61993A0480

++++

1. Προσφυγή ακυρώσεως * 'Εννομο συμφέρον * Προσφυγή ασκηθείσα κατά εκτελεσθείσας ή ακυρωθείσας πράξεως

(Συνθήκη ΕΟΚ, άρθρο 176)

2. Προσφυγή ακυρώσεως * Φυσικά ή νομικά πρόσωπα * Πράξεις που τα αφορούν άμεσα και ατομικά * Απόφαση της Επιτροπής απευθυνόμενη στα κράτη μέλη περί θεσπίσεως μέτρων διασφαλίσεως που ισχύουν για τις εισαγωγές προϊόντος καταγωγής συνδεδεμένων υπερποντίων χωρών ή εδαφών * Ενδιαφερόμενες επιχειρήσεις των συνδεδεμένων υπερποντίων χωρών ή εδαφών * Εξατομικευμένες επιχειρήσεις που έχουν εμπορεύματα τελούντα υπό διαμετακόμιση

(Συνθήκη ΕΟΚ, άρθρο 173, εδ. 2 απόφαση 91/482 του Συμβουλίου, άρθρο 109)

3. Σύνδεση των υπερποντίων χωρών και εδαφών * Θέση σε εφαρμογή από το Συμβούλιο * Διαφύλαξη των συμφερόντων της Κοινότητας με την προσθήκη ρήτρας διασφαλίσεως στο καθεστώς που θεσπίζει την ελεύθερη πρόσβαση στην κοινοτική αγορά των γεωργικών προϊόντων καταγωγής συνδεδεμένων χωρών και εδαφών * Νομιμότητα

(Συνθήκη ΕΟΚ, άρθρο 136, εδ. 2 απόφαση 91/482 του Συμβουλίου, άρθρο 109)

4. Σύνδεση των υπερποντίων χωρών και εδαφών * Μέτρα διασφαλίσεως έναντι εισαγωγών γεωργικών προϊόντων καταγωγής συνδεδεμένων χωρών και εδαφών * Προϋποθέσεις θεσπίσεως * Εξουσία εκτιμήσεως της Επιτροπής

(Απόφαση 91/482 του Συμβουλίου, άρθρο 109 αποφάσεις 93/127 και 93/211 της Επιτροπής)

5. Σύνδεση των υπερποντίων χωρών και εδαφών * Μέτρα διασφαλίσεως έναντι εισαγωγών προϊόντων καταγωγής συνδεδεμένων χωρών και εδαφών * Εγκυρότητα εξαρτημένη από τον αναγκαίο χαρακτήρα τους

(Απόφαση 91/482 του Συμβουλίου, άρθρο 109 PAR 2 αποφάσεις 93/127 και 93/211 της Επιτροπής)

6. Σύνδεση των υπερποντίων χωρών και εδαφών * Εισαγωγή εντός της Κοινότητας των προϊόντων καταγωγής συνδεδεμένων χωρών και εδαφών * Απαγόρευση τελωνειακών δασμών και επιβαρύνσεων ισοδυνάμου αποτελέσματος * Επιβάρυνση ισοδυνάμου αποτελέσματος * 'Εννοια * Εισφορά καταβαλλομένη σε περίπτωση μη τηρήσεως ελάχιστης τιμής επιβληθείσας ως μέτρο διασφαλίσεως * Αποκλείεται

(Απόφαση 91/482 του Συμβουλίου, άρθρα 101 και 109)

7. Εξωσυμβατική ευθύνη * Προϋποθέσεις * Κανονιστική πράξη συνεπαγόμενη επιλογές οικονομικής πολιτικής * Κατάφωρη παραβίαση υπέρτερου κανόνα δικαίου που προστατεύει τους ιδιώτες * Παραβίαση της αρχής της αναλογικότητας η οποία πρέπει να τηρείται κατά τη θέσπιση μέτρων διασφαλίσεως έναντι εισαγωγών προϊόντων καταγωγής συνδεδεμένων υπερποντίων χωρών και εδαφών * Παραβίαση υπέρτερου κανόνα δικαίου που προστατεύει τους ιδιώτες αλλά όχι κατάφωρη για να στοιχειοθετήσει την ευθύνη της Κοινότητας, λαμβανομένης υπόψη της καλής πίστεως της Επιτροπής που στηρίχθηκε σε ανακριβή στοιχεία τα οποία δεν αμφισβήτησαν οι ενδιαφερόμενοι * Εν πάση περιπτώσει, ανάγκη υπάρξεως ασυνήθιστης βλάβης

(Συνθήκη ΕΟΚ, άρθρο 215, εδ. 2 απόφαση 91/482 του Συμβουλίου, άρθρο 109 PAR 2)

1. Προσφυγή ακυρώσεως είναι παραδεκτή μόνον εφόσον ο προσφεύγων έχει συμφέρον από την ακύρωση της προσβαλλομένης πράξεως. Το συμφέρον αυτό προϋποθέτει ότι η ακύρωση της πράξεως αυτής είναι ικανή από μόνη της να έχει έννομες συνέπειες, πράγμα το οποίο δεν αποκλείεται στην περίπτωση πράξεως η οποία έχει ήδη εκτελεστεί ή καταργηθεί. Πράγματι, κατά το άρθρο 176 της Συνθήκης, το όργανο του οποίου η πράξη κηρύχθηκε άκυρη οφείλει να λάβει τα μέτρα που συνεπάγεται η εκτέλεση της αποφάσεως, πράγμα το οποίο ενδέχεται να περιλαμβάνει τη δέουσα αποκατάσταση προκειμένου να εξαλειφθούν οι συνέπειες τις οποίες είχε προκαλέσει η πράξη ή την αποφυγή εκδόσεως πανομοιότυπης πράξεως.

2. Απόφαση της Επιτροπής εκδοθείσα κατ' εφαρμογή του άρθρου 109 της αποφάσεως 91/482, περί της συνδέσεως των υπερποντίων χωρών και εδαφών, που απευθύνεται στα κράτη μέλη και καθορίζει ως μέτρο διασφαλίσεως ελάχιστη τιμή κατά την εισαγωγή προϊόντος καταγωγής ενός από τα εδάφη αυτά αφορά άμεσα, υπό την έννοια του άρθρου 173, δεύτερο εδάφιο, της Συνθήκης, τις επιχειρήσεις που εξάγουν το εν λόγω προϊόν από το έδαφος αυτό, εφόσον δεν αφήνει κανένα περιθώριο εκτιμήσεως στα κράτη μέλη ως προς την επιβολή και το επίπεδο της ελάχιστης επίμαχης τιμής.

Παρά τον νομοθετικό χαρακτήρα της, αφορά επίσης ατομικά, υπό την έννοια της ίδιας διατάξεως, τις επιχειρήσεις τις οποίες η Επιτροπή γνωρίζει λόγω επαφών προ της θεσπίσεως του μέτρου, που έχουν κατά τον χρόνο εκδόσεως της αποφάσεως εμπορεύματα τα οποία αφορά το μέτρο και τελούν υπό διαμετακόμιση. Πράγματι, οι επιχειρήσεις αυτές περιλαμβάνονται οπωσδήποτε μεταξύ των ενδιαφερομένων επιχειρήσεων ως προς τις οποίες το προπαρατεθέν άρθρο 109 επιβάλλει, στο πλαίσιο του ελέγχου της καταλληλότητας των μελετωμένων μέτρων διασφαλίσεως, να λαμβάνεται υπόψη, πριν από την έκδοση οποιασδήποτε αποφάσεως, η κατάστασή τους, η οποία χαρακτηρίζεται από τον κίνδυνο να υποστούν ζημία.

3. Το Συμβούλιο είχε το δικαίωμα, βάσει του άρθρου 136, δεύτερο εδάφιο, της Συνθήκης, προκειμένου να συμβιβάσει τις αρχές που διέπουν τη σύνδεση των υπερποντίων χωρών και εδαφών (ΥΧΕ) με την Κοινότητα και την κοινή γεωργική πολιτική, να περιλάβει στην απόφαση 91/482, σχετικά με τη σύνδεση αυτή, ρήτρα διασφαλίσεως, εξαγγελλόμενη στο άρθρο 109, επιτρέπουσα, μεταξύ άλλων, περιορισμούς της ελεύθερης εισαγωγής γεωργικών προϊόντων καταγωγής ΥΧΕ αν αυτή συνεπάγεται σοβαρές διαταραχές σε τομέα οικονομικής δραστηριότητας της Κοινότητας ή ενός ή περισσοτέρων κρατών μελών ή θέτει σε κίνδυνο την εξωτερική οικονομική τους σταθερότητα ή αν ανακύπτουν δυσκολίες δυνάμενες να προκαλέσουν επιδείνωση της καταστάσεως ενός τομέα δραστηριοτήτων της Κοινότητας ή περιφέρειας αυτής. Προβαίνοντας στην επιλογή αυτή, η οποία περιορίζει μόνον κατ' εξαίρεση, εν μέρει και προσωρινώς, την ελεύθερη εισαγωγή στην Κοινότητα προϊόντων προελεύσεως ΥΧΕ, το Συμβούλιο δεν υπερέβη τα όρια της εξουσίας εκτιμήσεως που του παρέχει το άρθρο 136, δεύτερο εδάφιο, της Συνθήκης.

4. Προβλέποντας ότι η Επιτροπή μπορεί να λάβει ή να επιτρέψει τη λήψη μέτρων διασφαλίσεως έναντι εισαγωγών προϊόντων καταγωγής συνδεδεμένων υπερποντίων χωρών και εδαφών όταν οι εισαγωγές αυτές συνεπάγονται σοβαρές διαταραχές σε τομέα οικονομικής δραστηριότητας της Κοινότητας ή ενός ή περισσοτέρων κρατών μελών ή θέτουν σε κίνδυνο την εξωτερική οικονομική τους σταθερότητα, ή αν δημιουργούνται δυσκολίες, οι οποίες ενδέχεται να προκαλέσουν επιδείνωση ενός τομέα δραστηριοτήτων της Κοινότητας ή περιφέρειας αυτής, το άρθρο 109, παράγραφος 1, της αποφάσεως 91/482 παρέχει στην Επιτροπή ευρεία εξουσία εκτιμήσεως όχι μόνον ως προς τη συνδρομή των προϋποθέσεων που δικαιολογούν τη λήψη μέτρων διασφαλίσεως, αλλά και ως προς το αν απαιτείται καταρχήν η λήψη ενός τέτοιου μέτρου, οπότε ο κοινοτικός δικαστής οφείλει, κατά την άσκηση του ελέγχου του, να εξετάσει μόνον αν η άσκηση της εξουσίας αυτής φέρει το στίγμα πρόδηλης πλάνης ή καταχρήσεως εξουσίας ή ακόμη αν η Επιτροπή υπερέβη προδήλως τα όρια αυτής της εξουσίας εκτιμήσεως.

Τούτο δεν συνέβη κατά την έκδοση των αποφάσεων 93/127 και 93/211 με τις οποίες θεσπίστηκαν, στη συνέχεια δε τροποποιήθηκαν υπό την έννοια της αμβλύνσεως, μέτρα διασφαλίσεως για το ρύζι καταγωγής Ολλανδικών Αντιλλών. Πράγματι, η Επιτροπή, ενόψει της πτωτικής τάσεως της τιμής του ρυζιού εντός της Κοινότητας την οποία είχε διαπιστώσει και της ταυτόχρονης αυξήσεως των εισαγωγών προελεύσεως του υπερποντίου αυτού εδάφους, θεώρησε ότι είχαν ανακύψει δυσκολίες οι οποίες εγκυμονούσαν τον κίνδυνο επιδεινώσεως του τομέα της καλλιέργειας ρυζιού εντός της Κοινότητας και διακυβεύσεως της εφαρμογής του προγράμματος Poseidom στα γαλλικά υπερπόντια διαμερίσματα και, επομένως, ότι συνέτρεχαν οι προϋποθέσεις θεσπίσεως μέτρων διασφαλίσεως.

5. Τα μέτρα διασφαλίσεως έναντι εισαγωγών προϊόντων καταγωγής συνδεδεμένων υπερποντίων χωρών και εδαφών τα οποία επιτρέπει το άρθρο 109 της αποφάσεως 91/482 πρέπει, αφενός, να αποσκοπούν αποκλειστικά στην εξάλειψη των δυσχερειών που αντιμετωπίζει ένας τομέας οικονομικής δραστηριότητας της Κοινότητας ή στην αποτροπή δημιουργίας τέτοιων δυσκολιών και, αφετέρου, να είναι, κατά την παράγραφο 2 του άρθρου αυτού, απολύτως αναγκαία.

Επομένως, πρέπει να ακυρωθεί η απόφαση 93/127 με την οποία η Επιτροπή θέσπισε, ως μέτρο διασφαλίσεως, ελάχιστη τιμή κατά την εισαγωγή του ρυζιού καταγωγής Ολλανδικών Αντιλλών, διότι το επίπεδο στο οποίο ορίστηκε η τιμή αυτή καθιστά το ρύζι αυτό ακριβότερο, στην κοινοτική αγορά, όχι μόνον από το κοινοτικό ρύζι, αλλά και από το ρύζι προελεύσεως τρίτων χωρών, όπως οι χώρες ΑΚΕ, κατά παράβαση της σειράς προτιμήσεως υπέρ των προϊόντων των συνδεδεμένων χωρών και εδαφών και κατά παραβίαση της αρχής της αναλογικότητας, έκφραση της οποίας αποτελεί η παράγραφος 2 του άρθρου 109.

Αντιθέτως, είναι έγκυρη η απόφαση 93/211 η οποία τοποθετεί, για το ίδιο μέτρο διασφαλίσεως, την ελάχιστη τιμή σε επίπεδο τέτοιο ώστε το επίμαχο ρύζι να τίθεται σε δυσμενή ανταγωνιστική θέση μόνο σε σχέση με το κοινοτικό ρύζι, την προστασία του οποίου αποσκοπεί να διασφαλίσει το μέτρο.

6. Η εισφορά που καταβάλλεται κατά την εισαγωγή προϊόντος καταγωγής συνδεδεμένων υπερποντίων χωρών και εδαφών, η οποία πραγματοποιείται σε τιμή κατώτερη της ελάχιστης τιμής που έχει καθοριστεί στο πλαίσιο μέτρου διασφαλίσεως που έχει θεσπιστεί κατ' εφαρμογή του άρθρου 109 της αποφάσεως 91/482, δεν μπορεί να θεωρηθεί ως επιβάρυνση ισοδυνάμου αποτελέσματος απαγορευόμενη από το άρθρο 101 της αποφάσεως αυτής, διότι η υποχρέωση καταβολής δεν προκύπτει από το γεγονός της διελεύσεως των κοινοτικών συνόρων, αλλά από τη μη τήρηση της ελάχιστης επιβληθείσας τιμής.

7. Η θέσπιση, κατ' εφαρμογή του άρθρου 109 της αποφάσεως 91/482, μέτρων διασφαλίσεως έναντι εισαγωγών προϊόντων καταγωγής συνδεδεμένων υπερποντίων χωρών ή εδαφών συνιστά κανονιστική δραστηριότητα που συνεπάγεται επιλογές οικονομικής πολιτικής, οπότε η εντεύθεν διαπραττόμενη παρανομία δεν μπορεί να στοιχειοθετήσει την ευθύνη της Κοινότητας παρά μόνον εφόσον συνιστά κατάφωρη παραβίαση υπέρτερου κανόνα δικαίου που προστατεύει τους ιδιώτες.

Η παρανομία που διέπραξε η Επιτροπή κατά τη θέσπιση με την απόφαση 93/127 μέτρου διασφαλίσεως το οποίο δεν ήταν αναγκαίο, όσον αφορά τις λεπτομέρειες εφαρμογής του, για να διαφυλάξει τα συμφέροντα της Κοινότητας, όπως προϋποθέτει η παράγραφος 2 του προπαρατεθέντος άρθρου 109, συνιστά παραβίαση ενός τέτοιου κανόνα, εν προκειμένω της αρχής της αναλογικότητας. Δεν θεμελιώνει ωστόσο την ευθύνη της Κοινότητας, διότι δεν μπορεί να θεωρηθεί ως κατάφωρη, λαμβανομένου υπόψη ότι η Επιτροπή χρησιμοποίησε καλοπίστως τα στοιχεία που της κοινοποίησαν οι εθνικές αρχές και τα οποία αποδείχθηκαν ανακριβή, χωρίς ωστόσο οι ενδιαφερόμενοι να επιστήσουν την προσοχή της επί της εν λόγω ανακρίβειας την οποία γνώριζαν.

Εξάλλου, ακόμη και αν η παρανομία αυτή μπορούσε να στοιχειοθετήσει την ευθύνη της Κοινότητας, θα έπρεπε, για τη γένεση δικαιώματος αποζημιώσεως, να υφίσταται ζημία υπερβαίνουσα τα εύλογα όρια της ζημίας ιδιωτών, έστω και στην περίπτωση κατά την οποία είναι θύματα παρανομίας, χωρίς δυνατότητα αποζημιώσεώς τους από τους δημόσιους πόρους.