη συνεργασία και να χτίσουν γέφυρες μεταξύ της τυπικής, της μη τυπικής και της άτυπης μάθησης. Τούτο θεωρήθηκε προϋπόθεση για τη δημιουργία ενός ευρωπαϊκού χώρου διά βίου μάθησης, προχωρώντας με βάση τα επιτεύγματα της διαδικασίας της Μπολόνια στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, αλλά και για την προώθηση παρόμοιων μέτρων στον τομέα της επαγγελματικής κατάρτισης. Προτροπές για την ανάπτυξη ενός ευρωπαϊκού πλαισίου επαγγελματικών προσόντων υπήρξαν στη συνέχεια και στην κοινή ενδιάμεση έκθεση του Συμβουλίου και της Επιτροπής του 2004 σχετικά με την εφαρμογή του προγράμματος εργασίας για την εκπαίδευση και κατάρτιση 2010, όπως επίσης και στα συμπεράσματα του Συμβουλίου της 15ης Νοεμβρίου 2004 σχετικά με τις μελλοντικές προτεραιότητες της ενισχυμένης ευρωπαϊκής συνεργασίας στον τομέα της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης (ΕΕΚ), που διατυπώθηκαν στο πλαίσιο της διαδικασίας της Κοπεγχάγης. Στο πλαίσιο της διαδικασίας της Μπολόνια, η σύνοδος των αρμόδιων υπουργών για θέματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, που διοργανώθηκε στο Μπέργκεν το Μάιο του 2005, υπογράμμισε τη σημασία που αποδίδεται στην εξασφάλιση συμπληρωματικότητας μεταξύ του πλαισίου για τον ευρωπαϊκό χώρο τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και του προτεινόμενου ευρωπαϊκού πλαισίου επαγγελματικών προσόντων (ΕΠΕΠ). Τέλος, στο πλαίσιο της αναθεωρημένης στρατηγικής της Λισαβόνας, οι κατευθυντήριες γραμμές για την απασχόληση 2005-2008 τονίζουν και αυτές την ανάγκη να εξασφαλιστεί ευελιξία στις διαδρομές μάθησης και να αυξηθούν οι ευκαιρίες για την κινητικότητα των σπουδαστών και των καταρτιζόμενων, με τη βελτίωση του ορισμού και της διαφάνειας των επαγγελματικών προσόντων, την ουσιαστική αναγνώρισή τους και την επικύρωση της μη τυπικής και άτυπης μάθησης. Το ΕΠΕΠ διαδραματίζει βασικό ρόλο στην εκπλήρωση των στόχων της ΕΕ στο πλαίσιο της σύμπραξης της Λισαβόνας για την ανάπτυξη και την απασχόληση. Η παρούσα πρόταση ανταποκρίνεται στην πολιτική εντολή που περιγράφεται ανωτέρω και ιδίως στην έμφαση που δίνεται μέσω αυτής στη διά βίου μάθηση. Ο κύριος σκοπός του ΕΠΕΠ είναι να λειτουργήσει ως μηχανισμός «μετάφρασης» και ουδέτερο σημείο αναφοράς για τη σύγκριση προσόντων που αποκτώνται σε διαφορετικά συστήματα εκπαίδευσης και κατάρτισης, αλλά και να ενισχύσει τη συνεργασία και την αμοιβαία εμπιστοσύνη μεταξύ των σχετικών ενδιαφερόμενων φορέων. Με τον τρόπο αυτό θα αυξηθεί η διαφάνεια και θα διευκολυνθεί η μεταφορά και η χρησιμοποίηση επαγγελματικών προσόντων στα διαφορετικά συστήματα και επίπεδα εκπαίδευσης και κατάρτισης. |

Γενικό πλαίσιο Η Ευρώπη χαρακτηρίζεται από μεγάλη πολυμορφία στα ιδρύματα και τα συστήματα εκπαίδευσης και κατάρτισης. Τούτο αντανακλά τη διαδεδομένη και ισχυρή γενική παραδοχή ότι η εκπαίδευση και η κατάρτιση πρέπει να αποτυπώνουν και να ανταποκρίνονται στις μαθησιακές ανάγκες σε τοπικό, περιφερειακό και εθνικό επίπεδο. Αυτός ο πλούτος και η ποικιλία της εκπαίδευσης και της επαγγελματικής κατάρτισης στην Ευρώπη μπορούν να θεωρηθούν σημαντικό πλεονέκτημα και στοιχείο που καθιστά δυνατή τη γρήγορη και αποδοτική αντίδραση στις τεχνολογικές και οικονομικές αλλαγές. Στα Ευρωπαϊκά Συμβούλια της Λισαβόνας και της Βαρκελώνης, η μεγαλύτερη διαφάνεια των επαγγελματικών προσόντων αναγνωρίστηκε ως απαραίτητη προϋπόθεση για να μετατραπεί σε πλεονέκτημα αυτή η πολυμορφία. Η επικράτηση μιας κατάστασης όπου τα συστήματα και τα ιδρύματα εκπαίδευσης και κατάρτισης θα λειτουργούν απομονωμένα το ένα από το άλλο, μπορεί να οδηγήσει σε κατάτμηση και παρεμπόδιση των πολιτικών ανάπτυξης των γνώσεων, των δεξιοτήτων και των ικανοτήτων και να εμποδίζονται παρά να διευκολύνονται οι πολίτες στην προσπάθειά ανάπτυξής τους. Η διαφάνεια των επαγγελματικών προσόντων ορίζεται ως ο βαθμός στον οποίο η αξία των επαγγελματικών προσόντων μπορεί να αναγνωριστεί και να συγκριθεί στην αγορά εργασίας, στην εκπαίδευση και την κατάρτιση και στον ευρύτερο κοινωνικό περίγυρο. Η διαφάνεια μπορεί έτσι να θεωρηθεί αναγκαία προϋπόθεση για την αναγνώριση των μαθησιακών αποτελεσμάτων που οδηγούν στα επαγγελματικά προσόντα. Η βελτίωση της διαφάνειας είναι σημαντική για τους ακόλουθους λόγους: - δίνει στον κάθε πολίτη τη δυνατότητα να κρίνει τη σχετική αξία των επαγγελματικών προσόντων· - αποτελεί προϋπόθεση και όρο για τη μεταφορά και τη συσσώρευση προσόντων. Η προώθηση της διά βίου και καθολικής μάθησης απαιτεί να δίνεται η δυνατότητα στα άτομα να συνδυάζουν και να χρησιμοποιούν ως βάση τα επαγγελματικά προσόντα που αποκτούν σε διαφορετικά πλαίσια, συστήματα και χώρες. Τα διαφανή συστήματα καθιστούν εφικτή την επιλογή του τρόπου με τον οποίο τα επαγγελματικά προσόντα μπορούν να συνδεθούν ή/και να συνδυαστούν· - βελτιώνει την ικανότητα των εργοδοτών να κρίνουν τα βασικά χαρακτηριστικά, το περιεχόμενο και τη συνάφεια των προσφερόμενων επαγγελματικών προσόντων στην αγορά εργασίας· - δίνει στους φορείς παροχής εκπαίδευσης και κατάρτισης τη δυνατότητα να συγκρίνουν τα χαρακτηριστικά και το περιεχόμενο των δικών τους προσφορών με τις αντίστοιχες προσφορές άλλων φορέων και συνεπώς αποτελεί επίσης σημαντική προϋπόθεση για τη διασφάλιση ποιότητας στην εκπαίδευση και την κατάρτιση. |

