1.

Η αίτηση προδικαστικής αποφάσεως που υπέβαλε ο Άρειος Πάγος (Ελλάδα) αφορά την ερμηνεία του άρθρου 34, σημείο 1, και του άρθρου 45, παράγραφος 1, του κανονισμού (ΕΚ) 44/2001 του Συμβουλίου, της 22ας Δεκεμβρίου 2000, για τη διεθνή δικαιοδοσία, την αναγνώριση και την εκτέλεση αποφάσεων σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις ( 2 ).

2.

Η αίτηση προδικαστικής αποφάσεως υποβλήθηκε στο πλαίσιο ένδικης διαφοράς με αντικείμενο την αναγνώριση και την εκτέλεση από δικαστήριο ενός κράτους μέλους αποφάσεων δικαστηρίου άλλου κράτους μέλους οι οποίες έχουν ως αποτέλεσμα να αποτρέψουν τους διαδίκους που έχουν ασκήσει αγωγή ενώπιον άλλου δικαστηρίου του πρώτου κράτους μέλους, από τη συνέχιση της εκκρεμούς αυτής δίκης.

3.

Με την εν λόγω αίτηση το Δικαστήριο καλείται να αποφανθεί αν μπορεί να απορριφθεί, λόγω αντίθεσης προς τη δημόσια τάξη, κατά την έννοια του άρθρου 34, σημείο 1, του κανονισμού 44/2001, αίτημα αναγνώρισης και εκτέλεσης δικαστικών αποφάσεων οι οποίες υποχρεώνουν τους ως άνω ενάγοντες να καταβάλουν αποζημίωση για τα έξοδα της δίκης αυτής, λόγω παραβίασης συμφωνίας συμβιβασμού περί καταργήσεως προηγούμενης δίκης που είχε κινηθεί από τους ίδιους ενάγοντες, και οι οποίες εκδόθηκαν από το δικαστήριο που έχει οριστεί με τη συμφωνία συμβιβασμού.

4.

Θα εκθέσω τους λόγους για τους οποίους είμαι της γνώμης ότι πρέπει και σε μια τέτοια περίπτωση να εφαρμοστούν οι αρχές που οδήγησαν το Δικαστήριο να αποφανθεί ότι η αντιαγωγική διαταγή («anti-suit injunction»), ήτοι διαταγή δικαστηρίου που απαγορεύει σε ένα πρόσωπο να αρχίσει ή να συνεχίσει δίκη ενώπιον των δικαστηρίων άλλου κράτους μέλους, δεν συνάδει με το σύστημα που θεσπίστηκε με τον κανονισμό 44/2001.

5.

Το άρθρο 34, σημείο 1, του κανονισμού 44/2001 ορίζει τα εξής:

«Απόφαση δεν αναγνωρίζεται:

6.

Το άρθρο 45, παράγραφος 1, του ως άνω κανονισμού έχει ως εξής:

«Το δικαστήριο ενώπιον του οποίου ασκήθηκε το ένδικο μέσο δυνάμει των άρθρων 43 ή 44 δύναται να απορρίψει ή να ανακαλέσει την κήρυξη της εκτελεστότητας μόνον εφόσον συντρέχει λόγος από τους οριζόμενους στα άρθρα 34 και 35. Αποφασίζει αμελλητί.»

7.

Στις 3 Μαΐου 2006 το πλοίο Αλέξανδρος Τ. βυθίστηκε και απωλέσθηκε μαζί με το φορτίο του στα ανοικτά του κόλπου Port Elizabeth (Νότια Αφρική). Οι εταιρίες Starlight Shipping Company ( 3 ) και Overseas Marine Enterprises Inc. ( 4 ), πλοιοκτήτρια και διαχειρίστρια του ως άνω πλοίου, αντιστοίχως, ζήτησαν από τους ασφαλιστές του πλοίου την καταβολή αποζημίωσης βάσει ενδοσυμβατικής ευθύνης, λόγω επέλευσης του ασφαλιζόμενου κινδύνου.

8.

