EUR-Lex Access to European Union law

Back to EUR-Lex homepage

This document is an excerpt from the EUR-Lex website

Document 62011CJ0001

Απόφαση του Δικαστηρίου (τέταρτο τμήμα) της 29ης Μαρτίου 2012.
Interseroh Scrap and Metals Trading GmbH κατά Sonderabfall-Management-Gesellschaft Rheinland-Pfalz mbH (SAM).
Αίτηση του Verwaltungsgericht Mainz για την έκδοση προδικαστικής αποφάσεως.
Περιβάλλον — Κανονισμός (EΚ) 1013/2006 — Άρθρο 18, παράγραφοι 1 και 4 — Μεταφορά ορισμένων αποβλήτων — Άρθρο 3, παράγραφος 2 — Υποχρεωτικές πληροφορίες — Ταυτότητα του παραγωγού των αποβλήτων — Μη αναγραφή πληροφοριών από τον μεσάζοντα έμπορο — Προστασία του επιχειρηματικού απορρήτου.
Υπόθεση C‑1/11.

Court reports – general

ECLI identifier: ECLI:EU:C:2012:194

ΑΠΌΦΑΣΗ ΤΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΊΟΥ (τέταρτο τμήμα)

της 29ης Μαρτίου 2012 ( *1 )

«Περιβάλλον — Κανονισμός (EΚ) 1013/2006 — Άρθρο 18, παράγραφοι 1 και 4 — Μεταφορά ορισμένων αποβλήτων — Άρθρο 3, παράγραφος 2 — Υποχρεωτικές πληροφορίες — Ταυτότητα του παραγωγού των αποβλήτων — Mη αναγραφή πληροφοριών από τον μεσάζοντα έμπορο — Προστασία του επιχειρηματικού απορρήτου»

Στην υπόθεση C-1/11,

με αντικείμενο αίτηση για την έκδοση προδικαστικής αποφάσεως δυνάμει του άρθρου 267 ΣΛΕΕ, που υπέβαλε το Verwaltungsgericht Mainz (Γερμανία) με απόφαση της 26ης Νοεμβρίου 2010, η οποία περιήλθε στο Δικαστήριο στις 3 Ιανουαρίου 2011, στο πλαίσιο της δίκης

Interseroh Scrap and Metals Trading GmbH

κατά

Sonderabfall-Management-Gesellschaft Rheinland-Pfalz mbH (SAM),

ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ (τέταρτο τμήμα),

συγκείμενο από τους J.-C. Bonichot, πρόεδρο τμήματος, A. Prechal, K. Schiemann (εισηγητή), L. Bay Larsen και C. Toader, δικαστές,

γενικός εισαγγελέας: Y. Bot

γραμματέας: A. Impellizzeri, υπάλληλος διοικήσεως,

έχοντας υπόψη την έγγραφη διαδικασία και κατόπιν της επ’ ακροατηρίου συζητήσεως της 26ης Οκτωβρίου 2011,

λαμβάνοντας υπόψη τις παρατηρήσεις που υπέβαλαν:

η Interseroh Scrap and Metals Trading GmbH, εκπροσωπούμενη από τoν A. Oexle, Rechtsanwalt,

η Sonderabfall-Management-Gesellschaft Rheinland-Pfalz mbH (SAM), εκπροσωπούμενη από τoν C. v. der Lühe, Rechtsanwalt,

η Βελγική Κυβέρνηση, εκπροσωπούμενη από την M. Jacobs και T. Materne,

η Αυστριακή Κυβέρνηση, εκπροσωπούμενη από την C. Pesendorfer,

η Πορτογαλική Κυβέρνηση, εκπροσωπούμενη από τον L. Fernandes και την M. João Lois,

η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, εκπροσωπούμενη από τους G. Wilms και A. Marghelis,

αφού άκουσε τον γενικό εισαγγελέα που ανέπτυξε τις προτάσεις του κατά τη συνεδρίαση της 8ης Δεκεμβρίου 2011,

εκδίδει την ακόλουθη

Απόφαση

1

Η αίτηση εκδόσεως προδικαστικής αποφάσεως αφορά την ερμηνεία του άρθρου 18 του κανονισμού (EK) 1013/2006 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 14ης Ιουνίου 2006, για τις μεταφορές αποβλήτων (ΕΕ L 190, σ. 1), όπως τροποποιήθηκε από τον κανονισμό (EΚ) 308/2009 της Επιτροπής, της 15ης Απριλίου 2009 (ΕΕ L 97, σ. 8, στο εξής: κανονισμός 1013/2006»).

2

Η αίτηση αυτή υποβλήθηκε στο πλαίσιο προσφυγής που άσκησε η Interseroh Scrap and Metals Trading GmbH (στο εξής: Interseroh), η οποία ειδικεύεται στην εμπορία αποβλήτων χάλυβα και άλλων μετάλλων, κατά της Sonderabfall-Management-Gesellschaft Rheinland-Pfalz mbH (SAM) (στο εξής: SAM), στην οποία έχει ανατεθεί από το ομόσπονδο κράτος της Ρηνανίας-Παλατινάτου, μεταξύ άλλων, η επιτήρηση των διακινήσεων ειδικών αποβλήτων εντός του συγκεκριμένου κράτους, με αντικείμενο τις πληροφορίες οι οποίες πρέπει να αναγράφονται στο έγγραφο που προβλέπει το παράρτημα VII του κανονισμού 1013/2006 (στο εξής: έγγραφο μεταφοράς).

Το νομικό πλαίσιο

Το δίκαιο της Ένωσης

3

Η έβδομη αιτιολογική σκέψη του κανονισμού 1013/2006 υπενθυμίζει τη σημασία της οργανώσεως και της ρυθμίσεως της παρακολουθήσεως και του ελέγχου των μεταφορών αποβλήτων, ούτως ώστε να ληφθεί υπόψη η ανάγκη διατήρησης, προστασίας και βελτίωσης της ποιότητας του περιβάλλοντος και της ανθρώπινης υγείας και να επιδιωχθεί η ευρύτερη ενιαία εφαρμογή του κανονισμού σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση.

4

Κατά τη δέκατη πέμπτη αιτιολογική σκέψη του κανονισμού 1013/2006, στην περίπτωση των μεταφορών αποβλήτων που απαριθμούνται στο παράρτημα ΙΙΙ, ΙΙΙ Α ή ΙΙΙ Β προοριζόμενων για εργασίες αξιοποίησης, είναι σκόπιμο να εξασφαλίζεται ελάχιστο επίπεδο παρακολούθησης και ελέγχου, απαιτώντας να συνοδεύονται οι μεταφορές αυτές από ορισμένες πληροφορίες.

5

Δυνάμει του άρθρου 1, παράγραφος 1, του κανονισμού 1013/2006, ο εν λόγω κανονισμός θεσπίζει διαδικασίες και καθεστώτα ελέγχου για τις μεταφορές αποβλήτων, ανάλογα με την προέλευση, τον προορισμό και το δρομολόγιο της μεταφοράς, τον τύπο των μεταφερομένων αποβλήτων και τον τύπο επεξεργασίας στον οποίο πρόκειται να υποβληθούν τα απόβλητα στον προορισμό τους.

6

Από το άρθρο 3, παράγραφος 2, στοιχείο αʹ, του κανονισμού 1013/2006 προκύπτει ότι οι μεταφορές των ακόλουθων αποβλήτων που προορίζονται για αξιοποίηση και αναγράφονται στο παράρτημα ΙΙΙ ή ΙΙΙ Β του εν λόγω κανονισμού υπόκεινται στις γενικές απαιτήσεις ενημερώσεως του άρθρου 18, εφόσον η ποσότητα των μεταφερόμενων αποβλήτων υπερβαίνει τα 20 κιλά.

7

Το παράρτημα ΙII του κανονισμού 1013/2006 περιλαμβάνει, υπό τον υπότιτλο «πράσινος κατάλογος αποβλήτων», μεταξύ άλλων, τα απόβλητα που απαριθμούνται στο παράρτημα ΙΧ της συμβάσεως για τον έλεγχο της διασυνοριακής διακίνησης επικίνδυνων αποβλήτων και της διάθεσής τους, που υπεγράφη στη Βασιλεία στις 22 Μαρτίου 1989, και εγκρίθηκε εξ ονόματος της Κοινότητας με την απόφαση 93/98/EΟΚ του Συμβουλίου, της 1ης Φεβρουαρίου 1993 (ΕΕ L 39, σ. 3, στο εξής: σύμβαση της Βασιλείας).

8

Το παράρτημα IX της συμβάσεως της Βασιλείας διευκρινίζει ότι τα απόβλητα που απαριθμούνται στο παράρτημα αυτό δεν εμπίπτουν καταρχήν στο άρθρο 1, παράγραφος 1, στοιχείο αʹ, της συμβάσεως αυτής, και δεν θεωρούνται επομένως καταρχήν «επικίνδυνα απόβλητα» δυνάμει της εν λόγω συμβάσεως.

9

Υπό τον κωδικό B 1010, απαριθμούνται στο εν λόγω παράρτημα IX της συμβάσεως της Βασιλείας τα «Απορρίμματα μετάλλων και κραμάτων αυτών σε μεταλλική μορφή που δεν επιδέχεται διασπορά», ιδίως θραύσματα από επικασσιτερωμένο σίδηρο ή χάλυβα, χρώμιο, χαλκό, νικέλιο, αλουμίνιο, ψευδάργυρο και κασσίτερο.

10

Το άρθρο 18 του κανονισμού 1013/2006, υπό τον τίτλο «Απόβλητα που πρέπει να συνοδεύονται από ορισμένες πληροφορίες», προβλέπει τα εξής:

«1.   Τα απόβλητα που αναφέρονται στο άρθρο 3 παράγραφοι 2 και 4, τα οποία προτίθεται να μεταφερθούν, υπόκεινται στις ακόλουθες διαδικαστικές απαιτήσεις:

α)

για να διευκολύνεται η παρακολούθηση των μεταφορών των εν λόγω αποβλήτων, το πρόσωπο υπό τη δικαιοδοσία της χώρας αποστολής, το οποίο οργανώνει τη μεταφορά, διασφαλίζει ότι τα απόβλητα θα συνοδεύονται από το έγγραφο που περιέχεται στο παράρτημα VII·

β)

το έγγραφο που περιέχεται στο παράρτημα VII υπογράφεται από το πρόσωπο, το οποίο οργανώνει τη μεταφορά, πριν πραγματοποιηθεί η μεταφορά, και υπογράφεται από την εγκατάσταση αξιοποίησης ή το εργαστήριο και τον παραλήπτη όταν παραλαμβάνονται τα συγκεκριμένα απόβλητα.

2.   Η σύμβαση που αναφέρεται στο παράρτημα VII μεταξύ του προσώπου που οργανώνει τη μεταφορά και του παραλήπτη που αξιοποιεί τα απόβλητα είναι ενεργός κατά την έναρξη της μεταφοράς και περιλαμβάνει υποχρέωση, εφόσον η μεταφορά ή η αξιοποίηση αποβλήτων δεν μπορεί να ολοκληρωθεί όπως προβλεπόταν ή έχει πραγματοποιηθεί ως παράνομη μεταφορά, του προσώπου που οργανώνει τη μεταφορά ή, εφόσον το πρόσωπο αυτό δεν είναι σε θέση να ολοκληρώσει τη μεταφορά ή την αξιοποίηση των αποβλήτων (π.χ. είναι αφερέγγυο), του παραλήπτη:

α)

να παραλάβει τα απόβλητα κατόπιν επιστροφής ή να διασφαλίσει για την αξιοποίησή τους με εναλλακτικό τρόπο· και

β)

να φροντίσει, εν ανάγκη, για την εν τω μεταξύ αποθήκευσή τους.

Το πρόσωπο που οργανώνει τη μεταφορά ή ο παραλήπτης παρέχει αντίγραφο της σύμβασης, κατόπιν αιτήματος της σχετικής αρμόδιας αρχής.

3.   Για σκοπούς επιθεώρησης, επιβολής της εφαρμογής, προγραμματισμού και στατιστικής, τα κράτη μέλη μπορούν, σύμφωνα με την εθνική νομοθεσία, να απαιτούν τις αναφερόμενες στην παράγραφο 1 πληροφορίες για τις μεταφορές που καλύπτονται από το παρόν άρθρο.

4.   Η μεταχείριση των πληροφοριών που αναφέρονται στην παράγραφο 1 είναι εμπιστευτική, όπου αυτό απαιτείται από την κοινοτική και εθνική νομοθεσία.»

11

Το άρθρο 20, παράγραφος 2, του κανονισμού 1013/2006 επιβάλλει μεταξύ άλλων στο πρόσωπο που οργανώνει τη μεταφορά και τον παραλήπτη της μεταφοράς να φυλάσσουν τις πληροφορίες που προβλέπονται από το άρθρο 18, παράγραφος 1, του εν λόγω κανονισμού επί τρία τουλάχιστον έτη, υπολογιζόμενα από την ημερομηνία έναρξης της μεταφοράς.

12

Το έγγραφο μεταφοράς που περιλαμβάνεται στο παράρτημα VII του κανονισμού 1013/2006 έχει ως εξής:

Image

Το εθνικό δίκαιο

13

Σύμφωνα με τις πληροφορίες που παρέσχε στο Δικαστήριο το Verwaltungsgericht Mainz, ο Θεμελιώδης Νόμος της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας (Grundgesetz für die Bundesrepublik Deutschland, στο εξής: Θεμελιώδης Νόμος) διασφαλίζει την προστασία των επιχειρηματικών απορρήτων δυνάμει των συνδυασμένων διατάξεων των άρθρων 12, που αφορά την ελεύθερη άσκηση επαγγελματικής δραστηριότητας, και 14, που αφορά το δικαίωμα της ιδιοκτησίας. Κατά τη νομολογία του Bundesverfassungsgericht (Συνταγματικού Δικαστηρίου), οι πηγές εφοδιασμού μιας επιχειρήσεως συνιστούν επιχειρηματικό μυστικό που τυγχάνει της ίδιας προστασίας με αυτή που ισχύει για τα θεμελιώδη δικαιώματα.

Η διαφορά της κύριας δίκης και τα προδικαστικά ερωτήματα

14

Η Interseroh είναι θυγατρική της εταιρίας Interseroh SE, μια από τις σημαντικότερες εταιρίες της Ευρώπης, η οποία ειδικεύεται στη συλλογή, την επεξεργασία και την εμπορία δευτερογενών πρώτων υλών, ήτοι παλιοσίδερων, παλιόχαρτων, απορριμμάτων πλαστικών και μεταχειρισμένης ξυλείας. Η Interseroh SE απασχολεί περίπου 2000 συνεργάτες σε εκατό εγκαταστάσεις κατανεμημένες σε δεκατρείς χώρες.

15

Η Interseroh διασφαλίζει, ως έμπορος, την παράδοση όλων των παραγγελλόμενων ποσοτήτων μεταλλικών αποβλήτων διαφορετικής ποιότητας στους πελάτες της, οι οποίοι είναι χαλυβουργεία, χυτήρια και μεταλλουργεία.

16

Στο πλαίσιο αυτό η Interseroh ασκεί τις δραστηριότητές της αποκλειστικώς ως «μεσάζων έμπορος» («Streckenhändlerin»). Το ιδιαίτερο αυτό είδος εμπορικής δραστηριότητας χαρακτηρίζεται από το γεγονός ότι ο έμπορος αγοράζει το εμπόρευμα από τον παραγωγό ή τον συλλέκτη και το μεταπωλεί, χωρίς ο ίδιος να έρχεται σε φυσική επαφή με αυτό. Συμβατικές σχέσεις συνάπτονται μεταξύ, αφενός, του εμπόρου και του παραγωγού και, αφετέρου, του εμπόρου και του παραλήπτη.

17

Τα είδη των μετάλλων που εμπορεύεται η Interseroh θεωρήθηκαν ως «απόβλητα» εμπίπτοντα στον κωδικό B 1010 του Παραρτήματος IX της συμβάσεως της Βασιλείας, και ως εκ τούτου, στον «πράσινο» κατάλογο των αποβλήτων που περιλαμβάνονται στο παράρτημα III του κανονισμού 1013/2006. Επομένως, η διασυνοριακή τους μεταφορά υπέκειτο στις απαιτήσεις πληροφορήσεως που προβλέπει το άρθρο 18 του εν λόγω κανονισμού.

18

Το πρόσωπο που οργανώνει τη μεταφορά, εν προκειμένω η Interseroh, υποχρεούται, κατά τη SAM, δυνάμει του άρθρου 18, παράγραφος 1, στοιχείο αʹ, του κανονισμού 1013/2006, να μεριμνά ότι τα απόβλητα συνοδεύονται από έγγραφο μεταφοράς κατά τη διάρκεια της μεταφοράς τους. Δυνάμει των άρθρων 18, παράγραφος 1, στοιχείο βʹ, και 20, παράγραφος 2, του κανονισμού 1013/2006, ο παραλήπτης της παραδόσεως πρέπει να υπογράψει το εν λόγω έγγραφο και να το φυλάσσει τουλάχιστον για τρία έτη.

19

Πρακτική συνέπεια της ερμηνείας αυτής είναι ότι, λαμβανομένων υπόψη των ενδείξεων που πρέπει να αναγράφονται στο πεδίο 6 του εν λόγω εγγράφου, έμπορος ευρισκόμενος στην κατάσταση της Interseroh υποχρεούται να γνωστοποιεί στους πελάτες του τις πηγές ανεφοδιασμού του και οι εν λόγω πελάτες έχουν, επομένως, τη δυνατότητα να επικοινωνούν απευθείας με τον παραγωγό ή τον συλλέκτη αποβλήτων, και να συνάπτουν τις ακόλουθες συμβάσεις, χωρίς τις υπηρεσίες του μεσάζοντος εμπόρου.

20

Η Interseroh θεωρεί ότι η υποχρέωση να γνωστοποιεί στους πελάτες της τις πηγές εφοδιασμού της θίγει το δικαίωμά της προστασίας του επιχειρηματικού απορρήτου και παρακωλύει σοβαρά την άσκηση των οικονομικών της δραστηριοτήτων ως μεσάζοντος εμπόρου. Επιπλέον, η υποχρέωση αυτή της προκαλεί περιουσιακή ζημία, καθώς οι πληροφορίες σχετικά με τις πηγές ανεφοδιασμού της συνιστούν σημαντικό τμήμα της τεχνογνωσίας της και της αξίας της επιχειρήσεώς της. Τέλος, η Interseroh έχει ήδη χάσει πολλούς πελάτες εξαιτίας της υποχρεώσεώς της να γνωστοποιεί τις πηγές ανεφοδιασμού της.

21

Κατά συνέπεια, η Interseroh αποφάσισε να εμφανίζεται η ίδια ως παραγωγός ή συλλέκτης στο σημείο 6 του εγγράφου μεταφοράς ή να αφήνει κενό το πεδίο αυτό, και τούτο στο πλαίσιο περισσότερων μεταφορών αποβλήτων. Δεδομένου ότι η ταυτότητα του πραγματικού παραγωγού ή συλλέκτη προκύπτει από τις φορτωτικές και τα παραστατικά ζύγισης, τα οποία πρέπει επίσης να συνοδεύουν τα εμπορεύματα κατά τη μεταφορά των αποβλήτων και να επιδεικνύονται σε περίπτωση ελέγχου, κινήθηκαν διαδικασίες παραβάσεως κατά του διαχειριστή της Interseroh λόγω του ότι υπήρχαν πρόδηλες αντιφάσεις μεταξύ, αφενός, των φορτωτικών και παραστατικών ζυγίσεως και, αφετέρου, του πεδίου 6 του εγγράφου μεταφοράς.

22

Συγκεκριμένα, τούτο συνέβη επ’ ευκαιρία ελέγχου οχήματος στον αυτοκινητόδρομο A3 κοντά στο Montabaur στις 7 Μαΐου 2009. Με την από 5 Αυγούστου 2009 πράξη, η SAM επέβαλε στον διαχειριστή της Interseroh πρόστιμο ύψους 150 ευρώ. Κατόπιν προσφυγής κατά της εν λόγω αποφάσεως, η ένδικη διαφορά εκκρεμεί επί του παρόντος ενώπιον της Staatsanwaltschaft Mainz (εισαγγελία του Mainz).

23

Κατά συνέπεια, η Interseroh άσκησε στις 18 Δεκεμβρίου 2009 προσφυγή ενώπιον του αιτούντος δικαστηρίου με την οποία ζήτησε να αναγνωριστεί ότι, ως μεσάζων έμπορος, δεν υποχρεούται να γνωστοποιεί στον αγοραστή της τον παραγωγό των αποβλήτων στο πεδίο 6 του εγγράφου μεταφοράς.

24

Το εθνικό δικαστήριο έκρινε ότι η εμπιστευτική μεταχείριση των πληροφοριών που αφορούν τον παραγωγό των αποβλήτων επιβάλλεται από τον Θεμελιώδη Νόμο, κατά συνδυασμένη εφαρμογή των άρθρων του 12 και 14, αφού γίνεται γενικά δεκτό ότι οι πηγές εφοδιασμού μιας επιχείρησης συνιστούν επιχειρηματικό μυστικό, το οποίο απολαύει της προστασίας των θεμελιωδών δικαιωμάτων.

25

Υπό αυτές τις προϋποθέσεις το Verwaltungsgericht Mainz αποφάσισε να αναστείλει τη διαδικασία και να υποβάλει στο Δικαστήριο τα ακόλουθα προδικαστικά ερωτήματα:

«1)

Εφαρμόζεται το άρθρο 18, παράγραφος 4, του [κανονισμού 1013/2006] και στα εμπλεκόμενα στη μεταφορά πρόσωπα;

2)

Σε περίπτωση αρνητικής απαντήσεως: υπόκειται το άρθρο 18, παράγραφος 1, του ως άνω κανονισμού σε περιορισμούς δυνάμει του κοινοτικού πρωτογενούς δικαίου για λόγους προστασίας του επιχειρηματικού απορρήτου;

3)

Σε περίπτωση καταφατικής απαντήσεως στο πρώτο ερώτημα, περιορίζεται από το άρθρο 18, παράγραφος 4, του προαναφερθέντος κανονισμού, για λόγους προστασίας του επιχειρηματικού απορρήτου, η υποχρέωση των προσώπων που οργανώνουν τη μεταφορά κατά το άρθρο 18, παράγραφος 1, να δηλώνουν και στον παραλήπτη των αποβλήτων την ταυτότητα του παραγωγού ή του συλλέκτη των αποβλήτων μέσω του εγγράφου που περιέχεται στο παράρτημα VII;

4)

Σε περίπτωση καταφατικής απαντήσεως στο τρίτο ερώτημα, επηρεάζεται ο βαθμός του περιορισμού από την κατά περίπτωση στάθμιση συμφερόντων (εμπορικών συμφερόντων αφενός και προστασίας του περιβάλλοντος αφετέρου);»

Επί των προδικαστικών ερωτημάτων

26

Το αιτούν δικαστήριο εκκινεί από τη βάση ότι το άρθρο 18, παράγραφος 1, του κανονισμού 1013/2006 επιβάλλει καταρχήν στο πρόσωπο που οργανώνει τη μεταφορά αποβλήτων τα οποία εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της εν λόγω διατάξεως την υποχρέωση να συμπληρώνει πλήρως το έγγραφο μεταφοράς και να το διαβιβάζει στον παραλήπτη της μεταφοράς, προκειμένου αυτός να το υπογράψει και να το φυλάξει. Η υποχρέωση αυτή προϋποθέτει ότι είναι γνωστή η ταυτότητα του παραγωγού των αποβλήτων στον παραλήπτη της μεταφοράς, πράγμα που ενέχει εν δυνάμει αρνητικές συνέπειες για τους ευρισκόμενους στην κατάσταση της Interseroh μεσάζοντες εμπόρους, όπως οι περιγραφόμενες στις σκέψεις 20 και 21 της παρούσας αποφάσεως.

27

Το αιτούν δικαστήριο ζητεί να διευκρινισθεί αν υπό τις εν λόγω περιστάσεις μεσάζων έμπορος όπως η προσφεύγουσα, που οργανώνει μεταφορές αποβλήτων, μπορεί λυσιτελώς να επικαλεστεί είτε το άρθρο 18, παράγραφος 4, του κανονισμού 1013/2006, που επιτρέπει την εμπιστευτική μεταχείριση των δεδομένων υπό ορισμένες συνθήκες, είτε, εναλλακτικώς, γενική αρχή του δικαίου της Ένωσης, όπως η αρχή της προστασίας του επιχειρηματικού απορρήτου, προκειμένου να αποφύγει να γνωστοποιήσει την ταυτότητα του παραγωγού των αποβλήτων στον παραλήπτη της μεταφοράς μέσω του εγγράφου μεταφοράς.

28

Από την αίτηση εκδόσεως προδικαστικής αποφάσεως καθώς και τις παρατηρήσεις που υποβλήθηκαν στο Δικαστήριο προκύπτει ότι το σύνολο των επίδικων μεταφορών αφορά πρώτες ύλες, όπως μέταλλα διαφορετικής ποιότητας που αγοράζονται και μεταπωλούνται από τον μεσάζοντα και τα οποία συνιστούν απόβλητα εμπίπτοντα στον «πράσινο» κατάλογο σχετικά με τα μη επικίνδυνα απόβλητα.

Όσον αφορά το πρώτο, τρίτο και τέταρτο ερώτημα

29

Με το πρώτο, τρίτο και τέταρτο ερώτημα, τα οποία είναι σκόπιμο να εξετασθούν από κοινού, το αιτούν δικαστήριο ζητεί να διευκρινισθεί, κατ’ ουσία, αν το άρθρο 18, παράγραφος 4, του κανονισμού 1013/2006 έχει την έννοια ότι επιτρέπει σε μεσάζοντα έμπορο που οργανώνει μεταφορά αποβλήτων να μην γνωστοποιήσει την ταυτότητα του παραγωγού των αποβλήτων στον παραλήπτη της μεταφοράς οσάκις η ως άνω μη γνωστοποίηση είναι απαραίτητη για την προστασία του επιχειρηματικού απορρήτου του μεσάζοντος.

30

Το άρθρο 18, παράγραφος 4, του κανονισμού 1013/2006 ορίζει ότι η μεταχείριση των πληροφοριών που αναφέρονται στην παράγραφο 1 του εν λόγω άρθρου είναι εμπιστευτική, «όπου αυτό απαιτείται από την κοινοτική και την εθνική νομοθεσία».

31

Όσον αφορά την ταυτότητα των προσώπων που ενδέχεται να υπέχουν τις υποχρεώσεις εμπιστευτικότητας στις οποίες παραπέμπει το άρθρο 18, παράγραφος 4, του κανονισμού 1013/2006, από τη γραμματική και συστηματική ερμηνεία της εν λόγω διατάξεως προκύπτει ότι με τις υποχρεώσεις εμπιστευτικότητας στις οποίες αυτή παραπέμπει βαρύνονται όσοι έχουν στην κατοχή τους τις συγκεκριμένες πληροφορίες, μεταξύ των οποίων συγκαταλέγονται τόσο οι αρχές αποστολής και προορισμού όσο και το σύνολο των φυσικών ή νομικών προσώπων που μετέχουν στη μεταφορά των αποβλήτων.

32

Ειδικότερα, από το γράμμα του άρθρου 18, παράγραφος 4, του κανονισμού 1013/2006 δεν προκύπτει καμία διαφοροποίηση μεταξύ των προσώπων που ενδέχεται να έχουν στην κατοχή τους τις επίμαχες πληροφορίες και κυρίως δεν παραπέμπει στο άρθρο 18, παράγραφος 3, του κανονισμού 1013/2006, το οποίο αφορά ειδικώς τις δημόσιες αρχές.

33

Εντούτοις, από το άρθρο 18 του κανονισμού 1013/2006 συνάγεται ότι οι προβλεπόμενες στην παράγραφο 4 του ως άνω άρθρου υποχρεώσεις εμπιστευτικότητας δεν είναι δυνατό να αντιταχθούν στη μεταξύ των μετεχόντων στη μεταφορά επιχειρήσεων διαβίβαση των πληροφοριών που αναφέρονται στο παράρτημα VII του εν λόγω κανονισμού.

34

Αφενός, το άρθρο 18, παράγραφος 1, στοιχείο αʹ, του κανονισμού 1013/2006 επιβάλλει τη σύνταξη εγγράφου μεταφοράς που υποχρεωτικώς συνοδεύει κάθε μεταφορά αποβλήτων επί των οποίων τυγχάνει εφαρμογής η εν λόγω διάταξη. Ο διοργανωτής τέτοιου είδους μεταφοράς υποχρεούται, ως εκ τούτου, να συμπληρώνει, μεταξύ άλλων, το πεδίο 6 του εγγράφου μεταφοράς που προβλέπει το παράρτημα VII του εν λόγω κανονισμού, στο οποίο πρέπει να αναγράφεται το όνομα του παραγωγού των αποβλήτων.

35

Αφετέρου, το άρθρο 18, παράγραφος 1, στοιχείο βʹ, του κανονισμού 1013/2006 προβλέπει ότι το έγγραφο μεταφοράς πρέπει να υπογράφεται από τον διοργανωτή και τον παραλήπτη της μεταφοράς των αποβλήτων, ενώ το άρθρο 20, παράγραφος 2, του εν λόγω κανονισμού επιβάλλει στον διοργανωτή και τον παραλήπτη να φυλάσσουν τις πληροφορίες που προβλέπει το άρθρο 18, παράγραφος 1, του εν λόγω κανονισμού κατά τη διάρκεια τουλάχιστον τριών ετών υπολογιζόμενων από την ημερομηνία ενάρξεως της μεταφοράς.

36

Οι διατάξεις αυτές έχουν εκ των πραγμάτων ως συνέπεια ότι ο παραλήπτης της μεταφοράς λαμβάνει το σύνολο των πληροφοριών που περιέχονται στο έγγραφο της μεταφοράς και λαμβάνει επομένως γνώση της ταυτότητας του παραγωγού των αποβλήτων, ο οποίος ταυτοποιείται, όπως επιτάσσει το παράρτημα VII του ίδιου κανονισμού, στο πεδίο 6 του εν λόγω εγγράφου.

37

Τυχόν υποχρέωση εμπιστευτικής μεταχειρίσεως δυνάμει του άρθρου 18, παράγραφος 4, του κανονισμού 1013/2006 στερείται εν προκειμένω σημασίας, εφόσον, όπως επισήμανε, κατ’ ουσία, ο γενικός εισαγγελέας στο σημείο 50 των προτάσεών του, υποχρέωση εμπιστευτικής μεταχειρίσεως των περιεχόμενων στο έγγραφο μεταφοράς πληροφοριών ανακύπτει μόνον μετά τη σύνταξη και τη διαβίβαση του εν λόγω εγγράφου. Το άρθρο 18, παράγραφος 4, του κανονισμού 1013/2006 τυγχάνει εφαρμογής μόνον εφόσον οι πληροφορίες έχουν προηγουμένως αναγραφεί στο έγγραφο του παραρτήματος VII του κανονισμού, σύμφωνα με τις επιταγές της παραγράφου 1 του ιδίου άρθρου, ερμηνευόμενου σε συνδυασμό με το παράρτημα VII του εν λόγω κανονισμού.

38

Επομένως, και όπως επισήμανε ο γενικός εισαγγελέας στο σημείο 64 των προτάσεών του, τέτοιου είδους υποχρεώσεις εμπιστευτικότητας αφορούν αποκλειστικώς τις σχέσεις που διατηρούν με τρίτους ως προς τη μεταφορά τα πρόσωπα που έχουν πρόσβαση στο έγγραφο μεταφοράς, ήτοι οι αρμόδιες διοικητικές αρχές και τα πρόσωπα που μετέχουν στη μεταφορά αυτή.

39

Η ερμηνεία αυτή ενισχύεται από το γράμμα του άρθρου 18, παράγραφος 4, του κανονισμού 1013/2006, το οποίο προβλέπει ρητώς την «εμπιστευτική μεταχείριση» των πληροφοριών που αναφέρονται στο έγγραφο μεταφοράς και όχι τυχόν εξαίρεση από την υποχρέωση αναγραφής όλων των απαιτούμενων πληροφοριών στο έγγραφο μεταφοράς. Ενισχύεται επίσης από την υποσημείωση της σελίδας 3 του παραρτήματος VII του κανονισμού αυτού, που υπογραμμίζει ότι είναι υποχρεωτική η παροχή πληροφοριών σχετικά με τον παραγωγό ή τον συλλέκτη, οσάκις το πρόσωπο που οργανώνει τη μεταφορά δεν είναι ο παραγωγός ή ο συλλέκτης.

40

Σκόπιμο είναι, επομένως, να δοθεί στο πρώτο, τρίτο και τέταρτο ερώτημα η απάντηση ότι το άρθρο 18, παράγραφος 4, του κανονισμού 1013/2006 έχει την έννοια ότι δεν επιτρέπει σε μεσάζοντα έμπορο που οργανώνει μεταφορά αποβλήτων να μην γνωστοποιήσει την ταυτότητα του παραγωγού των αποβλήτων στον παραλήπτη της μεταφοράς, όπως προβλέπει η παράγραφος 1 του εν λόγω άρθρου, ερμηνευόμενου σε συνδυασμό με το παράρτημα VII του εν λόγω κανονισμού, οσάκις η εν λόγω παράλειψη γνωστοποιήσεως είναι απαραίτητη για την προστασία του επιχειρηματικού απορρήτου του μεσάζοντος εμπόρου.

Όσον αφορά το δεύτερο ερώτημα

41

Το δεύτερο ερώτημα τίθεται αποκλειστικώς για την περίπτωση που κριθεί ότι το άρθρο 18, παράγραφος 4, του κανονισμού 1013/2006 δεν επιτρέπει σε μεσάζοντα έμπορο που οργανώνει μεταφορά αποβλήτων να μην γνωστοποιήσει την ταυτότητα του παραγωγού των αποβλήτων στον παραλήπτη της μεταφοράς. Το αιτούν δικαστήριο επισημαίνει ότι ο Θεμελιώδης Νόμος κατοχυρώνει, όπως εκτέθηκε στη σκέψη 13 της παρούσας αποφάσεως, την προστασία του επιχειρηματικού απορρήτου, το οποίο καλύπτει, μεταξύ άλλων, τις πηγές εφοδιασμού επιχειρήσεως. Δεν υπήρχε εφαρμοστέα εθνική διάταξη που να επιτρέπει τον περιορισμό των επίμαχων θεμελιωδών δικαιωμάτων. Ζητεί να διευκρινισθεί, υπό τις συνθήκες αυτές, αν το επιχειρηματικό απόρρητο προστατεύεται από το πρωτογενές δίκαιο της Ένωσης, το οποίο ενδεχομένως περιορίζει το πεδίο εφαρμογής του άρθρου 18, παράγραφος 1, του κανονισμού 1013/2006.

42

Συνεπώς, πρέπει να θεωρηθεί ότι με το ερώτημά του το αιτούν δικαστήριο ζητεί, κατ’ ουσίαν, να διευκρινισθεί αν το άρθρο 18, παράγραφος 1, του κανονισμού 1013/2006 έχει την έννοια ότι στο πλαίσιο μεταφοράς αποβλήτων που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της διατάξεως αυτής επιβάλλει στον μεσάζοντα έμπορο την υποχρέωση να συμπληρώνει το πεδίο 6 του εγγράφου μεταφοράς και να το διαβιβάζει στον παραλήπτη, χωρίς να είναι δυνατό να περιορισθεί η έκταση της υποχρεώσεως αυτής από το δικαίωμα προστασίας του επιχειρηματικού απορρήτου.

43

Συναφώς, τα άρθρα 15, παράγραφος 1, 16 και 17 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης κατοχυρώνουν, αντιστοίχως, το δικαίωμα κάθε προσώπου να εργάζεται και να ασκεί επάγγελμα, το οποίο επιλέγει και αποδέχεται ελεύθερα, την επιχειρηματική ελευθερία και το δικαίωμα ιδιοκτησίας. Επιπλέον, τόσο η ελεύθερη άσκηση επαγγελματικής δραστηριότητας όσο και το δικαίωμα ιδιοκτησίας περιλαμβάνονται, κατά πάγια νομολογία, στις γενικές αρχές του δικαίου της Ένωσης (βλ. αποφάσεις της 5ης Οκτωβρίου 1994, C-280/93, Γερμανία κατά Συμβουλίου, Συλλογή 1994, σ. I-4973, σκέψη 78, της 10ης Ιουλίου 2003, C-20/00 και C-64/00, Booker Aquaculture και Hydro Seafood, Συλλογή 2003, σ. I-7411, σκέψη 68, της 12ης Ιουλίου 2005, C-154/04 και C-155/04, Alliance for Natural Health κ.λπ., Συλλογή 2005, σ. I-6451, σκέψη 126, καθώς και της 6ης Δεκεμβρίου 2005, C-453/03, C-11/04, C-12/04 και C-194/04, ABNA κ.λπ., Συλλογή 2005, σ. I-10423, σκέψη 87). Εξάλλου, η προστασία του επιχειρηματικού απορρήτου συνιστά, όπως επίσης προκύπτει από πάγια νομολογία, γενική αρχή του δικαίου της Ένωσης (βλ. απόφαση της 14ης Φεβρουαρίου 2008, C-450/06, Varec, C-450/06, Συλλογή 2008, σ. I-581, σκέψη 49 και εκεί παρατιθέμενη νομολογία).

44

Εντούτοις, επισημαίνεται ότι, ακόμη και αν υποτεθεί ότι η υποχρέωση να μην γνωστοποιείται η ταυτότητα του παραγωγού των αποβλήτων στον παραλήπτη της μεταφοράς συνιστά προσβολή της προστασίας του επιχειρηματικού απορρήτου των μεσαζόντων εμπόρων, τέτοιου είδους διαπίστωση δεν συνεπάγεται περιορισμό του πεδίου εφαρμογής διατάξεως του παράγωγου δικαίου που είναι σαφής και απαλλαγμένη αιρέσεων.

45

Όπως εκτέθηκε στις σκέψεις 33 έως 40 της παρούσας αποφάσεως, ο μηχανισμός διοικητικού ελέγχου που προβλέπει το άρθρο 18 του κανονισμού 1013/2006 συνεπάγεται εκ των πραγμάτων ότι η ταυτότητα του παραγωγού των αποβλήτων περιέρχεται στη γνώση του παραλήπτη της μεταφοράς και ότι καμία εξαίρεση δεν μπορεί να συναχθεί από το γράμμα του εν λόγω κανονισμού.

46

Υπ’ αυτές τις περιστάσεις, τυχόν μη δικαιολογημένη προσβολή της προστασίας του επιχειρηματικού απορρήτου, ακόμη και αν μπορούσε να αποδειχθεί, θα περιόριζε το πεδίο εφαρμογής του άρθρου 18 του κανονισμού 1013/2006, αλλά θα αποτελούσε στοιχείο αμφισβητήσεως του κύρους της εν λόγω διατάξεως. Όμως, το αιτούν δικαστήριο δεν υπέβαλε στο Δικαστήριο ερώτημα σχετικά με το κύρος του άρθρου 18 του κανονισμού 1013/2006, ούτε το αμφισβήτησε συναφώς, το δε Δικαστήριο δεν έχει στη διάθεσή του επαρκή πραγματικά στοιχεία προκειμένου να μπορέσει να εκτιμήσει το κύρος της εν λόγω διατάξεως.

47

Επομένως, στο δεύτερο ερώτημα πρέπει να δοθεί η απάντηση ότι το άρθρο 18, παράγραφος 1, του κανονισμού 1013/2006 έχει την έννοια ότι, στο πλαίσιο μεταφοράς αποβλήτων που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της διατάξεως αυτής, επιβάλλει στον μεσάζοντα έμπορο την υποχρέωση να συμπληρώνει το πεδίο 6 του εγγράφου μεταφοράς και να το διαβιβάζει στον παραλήπτη, χωρίς να είναι δυνατό να περιορισθεί η έκταση της υποχρεώσεως αυτής από το δικαίωμα προστασίας του επιχειρηματικού απορρήτου.

Επί των δικαστικών εξόδων

48

Δεδομένου ότι η παρούσα διαδικασία έχει ως προς τους διαδίκους της κύριας δίκης τον χαρακτήρα παρεμπίπτοντος που ανέκυψε ενώπιον του εθνικού δικαστηρίου, σ’ αυτό εναπόκειται να αποφανθεί επί των δικαστικών εξόδων. Τα έξοδα στα οποία υποβλήθηκαν όσοι υπέβαλαν παρατηρήσεις στο Δικαστήριο, πλην των ως άνω διαδίκων, δεν αποδίδονται.

 

Για τους λόγους αυτούς, το Δικαστήριο (τέταρτο τμήμα) αποφαίνεται:

 

1)

Το άρθρο 18, παράγραφος 4, του κανονισμού (ΕΚ) 1013/2006 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 14ηςς Ιουνίου 2006, για τις μεταφορές αποβλήτων, όπως τροποποιήθηκε από τον κανονισμό (EΚ) 308/2009 της Επιτροπής, της 15ης Απριλίου 2009, έχει την έννοια ότι δεν επιτρέπει σε μεσάζοντα έμπορο που οργανώνει μεταφορά αποβλήτων να μην γνωστοποιήσει την ταυτότητα του παραγωγού των αποβλήτων στον παραλήπτη της μεταφοράς, όπως προβλέπει η παράγραφος 1 του εν λόγω άρθρου, ερμηνευόμενου σε συνδυασμό με το παράρτημα VII του εν λόγω κανονισμού, οσάκις η εν λόγω παράλειψη γνωστοποιήσεως είναι απαραίτητη για την προστασία του επιχειρηματικού απορρήτου του μεσάζοντος εμπόρου.

 

2)

Το άρθρο 18, παράγραφος 1, του κανονισμού 1013/2006, όπως τροποποιήθηκε από τον κανονισμό 308/2009, έχει την έννοια ότι στο πλαίσιο μεταφοράς αποβλήτων που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της διατάξεως αυτής επιβάλλει στον μεσάζοντα έμπορο την υποχρέωση να συμπληρώνει το πεδίο 6 του εγγράφου του παραρτήματος VII του κανονισμού 1013/2006, όπως τροποποιήθηκε από τον κανονισμό (EΚ) 308/2009, και να το διαβιβάζει στον παραλήπτη, χωρίς να είναι δυνατό να περιορισθεί η έκταση της υποχρεώσεως αυτής από το δικαίωμα προστασίας του επιχειρηματικού απορρήτου.

 

(υπογραφές)


( *1 ) Γλώσσα διαδικασίας: η γερμανική.

Top