Προσφυγή της 23ης Μαρτίου 2007 — Επιτροπή των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων κατά Δημοκρατίας της Αυστρίας

(Υπόθεση C-161/07)

(2007/C 140/16)

Γλώσσα διαδικασίας: η γερμανική

Διάδικοι

Προσφεύγουσα: Επιτροπή των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων (εκπρόσωποι: E. Traversa και G. Braun)

Καθής: Δημοκρατία της Αυστρίας

Αιτήματα της προσφεύγουσας

Η προσφεύγουσα ζητεί από το Δικαστήριο:

Ισχυρισμοί και κύρια επιχειρήματα

Το άρθρο 43, παράγραφος 1, ΕΚ διασφαλίζει σε όλους τους πολίτες κράτους μέλους το δικαίωμα εγκαταστάσεως σε άλλο κράτος μέλος προκειμένου να αναλάβουν και να ασκήσουν σ' αυτό επαγγελματική δραστηριότητα, καθώς και το δικαίωμα να ιδρύουν σε άλλο κράτος μέλος εταιρίες και να κατευθύνουν τις δραστηριότητες αυτών των εταιριών. Ως ειδικότερη έκφραση της γενικής αρχής της απαγορεύσεως των διακρίσεων που προβλέπει το άρθρο 12 ΕΚ το άρθρο 43 ΕΚ απαγορεύει τις δυσμενείς διακρίσεις λόγω ιθαγένειας στον τομέα της ασκήσεως μη μισθωτής επαγγελματικής δραστηριότητας. Το άρθρο 43, παράγραφος 2, θέτει την αρχή της ίσης με τους ημεδαπούς μεταχειρίσεως. Κατά συνέπεια, η ελευθερία εγκαταστάσεως περιλαμβάνει το δικαίωμα αναλήψεως και ασκήσεως μη μισθωτής επαγγελματικής δραστηριότητας οποιασδήποτε φύσεως, καθώς και το δικαίωμα ιδρύσεως και διευθύνσεως επιχειρήσεων, ιδίως επιχειρήσεων εντός της επικράτειας των άλλων κρατών μελών διεπομένων από τις διατάξεις της νομοθεσίας του κράτους υποδοχής που ισχύουν και για τους υπηκόους αυτού του κράτους.

Για την εγγραφή εταιρίας ιδρυθείσας κατά την αυστριακή νομοθεσία κατόπιν αιτήσεως υπηκόου κράτους μέλους της Ευρωπαϊκής Ενώσεως προσχωρήσαντος σ' αυτήν την 1η Μαΐου 2004 –πλην της Μάλτας και της Κύπρου– απαιτούν οι αρμόδιες για την τήρηση των εταιρικών μητρώων δικαστικές αρχές της Αυστρίας τη διαπίστωση της ιδιότητας του μη μισθωτού εργαζομένου. Κριτήριο για τη διαφοροποίηση μεταξύ μισθωτών και μη μισθωτών απασχολουμένων αποτελεί «το πραγματικό οικονομικό περιεχόμενο της δραστηριότητας». Κατά τις διατάξεις της αυστριακής νομοθεσίας εταίροι μιας προσωπικής εταιρίας καθώς και εταίροι μιας εταιρίας περιορισμένης ευθύνης που κατέχουν εταιρικό μερίδιο μικρότερο του 25 % και οι οποίοι προσφέρουν εργασία η οποία κανονικώς παρέχεται στο πλαίσιο σχέσεως εργασίας θεωρούνται ως μισθωτοί απασχολούμενοι. Το τεκμήριο αυτό ισχύει μέχρις ότου οι περιφερειακές αρχές απασχολήσεως διαπιστώσουν, κατόπιν αιτήσεως του εταίρου ότι αυτός ασκεί σημαντική επιρροή στη διεύθυνση των εταιρικών υποθέσεων. Στον αιτούντα απόκειται να αποδείξει την ιδιότητα του μη μισθωτού εργαζομένου. Μέχρις διαπιστώσεως της ιδιότητας αυτής με σχετική απόφαση, κατά μέγιστο δε χρονικό όριο τριών μηνών, οι ενδιαφερόμενοι δεν δύνανται να ασκήσουν τη δραστηριότητά τους.