Ισχύουσες διατάξεις στον τομέα που αφορά η πρόταση Έχουν αναληφθεί αρκετές πρωτοβουλίες σε επίπεδο ΕΕ για να αυξηθεί η διαφάνεια, να υποστηριχθεί η μεταφορά και να διευκολυνθεί η αποτίμηση των μαθησιακών αποτελεσμάτων. Με την απόφαση 85/368/EOK του Συμβουλίου της 16ης Ιουλίου 1985 εισήχθη ένα σύστημα για τη συγκρισιμότητα των προσόντων επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης (ΕΕΚ). Με βάση την απόφαση αυτή συγκρίθηκαν συνολικά 219 προσόντα ΕΕΚ από 19 κλάδους και τα αποτελέσματα της σχετικής διαδικασίας δημοσιεύτηκαν στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αποδείχθηκε ότι το έργο αυτό ήταν απαιτητικό από άποψη πόρων και δεν είχε δυνατότητα παράτασης, εν μέρει εξαιτίας της συγκεντρωτικής μεθόδου που επελέγη και της συνεχούς και ταχείας εξέλιξης των προσόντων. Ως εκ τούτου, το έργο που επιτελέστηκε σε ευρωπαϊκό επίπεδο είχε μικρή απήχηση στο επίπεδο των εθνικών και κλαδικών ενδιαφερόμενων φορέων και η εφαρμογή της απόφασης διακόπηκε. Ωστόσο, το ΕΠΕΠ αντιμετωπίζει τώρα τους περιορισμούς της απόφασης του 1985 με την εστίαση του ενδιαφέροντος στη βελτίωση της διαφάνειας των επαγγελματικών προσόντων και με την εισαγωγή αποκεντρωτικής μεθόδου συνεργασίας που αποτυπώνει την αυξανόμενη πολυπλοκότητα των επαγγελματικών προσόντων στην Ευρώπη. Στην τριτοβάθμια εκπαίδευση έχουν γίνει σημαντικά βήματα για τη θέσπιση ενός γενικού πλαισίου για τα επαγγελματικά προσόντα. Βασιζόμενοι στις προηγούμενες συμφωνίες της Μπολόνια (1999) και του Βερολίνου (2003), οι αρμόδιοι για την τριτοβάθμια εκπαίδευση υπουργοί 45 ευρωπαϊκών χωρών συμφώνησαν το Μάιο του 2005 στο Μπέργκεν να θεσπίσουν ένα γενικό πλαίσιο για τα επαγγελματικά προσόντα. Το πλαίσιο αυτό περιλαμβάνει περιγραφικούς δείκτες βασιζόμενους στα μαθησιακά αποτελέσματα για τους τρεις κύκλους της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και εισάγει όρια πιστωτικών (ακαδημαϊκών) μονάδων για τον πρώτο και το δεύτερο κύκλο. Επιπλέον, οι υπουργοί δεσμεύτηκαν να διαμορφώσουν εθνικά πλαίσια προσόντων για την τριτοβάθμια εκπαίδευση έως το 2010 και υπογράμμισαν τη σημασία που έχει η εξασφάλιση συμπληρωματικότητας μεταξύ του πλαισίου για τον ευρωπαϊκό χώρο τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και του ΕΠΕΠ. Με την απόφαση αριθ. 2241/2004/EK του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 15ης Δεκεμβρίου 2004, σχετικά με το ενιαίο κοινοτικό πλαίσιο για τη διαφάνεια των επαγγελματικών προσόντων και ικανοτήτων (Europass) εισήχθη ένα σύνολο ευρωπαϊκών εγγράφων που μπορούν να χρησιμοποιούν οι πολίτες για να περιγράφουν τα επαγγελματικά προσόντα και τις ικανότητές τους. Η μελλοντική ανάπτυξη του Europass θα πρέπει να λάβει υπόψη τη θέσπιση του ΕΠΕΠ. Όλα τα σχετικά έγγραφα Europass, και ιδίως το συμπλήρωμα διπλώματος Europass και το συμπλήρωμα πιστοποιητικού Europass, πρέπει να περιλαμβάνουν σαφή αναφορά στο αντίστοιχο επίπεδο ΕΠΕΠ. Το ισχύον ευρωπαϊκό σύστημα μεταφοράς ακαδημαϊκών μονάδων για την τριτοβάθμια εκπαίδευση (ECTS) και το νεοεμφανιζόμενο ευρωπαϊκό σύστημα μεταφοράς πιστωτικών μονάδων για την επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση (ECVET) θα διευκολύνουν τους πολίτες στο να συνδυάζουν προγράμματα εκπαίδευσης και κατάρτισης που παρέχονται από διαφορετικές χώρες. Ενώ το ECTS αναπτύχθηκε κατά τη διάρκεια μιας περιόδου 10 και πλέον ετών και χρησιμοποιείται ήδη ευρέως στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, το ECVET εφαρμόζεται προς το παρόν δοκιμαστικά και σύντομα θα ξεκινήσει η σχετική διαδικασία δημόσιας διαβούλευσης. Και τα δύο αυτά συστήματα αποτελούν σημαντικές πρωτοβουλίες που παρέχουν άμεση υποστήριξη σε κάθε πολίτη που προσπαθεί να μεταφέρει επαγγελματικά προσόντα ή μονάδες προσόντων από ίδρυμα σε ίδρυμα και από χώρα σε χώρα. Το ΕΠΕΠ, εισάγοντας κοινά επίπεδα αναφοράς και προωθώντας την αμοιβαία εμπιστοσύνη, θα αποτελέσει τη βάση για την ενίσχυση και την εξέλιξη αυτών των συστημάτων. Στον τομέα της επικύρωσης της μη τυπικής και της άτυπης μάθησης, το Συμβούλιο ενέκρινε το 2004 ένα σύνολο ευρωπαϊκών αρχών για την αναγνώριση και την επικύρωση της μη τυπικής και της άτυπης μάθησης. Οι αρχές αυτές παρέχουν τη βάση για την ενίσχυση της συνεργασίας στον τομέα της επικύρωσης και ενθαρρύνουν την Επιτροπή, τα κράτη μέλη και τους κοινωνικούς εταίρους να εισαγάγουν σε πιο συστηματική βάση μεθόδους και συστήματα επικύρωσης. Κατά την εφαρμογή του ΕΠΕΠ πρέπει να ληφθούν υπόψη αυτές οι αρχές, ιδίως επειδή η προσέγγιση του ΕΠΕΠ που βασίζεται στα μαθησιακά αποτελέσματα θα διευκολύνει την επικύρωση της μη τυπικής και της άτυπης μάθησης. Η δικτυακή πύλη «Ploteus» για τις ευκαιρίες μάθησης (http://ec.europa.eu/ploteus) συμβάλλει στη βελτίωση της διαφάνειας των προσόντων παρέχοντας πληροφορίες για ευκαιρίες εκπαίδευσης, κατάρτισης και μάθησης στις χώρες της Ευρώπης. Η μελλοντική ανάπτυξη του «Ploteus» θα λάβει υπόψη τα επίπεδα αναφοράς που εισάγονται με το ΕΠΕΠ. |

Συνοχή με άλλες πολιτικές και στόχους της Ένωσης Η αμοιβαία αναγνώριση προσόντων στον τομέα των νομοθετικά κατοχυρωμένων επαγγελμάτων έχει διασφαλιστεί με την οδηγία 2005/36/EK, η οποία εκδόθηκε στις 7 Σεπτεμβρίου 2005. Η οδηγία αυτή, με την οποία ενοποιούνται, εκσυγχρονίζονται και απλουστεύονται 15 ισχύουσες οδηγίες που εκδόθηκαν από το 1975 έως το 1999, προβλέπει ένα σύστημα αυτόματης αναγνώρισης προσόντων για επαγγέλματα με εναρμονισμένες απαιτήσεις κατάρτισης (γιατρούς, νοσοκόμους/νοσηλευτές, μαιευτές-μαίες, οδοντίατρους, κτηνίατρους, φαρμακοποιούς), καθώς και για τους αρχιτέκτονες. Για τα υπόλοιπα νομοθετικά κατοχυρωμένα επαγγέλματα (επί του παρόντος περίπου 800 επαγγέλματα είναι νομοθετικά κατοχυρωμένα σε ένα ή περισσότερα κράτη μέλη της ΕΕ) το σύστημα βασίζεται στην αμοιβαία αναγνώριση, δηλ. όταν κάποιος διαθέτει τα προσόντα για να ασκήσει ένα επάγγελμα σε ένα κράτος μέλος, τότε θα πρέπει να του χορηγείται άδεια για την άσκηση του ίδιου επαγγέλματος και σε άλλο κράτος μέλος. Τα πεδία εφαρμογής της οδηγίας 2005/36/EK και του ΕΠΕΠ διαφέρουν ως προς το ότι το ΕΠΕΠ δεν είναι εργαλείο για τη χορήγηση δικαιωμάτων στους διακινούμενους εργαζόμενους προκειμένου να αναγνωρίζονται τα επαγγελματικά προσόντα που αποκτούν σε ένα κράτος μέλος με σκοπό την άσκηση ενός νομοθετικά κατοχυρωμένου επαγγέλματος σε άλλο κράτος μέλος. Για τέτοιες περιπτώσεις, μόνον η οδηγία 2005/36/EK επιβάλλει νομικά δεσμευτικές υποχρεώσεις στις αρχές των κρατών μελών. Η αμοιβαία αναγνώριση αποτελεί στόχο και της οδηγίας 1996/26/EK για την πρόσβαση στο επάγγελμα του οδικού μεταφορέα εμπορευμάτων και επιβατών. Η πρόταση αναθεώρησης αυτής της οδηγίας, η οποία θα εξεταστεί από την Επιτροπή το 2007, θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη τη θέσπιση του ΕΠΕΠ. Τέλος, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της 15ης-16ης Οκτωβρίου 1999 προέβη σε δήλωση βάσει της οποίας το νομικό καθεστώς των υπηκόων τρίτων χωρών που είναι κάτοχοι μακροχρόνιας άδειας διαμονής θα πρέπει να ενισχυθεί με τη χορήγηση ενός συνόλου ενιαίων δικαιωμάτων που να προσεγγίζουν στον μεγαλύτερο δυνατό βαθμό τα δικαιώματα που απολαμβάνουν οι πολίτες της ΕΕ. Η οδηγία 2003/109/EK του Συμβουλίου[1] προβλέπει ως εκ τούτου ότι «[ο] επί μακρόν διαμένων απολαύει ίσης μεταχείρισης με τους ημεδαπούς όσον αφορά: γ) την αναγνώριση των επαγγελματικών διπλωμάτων, πιστοποιητικών και άλλων τίτλων, σύμφωνα με τις σχετικές εθνικές διαδικασίες», ακόμη και όταν ασκεί το δικαίωμά του στην κινητικότητα εντός της ΕΕ, το οποίο χορηγείται βάσει αυτής της οδηγίας. Το ΕΠΕΠ θα συμβάλει επομένως στην αποτελεσματική άσκηση αυτού του δικαιώματος σε περιπτώσεις όπου δεν έχει εφαρμογή η οδηγία 2005/36/EK. |

Διαβουλεύση με τα ενδιαφερόμενα μέρη και εκτιμηση αντίκτυπου |

Διαβούλευση με τα ενδιαφερόμενα μέρη |

Μέθοδοι διαβούλευσης, κυριότεροι τομείς-στόχοι και γενικά χαρακτηριστικά των συμμετεχόντων Τον Ιούλιο του 2005 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ξεκίνησε διαδικασία πανευρωπαϊκής διαβούλευσης για το ΕΠΕΠ με βάση το έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής υπ’ αριθμ. SEC(2005) 957. Το έγγραφο απευθυνόταν στις 32 χώρες που συμμετέχουν στο πρόγραμμα εργασίας «Εκπαίδευση και Κατάρτιση 2010», στους ευρωπαίους κοινωνικούς εταίρους, στις κλαδικές και τομεακές οργανώσεις, στα εκπαιδευτικά ιδρύματα και ενώσεις, καθώς και σε ΜΚΟ, παρουσιάζοντας ένα λεπτομερές προσχέδιο για το ΕΠΕΠ προς σχολιασμό. Στο πλαίσιο της ίδιας διαδικασίας διαβούλευσης, το προσχέδιο του ΕΠΕΠ παρουσιάστηκε και συζητήθηκε και σε μια σειρά συσκέψεων που διοργανώθηκαν το φθινόπωρο του 2005 από τις εθνικές αρχές, τους κοινωνικούς εταίρους, τους κλαδικούς φορείς και άλλους. Τα αποτελέσματα της διαδικασίας διαβούλευσης συζητήθηκαν σε συνέδριο που πραγματοποιήθηκε στη Βουδαπέστη το Φεβρουάριο του 2006. |

