92000E2383

ΓΡΑΠΤΗ ΕΡΩΤΗΣΗ P-2383/00

υποβολή: Hiltrud Breyer (Verts/ALE) προς την Επιτροπή

(7 Ιουλίου 2000)

Θέμα: Σπόροι που έχουν μολυνθεί μέσω της γενετικής τεχνολογίας

Στην Ευρωπαϊκή Ένωση, έχουν μολυνθεί σπόροι που έχουν παραχθεί με παραδοσιακές μεθόδους από μη εγκεκριμένους γενετικά τροποποιημένους σπόρους (σπόρους κράμβης Adventis σε τουλάχιστον 5 κράτη μέλη). Στην περίπτωση των σπόρων πρέπει σαφώς να αποκλεισθεί το ενδεχόμενο μολύνσεων και, για το λόγο αυτό, πρέπει να απορριφθεί ο καθορισμός οριακής τιμής σε περιπτώσεις ακούσιας ρύπανσης.

1. Τι συμπεράσματα συνάγει η Επιτροπή από το συμβάν αυτό;

2. Πως εκτιμά η Επιτροπή τις διαφορετικές τακτικές που ακολούθησαν τα κράτη μέλη μετά από το σκάνδαλο αυτό;

3. Μπορεί να διασφαλίσει η Επιτροπή ότι δεν θα επιδοτηθεί με χρηματοδοτικούς πόρους της ΕΕ η παράνομη αυτή καλλιέργεια γενετικά τροποποιημένης κράμβης;

4. Αληθεύουν οι πληροφορίες, σύμφωνα με τις οποίες έχει επιδοτηθεί από την ΕΕ η παράνομη αυτή καλλιέργεια;

5. Μπορεί να διασφαλίσει η Επιτροπή ότι δεν έχουν χρησιμοποιηθεί πιστώσεις από τον προϋπολογισμό της ΕΕ για τις παράνομες αυτές καλλιέργειες και τα παράνομα αυτά προϊόντα, αλλά ότι, σε περίπτωση ενδεχόμενης χρηματοδοτικής ενίσχυσης προς τους γεωργούς, θα αναλάβουν την ευθύνη για την αποζημίωση της θιγόμενης επιχείρησης η Επιτροπή και τα κράτη μέλη;

6. Πως πρέπει να ρυθμιστεί το ζήτημα της ευθύνης και της ασφάλειας στο εγγύς μέλλον, λαμβάνονταςπόψη το γεγονός ότι για κάθε νομοθετική διάταξη βάσει του Λευκού Βιβλίου για την ανάληψη ευθύνης σε συνάρτηση με το περιβάλλον απαιτείται ακόμη περίοδος ορισμένων ετών έως την έναρξη της ισχύος της;

Απάντηση του κ. Byrne εξ ονόματος της Επιτροπής

(12 Οκτωβρίου 2000)

Η Επιτροπή γνωρίζει ότι βρέθηκαν πρόσφατα σπόροι παραδοσιακών ποικιλιών που περιέχουν προσμίξεις γενετικά τροποποιημένων σπόρων μη εγκεκριμένων από την Κοινότητα. Από το 1966, η κοινοτική νομοθεσία που αφορά τους σπόρους έχει ως στόχο να εξασφαλίσει την μέγιστη καθαρότητα των σπόρων, λαμβανομένων

πόψη των πολλών πηγών προσμίξεων πουπάρχουν στην αλυσίδα παραγωγής και μεταποίησης, από τον αγρό στην αποθήκη. Η Κοινότητα καθόρισε πρότυπα για την αναλυτική και ποικιλιακή καθαρότητα των σπόρων καθώς και τις ανοχές για τις προσμίξεις.

1. Κατά την προετοιμασία της Λευκής Βίβλου για την ασφάλεια των τροφίμων, η Επιτροπή συμπέρανε ότι είναι αναγκαία η θέσπιση ειδικών διατάξεων οι οποίες να διέπουν την καθαρότητα των σπόρων όσον αφορά την παρουσία γενετικά τροποποιημένων σπόρων στις παρτίδες σπόρων παραδοσιακών ποικιλιών. Ως εκ τούτου, προέβλεψε νομοθετικές πρωτοβουλίες για το θέμα αυτό στο σημείο 77 του νομοθετικού προγράμματος που αναφέρεται στο παράρτημα της Λευκής Βίβλου. Οι σχετικές διατάξεις βρίσκονται επί του παρόντος σε στάδιο προετοιμασίας. Επιπλέον, όταν η Επιτροπή ενημερώθηκε για τις μολυσμένες παρτίδες, έθεσε σε εφαρμογή σχέδιο συντονισμένης και εναρμονισμένης προσωρινής δράσης με στόχο να εξασφαλιστεί η πρόωρη ανίχνευση των παρτίδων σπόρων παραδοσιακών ποικιλιών που περιέχουν προσμίξεις σπόρων γενετικά τροποποιημένων. Το σχέδιο αυτό βρίσκεταιπό συζήτηση με τα κράτη μέλη. Βάσει τηςφιστάμενης κοινοτικής νομοθεσίας, η παρουσία μη εγκεκριμένων από την Κοινότητα γενετικά τροποποιημένων σπόρων δεν επιτρέπεται.

2. Με το σχέδιο προσωρινής δράσης μπορεί να επιτευχθεί ο συντονισμός και η εναρμόνιση των μέτρων τα οποία μπορεί ή πρέπει να λάβουν τα κράτη μέλη βάσει τηςφιστάμενης κοινοτικής νομοθεσίας για την πρόληψη άλλων τέτοιων περιστατικών.

