61993J0321

++++

Κοινωνική ασφάλιση των διακινουμένων εργαζομένων * Οικογενειακές παροχές * Εργαζόμενος υποκείμενος στη νομοθεσία κράτους μέλους * Μέλη της οικογενείας που κατοικούν σε άλλο κράτος μέλος * Δικαίωμα λήψεως των παροχών που προβλέπει η νομοθεσία που εφαρμόζεται στον εργαζόμενο * Παροχή λόγω συντηρούμενου τέκνου * Προϋπόθεση κατοικίας του τέκνου και του συζύγου του εργαζομένου στο υπόχρεο κράτος μέλος, η οποία απορρέει από το φορολογικό δίκαιο στο οποίο παραπέμπει το κοινωνικό ασφαλιστικό δίκαιο του εν λόγω κράτους * Προϋπόθεση θεωρούμενη ότι πληρούται

(Κανονισμός 1408/71 του Συμβουλίου, άρθρο 73)

Το άρθρο 73 του κανονισμού 1408/71 πρέπει να ερμηνευθεί υπό την έννοια ότι έχει ως αποτέλεσμα, όταν, δυνάμει του φορολογικού δικαίου κράτους μέλους στο οποίο παραπέμπει το κοινωνικό δίκαιο του κράτους αυτού, η χορήγηση και το ποσό μιας παροχής λόγω συντηρούμενου τέκνου εξαρτώνται από την προϋπόθεση να κατοικεί το τέκνο στο έδαφος του κράτους αυτού, να πρέπει η προϋπόθεση αυτή να θεωρείται ότι πληρούται όταν το εν λόγω τέκνο κατοικεί στο έδαφος άλλου κράτους μέλους. Για τους σκοπούς της χορηγήσεως και του υπολογισμού της επίμαχης παροχής, το σύνολο του εν λόγω φορολογικού δικαίου πρέπει να εφαρμοστεί πλασματικά, ως αν ο σύζυγος κατοικούσε εντός του υποχρέου κράτους.

Πράγματι, ο κανόνας της πλασματικής κατοικίας, ο οποίος θεσπίζεται με τη διάταξη αυτή, ώστε οι κοινοτικοί εργαζόμενοι να μην αποτρέπονται από την άσκηση των δικαιωμάτων τους περί ελεύθερης κυκλοφορίας και ο οποίος ισχύει για όλα τα μέλη της οικογένειας, θα έχανε ένα μεγάλο μέρος της πρακτικής του αποτελεσματικότητας, αν η απλή παραπομπή σε φορολογικές διατάξεις μπορούσε να επιτρέψει τη ματαίωσή του.

Στην υπόθεση C-321/93,

που έχει ως αντικείμενο αίτηση του Sozialgericht Nuernberg (Γερμανία), προς το Δικαστήριο, κατ' εφαρμογήν του άρθρου 177 της Συνθήκης ΕΟΚ, με την οποία ζητείται, στο πλαίσιο της διαφοράς που εκκρεμεί ενώπιον του αιτούντος δικαστηρίου μεταξύ

Jose Imbernon Martinez

και

Bundesanstalt fuer Arbeit,

η έκδοση προδικαστικής αποφάσεως ως προς την ερμηνεία του άρθρου 73 του κανονισμού (ΕΟΚ) 1408/71 του Συμβουλίου, της 14ης Ιουνίου 1971, περί εφαρμογής των συστημάτων κοινωνικής ασφαλίσεως στους μισθωτούς, στους μη μισθωτούς και στα μέλη των οικογενειών τους που διακινούνται εντός της Κοινότητας, όπως κωδικοποιήθηκε με τον κανονισμό (ΕΟΚ) 3427/89 του Συμβουλίου, της 30ής Οκτωβρίου 1989 (ΕΕ L 331, σ. 1),

ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ (πέμπτο τμήμα),

συγκείμενο από τους C. Gulmann, πρόεδρο τμήματος, J. C. Moitinho de Almeida (εισηγητή), D. A. O. Edward, J.-P. Puissochet και L. Sevon, δικαστές,

γενικός εισαγγελέας: M. B. Elmer

γραμματέας: H. von Holstein, βοηθός γραμματέας,

λαμβάνοντας υπόψη τις γραπτές παρατηρήσεις που κατέθεσαν:

* ο προσφεύγων της κυρίας δίκης, εκπροσωπούμενος από τον Jesus Prieto Pelaez, προϊστάμενο του τμήματος κοινωνικών υπηρεσιών του Γενικού Προξενείου της Ισπανίας, γραφείο κοινωνικών υπηρεσιών και απασχολήσεως του Μονάχου,

* η Ισπανική Κυβέρνηση, εκπροσωπούμενη από τον Alberto Jose Navarro Gonzalez, γενικό διευθυντή Νομικού και Θεσμικού Συντονισμού επί Κοινοτικών Υποθέσεων, και την Gloria Calvo Diaz, abogado del Estado, της υπηρεσίας Κοινοτικών Διαφορών,

