1. 

Με την απόφαση Coty Germany ( 2 ), το Δικαστήριο εξέτασε ένα από τα προβλήματα που εγείρουν «οι τρίτες πλατφόρμες για τη διαδικτυακή πώληση προϊόντων [πολυτελείας]», στο πλαίσιο συστήματος επιλεκτικής διανομής. Στην υπόθεση εκείνη, το επίμαχο ζήτημα ήταν το κύρος της απαγορεύσεως χρήσεως των πλατφορμών αυτών (ή τρίτων επιχειρήσεων για την πραγματοποίηση διαδικτυακών πωλήσεων), η οποία είχε επιβληθεί στους εξουσιοδοτημένους διανομείς ορισμένων καλλυντικών με σκοπό τη διαφύλαξη της εικόνας πολυτελείας τους.

2. 

Η επιχείρηση την οποία αφορούσε η υπόθεση εκείνη (Coty Germany Gmbh) έχει ασκήσει ενώπιον των γερμανικών δικαστηρίων αγωγή με αντικείμενο επίσης τη δράση των πλατφορμών ηλεκτρονικού εμπορίου, και συγκεκριμένα, μιας εκ πλέον γνωστών, της Amazon. Κατά την κρίση της, ορισμένες επιχειρήσεις του ομίλου Amazon προσέβαλαν το δικαίωμα του δικαιούχου σήματος της Ένωσης να απαγορεύει σε τρίτον τη χρήση του σημείου ( 3 ). Η προσβολή φέρεται να διαπράχθηκε όταν οι εν λόγω επιχειρήσεις παρενέβησαν, άνευ αδείας του δικαιούχου, στην πώληση αρώματος προστατευόμενου από το σήμα, ως προς το οποίο η Coty Germany διαθέτει άδεια χρήσεως.

3. 

Το Bundesgerichtshof (Ανώτατο Ομοσπονδιακό Δικαστήριο, Γερμανία), το οποίο, μετά τις αποφάσεις που εξέδωσαν το πρωτοδικείο και το εφετείο, καλείται να αποφανθεί σε τελευταίο βαθμό, εκφράζει στο Δικαστήριο τις αμφιβολίες του ως προς την ερμηνεία του άρθρου 9, παράγραφος 2, του κανονισμού (ΕΚ) 207/2009 ( 4 ), το οποίο οριοθετεί τα δικαιώματα του δικαιούχου του σήματος της Ένωσης ( 5 ).

4.

Ο κανονισμός 2017/1001 κωδικοποίησε και αντικατέστησε τον κανονισμό 207/2009, ο οποίος είχε εφαρμογή κατά τον χρόνο των πραγματικών περιστατικών της διαφοράς. Το αιτούν δικαστήριο αναφέρεται σε αμφότερους τους κανονισμούς επισημαίνοντας ότι, λαμβανομένης υπόψη της φύσεως της ασκηθείσας αγωγής, εφαρμογή πρέπει να έχει ο ισχύων επί του παρόντος κανονισμός. Εν πάση περιπτώσει, το κρίσιμο εν προκειμένω άρθρο ( 7 ) δεν έχει υποστεί ουσιώδη μεταβολή από τον έναν κανονισμό στον άλλον.

5.

Το άρθρο 9 («Δικαιώματα που παρέχει το σήμα της ΕΕ») ορίζει τα εξής:

«1.   Με την καταχώριση σήματος της ΕΕ παρέχονται στον δικαιούχο αποκλειστικά δικαιώματα επ’ αυτού.

2.   Με την επιφύλαξη των δικαιωμάτων των δικαιούχων που έχουν αποκτηθεί πριν από την ημερομηνία κατάθεσης της αίτησης ή την ημερομηνία προτεραιότητας του σήματος της ΕΕ, ο δικαιούχος του εν λόγω σήματος της ΕΕ δικαιούται να απαγορεύει σε κάθε τρίτο που δεν έχει τη συγκατάθεσή του να χρησιμοποιεί στις συναλλαγές για προϊόντα ή υπηρεσίες, οποιοδήποτε σημείο εφόσον:

[…]

3.   Τα ακόλουθα, ειδικότερα, είναι δυνατόν να απαγορεύονται δυνάμει της παραγράφου 2:

[…]

[…]».

6.

Η Coty Germany, η οποία πωλεί καλλυντικά στη Γερμανία, διαθέτει άδεια χρήσεως του σήματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης «DAVIDOFF» (αρώματα, αιθέρια έλαια και καλλυντικά). Ως κάτοχος άδειας, έχει την εξουσία (παραχωρηθείσα από την επιχείρηση δικαιούχο της καταχωρίσεως του σήματος) να προβάλλει στο όνομά της τα δικαιώματα επί του εν λόγω σημείου.

7.

Η Amazon Services Europe S.a.r.l. (στο εξής: Amazon Services), με καταστατική έδρα στο Λουξεμβούργο, παρέχει σε τρίτους πωλητές τη δυνατότητα να αναρτούν προσφορές των προϊόντων τους στον ιστότοπο amazon.de. Οι συμβάσεις πωλήσεως των ούτως διατιθέμενων προϊόντων συνάπτονται μεταξύ των τρίτων πωλητών και των αγοραστών.

8.

Οι πωλητές μπορούν να εγγράφονται στο πρόγραμμα «αποστολή μέσω Amazon» ( 8 ), το οποίο συνεπάγεται τόσο την αποθήκευση των προϊόντων σε κέντρα εφοδιαστικής των επιχειρήσεων του ομίλου Amazon όσο και την αποστολή του εμπορεύματος στον αγοραστή καθώς και λοιπές πρόσθετες υπηρεσίες.

9.

Στις 8 Μαΐου 2014, ένας από τους εικονικούς αγοραστές που χρησιμοποιεί η Coty Germany στο πλαίσιο δοκιμαστικών αγορών αγόρασε, μέσω του ιστοτόπου amazon.de, το άρωμα «Davidoff Hot Water EdT 60 ml», από την πωλήτρια OE (στο εξής: πωλήτρια), με τη σημείωση «Versand durch Amazon» (αποστολή μέσω Amazon), καθόσον η πωλήτρια είχε εγγραφεί στο εν λόγω πρόγραμμα.

10.

Η Amazon Services είχε αναθέσει στην Amazon FC Graben GmbH (στο εξής: Amazon FC), επιχείρηση του ίδιου ομίλου η οποία εκμεταλλεύεται αποθήκη εμπορευμάτων, με έδρα στο Graben, Γερμανία, την αποθήκευση των προϊόντων της πωλήτριας.

11.

Πληροφορηθείσα την πώληση των προϊόντων αυτών, η Coty Germany κάλεσε την πωλήτρια να σταματήσει τις προσφορές της, ισχυριζόμενη ότι το δικαίωμα σήματος επί του αρώματος δεν είχε αναλωθεί. Σε απάντηση επί της οχλήσεως αυτής, η πωλήτρια προέβη σε δήλωση παραλείψεως, συνοδευόμενη από ποινική ρήτρα για την περίπτωση μη συμμορφώσεως.

12.

