1.

Η αίτηση προδικαστικής αποφάσεως αφορά την ερμηνεία του άρθρου 3, στοιχεία αʹ και δʹ, καθώς και του άρθρου 5 του κανονισμού (ΕΚ) 4/2009 του Συμβουλίου, της 18ης Δεκεμβρίου 2008, για τη διεθνή δικαιοδοσία, το εφαρμοστέο δίκαιο, την αναγνώριση και εκτέλεση αποφάσεων και τη συνεργασία σε θέματα υποχρεώσεων διατροφής ( 2 ).

2.

Η υπό κρίση αίτηση υποβλήθηκε στο πλαίσιο ένδικης διαφοράς μεταξύ της R, κατοίκου Ηνωμένου Βασιλείου, και του P, κατοίκου Ρουμανίας, σχετικά με αίτημα περί καταβολής διατροφής για τη συντήρηση του κοινού παιδιού τους, το οποίο υποβλήθηκε στο πλαίσιο διαδικασίας διαζυγίου και ασκήσεως της γονικής μέριμνας.

3.

Η υπόθεση της κύριας δίκης παρέχει στο Δικαστήριο την αφορμή, αφενός, να αποσαφηνίσει τις προϋποθέσεις για την εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 3, στοιχεία αʹ και δʹ, και του άρθρου 5 του κανονισμού 4/2009 και, αφετέρου, να κρίνει κατά πόσο υποχρεούται το δικαστήριο που έχει διεθνή δικαιοδοσία επί διαφορών σχετικών με υποχρεώσεις διατροφής να προκρίνει την εκδίκαση των διαφορών από ένα μόνο δικαστήριο, με βάση το υπέρτερο συμφέρον του παιδιού, το οποίο έχει ήδη λάβει υπόψη προκειμένου να κηρύξει εαυτό αναρμόδιο επί θεμάτων γονικής μέριμνας.

4.

Οι αιτιολογικές σκέψεις 5, 11 και 12 του κανονισμού (ΕΚ) 2201/2003 του Συμβουλίου, της 27ης Νοεμβρίου 2003, για τη διεθνή δικαιοδοσία και την αναγνώριση και εκτέλεση αποφάσεων σε γαμικές διαφορές και διαφορές γονικής μέριμνας ο οποίος καταργεί τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1347/2000 ( 3 ), έχουν ως εξής:

[…]

5.

Το άρθρο 1 του κανονισμού αυτού ορίζει τα εξής:

«1.   Ο παρών κανονισμός εφαρμόζεται, ανεξάρτητα από το είδος του δικαστηρίου, σε αστικές υποθέσεις που αφορούν:

[…]

3.   Ο παρών κανονισμός δεν εφαρμόζεται:

[…]

[…]».

6.

Το άρθρο 2, σημείο 7, του ως άνω κανονισμού έχει ως εξής:

«Για τους σκοπούς του παρόντος κανονισμού ισχύουν οι ακόλουθοι ορισμοί:

[…]

7.

Κατά το άρθρο 3, παράγραφος 1, στοιχείο βʹ, του ως άνω κανονισμού, διεθνή δικαιοδοσία επί θεμάτων διαζυγίου έχουν τα δικαστήρια του κράτους μέλους της ιθαγένειας των δύο συζύγων.

8.

Το άρθρο 8 του κανονισμού 2201/2003 προβλέπει τα ακόλουθα:

«1.   Τα δικαστήρια κράτους μέλους έχουν δικαιοδοσία επί θεμάτων που αφορούν τη γονική μέριμνα παιδιού το οποίο έχει συνήθη διαμονή σε αυτό το κράτος μέλος [κατά τον χρόνο κατά τον οποίο επιλαμβάνεται το δικαστήριο].»

2.   Η παράγραφος 1 δεν θίγει τις διατάξεις των άρθρων 9, 10 και 12.»

9.

Το άρθρο 12, παράγραφος 1, του κανονισμού αυτού ορίζει τα εξής:

«Τα δικαστήρια του κράτους μέλους [όπου η διεθνής δικαιοδοσία] ασκείται βάσει του άρθρου 3, για να αποφασίσουν για μια αίτηση διαζυγίου, δικαστικού χωρισμού ή ακύρωσης του γάμου των συζύγων, [έχουν διεθνή δικαιοδοσία] για οιοδήποτε ζήτημα σχετικά με τη γονική μέριμνα το οποίο συνδέεται με την αίτηση αυτή, εφόσον

10.

Ο κανονισμός αυτός αντικαθιστά τις διατάξεις σχετικά με τις υποχρεώσεις διατροφής του κανονισμού 44/2001 ( 5 ). Αντικαθιστά επίσης, σε θέματα υποχρεώσεων διατροφής, τον κανονισμό (ΕΚ) 805/2004 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 21ης Απριλίου 2004, για τη θέσπιση ευρωπαϊκού εκτελεστού τίτλου για μη αμφισβητούμενες αξιώσεις ( 6 ), με εξαίρεση τους ευρωπαϊκούς εκτελεστούς τίτλους που αφορούν υποχρεώσεις διατροφής οι οποίοι εκδίδονται από κράτη μέλη τα οποία δεν δεσμεύονται από το πρωτόκολλο της Χάγης, της 23ης Νοεμβρίου 2007, σχετικά με το εφαρμοστέο δίκαιο στις υποχρεώσεις διατροφής, το οποίο εγκρίθηκε, εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, με την απόφαση 2009/941/ΕΚ του Συμβουλίου, της 30ής Νοεμβρίου 2009 ( 7 ), ήτοι το Ηνωμένο Βασίλειο της Μεγάλης Βρετανίας και της Βόρειας Ιρλανδίας και το Βασίλειο της Δανίας ( 8 ).

11.

Λόγω της ημερομηνίας εφαρμογής του πρωτοκόλλου της Χάγης του 2007 στην Ένωση, ο κανονισμός 4/2009 εφαρμόζεται από την 18η Ιουνίου 2011 ( 9 ).

12.

Σύμφωνα με τις αιτιολογικές σκέψεις 1 και 2 του κανονισμού 4/2009, ο εν λόγω κανονισμός καθώς και, ιδίως, οι κανονισμοί 44/2001 και 2201/2003 αποσκοπούν στη θέσπιση μέτρων στον τομέα της δικαστικής συνεργασίας σε αστικές υποθέσεις που έχουν διασυνοριακές επιπτώσεις και στην προώθηση, μεταξύ άλλων, της συμβατότητας των κανόνων που εφαρμόζονται στα κράτη μέλη όσον αφορά τη σύγκρουση νόμων και δικαιοδοσίας.

13.

Οι αιτιολογικές σκέψεις 9, 10, και 15 του κανονισμού 4/2009 έχουν ως εξής:

[…]

14.

Στο άρθρο 2, παράγραφος 1, σημείο 10, του κανονισμού 4/2009, ο όρος «δικαιούχος διατροφής» ορίζεται ως «κάθε φυσικό πρόσωπο στο οποίο οφείλεται ή εικάζεται ότι οφείλεται διατροφή».

