61984J0089

Γεωργία — Κοινή οργάνωση αγορών — Οίνος — Ανάμιξη ερυθρών και ερυθρωπών επιτραπέζιων οίνων καταγωγής διαφόρων κρατών μελών — Διάθεση του προϊόντος της αναμίξεως με το χαρακτηρισμό ερυθρωπός επιτραπέζιος οίνος από διάφορες χώρες της Κοινότητας — Επιτρέπεται — Προϋποθέσεις

( Κανονισμός του Συμβουλίου 337/79 , άρθρα 43 και 48 , και 355/79 , άρθρα 2 και 43· κανονισμός της Επιτροπής 3282/73 , άρθρο 2 )

Οι διατάξεις του κανονισμού 337/79 , περί κοινής οργανώσεως της αμπελοοινικής αγοράς , συγκεκριμένα δε τα άρθρα 43 και 48 , σε συνδυασμό με τις διατάξεις του κανονισμού 3282/73 , περί ορισμού της αναμίξεως και της οινοποιήσεως , και συγκεκριμένα το άρθρο 2 , καθώς και με τις διατάξεις του κανονισμού 355/79 , περί των γενικών κανόνων για την περιγραφή και την παρουσίαση οίνων και γλευκών σταφυλής , και συγκεκριμένα τα άρθρα 2 και 43 , επιτρέπουν την ανάμιξη ερυθρού επιτραπέζιου οίνου με ερυθρωπό επιτραπέζιο οίνο , καταγωγής διαφόρων κρατών μελών , και τη διάθεση του προϊόντος της αναμίξεως στο εμπόριο εντός της οινότητας με το χαρακτηρισμό του ερυθρωπού επιτραπέζιου οίνου από διάφορες χώρες της Ευρωπαϊκής οινότητας , εφόσον η ένδειξη « ερυθρωπός » δεν έρχεται σε αντίθεση με αντικειμενικό χαρακτηριστικό του οίνου που του επιτρέπει να διακρίνεται από τον ερυθρό ή το λευκό οίνο με βάση το χρώμα και μόνο .

στην υπόθεση 89/84 ,

που έχει ως αντικείμενο αίτηση του Cour d’appel του Montpellier προς το Δικαστήριο , κατ’ εφαρμογή του άρθρου 177 της Συνθήκης EOK , με την οποία ζητείται , στο πλαίσιο της ποινικής δίκης που εκκρεμεί ενώπιον του παραπέμποντος δικαστηρίου μεταξύ

1 ) Federation nationale des producteurs de vins de table et vins de pays , Confederation des associations viticoles de France ,

2 ) Procureur general στο Cour d’appel του Montpellier ,

3 ) Service de la repression des fraudes et du controle de la qualite ,

και

1 ) Pierre Ramel ,

2 ) Charles Cristofaro ,

3 ) SARL Les fils de Henri Ramel ,

4 ) SARL Bachet et fils ,

η έκδοση προδικαστικής αποφάσεως ως προς την ερμηνεία των διατάξεων του κανονισμού 337/79 του Συμβουλίου , της 5ης Φεβρουαρίου 1979 , περί κοινής οργανώσεως της αμπελοοινικής αγοράς , σχετικά με τη μίξη στο έδαφος της οινότητας ερυθρών και ερυθρωπών οίνων ,

1 Με απόφαση της 7ης Μαρτίου 1984 που περιήλθε στο Δικαστήριο στις 29 Μαρτίου 1984 , το Cour d’appel του Montpellier υπέβαλε , δυνάμει του άρθρου 177 της Συνθήκης EOK , προδικαστικό ερώτημα ως προς την ερμηνεία της κοινοτικής κανονιστικής ρύθμισης περί κοινής οργάνωσης της αμπελοοινικής αγοράς , προκειμένου να κρίνει αν συμβιβάζεται προς τη ρύθμιση αυτή η παραγωγή ορισμένων επιτραπέζιων οίνων δι’ αναμίξεως και η πώλησή τους υπό συγκεκριμένες

2 Το ερώτημα αυτό ανέκυψε στο πλαίσιο ποινικής δίκης που κίνησαν η υπηρεσία καταστολής της απάτης και ελέγχου της ποιότητας και η εισαγγελική αρχή , ενεργούσες από κοινού , με πολιτικώς ενάγουσα τη Federation nationale des producteurs de vins de table et vins de pays ( κατωτέρω FNPVTP ), κατά των Ramel και Cristofaro , εμπόρων οίνου και διαχειριστών των εμπορικών εταιριών SARL Les fils de Henri Ramel και SARL Bachet et fils , αντιστοίχως , ( στο εξής , οι κατηγορούμενοι ), διότι παρα σκεύασαν και διέθεσαν προς πώληση ως επιτραπέζιους « ερυθρωπούς οίνους » οίνους που είχαν ληφθεί δι’ αναμίξεως ιταλικών επιτραπέζιων ερυθρωπών οίνων και επιτραπέζιων ερυθρών οίνων προελεύσεως διαφόρων χωρών της Ευρωπαϊκής οινότητας χωρίς να τηρήσουν τις γαλλικές παραδοσιακές συνήθειες της παρασκευής ερυθρωπού