Περίληψη των θέσεων και του τρόπου με τον οποίο ελήφθησαν υπόψη Η διαδικασία διαβούλευσης, χάρις στην οποία προέκυψαν εκτεταμένες παρατηρήσεις από ένα ευρύ φάσμα ενδιαφερόμενων φορέων από 31 ευρωπαϊκές χώρες, συμπεριλαμβανομένων των υποψηφίων κρατών, επιβεβαίωσε την ευρεία υποστήριξη του ΕΠΕΠ. Οι περισσότεροι συμμετέχοντες συμφώνησαν ότι υπάρχει ανάγκη για ένα κοινό ευρωπαϊκό πλαίσιο αναφοράς. Ωστόσο, η παροχή υποστήριξης θα εξαρτηθεί από μια σειρά απαιτήσεων και συστάσεων, οι οποίες έχουν ληφθεί υπόψη στην παρούσα πρόταση. Δόθηκε ιδιαίτερη έμφαση στη βελτίωση της διατύπωσης και στην απλούστευση των περιγραφικών δεικτών των επιπέδων αναφοράς. |

Πραγματοποιήθηκε ανοιχτή διαβούλευση στο Διαδίκτυο από τις 5 Ιουλίου 2005 έως τις 31 Δεκεμβρίου 2005. Η Επιτροπή έλαβε 125 απαντήσεις, συμπεριλαμβανομένων των αποτελεσμάτων των εθνικών διαβουλεύσεων. Τα αποτελέσματα είναι διαθέσιμα στην ακόλουθη διεύθυνση: http://ec.europa.eu/education/policies/educ/eqf/index_en.html. |

Συγκέντρωση και χρησιμοποίηση ειδικών γνώσεων |

Σχετικοί επιστημονικοί τομείς/τομείς εμπειρογνωσίας Η εκπόνηση της πρότασης για το ΕΠΕΠ κατέστη δυνατή χάρις στην εκτεταμένη συμμετοχή διαφόρων διεθνών εμπειρογνωμόνων με πείρα στον τομέα των επαγγελματικών προσόντων και των πλαισίων προσόντων. |

Μεθοδολογία Η σειρά μελετών που παρήγγειλαν το Cedefop και η ομάδα παρακολούθησης της διαδικασίας της Μπολόνια συνέβαλε άμεσα στη διαμόρφωση της πρότασης για το ΕΠΕΠ. Η έκθεση του Cedefop (2004) σχετικά με τα «Ευρωπαϊκά επίπεδα αναφοράς για την εκπαίδευση και την κατάρτιση» βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στη σχετική, διεθνή έρευνα σε αυτό τον τομέα και παρουσιάζει το πρώτο περίγραμμα ενός πλαισίου που καλύπτει ολόκληρο το φάσμα των επαγγελματικών προσόντων. Η έκθεση της ομάδας παρακολούθησης της Μπολόνια σχετικά με «Ένα πλαίσιο για τα προσόντα στον ευρωπαϊκό χώρο τριτοβάθμιας εκπαίδευσης» βοήθησε στον προσδιορισμό και στην αποσαφήνιση λειτουργιών του ΕΠΕΠ, ιδίως όσον αφορά τη σχέση μεταξύ εθνικού και ευρωπαϊκού επιπέδου. Το αναλυτικό προσχέδιο του ΕΠΕΠ που παρουσιάστηκε τον Ιούλιο του 2005 βασιζόταν στο έργο μιας ομάδας ειδικών, η οποία πραγματοποίησε 7 συνεδριάσεις από το φθινόπωρο του 2004 έως την άνοιξη του 2005. Η ομάδα των ειδικών επικεντρώθηκε στους συνολικούς στόχους και λειτουργίες του ΕΠΕΠ, αλλά έδωσε ιδιαίτερη προσοχή στην ανάπτυξη των επιπέδων αναφοράς βάσει μαθησιακών αποτελεσμάτων. Η ομάδα περιλάμβανε εκπροσώπους από όλους τους κύριους τομείς της εκπαίδευσης και της κατάρτισης (γενική, ενηλίκων, επαγγελματική, τριτοβάθμια εκπαίδευση και κατάρτιση), καθώς και εκπροσώπους των κλάδων και των κοινωνικών εταίρων, πράγμα που την κατέστησε έτσι κατάλληλη για να αντιμετωπίσει την πρόκληση της ανάπτυξης ενός πλαισίου που να καλύπτει ολόκληρο το φάσμα των προσόντων, από το τέλος της υποχρεωτικής εκπαίδευσης έως το ανώτατο επίπεδο ακαδημαϊκής και επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης. Μετά τη διαδικασία διαβούλευσης, συγκροτήθηκε χωριστή ομάδα ειδικών προκειμένου να εκπονήσει ένα απλουστευμένο και αναθεωρημένο σύνολο περιγραφικών δεικτών για τα επίπεδα αναφοράς. Η ομάδα αυτή κατέληξε σε ένα νέο σύνολο περιγραφικών δεικτών των επιπέδων αναφοράς, οι οποίοι χρησιμοποιούνται στο παράρτημα I της παρούσας πρότασης, καθώς και σε ένα σύνολο βασικών ορισμών που στηρίζουν την παρούσα σύσταση. |

Κυριότεροι φορείς/ειδικοί που συμμετείχαν στη διαβούλευση Τα μέλη της ομάδας ειδικών για το ΕΠΕΠ παρατίθενται στο έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής υπ’ αριθμ. SEC (2005) 957. Για τη δεύτερη ομάδα, η οποία ασχολήθηκε με την αναθεώρηση των περιγραφικών δεικτών των επιπέδων αναφοράς, ζητήθηκε από τα κράτη μέλη, τις υποψήφιες χώρες και τις χώρες ΕΟΧ, αλλά και από τους ευρωπαίους κοινωνικούς εταίρους, να ορίσουν ικανά άτομα με σχετική ειδίκευση. Υπογράφηκαν δύο εξωτερικές συμβάσεις για να υποστηριχθεί το προπαρασκευαστικό έργο της πρότασης για το ΕΠΕΠ και να παρασχεθεί υποστήριξη στην Επιτροπή στο πλαίσιο της ανάλυσης των απαντήσεων των απαντήσεων που ελήφθησαν κατά τη διαδικασία διαβούλευσης. Το Cedefop και το Ευρωπαϊκό Ίδρυμα Επαγγελματικής Εκπαίδευσης συνέβαλαν ενεργά στις σχετικές εργασίες, συνεργαζόμενα στενά με την Επιτροπή, τους εξωτερικούς εμπειρογνώμονες και τις ομάδες ειδικών. |

Περίληψη των παρατηρήσεων που ελήφθησαν και αξιοποιήθηκαν Δεν έγινε μνεία για ύπαρξη πιθανώς σοβαρών κινδύνων με ανεπανόρθωτες συνέπειες. |

Οι συμβουλές των ειδικών αξιοποιήθηκαν ιδιαίτερα για την εκπόνηση των περιγραφικών δεικτών των επιπέδων αναφοράς, οι οποίοι περιλαμβάνονται στο παράρτημα I της παρούσας πρότασης. |

Μέσα που χρησιμοποιήθηκαν για τη δημοσιοποίηση των παρατηρήσεων των ειδικών Οι περιγραφικοί δείκτες των επιπέδων αναφοράς καθορίστηκαν από την ομάδα ειδικών και ενσωματώθηκαν στο έγγραφο που υποβλήθηκε στη συμβουλευτική επιτροπή για την επαγγελματική κατάρτιση, η οποία εξέδωσε θετική γνώμη επί των κύριων στοιχείων της πρότασης κατά τη συνεδρίασή της στις 21 Ιουνίου 2006. |

Εκτίμηση αντικτύπου Η πρώτη δυνατότητα που εξετάστηκε προβλέπει τη μη λήψη μέτρων (δηλ. καμία ενέργεια από πλευράς Ευρωπαϊκής Ένωσης) και συνεπάγεται ότι θα εξακολουθήσουν να ισχύουν οι τρέχουσες ρυθμίσεις για τη συγκρισιμότητα, τη διαφάνεια και τη μεταφορά των επαγγελματικών προσόντων. Η οδηγία 2005/36/EK για την αμοιβαία αναγνώριση των προσόντων θα εξακολουθήσει να διευκολύνει την κινητικότητα συγκεκριμένων επαγγελματιών που ασκούν νομοθετικά κατοχυρωμένα επαγγέλματα, αλλά δεν θα ληφθούν άλλα μέτρα για επαγγέλματα που δεν εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της οδηγίας. Από αυτή την άποψη, τα κράτη μέλη θα συνεχίσουν να συνεργάζονται σε περιορισμένο βαθμό, και εφόσον είναι επωφελές μέσω διμερών συμφωνιών, αλλά η συνεργασία αυτή θα είναι περίπλοκη και ασυντόνιστη. Οι ενδιαφερόμενοι φορείς θα μπορούν να συνεχίσουν να χρησιμοποιούν εργαλεία διαφάνειας και κινητικότητας όπως το «Europass» και το Ευρωπαϊκό Σύστημα Μεταφοράς και Συσσώρευσης Ακαδημαϊκών Μονάδων (ECTS) για την τριτοβάθμια εκπαίδευση, αλλά κανένα από αυτά δεν παρέχει ένα γενικό πλαίσιο συνεργασίας. Επομένως, αυτή η δυνατότητα δεν θα ανταποκριθεί στα αιτήματα των κρατών μελών για ένα κοινό ευρωπαϊκό σημείο ή μέσο αναφοράς. Η δεύτερη δυνατότητα είναι μια ανακοίνωση της Επιτροπής. Ωστόσο, η ανακοίνωση της Επιτροπής δεν είναι νομική πράξη και η έκδοσή της δεν συνεπάγεται συμμετοχή των κρατών μελών ή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην εφαρμογή της. Επομένως, η δυνατότητα αυτή δεν δημιουργεί την αναγκαία πολιτική δέσμευση των κρατών μελών, τα οποία συνεργάστηκαν στενά με την Επιτροπή για την εκπόνηση του ΕΠΕΠ, και άρα δεν θα έχει πραγματικό αντίκτυπο και προστιθέμενη αξία ως προς την εφαρμογή σε εθνικό επίπεδο. Η τρίτη δυνατότητα είναι μια σύσταση της Επιτροπής σύμφωνα με το άρθρο 150 της Συνθήκης (επαγγελματική κατάρτιση). Ωστόσο, η σύσταση δεν θα βασίζεται στο άρθρο 149 της Συνθήκης (εκπαίδευση) και επομένως δεν θα αποτυπώνει τη διττή φύση του ΕΠΕΠ, η οποία περιλαμβάνει συνιστώσες και στόχους εκπαίδευσης και κατάρτισης μέσα από την προοπτική της διά βίου μάθησης. Συνεπάγεται τη χρήση νομικής πράξης αλλά, όπως συμβαίνει και με τη δεύτερη δυνατότητα, δεν προβλέπει τη συμμετοχή των κρατών μελών ή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην επίσημη έγκριση της πρότασης και έτσι πάλι θα απουσιάζει η δέσμευση για εφαρμογή στο εθνικό επίπεδο, δηλ. ένα ουσιώδες στοιχείο για την επιτυχία και την αδιάλειπτη συνέχιση του ΕΠΕΠ. Η τέταρτη δυνατότητα που εξετάστηκε είναι η θέσπιση του ΕΠΕΠ με τη νομοθετική πράξη της σύστασης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, σύμφωνα με τα άρθρα 149 και 150 της Συνθήκης. Η εν λόγω πράξη θα συνιστά τη χρησιμοποίηση του ΕΠΕΠ από τα κράτη μέλη σε εθελοντική βάση, ως μηχανισμού μετατροπής για τη σύγκριση επαγγελματικών προσόντων και τη διευκόλυνση της διαφάνειας και της μεταφοράς τους σε όλη την Ευρώπη. Η πέμπτη δυνατότητα είναι να εφαρμοστεί το ΕΠΕΠ με τη νομοθετική πράξη της απόφασης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, σύμφωνα με το άρθρο 150 της Συνθήκης. Χωρίς το άρθρο 149, θα υπάρχει το ίδιο μειονέκτημα που έχει και η τρίτη δυνατότητα (δηλ. ο αποκλεισμός της εκπαίδευσης) και θα πρόκειται επίσης για απόφαση που θεσπίζει αρχές και υποχρεώσεις για εκείνα τα κράτη μέλη που συνδέουν τα εθνικά τους συστήματα προσόντων με το ΕΠΕΠ. Ωστόσο, οι ενδιαφερόμενοι φορείς (κράτη μέλη, κοινωνικοί εταίροι, κλάδοι και άλλοι) υποστηρίζουν αναφανδόν ότι το ΕΠΕΠ πρέπει να έχει απολύτως εθελοντικό χαρακτήρα. |

