92002E0190

ΓΡΑΠΤΗ ΕΡΩΤΗΣΗ E-0190/02

υποβολή: Jan Mulder (ELDR) προς την Επιτροπή

(6 Φεβρουαρίου 2002)

Θέμα: Εφαρμογή της οδηγίας για τη νιτρορύπανση γεωργικής προέλευσης (91/676/ΕΟΚ)

Στις 17 Ιανουαρίου 2001 το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε ψήφισμα (2000/2110//ΙΝΙ)(1) σχετικά με την εφαρμογή της οδηγίας για τη νιτρορύπανση (91/676/ΕΟΚ)(2). Με το ψήφισμα ζητείται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να προβεί σε διευκρινίσεις για τη δυσλειτουργία της εν λόγω οδηγίας ενώ, παράλληλα,πάρχουν προτάσεις για τη βελτίωση της εφαρμογής της.

1. Το ΕΚ φρονεί ότι τα κράτη μέλη, με βάση επιστημονικά στοιχεία, θα πρέπει να μπορούν να παρεκκλίνουν από τα 170 kg N/ha,πό τον όρο ότι σε καμία περίπτωση δεν θα γίνεταιπέρβαση των 50 mg νιτρικών αλάτων ανά λίτρο στα ύδατα επιφανείας. Ποιά συνέχεια έδωσε η Επιτροπή στο θέμα αυτό, στα πλαίσια του ψηφίσματος του Κοινοβουλίου·

2. Το ΕΚ ζήτησε επιμόνως στο ψήφισμά του να πραγματοποιηθεί μελέτη σχετικά με τη νιτρορύπανση γεωργικής προέλευσης τωνδάτων επιφανείας. Έχει γίνει αυτή η μελέτη· Εάν ναι, ποιά είναι τα αποτελέσματα·

3. Στη γραπτή μου ερώτηση P-1725/99(3) η Ευρωπαϊκή Επιτροπή απάντησε ότι για τα κράτη μέλη ισχύουν νέες γενικές κατευθύνσεις για την εναρμόνιση των μετρήσεων και τηνποβολή έκθεσης σχετικά με τη συγκέντρωση νιτρικών αλάτων στα ύδατα επιφανείας. Τί περιλαμβάνουν αυτές οι γενικές κατευθύνσεις και έχει ήδη αρχίσει η εφαρμογή τους· Περιγράφεται σ' αυτές σε ποιό βάθος τωνδάτων επιφανείας θα πρέπει να γίνεται η μέτρηση της συγκέντρωσης νιτρικών αλάτων· Φρονεί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ότι, επί του παρόντος, όλα τα κράτη μέλη παρέχουν αντικειμενικώς συγκρίσιμα στοιχεία έτσι ώστε να καθίσταται δυνατή η άμεση σύγκριση μεταξύ των κρατών μελών·

(1) ΕΕ C 262 της 18.9.2001, σελ. 128.

(2) ΕΕ L 375 της 31.12.1991, σελ. 1.

(3) ΕΕ C 225 E της 8.8.2000, σελ. 14.

Απάντηση της κας Wallstrm εξ ονόματος της Επιτροπής

(26 Μαρτίου 2002)

1. Δυνάμει των διατάξεων του παραρτήματος III, Παράγραφος 2 (β) της οδηγίας του Συμβουλίου 91/676/ΕΟΚ της 12ης Δεκεμβρίου 1991 σχετικά με την προστασία τωνδάτων από τη μόλυνση που προκαλείται από τη νιτρορύπανση γεωργικής προέλευσης (εφεξής Οδηγία Νιτρικών), τα κράτη μέλη ήδη έχουν τη δυνατότητα να παρεκκλίνουν από το όριο των 170 νιτρικών ανά εκτάριο ανά έτος (Kg N/ha/year), με την προϋπόθεση ότι το μέτρο αυτό έρχεται σε αντίθεση με την επίτευξη των στόχων της οδηγίας, η οποία προϋποθέτει τον όρο ότι η συγκέντρωση των 50 miligram ανά λίτρο (mg/l) νιτρικών δενπερβαίνεται σταπόγεια ύδατα σε καμιά περίπτωση. Σε συμμόρφωση με τις προαναφερόμενες διατάξεις ωστόσο, η παρέκκλιση πρέπει να αιτιολογείται με βάση αντικειμενικά κριτήρια περιλαμβάνοντα για παράδειγμα μακρά βλαστική περίοδο, καλλιέργειεςψηλών αναγκών σε άζωτο,ψηλά καθαρά ποσοστά βροχοπτώσεων στην ευαίσθητη περιοχή και εδάφη με εξαιρετικάψηλή δυνατότητα απονίτρωσης. Επιπλέον, τοπόψη κράτος μέλος πρέπει να ενημερώνει την Επιτροπή, η οποία καλείται να εξετάσει την αιτιολογία που παρουσιάζεται και να αποφασίσει, ακολουθώντας τη γνώμη της επιτροπής που έχει συσταθεί δυνάμει των διατάξεων του άρθρου 9 της οδηγίας (Επιτροπή Νιτρικών). Μέχρι τώρα, μόνο δύο κράτη μέλη ειδοποίησαν την Επιτροπή ότι αιτούνται παρεκκλίσεως: η Δανία και η Ολλανδία. Η Επιτροπή Νιτρικών εξέφρασε πρόσφατα θετική γνώμη για ένα σχέδιο απόφασης της Επιτροπής σχετικά με το αίτημα της Δανίας και ευρίσκεταιπό εξέλιξη η αντίστοιχη γραπτή διαδικασία. Για το αίτημα της Ολλανδίας, συνεστήθη μια ανεξάρτητη ομάδα εμπειρογνωμόνων το 2000/2001 με στόχο την παροχή συμβουλών προς την Επιτροπή σε ό,τι αφορά τις τεχνικές αιτιολογήσεις των ολλανδικών αρχών. Η ομάδα εμπειρογνωμόνων έδωσε τον Σεπτέμβριο 2001 την επιστημονική της άποψη και συστάσεις, εις τρόπον ώστε να αποφευχθείπερβολικός κίνδυνος από τα νιτρικά που εκπλύνονται σταπόγεια ύδατα ή στα νερά αποχέτευσης, στην Ολλανδία. Τα πορίσματα και οι συστάσεις που διατυπώθηκαν από την ομάδα εμπειρογνωμόνων θα αποτελέσουν βάση για την εκπόνηση ενός σχεδίου απόφασης της Επιτροπής επί του θέματος, που θαποβληθεί προς γνωμοδότηση στην Επιτροπή Νιτρικών, από τη στιγμή που επιτευχθεί συμφωνία με την Ολλανδία περί της εφαρμογής των εν λόγω συστάσεων.