3 Σύμφωνα με τις συνήθειες αυτές , των οποίων υπεραμύνονται η υπηρεσία καταστολής της απάτης και ελέγχου της ποιότητας καθώς και η εισαγγελική αρχή , ερυθρωπός οίνος είναι μόνο το προϊόν της οινοποιήσεως εν λευκώ ( vinification en blanc ) των σταφυλών με έγχρωμο φλοιό και λευκή ή έγχρωμη σάρκα , η οποία δίνει ανοικτόχρωμους H υπό την ονομασία « ερυθρωπός οίνος » εμπορία οίνου που δεν έχει παρασκευαστεί δι’ οινοποιήσεως εν λευκώ αλλά κατ’ άλλον τρόπο και συγκεκριμένα δι’ αναμίξεως ερυθρωπού οίνου με οίνο άλλου χρώματος , όπως ο ερυθρός , συνιστά απάτη .

4 Οι κατηγορούμενοι διέθεσαν στο εμπόριο , κατά το 1981 και συγκεκριμένα στις 29 Απριλίου 1981 , 6 470 εκατόλιτρα οίνου ερυθρωπού χρώματος , που είχαν παρασκευάσει δι’ αναμίξεως 5 970 εκατολίτρων ιταλικών ερυθρωπών επιτραπέζιων οίνων τριών κατηγοριών και 500 εκατολίτρων ερυθρού επιτραπέζιου οίνου προελεύσεως διαφόρων χωρών της οινότητας και , στις 2 Ιουλίου 1981 , 1 210 εκατόλιτρα οίνου ερυθρωπού χρώματος , που είχαν παρασκευάσει δι’ αναμίξεως 1 160 εκατολίτρων επιτραπέζιου ερυθρωπού οίνου και 50 εκατολίτρων επιτραπέζιου ερυθρού οίνου προελεύσεως διαφόρων χωρών της

5 Οι κατηγορούμενοι ισχυρίστηκαν αμυνόμενοι , μεταξύ άλλων , ότι η ποινική δίωξη στερείται νομικής βάσεως στο παρόν στάδιο της κοινής οργάνωσης της αμπελοοινικής αγοράς [ που θεσπίστηκε με τον κανονισμό 337/79 του Συμβουλίου , της 5ης Φεβρουαρίου 1979 , περί κοινής οργανώσεως της αμπελοοινικής αγοράς ( EE ειδ . έκδ . 03/024 , σ . 112 ) ] , η οποία δεν απαγορεύει τα επίδικα μίγματα και την εμπορία τους .

6 Κατά της απαλλακτικής αποφάσεως του Tribunal correctionnel του Montpellier , που έκρινε ότι δεν υπάρχει ούτε στη γαλλική ούτε στην κοινοτική ρύθμιση ορισμός των ερυθρωπών οίνων και ότι τίποτα δεν αποκλείει την παρασκευή επιτραπέζιων ερυθρωπών οίνων δι’ αναμίξεως ερυθρωπών οίνων και ερυθρών οίνων που ανήκουν στην ίδια κατηγορία προϊόντων , η εισαγγελική αρχή και η FNPVTP άσκησαν έφεση στο Cour d’appel του Montpellier .

7 Με την απόφαση περί παραπομπής , το Cour d’appel παρατηρεί , πρώτον , ότι οι επίδικοι οίνοι διατέθηκαν στο εμπόριο υπό την ονομασία ερυθρωπός επιτραπέζιος οίνος DPCE , που σημαίνει « προελεύσεως Ευρωπαϊκής Κοινότητας » οπότε ο αγοραστής δεν μπορούσε να υποστεί σύγχυση ως προς την καταγωγή τους και τις παραδοσιακές και ουσιώδεις ιδιότητές τους . Κατά το Cour d’appel , το πρόβλημα που ανακύπτει αφορά επομένως ουσιαστικά το νόμιμο των αναμίξεων στο έδαφος της Κοινότητας ερυθρών και ερυθρωπών επιτραπέζιων οίνων που προέρχονται από διάφορες χώρες της Κοινότητας . Το εθνικό δικαστήριο αφού διαπιστώνει , δεύτερον , την ύπαρξη σοβαρής αμφιβολίας ως προς το ζήτημα αρχής σχετικά με το νόμιμο των αναμίξεων και το γενικό και δημόσιο συμφέρον να αρθεί κάθε σχετική αβεβαιότητα , θεώρησε αναγκαίο να υποβάλει στο Δικαστήριο το ακόλουθο προδικαστικό ερώτημα :