Με έγγραφο της 2ας Ιουνίου 2014, η Coty Germany κάλεσε την Amazon Services να της παραδώσει όλα τα αρώματα «Davidoff Hot Water EdT 60 ml» της πωλήτριας. Η Amazon Services της απέστειλε ένα πακέτο με τριάντα τεμάχια του συγκεκριμένου αρώματος. Κατόπιν ενημερώσεως που έλαβε από άλλη επιχείρηση του ομίλου Amazon ότι έντεκα από τα τριάντα αυτά τεμάχια προέρχονταν από το απόθεμα διαφορετικού πωλητή, η Coty Germany ζήτησε από την Amazon Services να της γνωστοποιήσει το όνομα και τη διεύθυνση του πωλητή αυτού, προσθέτοντας ότι, για είκοσι εννέα από τα τριάντα αυτά αρώματα, το δικαίωμά της επί του σήματος δεν είχε αναλωθεί. Η Amazon Services απήντησε ότι ήταν πλέον αδύνατον να εξακριβώσει από το απόθεμα ποιας επιχειρήσεως προέρχονταν τα εν λόγω έντεκα τεμάχια.

13.

Η Coty Germany, εκτιμώντας ότι η συμπεριφορά της Amazon Services και της Amazon FC προσέβαλλε το δικαίωμά της επί του σήματος, άσκησε αγωγή αιτούμενη να καταδικαστούν αμφότερες οι επιχειρήσεις να παύσουν την κατοχή ή την αποστολή, με εμπορικούς σκοπούς (ενδεχομένως από τρίτους), αρωμάτων με το σήμα «Davidoff Hot Water» στο πλαίσιο των συναλλαγών στη Γερμανία.

14.

Η αγωγή επί παραλείψει αφορούσε τα προϊόντα που δεν είχαν διατεθεί στο εμπόριο από τον δικαιούχο του σήματος ή από τρίτους με τη συγκατάθεση του τελευταίου, στην ημεδαπή, σε οποιοδήποτε άλλο κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή συμβαλλόμενο κράτος της Συμφωνίας για τον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο ( 9 ). Η αγωγή αυτή συνοδευόταν από αίτημα αποζημιώσεως (το αιτηθέν ποσό ανερχόταν στα 1973,90 ευρώ, πλέον τόκων υπολογιζόμενων με επιτόκιο 5 %, από τις 24 Οκτωβρίου 2014).

15.

Τόσο το πρωτοδικείο όσο και το εφετείο ( 10 ) απέρριψαν τις αξιώσεις της Coty Germany. Το εφετείο έκρινε, συγκεκριμένα, ότι:

16.

Η Coty Germany άσκησε αίτηση αναιρέσεως («αναθεωρήσεως») κατά της αποφάσεως αυτής ενώπιον του Bundesgerichtshof (Ανωτάτου Ομοσπονδιακού Δικαστηρίου), το οποίο επισημαίνει ότι, στον βαθμό κατά τον οποίον η ασκηθείσα από την Coty Germany αγωγή επί παραλείψει προϋποθέτει κίνδυνο επαναλήψεως, η αγωγή αυτή θα είναι βάσιμη μόνον εάν οι ενέργειες των εναγόμενων μπορούσαν να στοιχειοθετούν προσβολή του οικείου δικαιώματος τόσο κατά τον χρόνο των πραγματικών περιστατικών όσο και κατά τον χρόνο της αποφάσεως επί της αιτήσεως αναιρέσεως.

17.

Για τον λόγο αυτόν, το αιτούν δικαστήριο ζητεί να αποσαφηνιστεί εάν, υπό το πρίσμα του άρθρου 9, παράγραφος 3, στοιχείο βʹ, του κανονισμού 2017/1001, ένα πρόσωπο το οποίο αποθηκεύει προϊόντα προσβάλλοντα δικαίωμα επί σήματος, χωρίς να γνωρίζει την προσβολή αυτή, κατέχει τα συγκεκριμένα προϊόντα με σκοπό την προσφορά ή την εμπορία τους, όταν το ίδιο δεν έχει πρόθεση να προσφέρει ή να διαθέσει προς εμπορία τα εν λόγω προϊόντα, πρόθεση την οποία έχει μόνον ο τρίτος.

18.

Κατά το αιτούν δικαστήριο, η απάντηση επί του ερωτήματος αυτού πρέπει να είναι αρνητική, καθόσον:

19.

Υπό τις συνθήκες αυτές, το Bundesgerichtshof (Ανώτατο Ομοσπονδιακό Δικαστήριο) υποβάλλει στο Δικαστήριο το ακόλουθο προδικαστικό ερώτημα σχετικά με την ερμηνεία του άρθρου 9, παράγραφος 2, στοιχείο βʹ, του κανονισμού 207/2009 και του άρθρου 9, παράγραφος 3, στοιχείο βʹ, του κανονισμού 2017/1001:

«Πρέπει να θεωρηθεί ότι όποιος αποθηκεύει για λογαριασμό τρίτου προϊόντα που προσβάλλουν ορισμένο δικαίωμα επί σήματος, χωρίς να γνωρίζει την προσβολή αυτή, κατέχει τα συγκεκριμένα προϊόντα με σκοπό την προσφορά ή την εμπορία τους, όταν ο ίδιος δεν έχει πρόθεση να προσφέρει ή να διαθέσει προς εμπορία τα εν λόγω προϊόντα, πρόθεση την οποία έχει μόνον ο τρίτος;»

20.

Η διάταξη περί παραπομπής περιήλθε στο Δικαστήριο στις 7 Σεπτεμβρίου 2018. Γραπτές παρατηρήσεις κατέθεσαν η Coty Germany, η Amazon Services και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, άπασες παραστάσες κατά την επ’ ακροατηρίου συζήτηση της 19ης Σεπτεμβρίου 2019, στην οποία επίσης μετέσχε η Κυβέρνηση της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας.

21.

Η Coty Germany υποστηρίζει ότι η διάταξη περί παραπομπής δεν αντικατοπτρίζει δεόντως το πλαίσιο της διαφοράς, όπερ την οδηγεί να θέσει υπό αμφισβήτηση το παραδεκτό του προδικαστικού ερωτήματος λόγω του υποθετικού χαρακτήρα του. Ισχυρίζεται ότι η δράση των επιχειρήσεων Amazon Services και Amazon FC δεν αντιστοιχεί σε αυτήν του απλού αποθηκευτή ή μεταφορέα των εμπορευμάτων: η παρέμβασή τους στις συμβάσεις σχετικά με τα προϊόντα που προσφέρονται στην πλατφόρμα και η είσπραξη του τιμήματος πωλήσεως σημαίνει, μεταξύ άλλων, ότι οι επιχειρήσεις αυτές είναι λεπτομερώς ενημερωμένες για τα εμπορεύματα που αποθηκεύονται και αποστέλλονται.

22.

Κατά την Coty Germany, οι δύο αυτές επιχειρήσεις δεν περιορίζονται απλώς και μόνο στη διάθεση πλατφόρμας ηλεκτρονικής πωλήσεως και στην αποθήκευση των πωλούμενων από τους πελάτες τους εμπορευμάτων, αντιστοίχως, αλλά παρέχουν σειρά υπηρεσιών οι οποίες επάγονται προστιθέμενη αξία για τη διανομή των προϊόντων αυτών (εν προκειμένω, προϊόντων που προσβάλλουν δικαιώματα σήματος). Επιπλέον, ο πωλητής μεταβιβάζει πλήρως στις επιχειρήσεις αυτές την εξουσία πραγματικής διαθέσεως των εμπορευμάτων.

23.

Το Δικαστήριο έχει επανειλημμένως κρίνει ότι, στο πλαίσιο της διαδικασίας του άρθρου 267 ΣΛΕΕ, τα ζητήματα που άπτονται των πραγματικών περιστατικών ( 12 ), καθώς και η διαπίστωση της ακρίβειας των συγκεκριμένων αυτών πραγματικών περιστατικών ( 13 ), εκφεύγουν της εκτιμήσεως του Δικαστηρίου. Το Δικαστήριο οφείλει, στο πλαίσιο της κατανομής αρμοδιοτήτων μεταξύ αυτού και των εθνικών δικαστηρίων, να λαμβάνει υπόψη το πραγματικό και νομοθετικό πλαίσιο στο οποίο εντάσσονται τα προδικαστικά ερωτήματα, όπως αυτό εξειδικεύεται με την απόφαση περί παραπομπής ( 14 ).

24.

Το γεγονός ότι ένας εκ των διαδίκων διαφωνεί με την έκθεση πραγματικών περιστατικών του αιτούντος δικαστηρίου, ή τη θεωρεί ανεπαρκή, δεν αρκεί προκειμένου ένα προδικαστικό ερώτημα να απορριφθεί ως απαράδεκτο. Δεν εναπόκειται στο Δικαστήριο να επαληθεύσει την ακρίβεια της εν λόγω εκθέσεως, πρέπει δε να υπερισχύσει το τεκμήριο ότι τα προδικαστικά ερωτήματα είναι λυσιτελή ( 15 ). Τα τελευταία κηρύσσονται απαράδεκτα, μεταξύ άλλων λόγων, όταν προκύπτει προδήλως ότι η ερμηνεία του δικαίου της Ένωσης την οποία ζητεί το εθνικό δικαστήριο δεν έχει καμία σχέση με το υποστατό ή το αντικείμενο της διαφοράς της κύριας δίκης ( 16 ). Τίποτα από αυτά δεν συμβαίνει εν προκειμένω.

25.

Καίτοι είναι αληθές ότι εναπόκειται στο εθνικό δικαστήριο να εκτιμήσει τα πραγματικά περιστατικά, το Δικαστήριο, εντούτοις, οφείλει, κατά το δυνατόν, να του δώσει χρήσιμες απαντήσεις ( 17 ). Ουδόλως κωλύεται το Δικαστήριο να παράσχει στο εθνικό δικαστήριο κατευθύνσεις, βάσει της δικογραφίας και των παρατηρήσεων που έχουν κατατεθεί ενώπιόν του, ως προς σημεία μη περιλαμβανόμενα στη διάταξη περί παραπομπής, εφόσον το κρίνει αναγκαίο για τη βελτίωση της συνεργασίας του με το αιτούν δικαστήριο ( 18 ).

26.

Κατά την επ’ ακροατηρίου συζήτηση, το Δικαστήριο κάλεσε την Amazon Services και την Amazon FC να προσδιορίσουν «το εύρος των υπηρεσιών που παρέχει η Amazon στο πλαίσιο του προγράμματός της “αποστολή μέσω Amazon”». Συγκεκριμένα, τους ζήτησε να «λάβουν θέση ως προς την περιγραφή που παρέσχε η Coty Germany στις γραπτές παρατηρήσεις της […] σχετικά με τις πράξεις τις οποίες, στο πλαίσιο της διαφοράς της κύριας δίκης, πραγματοποιεί η Amazon για λογαριασμό τρίτου πωλητή». Οι ερωτήσεις αυτές είναι per se ενδεικτικές μιας κατ’ αρχήν διαθέσεως προς συμπλήρωση των πληροφοριών σχετικά με τα πραγματικά περιστατικά τα οποία, κάπως λακωνικά ενδεχομένως, παρέχει η διάταξη περί παραπομπής.

27.

Για τον λόγο αυτόν, λαμβανομένου υπόψη του τρόπου με τον οποίον έχει εξελιχθεί η προδικαστική διαδικασία, θα υιοθετήσω μια διπλή προσέγγιση, στηριζόμενος σε δύο αντιλήψεις –μάλλον παρά εκδοχές– περί των πραγματικών περιστατικών:

28.

Η πρώτη προσέγγιση βασίζεται, επαναλαμβάνω, στη διαβιβασθείσα από το Bundesgerichtshof (Ανώτατο Ομοσπονδιακό Δικαστήριο) έκθεση πραγματικών περιστατικών, η οποία ταυτίζεται με αυτήν της εφετειακής αποφάσεως. Εναπόκειται, σε τελική ανάλυση, στο δικαστήριο αυτό να αποφασίσει εάν θα περιοριστεί στα πραγματικά περιστατικά όπως του έχουν διαβιβαστεί από τα ιεραρχικώς κατώτερα δικαστήρια (ίδιον ενός αναιρετικού δικαστηρίου) ή εάν μπορεί να επεκταθεί πέραν αυτών και να αξιολογήσει τη σημασία άλλων στοιχείων που το ίδιο δεν έχει περιλάβει στην αίτησή του προδικαστικής αποφάσεως.

29.

Εν πάση περιπτώσει, υφίστανται δύο στοιχεία που ουδείς εκ των διαδίκων αμφισβητεί: α) υπήρξε εμπορική χρήση του σήματος χωρίς τη συγκατάθεση του δικαιούχου του (ή του κατόχου άδειας χρήσεώς του)· β) η χρήση αυτή προσέβαλλε το εγγενές στο σήμα δικαίωμα, το οποίο δεν είχε αναλωθεί, κατά την έννοια του άρθρου 15 του κανονισμού 2017/1001, καθόσον δεν επρόκειτο για «προϊόντα που έχουν διατεθεί υπό το σήμα αυτό στο εμπόριο εντός του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου από τον ίδιο τον δικαιούχο ή με τη συγκατάθεσή του».

30.

Η καταχώριση σήματος της Ένωσης παρέχει στον δικαιούχο του το αποκλειστικό δικαίωμα να απαγορεύει σε κάθε τρίτο να χρησιμοποιεί στις συναλλαγές, χωρίς τη συγκατάθεσή του, σημείο πανομοιότυπο με το εν λόγω σήμα για προϊόντα ή υπηρεσίες πανομοιότυπες με εκείνες για τις οποίες το σήμα έχει καταχωριστεί. Ούτως ορίζει το άρθρο 9, παράγραφος 2, του κανονισμού 2017/1001.

31.

Μόνον όταν πληρούνται οι προϋποθέσεις αυτές (ήτοι, οι απαριθμούμενες στην εν λόγω παράγραφο 2), μπορεί να απαγορευθεί από τον δικαιούχο του σήματος σε τρίτους «η προσφορά των προϊόντων, η εμπορία ή η αποθήκευσή τους προς τους σκοπούς αυτούς ή η προσφορά ή η παροχή υπηρεσιών υπό το σημείο αυτό». Ούτως ορίζει το άρθρο 9, παράγραφος 3, στοιχείο βʹ, του κανονισμού 2017/1001.

32.

Καίτοι το αιτούν δικαστήριο δεν διερωτάται ως προς τις προϋποθέσεις της παραγράφου 2, κρίνω, εντούτοις, σκόπιμη την εξέτασή της λόγω της επιρροής που μπορεί να έχει κατά την απάντηση επί του προδικαστικού ερωτήματός του. Επιπλέον, όταν τίθεται ζήτημα ερμηνείας της παραγράφου 3 του ιδίου άρθρου, ανακύπτουν εκ νέου τα προβλήματα σχετικά με τη χρήση.

33.