Η διάταξη αυτή έρχεται σε αντίθεση με την απορρέουσα από το άρθρο 43 ΕΚ ελευθερία εγκαταστάσεως. Περιορίζει την ελευθερία μη μισθωτών εργαζομένων από οκτώ νέα κράτη μέλη να εγκατασταθούν στην Αυστρία, καθόσον κωλύει σημαντικώς την εκ μέρους τους ίδρυση εταιρίας, χωρίς να συντρέχει προς τούτο κάποιος λόγος. Ακόμα και αν η επίμαχη διάταξη έχει περιορισμένο μόνο πεδίο εφαρμογής, δεν αίρεται ο εισάγων δυσμενείς διακρίσεις χαρακτήρας της συγκεκριμένης ρυθμίσεως. Ακόμα και αν οι υπήκοοι των συγκεκριμένων κρατών μελών δεν απαιτείται πάντοτε και άνευ εξαιρέσεων να υποβάλουν αίτηση, αποφασιστικό κριτήριο αποτελεί το γεγονός ότι Αυστριακοί υπήκοοι και υπήκοοι από τα άλλα κράτη μέλη ουδέποτε υποχρεούνται να υποβάλουν τέτοια αίτηση. Επίσης, οι μεταβατικές διατάξεις των συμφωνιών προσχωρήσεως προβλέπουν περιορισμούς αποκλειστικώς ως προς την ελεύθερη κυκλοφορία των εργαζομένων. Όσον αφορά το δικαίωμα εγκαταστάσεως δυνατότητα τέτοιων περιορισμών δεν υφίσταται. Το ότι η ratio legis της ρυθμίσεως αυτής είναι η αποτροπή του ενδεχομένου παρακάμψεως των μεταβατικών διατάξεων περί ελεύθερης κυκλοφορίας των εργαζομένων και όχι ο περιορισμός του δικαιώματος εγκαταστάσεως, ουδόλως επηρεάζει τη διαπίστωση ότι η ρύθμιση αυτή έχει ως αποτέλεσμα τον περιορισμό της ελευθερίας εγκαταστάσεως.

Κατά το άρθρο 46 ΕΚ περιορισμοί της ελευθερίας εγκαταστάσεως επιτρέπονται μονο για λόγους δημοσίας τάξεως, ασφάλειας ή υγείας καθώς και, στην περίπτωση που δεν πρόκειται για απροκαλύπτως εισάγοντα δυσμενείς διακρίσεις νομοθετικά μέτρα, για άλλους επιτακτικούς λόγους γενικού συμφέροντος. Εν πάση περιπτώσει, για τον περιορισμό μιας θεμελιώδους ελευθερίας τέτοια μέτρα πρέπει να είναι πρόσφορα για την επίτευξη του επιδιωκόμενου σκοπού και να μην υπερβαίνουν το απαιτούμενο για την επίτευξη αυτού του σκοπού μέτρο. Η επίμαχη ρύθμιση της αυστριακής νομοθεσίας δεν ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις μιας τέτοιας δικαιολόγησης.

Πράγματι, από κανένα στοιχείο δεν προκύπτει ότι η παράκαμψη των μεταβατικών διατάξεων εκ μέρους υπηκόων των οκτώ κρατών μελών, την οποία επιθυμεί να αποτρέψει η Αυστριακή Κυβέρνηση, μπορεί να λάβει τέτοιες διαστάσεις ώστε να θέσει πράγματι σε κίνδυνο τη λειτουργία της αυστριακής αγοράς εργασίας. Επίσης, τα δύο κριτήρια για την εκτίμηση του είδους της απασχολήσεως –είδος της παρεχομένης εργασίας και επιρροή στη διοίκηση της επιχειρήσεως δεν προσφέρονται για τη διάκριση μεταξύ μισθωτής και μιας μη μισθωτής δραστηριότητας. Όσον αφορά το επιβεβλημένο του περιορισμού, από τα επιχειρήματα της Αυστριακής Κυβερνήσεως δεν προκύπτει για ποιο λόγο ένας εκ των υστέρων έλεγχος, διεξαγόμενος μετά την εγγραφή της εταιρίας, δεν θα μπορούσε να συμβάλει στην επίτευξη του επιδιωκόμενου σκοπού, ως λιγότερο αυστηρό μέτρο.