Η Επιτροπή πραγματοποίησε εκτίμηση αντικτύπου και η σχετική έκθεση θα βρίσκεται στον δικτυακό τόπο της Επιτροπής. |

Νομικα στοιχεια της προτασης |

Περίληψη των προτεινόμενων ενεργειών Η προτεινόμενη σύσταση θεσπίζει το ΕΠΕΠ ως εργαλείο αναφοράς για τη σύγκριση των επιπέδων των επαγγελματικών προσόντων στα εθνικά συστήματα προσόντων, αλλά και στα συστήματα προσόντων που έχουν διαμορφωθεί από διεθνείς κλαδικούς οργανισμούς. Τα κύρια στοιχεία του ΕΠΕΠ είναι ένα σύνολο ευρωπαϊκών επιπέδων αναφοράς που περιγράφονται με βάση τα μαθησιακά αποτελέσματα, καθώς και μηχανισμοί και αρχές για εθελοντική συνεργασία. Συνιστάται στα κράτη μέλη να χρησιμοποιούν το ΕΠΕΠ ως εργαλείο αναφοράς για να συγκρίνουν τα επίπεδα επαγγελματικών προσόντων που χρησιμοποιούνται σε διαφορετικά συστήματα προσόντων, να συσχετίσουν τα δικά τους συστήματα επαγγελματικών προσόντων με το ΕΠΕΠ συνδέοντας τα επίπεδα προσόντων με τα αντίστοιχα επίπεδα του ΕΠΕΠ και, εφόσον χρειάζεται, να διαμορφώσουν ένα εθνικό πλαίσιο επαγγελματικών προσόντων. Επί πλέον, τα νέα προσόντα και τα έγγραφα «Europass» πρέπει να περιλαμβάνουν σαφή παραπομπή στο αντίστοιχο επίπεδο του ΕΠΕΠ. Ωστόσο, στις περιπτώσεις που καλύπτονται από την οδηγία 2005/36/EK για την αναγνώριση των επαγγελματικών προσόντων, οι παραπομπές αυτές δεν πρέπει να θίγουν τα δικαιώματα του διακινούμενου εργαζόμενου. Συνιστάται επίσης στα κράτη μέλη να ακολουθούν μια προσέγγιση με βάση τα μαθησιακά αποτελέσματα όταν ορίζουν και διαμορφώνουν επαγγελματικά προσόντα, να προωθήσουν την επικύρωση της μη τυπικής και της άτυπης μάθησης, καθώς και να ορίσουν το εθνικό κέντρο για το ΕΠΕΠ που θα υποστηρίζει και θα συντονίζει τη σχέση μεταξύ του εθνικού συστήματος επαγγελματικών προσόντων και του ΕΠΕΠ, ιδίως εξασφαλίζοντας τη χρησιμοποίηση μηχανισμών διασφάλισης ποιότητας και διαφανών διαδικασιών. Η πρόταση καλεί την Επιτροπή να υποστηρίξει τα κράτη μέλη και τους διεθνείς κλαδικούς οργανισμούς στη χρησιμοποίηση του ΕΠΕΠ, να συγκροτήσει συμβουλευτική ομάδα για το ΕΠΕΠ που θα εξασφαλίσει τη συνολική συνοχή της διαδικασίας συνεργασίας, καθώς και να παρακολουθεί την εφαρμογή του ΕΠΕΠ με απώτερο σκοπό μια πιθανή επανεξέταση της σύστασης 5 έτη μετά την έκδοσή της. Η εν λόγω ομάδα θα αποτελείται από εκπροσώπους των εθνικών κέντρων ΕΠΕΠ, των ευρωπαίων κοινωνικών εταίρων και άλλων ενδιαφερόμενων φορέων, ανάλογα με την περίπτωση. |

Νομική βάση Το ΕΠΕΠ προτείνεται βάσει τόσο του άρθρου 149 όσο και του άρθρου 150 επειδή έχει διττό σκοπό, καθώς περιλαμβάνει στοιχεία και προβλέπει στόχους τόσο για την εκπαίδευση όσο και για την επαγγελματική κατάρτιση, οι οποίες έχουν την ίδια βαρύτητα μέσα από την προοπτική της διά βίου μάθησης του ΕΠΕΠ. Το ΕΠΕΠ υποστηρίζει την εκπαίδευση και την επαγγελματική κατάρτιση, ενθαρρύνοντας την κινητικότητα με τη μεταφορά των προσόντων των πολιτών μεταξύ εθνικών συστημάτων και μεταξύ της γενικής εκπαίδευσης, της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και της επαγγελματικής κατάρτισης. Ενθαρρύνει τη συνεργασία μεταξύ των κρατών μελών και υποστηρίζει και συμπληρώνει τις ενέργειές τους. |

Αρχή της επικουρικότητας Η αρχή της επικουρικότητας ισχύει στον βαθμό που η πρόταση δεν εμπίπτει στην αποκλειστική αρμοδιότητα της Κοινότητας. |

Οι στόχοι της πρότασης δεν είναι δυνατόν να επιτευχθούν επαρκώς με τις ενέργειες των κρατών μελών για τους ακόλουθους λόγους. |

Η κύρια λειτουργία του ΕΠΕΠ είναι να διευκολύνει τη μετατροπή και τη σύγκριση των προσόντων που αναγνωρίζονται με τη χορήγηση σχετικών τίτλων από τις εθνικές αρχές. Πρόκειται για διακρατικό ζήτημα που δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί από τα κράτη μέλη, ιδίως επειδή η έλλειψη αμοιβαίας εμπιστοσύνης μεταξύ εθνικών και κλαδικών ενδιαφερόμενων φορέων ορίστηκε ως ένα από τα κύρια προβλήματα που προκαλούν έλλειψη διαφάνειας και εμποδίζουν τη μεταφορά επαγγελματικών προσόντων. |

Με τις κοινοτικές ενέργειες θα επιτευχθούν πληρέστερα οι στόχοι της πρότασης για τους ακόλουθους λόγους: |

οι προκλήσεις που αφορούν τη διαφάνεια και τη μεταφορά επαγγελματικών προσόντων είναι κοινές για όλα τα κράτη μέλη και δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν αποκλειστικά σε εθνικό ή κλαδικό επίπεδο· |

εάν και τα 25 κράτη μέλη διαπραγματεύονταν διμερείς συμφωνίες για το θέμα που καλύπτεται από την παρούσα σύσταση με όλα τα υπόλοιπα κράτη μέλη χωριστά και χωρίς συντονισμό, τότε θα προέκυπτε στο ευρωπαϊκό επίπεδο μια άκρως περίπλοκη και αδιαφανής συνολική δομή· |

η πρόταση παρέχει ένα κοινό σημείο αναφοράς και κοινό πλαίσιο για τη συνεργασία μεταξύ των κρατών μελών. Αυτές οι συνθήκες δεν μπορούν να εξασφαλιστούν με ενέργειες σε εθνικό επίπεδο |

Συνεπώς, η πρόταση είναι σύμφωνη με την αρχή της επικουρικότητας. |

Αρχή της αναλογικότητας Η πρόταση είναι σύμφωνη με την αρχή της αναλογικότητας για τον ακόλουθο λόγο: |

Η παρούσα σύσταση είναι σύμφωνη με την αρχή της αναλογικότητας διότι δεν αντικαθιστά και δεν καθορίζει εθνικά συστήματα προσόντων ή/και επαγγελματικά προσόντα και αφήνει την εφαρμογή της σύστασης στα κράτη μέλη. |

Θα χρησιμοποιηθούν συστήματα υποβολής εκθέσεων που υπάρχουν ήδη, ελαχιστοποιώντας έτσι τον διοικητικό φόρτο. |

Επιλογή μέσων |

Προτεινόμενο μέσο: σύσταση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου. |

Άλλα μέσα δεν θα είναι το ίδιο αποτελεσματικά. Πιο συγκεκριμένα, εκτός από τη σύσταση, η Επιτροπή εξέτασε επίσης το ενδεχόμενο ανακοίνωσης της Επιτροπής και απόφασης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (βλ. το σημείο για την εκτίμηση αντικτύπου ανωτέρω). |

Δημοσιονομικεσ επιπτωσεισ |

Η πρόταση δεν έχει καμία επίπτωση στον κοινοτικό προϋπολογισμό. |

Συμπληρωματικεσ πληροφοριες |

Ρήτρα επανεξέτασης/αναθεώρησης/λήξης ισχύος |

Η πρόταση περιλαμβάνει ρήτρα επανεξέτασης. |

Ευρωπαϊκός Οικονομικός Χώρος Η προτεινόμενη πράξη αφορά θέμα του ΕΟΧ και συνεπώς πρέπει να επεκταθεί και στον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο. |

