61995J0312

++++

Κράτη μέλη * Υποχρεώσεις * Εκτέλεση των οδηγιών * Παράβαση * Δικαιολογία * Δεν χωρεί

(Συνθήκη ΕΚ, άρθρο 169)

Ένα κράτος μέλος δεν μπορεί να επικαλείται διατάξεις, πρακτικές ή καταστάσεις της εσωτερικής του έννομης τάξης προκειμένου να δικαιολογήσει τη μη τήρηση των υποχρεώσεων και προθεσμιών που τάσσει μια οδηγία.

Στην υπόθεση C-312/95,

Επιτροπή των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, εκπροσωπούμενη από τον Frank Benyon, νομικό σύμβουλο, με αντίκλητο στο Λουξεμβούργο τον Carlos Gomez de la Cruz, μέλος της Νομικής Υπηρεσίας, Centre Wagner, Kirchberg,

προσφεύγουσα,

κατά

Μεγάλου Δουκάτου του Λουξεμβούργου, εκπροσωπουμένου από τον Nicolas Schmit, διευθυντή της διευθύνσεως διεθνών οικονομικών υποθέσεων και συνεργασίας του Υπουργείου Εξωτερικών,

καθού,

που έχει ως αντικείμενο να αναγνωριστεί ότι το Μεγάλο Δουκάτο του Λουξεμβούργου, μη λαμβάνοντας εντός των ταχθεισών προθεσμιών τα αναγκαία μέτρα προκειμένου να συμμορφωθεί προς την οδηγία 90/219/ΕΟΚ του Συμβουλίου, της 23ης Απριλίου 1990, για την περιορισμένη χρήση γενετικώς τροποποιημένων μικροοργανισμών (ΕΕ L 117, σ. 1), και προς την οδηγία 90/220/ΕΟΚ του Συμβουλίου, της 23ης Απριλίου 1990, για τη σκόπιμη ελευθέρωση γενετικώς τροποποιημένων οργανισμών στο περιβάλλον (ΕΕ L 117, σ. 15), παρέβη τις υποχρεώσεις που υπέχει από τα άρθρα, αντιστοίχως, 22 και 23 των οδηγιών αυτών καθώς και από τα άρθρα 5 και 189 της Συνθήκης ΕΚ,

ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ (πέμπτο τμήμα),

συγκείμενο από τους J. C. Moitinho de Almeida, πρόεδρο τμήματος, L. Sevon (εισηγητή), C. Gulmann, D. A. O. Edward και M. Wathelet, δικαστές,

γενικός εισαγγελέας: A. La Pergola

γραμματέας: R. Grass

έχοντας υπόψη την έκθεση τoυ εισηγητή δικαστή,

αφού άκουσε τον γενικό εισαγγελέα που ανέπτυξε τις προτάσεις του κατά τη συνεδρίαση της 4ης Ιουλίου 1996,

εκδίδει την ακόλουθη

Απόφαση

1 Με δικόγραφο που κατέθεσε στη Γραμματεία του Δικαστηρίου στις 3 Οκτωβρίου 1995, η Επιτροπή των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων άσκησε, δυνάμει του άρθρου 169 της Συνθήκης ΕΚ, προσφυγή με αίτημα να αναγνωριστεί ότι το Μεγάλο Δουκάτο του Λουξεμβούργου, μη λαμβάνοντας εντός των ταχθεισών προθεσμιών τα αναγκαία μέτρα προκειμένου να συμμορφωθεί προς την οδηγία 90/219/ΕΟΚ του Συμβουλίου, της 23ης Απριλίου 1990, για την περιορισμένη χρήση γενετικώς τροποποιημένων μικροοργανισμών (ΕΕ L 117, σ. 1), και προς την οδηγία 90/220/ΕΟΚ του Συμβουλίου, της 23ης Απριλίου 1990, για τη σκόπιμη ελευθέρωση γενετικώς τροποποιημένων οργανισμών στο περιβάλλον (ΕΕ L 117, σ. 15), παρέβη τις υποχρεώσεις που υπέχει από τα άρθρα, αντιστοίχως, 22 και 23 των οδηγιών αυτών καθώς και από τα άρθρα 5 και 189 της Συνθήκης ΕΚ.

2 Το άρθρο 22 της οδηγίας 90/219 και το άρθρο 23 της οδηγίας 90/220 ορίζουν ότι τα κράτη μέλη όφειλαν να θέσουν σε ισχύ τις αναγκαίες νομοθετικές, κανονιστικές και διοικητικές διατάξεις προκειμένου να συμμορφωθούν προς τις οδηγίες αυτές, στην μεν πρώτη περίπτωση, το αργότερο έως τις 23 Οκτωβρίου 1991, στη δε δεύτερη, πριν από τις 23 Οκτωβρίου 1991. Αμφότερα τα άρθρα αυτά επέβαλλαν, επιπλέον, στα κράτη μέλη να ενημερώσουν αμέσως την Επιτροπή σχετικά με τις θεσπισθείσες διατάξεις.

3 Μη έχοντας λάβει καμία ανακοίνωση σχετικά με τα μέτρα μεταφοράς των οδηγιών στην έννομη τάξη του Μεγάλου Δουκάτου του Λουξεμβούργου και μη διαθέτοντας κανένα άλλο στοιχείο που να της επιτρέπει να συναγάγει ότι το εν λόγω κράτος είχε εκπληρώσει την υποχρέωση να θέσει εμπροθέσμως σε ισχύ τις αναγκαίες διατάξεις, η Επιτροπή, με έγγραφο της 20ής Μαΐου 1992, όχλησε την Κυβέρνηση του Λουξεμβούργου και την κάλεσε να διατυπώσει τις παρατηρήσεις της εντός προθεσμίας δύο μηνών, κατ' εφαρμογήν του άρθρου 169, πρώτο εδάφιο, της Συνθήκης ΕΟΚ.

4 Επειδή στο εν λόγω έγγραφο οχλήσεως δεν δόθηκε επισήμως καμία απάντηση, η Επιτροπή, στις 13 Απριλίου 1993, απηύθυνε αιτιολογημένη γνώμη στο Μεγάλο Δουκάτο του Λουξεμβούργου, καλώντας το, κατ' εφαρμογήν του άρθρου 169, δεύτερο εδάφιο, της Συνθήκης, να λάβει τα απαιτούμενα μέτρα προκειμένου να συμμορφωθεί προς τις εν λόγω οδηγίες εντός προθεσμίας δύο μηνών.

5 Με έγγραφο της 25ης Ιουλίου 1995, οι λουξεμβουργιανές αρχές απάντησαν ότι η επιτροπή του Conseil d' Etat που ήταν επιφορτισμένη με την εξέταση των δύο νομοσχεδίων για τη μεταφορά των οδηγιών 90/219 και 90/220 στην εσωτερική έννομη τάξη επρόκειτο σύντομα να περατώσει τις εργασίες της και να εκδώσει τη γνωμοδότησή της εντός του μηνός Σεπτεμβρίου 1995. Έτσι, τα εν λόγω νομοσχέδια και η γνωμοδότηση του Conseil d' Etat θα μπορούσαν να διαβιβαστούν στο Chambre des deputes προς συζήτηση και ψήφιση εντός του φθινοπώρου του 1995.

6 Η Επιτροπή άσκησε τότε την υπό κρίση προσφυγή. Επικαλούμενη τα άρθρα 5 και 189, τρίτο εδάφιο, της Συνθήκης ΕΚ, το άρθρο 22 της οδηγίας 90/219 και το άρθρο 23 της οδηγίας 90/220, η προσφεύγουσα υποστηρίζει ότι το περιεχόμενο του εγγράφου των λουξεμβουργιανών αρχών της 25ης Ιουλίου 1995 επιβεβαιώνει ότι το Μεγάλο Δουκάτο του Λουξεμβούργου δεν συμμορφώθηκε προς τις οδηγίες αυτές και, ειδικότερα, προς τα άρθρα 22 και 23 των εν λόγω οδηγιών.

7 Το Μεγάλο Δουκάτο του Λουξεμβούργου δεν αρνείται ότι παρέλειψε να μεταφέρει εμπροθέσμως τις οδηγίες στο εσωτερικό δίκαιο. Ζητεί, ωστόσο, την απόρριψη της προσφυγής ισχυριζόμενο ότι οι λόγοι για τους οποίους καθυστέρησε η μεταφορά των δύο οδηγιών στο εσωτερικό δίκαιο οφείλονται τόσο στο πολύπλοκο του ρυθμιζομένου θέματος όσο και στις συζητήσεις τις οποίες προκάλεσαν τα νομοσχέδια περί μεταφοράς των οδηγιών στην εσωτερική έννομη τάξη κατά τη διάρκεια της διαδικασίας διαβουλεύσεως που προηγήθηκε της νομοθετικής διαδικασίας.

8 Η Κυβέρνηση του Λουξεμβούργου προσθέτει ότι επίκειται πλέον η περάτωση των κοινοβουλευτικών εργασιών επί των νομοσχεδίων. Συγκεκριμένα, το Conseil d' Etat εξέδωσε, στις 26 Σεπτεμβρίου 1995, τη γνωμοδότησή του επί των νομοσχεδίων, ούτως ώστε η ειδική επί θεμάτων γενετικής επιτροπή του Chambre des deputes άρχισε να εξετάζει το νομοσχέδιο στα μέσα Οκτωβρίου. Από τις συζητήσεις στο πλαίσιο της επιτροπής αυτής συνάγεται η ύπαρξη συμφωνίας αρχής επί του προτεινομένου νομοσχεδίου. Συνεπώς, η επιτροπή θα πρέπει να είναι σε θέση να περατώσει τις εργασίες της στις αρχές του 1996, οπότε θα καταστεί δυνατή η διεξαγωγή της σχετικής ψηφοφορίας εντός των επομένων μηνών. Ως εκ τούτου, σύντομα θα τεθεί τέρμα στην προσαπτόμενη στο καθού παράβαση, γεγονός που καθιστά την παρούσα διαδικασία άνευ αντικειμένου.

9 Αρκεί, συναφώς, να υπενθυμιστεί ότι, κατά πάγια νομολογία, ένα κράτος μέλος δεν μπορεί να επικαλείται διατάξεις, πρακτικές ή καταστάσεις της εσωτερικής του έννομης τάξης προκειμένου να δικαιολογήσει τη μη τήρηση των υποχρεώσεων και προθεσμιών που τάσσει μια οδηγία (βλ., μεταξύ άλλων, την απόφαση της 2ας Μαΐου 1996, C-253/95, Επιτροπή κατά Γερμανίας, η οποία δεν έχει ακόμα δημοσιευθεί στη Συλλογή, σκέψη 12).

10 Εφόσον η μεταφορά των οδηγιών στην εσωτερική έννομη τάξη δεν πραγματοποιήθηκε εντός των ταχθεισών προθεσμιών, πρέπει να κριθεί βάσιμη η προσφυγή την οποία άσκησε συναφώς η Επιτροπή.

11 Πρέπει, συνεπώς, να αναγνωριστεί ότι το Μεγάλο Δουκάτο του Λουξεμβούργου, μη θεσπίζοντας εντός των ταχθεισών προθεσμιών τις αναγκαίες νομοθετικές, κανονιστικές και διοικητικές διατάξεις προκειμένου να συμμορφωθεί προς τις οδηγίες 90/219 και 90/220, παρέβη τις υποχρεώσεις που υπέχει από τα άρθρα, αντιστοίχως, 22 και 23 των οδηγιών αυτών.

Επί των δικαστικών εξόδων

12 Κατά το άρθρο 69, παράγραφος 2, του Κανονισμού Διαδικασίας, ο ηττηθείς διάδικος καταδικάζεται στα δικαστικά έξοδα, εφόσον υπάρχει σχετικό αίτημα του νικήσαντος διαδίκου. Η Επιτροπή ζήτησε να καταδικαστεί το Μεγάλο Δουκάτο του Λουξεμβούργου στα δικαστικά έξοδα. Επειδή το καθού ηττήθηκε, πρέπει να καταδικαστεί στα δικαστικά έξοδα.

Για τους λόγους αυτούς,

ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ (πέμπτο τμήμα)

αποφασίζει:

1) Το Μεγάλο Δουκάτο του Λουξεμβούργου, μη θεσπίζοντας εντός των ταχθεισών προθεσμιών τις αναγκαίες νομοθετικές, κανονιστικές και διοικητικές διατάξεις προκειμένου να συμμορφωθεί προς την οδηγία 90/219/ΕΟΚ του Συμβουλίου, της 23ης Απριλίου 1990, για την περιορισμένη χρήση γενετικώς τροποποιημένων μικροοργανισμών, και προς την οδηγία 90/220/ΕΟΚ του Συμβουλίου, της 23ης Απριλίου 1990, για τη σκόπιμη ελευθέρωση γενετικώς τροποποιημένων οργανισμών στο περιβάλλον, παρέβη τις υποχρεώσεις που υπέχει από τα άρθρα, αντιστοίχως, 22 και 23 των οδηγιών αυτών.

2) Καταδικάζει το Μεγάλο Δουκάτο του Λουξεμβούργου στα δικαστικά έξοδα.