2. Η αξιολόγηση των διαφόρων πηγών προέλευσης του αζώτου (οικιακό, βιομηχανικό, γεωργικό) πρέπει να πραγματοποιείται σε επίπεδο κάθε κύριουδατικού φορέα (υπόγεια νερά, λίμνες, ποτάμια), πράγμα που συνεπάγεται σημαντικά αναλυτικά και προσομοιωτικά εργαλεία, τοπική παρακολούθηση καθώς και στατιστική μελέτη. Δυνάμει των διατάξεων του άρθρου 5, παράγραφος 3 α) της Οδηγίας Νιτρικών, τέτοια αξιολόγηση είναι συγκεκριμένη αποστολή που πρέπει να πραγματοποιείται από κάθε κράτος μέλος ώστε να καταρτίζονται προγράμματα δράσεως για τις χαρακτηρισμένες ευπαθείς ζώνες. Η γενικότερη αξιολόγηση που έχει ήδη πραγματοποιηθεί από ορισμένα κράτη μέλη δείχνει ότι η γεωργία συμβάλλει στα ποσοστά του αζώτου πουπάρχουν στα νερά από 50 % (Βέλγιο-Γαλλία) μέχρι και 70-80 % (Γερμανία-Ιρλανδία). Στο σχέδιο οδηγίες ελέγχου που βρίσκονταιπό κατάρτιση, όπως αναφέρεται στο σημείο 3 παρακάτω, κατονομάζονται τα εργαλεία που μπορεί να χρησιμοποιηθούν για εργασίες μικρότερης κλίμακας και για πιο ακριβείς αξιολογήσεις.

3. Ο έλεγχος τωνπογείωνδάτων αποτελεί περίπλοκο ζήτημα επίσης, για το οποίο θα παρουσιαστούν συμπληρωματικές προτάσεις στην επόμενη σύσκεψη της Επιτροπής Νιτρικών τον Ιούνιο 2002.

Από το έτος 2000 οι εκθέσεις των κρατών μελών και οι επιστημονικές συζητήσεις σχετικά, δείχνουν καθαρά ότι απαιτούνται σε γενικές γραμμές δύο επίπεδα ελέγχου σε κύριουςδάτινους φορείς:

- δειγματοληψία σε βάθος όπου τοπόγειο νερό ρέει με φυσικό τρόπο στην επιφάνεια, ή αντλείται για ανθρώπινη χρήση, πράγμα που δίδει τη γενική ποιοτική κατάσταση και τις ποιοτικές τάσεις του νερού,

- δειγματοληψία στα άνω στρώματα (οξυγονωμένα πρώτα μέτρα νερού της κορεσμένης περιοχής), όπου αποκαλύπτονται ταχύτερα οι επιπτώσεις από τις πρακτικές των αγροτών και αυτές των προληπτικών μέτρων.

Θα παρουσιαστεί στην επόμενη συνεδρίαση της Επιτροπής Νιτρικών μια πρόταση προς αυτήν την κατεύθυνση που θα ενσωματωθεί στις οδηγίες ελέγχου. Με στόχο την εξασφάλιση ικανοποιητικών και συγκρίσιμων στατιστικών, θα πρέπει επίσης να διευκρινίζεται η συχνότητα της δειγματοληψίας στην πρόταση αυτή, λαμβάνονταςπόψη το εκάστοτεδρογεωλογικό πλαίσιο (π.χ. αυξημένη συχνότητα δειγματοληψίας για καρστικάπεδάφη με ταχεία κυκλοφορίαδάτων).