« H ισχύουσα κοινοτική κανονιστική ρύθμιση επιτρέπει την ανάμιξη εντός της Κοινότητας ερυθρών οίνων και ερυθρωπών οίνων που προέρχονται από οποιαδήποτε χώρα της και την εμπορία , στα κράτη μέλη , του προϊόντος που προκύπτει υπό την ονομασία ερυθρωπός οίνος DPCE ή ερυθρός οίνος DPCE ; »

8 Όπως προκύπτει από τη δικογραφία , το υποβληθέν ερώτημα αναφέρεται μόνο στην ανάμιξη ερυθρών και ερυθρωπών επιτραπέζιων οίνων καταγωγής περισσοτέρων κρατών μελών και την εμπορία του οίνου που προκύπτει από την ανάμιξη αυτή , υπό την ονομασία ερυθρωπός επιτραπέζιος οίνος διαφόρων χωρών της Ευρωπαϊκής Κοι

9 H FNPVTP ισχυρίζεται ουσιαστικά ότι , καίτοι το άρθρο 43 , παράγραφος 3 , του κανονισμού 337/79 θέτει ως γενικό κανόνα ότι η ανάμιξη λευκού επιτραπέζιου οίνου με ερυθρό επιτραπέζιο οίνο δεν μπορεί να δώσει επιτραπέζιο οίνο , ο εν λόγω κανονισμός δεν ρυθμίζει εξαντλητικά το θέμα της ανάμιξης επιτραπέζιων Έτσι , ο εν λόγω κανονισμός δεν αναφέρεται στον ερυθρωπό οίνο , ο οποίος είναι προϊόν ειδικής οινοποίησης και δεν έχει τα χαρακτηριστικά του ερυθρού Ελλείψει κοινοτικής ρύθμισης που απαγορεύει ή επιτρέπει την ανάμιξη ερυθρωπού με ερυθρό οίνο , συμβιβάζονται προς το κοινοτικό δίκαιο οι χρηστές και πάγιες συνήθειες που απαγορεύουν την πώληση του προϊόντος της αναμίξεως ερυθρωπού με ερυθρό οίνο , υπό την ονομασία « ερυθρωπός οίνος » . H FNPVTP δεν αμφισβητεί ότι η ανάμιξη αυτή μπορεί να είναι θεμιτή υπό ορισμένες συνθήκες , αλλά επιμένει ότι το προϊόν δεν πρέπει ποτέ να πωλείται υπό την ονομασία « ερυθρωπός οίνος » . Επομένως το κενό που εμφανίζει η κοινοτική ρύθμιση δεν εμποδίζει την εφαρμογή εθνικού νόμου , εθνικής κανονιστικής ρύθμισης ή εθνικής νομολογίας , όπως προκύπτει και από τη νομολογία του Δικαστηρίου , και ιδίως από τις αποφάσεις της 30ής Σεπτεμβρίου 1975 ( Lahaille , 10 ώς 14/75 , Rec . σ . 1053 ) και 16ης Φεβρουαρίου 1982 ( Vedel , 204/80 , Συλλογή σ . 465 ).

10 Αντιθέτως , οι κατηγορούμενοι , η ιταλική κυβέρνηση και η Επιτροπή φρονούν ουσιαστικά ότι , καίτοι η κανονιστική ρύθμιση του αμπελοοινικού τομέα δεν επιτρέπει ρητά την ανάμιξη ερυθρών επιτραπέζιων οίνων και ερυθρωπών επιτραπέζιων οίνων που προέρχονται από διάφορες χώρες της οινότητας και δεν περιέχει ορισμό του ερυθρωπού οίνου , οι διατάξεις του άρθρου 33 του κανονισμού 337/79 συνιστούν πλήρη και εξαντλητική ρύθμιση όσον αφορά την ανάμιξη επιτραπέζιων οίνων , άρα εφαρμόζονται και στους ερυθρωπούς επιτραπέζιους Επομένως η επίδικη ανάμιξη είναι θεμιτή , όπως είναι θεμιτή και η παρουσίαση στον καταναλωτή του εν λόγω οίνου υπό την ονομασία « ερυθρωπός οίνος » .