Συνεπεία της αρνήσεως των ασφαλιστών να καταβάλουν την ασφαλιστική αποζημίωση, η Starlight, εντός του ίδιου έτους, άσκησε κατά των ασφαλιστών αγωγή στο Ηνωμένο Βασίλειο ενώπιον του αρμόδιου δικαστηρίου και προσέφυγε, κατά ενός εκ των ασφαλιστών, στη διαιτησία. Ενόσω εκκρεμούσαν οι διαδικασίες αυτές, μεταξύ της Starlight, της OME και των ασφαλιστών του πλοίου καταρτίστηκαν συμφωνίες συμβιβασμού ( 5 ) με τις οποίες καταργήθηκαν οι μεταξύ τους δίκες. Οι ασφαλιστές κατέβαλαν, λόγω επέλευσης του ασφαλιζόμενου κινδύνου, εντός συμφωνηθέντος χρόνου, την ασφαλιστική αποζημίωση που προβλεπόταν από τα ασφαλιστήρια συμβόλαια, προς πλήρη και ολοσχερή εξόφληση όλων των αξιώσεων σε σχέση με την απώλεια του πλοίου Αλέξανδρος T.

9.

Οι συμφωνίες αυτές επικυρώθηκαν στις 14 Δεκεμβρίου 2007 και στις 7 Ιανουαρίου 2008 από το αγγλικό δικαστήριο ενώπιον του οποίου εκκρεμούσε η αγωγή. Το δικαστήριο αυτό διέταξε την αναστολή κάθε περαιτέρω διαδικασίας επί της σχετικής δικογραφίας που είχε σχηματισθεί επί της αγωγής.

10.

Μετά την κατάρτιση των εν λόγω συμφωνιών, η Starlight και η ΟΜΕ, καθώς και οι υπόλοιποι πλοιοκτήτες και φυσικά πρόσωπα ως νόμιμοι εκπρόσωποί τους, άσκησαν ενώπιον του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Πειραιώς (Ελλάδα), μεταξύ άλλων αγωγών τους, τις από 21 Απριλίου 2011 και από 13 Ιανουαρίου 2012 αγωγές τους οι οποίες στρέφονταν και κατά της Charles Taylor Adjusting Limited ( 6 ), εταιρίας νομικών και τεχνικών συμβουλών, χειριζόμενης τα σχετικά με την άμυνα των ασφαλιστών του πλοίου Αλέξανδρος Τ. κατά των αξιώσεων της Starlight ενώπιον του αγγλικού δικαστηρίου, και κατά του FD, ως διευθυντή της Charles Taylor.

11.

Με τις νέες αυτές αγωγές, οι οποίες θεμελιώνονται σε αδικοπραξία, η Starlight και η ΟΜΕ ζήτησαν την επιδίκαση αποζημίωσης για τις θετικές ζημίες και χρηματική ικανοποίηση για την ηθική βλάβη που ισχυρίσθηκαν ότι υπέστησαν εξαιτίας ψευδών και συκοφαντικών ισχυρισμών σε βάρος τους, για τους οποίους ευθύνονταν οι ασφαλιστές του πλοίου και οι εκπρόσωποί τους. Η Starlight και η ΟΜΕ υποστήριξαν ότι, ενόσω εκκρεμούσε η αρχική δίκη για την επιδίκαση της οφειλόμενης από τους ασφαλιστές αποζημίωσης και εξακολουθούσε να υφίσταται η άρνηση καταβολής της ασφαλιστικής αυτής αποζημίωσης, οι προστηθέντες και αντιπρόσωποι των ασφαλιστών διέδωσαν, ενώπιον της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος, ενυπόθηκης δανείστριας της πλοιοκτήτριας του βυθισθέντος πλοίου, καθώς και στην αγορά ασφαλίσεων, μεταξύ άλλων, τους ψευδείς ισχυρισμούς ότι η απώλεια του πλοίου οφειλόταν στην ύπαρξη σοβαρών ελαττωμάτων του, που ήταν γνωστά στους πλοιοκτήτες.

12.

Το 2011, ενόσω εκκρεμούσαν οι εν λόγω αγωγές, οι ασφαλιστές του πλοίου και οι εκπρόσωποί τους, μεταξύ των οποίων η Charles Taylor και ο FD, οι οποίοι ήταν εναγόμενοι στις ως άνω δίκες, προσέφυγαν κατά της Starlight και της ΟΜΕ ενώπιον των αγγλικών δικαστηρίων, ζητώντας να αναγνωριστεί ότι οι ασκηθείσες στην Ελλάδα αγωγές συνιστούσαν παραβίαση των συμφωνιών συμβιβασμού και να γίνουν δεκτά τα αιτήματά τους περί αναγνωριστικής θεραπείας και αποζημίωσης.

13.