Λεπτομερής επεξήγηση της πρότασης Το βασικό στοιχείο του ΕΠΕΠ είναι ένα σύνολο 8 επιπέδων αναφοράς που θα αποτελέσουν το κοινό και ουδέτερο σημείο αναφοράς για τις αρχές εκπαίδευσης και κατάρτισης σε εθνικό και κλαδικό επίπεδο. Τα 8 επίπεδα καλύπτουν ολόκληρο το φάσμα των προσόντων, από εκείνα που αποκτώνται στο τέλος της υποχρεωτικής εκπαίδευσης και κατάρτισης μέχρι εκείνα που κατοχυρώνονται στο ανώτατο επίπεδο πανεπιστημιακής και επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης. Το ΕΠΕΠ, ως μέσο για την προώθηση της διά βίου μάθησης, καλύπτει τη γενική εκπαίδευση και την εκπαίδευση ενηλίκων, την επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση, καθώς και την τριτοβάθμια εκπαίδευση. Τα επίπεδα 5-8 περιέχουν σαφή παραπομπή στα επίπεδα που ορίζονται στο πλαίσιο για τον ευρωπαϊκό χώρο τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, όπως προβλέφθηκαν με τη διαδικασία της Μπολόνια. Η περιγραφή των 8 επιπέδων αναφοράς του ΕΠΕΠ βασίζεται στα μαθησιακά αποτελέσματα - στο ΕΠΕΠ αυτά νοούνται ως περιγραφή του τι γνωρίζει, κατανοεί και είναι ικανός να κάνει ο εκπαιδευόμενος μετά την ολοκλήρωση μιας μαθησιακής διαδικασίας. Αυτό αντανακλά μια σημαντική αλλαγή στον τρόπο με τον οποίο γίνονται αντιληπτές και περιγράφονται η εκπαίδευση, η κατάρτιση και η μάθηση. Η στροφή προς τα μαθησιακά αποτελέσματα εισάγει μια κοινή γλώσσα και καθιστά δυνατή τη σύγκριση προσόντων σύμφωνα με το περιεχόμενο και τα χαρακτηριστικά τους και όχι σύμφωνα με τις διδακτικές μεθόδους και διαδικασίες. Στο ΕΠΕΠ τα μαθησιακά αποτελέσματα ορίζονται βάσει ενός συνδυασμού γνώσεων, δεξιοτήτων και ικανότητας. Το ισοζύγιο μεταξύ των στοιχείων αυτών διαφέρει από προσόν σε προσόν, δεδομένου ότι το ΕΠΕΠ καλύπτει όλα τα προσόντα σε όλα τα επίπεδα και αφορά τόσο τα ακαδημαϊκά όσο και τα επαγγελματικά προσόντα. Η χρήση των μαθησιακών αποτελεσμάτων για την περιγραφή των επιπέδων των προσόντων θα διευκολύνει την επικύρωση της μάθησης που πραγματοποιείται έξω από το πλαίσιο των επίσημων ιδρυμάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης, πράγμα που γενικά θεωρείται βασικό στοιχείο της διά βίου μάθησης. Το ΕΠΕΠ αποτελεί επίσης πλαίσιο συνεργασίας και μέσο ενίσχυσης της αμοιβαίας εμπιστοσύνης μεταξύ των εθνικών ενδιαφερόμενων φορέων αλλά και των διεθνών κλαδικών οργανισμών που ασχολούνται με την εκπαίδευση και την κατάρτιση. Ωστόσο, η επιτυχής εφαρμογή του ΕΠΕΠ προϋποθέτει την εθελοντική δέσμευση των εθνικών αρχών εκπαίδευσης και κατάρτισης και των κλαδικών ενδιαφερόμενων φορέων. Οι κύριοι χρήστες του ΕΠΕΠ θα είναι φορείς αρμόδιοι για εθνικά ή/και κλαδικά συστήματα και πλαίσια επαγγελματικών προσόντων. Το ΕΠΕΠ θα έχει πρακτική αξία για τους πολίτες, τους εργοδότες και τους φορείς παροχής εκπαίδευσης και κατάρτισης αφού πρώτα ολοκληρωθεί σε εθνικό ή/και κλαδικό επίπεδο η διαδικασία συσχέτισης των επιπέδων αναφοράς. Όσον αφορά τη συμμετοχή των κλάδων, το ΕΠΕΠ θα δώσει στους διεθνείς κλαδικούς οργανισμούς την ευκαιρία να συνδέσουν τα δικά τους συστήματα επαγγελματικών προσόντων με το ΕΠΕΠ. Ο κύριος στόχος σε σχέση με τους κλάδους είναι να αναπτυχθούν ισχυρότεροι δεσμοί μεταξύ των εθνικών συστημάτων επαγγελματικών προσόντων και των αναδυόμενων διεθνών κλαδικών προσόντων. Η καλλιέργεια αμοιβαίας εμπιστοσύνης κατά τη συνεργασία μεταξύ των διαφόρων ενδιαφερόμενων φορέων που ασχολούνται με την εκπαίδευση και την κατάρτιση πρέπει να βασιστεί σε κοινές διαδικασίες και κριτήρια. Για τον σκοπό αυτό, πρέπει να δημοσιοποιούνται οι αποφάσεις που αφορούν τη συσχέτιση εθνικού ή κλαδικού προσόντος με το ΕΠΕΠ. Επί πλέον, η σύσταση ευρωπαϊκού συμβουλευτικού οργάνου αποτελούμενου από εκπροσώπους όλων των χωρών που χρησιμοποιούν το ΕΠΕΠ είναι άλλο ένα σημαντικό στοιχείο που προωθεί τις κοινές προσεγγίσεις. Η απόφαση σε εθνικό και κλαδικό επίπεδο για χρήση του ΕΠΕΠ πρέπει να βασίζεται στη δέσμευση για τη διασφάλιση ποιότητας. Η εισαγωγή συστημάτων διασφάλισης ποιότητας σε όλα τα σχετικά επίπεδα εκπαίδευσης και κατάρτισης - και σε σχέση με την ίδια τη διαδικασία συνεργασίας - αποτελεί ουσιώδες στοιχείο για την ανάπτυξη αμοιβαίας εμπιστοσύνης. Κατά την εφαρμογή του ΕΠΕΠ πρέπει επομένως να ληφθούν υπόψη τα συμπεράσματα σχετικά με τη διασφάλιση ποιότητας στην επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση που εγκρίθηκαν από το Συμβούλιο στις 28 Μαΐου 2004, καθώς και η σύσταση 2006/143/EK του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 15ης Φεβρουαρίου 2006, για περαιτέρω ευρωπαϊκή συνεργασία με σκοπό τη διασφάλιση της ποιότητας στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Η εφαρμογή του ΕΠΕΠ απαιτεί συντονισμό σε εθνικό επίπεδο. Από τη σκοπιά του ΕΠΕΠ, η διαμόρφωση εθνικών πλαισίων επαγγελματικών προσόντων θα αυξήσει τις πιθανότητες επιτυχίας. Πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στην εκπόνηση - μέσω δοκιμών, πειραματισμών και άμεσης συνεργασίας - υποστηρικτικού και καθοδηγητικού υλικού που θα χρησιμοποιείται σε κλαδικό, εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο και θα συμβάλλει έτσι στη συνοχή της διαδικασίας εφαρμογής, ιδίως όσον αφορά τη συσχέτιση εθνικών και κλαδικών επιπέδων προσόντων με τα επίπεδα του ΕΠΕΠ. Η πρόταση συνιστά το συσχετισμό μεταξύ των εθνικών συστημάτων επαγγελματικών προσόντων και του ΕΠΕΠ έως το 2009, και προτείνει τα νέα έγγραφα για τα επαγγελματικά προσόντα και το Europass να αναφέρουν, έως το 2011, το επίπεδο ΕΠΕΠ τους. Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί επίσης στον αντίκτυπο της προσέγγισης βάσει μαθησιακών αποτελεσμάτων, όπως αυτή ακολουθείται στο ΕΠΕΠ για τις κατηγοριοποιήσεις γνώσεων, δεξιοτήτων και ικανοτήτων. Οι μελλοντικές εξελίξεις στις εφαρμοζόμενες στατιστικές ταξινομήσεις και ονοματολογίες που επιτρέπουν τη μέτρηση των επιδόσεων στην εκπαίδευση και στην κατάρτιση, όπως είναι η ISCED 97, πρέπει επομένως να λάβουν υπόψη αυτό το στοιχείο. Οι διαδικασίες αυτές πρέπει να διευκολυνθούν και να υποστηριχθούν σε ευρωπαϊκό επίπεδο από την Επιτροπή, αλλά πρέπει να υποστηριχθούν και από οργανισμούς όπως το Cedefop και το Ευρωπαϊκό Ίδρυμα Επαγγελματικής Εκπαίδευσης. |

1. 2006/0163 (COD)

Πρόταση

ΣΥΣΤΑΣΗΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

σχετικά με τη θέσπιση του ευρωπαϊκού πλαισίου επαγγελματικών προσόντων για τη διά βίου μάθηση (Κείμενο που παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον ΕΟΧ)

ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ,

Έχοντας υπόψη:

τη συνθήκη για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, και ιδίως το άρθρο 149 παράγραφος 4 και το άρθρο 150 παράγραφος 4,

την πρόταση της Επιτροπής[2],

τη γνώμη της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής[3],

τη γνώμη της Επιτροπής των Περιφερειών[4],

Αποφασίζοντας σύμφωνα με τη διαδικασία του άρθρου 251 της Συνθήκης[5],

Εκτιμώντας τα ακόλουθα:

2. Η ανάπτυξη των γνώσεων, των δεξιοτήτων και των ικανοτήτων των πολιτών έχει ζωτική σημασία για την ανταγωνιστικότητα και την κοινωνική συνοχή στην Κοινότητα. Συνεπώς, η συμμετοχή στη διά βίου μάθηση και η αξιοποίηση των προσόντων πρέπει να προωθηθούν και να βελτιωθούν τόσο σε εθνικό όσο και σε κοινοτικό επίπεδο.

3. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της Λισαβόνας το 2000 κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η μεγαλύτερη διαφάνεια των προσόντων πρέπει να αποτελέσει μία από τις κύριες συνιστώσες που είναι αναγκαίες για την προσαρμογή των συστημάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης της Κοινότητας στις απαιτήσεις της κοινωνίας της γνώσης. Επί πλέον, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της Βαρκελώνης το 2002 ζήτησε τόσο τη στενότερη συνεργασία στον πανεπιστημιακό τομέα όσο και τη βελτίωση της διαφάνειας και των μεθόδων αναγνώρισης στον τομέα της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης.

4. Το ψήφισμα του Συμβουλίου της 27ης Ιουνίου 2002 σχετικά με τη διά βίου μάθηση[6] κάλεσε την Επιτροπή να αναπτύξει, σε στενή συνεργασία με το Συμβούλιο και τα κράτη μέλη, ένα πλαίσιο για την αναγνώριση των προσόντων που αποκτώνται με την εκπαίδευση και με την κατάρτιση, έχοντας ως αφετηρία τα αποτελέσματα της διαδικασίας της Μπολόνια και προωθώντας παρόμοιες ενέργειες στον τομέα της επαγγελματικής κατάρτισης.

5. Στις κοινές εκθέσεις του Συμβουλίου και της Επιτροπής σχετικά με την εφαρμογή του προγράμματος εργασίας «Εκπαίδευση και κατάρτιση 2010», οι οποίες εκδόθηκαν το 2004 και το 2006, τονίστηκε η ανάγκη για ανάπτυξη ενός ευρωπαϊκού πλαισίου επαγγελματικών προσόντων.

6. Στο πλαίσιο της διαδικασίας της Κοπεγχάγης, τα συμπεράσματα του Συμβουλίου και των εκπροσώπων των κυβερνήσεων των κρατών μελών που συνήλθαν στο πλαίσιο του Συμβουλίου της 15ης Νοεμβρίου 2004 σχετικά με τις μελλοντικές προτεραιότητες της ενισχυμένης ευρωπαϊκής συνεργασίας στην επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση έδωσαν προτεραιότητα στην ανάπτυξη ενός ανοιχτού και ευέλικτου ευρωπαϊκού πλαισίου επαγγελματικών προσόντων, στηριζόμενου στη διαφάνεια και στην αμοιβαία εμπιστοσύνη, το οποίο πρέπει να αποτελέσει κοινό σημείο αναφοράς που θα καλύπτει τόσο την εκπαίδευση όσο και την κατάρτιση.

7. Τα Ευρωπαϊκά Συμβούλια των Βρυξελλών τον Μάρτιο του 2005 και τον Μάρτιο του 2006 υπογράμμισαν τη σημασία που έχει η θέσπιση ενός ευρωπαϊκού πλαισίου επαγγελματικών προσόντων.

8. Η παρούσα σύσταση λαμβάνει υπόψη την απόφαση αριθ. 2241/2004/EK του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 15ης Δεκεμβρίου 2004, σχετικά με το ενιαίο κοινοτικό πλαίσιο για τη διαφάνεια των επαγγελματικών προσόντων και ικανοτήτων (Europass)[7] και τη σύσταση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της [...] σχετικά με τις βασικές ικανότητες για τη διά βίου μάθηση[8].

9. Η παρούσα σύσταση είναι συμβατή με το πλαίσιο για τον ευρωπαϊκό χώρο τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και τους περιγραφικούς δείκτες των κύκλων που εγκρίθηκαν από τους αρμόδιους για την τριτοβάθμια εκπαίδευση υπουργούς κατά τη σύνοδό τους στο Μπέργκεν τον Μάιο του 2005.

10. Η παρούσα σύσταση δεν ισχύει για τις περιπτώσεις που καλύπτονται από την οδηγία 2005/36/EK του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 7ης Σεπτεμβρίου 2005, σχετικά με την αναγνώριση των επαγγελματικών προσόντων[9], η οποία δημιουργεί δικαιώματα και υποχρεώσεις τόσο για την αρμόδια εθνική αρχή όσο και για τον διακινούμενο εργαζόμενο. Η συσχέτιση με τα επίπεδα προσόντων του ευρωπαϊκού πλαισίου επαγγελματικών προσόντων δεν πρέπει να θίγει την πρόσβαση στην αγορά εργασίας σε περίπτωση που τα επαγγελματικά προσόντα έχουν αναγνωριστεί σύμφωνα με την οδηγία 2005/36/ΕΚ.

11. Στόχος της παρούσας σύστασης είναι να δημιουργηθεί ένα κοινό πλαίσιο αναφοράς που θα χρησιμεύσει ως μηχανισμός μετατροπής μεταξύ διαφορετικών συστημάτων επαγγελματικών προσόντων και μεταξύ των επιπέδων τους, τόσο για τη γενική και την τριτοβάθμια εκπαίδευση όσο και για την επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση. Το εν λόγω πλαίσιο θα βελτιώσει τη διαφάνεια, τη συγκρισιμότητα και τη δυνατότητα μεταφοράς των επαγγελματικών προσόντων των πολιτών στα διάφορα κράτη μέλη. Επί πλέον, το ευρωπαϊκό πλαίσιο επαγγελματικών προσόντων πρέπει να δώσει στους διεθνείς κλαδικούς οργανισμούς τη δυνατότητα να συσχετίσουν τα δικά τους συστήματα επαγγελματικών προσόντων με ένα κοινό σημείο αναφοράς και έτσι να διευκολύνει την τοποθέτηση αυτών των επαγγελματικών προσόντων μέσα στα εθνικά συστήματα προσόντων. Επομένως, η παρούσα σύσταση συμβάλλει στους ευρύτερους στόχους της προώθησης της διά βίου μάθησης και της αύξησης της κινητικότητας των εργαζομένων και των εκπαιδευόμενων.

12. Η παρούσα σύσταση συνάδει με την αρχή της επικουρικότητας που αναφέρεται στο άρθρο 5 της Συνθήκης στον βαθμό που ο στόχος της είναι να υποστηρίξει και να συμπληρώσει τις ενέργειες των κρατών μελών, διευκολύνοντας την περαιτέρω μεταξύ τους συνεργασία για τη βελτίωση της διαφάνειας και για την προώθηση της κινητικότητας και της διά βίου μάθησης. Η παρούσα σύσταση συνάδει με την αρχή της αναλογικότητας που αναφέρεται στο ίδιο άρθρο διότι δεν αντικαθιστά και δεν καθορίζει εθνικά συστήματα επαγγελματικών προσόντων ή/και επαγγελματικά προσόντα. Το ευρωπαϊκό πλαίσιο επαγγελματικών προσόντων δεν περιγράφει συγκεκριμένα προσόντα ή ικανότητες ενός ατόμου και επομένως κάθε συγκεκριμένο επαγγελματικό προσόν πρέπει να τοποθετείται στο αντίστοιχο επίπεδο του ευρωπαϊκού πλαισίου επαγγελματικών προσόντων μέσω του σχετικού εθνικού συστήματος επαγγελματικών προσόντων,

ΣΥΝΙΣΤΟΥΝ ΣΤΑ ΚΡΑΤΗ ΜΕΛΗ:

1. Να χρησιμοποιούν το ευρωπαϊκό πλαίσιο επαγγελματικών προσόντων ως εργαλείο αναφοράς για να συγκρίνουν τα επίπεδα προσόντων σε διαφορετικά συστήματα επαγγελματικών προσόντων μέσα από την προοπτική της διά βίου μάθησης.

2. Να συνδέσουν το εθνικό τους σύστημα προσόντων με το ευρωπαϊκό πλαίσιο επαγγελματικών προσόντων έως το 2009, ιδίως με τη διαφανή συσχέτιση των δικών τους επιπέδων επαγγελματικών προσόντων με τα επίπεδα που παρατίθενται στο παράρτημα I και με την ανάπτυξη εθνικού πλαισίου προσόντων, κατά περίπτωση σύμφωνα με την εθνική νομοθεσία και πρακτική.

3. Να εξασφαλίσουν ότι, έως το 2011, όλα τα νέα επαγγελματικά προσόντα και τα έγγραφα «Europass» που εκδίδονται από τις αρμόδιες αρχές θα περιέχουν σαφή παραπομπή στο αντίστοιχο επίπεδο του ευρωπαϊκού πλαισίου επαγγελματικών προσόντων.

4. Να ακολουθούν προσέγγιση βασισμένη στα μαθησιακά αποτελέσματα για τον ορισμό και την περιγραφή επαγγελματικών προσόντων, και να προωθήσουν την επικύρωση της μη τυπικής και της άτυπης μάθησης σύμφωνα με τις κοινές ευρωπαϊκές αρχές που εγκρίθηκαν στα συμπεράσματα του Συμβουλίου της 28ης Μαΐου 2004.

5. Να ορίσουν εθνικό κέντρο για την υποστήριξη και τον συντονισμό της σχέσης μεταξύ του εθνικού συστήματος επαγγελματικών προσόντων και του ευρωπαϊκού πλαισίου επαγγελματικών προσόντων.