11 Με τις παρατηρήσεις τους , οι κατηγορούμενοι υπογραμμίζουν το γεγονός ότι υπάρχει απεριόριστη ποικιλία ερυθρωπών οίνων . Συγκεκριμένα , το επίθετο « ερυθρωπός» σημαίνει απλώς ότι ο οίνος είναι ελαφρώς χρωματισμένος . Οι κατηγορούμενοι παρατηρούν ότι οι ερυθρωποί οίνοι πρέπει να θεωρηθεί ότι ανήκουν στην ίδια κατηγορία με τους Επομένως , δεν απαγορεύεται η ανάμιξη ερυθρωπού με ερυθρό Σχετικά με την οινοποίηση , οι κατηγορούμενοι διευκρινίζουν ότι οι εμπειρογνώμονες οινολόγοι δεν συμφωνούν ως προς τους κανόνες της παρασκευής των ερυθρωπών οίνων λόγω του ότι οι κανόνες αυτοί ποικίλλουν στα διάφορα κράτη Τέλος , οι κατηγορούμενοι επικαλούνται τον κανονισμό 3282/73 της Επιτροπής , της 5ης Φεβρουαρίου 1973 , περι ορισμού της αναμίξεως και της οινοποιήσεως ( EE ειδ . έκδ . 03/010 , σ . 53 ) που , στο πλαίσιο της εφαρμογής του , θεωρεί τον ερυθρωπό ως ερυθρό οίνο .

12 Κατά την ιταλική κυβέρνηση , οι προϋποθέσεις τις οποίες πρέπει να συγκεντρώνει ο οίνος για να χαρακτηριστεί ως « επιτραπέζιος οίνος » ορίζονται , κατ’ εφαρμογή του άρθρου 38 , παράγραφος 1 , του κανονισμού 337/79 , στο σημείο 11 του παραρτήματος II του εν λόγω κανονισμού . Άρα τα χαρακτηριστικά του επιτραπέζιου οίνου καθορίζονται χωρίς να γίνεται διάκριση αναλόγως του Εξάλλου , όπως προκύπτει από τα άρθρα 1 και 2 του κανονισμού 340/79 του Συμβουλίου , της 5ης Φεβρουαρίου 1979 , περί καθορισμού των τύπων επιτραπέζιων οίνων ( EE ειδ . έκδ . 03/024 , σ . 168 ), το χρώμα του επιτραπέζιου οίνου δεν λαμβάνεται υπόψη , κατά την έννοια της κοινοτικής κανονιστικής ρύθμισης , παρά μόνο ως τελικό χαρακτηριστικό του Αναφερόμενοι στην απόφαση του Δικαστηρίου της 3ης Μαρτίου 1984 ( 16/83 , Prantl , Συλλογή 1984 , σ . 1299 ), η ιταλική κυβέρνηση φρονεί ότι δεν αποκλείεται παράβαση του άρθρου 30 της Συνθήκης EOK στην περίπτωση που η εθνική νομοθεσία απαγορεύει την εμπορία , υπό την ονομασία « επιτραπέζιοι οίνοι » , του οίνου ο οποίος έχει παραχθεί σύμφωνα με τους κοινοτικούς κανόνες και αναγνωρίζεται ως επιτραπέζιος οίνος από τη νομοθεσία άλλου κράτους μέλους . Τέλος , η ιταλική κυβέρνηση επικαλείται το άρθρο 2 του κανονισμού 355/79 του Συμβουλίου , της 5ης Φεβρουαρίου 1979 , περί των γενικών κανόνων για την περιγραφή και την παρουσίαση οίνων και γλευκών σταφυλής ( EE ειδ . έκδ . 03/024 , σ . 200 ) από το οποίο συνάγει ότι ο οίνος ο οποίος συγκεντρώνει τα κριτήρια που απαιτούνται για τον επιτραπέζιο οίνο και έχει , αντικειμενικά , ερυθρωπό χρώμα μπορεί νομίμως να διατεθεί στο εμπόριο υπό την ονομασία « ερυθρωπός επιτραπέζιος οίνος » .

13 H Επιτροπή , αφού διατυπώνει παρατηρήσεις ως προς τους διάφορους τρόπους οινοποίησης και μετά από εξέταση των κανονισμών που αφορούν ειδικά τον τομέα των ερυθρών , ερυθρωπών και λευκών οίνων , υποστηρίζει ότι οι εθνικές συνήθειες εφαρμόζονται μόνον εφόσον ο κοινοτικός νομοθέτης δεν έχει ασκήσει την αρμοδιότητά του στο θέμα της ανάμιξης H Επιτροπή φρονεί ότι από ορισμένες διατάξεις του κοινοτικού δικαίου και συγκεκριμένα από το άρθρο 43 του κανονισμού 337/79 και το άρθρο 2 του κανονισμού 355/79 συνάγεται ότι η ανάμιξη ερυθρού επιτραπέζιου οίνου και ερυθρωπού επιτραπέζιου οίνου είναι θεμιτή . Δεδομένου ότι οι κατηγορούμενοι τήρησαν τις διατάξεις περί χαρακτηρισμού και παρουσίασης των προϊόντων ( δηλαδή το άρθρο 43 , παράγραφος 1 , του κανονισμού 355/79 ), η Επιτροπή φρονεί ότι δεν μπορεί να τους προσαφθεί το γεγονός και μόνο ότι ο οίνος που διατέθηκε στο εμπόριο ήταν προϊόν αναμίξεως .