Επί των σχετικών ενδίκων βοηθημάτων και μέσων, εκδόθηκαν στις 26 Σεπτεμβρίου 2014, μετά από δίκες που απασχόλησαν αγγλικά δικαστήρια όλων των βαθμίδων, η απόφαση δικαστή του High Court of Justice (England & Wales), Queen’s Bench Division (Commercial Court) [ανώτερου δικαστηρίου (Αγγλία και Ουαλία), τμήμα αστικών, εμπορικών και διοικητικών διαφορών (εμπορικές διαφορές), Ηνωμένο Βασίλειο (στο εξής: High Court)] και δύο διαταγές αυτού ( 7 ), οι οποίες στηρίχθηκαν στο περιεχόμενο των συμφωνιών συμβιβασμού, καθώς και στη ρήτρα διεθνούς δικαιοδοσίας που όριζε ως αρμόδιο το δικαστήριο αυτό και με τις οποίες επιδικάστηκε στους ενάγοντες, αφενός, αποζημίωση σε σχέση με την κινηθείσα στην Ελλάδα δίκη και, αφετέρου, τα δικαστικά έξοδα στα οποία υποβλήθηκαν στην Αγγλία ( 8 ).

14.

Το Μονομελές Πρωτοδικείο Πειραιώς, Ναυτικό Τμήμα (Ελλάδα), έκανε δεκτή την από 7 Ιανουαρίου 2015 αίτηση της Charles Taylor και του FD να αναγνωριστούν οι ως άνω αποφάσεις και να κηρυχθούν εν μέρει εκτελεστές στην Ελλάδα, σύμφωνα με τον κανονισμό 44/2001.

15.

Στις 11 Σεπτεμβρίου 2015 η Starlight και η OME άσκησαν προσφυγή ( 9 ) κατά της αποφάσεως αυτής ενώπιον του Μονομελούς Εφετείου Πειραιώς, Ναυτικό Τμήμα (Ελλάδα).

16.

Το δικαστήριο αυτό, με την από 1 Ιουλίου 2019 απόφασή του, έκανε δεκτή την προσφυγή με το σκεπτικό ότι οι αποφάσεις των οποίων ζητείται η αναγνώριση και η εκτέλεση περιέχουν «“οιονεί” αντιαγωγικές διαταγές» διά των οποίων τίθενται εμπόδια στην προσφυγή ενώπιον της Ελληνικής Δικαιοσύνης, κατά παράβαση του άρθρου 6, παράγραφος 1, της Συμβάσεως για την Προάσπιση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και των Θεμελιωδών Ελευθεριών ( 10 ), καθώς και του άρθρου 8, παράγραφος 1, και του άρθρου 20 του Ελληνικού Συντάγματος. Οι διατάξεις αυτές εντάσσονται στον πυρήνα της έννοιας της «δημόσιας τάξης» στην Ελλάδα.

17.

Η Charles Taylor και ο FD άσκησαν αναίρεση κατά της ως άνω αποφάσεως ενώπιον του Αρείου Πάγου. Θεωρούν ότι η απόφαση και οι διαταγές του High Court δεν αντίκεινται προδήλως στην εγχώρια και ενωσιακή δημόσια τάξη, μη παραβιάζουσες θεμελιώδεις αρχές αυτών. Υποστηρίζουν ότι διά της προσωρινής επιδίκασης σε αυτούς αποζημίωσης για τις αγωγές που είχαν ασκηθεί στην Ελλάδα πριν την υποβολή των σχετικών αιτήσεων ενώπιον των αγγλικών δικαστηρίων δεν απαγορεύεται η συνέχιση της πρόσβασης στα ελληνικά δικαστήρια και η παροχή δικαστικής προστασίας από αυτά. Κατά συνέπεια, εσφαλμένως η απόφαση και οι διαταγές του High Court αντιμετωπίστηκαν με τρόπο παρόμοιο με αυτόν με τον οποίο αντιμετωπίζονται οι «αντιαγωγικές διαταγές».

18.

Υπό τις συνθήκες αυτές, ο Άρειος Πάγος αποφάσισε να αναστείλει την ενώπιόν του διαδικασία και να υποβάλει στο Δικαστήριο τα ακόλουθα προδικαστικά ερωτήματα:

19.

Η Charles Taylor και ο FD, η Starlight και η OME, η Ελληνική και η Ισπανική Κυβέρνηση, καθώς και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπέβαλαν γραπτές παρατηρήσεις.

20.

Με το πρώτο προδικαστικό ερώτημα, το αιτούν δικαστήριο διερωτάται, κατ’ ουσίαν, αν το άρθρο 34, σημείο 1, του κανονισμού 44/2001 έχει την έννοια ότι δικαστήριο κράτους μέλους μπορεί να αρνηθεί την αναγνώριση και την εκτέλεση αποφάσεως, λόγω αντίθεσης προς τη δημόσια τάξη, επειδή η απόφαση αυτή εμποδίζει τη συνέχιση δίκης εκκρεμούσας ενώπιον άλλου δικαστηρίου του ίδιου κράτους μέλους, κατά το μέτρο που επιδικάζει προσωρινώς σε έναν από τους διαδίκους χρηματική αποζημίωση για τα έξοδα στα οποία υποβλήθηκε λόγω της δίκης αυτής, με την αιτιολογία, αφενός, ότι το αντικείμενο της δίκης καλύπτεται από συμφωνία συμβιβασμού, καταρτισθείσα νομοτύπως και επικυρωθείσα από το δικαστήριο του κράτους μέλους που εξέδωσε την εν λόγω απόφαση, και, αφετέρου, ότι το δικαστήριο του άλλου κράτους μέλους, ενώπιον του οποίου κινήθηκε η δίκη, στερείται διεθνούς δικαιοδοσίας λόγω ρήτρας αποκλειστικής δικαιοδοσίας.

21.

Εν προκειμένω, η απόφαση και οι διαταγές του High Court των οποίων ζητείται η αναγνώριση και η εκτέλεση ενώπιον ελληνικού δικαστηρίου εκδόθηκαν στις 26 Σεπτεμβρίου 2014. Στην υπόθεση της κύριας δίκης εφαρμόζεται ratione temporis ο κανονισμός 44/2001 ( 11 ).

22.

Ο κανονισμός αυτός περιέχει ειδικούς κανόνες για την αναγνώριση και την εκτέλεση αποφάσεων οι οποίοι πρέπει να υπομνησθούν ( 12 ), με την επισήμανση ότι δεν περιελήφθησαν στο σύνολό τους στον κανονισμό 1215/2012.

23.

Ο κανονισμός 44/2001 προβλέπει ότι «[α]πόφαση που εκδίδεται σε κράτος μέλος αναγνωρίζεται στα λοιπά κράτη μέλη χωρίς ιδιαίτερη διαδικασία» ( 13 ). Σε περίπτωση αμφισβήτησης, κάθε ενδιαφερόμενος που επικαλείται ως κύριο ζήτημα την αναγνώριση μπορεί να ζητήσει να διαπιστωθεί ότι η απόφαση πρέπει να αναγνωρισθεί ( 14 ). Για την εκτέλεση της αποφάσεως, στο άρθρο 38 του κανονισμού προβλέπεται διαδικασία, κατόπιν αιτήσεως, για την κήρυξη της εκτελεστότητάς της στο κράτος μέλος εκτέλεσης ( 15 ).

24.

Στο στάδιο αυτό δεν διενεργείται κανένας έλεγχος επί της ουσίας ( 16 ).

25.

Σύμφωνα με το άρθρο 45, παράγραφος 1, του κανονισμού 44/2001, μόνον στο πλαίσιο ενδίκου μέσου κατά της αποφάσεως που εκδίδεται επί της αιτήσεως για την κήρυξη της εκτελεστότητας, όπως προβλέπεται στο άρθρο 43, παράγραφος 1, του ως άνω κανονισμού ( 17 ), δύναται το δικαστήριο να απορρίψει ή να ανακαλέσει την κήρυξη της εκτελεστότητας εφόσον συντρέχει λόγος μη αναγνωρίσεως από τους οριζόμενους στα άρθρα 34 και 35 του εν λόγω κανονισμού.

26.

Στο άρθρο 34 του κανονισμού 44/2001 ορίζονται τέσσερις γενικοί λόγοι μη αναγνωρίσεως αποφάσεως ( 18 ). Το σημείο 1 αυτού του άρθρου αφορά την περίπτωση κατά την οποία «η αναγνώριση αντίκειται προφανώς στη δημόσια τάξη του κράτους αναγνωρίσεως». Κατά το άρθρο 35, παράγραφος 3, του κανονισμού, οι σχετικοί με τη διεθνή δικαιοδοσία κανόνες δεν αφορούν τη δημόσια τάξη ( 19 ).

27.

Το αιτούν δικαστήριο διερωτάται για την εφαρμογή του κριτηρίου αυτού, λαμβανομένων υπόψη των ιδιαίτερων περιστάσεων της υποθέσεως της οποίας έχει επιληφθεί.

28.

Αξίζει να επισημανθούν πλείονα στοιχεία σε σχέση με το δικονομικό πλαίσιο και το περιεχόμενο των επίδικων αποφάσεων.

29.

Η απόφαση περί παραπομπής έχει ως αντικείμενο την ερμηνεία του λόγου μη αναγνώρισης και εκτέλεσης αποφάσεως που αφορά την περίπτωση η αναγνώριση αυτή να αντίκειται στη δημόσια τάξη, υπό δικονομικό πλαίσιο το οποίο παρουσιάζει τις ακόλουθες ιδιαιτερότητες:

30.

Τα ερωτήματα του αιτούντος δικαστηρίου προκύπτουν από το περιεχόμενο της αποφάσεως και των διαταγών του High Court, το οποίο αντλεί από την αίτηση της Charles Taylor και του FD.

31.

Πρώτον, η απόφαση και οι διαταγές βασίζονται σε μια διττή διαπίστωση. Κρίθηκε, αφενός, με την απόφαση, ότι οι αγωγές που ασκήθηκαν στην Ελλάδα παραβιάζουν τις συμφωνίες συμβιβασμού ( 20 ). Οι συμφωνίες αυτές είχαν συναφθεί μεταξύ των διαδίκων, οι οποίοι, όλοι ανεξαιρέτως, αποτέλεσαν στόχους των ισχυρισμών στις αγγλικές δίκες και στη διαιτησία, σύμφωνα δε με τους ισχυρισμούς αυτούς είχαν συμμετοχή σε αδικοπραξία από κοινού. Το αποτέλεσμα που παράγεται από τις εν λόγω συμφωνίες είναι ότι κάθε δυνατή αξίωση κατά των διαδίκων, για τον ίδιο λόγο που αποτελεί τη βάση των κατ’ αυτών αγωγών στην Ελλάδα, έχει συμβιβαστεί διά των ίδιων συμφωνιών σχετικά με τη βάση της εφαρμογής του κανόνα των από κοινού αδικοπραγησάντων.

32.

Αφετέρου, με τις διαταγές, επισημάνθηκε επίσης ότι οι ελληνικές αγωγές συνιστούν παράβαση του όρου περί αποκλειστικής δικαιοδοσίας.

33.

Δεύτερον, με δύο χωριστές διαταγές, η Starlight και η OME υποχρεώθηκαν να καταβάλουν:

34.

Τρίτον, οι διαταγές του High Court, των οποίων ζητείται η αναγνώριση και η κήρυξη της εκτελεστότητας από τα ελληνικά δικαστήρια, εμπεριέχουν συμπληρωματικά στοιχεία. Το αιτούν δικαστήριο τα εκθέτει ως ακολούθως:

35.

Υπό τις συνθήκες αυτές, τίθεται το ζήτημα του χαρακτηρισμού των αποφάσεων των οποίων ζητείται η αναγνώριση και η εκτέλεση.

36.

Το αιτούν δικαστήριο επισημαίνει ότι η απόφαση και οι διαταγές του High Court, του οποίου η αποκλειστική δικαιοδοσία επελέγη από τους διαδίκους στο πλαίσιο των συμφωνιών συμβιβασμού, καθορίζουν τα αποτελέσματα των συμφωνιών αυτών επί της δίκης που εκκρεμεί ενώπιον των ελληνικών δικαστηρίων.

37.

Ασφαλώς, οι αποφάσεις αυτές δεν απευθύνονται ευθέως στο ελληνικό δικαστήριο και δεν απαγορεύουν τυπικώς τη συνέχιση της ενώπιόν του δίκης. Εντούτοις, περιέχουν σκεπτικό επί της διεθνούς δικαιοδοσίας του ελληνικού δικαστηρίου υπό το πρίσμα των συμφωνιών συμβιβασμού που έχουν συναφθεί μεταξύ των διαδίκων, καθώς και την επιδίκαση ποσών, συμπεριλαμβανομένης της προκαταβολικής επιδίκασης αποζημίωσης, η οποία είναι αποτρεπτικού χαρακτήρα, καθόσον το ύψος της δεν είναι οριστικό και εξαρτάται από τη συνέχιση της ως άνω δίκης ( 25 ). Επιπλέον, συνοδεύονται από αλληλένδετες κυρώσεις και διατάξεις, προκειμένου να διασφαλισθεί η εκτέλεσή τους ( 26 ). Απευθύνονται in personam στη Starlight και την ΟΜΕ, καλώντας τις να παύσουν να ενεργούν κατά παράβαση των συμφωνιών συμβιβασμού που περιέχουν ρήτρα διεθνούς δικαιοδοσίας ( 27 ).

38.

Βάσει όλων των ανωτέρω στοιχείων, φρονώ ότι το αιτούν δικαστήριο δικαιολογημένα χαρακτηρίζει την απόφαση και τις διαταγές του High Court ως «“οιονεί” αντιαγωγικές διαταγές» ( 28 ) και επικεντρώνεται, πιο συγκεκριμένα, στις καταψηφιστικές διατάξεις των οποίων ζητείται η αναγνώριση και η εκτέλεση.

39.

Κατά συνέπεια, είμαι της γνώμης ότι ορθώς το αιτούν δικαστήριο αμφισβητεί τη συμβατότητα με τον κανονισμό 44/2001 των αποτελεσμάτων της ενδεχόμενης αναγνώρισης και εκτέλεσης των αποφάσεων αυτών, παραπέμποντας στη νομολογία του Δικαστηρίου σχετικά με την έκδοση«αντιαγωγικής διαταγής» ( 29 ), προκειμένου να αντλήσει από τη νομολογία αυτή λόγο αντίθεσης προς τη δημόσια τάξη.

40.

Κατά πάγια νομολογία του Δικαστηρίου ( 30 ), το δίκαιο της Ένωσης περί διεθνούς δικαιοδοσίας αντίκειται στην εκ μέρους δικαστηρίου απαγόρευση σε διάδικο να κινήσει ή να συνεχίσει δίκη ενώπιον δικαστηρίου άλλου κράτους μέλους ( 31 ), εφόσον η απαγόρευση θίγει τη δικαιοδοσία που έχει το δικαστήριο αυτό για την επίλυση της διαφοράς που υποβάλλεται στην κρίση του. Συγκεκριμένα, μια τέτοια παρέμβαση δεν συμβιβάζεται με το σύστημα της Συμβάσεως των Βρυξελλών καθώς και του κανονισμού 44/2001, το οποίο εδράζεται επί της αρχής της αμοιβαίας εμπιστοσύνης.

41.

Επιπλέον, το Δικαστήριο έχει απορρίψει διάφορους λόγους που προβάλλονται για να δικαιολογήσουν την παρέμβαση αυτή:

42.

Επομένως, από τη νομολογία αυτή απορρέει η, παγιωθείσα πλέον, γενική αρχή κατά την οποία τα επιλαμβανόμενα δικαστήρια καθορίζουν μόνα τους αν είναι αρμόδια να επιληφθούν της διαφοράς που έχει υποβληθεί στην κρίση τους, βάσει των κανόνων που εφαρμόζουν ( 34 ), και οι διάδικοι δεν μπορούν να στερηθούν, ενδεχομένως υπό την απειλή κυρώσεων, τη δυνατότητα να προσφύγουν σε δικαστήριο κράτους μέλους που θα επαληθεύσει τη δικαιοδοσία του ( 35 ).

43.

Η νομολογία του Δικαστηρίου υπενθυμίζει ότι οι εξαιρέσεις που επιτρέπει ο κανονισμός 44/2001 από την ως άνω γενική αρχή είναι περιορισμένες και αφορούν μόνον το στάδιο της αναγνώρισης ή της εκτέλεσης των αποφάσεων, αποσκοπούν δε να εξασφαλίσουν την εφαρμογή ορισμένων κανόνων ειδικής ή αποκλειστικής δικαιοδοσίας που προβλέπονται αποκλειστικώς από τον ως άνω κανονισμό ( 36 ).

44.

Συνεπώς, κατά τη γνώμη μου, πρέπει να συναχθεί το συμπέρασμα ότι ο νομοθέτης της Ένωσης θεώρησε ότι οι συμφωνίες με τις οποίες τα μέρη αναλαμβάνουν την υποχρέωση να υποβάλλουν τις διαφορές τους στη διαιτησία ή με τις οποίες ορίζουν το αρμόδιο για την επίλυσή τους δικαστήριο δεν ασκούν επιρροή στην εφαρμογή της αρχής ότι δεν ερευνάται η διεθνής δικαιοδοσία ( 37 ).

45.

Το Δικαστήριο δεν έχει ακόμη αποφανθεί επί της τελευταίας ως άνω περίπτωσης ( 38 ). Κατ’ εμέ, κατ’ αναλογίαν με τη λύση που έγινε δεκτή, στον τομέα της διαιτησίας, στην απόφαση Allianz και Generali Assicurazioni Generali ( 39 ), ο διάδικος που προσφεύγει ενώπιον δικαστηρίου κράτους μέλους, θεωρώντας ότι δεν έχει εφαρμογή η ρήτρα διεθνούς δικαιοδοσίας για την οποία έχει συναινέσει, δεν μπορεί να στερηθεί τη δικαστική προστασία που δικαιούται ( 40 ).

46.

Ειδικότερα, η βάση της απαγόρευσης των αντιαγωγικών διαταγών εντός της Ένωσης, ήτοι η αμοιβαία εμπιστοσύνη μεταξύ των δικαστηρίων, καθώς και η απουσία ειδικής διατάξεως στον κανονισμό 1215/2012 ο οποίος αντικατέστησε τον κανονισμό 44/2001 δικαιολογούν την επέκταση της νομολογίας του Δικαστηρίου και στις περιπτώσεις στις οποίες δικαστήριο έχει αποκλειστική δικαιοδοσία δυνάμει συμφωνίας των διαδίκων ( 41 ). Κατ’ αυτόν τον τρόπο διασφαλίζεται η πρακτική αποτελεσματικότητα του εν λόγω κανονισμού ( 42 ).

47.

Όπως προβλέπεται στο άρθρο 34, σημείο 1, του κανονισμού 44/2001 ( 43 ), η εκτίμηση της προφανούς αντίθεσης προς τη δημόσια τάξη του κράτους αναγνώρισης ή εκτέλεσης αφορά τα αποτελέσματα που παράγει η αλλοδαπή απόφαση εάν αναγνωριστεί και εκτελεστεί ( 44 ), υπό το πρίσμα μιας ευρωπαϊκής θεώρησης της δημόσιας τάξης ( 45 ).

48.

Κατά τη νομολογία του Δικαστηρίου, το άρθρο 34, σημείο 1, του κανονισμού 44/2001 πρέπει να ερμηνεύεται στενά δεδομένου ότι αποτελεί εμπόδιο στην επίτευξη ενός από τους θεμελιώδεις σκοπούς του κανονισμού. Ως εκ τούτου, πρέπει να εφαρμόζεται μόνον σε εξαιρετικές περιπτώσεις. Το Δικαστήριο ελέγχει τα όρια εντός των οποίων το δικαστήριο ενός κράτους μέλους μπορεί να εφαρμόσει την έννοια αυτή για να μην αναγνωρίσει απόφαση που προέρχεται από άλλο κράτος μέλος ( 46 ).

49.

Όσον αφορά τη δικονομική δημόσια τάξη ( 47 ), το Δικαστήριο δέχθηκε μια ευρεία αντίληψη της προβλεπόμενης στο άρθρο 34, σημείο 1, έννοιας η οποία, κατά την κρίση του, καλύπτει και την περίπτωση παρακώλυσης του δικαιώματος πραγματικής προσφυγής που διασφαλίζεται στο άρθρο 47 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης ( 48 ).

50.

Εν προκειμένω, το προδικαστικό ερώτημα του αιτούντος δικαστηρίου αφορά την αναγνώριση και την εκτέλεση αποφάσεων οι οποίες στηρίζονται, μεταξύ άλλων, στην παράβαση ρήτρας διεθνούς δικαιοδοσίας περιλαμβανόμενης σε συμφωνίες συμβιβασμού και οι οποίες εκδόθηκαν από το ορισθέν από τους διαδίκους δικαστήριο το οποίο καθορίζει τις χρηματικές συνέπειες της ως άνω παραβάσεως ( 49 ). Ειδικότερα, οι αποφάσεις αυτές υποχρεώνουν τους συμβαλλομένους στις ως άνω συμφωνίες, οι οποίοι δεν προσέφυγαν εξαρχής ενώπιον του δικαστηρίου αυτού, να καταβάλουν προκαταβολικώς αποζημίωση για τα δικαστικά έξοδα στα οποία υποβλήθηκαν οι αντισυμβαλλόμενοί τους που ενήχθησαν σε άλλο κράτος μέλος.

51.

Οι εν λόγω αποφάσεις, οι οποίες δεν εκδόθηκαν ως ασφαλιστικά μέτρα, συνοδεύονται από μέτρα για τη διασφάλιση της εκτέλεσής τους και προβλέπουν τη χορήγηση περαιτέρω αποζημίωσης σε περίπτωση συνεχίσεως της δίκης ενώπιον του ελληνικού δικαστηρίου. Επομένως, υπερβαίνουν κατά πολύ, ως προς τα αποτελέσματά τους, το πλαίσιο της ερμηνείας των συμφωνιών συμβιβασμού και της έρευνας, εκ μέρους του ορισθέντος από τα μέρη των συμφωνιών αυτών δικαστηρίου, της δικαιοδοσίας του ( 50 ).

52.

Επομένως, στο πλαίσιο εντός του οποίου εντάσσονται, ειδικώς οι διαταγές του High Court έχουν αναμφίβολα ως αποτέλεσμα τον εξαναγκασμό των διαδίκων σε παραίτηση από την αγωγή τους. Ως εκ τούτου, εμποδίζεται εμμέσως η πρόσβαση στο μοναδικό δικαστήριο που εκδικάζει επί της ουσίας τη διαφορά, το οποίο, βάσει του κανονισμού 44/2001, έχει την εξουσία να αποφανθεί για τη δικαιοδοσία του, να περατώσει τη δίκη και να αποφανθεί για τα έξοδα της ενώπιόν του δίκης καθώς και για τις ενδεχόμενες αξιώσεις αποζημίωσης που απορρέουν από αυτήν.

53.

Θεωρώντας ότι στο δικαστήριο αυτό εναπόκειται να προβεί στη συνολική εκτίμηση της όλης διαδικασίας και του συνόλου των περιστάσεων ( 51 ), το αιτούν δικαστήριο ορθώς υποστηρίζει, κατά τη γνώμη μου, ότι η αναγνώριση και η εκτέλεση της αποφάσεως και των διαταγών του High Court είναι προδήλως ασυμβίβαστες με τη δημόσια τάξη του forum, διότι, όπως εκτιμά, θίγεται η θεμελιώδης αρχή, στον ευρωπαϊκό δικαστικό χώρο ο οποίος εδράζεται στην αμοιβαία εμπιστοσύνη ( 52 ), ότι κάθε δικαστήριο αποφαίνεται ως προς τη δική του δικαιοδοσία. Υπενθυμίζω ότι βάσει της αρχής αυτής το Δικαστήριο κρίνει ότι αποκλείεται, σε κάθε περίπτωση, η έκδοση αποφάσεων που απαγορεύουν άμεσα ή έμμεσα τη συνέχιση δίκης που κινήθηκε σε άλλο κράτος μέλος.

54.

Με άλλα λόγια, λόγω της συστημικής βάσης της ως άνω απαγόρευσης, δεν μπορεί να γίνει δεκτή καμία εξαίρεση από αυτή, διότι άλλως θα αναγνωρίζονταν αποτελέσματα σε απόφαση η οποία δεν θα επιτρεπόταν να εκδοθεί σε περίπτωση άμεσης διεθνούς δικαιοδοσίας.

55.

Ως εκ τούτου, προτείνω στο Δικαστήριο να απαντήσει καταφατικά στο πρώτο προδικαστικό ερώτημα και, κατά συνέπεια, να διαπιστώσει ότι παρέλκει η εξέταση του δεύτερου ερωτήματος.

56.

Υπό το πρίσμα των προεκτεθέντων, προτείνω στο Δικαστήριο να απαντήσει στα προδικαστικά ερωτήματα του Αρείου Πάγου (Ελλάδα) ως εξής:

Το άρθρο 34, σημείο 1, του κανονισμού (ΕΚ) 44/2001 του Συμβουλίου, της 22ας Δεκεμβρίου 2000, για τη διεθνή δικαιοδοσία, την αναγνώριση και την εκτέλεση αποφάσεων σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις,

έχει την έννοια ότι:

δικαστήριο κράτους μέλους μπορεί να αρνηθεί την αναγνώριση και την εκτέλεση αποφάσεως, λόγω αντίθεσης προς τη δημόσια τάξη, επειδή η απόφαση αυτή εμποδίζει τη συνέχιση δίκης εκκρεμούσας ενώπιον άλλου δικαστηρίου του ίδιου κράτους μέλους, κατά το μέτρο που επιδικάζει προσωρινώς σε έναν από τους διαδίκους χρηματική αποζημίωση για τα έξοδα στα οποία υποβλήθηκε λόγω της δίκης αυτής, με την αιτιολογία, αφενός, ότι το αντικείμενο της δίκης καλύπτεται από συμφωνία συμβιβασμού, καταρτισθείσα νομοτύπως και επικυρωθείσα από το δικαστήριο του κράτους μέλους που εξέδωσε την εν λόγω απόφαση, και, αφετέρου, ότι το δικαστήριο του άλλου κράτους μέλους, ενώπιον του οποίου κινήθηκε η δίκη, στερείται διεθνούς δικαιοδοσίας λόγω ρήτρας αποκλειστικής δικαιοδοσίας.