Τα καθήκοντα του εν λόγω κέντρου πρέπει να είναι τα εξής:

(α) συσχέτιση των επιπέδων προσόντων του εθνικού συστήματος προσόντων με τα επίπεδα του ευρωπαϊκού πλαισίου επαγγελματικών προσόντων που περιγράφονται στο παράρτημα I·

(β) προώθηση και εφαρμογή των αρχών διασφάλισης της ποιότητας στην εκπαίδευση και στην κατάρτιση που παρατίθενται στο παράρτημα ΙΙ κατά τη συσχέτιση του εθνικού συστήματος προσόντων με το ευρωπαϊκό πλαίσιο επαγγελματικών προσόντων·

(γ) εξασφάλιση ότι η μεθοδολογία που χρησιμοποιείται για να συσχετιστούν τα εθνικά επίπεδα προσόντων με το ευρωπαϊκό πλαίσιο επαγγελματικών προσόντων είναι διαφανής και ότι οι συνακόλουθες αποφάσεις δημοσιεύονται·

(δ) παροχή καθοδήγησης στους ενδιαφερόμενους φορείς σχετικά με το πώς συσχετίζονται τα εθνικά προσόντα με το ευρωπαϊκό πλαίσιο επαγγελματικών προσόντων μέσω του εθνικού συστήματος επαγγελματικών προσόντων·

(ε) εξασφάλιση της συμμετοχής όλων των σχετικών εθνικών ενδιαφερόμενων φορέων στους οποίους περιλαμβάνονται, ανάλογα με την εθνική νομοθεσία και πρακτική, τα ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και τα ιδρύματα επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης, οι κοινωνικοί εταίροι, οι κλάδοι και οι ειδικοί επί θεμάτων σύγκρισης και αξιοποίησης προσόντων σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

6. Για τους σκοπούς της σύστασης, ισχύουν οι ακόλουθοι ορισμοί:

(α) ως «επαγγελματικό προσόν» νοείται το επίσημο αποτέλεσμα μιας διαδικασίας αξιολόγησης και επικύρωσης, το οποίο επιτυγχάνεται όταν ο αρμόδιος φορέας διαπιστώνει ότι ένα άτομο έχει επιτύχει μαθησιακά αποτελέσματα που ανταποκρίνονται σε συγκεκριμένες προδιαγραφές·

(β) ως «εθνικό σύστημα επαγγελματικών προσόντων» νοούνται όλες οι πτυχές της δραστηριότητας ενός κράτους μέλους σχετικά με την αναγνώριση της μάθησης και άλλων μηχανισμών που συνδέουν την εκπαίδευση και την κατάρτιση με την αγορά εργασίας και την κοινωνία των πολιτών. Η εν λόγω δραστηριότητα περιλαμβάνει την ανάπτυξη και την εφαρμογή θεσμικών ρυθμίσεων και διαδικασιών που αφορούν τη διασφάλιση ποιότητας, την αξιολόγηση και την απονομή προσόντων. Ένα εθνικό σύστημα επαγγελματικών προσόντων μπορεί να αποτελείται από αρκετά υποσυστήματα και μπορεί να περιλαμβάνει ένα εθνικό πλαίσιο επαγγελματικών προσόντων·

(γ) ως «εθνικό πλαίσιο επαγγελματικών προσόντων» νοείται το «εργαλείο» για την κατηγοριοποίηση των προσόντων σύμφωνα με ένα σύνολο κριτηρίων επίτευξης καθορισμένων επιπέδων μάθησης. Το εν λόγω μέσο στοχεύει στη συνένωση σε ενιαίο σύνολο και στο συντονισμό των εθνικών υποσυστημάτων επαγγελματικών προσόντων, καθώς και στη βελτίωση της διαφάνειας, της πρόσβασης, της εξέλιξης και της ποιότητας των επαγγελματικών προσόντων σε σχέση με την αγορά εργασίας και την κοινωνία των πολιτών·

(δ) ως «κλάδος» νοείται η ομαδοποίηση των επαγγελματικών δραστηριοτήτων βάσει της κύριας οικονομικής λειτουργίας, του προϊόντος, της υπηρεσίας ή της τεχνολογίας που τις χαρακτηρίζει·

(ε) ως «διεθνής κλαδικός οργανισμός» νοείται η ένωση των εθνικών οργανισμών που περιλαμβάνει π.χ. εργοδοτικούς και επαγγελματικούς φορείς και εκπροσωπεί τα συμφέροντα των εθνικών κλάδων·

(στ) ως «μαθησιακά αποτελέσματα» νοούνται οι διατυπώσεις όλων αυτών που ο εκπαιδευόμενος γνωρίζει, κατανοεί και μπορεί να κάνει μετά την ολοκλήρωση μιας μαθησιακής διαδικασίας και οι σχετικοί ορισμοί αφορούν τις γνώσεις, τις δεξιότητες και τις ικανότητες·

(ζ) ως «γνώσεις» νοείται το αποτέλεσμα της αφομοίωσης πληροφοριών μέσω της μάθησης. Οι γνώσεις είναι το σώμα θετικών στοιχείων, αρχών, θεωριών και πρακτικών που σχετίζεται με ένα πεδίο σπουδής ή εργασίας. Στο Ευρωπαϊκό Πλαίσιο Επαγγελματικών Προσόντων, οι γνώσεις χαρακτηρίζονται ως θεωρητικές ή/και αντικειμενικές.

(η) ως «δεξιότητες» νοείται η ικανότητα εφαρμογής γνώσεων και αξιοποίησης τεχνογνωσίας για την εκπλήρωση εργασιών και την επίλυση προβλημάτων. Στο Ευρωπαϊκό Πλαίσιο Επαγγελματικών Προσόντων, οι δεξιότητες περιγράφονται ως νοητικές (χρήση λογικής, διαισθητικής και δημιουργικής σκέψης) και πρακτικές (αφορούν τη χειρωνακτική επιδεξιότητα και τη χρήση μεθόδων, υλικών, εργαλείων και οργάνων)·

(θ) ως «ικανότητες» νοείται η αποδεδειγμένη επάρκεια στη χρήση γνώσεων, δεξιοτήτων και προσωπικών, κοινωνικών ή/και μεθοδολογικών δυνατοτήτων σε περιστάσεις εργασίας ή σπουδής και στην επαγγελματική ή/και προσωπική ανάπτυξη. Στο Ευρωπαϊκό Πλαίσιο Επαγγελματικών Προσόντων, η περιγραφή ως προς τις ικανότητες αφορά την υπευθυνότητα και την αυτονομία,

ΥΠΟΣΤΗΡΙΖΟΥΝ ΤΗΝ ΠΡΟΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ:

1. Να υποστηρίξει τα κράτη μέλη στην εκτέλεση των ανωτέρω καθηκόντων και τους διεθνείς κλαδικούς οργανισμούς στη χρησιμοποίηση των επιπέδων αναφοράς και των αρχών του Ευρωπαϊκού Πλαισίου Επαγγελματικών Προσόντων όπως παρατίθενται στην παρούσα σύσταση, ιδίως με τη διευκόλυνση της συνεργασίας και των δοκιμών, καθώς και με την εκπόνηση υποστηρικτικού και καθοδηγητικού υλικού.

2. Να συγκροτήσει συμβουλευτική ομάδα για το Ευρωπαϊκό Πλαίσιο Επαγγελματικών Προσόντων (με τη συμμετοχή εκπροσώπων των εθνικών κέντρων, των ευρωπαίων κοινωνικών εταίρων και άλλων ενδιαφερόμενων φορέων, κατά περίπτωση) με σκοπό να παρακολουθήσει, να συντονίσει και να εξασφαλίσει την ποιότητα και τη συνολική συνοχή της διαδικασίας για τη συσχέτιση των συστημάτων επαγγελματικών προσόντων με το Ευρωπαϊκό Πλαίσιο Επαγγελματικών Προσόντων.

3. Να παρακολουθήσει τα μέτρα που λαμβάνονται σε σχέση με την παρούσα σύσταση και, πέντε έτη μετά την έκδοσή της, να υποβάλει έκθεση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο σχετικά με την αποκτηθείσα πείρα και τις μελλοντικές επιπτώσεις, περιλαμβάνοντας, εφόσον χρειαστεί, και πιθανή επανεξέταση της παρούσας σύστασης.

Βρυξέλλες,

Για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο Για το Συμβούλιο

Ο Πρόεδρος Ο Πρόεδρος

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ I

Περιγραφικοί δείκτες που ορίζουν τα επίπεδα στο Ευρωπαϊκό Πλαίσιο Επαγγελματικών Προσόντων

Καθένα από τα 8 επίπεδα ορίζεται βάσει ενός συνόλου περιγραφικών δεικτών, οι οποίοι προσδιορίζουν τα μαθησιακά αποτελέσματα που αντιστοιχούν στα προσόντα του συγκεκριμένου επιπέδου σε οποιοδήποτε σύστημα επαγγελματικών προσόντων. |

Γνώσεις | Δεξιότητες | Ικανότητες |

Στο ΕΠΕΠ, οι γνώσεις περιγράφονται ως θεωρητικές ή/και αντικειμενικές | Στο ΕΠΕΠ, οι δεξιότητες περιγράφονται ως γνωστικές (χρήση λογικής, διαισθητικής και δημιουργικής σκέψης) και πρακτικές (αφορούν τη χειρωνακτική επιδεξιότητα και τη χρήση μεθόδων, υλικών, εργαλείων και οργάνων). | Στο ΕΠΕΠ, η περιγραφή ως προς τις ικανότητες αφορά την υπευθυνότητα και την αυτονομία. |

Επίπεδο 1 Τα μαθησιακά αποτελέσματα που αντιστοιχούν στο επίπεδο 1 είναι τα εξής: | βασικές γενικές γνώσεις | βασικές δεξιότητες που απαιτούνται για την εκτέλεση απλών εργασιών | εργασία ή σπουδή υπό άμεση επίβλεψη σε δομημένο πλαίσιο |

Επίπεδο 2 Τα μαθησιακά αποτελέσματα που αντιστοιχούν στο επίπεδο 2 είναι τα εξής: | βασικές αντικειμενικές γνώσεις ενός πεδίου εργασίας ή σπουδής | βασικές γνωστικές και πρακτικές δεξιότητες που απαιτούνται για την αξιοποίηση σχετικών πληροφοριών με σκοπό την εκτέλεση εργασιών και την επίλυση συνήθων προβλημάτων με τη χρήση απλών κανόνων και εργαλείων | εργασία ή σπουδή υπό επίβλεψη και με κάποια αυτονομία |

Επίπεδο 3 Τα μαθησιακά αποτελέσματα που αντιστοιχούν στο επίπεδο 3 είναι τα εξής: | γνώση αντικειμενικών στοιχείων, αρχών, διαδικασιών και γενικών εννοιών σε ένα πεδίο εργασίας ή σπουδής | φάσμα γνωστικών και πρακτικών δεξιοτήτων που απαιτούνται για την εκτέλεση εργασιών και την επίλυση προβλημάτων με επιλογή και εφαρμογή βασικών μεθόδων, εργαλείων, υλικών και πληροφοριών | ανάληψη ευθύνης για την εκπλήρωση καθηκόντων στην εργασία ή στη σπουδή προσαρμογή της προσωπικής συμπεριφοράς στις περιστάσεις κατά την επίλυση προβλημάτων |