14 Ενόψει αυτής της διάστασης απόψεων , πρέπει , πρώτον , να σημειωθεί ότι το υποβληθέν ερώτημα περιλαμβάνει δύο σκέλη . Το πρώτο αφορά το ζήτημα αν η κοινοτική κανονιστική ρύθμιση έχει την έννοια ότι επιτρέπει την ανάμιξη ερυθρού επιτραπέζιου οίνου με ερυθρωπό επιτραπέζιο οίνο , αμφοτέρων καταγομένων από διάφορα κράτη μέλη , καθώς και την εμπορία του προϊόντος της εν λόγω αναμίξεως ( του αναμεμιγμένου οίνου ) εντός της Το δεύτερο σκέλος του ερωτήματος αφορά το ζήτημα αν η κοινοτική κανονιστική ρύθμιση επιτρέπει το χαρακτηρισμό του αναμεμιγμένου οίνου ως ερυθρωπού επιτραπέζιου οίνου διαφόρων χωρών της Ευρωπαϊκής οι

Επί της αναμίξεως και της εμπορίας του αναμεμιγμένου επιτραπέζιου οίνου

15 Όσον αφορά την ανάμιξη του επιτραπέζιου οίνου , η πρώτη παρατήρηση που επιβάλλεται είναι ότι η εικοστή όγδοη αιτιολογική σκέψη του κανονισμού 337/79 αναφέρει , « ότι η ανάμιξη είναι μία συνήθης οινολογική πρακτική και ότι λαμβανομένων υπόψη των συνεπειών που είναι δυνατό να έχει , είναι αναγκαίο να ρυθμιστεί η χρήση της , ιδίως για να αποφευχθούν καταχρήσεις » . Περαιτέρω , το άρθρο 43 του κανονισμού , που υπάγεται στον τίτλο IV « κανόνες που αφορούν μερικές οινολογικές πρακτικές και τη διάθεση στην κατανάλωση« , προβλέπει στην παράγραφο 1 ότι κατά γενικό κανόνα « σε περίπτωση αναμίξεως ... επιτραπέζιοι οίνοι είναι μόνο τα προϊόντα τα προερχόμενα από την ανάμιξη επιτραπεζίων οίνων μεταξύ τους ... » . Αντιθέτως , σύμφωνα με την παράγραφο 3 , πρώτο εδάφιο , κατά γενικό κανόνα « η ανάμιξη ... λευκού επιτραπέζιου οίνου με ... ερυθρό επιτραπέζιο οίνο δεν δύναται να δώσει επιτραπέζιο οίνο » . Σύμφωνα με το άρθρο 48 , παράγραφος 2 , του ίδιου κανονισμού , κατά γενικό κανόνα , μόνο ο οίνος που ανταποκρίνεται τουλάχιστον στα κριτήρια του « επιτραπέζιου οίνου » μπορεί να προσφέρεται ή να δίδεται για άμεση κατανάλωση εντός της Κοινότητας .

16 Εκτός αυτής της κανονιστικής ρύθμισης που αφορά την ανάμιξη του επιτραπέζιου οίνου , υπάρχει και ο κανονισμός 3282/73 που στην πρώτη αιτιολογική σκέψη ορίζει ότι έχει ως σκοπό την ομοιόμορφη ερμηνεία των όρων ανάμιξη και οινοποίηση στην κοινοτική νομοθεσία και , στο άρθρο 2 , παράγραφος 1 , ορίζει ότι , ως ανάμιξη νοείται το ανακάτεμα οίνων ή γλευκών που προέρχονται : « α ) από διαφορετικά κράτη μέλη , ... ή δ ) από διαφορετικές κατηγορίες οίνων ή γλευκών » . Κατά την παράγραφο 2 του ίδιου άρθρου θεωρούνται « ως διαφορετικές κατηγορίες οίνου ή γλεύκους » κατά το πρώτο εδάφιο « ο ερυθρός οίνος , ο λευκός οίνος καθώς και τα γλεύκη ή οι οίνοι οι κατάλληλοι να δώσουν μία από αυτές τις κατηγορίες οίνου » , και κατά το δεύτερο εδάφιο , « ο επιτραπέζιος οίνος , v.q.p.r.d . » ( οίνος ποιότητας που παράγεται σε ορισμένες περιοχές ) « καθώς και τα γλεύκη ή οι οίνοι οι κατάλληλοι να δώσουν μία από αυτές τις κατηγορίες οίνου » . H τελευταία περίοδος της παραγράφου 2 προβλέπει ότι « για την εφαρμογή της παρούσης παραγράφου , ο ερυθρωπός οίνος θεωρείται ως ερυθρός οίνος » . Από τη διάταξη αυτή προκύπτει ότι , όσον αφορά την ανάμιξη , ο ερυθρωπός οίνος δεν αποτελεί κατηγορία διαφορετική από τον ερυθρό οίνο .

17 Τέλος , το άρθρο 46 του κανονισμού 337/79 προβλέπει στην παράγραφο 1 , δεύτερο εδάφιο , ότι « απαγορεύονται η μίξη και η ανάμιξη : — των επιτραπέζιων οίνων μεταξύ τους ... αν ένα από τα συστατικά δεν είναι σύμφωνο με τις διατάξεις του παρόντος κανονισμού ή με τις διατάξεις που θεσπίζονται κατ’ εφαρμογή αυτού » .

18 Ενόψει αυτών των διατάξεων , πρέπει να γίνει δεκτό , όπως εξέθεσαν οι κατηγορούμενοι , η ιταλική κυβέρνηση και η Επιτροπή , ότι η κοινοτική κανονιστική ρύθμιση θεωρεί θεμιτή την ανάμιξη επιτραπέζιων οίνων μεταξύ τους εκτός ορισμένων εξαιρέσεων , μεταξύ των οποίων περιλαμβάνεται ιδίως η ανάμιξη ερυθρού με λευκό Δεδομένου ότι από τη σκοπιά αυτή ο ερυθρωπός οίνος θεωρείται ότι ανήκει στην κατηγορία του ερυθρού , πρέπει να γίνει δεκτό ότι η κοινοτική κανονιστική ρύθμιση επιτρέπει την ανάμιξη ερυθρού επιτραπέζιου οίνου με ερυθρωπό επιτραπέζιο οίνο , αμφοτέρων καταγομένων από διάφορα κράτη Δεδομένου εξάλλου ότι το προϊόν της ανάμιξης αυτής αποτελεί επιτραπέζιο οίνο , μπορεί να κυκλοφορεί ελεύθερα εντός της Κοινότητας , η δε διάθεσή του στο εμπόριο για άμεση κατανάλωση εντός της Κοινότητας

Επί της περιγραφής του αναμεμιγμένου επιτραπέζιου οίνου

19 Πρέπει να σημειωθεί πρώτον ότι η κοινοτική ρύθμιση δεν περιέχει οινολογικό ορισμό ούτε του ερυθρού ούτε του λευκού ούτε του ερυθρωπού οίνου καίτοι προβλέπει ορισμένα υποχρεωτικά κριτήρια για τις διάφορες κατηγορίες οίνων ιδίως όσον αφορά την οξύτητά τους και την περιεκτικότητα σε θειούχο Γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο η FNPVTP ισχυρίζεται ότι τα κράτη μέλη είναι ελεύθερα να θεσπίζουν δικούς τους κανόνες σ’ αυτό τον τομέα .

20 Σχετικώς πρέπει να παρατηρηθεί ότι ο κανονισμός 355/79 , όπως τροποποιήθηκε από τον κανονισμό 1016/81 του Συμβουλίου , της 9ης Απριλίου 1981 , περί τροποποιήσεως του κανονισμού 355/79 περί των γενικών κανόνων για την περιγραφή και την παρουσίαση οίνων και γλευκών σταφυλής ( EE L 103 , σ . 7 ), προβλέπει στο άρθρο 2 , παράγραφος 1 , ότι « για τους επιτραπέζιους οίνους η περιγραφή επί της ετικέτας περιλαμβάνει την ένδειξη : α ) του όρου ‛‛ επιτραπέζιος οίνος ’’ , ... δ ) όσον αφορά ... ιιι ) στον επιτραπέζιο οίνο που προέρχεται από την ανάμιξη προϊόντων καταγωγής περισσοτέρων κρατών του όρου ‛‛ οίνος από διάφορες χώρες της Ευρωπαϊκής οινότητος’’ » . Δυνάμει του άρθρου 2 , παράγραφος 1 , στοιχεία α ) και δ ), ο οίνος που προέρχεται από την ανάμιξη ερυθρού επιτραπέζιου οίνου και ερυθρωπού επιτραπέζιου οίνου προελεύσεως περισσοτέρων κρατών μελών , όπως ο εν προκειμένω επίδικος οίνος , πρέπει να φέρει την ένδειξη « επιτραπέζιος οίνος » και « οίνος από διάφορες χώρες της Ευρωπαϊκής Κοινότητος » για να ανταποκρίνεται στους κανόνες που θέτει ο εν λόγω κανονισμός .

21 Όσον αφορά ειδικότερα το χαρακτηρισμό « ερυθρωπός οίνος » , το άρθρο 2 , παράγραφος 2 , του κανονισμού 355/79 προβλέπει ότι « για τους επιτραπέζιους οίνους η περιγραφή επί της ετικέτας δύναται να συμπληρούται με την ένδειξη : α ) της επακριβούς ενδείξεως ότι πρόκειται περί οίνου ερυθρού , οίνου ερυθρωπού ή οίνου » . Όπως προκύπτει από τη δεύτερη αιτιολογική σκέψη του εν λόγω κανονισμού , ο σκοπός της ενδείξεως αυτής « είναι να παρέχει πληροφορίες , τόσο ακριβείς και σαφείς όσο είναι απαραίτητο για την εκτίμηση των προϊόντων αυτών από τον τυχόν αγοραστή και από τους δημόσιους οργανισμούς τους επιφορτισμένους με τη διαχείριση και τον έλεγχο του εμπορίου των προϊόντων αυτών » . H τρίτη αιτιολογική σκέψη κάνει διαχωρισμό « μεταξύ των απαραιτήτων υποχρεωτικών ενδείξεων για την αναγνώριση της ταυτότητος του προϊόντος και των προαιρετικών ενδείξεων που εξυπηρε τούν μάλλον την αποσαφήνιση των ιδιαιτέρων ιδιοτήτων » ( του προϊόντος ) « ή την ποιοτική κατάταξή του » .

22 Ακριβώς προς το σκοπό της καλύτερης δυνατής πληροφόρησης του καταναλωτή , το άρθρο 43 , παράγραφος 1 , του ίδιου κανονισμού προβλέπει ότι η περιγραφή και η παρουσίαση των προϊόντων που προορίζονται να τεθούν σε κυκλοφορία , περιλαμβανομένης και κάθε διαφήμισης , « δεν δύνανται να είναι ικανές να προκαλέσουν σύγχυση ως προς το είδος , την καταγωγή και τη σύσταση του προϊόντος , όσον αφορά τις ενδείξεις που προβλέπονται στα άρθρα » .

23 Από τις διατάξεις αυτές , τις σχετικές με την περιγραφή των οίνων , συνάγεται ότι η κοινοτική κανονιστική ρύθμιση επιτρέπει το χαρακτηρισμό επιτραπέζιου οίνου ως ερυθρωπού , υπό την προϋπόθεση ότι ο οίνος εμφανίζει αντικειμενικά ερυθρωπό χρώμα και ότι μπορεί να διακρίνεται βάσει αυτού από τον ερυθρό ή από το λευκό οίνο χωρίς να παραπλανά τους καταναλωτές ή άλλους ενδιαφερόμενους ως προς τα χαρακτηριστικά και τις ιδιότητές Πάντως , στο εθνικό δικαστήριο εναπόκειται να κρίνει αν ο επίδικος οίνος πληροί το κριτήριο του ερυθρωπού

24 Υπό τις συνθήκες αυτές , οι παρατηρήσεις που υπέβαλε η FNPVTP , ότι δηλαδή συνιστά απάτη η υπό την ονομασία ερυθρωπός οίνος πώληση οίνου που προέρχεται από ανάμιξη ερυθρών επιτραπέζιων οίνων με ερυθρωπούς επιτραπέζιους οίνους , διότι ο οίνος αυτός δεν ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις της γαλλικής πρακτικής , δεν μπορούν να γίνουν

25 Όπως έκρινε το Δικαστήριο με την απόφαση της 13ης Μαρτίου 1984 ( Prantl , 16/83 , Συλλογή 1984 , σ . 1299 ), οι διατάξεις του κοινοτικού δικαίου περί κοινής οργανώσεως της αμπελοοινικής αγοράς μπορούν να θεωρηθούν ότι αποτελούν πλήρη ρύθμιση « ιδίως όσον αφορά τις τιμές και την παρέμβαση , το καθεστώς του εμπορίου με τις τρίτες χώρες , τους κανόνες σχετικά με την παραγωγή και ορισμένες μεθόδους οινοποιίας καθώς και όσον αφορά τους κανόνες για το χαρακτηρισμό των οίνων και την επίθεση ετικετών » . Επομένως τα κράτη μέλη δεν έχουν πλέον αρμοδιότητα σ’ αυτόν τον τομέα , εκτός αν ορίζεται άλλως σε ειδική διάταξη του κοινοτικού δικαίου .

26 Σημειωτέον σχετικώς ότι δεν υπάρχει τέτοια ειδική διάταξη . Το άρθρο 2 , παράγραφος 2 , στοιχείο η ), του κανονισμού 355/79 , κατά το οποίο , για τους επιτραπέζιους οίνους η περιγραφή επί της ετικέτας μπορεί να συμπληρούται με τη μνεία « επακριβών ενδείξεων που αφορούν τον τύπο του προϊόντος , το ιδιαίτερο χρώμα του επιτραπέζιου οίνου , εφόσον οι ενδείξεις αυτές ρυθμίζονται από τις λεπτομέρειες εφαρμογής ή , ελλείψει τούτων , από το ενδιαφερόμενο κράτος μέλος » , επιτρέπει μεν στα κράτη μέλη , αν δεν υπάρχει κοινοτική ρύθμιση , να θεσπίζουν υποχρεωτικούς κανόνες όσον αφορά τις πρόσθετες ενδείξεις για τον οίνο που διατίθεται στην κατανάλωση , όχι όμως και να απαγορεύουν το χαρακτηρισμό επιτραπέζιου οίνου ως « ερυθρωπού » και τη διάθεσή του στο εμπόριο για το λόγο και μόνο ότι δεν έχει παραχθεί σύμφωνα με τις τοπικές ή εθνικές συνήθειες .

27 Κατά συνέπεια , στο ερώτημα που υπέβαλε το εθνικό δικαστήριο προσήκει η απάντηση ότι οι διατάξεις του κανονισμού 337/79 του Συμβουλίου , της 5ης Φεβρουαρίου 1979 , περί κοινής οργανώσεως της αμπελοοινικής αγοράς , συγκεκριμένα δε τα άρθρα 43 και 48 , σε συνδυασμό με τις διατάξεις του κανονισμού 3282/73 της Επιτροπής , της 5ης Δεκεμβρίου 1973 , περι ορισμού της αναμίξεως και της οινοποιήσεως και συγκεκριμένα το άρθρο 2 , καθώς και με τις διατάξεις του κανονισμού 355/79 του Συμβουλίου , της 5ης Φεβρουαρίου 1979 , περί των γενικών κανόνων για την περιγραφή και την παρουσίαση οίνων και γλευκών σταφυλής και συγκεκριμένα τα άρθρα 2 και 43 , έχουν την έννοια ότι επιτρέπουν την ανάμιξη ερυθρού επιτραπέζιου οίνου με ερυθρωπό επιτραπέζιο οίνο , καταγωγής διαφόρων κρατών μελών και τη διάθεση του προϊόντος αναμίξεως στο εμπόριο εντός της οινότητας με το χαρακτηρισμό του ερυθρωπού επιτραπέζιου οίνου από διάφορες χώρες της Ευρωπαϊκής οινότητας , εφόσον η ένδειξη « ερυθρωπός » δεν έρχεται σε αντίθεση με αντικειμενικό χαρακτηριστικό του οίνου που του επιτρέπει να διακρίνεται από τον ερυθρό ή το λευκό οίνο με βάση το χρώμα και μόνο .

Επί των δικαστικών εξόδων

28 Τα έξοδα στα οποία υποβλήθηκαν η ιταλική κυβέρνηση και η Επιτροπή των Ευρωπαϊκών οινοτήτων που υπέβαλαν παρατηρήσεις στο Δικαστήριο δεν Δεδομένου ότι η διαδικασία έχει , έναντι των διαδίκων της κύριας δίκης , το χαρακτήρα παρεμπίπτοντος που ανέκυψε ενώπιον του εθνικού δικαστηρίου , σ’ αυτό εναπόκειται να αποφανθεί επί των δικαστικών

Για τους λόγους αυτούς

ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ( τέταρτο τμήμα ),

κρίνοντας επί τους ερωτήματος που του υπέβαλε με απόφαση της 7ης Μαρτίου 1984 το Cour d’appel του Montpellier , αποφαίνεται :

Οι διατάξεις του κανονισμού 337/79 του Συμβουλίου , της 5ης Φεβρουαρίου 1979 , περί κοινής οργανώσεως της αμπελοοινικής αγοράς , συγκεκριμένα δε τα άρθρα 43 και 48 , σε συνδυασμό με τις διατάξεις του κανονισμού 3282/73 της Επιτροπής , της 5ης Δεκεμβρίου 1973 , περι ορισμού της αναμίξεως και της οινοποιήσεως και συγκεκριμένα το άρθρο 2 , καθώς και με τις διατάξεις του κανονισμού 355/79 του Συμβουλίου , της 5ης Φεβρουαρίου 1979 , περί των γενικών κανόνων για την περιγραφή και την παρουσίαση οίνων και γλευκών σταφυλής και συγκεκριμένα τα άρθρα 2 και 43 , έχουν την έννοια ότι επιτρέπουν την ανάμιξη ερυθρού επιτραπέζιου οίνου με ερυθρωπό επιτραπέζιο οίνο , καταγωγής διαφόρων κρατών μελών και τη διάθεση του προϊόντος αναμίξεως στο εμπόριο εντός της Κοινότητας με το χαρακτηρισμό του ερυθρωπού επιτραπέζιου οίνου από διάφορες χώρες της Ευρωπαϊκής Κοινότητας , εφόσον η ένδειξη « ερυθρωπός » δεν έρχεται σε αντίθεση με αντικειμενικό χαρακτηριστικό του οίνου που του επιτρέπει να διακρίνεται από τον ερυθρό ή το λευκό οίνο με βάση το χρώμα και μόνο .