* η Επιτροπή των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, εκπροσωπούμενη από τους Δημήτριο Γκουλούση, νομικό σύμβουλο, και Horstpeter Kreppel, Γερμανό δημόσιο υπάλληλο αποσπασμένο στη Νομική Υπηρεσία της Επιτροπής στο πλαίσιο των ανταλλαγών με τους εθνικούς δημοσίους υπαλλήλους,

έχοντας υπόψη την έκθεση ακροατηρίου,

αφού άκουσε τις προφορικές παρατηρήσεις του προσφεύγοντος της κυρίας δίκης, της Γερμανικής Κυβερνήσεως, εκπροσωπουμένης από τον Bernd Kloke, Oberregierungsrat στο Ομοσπονδιακό Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας, της Ισπανικής Κυβερνήσεως και της Επιτροπής, εκπροσωπουμένης από τον Δημήτριο Γκουλούση και τον Joern Sack, νομικό σύμβουλο, κατά τη συνεδρίαση της 30ής Μαρτίου 1995,

αφού άκουσε τον γενικό εισαγγελέα που ανέπτυξε τις προτάσεις του κατά τη συνεδρίαση της 8ης Ιουνίου 1995,

εκδίδει την ακόλουθη

Απόφαση

1 Με διάταξη της 26ης Απριλίου 1993, η οποία περιήλθε στο Δικαστήριο στις 21 Ιουνίου 1993, όπως διορθώθηκε με διάταξη της 2ας Ιουλίου 1993, η οποία περιήλθε στο Δικαστήριο στις 29 Ιουλίου 1993, το Sozialgericht Nuernberg υπέβαλε, δυνάμει του άρθρου 177 της Συνθήκης ΕΟΚ, τρία προδικαστικά ερωτήματα ως προς την ερμηνεία του άρθρου 73 του κανονισμού (ΕΟΚ) 1408/71 του Συμβουλίου, της 14ης Ιουνίου 1971, περί εφαρμογής των συστημάτων κοινωνικής ασφαλίσεως στους μισθωτούς, στους μη μισθωτούς και στα μέλη των οικογενειών τους που διακινούνται εντός της Κοινότητας, όπως κωδικοποιήθηκε με τον κανονισμό (ΕΟΚ) 3427/89 του Συμβουλίου, της 30ής Οκτωβρίου 1989 (ΕΕ L 331, σ. 1).

2 Τα ερωτήματα αυτά ανέκυψαν στο πλαίσιο μιας διαφοράς στην οποία το Bundesanstalt fuer Arbeit, Kindergeldkasse (ταμείο οικογενειακών επιδομάτων τέκνων του ομοσπονδιακού γραφείου εργασίας) αρνήθηκε να χορηγήσει στον Imbernon Martinez, για το χρονικό διάστημα από τον Σεπτέμβριο έως τον Δεκέμβριο 1988, επιπλέον των οικογενειακών επιδομάτων λόγω συντηρουμένων τέκνων, την πλήρη προσαύξηση των επιδομάτων (Ζuschlag zum Kindergeld).

3 Η προσαύξηση αυτή χορηγείται δυνάμει του άρθρου 11 a του Βundeskindergeldgesetz [στο εξής: ΒΚGG, γερμανικού νόμου περί οικογενειακών επιδομάτων, ΒGΒl. (Εφημερίδα της Κυβερνήσεως της Γερμανίας) 1990 Ι, σ. 149] στους δικαιούχους επιδομάτων που έχουν χαμηλό εισόδημα. Οι παράγραφοι 1 και 6 της διατάξεως αυτής ορίζουν τα εξής:

"1. Tα οικογενειακά επιδόματα λόγω τέκνων που χορηγούνται για τα τέκνα για τα οποία αναγνωρίζεται στον δικαιούχο η απαλλαγή φόρου που προβλέπει το άρθρο 32, παράγραφος 6, του νόμου περί του φόρου εισοδήματος προσαυξάνονται κατά το ποσό που υπολογίζεται βάσει της παραγράφου 6, σε περίπτωση που το φορολογητέο εισόδημα (άρθρο 2, παράγραφος 5, του νόμου περί του φόρου εισοδήματος) του δικαιούχου είναι χαμηλότερο από τη βασική απαλλαγή φόρου που μνημονεύεται στο άρθρο 32 a, παράγραφος 1, σημείο 1, του νόμου περί του φόρου εισοδήματος. Το φορολογητέο εισόδημα λαμβάνεται υπόψη εφόσον και όπως υπολογίζεται ως φορολογητέα βάση αν είναι αναγκαίο, το φορολογητέο εισόδημα μπορεί να ληφθεί υπόψη ως αρνητικό ποσό. Αν ο κατά τη γενική κλίμακα φόρος εισοδήματος υπολογίζεται σύμφωνα με το άρθρο 32 a, παράγραφος 5 ή 6, του νόμου περί του φόρου εισοδήματος, αντί του ποσού της βασικής απαλλαγής φόρου, λαμβάνεται υπόψη το διπλάσιο του ποσού αυτού. Η πρώτη φράση δεν έχει εφαρμογή στους δικαιούχους των οποίων το εισόδημα, προσηυξημένο κατά το εισόδημα του συζύγου τους, με τον οποίο δεν βρίσκονται σε διάσταση και από τον οποίον δεν έχουν διαζευχθεί, αποτελείται κυρίως από εισοδήματα που πραγματοποίησε στην αλλοδαπή ή από εισοδήματα που πραγματοποίησε στην ημεδαπή αλλά εισέπραξε στην αλλοδαπή ή τα οποία καταβλήθηκαν από υπερεθνικό ή διεθνή οργανισμό και τα οποία, για τον λόγο αυτό, δεν υπόκεινται σε φόρο δυνάμει του νόμου περί του φόρου εισοδήματος.

6. Η προσαύξηση του επιδόματος ισούται με ένα δωδέκατο του 19 % της διαφοράς μεταξύ του φορολογητέου εισοδήματος και της βασικής απαλλαγής φόρου που υπολογίζεται σύμφωνα με την παράγραφο 1, πρώτη φράση ή τρίτη φράση, με ανώτατο όριο το 19 % του ποσού των απαλλαγών λόγω συντηρούμενων τέκνων που χορηγούνται στον δικαιούχο. Εφόσον ο φόρος υπολογίζεται κατ' εφαρμογήν του άρθρου 32 b του νόμου περί του φόρου εισοδήματος, το ποσοστό που υπολογίζεται σύμφωνα με την πρώτη φράση αντικαθίσταται από ένα ποσοστό του ποσού που εκφράζει τη διαφορά μεταξύ του ποσοστού που υπολογίζεται σύμφωνα με την πρώτη φράση και του συγκεκριμένου ποσοστού που αναφέρεται στη φορολογική δήλωση. Το άρθρο 20, παράγραφος 3, έχει εφαρμογή."

4 Σύμφωνα με το άρθρο 1, παράγραφος 1, πρώτη φράση, του Einkommensteuergesetz (γερμανικού νόμου περί του φόρου εισοδήματος, στο εξής: EStG), "τα φυσικά πρόσωπα που έχουν την κατοικία ή τη συνήθη διαμονή τους εντός του εθνικού εδάφους υπόκεινται πλήρως σε φόρο εισοδήματος".

5 Σύμφωνα με το άρθρο 26, παράγραφος 1, του EstG, "οι σύζυγοι, οι οποίοι δεν τελούν σε διάσταση ούτε έχουν διαζευχθεί και οι οποίοι υπόκεινται πλήρως σε φόρο εισοδήματος, μπορούν, εφόσον οι προϋποθέσεις αυτές πληρούνταν κατά την έναρξη της περιόδου φορολογήσεως ή εμφανίστηκαν κατά τη διάρκεια της εν λόγω περιόδου, να επιλέξουν να φορολογηθούν χωριστά (άρθρο 26 a) ή να φορολογηθεί το συνολικό τους εισόδημα (άρθρο 26 b)".

6 Σύμφωνα με το άρθρο 26 b του EStG (το αποκαλούμενο σύστημα "splitting"), "σε περίπτωση φορολογήσεως του συνολικού εισοδήματος των συζύγων, τα εισοδήματά τους αθροίζονται και καταλογίζονται από κοινού στους συζύγους. Με την επιφύλαξη αντίθετων διατάξεων, οι σύζυγοι θεωρούνται ότι υπόκεινται από κοινού στον φόρο".

7 Σύμφωνα με το άρθρο 32 του EStG, "ένα τέκνο μπορεί να ληφθεί υπόψη μόνον αν υπέκειτο πλήρως σε φόρο εισοδήματος κατά την έναρξη του ημερολογιακού έτους ή αν άρχισε να υπόκειται σε φόρο εισοδήματος κατά τη διάρκεια του ημερολογιακού έτους" (παράγραφος 2). Σύμφωνα με την παράγραφο 6 της διατάξεως αυτής, "για κάθε συντηρούμενο τέκνο του υποκείμενου στον φόρο αφαιρείται από το εισόδημά του ποσό 1 242 γερμανικών μάρκων (DM). Στην περίπτωση συζύγων που φορολογούνται από κοινού με φόρο εισοδήματος, σύμφωνα με τα άρθρα 26 και 26 b, αφαιρείται ποσό 2 484 DΜ, εφόσον πρόκειται για τέκνο και των δύο συζύγων (...)".