3. Δυνάμει των νομοθετικών διατάξεων που αφορούν την καλλιέργεια κράμβης, οι γενετικά τροποποιημένοι σπόροι κράμβης μη εγκεκριμένης ποικιλίας δεν μπορούν να λάβουν κοινοτικές ενισχύσεις. Πράγματι, για λόγους που αφορούν την ποιότητα των φυτικών ελαίων τα οποία προέρχονται από κράμβη, μόνο ορισμένες ποικιλίες που ονομάζονται μηδέν-μηδέν, είναι επιλέξιμες για την ενίσχυση ανά εκτάριο. Οι ποικιλίες αυτές περιλαμβάνονται σε κατάλογο που ενημερώνεται από την Επιτροπή.

4. Οι εθνικές αρχές πολλών κρατών μελών κατέστρεψαν καλλιέργειες οι οποίες προέρχονται από την ποικιλία Hyola 401 η οποία περιλαμβάνεται στον κατάλογο των ποικιλιών που είναι επιλέξιμες για την ενίσχυση ανά εκτάριο. Πράγματι, αποδείχθηκε ότι σε παρτίδες της ποικιλίας αυτήςπήρχε μία ελάχιστη ποσότητα μη εγκεκριμένων γενετικά τροποποιημένων σπόρων, πράγμα το οποίο δεν γνώριζαν οι παραγωγοί κράμβης κατά την σπορά.

5. Η καλλιέργεια πρέπει καταρχήν να συνεχισθεί μέχρι την ανθοφορία για να είναι επιλέξιμη για την ενίσχυση ανά εκτάριο. Η πρόωρη καταστροφή των φυτών στερεί άρα αδίκως τους παραγωγούς από ένα μέρος του εισοδήματος ανά εκτάριο, παρόλο που έχει επιτευχθεί ο στόχος του καθεστώτος των αροτραίων καλλιεργειών ο οποίος ορίστηκε από τη μεταρρύθμιση του 1992 και επιβεβαιώθηκε με το Σχέδιο Δράσης 2000, δηλαδή να έχει πραγματοποιηθεί η σπορά πριν από την 31η Μαΐου που προηγείται της συγκεκριμένης εσοδείας και να έχειποβληθεί αίτηση το αργότερο στις 15 Μαΐου. Συνεπώς, η Επιτροπή για να προστατεύσει τα γεωργικά εισοδήματα, επέτρεψε στα κράτη μέλη να χορηγήσουν κανονικές ενισχύσεις ανά εκτάριο στους παραγωγούς πουποχρεώθηκαν να καταστρέψουν τα μολυσμένα φυτά. Για το εν λόγω μέτρο παρέκκλισης από τον κανόνα της ανθοφορίας δεν απαιτούνται συμπληρωματικές δαπάνες από το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Προσανατολισμού και Εγγυήσεων.

Αντιθέτως, για την απώλεια του εισοδήματος που προκύπτει από τη μη δυνατότητα εμπορίας του προϊόντος της καλλιέργειας τους, οι σχετικοί παραγωγοί θα πρέπει να αναζητήσουν αντισταθμίσεις χρησιμοποιώντας τα συνήθη μέσα κυρίως, αυτά που προβλέπονται από την νομοθεσία για την περίπτωση εμπορικής διαφοράς μεταξύ των μερών.

6. Το πρόβλημα της ευθύνης έχει ήδη επιλυθεί όσον αφορά τις ζημιές στηνγεία ή στην ιδιοκτησία. Η οδηγία 85/374/ΕΟΚ του Συμβουλίου, της 25ης Ιουλίου 1985, για την προσέγγιση των νομοθετικών, κανονιστικών και διοικητικών διατάξεων των κρατών μελών σε θέματα ευθύνης λόγω ελαττωματικών προϊόντων(1), όπως τροποποιήθηκε με την οδηγία 1999/34(2) θα εφαρμοστεί σε περίπτωση ζημιών που έχουν προκληθεί από οποιοδήποτε κινητό προϊόν και άρα από τους γενετικά τροποποιημένους σπόρους. Η οδηγία αυτή προβλέπει την ευθύνη του παραγωγού δηλαδή του παρασκευαστή του τελικού προϊόντος, του παραγωγού πρώτης ύλης ή του κατασκευαστή ενός συστατικού ή του εισαγωγέα ενός ελαττωματικού προϊόντος καθώς και την κοινή και αλληλέγγυα ευθύνη σε περίπτωση που περισσότερα πρόσωπα ευθύνονται για την ίδια ζημιά.

Η Επιτροπή σκοπεύει να προετοιμάσει οδηγία-πλαίσιο για την περιβαλλοντική ευθύνη για να συνεχιστεί η δράση της Λευκής Βίβλου σχετικά με την περιβαλλοντική ευθύνη(3), στην οποία εξετάζονται οι ζημιές που προκαλούνται από τους γενετικά τροποποιημένους οργανισμούς στο περιβάλλον (μόλυνση των εδαφών και βλάβες στη βιοποικιλότητα).

(1) ΕΕ L 210 της 7.8.1985.

(2) ΕΕ L 141 της 4.6.1999. Η οδηγία αυτή λόγω της οποίας η αρχική οδηγία εφαρμόζεται επίσης στα βασικά γεωργικά προϊόντα άρχισε να ισχύει στις 4 Ιουνίου 1999 και πρέπει να εφαρμοσθεί από τα κράτη μέλη από τις 4 Δεκεμβρίου 2000.

(3) COM(2000)66 τελικό, 9.2.2000.