15.

Το άρθρο 3 του κανονισμού αυτού προβλέπει τα εξής:

«Σε θέματα υποχρεώσεων διατροφής στα κράτη μέλη, δικαιοδοσία έχει:

16.

Το άρθρο 5 του εν λόγω κανονισμού, το οποίο φέρει τον τίτλο «Διεθνής δικαιοδοσία που βασίζεται στην παράσταση του εναγομένου ενώπιον του δικαστηρίου», προβλέπει τα εξής:

«Πέραν των περιπτώσεων όπου η διεθνής δικαιοδοσία απορρέει από άλλες διατάξεις του παρόντος κανονισμού, το δικαστήριο κράτους μέλους ενώπιον του οποίου ο εναγόμενος παρίσταται αποκτά διεθνή δικαιοδοσία. Ο κανόνας αυτός δεν εφαρμόζεται, εάν η παράσταση έχει ως σκοπό την αμφισβήτηση της διεθνούς δικαιοδοσίας.»

17.

Το άρθρο 10 του ίδιου κανονισμού, με τίτλο «Έρευνα της διεθνούς δικαιοδοσίας», ορίζει τα εξής:

«Το δικαστήριο κράτους μέλους που επιλαμβάνεται υποθέσεως για την οποία δεν έχει διεθνή δικαιοδοσία δυνάμει του παρόντος κανονισμού διαπιστώνει αυτεπαγγέλτως την έλλειψη διεθνούς δικαιοδοσίας του.»

18.

Στα άρθρα 12, 13 και 14 του κανονισμού 4/2009 περιλαμβάνονται, αντιστοίχως, ειδικές διατάξεις περί εκκρεμοδικίας, συναφών αγωγών, καθώς και περί προσωρινών και συντηρητικών μέτρων.

19.

Κατά την απόφαση περί παραπομπής, ρουμανικό δικαστήριο το οποίο έχει κρίνει ότι έχει διεθνή δικαιοδοσία δύναται σε κάθε στάση της δίκης να επανεξετάζει τη δικαιοδοσία του, αυτεπαγγέλτως ή κατόπιν αιτήματος των διαδίκων ( 10 ).

20.

Οι R και P, ρουμάνοι υπήκοοι, συνήψαν γάμο στις 15 Αυγούστου 2015 στη Ρουμανία. Πρόκειται αντιστοίχως για τη μητέρα και τον πατέρα ενός παιδιού που γεννήθηκε στις 8 Νοεμβρίου 2015 στο Μπέλφαστ (Ηνωμένο Βασίλειο), όπου διέμεναν πριν από το χωρισμό τους το 2016. Ο P επέστρεψε στη Ρουμανία, ενώ η R παρέμεινε με το παιδί στο Μπέλφαστ.

21.

Στις 29 Σεπτεμβρίου 2016, η R άσκησε αγωγή κατά του P ενώπιον του Judecătoria Constanța (πρωτοδικείου Κωστάντζας, Ρουμανία) με αίτημα την έκδοση διαζυγίου, τον ορισμό της κατοικίας της ως τόπου κατοικίας του παιδιού, την ανάθεση αποκλειστικά σε αυτήν της άσκησης της γονικής μέριμνας του παιδιού, και την υποχρέωση καταβολής διατροφής από τον P προς το παιδί.

22.

Ο P αμφισβήτησε τη διεθνή δικαιοδοσία του συγκεκριμένου δικαστηρίου. Το δικαστήριο αυτό έκρινε ότι είχε διεθνή δικαιοδοσία να επιληφθεί της αιτήσεως διαζυγίου, λόγω της ιθαγένειας των συζύγων, σύμφωνα με το άρθρο 3, στοιχείο βʹ, του κανονισμού 2201/2003.

23.

Σε συνέχεια της εκδοθείσας στις 8 Ιουνίου 2017 αποφάσεως του δικαστηρίου για χωριστή εκδίκαση των αγωγικών αιτημάτων της R, ανοίχτηκαν δύο νέες δίκες με αντικείμενο, η μεν πρώτη τη γονική μέριμνα του παιδιού και τον ορισμό της κατοικίας της ενάγουσας ως τόπου κατοικίας του, η δε δεύτερη την υποχρέωση του P να καταβάλει διατροφή προς το παιδί αυτό.

24.

Όσον αφορά την υπόθεση σχετικά με την άσκηση της γονικής μέριμνας, το Judecătoria Constanța (πρωτοδικείο Κωστάντζας) έκρινε ότι δεν είχε διεθνή δικαιοδοσία, κατ’ εφαρμογήν του άρθρου 12, παράγραφος 1, του κανονισμού 2201/2003, λαμβανομένου υπόψη του υπέρτερου συμφέροντος του παιδιού. Επιπλέον, το δικαστήριο αυτό έκρινε ότι διεθνή δικαιοδοσία να επιληφθούν του συγκεκριμένου αιτήματος, είχαν, σύμφωνα με το άρθρο 8, παράγραφος 1, του κανονισμού 2201/2003, τα δικαστήρια του Ηνωμένου Βασιλείου, λόγω της συνήθους διαμονής του παιδιού στο κράτος μέλος αυτό από τη γέννησή του. Οι διάδικοι δεν άσκησαν έφεση κατά της εν λόγω αποφάσεως περί ελλείψεως διεθνούς δικαιοδοσίας.

25.

Όσον αφορά την υπόθεση σχετικά με την καταβολή διατροφής προς το παιδί, το αιτούν δικαστήριο έκρινε ότι, βάσει του άρθρου 3, στοιχείο αʹ, του κανονισμού 4/2009, είχε διεθνή δικαιοδοσία λαμβανομένης υπόψη της συνήθους διαμονής του εναγομένου, P. Το δικαστήριο αυτό επισημαίνει ότι ο Ρ παραστάθηκε ενώπιόν του δίχως να προτείνει την ένσταση ελλείψεως διεθνούς δικαιοδοσίας του δικαστηρίου, υποστηρίζοντας όμως ότι έπρεπε να υποβληθεί προδικαστικό ερώτημα στο Δικαστήριο.

26.

Το εν λόγω δικαστήριο προσθέτει ότι οι διάδικοι, R και P, συμφώνησαν ως προς τη σκοπιμότητα υποβολής της συγκεκριμένης αιτήσεως ερμηνείας των εφαρμοστέων διατάξεων του δικαίου της Ένωσης. Τη θέση αυτή συμμερίζεται και το ίδιο το αιτούν δικαστήριο, κρίνοντας ότι, πριν από την επί της ουσίας εξέταση του αιτήματος σχετικά με την υποχρέωση καταβολής διατροφής προς το παιδί και σε οποιαδήποτε στάση της δίκης, διατηρεί τη δυνατότητα έλεγχου της διεθνούς δικαιοδοσίας του.

27.