Επίπεδο 4 Τα μαθησιακά αποτελέσματα που αντιστοιχούν στο επίπεδο 4 είναι τα εξής: | Αντικειμενικές και θεωρητικές γνώσεις γενικού φάσματος σε ένα πεδίο εργασίας ή σπουδής | φάσμα γνωστικών και πρακτικών δεξιοτήτων που απαιτούνται για την εξεύρεση λύσεων σε συγκεκριμένα προβλήματα σε ένα πεδίο εργασίας ή σπουδής | άσκηση αυτοδιαχείρισης βάσει κατευθύνσεων σε περιβάλλοντα εργασίας ή σπουδής που είναι συνήθως προβλέψιμα, αλλά υπόκεινται σε αλλαγές επίβλεψη της συνήθους εργασίας άλλων ατόμων, αναλαμβάνοντας κάποια ευθύνη για την αξιολόγηση και τη βελτίωση των δραστηριοτήτων εργασίας ή σπουδής |

Επίπεδο 5* Τα μαθησιακά αποτελέσματα που αντιστοιχούν στο επίπεδο 5 είναι τα εξής: | ευρείες, εξειδικευμένες, αντικειμενικές και θεωρητικές γνώσεις σε ένα πεδίο εργασίας ή σπουδής και επίγνωση των ορίων των γνώσεων αυτών | ευρύ φάσμα γνωστικών και πρακτικών δεξιοτήτων που απαιτούνται για την εξεύρεση δημιουργικών λύσεων σε αφηρημένα προβλήματα | άσκηση διαχείρισης και επίβλεψης στο πλαίσιο δραστηριοτήτων εργασίας ή σπουδής όπου συμβαίνουν απρόβλεπτες αλλαγές αξιολόγηση και ανάπτυξη της προσωπικής απόδοσης και της απόδοσης άλλων ατόμων |

Επίπεδο 6** Τα μαθησιακά αποτελέσματα που αντιστοιχούν στο επίπεδο 6 είναι τα εξής: | προχωρημένες γνώσεις σε ένα πεδίο εργασίας ή σπουδής, οι οποίες συνεπάγονται κριτική κατανόηση θεωριών και αρχών | προχωρημένες δεξιότητες, απόδειξη δεξιοτεχνίας και καινοτομίας, που απαιτούνται για την επίλυση σύνθετων και απρόβλεπτων προβλημάτων σε εξειδικευμένο πεδίο εργασίας ή σπουδής | διαχείριση σύνθετων τεχνικών ή επαγγελματικών δραστηριοτήτων ή σχεδίων εργασίας, με ανάληψη ευθύνης για τη λήψη αποφάσεων σε απρόβλεπτα περιβάλλοντα εργασίας ή σπουδής ανάληψη ευθύνης για τη διαχείριση της επαγγελματικής ανάπτυξης ατόμων και ομάδων |

Επίπεδο 7*** Τα μαθησιακά αποτελέσματα που αντιστοιχούν στο επίπεδο 7 είναι τα εξής: | πολύ εξειδικευμένες γνώσεις, μερικές από τις οποίες είναι γνώσεις αιχμής σε ένα πεδίο εργασίας ή σπουδής, ως βάση για πρωτότυπη σκέψη κριτική επίγνωση των ζητημάτων γνώσης σε ένα πεδίο και στη διασύνδεσή του με διαφορετικά πεδία | εξειδικευμένες δεξιότητες επίλυσης προβλημάτων, οι οποίες απαιτούνται στην έρευνα ή/και στην καινοτομία προκειμένου να αναπτυχθούν νέες γνώσεις και διαδικασίες και να ενσωματωθούν γνώσεις από διαφορετικά πεδία | διαχείριση και μετασχηματισμός σε περιβάλλοντα εργασίας ή σπουδής που είναι σύνθετα, απρόβλεπτα και απαιτούν νέες στρατηγικές προσεγγίσεις ανάληψη ευθύνης για τη συνεισφορά στις επαγγελματικές γνώσεις και πρακτικές ή/και για την αξιολόγηση της στρατηγικής απόδοσης ομάδων |

Επίπεδο 8**** Τα μαθησιακά αποτελέσματα που αντιστοιχούν στο επίπεδο 8 είναι τα εξής: | γνώσεις στα πλέον προχωρημένα όρια ενός πεδίου εργασίας ή σπουδής και στη διασύνδεσή του με άλλα πεδία | οι πλέον προχωρημένες και εξειδικευμένες δεξιότητες και τεχνικές, συμπεριλαμβανομένης της σύνθεσης και της αξιολόγησης, που απαιτούνται για την επίλυση κρίσιμων προβλημάτων στην έρευνα ή/και στην καινοτομία και για τη διεύρυνση και τον επαναπροσδιορισμό των υφιστάμενων γνώσεων ή της υφιστάμενης επαγγελματικής πρακτικής | επίδειξη ουσιαστικού κύρους, καινοτομίας, αυτονομίας, επιστημονικής και επαγγελματικής ακεραιότητας και σταθερής προσήλωσης στη διαμόρφωση νέων ιδεών ή διαδικασιών στην πρωτοπορία πλαισίων εργασίας ή σπουδής, συμπεριλαμβανομένης της έρευνας |

Συμβατότητα με το Πλαίσιο Επαγγελματικών Προσόντων του Ευρωπαϊκού Χώρου Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης

Το Πλαίσιο Επαγγελματικών Προσόντων του Ευρωπαϊκού Χώρου Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης ορίζει περιγραφικούς δείκτες για τους κύκλους. Κάθε περιγραφικός δείκτης ενός κύκλου παρέχει μια γενική διατύπωση των συνήθων προσδοκιών όσον αφορά τις επιδόσεις και τις δυνατότητες που σχετίζονται με επαγγελματικά προσόντα τα οποία αντιπροσωπεύουν το τέλος του συγκεκριμένου κύκλου.

* Ο περιγραφικός δείκτης για τον σύντομο κύκλο τριτοβάθμιας εκπαίδευσης (στο πλαίσιο του πρώτου κύκλου ή συνδεδεμένος με αυτόν), ο οποίος διαμορφώθηκε από την κοινή πρωτοβουλία για την ποιότητα στο πλαίσιο της διαδικασίας της Μπολόνια, αντιστοιχεί στα μαθησιακά αποτελέσματα για το επίπεδο 5 του ΕΠΕΠ.

** Ο περιγραφικός δείκτης για τον πρώτο κύκλο του Πλαισίου Επαγγελματικών Προσόντων του Ευρωπαϊκού Χώρου Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης αντιστοιχεί στα μαθησιακά αποτελέσματα για το επίπεδο 6 του ΕΠΕΠ.

*** Ο περιγραφικός δείκτης για τον δεύτερο κύκλο του Πλαισίου Επαγγελματικών Προσόντων του Ευρωπαϊκού Χώρου Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης αντιστοιχεί στα μαθησιακά αποτελέσματα για το επίπεδο 7 του ΕΠΕΠ.

**** Ο περιγραφικός δείκτης για τον τρίτο κύκλο του Πλαισίου Επαγγελματικών Προσόντων του Ευρωπαϊκού Χώρου Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης αντιστοιχεί στα μαθησιακά αποτελέσματα για το επίπεδο 8 του ΕΠΕΠ.

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ II

Αρχές διασφάλισης της ποιότητας στην εκπαίδευση και την κατάρτιση

Η διασφάλιση ποιότητας, που είναι αναγκαία για να εξασφαλιστεί η υπευθυνότητα και η βελτίωση της εκπαίδευσης και της κατάρτισης, πρέπει να επιδιωχθεί σύμφωνα με τις ακόλουθες αρχές.

- Οι πολιτικές και οι διαδικασίες για τη διασφάλιση ποιότητας πρέπει να καλύπτουν όλες τις βαθμίδες των συστημάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης.

- Η διασφάλιση ποιότητας πρέπει να αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της εσωτερικής διοίκησης των ιδρυμάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης.

- Η διασφάλιση ποιότητας πρέπει να περιλαμβάνει τακτική αξιολόγηση ιδρυμάτων ή προγραμμάτων από εξωτερικούς φορείς ή υπηρεσίες παρακολούθησης.

- Οι εξωτερικοί φορείς ή υπηρεσίες παρακολούθησης που ασχολούνται με τη διασφάλιση ποιότητας πρέπει να υπόκεινται σε τακτική επιθεώρηση.

- Η διασφάλιση ποιότητας πρέπει να περιλαμβάνει τις πτυχές του πλαισίου αναφοράς, των εισροών, της διεργασίας και των παραγομένων, ενώ παράλληλα θα δίνει έμφαση στα παραγόμενα και στα μαθησιακά αποτελέσματα.

- Τα συστήματα διασφάλισης ποιότητας πρέπει να περιλαμβάνουν τα ακόλουθα στοιχεία:

- σαφείς και μετρήσιμους στόχους και προδιαγραφές·

- κατευθύνσεις εφαρμογής, συμπεριλαμβανομένης της συμμετοχής των ενδιαφερόμενων μερών·

- κατάλληλους πόρους·

- συνεπείς μεθόδους αξιολόγησης, οι οποίες να συνδυάζουν την αυτοαξιολόγηση με την εξωτερική επιθεώρηση·

- μηχανισμούς και διαδικασίες ανατροφοδότησης για βελτίωση·

- δυνατότητα πρόσβασης στα αποτελέσματα των αξιολογήσεων από μεγάλο αριθμό ατόμων.

- Οι πρωτοβουλίες για τη διασφάλιση ποιότητας σε διεθνές, εθνικό και περιφερειακό επίπεδο πρέπει να συντονίζονται προκειμένου να εξασφαλίζεται η γενική επισκόπηση, η συνοχή, η συνεργία και η πολυδιάστατη συστημική ανάλυση.

- Η διασφάλιση ποιότητας πρέπει να είναι μια συνεργατική διαδικασία σε όλο το φάσμα των βαθμίδων και των συστημάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης, με τη συμμετοχή όλων των σχετικών ενδιαφερόμενων σε κάθε κράτος μέλος και σε ολόκληρη την Κοινότητα.

- Οι κατευθύνσεις που δίνονται σε κοινοτικό επίπεδο για τη διασφάλιση ποιότητας μπορούν να αποτελέσουν σημεία αναφοράς για τις αξιολογήσεις και τη μάθηση μέσω ομοτίμων.

[1] ΕΕ L 16 της 23.1.2004, σ. 44.

[2] ΕΕ C … της …, σ. ….

[3] ΕΕ C … της …, σ. ….

[4] ΕΕ C … της …, σ. ….

[5] ΕΕ C … της …, σ. ….

[6] ΕΕ C 163 της 9.7.2002, σ. 1.

[7] ΕΕ L 390 της 31.12.2004, σ. 6.

[8] COM(2005) 548.

[9] ΕΕ L 255 της 30.9.2005, σ. 22.