8 Από τη διάταξη περί παραπομπής προκύπτει ότι ο Imbernon Martinez διέμεινε από την 1η Ιανουαρίου έως τις 18 Σεπτεμβρίου 1988 στην Ισπανία, όπου ήταν άνεργος και εν συνεχεία μετέφερε την κατοικία του στη Γερμανία, όπου, από τις 21 Σεπτεμβρίου 1988, εργάσθηκε ως μισθωτός. Κατά τη διάρκεια του έτους αυτού, τα δύο τέκνα του και η σύζυγός του, που δεν ασκούσαν επαγγελματική δραστηριότητα ούτε είχαν εισόδημα, κατοικούσαν στην Ισπανία.

9 Το Finanzamt Ansbach, με απόφασή του περί συμψηφισμού των ποσών που είχαν παρακρατηθεί στην πηγή ως φόρος επί των μισθών και ως θρησκευτική εισφορά για το έτος 1988, χορήγησε στον Imbernon Martinez απαλλαγή φόρου λόγω συντηρούμενων τέκνων, υπολογιζομένη κατ' αναλογία προς τον αριθμό των μηνών του επίμαχου έτους κατά τη διάρκεια των οποίων ο Imbernon Martinez είχε διαμείνει στη Γερμανία. Η απαλλαγή αυτή χορηγήθηκε βάσει του άρθρου 33 a, παράγραφος 1, του ΕStG, το οποίο, κατ' εξαίρεση και σε ορισμένες περιπτώσεις, παρέχει στον υποκείμενο στον φόρο τη δυνατότητα να προβάλει δαπάνες συντηρήσεως ενός προσώπου το οποίο δεν έχει ακόμη συμπληρώσει το δέκατο όγδοο έτος της ηλικίας του και για το οποίο ούτε ο υποκείμενος στον φόρο ούτε κανένα άλλο πρόσωπο δικαιούνται απαλλαγής φόρου λόγω συντηρούμενου τέκνου υπό την έννοια του άρθρου 32, παράγραφος 6, του ΕStG. Εξάλλου, δεν χορηγήθηκε καμία απαλλαγή φόρου για τη σύζυγό του, ελλείψει "βεβαιώσεως περί μη πραγματοποιήσεως εισοδημάτων".

10 Δεδομένου ότι η σύζυγός του δεν κατοικούσε στο γερμανικό έδαφος, το ποσό του φόρου εισοδήματος του Imbernon Martinez δεν υπολογίστηκε βάσει του άρθρου 32 a, παράγραφος 5, του ΕStG (περίπτωση splitting, άρθρο 26 b του ΕStG), ούτε, εξάλλου, χορηγήθηκε το διπλάσιο της βασικής απαλλαγής φόρου, η οποία μνημονεύεται στο άρθρο 32 a, παράγραφος 1, δεύτερη φράση, σημείο 1, του ΕStG.

11 Από τον Σεπτέμβριο του 1988, ο ενδιαφερόμενος ελάμβανε από τις γερμανικές αρχές πλήρη οικογενειακά επιδόματα για τα δύο τέκνα του. 'Οσον αφορά την επίμαχη στη διαφορά της κύριας δίκης προσαύξηση επιδόματος, το ταμείο οικογενειακών επιδομάτων του Ansbach απέρριψε την αίτηση του Imbernon Martinez περί υπολογισμού της προσαυξήσεως αυτής σε συνάρτηση με τις απαλλαγές φόρου λόγω συντηρούμενου τέκνου, οι οποίες δεν του είχαν αναγνωριστεί από τις φορολογικές αρχές.

12 Η ένσταση κατά της αποφάσεως αυτής απορρίφθηκε επίσης με απόφαση της 23ης Αυγούστου 1990, η οποία αποτελεί το αντικείμενο της προσφυγής της κύριας δίκης.

13 Το αιτούν δικαστήριο φρονεί ότι το δικαίωμα του ενδιαφερομένου να λάβει την πλήρη προσαύξηση εξαρτάται από τη δυνατότητα εφαρμογής του κανόνα της πλασματικής κατοικίας του άρθρου 73 του κανονισμού στο πλαίσιο του άρθρου 11 a του ΒΚGG και των εκεί αναφερομένων φορολογικών διατάξεων.