Το εφετείο έκρινε ότι η συμπεριφορά της Amazon FC δεν συνιστούσε χρήση κατά την έννοια της εν λόγω παραγράφου 2 ( 19 ), χωρίς, ωστόσο, να αναπτύξει την κρίση αυτή, καθόσον επέλυσε τη διαφορά βασιζόμενο στη μη κατοχή των εμπορευμάτων με σκοπό την πώλησή τους και στην έλλειψη γνώσεως περί του ότι επρόκειτο για προϊόντα ως προς τα οποία δεν είχε αναλωθεί το οικείο δικαίωμα σήματος.

34.

Όσον αφορά το αιτούν δικαστήριο, αυτό φαίνεται να υπάγει εμμέσως στο άρθρο 9, παράγραφος 2, στοιχείο αʹ, του κανονισμού 2017/1001 τις περιστάσεις υπό τις οποίες η Amazon Services και η Amazon FC χρησιμοποιούν το επίμαχο σήμα.

35.

Η Επιτροπή παρατηρεί, ωστόσο, ότι οι επιχειρήσεις του ομίλου Amazon πιθανώς να μην χρησιμοποιούσαν το επίμαχο σημείο ως σήμα, με αποτέλεσμα να μην πληρούνται οι όροι εφαρμογής του άρθρου 9, παράγραφος 2, του κανονισμού 2017/1001. Εάν η άποψη της Επιτροπής γινόταν δεκτή, δεν θα ήταν επιβεβλημένη η εξέταση της παραγράφου 3, καθόσον η εφαρμογή της τελευταίας αυτής παραγράφου προϋποθέτει τη δυνατότητα εφαρμογής της παραγράφου 2.

36.

Κατά την Επιτροπή, από τη νομολογία του Δικαστηρίου προκύπτει ότι οι ενδιάμεσοι ( 20 ), όπως όσοι εκμεταλλεύονται αποθήκες εμπορευμάτων και οι μεταφορείς, οι οποίοι παρέχουν υπηρεσίες σε τρίτους, δεν φέρουν ευθύνη για τυχόν διαπραττόμενες από αυτούς προσβολές των δικαιωμάτων σήματος, καθόσον δεν χρησιμοποιούν το σημείο εντός του πεδίου της δικής τους εμπορικής επικοινωνίας ούτε εντός του κύκλου εργασιών τους ( 21 ).

37.

Στο ίδιο πνεύμα, η Επιτροπή υπενθυμίζει τον τρόπο με τον οποίον το Δικαστήριο είχε αντιμετωπίσει ένα προδικαστικό ερώτημα σχετικό με τη συμπεριφορά ενός ασκούντος εμπόριο μέσω ηλεκτρονικής αγοράς (eBay), στον ιστότοπο του οποίου αναρτώντο διαφημίσεις προϊόντων προστατευόμενων από σήματα της Ένωσης τα οποία είχαν διατεθεί προς πώληση από πρόσωπα που, προς τον σκοπό αυτόν, είχαν εγγραφεί και δημιουργήσει λογαριασμό πωλητή (με την eBay να λαμβάνει ποσοστό επί των πραγματοποιούμενων συναλλαγών). Κατά το Δικαστήριο, ο φορέας αυτός δεν κάνει χρήση του σήματος εκ του γεγονότος απλώς και μόνον ότι το παρουσιάζει στην πλατφόρμα του ηλεκτρονικής αγοράς προς όφελος του πωλητή ( 22 ).

38.

Το Δικαστήριο έχει κρίνει ότι:

39.

Το Δικαστήριο θεσπίζει, συνεπώς, διάκριση μεταξύ φορέων προκειμένου να διαπιστώσει εάν υφίσταται χρήση από τρίτον σημείου ταυτόσημου με το σήμα. Για τους σκοπούς του άρθρου 9, παράγραφος 2, του κανονισμού 2017/1001, δεν θα υφίσταται τέτοια χρήση, όταν ο τρίτος παρέχει απλώς μια τεχνική λύση που είναι αναγκαία για τη χρήση του σημείου ( 25 ) ή όταν επιδεικνύει παθητική συμπεριφορά, χωρίς άμεσο ή έμμεσο έλεγχο της πράξεως που συνιστά τη χρήση ( 26 ).

40.

Με σκοπό πάντοτε να διαπιστωθεί εάν υφίσταται χρήση του σημείου σε αυτού του είδους τις περιπτώσεις, το Δικαστήριο εξετάζει τον σύνδεσμο μεταξύ του σημείου και της υπηρεσίας του παρόχου ( 27 ). Ελλείψει τέτοιου συνδέσμου, δεν θα υφίσταται χρήση του σήματος από τον τελευταίο.

41.

Υπό το πρίσμα των πραγματικών περιστατικών, όπως αυτά εκτίθενται στη διάταξη περί παραπομπής, θα μπορούσε να συναχθεί ότι η Amazon Services και η Amazon FC δεν χρησιμοποιούν το σήμα του αρώματος ως δικαιούχοι του: περιορίζονται στο να παρέχουν στους πωλητές και στους αγοραστές τις χαρακτηριστικές υπηρεσίες διαμεσολαβήσεως, χωρίς να χρησιμοποιούν το σημείο Davidoff κατά την εμπορική επικοινωνία τους ή εντός του κύκλου εργασιών τους.

42.

Ωστόσο, εάν υιοθετηθεί η εναλλακτική προσέγγιση των πραγματικών περιστατικών, στην οποία αναφέρθηκα προηγουμένως, θα μπορούσε να γίνει δεκτό ότι οι επιχειρήσεις του ομίλου Amazon, στον βαθμό κατά τον οποίο δεν έθεταν απλώς στη διάθεση των πωλητών τα ψηφιακά τεχνικά μέσα, αλλά παρείχαν ορισμένη υπηρεσία, χρησιμοποιούσαν πράγματι το σημείο Davidoff, με αποτέλεσμα να δημιουργείται σύνδεσμος μεταξύ του σημείου και της εν λόγω υπηρεσίας.

43.

Ως εκ τούτου, είναι, κατά την άποψή μου, ορθή η στάση της Επιτροπής, η οποία, καίτοι αμφισβητεί ότι υφίσταται χρήση του σήματος στην περίπτωση κατά την οποία οι επιχειρήσεις του ομίλου Amazon δημιουργούν απλώς τις αναγκαίες τεχνικές συνθήκες για τη χρήση του από τρίτους ( 28 ), αφήνει, εντούτοις, ανοικτό το ενδεχόμενο οι ίδιες αυτές επιχειρήσεις να χρησιμοποιούν το σήμα στις συναλλαγές. Για να συμβαίνει κάτι τέτοιο, η παροχή των υπηρεσιών τους θα έπρεπε να επάγεται ενεργητική συμπεριφορά και έλεγχο, άμεσο ή έμμεσο, της πράξεως που συνιστά τη χρήση ( 29 ), όπερ απόκειται στο αιτούν δικαστήριο να διαπιστώσει. Θα ασχοληθώ με το ζήτημα αυτό κατωτέρω.

44.

Εάν υποτεθεί, για τις ανάγκες της συλλογιστικής, ότι πληρούνται οι προϋποθέσεις του άρθρου 9, παράγραφος 2, στοιχείο βʹ, του κανονισμού 2017/1001, πρέπει, εν συνεχεία, να οριοθετηθεί το πλαίσιο του κατά την παράγραφο του 3, στοιχείο βʹ, ius prohibendi.