Ειδικότερα, το αιτούν δικαστήριο διατυπώνει αμφιβολίες ως προς τη σχέση μεταξύ τριών διατάξεων του κανονισμού 4/2009, και συγκεκριμένα του άρθρου 3, στοιχεία αʹ και δʹ, καθώς και του άρθρου 5.

28.

Το αιτούν δικαστήριο ζητεί να διευκρινιστεί εάν, δοθέντος ότι το αγωγικό αίτημα σχετικά με την υποχρέωση καταβολής διατροφής είναι παρεπόμενο του αιτήματος περί γονικής μέριμνας, μοναδικό εφαρμοστέο κριτήριο για τον καθορισμό του δικαστηρίου που έχει διεθνή δικαιοδοσία μεταξύ των κρατών μελών είναι το προβλεπόμενο στο άρθρο 3, στοιχείο δʹ, του κανονισμού 4/2009, αποκλείοντας ως εκ τούτου τα λοιπά κριτήρια επί των οποίων θα μπορούσε να θεμελιωθεί διεθνής δικαιοδοσία, τα οποία προβλέπονται στο άρθρο 3, στοιχείο αʹ, και στο άρθρο 5 του εν λόγω κανονισμού, ήτοι η συνήθης διαμονή του εναγομένου και η παράσταση του εναγομένου ενώπιον του δικαστηρίου.

29.

Το αιτούν δικαστήριο εκφράζει την άποψη ότι λύση που θα προέκρινε την εφαρμογή των τελευταίων δύο κριτηρίων διεθνούς δικαιοδοσίας θα έθετε υπό αμφισβήτηση τον παρεπόμενο χαρακτήρα του αιτήματος περί καταβολής διατροφής και θα ήταν αντίθετη προς το υπέρτερο συμφέρον του παιδιού, το οποίο έλαβε υπόψη προκειμένου να κρίνει εαυτό αναρμόδιο επί θεμάτων γονικής μέριμνας Υφίστανται δε προς επίρρωση της συγκεκριμένης λύσεως και πρακτικοί λόγοι συνδεόμενοι με τη συγκέντρωση των αποδεικτικών στοιχείων και την ταχεία διεξαγωγή των διαδικασιών.

30.

Όσον αφορά, εξάλλου, την εφαρμογή του άρθρου 5 του κανονισμού 4/2009, το αιτούν δικαστήριο κρίνει ότι η συγκεκριμένη βάση διεθνούς δικαιοδοσίας αποκλείεται εφόσον ο παρεπόμενος, σε σχέση με την αίτηση περί γονικής μέριμνας, χαρακτήρας του αιτήματος περί καταβολής διατροφής έχει ως συνέπεια να παράγονται αποτελέσματα από την αμφισβήτηση της διεθνούς δικαιοδοσίας του από τον P κατά την εξέταση της εν λόγω αιτήσεως περί γονικής μέριμνας ( 11 ).

31.

Προς επίρρωση των επιχειρημάτων αυτών, το αιτούν δικαστήριο παραπέμπει στην απόφαση της 16ης Ιουλίου 2015, A ( 12 ), αλλά εκφράζει αμφιβολίες ως προς την εμβέλειά της λόγω των διαφορετικών πραγματικών περιστατικών σε σχέση με την υπόθεση της κύριας δίκης. Σημειώνει την μη αμφισβήτηση της δικαιοδοσίας του από τον εναγόμενο, P και το γεγονός ότι είναι το μόνο δικαστήριο που έχει επιληφθεί της οικογενειακής διαφοράς, παρά την απόφασή του περί ελλείψεως διεθνούς δικαιοδοσίας βάσει του τόπου της συνήθους διαμονής του παιδιού.

32.

Υπό τις συνθήκες αυτές, το Judecătoria Constanța (πρωτοδικείο Κωνστάντζας) αποφάσισε να αναστείλει την ενώπιόν του διαδικασία και να υποβάλει στο Δικαστήριο τα ακόλουθα προδικαστικά ερωτήματα:

33.

Με τα προδικαστικά ερωτήματα, τα οποία προτείνω να εξεταστούν από κοινού, το αιτούν δικαστήριο ζητεί, κατ’ ουσίαν, να διευκρινισθεί αν το άρθρο 3, στοιχείο αʹ, και το άρθρο 5 του κανονισμού 4/2009 πρέπει να ερμηνευθούν υπό την έννοια ότι αποκλείουν τη δυνατότητα σε δικαστήριο κράτους μέλους το οποίο έχει διεθνή δικαιοδοσία να επιληφθεί αγωγής με αντικείμενο υποχρέωση καταβολής διατροφής ασκηθείσας κατά εναγομένου ο οποίος έχει τη συνήθη διαμονή του στο εν λόγω κράτος μέλος ή ο οποίος έχει παρασταθεί ενώπιον του εν λόγω δικαστηρίου να απεκδυθεί την εν λόγω δικαιοδοσία, με την αιτιολογία ότι το εν λόγω αγωγικό αίτημα είναι παρεπόμενο αγωγής περί γονικής μέριμνας, κατά την έννοια του άρθρου 3, στοιχείο δʹ, του κανονισμού αυτού, και ότι το δικαστήριο που έχει διεθνή δικαιοδοσία για την εκδίκαση της τελευταίας είναι σε θέση να κρίνει καλύτερα την υπόθεση, λαμβανομένου υπόψη του υπέρτερου συμφέροντος του παιδιού, να επιληφθεί των συγκεκριμένων αγωγικών αιτημάτων.

34.

Πρέπει κατ’ αρχάς να επισημανθούν ορισμένα στοιχεία σχετικά με το πλαίσιο εντός του οποίου ανέκυψε το συγκεκριμένο ερώτημα.

35.

Στην υπό κρίση υπόθεση, όπως και σε πολλές άλλες προγενέστερες ( 13 ), η αγωγή με αντικείμενο τη λύση της έγγαμης σχέσης, εν προκειμένω το διαζύγιο, όπως και την οργάνωση των συνεπειών του διαζυγίου επί του παιδιού των συζύγων, ασκήθηκε ενώπιον του δικαστηρίου που είχε διεθνή δικαιοδοσία επί του διαζυγίου, λόγω της κοινής ιθαγένειας των συζύγων, ενώ η συνήθης διαμονή ενός τουλάχιστον εξ αυτών και του παιδιού βρισκόταν σε έτερο κράτος μέλος.

36.

Σε μια τέτοια περίπτωση, η επιλογή του ενάγοντος να υποβάλει το σύνολο των αγωγικών αιτημάτων ενώπιον του ιδίου δικαστηρίου υπαγορεύεται γενικότερα από την επιθυμία να ωφεληθεί από τα πλεονεκτήματα που απορρέουν από την εκδίκαση της διαφοράς από ένα μόνο δικαστήριο ( 14 ). Δεδομένου ότι πρόκειται για γαμική διαφορά με διασυνοριακές συνέπειες, το άρθρο 12 του κανονισμού 2201/2003 για την παρέκταση αρμοδιότητας επί θεμάτων γονικής μέριμνας και οι διατάξεις του άρθρου 3, στοιχείο δʹ, του κανονισμού 4/2009 παρέχουν στον ενάγοντα τη δυνατότητα να επιτύχει τον σκοπό αυτόν.

37.

Στην υπό κρίση υπόθεση, κατόπιν της αρχικής αμφισβητήσεως από τον εναγόμενο, P, πατέρα του παιδιού ( 15 ), της διεθνούς δικαιοδοσίας του αιτούντος δικαστηρίου, ήτοι του ρουμανικού δικαστηρίου, το δικαστήριο έκρινε ότι είχε μεν διεθνή δικαιοδοσία επί του διαζυγίου, αλλά ότι δεν είχε δικαιοδοσία να αποφανθεί επί της ασκήσεως της γονικής μέριμνας, λαμβανομένου υπόψη του υπέρτερου συμφέροντος του παιδιού.

38.

Κατά συνέπεια, πρέπει να εξετασθεί βάσει ποιων εκ των προβλεπόμενων στα άρθρα 3 και 5 του κανονισμού 4/2009 κριτηρίων, μόνων εφαρμοστέων εν προκειμένω ( 16 ), δύναται το εν λόγω δικαστήριο να επιληφθεί αγωγής με αντικείμενο υποχρέωση καταβολής διατροφής ( 17 ).

39.

Το άρθρο 3 του κανονισμού αυτού περιλαμβάνει δύο κατηγορίες κριτηρίων, η μεν πρώτη σχετίζεται με τη διαμονή ενός εκ των διαδίκων (υπό στοιχείο αʹ για τον εναγόμενο και υπό στοιχείο βʹ για τον δικαιούχο διατροφής ( 18 )), η δε δεύτερη ρυθμίζει την εκδίκαση των διαφορών από το ίδιο δικαστήριο (υπό στοιχείο γʹ για την περίπτωση αγωγής που αφορά την προσωπική κατάσταση και υπό στοιχείο δʹ για την περίπτωση αγωγής περί γονικής μέριμνας).

40.

Δεδομένου ότι ο δικαιούχος διατροφής, ήτοι εν προκειμένω το ανήλικο παιδί ( 19 ), για λογαριασμό του οποίου ασκείται η αγωγή από τη μητέρα του, R, έχει τη συνήθη διαμονή του στο Ηνωμένο Βασίλειο, το αιτούν δικαστήριο ορθώς έκρινε, κατόπιν διαχωρισμού των υποθέσεων ( 20 ), ότι έχει διεθνή δικαιοδοσία να επιληφθεί του αγωγικού αιτήματος περί καταβολής διατροφής λόγω του τόπου της συνήθους διαμονής του εναγομένου, P, κατ’ εφαρμογήν του προβλεπόμενου στο άρθρο 3, στοιχείο αʹ, του κανονισμού 4/2009 κριτηρίου ( 21 ).

41.

Δοθέντος ότι το παιδί διαμένει σε έτερο κράτος μέλος, η δικαιοδοσία του αιτούντος δικαστηρίου δεν μπορεί να θεμελιωθεί επί του άρθρου 3, στοιχείο βʹ, του κανονισμού αυτού. Τυγχάνουν όμως εφαρμογής τα λοιπά δικονομικά κριτήρια που θα μπορούσαν να θεμελιώσουν τη δικαιοδοσία του αιτούντος δικαστηρίου;

42.

Ακόμη και αν του αγωγικού αιτήματος περί γονικής μέριμνας έπρεπε να επιληφθεί δικαστήριο του Ηνωμένου Βασιλείου ( 22 ), και πάλι θα ετίθετο το ζήτημα της διεθνούς δικαιοδοσίας του αιτούντος δικαστηρίου, το οποίο, βάσει του άρθρου 3, στοιχείο γʹ, του ως άνω κανονισμού, είναι αρμόδιο να επιληφθεί του διαζυγίου. Το Δικαστήριο απέκλεισε τη δυνατότητα αυτή στην απόφαση A, η οποία αφορούσε πραγματικά περιστατικά παρόμοια με εκείνα της υποθέσεως της κύριας δίκης. Επί του σημείου αυτού έγκειται η ουσιαστική συμβολή της εν λόγω αποφάσεως, η οποία εκδόθηκε σε διαφορετικό δικονομικό πλαίσιο, το οποίο είχε ως αποτέλεσμα να πρέπει να αποφανθεί το Δικαστήριο ποια είναι η αγωγή της οποίας ήταν παρεπόμενη η αγωγή περί καταβολής διατροφής προς το παιδί ( 23 ).

43.

Το Δικαστήριο έχει επομένως αποφανθεί ότι «[τ]ο άρθρο 3, στοιχεία γʹ και δʹ, του κανονισμού 4/2009 έχει την έννοια ότι σε περίπτωση κατά την οποία δικαστήριο κράτους μέλους επιλαμβάνεται αγωγής για δικαστικό χωρισμό ή ρήξη του συζυγικού δεσμού μεταξύ των γονέων ανήλικου παιδιού και δικαστήριο άλλου κράτους μέλους επιλαμβάνεται αγωγής για τη γονική μέριμνα όσον αφορά το ίδιο παιδί ενδεχόμενο αίτημα περί υποχρεώσεως διατροφής του συγκεκριμένου παιδιού είναι παρεπόμενο αποκλειστικώς και μόνον της αγωγής που αφορά τη γονική μέριμνα, κατά την έννοια του εν λόγω άρθρου 3, στοιχείο δʹ, του κανονισμού αυτού» ( 24 ).

44.

Από την ανάλυση επομένως των κριτηρίων που ορίζονται στο άρθρο 3 του κανονισμού 4/2009 συνάγεται ότι, στην υπόθεση της κύριας δίκης, μόνον ένα εξ αυτών των κριτηρίων, το προβλεπόμενο υπό στοιχείο αʹ στο εν λόγω άρθρο, παρέχει στο αιτούν δικαστήριο τη δυνατότητα να επιληφθεί θεμάτων υποχρεώσεως διατροφής.

45.

Συνεπώς, πρέπει πρώτον να διευκρινιστεί ότι το άρθρο 5 του κανονισμού αυτού, το οποίο επικαλείται το αιτούν δικαστήριο λόγω της παράστασης του εναγομένου ενώπιόν του, δεν δύναται να εφαρμοστεί διότι η εν λόγω διάταξη προβλέπει βάση διεθνούς δικαιοδοσίας εφαρμοστέα σε περίπτωση ελλείψεως διεθνούς δικαιοδοσίας του επιληφθέντος δικαστηρίου ( 25 ).

46.

Εν προκειμένω, η υπόθεση της κύριας δίκης καταδεικνύει με σαφήνεια το γεγονός ότι όταν δικαστήριο έχει διεθνή δικαιοδοσία λόγω της συνήθους διαμονής του εναγομένου, το κριτήριο που αφορά την παράστασή του ενώπιον του επιληφθέντος δικαστηρίου χωρίς να αμφισβητηθεί η δικαιοδοσία αυτού ( 26 ) δεν παρουσιάζει περαιτέρω ενδιαφέρον.

47.

Δεύτερον, όσον αφορά τις συνέπειες που το αιτούν δικαστήριο επιδιώκει να συναγάγει από τον παρεπόμενο χαρακτήρα του αιτήματος περί υποχρεώσεως καταβολής διατροφής σε σχέση με το αίτημα περί γονικής μέριμνας, πρέπει καταρχάς να σημειωθεί ότι, στην υπόθεση της κύριας δίκης, η διαπίστωση του ότι δεν επιλήφθηκε της υποθέσεως δικαστήριο του Ηνωμένου Βασιλείου προκειμένου να δικάσει τέτοιο αίτημα, καθώς, ενδεχομένως, και αίτημα περί υποχρέωσης καταβολής διατροφής, κατόπιν διαχωρισμού των αρχικών αγωγικών αιτημάτων, αρκεί για να άρει οιαδήποτε αμφιβολία ως προς την εφαρμογή του μοναδικού κριτηρίου διεθνούς δικαιοδοσίας, το οποίο πληρούται ως έχει, ήτοι εκείνου του άρθρου 3, στοιχείο αʹ, του κανονισμού 4/2009.

48.

Ακολούθως, σημειώνεται ότι, υπό τις συνθήκες αυτές, δεν χρειάζεται να εξεταστούν οι πιθανές συνέπειες της εφαρμογής των ειδικών διατάξεων περί εκκρεμοδικίας ( 27 ) και συναφών αγωγών ( 28 ) από το δεύτερο επιληφθέν δικαστήριο.

49.

Τέλος, δεν είναι δυνατόν να συναχθεί οιαδήποτε λύση ούτε από το σκεπτικό της αποφάσεως Α υπό την έννοια που προτάθηκε από το αιτούν δικαστήριο και υποστηρίχθηκε, επίσης, από τη Ρουμανική Κυβέρνηση. Ειδικότερα, αμφότεροι θεωρούν ότι, στην περίπτωση σώρευσης σε δικόγραφο αγωγής αιτημάτων σχετικά με τη γονική μέριμνα και την υποχρέωση διατροφής του κοινού παιδιού, το δικαστήριο του κράτους μέλους στο οποίο το παιδί αυτό έχει τη συνήθη διαμονή του θα είχε αποκλειστική δικαιοδοσία.

50.

Συναφώς, το αιτούν δικαστήριο επισήμανε ότι το Δικαστήριο έχει κρίνει ότι «αίτημα σχετικό με τις υποχρεώσεις διατροφής ανήλικων τέκνων συνδέεται, ως εκ της φύσεώς του, άρρηκτα με την αγωγή για τη γονική μέριμνα» και ότι «το δικαστήριο [που έχει διεθνή δικαιοδοσία να αποφαίνεται] επί αγωγών για τη γονική μέριμνα, όπως αυτή ορίζεται στο άρθρο 2, σημείο 7, του κανονισμού 2201/2003, είναι το πλέον ενδεδειγμένο να εξετάζει in concreto τα ζητήματα που σχετίζονται με ενδεχόμενο αίτημα περί υποχρεώσεως διατροφής τέκνου, να προσδιορίζει το ύψος της συγκεκριμένης υποχρεώσεως προς τον σκοπό συμβολής στα έξοδα συντηρήσεως και εκπαιδεύσεως του τέκνου, προσαρμόζοντάς το με βάση το αν την επιμέλεια του τέκνου έχουν αμφότεροι οι γονείς ή ένας εξ αυτών, το δικαίωμα επικοινωνίας, τη διάρκεια του εν λόγω δικαιώματος και τα λοιπά πραγματικά στοιχεία σχετικά με την άσκηση της γονικής μέριμνας τα οποία του υποβάλλονται» ( 29 ).

51.

Εκτιμά ως εκ τούτου εμμέσως το Δικαστήριο ότι, υπό οποιεσδήποτε περιστάσεις, το κριτήριο της συνήθους διαμονής του παιδιού και, κατά συνέπεια, του δικαιούχου διατροφής, πρέπει να προτιμάται λόγω του κινδύνου αντιφάσεως μεταξύ της αποφάσεως του δικαστηρίου που έχει διεθνή δικαιοδοσία επί υποθέσεων υποχρεώσεως διατροφής και της αποφάσεως του δικαστηρίου που είναι αποκλειστικά αρμόδιο να επιλαμβάνεται υποθέσεων γονικής μέριμνας ( 30 );

52.

Με άλλη διατύπωση, πρέπει από την απόφαση Α να συναχθεί ότι το δικαστήριο το οποίο δεν έχει διεθνή δικαιοδοσία να επιληφθεί αγωγικού αιτήματος περί γονικής μέριμνας παιδιού οφείλει να απεκδυθεί της διεθνούς δικαιοδοσίας του επί θεμάτων υποχρεώσεως διατροφής προς το παιδί αυτό υπέρ δικαστηρίου που είναι σε θέση να κρίνει καλύτερα το αίτημα αυτό;

53.

Φρονώ πως όχι. Μολονότι η απόφαση Α αποσαφηνίζει τη σχέση μεταξύ των κριτηρίων που προβλέπονται στο άρθρο 3, στοιχεία γʹ και δʹ, του κανονισμού 4/2009, δεν παίρνει θέση ως προς τα λοιπά κριτήρια διεθνούς δικαιοδοσίας που ορίζονται στο ως άνω άρθρο 3 ή στο άρθρο 5 του κανονισμού αυτού. Η εξέταση των τελευταίων δεν ήταν όντως λυσιτελής για το αιτούν δικαστήριο, δεδομένου ότι, σε αντίθεση με τα πραγματικά περιστατικά της υποθέσεως της κύριας δίκης, οι σύζυγοι, γονείς των παιδιών που δικαιούνταν διατροφή, είχαν τη συνήθη διαμονή τους στο ίδιο με αυτά κράτος μέλος.

54.

Κατά συνέπεια, η συνεκτίμηση του υπέρτερου συμφέροντος του παιδιού είναι αναγκαία για την ερμηνεία των διατάξεων του άρθρου 3, στοιχεία γʹ και δʹ, του κανονισμού 4/2009 προκειμένου να γίνει διάκριση μεταξύ τους ( 31 ).

55.