14 Το αιτούν δικαστήριο υπογραμμίζει συναφώς ότι το ευεργέτημα του επίμαχου επιδόματος προϋποθέτει ειδικότερα να έχει ο ενδιαφερόμενος δικαίωμα απαλλαγής φόρου λόγω συντηρούμενου τέκνου, κατά την έννοια του άρθρου 32, παράγραφος 6, του EStG, δικαίωμα το οποίο χορηγείται μόνο για τα τέκνα "που μπορούν να ληφθούν υπόψη" σύμφωνα με το άρθρο 32, παράγραφος 2, του ΕStG, δηλαδή για τα τέκνα που υπόκεινται πλήρως στον φόρο εισοδήματος στη Γερμανία. Ωστόσο, η προϋπόθεση αυτή πληρούται μόνον αν τα τέκνα έχουν κατοικία ή συνήθη διαμονή στο γερμανικό έδαφος (άρθρο 1, παράγραφος 1, πρώτη φράση, του ΕStG). Υπ' αυτές τις συνθήκες, η απαλλαγή φόρου δυνάμει του προαναφερθέντος άρθρου 32 θα μπορούσε να χορηγηθεί στον προσφεύγοντα της κύριας δίκης μόνον αν το άρθρο 73 επέβαλλε την αντιμετώπισή του, τόσο από απόψεως κοινωνικού δικαίου όσο και από απόψεως φορολογικού δικαίου, ως αν τα τέκνα του κατοικούσαν στη Γερμανία.

15 Το εθνικό δικαστήριο προσθέτει ότι μόνο στην περίπτωση που ο κανόνας της πλασματικής κατοικίας θα είχε εφαρμογή και στη σύζυγό του προσφεύγοντος, θα ήταν δυνατόν να υποχρεωθεί το καθού της κύριας δίκης να χρησιμοποιήσει ως βάση της αποφάσεώς του περί της προσαυξήσεως του επιδόματος το διπλάσιο της βασικής απαλλαγής φόρου, σύμφωνα με το άρθρο 11 a, παράγραφος 1, τρίτη φράση, του ΒΚGG. Τέλος, για να μπορεί ο Imbernon Martinez να αξιώσει το πλήρες επίμαχο επίδομα, το καθού της κύριας δίκης θα έπρεπε να εξετάσει την περίπτωσή του ως αν το ποσό του κατά γενική κλίμακα φόρου εισοδήματος είχε υπολογιστεί σύμφωνα με το άρθρο 32 a, παράγραφος 5, του ΕStG (σύστημα splitting).

16 Υπ' αυτές τις συνθήκες, το Sozialgericht Nuernberg αποφάσισε να αναστείλει τη διαδικασία και να υποβάλει στο Δικαστήριο τα ακόλουθα προδικαστικά ερωτήματα:

"1) 'Εχει ο κανόνας της πλασματικής κατοικίας του άρθρου 73 του κανονισμού (ΕΟΚ) 1408/71 ως αποτέλεσμα η περίπτωση των δικαιούχων οικογενειακών επιδομάτων λόγω τέκνων, των οποίων τα τέκνα κατοικούν σε άλλο κράτος μέλος, να πρέπει να εξετάζεται στο πλαίσιο του άρθρου 11 a του Bundeskindergeldgesetz (BKGG) και των εκεί αναφερομένων φορολογικών διατάξεων ως αν τα τέκνα τους κατοικούσαν εντός του γεωγραφικού πεδίου εφαρμογής του BKGG;

2) α) 'Εχει ο κανόνας της πλασματικής κατοικίας του άρθρου 73 του κανονισμού (ΕΟΚ) 1408/71 ως αποτέλεσμα η περίπτωση των δικαιούχων οικογενειακών επιδομάτων τέκνων, των οποίων οι σύζυγοι κατοικούν σε άλλο κράτος μέλος, να πρέπει να εξετάζεται στο πλαίσιο του άρθρου 11 a του ΒΚGG και των εκεί αναφερομένων φορολογικών διατάξεων ως αν οι σύζυγοί τους κατοικούσαν εντός του γεωγραφικού πεδίου εφαρμογής του ΒΚGG;

2) β) Σε περίπτωση καταφατικής απαντήσεως στο ερώτημα 2) α), πρέπει να εξετάζεται η περίπτωση του προσφεύγοντος σαν να υπολογίστηκε ο κατά τη γενική κλίμακα φόρος εισοδήματος (tarifliche Einkommensteuer, δηλαδή το ποσό του φόρου εισοδήματος πριν από οποιαδήποτε ενδεχόμενη απαλλαγή), σύμφωνα με το άρθρο 32 a, παράγραφος 5, του Einkommensteuergesetz (EStG * νόμου περί του φόρου εισοδήματος);"

17 Πριν εξεταστούν τα προδικαστικά ερωτήματα, πρέπει να τονιστεί ότι, δυνάμει των τροποποιήσεων του EStG από τον Gesetz zur Bekaempfung des Missbrauchs und zur Bereinigung des Steuerrechts (νόμο για την πάταξη των καταστρατηγήσεων και τον εκσυγχρονισμό του φορολογικού δικαίου, BGBl. Ι, σ. 2310) της 21ης Δεκεμβρίου 1993, ο οποίος έχει αναδρομική εφαρμογή υπέρ του προσφεύγοντος της κύριας δίκης, χορηγήθηκε εν τω μεταξύ στον Imbernon Martinez η πλήρης προσαύξηση οικογενειακού επιδόματος για την επίμαχη περίοδο. Ωστόσο, καθόσον ο ενδιαφερόμενος προέβαλε επιτυχώς ενώπιον του εθνικού δικαστηρίου τον ισχυρισμό ότι εξακολουθεί να έχει συμφέρον να αναγνωριστεί το δικαίωμά του (Fortsetzungsfeststellungsinteresse), εξακολουθεί να εκκρεμεί μια διαφορά ενώπιον του δικαστηρίου αυτού, το οποίο θα πρέπει να λάβει υπόψη την προδικαστική απόφαση, προκειμένου να εκδώσει την απόφασή του, οπότε πρέπει να δοθεί απάντηση στα υποβληθέντα ερωτήματα.

Επί του πρώτου προδικαστικού ερωτήματος

18 Με το πρώτο ερώτημα, το αιτούν δικαστήριο ερωτά, κατ' ουσίαν, αν το άρθρο 73 του κανοινσμού 1408/71 πρέπει να ερμηνευθεί υπό την έννοια ότι έχει ως αποτέλεσμα, όταν, δυνάμει του φορολογικού δικαίου ενός κράτους μέλος στο οποίο παραπέμπει το κοινωνικό δίκαιο του κράτους αυτού, το δικαίωμα λήψεως παροχής λόγω συντηρούμενου τέκνου και το ποσό της παροχής αυτής εξαρτώνται από το αν το εν λόγω τέκνο κατοικεί στο έδαφος του κράτους αυτού, η προϋπόθεση αυτή να πρέπει να θεωρείται ότι πληρούται όταν το εν λόγω τέκνο κατοικεί στο έδαφος άλλου κράτους μέλους.

19 Δεν αμφισβητείται ότι ένα επίδομα, όπως η προσαύξηση οικογενειακού επιδόματος λόγω τέκνου, η οποία προβλέπεται στο άρθρο 11 a του ΒΚGG, αποτελεί οικογενειακή παροχή υπό την έννοια του κανονισμού 1408/71 και εμπίπτει στο κεφάλαιο 7 (που επιγράφεται "Οικογενειακές παροχές και επιδόματα") του τίτλου ΙΙΙ του κανονισμού αυτού, όπου ανήκει το άρθρο 73.

20 Σύμφωνα με τη διάταξη αυτή, "ο μισθωτός ή μη μισθωτός που υπάγεται στη νομοθεσία κράτους μέλους δικαιούται, για τα μέλη της οικογενείας του που κατοικούν στο έδαφος άλλου κράτους μέλους, τις οικογενειακές παροχές που προβλέπονται από τη νομοθεσία του πρώτου κράτους, σαν να κατοικούσαν τα μέλη αυτά στο έδαφος του κράτους αυτού, με την επιφύλαξη των διατάξεων του παραρτήματος VΙ".

21 Πρέπει να τονιστεί ότι σκοπός της διατάξεως αυτής είναι, μεταξύ άλλων, να μην επιτρέπει στο κράτος μέλος να εξαρτά τη χορήγηση οικογενειακών παροχών ή το ποσό των παροχών αυτών από την προϋπόθεση να κατοικούν τα μέλη της οικογένειας του εργαζομένου στο υπόχρεο κράτος μέλος, ώστε να μην αποθαρρύνει τους κοινοτικούς εργαζομένους να ασκούν το δικαίωμά τους περί ελεύθερης κυκλοφορίας (βλ., υπό την έννοια αυτή, απόφαση της 22ας Φεβρουαρίου 1990, C-228/88, Bronzino, Συλλογή 1988, σ. Ι-531, σκέψη 12).

22 Επομένως, στην περίπτωση που, όπως στην υπόθεση της κύριας δίκης, η χορήγηση και το ποσό μιας παροχής λόγω συντηρούμενου τέκνου εξαρτώνται από την προϋπόθεση να κατοικεί το τέκνο στο εθνικό έδαφος, η προϋπόθεση αυτή πρέπει, για τους σκοπούς της χορηγήσεως και του υπολογισμού της επίμαχης παροχής, να θεωρείται ότι πληρούται όταν το εν λόγω τέκνο κατοικεί στο έδαφος άλλου κράτους μέλους.

23 Το γεγονός ότι, όπως εν προκειμένω, η προϋπόθεση της κατοικίας απορρέει από φορολογικές διατάξεις, στις οποίες παραπέμπει το κοινωνικό δίκαιο, προκειμένου για τον προσδιορισμό των δικαιούχων καθώς και του ποσού της επίμαχης οικογενειακής παροχής, δεν θίγει το συμπέρασμα αυτό. Πράγματι, ο κανόνας της πλασματικής κατοικίας του άρθρου 73 του κανονισμού 1408/71 θα έχανε ένα μεγάλο μέρος της πρακτικής του αποτελεσματικότητας, αν η απλή παραπομπή σε φορολογικές διατάξεις μπορούσε να επιτρέψει τη ματαίωση της εφαρμογής του.

24 Επομένως, στο πρώτο προδικαστικό ερώτημα πρέπει να δοθεί η απάντηση ότι το άρθρο 73 του κανονισμού 1408/71 πρέπει να ερμηνευθεί υπό την έννοια ότι έχει ως αποτέλεσμα, όταν, δυνάμει του φορολογικού δικαίου κράτους μέλους, στο οποίο παραπέμπει το κοινωνικό δίκαιο του κράτους αυτού, η χορήγηση και το ποσό μιας παροχής λόγω συντηρούμενου τέκνου εξαρτώνται από την προϋπόθεση να κατοικεί το τέκνο στο έδαφος του κράτους αυτού, να πρέπει η προϋπόθεση αυτή να θεωρείται ότι πληρούται όταν το εν λόγω τέκνο κατοικεί στο έδαφος άλλου κράτους μέλους.

Επί του δεύτερου και του τρίτου προδικαστικού ερωτήματος

25 Με το δεύτερο και τρίτο ερώτημα, τα οποία πρέπει να εξεταστούν συγχρόνως, το αιτούν δικαστήριο ερωτά, κατ' ουσίαν, αν το άρθρο 73 του κανονισμού 1408/71 πρέπει να ερμηνευθεί υπό την έννοια ότι έχει ως αποτέλεσμα, όταν, δυνάμει του φορολογικού δικαίου κράτους μέλους, στο οποίο παραπέμπει το κοινωνικό δίκαιο του κράτους αυτού, η χορήγηση παροχής λόγω συντηρούμενου τέκνου και το ποσό της παροχής αυτής εξαρτώνται από την προϋπόθεση ο σύζυγος του επίμαχου εργαζομένου να κατοικεί στο έδαφος του κράτους αυτού, πρέπει η προϋπόθεση αυτή να θεωρείται ότι πληρούται όταν ο σύζυγος κατοικεί στο έδαφος άλλου κράτους μέλους, και αν, σε περίπτωση καταφατικής απαντήσεως στο ερώτημα αυτό, πρέπει, για τους σκοπούς της χορηγήσεως και του υπολογισμού της επίμαχης παροχής, να εφαρμοστεί το σύνολο του επίμαχου φορολογικού δικαίου πλασματικά ως αν ο σύζυγος κατοικούσε στο υπόχρεο κράτος.

26 Κατά το αιτούν δικαστήριο, η διατύπωση του άρθρου 73 του κανονισμού 1408/71 φαίνεται να αποκλείει τη δυνατότητα επεκτάσεως του κανόνα της πλασματικής κατοικίας, τον οποίο θεσπίζει, στον σύζυγο του εργαζομένου, στην περίπτωση που η επίμαχη παροχή χορηγείται για άλλο μέλος της οικογένειας.

27 Αρκεί συναφώς να τονιστεί ότι τίποτε δεν συνηγορεί υπέρ αυτής της στενής ερμηνείας της επίμαχης διατάξεως, η οποία, για τον λόγο που αναφέρθηκε στη σκέψη 21, πρέπει να ερμηνευθεί ευρέως, υπό την έννοια ότι έχει εφαρμογή σε όλα τα μέλη της οικογένειας του εργαζομένου, δεδομένου ότι η χορήγηση και το ποσό μιας οικογενειακής παροχής εξαρτώνται, άμεσα ή έμμεσα, από την προϋπόθεση να κατοικεί στο έδαφος του υποχρέου κράτους ένα από τα μέλη της οικογένειας του εργαζομένου.

28 Συνεπώς, σε περίπτωση όπως αυτή της διαφοράς της κύριας δίκης, προκειμένου να διαπιστωθεί αν ο εργαζόμενος δικαιούται το επίμαχο επίδομα και να υπολογιστεί το ποσό του επιδόματος αυτού, πρέπει να εφαρμοστεί πλασματικά το σύνολο των φορολογικών διατάξεων του υποχρέου κράτους μέλους, στις οποίες παραπέμπει το κοινωνικό δίκαιο του κράτους αυτού για τους σκοπούς του προσδιορισμού των δικαιούχων και του ποσού του επίμαχου επιδόματος, ως αν ο σύζυγος του εργαζομένου κατοικούσε στο κράτος αυτό.

29 Συναφώς, πρέπει να διευκρινιστεί ότι, όπως τόνισε το Δικαστήριο με την απόφαση της 14ης Φεβρουαρίου 1995, C-279/93, Schumacker (Συλλογή 1995, σ. Ι-225, σκέψη 45), η οδηγία 77/799/ΕΟΚ του Συμβουλίου, της 19ης Δεκεμβρίου 1977, περί της αμοιβαίας συνδρομής των αρμοδίων αρχών των κρατών μελών στον τομέα των αμέσων φόρων (ΕΕ ειδ. έκδ. 09/001, σ. 49), παρέχει, οσάκις συντρέχει περίπτωση, δυνατότητες υπερβάσεως των διοικητικής φύσεως εμποδίων, προκειμένου να λαμβάνεται υπόψη η προσωπική και οικογενειακή κατάσταση του κατοίκου αλλοδαπής.

30 Επομένως, στο δεύτερο και στο τρίτο προδικαστικό ερώτημα πρέπει να δοθεί η απάντηση ότι το άρθρο 73 του κανονισμού 1408/71 πρέπει να ερμηνευθεί υπό την έννοια ότι έχει ως αποτέλεσμα, όταν, δυνάμει του φορολογικού δικαίου κράτους μέλους στο οποίο παραπέμπει το κοινωνικό δίκαιο του κράτους αυτού, η χορήγηση και το ποσό μιας παροχής λόγω συντηρούμενου τέκνου εξαρτώνται από την προϋπόθεση ο σύζυγος του επίμαχου εργαζομένου να κατοικεί στο έδαφος του κράτους αυτού, να πρέπει η προϋπόθεση αυτή να θεωρείται ότι πληρούται όταν ο σύζυγος κατοικεί στο έδαφος άλλου κράτους μέλους. Για τους σκοπούς της χορηγήσεως και του υπολογισμού της επίμαχης παροχής, το σύνολο του επίμαχου φορολογικού δικαίου πρέπει να εφαρμοστεί πλασματικά ως αν ο σύζυγος κατοικούσε στο υπόχρεο κράτος.

Επί των δικαστικών εξόδων

31 Τα έξοδα στα οποία υποβλήθηκαν η Γερμανική και η Ισπανική Κυβέρνηση, καθώς και η Επιτροπή των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, οι οποίες κατέθεσαν παρατηρήσεις στο Δικαστήριο, δεν αποδίδονται. Δεδομένου ότι η παρούσα διαδικασία έχει ως προς τους διαδίκους της κύριας δίκης τον χαρακτήρα παρεμπίπτοντος που ανέκυψε ενώπιον του εθνικού δικαστηρίου, σ' αυτό εναπόκειται να αποφανθεί επί των δικαστικών εξόδων.

Για τους λόγους αυτούς,

ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ (πέμπτο τμήμα),

κρίνοντας επί των ερωτημάτων που του υπέβαλε το Sozialgericht Nuernberg, με διάταξη της 26ης Απριλίου 1993, όπως διορθώθηκε με διάταξη της 2ας Ιουλίου 1993, αποφαίνεται:

1) Το άρθρο 73 του κανονισμού (ΕΟΚ) 1408/71 του Συμβουλίου, της 14ης Ιουνίου 1971, περί εφαρμογής των συστημάτων κοινωνικής ασφαλίσεως στους μισθωτούς, στους μη μισθωτούς και στα μέλη των οικογενειών τους που διακινούνται εντός της Κοινότητας, όπως κωδικοποιήθηκε με τον κανονισμό (ΕΟΚ) 3427/89 του Συμβουλίου, της 30ής Οκτωβρίου 1989, πρέπει να ερμηνευθεί υπό την έννοια ότι έχει ως αποτέλεσμα, όταν, δυνάμει του φορολογικού δικαίου κράτους μέλους στο οποίο παραπέμπει το κοινωνικό δίκαιο του κράτους αυτού, η χορήγηση και το ποσό μιας παροχής λόγω συντηρούμενου τέκνου εξαρτώνται από την προϋπόθεση να κατοικεί το τέκνο στο έδαφος του κράτους αυτού, να πρέπει η προϋπόθεση αυτή να θεωρείται ότι πληρούται όταν το εν λόγω τέκνο κατοικεί στο έδαφος άλλου κράτους μέλους.

2) Το άρθρο 73 του κανονισμού 1408/71 πρέπει να ερμηνευθεί υπό την έννοια ότι έχει ως αποτέλεσμα, όταν, δυνάμει του φορολογικού δικαίου ενός κράτους μέλους στο οποίο παραπέμπει το κοινωνικό δίκαιο του κράτους αυτού, η χορήγηση και το ποσό παροχής λόγω συντηρούμενου τέκνου εξαρτώνται από την προϋπόθεση ο σύζυγος του επίμαχου εργαζομένου να κατοικεί στο έδαφος του κράτους αυτού, να πρέπει η προϋπόθεση αυτή να θεωρείται ότι πληρούται όταν ο σύζυγος κατοικεί στο έδαφος άλλου κράτους μέλους. Για τους σκοπούς της χορηγήσεως και του υπολογισμού της επίμαχης παροχής, το σύνολο του εν λόγω φορολογικού δικαίου πρέπει να εφαρμοστεί πλασματικά ως αν ο σύζυγος κατοικούσε εντός του υποχρέου κράτους.