45.

Μεταξύ των συμπεριφορών τις οποίες ο δικαιούχος του σήματος μπορεί να απαγορεύει σε τρίτους που δεν έχουν τη συγκατάθεσή του περιλαμβάνονται «η προσφορά των προϊόντων», «η εμπορία τους» ή «η αποθήκευσή τους προς τους σκοπούς αυτούς». Το αιτούν δικαστήριο διερωτάται, συγκεκριμένα, ως προς την έννοια της φράσεως «κατοχή […] με σκοπό την προσφορά ή την εμπορία» των εμπορευμάτων που προσβάλουν το σήμα ( 30 ).

46.

Ο όρος «κατοχή», ως προς τα χαρακτηριστικά του οποίου διερωτάται το αιτούν δικαστήριο, δεν απαντάται σε όλες τις γλωσσικές αποδόσεις του άρθρου 9, παράγραφος 3, στοιχείο βʹ, του κανονισμού 2017/1001. Η γαλλική («détenir») και η γερμανική («besitzen») απόδοση χρησιμοποιούν λέξεις ευθέως συνδεόμενες με τον νομικό θεσμό της κατοχής (possessio). Άλλες αποδόσεις, όπως η ισπανική, η ιταλική, η πορτογαλική, η αγγλική και η σουηδική προτιμούν ρήματα ή ουσιαστικά που υποδηλώνουν μια ενέργεια αποθηκεύσεως αγαθών ( 31 ).

47.

Φρονώ, ωστόσο, ότι σε όλες τις γλωσσικές αποδόσεις διαφαίνεται η ιδέα του κατέχειν με εμπορικούς σκοπούς, καθόσον η αποθήκευση (ή η κατοχή, στις αποδόσεις που χρησιμοποιούν τον όρο αυτόν) πρέπει, επιπλέον, να πραγματοποιείται «με τους σκοπούς αυτούς», ήτοι, με σκοπό την προσφορά ή εμπορία αγαθών, χωρίς να παρατηρούνται γλωσσικές αποκλίσεις στο δεύτερο αυτό τμήμα της προτάσεως.

48.

Οι όροι εφαρμογής της όψεως αυτής του ius prohibendi του δικαιούχου του σήματος είναι, συνεπώς, δύο, αμφότεροι δε πρέπει να πληρούνται προκειμένου να στοιχειοθετηθεί προσβολή του δικαιώματος αυτού:

49.

Όσον αφορά την κατοχή, πρέπει να γίνει διάκριση μεταξύ της καταστάσεως του αποθηκευτή και αυτής του ασκούντος εμπόριο μέσω ηλεκτρονικής αγοράς:

50.

Εάν οι κατηγορίες αυτές εφαρμοστούν στα πραγματικά περιστατικά, όπως αυτά περιγράφονται από το αιτούν δικαστήριο, ούτε η Amazon Services ούτε η Amazon FC κατείχαν προϊόντα προσβάλλοντα το σήμα με σκοπό την εμπορία ή την προσφορά τους, κατά την έννοια του άρθρου 9, παράγραφος 3, στοιχείο βʹ, του κανονισμού 2017/1001. Συμμερίζομαι, επομένως, την εκτίμηση του αιτούντος δικαστηρίου ως προς την υπαγωγή της συμπεριφοράς των επιχειρήσεων αυτών στην εν λόγω διάταξη.

51.

Η εκτίμηση, ωστόσο, αυτή θα μπορούσε να μεταβληθεί εάν υιοθετηθεί η προαναφερθείσα εναλλακτική προσέγγιση των πραγματικών περιστατικών. Υπό το πρίσμα αυτό, η Amazon Services και η Amazon FC, μετέχουσες αμφότερες σε ολοκληρωμένο εμπορικό μοντέλο, αναπτύσσουν ενεργητική συμπεριφορά κατά τη διαδικασία πωλήσεως, η οποία είναι ακριβώς αυτό που η επίμαχη διάταξη περιγράφει όταν απαριθμεί πράξεις όπως είναι «η προσφορά των προϊόντων», «η εμπορία» ή «η αποθήκευσή τους προς τους σκοπούς αυτούς». Επακόλουθο της ενεργητικής αυτής συμπεριφοράς θα ήταν η ύπαρξη πλήρους ελέγχου επί της διαδικασίας πωλήσεως.

52.

Όσον αφορά την υπό το πρίσμα αυτό εξετασθείσα δραστηριότητα των επιχειρήσεων του ομίλου Amazon, τα εξωγενή στοιχεία (αυτά που αντιλαμβάνεται ο μέσος καταναλωτής ο οποίος αγοράζει ένα προϊόν μέσω της Amazon) πρέπει να διακρίνονται από τα ενδογενή (αυτά που αφορούν τη σχέση μεταξύ πωλητή και Amazon, χωρίς να γίνονται αντιληπτά προς τα έξω) ( 34 ).

53.

Θα επικεντρωθώ στην οπτική του τελικού καταναλωτή ο οποίος αγοράζει ένα αγαθό τρίτου μέσω ιστοτόπου όπως το amazon.de, όταν η συναλλαγή αυτή εντάσσεται στο πρόγραμμα «αποστολή μέσω Amazon». Στον βαθμό κατά τον οποίον ο αγοραστής θα μπορούσε να εκλάβει ότι η Amazon Services είναι αυτή που εμπορεύεται τα προϊόντα, ήτοι, ότι «υφίσταται, στις εμπορικές συναλλαγές, ένας ουσιώδης σύνδεσμος μεταξύ των προϊόντων αυτών και της επιχειρήσεως προελεύσεώς τους» ( 35 ), θα μπορούσε να εξαχθεί η ίδια συνέπεια με αυτήν που το Δικαστήριο είχε εξειδικεύσει στην προηγούμενη νομολογία του, ήτοι ότι υφίσταται χρήση του σήματος.

54.

Ο αγοραστής που αναζητεί ένα προϊόν στον ιστότοπο της Amazon εντοπίζει διάφορες προσφορές για το ίδιο αυτό προϊόν, οι οποίες μπορούν να προέρχονται τόσο από πωλητές που έχουν συμβληθεί με την Amazon για την εμπορία των αγαθών τους μέσω της ηλεκτρονικής αγοράς της, όσο και από την ίδια την Amazon, η οποία τα πωλεί για ίδιο λογαριασμό. Δεν είναι πάντοτε ευχερές, ούτε καν για τον χρήστη του διαδικτύου ο οποίος έχει τη συνήθη πληροφόρηση και είναι ευλόγως προσεκτικός, να διακρίνει εάν τα προϊόντα που του παρουσιάζονται προέρχονται από τον δικαιούχο του σήματος ή από επιχείρηση με την οποία ο τελευταίος συνδέεται οικονομικώς ή, αντιθέτως, από τρίτον ( 36 ). Το γεγονός αυτό θίγει την ουσιώδη λειτουργία του σήματος, η οποία συνίσταται στην ένδειξη της προελεύσεως του προϊόντος.

55.

Με το πρόγραμμα «αποστολή μέσω Amazon», οι επιχειρήσεις του ομίλου αυτού, οι οποίες δρουν συντονισμένα, δεν ασχολούνται απλώς και μόνο με την ουδέτερη αποθήκευση και μεταφορά των προϊόντων, αλλά με ένα πολύ ευρύτερο φάσμα δραστηριοτήτων.

56.

Πράγματι, με την εγγραφή του στο πρόγραμμα αυτό, ο πωλητής αποστέλλει στην Amazon τα προϊόντα που έχει επιλέξει ο πελάτης, οι δε επιχειρήσεις του ομίλου Amazon τα παραλαμβάνουν, τα αποθηκεύουν στα οικεία κέντρα διανομής, τα ετοιμάζουν (μπορούν ακόμη να τα επισημαίνουν, να τα συσκευάζουν καταλλήλως ή να τα τοποθετούν σε συσκευασίες δώρου) και τα αποστέλλουν στον αγοραστή. Η Amazon μπορεί επίσης να ασχολείται με τη διαφήμιση ( 37 ) και τη δημοσίευση των προσφορών στον ιστότοπό της. Η Amazon, επιπλέον, είναι αυτή που παρέχει την υπηρεσία εξυπηρετήσεως πελατών για πληροφορίες και επιστροφές και αυτή που διαχειρίζεται τις επιστροφές ελαττωματικών προϊόντων ( 38 ). Η Amazon είναι, επίσης, αυτή που λαμβάνει από τον αγοραστή το αντίτιμο των εμπορευμάτων και το καταβάλλει εν συνεχεία στον τραπεζικό λογαριασμό του πωλητή ( 39 ).

57.

Ο ενεργητικός και συντονισμένος αυτός ρόλος των επιχειρήσεων του ομίλου Amazon κατά την εμπορία των εμπορευμάτων επάγεται την ανάληψη σημαντικού μέρους των καθηκόντων που είναι εγγενή στην ιδιότητα του πωλητή, για λογαριασμό του οποίου η Amazon «κάνει την άχαρη δουλειά», όπως επισημαίνεται στον ιστότοπό της. Στη σελίδα αυτή αναγράφεται, ως κίνητρο προς τον πωλητή να εγγραφεί στο πρόγραμμα «αποστολή μέσω Amazon», η ακόλουθη φράση: «Αποστείλετέ μας τα προϊόντα σας και εμείς αναλαμβάνουμε τα υπόλοιπα». Υπό τις συνθήκες αυτές, οι επιχειρήσεις του ομίλου Amazon επιδεικνύουν «ενεργή συμπεριφορά [με] άμεσο ή έμμεσο έλεγχο της πράξεως που συνιστά τη χρήση [του σήματος]» ( 40 ).

58.

Εάν, στην επίμαχη περίπτωση, επιβεβαιωνόταν ότι οι επιχειρήσεις του ομίλου Amazon παρέχουν τις υπηρεσίες αυτές (ή, τουλάχιστον, τις πιο σημαντικές) εντός του προγράμματος «αποστολή μέσω Amazon» ( 41 ), θα μπορούσε να γίνει δεκτό ότι, είτε ως ασκούντες εμπόριο μέσω της ηλεκτρονικής αγοράς είτε ως αποθηκευτές, αναλαμβάνουν κάποια καθήκοντα κατά την εμπορία του προϊόντος τα οποία βαίνουν πολύ πέραν της απλής δημιουργίας των τεχνικών προϋποθέσεων που είναι αναγκαίες για τη χρήση του σημείου. Κατά συνέπεια, εφόσον πρόκειται για προϊόν το οποίο προσβάλλει τα δικαιώματα του δικαιούχου του σήματος, ο τελευταίος θα μπορούσε, νομίμως, να αντιδράσει απαγορεύοντας στις επιχειρήσεις αυτές να κάνουν χρήση του εν λόγω σημείου.

59.

Ο σημαντικός ρόλος των επιχειρήσεων του ομίλου Amazon κατά τη διαδικασία εμπορίας δεν μπορεί να αποδυναμωθεί με τη χωριστή εκτίμηση της αυτοτελούς δραστηριότητας κάθε μιας εξ αυτών. Θα ήταν αντίθετο προς την οικονομική πραγματικότητα και την αρχή της ισότητας να αντιμετωπιστεί η αποθήκευση, η διαχείριση των παραγγελιών και οι λοιπές υπηρεσίες τις οποίες παρέχουν οι επιχειρήσεις αυτές κατά τον ίδιο τρόπο με αυτές τις οποίες, στο πλαίσιο ενός επιχειρηματικού μοντέλου αποσυνδεδεμένου από οποιαδήποτε άλλη πράξη της αλυσίδας διανομής, παρέχει ένας απλός ανεξάρτητος μεταφορέας ή αποθηκευτής ( 42 ).

60.

Ουδόλως αποτελεί εμπόδιο σε όσα έχουν έως τώρα εκτεθεί το γεγονός ότι οι επιχειρήσεις του ομίλου Amazon ισχυρίζονται ότι ενεργούν ως ενδιάμεσοι για λογαριασμό του πωλητή. Αφενός, η φερόμενη αυτή διαμεσολάβηση παρουσιάζει χαρακτηριστικά ενεργούς συμμετοχής στην εμπορία, χαρακτηριστικά που έχουν ήδη επισημανθεί. Αφετέρου, κατά το Δικαστήριο «δεν ασκεί […] επιρροή ότι το σημείο χρησιμοποιείται από τον τρίτο στο πλαίσιο της εμπορίας προϊόντων για λογαριασμό άλλου επιχειρηματία, ο οποίος είναι ο μόνος που διαθέτει τίτλο κυριότητας επί των προϊόντων αυτών» ( 43 ).

61.

Τέλος, είναι άνευ σημασίας, για τους σκοπούς που ενδιαφέρουν εν προκειμένω, ότι οι επιχειρήσεις του ομίλου Amazon δεν αποκτούν «τίτλο κυριότητας κατά τη διάρκεια της συναλλαγής στην οποία μεσολάβησ[αν]» ( 44 ).

62.

Δεδομένου ότι, εν προκειμένω, ο ρόλος του διαμεσολαβητή δεν είναι ουδέτερος, οι απαλλαγές από την ευθύνη των παρεχόντων υπηρεσίες στο πλαίσιο της κοινωνίας της πληροφορίας, οι οποίες προβλέπονται στο άρθρο 14, παράγραφος 1, της οδηγίας 2000/31, δεν έχουν εφαρμογή στην υπό κρίση διαφορά. Οι απαλλαγές αυτές περιορίζονται στην τεχνική διαδικασία χειρισμού και παροχής προσβάσεως σε δίκτυο επικοινωνίας διά του οποίου μεταδίδονται ή στο οποίο τίθενται σε προσωρινή αποθήκευση πληροφορίες που έχουν δοθεί από τρίτους ( 45 ). Δεν μπορούν, συνεπώς, να έχουν εφαρμογή σε δραστηριότητα όπως η φυσική αποθήκευση και η υλική παράδοση των προϊόντων.

63.

Επιπλέον, το Δικαστήριο έχει κρίνει ότι το άρθρο 14, παράγραφος 1, της οδηγίας 2000/31 δεν έχει εφαρμογή στον ασκούντα εμπόριο μέσω ηλεκτρονικής αγοράς ο οποίος διαδραματίζει ενεργό ρόλο, όπως είναι η παροχή «συνδρομή[ς], συνιστάμενη[ς] ιδίως στη βελτιστοποίηση της παρουσιάσεως των προσφορών προς πώληση ή της προωθήσεώς τους» ( 46 ).

64.

Κατά το άρθρο 9, παράγραφος 3, στοιχείο βʹ, του κανονισμού 2017/1001, η κατοχή εμπορευμάτων προσβαλλόντων το δικαίωμα σήματος πρέπει να συνδέεται με τους σκοπούς της προσφοράς τους στο κοινό ή της εμπορίας τους.

65.

Η Amazon Services και η Amazon FC ισχυρίζονται ότι δεν έχουν άμεση σχέση με τους σκοπούς αυτούς, καθόσον περιορίζονται στο να παρέχουν τις υπηρεσίες τους προς τους αληθινούς πωλητές. Εφιστούν την προσοχή στο γεγονός ότι, εάν η ευθύνη για την προσβολή δικαιώματος σήματος επεκτεινόταν στους εμπόρους οι οποίοι, καίτοι αποθηκεύουν τα εμπορεύματα, δεν έχουν, εντούτοις, πρόθεση να τα πωλήσουν (κάτι που ισχύει για κάθε διαμεσολαβητή, αποθηκευτή, μεταφορέα ή παραγγελιοδόχο μεταφοράς), το νόμιμο εμπόριο θα εκτίθετο σε μεγάλη ανασφάλεια δικαίου.

66.

Το αιτούν δικαστήριο φαίνεται να αποδέχεται τη θέση αυτή, καθόσον το ερώτημά του αναφέρεται σε «όποιο[ν] αποθηκεύει για λογαριασμό τρίτου προϊόντα που προσβάλλουν [το] δικαίωμα επί […] σήματος […] όταν ο ίδιος δεν έχει πρόθεση να προσφέρει ή να διαθέσει προς εμπορία τα εν λόγω προϊόντα, πρόθεση την οποία έχει μόνον ο τρίτος».

67.

Θα μπορούσε, επομένως, να υποστηριχθεί ότι το ούτως διατυπωθέν προδικαστικό ερώτημα περικλείει το ίδιο την απάντηση: εάν μόνον ο τρίτος (ο πωλητής) επιδιώκει ή έχει την πρόθεση να προσφέρει ή να διαθέσει προς εμπορία τα προϊόντα, αποκλείεται να έχουν την ίδια πρόθεση και οι επιχειρήσεις του ομίλου Amazon. Η συμπεριφορά των τελευταίων δεν θα μπορούσε, απλούστατα, να υπαχθεί στο άρθρο 9, παράγραφος 3, στοιχείο βʹ, του κανονισμού 2017/1001, καθόσον ελλείπει το απαιτούμενο από το άρθρο αυτό κριτήριο του σκοπού.

68.

Εκ νέου, η απάντηση θα μπορούσε να είναι διαφορετική εάν υιοθετείτο μια αντίληψη περί των πραγματικών περιστατικών η οποία θα εστιαζόταν στην αυτοτελή δράση των επιχειρήσεων του ομίλου Amazon, ως επιχειρήσεων με σημαντικό ρόλο στην εμπορία των εν λόγω προϊόντων, στο πλαίσιο του προγράμματος «αποστολή μέσω Amazon».

69.

Υπό το πρίσμα αυτό, το οποίο βαίνει πολύ πέραν αυτού του απλού ουδέτερου βοηθού του πωλητή, δυσχερώς θα μπορούσε να γίνει δεκτό ότι οι εν λόγω επιχειρήσεις δεν έχουν, από κοινού με τον πωλητή, πρόθεση προσφοράς ή εμπορίας των επίμαχων προϊόντων.

70.

Το αιτούν δικαστήριο αναφέρθηκε ρητώς στο γεγονός ότι οι κατέχουσες τα προϊόντα επιχειρήσεις δεν γνώριζαν την προσβολή του δικαιώματος σήματος (λαμβάνει ως δεδομένο ότι πρόθεση προσφοράς ή εμπορίας τους έχει ο τρίτος) ως παράγοντα που θα μπορούσε να ασκήσει επιρροή στη στοιχειοθέτηση της ευθύνης τους. Αναφέρεται, όπως είναι λογικό, στις επιχειρήσεις του ομίλου Amazon, εναγόμενες στο πλαίσιο της διαφοράς της κύριας δίκης.

71.

Κατά το άρθρο 17 του κανονισμού 2017/1001, οι προσβολές σήματος της Ένωσης διέπονται από το εθνικό δίκαιο για τις προσβολές εθνικού σήματος (παράγραφος 1). Ο ίδιος ο κανονισμός «[…] δεν αποκλείει την άσκηση αγωγών σχετικά με σήμα της ΕΕ βάσει του δικαίου των κρατών μελών, ιδίως περί αστικής ευθύνης […]» (παράγραφος 2), ενώ στο άρθρο του 129, παράγραφος 2, προσθέτει ότι, «[γ]ια όλα τα θέματα σημάτων που δεν καλύπτονται από τον παρόντα κανονισμό, το αρμόδιο δικαστήριο σημάτων της ΕΕ εφαρμόζει το ισχύον εθνικό δίκαιο».

72.

Υπό το πρίσμα του άρθρου 1 της οδηγίας 2004/48 ( 47 ), το εφαρμοστέο εθνικό δίκαιο αποτελείται, αφενός, από τις διατάξεις μεταφοράς της οδηγίας αυτής στην εσωτερική έννομη τάξη. Αφετέρου, σύμφωνα με την αιτιολογική σκέψη της 15, η οδηγία 2004/48 δεν θίγει την οδηγία 2000/31, και, ως εκ τούτου, η εθνική νομοθεσία μεταφοράς της τελευταίας στην εσωτερική έννομη τάξη έχει επίσης εφαρμογή.

73.

Η γνώση ή η άγνοια της προσβολής του δικαιώματος σήματος είναι κρίσιμη στο πλαίσιο της ηλεκτρονικής αγοράς: ούτως προκύπτει από το άρθρο 14, παράγραφος 1, της οδηγίας 2000/31, σχετικά με την απαλλαγή από την ευθύνη των ενδιάμεσων φορέων παροχής υπηρεσιών, καθώς και από την ερμηνεία του από το Δικαστήριο.

74.

Όπως έχω ήδη αναφέρει, με την απόφαση L’Oréal, το Δικαστήριο απέκλεισε από το πεδίο εφαρμογής της απαλλαγής τον φορέα που διαδραματίζει ενεργό ρόλο και που, ως εκ τούτου, αποκτά γνώση των δεδομένων σχετικά με τις προσφορές πωλήσεως που αποθηκεύονται στον διακομιστή του ( 48 ). Ούτε ένας ουδέτερος φορέας θα μπορούσε να απαλλαγεί από την ευθύνη εάν είχε λάβει πραγματικά γνώση ότι πρόκειται για παράνομη δραστηριότητα ή πληροφορία και, όσον αφορά αίτημα περί αποζημιώσεως, εάν γνώριζε τα γεγονότα ή τις περιστάσεις από τις οποίες προκύπτει η παράνομη δραστηριότητα ή πληροφορία ( 49 ).

75.

Όσον αφορά την αποζημίωση, η γνώση (ή η άγνοια) της παρανομίας μπορούν επίσης, στο πλαίσιο της οδηγίας 2004/48, να είναι κρίσιμες. Ούτως προκύπτει από το άρθρο 13, παράγραφος 1, σε σχέση με τους παραβάτες. Ως προς τους ενδιάμεσους, το ίδιο αυτό άρθρο (παράγραφος 2) καταλείπει στα κράτη μέλη την απόφαση περί του καθεστώτος που έχει εφαρμογή σε όποιον «προέβη στην προσβολή δικαιώματος διανοητικής ιδιοκτησίας εν αγνοία του ή ενώ δεν υπήρχαν βάσιμοι λόγοι να το γνωρίζει».

76.

Διαφορετικό προς τη σημασία της γνώσεως, καίτοι συνδεόμενο με αυτήν, είναι το ζήτημα σχετικά με την επιμέλεια που επιδεικνύει ο ενδιάμεσος κατά την απόκτηση του αγαθού. Η νομολογία του Δικαστηρίου επί του άρθρου 11, τελευταία περίοδος, της οδηγίας 2004/48 (ως προς τις δικαστικές διαταγές παραλείψεως κατά ενδιαμέσου, οι υπηρεσίες του οποίου χρησιμοποιούνται από τρίτον για την προσβολή δικαιώματος διανοητικής ιδιοκτησίας) παρέχει κάποιες κατευθύνσεις ως προς το ζήτημα αυτό ( 50 ).

77.

Με την απόφαση L’Oréal, το Δικαστήριο κλήθηκε να εξετάσει τα μέτρα που, δυνάμει του εν λόγω άρθρου, μπορούν να απαιτηθούν από τον παρέχοντα ηλεκτρονικές υπηρεσίες προκειμένου να προληφθεί οποιαδήποτε μελλοντική προσβολή των δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας τρίτου. Υπενθύμισε, πρώτον, το άρθρο 15 της οδηγίας 2000/31, κατά το οποίο δεν επιτρέπεται η επιβολή γενικής υποχρεώσεως ελέγχου στους φορείς παροχής υπηρεσιών. Δεύτερον, παρέπεμψε στο άρθρο 3, παράγραφος 2, της οδηγίας 2004/48, επισημαίνοντας ότι τα μέτρα που αποσκοπούν στη διασφάλιση των δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας πρέπει να εφαρμόζονται κατά τρόπον ώστε να αποτρέπεται η δημιουργία εμποδίων στο νόμιμο εμπόριο.

78.

Στο πλαίσιο αυτό, μια προσέγγιση βάσει της οποίας οι ενδιάμεσοι διακρίνονται αναλόγως των χαρακτηριστικών των υπηρεσιών που παρέχουν στον άμεσο αυτουργό της προσβολής του σήματος θα ήταν, κατά την κρίση μου, ικανή να διασφαλίσει τη δέουσα ισορροπία μεταξύ της προστασίας του δικαιώματος σήματος και της απουσίας εμποδίων στο νόμιμο εμπόριο.

79.

Κατ’ αυτόν τον τρόπο, οι απλοί αποθηκευτές, οι οποίοι αναλαμβάνουν βοηθητικά απλώς καθήκοντα, θα απαλλάσσονταν από την ευθύνη εφόσον είχαν προβεί στην προσβολή δικαιώματος διανοητικής ιδιοκτησίας εν αγνοία τους ή ενώ δεν υπήρχαν βάσιμοι λόγοι να γνωρίζουν τον παράνομο χαρακτήρα της. Με άλλα λόγια, θα απαλλάσσονταν από την ευθύνη εάν δεν είχαν ούτε μπορούσαν να έχουν γνώση του παράνομου χαρακτήρα της εμπορίας του προϊόντος που ο πωλητής εισάγει στην αγορά χωρίς να σέβεται το δικαίωμα του δικαιούχου του σήματος.

80.

Υπό την επιφύλαξη ορισμένων διευκρινίσεων που δεν είναι του παρόντος να εκτεθούν, δεν μπορεί να επιβάλλεται στους απλούς αυτούς αποθηκευτές μια ειδική υποχρέωση επιμέλειας προκειμένου να διασφαλίζεται, σε κάθε περίπτωση, ο σεβασμός των δικαιωμάτων του δικαιούχου του σήματος το οποίο προσδιορίζει τα ανατιθέμενα σε αυτούς εμπορεύματα, εκτός εάν πρόκειται για προδήλως παράνομη προσβολή. Η γενικευμένη αυτή απαίτηση θα επιβάρυνε υπερβολικά τις συνήθεις δραστηριότητες των εν λόγω επιχειρήσεων, ως παρεχουσών βοηθητικές εμπορικές υπηρεσίες ( 51 ).

81.

Η κατάσταση είναι διαφορετική όταν πρόκειται για επιχειρήσεις, όπως οι εναγόμενες, οι οποίες, κατά την παροχή των υπηρεσιών τους στο πλαίσιο του προγράμματος «αποστολή μέσω Amazon», εμπλέκονται στην εμπορία των προϊόντων με τον τρόπο που περιέγραψα προηγουμένως. Το αιτούν δικαστήριο διαβεβαιώνει ότι οι επιχειρήσεις αυτές δεν γνώριζαν ότι τα εμπορεύματα προσέβαλλαν το δικαίωμα σήματος ως προς το οποίο η Coty Germany είχε άδεια χρήσεως, φρονώ, όμως, ότι η άγνοια αυτή δεν τις απαλλάσσει κατ’ ανάγκην από την ευθύνη.

82.

Ο σημαντικός ρόλος που, μέσω του εν λόγω προγράμματος, διαδραματίζουν οι επιχειρήσεις αυτές στην εμπορία των προϊόντων έχει ως συνέπεια να αναμένεται από αυτές ιδιαίτερη προσοχή (επιμέλεια) ως προς τον έλεγχο της νομιμότητας των αγαθών που εμπορεύονται. Δεν μπορούν, άνευ ετέρου, να απαλλαγούν από την ευθύνη και να την καταλογίσουν αποκλειστικώς στον πωλητή, ακριβώς διότι έχουν επίγνωση ότι, χωρίς τον έλεγχο αυτόν ( 52 ), είναι εύκολο να χρησιμοποιηθούν ως αγωγοί για την πώληση «παράνομων, παραποιημένων, πειρατικών, κλεμμένων, ή καθ’ οιονδήποτε τρόπο παρανόμων ή άνευ επισημάνσεως προϊόντων που προσβάλλουν τα δικαιώματα ιδιοκτησίας τρίτων» ( 53 ).

83.

Εναπόκειται, σε τελική ανάλυση, στο αιτούν δικαστήριο να αποφανθεί επί της αστικής ευθύνης των εναγομένων βάσει των πραγματικών περιστάσεων που κρίνει αποδεδειγμένες. Καθόσον το τελευταίο αυτό σκέλος του προδικαστικού ερωτήματος αφορά τη σημασία που, κατά την εκτίμηση αυτή, μπορεί να έχει η άγνοια των εναγομένων ως προς την προσβολή του δικαιώματος του δικαιούχου του σήματος, φρονώ ότι η άγνοια αυτή, αφ’ εαυτής, δεν τις απαλλάσσει από την ευθύνη.

84.

Βάσει των προεκτεθέντων, προτείνω στο Δικαστήριο να απαντήσει στο προδικαστικό ερώτημα του Bundesgerichtshof (Ανωτάτου Ομοσπονδιακού Δικαστηρίου, Γερμανία) ως εξής:

«Το άρθρο 9, παράγραφος 2, στοιχείο βʹ, του κανονισμού (ΕΚ) 207/2009 του Συμβουλίου, της 26ης Φεβρουαρίου 2009, για το κοινοτικό σήμα και το άρθρο 9, παράγραφος 3, στοιχείο βʹ, του κανονισμού (ΕΕ) 2017/1001 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 14ης Ιουνίου 2017, για το σήμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης πρέπει να ερμηνευθούν υπό την έννοια ότι: