62002J0323

Στην υπόθεση C-323/02,

Επιτροπή των Ευρωπαϋκών Κοινοτήτων, εκπροσωπούμενη από τον H. Stψvlbaek, επικουρούμενο από τον δικηγόρο E. Cabau, με τόπο επιδόσεων στο Λουξεμβούργο,

ενάγουσα,

κατά

Hydrowatt SARL, με έδρα τη Lyon (Γαλλία),

εναγoμένης,

που έχει ως αντικείμενο αγωγή την οποία άσκησε η Επιτροπή δυνάμει του άρθρου 238 ΕΚ με αίτημα την επιστροφή του υπολοίπου της προκαταβολής που κατέβαλε η ενάγουσα στην εναγομένη στο πλαίσιο της συμβάσεως ΗΥ 134/87 FR, περί υλοποιήσεως ενός σχεδίου το οποίο τυγχάνει ενισχύσεως βάσει του κανονισμού (ΕΟΚ) 3640/85 του Συμβουλίου, της 20ής Δεκεμβρίου 1985, για την προαγωγή, μέσω χρηματοδοτικής ενίσχυσης, σχεδίων επίδειξης και προτύπων βιομηχανικών σχεδίων στον ενεργειακό τομέα (ΕΕ L 350, σ. 29),

ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ

(πρώτο τμήμα),

συγκείμενο από τους M. Wathelet, πρόεδρο τμήματος, P. Jann (εισηγητή) και A. Rosas, δικαστές,

γενικός εισαγγελέας: A. Tizzano

γραμματέας: R. Grass

έχοντας υπόψη την έκθεση τoυ εισηγητή δικαστή,

έχοντας αποφασίσει, αφού άκουσε τον γενικό εισαγγελέα, την εκδίκαση της υποθέσεως χωρίς την ανάπτυξη προτάσεων,

εκδίδει την ακόλουθη

Απόφαση

1 Με δικόγραφο που κατέθεσε στη Γραμματεία του Δικαστηρίου στις 16 Σεπτεμβρίου 2002, η Επιτροπή των Ευρωπαϋκών Κοινοτήτων άσκησε, δυνάμει ρήτρας διαιτησίας συνομολογηθείσας βάσει του άρθρου 238 ΕΚ, αγωγή με την οποία ζητεί να υποχρεωθεί η εταιρία Hydrowatt SARL (στο εξής: Hydrowatt) να της επιστρέψει το οφειλόμενο υπόλοιπο, ύψους 25 109 ευρώ, προκαταβολής 37 109 ευρώ, προσαυξημένο με τόκους 23 422,91 ευρώ. Η προκαταβολή αυτή χορηγήθηκε στο πλαίσιο χρηματοδοτήσεως διεπομένης από τη σύμβαση ΗΥ 134/87 FR (στο εξής: σύμβαση), την οποία η ενάγουσα κατήγγειλε λόγω μη εκπληρώσεως, εκ μέρους της εναγομένης, των συμβατικών της υποχρεώσεων.

Τα πραγματικά περιστατικά και το νομικό πλαίσιο της διαφοράς

2 Με απόφαση της 29ης Οκτωβρίου 1987, η οποία εκδόθηκε κατ' εφαρμογήν του κανονισμού (ΕΟΚ) 3640/85 του Συμβουλίου, της 20ής Δεκεμβρίου 1985, για την προαγωγή, μέσω χρηματοδοτικής ενίσχυσης, σχεδίων επίδειξης και προτύπων βιομηχανικών σχεδίων στον ενεργειακό τομέα (ΕΕ L 350, σ. 291), η Επιτροπή χορήγησε στην Hydrowatt επιδότηση για την υλοποίηση ενός σχεδίου με την ονομασία «Νέο ηλεκτροπαραγωγό ζεύγος με τουρμπίνα και γεννήτρια προσαρμοσμένο σε υδατόπτωση μικρού ύψους».

3 Στις 8 Νοεμβρίου 1989, η Επιτροπή συνήψε με την Hydrowatt τη σύμβαση περί υλοποιήσεως του ως άνω σχεδίου.

4 Το άρθρο 4.3.2 της συμβάσεως προβλέπει τα εξής:

«Εντός τριών μηνών από την υπογραφή της συμβάσεως και, εν συνεχεία, προ της λήξεως κάθε εξαμηνιαίας περιόδου, ο αντισυμβαλλόμενος υποβάλλει στην Επιτροπή, υπό τη μορφή χωριστών εγγράφων:

- μια λεπτομερή ενδιάμεση έκθεση [...] σχετικά με την πρόοδο των εργασιών, τα αποτελέσματα που έχουν επιτευχθεί και την ενδεχόμενη κατάθεση αιτήσεων για τη χορήγηση διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας,

- [...].»

5 Το άρθρο 8 της συμβάσεως προβλέπει τα εξής:

«Η Επιτροπή μπορεί να κηρύξει αυτοδικαίως λυθείσα την παρούσα σύμβαση σε περίπτωση μη εκπληρώσεως, εκ μέρους του αντισυμβαλλομένου, μιας από τις υποχρεώσεις που αυτός υπέχει από την παρούσα σύμβαση και, ιδίως, σε περίπτωση μη τηρήσεως των διατάξεων του άρθρου 4.3. Η καταγγελία αυτή παράγει τα αποτελέσματά της κατόπιν οχλήσεως, που κοινοποιείται με συστημένη επιστολή με απόδειξη παραλαβής, και εφόσον δεν επακολούθησε εκτέλεση της συμβάσεως εντός προθεσμίας ενός μηνός.

[...]

Στις περιπτώσεις που μνημονεύονται στις δύο προηγούμενες παραγράφους, τα καταβληθέντα ως οικονομική ενίσχυση ποσά πρέπει να επιστραφούν αμέσως από τον αντισυμβαλλόμενο στην Επιτροπή, πλέον τόκων υπολογιζομένων από την ημερομηνία εισπράξεως των εν λόγω ποσών. Ωστόσο, η Επιτροπή μπορεί να λάβει υπόψη ενδεχόμενες εργασίες που έχουν καταλήξει σε συγκεκριμένο αποτέλεσμα, σύμφωνα με το πρόγραμμα εργασιών που περιέχεται στο παράρτημα Ι της συμβάσεως. Ισχύει το επιτόκιο που εφαρμόζει το Ευρωπαϋκό Ταμείο Νομισματικής Συνεργασίας για τις πράξεις του σε ECU, το οποίο δημοσιεύεται την πρώτη εργάσιμη ημέρα κάθε μήνα.»

6 Σύμφωνα με το άρθρο 13 της συμβάσεως, τα συμβαλλόμενα μέρη συμφώνησαν να υποβάλουν στο Δικαστήριο των Ευρωπαϋκών Κοινοτήτων όλες τις ενδεχόμενες διαφορές ως προς το κύρος, την ερμηνεία και την εκτέλεση της συμβάσεως, η οποία, σύμφωνα με το άρθρο 14, διέπεται από το γαλλικό δίκαιο.

7 Σύμφωνα με το παράρτημα Ι της συμβάσεως, το σχέδιο χωριζόταν σε πέντε στάδια (μελέτες και φάκελος εγκρίσεως, μελέτες πολιτικού μηχανικού, εργασίες πολιτικού μηχανικού, υλικά και εγκατάσταση, καθώς και υποδοχή και έλεγχος), από τα οποία μόνον τα δύο τελευταία ήσαν επιλέξιμα, σύμφωνα με τον πίνακα 2 του ως άνω παραρτήματος, για κοινοτική χρηματοδοτική ενίσχυση. Κατά το εν λόγω παράρτημα, οι εργασίες επρόκειτο να αρχίσουν την 1η Νοεμβρίου 1989 και να ολοκληρωθούν στις 30 Απριλίου 1991.

8 Στις 8 Δεκεμβρίου 1989, η Επιτροπή κατέβαλε, σύμφωνα με το παράρτημα ΙΙ, μέρος Ι, παράγραφος 1, στοιχείο αα, της συμβάσεως, στην Hydrowatt, ως προκαταβολή, ποσό 37 109 ECU.

9 Δεδομένου ότι, μετά τη λήξη της ταχθείσας με τη σύμβαση τρίμηνης προθεσμίας, η Επιτροπή δεν έλαβε καμία έκθεση εκ μέρους της Hydrowatt, απηύθυνε, με έγγραφο της 21ης Μαρτίου 1990, στην Hydrowatt σχετική υπόμνηση. Η Hydrowatt απάντησε, με έγγραφο της 18ης Ιουνίου 1990, ζητώντας να της χορηγηθεί προθεσμία μέχρι τις 12 Ιουλίου 1990.

10 Εφόσον δεν είχε λάβει καμία έκθεση, η Επιτροπή όχλησε την Hydrowatt, με συστημένη επιστολή με απόδειξη παραλαβής της 1ης Αυγούστου 1991, ζητώντας από την εν λόγω εταιρία να της υποβάλει έκθεση εντός προθεσμίας ενός μηνός, επί ποινή καταγγελίας της συμβάσεως.

11 Ελλείψει απαντήσεως εκ μέρους της Hydrowatt, η Επιτροπή διαπίστωσε, με συστημένη επιστολή με απόδειξη παραλαβής της 24ης Ιανουαρίου 1992, τη λύση της συμβάσεως και ζήτησε την απόδοση της καταβληθείσας προκαταβολής, πλέον των συμβατικών τόκων.

12 Στις 6 Φεβρουαρίου 1992, η Hydrowatt, αναφερόμενη στις επιστολές της Επιτροπής της 1ης Αυγούστου 1991 και της 24ης Ιανουαρίου 1992, υπέβαλε στην Επιτροπή έκθεση, στην οποία η εν λόγω εταιρία αναφέρθηκε στην ύπαρξη «διοικητικών δυσχερειών για τη χορήγηση, εκ μέρους της νομαρχίας, αδείας λειτουργίας της εκμεταλλεύσεως» και «δυσχερειών τεχνικής φύσεως σε σχέση με τον κατασκευαστή της τουρμπίνας».

13 Με έγγραφα της 21ης Οκτωβρίου 1992 και της 8ης Φεβρουαρίου 1993, η Επιτροπή ζήτησε εκ νέου την απόδοση της προκαταβολής. Στις 6 Απριλίου 1993, η Hydrowatt κατέβαλε ποσό 12 000 ECU.

14 Με έγγραφο της 6ης Νοεμβρίου 1996, η Επιτροπή όχλησε την Hydrowatt, ζητώντας από την εν λόγω εταιρία να της καταβάλει το υπόλοιπο. Το έγγραφο αυτό επεστράφη στην Επιτροπή μέσω της ταχυδρομικής υπηρεσίας. Έτσι προέκυψε ότι η έδρα της εταιρίας Hydrowatt είχε μεταφερθεί.

15 Κατόπιν έρευνας που διεξήγαγε στις γραμματείες των γαλλικών tribunaux de commerce, η Επιτροπή ανεκάλυψε τη νέα έδρα της εταιρίας Hydrowatt και της απηύθυνε, στις 10 Ιουλίου 1997 και στις 5 Φεβρουαρίου 1998, δύο νέα έγγραφα οχλήσεως.

16 Δεδομένου ότι η Hydrowatt δεν έδωσε συνέχεια ούτε στα ως άνω έγγραφα ούτε σε μεταγενέστερο έγγραφο που της απηύθυνε η Επιτροπή στις 19 Νοεμβρίου 2001, η Επιτροπή άσκησε την παρούσα προσφυγή.

Η ενώπιον του Δικαστηρίου διαδικασία

17 Το δικόγραφο αγωγής της Επιτροπής κοινοποιήθηκε προσηκόντως στην Hydrowatt. Δεδομένου ότι η Hydrowatt δεν υπέβαλε υπόμνημα αντικρούσεως εντός της ταχθείσας προθεσμίας, η Επιτροπή ζήτησε από το Δικαστήριο να της επιδικάσει τα αιτήματά της, σύμφωνα με το άρθρο 94, παράγραφος 1, του Κανονισμού Διαδικασίας.

18 Συναφώς, επιβάλλεται όντως η διαπίστωση ότι η Hydrowatt δεν υπέβαλε εμπροθέσμως υπόμνημα αντικρούσεως, υπό την έννοια του άρθρου 40, παράγραφος 1, του Κανονισμού Διαδικασίας. Επομένως, το Δικαστήριο πρέπει να δικάσει ερήμην. Δεδομένου ότι το παραδεκτό της αγωγής ουδόλως αμφισβητείται, εναπόκειται στο Δικαστήριο, σύμφωνα με το άρθρο 94, παράγραφος 2, του Κανονισμού Διαδικασίας, να εξακριβώσει αν τα αιτήματα της ενάγουσας είναι βάσιμα.

Επί της λύσεως της συμβάσεως και της επιστροφής του υπολοίπου της προκαταβολής

19 Το άρθρο 8, πρώτο εδάφιο, της συμβάσεως ορίζει ότι, σε περίπτωση μη εκπληρώσεως, εκ μέρους του αντισυμβαλλομένου, μιας από τις υποχρεώσεις που αυτός υπέχει, ιδίως σε περίπτωση μη εκπληρώσεως της προβλεπόμενης από το άρθρο 4.3 υποχρεώσεως να υποβάλει ο αντισυμβαλλόμενος περιοδική έκθεση, η Επιτροπή μπορεί, κατόπιν οχλήσεως του αντισυμβαλλομένου, να θεωρήσει τη σύμβαση λυθείσα αν, έναν μήνα μετά την όχληση, συνεχίζεται η μη εκτέλεση της συμβάσεως. Η όχληση πρέπει να κοινοποιηθεί με συστημένη επιστολή με απόδειξη παραλαβής.

20 Σύμφωνα με το άρθρο 4.3.2 της συμβάσεως, ο αντισυμβαλλόμενος οφείλει να υποβάλει στην Επιτροπή, εντός τριών μηνών από την υπογραφή της συμβάσεως και εν συνεχεία ανά εξάμηνο, λεπτομερή ενδιάμεση έκθεση σχετικά με την πρόοδο των εργασιών, καθώς και κατάσταση των πραγματοποιηθεισών δαπανών.

21 Δεδομένου ότι η σύμβαση υπεγράφη στις 8 Νοεμβρίου 1989, η προθεσμία για την υποβολή εκ μέρους της Hydrowatt της πρώτης εκθέσεως άρχισε να τρέχει από την ως άνω ημερομηνία.

22 Από τα πληροφοριακά στοιχεία που παρέσχε η Επιτροπή προκύπτει ότι η Hydrowatt δεν υπέβαλε έκθεση εντός της ταχθείσας με τη σύμβαση προθεσμίας. Επιπλέον, κληθείσα από την Επιτροπή να εκπληρώσει την υποχρέωσή της, η Hydrowatt περιορίστηκε να ζητήσει, με έγγραφο της 18ης Ιουνίου 1990, να της χορηγηθεί συμπληρωματική προθεσμία μέχρι τις 12 Ιουλίου 1990. Μετά τη λήξη της εν λόγω προθεσμίας, η Hydrowatt εξακολουθούσε να μην έχει υποβάλει έκθεση.

23 Κατά συνέπεια, ορθώς η Επιτροπή όχλησε τη Hydrowatt, με συστημένη επιστολή με απόδειξη παραλαβής της 1ης Αυγούστου 1991, ζητώντας από την εν λόγω εταιρία να εκπληρώσει την υποχρέωσή της εντός προθεσμίας ενός μηνός. Επίσης, δεδομένου ότι η Hydrowatt δεν συμμορφώθηκε προς την ως άνω όχληση, ορθώς η Επιτροπή διαπίστωσε, με συστημένη επιστολή με απόδειξη παραλαβής της 24ης Ιανουαρίου 1992, τη λύση της συμβάσεως.

24 Δεν ασκεί επιρροή το γεγονός ότι η Hydrowatt, αναφερόμενη στις επιστολές της Επιτροπής της 1ης Αυγούστου 1991 και της 24ης Ιανουαρίου 1992, υπέβαλε στην Επιτροπή, στις 6 Φεβρουαρίου 1992, έκθεση που περιελάμβανε διευκρινίσεις ως προς τις καθυστερήσεις κατά την υλοποίηση του σχεδίου. Συγκεκριμένα, κατά την ημερομηνία υποβολής της εν λόγω εκθέσεως, η σύμβαση είχε ήδη λυθεί. Επιπλέον, έστω και αν οι διοικητικές και οι τεχνικές δυσχέρειες, στις οποίες αναφερόταν η ως άνω έκθεση, ήσαν ίσως ικανές να δικαιολογήσουν, εάν είχε γίνει εγκαίρως επίκλησή τους, την ύπαρξη καθυστερήσεων κατά την εκτέλεση του σχεδίου, δεν μπορούσε βεβαίως να γίνει επίκληση των εν λόγω δυσχερειών για να δικαιολογηθεί η παράβαση της υποχρεώσεως υποβολής εκθέσεως εντός της ταχθείσας με τη σύμβαση προθεσμίας.

25 Σύμφωνα με το άρθρο 8, τρίτο εδάφιο, της συμβάσεως, στην περίπτωση που η Επιτροπή κηρύξει αυτοδικαίως λυθείσα τη σύμβαση, ο αντισυμβαλλόμενος επιστρέφει αμέσως στην Επιτροπή τα καταβληθέντα ως οικονομική ενίσχυση ποσά.

26 Στην ίδια διάταξη διευκρινίζεται ότι η Επιτροπή μπορεί, ωστόσο, να λάβει υπόψη εργασίες που έχουν καταλήξει σε συγκεκριμένο αποτέλεσμα, σύμφωνα με το πρόγραμμα εργασιών που περιέχεται στο παράρτημα Ι της συμβάσεως.

27 Επομένως, η απαίτηση της Επιτροπής να της επιστραφεί το σύνολο της προκαταβολής εμπίπτει στην άσκηση της εξουσίας εκτιμήσεως που αυτή διαθέτει εν προκειμένω.

28 Κατά συνέπεια, πρέπει να γίνουν δεκτά τα αιτήματα της Επιτροπής όσον αφορά την επιστροφή του υπολοίπου της προκαταβολής που κατέβαλε η Επιτροπή.

Επί των τόκων

29 Σύμφωνα με το άρθρο 8, τρίτο εδάφιο, της συμβάσεως, τα ποσά που πρέπει να επιστραφούν προσαυξάνονται με τόκους από την ημερομηνία εισπράξεώς τους. Στην ίδια διάταξη διευκρινίζεται ότι ισχύει το επιτόκιο που εφαρμόζει το Ευρωπαϋκό Ταμείο Νομισματικής Συνεργασίας για τις πράξεις του σε ECU, το οποίο δημοσιεύεται την πρώτη εργάσιμη ημέρα κάθε μήνα.

30 Σύμφωνα με τα πληροφοριακά στοιχεία που παρέσχε η Επιτροπή, πρέπει να θεωρηθεί ότι η Hydrowatt έλαβε προκαταβολή 37 109 ECU στις 8 Δεκεμβρίου 1989. Η Επιτροπή έλαβε, ως μερική επιστροφή, 12 000 ECU στις 6 Απριλίου 1993 και, ως εκ τούτου, προέκυψε υπόλοιπο 25 109 ECU.

31 Με το δικόγραφο της αγωγής, η Επιτροπή δεν ζήτησε τόκους μέχρι πλήρους εξοφλήσεως της οφειλής, αλλά όρισε την 30ή Ιουνίου 2002 ως την ημερομηνία μέχρι την οποία ζητεί την καταβολή συμβατικών τόκων.

32 Κατά συνέπεια, το ποσό που πρέπει να επιστρέψει η Hydrowatt στην Επιτροπή πρέπει να προσαυξηθεί με συμβατικούς τόκους, υπολογιζομένους:

- επί του ποσού των 37 109 ECU, από τις 8 Δεκεμβρίου 1989 έως τις 6 Απριλίου 1993,

- επί του ποσού των 25 109 ECU, από τις 7 Απριλίου 1993 έως τις 30 Ιουνίου 2002.

33 Κατ' εφαρμογήν του άρθρου 2, παράγραφος 1, του κανονισμού (ΕΚ) 1103/97 του Συμβουλίου, της 17ης Ιουνίου 1997, σχετικά με ορισμένες διατάξεις που αφορούν την εισαγωγή του ευρώ (ΕΕ L 162, σ. 1), η αναφορά στο ECU πρέπει να αντικατασταθεί με αναφορά στο ευρώ, με βάση τη σχέση ένα ευρώ προς ένα ECU.

34 Από τα έγγραφα που προσκόμισε η Επιτροπή προκύπτει ότι, για την περίοδο από 8 Δεκεμβρίου 1989 έως 6 Απριλίου 1993, το ύψος των τόκων, που υπολογίστηκαν επί του ποσού των 37 109 ευρώ με βάση το μηνιαίο επιτόκιο που εφαρμόζει το Ευρωπαϋκό Ταμείο Νομισματικής Συνεργασίας για τις πράξεις του σε ECU, ανερχόταν σε 12 498,5 ευρώ. Για την περίοδο από 6 Απριλίου 1993 έως 30 Ιουνίου 2002, το ύψος των τόκων, που υπολογίστηκαν επί του ποσού των 25 109 ευρώ με βάση το μηνιαίο επιτόκιο που εφαρμόζει το Ευρωπαϋκό Ταμείο Νομισματικής Συνεργασίας για τις πράξεις του σε ECU, το οποίο επιτόκιο δημοσιεύεται, από τον Αύγουστο του 1994, υπό την ονομασία επιτόκιο εφαρμοζόμενο από το ΕΤΝΣ και, εν συνεχεία, από τον Απρίλιο του 2000, υπό την ονομασία επιτόκιο εφαρμοζόμενο από την Ευρωπαϋκή Κεντρική Τράπεζα για τις κύριες πράξεις της αναχρηματοδοτήσεως, ανερχόταν σε 15 577,26 ευρώ. Επομένως, το συνολικό ποσό των τόκων που υπολογίστηκαν κατ' αυτόν τον τρόπο ανέρχεται σε 28 075,76 ευρώ.

35 Ωστόσο, κατά τον υπολογισμό των τόκων που ζητεί, η Επιτροπή εφάρμοσε, για την περίοδο από 8 Δεκεμβρίου 1989 έως 6 Απριλίου 1993, ενιαίο επιτόκιο 10,27837 %, στρογγυλοποιημένο σε 10,28 %, και, για την περίοδο από 7 Απριλίου 1993 έως 30 Ιουνίου 2002, ενιαίο επιτόκιο 4,619591 %, τα οποία αντιστοιχούν στον μέσο όρο των μηνιαίων επιτοκίων που καταγράφηκαν κατά τις ως άνω περιόδους. Σύμφωνα με τον εν λόγω υπολογισμό, το συνολικό ποσό των ληξιπροθέσμων τόκων ανέρχεται σε 12 707,04 ευρώ για την πρώτη περίοδο και σε 10 715,87 ευρώ για τη δεύτερη περίοδο, ήτοι συνολικά σε 23 442,91 ευρώ.

36 Εφόσον το ποσό αυτό είναι μικρότερο, πρέπει να γίνουν δεκτά τα αιτήματα της Επιτροπής όσον αφορά την καταβολή τόκων που ανέρχονται σε 23 442,91 ευρώ.

37 Από το σύνολο των ανωτέρω σκέψεων προκύπτει ότι η Hydrowatt πρέπει να υποχρεωθεί να καταβάλει στην Επιτροπή το ποσό των 25 109 ευρώ, πλέον συμβατικών τόκων που ανέρχονται σε 23 442,91 ευρώ.

Επί των δικαστικών εξόδων

38 Κατά το άρθρο 69, παράγραφος 2, του Κανονισμού Διαδικασίας, ο ηττηθείς διάδικος καταδικάζεται στα δικαστικά έξοδα, εφόσον υπήρχε σχετικό αίτημα του νικήσαντος διαδίκου. Δεδομένου ότι η Επιτροπή ζήτησε την καταδίκη της Hydrowatt στα δικαστικά έξοδα και ότι η Hydrowatt ηττήθηκε, πρέπει αυτή να καταδικαστεί στα δικαστικά έξοδα.

Για τους λόγους αυτούς,

ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ

(πρώτο τμήμα)

αποφασίζει:

1) Υποχρεώνει την Hydrowatt SARL να καταβάλει στην Επιτροπή των Ευρωπαϋκών Κοινοτήτων το ποσό των 25 109 ευρώ, πλέον συμβατικών τόκων που ανέρχονται σε 23 442,91 ευρώ.

2) Καταδικάζει την Hydrowatt SARL στα δικαστικά έξοδα.