–

ο Τ. Leonhard, εκπροσωπούμενος από την C. Köhler, Rechtsanwältin,

–

η DSL-Bank – eine Niederlassung der DB Privat- und Firmenkundenbank AG, εκπροσωπούμενη από τον A. Menkel, Rechtsanwalt,

–

η Γερμανική Κυβέρνηση, εκπροσωπούμενη αρχικώς από τους T. Henze, M. Hellmann και E. Lankenau, στη συνέχεια, από τους δύο τελευταίους καθώς και από τον J. Möller,

–

η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, εκπροσωπούμενη από τον F. Erlbacher και την C. Valero,

1

Η αίτηση προδικαστικής απόφασης αφορά την ερμηνεία του άρθρου 7, παράγραφος 4, της οδηγίας 2002/65/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 23ης Σεπτεμβρίου 2002, σχετικά με την εξ αποστάσεως εμπορία χρηματοοικονομικών υπηρεσιών προς τους καταναλωτές και την τροποποίηση των οδηγιών 90/619/ΕΟΚ του Συμβουλίου, 97/7/ΕΚ και 98/27/ΕΚ (ΕΕ 2002, L 271, σ. 16).

2

Η αίτηση αυτή υποβλήθηκε στο πλαίσιο ένδικης διαφοράς μεταξύ του Thomas Leonhard και της DSL-Bank – υποκαταστήματος της DB Privat- und Firmenkundenbank AG (στο εξής: DSL-Bank) σχετικά με την εκ μέρους του Τ. Leonhard άσκηση του δικαιώματος υπαναχώρησης από σύμβαση δανείου συναφθείσα μεταξύ των ως άνω διαδίκων.

3

Οι αιτιολογικές σκέψεις 1, 3 και 13 έως 14 της οδηγίας 2002/65 έχουν ως εξής:

[…]

[…]

4

Το άρθρο 1 της οδηγίας αυτής, το οποίο φέρει τον τίτλο «Αντικείμενο και πεδίο εφαρμογής», ορίζει στην παράγραφο 1 τα εξής:

«Αντικείμενο της παρούσας οδηγίας είναι η προσέγγιση των νομοθετικών, κανονιστικών και διοικητικών διατάξεων των κρατών μελών σχετικά με την εξ αποστάσεως εμπορία χρηματοοικονομικών υπηρεσιών προς τους καταναλωτές.»

5

Το άρθρο 2 της εν λόγω οδηγίας, το οποίο φέρει τον τίτλο «Ορισμοί», προβλέπει τα εξής:

«Για τους σκοπούς της παρούσας οδηγίας, νοούνται ως:

[…]»

6

Το άρθρο 3 της ίδιας οδηγίας, το οποίο φέρει τον τίτλο «Πληροφόρηση του καταναλωτή πριν από τη σύναψη της συμβάσεως εξ αποστάσεως», προβλέπει στην παράγραφο 1 τα εξής:

«Ο καταναλωτής σε εύθετο χρόνο και προτού δεσμευθεί από μια εξ αποστάσεως σύμβαση ή προσφορά λαμβάνει τις πληροφορίες που αφορούν:

[…]

[…]»

7

Κατά το άρθρο 6 της οδηγίας 2002/65, το οποίο φέρει τον τίτλο «Δικαίωμα υπαναχώρησης»:

«1.   Τα κράτη μέλη εξασφαλίζουν ότι ο καταναλωτής διαθέτει προθεσμία δεκατεσσάρων ημερολογιακών ημερών για να υπαναχωρήσει, χωρίς καμία ποινή και χωρίς να αναφέρει αιτιολογία. […]

Η προθεσμία εντός της οποίας μπορεί να ασκηθεί το δικαίωμα υπαναχώρησης αρχίζει να μετράται:

[…]

2.   Το δικαίωμα υπαναχώρησης δεν εφαρμόζεται:

[…]

3.   Τα κράτη μέλη μπορούν να προβλέπουν ότι το δικαίωμα υπαναχώρησης δεν έχει εφαρμογή:

[…]

6.   Εάν ο καταναλωτής ασκήσει το δικαίωμα υπαναχώρησης, κοινοποιεί το γεγονός αυτό σύμφωνα με τις πρακτικές οδηγίες που του έχουν δοθεί κατά το άρθρο 3, παράγραφος 1, σημείο 3, στοιχείο δʹ, πριν από την εκπνοή της προθεσμίας, έτσι ώστε η κοινοποίηση να μπορεί να αποδεικνύεται σύμφωνα με το εθνικό δίκαιο. Η προθεσμία θεωρείται ότι έχει τηρηθεί εφόσον η κοινοποίηση έχει αποσταλεί πριν από την εκπνοή της προθεσμίας, υπό την προϋπόθεση ότι έχει γίνει σε χαρτί ή σε άλλο σταθερό μέσο το οποίο τίθεται στη διάθεση του αποδέκτη και στο οποίο ο αποδέκτης έχει πρόσβαση.

[…]»

8

Το άρθρο 7 της οδηγίας αυτής, το οποίο φέρει τον τίτλο «Πληρωμή για υπηρεσία που έχει παρασχεθεί πριν από την υπαναχώρηση», ορίζει τα εξής:

«1.   Εάν ο καταναλωτής ασκήσει το δικαίωμα υπαναχώρησης που του αναγνωρίζεται από το άρθρο 6, παράγραφος 1, μπορεί να υποχρεωθεί να πληρώσει, το συντομότερο δυνατόν, μόνο για τη χρηματοοικονομική υπηρεσία που του έχει όντως παράσχει ο προμηθευτής σύμφωνα με τη σύμβαση εξ αποστάσεως. Η εκπλήρωση της σύμβασης επιτρέπεται να αρχίσει μόνο μετά τη συναίνεση του καταναλωτή. […]

[…]

3.   Ο προμηθευτής δεν μπορεί να απαιτήσει από τον καταναλωτή να καταβάλλει κανένα ποσό βάσει της παραγράφου 1 εκτός εάν μπορεί να αποδείξει ότι ο καταναλωτής είχε δεόντως ενημερωθεί για το πληρωτέο ποσό, σύμφωνα με το άρθρο 3, παράγραφος 1, σημείο 3, στοιχείο αʹ. Ωστόσο, δεν μπορεί, σε καμία περίπτωση, να απαιτήσει την πληρωμή αυτή, εάν έχει αρχίσει να εκτελεί τη σύμβαση πριν από την εκπνοή της προθεσμίας υπαναχώρησης, που προβλέπει το άρθρο 6, παράγραφος 1, χωρίς να το ζητήσει προηγουμένως ο καταναλωτής.

4.   Ο προμηθευτής υποχρεούται να επιστρέψει στον καταναλωτή, το ταχύτερο δυνατόν και το αργότερο εντός τριάντα ημερολογιακών ημερών, όλα τα ποσά που έχει λάβει από αυτόν σύμφωνα με την εξ αποστάσεως σύμβαση, με εξαίρεση το ποσό που αναφέρεται στην παράγραφο 1. Η προθεσμία αρχίζει να μετράται από την ημέρα που ο προμηθευτής παραλαμβάνει την κοινοποίηση της υπαναχώρησης.

5.   Ο καταναλωτής επιστρέφει στον προμηθευτή, το ταχύτερο δυνατόν και το αργότερο εντός 30 ημερολογιακών ημερών, ό,τι χρηματικά ποσά ή/και πράγματα έχει λάβει από αυτόν. […]»

9

Το άρθρο 312b του Bürgerliches Gesetzbuch (αστικού κώδικα), ως έχει εφαρμογή στην υπόθεση της κύριας δίκης (στο εξής: BGB), προβλέπει στην παράγραφο 1 τα ακόλουθα:

«Ως “συμβάσεις εξ αποστάσεως” νοούνται οι συμβάσεις παράδοσης αγαθών ή παροχής υπηρεσιών, συμπεριλαμβανομένων των χρηματοοικονομικών υπηρεσιών, οι οποίες συνάπτονται μεταξύ επιχειρηματία και καταναλωτή, αποκλειστικά με τη χρήση μέσων επικοινωνίας εξ αποστάσεως, εκτός αν η σύναψη της σύμβασης δεν πραγματοποιείται στο πλαίσιο οργανωμένου συστήματος εξ αποστάσεως πώλησης ή παροχής υπηρεσιών. Ως “χρηματοοικονομικές υπηρεσίες” κατά την έννοια της πρώτης περιόδου νοούνται υπηρεσίες τραπεζικής, πιστωτικής, ασφαλιστικής ή επενδυτικής φύσης και υπηρεσίες σχετικές με ατομικές συντάξεις ή πληρωμές.»

10

Το άρθρο 312d του BGB προβλέπει τα εξής:

«1.   Ο καταναλωτής που συνήψε σύμβαση εξ αποστάσεως έχει δικαίωμα υπαναχώρησης κατά το άρθρο 355. […]

2.   Κατά παρέκκλιση από το άρθρο 355, παράγραφος 2, πρώτη περίοδος, η προθεσμία υπαναχώρησης δεν αρχίζει πριν ο επιχειρηματίας εκπληρώσει τις υποχρεώσεις του πληροφορήσεως κατά το άρθρο 312c, παράγραφος 2, […] και, όταν η σύμβαση αφορά την παροχή υπηρεσιών, η προθεσμία αυτή δεν αρχίζει πριν από τη σύναψη της σύμβασης.

3.   Όταν η σύμβαση αφορά την παροχή υπηρεσιών, το δικαίωμα υπαναχώρησης αποσβέννυται και στις ακόλουθες περιπτώσεις:

[…]

5.   Το εν λόγω δικαίωμα υπαναχώρησης δεν υφίσταται, επίσης, στις εξ αποστάσεως συμβάσεις στο πλαίσιο των οποίων ο καταναλωτής ήδη έχει, δυνάμει των άρθρων 495 και 499 έως 507, δικαίωμα υπαναχώρησης ή επιστροφής κατά την έννοια του άρθρου 355 ή 356. Στις συμβάσεις αυτές εφαρμόζεται κατ’ αναλογίαν η παράγραφος 2.

6.   Όσον αφορά τις εξ αποστάσεως συμβάσεις χρηματοοικονομικών υπηρεσιών, ο καταναλωτής, κατά παρέκκλιση από το άρθρο 357, παράγραφος 1, οφείλει αποζημίωση για την παρασχεθείσα υπηρεσία, σύμφωνα με τις διατάξεις περί του εκ του νόμου δικαιώματος υπαναχώρησης λόγω μη εκπλήρωσης, μόνο στην περίπτωση που έχει ενημερωθεί για αυτήν την έννομη συνέπεια πριν από τη σύναψη της σύμβασης και έχει ρητώς συγκατατεθεί για την έναρξη παροχής της υπηρεσίας από τον επιχειρηματία πριν από τη λήξη της προθεσμίας υπαναχώρησης.»

11

Το άρθρο 346 BGB έχει ως εξής:

«1.   Εάν ένα συμβαλλόμενο μέρος έχει επιφυλαχθεί συμβατικώς του δικαιώματός του να υπαναχωρήσει ή έχει εκ του νόμου δικαίωμα υπαναχώρησης, στην περίπτωση υπαναχώρησης πρέπει να επιστραφούν οι ληφθείσες παροχές και να αποδοθούν τα αποκομισθέντα ωφελήματα.

2.   Αντί της επιστροφής ή αποδόσεως, ο οφειλέτης πρέπει να καταβάλει αποζημίωση προς αποκατάσταση της αξίας, εφόσον

Εάν στη σύμβαση ορίζεται αντιπαροχή, αυτή πρέπει να ληφθεί υπόψη κατά τον υπολογισμό της αποζημίωσης· εάν πρέπει να παρασχεθεί αποζημίωση για το πλεονέκτημα της χρήσης του δανεισθέντος κεφαλαίου, μπορεί να αποδειχθεί ότι η αξία του εν λόγω πλεονεκτήματος ήταν τελικώς μικρότερη.»

12

Το άρθρο 355 του BGB ορίζει στην παράγραφο 3 τα εξής:

«Το δικαίωμα υπαναχώρησης αποσβέννυται το αργότερο έξι μήνες μετά τη σύναψη της σύμβασης. Σε περίπτωση παράδοσης αγαθών, η προθεσμία αυτή δεν αρχίζει πριν από την ημερομηνία παραλαβής τους από τον αποδέκτη. Κατά παρέκκλιση από την πρώτη περίοδο, το δικαίωμα υπαναχώρησης δεν αποσβέννυται αν ο καταναλωτής δεν έχει ενημερωθεί δεόντως σχετικά με το δικαίωμά του υπαναχώρησης· στην περίπτωση εξ αποστάσεως συμβάσεως για την παροχή χρηματοοικονομικών υπηρεσιών, το εν λόγω δικαίωμα ωσαύτως δεν αποσβέννυται όταν ο επιχειρηματίας δεν έχει εκπληρώσει δεόντως τις υποχρεώσεις πληροφορήσεως που υπέχει από το άρθρο 312c, παράγραφος 2, σημείο 1.»

13

Το άρθρο 495 του BGB προβλέπει στην παράγραφο 1 τα εξής:

«Όταν πρόκειται για σύμβαση δανείου που συνάπτει καταναλωτής, ο δανειολήπτης έχει δικαίωμα υπαναχώρησης κατά το άρθρο 355.»

14

Η Verordnung über Informations- und Nachweispflichten nach bürgerlichem Recht (κανονιστική απόφαση περί των υποχρεώσεων παροχής πληροφοριών και αποδείξεων σύμφωνα με το αστικό δίκαιο), ως έχει εφαρμογή στην υπόθεση της κύριας δίκης, προβλέπει τις υποχρεώσεις παροχής πληροφοριών τις οποίες οφείλει να τηρεί ένας επαγγελματίας όταν συνάπτει με καταναλωτή, μεταξύ άλλων, συμβάσεις εξ αποστάσεως, και εξειδικεύει τις υποχρεώσεις των πιστωτικών ιδρυμάτων για παροχή πληροφοριών στους δανειολήπτες.

15

Τον Νοέμβριο 2005 ο Τ. Leonhard συνήψε, ως καταναλωτής, με την DSL-Bank, πιστωτικό ίδρυμα, δύο συμβάσεις δανείου για τη χρηματοδότηση της αγοράς δύο διαμερισμάτων (στο εξής: επίμαχες συμβάσεις).

16

Η σύναψη των επίμαχων συμβάσεων διεξήχθη ως εξής.

17

Στις 10 Νοεμβρίου 2005 η DSL-Bank παρέδωσε στον Τ. Leonhard δύο προκαταρτισθέντα έγγραφα, καλούμενα «σύμβαση δανείου», τα οποία περιείχαν πληροφορίες σχετικά με το δικαίωμα υπαναχώρησης. Όπως προκύπτει από την απόφαση περί παραπομπής, οι πληροφορίες αυτές δεν επαναλάμβαναν το κείμενο της ισχύουσας γερμανικής νομοθεσίας και, ως εκ τούτου, δεν μπορούσαν να τύχουν του αμάχητου τεκμηρίου νομιμότητας του οποίου απολαύει το υπόδειγμα πληροφόρησης το οποίο περιλαμβάνεται στο παράρτημα της κανονιστικής απόφασης περί των υποχρεώσεων παροχής πληροφοριών και αποδείξεων σύμφωνα με το αστικό δίκαιο, όπως ίσχυε κατά τον χρόνο των πραγματικών περιστατικών της διαφοράς της κύριας δίκης.

18

Ο Τ. Leonhard υπέγραψε τα εν λόγω έγγραφα στις 11 Νοεμβρίου 2005 και τα διαβίβασε στην DSL-Bank. Στη συνέχεια, ο Τ. Leonhard παρέσχε τις συμφωνηθείσες ασφάλειες και, μεταξύ άλλων, συνέστησε υποθήκη επί των επίμαχων ακινήτων. Η DSL-Bank του κατέβαλε, κατόπιν αίτησής του, το κεφάλαιο του δανείου.

19

Αφού κατέβαλε κάθε μήνα τους τόκους του χορηγηθέντος δανείου, ο Τ. Leonhard δήλωσε στην DSL-Bank, με επιστολή της 14ης Νοεμβρίου 2015, ότι υπαναχωρεί από τις επίμαχες συμβάσεις. Προς στήριξη της δήλωσης αυτής, προέβαλε ότι η ενημέρωση σχετικά με το δικαίωμα υπαναχώρησης που του παρασχέθηκε στο πλαίσιο της σύναψης των συμβάσεων αυτών δεν ήταν σύμφωνη με την εθνική νομοθεσία. Ως προς τις μελλοντικές πληρωμές των τόκων που επρόκειτο να πραγματοποιήσει, ο Τ. Leonhard επισήμανε ότι οι πληρωμές αυτές δεν μπορούσαν να εξομοιωθούν με αναγνώριση των υποχρεώσεων που υπέχει από τις επίμαχες συμβάσεις και ότι επιφυλασσόταν του δικαιώματος να ζητήσει από την DSL-Bank την επιστροφή των ποσών των εν λόγω πληρωμών.

20

Δεδομένου ότι η DSL-Bank αρνήθηκε να αναγνωρίσει ότι o Τ. Leonhard εγκύρως υπαναχώρησε από τις επίμαχες συμβάσεις, ο Τ. Leonhard άσκησε ενώπιον του Landgericht Bonn (περιφερειακού δικαστηρίου Βόννης, Γερμανία) αγωγή με αίτημα να αναγνωριστεί το κύρος της υπαναχώρησής του και να υποχρεωθεί η DSL-Bank σε αποζημίωσή του για τη χρήση των τόκων που είχε καταβάλει στην DSL-Bank πριν από την επελθούσα υπαναχώρηση.

21

Κατά το αιτούν δικαστήριο, οι επίμαχες συμβάσεις πρέπει να χαρακτηριστούν ως «εξ αποστάσεως συμβάσεις», κατά την έννοια του άρθρου 312b του BGB, οι δε διατάξεις σχετικά με το δικαίωμα υπαναχώρησης στις εξ αποστάσεως συμβάσεις έχουν κατ’ αρχήν εφαρμογή, σύμφωνα με την εθνική νομολογία, και στις συμβάσεις στεγαστικού δανείου.

22

Το αιτούν δικαστήριο εκτιμά ότι, στο μέτρο που η πληροφόρηση περί του δικαιώματος υπαναχώρησης η οποία περιέχεται στα μνημονευόμενα στη σκέψη 17 της παρούσας απόφασης έγγραφα δεν ήταν σύμφωνη με την εθνική νομοθεσία, πρέπει να αναγνωριστεί ότι ο Τ. Leonhard εγκύρως υπαναχώρησε από τις επίμαχες συμβάσεις.

23

Όσον αφορά τις συνέπειες της εν λόγω υπαναχώρησης, το αιτούν δικαστήριο επισημαίνει ότι, σύμφωνα με το άρθρο 346, παράγραφος 1, και το άρθρο 346, παράγραφος 2, πρώτη περίοδος, σημείο 1, του BGB, ο δανειολήπτης υποχρεούται να επιστρέψει στον δανειστή το κεφάλαιο του δανείου καθώς και τα ωφελήματα από το κεφάλαιο αυτό, το ύψος των οποίων, κατά το άρθρο 346, παράγραφος 2, δεύτερη περίοδος, του BGB, ισούται κατ’ αρχήν με τους προβλεπόμενους τόκους βάσει της συναφθείσας μεταξύ των μερών σύμβασης. Όσον αφορά τον δανειστή, αυτός υποχρεούται να επιστρέψει στον δανειολήπτη όχι μόνον τα ληφθέντα ποσά αλλά και τα ωφελήματα από τα ποσά αυτά.

24

Το αιτούν δικαστήριο προσθέτει ότι, δυνάμει του άρθρου 312d, παράγραφος 6, του BGB, όσον αφορά τις εξ αποστάσεως συμβάσεις που αφορούν χρηματοοικονομική υπηρεσία, ο καταναλωτής υποχρεούται να καταβάλει αποζημίωση για την παρασχεθείσα υπηρεσία μόνον αν ενημερώθηκε για τη συνέπεια αυτή πριν από τη σύναψη της σύμβασης και υπό την προϋπόθεση ότι έχει ρητώς συναινέσει στην έναρξη της παροχής της υπηρεσίας από τον επαγγελματία πριν από τη λήξη της προθεσμίας υπαναχώρησης. Συγχρόνως, το αιτούν δικαστήριο εκτιμά ότι είναι δυνατόν να ερμηνευθεί η εθνική ρύθμιση υπό την έννοια ότι ο καταναλωτής έχει πάντοτε δικαίωμα σε αποζημίωση λόγω χρήσης σύμφωνα με το άρθρο 346, παράγραφος 2, πρώτη περίοδος, σημείο 1, του BGB. Στην περίπτωση αυτή, ο καταναλωτής-δανειολήπτης δεν ανακτά απλώς και μόνο το κεφάλαιο που αποπλήρωσε και τους τόκους που κατέβαλε στον δανειστή, αλλά περαιτέρω έχει δικαίωμα σε αποζημίωση λόγω χρήσης.

25

Παρά ταύτα, κατά το αιτούν δικαστήριο, η αξίωση του δανειολήπτη για καταβολή από τον δανειστή τέτοιας αποζημίωσης λόγω χρήσης είναι αντίθετη στο άρθρο 7 της οδηγίας 2002/65, καθόσον η οδηγία αυτή προβαίνει σε πλήρη εναρμόνιση της σχετικής νομοθεσίας των κρατών μελών.

26

Υπό τις συνθήκες αυτές, το Landgericht Bonn (περιφερειακό δικαστήριο Βόννης) αποφάσισε να αναστείλει την ενώπιόν του διαδικασία και να υποβάλει στο Δικαστήριο το ακόλουθο προδικαστικό ερώτημα:

«Έχει το άρθρο 7, παράγραφος 4, της οδηγίας 2002/65 την έννοια ότι αποκλείει εθνική διάταξη η οποία προβλέπει ότι, μετά τη δήλωση υπαναχώρησης καταναλωτή από σύμβαση δανείου η οποία έχει συναφθεί εξ αποστάσεως, ο προμηθευτής οφείλει να καταβάλει στον καταναλωτή, πέραν του ποσού που εισέπραξε από αυτόν βάσει της εξ αποστάσεως συμβάσεως, και αποζημίωση για τη χρήση του εν λόγω ποσού;»

27

Με απόφαση του Προέδρου του Δικαστηρίου της 4ης Δεκεμβρίου 2018, η υπό κρίση υπόθεση ανεστάλη μέχρι την έκδοση της απόφασης της 11ης Σεπτεμβρίου 2019, Romano (C‑143/18, EU:C:2019:701).

28

Η Γραμματεία του Δικαστηρίου κοινοποίησε την απόφαση αυτή στο αιτούν δικαστήριο.

29

Με έγγραφο της 25ης Σεπτεμβρίου 2019, το οποίο περιήλθε στο Δικαστήριο την 1η Οκτωβρίου 2019, το αιτούν δικαστήριο, απαντώντας σε ερώτηση του Δικαστηρίου, το ενημέρωσε ότι ενέμενε στην αίτησή του προδικαστικής απόφασης καθόσον, με την απόφαση της 11ης Σεπτεμβρίου 2019, Romano (C‑143/18, EU:C:2019:701), το Δικαστήριο δεν είχε απαντήσει στο τρίτο προδικαστικό ερώτημα, το οποίο είναι πανομοιότυπο με το μοναδικό ερώτημα που υποβλήθηκε στην υπό κρίση υπόθεση.

30

Με το προδικαστικό ερώτημα το αιτούν δικαστήριο ζητεί, κατ’ ουσίαν, να διευκρινιστεί αν το άρθρο 7, παράγραφος 4, της οδηγίας 2002/65 έχει την έννοια ότι, όταν καταναλωτής ασκεί το δικαίωμά του υπαναχώρησης από σύμβαση δανείου συναφθείσα εξ αποστάσεως με προμηθευτή, ο καταναλωτής δικαιούται να του επιστραφούν από τον προμηθευτή, με την επιφύλαξη των ποσών τα οποία υποχρεούται ο ίδιος να καταβάλει στον προμηθευτή υπό τις προϋποθέσεις του άρθρου 7, παράγραφοι 1 και 3, της οδηγίας αυτής, το κεφάλαιο και οι τόκοι που κατέβαλε σε εκτέλεση της σύμβασης, πλην όμως δεν μπορεί να λάβει αποζημίωση για τη χρήση των εν λόγω κεφαλαίου και τόκων.

31

Προκαταρκτικώς, το αιτούν δικαστήριο διαπιστώνει ότι, σύμφωνα με την εκτιθέμενη στη σκέψη 24 της παρούσας απόφασης εθνική ρύθμιση, ο καταναλωτής-δανειολήπτης ο οποίος υπαναχωρεί από τη σύμβαση που συνήψε με τον προμηθευτή δικαιούται όχι μόνο να του επιστραφούν το κεφάλαιο που αποπλήρωσε και οι τόκοι που κατέβαλε στον δανειστή, αλλά και να λάβει αποζημίωση λόγω χρήσης.

32

Συναφώς, πρέπει να υπομνησθεί ότι, όπως προκύπτει από το άρθρο 7, παράγραφος 4, της οδηγίας 2002/65, όταν ο καταναλωτής αποφασίζει να ασκήσει το δικαίωμά του υπαναχώρησης από σύμβαση δανείου συναφθείσα εξ αποστάσεως, ο προμηθευτής υποχρεούται να του επιστρέψει όλα τα ποσά που έλαβε από αυτόν σύμφωνα με τη σύμβαση, εξαιρουμένου του ποσού που αναφέρεται στην παράγραφο 1 του εν λόγω άρθρου 7, ήτοι του ποσού το οποίο λήφθηκε στο πλαίσιο της πράγματι παρασχεθείσας χρηματοοικονομικής υπηρεσίας, υπό τις προϋποθέσεις του άρθρου 7, παράγραφος 3, της οδηγίας αυτής.

33

Το γράμμα του άρθρου 7, παράγραφος 4, της οδηγίας 2002/65 είναι σαφές και προβλέπει ότι ο προμηθευτής υποχρεούται να επιστρέψει στον καταναλωτή όλα τα ποσά που «έχει λάβει από αυτόν», σύμφωνα με την εξ αποστάσεως σύμβαση, και μόνον τα ποσά αυτά.

34

Όταν ο καταναλωτής καταβάλλει στον προμηθευτή, σε εκτέλεση της σύμβασης δανείου, το κεφάλαιο του δανείου πλέον τόκων, η κατά το άρθρο 7, παράγραφος 4, της οδηγίας 2002/65 επιστροφή πρέπει να περιλαμβάνει τόσο τα ποσά που κατέβαλε ο καταναλωτής ως κεφάλαιο όσο και τους τόκους του δανείου.

35

Ούτε το άρθρο 7, παράγραφος 4, της οδηγίας 2002/65 ούτε άλλη διάταξή της προβλέπει ότι, σε περίπτωση υπαναχώρησης του καταναλωτή από τη συναφθείσα με τον προμηθευτή του σύμβαση, ο προμηθευτής υποχρεούται να καταβάλει στον καταναλωτή, πέραν του κεφαλαίου και των τόκων που κατέβαλε ο καταναλωτής, και αποζημίωση για τη χρήση των ποσών που έλαβε ο προμηθευτής σε εκτέλεση της εν λόγω σύμβασης.

36

Συναφώς, υπενθυμίζεται ότι, σύμφωνα με το άρθρο 1, παράγραφος 1, της οδηγίας 2002/65, υπό το πρίσμα της αιτιολογικής σκέψης 13 της οδηγίας αυτής, η οδηγία εναρμονίζει, κατ’ αρχήν, πλήρως τις πτυχές τις οποίες καλύπτει. Πράγματι, όπως αναφέρεται στην εν λόγω αιτιολογική σκέψη, τα κράτη μέλη δεν θα πρέπει να μπορούν να προβλέπουν διατάξεις άλλες από αυτές που θεσπίζει η εν λόγω οδηγία για τους τομείς που εναρμονίζει, εκτός αν αναφέρεται ρητώς σε αυτήν το αντίθετο (απόφαση της 11ης Σεπτεμβρίου 2019, Romano, C‑143/18, EU:C:2019:701, σκέψη 34).

37

Λαμβανομένου υπόψη του συνόλου των προεκτεθέντων, στο υποβληθέν προδικαστικό ερώτημα πρέπει να δοθεί η απάντηση ότι το άρθρο 7, παράγραφος 4, της οδηγίας 2002/65 έχει την έννοια ότι, όταν καταναλωτής ασκεί το δικαίωμά του υπαναχώρησης από σύμβαση δανείου συναφθείσα εξ αποστάσεως με προμηθευτή, ο καταναλωτής δικαιούται να του επιστραφούν από τον προμηθευτή, με την επιφύλαξη των ποσών τα οποία υποχρεούται ο ίδιος να καταβάλει στον προμηθευτή υπό τις προϋποθέσεις του άρθρου 7, παράγραφοι 1 και 3, της οδηγίας αυτής, το κεφάλαιο και οι τόκοι που κατέβαλε σε εκτέλεση της σύμβασης, πλην όμως δεν μπορεί να λάβει αποζημίωση για τη χρήση των εν λόγω κεφαλαίου και τόκων.

38

Δεδομένου ότι η παρούσα διαδικασία έχει ως προς τους διαδίκους της κύριας δίκης τον χαρακτήρα παρεμπίπτοντος που ανέκυψε ενώπιον του αιτούντος δικαστηρίου, σ’ αυτό εναπόκειται να αποφανθεί επί των δικαστικών εξόδων. Τα έξοδα στα οποία υποβλήθηκαν όσοι υπέβαλαν παρατηρήσεις στο Δικαστήριο, πλην των ως άνω διαδίκων, δεν αποδίδονται.

Για τους λόγους αυτούς, το Δικαστήριο (έκτο τμήμα) αποφαίνεται:

Το άρθρο 7, παράγραφος 4, της οδηγίας 2002/65/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 23ης Σεπτεμβρίου 2002, σχετικά με την εξ αποστάσεως εμπορία χρηματοοικονομικών υπηρεσιών προς τους καταναλωτές και την τροποποίηση των οδηγιών 90/619/ΕΟΚ του Συμβουλίου, 97/7/ΕΚ και 98/27/ΕΚ, έχει την έννοια ότι, όταν καταναλωτής ασκεί το δικαίωμά του υπαναχώρησης από σύμβαση δανείου συναφθείσα εξ αποστάσεως με προμηθευτή, ο καταναλωτής δικαιούται να του επιστραφούν από τον προμηθευτή, με την επιφύλαξη των ποσών τα οποία υποχρεούται ο ίδιος να καταβάλει στον προμηθευτή υπό τις προϋποθέσεις του άρθρου 7, παράγραφοι 1 και 3, της οδηγίας αυτής, το κεφάλαιο και οι τόκοι που κατέβαλε σε εκτέλεση της σύμβασης, πλην όμως δεν μπορεί να λάβει αποζημίωση για τη χρήση των εν λόγω κεφαλαίου και τόκων.