Η ανάλυση αυτή του περιεχομένου της αποφάσεως Α επιρρωννύεται από τις πρόσφατες διατάξεις της 16ης Ιανουαρίου 2018, PM ( 32 ), και της 10ης Απριλίου 2018, CV ( 33 ). Από αυτές συνάγεται ότι, εάν ένα δικαστήριο δεν έχει διεθνή δικαιοδοσία να επιληφθεί αγωγής περί γονικής μέριμνας ανήλικου παιδιού και, ως εκ τούτου, δεν έχει βάσει του άρθρου 3, στοιχείο δʹ, του κανονισμού 4/2009 δικαιοδοσία να επιληφθεί αγωγικού αιτήματος περί υποχρεώσεως καταβολής διατροφής προς το εν λόγω παιδί, είναι αναγκαίο εντούτοις να εξετάζεται εάν μπορεί να έχει δικαιοδοσία να επιληφθεί του συγκεκριμένου αιτήματος βάσει άλλων κριτηρίων σύμφωνα με τον ως άνω κανονισμό ( 34 ).

56.

Εξάλλου, οποιαδήποτε άλλη ερμηνεία της αποφάσεως Α, υπό την έννοια που υποδείχθηκε από το αιτούν δικαστήριο, θα σήμαινε, αφενός, ότι παραβλέπεται το γεγονός ότι το σκεπτικό της συγκεκριμένης αποφάσεως αποσκοπεί κατά κύριο λόγο στην αιτιολόγηση της συνδέσεως του αιτήματος περί υποχρεώσεως διατροφής με το αίτημα περί γονικής μέριμνας και όχι με το αίτημα που αφορά τον συζυγικό δεσμό. Αφετέρου, η αναγνώριση μιας τέτοιας εμβέλειας στην εν λόγω απόφαση δεν θα λάμβανε υπόψη ούτε το γράμμα και τη συστηματική θέση του κανονισμού 4/2009 ούτε τους επιδιωκόμενους από τον εν λόγω κανονισμό σκοπούς ( 35 ).

57.

Όσον αφορά το γράμμα του άρθρου 3 του εν λόγω κανονισμού, το Δικαστήριο έχει αποφανθεί, στην απόφαση Α, ότι τα κριτήρια διεθνούς δικαιοδοσίας τίθενται διαζευκτικά και, πλέον, από την έκδοση της εν λόγω αποφάσεως, έχει αρθεί οιαδήποτε αμφιβολία σχετικά με την ερμηνεία της εν λόγω διατάξεως σε περίπτωση που δικαστήριο επιληφθεί αγωγής με αντικείμενο την προσωπική κατάσταση και τη γονική μέριμνα ( 36 ).

58.

Όσον αφορά τη συστηματική θέση και τους επιδιωκόμενους σκοπούς, θα πρέπει να υπομνησθεί, πρώτον, ότι η προσθήκη, με τον κανονισμό 4/2009, του άρθρου 3, στοιχείο δʹ, στις προγενέστερες διατάξεις, οι οποίες ελήφθησαν από το άρθρο 5, παράγραφος 2, του κανονισμού 44/2001 ( 37 ), αποβλέπει απλώς στην οργάνωση της συγκέντρωσης της αρμοδιότητας του δικαστηρίου σε περίπτωση που δεν εφαρμόζεται το κριτήριο της συνήθους διαμονής του δικαιούχου διατροφής, ήτοι το προβλεπόμενο στο άρθρο 3, στοιχείο βʹ, του κανονισμού 4/2009 ( 38 ).

59.

Δεύτερον, με τη σύμβαση των Βρυξελλών, η οποία εισήγαγε συντρέχουσες βάσεις διεθνούς δικαιοδοσίας με την πρόβλεψη ειδικών δικαιοδοτικών κριτηρίων, αφιστάμενων του κριτηρίου του τόπου κατοικίας του εναγομένου, προκειμένου να ευνοηθεί η «γεωγραφική ή δικονομική εγγύτητα κατά περίπτωση» ( 39 ), τα κριτήρια διεθνούς δικαιοδοσίας που αφορούν ειδικά διαφορές υποχρεώσεων διατροφής έχουν καθοριστεί με σκοπό την επίτευξη δύο στόχων, ήτοι αφενός τη διασφάλιση των συμφερόντων των δικαιούχων διατροφής, όπως υπενθύμισε το Δικαστήριο, και αφετέρου την ενίσχυση της ορθής απονομής της δικαιοσύνης ( 40 ). Πρέπει, ως εκ τούτου, να θεωρηθεί ότι τα κριτήρια διεθνούς δικαιοδοσίας τίθενται διαζευκτικά και ότι προτεραιότητα δίνεται στην επιλογή του ενάγοντος ( 41 ).

60.

Τρίτον, επισημαίνω, όπως και η Επιτροπή, ότι η απόδοση ιδιαίτερης σημασίας στην εκδίκαση της διαφοράς από το ίδιο δικαστήριο βάσει του τόπου διαμονής του παιδιού θα οδηγούσε, ελλείψει έτερης αγωγής περί γονικής μέριμνας ασκηθείσας στο οικείο κράτος μέλος, σε αρνησιδικία, όσον αφορά το εκκρεμές αίτημα περί υποχρεώσεως διατροφής, η οποία θα ήταν αντίθετη προς το υπέρτερο συμφέρον του παιδιού και θα υπονόμευε την αρχή της προβλεψιμότητας των κανόνων διεθνούς δικαιοδοσίας.

61.

Κατά συνέπεια, πρέπει να θεωρηθεί ότι οι διατάξεις του κανονισμού 4/2009, και ιδίως εκείνες που αφορούν τη διεθνή δικαιοδοσία, έχουν σκοπό να παράσχουν στον δικαιούχο της διατροφής τη δυνατότητα να ικανοποιηθεί υπό συνθήκες προστασίας βάσει περιοριστικά αναφερομένων και μη ιεραρχημένων κριτηρίων.

62.

Επιπλέον, πρέπει να τονιστεί η διαφορά μεταξύ του άρθρου 10 του κανονισμού 4/2009 και του άρθρου 17 του κανονισμού 2201/2003. Μολονότι τα άρθρα αυτά προβλέπουν ότι το δικαστήριο που εσφαλμένως επιλαμβάνεται υποθέσεως οφείλει να διαπιστώνει αυτεπαγγέλτως την έλλειψη διεθνούς δικαιοδοσίας του, σε περίπτωση αγωγής με αντικείμενο υποχρέωση διατροφής, το δικαστήριο δεν οφείλει να ελέγχει εάν δικαστήριο άλλου κράτους μέλους έχει διεθνή δικαιοδοσία. Λόγω της αποκλειστικής απαρίθμησης των κριτηρίων διεθνούς δικαιοδοσίας ( 42 ), το δικαστήριο που έχει διεθνή δικαιοδοσία επί θεμάτων διατροφής οφείλει να επιλαμβάνεται της υποθέσεως. Σε περίπτωση που δεν έχει διεθνή δικαιοδοσία, δύναται ωστόσο να επιλαμβάνεται αιτήσεων προσωρινών ή συντηρητικών μέτρων, κατά τα προβλεπόμενα στη νομοθεσία του οικείου κράτους μέλους ( 43 ).

63.

Επομένως, ελλείψει παροχής στον ενάγοντα δυνατότητας επιλογής έτερου κριτηρίου διεθνούς δικαιοδοσίας, το δικαστήριο που έχει επιληφθεί του αιτήματος για διατροφή οφείλει να διαχωρίσει τα αιτήματα.

64.

Σε αντίθεση με τους ισχυρισμούς του αιτούντος δικαστηρίου και της Ρουμανικής Κυβέρνησης, ιδίως όσον αφορά τις απαιτήσεις περί προσκομίσεων αποδείξεων ( 44 ), δύναται να διατυπωθούν διάφορα επιχειρήματα σύμφωνα με τους σκοπούς που επιδιώκει ο κανονισμός 4/2009, προς δικαιολόγηση της εφαρμογής, στην υπόθεση της κύριας δίκης, του κριτηρίου διεθνούς δικαιοδοσίας που προβλέπεται στο άρθρο 3, στοιχείο αʹ, του ως άνω κανονισμού.

65.

Πρώτον, όπως επισημαίνει η Επιτροπή, το κριτήριο της κατοικίας του εναγομένου μπορεί να επιλέχθηκε σκοπίμως από τον δικαιούχο διατροφής, εκπροσωπούμενο από τον έναν από τους γονείς του.

66.

Δεύτερον, η επιλογή αυτή μπορεί να δικαιολογηθεί από το ότι διασφαλίζεται καλή γνώση, από το δικαστήριο του τόπου της συνήθους διαμονής του, των δυνατοτήτων του υπόχρεου γονέα να καταβάλλει διατροφή.

67.

Τρίτον, όσον αφορά τα στοιχεία που πρέπει να λαμβάνονται υπόψη για τον καθορισμό του ύψους της διατροφής που ζητήθηκε, η διαπίστωση των αναγκών του παιδιού είναι λιγότερο δυσχερής από την απόδειξη των δυνατοτήτων εισφοράς του υπόχρεου προς διατροφή. Ειδικότερα, αν ασκηθεί αγωγή με αντικείμενο τη γονική μέριμνα, το δικαστήριο που έχει διεθνή δικαιοδοσία όσον αφορά τις υποχρεώσεις διατροφής πρέπει απλώς να αναστείλει την ενώπιόν του διαδικασία εν αναμονή της αποφάσεως που θα χρησιμεύσει ως βάση για το αγωγικό αίτημα διατροφής. Αντιθέτως, το δικαστήριο που έχει διεθνή δικαιοδοσία επί θεμάτων γονικής μέριμνας μπορεί να αντιμετωπίσει σοβαρές δυσχέρειες κατά τη συγκέντρωση και την επαλήθευση των αποδεικτικών στοιχείων που αφορούν τα εισοδήματα και τις δαπάνες του υπόχρεου γονέα, ιδίως στην περίπτωση που ο τελευταίος βρίσκεται σε στάδιο αφερεγγυότητας.

68.

Τέταρτον, η απουσία αποφάσεως σχετικά με την άσκηση της γονικής μέριμνας δεν δύναται να εμποδίσει ένα δικαστήριο να εκτιμήσει τις ανάγκες του παιδιού, όπως αποδεικνύεται, ιδίως, από τα λοιπά κριτήρια διεθνούς δικαιοδοσίας που προβλέπει ο νομοθέτης της Ένωσης. Είναι δυνατό να ληφθεί επίσης υπόψη τυχόν συμφωνία των γονέων για τη διατήρηση της συνήθους διαμονής του παιδιού.

69.

Περαιτέρω, μπορούν επίσης να προβληθούν επιχειρήματα, ερειδόμενα στην ουσία της αποφάσεως καθώς και στην εκτέλεσή της.

70.

Ειδικότερα, πρέπει να υπομνησθεί ότι το Ηνωμένο Βασίλειο, όπως και η Δανία, δεν έχουν προσχωρήσει στο πρωτόκολλο της Χάγης του 2007 ( 45 ). Ως εκ τούτου, αφενός, τα εν λόγω κράτη δεν δεσμεύονται από τους προβλεπόμενους στο Πρωτόκολλο κανόνες που ορίζουν το εφαρμοστέο δίκαιο ( 46 ). Αφετέρου, οι αποφάσεις που εκδίδονται σε αυτά τα κράτη δεν απαλλάσσονται από την υποχρέωση κήρυξης της εκτελεστότητας σε άλλα κράτη μέλη. Πρέπει να υποβληθεί αίτηση για την κήρυξη της εκτελεστότητας ( 47 ).

71.

Συνεπώς, η επιλογή του κριτηρίου της κατοικίας του εναγομένου μπορεί επίσης να υπαγορεύεται από ανησυχίες σχετικά με την ευχερή είσπραξη της διατροφής ( 48 ), η οποία δεν θα πρέπει να παρακωλύεται από μια θεωρητική συζήτηση σχετικά με την αναγνώριση ή την εκτελεστότητα της αποφάσεως που έχει εκδοθεί σε άλλο κράτος μέλος ( 49 ).

72.

Επομένως, λαμβανομένου υπόψη του συνόλου των προεκτεθέντων, φρονώ ότι το άρθρο 3 του κανονισμού 4/2009 πρέπει να ερμηνευθεί υπό την έννοια ότι το γεγονός ότι το αγωγικό αίτημα διατροφής είναι παρεπόμενο του αιτήματος περί γονικής μέριμνας κατά το άρθρο 3, στοιχείο δʹ, του κανονισμού αυτού δεν έχει ως αποτέλεσμα ότι αποκλείεται η διεθνής δικαιοδοσία του δικαστηρίου κράτους μέλους η οποία θεμελιώνεται στο άρθρο 3, στοιχείο αʹ, του εν λόγω κανονισμού ή, μη εφαρμοστέου αυτού, στο άρθρο 5 του ίδιου κανονισμού.

73.

Πρέπει, ωστόσο, να διασφαλιστεί ότι μια τέτοια ερμηνεία των κανόνων διεθνούς δικαιοδοσίας δεν αντιστρατεύεται το υπέρτερο συμφέρον του παιδιού.

74.

Όπως υπενθύμισε το Δικαστήριο στην υπόθεση Α, «η εφαρμογή του κανονισμού 4/2009 πρέπει να είναι σύμφωνη με το άρθρο 24, παράγραφος 2, του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δυνάμει του οποίου σε όλες τις πράξεις που αφορούν τα παιδιά, είτε επιχειρούνται από δημόσιες αρχές είτε από ιδιωτικούς οργανισμούς, πρωταρχική σημασία πρέπει να δίνεται στο υπέρτατο συμφέρον του παιδιού» ( 50 ).

75.

Όπως καταδεικνύει παραδόξως η υπόθεση της κύριας δίκης, ο αιτών τη διατροφή είναι δυνατόν να υποχρεωθεί, με γνώμονα το υπέρτερο συμφέρον του παιδιού, σε διαχωρισμό των αγωγικών αιτημάτων που είχε υποβάλει ενώπιον ενός μόνο δικαστηρίου κατόπιν αποφάσεως του δικαστηρίου αυτού περί ελλείψεως διεθνούς δικαιοδοσίας επί θεμάτων γονικής μέριμνας.

76.

Ακόμη και αν εκτιμώ ότι τα μειονεκτήματα της αποφάσεως σχετικά με την έλλειψη παρεκτάσεως αρμοδιότητας βάσει του άρθρου 12 του κανονισμού 2201/2003 πρέπει να σχετικοποιούνται, in abstracto, όπως επισήμανα ανωτέρω, η ανάγκη συνεκτιμήσεως του υπέρτερου συμφέροντος του παιδιού δικαιολογεί να εξεταστούν in concreto οι συνέπειες του γεγονότος ότι πρέπει να επιληφθούν δύο δικαστήρια προκειμένου να εκδώσουν διαδοχικά μια απόφαση επί του αιτήματος περί γονικής μέριμνας και εν συνεχεία μια απόφαση επί του αιτήματος διατροφής, μολονότι το δεύτερο αίτημα είναι παρεπόμενο του πρώτου.

77.

Συγκεκριμένα, στην υπό κρίση υπόθεση, η θέση της R, ενάγουσας, ως προς τη σκοπιμότητα υποβολής προδικαστικής αποφάσεως στο Δικαστήριο, υποδηλώνει την επιθυμία της να επιβεβαιωθεί η αρχική της απόφαση να προσφύγει σε ένα μόνο δικαστήριο αρμόδιο να επιληφθεί της αιτήσεως διαζυγίου καθώς και του συνόλου των συνεπειών του επί του κοινού τους παιδιού.

78.

Επιπλέον, όπως επισήμανε η Ρουμανική Κυβέρνηση στις γραπτές παρατηρήσεις της ( 51 ), πρέπει να ληφθεί υπόψη το ότι μια νέα αγωγή για την καταβολή διατροφής ασκηθείσα ενώπιον έτερου δικαστηρίου είναι πιθανό να στερήσει από τον δικαιούχο το δικαίωμα να επιτύχει την καταβολή διατροφής από την ημερομηνία της καταθέσεως της πρώτης του αγωγής, ήτοι, εν προκειμένω, από τις 29 Σεπτεμβρίου 2016.

79.

Κατά συνέπεια, ο διαχωρισμός της διαφοράς που επιβάλλεται στον δικαιούχο διατροφής ( 52 ), λόγω της μη παρεκτάσεως αρμοδιότητας του δικαστηρίου που έχει επιληφθεί της αιτήσεως διαζυγίου, επί θεμάτων γονικής μέριμνας, καθώς και τα μειονεκτήματα τυχόν παραιτήσεως από την αρχική αίτηση, υπό την προϋπόθεση ότι είναι παραδεκτή κατά το δίκαιο του δικάζοντος δικαστή ( 53 ), δημιουργούν σοβαρές αμφιβολίες για την ικανοποίηση των συμφερόντων του δικαιούχου διατροφής. Υπό τις συνθήκες αυτές, συμμερίζομαι τις ανησυχίες που εξέφρασε το αιτούν δικαστήριο και η Ρουμανική Κυβέρνηση.

80.

Ως εκ τούτου, θεωρώ αναγκαία, κατά την άποψή μου, την εξεύρεση λύσης που να προστατεύει τα συμφέροντα του δικαιούχου διατροφής σύμφωνα με τους σκοπούς του κανονισμού 4/2009 και του άρθρου 24, παράγραφος 2, του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων.

81.

Από την άποψη αυτή, η απόφαση Α συνιστά πρόσφορη βάση για τη νομολογιακή διάπλαση του κανονισμού 4/2009 εκ μέρους του Δικαστηρίου, υπό την έννοια ότι τονίζει τη σημασία της εκδίκασης από το ίδιο δικαστήριο των διαφορών που σχετίζονται με το ζήτημα των οικονομικών συνεπειών, επί των παιδιών, του διαζυγίου των γονέων τους ( 54 ). Η ίδια διαπίστωση ισχύει και για την έλλειψη συντονισμού μεταξύ του κανονισμού αυτού και του άρθρου 12 του κανονισμού 2201/2003 καθώς και για την αναποτελεσματικότητα των κανόνων περί εκκρεμοδικίας ή συνάφειας σε μια τέτοια περίπτωση ( 55 ).

82.

Κατά συνέπεια, δύναται, σύμφωνα με τη λογική του κανονισμού 4/2009 και με γνώμονα το υπέρτερο συμφέρον του παιδιού, να γίνει δεκτό ότι το δικαστήριο που επιλαμβάνεται του αιτήματος περί υποχρεώσεως διατροφής της οποίας το παιδί αυτό είναι δικαιούχος, μπορεί, λόγω της αποφάσεώς του περί ελλείψεως διεθνούς δικαιοδοσίας επί θεμάτων γονικής μέριμνας, να ενημερώσει τον ενάγοντα ότι έχει διεθνή δικαιοδοσία βάσει του άρθρου 3, στοιχείο αʹ, του κανονισμού αυτού και να τον ρωτήσει εάν εμμένει στο αίτημά του περί καταβολής διατροφής.

83.

Ελλείψει ειδικών διατάξεων από τον νομοθέτη της Ένωσης στον κανονισμό 4/2009 ( 56 ), αντίστοιχων εκείνων του άρθρου 15 του κανονισμού 2201/2003 ( 57 ), ή διατάξεων που να διασφαλίζουν τον συντονισμό με το άρθρο 12 του ως άνω κανονισμού, το επιληφθέν δικαστήριο δεν δύναται να απεκδυθεί της διεθνούς δικαιοδοσίας του υπέρ δικαστηρίου που είναι σε θέση να κρίνει καλύτερα επί του συνόλου των αιτημάτων που αφορούν το παιδί.

84.

Εξάλλου, ακόμη και αν το δικαστήριο που έχει διεθνή δικαιοδοσία για την εκδίκαση αγωγής σχετικά με τη γονική μέριμνα είναι σε θέση κρίνει καλύτερα την αίτηση περί υποχρεώσεως διατροφής, της οποίας είναι παρεπόμενη, δεν κατανοώ πώς το υπέρτερο συμφέρον του παιδιού θα μπορούσε να αποτελέσει έρεισμα για να δικαιολογηθεί η υποχρέωση του δικαιούχου διατροφής να μεταβάλει την επιλογή του ως προς το αρμόδιο δικαστήριο.

85.

Η ανάλυση αυτή είναι κατά μείζονα λόγο επιβεβλημένη εφόσον, όπως εν προκειμένω, ουδέν άλλο δικαστήριο έχει επιληφθεί της υποθέσεως.

86.

Λαμβανομένου υπόψη του συνόλου των προεκτεθέντων, προτείνω στο Δικαστήριο να απαντήσει στα προδικαστικά ερωτήματα του Judecătoria Constanța (πρωτοδικείου Κωστάντζας, Ρουμανία) ως ακολούθως: