ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

Βρυξέλλες, 16.3.2023

COM(2023) 160 final

2023/0079(COD)

Πρόταση

ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

σχετικά με τη θέσπιση πλαισίου για την εξασφάλιση ασφαλούς και βιώσιμου εφοδιασμού με κρίσιμες πρώτες ύλες και την τροποποίηση των κανονισμών (ΕΕ) αριθ. 168/2013, (ΕΕ) 2018/858, (ΕΕ) 2018/1724 και (ΕΕ) 2019/1020

(Κείμενο που παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον ΕΟΧ)

{SEC(2023) 360 final} - {SWD(2023) 160 final} - {SWD(2023) 161 final} - {SWD(2023) 162 final}

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

1.ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ

•Αιτιολόγηση και στόχοι της πρότασης

Οι πρώτες ύλες απαντώνται στην αρχή όλων των βιομηχανικών αλυσίδων αξίας. Ο παρών κανονισμός επικεντρώνεται στις μη ενεργειακές, μη γεωργικές πρώτες ύλες που είναι σημαντικές για την οικονομία της ΕΕ, και ο εφοδιασμός των οποίων υπόκειται σε υψηλό κίνδυνο εφοδιασμού. Αυτές οι κρίσιμες πρώτες ύλες αποτελούν συχνά αναγκαίες εισροές για ευρύ φάσμα στρατηγικών τομέων, συμπεριλαμβανομένων των τομέων της ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, της ψηφιακής βιομηχανίας, του διαστήματος και της άμυνας, καθώς και του τομέα της υγείας. Από την άλλη πλευρά, η εξόρυξη και η επεξεργασία κρίσιμων πρώτων υλών μπορεί να έχει αρνητικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις, ανάλογα με τις μεθόδους και τις διαδικασίες που χρησιμοποιούνται, καθώς και κοινωνικές επιπτώσεις.  

Η ΕΕ βασίζεται σχεδόν αποκλειστικά στις εισαγωγές για πολλές κρίσιμες πρώτες ύλες. Οι προμηθευτές των εν λόγω εισαγωγών παρουσιάζουν συχνά υψηλό βαθμό συγκέντρωσης σε μικρό αριθμό τρίτων χωρών, τόσο στο στάδιο της εξόρυξης όσο και στο στάδιο της επεξεργασίας. Για παράδειγμα, η ΕΕ προμηθεύεται το 97 % του μαγνησίου της στην Κίνα. Οι βαριές σπάνιες γαίες, οι οποίες χρησιμοποιούνται στους μόνιμους μαγνήτες, εξευγενίζονται αποκλειστικά στην Κίνα. Το 63 % του κοβαλτίου του πλανήτη, το οποίο χρησιμοποιείται στις μπαταρίες, εξορύσσεται στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, ενώ το 60 % εξευγενίζεται στην Κίνα. Η συγκέντρωση αυτή εκθέτει την ΕΕ σε σημαντικούς κινδύνους όσον αφορά τον εφοδιασμό. Υπάρχουν προηγούμενα σχετικών περιπτώσεων σε χώρες οι οποίες εκμεταλλεύονται την ισχυρή θέση που κατέχουν ως προμηθευτές κρίσιμων πρώτων υλών έναντι αγοραστριών χωρών, για παράδειγμα μέσω περιορισμών στις εξαγωγές.  

Λαμβανομένης υπόψη της παγκόσμιας στροφής προς τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και της ψηφιοποίησης των οικονομιών και των κοινωνιών μας, η ζήτηση για ορισμένες από τις εν λόγω κρίσιμες πρώτες ύλες προβλέπεται να αυξηθεί με ταχείς ρυθμούς κατά τις προσεχείς δεκαετίες. Η παγκόσμια ζήτηση του λιθίου που χρησιμοποιείται για την κατασκευή μπαταριών με σκοπό την ηλεκτροκίνηση και την αποθήκευση ενέργειας αναμένεται να αυξηθεί έως και κατά 89 φορές έως το 2050. Η ενωσιακή ζήτηση σπάνιων γαιών, από τις οποίες κατασκευάζονται οι μόνιμοι μαγνήτες που χρησιμοποιούνται στις ανεμογεννήτριες ή στα ηλεκτρικά οχήματα, αναμένεται να αυξηθεί κατά έξι έως επτά φορές έως το 2050. Η ενωσιακή ζήτηση γαλλίου, το οποίο χρησιμοποιείται για την κατασκευή ημιαγωγών, αναμένεται να αυξηθεί κατά 17 φορές έως το 2050. Η υποκατάσταση των υλών και η αύξηση της αποδοτικότητας και της κυκλικότητας των υλών μπορούν να μετριάσουν την προβλεπόμενη αύξηση της ζήτησης έως κάποιον βαθμό, αλλά τα βήματα αυτά δεν αναμένεται να αντιστρέψουν την τάση. Επί του παρόντος, η υφιστάμενη και η προγραμματισμένη δυναμικότητα κινδυνεύουν να μην καλύψουν ποσοστό άνω του 50 % της προβλεπόμενης ζήτησης κοβαλτίου, ενώ η μελλοντική αύξηση της ζήτησης σπάνιων γαιών αναμένεται να υπερβεί την αύξηση της δυναμικότητας 1 . Στο πλαίσιο αυτό, πολλές χώρες έχουν υιοθετήσει πολιτικές για την ενεργό εξασφάλιση του εφοδιασμού τους σε κρίσιμες πρώτες ύλες, αυξάνοντας τον ανταγωνισμό ως προς τους πόρους. 

Η διαταραχή του εφοδιασμού με βασικά αγαθά κατά τη διάρκεια της κρίσης λόγω της νόσου COVID-19 και της ενεργειακής κρίσης που ξέσπασε λόγω του επιθετικού πολέμου της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας έχει αναδείξει τόσο τις διαρθρωτικές εξαρτήσεις της ΕΕ όσον αφορά τον εφοδιασμό όσο και τις δυνητικά επιζήμιες επιπτώσεις τους σε περιόδους κρίσης. Το ότι οι κρίσιμες πρώτες ύλες είναι νευραλγικής σημασίας για την πράσινη και την ψηφιακή μετάβαση, καθώς και για τις εφαρμογές στους τομείς της άμυνας και του διαστήματος, συνεπάγεται ότι η διαταραχή του εφοδιασμού τους θα έχει σημαντικές αρνητικές επιπτώσεις για τη βιομηχανία στην ΕΕ. Η κατάσταση αυτή θα έθετε σε κίνδυνο τη λειτουργία της ενιαίας αγοράς και θα έβλαπτε την ανταγωνιστικότητα της ΕΕ, ενώ ταυτόχρονα θα έθετε σε κίνδυνο τις θέσεις εργασίας και τη δημιουργία θέσεων εργασίας και θα επηρέαζε τις συνθήκες εργασίας και τους μισθούς. Επιπλέον, ελλείψει ασφαλούς εφοδιασμού με κρίσιμες πρώτες ύλες, η Ένωση δεν θα έχει τη δυνατότητα να επιτύχει τον στόχο της για ένα πράσινο και ψηφιακό μέλλον. 

Τόσο η πρωτοβουλία του 2008 για τις πρώτες ύλες όσο και το σχέδιο δράσης του 2020 για τις κρίσιμες πρώτες ύλες παρείχαν ένα πλαίσιο πρωτοβουλιών για την αξιολόγηση της κρισιμότητας των διαφόρων πρώτων υλών, της διεθνούς διαφοροποίησης, της έρευνας και καινοτομίας, καθώς και της ανάπτυξης της παραγωγικής ικανότητας κρίσιμων πρώτων υλών στην ΕΕ. Τα μέτρα που έχουν τεθεί σε εφαρμογή συμβάλλουν επί του παρόντος στην εξασφάλιση ασφαλέστερου εφοδιασμού. Για παράδειγμα, οι στρατηγικές εταιρικές σχέσεις που συνάπτονται με τρίτες χώρες, όπως προβλέπεται στο σχέδιο δράσης, συμβάλλουν επί του παρόντος στη διαφοροποίηση των πηγών εφοδιασμού πρώτων υλών μέσω της περαιτέρω ενοποίησης των αλυσίδων αξίας των πρώτων υλών της ΕΕ με εκείνες των πλούσιων σε πόρους τρίτων χωρών. 

Ωστόσο, οι μη κανονιστικές δράσεις δεν ήταν επαρκείς για τη διασφάλιση της πρόσβασης της ΕΕ σε ασφαλή και βιώσιμο εφοδιασμό με κρίσιμες πρώτες ύλες. Προς το παρόν, δεν υπάρχει κανονιστικό πλαίσιο που να αποσκοπεί στη διαρθρωτική μείωση των κινδύνων εφοδιασμού σε ολόκληρο το φάσμα των κρίσιμων πρώτων υλών. Πρώτον, ελλείψει κοινού πλαισίου ώστε να διασφαλίζεται ότι οι οικονομικοί φορείς είναι ανθεκτικοί και προετοιμασμένοι για τα προβλήματα που ανακύπτουν, η βιομηχανία παραμένει υπερεκτεθειμένη στον κίνδυνο διαταραχών του εφοδιασμού. Δεύτερον, οι δυνατότητες της ΕΕ όσον αφορά την αύξηση των ικανοτήτων εξόρυξης, επεξεργασίας ή ανακύκλωσης εξακολουθούν να μην αξιοποιούνται επαρκώς. Σε όλα τα κράτη μέλη, οι γνώσεις σχετικά με τα κοιτάσματα ορυκτών ανάγονται συχνά σε μια εποχή κατά την οποία οι κρίσιμες πρώτες ύλες δεν ήταν οι επιθυμητοί πόροι που είναι σήμερα. Ορισμένες φορές, η δυσχερής πρόσβαση σε χρηματοδότηση, οι χρονοβόρες και πολύπλοκες διαδικασίες αδειοδότησης και η έλλειψη αποδοχής από το κοινό, καθώς και οι πιθανές περιβαλλοντικές ανησυχίες αποτελούν σημαντικά εμπόδια για την ανάπτυξη έργων κρίσιμων πρώτων υλών. Τρίτον, η νομοθεσία για τη διαχείριση των αποβλήτων δεν δημιουργεί επαρκή κίνητρα για τη βελτίωση της κυκλικότητας των κρίσιμων πρώτων υλών (στο εξής: κυκλικότητά τους) ή για την ανάπτυξη αγοράς δευτερογενών πρώτων υλών. Τέλος, δεν υπάρχουν επαρκή κίνητρα για την αναφορά και τον περιορισμό των αρνητικών περιβαλλοντικών επιπτώσεων των κρίσιμων πρώτων υλών που τίθενται σε κυκλοφορία στην αγορά της ΕΕ. 

Στο πλαίσιο αυτό, η παρούσα πρόταση έχει τους ακόλουθους στόχους:  

–ενίσχυση των διαφόρων σταδίων της ευρωπαϊκής αλυσίδας αξίας κρίσιμων πρώτων υλών, 

–διαφοροποίηση των ενωσιακών εισαγωγών κρίσιμων πρώτων υλών με σκοπό τη μείωση των στρατηγικών εξαρτήσεων,  

–βελτίωση της ενωσιακής δυναμικότητας παρακολούθησης και μετριασμού των υφιστάμενων και των μελλοντικών κινδύνων διαταραχών του εφοδιασμού με κρίσιμες πρώτες ύλες, 

–διασφάλιση της ελεύθερης κυκλοφορίας των κρίσιμων πρώτων υλών στην ενιαία αγορά, με παράλληλη εξασφάλιση υψηλού επιπέδου προστασίας του περιβάλλοντος, μέσω της βελτίωσης της βιωσιμότητας και της κυκλικότητάς τους. 

•Συνέπεια με τις ισχύουσες διατάξεις στον συγκεκριμένο τομέα πολιτικής

Η παρούσα πρόταση συνάδει με τη στρατηγική της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας και με το ευρωπαϊκό νομοθέτημα για το κλίμα. Σκοπός της παρούσας πρότασης είναι να διευκολύνει την ΕΕ να αποκτήσει τη δυναμικότητα που θα χρειαστεί για την επίτευξη των στόχων της όσον αφορά την παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, την ανάπτυξη στρατηγικών κατασκευαστικών τεχνολογιών, όπως οι ημιαγωγοί, καθώς και για την επίτευξη των στόχων μας όσον αφορά τη διασφάλιση της κλιματικής ουδετερότητας. 

Η παρούσα πρόταση ανταποκρίνεται στη διακήρυξη των Βερσαλλιών του 2022, η οποία εκδόθηκε από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, και στην οποία υπογραμμίστηκε η στρατηγική σημασία των κρίσιμων πρώτων υλών για τη διασφάλιση της ανοικτής στρατηγικής αυτονομίας και της ευρωπαϊκής κυριαρχίας της ΕΕ. Συνάδει επίσης με το ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου του Νοεμβρίου 2021 σχετικά με μια ευρωπαϊκή στρατηγική για τις κρίσιμες πρώτες ύλες, καθώς και με τα συμπεράσματα της Διάσκεψης για το Μέλλον της Ευρώπης. Τέλος, ο παρών κανονισμός υλοποιεί τη δέσμευση που ανακοίνωσε η πρόεδρος κ. φον ντερ Λάιεν για τη μείωση της εξάρτησης της ΕΕ από τις κρίσιμες πρώτες ύλες στην ομιλία της για την κατάσταση της Ένωσης το 2022. Ο στόχος αυτός θα επιτευχθεί με τη διαφοροποίηση και την εξασφάλιση βιώσιμου εγχώριου εφοδιασμού με κρίσιμες πρώτες ύλες, με τον προσδιορισμό στρατηγικών έργων σε ολόκληρη την αλυσίδα εφοδιασμού και με τη αύξηση των στρατηγικών αποθεμάτων. Ενόψει της ανακοίνωσης της πράξης για τις κρίσιμες πρώτες ύλες, στο πλαίσιο τόσο της ανακοίνωσης για το REPowerEU όσο και της κοινής ανακοίνωσης σχετικά με την ανάλυση των επενδυτικών κενών στον τομέα της άμυνας και τη μελλοντική πορεία είχε εξαγγελθεί νομοθετική πρόταση για τις κρίσιμες πρώτες ύλες τον Μάιο του 2022.  

Ενώ η παρούσα πρόταση επικεντρώνεται στην ανάπτυξη της ενωσιακής δυναμικότητας εφοδιασμού με κρίσιμες πρώτες ύλες, στην ανακοίνωση που συνοδεύει την παρούσα πρόταση επεξηγείται η υποκείμενη στρατηγική για την εξασφάλιση του τομέα εφοδιασμού κρίσιμων πρώτων υλών, η οποία περιλαμβάνει μη κανονιστικά μέτρα για τη διαφοροποίηση του εξωτερικού εφοδιασμού από χώρες εκτός της ΕΕ και για την τόνωση της έρευνας και καινοτομίας και των δεξιοτήτων. Ο κανονισμός συνοδεύεται από τα αποτελέσματα της αξιολόγησης της κρισιμότητας από την Επιτροπή, τα αντίστοιχα δελτία εγγράφων σχετικά με τις κρίσιμες πρώτες ύλες και τις πρώτες ύλες στρατηγικής σημασίας (για περισσότερες λεπτομέρειες, βλ. λεπτομερή επεξήγηση στη σ. 15) που αποτελούν το αντικείμενο της παρούσας πρότασης, καθώς και από τα στοιχεία της τελευταίας μελέτης ανάλυσης προοπτικών. Η πρόταση υποβάλλεται από κοινού με την πράξη για τη βιομηχανία των μηδενικών καθαρών εκπομπών, η οποία, όπως εξαγγέλθηκε στην ανακοίνωση με τίτλο «Βιομηχανικό σχέδιο της Πράσινης Συμφωνίας για την εποχή των μηδενικών καθαρών εκπομπών», θα στηρίξει τη βιομηχανική παραγωγή βασικών τεχνολογιών εντός της ΕΕ. 

Η παρούσα πρόταση συνάδει με την ανακοίνωση της Επιτροπής για την επικαιροποίηση της ενωσιακής βιομηχανικής στρατηγικής του 2020, η οποία εκδόθηκε τον Μάιο του 2021, και στην οποία προσδιορίζονται τομείς στρατηγικών εξαρτήσεων που θα μπορούσαν να αποτελέσουν τρωτά σημεία. Οι δύο μεταγενέστερες εμπεριστατωμένες επισκοπήσεις παρείχαν περαιτέρω ανάλυση όσον αφορά την προέλευση των στρατηγικών εξαρτήσεων και εξέτασαν αρχικά τις κρίσιμες πρώτες ύλες συνολικά (μεταξύ άλλων θεμάτων), στη συνέχεια τις σπάνιες γαίες και το μαγνήσιο. 

Μολονότι πριν από τον παρόντα κανονισμό δεν υπήρχε κανονιστικό πλαίσιο που να αποσκοπεί στην εξασφάλιση του εφοδιασμού με κρίσιμες πρώτες ύλες, η παρούσα πρόταση συνάδει με τις προηγούμενες ευρωπαϊκές στρατηγικές για τις κρίσιμες πρώτες ύλες. Πρώτον, ο παρών κανονισμός βασίζεται στην αξιολόγηση της κρισιμότητας, η οποία επικαιροποιείται ανά τριετία από την πρωτοβουλία του 2008, η οποία παρέχει πληροφορίες σχετικά με τις κρίσιμες πρώτες ύλες και τις εξαρτήσεις της ΕΕ από αυτές. Δεύτερον, συμπληρώνει και ενισχύει τις πρωτοβουλίες που ακολούθησαν μετά το σχέδιο δράσης του 2020. Παρέχει επίσης ένα πλαίσιο για τη στήριξη έργων κατά μήκος της αλυσίδας αξίας των κρίσιμων πρώτων υλών, το οποίο βασίζεται στις εργασίες της ευρωπαϊκής συμμαχίας για τις πρώτες ύλες. Η πρόταση βασίζεται επίσης στις αρχές της ΕΕ για βιώσιμες πρώτες ύλες, οι οποίες αποσκοπούν στην ευθυγράμμιση της αντίληψης των κρατών μελών όσον αφορά τη βιώσιμη εξόρυξη και επεξεργασία. 

Επιπλέον, σύμφωνα με το σχέδιο δράσης του 2021 για τις συνέργειες μεταξύ της μη στρατιωτικής, της αμυντικής και της διαστημικής βιομηχανίας, η Επιτροπή δημιουργεί επί του παρόντος παρατηρητήριο για τις κρίσιμες τεχνολογίες. Το παρατηρητήριο θα εντοπίζει, θα παρακολουθεί και θα αξιολογεί τις κρίσιμες τεχνολογίες για τον μη στρατιωτικό, τον αμυντικό και τον διαστημικό τομέα, τις δυνητικές εφαρμογές τους και τις σχετικές αλυσίδες αξίας και εφοδιασμού, συμπεριλαμβανομένων των στρατηγικών εξαρτήσεων και των τρωτών σημείων. 

Επιπλέον, η Επιτροπή έχει εκπονήσει μελέτη ανάλυσης προοπτικών, στην οποία αξιολογούνται οι μελλοντικές ανάγκες της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε κρίσιμες πρώτες ύλες, καθώς και τα πιθανά σημεία συμφόρησης στην αλυσίδα εφοδιασμού σε βασικές στρατηγικές τεχνολογίες και αντίστοιχους τομείς. Η έκθεση προβλέπει πρωτοφανή αύξηση της ζήτησης βασικών υλών που είναι αναγκαίες για την επιτυχή διττή μετάβαση και για τα θεματολόγια της ΕΕ στους τομείς της άμυνας και της αεροδιαστημικής.

Η παρούσα πρόταση συνάδει με άλλες νομοθετικές πράξεις για τις κρίσιμες πρώτες ύλες. Για παράδειγμα, συνάδει με τον κανονισμό για τα ορυκτά από περιοχές συγκρούσεων 2 , ο οποίος επιβάλλει στους εισαγωγείς κασσιτέρου, τανταλίου, βολφραμίου και χρυσού (3TG) την υποχρέωση θέσπισης και εφαρμογής πολιτικών δέουσας επιμέλειας για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων στα ανθρώπινα δικαιώματα που συνδέονται με τις ένοπλες συγκρούσεις και τα εργασιακά δικαιώματα σε ολόκληρη την αλυσίδα αξίας τους. 

•Συνέπεια με άλλες πολιτικές της Ένωσης

Λόγω τόσο της παρουσίας κρίσιμων πρώτων υλών σε πολλές βιομηχανικές αλυσίδες αξίας όσο και των χαρακτηριστικών των διαφόρων σταδίων της αλυσίδας αξίας των κρίσιμων πρώτων υλών, όπως η εξόρυξη, η επεξεργασία ή η ανακύκλωση, διάφορες δέσμες ευρωπαϊκών πολιτικών και νομοθετικών πράξεων παρουσιάζουν συνάφεια. 

Πρώτον, η περιβαλλοντική νομοθεσία της ΕΕ καλύπτει τις διαδικασίες απόκτησης αδειών για έργα πρώτων υλών, συμπεριλαμβανομένων των κρίσιμων πρώτων υλών, σε ολόκληρη την αλυσίδα αξίας. Ο προτεινόμενος κανονισμός θα εφαρμόζεται με την επιφύλαξη της νομοθεσίας της ΕΕ για την προστασία της φύσης, συμπεριλαμβανομένης της οδηγίας 2011/92/ΕΕ για την εκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων 3 , της οδηγίας 2010/75/ΕΕ περί βιομηχανικών εκπομπών 4 , της οδηγίας 92/43/ΕΟΚ για τη διατήρηση των φυσικών οικοτόπων καθώς και της άγριας πανίδας και χλωρίδας 5 , της οδηγίας 2009/147/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου περί της διατηρήσεως των αγρίων πτηνών 6 και της οδηγίας 2000/60/ΕΚ 7 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την πολιτική των υδάτων 8 . Σκοπός της παρούσας πρότασης είναι να καταστούν οι εθνικές διαδικασίες αδειοδότησης πιο εξορθολογισμένες και πιο προβλέψιμες, ώστε να διασφαλίζεται η συμμόρφωση των έργων με τη νομοθεσία της ΕΕ για την προστασία της φύσης, χωρίς να υπονομεύεται η αποτελεσματική εφαρμογή των διατάξεών της.   

Δεύτερον, το πλαίσιο της ΕΕ για τα απόβλητα διέπει τη συλλογή, τη μείωση, την ανακύκλωση και την επεξεργασία των αποβλήτων, συμπεριλαμβανομένων των ροών αποβλήτων που περιέχουν κρίσιμες πρώτες ύλες. Σύμφωνα με την οδηγία για τα απόβλητα της εξορυκτικής βιομηχανίας 9 , κάθε φορέας που είναι υπεύθυνος για τη διαχείριση εξορυκτικών αποβλήτων (δηλαδή των αποβλήτων που δημιουργούνται από εξορυκτικές δραστηριότητες) υποχρεούται να λαμβάνει άδεια. Η παρούσα πρόταση θα συμπληρώσει τον στόχο αυτόν με την απαίτηση να διενεργείται ανάλυση των δυνατοτήτων ανάκτησης κρίσιμων πρώτων υλών στα εξορυκτικά απόβλητα από τους φορείς εκμετάλλευσης (για τις εγκαταστάσεις αποβλήτων που είναι επί του παρόντος λειτουργικές) και από τα κράτη μέλη (για τις κλειστές και τις εγκαταλελειμμένες εγκαταστάσεις αποβλήτων). Η οδηγία-πλαίσιο για τα απόβλητα 10 στοχεύει εν γένει στα απόβλητα και υποχρεώνει τα κράτη μέλη να λαμβάνουν μέτρα για την πρόληψη της παραγωγής αποβλήτων, στοχεύοντας ειδικότερα σε προϊόντα που περιέχουν κρίσιμες πρώτες ύλες. Η οδηγία για τα απόβλητα ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού 11 θεσπίζει κανόνες για την προώθηση της προετοιμασίας για επαναχρησιμοποίηση, της ανακύκλωσης και άλλων μορφών ανάκτησης αποβλήτων από ηλεκτρικό και ηλεκτρονικό εξοπλισμό, για τη συμβολή στην αποδοτική χρήση των πόρων και την ανάκτηση δευτερογενών πρώτων υλών, συμπεριλαμβανομένων των κρίσιμων πρώτων υλών. Επί του παρόντος διενεργείται κοινή επανεξέταση της οδηγίας 2000/53/ΕΚ για τα οχήματα στο τέλος του κύκλου ζωής τους 12 , σε συνδυασμό με την οδηγία 2005/64/ΕΚ για την έγκριση τύπου οχημάτων με κινητήρα 13 , όσον αφορά τη δυνατότητα επαναχρησιμοποίησης, ανακύκλωσης και ανάκτησής τους, με σκοπό τη μείωση των αποβλήτων τόσο από οχήματα στο τέλος του κύκλου ζωής τους όσο και από τα κατασκευαστικά τους στοιχεία και την αύξηση της κυκλικότητας αμφότερων των συμβατικών και των ηλεκτρικών οχημάτων, τα οποία περιέχουν σημαντικές ποσότητες κρίσιμων πρώτων υλών. Η νομοθετική πρωτοβουλία που βασίζεται στην εν λόγω επανεξέταση θα συμπληρώσει τις οριζόντιες απαιτήσεις ανακυκλωσιμότητας που περιλαμβάνονται στον παρόντα κανονισμό, με τη θέσπιση ειδικότερων απαιτήσεων για τη βελτίωση της ανακυκλωσιμότητας των μόνιμων μαγνητών στα οχήματα, κάτι που θα διευκολύνει την επεξεργασία και την ανακύκλωση των αποβλήτων τους. 

Τρίτον, η ταξινόμηση των κινδύνων που προβλέπεται στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1272/2008 για την ταξινόμηση, την επισήμανση και τη συσκευασία των ουσιών και των μειγμάτων 14 , καθώς και τα μέτρα άμβλυνσης του κινδύνου που προβλέπονται στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1907/2006 για την καταχώριση, την αξιολόγηση, την αδειοδότηση και τους περιορισμούς των χημικών προϊόντων (REACH) 15 , συμβάλλουν στη διασφάλιση της ασφάλειας των χημικών προϊόντων και των προϊόντων που περιέχουν χημικές ουσίες στην ΕΕ, η οποία είναι ιδιαίτερα σημαντική για τις κρίσιμες πρώτες ύλες. Στο πλαίσιο αυτό, η στρατηγική της ΕΕ για τη βιωσιμότητα των χημικών προϊόντων 16 καθορίζει τις αναγκαίες δράσεις για την καλύτερη προστασία της ανθρώπινης υγείας και του περιβάλλοντος στο πλαίσιο μιας φιλόδοξης προσέγγισης για ένα περιβάλλον χωρίς τοξικές ουσίες όσον αφορά τη χημική ασφάλεια, σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία. Οι εν λόγω δράσεις περιλαμβάνουν τη μείωση των κινδύνων και την υποκατάσταση των πλέον επικίνδυνων χημικών προϊόντων στα καταναλωτικά και επαγγελματικά προϊόντα. Η στρατηγική αναγνωρίζει επίσης την ανάγκη να επιτρέπεται η χρήση αυτών των πλέον επιβλαβών χημικών προϊόντων όταν αυτά είναι ουσιώδη για την κοινωνία. Αυτό θα ισχύει και σε πολλές περιπτώσεις για τις χρήσεις κρίσιμων πρώτων υλών.

Τέταρτον, η παρουσία κρίσιμων πρώτων υλών κατά μήκος πολλών βιομηχανικών αλυσίδων αξίας και τα χαρακτηριστικά των διαφόρων σταδίων της αλυσίδας αξίας των κρίσιμων πρώτων υλών απαιτούν ανθρώπινο δυναμικό, μεταξύ άλλων με την εξασφάλιση επαρκούς και ειδικευμένου εργατικού δυναμικού για την υποστήριξη του κλάδου. Αυτό διασφαλίζεται κυρίως με την προστασία των θέσεων εργασίας, καθώς και με τη δημιουργία νέων ποιοτικών θέσεων εργασίας για την κάλυψη των αναγκών εργατικού δυναμικού στον τομέα σε όλα τα στάδια των βιομηχανικών αλυσίδων αξίας, στοιχείο που έχει καίρια σημασία για τη διασφάλιση δίκαιης πράσινης μετάβασης και για την εξασφάλιση της ασφάλειας και του εφοδιασμού κρίσιμων πρώτων υλών, καθώς και της ανταγωνιστικότητας του τομέα. Σύμφωνα με τους στόχους του σχεδίου REPowerEU και της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας, η σύσταση του Συμβουλίου, της 16ης Ιουνίου 2022, σχετικά με τη διασφάλιση δίκαιης μετάβασης προς την κλιματική ουδετερότητα 17 παρέχει ολοκληρωμένες κατευθύνσεις πολιτικής όσον αφορά τη διαμόρφωση πολιτικών για τη διασφάλιση της προστασίας των θέσεων εργασίας, συμπεριλαμβανομένων των συνθηκών εργασίας και των μισθών, καθώς και για την υποστήριξη της δημιουργίας ποιοτικών θέσεων εργασίας σε όλα τα βιομηχανικά οικοσυστήματα και τις αλυσίδες αξίας, μεταξύ άλλων μέσω της υποστήριξης της αναβάθμισης των δεξιοτήτων και της επανειδίκευσης του εργατικού δυναμικού, ώστε αυτό να ανταποκρίνεται στις ανάγκες της τομεακής αγοράς εργασίας, και μέσω της διαβούλευσης με τους κοινωνικούς εταίρους με τη διεξαγωγή κοινωνικού διαλόγου.

Τέλος, η παρούσα πρωτοβουλία συνάδει επίσης με:

–την οδηγία 2007/2/ΕΚ για τη δημιουργία υποδομής χωρικών πληροφοριών στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα (Inspire) 18 , στόχος της οποίας είναι να διασφαλίζεται ότι οι υποδομές χωρικών δεδομένων των κρατών μελών είναι συμβατές μεταξύ τους και αξιοποιήσιμες σε ευρωπαϊκό και διασυνοριακό πλαίσιο, και  

–τον κανονισμό (ΕΕ) 2020/852 (ταξινομία) σχετικά με τη θέσπιση πλαισίου για τη διευκόλυνση των βιώσιμων επενδύσεων 19 .

Όσον αφορά τις διεθνείς πράξεις, η παρούσα πρόταση συνάδει με: 

–τις διεθνείς εμπορικές υποχρεώσεις της ΕΕ και την κοινή εμπορική πολιτική της ΕΕ. Η ανακοίνωση που επισυνάπτεται στον παρόντα κανονισμό περιλαμβάνει μέτρα για την ενίσχυση και τη διαφοροποίηση του εξωτερικού εφοδιασμού της ΕΕ με κρίσιμες πρώτες ύλες από διεθνείς πηγές, χωρίς να υπονομεύονται οι εμπορικοί κανόνες και ο διεθνής ανταγωνισμός, 

–την επικαιροποιημένη πολιτική της ΕΕ για την Αρκτική, η οποία δημοσιεύθηκε το 2021 και αποσκοπεί στη διατήρηση της Αρκτικής ως περιοχής ειρηνικής συνεργασίας, στην αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής και στην υποστήριξη της βιώσιμης ανάπτυξης των περιοχών της Αρκτικής προς όφελος των κοινοτήτων της Αρκτικής, ιδίως των αυτόχθονων πληθυσμών, και των μελλοντικών γενεών, 

–την κοινή ανακοίνωση της Επιτροπής και του ύπατου εκπροσώπου της Ένωσης για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας με τίτλο «Global Gateway», ιδίως όσον αφορά την υλοποίηση των στρατηγικών εταιρικών της σχέσεων με τρίτες χώρες. 

–Ο ύπατος εκπρόσωπος θα διαδραματίσει πλήρως τον ρόλο του και θα συνεργαστεί για τη διασφάλιση της συνέπειας της εξωτερικής δράσης της ΕΕ και των άλλων πολιτικών της.

Ο κανονισμός θα διασφαλίσει επίσης τη συνέπεια με άλλες υπό εξέλιξη προτάσεις: 

–Ο κανονισμός συνάδει με τον κανονισμό για τις μπαταρίες 20 , ο οποίος περιλαμβάνει ειδικές διατάξεις σχετικά με τις κρίσιμες πρώτες ύλες που περιέχονται στις μπαταρίες οι οποίες διατίθενται στην ενιαία αγορά, ενώ σκοπός του κανονισμού είναι η αύξηση της δυναμικότητας εφοδιασμού της ΕΕ με τις εν λόγω ύλες, καθώς και η ενίσχυση της διαφάνειας και της διαθεσιμότητας των πληροφοριών σχετικά με το περιβαλλοντικό τους αποτύπωμα όταν διατίθενται στην ενιαία αγορά της ΕΕ. Στο πλαίσιο αυτό, ακολουθείται παρόμοια προσέγγιση με τη σταδιακή θέσπιση των υποχρεώσεων σχετικά με το περιβαλλοντικό αποτύπωμα. 

–Ο κανονισμός συμπληρώνει την πρόταση οδηγίας σχετικά με την εταιρική δέουσα επιμέλεια όσον αφορά τη βιωσιμότητα 21 . Η πρόταση οδηγίας σχετικά με την εταιρική δέουσα επιμέλεια όσον αφορά τη βιωσιμότητα μπορεί να καλύπτει εταιρείες που χρησιμοποιούν κρίσιμες πρώτες ύλες, διασφαλίζοντας την επαρκή αντιμετώπιση εκ μέρους τους των αρνητικών επιπτώσεων στα ανθρώπινα δικαιώματα και στο περιβάλλον στο πλαίσιο των δικών τους δραστηριοτήτων και αλυσίδων αξίας, αλλά δεν προβλέπει την απαίτηση προσκόμισης πληροφοριών σχετικά με το περιβαλλοντικό αποτύπωμα των κρίσιμων πρώτων υλών. Κατά περίπτωση, ο υπολογισμός του περιβαλλοντικού αποτυπώματος κάθε ύλης βάσει του κανονισμού για τις κρίσιμες πρώτες ύλες θα μπορούσε να συμβάλει στην αποτελεσματική εφαρμογή πολιτικής δέουσας επιμέλειας,     

–Με την ενίσχυση της ανθεκτικότητας και της ετοιμότητας της ευρωπαϊκής βιομηχανίας όσον αφορά τις κρίσιμες πρώτες ύλες, ο κανονισμός συμπληρώνει το μέσο αντιμετώπισης έκτακτων αναγκών στην ενιαία αγορά, το οποίο παρέχει τη δυνατότητα στην Επιτροπή, σε κατάσταση επαγρύπνησης ή έκτακτης ανάγκης, να ενεργοποιεί στοχευμένα μέτρα όταν προκύπτει απειλή ή διαταραχή του εφοδιασμού στρατηγικών αγαθών, στα οποία μπορεί να περιλαμβάνονται κρίσιμες πρώτες ύλες.  

–Ο κανονισμός διασφαλίζει επίσης ότι οι κατασκευαστές βασικών τεχνολογιών που υποστηρίζονται στο πλαίσιο της πράξης για τα μικροκυκλώματα ή της πράξης για τη βιομηχανία μηδενικών εκπομπών μπορούν να βασίζονται σε ασφαλή και βιώσιμο εφοδιασμό με κρίσιμες πρώτες ύλες. 

2.ΝΟΜΙΚΗ ΒΑΣΗ, ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΑΝΑΛΟΓΙΚΟΤΗΤΑ

•Νομική βάση

Η νομική βάση του παρόντος κανονισμού είναι το άρθρο 114 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το οποίο επιτρέπει στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο να εκδίδουν μέτρα για την εγκαθίδρυση και τη διασφάλιση της εύρυθμης λειτουργίας της ενιαίας αγοράς.  

Ο κανονισμός αποσκοπεί στην εξασφάλιση ασφαλούς και βιώσιμου εφοδιασμού με κρίσιμες πρώτες ύλες για την ΕΕ. Εάν δεν καταβληθούν προσπάθειες αυτού του είδους, οι τρέχουσες τάσεις στην προσφορά και τη ζήτηση είναι πιθανό να δημιουργήσουν σοβαρό και διαρθρωτικό κίνδυνο διαταραχών στον εφοδιασμό ευρέος φάσματος κρίσιμων πρώτων υλών. Δεδομένου ότι αυτές οι κρίσιμες πρώτες ύλες είναι απολύτως αναγκαίες για τη λειτουργία μεγάλου αριθμού στρατηγικών τομέων, πρέπει να αντιμετωπιστούν δυνητικές διαταραχές του εφοδιασμού, ώστε να διασφαλιστεί η διατήρηση της σταθερότητας των ευρωπαϊκών αγορών. Η εμφάνιση διαταραχών του εφοδιασμού, καθώς και των σχετικών ελλείψεων και της αστάθειας των τιμών, είναι πιθανό να κινητοποιήσει μονομερείς προσπάθειες σε εθνικό επίπεδο για την αντιμετώπιση των συνεπειών τους. Παρότι είναι καταρχήν δικαιολογημένες, οι προσπάθειες αυτές, εάν συνεχιστούν χωρίς συντονισμό, μπορούν να στρεβλώσουν τον ανταγωνισμό και να δημιουργήσουν ενδοενωσιακούς περιορισμούς στην ελεύθερη κυκλοφορία των εμπορευμάτων.  

Με τη θέσπιση συντονισμένων μέτρων για τη διαρθρωτική μείωση της πιθανότητας διαταραχών του εφοδιασμού, συμπεριλαμβανομένων μέτρων για την ενίσχυση του εγχώριου εφοδιασμού και την παρακολούθηση των κινδύνων και της ετοιμότητας, η παρούσα πρωτοβουλία θα συμβάλει στη διασφάλιση της εύρυθμης λειτουργίας της ενιαίας αγοράς: 

–καθορίζει κοινούς στόχους και εισάγει κοινό ορισμό των κρίσιμων πρώτων υλών και των πρώτων υλών στρατηγικής σημασίας, 

–θεσπίζει κοινή και συνεκτική προσέγγιση για την αύξηση των ευρωπαϊκών ικανοτήτων όσον αφορά τις κρίσιμες πρώτες ύλες με την παροχή και τον συντονισμό της στήριξης στρατηγικών έργων, συμβάλλοντας με τον τρόπο αυτόν στην πρόληψη της πιθανής στρέβλωσης του ανταγωνισμού και του πιθανού κατακερματισμού της αγοράς που ενδέχεται να προκύψουν λόγω ασυντόνιστων δράσεων στήριξης και διευκολύνοντας τη διατήρηση ισότιμων όρων ανταγωνισμού για τις εταιρείες πρώτων υλών που δραστηριοποιούνται στην εσωτερική αγορά, 

–θεσπίζει μέτρα παρακολούθησης των κινδύνων και ετοιμότητας, διασφαλίζοντας ότι οι εταιρείες έχουν πρόσβαση σε παρόμοιες πληροφορίες παρακολούθησης των κινδύνων σε ολόκληρη την εσωτερική αγορά και ότι αντιμετωπίζουν τους κινδύνους αυτούς με εναρμονισμένα μέτρα ετοιμότητας, 

–εναρμονίζει τις απαιτήσεις για τη θέση σε κυκλοφορία στην αγορά προϊόντων με ενσωματωμένους μόνιμους μαγνήτες (όσον αφορά την ανακυκλωσιμότητα και το ανακυκλωμένο περιεχόμενο των μαγνητών) και προϊόντων που περιέχουν κρίσιμες πρώτες ύλες (όσον αφορά τη δήλωση του περιβαλλοντικού τους αποτυπώματος), αποτρέποντας με τον τρόπο αυτόν την επιβολή ενδοενωσιακών περιορισμών και συμβάλλοντας στη διασφάλιση της ελεύθερης κυκλοφορίας των εμπορευμάτων. 

•Επικουρικότητα (σε περίπτωση μη αποκλειστικής αρμοδιότητας)

Τα κράτη μέλη από μόνα τους δεν έχουν τη δυνατότητα να επιτύχουν με αποτελεσματικό τρόπο τους στόχους του παρόντος κανονισμού. Πρώτον, η αύξηση της δυναμικότητας όσον αφορά τις κρίσιμες πρώτες ύλες δεν θα ήταν αποτελεσματική σε εθνικό επίπεδο λόγω, για παράδειγμα, της έλλειψης γεωλογικών εμφανίσεων σε ορισμένα κράτη μέλη, της κλίμακας των αναγκαίων επενδύσεων και των σημαντικών οικονομιών κλίμακας που απαιτούνται για την εξασφάλιση της ανταγωνιστικότητας στην παγκόσμια αγορά πρώτων υλών. Δεύτερον, ελλείψει συντονισμού και συνεργασίας μεταξύ των κρατών μελών και της Επιτροπής για την ενίσχυση της παρακολούθησης των κινδύνων εφοδιασμού και της ετοιμότητας όσον αφορά την αντιμετώπιση κινδύνων, οι προσπάθειες είναι πιθανό να αλληλεπικαλύπτονται και να οδηγούν συνεπώς σε ανεπάρκειες. Το προτεινόμενο πλαίσιο θα πρέπει να εξασφαλίζει τη δυνατότητα αποδοτικότερου καταμερισμού των καθηκόντων, καθώς και τη δυνατότητα συγκέντρωσης και ανταλλαγής των σχετικών πληροφοριών. 

Τα μέτρα που περιλαμβάνονται στον παρόντα κανονισμό δεν θα είναι εξίσου αποτελεσματικά εάν εφαρμοστούν από τα κράτη μέλη όταν ενεργούν μεμονωμένα, δεδομένου ότι τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν αφορούν την ενιαία αγορά στο σύνολό της. Δεν περιορίζονται σε μεμονωμένα κράτη μέλη ούτε σε υποσύνολο κρατών μελών, αλλά αφορούν τη βιομηχανική βάση της ΕΕ στο σύνολό της. Επιπλέον, οι προσεγγίσεις μόνο σε επίπεδο κρατών μελών είναι απίθανο να επαρκούν για την εξυπηρέτηση των αναγκών των άρρηκτα συνδεδεμένων αλυσίδων εφοδιασμού εντός της εσωτερικής αγοράς.  

Οι αρχές των κρατών μελών είναι, και θα εξακολουθήσουν να είναι, αποκλειστικά υπεύθυνες για τη χορήγηση αδειών για στρατηγικά έργα, με την επιφύλαξη των διαδικαστικών κανόνων που καθορίζονται στην παρούσα πρόταση. Επομένως, τα κράτη μέλη θα έχουν τη δυνατότητα να αποτρέπουν τη χορήγηση στρατηγικού καθεστώτος σε έργο που πρόκειται να υλοποιηθεί στο έδαφός τους. 

•Αναλογικότητα

Τα προτεινόμενα μέτρα δεν υπερβαίνουν τα αναγκαία για την εξασφάλιση του εφοδιασμού με κρίσιμες πρώτες ύλες. Η ανάληψη δράσης σε επίπεδο Ένωσης εμπεριέχει αποδεδειγμένη προστιθέμενη αξία λόγω της κλίμακας, του επείγοντος χαρακτήρα και του εύρους των απαιτούμενων προσπαθειών. 

–Τα μέτρα για τα στρατηγικά έργα επικεντρώνονται στις πρώτες ύλες στρατηγικής σημασίας προκειμένου να διασφαλιστεί ότι ο κανονισμός εντάσσει στο πεδίο εφαρμογής του τις ύλες οι οποίες είναι οι πλέον αναγκαίες για την επίτευξη των στόχων της ΕΕ όσον αφορά την πράσινη και την ψηφιακή μετάβαση, καθώς και για την αύξηση της ανθεκτικότητας και της ασφάλειας. 

–Τα μέτρα για την εξερεύνηση είναι ανάλογα της έκτασης του εδάφους κάθε κράτους μέλους, και τα κράτη μέλη θα εξακολουθήσουν να έχουν τη δυνατότητα αξιοποίησης των υφιστάμενων πολιτικών τους όσον αφορά την εξερεύνηση. Ωστόσο, τα εθνικά προγράμματα εξερεύνησης είναι αναγκαία για την προώθηση της ανάπτυξης της αλυσίδας αξίας των κρίσιμων πρώτων υλών. 

–Τα προτεινόμενα μέτρα περιλαμβάνουν τη διενέργεια επανεξέτασης και τη συνεργασία με τα κράτη μέλη σε τακτική βάση, ιδίως όσον αφορά τις διατάξεις σχετικά με την παρακολούθηση και τη διακυβέρνηση.  

–Τα μέτρα για την παρακολούθηση αφήνουν στα κράτη μέλη την ευθύνη για τον εντοπισμό και την παρακολούθηση των βασικών φορέων της αγοράς. Η επιβάρυνση των εταιρειών όσον αφορά την παροχή πληροφοριών είναι περιορισμένη, δεδομένου ότι αφορά μόνο μεγάλες εταιρείες οι οποίες δραστηριοποιούνται στους κλάδους της εξόρυξης, του εξευγενισμού ή της ανακύκλωσης κρίσιμων πρώτων υλών. 

–Τα μέτρα για την αντιμετώπιση της ετοιμότητας των εταιρειών όσον αφορά την αντιμετώπιση κινδύνων περιορίζονται σε ένα υποσύνολο μεγάλων εταιρειών οι οποίες παράγουν στρατηγικές τεχνολογίες που περιέχουν κρίσιμες πρώτες ύλες και αφορούν μόνο τη διενέργεια εσωτερικών ελέγχων στις αλυσίδες εφοδιασμού τους. 

–Τα μέτρα για τη βιωσιμότητα δεν επιβάλλουν απαιτήσεις οι οποίες υπερβαίνουν τα αναγκαία όρια για την κινητροδότηση της ανάπτυξης της αγοράς δευτερογενών πρώτων υλών ή για τη διασφάλιση μεγαλύτερης διαφάνειας των πληροφοριών σχετικά με το περιβαλλοντικό αποτύπωμα των κρίσιμων πρώτων υλών, μέσω σταδιακής και τεκμηριωμένης προσέγγισης. 

•Επιλογή της νομικής πράξης

Ο κανονισμός θεωρείται η πλέον κατάλληλη πράξη διότι καθιστά δυνατό τον καθορισμό απαιτήσεων που ισχύουν άμεσα για τις εθνικές αρχές και τους σχετικούς οικονομικούς φορείς. Με τον τρόπο αυτόν θα διευκολυνθεί η διασφάλιση της εφαρμογής των απαιτήσεων εγκαίρως και με εναρμονισμένο τρόπο, με αποτέλεσμα την επίτευξη μεγαλύτερης ασφάλειας δικαίου.

3.ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΩΝ ΕΚ ΤΩΝ ΥΣΤΕΡΩΝ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΕΩΝ, ΤΩΝ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΕΩΝ ΜΕ ΤΑ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΜΕΝΑ ΜΕΡΗ ΚΑΙ ΤΩΝ ΕΚΤΙΜΗΣΕΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ

•Εκ των υστέρων αξιολογήσεις / έλεγχοι καταλληλότητας της ισχύουσας νομοθεσίας

Άνευ αντικειμένου

•Διαβουλεύσεις με τα ενδιαφερόμενα μέρη

Σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές για τη βελτίωση της νομοθεσίας, η Επιτροπή διεξήγαγε εμπεριστατωμένη διαδικασία διαβούλευσης με τα ενδιαφερόμενα μέρη, βάσει στρατηγικής διαβούλευσης με σκοπό τη συλλογή αξιόπιστων πληροφοριών και με τη χρήση ευρέος φάσματος μεθόδων, μερών που διατύπωσαν τη γνώμη τους και εργαλείων διαβούλευσης. Στόχος της διαβούλευσης με τα ενδιαφερόμενα μέρη ήταν η συλλογή και η αξιολόγηση όλων των σχετικών στοιχείων, συμπεριλαμβανομένων δεδομένων και πληροφοριών σχετικά με το κόστος, τα οφέλη και τον δυνητικό αντίκτυπο που θα έχει στην κοινωνία μια απόφαση πολιτικής. Η στρατηγική σχεδιάστηκε σύμφωνα με τη λογική της παρέμβασης, με έμφαση στις κύριες αιτίες του προβλήματος που καθιστούν αναγκαία την ανάληψη δράσης, καθώς και στα χαρακτηριστικά που έχουν προσδιοριστεί για την αλυσίδα αξίας των κρίσιμων πρώτων υλών της ΕΕ.

Η Επιτροπή ακολούθησε τη στρατηγική διαβούλευσης με τη διεξαγωγή πολλών δραστηριοτήτων: επιγραμμική ανοικτή διαβούλευση που διοργανώθηκε από τη ΓΔ GROW κατά την περίοδο μεταξύ της 30ής Σεπτεμβρίου και της 25ης Νοεμβρίου 2022, πρόσκληση υποβολής στοιχείων για τη διενέργεια εκτίμησης επιπτώσεων που ήταν ανοικτή για υποβολή παρατηρήσεων κατά τη διάρκεια της ίδιας περιόδου, καθώς και στοχευμένο ερωτηματολόγιο σχετικά με τη «αποθεματοποίηση πρώτων υλών» και την «αδειοδότηση» στα κράτη μέλη της ΕΕ, το οποίο κοινοποιήθηκε στην ομάδα εμπειρογνωμόνων «Ομάδα εφοδιασμού πρώτων υλών». Στο πλαίσιο της δημόσιας διαβούλευσης, η Επιτροπή έλαβε 259 απαντήσεις, και 52 συμμετέχοντες επισύναψαν έγγραφο πολιτικής. Στο πλαίσιο της πρόσκλησης υποβολής στοιχείων, η Επιτροπή συγκέντρωσε επίσης 310 απαντήσεις. Τα αποτελέσματα της δημόσιας διαβούλευσης συνοψίζονται στη συνοπτική πραγματολογική έκθεση, η οποία δημοσιεύθηκε με τις απαντήσεις στην πρόσκληση υποβολής στοιχείων στη δικτυακή πύλη «Πείτε την άποψή σας».

Συνολικά, τα ενδιαφερόμενα μέρη επιβεβαίωσαν τα οφέλη των υπό εξέλιξη πρωτοβουλιών στο πλαίσιο του σχεδίου δράσης της ΕΕ του 2020 για τις πρώτες ύλες κρίσιμης σημασίας με σκοπό την εξασφάλιση του εφοδιασμού με κρίσιμες πρώτες ύλες, κυρίως μέσω των στρατηγικών εταιρικών σχέσεων για τις πρώτες ύλες. Ωστόσο, υπογράμμισαν ότι δεν έχουν επέλθει επαρκείς βελτιώσεις στην εσωτερική δυναμικότητα της ΕΕ και στην ανθεκτικότητα του κλάδου έναντι του κινδύνου εφοδιασμού. Υποστηρίχθηκε ευρέως η ιδέα της Επιτροπής για την πρόταση πρωτοβουλίας με σκοπό τη διασφάλιση ασφαλούς και βιώσιμης πρόσβασης σε κρίσιμες πρώτες ύλες, με παράλληλη βελτίωση της ανθεκτικότητας και της ετοιμότητας της ΕΕ μέσω της αντιμετώπισης των τρωτών σημείων της αλυσίδας εφοδιασμού. Όσον αφορά τα τρωτά σημεία της αλυσίδας εφοδιασμού, στις παρατηρήσεις που ελήφθησαν επισημάνθηκαν ορισμένες διαρθρωτικές ελλείψεις οι οποίες δεν επιτρέπουν την ανάπτυξη έργων στην ΕΕ από τις εξορυκτικές βιομηχανίες. Για την αντιμετώπιση των προκλήσεων αυτών, υπογραμμίστηκε η σημασία της υλοποίησης στρατηγικών έργων στα στάδια της εξόρυξης, της επεξεργασίας και της ανακύκλωσης για την ανάπτυξη της ενωσιακής αλυσίδας αξίας των κρίσιμων πρώτων υλών.

Στις απαντήσεις που υπέβαλαν, οι επιχειρήσεις και οι εταιρείες έδωσαν έμφαση στις διαδικαστικές και τις διοικητικές δαπάνες και ζήτησαν να ληφθούν μέτρα για τον εξορθολογισμό των διαδικασιών αδειοδότησης και για τη διευκόλυνση της πρόσβασης σε χρηματοδότηση. Οι μη κυβερνητικές οργανώσεις (ΜΚΟ) και οι πολίτες εξέφρασαν ανησυχίες σχετικά με τις περιβαλλοντικές και τις κοινωνικές επιπτώσεις των έργων εξόρυξης και επεξεργασίας που δεν διαθέτουν κατάλληλες περιβαλλοντικές και κοινωνικές διασφαλίσεις.

Τα ενδιαφερόμενα μέρη συμφώνησαν με την ανάγκη δημιουργίας βιώσιμων ισότιμων όρων ανταγωνισμού για την αλυσίδα αξίας της ΕΕ όσον αφορά τις κρίσιμες πρώτες ύλες. Οι ΜΚΟ ανέδειξαν τη σημασία της μείωσης του περιβαλλοντικού αποτυπώματος των πρώτων υλών της ΕΕ, με παράλληλη προώθηση της αποδοτικότερης χρήσης των πόρων και ανάπτυξη λιγότερο επιβλαβών δραστηριοτήτων για το περιβάλλον. Τα ενδιαφερόμενα μέρη ζήτησαν επίσης την υιοθέτηση πιο συνεκτικής και συντονισμένης προσέγγισης για τις προκλήσεις που είναι εγγενείς στην προμήθεια κρίσιμων πρώτων υλών, κυρίως με την ενίσχυση της παρακολούθησης, της ανάλυσης προοπτικών και της λήψης πιο συντονισμένων μέτρων ετοιμότητας όσον αφορά την αντιμετώπιση κινδύνων. Ωστόσο, οι ομάδες ενδιαφερόμενων μερών διατύπωσαν διαφορετικές απόψεις σχετικά με τη βέλτιστη μορφή της απαιτούμενης δράσης.

Συνολικά, τα ενδιαφερόμενα μέρη συμφώνησαν σε μεγάλο βαθμό ότι η ανάληψη δράσης από τα κράτη μέλη σε εθνικό επίπεδο δεν θα ήταν επαρκής για την αντιμετώπιση των τρωτών σημείων του εφοδιασμού με κρίσιμες πρώτες ύλες, λόγω της πολυπλοκότητας, της αδιαφάνειας και της διακρατικής τους διάστασης, και επικρότησαν την ανάληψη δράσης σε επίπεδο ΕΕ επί του ζητήματος αυτού.

•Συλλογή και χρήση εμπειρογνωσίας

Άνευ αντικειμένου

•Εκτίμηση επιπτώσεων

Σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές για τη βελτίωση της νομοθεσίας, η παρούσα κανονιστική πρόταση βασίζεται στη διενέργεια εκτίμησης επιπτώσεων, στην οποία αναλύονται το πρόβλημα και τα επιμέρους προβλήματα που σχετίζονται με την απουσία ασφαλούς και βιώσιμου εφοδιασμού της ΕΕ με κρίσιμες πρώτες ύλες. Στην εκτίμηση επιπτώσεων προσδιορίζονται πιθανές επιλογές πολιτικής για την αντιμετώπιση των κύριων αιτιών του προβλήματος και αξιολογούνται οι ενδεχόμενες επιπτώσεις τους. Η εκτίμηση επιπτώσεων διαρθρώθηκε κατά τρόπον ώστε να αντικατοπτρίζει τη διαβούλευση με τη διυπηρεσιακή συντονιστική ομάδα της Επιτροπής για τις κρίσιμες πρώτες ύλες.  

Στις 20 Ιανουαρίου 2023 η επιτροπή ρυθμιστικού ελέγχου διατύπωσε αρνητική γνώμη για την εκτίμηση επιπτώσεων. Η επιτροπή συνέστησε:

–να αποσαφηνιστεί το πολιτικό πλαίσιο που περιβάλλει την πρωτοβουλία και να προσδιοριστεί ο τρόπος με τον οποίο οι παράλληλες πρωτοβουλίες και τα νομοθετικά κενά θα επηρεαστούν από την επικείμενη πρωτοβουλία,

–να διευκρινιστούν καλύτερα το σύνολο των γενικών και ειδικών στόχων, τα χρονοδιαγράμματά τους, ο τρόπος αλληλεπίδρασής τους και τα μοντέλα που χρησιμοποιούνται για τη μέτρηση της επιτυχίας,

–να βελτιωθούν το βασικό σενάριο, η σύνθεση και το χρονοδιάγραμμα των επιλογών πολιτικής, και

–να βελτιωθεί η εκτίμηση των βασικών επιπτώσεων.

Όταν υποβλήθηκε εκ νέου η αναθεωρημένη εκτίμηση επιπτώσεων, η επιτροπή εξέδωσε θετική γνώμη με επιφυλάξεις στις 16 Φεβρουαρίου 2023.

Η εκτίμηση επιπτώσεων διαρθρώνεται γύρω από ένα σύνολο πυλώνων πολιτικής που αντιμετωπίζουν τις κύριες αιτίες του προβλήματος και αποσκοπούν στην επίτευξη των στόχων της πρωτοβουλίας. Καθορίζει τρεις επιλογές πολιτικής για κάθε πυλώνα με βάση το πεδίο εφαρμογής, το επίπεδο των πόρων, την αποδοτικότητα και τη συνοχή, καθώς και τις συνέργειες που δημιουργούνται και τις αρχές της αναλογικότητας και της επικουρικότητας. Συνολικά, οι επιλογές πολιτικής εκτείνονται από την επιλογή 1 (που είναι η εγγύτερη στο σενάριο διατήρησης της υφιστάμενης κατάστασης) έως την επιλογή 3 (μια ευρύτερη προσέγγιση που περιλαμβάνει μέτρα τα οποία βαίνουν πέραν του υφιστάμενου κανονιστικού πλαισίου, αλλά βρίσκονται εντός των ορίων του τεχνικώς εφικτού).

Η επιλογή πολιτικής 1 προβλέπει μηχανισμό για τον καθορισμό στόχων όσον αφορά τις πρώτες ύλες στρατηγικής σημασίας. Περιλαμβάνει δομή διακυβέρνησης στο πλαίσιο ειδικού συμβουλίου κρίσιμων πρώτων υλών της ΕΕ, το οποίο θα υποστηρίζεται από ένα δίκτυο εθνικών οργανισμών και από επιχειρησιακή δυναμικότητα εντός της Επιτροπής. Η οντότητα αυτή θα αναπτύξει ικανότητα παρακολούθησης, θα διευκολύνει τον συντονισμό των στρατηγικών αποθεμάτων της ΕΕ και θα διασφαλίζει την καλύτερη προετοιμασία των εταιρειών ενόψει πιθανών διαταραχών του εφοδιασμού. Περιλαμβάνει στοιχεία για την υποστήριξη της αλυσίδας αξίας, κυρίως μέσω της αύξησης του συντονισμού κατά το στάδιο της εξερεύνησης, της ενίσχυσης της στήριξης εθνικών έργων κρίσιμων πρώτων υλών και της καλύτερης πρόσβασης σε χρηματοδότηση. Όσον αφορά την κυκλικότητα, προβλέπει τη διατύπωση σύστασης, η οποία θα αφορά ειδικά τις μικρές ηλεκτρονικές συσκευές ευρείας κατανάλωσης και την εξαγγελία μελλοντικών δράσεων. Προβλέπει την ανάληψη μεγαλύτερης δράσης σε επίπεδο ΕΕ για τον καθορισμό διεθνών προτύπων, καθώς και ελάχιστες απαιτήσεις για τα συστήματα πιστοποίησης όσον αφορά τη βιωσιμότητα των κρίσιμων πρώτων υλών και απαιτήσεις παροχής πληροφοριών σχετικά με το περιβαλλοντικό αποτύπωμα των κρίσιμων πρώτων υλών που τίθενται σε κυκλοφορία στην αγορά της ΕΕ. 

Η επιλογή πολιτικής 2 περιλαμβάνει τον ίδιο μηχανισμό διακυβέρνησης με την επιλογή 1, καθώς και τα ίδια καθήκοντα ως προς την παρακολούθηση, τα στρατηγικά αποθέματα και την ετοιμότητα όσον αφορά την αντιμετώπιση κινδύνων. Προβλέπει περαιτέρω τη βελτίωση της αλυσίδας αξίας στην ΕΕ με την ανάπτυξη αυστηρότερων υποχρεώσεων ως προς την εξερεύνηση και με την υλοποίηση στρατηγικών έργων κατά μήκος της αλυσίδας αξίας των πρώτων υλών στρατηγικής σημασίας. Τα εν λόγω έργα θα ευνοούνται από τον εξορθολογισμό της αδειοδότησης και τη συντονισμένη πρόσβαση σε χρηματοδότηση. Τα μέτρα για την ενίσχυση της κυκλικότητας περιλαμβάνουν στοχευμένες τροποποιήσεις της οδηγίας για τα απόβλητα της εξορυκτικής βιομηχανίας. Τα μέτρα για τα πρότυπα περιλαμβάνουν την ανάπτυξη πρόσθετων παραδοτέων τυποποίησης για τις βιομηχανικές διαδικασίες, ενώ τα μέτρα για το περιβαλλοντικό αποτύπωμα περιλαμβάνουν τη σταδιακή ανάπτυξη κατώτατων ορίων για τις κρίσιμες πρώτες ύλες, υπό την προϋπόθεση ότι σε ειδική για τον σκοπό αυτόν αξιολόγηση αναφέρεται ότι αυτό δεν θα έχει αντίκτυπο στην ασφάλεια του εφοδιασμού.

Η επιλογή πολιτικής 3 αναπτύσσει εξωτερική δυναμικότητα όσον αφορά τη διακυβέρνηση, η οποία καθιστά δυνατή την πρόταση φιλόδοξων μέτρων για τα στρατηγικά αποθέματα, την παρακολούθηση και την ετοιμότητα αντιμετώπισης κινδύνων. Βασίζεται επίσης στην έννοια των στρατηγικών έργων, τα οποία θα επωφελούνται από την παροχή πρόσθετης στήριξης αδειοδότησης μέσω ειδικών για τον σκοπό αυτόν πόρων από τα κράτη μέλη, καθώς και από ειδικό για τον σκοπό αυτόν Ευρωπαϊκό Ταμείο Κρίσιμων Πρώτων Υλών. Όπως και η επιλογή 2, περιλαμβάνει τα μέτρα σχετικά με την κυκλικότητα, τα πρότυπα και το περιβαλλοντικό αποτύπωμα. 

Συνολικά, η προτιμώμενη επιλογή είναι η επιλογή πολιτικής 2, δεδομένου ότι τυγχάνει της στήριξης των ενδιαφερόμενων μερών και των κρατών μελών, συνεπάγεται περιορισμένη πρόσθετη επιβάρυνση στα ιδρύματα, έχει σχετικά χαμηλότερο κόστος και συμβάλλει στην επίτευξη των γενικών και ειδικών στόχων. Προσδίδει σαφή προστιθέμενη αξία στη λειτουργία της ενιαίας αγοράς και έχει θετικές οικονομικές επιπτώσεις για τους παραγωγούς κρίσιμων πρώτων υλών και τους κατάντη τομείς, χάρη στην ανάπτυξη της βιομηχανικής ανθεκτικότητας και την προώθηση της ανάπτυξης της ενωσιακής αλυσίδας αξίας των κρίσιμων πρώτων υλών. Η επιλογή πολιτικής 3 θα μπορούσε να επιτύχει ορισμένους στόχους με αποτελεσματικότερο τρόπο (ιδίως όσον αφορά τους πυλώνες για την παρακολούθηση και την πρόσβαση σε χρηματοδότηση), αλλά δεν θα ήταν δυνατή η εφαρμογή της λόγω των υφιστάμενων δημοσιονομικών περιορισμών. 

Διαφορές σε σύγκριση με την προτιμώμενη επιλογή στην εκτίμηση επιπτώσεων 

Ο κανονισμός περιλαμβάνει μέτρα που δεν αξιολογούνται στην εκτίμηση επιπτώσεων, και συγκεκριμένα:  

–μέτρα για τις από κοινού αγορές πρώτων υλών στρατηγικής σημασίας. Τα μέτρα αυτά αποτελούσαν μέρος της επιλογής πολιτικής 3 για τα στρατηγικά αποθέματα, αλλά στη συνέχεια κρίθηκαν, κατόπιν ανάλυσης, ως εφικτά στο πλαίσιο της επιλογής πολιτικής 2 ακόμα και χωρίς συγκεκριμένο πλαίσιο αποθεματοποίησης. Μέτρα για την ανακυκλωσιμότητα και το ανακυκλωμένο περιεχόμενο των μαγνητών σπάνιων γαιών. Τα μέτρα αυτά δεν περιγράφονταν λεπτομερώς στην εκτίμηση επιπτώσεων, ωστόσο αντιμετωπίζουν πράγματι ένα αναπόσπαστο μέρος του προβλήματος που περιγράφεται σε αυτήν, ιδίως την κύρια αιτία του προβλήματος που επεξηγεί τον τρόπο με τον οποίο η νομοθεσία της ΕΕ για τα απόβλητα δεν στοχεύει επαρκώς στην ανάκτηση κρίσιμων πρώτων υλών. Η Επιτροπή συγκέντρωσε πρόσθετα στοιχεία από εμπειρογνώμονες, από ομάδες προβληματισμού και από τη βιομηχανία προκειμένου να γίνουν καλύτερα κατανοητές τόσο οι προκλήσεις σχετικά με την κυκλικότητα που αφορούν τους μαγνήτες όσο και οι δυνητικές επιπτώσεις των μέτρων. Απαιτείται επίσης η προσθήκη διατάξεων σχετικά με τη συμμόρφωση και με το τεκμήριο συμμόρφωσης, ώστε να είναι δυνατή η ανάπτυξη των αναγκαίων προτύπων. 

–μέτρα συνεργασίας για τις στρατηγικές εταιρικές σχέσεις. Δεδομένου ότι η διεθνής διάσταση της εκτίμησης επιπτώσεων ενισχύθηκε, όπως προτάθηκε από την επιτροπή ρυθμιστικού ελέγχου, κρίθηκε σκόπιμο να προστεθεί ένα μέτρο για την ανάδειξη της ανάγκης συνεργασίας και συμπληρωματικότητας όσον αφορά τις στρατηγικές εταιρικές σχέσεις της ΕΕ για τις πρώτες ύλες με τρίτες χώρες, συμπεριλαμβανομένης της συνοχής τους με τη διμερή συνεργασία των κρατών μελών με σχετικές τρίτες χώρες, μέτρο που θα συμπληρώσει τις δράσεις που ανακοινώνονται στη συνοδευτική ανακοίνωση.

–μέτρα για τις προσομοιώσεις ακραίων καταστάσεων των αλυσίδων αξίας συμπεριλήφθηκαν στην επιλογή πολιτικής 3, αλλά περιλαμβάνονται στον κανονισμό με πιο στοχευμένο πεδίο εφαρμογής, εστιάζοντας μόνο στις πρώτες ύλες στρατηγικής σημασίας. Αναμένεται ότι τόσο η Επιτροπή όσο και τα κράτη μέλη θα μπορούν να επιμερίζονται τα καθήκοντα σχετικά με την εφαρμογή τους, περιορίζοντας με τον τρόπο αυτόν τη διοικητική επιβάρυνση. 

Αυτά τα νέα μέτρα παραμένουν εντός του συνολικού πλαισίου των θεμάτων που αναλύονται στην εκτίμηση επιπτώσεων και δεν μεταβάλλουν σημαντικά τη σύγκριση των επιλογών ούτε την προτιμώμενη επιλογή. 

Ο προτεινόμενος κανονισμός περιλαμβάνει επίσης μέτρα τα οποία είχαν αποτελέσει αντικείμενο αξιολόγησης στην εκτίμηση επιπτώσεων, αλλά διαφέρουν ως προς την εφαρμογή τους, και συγκεκριμένα:

–Η πρόταση ενσωματώνει τα μέτρα για τα εξορυκτικά απόβλητα που προβλέπονται στην εκτίμηση επιπτώσεων απευθείας στον κανονισμό και όχι μέσω στοχευμένης τροποποίησης της οδηγίας για τα απόβλητα της εξορυκτικής βιομηχανίας, προκειμένου να διασφαλιστεί η ταχύτερη και πιο άμεση εφαρμογή τους. 

–Ενσωματώνει μέτρα για την αύξηση της συλλογής ηλεκτρονικών αποβλήτων και άλλων προϊόντων και κατασκευαστικών στοιχείων που είναι πλούσια σε κρίσιμες πρώτες ύλες, τα οποία προβλέπονται ως σύσταση της Επιτροπής στην εκτίμηση επιπτώσεων, απευθείας στον κανονισμό. Η σύσταση αυτή θα εξαγγελθεί στη συνοδευτική ανακοίνωση, μαζί με κατάλογο άλλων μέτρων κυκλικότητας, όπως έχει προγραμματιστεί. Σκοπός είναι η παροχή καθοδήγησης στα κράτη μέλη σχετικά με την εφαρμογή των μέτρων που απαιτούνται βάσει του κανονισμού, σε μεταγενέστερο στάδιο. 

–Η προτιμώμενη επιλογή στην εκτίμηση επιπτώσεων περιλάμβανε μέτρα, σύμφωνα με τα οποία οι ισχυρισμοί αειφορίας απαιτείται να βασίζονται σε αναγνωρισμένα συστήματα πιστοποίησης, αλλά να εφαρμόζονται χωρίς αναφορά σε ισχυρισμούς αειφορίας. Οι εν λόγω ισχυρισμοί θα υπόκεινται σε οριζόντια νομοθεσία, όπως ανακοινώθηκε στην πρωτοβουλία της Επιτροπής για τους οικολογικούς ισχυρισμούς. Η πρόταση περιλαμβάνει διάταξη η οποία παρέχει στην Επιτροπή τη δυνατότητα να αναγνωρίζει συστήματα πιστοποίησης για τη βιωσιμότητα έργων κρίσιμων πρώτων υλών. Η συμμετοχή σε ένα από τα εν λόγω συστήματα θα παρέχει στους φορείς υλοποίησης έργων σαφή και αποτελεσματικό τρόπο βεβαίωσης της συμμόρφωσης με το κριτήριο για τον χαρακτηρισμό ενός έργου ως στρατηγικού έργου που σχετίζεται με τη βιωσιμότητα.

•Καταλληλότητα και απλούστευση του κανονιστικού πλαισίου

Η παρούσα πρόταση δεν προβλέπει σημαντική πρόσθετη κανονιστική επιβάρυνση. 

Οι διοικητικές δαπάνες που θα εφαρμοστούν άμεσα με τον παρόντα κανονισμό είναι περιορισμένες για τις επιχειρήσεις. Αφορούν, πρώτον, τις υποχρεώσεις υποβολής εκθέσεων για περιορισμένο σύνολο μεγάλων εταιρειών που δραστηριοποιούνται στην αλυσίδα αξίας των κρίσιμων πρώτων υλών, ενώ η υποβολή εκθέσεων εξακολουθεί να είναι προαιρετική για άλλες εταιρείες. Το κόστος που προκύπτει είναι πιθανό να αντισταθμίζεται για τις ίδιες εταιρείες, οι οποίες θα επωφελούνται, υπό ορισμένες προϋποθέσεις (π.χ. με την επισήμανση των έργων τους ως στρατηγικών έργων) από τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας λόγω του εξορθολογισμού των υποχρεώσεων αδειοδότησης. Περιορισμένος αριθμός μεγάλων εταιρειών που παράγουν στρατηγικές τεχνολογίες με πρώτες ύλες στρατηγικής σημασίας θα επιβαρύνεται επίσης με το κόστος διενέργειας ελέγχου.

Το κόστος σχετικά με τις μελέτες που απαιτούνται για τον υπολογισμό του υποκείμενου περιβαλλοντικού αποτυπώματος είναι επίσης διοικητικές δαπάνες, οι οποίες λογιστικοποιούνται στον κανονισμό και θα έπρεπε να αντισταθμίζονται από άλλες πρωτοβουλίες.  

Στην εκτίμηση κόστους εκτιμάται επίσης το κόστος υποβολής περαιτέρω πληροφοριών για τους υφιστάμενους χώρους εξόρυξης. Δεδομένου ότι οι γνώσεις που προκύπτουν από τις πληροφορίες αυτές όσον αφορά τις ροές αποβλήτων είναι πιθανό να δημιουργήσουν περαιτέρω οικονομική δραστηριότητα μέσω της ανάκτησης, το κόστος αυτό είναι πιθανό να αντισταθμίζεται.

Για τα κράτη μέλη, το κόστος θα είναι κατά πάσα πιθανότητα υψηλότερο. Ωστόσο, ο κανονισμός θα δημιουργήσει επίσης περισσότερες συνέργειες και λιγότερες αλληλεπικαλύψεις στο πλαίσιο των δράσεων μεταξύ των κρατών μελών. Με τον τρόπο αυτόν, θα αξιοποιηθούν δυνατότητες πιθανών εξοικονομήσεων μέσω της βελτίωσης του συντονισμού, για παράδειγμα, όσον αφορά την παρακολούθηση και τα στρατηγικά αποθέματα. Στην πρωτοβουλία δεν προβλέπεται κανένα κόστος για τους πολίτες. 

•Θεμελιώδη δικαιώματα

Σύμφωνα με την πρόταση, τα στρατηγικά έργα που λαμβάνουν στήριξη απαιτείται να υλοποιούνται με βιώσιμο τρόπο. Βιώσιμη υλοποίηση σημαίνει ότι τα έργα δεν πρέπει να είναι μόνο περιβαλλοντικά βιώσιμα, αλλά πρέπει και να σέβονται τα ανθρώπινα δικαιώματα που καθορίζονται σε διεθνείς πράξεις, κατευθυντήριες γραμμές και αρχές.

4.ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ

Η πρόταση δεν έχει δημοσιονομικές επιπτώσεις για την Επιτροπή. Συγκεκριμένα, και σε πλήρη επιχειρησιακή λειτουργία, απαιτούνται ετησίως 33 ισοδύναμα πλήρους απασχόλησης για την εφαρμογή του κανονισμού και των σχετικών κατ’ εξουσιοδότηση πράξεων κατά την περίοδο 2024-2027 του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου της ΕΕ. 

Επιπλέον των 3,2 εκατ. EUR που διατίθενται από τον τομέα 1 για την εκπόνηση διαφόρων μελετών που απαιτούνται για την εφαρμογή του κανονισμού, απαιτούνται αναλήψεις υποχρεώσεων σε υφιστάμενες γραμμές του προϋπολογισμού, ύψους 14 969 εκατ. EUR, στον τομέα 7 (Διοικητικές δαπάνες). Οι νέες αναλήψεις υποχρεώσεων θα καλυφθούν από τα υφιστάμενα κονδύλια του προϋπολογισμού για τα σχετικά προγράμματα. Οι δημοσιονομικές επιπτώσεις αφορούν κυρίως την εκτέλεση των εργασιών που προβλέπονται για: 

–την κατάρτιση σχεδίων κατ’ εξουσιοδότηση και εκτελεστικών πράξεων που απαιτούνται για την εφαρμογή του παρόντος κανονισμού, μεταξύ των οποίων: 

–εκτελεστικές πράξεις που αφορούν την εφαρμογή και την ετήσια έκθεση του στρατηγικού έργου· γενικά προγράμματα εξερεύνησης· ετοιμότητα των εταιρειών όσον αφορά την αντιμετώπιση κινδύνων· προσδιορισμός των προϊόντων στο τέλος του κύκλου ζωής τους και των ροών αποβλήτων που περιέχουν σχετικές ποσότητες κρίσιμων πρώτων υλών· και 

–κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις σχετικά με τον ορισμό των κρίσιμων πρώτων υλών και των πρώτων υλών στρατηγικής σημασίας· ανακυκλωμένο περιεχόμενο προϊόντων με ενσωματωμένους μόνιμους μαγνήτες· τελωνειακοί κώδικες για προϊόντα με ενσωματωμένους μόνιμους μαγνήτες· και οι κανόνες υπολογισμού και επαλήθευσης και οι κατηγορίες επιδόσεων για το περιβαλλοντικό αποτύπωμα·  

–την παροχή γραμματειακής υποστήριξης στο ευρωπαϊκό συμβούλιο κρίσιμων πρώτων υλών, 

–τη διαχείριση μελετών και συμβάσεων, 

–την εκτέλεση καθηκόντων παρακολούθησης, συλλογής δεδομένων και εκτίμησης κινδύνων, κυρίως όσον αφορά: την παρακολούθηση της αγοράς και την υποβολή εκθέσεων σχετικά με τις κρίσιμες πρώτες ύλες και τις πρώτες ύλες στρατηγικής σημασίας και την αξιολόγηση της κρισιμότητάς τους, 

–τον συντονισμό των πληροφοριών από τα κράτη μέλη, 

–τη διασφάλιση της επιβολής των υποχρεώσεων των κρατών μελών όσον αφορά τα μέτρα κυκλικότητας, συμπεριλαμβανομένων των μέτρων για τα εξορυκτικά απόβλητα, 

–την αξιολόγηση της καταλληλότητας της μεθόδου περιβαλλοντικού αποτυπώματος, την ανάπτυξη μεθόδων υπολογισμού και την παρακολούθηση της εφαρμογής των μέτρων, 

–την επιβολή δράσεων σχετικά με την τυποποίηση και την προετοιμασία αιτημάτων τυποποίησης, 

–τον συντονισμό των εθνικών δραστηριοτήτων εξερεύνησης, 

–τον συντονισμό των πληροφοριών των κρατών μελών σχετικά με τα στρατηγικά αποθέματα και την κατάρτιση εγγράφων καθοδήγησης, όταν αυτό είναι εφικτό, 

–την παροχή συνεχούς στήριξης και την υποβολή εκθέσεων για τα στρατηγικά έργα, κυρίως όσον αφορά τις διαδικασίες αδειοδότησης, και την παροχή στήριξης για τη διαδικασία επιλογής. 

Όσον αφορά τις ανάγκες σε προσωπικό, η Επιτροπή εξέτασε προσεκτικά πιθανούς τρόπους επιμερισμού των εργασιών μεταξύ των ΓΔ, ανακατανομής του προσωπικού, όπου αυτό είναι εφικτό, και εξωτερικής ανάθεσης της επιστημονικής και τεχνικής υποστήριξης για τις προπαρασκευαστικές εργασίες κατ’ εξουσιοδότηση και εκτελεστικών πράξεων, καθώς και την εκτέλεση των οριζόντων καθηκόντων. Ωστόσο, εξακολουθεί να είναι προφανές ότι το υψηλό επίπεδο φιλοδοξίας των μέτρων και η αυξημένη σημασία των κρίσιμων πρώτων υλών απαιτούν την υιοθέτηση διαρθρωμένης προσέγγισης για την ανάπτυξη της ενωσιακής ικανότητας ανάληψης δράσης επί του θέματος αυτού. 

5.ΛΟΙΠΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

•Σχέδια εφαρμογής και ρυθμίσεις παρακολούθησης, αξιολόγησης και υποβολής εκθέσεων

Η Επιτροπή θα αξιολογήσει τη συνοχή, τα αποτελέσματα, τις επιπτώσεις, την αναλογικότητα και την επικουρικότητα της παρούσας πρότασης πέντε έτη μετά την ημερομηνία έναρξης εφαρμογής της. 

Τα κύρια πορίσματα της αξιολόγησης θα υποβληθούν στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, στο Συμβούλιο, στην Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή, καθώς και στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή των Περιφερειών, με τη μορφή έκθεσης, η οποία θα δημοσιοποιηθεί. 

Για τη διενέργεια της αξιολόγησης, το ευρωπαϊκό συμβούλιο κρίσιμων πρώτων υλών, τα κράτη μέλη και οι αρμόδιες εθνικές αρχές θα παρέχουν πληροφορίες στην Επιτροπή κατόπιν αιτήματός της. Ειδικότερα, θα περιλαμβάνονται πληροφορίες σχετικά με την πρόοδο που έχει σημειωθεί ως προς την επίτευξη του δείκτη αναφοράς για τη δυναμικότητα της ΕΕ σε όλα τα στάδια της αλυσίδας αξίας και την αποτελεσματικότητα των δραστηριοτήτων παρακολούθησης.

•Αναλυτική επεξήγηση των επιμέρους διατάξεων της πρότασης

Το κεφάλαιο Ι του κανονισμού περιγράφει συνοπτικά τις γενικές διατάξεις και περιλαμβάνει τους ορισμούς. Ο κανονισμός ορίζει ότι ο γενικός στόχος συνίσταται στη διασφάλιση της πρόσβασης της ΕΕ σε ασφαλή και βιώσιμο εφοδιασμό κρίσιμων πρώτων υλών με την επιδίωξη τεσσάρων ειδικών στόχων: ενίσχυση της δυναμικότητας της ΕΕ στα διάφορα στάδια της αλυσίδας αξίας, διαφοροποίηση των ενωσιακών εισαγωγών πρώτων υλών, βελτίωση των ικανοτήτων παρακολούθησης και μετριασμού των κινδύνων, και διασφάλιση της εύρυθμης λειτουργίας της ενιαίας αγοράς, με παράλληλη βελτίωση της βιωσιμότητας και της κυκλικότητας των κρίσιμων πρώτων υλών. Καθορίζει δείκτες αναφοράς για την επισήμανση της προόδου όσον αφορά την επίτευξη των δύο πρώτων στόχων που περιγράφονται στο παρόν έγγραφο. 

Το κεφάλαιο II περιλαμβάνει καταλόγους κρίσιμων πρώτων υλών και πρώτων υλών στρατηγικής σημασίας, οι οποίοι πρέπει να επανεξετάζονται τουλάχιστον ανά τετραετία, με τη χρήση των μεθοδολογιών που παρατίθενται στα παραρτήματα I και II. Οι κατάλογοι αυτοί καθορίζουν το πεδίο εφαρμογής των διαφόρων μέτρων. 

Το κεφάλαιο III καθορίζει το πλαίσιο για την ενίσχυση της ενωσιακής αλυσίδας αξίας των πρώτων υλών στρατηγικής σημασίας με την επιλογή και την υλοποίηση στρατηγικών σχεδίων, τα οποία θα είναι επιλέξιμα για εξορθολογισμένες διαδικασίες αδειοδότησης και για ευχερέστερη πρόσβαση σε ευκαιρίες χρηματοδότησης, οι οποίες θα βελτιωθούν επίσης με την εξασφάλιση καλύτερου συντονισμού.  

Στο τμήμα 1 καθορίζονται οι κανόνες που διέπουν την επιλογή και την υλοποίηση στρατηγικών έργων, συμπεριλαμβανομένων των κριτηρίων αναγνώρισης ενός στρατηγικού έργου, των διαδικασιών αναγνώρισής τους και της υλοποίησής τους.

Στο τμήμα 2 καθορίζονται εξορθολογισμένες διαδικασίες αδειοδότησης για έργα κρίσιμων πρώτων υλών και ειδικότερα για στρατηγικά έργα.

Το τμήμα 3 αποσκοπεί στην παροχή αναγκαίων πρόσφορων όρων για τα στρατηγικά έργα, συμπεριλαμβανομένης της στήριξης των κρατών μελών για την επιτάχυνση της υλοποίησής τους, του συντονισμού της χρηματοδοτικής στήριξης και της διευκόλυνσης συμφωνιών αγοράς.

Στο τμήμα 4 καθορίζονται διατάξεις για την ανάπτυξη γενικών προγραμμάτων εξερεύνησης στην Ευρώπη, με σκοπό τη διευκόλυνση της ανάπτυξης έργων εξερεύνησης και εξόρυξης.

Στο κεφάλαιο IV παρουσιάζεται ένας μηχανισμός για τη συντονισμένη παρακολούθηση των αλυσίδων εφοδιασμού κρίσιμων πρώτων υλών και προβλέπονται μέτρα για τον μετριασμό των κινδύνων εφοδιασμού. Καθορίζεται πλαίσιο για τη συστηματική παρακολούθηση των κινδύνων εφοδιασμού με κρίσιμες πρώτες ύλες σε διάφορα στάδια των αλυσίδων αξίας. Προβλέπεται επίσης πλαίσιο για τον μετριασμό των κινδύνων μέσω του συντονισμού των στρατηγικών αποθεμάτων για τις πρώτες ύλες στρατηγικής σημασίας, με την επιβολή της υποχρέωσης στους μεγάλους εισαγωγείς και κατασκευαστές να ελέγχουν ανά τακτά χρονικά διαστήματα τις αλυσίδες εφοδιασμού τους και με τη διευκόλυνση των από κοινού αγορών πρώτων υλών στρατηγικής σημασίας.  

Το κεφάλαιο V περιέχει διατάξεις για την ανάπτυξη της κυκλικότητας των αγορών κρίσιμων πρώτων υλών και για τη μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος των κρίσιμων πρώτων υλών. 

Στο τμήμα 1 καθορίζονται κανόνες σύμφωνα με τους οποίους, αφενός, τα κράτη μέλη πρέπει να θεσπίζουν και να εφαρμόζουν μέτρα σχετικά με την κυκλικότητα, ειδικότερα όσον αφορά τις ροές αποβλήτων με υψηλές δυνατότητες ανάκτησης κρίσιμων πρώτων υλών, και, αφετέρου, τα κράτη μέλη και οι φορείς εκμετάλλευσης εξορυκτικών αποβλήτων πρέπει να αξιολογούν τις δυνατότητες ανάκτησης κρίσιμων πρώτων υλών από χώρους εξορυκτικών αποβλήτων.  Βελτιώνεται επίσης η κυκλικότητα των μόνιμων μαγνητών με την επιβολή της υποχρέωσης παροχής πληροφοριών σχετικά με τον τύπο και τη σύνθεση των μόνιμων μαγνητών που είναι ενσωματωμένοι σε προϊόντα, καθώς και σχετικά με το οικείο ανακυκλωμένο περιεχόμενο κρίσιμων πρώτων υλών. Προβλέπεται η θέσπιση κατώτατων ορίων ελάχιστου ανακυκλωμένου περιεχομένου, κατόπιν ειδικής για τον σκοπό αυτόν αξιολόγησης.

Στο τμήμα 2 καθορίζονται κανόνες για την αναγνώριση από την Επιτροπή των συστημάτων πιστοποίησης που αφορούν τη βιωσιμότητα των κρίσιμων πρώτων υλών. Περιλαμβάνονται επίσης διατάξεις σχετικά με τη δήλωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος ή των κρίσιμων πρώτων υλών που τίθενται σε κυκλοφορία στην αγορά της ΕΕ.

Στο τμήμα 3 περιλαμβάνονται κανόνες σχετικά με την ελεύθερη κυκλοφορία, τη συμμόρφωση και την εποπτεία της αγοράς όσον αφορά ενσωματωμένους μόνιμους μαγνήτες και κρίσιμες πρώτες ύλες για τα οποία πρέπει να δηλώνεται το περιβαλλοντικό αποτύπωμα.

Στο κεφάλαιο VI παρέχεται πλαίσιο συνεργασίας για τις στρατηγικές εταιρικές σχέσεις με τρίτες χώρες όσον αφορά τις πρώτες ύλες και για την επίτευξη μεγαλύτερων συνεργειών μεταξύ των στρατηγικών εταιρικών σχέσεων και της συνεργασίας των κρατών μελών με σχετικές τρίτες χώρες.

Στο κεφάλαιο VII θεσπίζεται ευρωπαϊκό συμβούλιο κρίσιμων πρώτων υλών, το οποίο αποτελείται από εκπροσώπους υψηλού επιπέδου από τα κράτη μέλη και την Επιτροπή, η οποία θα προεδρεύει στο συμβούλιο. Το συμβούλιο θα παρέχει συμβουλές στην Επιτροπή και θα συνδράμει στον συντονισμό, στη συνεργασία και την ανταλλαγή πληροφοριών για τη στήριξη της εφαρμογής του παρόντος κανονισμού. 

Τα κεφάλαια VIII και IX είναι κεφάλαια με άρθρα σχετικά με τις κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις και τις εκτελεστικές πράξεις, καθώς και σχετικά με τις τροποποιήσεις σε άλλες νομοθετικές πράξεις. 

Το κεφάλαιο X περιλαμβάνει άρθρα σχετικά με τις κυρώσεις, την παρακολούθηση της προόδου και τη διενέργεια αξιολόγησης του κανονισμού. Θεσπίζει επίσης την κοινή υποβολή εκθέσεων από τα κράτη μέλη σε σχέση με διάφορα μέτρα και περιλαμβάνει άρθρο για τη διασφάλιση της διαχείρισης των εμπιστευτικών πληροφοριών που συλλέγονται βάσει του παρόντος κανονισμού με συνεκτικό τρόπο. 

Στο παράρτημα I παρατίθεται ο κατάλογος πρώτων υλών στρατηγικής σημασίας και η μεθοδολογία επιλογής τους. 

Στο παράρτημα II παρατίθεται ο κατάλογος κρίσιμων πρώτων υλών και η μεθοδολογία επιλογής τους. 

Στο παράρτημα ΙΙΙ παρέχονται τα στοιχεία που πρέπει να λαμβάνονται υπόψη κατά την αξιολόγηση της συμμόρφωσης ενός έργου πρώτων υλών με τα κριτήρια αναγνώρισής του ως στρατηγικού έργου. 

Στο παράρτημα IV προσδιορίζονται τα κριτήρια που πρέπει να πληροί ένα αναγνωρισμένο σύστημα πιστοποίησης. 

Στο παράρτημα V καθορίζεται το στοιχείο που πρέπει να λαμβάνεται υπόψη κατά τον ορισμό των κανόνων υπολογισμού και επαλήθευσης για το περιβαλλοντικό αποτύπωμα των κρίσιμων πρώτων υλών.  

Στο παράρτημα VI παρατίθεται κατάλογος των κωδικών και των περιγραφών προϊόντων της Συνδυασμένης Ονοματολογίας που αντιστοιχούν στα προϊόντα τα οποία εμπίπτουν στις απαιτήσεις κυκλικότητας των μόνιμων μαγνητών.  

2023/0079 (COD)

Πρόταση

ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

σχετικά με τη θέσπιση πλαισίου για την εξασφάλιση ασφαλούς και βιώσιμου εφοδιασμού με κρίσιμες πρώτες ύλες και την τροποποίηση των κανονισμών (ΕΕ) αριθ. 168/2013, (ΕΕ) 2018/858, (ΕΕ) 2018/1724 και (ΕΕ) 2019/1020

(Κείμενο που παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον ΕΟΧ)

ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ,

Έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και ιδίως το άρθρο 114,

Έχοντας υπόψη την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής,

Κατόπιν διαβίβασης του σχεδίου νομοθετικής πράξης στα εθνικά κοινοβούλια,

Έχοντας υπόψη τη γνώμη της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής 28 ,

Αποφασίζοντας σύμφωνα με τη συνήθη νομοθετική διαδικασία,

Εκτιμώντας τα ακόλουθα:

(1)Η πρόσβαση σε πρώτες ύλες έχει καίρια σημασία για την οικονομία της Ένωσης και τη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς. Υπάρχει ένα σύνολο μη ενεργειακών, μη γεωργικών πρώτων υλών οι οποίες, λόγω της υψηλής οικονομικής σημασίας τους και της έκθεσής τους σε υψηλό κίνδυνο εφοδιασμού —που οφείλεται συχνά σε υψηλό βαθμό συγκέντρωσης του εφοδιασμού από περιορισμένο αριθμό τρίτων χωρών— θεωρούνται κρίσιμης σημασίας. Δεδομένου του βασικού ρόλου που διαδραματίζουν πολλές από τις εν λόγω κρίσιμες πρώτες ύλες στην υλοποίηση της πράσινης και της ψηφιακής μετάβασης, και υπό το πρίσμα της χρήσης τους για εφαρμογές στους τομείς της άμυνας και του διαστήματος, η ζήτηση θα αυξηθεί εκθετικά κατά τις προσεχείς δεκαετίες. Από την άλλη πλευρά, ο κίνδυνος διαταραχών του εφοδιασμού εντείνεται στο πλαίσιο των αυξανόμενων γεωπολιτικών εντάσεων και του ανταγωνισμού ως προς τους πόρους. Επιπλέον, ελλείψει ορθής διαχείρισης, η αυξημένη ζήτηση κρίσιμων πρώτων υλών θα μπορούσε να οδηγήσει σε αρνητικές περιβαλλοντικές και κοινωνικές επιπτώσεις. Λαμβανομένων υπόψη των τάσεων αυτών, είναι αναγκαίο να ληφθούν μέτρα για τη διασφάλιση της πρόσβασης σε ασφαλή και βιώσιμο εφοδιασμό με κρίσιμες πρώτες ύλες, με σκοπό τη διασφάλιση της οικονομικής ανθεκτικότητας και της ανοικτής στρατηγικής αυτονομίας της Ένωσης. 

(2)Δεδομένου του πολύπλοκου και του διακρατικού χαρακτήρα των αλυσίδων αξίας των κρίσιμων πρώτων υλών, η λήψη μη συντονισμένων εθνικών μέτρων για την εξασφάλιση ασφαλούς και βιώσιμου εφοδιασμού με κρίσιμες πρώτες ύλες παρουσιάζει υψηλές πιθανότητες στρέβλωσης του ανταγωνισμού και κατακερματισμού της εσωτερικής αγοράς. Επομένως, για να διαφυλαχθεί η λειτουργία της εσωτερικής αγοράς, θα πρέπει να δημιουργηθεί κοινό ενωσιακό πλαίσιο για τη συλλογική αντιμετώπιση αυτής της κεντρικής πρόκλησης.    

(3)Πρώτον, για την αποτελεσματική διασφάλιση της πρόσβασης της Ένωσης σε ασφαλή και βιώσιμο εφοδιασμό με κρίσιμες πρώτες ύλες, το εν λόγω πλαίσιο θα πρέπει να περιλαμβάνει μέτρα για τη μείωση των εντεινόμενων κινδύνων εφοδιασμού της Ένωσης με την ενίσχυση της δυναμικότητας της Ένωσης σε όλα τα στάδια της αλυσίδας αξίας των πρώτων υλών στρατηγικής σημασίας, συμπεριλαμβανομένης της εξόρυξης, της επεξεργασίας και της ανακύκλωσης, ως προς την επίτευξη των δεικτών αναφοράς που καθορίζονται για κάθε πρώτη ύλη στρατηγικής σημασίας. Δεύτερον, δεδομένου ότι η Ένωση θα συνεχίσει να βασίζεται στις εισαγωγές, το πλαίσιο θα πρέπει να περιλαμβάνει μέτρα για την αύξηση της διαφοροποίησης του εξωτερικού εφοδιασμού πρώτων υλών στρατηγικής σημασίας. Τρίτον, είναι αναγκαίο να προβλεφθούν μέτρα για την ενίσχυση της ενωσιακής ικανότητας παρακολούθησης και μετριασμού των υφιστάμενων και των μελλοντικών κινδύνων εφοδιασμού. Τέταρτον, το πλαίσιο θα πρέπει να περιλαμβάνει μέτρα για την αύξηση της κυκλικότητας και της βιωσιμότητας των κρίσιμων πρώτων υλών που καταναλώνονται στην Ένωση. 

(4)Για να διασφαλιστεί ότι τα μέτρα που καθορίζονται στον κανονισμό επικεντρώνονται στις σημαντικότερες πρώτες ύλες, θα πρέπει να καταρτιστεί κατάλογος πρώτων υλών στρατηγικής σημασίας και κατάλογος κρίσιμων πρώτων υλών. Οι εν λόγω κατάλογοι θα πρέπει επίσης να χρησιμεύουν ως μέσο καθοδήγησης και συντονισμού των προσπαθειών των κρατών μελών για τη συμβολή τους στην επίτευξη των στόχων του παρόντος κανονισμού. Ο κατάλογος πρώτων υλών στρατηγικής σημασίας θα πρέπει να περιλαμβάνει πρώτες ύλες υψηλής στρατηγικής σημασίας, λαμβανομένης υπόψη της χρήσης τους σε στρατηγικές τεχνολογίες που υποστηρίζουν την πράσινη και την ψηφιακή μετάβαση ή για εφαρμογές στους τομείς της άμυνας ή του διαστήματος, οι οποίες χαρακτηρίζονται από δυνητικά σημαντικό κενό μεταξύ της παγκόσμιας προσφοράς και της προβλεπόμενης ζήτησης, και για τις οποίες η αύξηση της παραγωγής είναι σχετικά δύσκολη, π.χ. λόγω του μεγάλου χρόνου παράδοσης για νέα έργα που αυξάνουν τη δυναμικότητα εφοδιασμού. Για τη συνεκτίμηση πιθανών τεχνολογικών και οικονομικών αλλαγών, ο κατάλογος πρώτων υλών στρατηγικής σημασίας θα πρέπει να επανεξετάζεται σε περιοδική βάση και, εάν κρίνεται αναγκαίο, να επικαιροποιείται. Για να διασφαλιστεί ότι οι προσπάθειες όσον αφορά την αύξηση της ενωσιακής δυναμικότητας κατά μήκος της αλυσίδας αξίας, την ενίσχυση της ενωσιακής ικανότητας παρακολούθησης και μετριασμού των κινδύνων εφοδιασμού και την αύξηση της διαφοροποίησης του εφοδιασμού εστιάζονται στα υλικά για τα οποία είναι περισσότερο αναγκαίες, τα σχετικά μέτρα θα πρέπει να ισχύουν μόνο για τον κατάλογο πρώτων υλών στρατηγικής σημασίας.

(5) Ο κατάλογος κρίσιμων πρώτων υλών θα πρέπει να περιλαμβάνει όλες τις πρώτες ύλες στρατηγικής σημασίας, καθώς και οποιεσδήποτε άλλες πρώτες ύλες που είναι υψηλής σημασίας για τη συνολική οικονομία της Ένωσης και για τις οποίες υπάρχει υψηλός κίνδυνος διαταραχής του εφοδιασμού. Για τη συνεκτίμηση πιθανών τεχνολογικών και οικονομικών αλλαγών, η Επιτροπή θα πρέπει να συνεχίσει την τρέχουσα πρακτική και να διενεργεί σε περιοδική βάση αξιολόγηση βάσει δεδομένων για την παραγωγή, το εμπόριο, τις εφαρμογές, την ανακύκλωση και την υποκατάσταση ευρέος φάσματος πρώτων υλών, με σκοπό την επικαιροποίηση των καταλόγων κρίσιμων πρώτων υλών και πρώτων υλών στρατηγικής σημασίας, ώστε να αποτυπώνεται η εξέλιξη της οικονομικής σημασίας και του κινδύνου εφοδιασμού που συνδέεται με τις εν λόγω πρώτες ύλες. Ο κατάλογος κρίσιμων πρώτων υλών θα πρέπει να περιλαμβάνει τις πρώτες ύλες που συμπληρώνουν ή υπερβαίνουν τα κατώτατα όρια τόσο για την οικονομική σημασία όσο και για τον κίνδυνο εφοδιασμού, χωρίς την κατάταξη των σχετικών πρώτων υλών όσον αφορά την κρισιμότητα. Η αξιολόγηση αυτή θα πρέπει να βασίζεται στον μέσο όρο των τελευταίων διαθέσιμων δεδομένων κατά τη διάρκεια περιόδου πέντε ετών. Τα μέτρα που καθορίζονται στον παρόντα κανονισμό και αφορούν τη μονοαπευθυντική θυρίδα για την αδειοδότηση, τον σχεδιασμό, την εξερεύνηση, την παρακολούθηση, την κυκλικότητα και τη βιωσιμότητα θα πρέπει να ισχύουν για όλες τις κρίσιμες πρώτες ύλες.  

(6)Για την ενίσχυση της ενωσιακής δυναμικότητας κατά μήκος της αλυσίδας αξίας των πρώτων υλών στρατηγικής σημασίας, θα πρέπει να καθοριστούν δείκτες αναφοράς για την καθοδήγηση των προσπαθειών και την παρακολούθηση της προόδου. Στόχος θα πρέπει να είναι η αύξηση της δυναμικότητας για κάθε πρώτη ύλη στρατηγικής σημασίας σε κάθε στάδιο της αλυσίδας αξίας, με παράλληλη επιδίωξη συνολικών δεικτών αναφοράς για τη δυναμικότητα εξόρυξης, επεξεργασίας και ανακύκλωσης πρώτων υλών στρατηγικής σημασίας. Πρώτον, η Ένωση θα πρέπει να αυξήσει τη χρήση των δικών της γεωλογικών πόρων πρώτων υλών στρατηγικής σημασίας και να αναπτύξει τη δυναμικότητα που θα της εξασφαλίζει τη δυνατότητα εξόρυξης των υλών που απαιτούνται για την παραγωγή τουλάχιστον του 10 % της ενωσιακής κατανάλωσης πρώτων υλών στρατηγικής σημασίας. Λαμβανομένου υπόψη ότι η δυναμικότητα εξόρυξης εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τη διαθεσιμότητα ενωσιακών γεωλογικών πόρων, η επίτευξη του συγκεκριμένου δείκτη αναφοράς εξαρτάται από την εν λόγω διαθεσιμότητα. Δεύτερον, για την ανάπτυξη πλήρους αλυσίδας αξίας και την αποφυγή τυχόν σημείων συμφόρησης σε ενδιάμεσα στάδια, η Ένωση θα πρέπει να αυξήσει, επιπλέον, την οικεία δυναμικότητα επεξεργασίας κατά μήκος της αλυσίδας αξίας και να μπορεί να παράγει τουλάχιστον το 40 % της ετήσιας ενωσιακής κατανάλωσης πρώτων υλών στρατηγικής σημασίας. Τρίτον, αναμένεται ότι, κατά τις επόμενες δεκαετίες, το αυξανόμενο ποσοστό της ενωσιακής κατανάλωσης πρώτων υλών στρατηγικής σημασίας μπορεί να καλυφθεί από δευτερογενείς πρώτες ύλες, κάτι που θα βελτιώσει τόσο την ασφάλεια όσο και τη βιωσιμότητα του εφοδιασμού της Ένωσης με πρώτες ύλες. Κατά συνέπεια, η ενωσιακή δυναμικότητα ανακύκλωσης θα πρέπει να εξασφαλίζει τη δυνατότητα παραγωγής τουλάχιστον του 15 % της ετήσιας ενωσιακής κατανάλωσης πρώτων υλών στρατηγικής σημασίας. Οι εν λόγω δείκτες αναφοράς αφορούν τον χρονικό ορίζοντα του 2030, σε ευθυγράμμιση με τους στόχους της Ένωσης για το κλίμα και την ενέργεια που καθορίζονται στον κανονισμό (ΕΕ) 2021/1119 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου 29 , καθώς και με τους ψηφιακούς στόχους στο πλαίσιο της ψηφιακής δεκαετίας 30 , τους οποίους υποστηρίζουν. Επιπλέον, οι ποιοτικές θέσεις εργασίας, συμπεριλαμβανομένων της ανάπτυξης δεξιοτήτων και των μεταβάσεων από τη μια θέση εργασίας στην άλλη, θα αντιμετωπίσουν τους κινδύνους στην τομεακή αγορά εργασίας και θα συμβάλουν στη διασφάλιση της ανταγωνιστικότητας της ΕΕ.

(7)Για ορισμένες πρώτες ύλες, η Ένωση εξαρτάται σχεδόν πλήρως από μία μόνο χώρα για τον εφοδιασμό της. Οι εν λόγω εξαρτήσεις συνεπάγονται υψηλό κίνδυνο διαταραχών του εφοδιασμού. Για τον περιορισμό αυτού του δυνητικού κινδύνου και την αύξηση της οικονομικής ανθεκτικότητας της Ένωσης, θα πρέπει να καταβληθούν προσπάθειες προκειμένου να διασφαλιστεί ότι έως το 2030 δεν θα εξαρτάται από μία μόνο τρίτη χώρα για ποσοστό άνω του 65 % του εφοδιασμού της με οποιαδήποτε πρώτη ύλη στρατηγικής σημασίας, μη επεξεργασμένη και σε οποιοδήποτε στάδιο επεξεργασίας, λαμβανομένων, ωστόσο, ιδιαιτέρως υπόψη των χωρών με τις οποίες η Ένωση έχει συνάψει στρατηγική εταιρική σχέση όσον αφορά τις πρώτες ύλες, ώστε να παρέχονται μεγαλύτερες διασφαλίσεις όσον αφορά τους κινδύνους εφοδιασμού.

(8)Είναι αναγκαίο να τεθούν σε εφαρμογή κατάλληλα μέτρα για την υποστήριξη στρατηγικών έργων, με σκοπό την εξόρυξη, την επεξεργασία ή την ανακύκλωση πρώτων υλών στρατηγικής σημασίας στην Ένωση, τα οποία θα πρέπει να συμβάλουν, σε συνδυασμό με τις προσπάθειες των κρατών μελών, στην αύξηση της δυναμικότητας ως προς την επίτευξη των δεικτών αναφοράς. Άλλα μέτρα, και συγκεκριμένα για την εξερεύνηση ή την κυκλικότητα, θα πρέπει επίσης να συμβάλουν στην ενίσχυση των διαφόρων σταδίων της αλυσίδας αξίας και, κατ’ επέκταση, στην επίτευξη των δεικτών αναφοράς. Για τη διασφάλιση της έγκαιρης επίτευξης των δεικτών αναφοράς, η Επιτροπή, με τη βοήθεια του ευρωπαϊκού συμβουλίου κρίσιμων πρώτων υλών (στο εξής: συμβούλιο), θα πρέπει να παρακολουθεί και να υποβάλλει εκθέσεις σχετικά με την πρόοδο που σημειώνεται όσον αφορά την επίτευξη των δεικτών αναφοράς. Σε περίπτωση που η αναφερόμενη πρόοδος όσον αφορά την επίτευξη των δεικτών αναφοράς είναι εν γένει ανεπαρκής, η Επιτροπή θα πρέπει να αξιολογεί τη σκοπιμότητα και την αναλογικότητα πρόσθετων μέτρων. Η έλλειψη προόδου ως προς μία μόνο πρώτη ύλη στρατηγικής σημασίας ή ως προς ένα μικρό μόνο σύνολο πρώτων υλών στρατηγικής σημασίας δεν θα πρέπει, καταρχήν, να ενεργοποιεί την ανάγκη πρόσθετων ενωσιακών προσπαθειών. 

(9)Για την ανάπτυξη δυναμικότητας στην Ένωση, η Επιτροπή θα πρέπει να προσδιορίζει, με την υποστήριξη του συμβουλίου, στρατηγικά έργα στην Ένωση, τα οποία προορίζονται να δραστηριοποιηθούν στην εξόρυξη, την επεξεργασία ή την ανακύκλωση πρώτων υλών στρατηγικής σημασίας. Η αποτελεσματική στήριξη στρατηγικών έργων έχει τις δυνατότητες να βελτιώσει την πρόσβαση σε ύλες για τους κατάντη τομείς, καθώς και να δημιουργήσει οικονομικές ευκαιρίες κατά μήκος της αλυσίδας αξίας, μεταξύ άλλων και για τις ΜΜΕ, και να συμβάλει στη δημιουργία θέσεων απασχόλησης. Επομένως, για τη διασφάλιση της ανάπτυξης στρατηγικών έργων σε ολόκληρη την Ένωση, τα εν λόγω έργα θα πρέπει να επωφελούνται από εξορθολογισμένες και προβλέψιμες διαδικασίες αδειοδότησης και από την παροχή στήριξης για την απόκτηση πρόσβασης σε χρηματοδότηση.  Για την εστίαση της στήριξης και τη διασφάλιση της προστιθέμενης αξίας τους, τα έργα θα πρέπει να αξιολογούνται, πριν από τη λήψη της εν λόγω στήριξης, με βάση ένα σύνολο κριτηρίων. Τα στρατηγικά έργα στην Ένωση θα πρέπει να ενισχύουν την ασφάλεια εφοδιασμού της Ένωσης για τις πρώτες ύλες στρατηγικής σημασίας, να επιδεικνύουν επαρκή τεχνική σκοπιμότητα και να υλοποιούνται με περιβαλλοντικά και κοινωνικά βιώσιμο τρόπο. Θα πρέπει επίσης να παρέχουν διασυνοριακά οφέλη πέραν του οικείου κράτους μέλους. Όταν η Επιτροπή κρίνει ότι πληρούνται τα εν λόγω κριτήρια, θα πρέπει να δημοσιεύει την αναγνώριση του αντίστοιχου έργου ως στρατηγικού έργου σε σχετική απόφαση. Δεδομένου ότι η ταχεία αναγνώριση έχει καίρια σημασία για την αποτελεσματική στήριξη της ασφάλειας εφοδιασμού της Ένωσης, η διαδικασία αξιολόγησης θα πρέπει να συνεχίσει να είναι απλή και όχι υπερβολικά επαχθής.

(10)Για τη διαφοροποίηση του εφοδιασμού της Ένωσης με πρώτες ύλες στρατηγικής σημασίας, η Επιτροπή θα πρέπει να προσδιορίζει, με την υποστήριξη του συμβουλίου, στρατηγικά έργα σε τρίτες χώρες, τα οποία προορίζονται να δραστηριοποιηθούν στην εξόρυξη, την επεξεργασία ή την ανακύκλωση πρώτων υλών στρατηγικής σημασίας. Για τη διασφάλιση της αποτελεσματικής υλοποίησης των εν λόγω στρατηγικών έργων, τα έργα θα πρέπει να επωφελούνται από βελτιωμένη πρόσβαση σε χρηματοδότηση. Για την εξασφάλιση της προστιθέμενης αξίας τους, τα έργα θα πρέπει να αξιολογούνται με βάση ένα σύνολο κριτηρίων. Όπως και τα έργα στην Ένωση, τα στρατηγικά έργα σε τρίτες χώρες θα πρέπει να ενισχύουν την ασφάλεια εφοδιασμού της Ένωσης για τις πρώτες ύλες στρατηγικής σημασίας, να επιδεικνύουν επαρκή τεχνική σκοπιμότητα και να υλοποιούνται με βιώσιμο τρόπο. Για έργα σε αναδυόμενες αγορές και αναπτυσσόμενες οικονομίες, το έργο θα πρέπει να είναι αμοιβαία επωφελές για την Ένωση και για την εμπλεκόμενη τρίτη χώρα και να προσδίδει προστιθέμενη αξία στην εν λόγω χώρα, λαμβανομένης επίσης υπόψη της συνέπειάς του με την κοινή εμπορική πολιτική της Ένωσης. Η εν λόγω αξία μπορεί να προκύπτει από τη συμβολή του έργου σε περισσότερα του ενός στάδια της αλυσίδας αξίας, καθώς και από τη δημιουργία ευρύτερων οικονομικών και κοινωνικών οφελών μέσω του έργου, συμπεριλαμβανομένης της δημιουργίας θέσεων απασχόλησης σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα. Όταν η Επιτροπή κρίνει ότι πληρούνται τα εν λόγω κριτήρια, θα πρέπει να δημοσιεύει την αναγνώριση του αντίστοιχου έργου ως στρατηγικού έργου σε σχετική απόφαση.

(11)Για τη διασφάλιση της βιωσιμότητας της αυξημένης παραγωγής πρώτων υλών, τα νέα έργα πρώτων υλών θα πρέπει να υλοποιούνται με βιώσιμο τρόπο. Για τον σκοπό αυτόν, τα στρατηγικά έργα που λαμβάνουν στήριξη δυνάμει του παρόντος κανονισμού θα πρέπει να αξιολογούνται λαμβανομένων υπόψη των διεθνών πράξεων που καλύπτουν όλες τις πτυχές της βιωσιμότητας που επισημαίνονται στις αρχές της ΕΕ για βιώσιμες πρώτες ύλες 31 , συμπεριλαμβανομένης της διασφάλισης της προστασίας του περιβάλλοντος, των κοινωνικά υπεύθυνων πρακτικών, μεταξύ των οποίων και ο σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, όπως τα δικαιώματα των γυναικών, και των διαφανών επιχειρηματικών πρακτικών. Τα έργα θα πρέπει επίσης να διασφαλίζουν την καλόπιστη συμμετοχή, καθώς και ολοκληρωμένες και ουσιαστικές διαβουλεύσεις με τις τοπικές κοινότητες, μεταξύ άλλων και με τους αυτόχθονες πληθυσμούς. Για να παρέχεται στους φορείς υλοποίησης έργων σαφής και αποδοτικός τρόπος συμμόρφωσης με το κριτήριο αυτό, θα πρέπει να θεωρείται επαρκής η συμμόρφωση με τη σχετική νομοθεσία της Ένωσης, τα διεθνή πρότυπα, τις κατευθυντήριες γραμμές και τις αρχές ή η συμμετοχή σε αναγνωρισμένο σύστημα πιστοποίησης δυνάμει του παρόντος κανονισμού.

(12)Κάθε φορέας υλοποίησης έργου πρώτων υλών στρατηγικής σημασίας θα πρέπει να έχει τη δυνατότητα υποβολής αίτησης στην Επιτροπή για την αναγνώριση του έργου του ως στρατηγικού έργου. Η αίτηση θα πρέπει να περιλαμβάνει διάφορα έγγραφα και στοιχεία σχετικά με τα κριτήρια. Για την καλύτερη αξιολόγηση της κοινωνικής, περιβαλλοντικής και οικονομικής βιωσιμότητας, της σκοπιμότητας του έργου, καθώς και του επιπέδου εμπιστοσύνης στις εκτιμήσεις, ο φορέας υλοποίησης του έργου θα πρέπει επίσης να παρέχει ταξινόμηση του έργου σύμφωνα με το πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών για την ταξινόμηση των πόρων και, για να είναι εφικτή η αντικειμενική επικύρωση, θα πρέπει να τεκμηριώνει την ταξινόμηση αυτή με σχετικά στοιχεία. Στην αίτηση θα πρέπει επίσης να επισυνάπτεται χρονοδιάγραμμα για το έργο, ώστε να εκτιμάται πότε το έργο θα μπορεί να συμβάλει στην επίτευξη των δεικτών αναφοράς για την εγχώρια δυναμικότητα ή για τη διαφοροποίηση. Δεδομένου ότι η αποδοχή των εξορυκτικών έργων από το κοινό έχει καίρια σημασία για την αποτελεσματική υλοποίησή τους, ο φορέας υλοποίησης θα πρέπει επίσης να παρέχει σχέδιο το οποίο θα περιλαμβάνει μέτρα για τη διευκόλυνση της αποδοχής από το κοινό. Ιδιαίτερη προσοχή θα πρέπει να δίνεται στους κοινωνικούς εταίρους, στην κοινωνία των πολιτών και σε άλλους παράγοντες εποπτείας. Ο φορέας υλοποίησης θα πρέπει επίσης να παρέχει επιχειρηματικό σχέδιο, το οποίο θα περιλαμβάνει πληροφορίες σχετικά με την οικονομική βιωσιμότητα του έργου και επισκόπηση της χρηματοδότησης και των συμφωνιών αγοράς που έχουν ήδη εξασφαλιστεί, καθώς και εκτιμήσεις για τη δυνητική δημιουργία θέσεων εργασίας και για τις ανάγκες του έργου από πλευράς ειδικευμένου εργατικού δυναμικού, συμπεριλαμβανομένης της αναβάθμισης των δεξιοτήτων και της επανειδίκευσης.

(13)Για τη διασφάλιση της αποτελεσματικής και αποδοτικής διεκπεραίωσης των αιτήσεων, η Επιτροπή θα πρέπει να μπορεί να δίνει προτεραιότητα στη διεκπεραίωση των αιτήσεων για έργα που αφορούν συγκεκριμένα στάδια της αλυσίδας αξίας ή συγκεκριμένες πρώτες ύλες στρατηγικής σημασίας που δεν εκπροσωπούνται επαρκώς, ώστε να έχει τη δυνατότητα να εξασφαλίζει την ισόρροπη πρόοδο της Ένωσης ως προς την επίτευξη όλων των δεικτών αναφοράς για τη δυναμικότητα της Ένωσης που περιλαμβάνονται στον παρόντα κανονισμό.

(14)Δεδομένου ότι η συνεργασία του κράτους μέλους στο έδαφος του οποίου θα υλοποιηθεί ένα στρατηγικό έργο είναι αναγκαία για τη διασφάλιση της αποτελεσματικής υλοποίησής του, το εν λόγω κράτος μέλος θα πρέπει να έχει το δικαίωμα να προβάλλει αντιρρήσεις και, συνεπώς, να αποτρέπει τη χορήγηση καθεστώτος στρατηγικού έργου σε ένα έργο ενάντια στη βούλησή του. Στην περίπτωση αυτήν, το οικείο κράτος μέλος θα πρέπει να παρέχει τεκμηριωμένη αιτιολόγηση της άρνησής του με παραπομπή στα εφαρμοστέα κριτήρια. Ομοίως, η Ένωση δεν θα πρέπει να χορηγεί το καθεστώς στρατηγικού έργου σε έργα τα οποία θα υλοποιηθούν από τρίτη χώρα ενάντια στη βούληση της κυβέρνησής της και, κατά συνέπεια, δεν θα πρέπει να το πράττει σε περίπτωση που η κυβέρνηση τρίτης χώρας προβάλλει αντιρρήσεις.   

(15)Για την αποτροπή της κατάχρηση της αναγνώρισης έργων ως στρατηγικών έργων, η Επιτροπή θα πρέπει να έχει τη δυνατότητα να ανακαλεί την αρχική της απόφαση για την αναγνώριση ενός έργου ως στρατηγικού έργου, εάν αυτό δεν πληροί πλέον τις προϋποθέσεις ή εάν η αναγνώριση βασίστηκε σε αίτηση που περιείχε ανακριβείς πληροφορίες. Προτού μπορέσει να το πράξει αυτό, η Επιτροπή θα πρέπει να ζητεί τη γνώμη του συμβουλίου και να προβαίνει σε ακρόαση του φορέα υλοποίησης του έργου.

(16)Δεδομένης της σημασίας που έχουν τα στρατηγικά έργα για την εξασφάλιση της ασφάλειας του εφοδιασμού με πρώτες ύλες στρατηγικής σημασίας, τα εν λόγω έργα θα πρέπει να θεωρείται ότι εξυπηρετούν το δημόσιο συμφέρον. Η εξασφάλιση του ασφαλούς εφοδιασμού με πρώτες ύλες στρατηγικής σημασίας έχει καίρια σημασία για την επιτυχία της πράσινης και της ψηφιακής μετάβασης, καθώς και για την ανθεκτικότητα των τομέων της άμυνας και του διαστήματος. Για τη συμβολή στην ασφάλεια του εφοδιασμού με πρώτες ύλες στρατηγικής σημασίας στην Ένωση, τα κράτη μέλη δύνανται να προβλέπουν την παροχή στήριξης στο πλαίσιο των εθνικών διαδικασιών αδειοδότησης, με στόχο την ταχύτερη υλοποίηση στρατηγικών σχεδίων σύμφωνα με το δίκαιο της Ένωσης.

(17)Οι εθνικές διαδικασίες αδειοδότησης διασφαλίζουν ότι τα έργα πρώτων υλών είναι ασφαλή, προστατευμένα και συμμορφώνονται με τις περιβαλλοντικές και κοινωνικές απαιτήσεις, καθώς και με τις απαιτήσεις ασφάλειας. Η περιβαλλοντική νομοθεσία της Ένωσης καθορίζει κοινές προϋποθέσεις για τη διαδικασία και το περιεχόμενο των εθνικών διαδικασιών αδειοδότησης, διασφαλίζοντας με τον τρόπο αυτόν υψηλό επίπεδο προστασίας του περιβάλλοντος και εξασφαλίζοντας τη δυνατότητα βιώσιμης αξιοποίησης του δυναμικού της Ένωσης κατά μήκος της αλυσίδας αξίας των πρώτων υλών. Ως εκ τούτου, η χορήγηση του καθεστώτος στρατηγικού έργου δεν θα πρέπει να θίγει τυχόν ισχύοντες όρους αδειοδότησης για τα σχετικά έργα, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που καθορίζονται στην οδηγία 2011/92/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου 32 , την οδηγία 92/43/ΕΟΚ του Συμβουλίου 33 , την οδηγία 2000/60/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου 34 , την οδηγία 2010/75/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου 35 και την οδηγία 2004/35/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου 36 , την οδηγία 2009/147/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου 37 και την οδηγία 2006/21/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου 38 .  

(18)Από την άλλη πλευρά, ο απρόβλεπτος χαρακτήρας, η πολυπλοκότητα και, ενίοτε, η υπερβολικά μακρά διάρκεια των εθνικών διαδικασιών αδειοδότησης υπονομεύουν την ασφάλεια των επενδύσεων, η οποία είναι αναγκαία για την αποτελεσματική ανάπτυξη έργων πρώτων υλών στρατηγικής σημασίας. Επομένως, για τη διασφάλιση της επιτάχυνσης της αποτελεσματικής υλοποίησής τους, τα κράτη μέλη θα πρέπει να εφαρμόζουν εξορθολογισμένη και προβλέψιμη διαδικασία αδειοδότησης για τα στρατηγικά έργα. Για τον σκοπό αυτόν, στα στρατηγικά έργα θα πρέπει να χορηγείται καθεστώς προτεραιότητας σε εθνικό επίπεδο, ώστε να διασφαλίζεται ταχεία διοικητική διεκπεραίωση και επείγουσα διεκπεραίωση στο πλαίσιο όλων των δικαστικών διαδικασιών και των διαδικασιών επίλυσης διαφορών που αφορούν τα εν λόγω έργα. Ο παρών κανονισμός δεν θα πρέπει να αποτρέπει τις αρμόδιες αρχές από τον εξορθολογισμό της αδειοδότησης για άλλα έργα στην αλυσίδα αξίας κρίσιμων πρώτων υλών τα οποία δεν είναι στρατηγικά έργα. 

(19)Δεδομένου του ρόλου που διαδραματίζουν τα στρατηγικά έργα στη διαφύλαξη της ασφάλειας του εφοδιασμού της Ένωσης όσον αφορά τις πρώτες ύλες στρατηγικής σημασίας, καθώς και της συμβολής τους στην ανοικτή στρατηγική αυτονομία της Ένωσης και στην πράσινη και την ψηφιακή μετάβαση, η αρμόδια αρχή αδειοδότησης θα πρέπει να θεωρεί ότι τα στρατηγικά έργα εξυπηρετούν το δημόσιο συμφέρον. Στρατηγικά έργα τα οποία έχουν αρνητικές επιπτώσεις στο περιβάλλον, στον βαθμό που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της οδηγίας 2000/60/ΕΚ, της οδηγίας 92/43/ΕΟΚ του Συμβουλίου και της οδηγίας 2009/147/ΕΚ 39 , δύνανται να λάβουν έγκριση, εάν η αρμόδια αρχή αδειοδότησης καταλήξει στο συμπέρασμα, βάσει της κατά περίπτωση αξιολόγησης που διενεργεί, ότι το δημόσιο συμφέρον που εξυπηρετείται από το έργο υπερισχύει των εν λόγω επιπτώσεων, υπό τον όρο ότι πληρούνται όλες οι σχετικές προϋποθέσεις που καθορίζονται στις εν λόγω οδηγίες. Όταν ενδείκνυται, στην κατά περίπτωση αξιολόγηση θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη η ιδιαιτερότητα των χώρων εξόρυξης, η οποία περιορίζει τις αποφάσεις σχετικά με την τοποθεσία.

(20)Για τη μείωση της πολυπλοκότητας και την αύξηση της αποδοτικότητας και της διαφάνειας, οι φορείς υλοποίησης έργων κρίσιμων πρώτων υλών θα πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να αλληλεπιδρούν με μια ενιαία εθνική αρχή, η οποία θα είναι αρμόδια για τη διευκόλυνση και τον συντονισμό ολόκληρης της διαδικασίας αδειοδότησης και, στην περίπτωση στρατηγικών έργων, θα εκδίδει εμπεριστατωμένη απόφαση εντός της ισχύουσας προθεσμίας. Για τον σκοπό αυτόν, τα κράτη μέλη θα πρέπει να ορίσουν ενιαία αρμόδια εθνική αρχή. Όπου απαιτείται λόγω της εσωτερικής οργάνωσης ενός κράτους μέλους, θα πρέπει να είναι δυνατή η ανάθεση των καθηκόντων της αρμόδιας εθνικής αρχής σε διαφορετική αρχή, υπό τους ίδιους όρους. Για τη διασφάλιση της αποτελεσματικής άσκησης των αρμοδιοτήτων της αρμόδιας εθνικής αρχής, τα κράτη μέλη θα πρέπει να παρέχουν στην εν λόγω αρχή, ή σε οποιαδήποτε αρχή ενεργεί για λογαριασμό της, επαρκές προσωπικό και επαρκείς πόρους.

(21)Για τη διασφάλιση της σαφήνειας ως προς το καθεστώς αδειοδότησης των στρατηγικών έργων, καθώς και για τον περιορισμό της αποτελεσματικότητας δυνητικών καταχρηστικών προσφυγών στη δικαιοσύνη, χωρίς να υπονομεύεται, ωστόσο, ο αποτελεσματικός δικαστικός έλεγχος, τα κράτη μέλη θα πρέπει να μεριμνούν για την έγκαιρη επίλυση οποιασδήποτε διαφοράς σχετικά με τη διαδικασία αδειοδότησης στρατηγικών έργων. Για τον σκοπό αυτόν, οι αρμόδιες εθνικές αρχές θα πρέπει να διασφαλίζουν ότι οι αιτούντες και οι φορείς υλοποίησης έργων έχουν πρόσβαση σε απλή διαδικασία επίλυσης διαφορών και ότι στα στρατηγικά έργα επιφυλάσσεται διαδικασία επείγουσας διεκπεραίωσης στο πλαίσιο όλων των δικαστικών διαδικασιών και των διαδικασιών επίλυσης διαφορών που αφορούν τα έργα. 

(22)Για να εξασφαλίζεται στους πολίτες και στις επιχειρήσεις η δυνατότητα να αποκομίζουν άμεσα τα οφέλη της εσωτερικής αγοράς χωρίς να υφίστανται περιττή πρόσθετη διοικητική επιβάρυνση, ο κανονισμός (ΕΕ) 2018/1724 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου 40 , με τον οποίο δημιουργήθηκε η ενιαία ψηφιακή θύρα, προβλέπει γενικούς κανόνες για την επιγραμμική παροχή πληροφοριών, διαδικασιών και υπηρεσιών υποστήριξης που είναι σημαντικές για τη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς. Οι απαιτήσεις παροχής πληροφοριών και οι διαδικασίες που καλύπτονται από τον παρόντα κανονισμό θα πρέπει να συνάδουν με τις απαιτήσεις του κανονισμού (ΕΕ) 2018/1724. Ειδικότερα, θα πρέπει να διασφαλίζεται ότι οι φορείς υλοποίησης στρατηγικών έργων μπορούν να έχουν πρόσβαση και να διεκπεραιώνουν πλήρως επιγραμμικά κάθε διαδικασία που σχετίζεται με τη διαδικασία αδειοδότησης, σύμφωνα με το άρθρο 6 παράγραφος 1 και το παράρτημα II του κανονισμού (ΕΕ) 2018/1724. 

(23)Για να παρέχεται στους φορείς υλοποίησης έργων και σε άλλους επενδυτές η ασφάλεια και η σαφήνεια που απαιτούνται για την ενίσχυση της ανάπτυξης στρατηγικών έργων, τα κράτη μέλη θα πρέπει να μεριμνούν ώστε η διαδικασία αδειοδότησης που σχετίζεται με τα εν λόγω έργα να μην υπερβαίνει προκαθορισμένη προθεσμία. Για τα στρατηγικά έργα που αφορούν μόνο την επεξεργασία ή την ανακύκλωση, η διάρκεια της διαδικασίας αδειοδότησης δεν θα πρέπει να υπερβαίνει το ένα έτος. Ωστόσο, για τα στρατηγικά έργα που αφορούν την εξόρυξη, η διάρκεια της διαδικασίας αδειοδότησης δεν θα πρέπει να υπερβαίνει τα δύο έτη, λαμβανομένης υπόψη της πολυπλοκότητας και της έκτασης των δυνητικών επιπτώσεων. Για την αποτελεσματική τήρηση των εν λόγω προθεσμιών, τα κράτη μέλη θα πρέπει να διασφαλίζουν ότι οι αρμόδιες αρχές έχουν στη διάθεσή τους επαρκείς πόρους και επαρκές προσωπικό. Με τη βοήθεια του Μέσου Τεχνικής Υποστήριξης, η Επιτροπή παρέχει στήριξη στα κράτη μέλη, κατόπιν αιτήματός τους, κατά τον σχεδιασμό, την ανάπτυξη και την υλοποίηση μεταρρυθμίσεων, συμπεριλαμβανομένης της ενίσχυσης της διοικητικής ικανότητας που σχετίζεται με την εθνική αδειοδότηση.

(24)Οι περιβαλλοντικές αξιολογήσεις και οι εγκρίσεις που απαιτούνται δυνάμει του ενωσιακού δικαίου, μεταξύ άλλων όσον αφορά τα ύδατα, τους οικοτόπους και τα πτηνά, αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της διαδικασίας αδειοδότησης ενός έργου πρώτων υλών και συνιστούν ουσιαστική εγγύηση για τη διασφάλιση της πρόληψης ή της ελαχιστοποίησης των αρνητικών περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Ωστόσο, για να διασφαλιστεί ότι οι διαδικασίες αδειοδότησης στρατηγικών έργων είναι προβλέψιμες και έγκαιρες, θα πρέπει να αξιοποιείται κάθε δυνατότητα εξορθολογισμού των απαιτούμενων αξιολογήσεων και εγκρίσεων, χωρίς να μειώνεται το επίπεδο προστασίας του περιβάλλοντος. Στο πλαίσιο αυτό, θα πρέπει να διασφαλίζεται ότι οι αναγκαίες αξιολογήσεις ομαδοποιούνται με σκοπό την πρόληψη περιττών αλληλεπικαλύψεων και θα πρέπει να λαμβάνεται μέριμνα ώστε οι φορείς υλοποίησης έργων και οι αρμόδιες αρχές να καταλήγουν σε ρητή συμφωνία σχετικά με το πεδίο εφαρμογής της ομαδοποιημένης αξιολόγησης πριν από τη διενέργειά της, ώστε να μην απαιτούνται περιττές επακόλουθες ενέργειες. 

(25)Οι συγκρούσεις όσον αφορά τη χρήση γης μπορούν να δημιουργήσουν φραγμούς στην ανάπτυξη έργων κρίσιμων πρώτων υλών. Τα άρτια καταρτισμένα σχέδια, συμπεριλαμβανομένων των χωροταξικών και των πολεοδομικών σχεδίων, τα οποία λαμβάνουν υπόψη τις δυνατότητες υλοποίησης έργων κρίσιμων πρώτων υλών, και των οποίων οι δυνητικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις αποτελούν αντικείμενο αξιολόγησης, έχουν τη δυνατότητα να συμβάλουν στην εξισορρόπηση μεταξύ των δημόσιων αγαθών και των συμφερόντων, μειώνοντας τον κίνδυνο συγκρούσεων και επιταχύνοντας τη βιώσιμη εξάπλωση έργων πρώτων υλών στην Ένωση. Συνεπώς, οι αρμόδιες εθνικές, περιφερειακές και τοπικές αρχές θα πρέπει να εξετάζουν το ενδεχόμενο συμπερίληψης διατάξεων για έργα πρώτων υλών κατά την κατάρτιση σχετικών σχεδίων. 

(26)Στο εσωτερικό της Ένωσης, τα έργα κρίσιμων πρώτων υλών βρίσκονται συχνά αντιμέτωπα με δυσκολίες ως προς την πρόσβαση σε χρηματοδότηση. Οι αγορές κρίσιμων πρώτων υλών χαρακτηρίζονται συχνά από υψηλή αστάθεια των τιμών, μεγάλους χρόνους παράδοσης, υψηλή συγκέντρωση και αδιαφάνεια. Επιπλέον, για τη χρηματοδότηση του τομέα απαιτείται υψηλό επίπεδο εξειδικευμένων γνώσεων, το οποίο συχνά ελλείπει από τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα. Για την αντιμετώπιση των παραγόντων αυτών και για τη συμβολή στην εξασφάλιση σταθερού και αξιόπιστου εφοδιασμού με πρώτες ύλες στρατηγικής σημασίας, τα κράτη μέλη και η Επιτροπή θα πρέπει να συνδράμουν στην πρόσβαση σε χρηματοδότηση και στην παροχή διοικητικής υποστήριξης.

(27)Ισχυρή αλυσίδα αξίας στην Ευρώπη μπορεί να αναπτυχθεί μόνο με επαρκή χρηματοδοτικά μέσα. Η Επιτροπή θα συνεργαστεί με τους εταίρους υλοποίησης του InvestEU για την αναζήτηση τρόπων ενίσχυσης της στήριξης των επενδύσεων σύμφωνα με τους κοινούς στόχους που καθορίζονται στον κανονισμό (ΕΕ) 2021/523 41 και στον παρόντα κανονισμό. Ο συμβουλευτικός κόμβος InvestEU μπορεί να συμβάλει στη δημιουργία μιας δεξαμενής βιώσιμων έργων.

(28)Για την υπέρβαση των περιορισμών που συνεπάγονται οι επί του παρόντος συχνά κατακερματισμένες προσπάθειες δημόσιων και ιδιωτικών επενδύσεων, καθώς και για τη βελτίωση της ενοποίησης και της απόδοσης των επενδύσεων, η Επιτροπή, τα κράτη μέλη και οι αναπτυξιακές τράπεζες θα πρέπει να βελτιώσουν τον συντονισμό και τη δημιουργία συνεργειών μεταξύ των υφιστάμενων προγραμμάτων χρηματοδότησης σε ενωσιακό και εθνικό επίπεδο και να διασφαλίσουν τη βελτίωση του συντονισμού και της συνεργασίας με τη βιομηχανία και τα βασικά ενδιαφερόμενα μέρη του ιδιωτικού τομέα. Για τον σκοπό αυτόν, θα πρέπει να συσταθεί ειδική υποομάδα του συμβουλίου, με τη συμμετοχή εμπειρογνωμόνων από τα κράτη μέλη και την Επιτροπή, καθώς και σχετικών δημόσιων χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων. Η εν λόγω υποομάδα θα πρέπει να συζητά τις επιμέρους χρηματοδοτικές ανάγκες των στρατηγικών έργων και τις υφιστάμενες δυνατότητες χρηματοδότησής τους, ώστε να υποβάλλει στους φορείς υλοποίησης έργων πρόταση σχετικά με τον βέλτιστο τρόπο πρόσβασης στις υφιστάμενες δυνατότητες χρηματοδότησης. Κατά τη συζήτηση και τη διατύπωση συστάσεων για τη χρηματοδότηση στρατηγικών έργων σε τρίτες χώρες, το συμβούλιο θα πρέπει να λαμβάνει ιδίως υπόψη τη στρατηγική «Global Gateway» 42 . 

(29)Οι ιδιωτικές επενδύσεις από εταιρείες, χρηματοοικονομικούς επενδυτές και αγοραστές είναι καίριας σημασίας. Σε περίπτωση που οι ιδιωτικές επενδύσεις από μόνες τους δεν επαρκούν, η αποτελεσματική ανάπτυξη έργων κατά μήκος της αλυσίδας αξίας των κρίσιμων πρώτων υλών μπορεί να απαιτεί την παροχή δημόσιας στήριξης, για παράδειγμα, με τη μορφή εγγυήσεων, δανείων ή επενδύσεων μετοχικού και οιονεί μετοχικού κεφαλαίου. Αυτή η δημόσια στήριξη μπορεί να συνιστά κρατική ενίσχυση. Ενισχύσεις αυτού του είδους πρέπει να έχουν χαρακτήρα κινήτρου και να είναι αναγκαίες, κατάλληλες και αναλογικές. Οι υφιστάμενες κατευθυντήριες γραμμές για τις κρατικές ενισχύσεις, οι οποίες αναθεωρήθηκαν πρόσφατα σε βάθος σύμφωνα με τους στόχους της διττής μετάβασης, παρέχουν πολυάριθμες δυνατότητες στήριξης των επενδύσεων κατά μήκος της αλυσίδας αξίας των κρίσιμων πρώτων υλών, υπό ορισμένες προϋποθέσεις.

(30)Η δημόσια στήριξη χρησιμοποιείται για την αντιμετώπιση ειδικών αδυναμιών της αγοράς ή καταστάσεων μη ικανοποιητικής αξιοποίησης επενδύσεων, κατά τρόπο αναλογικό, και οι δράσεις δεν θα πρέπει να επικαλύπτουν ή να παραγκωνίζουν την ιδιωτική χρηματοδότηση ή να στρεβλώνουν τον ανταγωνισμό στην εσωτερική αγορά. Οι δράσεις θα πρέπει να έχουν σαφή προστιθέμενη αξία για την Ένωση.

(31)Η αστάθεια των τιμών διαφόρων πρώτων υλών στρατηγικής σημασίας, η οποία επιδεινώνεται λόγω των περιορισμένων μέσων αντιστάθμισής της στις προθεσμιακές αγορές, δημιουργεί εμπόδιο τόσο για τους φορείς υλοποίησης έργων όσον αφορά την εξασφάλιση χρηματοδότησης για έργα πρώτων υλών στρατηγικής σημασίας όσο και για τους μεταγενέστερους καταναλωτές που επιδιώκουν να εξασφαλίσουν σταθερές και προβλέψιμες τιμές για βασικές εισροές. Σε μια προσπάθεια μείωσης της αβεβαιότητας ως προς τις μελλοντικές τιμές των πρώτων υλών στρατηγικής σημασίας, είναι αναγκαίο να προβλεφθεί η θέσπιση ενός συστήματος, το οποίο θα εξασφαλίζει τη δυνατότητα τόσο στους ενδιαφερόμενους αγοραστές όσο και στους ενδιαφερόμενους φορείς υλοποίησης στρατηγικών έργων να δηλώνουν τις προσφορές τους για αγορά ή πώληση και να έρχονται σε επαφή σε περίπτωση που οι αντίστοιχες προσφορές είναι δυνητικά συμβατές.

(32)Οι υφιστάμενες γνώσεις και η χαρτογράφηση των εμφανίσεων πρώτων υλών της Ένωσης αναπτύχθηκαν σε μια χρονική περίοδο κατά την οποία η εξασφάλιση του εφοδιασμού με κρίσιμες πρώτες ύλες για την ανάπτυξη στρατηγικών τεχνολογιών δεν αποτελούσε προτεραιότητα. Για την απόκτηση και την επικαιροποίηση πληροφοριών σχετικά με τις εμφανίσεις κρίσιμων πρώτων υλών, τα κράτη μέλη θα πρέπει να καταρτίζουν εθνικά προγράμματα για τη γενική εξερεύνηση κρίσιμων πρώτων υλών, τα οποία θα πρέπει να περιλαμβάνουν μέτρα όπως η ορυκτολογική χαρτογράφηση, οι γεωχημικές εκστρατείες, οι γεωεπιστημονικές έρευνες, καθώς και η επανεπεξεργασία των υφιστάμενων γεωεπιστημονικών συνόλων δεδομένων. Ο εντοπισμός ορυκτολογικών εμφανίσεων και η αξιολόγηση της τεχνικής και οικονομικής βιωσιμότητας για την εξόρυξή τους συνεπάγεται υψηλό επίπεδο χρηματοδότησης. Για τη μείωση του εν λόγω κινδύνου και για τη διευκόλυνση της ανάπτυξης έργων εξόρυξης, τα κράτη μέλη θα πρέπει να δημοσιοποιούν τις πληροφορίες που αποκτούν κατά τη διάρκεια του αντίστοιχου εθνικού τους προγράμματος εξερεύνησης, χρησιμοποιώντας, κατά περίπτωση, το πλαίσιο της υποδομής χωρικών πληροφοριών, το οποίο θεσπίστηκε με την οδηγία 2007/2/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου 43 . 

(33)Τα διαστημικά δεδομένα και οι υπηρεσίες που προέρχονται από τη γεωσκόπηση μπορούν να στηρίξουν τις προσπάθειες προς την κατεύθυνση βιώσιμων αλυσίδων αξίας κρίσιμων πρώτων υλών, παρέχοντας συνεχή ροή πληροφοριών, οι οποίες θα μπορούσαν να είναι χρήσιμες για δραστηριότητες όπως η παρακολούθηση και η διαχείριση περιοχών εξόρυξης, η εκτίμηση των περιβαλλοντικών και των κοινωνικοοικονομικών επιπτώσεων ή η εξερεύνηση ορυκτών πόρων. Δεδομένου ότι η γεωσκόπηση μπορεί επίσης να παρέχει δεδομένα σχετικά με απομακρυσμένες και μη προσβάσιμες περιοχές, θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη από τα κράτη μέλη —στο μέτρο του δυνατού— κατά την κατάρτιση και την εφαρμογή των εθνικών τους προγραμμάτων εξερεύνησης.

(34)Μολονότι η ενίσχυση της ενωσιακής αλυσίδας αξίας των κρίσιμων πρώτων υλών είναι αναγκαία για την εξασφάλιση αυξημένης ασφάλειας του εφοδιασμού, οι αλυσίδες εφοδιασμού κρίσιμων πρώτων υλών θα εξακολουθήσουν να είναι παγκόσμιες και εκτεθειμένες σε εξωτερικούς παράγοντες. Πρόσφατα ή υπό εξέλιξη γεγονότα, τα οποία εκτείνονται από την κρίση λόγω της νόσου COVID-19 έως την απρόκλητη και αδικαιολόγητη στρατιωτική επίθεση κατά της Ουκρανίας, ανέδειξαν τα τρωτά σημεία ορισμένων από τις αλυσίδες εφοδιασμού της Ένωσης έναντι διαταραχών. Για να διασφαλιστεί ότι τα κράτη μέλη και οι ευρωπαϊκές βιομηχανίες έχουν τη δυνατότητα να προβλέπουν διαταραχές του εφοδιασμού και να είναι προετοιμασμένες να αντεπεξέρχονται στις συνέπειές τους, θα πρέπει να αναπτυχθούν μέτρα για την αύξηση της ικανότητας παρακολούθησης, τον συντονισμό των στρατηγικών αποθεμάτων και την ενίσχυση της ετοιμότητας των εταιρειών.

(35)Τα κράτη μέλη δεν διαθέτουν την ίδια δυναμικότητα όσον αφορά την ευαισθητοποίηση σχετικά με τους κινδύνους και την πρόβλεψή τους, ούτε έχουν αναπτύξει όλα τα κράτη μέλη ειδικές δομές για την παρακολούθηση των αλυσίδων εφοδιασμού με κρίσιμες πρώτες ύλες, ώστε να μπορούν επίσης να ενημερώνουν τις εταιρείες σχετικά με τους δυνητικούς κινδύνους διαταραχών του εφοδιασμού. Ομοίως, παρότι ορισμένες εταιρείες έχουν επενδύσει στην παρακολούθηση των αλυσίδων εφοδιασμού τους, κάποιες άλλες δεν διαθέτουν την ικανότητα για να το πράξουν. Κατά συνέπεια, λαμβανομένης υπόψη τόσο της παγκόσμιας διάστασης των αλυσίδων εφοδιασμού κρίσιμων πρώτων υλών όσο και της πολυπλοκότητάς τους, η Επιτροπή θα πρέπει να αναπτύξει ειδικό πίνακα δεικτών παρακολούθησης για την εκτίμηση των κινδύνων εφοδιασμού με κρίσιμες πρώτες ύλες και να εξασφαλίσει τη διαθεσιμότητα των πληροφοριών που συγκεντρώνονται για τις δημόσιες αρχές και τους παράγοντες του ιδιωτικού τομέα, αυξάνοντας με τον τρόπο αυτόν τις συνέργειες μεταξύ των κρατών μελών. Για να διασφαλιστεί ότι οι ενωσιακές αλυσίδες αξίας είναι επαρκώς προετοιμασμένες έναντι δυνητικών διαταραχών του εφοδιασμού, η Επιτροπή θα πρέπει να διενεργεί προσομοιώσεις ακραίων καταστάσεων για την αξιολόγηση, αφενός, των τρωτών σημείων των αλυσίδων εφοδιασμού πρώτων υλών στρατηγικής σημασίας και, αφετέρου, της έκθεσής τους σε κινδύνους εφοδιασμού. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να συμβάλλουν στη διαδικασία αυτή με τη διεξαγωγή —όταν αυτό είναι εφικτό— των εν λόγω προσομοιώσεων ακραίων καταστάσεων μέσω των εθνικών τους οργανισμών εφοδιασμού και ενημέρωσης που καλύπτουν κρίσιμες πρώτες ύλες. Το συμβούλιο θα πρέπει να διασφαλίζει τον συντονισμό της εφαρμογής των προσομοιώσεων ακραίων καταστάσεων από την Επιτροπή και τα κράτη μέλη. Σε περίπτωση που κανένα κράτος μέλος δεν διαθέτει τη δυναμικότητα για τη διεξαγωγή απαιτούμενης προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων για μια συγκεκριμένη πρώτη ύλη στρατηγικής σημασίας, η Επιτροπή θα πρέπει να προβαίνει η ίδια στη διεξαγωγή της. Κατά τη δημοσιοποίηση των αποτελεσμάτων των εν λόγω προσομοιώσεων ακραίων καταστάσεων, η Επιτροπή θα πρέπει επίσης να προτείνει πιθανές στρατηγικές που μπορούν να υιοθετηθούν από τις δημόσιες αρχές και τους παράγοντες του ιδιωτικού τομέα για τον μετριασμό των κινδύνων εφοδιασμού, όπως η δημιουργία στρατηγικών αποθεμάτων ή η περαιτέρω διαφοροποίηση του εφοδιασμού τους. Για τους σκοπούς της συγκέντρωσης των αναγκαίων πληροφοριών για τη διεξαγωγή των μέτρων παρακολούθησης και προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων, η Επιτροπή θα πρέπει να συντονίζεται με τη σχετική μόνιμη υποομάδα του συμβουλίου, ενώ τα κράτη μέλη θα πρέπει να εντοπίζουν και να παρακολουθούν βασικούς φορείς της αγοράς που είναι σημαντικοί για τη λειτουργία της αλυσίδας αξίας. Σε περίπτωση που κανένα μέλος της μόνιμης υποομάδας δεν διαθέτει τη δυναμικότητα για τη διεξαγωγή απαιτούμενης προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων για μια συγκεκριμένη πρώτη ύλη στρατηγικής σημασίας, η Επιτροπή θα πρέπει να προβαίνει η ίδια στη διεξαγωγή της.

(36)Τα στρατηγικά αποθέματα αποτελούν σημαντικό εργαλείο για τον μετριασμό των διαταραχών του εφοδιασμού, κυρίως όσον αφορά τις πρώτες ύλες. Μολονότι το προτεινόμενο μέσο αντιμετώπισης έκτακτων αναγκών στην ενιαία αγορά επιτρέπει την πιθανή ανάπτυξη τέτοιων αποθεμάτων σε περίπτωση ενεργοποίησης της λειτουργίας επαγρύπνησης στην ενιαία αγορά, τα κράτη μέλη και οι εταιρείες δεν υπέχουν υποχρεώσεις αύξησης ή συντονισμού των στρατηγικών αποθεμάτων τους ενόψει διαταραχής του εφοδιασμού. Επιπλέον, δεν υπάρχει μηχανισμός συντονισμού σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση που να επιτρέπει τη διενέργεια κοινής αξιολόγησης και ανάλυσης δυνητικών αλληλεπικαλύψεων και συνεργειών. Επομένως, ως πρώτο βήμα, και λαμβανομένης υπόψη της υφιστάμενης έλλειψης σχετικών πληροφοριών, τα κράτη μέλη θα πρέπει να παρέχουν στην Επιτροπή πληροφορίες σχετικά με τα στρατηγικά τους αποθέματα, ανεξάρτητα από το αν αυτά τελούν υπό τη διαχείριση δημόσιων αρχών ή οικονομικών φορέων που ενεργούν εξ ονόματος των κρατών μελών. Οι εν λόγω πληροφορίες θα πρέπει να περιλαμβάνουν το επίπεδο των διαθέσιμων αποθεμάτων ανά πρώτη ύλη στρατηγικής σημασίας, τις προοπτικές των επιπέδων των αποθεμάτων, καθώς και τους κανόνες και τις διαδικασίες που εφαρμόζονται στα αποθέματα αυτά. Κάθε αίτημα θα πρέπει να είναι αναλογικό, να λαμβάνει υπόψη το κόστος και τις προσπάθειες που απαιτούνται για τη διάθεση των δεδομένων, καθώς και τον αντίκτυπό τους στην εθνική ασφάλεια, και να ορίζει κατάλληλες προθεσμίες για την παροχή των ζητούμενων πληροφοριών. Οι πληροφορίες σχετικά με τα αποθέματα των οικονομικών φορέων μπορούν να προστίθενται στην ανάλυση, μολονότι αυτό δεν συνιστά αίτημα παροχής πληροφοριών σχετικά με τα εν λόγω αποθέματα. Η Επιτροπή θα πρέπει να χειρίζεται τα δεδομένα με ασφαλή τρόπο και να δημοσιεύει πληροφορίες μόνο σε συγκεντρωτικό επίπεδο. Ως δεύτερο βήμα, βάσει των πληροφοριών που αποκτώνται, η Επιτροπή θα πρέπει να καταρτίζει σχέδιο δείκτη αναφοράς για το τι θα πρέπει να θεωρείται ασφαλές επίπεδο των αποθεμάτων της Ένωσης, λαμβάνοντας υπόψη τη συνολική ετήσια ενωσιακή κατανάλωση των οικείων πρώτων υλών στρατηγικής σημασίας. Με βάση τη σύγκριση μεταξύ των υφιστάμενων αποθεμάτων και των συνολικών επιπέδων στρατηγικών αποθεμάτων για τις πρώτες ύλες στρατηγικής σημασίας σε ολόκληρη την Ένωση, το συμβούλιο, ενεργώντας σε συμφωνία με την Επιτροπή, θα πρέπει να έχει στη συνέχεια τη δυνατότητα να εκδίδει μη δεσμευτικές γνώμες προς τα κράτη μέλη όσον αφορά τον τρόπο αύξησης των συγκλίσεων και τον τρόπο ενθάρρυνσης των κρατών μελών ώστε να αυξήσουν τα στρατηγικά τους αποθέματα. Στο πλαίσιο αυτό, το συμβούλιο θα πρέπει να εξετάζει την ανάγκη διατήρησης των κινήτρων για την ανάπτυξη στρατηγικών αποθεμάτων από ιδιωτικούς φορείς που χρησιμοποιούν πρώτες ύλες στρατηγικής σημασίας.

(37)Για τη διασφάλιση περαιτέρω συντονισμού, η Επιτροπή θα πρέπει να λαμβάνει μέριμνα για τη διεξαγωγή της αναγκαίας διαβούλευσης ενόψει της συμμετοχής των κρατών μελών σε διεθνή φόρουμ στα οποία είναι πιθανό να συζητηθούν τα εν λόγω στρατηγικά αποθέματα, κυρίως μέσω της ειδικής για τον σκοπό αυτόν μόνιμης υποομάδας του συμβουλίου. Ομοίως, για την αύξηση της συμπληρωματικότητας μεταξύ της παρούσας πρότασης και άλλων οριζόντιων ή ειδικών ανά θέμα πράξεων, η Επιτροπή θα πρέπει να διασφαλίζει ότι οι συλλεγόμενες και συγκεντρωτικές πληροφορίες διαβιβάζονται σε μηχανισμούς επαγρύπνησης ή διακυβέρνησης κρίσεων, όπως η συμβουλευτική ομάδα του προτεινόμενου μέσου αντιμετώπισης έκτακτων αναγκών στην ενιαία αγορά, το ευρωπαϊκό συμβούλιο για τους ημιαγωγούς της προτεινόμενης πράξης για τα μικροκυκλώματα, το συμβούλιο της HERA ή το Συμβούλιο Υγειονομικών Κρίσεων.

(38)Για να διασφαλιστεί ότι οι μεγάλες εταιρείες που παράγουν στρατηγικές τεχνολογίες στην Ένωση με τη χρήση πρώτων υλών στρατηγικής σημασίας είναι επαρκώς προετοιμασμένες για την αντιμετώπιση διαταραχών του εφοδιασμού, θα πρέπει να ελέγχουν τις αλυσίδες εφοδιασμού τους και να υποβάλλουν σχετικές εκθέσεις στο διοικητικό τους συμβούλιο. Με τον τρόπο αυτόν θα διασφαλιστεί ότι λαμβάνουν υπόψη τους κινδύνους εφοδιασμού με πρώτες ύλες στρατηγικής σημασίας και αναπτύσσουν κατάλληλες στρατηγικές μετριασμού, ώστε να είναι καλύτερα προετοιμασμένες σε περίπτωση διαταραχής του εφοδιασμού. Ομοίως, οι μεγάλες εταιρείες που εμπίπτουν στο συγκεκριμένο πεδίο εφαρμογής θα πρέπει να διενεργούν τακτικές προσομοιώσεις ακραίων καταστάσεων για τις οικείες αλυσίδες εφοδιασμού πρώτων υλών στρατηγικής σημασίας, ώστε να διασφαλίζεται ότι εξετάζουν όλα τα διαφορετικά σενάρια που ενδέχεται να επηρεάσουν τον εφοδιασμό τους σε περίπτωση διαταραχής. Τα μέτρα αυτά θα οδηγήσουν σε πρόσθετες παραμέτρους για την εκτίμηση του κόστους δυνητικών κινδύνων εφοδιασμού.

(39)Πολλές αγορές πρώτων υλών στρατηγικής σημασίας δεν είναι πλήρως διαφανείς και παρουσιάζουν υψηλό βαθμό συγκέντρωσης από την πλευρά της προσφοράς, κάτι που αυξάνει τη διαπραγματευτική ισχύ των πωλητών και συνεπάγεται άνοδο των τιμών για τους αγοραστές. Η Επιτροπή, προκειμένου να συμβάλει στη μείωση των τιμών για τις επιχειρήσεις που είναι εγκατεστημένες στην Ένωση, θα πρέπει να θεσπίσει ένα σύστημα το οποίο θα έχει τη δυνατότητα να συγκεντρώνει τη ζήτηση των ενδιαφερόμενων αγοραστών. Κατά την ανάπτυξη ενός τέτοιου συστήματος, η Επιτροπή θα πρέπει να λάβει υπόψη την πείρα που έχει αποκτηθεί από παρόμοιες προσπάθειες, ειδικότερα όσον αφορά τις από κοινού αγορές αερίου κατά τα οριζόμενα στον κανονισμό (ΕΕ) 2022/2576 του Συμβουλίου 44 . Οι αρχές των κρατών μελών θα πρέπει επίσης να έχουν τη δυνατότητα συμμετοχής στο εν λόγω σύστημα, ώστε να μπορούν να αυξάνουν τα στρατηγικά τους αποθέματα. Όλα τα μέτρα στο πλαίσιο του μηχανισμού αυτού θα πρέπει να συνάδουν με το ενωσιακό δίκαιο του ανταγωνισμού.

(40)Οι διατάξεις σχετικά με την παρακολούθηση και τα στρατηγικά αποθέματα που περιλαμβάνονται στον παρόντα κανονισμό δεν συνεπάγονται την εναρμόνιση των εθνικών νομοθετικών και κανονιστικών διατάξεων ούτε αντικαθιστούν τους υφιστάμενους μηχανισμούς. Τα κίνητρα για την παρακολούθηση και την ετοιμότητα αντιμετώπισης κινδύνων θα πρέπει να συνάδουν με τις ευρωπαϊκές πράξεις. Συνεπώς, πράξεις όπως η πρόταση για το μέσο αντιμετώπισης έκτακτων αναγκών στην ενιαία αγορά που αποσκοπεί στην πρόβλεψη, στον μετριασμό και στην αντιμετώπιση κρίσεων που επηρεάζουν τη λειτουργία της ενιαίας αγοράς, ή ο κανονισμός (ΕΕ) 2022/2372 του Συμβουλίου σχετικά με τη θέσπιση πλαισίου μέτρων για τη διασφάλιση της προμήθειας ιατρικών αντιμέτρων αναγκαίων για την αντιμετώπιση κρίσεων σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης στον τομέα της δημόσιας υγείας σε επίπεδο Ένωσης 45 , θα μπορούσαν να εξακολουθήσουν να ισχύουν για κρίσιμες πρώτες ύλες και πρώτες ύλες στρατηγικής σημασίας σε περίπτωση κρίσης ή απειλής, στον βαθμό που οι εν λόγω πρώτες ύλες εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής των εν λόγω πράξεων. Η συμπληρωματικότητα και η συνοχή μεταξύ του παρόντος κανονισμού και των μέσων αντιμετώπισης κρίσεων θα πρέπει να διασφαλίζονται μέσω της ανταλλαγής πληροφοριών.

(41)Οι περισσότερες κρίσιμες πρώτες ύλες είναι μέταλλα, τα οποία μπορούν καταρχήν να ανακυκλώνονται επ’ άπειρον, παρότι ενίοτε με υποβάθμιση των ιδιοτήτων τους. Το στοιχείο αυτό προσφέρει τη δυνατότητα στροφής προς μια πραγματικά κυκλική οικονομία στο πλαίσιο της πράσινης μετάβασης. Έπειτα από μια αρχική φάση ταχείας αύξησης της ζήτησης κρίσιμων πρώτων υλών για νέες τεχνολογίες, κατά την οποία η πρωτογενής εξόρυξη και επεξεργασία θα εξακολουθήσουν να αποτελούν την κυρίαρχη πηγή, η ανακύκλωση θα πρέπει να αποκτά ολοένα και μεγαλύτερη σημασία και να μειώνει την ανάγκη πρωτογενούς εξόρυξης και τις συναφείς επιπτώσεις της. Προς το παρόν, ωστόσο, τα ποσοστά ανακύκλωσης των περισσότερων κρίσιμων πρώτων υλών είναι χαμηλά, ενώ τα συστήματα και οι τεχνολογίες ανακύκλωσης συχνά δεν είναι προσαρμοσμένα στις ιδιαιτερότητες αυτών των πρώτων υλών. Κατά συνέπεια, απαιτείται η ανάληψη δράσης για την αντιμετώπιση των διαφόρων παραγόντων που συγκρατούν τις δυνατότητες κυκλικότητας.

(42)Τα κράτη μέλη διατηρούν σημαντικές αρμοδιότητες στον τομέα της κυκλικότητας, για παράδειγμα, στον τομέα των συστημάτων συλλογής και επεξεργασίας των αποβλήτων. Οι αρμοδιότητες αυτές θα πρέπει να χρησιμοποιηθούν για την αύξηση των ποσοστών συλλογής και ανακύκλωσης για ροές αποβλήτων με υψηλές δυνατότητες ανάκτησης κρίσιμων πρώτων υλών, με την αξιοποίηση, για παράδειγμα, οικονομικών κινήτρων, όπως εκπτώσεις, χρηματικές ανταμοιβές ή συστήματα παρακράτησης ποσού έναντι επιστροφής. Οι αρχές των κρατών μελών θα πρέπει επίσης να δίνουν το παράδειγμα ως αγοραστές κρίσιμων πρώτων υλών και προϊόντων που περιέχουν κρίσιμες πρώτες ύλες, ενώ τα εθνικά προγράμματα έρευνας και καινοτομίας θα πρέπει να παρέχουν σημαντικούς πόρους για τη βελτίωση της κατάστασης των γνώσεων και της τεχνολογίας όσον αφορά την κυκλικότητα των κρίσιμων πρώτων υλών, καθώς και την αποδοτική χρήση των υλών. Τέλος, τα κράτη μέλη θα πρέπει να προωθούν την ανάκτηση κρίσιμων πρώτων υλών από εξορυκτικά απόβλητα με τη βελτίωση της διαθεσιμότητας των πληροφοριών και την αντιμετώπιση νομικών, οικονομικών και τεχνικών εμποδίων. Μια πιθανή λύση που θα πρέπει να εξετάσουν τα κράτη μέλη είναι οι μηχανισμοί καταμερισμού των κινδύνων μεταξύ των φορέων εκμετάλλευσης και του κράτους μέλους για την προώθηση της ανάκτησης από κλειστές εγκαταστάσεις αποβλήτων. 

(43)Σε πολλές από τις περιφέρειες της Ένωσης υπάρχουν κατά παράδοση δραστηριότητες εξόρυξης πρώτων υλών και, συνεπώς, σημαντικές ποσότητες εξορυκτικών αποβλήτων σε κλειστές εγκαταστάσεις τα οποία, λόγω της πρόσφατης μόνο αύξησης της οικονομικής σημασίας τους, δεν έχουν αποτελέσει εν γένει αντικείμενο ανάλυσης κρίσιμων πρώτων υλών. Η ανάκτηση κρίσιμων πρώτων υλών από εγκαταστάσεις εξορυκτικών αποβλήτων έχει τις δυνατότητες δημιουργίας οικονομικής αξίας και θέσεων απασχόλησης σε ιστορικές περιοχές εξόρυξης, οι οποίες πλήττονται συχνά από την αποβιομηχάνιση και την παρακμή. Η έλλειψη προσοχής και ενημέρωσης σχετικά με το περιεχόμενο κρίσιμων πρώτων υλών, ιδίως όσον αφορά τις κλειστές εγκαταστάσεις αποβλήτων, αποτελεί βασικό εμπόδιο για την ευρύτερη αξιοποίηση των δυνατοτήτων που παρουσιάζουν τα εξορυκτικά απόβλητα σε σχέση με τις κρίσιμες πρώτες ύλες.

(44)Η ανάκτηση κρίσιμων πρώτων υλών από εγκαταστάσεις εξορυκτικών αποβλήτων θα πρέπει να αποτελεί μέρος της αξιοποίησης των σχετικών εγκαταστάσεων αποβλήτων. Η οδηγία 2006/21/ΕΚ καθορίζει υψηλές απαιτήσεις προστασίας του περιβάλλοντος και της ανθρώπινης υγείας για τη διαχείριση των αποβλήτων της εξορυκτικής βιομηχανίας. Μολονότι οι εν λόγω υψηλές απαιτήσεις θα πρέπει να διατηρηθούν, είναι σκόπιμο να θεσπιστούν πρόσθετα μέτρα για τη μεγιστοποίηση της ανάκτησης κρίσιμων πρώτων υλών από εξορυκτικά απόβλητα.

(45)Οι φορείς εκμετάλλευσης εγκαταστάσεων εξορυκτικών αποβλήτων, τόσο υφιστάμενων όσο και νέων, θα πρέπει να εκπονούν προκαταρκτική μελέτη οικονομικής αξιολόγησης σχετικά με την ανάκτηση κρίσιμων πρώτων υλών από εξορυκτικά απόβλητα που υπάρχουν στον χώρο, καθώς και από τα απόβλητα που παράγονται. Σύμφωνα με την ιεράρχηση των αποβλήτων που θεσπίστηκε με την οδηγία 2008/98/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου 46 , θα πρέπει να δίνεται προτεραιότητα στην πρόληψη της παραγωγής αποβλήτων που περιέχουν κρίσιμες πρώτες ύλες, με την εξόρυξη κρίσιμων πρώτων υλών από τον όγκο των εξορυσσόμενων υλικών προτού αυτά καταστούν απόβλητα. Κατά την εκπόνηση της εν λόγω μελέτης, οι φορείς εκμετάλλευσης θα πρέπει να συγκεντρώνουν τις αναγκαίες πληροφορίες, συμπεριλαμβανομένων των συγκεντρώσεων και των ποσοτήτων κρίσιμων πρώτων υλών στα εξορυκτικά απόβλητα, και να διενεργούν αξιολόγηση πολλαπλών επιλογών όσον αφορά τις διαδικασίες, τις εργασίες ή τις επιχειρηματικές ρυθμίσεις που θα μπορούσαν να διευκολύνουν την οικονομικώς βιώσιμη ανάκτηση κρίσιμων πρώτων υλών. Η υποχρέωση αυτή προστίθεται στις υποχρεώσεις που προβλέπονται στην οδηγία 2006/21/ΕΚ και στις εθνικές νομοθετικές διατάξεις για τη μεταφορά της στο εθνικό δίκαιο και έχει άμεση εφαρμογή. Κατά την εφαρμογή της, οι φορείς εκμετάλλευσης και οι αρμόδιες αρχές θα πρέπει να επιδιώκουν την ελαχιστοποίηση της διοικητικής επιβάρυνσης και την ενσωμάτωση διαδικασιών στο μέτρο του δυνατού.

(46)Για την αντιμετώπιση της υφιστάμενης έλλειψης πληροφοριών σχετικά με τις δυνατότητες των κλειστών εγκαταστάσεων εξορυκτικών αποβλήτων όσον αφορά τις κρίσιμες πρώτες ύλες, τα κράτη μέλη θα πρέπει να καταρτίσουν βάση δεδομένων η οποία θα περιέχει όλες τις σχετικές πληροφορίες για την προώθηση της ανάκτησης, κυρίως τις ποσότητες και τις συγκεντρώσεις κρίσιμων πρώτων υλών στην εγκατάσταση εξορυκτικών αποβλήτων, σύμφωνα με τους κανόνες ανταγωνισμού της Ένωσης. Οι πληροφορίες θα πρέπει να δημοσιοποιούνται, και μάλιστα σε φιλική προς τον χρήστη και ψηφιακή μορφή, ώστε να εξασφαλίζεται η δυνατότητα πρόσβασης σε λεπτομερέστερες τεχνικές πληροφορίες. Για τη διευκόλυνση της φιλικής προς τον χρήστη πρόσβασης στις πληροφορίες, τα κράτη μέλη θα πρέπει, για παράδειγμα, να παρέχουν σημείο επαφής το οποίο θα επιτρέπει πιο εμπεριστατωμένες ανταλλαγές με δυνητικούς φορείς ανάπτυξης έργων ανάκτησης κρίσιμων πρώτων υλών. Η βάση δεδομένων θα πρέπει να είναι σχεδιασμένη κατά τρόπον ώστε οι δυνητικοί φορείς υλοποίησης έργων να μπορούν να εντοπίζουν εύκολα εγκαταστάσεις με υψηλές δυνατότητες οικονομικώς βιώσιμης ανάκτησης. Για την εστίαση στους περιορισμένους πόρους, τα κράτη μέλη θα πρέπει να ακολουθούν σταδιακή προσέγγιση όσον αφορά τη συλλογή των πληροφοριών και να εκτελούν τα πλέον απαιτητικά στάδια συλλογής πληροφοριών μόνο για τις πλέον ελπιδοφόρες εγκαταστάσεις. Οι δραστηριότητες συλλογής πληροφοριών θα πρέπει να αποσκοπούν στην παροχή ακριβών και αντιπροσωπευτικών πληροφοριών σχετικά με τις εγκαταστάσεις εξορυκτικών αποβλήτων, καθώς και στην απόκτηση της καλύτερης δυνατής ένδειξης των δυνατοτήτων ανάκτησης κρίσιμων πρώτων υλών.

(47)Μόνιμοι μαγνήτες είναι ενσωματωμένοι σε ευρύ φάσμα προϊόντων, μεταξύ των οποίων οι ανεμογεννήτριες και τα ηλεκτρικά οχήματα που αποτελούν τις σημαντικότερες και τις ταχύτερα αναπτυσσόμενες εφαρμογές, αλλά και άλλα προϊόντα, στα οποία περιλαμβάνονται συσκευές απεικόνισης μαγνητικού συντονισμού, βιομηχανικά ρομπότ, ελαφρά μέσα μεταφοράς, μονάδες παραγωγής ψύξης, αντλίες θερμότητας, ηλεκτρικοί κινητήρες, βιομηχανικές ηλεκτρικές αντλίες, αυτόματα πλυντήρια ρούχων, στεγνωτήρια ρούχων, φούρνοι μικροκυμάτων, ηλεκτρικές σκούπες και πλυντήρια πιάτων που περιέχουν σημαντικές ποσότητες οι οποίες αξίζει να ανακτηθούν. Οι περισσότεροι μόνιμοι μαγνήτες, ιδίως οι πλέον αποδοτικοί τύποι, περιέχουν κρίσιμες πρώτες ύλες, όπως νεοδύμιο, πρασεοδύμιο, δυσπρόσιο και τέρβιο, βόριο, σαμάρι, νικέλιο ή κοβάλτιο. Η ανακύκλωσή τους είναι δυνατή, αλλά στην Ένωση πραγματοποιείται επί του παρόντος μόνο σε μικρή κλίμακα ή στο πλαίσιο ερευνητικών έργων. Συνεπώς, οι μόνιμοι μαγνήτες θα πρέπει να αποτελούν προϊόν προτεραιότητας για την αύξηση της κυκλικότητας. 

(48)Προϋπόθεση για την αποτελεσματική ανακύκλωση των μαγνητών συνιστά η πρόσβαση των φορέων ανακύκλωσης στις αναγκαίες πληροφορίες σχετικά με την ποσότητα, τον τύπο και τη χημική σύνθεση των μαγνητών που περιέχονται σε ένα προϊόν, τη θέση τους και την επίστρωσή τους, τις κόλλες και τα πρόσθετα που χρησιμοποιούνται, καθώς και στις πληροφορίες σχετικά με τον τρόπο αφαίρεσης των μόνιμων μαγνητών από το προϊόν. Επιπλέον, για να διασφαλιστεί η επιχειρηματική σκοπιμότητα της ανακύκλωσης των μαγνητών, οι μόνιμοι μαγνήτες οι οποίοι είναι ενσωματωμένοι σε προϊόντα που τίθενται σε κυκλοφορία στην αγορά της Ένωσης θα πρέπει, με την πάροδο του χρόνου, να περιέχουν αυξανόμενη ποσότητα ανακυκλωμένων υλικών. Παράλληλα με την εξασφάλιση διαφάνειας ως προς το ανακυκλωμένο περιεχόμενο σε πρώτο στάδιο, θα πρέπει να καθοριστεί ελάχιστη περιεκτικότητα σε ανακυκλωμένο περιεχόμενο κατόπιν ειδικής για τον σκοπό αυτόν εκτίμησης του κατάλληλου επιπέδου και των πιθανών επιπτώσεων.

(49)Οι κρίσιμες πρώτες ύλες που πωλούνται στην αγορά της Ένωσης αποτελούν συχνά αντικείμενο πιστοποίησης όσον αφορά τη βιωσιμότητα της αλυσίδας παραγωγής και εφοδιασμού τους. Πιστοποίηση μπορεί να ληφθεί στο πλαίσιο ευρέος φάσματος διαθέσιμων δημόσιων και ιδιωτικών συστημάτων πιστοποίησης με διάφορα πεδία εφαρμογής και διάφορους βαθμούς αυστηρότητας, κάτι που δημιουργεί πιθανότητες σύγχυσης ως προς τη φύση και την ακρίβεια των ισχυρισμών που διατυπώνονται για τη σχετική βιωσιμότητα των κρίσιμων πρώτων υλών που τίθενται σε κυκλοφορία στην αγορά της Ένωσης βάσει της εν λόγω πιστοποίησης. Θα πρέπει να ανατεθεί στην Επιτροπή η εξουσία να εκδίδει εκτελεστικές πράξεις για την αναγνώριση συστημάτων πιστοποίησης τα οποία θα πρέπει να θεωρούνται ολοκληρωμένα και αξιόπιστα, με την παροχή κοινής βάσης στις αρχές και στους συμμετέχοντες στην αγορά για την αξιολόγηση της βιωσιμότητας των κρίσιμων πρώτων υλών. Αναγνώριση θα πρέπει να χορηγείται μόνο σε συστήματα πιστοποίησης τα οποία καλύπτουν ευρύ φάσμα πτυχών βιωσιμότητας, μεταξύ των οποίων και η προστασία του περιβάλλοντος, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένων των εργασιακών δικαιωμάτων και της επιχειρηματικής διαφάνειας, και τα οποία περιέχουν διατάξεις για την επαλήθευση και παρακολούθηση της συμμόρφωσης από ανεξάρτητο τρίτο μέρος. Για την εξασφάλιση αποδοτικών διαδικασιών, οι φορείς υλοποίησης έργων που υποβάλλουν αίτηση αναγνώρισης έργων ως στρατηγικών έργων θα πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να βασίζονται στη συμμετοχή σε αναγνωρισμένο σύστημα για την απόδειξη της υλοποίησης του έργου τους με βιώσιμο τρόπο.

(50)Η παραγωγή κρίσιμων πρώτων υλών σε διάφορα στάδια της αλυσίδας αξίας προκαλεί περιβαλλοντικές επιπτώσεις, είτε στο κλίμα είτε στα ύδατα, στην πανίδα ή στη χλωρίδα. Για τον περιορισμό των εν λόγω ζημιών και για την κινητροδότηση της παραγωγής πιο βιώσιμων κρίσιμων πρώτων υλών, θα πρέπει να ανατεθεί στην Επιτροπή η εξουσία να αναπτύξει σύστημα υπολογισμού του περιβαλλοντικού αποτυπώματος των κρίσιμων πρώτων υλών, συμπεριλαμβανομένης μιας διαδικασίας επαλήθευσης, προκειμένου να διασφαλίζεται ότι οι κρίσιμες πρώτες ύλες που τίθενται σε κυκλοφορία στην αγορά της Ένωσης προβάλλουν δημοσίως πληροφορίες σχετικά με το εν λόγω αποτύπωμα. Το σύστημα θα πρέπει να βασίζεται στη συνεκτίμηση επιστημονικώς ορθών μεθόδων αξιολόγησης και σχετικών διεθνών προτύπων στον τομέα της αξιολόγησης του κύκλου ζωής. Η απαίτηση δήλωσης του περιβαλλοντικού αποτυπώματος μιας ύλης θα πρέπει να εφαρμόζεται μόνο σε περίπτωση που έχει συναχθεί το συμπέρασμα, βάσει ειδικής για τον σκοπό αυτόν αξιολόγησης, ότι θα συμβάλει στους στόχους της Ένωσης για το κλίμα και το περιβάλλον διευκολύνοντας την προμήθεια κρίσιμων πρώτων υλών με χαμηλότερο περιβαλλοντικό αποτύπωμα και δεν θα επηρεάσει δυσανάλογα τις εμπορικές ροές. Μετά την έγκριση των σχετικών μεθόδων υπολογισμού, η Επιτροπή θα πρέπει να αναπτύξει κατηγορίες επιδόσεων για τις κρίσιμες πρώτες ύλες, ώστε να παρέχεται με τον τρόπο αυτόν στους δυνητικούς αγοραστές η δυνατότητα ευχερούς σύγκρισης του σχετικού περιβαλλοντικού αποτυπώματος των διαθέσιμων υλών και να στραφεί η αγορά προς πιο βιώσιμες ύλες. Οι πωλητές κρίσιμων πρώτων υλών θα πρέπει να μεριμνούν ώστε η δήλωση περιβαλλοντικού αποτυπώματος να είναι διαθέσιμη στους πελάτες τους. Η διαφάνεια όσον αφορά το σχετικό αποτύπωμα των κρίσιμων πρώτων υλών που τίθενται σε κυκλοφορία στην αγορά της Ένωσης μπορεί επίσης να διευκολύνει τη θέσπιση άλλων πολιτικών σε ενωσιακό και εθνικό επίπεδο, όπως κίνητρα ή κριτήρια πράσινων δημόσιων συμβάσεων, για την προώθηση της παραγωγής κρίσιμων πρώτων υλών με μικρότερες περιβαλλοντικές επιπτώσεις.

(51)Οι μέθοδοι περιβαλλοντικού αποτυπώματος αποτελούν κατάλληλη βάση για την ανάπτυξη των κανόνων υπολογισμού. Βασίζονται σε επιστημονικώς ορθές μεθόδους, οι οποίες λαμβάνουν υπόψη τις εξελίξεις σε διεθνές επίπεδο και καλύπτουν τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις, μεταξύ των οποίων η κλιματική αλλαγή και άλλες επιπτώσεις που σχετίζονται με τα ύδατα, τον αέρα, το έδαφος, τους πόρους, τη χρήση γης και την τοξικότητα.

(52)Θα πρέπει να διασφαλιστεί ότι οι υπεύθυνοι φορείς εκμετάλλευσης αξιολογούν τη συμμόρφωση των προϊόντων ή των υλικών τους με τις απαιτήσεις για τη βελτίωση της κυκλικότητας των μόνιμων μαγνητών και τη δήλωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος των κρίσιμων πρώτων υλών προτού τεθούν σε κυκλοφορία στην αγορά, καθώς και ότι οι εν λόγω απαιτήσεις επιβάλλονται αποτελεσματικά από τις αρμόδιες εθνικές αρχές. Οι διατάξεις σχετικά με τη συμμόρφωση και την εποπτεία της αγοράς που προβλέπονται δυνάμει του κανονισμού (ΕΕ) 2019/1020 και του κανονισμού (ΕΕ) 2023/xxx [Υπηρεσία Εκδόσεων: να προστεθεί παραπομπή στον κανονισμό ESPR] αποσκοπούν στην αντιμετώπιση της πρόκλησης αυτής και θα πρέπει, συνεπώς, να ισχύουν και για τις εν λόγω απαιτήσεις. Για την περαιτέρω διασφάλιση της βέλτιστης χρήσης των υφιστάμενων πλαισίων, είναι σκόπιμο να ληφθεί μέριμνα ώστε για τα προϊόντα που υπόκεινται σε έγκριση τύπου δυνάμει του κανονισμού (ΕΕ) 2018/858 ή του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 168/2013 η συμμόρφωση να επιβάλλεται μέσω του υφιστάμενου συστήματος έγκρισης τύπου.

(53)Η Επιτροπή θα πρέπει, σύμφωνα με το άρθρο 10 παράγραφος 1 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1025/2012, να ζητήσει από έναν ή περισσότερους ευρωπαϊκούς οργανισμούς τυποποίησης να καταρτίσουν ευρωπαϊκά πρότυπα για την υποστήριξη των στόχων του παρόντος κανονισμού.

(54)Η Ένωση έχει συνάψει με τρίτες χώρες στρατηγικές εταιρικές σχέσεις που καλύπτουν τις πρώτες ύλες, με σκοπό την εφαρμογή του σχεδίου δράσης του 2020 για τις κρίσιμες πρώτες ύλες. Για τους σκοπούς της διαφοροποίησης του εφοδιασμού, οι προσπάθειες αυτές θα πρέπει να συνεχιστούν. Για την ανάπτυξη και τη διασφάλιση συνεκτικού πλαισίου για τη σύναψη μελλοντικών εταιρικών σχέσεων, τα κράτη μέλη και η Επιτροπή θα πρέπει, στο πλαίσιο της αλληλεπίδρασής τους στο συμβούλιο, να συζητήσουν και να διασφαλίσουν τον συντονισμό όσον αφορά, μεταξύ άλλων, το αν οι υφιστάμενες εταιρικές σχέσεις επιτυγχάνουν τους επιδιωκόμενους σκοπούς, την κατά προτεραιότητα ιεράρχηση τρίτων χωρών για τη σύναψη νέων εταιρικών σχέσεων, το περιεχόμενο των εν λόγω εταιρικών σχέσεων και τη συνοχή τους, καθώς και τις δυνητικές συνέργειες μεταξύ της διμερούς συνεργασίας των κρατών μελών με σχετικές τρίτες χώρες. Η Ένωση θα πρέπει να επιδιώξει αμοιβαία επωφελείς εταιρικές σχέσεις με αναδυόμενες αγορές και αναπτυσσόμενες οικονομίες, σύμφωνα με τη στρατηγική της «Global Gateway», οι οποίες συμβάλλουν στη διαφοροποίηση της ενωσιακής αλυσίδας εφοδιασμού πρώτων υλών της και προσδίδουν προστιθέμενη αξία στην παραγωγή των εν λόγω χωρών.

(55)Για την υποστήριξη της εκτέλεσης των καθηκόντων που αφορούν την ανάπτυξη στρατηγικών έργων και τη χρηματοδότησή τους, τα προγράμματα εξερεύνησης, την ικανότητα παρακολούθησης ή τα στρατηγικά αποθέματα, καθώς και για την κατάλληλη παροχή συμβουλών στην Επιτροπή, θα πρέπει να ιδρυθεί ευρωπαϊκό συμβούλιο κρίσιμων πρώτων υλών. Το συμβούλιο θα πρέπει να απαρτίζεται από τα κράτη μέλη και την Επιτροπή, ενώ θα πρέπει παράλληλα να έχει τη δυνατότητα να εξασφαλίζει τη συμμετοχή άλλων μερών ως παρατηρητών. Για την ανάπτυξη της εμπειρογνωσίας που είναι αναγκαία για την εκτέλεση ορισμένων καθηκόντων, το συμβούλιο θα πρέπει να συγκροτήσει μόνιμες υποομάδες για τη χρηματοδότηση, την εξερεύνηση, την παρακολούθηση και τα στρατηγικά αποθέματα, οι οποίες θα πρέπει να ενεργούν ως δίκτυο, συγκεντρώνοντας τις διάφορες αρμόδιες εθνικές αρχές και, όταν κρίνεται αναγκαίο, να διαβουλεύονται με τη βιομηχανία, την ακαδημαϊκή κοινότητα, την κοινωνία των πολιτών και άλλα σχετικά ενδιαφερόμενα μέρη. Οι συμβουλές και οι γνώμες του συμβουλίου θα πρέπει να είναι μη δεσμευτικές, και η απουσία συμβουλών ή γνωμών αυτού του είδους δεν θα πρέπει να εμποδίζει την Επιτροπή από την εκτέλεση των καθηκόντων της δυνάμει του παρόντος κανονισμού.

(56)Η απουσία προόδου ως προς την επίτευξη των στόχων, συμπεριλαμβανομένων των δεικτών αναφοράς δυναμικότητας και διαφοροποίησης, μπορεί να αποτελεί ένδειξη της ανάγκης θέσπισης πρόσθετων μέτρων. Ως εκ τούτου, η Επιτροπή θα πρέπει να παρακολουθεί την πρόοδο προς την επίτευξη των εν λόγω στόχων.

(57)Για να περιοριστεί στο ελάχιστο η διοικητική επιβάρυνση που επιβάλλεται στα κράτη μέλη, οι διάφορες υποχρεώσεις υποβολής εκθέσεων θα πρέπει να εξορθολογιστούν, ενώ η Επιτροπή θα πρέπει επίσης να αναπτύξει υπόδειγμα ώστε να εξασφαλίζεται στα κράτη μέλη η δυνατότητα εκπλήρωσης των υποχρεώσεων που υπέχουν όσον αφορά την υποβολή εκθέσεων σχετικά με τα έργα, την εξερεύνηση, την παρακολούθηση ή τα στρατηγικά αποθέματα στο πλαίσιο ενιαίου εγγράφου, το οποίο θα δημοσιεύεται σε τακτική βάση και μπορεί να έχει εμπιστευτικό ή απόρρητο χαρακτήρα.

(58)Για τη διασφάλιση της αξιόπιστης και εποικοδομητικής συνεργασίας των αρμόδιων αρχών σε ενωσιακό και εθνικό επίπεδο, όλα τα μέρη που συμμετέχουν στην εφαρμογή του παρόντος κανονισμού θα πρέπει να τηρούν την εμπιστευτικότητα των πληροφοριών και των δεδομένων που λαμβάνονται κατά την εκτέλεση των καθηκόντων τους. Η Επιτροπή και οι αρμόδιες εθνικές αρχές, οι υπάλληλοί τους, το λοιπό προσωπικό τους και άλλα πρόσωπα που εργάζονται υπό την εποπτεία των εν λόγω αρχών, καθώς και οι υπάλληλοι και το λοιπό προσωπικό άλλων αρχών των κρατών μελών δεν θα πρέπει να κοινολογούν τα στοιχεία που αποκτούν ή ανταλλάσσουν δυνάμει του παρόντος κανονισμού και τα οποία, ως εκ της φύσεώς τους, καλύπτονται από την υποχρέωση του επαγγελματικού απόρρητου. Το ίδιο θα πρέπει να ισχύει και για το ευρωπαϊκό συμβούλιο κρίσιμων πρώτων υλών. Ο χειρισμός και η αποθήκευση των δεδομένων θα πρέπει να πραγματοποιούνται σε ασφαλές περιβάλλον.

(59)Κατά την έκδοση κατʼ εξουσιοδότηση πράξεων σύμφωνα με το άρθρο 290 της ΣΛΕΕ, είναι ιδιαίτερα σημαντικό η Επιτροπή να διεξάγει, κατά τις προπαρασκευαστικές της εργασίες, τις κατάλληλες διαβουλεύσεις, μεταξύ άλλων σε επίπεδο εμπειρογνωμόνων, οι οποίες πρέπει να πραγματοποιούνται σύμφωνα με τις αρχές που ορίζονται στη διοργανική συμφωνία, της 13ης Απριλίου 2016, για τη βελτίωση του νομοθετικού έργου 47 . Πιο συγκεκριμένα, προκειμένου να εξασφαλιστεί η ίση συμμετοχή στην προετοιμασία των κατ’ εξουσιοδότηση πράξεων, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο λαμβάνουν όλα τα έγγραφα κατά τον ίδιο χρόνο με τους εμπειρογνώμονες των κρατών μελών, και οι εμπειρογνώμονές τους έχουν συστηματικά πρόσβαση στις συνεδριάσεις των ομάδων εμπειρογνωμόνων της Επιτροπής που ασχολούνται με την προετοιμασία κατ’ εξουσιοδότηση πράξεων.

(60)Προκειμένου να διασφαλιστούν ενιαίοι όροι για την εφαρμογή του παρόντος κανονισμού, θα πρέπει να ανατεθούν στην Επιτροπή εκτελεστικές αρμοδιότητες όσον αφορά τα εξής: α) τον προσδιορισμό των υποδειγμάτων που πρέπει να χρησιμοποιούνται για τις αιτήσεις αναγνώρισης στρατηγικών έργων, τις εκθέσεις προόδου σχετικά με τα στρατηγικά έργα, τα εθνικά προγράμματα εξερεύνησης και την υποβολή εκθέσεων από τα κράτη μέλη σχετικά με την εξερεύνηση, την παρακολούθηση, τα στρατηγικά αποθέματα και την κυκλικότητα· β) τον προσδιορισμό των προϊόντων, των κατασκευαστικών στοιχείων και των ροών αποβλήτων που θεωρείται ότι έχουν υψηλές δυνατότητες ανάκτησης κρίσιμων πρώτων υλών· και γ) τον καθορισμό των κριτηρίων και της εφαρμογής τους για την αναγνώριση συστημάτων που σχετίζονται με τη βιωσιμότητα των κρίσιμων πρώτων υλών. Οι εν λόγω αρμοδιότητες θα πρέπει να ασκούνται σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 182/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου 48 .

(61)Για τη διασφάλιση της συμμόρφωσης με τις υποχρεώσεις που επιβάλλονται δυνάμει του παρόντος κανονισμού, ειδικότερα όσον αφορά τη συμμόρφωσή τους με τις απαιτήσεις οικολογικού σχεδιασμού, οι εταιρείες οι οποίες δεν συμμορφώνονται με την υποχρέωσή τους, μεταξύ άλλων όσον αφορά την ετοιμότητα αντιμετώπισης κινδύνων, την υποβολή εκθέσεων σχετικά με τα έργα και τις πληροφορίες για την ανακυκλωσιμότητα, θα πρέπει να υπόκεινται σε κυρώσεις. Ως εκ τούτου, είναι αναγκαίο τα κράτη μέλη να προβλέπουν στην εθνική νομοθεσία αποτελεσματικές, αναλογικές και αποτρεπτικές κυρώσεις σε περίπτωση μη συμμόρφωσης με τις διατάξεις του παρόντος κανονισμού.

(62)Η Επιτροπή θα πρέπει να διενεργήσει αξιολόγηση του παρόντος κανονισμού. Σύμφωνα με την παράγραφο 22 της διοργανικής συμφωνίας για τη βελτίωση του νομοθετικού έργου, η εν λόγω αξιολόγηση θα πρέπει να βασίζεται σε πέντε κριτήρια, και συγκεκριμένα στην αποδοτικότητα, την αποτελεσματικότητα, τη συνάφεια, τη συνεκτικότητα και την ενωσιακή προστιθέμενη αξία, και θα πρέπει να αποτελεί τη βάση των εκτιμήσεων επιπτώσεων για ενδεχόμενα περαιτέρω μέτρα. Η Επιτροπή θα πρέπει να υποβάλει στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, στο Συμβούλιο και στην Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή έκθεση σχετικά με την εφαρμογή του παρόντος κανονισμού και την πρόοδο προς την επίτευξη των στόχων του, συμπεριλαμβανομένων των δεικτών αναφοράς δυναμικότητας και διαφοροποίησης. Στην έκθεση θα πρέπει επίσης να αξιολογείται —βάσει της εφαρμογής των μέτρων που σχετίζονται με τη διαφάνεια του περιβαλλοντικού αποτυπώματος των κρίσιμων πρώτων υλών— η σκοπιμότητα του καθορισμού ανώτατων ορίων που σχετίζονται με το περιβαλλοντικό αποτύπωμα.

(63)Στον βαθμό στον οποίο οποιοδήποτε από τα μέτρα που προβλέπονται στον παρόντα κανονισμό συνιστά κρατική ενίσχυση, οι διατάξεις που αφορούν τα εν λόγω μέτρα δεν θίγουν την εφαρμογή των άρθρων 107 και 108 της Συνθήκης.

(64)Δεδομένου ότι οι στόχοι του παρόντος κανονισμού, και συγκεκριμένα η βελτίωση της λειτουργίας της εσωτερικής αγοράς με τη θέσπιση πλαισίου για τη διασφάλιση της πρόσβασης της Ένωσης σε ασφαλή και βιώσιμο εφοδιασμό κρίσιμων πρώτων υλών, δεν είναι δυνατόν να επιτευχθούν επαρκώς από τα κράτη μέλη και μπορούν, αντιθέτως, λόγω της κλίμακας και των αποτελεσμάτων τους, να επιτευχθούν μόνο σε ενωσιακό επίπεδο, η Ένωση δύναται να λάβει μέτρα σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας, όπως διατυπώνεται στο άρθρο 5 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΣΕΕ). Σύμφωνα με την αρχή της αναλογικότητας, όπως αυτή διατυπώνεται στο εν λόγω άρθρο, ο παρών κανονισμός δεν υπερβαίνει τα αναγκαία όρια για την επίτευξη του στόχου αυτού,

ΕΞΕΔΩΣΑΝ ΤΟΝ ΠΑΡΟΝΤΑ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟ:

Κεφάλαιο 1
Γενικές διατάξεις

Άρθρο 1

Αντικείμενο και στόχοι

1.Γενικός στόχος του παρόντος κανονισμού είναι η βελτίωση της λειτουργίας της εσωτερικής αγοράς με τη θέσπιση πλαισίου για τη διασφάλιση της πρόσβασης της Ένωσης σε ασφαλή και βιώσιμο εφοδιασμό με κρίσιμες πρώτες ύλες. 

2.Για την επίτευξη του γενικού στόχου που αναφέρεται στην παράγραφο 1, ο παρών κανονισμός αποσκοπεί: 

α)στην ενίσχυση των διαφόρων σταδίων της αλυσίδας αξίας των πρώτων υλών στρατηγικής σημασίας προκειμένου να διασφαλιστεί ότι έως το 2030 η δυναμικότητα της Ένωσης για κάθε πρώτη ύλη στρατηγικής σημασίας θα έχει αυξηθεί σημαντικά ώστε, συνολικά, η ενωσιακή δυναμικότητα να προσεγγίσει ή να επιτύχει τους ακόλουθους δείκτες αναφοράς:

i)η δυναμικότητα εξόρυξης της Ένωσης μπορεί να εξορύσσει τα μεταλλεύματα, τα ορυκτά ή τα εμπλουτισμένα μεταλλεύματα που απαιτούνται για την παραγωγή τουλάχιστον του 10 % της ετήσιας ενωσιακής κατανάλωσης πρώτων υλών στρατηγικής σημασίας, στον βαθμό που το επιτρέπουν τα αποθέματα της Ένωσης·

ii)η δυναμικότητα επεξεργασίας της Ένωσης, συμπεριλαμβανομένων όλων των ενδιάμεσων σταδίων επεξεργασίας, μπορεί να παράγει τουλάχιστον το 40 % της ετήσιας ενωσιακής κατανάλωσης πρώτων υλών στρατηγικής σημασίας·

iii)η δυναμικότητα ανακύκλωσης της Ένωσης, συμπεριλαμβανομένων όλων των ενδιάμεσων σταδίων ανακύκλωσης, μπορεί να παράγει τουλάχιστον το 15 % της ετήσιας ενωσιακής κατανάλωσης πρώτων υλών στρατηγικής σημασίας.

β)στη διαφοροποίηση των ενωσιακών εισαγωγών πρώτων υλών στρατηγικής σημασίας, με σκοπό να διασφαλιστεί ότι έως το 2030 η ετήσια ενωσιακή κατανάλωση κάθε πρώτης ύλης στρατηγικής σημασίας σε οποιοδήποτε σχετικό στάδιο επεξεργασίας μπορεί να βασίζεται σε εισαγωγές από διάφορες τρίτες χώρες, καμία από τις οποίες δεν παρέχει ποσοστό άνω του 65 % της ετήσιας ενωσιακής κατανάλωσης·

γ)στη βελτίωση της ικανότητας της Ένωσης όσον αφορά την παρακολούθηση και τον μετριασμό του κινδύνου εφοδιασμού που σχετίζεται με τις κρίσιμες πρώτες ύλες·

δ)στη διασφάλιση της ελεύθερης κυκλοφορίας των κρίσιμων πρώτων υλών και των προϊόντων τα οποία περιέχουν κρίσιμες πρώτες ύλες που τίθενται σε κυκλοφορία στην αγορά της Ένωσης, με παράλληλη εξασφάλιση υψηλού επιπέδου προστασίας του περιβάλλοντος, μέσω της βελτίωσης της βιωσιμότητας και της κυκλικότητάς τους.

3.Σε περίπτωση που, βάσει της έκθεσης που αναφέρεται στο άρθρο 42, η Επιτροπή καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η Ένωση είναι πιθανόν να μην επιτύχει τους στόχους που καθορίζονται στην παράγραφο 2, η Επιτροπή αξιολογεί τη σκοπιμότητα και την αναλογικότητα της υποβολής πρότασης μέτρων ή της άσκησης των αρμοδιοτήτων της σε επίπεδο Ένωσης, με σκοπό τη διασφάλιση της επίτευξης των εν λόγω στόχων. 

4.Η Επιτροπή λαμβάνει υπόψη τους στόχους και τους δείκτες αναφοράς που καθορίζονται στην παράγραφο 2 στοιχείο α) σημείο iii) ως συναφείς προτεραιότητες της Ένωσης κατά την έννοια του άρθρου 5 παράγραφος 4 στοιχείο α) σημείο i) του κανονισμού (ΕΕ) XX/XXXX [Υπηρεσία Εκδόσεων: να προστεθεί ο κανονισμός σχετικά με τον οικολογικό σχεδιασμό για βιώσιμα προϊόντα], κατά την κατάρτιση των απαιτήσεων οικολογικού σχεδιασμού για τη βελτίωση των ακόλουθων πτυχών των προϊόντων: διάρκεια ζωής, δυνατότητα επαναχρησιμοποίησης, δυνατότητα επισκευής, χρήση των πόρων ή αποδοτική χρήση των πόρων, δυνατότητα ανακατασκευής και ανακύκλωσης, ανακυκλωμένο περιεχόμενο και δυνατότητα ανάκτησης υλών.

Άρθρο 2

Ορισμοί

Για τους σκοπούς του παρόντος κανονισμού, ισχύουν οι ακόλουθοι ορισμοί:

1)«πρώτη ύλη»: ουσία σε επεξεργασμένη ή μη επεξεργασμένη κατάσταση που χρησιμοποιείται ως εισροή για την κατασκευή ενδιάμεσων ή τελικών προϊόντων, εξαιρουμένων των ουσιών που χρησιμοποιούνται κατεξοχήν ως τρόφιμα, ζωοτροφές ή καύσιμο καύσης·

2)«κρίσιμες πρώτες ύλες»: οι πρώτες ύλες όπως ορίζονται στο άρθρο 4·

3)«πρώτες ύλες στρατηγικής σημασίας»: οι πρώτες ύλες όπως ορίζονται στο άρθρο 3· 

4)«αλυσίδα αξίας πρώτων υλών»: όλες οι δραστηριότητες και οι διαδικασίες που εμπλέκονται στην εξερεύνηση, την εξόρυξη, την επεξεργασία και την ανακύκλωση πρώτων υλών·

5)«εξερεύνηση»: όλες οι δραστηριότητες που αποσκοπούν στον εντοπισμό και στη διαπίστωση των ιδιοτήτων ορυκτολογικών εμφανίσεων·

6)«εξόρυξη»: η πρωτογενής εξόρυξη μεταλλευμάτων, ορυκτών και φυτικών προϊόντων από την αρχική τους πηγή, μεταξύ άλλων και από ορυκτολογική εμφάνιση κάτω από την επιφάνεια του εδάφους, ορυκτολογική εμφάνιση κάτω από την επιφάνεια των υδάτων, θαλάσσια άλμη και δένδρα·

7)«ενωσιακή δυναμικότητα εξόρυξης»: το σύνολο των μέγιστων ετήσιων όγκων παραγωγής των εξορυκτικών εργασιών για μεταλλεύματα, ορυκτά, φυτικά προϊόντα και εμπλουτισμένα μεταλλεύματα που περιέχουν πρώτες ύλες στρατηγικής σημασίας, συμπεριλαμβανομένων των εργασιών επεξεργασίας που εντοπίζονται συνήθως στον χώρο εξόρυξης ή κοντά σε αυτόν, οι οποίες βρίσκονται στην Ένωση·

8)«αποθέματα»: όλες οι ορυκτολογικές εμφανίσεις που είναι οικονομικώς βιώσιμο να εξορυχθούν·

9)«επεξεργασία»: όλες οι φυσικές, χημικές και βιολογικές διεργασίες που εμπλέκονται στη μετατροπή μιας πρώτης ύλης από μεταλλεύματα, ορυκτά, φυτικά προϊόντα ή απόβλητα σε καθαρά μέταλλα, κράματα ή άλλες οικονομικώς αξιοποιήσιμες μορφές·

10)«ενωσιακή δυναμικότητα επεξεργασίας»: το σύνολο των μέγιστων ετήσιων όγκων παραγωγής των εργασιών επεξεργασίας για πρώτες ύλες στρατηγικής σημασίας, εξαιρουμένων των εργασιών που εντοπίζονται συνήθως στον χώρο εξόρυξης ή κοντά σε αυτόν, οι οποίες βρίσκονται στην Ένωση·

11)«ανακύκλωση»: οποιαδήποτε εργασία ανάκτησης με την οποία τα υλικά αποβλήτων υποβάλλονται σε επανεπεξεργασία και μετατρέπονται σε προϊόντα, υλικά ή ουσίες που προορίζονται να εξυπηρετήσουν είτε εκ νέου τον αρχικό τους σκοπό είτε άλλους σκοπούς·

12)«ενωσιακή δυναμικότητα ανακύκλωσης»: το σύνολο του μέγιστου ετήσιου όγκου παραγωγής των εργασιών ανακύκλωσης πρώτων υλών στρατηγικής σημασίας, συμπεριλαμβανομένης της διαλογής και της προεπεξεργασίας των αποβλήτων και της επεξεργασίας τους σε δευτερογενείς πρώτες ύλες, οι οποίες βρίσκονται στην Ένωση·

13)«ετήσια κατανάλωση πρώτων υλών στρατηγικής σημασίας»: το σύνολο της ποσότητας των πρώτων υλών στρατηγικής σημασίας που καταναλώνονται από επιχειρήσεις που είναι εγκατεστημένες στην Ένωση σε επεξεργασμένη μορφή, εξαιρουμένων των πρώτων υλών στρατηγικής σημασίας που είναι ενσωματωμένες σε ενδιάμεσα ή τελικά προϊόντα που τίθενται σε κυκλοφορία στην αγορά της Ένωσης·

14)«κίνδυνος εφοδιασμού»: ο κίνδυνος εφοδιασμού όπως υπολογίζεται σύμφωνα με το παράρτημα II· 

15)«έργο πρώτων υλών»: σχεδιαζόμενη εγκατάσταση ή σχεδιαζόμενη σημαντική επέκταση ή αναπροσαρμογή της χρήσης υφιστάμενης εγκατάστασης που δραστηριοποιείται στην εξόρυξη, την επεξεργασία ή την ανακύκλωση πρώτων υλών·

16)«αγοραστής»: επιχείρηση που έχει συνάψει συμφωνία αγοράς με φορέα υλοποίησης έργου·

17)«συμφωνία αγοράς»: κάθε συμβατική συμφωνία μεταξύ επιχείρησης και φορέα υλοποίησης έργου, η οποία περιλαμβάνει είτε δέσμευση εκ μέρους της επιχείρησης να προμηθεύεται μέρος των πρώτων υλών που παράγονται από συγκεκριμένο έργο πρώτων υλών για ορισμένο χρονικό διάστημα είτε δέσμευση του φορέα υλοποίησης του έργου να παράσχει στην επιχείρηση τη δυνατότητα να το πράξει·

18)«φορέας υλοποίησης έργου»: κάθε επιχείρηση ή κοινοπραξία επιχειρήσεων που αναπτύσσει έργο πρώτων υλών·

19)«διαδικασία αδειοδότησης»: διαδικασία η οποία καλύπτει όλες τις σχετικές διοικητικές άδειες για τον σχεδιασμό, την κατασκευή και τη λειτουργία των στρατηγικών έργων που αναφέρονται στο άρθρο 5, συμπεριλαμβανομένων οικοδομικών, χημικών αδειών, αδειών σύνδεσης στο δίκτυο, περιβαλλοντικών αξιολογήσεων και εγκρίσεων, όπου απαιτούνται, και η οποία περιλαμβάνει όλες τις διοικητικές αιτήσεις και διαδικασίες από τη βεβαίωση της εγκυρότητας της αίτησης έως την κοινοποίηση της εμπεριστατωμένης απόφασης σχετικά με το αποτέλεσμα της διαδικασίας από την υπεύθυνη αρμόδια εθνική αρχή που αναφέρεται στο άρθρο 8 παράγραφος 1·

20) «εμπεριστατωμένη απόφαση»: η απόφαση ή το σύνολο των αποφάσεων που λαμβάνουν αρχές κράτους μέλους, μη συμπεριλαμβανομένων δικαστηρίων ή δικαιοδοτικών οργάνων, που καθορίζει/-ουν τη χορήγηση ή μη έγκρισης σε φορέα υλοποίησης έργου για την υλοποίηση έργου πρώτων υλών, με την επιφύλαξη οποιασδήποτε απόφασης που λαμβάνεται στο πλαίσιο διαδικασίας διοικητικής προσφυγής·

21)«γενική εξερεύνηση»: η εξερεύνηση σε εθνικό ή περιφερειακό επίπεδο, μη συμπεριλαμβανομένης της στοχευμένης εξερεύνησης· 

22)«στοχευμένη εξερεύνηση»: η λεπτομερής διερεύνηση μεμονωμένης ορυκτολογικής εμφάνισης·

23)«κοιτάσματα μεταλλεύματος μεγάλου βάθους»: ορυκτολογικές εμφανίσεις που εντοπίζονται σε μεγαλύτερο βάθος του φλοιού της Γης απ’ ό,τι οι εμφανίσεις μεταλλευμάτων που αποτελούν αντικείμενο συμβατικής εκμετάλλευσης·

24)«προβλεπτικός χάρτης»: χάρτης στον οποίο επισημαίνονται περιοχές που είναι πιθανό να περιορίσουν τις ορυκτολογικές εμφανίσεις μιας συγκεκριμένης πρώτης ύλης·

25)«διαταραχή του εφοδιασμού»: η απροσδόκητη σημαντική μείωση της διαθεσιμότητας πρώτης ύλης ή σημαντική αύξηση της τιμής πρώτης ύλης·

26) «αλυσίδα εφοδιασμού πρώτων υλών»: όλες οι δραστηριότητες και οι διαδικασίες της αλυσίδας αξίας των πρώτων υλών έως και το σημείο στο οποίο μια πρώτη ύλη χρησιμοποιείται ως εισροή για την κατασκευή ενδιάμεσων ή τελικών προϊόντων·

27)«στρατηγικές μετριασμού»: οι πολιτικές που αναπτύσσει ένας οικονομικός φορέας για τον περιορισμό της πιθανότητας διαταραχής της αλυσίδας εφοδιασμού του ή για τον μετριασμό των ζημιών που προκαλούνται από την εν λόγω διαταραχή στην οικονομική του δραστηριότητα·

28)«βασικοί φορείς της αγοράς»: οι παραγωγοί που συμμετέχουν στην εξόρυξη, την επεξεργασία ή την ανακύκλωση κρίσιμων πρώτων υλών, οι έμποροι και οι διανομείς κρίσιμων πρώτων υλών, καθώς και οι κατάντη εταιρείες που καταναλώνουν σημαντικές ποσότητες κρίσιμων πρώτων υλών·

29)«στρατηγικό απόθεμα»: ποσότητα συγκεκριμένης πρώτης ύλης, υπό οποιαδήποτε μορφή, η οποία αποθηκεύεται από δημόσιο ή ιδιωτικό φορέα εκμετάλλευσης με σκοπό την αποδέσμευσή της σε περίπτωση διαταραχής του εφοδιασμού·

30)«μεγάλη εταιρεία»: κάθε εταιρεία η οποία απασχολούσε περισσότερους από 500 εργαζομένους κατά μέσο όρο και είχε καθαρό παγκόσμιο κύκλο εργασιών άνω των 150 εκατ. EUR κατά το τελευταίο οικονομικό έτος για το οποίο έχουν καταρτιστεί ετήσιες οικονομικές καταστάσεις·

31)«στρατηγικές τεχνολογίες»: οι τεχνολογίες που απαιτούνται για την πράσινη και την ψηφιακή μετάβαση, καθώς και για εφαρμογές στους τομείς της άμυνας και του διαστήματος·

32)«διοικητικό συμβούλιο»: το διοικητικό ή εποπτικό όργανο που είναι υπεύθυνο για την εποπτεία της εκτελεστικής διαχείρισης της εταιρείας ή, εάν δεν υπάρχει τέτοιο όργανο, το πρόσωπο ή τα πρόσωπα που ασκούν ισοδύναμα καθήκοντα·

33)«συλλογή»: η συγκέντρωση αποβλήτων, συμπεριλαμβανομένης της προκαταρκτικής διαλογής και της προκαταρκτικής αποθήκευσης αποβλήτων με σκοπό τη μεταφορά τους σε εγκατάσταση επεξεργασίας αποβλήτων·

34)«επεξεργασία»: οι εργασίες ανάκτησης ή διάθεσης, στις οποίες περιλαμβάνεται η προετοιμασία πριν από την ανάκτηση ή τη διάθεση·

35)«ανάκτηση»: κάθε εργασία της οποίας το κύριο αποτέλεσμα είναι ότι απόβλητα εξυπηρετούν έναν χρήσιμο σκοπό αντικαθιστώντας άλλα υλικά τα οποία, υπό άλλες συνθήκες, θα έπρεπε να χρησιμοποιηθούν για την πραγματοποίηση συγκεκριμένης λειτουργίας, ή ότι απόβλητα υφίστανται προετοιμασία για την πραγματοποίηση αυτής της λειτουργίας, είτε στην εγκατάσταση είτε στο γενικότερο πλαίσιο της οικονομίας·

36)«εξορυκτικά απόβλητα»: εξορυκτικά απόβλητα κατά την έννοια της οδηγίας 2006/21/EK·

37)«εγκατάσταση εξορυκτικών αποβλήτων»: εγκατάσταση εξορυκτικών αποβλήτων κατά την έννοια της οδηγίας 2006/21/EK·

38)«προκαταρκτική οικονομική αξιολόγηση»: προκαταρκτική αξιολόγηση, σε πρώιμο στάδιο, της δυνητικής οικονομικής βιωσιμότητας ενός έργου πρώτων υλών για την ανάκτηση κρίσιμων πρώτων υλών από εξορυκτικά απόβλητα·

39)«συσκευή απεικόνισης μαγνητικού συντονισμού»: μη επεμβατικό ιατροτεχνολογικό προϊόν το οποίο χρησιμοποιεί μαγνητικά πεδία για την παραγωγή ανατομικών απεικονίσεων ή οποιοδήποτε άλλο ιατροτεχνολογικό προϊόν το οποίο χρησιμοποιεί μαγνητικά πεδία για την παραγωγή απεικονίσεων του εσωτερικού του αντικειμένου·

40)«γεννήτρια αιολικής ενέργειας»: το τμήμα χερσαίας ή υπεράκτιας ανεμογεννήτριας που μετατρέπει τη μηχανική ενέργεια του στροφέα σε ηλεκτρική ενέργεια·

41)«βιομηχανικό ρομπότ»: αυτομάτως ελεγχόμενο, επαναπρογραμματιζόμενο μηχάνημα χειρισμού πολλαπλών χρήσεων, με δυνατότητα προγραμματισμού σε τρεις ή περισσότερους άξονες, το οποίο μπορεί να είναι σταθερό ή κινητό για χρήση σε εφαρμογές βιομηχανικού αυτοματισμού·

42) «μηχανοκίνητο όχημα»: κάθε όχημα με έγκριση τύπου της κατηγορίας Μ ή Ν κατά την έννοια του κανονισμού (ΕΕ) 2018/858·

43)«ελαφρά μέσα μεταφοράς»: όλα τα τροχοφόρα οχήματα τα οποία μπορούν να κινούνται μόνο με τον ηλεκτρικό κινητήρα ή με συνδυασμό κινητήρα και ανθρώπινης ισχύος, συμπεριλαμβανομένων των ηλεκτρικών σκούτερ, των ηλεκτρικών ποδηλάτων και των οχημάτων με έγκριση τύπου της κατηγορίας L κατά την έννοια του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 168/2013·

44)«μονάδα παραγωγής ψύξης»: το μέρος συστήματος ψύξης το οποίο παράγει διαφορά θερμοκρασίας που καθιστά δυνατή την εξαγωγή της θερμότητας από τον χώρο ή τη διεργασία που πρέπει να ψυχθεί, με τη χρήση κύκλου συμπίεσης ατμών·

45)«αντλία θερμότητας»: το μέρος συστήματος θέρμανσης το οποίο παράγει διαφορά θερμοκρασίας που καθιστά δυνατή την έκλυση θερμότητας στον χώρο ή τη διεργασία που πρέπει να θερμανθεί, με τη χρήση κύκλου συμπίεσης ατμών·

46)«ηλεκτρικός κινητήρας»: διάταξη η οποία μετατρέπει την ηλεκτρική ισχύ εισόδου σε μηχανική ισχύ εξόδου και με ονομαστική ισχύ εξόδου ίση ή μεγαλύτερη από 0,12 kW·

47)«αυτόματο πλυντήριο ρούχων»: πλυντήριο το οποίο διαχειρίζεται πλήρως το φορτίο χωρίς να απαιτείται παρέμβαση του χρήστη σε οποιοδήποτε σημείο του προγράμματος·

48)«στεγνωτήριο ρούχων»: συσκευή όπου στεγνώνεται ιματισμός με περιστροφή σε τύμπανο μέσω του οποίου διέρχεται θερμός αέρας·

49)«φούρνος μικροκυμάτων»: κάθε ηλεκτρική συσκευή που προορίζεται να χρησιμοποιηθεί για το ζέσταμα τροφίμων με τη χρήση ηλεκτρομαγνητικής ενέργειας·

50)«ηλεκτρική σκούπα»: συσκευή που απομακρύνει τους ρύπους από την προς καθαρισμό επιφάνεια με τη ροή αέρα η οποία δημιουργείται από την υποπίεση που αναπτύσσεται εντός της συσκευής·

51)«πλυντήριο πιάτων»: μηχανή που καθαρίζει και ξεβγάζει επιτραπέζια σκεύη·

52)«μόνιμος μαγνήτης»: μαγνήτης που διατηρεί τον μαγνητισμό του μετά την απομάκρυνσή του από εξωτερικό μαγνητικό πεδίο·

53)«φορέας δεδομένων»: γραμμικό σύμβολο γραμμωτού κωδικού, δισδιάστατο σύμβολο ή άλλο μέσο αυτόματης συλλογής δεδομένων ταυτοποίησης που μπορεί να διαβαστεί από συσκευή·

54)«μοναδικός αναγνωριστικός κωδικός προϊόντος»: μοναδική σειρά χαρακτήρων για την ταυτοποίηση των προϊόντων·

55)«μαγνητική επίστρωση»: στρώμα υλικού που χρησιμοποιείται κατά γενικό κανόνα για την προστασία των μαγνητών από τη διάβρωση·

56)«αφαίρεση»: ο χειρωνακτικός, μηχανικός, χημικός ή μεταλλουργικός χειρισμός που έχει ως αποτέλεσμα τη δυνατότητα αναγνώρισης των επιθυμητών κατασκευαστικών στοιχείων ή υλικών ως χωριστής ροής εξόδου ή ως μέρους ροής εξόδου·

57)«φορέας ανακύκλωσης»: κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο που πραγματοποιεί ανακύκλωση σε αδειοδοτημένη εγκατάσταση·

58)«διάθεση στην αγορά»: κάθε προσφορά προϊόντος για διανομή, κατανάλωση ή χρήση στην αγορά της Ένωσης στο πλαίσιο εμπορικής δραστηριότητας, είτε έναντι αντιτίμου είτε δωρεάν·

59)«είδος κρίσιμης πρώτης ύλης»: κρίσιμη πρώτη ύλη η οποία τίθεται σε κυκλοφορία στην αγορά και διαφοροποιείται λόγω του σταδίου επεξεργασίας, της χημικής της σύνθεσης, της γεωγραφικής της προέλευσης ή των μεθόδων παραγωγής που χρησιμοποιούνται·

60)«θέση σε κυκλοφορία στην αγορά»: η πρώτη φορά κατά την οποία ένα προϊόν καθίσταται διαθέσιμο στην αγορά της Ένωσης·

61)«αξιολόγηση της συμμόρφωσης»: η διαδικασία με την οποία αποδεικνύεται αν πληρούνται οι απαιτήσεις που καθορίζονται στα άρθρα 27, 28 ή 34·

62)«στρατηγική εταιρική σχέση»: δέσμευση μεταξύ της Ένωσης και τρίτης χώρας για την αύξηση της συνεργασίας όσον αφορά την αλυσίδα αξίας των πρώτων υλών, η οποία αναλαμβάνεται με μη δεσμευτική πράξη που καθορίζει συγκεκριμένες δράσεις αμοιβαίου ενδιαφέροντος.

Κεφάλαιο 2
Κρίσιμες πρώτες ύλες και πρώτες ύλες στρατηγικής σημασίας

Άρθρο 3

Κατάλογος πρώτων υλών στρατηγικής σημασίας

1.Οι πρώτες ύλες που απαριθμούνται στο παράρτημα Ι τμήμα 1 θεωρούνται πρώτες ύλες στρατηγικής σημασίας.

2.Ανατίθεται στην Επιτροπή η εξουσία να εκδίδει κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις σύμφωνα με το άρθρο 36 για την τροποποίηση του παραρτήματος I τμήμα 1, με σκοπό την επικαιροποίηση του καταλόγου πρώτων υλών στρατηγικής σημασίας.

Ο επικαιροποιημένος κατάλογος πρώτων υλών στρατηγικής σημασίας περιλαμβάνει, μεταξύ των υπό αξιολόγηση πρώτων υλών, τις πρώτες ύλες που καταλαμβάνουν τις υψηλότερες θέσεις από την άποψη της στρατηγικής σημασίας, της προβλεπόμενης αύξησης της ζήτησης και της δυσκολίας αύξησης της παραγωγής. Η στρατηγική σημασία, η προβλεπόμενη αύξηση της ζήτησης και η δυσκολία αύξησης της παραγωγής προσδιορίζονται σύμφωνα με το παράρτημα Ι τμήμα 2.

3.Η Επιτροπή επανεξετάζει και, εάν είναι αναγκαίο, επικαιροποιεί τον κατάλογο πρώτων υλών στρατηγικής σημασίας έως την/τις [Υπηρεσία Εκδόσεων: να προστεθεί η σχετική ημερομηνία: τέσσερα έτη μετά την ημερομηνία έναρξης ισχύος του παρόντος κανονισμού] και στη συνέχεια ανά τετραετία.

Άρθρο 4

Κατάλογος κρίσιμων πρώτων υλών

1.Οι πρώτες ύλες που απαριθμούνται στο παράρτημα ΙΙ τμήμα 1 θεωρούνται κρίσιμες πρώτες ύλες.

2.Ανατίθεται στην Επιτροπή η εξουσία να εκδίδει κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις σύμφωνα με το άρθρο 36 για την τροποποίηση του παραρτήματος II τμήμα 1, με σκοπό την επικαιροποίηση του καταλόγου κρίσιμων πρώτων υλών.

Ο επικαιροποιημένος κατάλογος κρίσιμων πρώτων υλών περιλαμβάνει τις πρώτες ύλες στρατηγικής σημασίας που απαριθμούνται στο παράρτημα Ι τμήμα 1, καθώς και οποιαδήποτε άλλη πρώτη ύλη η οποία επιτυγχάνει ή υπερβαίνει τα κατώτατα όρια τόσο για την οικονομική σημασία όσο και για τον κίνδυνο εφοδιασμού που αναφέρονται στην παράγραφο 3. Η οικονομική σημασία και ο κίνδυνος εφοδιασμού υπολογίζονται σύμφωνα με το παράρτημα ΙΙ τμήμα 2. 

3.Τα κατώτατα όρια είναι 1 για τον κίνδυνο εφοδιασμού και 2,8 για την οικονομική σημασία.

4.Η Επιτροπή επανεξετάζει και, εάν είναι αναγκαίο, επικαιροποιεί τον κατάλογο κρίσιμων πρώτων υλών έως την/τις [Υπηρεσία Εκδόσεων: να προστεθεί η σχετική ημερομηνία: τέσσερα έτη μετά την ημερομηνία έναρξης ισχύος του παρόντος κανονισμού] και στη συνέχεια ανά τετραετία.

Κεφάλαιο 3
Ενίσχυση της ενωσιακής αλυσίδας αξίας των πρώτων υλών

Τμήμα 1
Στρατηγικά έργα

Άρθρο 5

Κριτήρια αναγνώρισης στρατηγικών έργων

1.Κατόπιν αίτησης του φορέα υλοποίησης έργου και σύμφωνα με τη διαδικασία του άρθρου 6, η Επιτροπή αναγνωρίζει ως στρατηγικά έργα τα έργα πρώτων υλών που πληρούν τα ακόλουθα κριτήρια:

α)το έργο θα συμβάλει ουσιαστικά στην ασφάλεια εφοδιασμού της Ένωσης με πρώτες ύλες στρατηγικής σημασίας· 

β)το έργο είναι ή θα καταστεί τεχνικώς εφικτό εντός εύλογου χρονικού διαστήματος και ο αναμενόμενος όγκος παραγωγής του έργου μπορεί να εκτιμηθεί με επαρκές επίπεδο εμπιστοσύνης·

γ)το έργο θα υλοποιηθεί με βιώσιμο τρόπο, ειδικότερα όσον αφορά την παρακολούθηση, την πρόληψη και την ελαχιστοποίηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων, τη χρήση κοινωνικά υπεύθυνων πρακτικών, συμπεριλαμβανομένου του σεβασμού των ανθρώπινων και των εργασιακών δικαιωμάτων, τις δυνατότητες ποιοτικών θέσεων εργασίας και την ουσιαστική συνεργασία με τις τοπικές κοινότητες και τους σχετικούς κοινωνικούς εταίρους, καθώς και τη χρήση διαφανών επιχειρηματικών πρακτικών με κατάλληλες πολιτικές συμμόρφωσης για την πρόληψη και την ελαχιστοποίηση των κινδύνων αρνητικών επιπτώσεων στην ορθή λειτουργία της δημόσιας διοίκησης, συμπεριλαμβανομένης της διαφθοράς και της δωροδοκίας·

δ)για έργα στην Ένωση, η εγκατάσταση, η λειτουργία ή η παραγωγή του έργου θα έχει διασυνοριακά οφέλη πέραν του οικείου κράτους μέλους, μεταξύ άλλων και για τους κατάντη τομείς·

ε)για έργα σε τρίτες χώρες οι οποίες είναι αναδυόμενες αγορές ή αναπτυσσόμενες οικονομίες, το έργο θα είναι αμοιβαία επωφελές για την Ένωση και την οικεία τρίτη χώρα, προσδίδοντας προστιθέμενη αξία στην εν λόγω χώρα.

2.Η εκπλήρωση των κριτηρίων αναγνώρισης που καθορίζονται στην παράγραφο 1 αξιολογείται από την Επιτροπή σύμφωνα με τα στοιχεία και τα αποδεικτικά στοιχεία που περιλαμβάνονται στο παράρτημα ΙΙΙ.

Ανατίθεται στην Επιτροπή η εξουσία να εκδίδει κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις σύμφωνα με το άρθρο 36 για την τροποποίηση του παραρτήματος III, με σκοπό την προσαρμογή των στοιχείων και των αποδεικτικών στοιχείων που πρέπει να λαμβάνονται υπόψη κατά την αξιολόγηση της εκπλήρωσης των κριτηρίων αναγνώρισης της παραγράφου 1 όσον αφορά την τεχνική και επιστημονική πρόοδο ή με σκοπό τη συνεκτίμηση αλλαγών στην ενωσιακή νομοθεσία ή στις διεθνείς πράξεις που απαριθμούνται στο παράρτημα III σημείο 4 ή με σκοπό την έκδοση πρόσθετης ενωσιακής νομοθεσίας ή διεθνών πράξεων που είναι σημαντικές για την εκπλήρωση του κριτηρίου που αναφέρεται στην παράγραφο 1 στοιχείο γ).

3.Η αναγνώριση ενός έργου ως στρατηγικού έργου δεν επηρεάζει τις απαιτήσεις που ισχύουν για το σχετικό έργο ή για τον σχετικό φορέα υλοποίησης έργου δυνάμει του διεθνούς, του ενωσιακού ή του εθνικού δικαίου.

Άρθρο 6

Αίτηση και αναγνώριση

1.Οι αιτήσεις για την αναγνώριση έργων πρώτων υλών ως στρατηγικών έργων υποβάλλονται στην Επιτροπή από τον φορέα υλοποίησης του έργου. Η αίτηση περιλαμβάνει:  

α)συναφή στοιχεία που αποδεικνύουν την εκπλήρωση των κριτηρίων που καθορίζονται στο άρθρο 5 παράγραφος 1·

β)ταξινόμηση του έργου σύμφωνα με το πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών για την ταξινόμηση των πόρων, υποστηριζόμενη από κατάλληλα στοιχεία· 

γ)χρονοδιάγραμμα για την υλοποίηση του έργου, συμπεριλαμβανομένης επισκόπησης των αδειών που απαιτούνται για το έργο και της κατάστασης της αντίστοιχης διαδικασίας αδειοδότησης·

δ)σχέδιο μέτρων για τη διευκόλυνση της αποδοχής από το κοινό, συμπεριλαμβανομένης, κατά περίπτωση, της δημιουργίας επαναλαμβανόμενων διαύλων επικοινωνίας με τις τοπικές κοινότητες και οργανώσεις, συμπεριλαμβανομένων των κοινωνικών εταίρων, της υλοποίησης εκστρατειών ευαισθητοποίησης και ενημέρωσης και της θέσπισης μηχανισμών μετριασμού και αντιστάθμισης· 

ε)πληροφορίες σχετικά με τον έλεγχο των επιχειρήσεων που συμμετέχουν στο έργο, κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 3 παράγραφοι 2 και 3 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 139/2004 του Συμβουλίου·

στ)επιχειρηματικό σχέδιο για την αξιολόγηση της οικονομικής βιωσιμότητας του έργου·

ζ)εκτίμηση των δυνατοτήτων του έργου όσον αφορά τη δημιουργία ποιοτικών θέσεων εργασίας και των αναγκών του έργου από πλευράς ειδικευμένου εργατικού δυναμικού, καθώς και από πλευράς αναβάθμισης των δεξιοτήτων και επανειδίκευσης.

2.Ανατίθεται στην Επιτροπή η εξουσία να εκδίδει εκτελεστικές πράξεις για την καθιέρωση υποδείγματος το οποίο θα χρησιμοποιείται από τους φορείς υλοποίησης έργων για τις αιτήσεις που αναφέρονται στην παράγραφο 1. Στο υπόδειγμα μπορεί να αναφέρεται ο τρόπος διατύπωσης των πληροφοριών που αναφέρονται στην παράγραφο 1. Οι εν λόγω εκτελεστικές πράξεις εκδίδονται σύμφωνα με τη συμβουλευτική διαδικασία του άρθρου 37 παράγραφος 2.

3.Εάν η Επιτροπή κρίνει ότι οι πληροφορίες που παρέχονται στην αίτηση είναι ελλιπείς, παρέχει στον αιτούντα τη δυνατότητα να υποβάλει εγκαίρως τις πρόσθετες πληροφορίες που απαιτούνται για τη συμπλήρωση της αίτησης.

4.Το ευρωπαϊκό συμβούλιο κρίσιμων πρώτων υλών που αναφέρεται στο άρθρο 34 (στο εξής: συμβούλιο) συζητά, βάσει δίκαιης και διαφανούς διαδικασίας, και εκδίδει γνώμη σχετικά με την πληρότητα της αίτησης, καθώς και σχετικά με το αν το προτεινόμενο έργο πληροί τα κριτήρια του άρθρου 5 παράγραφος 1.

5.Όταν το κράτος μέλος το έδαφος του οποίου αφορά το προτεινόμενο έργο προβάλλει αντιρρήσεις στη χορήγηση του προτεινόμενου στρατηγικού καθεστώτος, παρουσιάζει τεκμηριωμένη αιτιολόγηση κατά τη συζήτηση που αναφέρεται στην παράγραφο 4. Το συμβούλιο συζητά την τεκμηριωμένη αιτιολόγηση που υποβάλλεται από κράτος μέλος προς επίρρωση των αντιρρήσεων που έχει προβάλει. Εάν, μετά τη συζήτηση, το κράτος μέλος εμμένει στις αντιρρήσεις του, το έργο δεν εξετάζεται για το καθεστώς στρατηγικού έργου.

Όσον αφορά στρατηγικά έργα σε τρίτες χώρες, η Επιτροπή κοινοποιεί την αίτηση που έλαβε στην τρίτη χώρα το έδαφος της οποίας αφορά το προτεινόμενο έργο. Η Επιτροπή δεν εγκρίνει την αίτηση προτού λάβει τη ρητή έγκριση της σχετικής τρίτης χώρας.

6.Η Επιτροπή, λαμβάνοντας υπόψη τη γνώμη του συμβουλίου που αναφέρεται στην παράγραφο 4, εκδίδει την απόφασή του σχετικά με την αναγνώριση του έργου ως στρατηγικού έργου εντός 60 ημερών και ενημερώνει σχετικά τον αιτούντα.

Η απόφαση της Επιτροπής είναι αιτιολογημένη, συμπεριλαμβανομένων, ενδεχομένως, των περιπτώσεων στις οποίες είναι διαφορετική από τη γνώμη του συμβουλίου. Η Επιτροπή κοινοποιεί την αιτιολόγησή της τόσο στο συμβούλιο όσο και στον φορέα υλοποίησης του έργου.

7.Η Επιτροπή μπορεί να δίνει προτεραιότητα στη διεκπεραίωση των αιτήσεων για έργα που δραστηριοποιούνται σε συγκεκριμένα στάδια της αλυσίδας αξίας, με σκοπό:

α)την εξασφάλιση ισόρροπης εκπροσώπησης των στρατηγικών έργων για όλες τις πρώτες ύλες στρατηγικής σημασίας και σε όλα τα στάδια της αλυσίδας αξίας·

β)την εξασφάλιση προόδου ως προς την επίτευξη όλων των δεικτών αναφοράς που καθορίζονται στο άρθρο 1 παράγραφος 2 στοιχεία α) και β).

8.Σε περίπτωση που η Επιτροπή διαπιστώσει ότι ένα στρατηγικό έργο δεν πληροί πλέον τα κριτήρια που καθορίζονται στο άρθρο 5 παράγραφος 1 ή εάν η αναγνώρισή του βασίστηκε σε αίτηση που περιείχε ανακριβείς πληροφορίες, δύναται, λαμβάνοντας υπόψη τη γνώμη του συμβουλίου και του αρμόδιου φορέα υλοποίησης του έργου, να ανακαλέσει την απόφαση με την οποία χορηγήθηκε σε έργο το καθεστώς στρατηγικού έργου.

9.Τα έργα που δεν αναγνωρίζονται πλέον ως στρατηγικά έργα χάνουν όλα τα δικαιώματα που συνδέονται με το εν λόγω καθεστώς δυνάμει του παρόντος κανονισμού.

Άρθρο 7

Υλοποίηση στρατηγικών έργων

1.Τα στρατηγικά έργα θεωρείται ότι συμβάλλουν στην ασφάλεια του εφοδιασμού πρώτων υλών στρατηγικής σημασίας στην Ένωση. 

2.Όσον αφορά τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις που αναφέρονται στο άρθρο 6 παράγραφος 4 και στο άρθρο 16 παράγραφος 1 της οδηγίας 92/43/ΕΟΚ, στο άρθρο 4 παράγραφος 7 της οδηγίας 2000/60/ΕΚ και στο άρθρο 9 παράγραφος 1 στοιχείο α) της οδηγίας 2009/147/ΕΚ, τα στρατηγικά έργα στην Ένωση θεωρείται ότι είναι έργα δημόσιου συμφέροντος ή εξυπηρετούν τη δημόσια υγεία και ασφάλεια και μπορεί να θεωρηθεί ότι συνιστούν λόγους υπέρτερου δημόσιου συμφέροντος, υπό τον όρο ότι πληρούνται όλες οι προϋποθέσεις που καθορίζονται στις εν λόγω οδηγίες.

3.Το κράτος μέλος το έδαφος του οποίου αφορά ένα στρατηγικό έργο λαμβάνει μέτρα για να συμβάλει στην έγκαιρη και αποτελεσματική υλοποίησή του.

4.Το συμβούλιο συζητά σε περιοδική βάση την υλοποίηση των στρατηγικών έργων και, όπου κρίνεται αναγκαίο, τα μέτρα που θα μπορούσαν να ληφθούν από τον φορέα υλοποίησης του έργου ή από το κράτος μέλος το έδαφος του οποίου αφορά ένα στρατηγικό έργο, με σκοπό την περαιτέρω διευκόλυνση της υλοποίησης των εν λόγω στρατηγικών έργων.

5.Ανά διετία μετά την ημερομηνία αναγνώρισης έργου ως στρατηγικού έργου, ο φορέας υλοποίησης του έργου υποβάλλει στο συμβούλιο έκθεση, η οποία περιέχει πληροφορίες τουλάχιστον για τα εξής:

α)την πρόοδο ως προς την υλοποίηση του έργου, ειδικότερα όσον αφορά τη διαδικασία αδειοδότησης·

β)κατά περίπτωση, τους λόγους των καθυστερήσεων σε σύγκριση με το χρονοδιάγραμμα που αναφέρεται στο άρθρο 6 παράγραφος 1 στοιχείο γ), καθώς και σχέδιο για την αντιμετώπιση των καθυστερήσεων αυτών·

γ)την πρόοδο όσον αφορά τη χρηματοδότηση του έργου, συμπεριλαμβανομένων πληροφοριών σχετικά με την παροχή δημόσιας χρηματοδοτικής στήριξης.

6.Το συμβούλιο μπορεί να ζητήσει ανά πάσα στιγμή από τους φορείς υλοποίησης έργου πρόσθετες πληροφορίες σχετικά με την υλοποίηση του στρατηγικού έργου.

7.Ο φορέας υλοποίησης του έργου κοινοποιεί στην Επιτροπή τα εξής:

α)αλλαγές στο έργο που επηρεάζουν την εκ μέρους του εκπλήρωση των κριτηρίων που καθορίζονται στο άρθρο 5 παράγραφος 1·

β)μεταβολές στον έλεγχο των επιχειρήσεων που συμμετέχουν στο έργο σε μόνιμη βάση, σε σύγκριση με τις πληροφορίες που αναφέρονται στο άρθρο 6 παράγραφος 1 στοιχείο ε).

8.Ανατίθεται στην Επιτροπή η εξουσία να εκδίδει εκτελεστικές πράξεις για την καθιέρωση υποδείγματος το οποίο θα χρησιμοποιείται από τους φορείς υλοποίησης έργων για τις εκθέσεις που αναφέρονται στην παράγραφο 5. Στο υπόδειγμα μπορεί να αναφέρεται ο τρόπος διατύπωσης των πληροφοριών που αναφέρονται στην παράγραφο 5. Οι εν λόγω εκτελεστικές πράξεις εκδίδονται σύμφωνα με τη συμβουλευτική διαδικασία του άρθρου 37 παράγραφος 2.

9.Ο φορέας υλοποίησης του έργου δημιουργεί και επικαιροποιεί ανά τακτά χρονικά διαστήματα ιστότοπο ειδικά για το έργο με σχετικές πληροφορίες για το στρατηγικό έργο, συμπεριλαμβανομένων πληροφοριών σχετικά με τις περιβαλλοντικές, τις κοινωνικές και τις οικονομικές επιπτώσεις και τα οφέλη που συνδέονται με το στρατηγικό έργο. Ο ιστότοπος είναι ελεύθερα και δωρεάν προσβάσιμος για το κοινό και διατίθεται σε γλώσσα ή γλώσσες που είναι εύκολα κατανοητές από τον τοπικό πληθυσμό.

Τμήμα 2
Διαδικασία αδειοδότησης

Άρθρο 8

Μονοαπευθυντική θυρίδα

1.Έως την/τις [Υπηρεσία Εκδόσεων: να προστεθεί η σχετική ημερομηνία: τρεις μήνες μετά την ημερομηνία έναρξης ισχύος του παρόντος κανονισμού], τα κράτη μέλη ορίζουν μία αρμόδια εθνική αρχή, η οποία είναι υπεύθυνη για τη διευκόλυνση και τον συντονισμό της διαδικασίας αδειοδότησης για έργα κρίσιμων πρώτων υλών, καθώς και για την παροχή συμβουλών σχετικά με τη μείωση της διοικητικής επιβάρυνσης σύμφωνα με το άρθρο 17.

2.Η αρμόδια εθνική αρχή που αναφέρεται στην παράγραφο 1 αποτελεί το μοναδικό σημείο επαφής για τον φορέα υλοποίησης του έργου στο πλαίσιο της διαδικασίας αδειοδότησης που οδηγεί στην έκδοση εμπεριστατωμένης απόφασης για ένα συγκεκριμένο έργο κρίσιμων πρώτων υλών και συντονίζει την υποβολή όλων των σχετικών εγγράφων και πληροφοριών.

3.Οι ευθύνες της αρμόδιας εθνικής αρχής που αναφέρεται στην παράγραφο 1 ή τα συναφή με αυτήν καθήκοντα μπορούν να ανατεθούν σε άλλη αρχή, ή να εκτελούνται από άλλη αρχή, για κάθε έργο κρίσιμων πρώτων υλών, υπό τον όρο ότι:

α)η αρμόδια εθνική αρχή που αναφέρεται στην παράγραφο 1 ενημερώνει τον φορέα υλοποίησης του έργου για την εν λόγω ανάθεση·

β)μία και μόνο αρχή είναι υπεύθυνη για κάθε έργο κρίσιμων πρώτων υλών·

γ)μία και μόνο αρχή συντονίζει την υποβολή όλων των σχετικών εγγράφων και πληροφοριών.

4.Οι φορείς υλοποίησης έργων επιτρέπεται να υποβάλλουν όλα τα έγγραφα σχετικά με τη διαδικασία αδειοδότησης σε ηλεκτρονική μορφή.

5.Η αρμόδια εθνική αρχή που αναφέρεται στην παράγραφο 1 λαμβάνει υπόψη όλες τις έγκυρες μελέτες που έχουν εκπονηθεί και τις άδειες ή τις εγκρίσεις που έχουν εκδοθεί για ένα συγκεκριμένο έργο κρίσιμων πρώτων υλών πριν από την ένταξη του έργου στη διαδικασία αδειοδότησης σύμφωνα με το παρόν άρθρο, και δεν απαιτεί διπλές μελέτες και άδειες ή εγκρίσεις, εκτός εάν απαιτείται διαφορετικά βάσει του ενωσιακού δικαίου.

6.Η αρμόδια εθνική αρχή που αναφέρεται στην παράγραφο 1 μεριμνά ώστε οι αιτούντες να έχουν ευχερή πρόσβαση σε πληροφορίες και απλές διαδικασίες επίλυσης διαφορών όσον αφορά τη διαδικασία αδειοδότησης και την έκδοση αδειών για έργα κρίσιμων πρώτων υλών, συμπεριλαμβανομένων, κατά περίπτωση, εξωδικαστικών μηχανισμών επίλυσης διαφορών.

7.Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι η αρμόδια εθνική αρχή που αναφέρεται στην παράγραφο 1 διαθέτει επαρκή αριθμό ειδικευμένων υπαλλήλων και επαρκείς οικονομικούς, τεχνικούς και τεχνολογικούς πόρους, μεταξύ άλλων για σκοπούς αναβάθμισης των δεξιοτήτων και επανειδίκευσης, για την αποτελεσματική εκτέλεση των καθηκόντων της δυνάμει του παρόντος κανονισμού.

8.Το συμβούλιο:

α)συζητά σε περιοδική βάση την εφαρμογή του παρόντος τμήματος και ανταλλάσσει βέλτιστες πρακτικές για την επιτάχυνση της διαδικασίας αδειοδότησης για έργα κρίσιμων πρώτων υλών, καθώς και για τη βελτίωση της αποδοχής τους από το κοινό·

β)κατά περίπτωση, προτείνει στην Επιτροπή κατευθυντήριες γραμμές για την εφαρμογή του παρόντος τμήματος, οι οποίες πρέπει να λαμβάνονται υπόψη από τις αρμόδιες εθνικές αρχές που αναφέρονται στην παράγραφο 1.

Άρθρο 9

Καθεστώς προτεραιότητας στρατηγικών έργων

1.Για τη διασφάλιση της αποδοτικής διοικητικής διεκπεραίωσης των διαδικασιών αδειοδότησης που αφορούν στρατηγικά έργα στην Ένωση, οι φορείς υλοποίησης έργων και όλες οι οικείες αρχές διασφαλίζουν ότι οι εν λόγω διαδικασίες διεκπεραιώνονται όσον το δυνατόν ταχύτερα σύμφωνα με το ενωσιακό και το εθνικό δίκαιο.

2.Με την επιφύλαξη των υποχρεώσεων που προβλέπονται στο ενωσιακό δίκαιο, στα στρατηγικά έργα στην Ένωση χορηγείται το καθεστώς της ύψιστης εθνικής σημασίας, εάν υπάρχει τέτοιο καθεστώς στο εθνικό δίκαιο, και αντιμετωπίζονται αναλόγως στο πλαίσιο των διαδικασιών αδειοδότησης.

3.Όλες οι διαδικασίες επίλυσης διαφορών, οι δικαστικές διαφορές, οι προσφυγές και τα ένδικα μέσα που αφορούν τη διαδικασία αδειοδότησης και την έκδοση αδειών για στρατηγικά έργα στην Ένωση ενώπιον οποιωνδήποτε εθνικών δικαστηρίων, δικαιοδοτικών οργάνων ή τμημάτων, συμπεριλαμβανομένης της διαμεσολάβησης ή της διαιτησίας, όταν υφίστανται στο πλαίσιο του εθνικού δικαίου, αντιμετωπίζονται ως διαδικασίες επείγοντος, στην περίπτωση και στον βαθμό που το εθνικό δίκαιο προβλέπει τέτοιες διαδικασίες επείγοντος και υπό την προϋπόθεση ότι θα γίνονται σεβαστά τα δικαιώματα υπεράσπισης ατόμων ή τοπικών κοινοτήτων που ισχύουν συνήθως. Οι φορείς υλοποίησης στρατηγικών έργων συμμετέχουν στην εν λόγω διαδικασία επείγοντος, κατά περίπτωση. 

Άρθρο 10

Διάρκεια της διαδικασίας αδειοδότησης

1.Για στρατηγικά έργα στην Ένωση, η διαδικασία αδειοδότησης δεν υπερβαίνει:

α)τους 24 μήνες για στρατηγικά έργα που περιλαμβάνουν εξόρυξη·

β)τους 12 μήνες για στρατηγικά έργα που περιλαμβάνουν μόνο επεξεργασία ή ανακύκλωση.

2.Για στρατηγικά έργα στην Ένωση που είχαν ενταχθεί στη διαδικασία αδειοδότησης προτού τους χορηγηθεί καθεστώς στρατηγικού έργου, η διάρκεια των υπόλοιπων σταδίων της διαδικασίας αδειοδότησης μετά τη χορήγηση του στρατηγικού καθεστώτος στο έργο δεν υπερβαίνει, κατά παρέκκλιση από την παράγραφο 1:

α)τους 21 μήνες για στρατηγικά έργα που περιλαμβάνουν εξόρυξη· 

β)τους 9 μήνες για στρατηγικά έργα που περιλαμβάνουν μόνο επεξεργασία ή ανακύκλωση.

3.Σε εξαιρετικές περιπτώσεις, όταν απαιτείται λόγω της φύσης, της πολυπλοκότητας, της τοποθεσίας ή του μεγέθους του προτεινόμενου έργου, η αρμόδια εθνική αρχή που αναφέρεται στο άρθρο 8 παράγραφος 1 δύναται να παρατείνει τις προθεσμίες που αναφέρονται στην παράγραφο 1 στοιχείο α) και στην παράγραφο 2 στοιχείο α) το πολύ κατά τρεις μήνες, και τις προθεσμίες που αναφέρονται στην παράγραφος 1 στοιχείο β) και στην παράγραφο 2 στοιχείο β) το πολύ κατά έναν μήνα, πριν από τη λήξη τους και βάσει κατά περίπτωση εξέτασης. Στην περίπτωση αυτήν, η αρμόδια εθνική αρχή που αναφέρεται στο άρθρο 8 παράγραφος 1 ενημερώνει εγγράφως τον φορέα υλοποίησης του έργου για τους λόγους της παράτασης και για την ημερομηνία κατά την οποία αναμένεται η έκδοση της εμπεριστατωμένης απόφασης.

4.Για τα στρατηγικά έργα που αφορούν μόνο την επεξεργασία ή την ανακύκλωση, η μη έκδοση εμπεριστατωμένης απόφασης από την αρμόδια εθνική αρχή που αναφέρεται στο άρθρο 8 παράγραφος 1 εντός των εφαρμοστέων προθεσμιών που αναφέρονται στις παραγράφους 1 και 2 έχει ως αποτέλεσμα να θεωρείται ότι η σχετική αίτηση αδειοδότησης έχει εγκριθεί, εκτός από τις περιπτώσεις στις οποίες το συγκεκριμένο έργο απαιτεί εκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων σύμφωνα με την οδηγία 92/43/ΕΟΚ του Συμβουλίου ή τις οδηγίες 2000/60/ΕΚ, 2008/98/ΕΚ, 2009/147/ΕΚ, 2010/75/ΕΕ, 2011/92/ΕΕ ή 2012/18/ΕΕ ή τη διαπίστωση της αναγκαιότητας ή μη της εκτίμησης περιβαλλοντικών επιπτώσεων και οι σχετικές εκτιμήσεις δεν έχουν ακόμη διενεργηθεί.  

5.Το αργότερο εντός ενός μήνα από την παραλαβή αίτησης αδειοδότησης που αφορά στρατηγικό έργο, η αρμόδια εθνική αρχή που αναφέρεται στο άρθρο 8 παράγραφος 1 επικυρώνει την αίτηση ή, εάν ο φορέας υλοποίησης του έργου δεν έχει αποστείλει όλες τις πληροφορίες που απαιτούνται για την επεξεργασία μιας αίτησης, ζητεί από τον φορέα υλοποίησης του έργου να υποβάλει πλήρη αίτηση εντός δεκατεσσάρων ημερών από την ημερομηνία που του ζητείται αυτό. 

Η ημερομηνία βεβαίωσης της εγκυρότητας της αίτησης από την εθνική αρμόδια αρχή που αναφέρεται στο άρθρο 8 παράγραφος 1 σηματοδοτεί την έναρξη της διαδικασίας αδειοδότησης.

6.Το αργότερο εντός ενός μήνα από την ημερομηνία βεβαίωσης της εγκυρότητας της αίτησης αδειοδότησης, η αρμόδια εθνική αρχή που αναφέρεται στο άρθρο 8 παράγραφος 1 καταρτίζει, σε στενή συνεργασία με τον φορέα υλοποίησης του έργου και άλλες οικείες αρχές, λεπτομερές χρονοδιάγραμμα για τη διαδικασία αδειοδότησης. Το χρονοδιάγραμμα δημοσιεύεται είτε από τον φορέα υλοποίησης του έργου στον ιστότοπο που αναφέρεται στο άρθρο 7 παράγραφος 7 είτε από την αρμόδια εθνική αρχή που αναφέρεται στο άρθρο 8 παράγραφος 1 σε ιστότοπο με ελεύθερη και δωρεάν πρόσβαση.

7.Οι προθεσμίες που ορίζονται στο παρόν άρθρο τελούν υπό την επιφύλαξη των υποχρεώσεων που απορρέουν από το ενωσιακό και το διεθνές δίκαιο και των διαδικασιών προσφυγής ενώπιον των διοικητικών και δικαστικών αρχών.

Οι προθεσμίες που ορίζονται στο παρόν άρθρο για οποιαδήποτε από τις διαδικασίες αδειοδότησης δεν θίγουν τυχόν συντομότερες προθεσμίες που καθορίζονται από τα κράτη μέλη.

Άρθρο 11

Περιβαλλοντικές αξιολογήσεις και εγκρίσεις

1.Όταν πρέπει να διενεργηθεί εκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων σύμφωνα με τα άρθρα 5 έως 9 της οδηγίας 2011/92/ΕΕ, ο σχετικός φορέας υλοποίησης έργου ζητεί τη γνώμη της αρμόδιας εθνικής αρχής που αναφέρεται στο άρθρο 8 παράγραφος 1 σχετικά με το πεδίο εφαρμογής και τον βαθμό λεπτομέρειας των πληροφοριών που πρέπει να περιλαμβάνονται στην έκθεση εκτίμησης περιβαλλοντικών επιπτώσεων σύμφωνα με το άρθρο 5 παράγραφος 1 της εν λόγω οδηγίας.

Η αρμόδια εθνική αρχή που αναφέρεται στο άρθρο 8 παράγραφος 1 διασφαλίζει ότι η γνώμη που αναφέρεται στο πρώτο εδάφιο εκδίδεται το συντομότερο δυνατόν, και εντός προθεσμίας που δεν υπερβαίνει τις 30 ημέρες από την ημερομηνία κατά την οποία ο φορέας υλοποίησης έργου υπέβαλε το αίτημά του.

2.Στην περίπτωση στρατηγικών έργων για τα οποία η υποχρέωση διενέργειας εκτιμήσεων των επιπτώσεων στο περιβάλλον απορρέει ταυτόχρονα από την οδηγία 92/43/ΕΟΚ του Συμβουλίου, τις οδηγίες 2000/60/ΕΚ, 2008/98/ΕΚ, 2009/147/ΕΚ, 2010/75/ΕΕ, 2011/92/ΕΕ ή την οδηγία 2012/18/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, η αρμόδια εθνική αρχή που αναφέρεται στο άρθρο 8 παράγραφος 1 μεριμνά για την εφαρμογή συντονισμένης ή κοινής διαδικασίας που πληροί τις απαιτήσεις της εν λόγω ενωσιακής νομοθεσίας.

Στο πλαίσιο της συντονισμένης διαδικασίας που αναφέρεται στο πρώτο εδάφιο, η αρμόδια εθνική αρχή που αναφέρεται στο άρθρο 8 παράγραφος 1 συντονίζει τις διάφορες επιμέρους εκτιμήσεις των περιβαλλοντικών επιπτώσεων συγκεκριμένου έργου που απαιτούνται σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία της Ένωσης.

Στο πλαίσιο της κοινής διαδικασίας που αναφέρεται στο πρώτο εδάφιο, η αρμόδια εθνική αρχή που αναφέρεται στο άρθρο 8 παράγραφος 1 προβλέπει τη διενέργεια ενιαίας εκτίμησης των περιβαλλοντικών επιπτώσεων συγκεκριμένου έργου που απαιτείται σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία της Ένωσης.

3.Η αρμόδια εθνική αρχή που αναφέρεται στο άρθρο 8 παράγραφος 1 διασφαλίζει ότι οι οικείες αρχές εκδίδουν αιτιολογημένο συμπέρασμα, όπως αναφέρεται στο άρθρο 1 παράγραφος 2 στοιχείο ζ) σημείο iv) της οδηγίας 2011/92/ΕΕ, σχετικά με την εκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων ενός στρατηγικού έργου εντός τριών μηνών από τη λήψη όλων των αναγκαίων πληροφοριών που συλλέγονται σύμφωνα με τα άρθρα 5, 6 και 7 της εν λόγω οδηγίας και την ολοκλήρωση των διαβουλεύσεων που αναφέρονται στα άρθρα 6 και 7 της εν λόγω οδηγίας.

4.Το χρονοδιάγραμμα διαβούλευσης με το ενδιαφερόμενο κοινό για την έκθεση εκτίμησης περιβαλλοντικών επιπτώσεων που αναφέρεται στο άρθρο 5 παράγραφος 1 της οδηγίας 2011/92/ΕΕ έχει μέγιστη διάρκεια 90 ημερών.

5.Η παράγραφος 1 του παρόντος άρθρου δεν ισχύει για τη διαδικασία αδειοδότησης στρατηγικών έργων τα οποία είχαν ενταχθεί στη διαδικασία αδειοδότησης πριν από τη χορήγηση του καθεστώτος στρατηγικού έργου.

Οι παράγραφοι 2 έως 4 του παρόντος άρθρου ισχύουν για τη διαδικασία αδειοδότησης στρατηγικών έργων τα οποία είχαν ενταχθεί στη διαδικασία αδειοδότησης προτού τους χορηγηθεί το καθεστώς στρατηγικού έργου μόνο στον βαθμό που τα στάδια που αναφέρονται στις εν λόγω παραγράφους δεν έχουν ακόμη ολοκληρωθεί.

Άρθρο 12

Σχεδιασμός

1.Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι οι εθνικές, περιφερειακές και τοπικές αρχές που είναι αρμόδιες για την κατάρτιση σχεδίων, συμπεριλαμβανομένων των πολεοδομικών, των χωροταξικών σχεδίων και των σχεδίων χρήσης γης, περιλαμβάνουν στα εν λόγω σχέδια, κατά περίπτωση, διατάξεις για την ανάπτυξη έργων κρίσιμων πρώτων υλών. Δίνεται προτεραιότητα σε τεχνητές και κατασκευασμένες επιφάνειες, βιομηχανικούς χώρους, εγκαταλελειμμένους χώρους και, κατά περίπτωση, σε αναξιοποίητες εκτάσεις που δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν για γεωργικούς και δασοκομικούς σκοπούς. 

2.Όταν τα σχέδια περιλαμβάνουν διατάξεις για την ανάπτυξη έργων κρίσιμων πρώτων υλών που υπόκεινται σε εκτίμηση σύμφωνα με την οδηγία 2001/42/ΕΚ και σύμφωνα με το άρθρο 6 της οδηγίας 92/43/ΕΟΚ, οι εν λόγω εκτιμήσεις συνδυάζονται. Κατά περίπτωση, η εν λόγω συνδυασμένη εκτίμηση εξετάζει επίσης τις επιπτώσεις σε δυνητικά επηρεαζόμενα υδατικά συστήματα και επαληθεύει αν το σχέδιο ενδέχεται να επιδεινώσει την κατάσταση ή να υποβαθμίσει το δυναμικό που αναφέρεται στο άρθρο 4 της οδηγίας 2000/60/ΕΚ ή αν θα παρεμπόδιζε δυνητικά την επίτευξη καλής κατάστασης ή καλού δυναμικού ενός υδατικού συστήματος. Όταν τα οικεία κράτη μέλη υποχρεούνται να προβαίνουν σε εκτίμηση των επιπτώσεων υφιστάμενων και μελλοντικών δραστηριοτήτων στο θαλάσσιο περιβάλλον, συμπεριλαμβανομένων των αλληλεπιδράσεων ξηράς-θάλασσας, όπως αναφέρεται στο άρθρο 4 της οδηγίας 2014/89/ΕΕ, η συνδυασμένη εκτίμηση καλύπτει και τις εν λόγω επιπτώσεις.   

Άρθρο 13

Δυνατότητα εφαρμογής των συμβάσεων ΟΕΕ/ΗΕ

1.Οι διατάξεις του παρόντος κανονισμού δεν θίγουν τις υποχρεώσεις που απορρέουν από τα άρθρα 6 και 7 της σύμβασης της Οικονομικής Επιτροπής των Ηνωμένων Εθνών για την Ευρώπη (στο εξής: ΟΕΕ/ΗΕ) για την πρόσβαση σε πληροφορίες, τη συμμετοχή του κοινού στη λήψη αποφάσεων και την πρόσβαση στη δικαιοσύνη για περιβαλλοντικά θέματα, η οποία υπογράφηκε στο Aarhus στις 25 Ιουνίου 1998, και από τη σύμβαση της ΟΕΕ/ΗΕ για την εκτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων σε διασυνοριακό πλαίσιο, η οποία υπογράφηκε στο Espoo στις 25 Φεβρουαρίου 1991.

2.Όλες οι αποφάσεις που εκδίδονται δυνάμει του παρόντος τμήματος δημοσιοποιούνται.

Τμήμα 3
Αναγκαίοι πρόσφοροι όροι

Άρθρο 14

Επιτάχυνση της υλοποίησης

1.Η Επιτροπή και τα κράτη μέλη αναλαμβάνουν δραστηριότητες για την επιτάχυνση και την προσέλκυση ιδιωτικών επενδύσεων σε στρατηγικά έργα. Με την επιφύλαξη του άρθρου 107 και του άρθρου 108 της ΣΛΕΕ, οι εν λόγω δραστηριότητες δύνανται να περιλαμβάνουν την παροχή και τον συντονισμό της στήριξης στρατηγικών έργων που βρίσκονται αντιμέτωπα με δυσκολίες πρόσβασης σε χρηματοδότηση.

2.Τα κράτη μέλη μπορούν να παρέχουν διοικητική στήριξη σε στρατηγικά έργα για τη διευκόλυνση της ταχείας και αποτελεσματικής υλοποίησή τους, μεταξύ άλλων παρέχοντας:

α)συνδρομή για τη διασφάλιση της συμμόρφωσης με τις ισχύουσες διοικητικές υποχρεώσεις και υποχρεώσεις υποβολής εκθέσεων·

β)συνδρομή σε φορείς υλοποίησης έργων για την περαιτέρω αύξηση της αποδοχής του έργου από το κοινό.

Άρθρο 15

Συντονισμός της χρηματοδότησης

1.Κατόπιν αιτήματος του φορέα υλοποίησης στρατηγικού έργου, η μόνιμη υποομάδα που αναφέρεται στο άρθρο 35 παράγραφος 6 στοιχείο α) συζητά και παρέχει συμβουλές σχετικά με πιθανούς τρόπους συμπλήρωσης της χρηματοδότησης του έργου του, λαμβάνοντας υπόψη την ήδη εξασφαλισμένη χρηματοδότηση και συνεκτιμώντας τουλάχιστον τα ακόλουθα στοιχεία:

α)πρόσθετες πηγές ιδιωτικής χρηματοδότησης·

β)στήριξη μέσω πόρων από τον Όμιλο της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων ή άλλα διεθνή χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, συμπεριλαμβανομένης της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης·

γ)υφιστάμενα μέσα και προγράμματα των κρατών μελών, μεταξύ άλλων από εθνικές αναπτυξιακές τράπεζες και ιδρύματα·

δ)συναφή ενωσιακή χρηματοδότηση και χρηματοδοτικά προγράμματα.

Άρθρο 16

Διευκόλυνση συμφωνιών αγοράς

1.Η Επιτροπή θεσπίζει σύστημα για τη διευκόλυνση της σύναψης συμφωνιών αγοράς που σχετίζονται με στρατηγικά έργα, σύμφωνα με τους κανόνες ανταγωνισμού.

2.Το σύστημα που αναφέρεται στην παράγραφο 1 επιτρέπει στους δυνητικούς αγοραστές να υποβάλλουν προσφορές αναφέροντας:

α)τον όγκο και την ποιότητα των πρώτων υλών στρατηγικής σημασίας που προτίθενται να αγοράσουν·

β)την προβλεπόμενη τιμή ή το προβλεπόμενο εύρος τιμών·

γ)την προβλεπόμενη διάρκεια της συμφωνίας αγοράς.

3.Το σύστημα που αναφέρεται στην παράγραφο 1 επιτρέπει στους φορείς υλοποίησης στρατηγικών έργων να υποβάλλουν προσφορές αναφέροντας:

α)τον όγκο και την ποιότητα των πρώτων υλών στρατηγικής σημασίας για τις οποίες επιδιώκουν να συνάψουν συμφωνίες αγοράς·

β)την προβλεπόμενη τιμή ή το προβλεπόμενο εύρος τιμών στην οποία ή στο οποίο είναι διατεθειμένοι να πωλήσουν·

γ)την προβλεπόμενη διάρκεια της συμφωνίας αγοράς.

4.Βάσει των προσφορών που λαμβάνονται σύμφωνα με τις παραγράφους 2 και 3, η Επιτροπή φέρνει τους φορείς υλοποίησης στρατηγικών έργων σε επαφή με δυνητικούς αγοραστές που ενδιαφέρονται για το έργο τους. 

Άρθρο 17

Επιγραμμική προσβασιμότητα των διοικητικών πληροφοριών

Τα κράτη μέλη παρέχουν επιγραμμικά, και με κεντρικό και ευπρόσιτο τρόπο, τις ακόλουθες πληροφορίες σχετικά με τις διοικητικές διαδικασίες που αφορούν έργα κρίσιμων πρώτων υλών: 

α)διαδικασία αδειοδότησης·

β)χρηματοδοτικές και επενδυτικές υπηρεσίες· 

γ)δυνατότητες χρηματοδότησης σε επίπεδο Ένωσης ή κρατών μελών·

δ)υπηρεσίες στήριξης των επιχειρήσεων, συμπεριλαμβανομένων, μεταξύ άλλων, της εταιρικής φορολογικής δήλωσης, της τοπικής φορολογικής νομοθεσίας, του εργατικού δικαίου. 

Τμήμα 4
Εξερεύνηση

Άρθρο 18

Εθνικά προγράμματα εξερεύνησης

1.Κάθε κράτος μέλος καταρτίζει εθνικό πρόγραμμα γενικής εξερεύνησης που στοχεύει στις κρίσιμες πρώτες ύλες. Κάθε κράτος μέλος καταρτίζει το πρώτο πρόγραμμα αυτού του είδους έως την/τις [Υπηρεσία Εκδόσεων: να προστεθεί η σχετική ημερομηνία: ένα έτος μετά την ημερομηνία έναρξης ισχύος του παρόντος κανονισμού]. Τα εθνικά προγράμματα επανεξετάζονται και, εάν κρίνεται αναγκαίο, επικαιροποιούνται τουλάχιστον ανά πενταετία.

2.Τα εθνικά προγράμματα εξερεύνησης που αναφέρονται στην παράγραφο 1 περιλαμβάνουν μέτρα για την αύξηση των διαθέσιμων πληροφοριών σχετικά με τις εμφανίσεις κρίσιμων πρώτων υλών της Ένωσης, συμπεριλαμβανομένων των κοιτασμάτων μεγάλου βάθους. Περιλαμβάνουν, κατά περίπτωση, τα ακόλουθα μέτρα:

α)ορυκτολογική χαρτογράφηση σε κατάλληλη κλίμακα·

β)γεωχημικές εκστρατείες, μεταξύ άλλων για τον καθορισμό της χημικής σύνθεσης των εδαφών, των ιζημάτων, των πετρωμάτων·

γ)γεωεπιστημονικές έρευνες, όπως γεωφυσικές έρευνες·

δ)επεξεργασία των δεδομένων που συλλέγονται μέσω της γενικής εξερεύνησης, μεταξύ άλλων μέσω της κατάρτισης προβλεπτικών χαρτών·

ε)επανεπεξεργασία υφιστάμενων δεδομένων γεωεπιστημονικών ερευνών για τον έλεγχο μη ταυτοποιημένων ορυκτολογικών εμφανίσεων που περιέχουν κρίσιμες πρώτες ύλες.

3.Τα κράτη μέλη κοινοποιούν στην Επιτροπή τα εθνικά τους προγράμματα που αναφέρονται στην παράγραφο 1.

4.Στο πλαίσιο της έκθεσης που αναφέρεται στο άρθρο 43, τα κράτη μέλη παρέχουν πληροφορίες σχετικά με την πρόοδο όσον αφορά την εφαρμογή των μέτρων που περιλαμβάνονται στα εθνικά τους προγράμματα.

5.Τα κράτη μέλη δημοσιοποιούν τις πληροφορίες σχετικά με τις ορυκτολογικές εμφανίσεις που περιέχουν κρίσιμες πρώτες ύλες στο έδαφός τους, οι οποίες συλλέγονται μέσω των μέτρων που καθορίζονται στα εθνικά προγράμματα που αναφέρονται στην παράγραφο 1, σε ιστότοπο με ελεύθερη και δωρεάν πρόσβαση. Οι πληροφορίες αυτές περιλαμβάνουν, κατά περίπτωση, την ταξινόμηση των ταυτοποιηθεισών εμφανίσεων με τη χρήση του πλαισίου των Ηνωμένων Εθνών για την ταξινόμηση των πόρων.

Ανατίθεται στην Επιτροπή η εξουσία να εκδίδει εκτελεστικές πράξεις για την καθιέρωση υποδείγματος όσον αφορά τη διάθεση των πληροφοριών που αναφέρονται στο πρώτο εδάφιο. Στο υπόδειγμα μπορεί να αναφέρεται ο τρόπος διατύπωσης των πληροφοριών που αναφέρονται στο πρώτο εδάφιο. Οι εν λόγω εκτελεστικές πράξεις εκδίδονται σύμφωνα με τη συμβουλευτική διαδικασία του άρθρου 37 παράγραφος 2.

6.Λαμβανομένης υπόψη της υφιστάμενης συνεργασίας όσον αφορά τη γενική εξερεύνηση, η μόνιμη υποομάδα που αναφέρεται στο άρθρο 35 παράγραφος 6 στοιχείο β) συζητά σχετικά με τα εθνικά προγράμματα που αναφέρονται στην παράγραφο 1, καθώς και την υλοποίησή τους, συμπεριλαμβανομένων τουλάχιστον των εξής:

α)των δυνατοτήτων συνεργασίας, μεταξύ άλλων όσον αφορά την εξερεύνηση διασυνοριακών ορυκτολογικών εμφανίσεων και κοινών γεωλογικών σχηματισμών·

β)των βέλτιστων πρακτικών σχετικά με τα μέτρα που απαριθμούνται στην παράγραφο 2·

γ)της δυνατότητας δημιουργίας ενοποιημένης βάσης δεδομένων για την αποθήκευση των αποτελεσμάτων των εθνικών προγραμμάτων που αναφέρονται στην παράγραφο 1.

Κεφάλαιο 4
Παρακολούθηση και μετριασμός των κινδύνων

Άρθρο 19

Παρακολούθηση και προσομοίωση ακραίων καταστάσεων

1.Η Επιτροπή παρακολουθεί τον κίνδυνο εφοδιασμού που σχετίζεται με τις κρίσιμες πρώτες ύλες. Η εν λόγω παρακολούθηση καλύπτει, κατ’ ελάχιστον, την εξέλιξη των ακόλουθων παραμέτρων:

α)των εμπορικών ροών·

β)της ζήτησης και της προσφοράς·

γ)της συγκέντρωσης της προσφοράς·

δ)της ενωσιακής και της παγκόσμιας παραγωγής και παραγωγικής ικανότητας σε διάφορα στάδια της αλυσίδας αξίας.

2.Οι εθνικές αρχές που συμμετέχουν στη μόνιμη υποομάδα που αναφέρεται στο άρθρο 35 παράγραφος 6 στοιχείο γ) παρέχουν υποστήριξη στην Επιτροπή κατά την παρακολούθηση που αναφέρεται στην παράγραφο 1 με:

α)την κοινοποίηση τυχόν πληροφοριών που έχουν στη διάθεσή τους σχετικά με την εξέλιξη των παραμέτρων που απαριθμούνται στην παράγραφο 1, συμπεριλαμβανομένων των πληροφοριών που αναφέρονται στο άρθρο 20· 

β)τη συλλογή, σε συντονισμό με την Επιτροπή και τις άλλες συμμετέχουσες αρχές, πληροφοριών σχετικά με την εξέλιξη των παραμέτρων που απαριθμούνται στην παράγραφο 1, συμπεριλαμβανομένων των πληροφοριών που αναφέρονται στο άρθρο 20· 

γ)την υποβολή ανάλυσης των κινδύνων εφοδιασμού για τις κρίσιμες πρώτες ύλες υπό το πρίσμα της εξέλιξης των παραμέτρων που απαριθμούνται στην παράγραφο 1.

3.Η Επιτροπή, σε συνεργασία με τις εθνικές αρχές που συμμετέχουν στη μόνιμη υποομάδα που αναφέρεται στο άρθρο 35 παράγραφος 6 στοιχείο γ), διασφαλίζει τη διενέργεια προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων για κάθε αλυσίδα εφοδιασμού πρώτων υλών στρατηγικής σημασίας τουλάχιστον ανά τριετία. Για τον σκοπό αυτόν, η μόνιμη υποομάδα που αναφέρεται στο άρθρο 35 παράγραφος 6 στοιχείο γ) συντονίζει και κατανέμει τη διενέργεια των προσομοιώσεων ακραίων καταστάσεων για τις διάφορες πρώτες ύλες στρατηγικής σημασίας στις διάφορες συμμετέχουσες αρχές.

Οι προσομοιώσεις ακραίων καταστάσεων που αναφέρονται στο πρώτο εδάφιο συνίστανται σε αξιολόγηση των τρωτών σημείων της ενωσιακής αλυσίδας εφοδιασμού με τις σχετικές πρώτες ύλες στρατηγικής σημασίας σε διαταραχές του εφοδιασμού, με την εκτίμηση του αντικτύπου των διαφόρων σεναρίων που ενδέχεται να προκαλέσουν διαταραχές αυτού του είδους, καθώς και των δυνητικών επιπτώσεών τους, λαμβανομένων υπόψη τουλάχιστον των ακόλουθων στοιχείων:

α)αν η οικεία πρώτη ύλη εξορύσσεται, υποβάλλεται σε επεξεργασία ή ανακυκλώνεται·

β)της δυναμικότητας των οικονομικών φορέων κατά μήκος της αλυσίδας αξίας, καθώς και της διάρθρωσης της αγοράς·

γ)των παραγόντων οι οποίοι ενδέχεται να επηρεάσουν τον εφοδιασμό, συμπεριλαμβανομένων, ενδεικτικά, της γεωπολιτικής κατάστασης, της εφοδιαστικής, του ενεργειακού εφοδιασμού, του εργατικού δυναμικού ή φυσικών καταστροφών·

δ)της διαθεσιμότητας εναλλακτικών πηγών εφοδιασμού και υποκατάστατων·

ε)των χρηστών των σχετικών πρώτων υλών κατά μήκος της αλυσίδας αξίας και του μεριδίου τους στη ζήτηση, με ιδιαίτερη προσοχή στην παραγωγή τεχνολογιών που είναι σημαντικές για την πράσινη και την ψηφιακή μετάβαση, καθώς και για τις εφαρμογές στους τομείς της άμυνας και του διαστήματος.

4.Η Επιτροπή δημοσιοποιεί σε ιστότοπο με ελεύθερη και δωρεάν πρόσβαση και επικαιροποιεί ανά τακτά χρονικά διαστήματα πίνακα δεικτών παρακολούθησης, ο οποίος περιέχει τουλάχιστον τα εξής:

α)τις διαθέσιμες πληροφορίες σχετικά με την εξέλιξη των παραμέτρων που αναφέρονται στην παράγραφο 1·

β)υπολογισμό του κινδύνου εφοδιασμού με κρίσιμες πρώτες ύλες υπό το πρίσμα των πληροφοριών που αναφέρονται στο στοιχείο α)·

γ)τα αποτελέσματα των προσομοιώσεων ακραίων καταστάσεων που αναφέρονται στην παράγραφο 3·

δ)κατά περίπτωση, υποβολή πρότασης κατάλληλων στρατηγικών μετριασμού για τη μείωση του κινδύνου εφοδιασμού.

5.Σε περίπτωση που, βάσει των πληροφοριών που συλλέγονται σύμφωνα με τις παραγράφους 1, 2 και 3, η Επιτροπή θεωρεί ότι υπάρχει σαφής ένδειξη του κινδύνου διαταραχής του εφοδιασμού, ειδοποιεί τα κράτη μέλη, το συμβούλιο και τα όργανα διακυβέρνησης της Ένωσης για την ενεργοποίηση μηχανισμών επαγρύπνησης σε καταστάσεις κρίσης ή διαχείρισης κρίσεων, το πεδίο εφαρμογής των οποίων καλύπτει σχετικές κρίσιμες πρώτες ύλες ή πρώτες ύλες στρατηγικής σημασίας. 

Άρθρο 20

Υποχρεώσεις παροχής πληροφοριών για την παρακολούθηση

1.Τα κράτη μέλη, στο πλαίσιο της έκθεσης που αναφέρεται στο άρθρο 43, παρέχουν στην Επιτροπή πληροφορίες σχετικά με οποιοδήποτε νέο ή υφιστάμενο έργο πρώτων υλών στο έδαφός τους που σχετίζεται με το άρθρο 19 παράγραφος 1 στοιχείο δ), συμπεριλαμβανομένης της ταξινόμησης νέων έργων σύμφωνα με το πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών για την ταξινόμηση των πόρων.

2.Τα κράτη μέλη προσδιορίζουν τους βασικούς φορείς της αγοράς κατά μήκος της αλυσίδας αξίας κρίσιμων πρώτων υλών που είναι εγκατεστημένοι στο έδαφός τους και:

α)παρακολουθούν τις δραστηριότητές τους μέσω τακτικών και αναλογικών ερευνών, με σκοπό τη συλλογή των πληροφοριών που απαιτούνται για τα καθήκοντα παρακολούθησης που αναφέρονται στο άρθρο 19·

β)στο πλαίσιο της έκθεσης που αναφέρεται στο άρθρο 43, παρέχουν πληροφορίες σχετικά με τα αποτελέσματα των εν λόγω ερευνών·

γ)κοινοποιούν χωρίς καθυστέρηση στην Επιτροπή σημαντικά γεγονότα που ενδέχεται να παρακωλύσουν τις τακτικές εργασίες των δραστηριοτήτων των βασικών φορέων της αγοράς.

3.Τα κράτη μέλη διαβιβάζουν τα δεδομένα που έχουν συλλεχθεί σύμφωνα με την παράγραφο 2 στοιχεία α) και β) του παρόντος άρθρου στις εθνικές στατιστικές αρχές και στην Eurostat για τους σκοπούς της κατάρτισης στατιστικών σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 223/2009 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου. Τα κράτη μέλη ορίζουν την εθνική αρχή που είναι υπεύθυνη για τη διαβίβαση των δεδομένων στις εθνικές στατιστικές υπηρεσίες και στην Eurostat.

 
Άρθρο 21

Υποβολή εκθέσεων σχετικά με τα στρατηγικά αποθέματα

1.Τα κράτη μέλη, στο πλαίσιο της έκθεσης που αναφέρεται στο άρθρο 43, υποβάλλουν στην Επιτροπή πληροφορίες σχετικά με την κατάσταση των στρατηγικών τους αποθεμάτων όσον αφορά τις πρώτες ύλες στρατηγικής σημασίας. 

2.Οι πληροφορίες που αναφέρονται στην παράγραφο 1 καλύπτουν τα αποθέματα που διατηρούν όλες οι δημόσιες αρχές, οι εταιρείες κρατικής ιδιοκτησίας ή οι οικονομικοί φορείς, στους οποίους ένα κράτος μέλος αναθέτει καθήκοντα αύξησης στρατηγικών αποθεμάτων εξ ονόματός του, και περιλαμβάνουν, τουλάχιστον, περιγραφή:

α)του επιπέδου των διαθέσιμων αποθεμάτων για κάθε πρώτη ύλη στρατηγικής σημασίας, το οποίο μετράται σε τόνους και ως ποσοστό της ετήσιας εθνικής κατανάλωσης των σχετικών πρώτων υλών, καθώς και της χημικής μορφής και της καθαρότητας των αποθηκευμένων πρώτων υλών·

β)της εξέλιξης του επιπέδου των διαθέσιμων αποθεμάτων για κάθε πρώτη ύλη στρατηγικής σημασίας κατά την προηγούμενη πενταετία·

γ)τυχόν κανόνων ή διαδικασιών που ισχύουν για την αποδέσμευση, την κατανομή και τη διανομή των στρατηγικών αποθεμάτων.

3.Η έκθεση μπορεί επίσης να περιλαμβάνει πληροφορίες για στρατηγικά αποθέματα κρίσιμων και άλλων πρώτων υλών.

Άρθρο 22

Συντονισμός των στρατηγικών αποθεμάτων

1.Έως την/τις [Υπηρεσία Εκδόσεων: να προστεθεί η σχετική ημερομηνία: δύο έτη μετά την ημερομηνία έναρξης ισχύος του παρόντος κανονισμού] και στη συνέχεια ανά διετία, η Επιτροπή κοινοποιεί στο συμβούλιο, με βάση τις πληροφορίες που λαμβάνει σύμφωνα με το άρθρο 21 παράγραφος 1, τα εξής:

α)σχέδιο δείκτη αναφοράς για τη δήλωση ασφαλούς επιπέδου ενωσιακών αποθεμάτων για κάθε πρώτη ύλη στρατηγικής σημασίας, όπως ορίζεται σύμφωνα με την παράγραφο 2·

β)σύγκριση μεταξύ, αφενός, του συνολικού επιπέδου των ενωσιακών αποθεμάτων για κάθε πρώτη ύλη στρατηγικής σημασίας και, αφετέρου, του σχεδίου δείκτη αναφοράς που αναφέρεται στο στοιχείο α)·

γ)πληροφορίες σχετικά με τη δυνητική διασυνοριακή προσβασιμότητα στρατηγικών αποθεμάτων, υπό το πρίσμα των κανόνων ή των διαδικασιών για την αποδέσμευση, την κατανομή και τη διανομή τους.

2.Η Επιτροπή, λαμβάνοντας υπόψη τις απόψεις του συμβουλίου, εγκρίνει δείκτη αναφοράς για τη δήλωση ασφαλούς επιπέδου ενωσιακών αποθεμάτων πρώτων υλών στρατηγικής σημασίας, ο οποίος:

α)εκφράζεται ως το ποσό που απαιτείται για την κάλυψη ορισμένου αριθμού ημερών μέσων ημερήσιων καθαρών εισαγωγών σε περίπτωση διαταραχής του εφοδιασμού, που υπολογίζεται με βάση την ποσότητα των εισαγωγών κατά το προηγούμενο ημερολογιακό έτος·

β)λαμβάνει υπόψη τα αποθέματα που διατηρούνται από ιδιωτικούς φορείς εκμετάλλευσης, στον βαθμό που υπάρχουν διαθέσιμες πληροφορίες σχετικά με τα εν λόγω αποθέματα·

γ)είναι ανάλογος προς τον κίνδυνο εφοδιασμού και την οικονομική σημασία που συνδέεται με τη σχετική πρώτη ύλη στρατηγικής σημασίας.

3.Η Επιτροπή, λαμβάνοντας υπόψη τις απόψεις του συμβουλίου, δύναται να απευθύνει στα κράτη μέλη γνώμες: 

α)για την αύξηση του επιπέδου των στρατηγικών αποθεμάτων, λαμβάνοντας υπόψη τη σύγκριση που αναφέρεται στην παράγραφο 1 στοιχείο β), τη σχετική διανομή των υφιστάμενων αποθεμάτων μεταξύ των κρατών μελών και την κατανάλωση πρώτων υλών στρατηγικής σημασίας από τους οικονομικούς φορείς στα αντίστοιχα εδάφη των κρατών μελών·

β)για την τροποποίηση ή τον συντονισμό των κανόνων ή των διαδικασιών όσον αφορά την αποδέσμευση, την κατανομή και τη διανομή στρατηγικών αποθεμάτων, με σκοπό τη βελτίωση της δυνητικής διασυνοριακής προσβασιμότητας, ειδικότερα όταν αυτό είναι αναγκαίο για την παραγωγή στρατηγικών τεχνολογιών.

4.Κατά την κατάρτιση των γνωμών που αναφέρονται στην παράγραφο 3, το συμβούλιο δίνει ιδιαίτερη βαρύτητα στην ανάγκη διατήρησης κινήτρων για τους ιδιωτικούς φορείς εκμετάλλευσης, οι οποίοι βασίζονται σε πρώτες ύλες στρατηγικής σημασίας ως εισροές, για τη δημιουργία των δικών τους αποθεμάτων ή για τη λήψη άλλων μέτρων διαχείρισης της έκθεσής τους σε κινδύνους εφοδιασμού.

5.Στο πλαίσιο της έκθεσης που αναφέρεται στο άρθρο 43, τα κράτη μέλη παρέχουν πληροφορίες σχετικά με το αν και με ποιον τρόπο έχουν θέσει σε εφαρμογή ή προτίθενται να θέσουν σε εφαρμογή τις γνώμες που αναφέρονται στην παράγραφο 3.

6.Ενόψει της συμμετοχής δύο τουλάχιστον κρατών μελών σε διεθνή ή πολυμερή φόρουμ στους τομείς των στρατηγικών αποθεμάτων για τις πρώτες ύλες στρατηγικής σημασίας, η Επιτροπή εξασφαλίζει εκ των προτέρων τον συντονισμό είτε μεταξύ των οικείων κρατών μελών και της Επιτροπής είτε μέσω ειδικής συνεδρίασης του συμβουλίου.

7.Τα δεδομένα που συλλέγονται σχετικά με τα διαθέσιμα ενωσιακά αποθέματα παρέχονται από την Επιτροπή στα όργανα διακυβέρνησης της Ένωσης που είναι αρμόδια για τους μηχανισμούς επαγρύπνησης σε καταστάσεις κρίσης ή διαχείρισης κρίσεων που καλύπτουν σχετικές πρώτες ύλες στρατηγικής σημασίας. 

Άρθρο 23

Ετοιμότητα των εταιρειών όσον αφορά την αντιμετώπιση κινδύνων 

1.Τα κράτη μέλη εντοπίζουν τις μεγάλες εταιρείες που παράγουν στρατηγικές τεχνολογίες με τη χρήση πρώτων υλών στρατηγικής σημασίας στο έδαφός τους. 

Στις στρατηγικές τεχνολογίες που αναφέρονται στο πρώτο εδάφιο περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, μπαταρίες για την αποθήκευση ενέργειας και την ηλεκτροκίνηση, εξοπλισμός για την παραγωγή και τη χρήση υδρογόνου, εξοπλισμός για την παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, κινητήρες έλξης, αντλίες θερμότητας, διαβίβαση και αποθήκευση δεδομένων, κινητές ηλεκτρονικές συσκευές, εξοπλισμός για την παραγωγή προσθέτων, ρομποτική, μη επανδρωμένα αεροσκάφη, εκτοξευτές πυραύλων, δορυφόροι και προηγμένα μικροκυκλώματα.

2.Οι μεγάλες εταιρείες που εντοπίζονται από τα κράτη μέλη σύμφωνα με την παράγραφο 1 διενεργούν, ανά διετία, έλεγχο της αλυσίδας εφοδιασμού τους, ο οποίος περιλαμβάνει:

α)χαρτογράφηση του τόπου εξόρυξης, επεξεργασίας ή ανακύκλωσης των πρώτων υλών στρατηγικής σημασίας που χρησιμοποιούνται·

β)προσομοίωση ακραίων καταστάσεων της αλυσίδας εφοδιασμού πρώτων υλών στρατηγικής σημασίας, η οποία συνίσταται σε αξιολόγηση των τρωτών σημείων της έναντι διαταραχών του εφοδιασμού, με εκτίμηση του αντικτύπου των διαφόρων σεναρίων που ενδέχεται να προκαλέσουν διαταραχές αυτού του είδους, καθώς και των δυνητικών επιπτώσεών τους, λαμβανομένων υπόψη τουλάχιστον των στοιχείων που απαριθμούνται στο άρθρο 19 παράγραφος 3.

3.Οι εταιρείες που αναφέρονται στην παράγραφο 1 υποβάλλουν στο διοικητικό τους συμβούλιο έκθεση η οποία περιέχει τα αποτελέσματα του ελέγχου που αναφέρεται στην παράγραφο 2.

Άρθρο 24

Από κοινού αγορές

1.Η Επιτροπή δημιουργεί και θέτει σε λειτουργία σύστημα συγκέντρωσης της ζήτησης των ενδιαφερόμενων επιχειρήσεων που καταναλώνουν πρώτες ύλες στρατηγικής σημασίας και είναι εγκατεστημένες στην Ένωση, καθώς και στις αρχές των κρατών μελών που είναι αρμόδιες για τα στρατηγικά αποθέματα, και ζητεί προσφορές από προμηθευτές για την κάλυψη αυτής της συνολικής ζήτησης. Στην περίπτωση αυτήν καλύπτονται τόσο οι μη επεξεργασμένες όσο και οι επεξεργασμένες πρώτες ύλες στρατηγικής σημασίας.

2.Κατά τη δημιουργία και τη λειτουργία του συστήματος που αναφέρεται στην παράγραφο 1, η Επιτροπή:

α)επιλέγει για ποιες πρώτες ύλες στρατηγικής σημασίας, σε ποιο στάδιο επεξεργασίας, μπορεί να χρησιμοποιηθεί το σύστημα, λαμβάνοντας υπόψη τον σχετικό κίνδυνο εφοδιασμού διαφόρων πρώτων υλών στρατηγικής σημασίας και την ανάγκη αύξησης των στρατηγικών αποθεμάτων για τις εν λόγω πρώτες ύλες βάσει των πληροφοριών που συλλέγονται σύμφωνα με τα άρθρα 21 και 22·

β)καθορίζει ελάχιστες ποσότητες της ζητούμενης πρώτης ύλης για τη συμμετοχή στο σύστημα, λαμβάνοντας υπόψη τον αναμενόμενο αριθμό των ενδιαφερόμενων συμμετεχόντων και την ανάγκη εξασφάλισης διαχειρίσιμου αριθμού συμμετεχόντων.

3.Η συμμετοχή στο σύστημα που αναφέρεται στην παράγραφο 1 είναι διαφανής και ανοικτή σε όλες τις ενδιαφερόμενες επιχειρήσεις που είναι εγκατεστημένες στην Ένωση, καθώς και στις αρχές των κρατών μελών. Η συμμετοχή κρατών μελών ή εθνικών οντοτήτων που εμπίπτουν στις διατάξεις της οδηγίας 2014/24/ΕΕ ή της οδηγίας 2014/25/ΕΕ για τις διαδικασίες σύναψης συμβάσεων είναι δυνατή μόνο στις περιπτώσεις στις οποίες η συμμετοχή αυτή είναι συμβατή με τις εν λόγω οδηγίες.

4.Οι επιχειρήσεις της Ένωσης και οι αρχές των κρατών μελών που συμμετέχουν στο σύστημα που αναφέρεται στην παράγραφο 1 δύνανται, σε διαφανή βάση, να διαπραγματεύονται από κοινού την αγορά, συμπεριλαμβανομένων των τιμών ή άλλων όρων και προϋποθέσεων της συμφωνίας αγορών, ή να χρησιμοποιούν από κοινού αγορές για την επίτευξη καλύτερων όρων με τους προμηθευτές τους ή για την πρόληψη ελλείψεων. Οι συμμετέχουσες επιχειρήσεις της Ένωσης και οι συμμετέχουσες αρχές των κρατών μελών συμμορφώνονται με το ενωσιακό δίκαιο, συμπεριλαμβανομένου του ενωσιακού δικαίου του ανταγωνισμού.

5.Οι οντότητες εξαιρούνται από τη συμμετοχή τους ως προμηθευτών, στη συγκέντρωση της ζήτησης και στις από κοινού αγορές, ή ως παρόχων υπηρεσιών εάν:

α)αποτελούν αντικείμενο περιοριστικών μέτρων της Ένωσης που θεσπίζονται σύμφωνα με το άρθρο 215 της ΣΛΕΕ·

β)ανήκουν ή ελέγχονται άμεσα ή έμμεσα ή ενεργούν για λογαριασμό ή υπό την καθοδήγηση φυσικών ή νομικών προσώπων, οντοτήτων ή φορέων που αποτελούν αντικείμενο των εν λόγω περιοριστικών μέτρων της Ένωσης.

6.Κατά παρέκκλιση από το άρθρο 176 του κανονισμού (EΕ, Ευρατόμ) 2018/1046, η Επιτροπή μπορεί, μέσω διαδικασίας σύναψης συμβάσεων δυνάμει του κανονισμού (ΕΕ, Ευρατόμ) 2018/1046, να συνάπτει συμβάσεις για τις αναγκαίες υπηρεσίες οντότητας εγκατεστημένης στην Ένωση, η οποία ενεργεί ως πάροχος υπηρεσιών για τη δημιουργία και τη λειτουργία του συστήματος που αναφέρεται στην παράγραφο 1. Ο πάροχος υπηρεσιών που επιλέγεται δεν έχει καμία σύγκρουση συμφερόντων.

7.Η Επιτροπή ορίζει στη σύμβαση παροχής υπηρεσιών τα καθήκοντα που πρέπει να εκτελεί ο πάροχος υπηρεσιών, συμπεριλαμβανομένης της κατανομής της ζήτησης, της κατανομής των δικαιωμάτων πρόσβασης για τον εφοδιασμό, της καταχώρισης και της επαλήθευσης όλων των συμμετεχόντων, της δημοσίευσης και της υποβολής εκθέσεων όσον αφορά τις δραστηριότητες, καθώς και τυχόν άλλων καθηκόντων που είναι αναγκαία για τη δημιουργία και τη λειτουργία του συστήματος. Η σύμβαση παροχής υπηρεσιών περιλαμβάνει επίσης τις πρακτικές λεπτομέρειες της λειτουργίας του παρόχου υπηρεσιών, συμπεριλαμβανομένων της χρήσης του εργαλείου ΤΠ, των μέτρων ασφάλειας, του νομίσματος ή των νομισμάτων, του καθεστώτος πληρωμών και των υποχρεώσεων.

8.Η σύμβαση παροχής υπηρεσιών με τον πάροχο υπηρεσιών επιφυλάσσει στην Επιτροπή το δικαίωμα να τον παρακολουθεί και να τον ελέγχει. Για τον σκοπό αυτόν, η Επιτροπή έχει πλήρη πρόσβαση στις πληροφορίες που κατέχει ο πάροχος υπηρεσιών σε σχέση με τη σύμβαση. Όλοι οι εξυπηρετητές και οι πληροφορίες βρίσκονται και αποθηκεύονται σε φυσική μορφή στο έδαφος της Ένωσης.

9.Η σύμβαση παροχής υπηρεσιών με τον επιλεγμένο πάροχο υπηρεσιών καθορίζει την κυριότητα των πληροφοριών που λαμβάνει ο πάροχος υπηρεσιών και προβλέπει την πιθανή διαβίβαση των εν λόγω πληροφοριών στην Επιτροπή κατά τη διακοπή ή τη λήξη της σύμβασης παροχής υπηρεσιών.

Κεφάλαιο 5
Βιωσιμότητα

Τμήμα 1
Κυκλικότητα

Άρθρο 25

Εθνικά μέτρα για την κυκλικότητα

1.Έως την/τις [Υπηρεσία Εκδόσεων: να προστεθεί η σχετική ημερομηνία: τρία έτη μετά την ημερομηνία έναρξης ισχύος του παρόντος κανονισμού], κάθε κράτος μέλος θεσπίζει και εφαρμόζει εθνικά προγράμματα τα οποία περιλαμβάνουν μέτρα που αποσκοπούν στα εξής:

α)αύξηση της συλλογής αποβλήτων με υψηλές δυνατότητες ανάκτησης κρίσιμων πρώτων υλών και διασφάλιση της εισαγωγής τους στο κατάλληλο σύστημα ανακύκλωσης, με σκοπό τη μεγιστοποίηση της διαθεσιμότητας και της ποιότητας των ανακυκλώσιμων υλικών ως εισροών σε εγκαταστάσεις ανακύκλωσης κρίσιμων πρώτων υλών·

β)αύξηση της επαναχρησιμοποίησης προϊόντων και κατασκευαστικών στοιχείων με υψηλές δυνατότητες ανάκτησης κρίσιμων πρώτων υλών·

γ)αύξηση της χρήσης δευτερογενών κρίσιμων πρώτων υλών στην παραγωγή, λαμβάνοντας υπόψη μεταξύ άλλων, κατά περίπτωση, το ανακυκλωμένο περιεχόμενο στα κριτήρια ανάθεσης που σχετίζονται με τις δημόσιες συμβάσεις·

δ)αύξηση της τεχνολογικής ωριμότητας των τεχνολογιών ανακύκλωσης κρίσιμων πρώτων υλών και προώθηση της αποδοτικότητας των υλών και της υποκατάστασης των κρίσιμων πρώτων υλών σε εφαρμογές, τουλάχιστον με τη συμπερίληψη υποστηρικτικών δράσεων στο πλαίσιο εθνικών προγραμμάτων έρευνας και καινοτομίας·

ε)μέριμνα ώστε ότι το εργατικό δυναμικό τους να διαθέτει τις δεξιότητες που απαιτούνται για τη στήριξη της κυκλικότητας της αλυσίδας αξίας των κρίσιμων πρώτων υλών.

2.Τα προγράμματα που αναφέρονται στην παράγραφο 1 καλύπτουν ειδικότερα τα προϊόντα και τα απόβλητα που δεν υπόκεινται σε καμία ειδική απαίτηση συλλογής, επεξεργασίας, ανακύκλωσης ή επαναχρησιμοποίησης βάσει της νομοθεσίας της Ένωσης. Για άλλα προϊόντα και απόβλητα, τα μέτρα εφαρμόζονται σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία της Ένωσης.

Όσον αφορά την παράγραφο 1 στοιχεία α) και β), τα προγράμματα που αναφέρονται στην εν λόγω παράγραφο μπορούν να περιλαμβάνουν, με την επιφύλαξη των άρθρων 107 και 108 της ΣΛΕΕ, τη θέσπιση οικονομικών κινήτρων, όπως εκπτώσεις, χρηματικές ανταμοιβές ή συστήματα παρακράτησης ποσού έναντι επιστροφής, με σκοπό την ενθάρρυνση της επαναχρησιμοποίησης προϊόντων με υψηλές δυνατότητες ανάκτησης κρίσιμων πρώτων υλών και της συλλογής αποβλήτων από τα εν λόγω προϊόντα.

3.Έως την/τις [Υπηρεσία Εκδόσεων: να προστεθεί η σχετική ημερομηνία: τέσσερα έτη μετά την ημερομηνία έναρξης ισχύος του παρόντος κανονισμού], κάθε κράτος μέλος θεσπίζει και εφαρμόζει μέτρα για την προώθηση της ανάκτησης κρίσιμων πρώτων υλών από εξορυκτικά απόβλητα, ειδικότερα από κλειστές εγκαταστάσεις αποβλήτων που προσδιορίζονται στη βάση δεδομένων που δημιουργήθηκε σύμφωνα με το άρθρο 26 ως περιέχουσα δυνητικά οικονομικώς ανακτήσιμες κρίσιμες πρώτες ύλες. 

4.Τα εθνικά μέτρα που αναφέρονται στις παραγράφους 1 και 2 σχεδιάζονται κατά τρόπον ώστε να αποφεύγονται εμπόδια στο εμπόριο και στρεβλώσεις του ανταγωνισμού σύμφωνα με τη ΣΛΕΕ.

5.Κατά την υποβολή στην Επιτροπή των δεδομένων σχετικά με τις ποσότητες των αποβλήτων ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού που ανακυκλώνονται, σύμφωνα με το άρθρο 16 παράγραφος 6 της οδηγίας 2012/19/ΕΕ σχετικά με τα απόβλητα ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού, τα κράτη μέλη προσδιορίζουν χωριστά και αναφέρουν τις ποσότητες των κατασκευαστικών στοιχείων που περιέχουν τις σχετικές ποσότητες κρίσιμων πρώτων υλών που έχουν αφαιρεθεί από τον εν λόγω εξοπλισμό, καθώς και τις ποσότητες κρίσιμων πρώτων υλών που ανακτώνται από τα απόβλητα ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού. Η Επιτροπή εκδίδει εκτελεστικές πράξεις για τον καθορισμό του μορφοτύπου και των λεπτομερειών των εν λόγω εκθέσεων. Οι εν λόγω εκτελεστικές πράξεις εκδίδονται σύμφωνα με τη διαδικασία εξέτασης που αναφέρεται στο άρθρο 37 παράγραφος 3. Η πρώτη περίοδος αναφοράς καλύπτει το πρώτο πλήρες ημερολογιακό έτος μετά την έκδοση των εν λόγω εκτελεστικών πράξεων.

6.Στο πλαίσιο της έκθεσης που αναφέρεται στο άρθρο 43, τα κράτη μέλη παρέχουν πληροφορίες σχετικά με την έγκριση των εθνικών προγραμμάτων που αναφέρονται στην παράγραφο 1, καθώς και σχετικά με την πρόοδο της εφαρμογής των μέτρων που λαμβάνονται σύμφωνα με τις παραγράφους 1 και 2.

7.Η Επιτροπή εκδίδει εκτελεστικές πράξεις για τον καθορισμό καταλόγου προϊόντων, κατασκευαστικών στοιχείων και ροών αποβλήτων που θεωρείται ότι διαθέτουν τουλάχιστον υψηλές δυνατότητες ανάκτησης κρίσιμων πρώτων υλών κατά την έννοια της παραγράφου 1 στοιχεία α) και β).

Κατά την κατάρτιση του καταλόγου αυτού, η Επιτροπή λαμβάνει υπόψη:

α)τη συνολική ποσότητα κρίσιμων πρώτων υλών που ανακτώνται από τα εν λόγω προϊόντα, κατασκευαστικά στοιχεία και ροές αποβλήτων·

β)τον βαθμό στον οποίο τα εν λόγω προϊόντα, κατασκευαστικά στοιχεία και ροές αποβλήτων καλύπτονται από τη νομοθεσία της Ένωσης·

γ)νομοθετικά κενά·

δ)ιδιαίτερες προκλήσεις που επηρεάζουν τη συλλογή και την επεξεργασία των αποβλήτων·

ε)τα υφιστάμενα συστήματα συλλογής και επεξεργασίας αποβλήτων που εφαρμόζονται σε αυτά.

Οι εκτελεστικές πράξεις που αναφέρονται στο πρώτο εδάφιο εκδίδονται σύμφωνα με τη διαδικασία εξέτασης που αναφέρεται στο άρθρο 37 παράγραφος 3.

Άρθρο 26

Ανάκτηση κρίσιμων πρώτων υλών από εξορυκτικά απόβλητα

1.Οι φορείς εκμετάλλευσης που υποχρεούνται να υποβάλλουν σχέδια διαχείρισης αποβλήτων σύμφωνα με το άρθρο 5 της οδηγίας 2006/21/ΕΚ υποβάλλουν στην αρμόδια αρχή, όπως ορίζεται στο άρθρο 3 της οδηγίας 2006/21/ΕΚ, προκαταρκτική μελέτη οικονομικής αξιολόγησης σχετικά με τη δυνητική ανάκτηση κρίσιμων πρώτων υλών από:

α)τα εξορυκτικά απόβλητα που αποθηκεύονται στην εγκατάσταση· και

β)τα παραγόμενα εξορυκτικά απόβλητα ή, εάν θεωρείται αποτελεσματικότερο, από τον όγκο των εξορυσσόμενων υλικών προτού αυτά καταστούν απόβλητα.

2.Η μελέτη που αναφέρεται στην παράγραφο 1 περιλαμβάνει τουλάχιστον εκτίμηση των ποσοτήτων και των συγκεντρώσεων κρίσιμων πρώτων υλών που περιέχονται στα εξορυκτικά απόβλητα και στον όγκο των εξορυσσόμενων αποβλήτων, καθώς και εκτίμηση της τεχνικής και οικονομικής δυνατότητας ανάκτησής τους. 

3.Οι φορείς εκμετάλλευσης υφιστάμενων εγκαταστάσεων αποβλήτων υποβάλλουν τη μελέτη που αναφέρεται στην παράγραφο 1 στην αρμόδια αρχή, όπως ορίζεται στο άρθρο 3 της οδηγίας 2006/21/ΕΚ, έως την/τις [Υπηρεσία Εκδόσεων: να προστεθεί η σχετική ημερομηνία: τρία έτη μετά την ημερομηνία έναρξης ισχύος του παρόντος κανονισμού]. Οι φορείς εκμετάλλευσης νέων εγκαταστάσεων αποβλήτων υποβάλλουν την εν λόγω μελέτη στην αρμόδια αρχή κατά την υποβολή των σχεδίων διαχείρισης αποβλήτων σύμφωνα με το άρθρο 5 της οδηγίας 2006/21/ΕΚ.

4.Τα κράτη μέλη δημιουργούν βάση δεδομένων με όλες τις κλειστές εγκαταστάσεις αποβλήτων, συμπεριλαμβανομένων των εγκαταλελειμμένων εγκαταστάσεων αποβλήτων, που βρίσκονται στο έδαφός τους. Η εν λόγω βάση δεδομένων περιέχει πληροφορίες σχετικά με:

α)την τοποθεσία, την έκταση και τον όγκο των αποβλήτων της εγκατάστασης αποβλήτων·

β)τον φορέα εκμετάλλευσης ή τον πρώην φορέα εκμετάλλευσης της εγκατάστασης αποβλήτων και, κατά περίπτωση, τον νόμιμο διάδοχό του·

γ)τις κατά προσέγγιση ποσότητες και συγκεντρώσεις όλων των πρώτων υλών που περιέχονται στα εξορυκτικά απόβλητα και, εάν υπάρχουν, στο αρχικό ορυκτό κοίτασμα, σύμφωνα με την παράγραφο 6 του παρόντος άρθρου·

δ)τυχόν πρόσθετες πληροφορίες που θεωρούνται σημαντικές από το κράτος μέλος για να καταστεί δυνατή η ανάκτηση κρίσιμων πρώτων υλών από εγκατάσταση αποβλήτων.

5.Η βάση δεδομένων που αναφέρεται στην παράγραφο 4 δημιουργείται έως την/τις [Υπηρεσία Εκδόσεων: να προστεθεί η σχετική ημερομηνία: ένα έτος μετά την ημερομηνία έναρξης ισχύος του παρόντος κανονισμού], και όλες οι πληροφορίες συμπληρώνονται έως την/τις [Υπηρεσία Εκδόσεων: να προστεθεί η σχετική ημερομηνία: τρία έτη μετά την ημερομηνία έναρξης ισχύος του παρόντος κανονισμού]. Διατίθεται σε δημόσια προσβάσιμη και ψηφιακή μορφή και επικαιροποιείται τουλάχιστον ανά διετία, ώστε να ενσωματώνονται πρόσθετες διαθέσιμες πληροφορίες και εγκαταστάσεις που έχουν κλείσει ή έχουν ταυτοποιηθεί προσφάτως.

6.Για την παροχή των πληροφοριών που αναφέρονται στην παράγραφο 4 στοιχείο γ), τα κράτη μέλη αναλαμβάνουν τουλάχιστον τις ακόλουθες δραστηριότητες:

α)για όλες τις κλειστές εγκαταστάσεις αποβλήτων, τα κράτη μέλη επανεξετάζουν διεξοδικά τους διαθέσιμους φακέλους αδειοδότησης έως την/τις [Υπηρεσία Εκδόσεων: να προστεθεί η σχετική ημερομηνία: ένα έτος μετά την ημερομηνία έναρξης ισχύος του παρόντος κανονισμού]·

β)για τις εν λόγω εγκαταστάσεις αποβλήτων όπου οι διαθέσιμες πληροφορίες δεν αποκλείουν εκ των προτέρων την παρουσία δυνητικά οικονομικώς ανακτήσιμων ποσοτήτων κρίσιμων πρώτων υλών, τα κράτη μέλη προβαίνουν, επιπλέον, έως την/τις [Υπηρεσία Εκδόσεων: να προστεθεί η σχετική ημερομηνία: δύο έτη μετά την ημερομηνία έναρξης ισχύος του παρόντος κανονισμού], σε αντιπροσωπευτική γεωχημική δειγματοληψία·

γ)για τις εν λόγω εγκαταστάσεις αποβλήτων, στις οποίες οι δραστηριότητες που περιγράφονται στα στοιχεία α) και β) της παρούσας παραγράφου υποδεικνύουν δυνητικά οικονομικώς ανακτήσιμες ποσότητες κρίσιμων πρώτων υλών, τα κράτη μέλη διενεργούν, επιπλέον, έως την/τις [Υπηρεσία Εκδόσεων: να προστεθεί η σχετική ημερομηνία: τρία έτη μετά την ημερομηνία έναρξης ισχύος του παρόντος κανονισμού], λεπτομερέστερη ανάλυση που περιλαμβάνει βασική καταγραφή ή ισοδύναμες τεχνικές, εάν αυτό είναι περιβαλλοντικώς ορθό σύμφωνα με τις εφαρμοστέες περιβαλλοντικές απαιτήσεις σε επίπεδο Ένωσης και με τις απαιτήσεις της οδηγίας 2006/21/ΕΚ, κατά περίπτωση.

7.Οι δραστηριότητες που περιγράφονται στην παράγραφο 6 ασκούνται εντός των ορίων των εθνικών νομικών συστημάτων που αφορούν τα δικαιώματα ιδιοκτησίας, την κυριότητα γης, τους ορυκτούς πόρους και τα απόβλητα, καθώς και οποιωνδήποτε άλλων σχετικών διατάξεων. Όταν οι παράγοντες αυτοί παρεμποδίζουν τις δραστηριότητες, οι αρχές των κρατών μελών επιδιώκουν τη συνεργασία του φορέα εκμετάλλευσης ή του ιδιοκτήτη της εγκατάστασης αποβλήτων. Τα αποτελέσματα των δραστηριοτήτων που περιγράφονται στην παράγραφο 6 καθίστανται προσβάσιμα ως μέρος της βάσης δεδομένων. Όταν είναι εφικτό, τα κράτη μέλη περιλαμβάνουν στη βάση δεδομένων ταξινόμηση των κλειστών χώρων εξορυκτικών αποβλήτων σύμφωνα με το πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών για την ταξινόμηση των πόρων.

Άρθρο 27

Ανακυκλωσιμότητα των μόνιμων μαγνητών

1.Από την/τις [Υπηρεσία Εκδόσεων: να προστεθεί η σχετική ημερομηνία: τρία έτη μετά την ημερομηνία έναρξης ισχύος του παρόντος κανονισμού], κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο που θέτει σε κυκλοφορία στην αγορά συσκευές απεικόνισης μαγνητικού συντονισμού, γεννήτριες αιολικής ενέργειας, βιομηχανικά ρομπότ, μηχανοκίνητα οχήματα, ελαφρά μέσα μεταφοράς, μονάδες παραγωγής ψύξης, αντλίες θερμότητας, ηλεκτρικούς κινητήρες, συμπεριλαμβανομένων των περιπτώσεων στις οποίες είναι ενσωματωμένα σε άλλα προϊόντα, αυτόματα πλυντήρια ρούχων, στεγνωτήρια ρούχων, φούρνοι μικροκυμάτων, ηλεκτρικές σκούπες ή πλυντήρια πιάτων διασφαλίζει ότι τα εν λόγω προϊόντα φέρουν ευδιάκριτη, ευανάγνωστη και ανεξίτηλη ετικέτα, στην οποία αναγράφεται:

α)αν τα προϊόντα αυτά περιλαμβάνουν έναν ή περισσότερους μόνιμους μαγνήτες·

β)αν το προϊόν περιλαμβάνει έναν ή περισσότερους μόνιμους μαγνήτες, ανεξάρτητα από το αν οι εν λόγω μαγνήτες ανήκουν σε έναν από τους ακόλουθους τύπους:

i) νεοδύμιο-σίδηρος-βόριο·

ii) σαμάριο-κοβάλτιο·

iii) αλουμίνιο-νικέλιο-κοβάλτιο·

iv) φερίτης.

2.Η Επιτροπή εκδίδει εκτελεστική πράξη για τον καθορισμό του μορφοτύπου για την επισήμανση που αναφέρεται στην παράγραφο 1. Η εν λόγω εκτελεστική πράξη εκδίδεται σύμφωνα με τη διαδικασία εξέτασης στην οποία παραπέμπει το άρθρο 37 παράγραφος 3.

3.Από την/τις [Υπηρεσία Εκδόσεων: να προστεθεί η σχετική ημερομηνία: τρία έτη μετά την ημερομηνία έναρξης ισχύος του παρόντος κανονισμού], κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο που θέτει σε κυκλοφορία στην αγορά τα προϊόντα που αναφέρονται στην παράγραφο 1 και τα οποία περιλαμβάνουν έναν ή περισσότερους μόνιμους μαγνήτες των τύπων που αναφέρονται στην παράγραφο 1 στοιχείο β) σημεία i) έως iii) εξασφαλίζει την παρουσία φορέα δεδομένων επί ή εντός του προϊόντος.

4.Ο φορέας δεδομένων που αναφέρεται στην παράγραφο 3 συνδέεται με μοναδικό αναγνωριστικό κωδικό προϊόντος που παρέχει πρόσβαση στα ακόλουθα:

α)στο όνομα, στην καταχωρισμένη εμπορική επωνυμία ή στο καταχωρισμένο εμπορικό σήμα και στην ταχυδρομική διεύθυνση του υπεύθυνου φυσικού ή νομικού προσώπου και, εάν υπάρχουν, στα ηλεκτρονικά μέσα επικοινωνίας με τα οποία μπορεί κανείς να επικοινωνήσει μαζί του·

β)πληροφορίες σχετικά με το βάρος, τη θέση και τη χημική σύνθεση όλων των μεμονωμένων μόνιμων μαγνητών που περιλαμβάνονται στο προϊόν, καθώς και σχετικά με την παρουσία και τον τύπο των μαγνητικών επιστρώσεων, των κολλών και τυχόν προσθέτων που χρησιμοποιήθηκαν·

γ)πληροφορίες που επιτρέπουν την πρόσβαση και την αφαίρεση όλων των μόνιμων μαγνητών που είναι ενσωματωμένοι στο προϊόν, συμπεριλαμβανομένης τουλάχιστον της ακολουθίας όλων των σταδίων αφαίρεσης, των εργαλείων ή των τεχνολογιών που απαιτούνται για την πρόσβαση και την αφαίρεση του μόνιμου μαγνήτη, με την επιφύλαξη του άρθρου 15 παράγραφος 1 της οδηγίας 2012/19/ΕΕ.

5.Για προϊόντα των οποίων οι ενσωματωμένοι μόνιμοι μαγνήτες περιέχονται αποκλειστικά σε έναν ή περισσότερους ηλεκτρικούς κινητήρες ενσωματωμένους στο προϊόν, οι πληροφορίες που αναφέρονται στην παράγραφο 4 στοιχείο β) μπορούν να αντικατασταθούν από πληροφορίες σχετικά με τη θέση των εν λόγω ηλεκτρικών κινητήρων, ενώ οι πληροφορίες που αναφέρονται στην παράγραφο 4 στοιχείο γ) μπορούν να αντικατασταθούν από πληροφορίες σχετικά με την πρόσβαση και την αφαίρεση των ηλεκτρικών κινητήρων, συμπεριλαμβανομένης τουλάχιστον της αλληλουχίας όλων των σταδίων, εργαλείων ή τεχνολογιών αφαίρεσης που απαιτούνται για την πρόσβαση και την αφαίρεση των ηλεκτρικών κινητήρων.

6.Για τα προϊόντα που αναφέρονται στην παράγραφο 3 για τα οποία απαιτείται διαβατήριο προϊόντος, όπως ορίζεται στον κανονισμό XX/XXXX [κανονισμός για τον οικολογικό σχεδιασμό για βιώσιμα προϊόντα] δυνάμει άλλης ενωσιακής νομοθετικής πράξης, οι πληροφορίες που αναφέρονται στην παράγραφο 4 περιλαμβάνονται στο εν λόγω διαβατήριο προϊόντος.

7.Οι πληροφορίες που αναφέρονται στην παράγραφο 3 είναι πλήρεις, επικαιροποιημένες και ακριβείς και παραμένουν διαθέσιμες για περίοδο τουλάχιστον ίση με τη συνήθη διάρκεια ζωής του προϊόντος συν δέκα έτη, μεταξύ άλλων έπειτα από αφερεγγυότητα, εκκαθάριση ή παύση της δραστηριότητας του υπεύθυνου φυσικού ή νομικού προσώπου στην Ένωση.

Οι πληροφορίες που αναφέρονται στην παράγραφο 4 αναφέρονται στο μοντέλο προϊόντος ή, όταν οι πληροφορίες διαφέρουν μεταξύ μονάδων του ίδιου μοντέλου, σε συγκεκριμένη παρτίδα ή μονάδα. Στις πληροφορίες που αναφέρονται στην παράγραφο 4 έχουν πρόσβαση οι φορείς ανακύκλωσης, οι αρχές εποπτείας της αγοράς και οι τελωνειακές αρχές.

8.Εφαρμόζονται οι διατάξεις του άρθρου 9 παράγραφος 1 στοιχεία γ) και δ) και των άρθρων 10 και 13 του κανονισμού (ΕΕ) …/… [Υπηρεσία Εκδόσεων: να προστεθεί παραπομπή στον οικολογικό σχεδιασμό για βιώσιμα προϊόντα], καθώς και οι αντίστοιχοι ορισμοί του άρθρου 2 του εν λόγω κανονισμού.

Προτού τεθεί σε κυκλοφορία στην αγορά προϊόν που αναφέρεται στην παράγραφο 3, τα φυσικά ή νομικά πρόσωπα διασφαλίζουν ότι ο μοναδικός αναγνωριστικός κωδικός προϊόντος που αναφέρεται στην παράγραφο 4 αναφορτώνεται στο μητρώο που αναφέρεται στο [άρθρο 12 παράγραφος 1] του κανονισμού (ΕΕ) .../... [οικολογικός σχεδιασμός για βιώσιμα προϊόντα].

Για τους σκοπούς του πρώτου και του δεύτερου εδαφίου, οι παραπομπές στην «εφαρμοστέα κατ’ εξουσιοδότηση πράξη που εκδίδεται σύμφωνα με το άρθρο 4» στο άρθρο 10 στοιχείο β) και στις «κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις που εκδίδονται σύμφωνα με το άρθρο 4» στο άρθρο 10 στοιχείο στ) και στο άρθρο 13 παράγραφος 2 του κανονισμού (ΕΕ) 2023/xxx [Υπηρεσία Εκδόσεων: να προστεθεί παραπομπή στον κανονισμό ESPR], νοούνται ως παραπομπές στον παρόντα κανονισμό.

9.Όταν οι απαιτήσεις παροχής πληροφοριών σχετικά με την ανακύκλωση των μόνιμων μαγνητών καθορίζονται σε κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις που εκδίδονται σύμφωνα με το άρθρο 4 του κανονισμού (ΕΕ) XX/XXXX [Υπηρεσία Εκδόσεων: να προστεθεί η σχετική παραπομπή στον κανονισμό για τον οικολογικό σχεδιασμό για βιώσιμα προϊόντα] ή σε άλλη ενωσιακή νομοθεσία εναρμόνισης για οποιοδήποτε από τα προϊόντα που απαριθμούνται στην παράγραφο 1, οι εν λόγω απαιτήσεις εφαρμόζονται σε αντικατάσταση των διατάξεων του παρόντος άρθρου.

10.Τα προϊόντα που έχουν σχεδιαστεί κυρίως για εφαρμογές στους τομείς της άμυνας ή του διαστήματος εξαιρούνται από τις απαιτήσεις του παρόντος άρθρου.

11.Για συσκευές απεικόνισης μαγνητικού συντονισμού, μηχανοκίνητα οχήματα και ελαφρά μέσα μεταφοράς που είναι οχήματα με έγκριση τύπου της κατηγορίας L, οι απαιτήσεις του παρόντος άρθρου εφαρμόζονται από την/τις [Υπηρεσία Εκδόσεων: να προστεθεί η σχετική ημερομηνία: πέντε έτη μετά την ημερομηνία έναρξης ισχύος του παρόντος κανονισμού].

12.Ανατίθεται στην Επιτροπή η εξουσία να εκδίδει κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις σύμφωνα με το άρθρο 36 για την τροποποίηση του παραρτήματος VI, με σκοπό την παροχή ή την επικαιροποίηση καταλόγου των κωδικών και των περιγραφών προϊόντων της Συνδυασμένης Ονοματολογίας 49 που αντιστοιχούν στα προϊόντα τα οποία αναφέρονται στην παράγραφο 1, προκειμένου να διευκολύνονται οι εργασίες των τελωνειακών αρχών σε σχέση με τα εν λόγω προϊόντα και τις απαιτήσεις που καθορίζονται στο παρόν άρθρο και στο άρθρο 28.

Άρθρο 28

Ανακυκλωσιμότητα των μόνιμων μαγνητών

1.Από την/τις [Υπηρεσία Εκδόσεων: να προστεθεί η σχετική ημερομηνία: τρία έτη μετά την ημερομηνία έναρξης ισχύος του παρόντος κανονισμού] ή δύο έτη μετά την έναρξη ισχύος της κατ’ εξουσιοδότηση πράξης που αναφέρεται στην παράγραφο 2, ανάλογα με το ποια ημερομηνία είναι μεταγενέστερη, κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο που θέτει σε κυκλοφορία στην αγορά προϊόντα που αναφέρονται στο άρθρο 27 παράγραφος 1, τα οποία περιλαμβάνουν έναν ή περισσότερους μόνιμους μαγνήτες που αναφέρονται στο άρθρο 27 παράγραφος 1 στοιχείο β) σημεία i) έως iii) και για τα οποία το συνολικό βάρος όλων αυτών των μόνιμων μαγνητών υπερβαίνει τα 0,2 kg, δημοσιοποιεί σε ιστότοπο με ελεύθερη και δωρεάν πρόσβαση το ποσοστό του νεοδυμίου, δυσπροσίου, πρασεοδυμίου, τερβίου, βορίου, σαμαρίου, νικελίου και κοβαλτίου που ανακτάται από απόβλητα μετά την κατανάλωση τα οποία περιέχονται στους μόνιμους μαγνήτες που είναι ενσωματωμένοι στο προϊόν.

2.Έως την/τις [Υπηρεσία Εκδόσεων: να προστεθεί η σχετική ημερομηνία: δύο έτη μετά την ημερομηνία έναρξης ισχύος του παρόντος κανονισμού], η Επιτροπή εκδίδει κατ’ εξουσιοδότηση πράξη σύμφωνα με το άρθρο 36 για τη συμπλήρωση του παρόντος κανονισμού με τη θέσπιση κανόνων υπολογισμού και επαλήθευσης του ποσοστού του νεοδυμίου, του δυσπροσίου, του πρασεοδυμίου, του τερβίου, του βορίου, του σαμαρίου, του νικελίου και του κοβαλτίου που ανακτώνται από απόβλητα παραγωγής ή απόβλητα μετά την κατανάλωση που περιέχονται στους μόνιμους μαγνήτες που είναι ενσωματωμένοι στα προϊόντα που αναφέρονται στην παράγραφο 1.

Οι κανόνες υπολογισμού και επαλήθευσης προσδιορίζουν την εφαρμοστέα διαδικασία αξιολόγησης της συμμόρφωσης από τις ενότητες που ορίζονται με το παράρτημα ΙΙ της απόφασης αριθ. 768/2008/ΕΚ, με τις προσαρμογές που κρίνονται αναγκαίες λόγω του οικείου υλικού. Κατά τον προσδιορισμό της εφαρμοστέας διαδικασίας αξιολόγησης της συμμόρφωσης, η Επιτροπή λαμβάνει υπόψη τα ακόλουθα κριτήρια:

α)αν η σχετική ενότητα είναι κατάλληλη για τον τύπο του προϊόντος και ανάλογη προς το επιδιωκόμενο δημόσιο συμφέρον·

β)τη διαθεσιμότητα αρμόδιων και ανεξάρτητων τρίτων που μπορούν να εκτελούν δυνητικά καθήκοντα αξιολόγησης της συμμόρφωσης ως τρίτοι·

γ)όταν είναι υποχρεωτική η συμμετοχή τρίτου φορέα, την ανάγκη να μπορεί ο κατασκευαστής να διαλέξει από τις ενότητες για τη διασφάλιση της ποιότητας και την πιστοποίηση του προϊόντος, όπως προβλέπει το παράρτημα IΙ της απόφασης αριθ. 768/2008/ΕΚ.

3.Μετά την 31η Δεκεμβρίου 2030 η Επιτροπή μπορεί να εκδίδει κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις για τη συμπλήρωση του παρόντος κανονισμού με τον καθορισμό ελάχιστων ποσοστών για το νεοδύμιο, το δυσπρόσιο, το πρασεοδύμιο, το τέρβιο, το βόριο, το σαμάριο, το νικέλιο και το κοβάλτιο που ανακτώνται από απόβλητα μετά την κατανάλωση τα οποία πρέπει να περιέχονται στον μόνιμο μαγνήτη που είναι ενσωματωμένος στα προϊόντα που αναφέρονται στην παράγραφο 1.

Οι κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις που αναφέρονται στο πρώτο εδάφιο προβλέπουν μεταβατικές περιόδους προσαρμοσμένες στη δυσκολία έγκρισης των προϊόντων που καλύπτονται από το μέτρο για τη διασφάλιση της συμμόρφωσης.

Το ελάχιστο ποσοστό που αναφέρεται στο πρώτο εδάφιο βασίζεται σε προηγούμενη εκτίμηση των επιπτώσεων, λαμβάνοντας υπόψη:

α)την υφιστάμενη και προβλεπόμενη διαθεσιμότητα νεοδυμίου, δυσπροσίου, πρασεοδυμίου, τερβίου, βορίου, σαμαρίου, νικελίου και κοβαλτίου που ανακτώνται από απόβλητα μετά την κατανάλωση·

β)τις πληροφορίες που συλλέγονται σύμφωνα με την παράγραφο 1 και τη σχετική διανομή του ποσοστού του ανακυκλωμένου περιεχομένου σε μόνιμους μαγνήτες ενσωματωμένους στα προϊόντα που αναφέρονται στην παράγραφο 1 τα οποία τίθενται σε κυκλοφορία στην αγορά·

γ)την τεχνική και επιστημονική πρόοδο, συμπεριλαμβανομένων σημαντικών αλλαγών στις τεχνολογίες μόνιμου μαγνήτη που επηρεάζουν το είδος των υλικών που ανακτώνται·

δ)την πραγματική και δυνητική συμβολή ενός ελάχιστου ποσοστού στους κλιματικούς και περιβαλλοντικούς στόχους της Ένωσης·

ε)τις πιθανές επιπτώσεις στη λειτουργία προϊόντων που περιλαμβάνουν μόνιμους μαγνήτες·

στ)την ανάγκη αποφυγής δυσανάλογων αρνητικών επιπτώσεων στην οικονομική προσιτότητα των μόνιμων μαγνητών και των προϊόντων που περιλαμβάνουν μόνιμους μαγνήτες.

4.Όταν οι απαιτήσεις σχετικά με το ανακυκλωμένο περιεχόμενο των μόνιμων μαγνητών καθορίζονται σε κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις που εκδίδονται σύμφωνα με το άρθρο 4 του κανονισμού (ΕΕ) XX/XXXX [Υπηρεσία Εκδόσεων: να προστεθεί η σχετική παραπομπή στον κανονισμό για τον οικολογικό σχεδιασμό για βιώσιμα προϊόντα] ή σε άλλη ενωσιακή νομοθεσία εναρμόνισης για οποιοδήποτε από τα προϊόντα που απαριθμούνται στην παράγραφο 1, οι εν λόγω απαιτήσεις εφαρμόζονται σε αντικατάσταση των διατάξεων του παρόντος άρθρου.

5.Από την ημερομηνία εφαρμογής της απαίτησης της παραγράφου 1, κατά την προσφορά προς πώληση των προϊόντων που αναφέρονται στην παράγραφο 1, συμπεριλαμβανομένης της περίπτωσης πωλήσεων εξ αποστάσεως, ή την παρουσίασή τους στο πλαίσιο εμπορικής δραστηριότητας, τα φυσικά και νομικά πρόσωπα που θέτουν σε κυκλοφορία στην αγορά τα προϊόντα που αναφέρονται στην παράγραφο 1 διασφαλίζουν ότι οι πελάτες τους έχουν πρόσβαση στις πληροφορίες που αναφέρονται στην παράγραφο 1 προτού δεσμευθούν από σύμβαση πώλησης.

Τα φυσικά και νομικά πρόσωπα που θέτουν σε κυκλοφορία στην αγορά τα προϊόντα που αναφέρονται στην παράγραφο 1 δεν παρέχουν ούτε επιδεικνύουν ετικέτες, σήματα, σύμβολα ή επιγραφές που ενδέχεται να παραπλανήσουν ή να προκαλέσουν σύγχυση στους πελάτες όσον αφορά τις πληροφορίες που αναφέρονται στην παράγραφο 1. Τα προϊόντα που έχουν σχεδιαστεί κυρίως για εφαρμογές στους τομείς της άμυνας ή του διαστήματος εξαιρούνται από τις απαιτήσεις του παρόντος άρθρου.

6.Για συσκευές απεικόνισης μαγνητικού συντονισμού, μηχανοκίνητα οχήματα και ελαφρά μέσα μεταφοράς που είναι οχήματα με έγκριση τύπου της κατηγορίας L, οι απαιτήσεις που καθορίζονται στις παραγράφους 1 και 6 εφαρμόζονται πέντε έτη μετά την ημερομηνία έναρξης ισχύος της κατ’ εξουσιοδότηση πράξης που αναφέρεται στην παράγραφο 2.

Τμήμα 2
Πιστοποίηση και περιβαλλοντικό αποτύπωμα

Άρθρο 29

Αναγνωρισμένα συστήματα

1.Οι κυβερνήσεις ή οι οργανισμοί που έχουν αναπτύξει και εποπτεύουν συστήματα πιστοποίησης σχετικά με τη βιωσιμότητα των κρίσιμων πρώτων υλών (στο εξής: ιδιοκτήτες συστημάτων) μπορούν να υποβάλουν αίτηση αναγνώρισης των συστημάτων τους από την Επιτροπή.

Οι αιτήσεις που αναφέρονται στο πρώτο εδάφιο περιέχουν κάθε σχετικό στοιχείο που αποδεικνύει την εκπλήρωση των κριτηρίων του παραρτήματος IV. Ανατίθεται στην Επιτροπή η εξουσία να εκδίδει εκτελεστικές πράξεις για τον προσδιορισμό των πληροφοριών που πρέπει να περιέχουν, κατ’ ελάχιστον, οι αιτήσεις. Οι εν λόγω εκτελεστικές πράξεις εκδίδονται σύμφωνα με τη διαδικασία εξέτασης που αναφέρεται στο άρθρο 37 παράγραφος 3.

2.Όταν, βάσει των στοιχείων που παρέχονται σύμφωνα με την παράγραφο 1, η Επιτροπή κρίνει ότι ένα σύστημα πιστοποίησης πληροί τα κριτήρια του παραρτήματος IV, εκδίδει εκτελεστική πράξη για τη χορήγηση αναγνώρισης στο εν λόγω σύστημα. Οι εν λόγω εκτελεστικές πράξεις εκδίδονται σύμφωνα με τη διαδικασία εξέτασης που αναφέρεται στο άρθρο 37 παράγραφος 3.

3.Η Επιτροπή επαληθεύει σε περιοδική βάση ότι τα αναγνωρισμένα συστήματα εξακολουθούν να πληρούν τα κριτήρια του παραρτήματος IV.

4.Οι ιδιοκτήτες αναγνωρισμένων συστημάτων ενημερώνουν χωρίς καθυστέρηση την Επιτροπή για τυχόν αλλαγές ή επικαιροποιήσεις που πραγματοποιούνται σε αναγνωρισμένα συστήματα. Η Επιτροπή εξακριβώνει αν οι εν λόγω αλλαγές ή επικαιροποιήσεις επηρεάζουν τη βάση της αναγνώρισης και λαμβάνει τα κατάλληλα μέτρα.

5.Εάν υπάρχουν ενδείξεις επανειλημμένων ή σημαντικών περιπτώσεων στις οποίες οι οικονομικοί φορείς που εφαρμόζουν αναγνωρισμένο σύστημα δεν πληρούν τις απαιτήσεις του εν λόγω συστήματος, η Επιτροπή εξετάζει, σε διαβούλευση με τον ιδιοκτήτη του αναγνωρισμένου συστήματος, αν οι περιπτώσεις αυτές αφορούν ελλείψεις του συστήματος που επηρεάζουν τη βάση της αναγνώρισης και λαμβάνει τα κατάλληλα μέτρα.

6.Όταν η Επιτροπή εντοπίζει ελλείψεις σε αναγνωρισμένο σύστημα οι οποίες επηρεάζουν τη βάση της αναγνώρισης, δύναται να χορηγήσει στον ιδιοκτήτη του συστήματος κατάλληλο χρονικό διάστημα για τη λήψη διορθωτικών μέτρων.

7.Σε περίπτωση που ο ιδιοκτήτης του συστήματος δεν λαμβάνει ή αρνείται να λάβει τα αναγκαία διορθωτικά μέτρα, και εφόσον η Επιτροπή διαπιστώσει ότι οι ελλείψεις που αναφέρονται στην παράγραφο 6 σημαίνουν ότι το σύστημα δεν πληροί πλέον τα κριτήρια που προβλέπονται στο παράρτημα IV, η Επιτροπή εκδίδει εκτελεστική πράξη για την ανάκληση της αναγνώρισης του συστήματος. Οι εν λόγω εκτελεστικές πράξεις εκδίδονται σύμφωνα με τη διαδικασία εξέτασης που αναφέρεται στο άρθρο 37 παράγραφος 3.

8.Η Επιτροπή καταρτίζει και τηρεί ενημερωμένο μητρώο αναγνωρισμένων συστημάτων. Το εν λόγω μητρώο δημοσιοποιείται σε ιστότοπο με ελεύθερη και δωρεάν πρόσβαση.

Άρθρο 30

Δήλωση περιβαλλοντικού αποτυπώματος

1.Ανατίθεται στην Επιτροπή η εξουσία να εκδίδει κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις, σύμφωνα με το άρθρο 36, για τη συμπλήρωση του παρόντος κανονισμού με τη θέσπιση κανόνων υπολογισμού και επαλήθευσης του περιβαλλοντικού αποτυπώματος διαφόρων κρίσιμων πρώτων υλών, σύμφωνα με το παράρτημα V και λαμβανομένων υπόψη επιστημονικώς ορθών μεθόδων αξιολόγησης και σχετικών διεθνών προτύπων. Οι κανόνες υπολογισμού και επαλήθευσης προσδιορίζουν ποια είναι η σημαντικότερη κατηγορία επιπτώσεων. Η δήλωση αποτυπώματος περιορίζεται στην εν λόγω κατηγορία επιπτώσεων. 

2.Η Επιτροπή μπορεί να εγκρίνει κανόνες υπολογισμού και επαλήθευσης για συγκεκριμένη κρίσιμη πρώτη ύλη εάν έχει καταλήξει στο συμπέρασμα, έχοντας λάβει υπόψη τις διάφορες σχετικές κατηγορίες περιβαλλοντικών επιπτώσεων, ότι η εν λόγω κρίσιμη πρώτη ύλη έχει σημαντικό περιβαλλοντικό αποτύπωμα και ότι, ως εκ τούτου, η υποχρέωση δήλωσης του περιβαλλοντικού αποτυπώματος του εν λόγω υλικού όσον αφορά τη σημαντικότερη κατηγορία επιπτώσεων, όταν τίθεται σε κυκλοφορία στην αγορά, είναι αναγκαία και αναλογική για να συμβάλει στους κλιματικούς και περιβαλλοντικούς στόχους της Ένωσης διευκολύνοντας τον εφοδιασμό με κρίσιμες πρώτες ύλες με χαμηλότερο περιβαλλοντικό αποτύπωμα.

3.Κατά την εξέταση της αναγκαιότητας της υποχρέωσης που προβλέπεται στην παράγραφο 2, η Επιτροπή λαμβάνει υπόψη:

α)αν και με ποιον τρόπο επιτυγχάνονται οι κλιματικοί και περιβαλλοντικοί στόχοι της Ένωσης μέσω άλλης ενωσιακής νομοθεσίας που εφαρμόζεται στις εν λόγω κρίσιμες πρώτες ύλες·

β)την ύπαρξη και την υιοθέτηση σχετικών διεθνών προτύπων και κατευθυντήριων γραμμών, ή τις προοπτικές συμφωνίας επί των εν λόγω προτύπων σε διεθνές επίπεδο, καθώς και βιώσιμων πρακτικών στην αγορά, συμπεριλαμβανομένων των προαιρετικών συστημάτων που αναγνωρίζονται σύμφωνα με το άρθρο 29·

γ)την αποτελεσματικότητα των στρατηγικών εταιρικών σχέσεων, των στρατηγικών έργων, των εμπορικών συμφωνιών και άλλων διεθνών πράξεων, καθώς και την προβολή που εξασφαλίζει η Ένωση για την επίτευξη των στόχων της Ένωσης για το κλίμα και το περιβάλλον.

4.Η Επιτροπή διενεργεί εκ των προτέρων εκτίμηση επιπτώσεων προκειμένου να αποφασίσει αν θα εκδώσει κατ’ εξουσιοδότηση πράξη σύμφωνα με την παράγραφο 1. Η εκτίμηση αυτή:

α)βασίζεται, μεταξύ άλλων, σε διαβούλευση με:

i)όλα τα σχετικά ενδιαφερόμενα μέρη, όπως η βιομηχανία, συμπεριλαμβανομένης της κατάντη βιομηχανίας, οι ΜΜΕ και, κατά περίπτωση, η βιοτεχνία, οι κοινωνικοί εταίροι, οι έμποροι, οι έμποροι λιανικής πώλησης, οι εισαγωγείς, οι ομάδες προστασίας του περιβάλλοντος και οι οργανώσεις καταναλωτών·

ii)τρίτες χώρες των οποίων οι συναλλαγές με την Ένωση ενδέχεται να επηρεαστούν σημαντικά από την υποχρέωση αυτήν·

iii)το συμβούλιο·

β)διασφαλίζει ότι οποιοδήποτε τέτοιο μέτρο δεν καταρτίζεται, θεσπίζεται ή εφαρμόζεται με σκοπό ή με αποτέλεσμα τη δημιουργία περιττών εμποδίων στο διεθνές εμπόριο και δεν περιορίζει το εμπόριο περισσότερο απ’ ό,τι απαιτείται για την επίτευξη των κλιματικών και περιβαλλοντικών στόχων της Ένωσης, λαμβανομένης υπόψη της ικανότητας των προμηθευτών τρίτων χωρών να συμμορφώνονται με την εν λόγω δήλωση, ώστε να μην επηρεάζονται με δυσανάλογο τρόπο οι συνολικές εμπορικές ροές και το κόστος των κρίσιμων πρώτων υλών·

γ)αξιολογεί αν το μέτρο θα συμβάλει στην επίτευξη των κλιματικών και περιβαλλοντικών στόχων της Ένωσης χωρίς να επηρεάσει με δυσανάλογο τρόπο την ικανότητα του ενωσιακού κλάδου παραγωγής να προμηθεύεται τις εν λόγω κρίσιμες πρώτες ύλες.

5.Κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο που θέτει σε κυκλοφορία στην αγορά κρίσιμες πρώτες ύλες για τις οποίες η Επιτροπή έχει εγκρίνει κανόνες υπολογισμού και επαλήθευσης σύμφωνα με την παράγραφο 1 καθιστά διαθέσιμη μια δήλωση περιβαλλοντικού αποτυπώματος.

Η απαίτηση που προβλέπεται στο πρώτο εδάφιο ισχύει για κάθε επιμέρους είδος κρίσιμης πρώτης ύλης που τίθεται σε κυκλοφορία στην αγορά και δεν ισχύει για τις κρίσιμες πρώτες ύλες που περιλαμβάνονται σε ενδιάμεσα ή τελικά προϊόντα. 

6.Η δήλωση περιβαλλοντικού αποτυπώματος που αναφέρεται στην παράγραφο 5 περιλαμβάνει τις ακόλουθες πληροφορίες:

α)το όνομα, την καταχωρισμένη εμπορική επωνυμία ή το καταχωρισμένο εμπορικό σήμα και την ταχυδρομική διεύθυνση του υπεύθυνου φυσικού ή νομικού προσώπου και, εάν υπάρχουν, τα ηλεκτρονικά μέσα επικοινωνίας με τα οποία μπορεί κανείς να επικοινωνήσει μαζί του·

β)πληροφορίες σχετικά με το είδος κρίσιμης πρώτης ύλης για το οποίο ισχύει η δήλωση·

γ)πληροφορίες σχετικά με τη χώρα και την περιοχή στην οποία η κρίσιμη πρώτη ύλη εξορύχθηκε, υποβλήθηκε σε επεξεργασία, εξευγενίστηκε και ανακυκλώθηκε, κατά περίπτωση·

δ)το περιβαλλοντικό αποτύπωμα των κρίσιμων πρώτων υλών, υπολογιζόμενο σύμφωνα με τους ισχύοντες κανόνες επαλήθευσης και υπολογισμού που θεσπίζονται σύμφωνα με την παράγραφο 1·

ε)την κατηγορία επιδόσεων περιβαλλοντικού αποτυπώματος στην οποία αντιστοιχεί η κρίσιμη πρώτη ύλη, η οποία καθορίζεται σύμφωνα με την εφαρμοστέα κατ’ εξουσιοδότηση πράξη που εκδίδεται σύμφωνα με την παράγραφο 7· 

στ)διαδικτυακό σύνδεσμο για την πρόσβαση σε δημόσια έκδοση της μελέτης που υποστηρίζει τα αποτελέσματα της δήλωσης περιβαλλοντικού αποτυπώματος.

7.Η Επιτροπή δύναται να εκδίδει κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις σύμφωνα με το άρθρο 36 για τη συμπλήρωση του παρόντος κανονισμού με τη θέσπιση κατηγοριών επιδόσεων περιβαλλοντικού αποτυπώματος για τις κρίσιμες πρώτες ύλες για τις οποίες έχουν εγκριθεί κανόνες υπολογισμού και επαλήθευσης βάσει της παραγράφου 1, σύμφωνα με το παράρτημα V.

8.Η δήλωση περιβαλλοντικού αποτυπώματος διατίθεται σε ιστότοπο με ελεύθερη και δωρεάν πρόσβαση.

Ανατίθεται στην Επιτροπή η εξουσία να εκδίδει εκτελεστικές πράξεις για τον καθορισμό του μορφοτύπου της δήλωσης περιβαλλοντικού αποτυπώματος που αναφέρεται στην παράγραφο 5. Η εν λόγω εκτελεστική πράξη εκδίδεται σύμφωνα με τη διαδικασία εξέτασης στην οποία παραπέμπει το άρθρο 37 παράγραφος 3.

9.Κατά την προσφορά προς πώληση κρίσιμων πρώτων υλών, συμπεριλαμβανομένης της περίπτωσης πωλήσεων εξ αποστάσεως, ή κατά την παρουσίασή τους στο πλαίσιο εμπορικής δραστηριότητας, τα φυσικά και νομικά πρόσωπα που θέτουν σε κυκλοφορία στην αγορά κρίσιμες πρώτες ύλες διασφαλίζουν ότι οι πελάτες τους έχουν πρόσβαση στη δήλωση περιβαλλοντικού αποτυπώματος προτού δεσμευθούν από σύμβαση πώλησης.

Τα φυσικά και νομικά πρόσωπα που θέτουν σε κυκλοφορία στην αγορά κρίσιμες πρώτες ύλες δεν παρέχουν ούτε επιδεικνύουν ετικέτες, σήματα, σύμβολα ή επιγραφές που ενδέχεται να παραπλανήσουν ή να προκαλέσουν σύγχυση στους πελάτες όσον αφορά τις πληροφορίες που περιλαμβάνονται στη δήλωση περιβαλλοντικού αποτυπώματος. 

Τμήμα 3
Ελεύθερη κυκλοφορία, συμμόρφωση και εποπτεία της αγοράς

Άρθρο 31

Ελεύθερη κυκλοφορία

1.Τα κράτη μέλη δεν απαγορεύουν, περιορίζουν ή εμποδίζουν τη διάθεση στην αγορά ή τη θέση σε λειτουργία προϊόντων με ενσωματωμένους μόνιμους μαγνήτες ή προϊόντων κρίσιμων πρώτων υλών που συμμορφώνονται με τον παρόντα κανονισμό, για λόγους που σχετίζονται με πληροφορίες σχετικά με την ανακύκλωση ή το ανακυκλωμένο περιεχόμενο μόνιμων μαγνητών ή για λόγους που σχετίζονται με πληροφορίες σχετικά με το περιβαλλοντικό αποτύπωμα κρίσιμων πρώτων υλών που καλύπτονται από τον παρόντα κανονισμό.

2.Σε εμπορικές εκθέσεις, παρουσιάσεις, επιδείξεις ή παρόμοιες εκδηλώσεις, τα κράτη μέλη δεν θέτουν εμπόδια στην επίδειξη προϊόντων που περιλαμβάνουν μόνιμους μαγνήτες ή προϊόντων κρίσιμων πρώτων υλών που δεν τηρούν τις διατάξεις του παρόντος κανονισμού, εάν επισημαίνεται σαφώς με ορατό σήμα ότι τα εν λόγω προϊόντα ή υλικά δεν συμμορφώνονται προς τον παρόντα κανονισμό και δεν μπορούν να διατεθούν στην αγορά έως ότου συμμορφωθούν.

Άρθρο 32

Συμμόρφωση και εποπτεία της αγοράς

1.Προτού τεθεί σε κυκλοφορία στην αγορά προϊόν που καλύπτεται από το άρθρο 27 ή 28, τα υπεύθυνα φυσικά ή νομικά πρόσωπα εξασφαλίζουν ότι έχει διενεργηθεί η εφαρμοστέα διαδικασία αξιολόγησης της συμμόρφωσης και ότι έχει καταρτιστεί ο απαιτούμενος τεχνικός φάκελος Όταν η συμμόρφωση ενός προϊόντος με τις εφαρμοστέες απαιτήσεις αποδεικνύεται με τη διαδικασία αξιολόγησης της συμμόρφωσης, τα υπεύθυνα φυσικά ή νομικά πρόσωπα εξασφαλίζουν ότι έχει συνταχθεί δήλωση συμμόρφωσης ΕΕ και έχει τοποθετηθεί η σήμανση CE.

2.Η διαδικασία αξιολόγησης της συμμόρφωσης για τα προϊόντα που καλύπτονται από τις απαιτήσεις του άρθρου 27 είναι η διαδικασία που ορίζεται στο παράρτημα IV του κανονισμού (ΕΕ) 2023/xxx [Υπηρεσία Εκδόσεων: να προστεθεί παραπομπή στον κανονισμό ESPR], εκτός εάν τα εν λόγω προϊόντα καλύπτονται επίσης από τις απαιτήσεις που ορίζονται στο άρθρο 28, οπότε η διαδικασία αξιολόγησης της συμμόρφωσης είναι η διαδικασία που ορίζεται στους κανόνες υπολογισμού και επαλήθευσης που θεσπίζονται σύμφωνα με το άρθρο 28 παράγραφος 2.

3.Το κεφάλαιο IX και τα άρθρα 37, 38 και 39 του κανονισμού (ΕΕ) 2023/xxx [Υπηρεσία Εκδόσεων: να προστεθεί παραπομπή στον κανονισμό ESPR], καθώς και οι αντίστοιχοι ορισμοί του άρθρου 2 του εν λόγω κανονισμού, εφαρμόζονται όσον αφορά τις απαιτήσεις που ισχύουν για τα προϊόντα που τίθενται σε κυκλοφορία στην αγορά της Ένωσης και προβλέπονται στα άρθρα 27 και 28.

4.Όσον αφορά την εποπτεία της αγοράς, ισχύουν οι ακόλουθοι κανόνες:

α)Εφαρμόζονται οι διατάξεις του κεφαλαίου ΧΙΙ του κανονισμού (ΕΕ) 2023/xxx [Υπηρεσία Εκδόσεων: να προστεθεί παραπομπή στον κανονισμό ESPR], καθώς και οι αντίστοιχοι ορισμοί του άρθρου 2 του εν λόγω κανονισμού, όσον αφορά τις απαιτήσεις που ισχύουν για τα προϊόντα που τίθενται σε κυκλοφορία στην αγορά της Ένωσης και προβλέπονται στο άρθρο 27, 28 ή 30.

β)Τα κράτη μέλη, επιπλέον των απαιτήσεων οικολογικού σχεδιασμού που ορίζονται στον κανονισμό (ΕΕ) 2023/xxx [Υπηρεσία Εκδόσεων: να προστεθεί παραπομπή στον κανονισμό ESPR], λαμβάνουν υπόψη τις απαιτήσεις που καθορίζονται στα άρθρα 27, 28 και 30 στο πλαίσιο του σχεδίου δράσης που αναφέρεται στο άρθρο 59 παράγραφος 1 του εν λόγω κανονισμού·

γ)Ισχύουν επίσης οι διατάξεις του άρθρου 60 και του άρθρου 61 παράγραφος 1 του κανονισμού (ΕΕ) 2023/xxx [Υπηρεσία Εκδόσεων: να προστεθεί παραπομπή στον κανονισμό ESPR] για τις απαιτήσεις που καθορίζονται στα άρθρα 27, 28 και 30·

δ)Η Επιτροπή, επιπλέον των απαιτήσεων οικολογικού σχεδιασμού που καθορίζονται στον κανονισμό (ΕΕ) 2023/xxx [Υπηρεσία Εκδόσεων: να προστεθεί παραπομπή στον κανονισμό ESPR], περιλαμβάνει πληροφορίες σχετικά με τις απαιτήσεις που καθορίζονται στα άρθρα 27, 28 και 30 στο πλαίσιο της έκθεσης που αναφέρεται στο άρθρο 61 παράγραφοι 2 και 3 του εν λόγω κανονισμού·

ε)Κατά την εφαρμογή του άρθρου 62 του κανονισμού (ΕΕ) 2023/xxx [Υπηρεσία Εκδόσεων: να προστεθεί παραπομπή στον κανονισμό ESPR], η ομάδα διοικητικής συνεργασίας (ADCO) που αναφέρεται στο εν λόγω άρθρο και η Επιτροπή λαμβάνουν επίσης υπόψη τις απαιτήσεις που καθορίζονται στα άρθρα 27, 28 και 30.

5.Για τους σκοπούς των παραγράφων 3 και 4, τα σχετικά μέρη του κανονισμού (ΕΕ) 2023/xxx [Υπηρεσία Εκδόσεων: να προστεθεί παραπομπή στον κανονισμό ESPR] εφαρμόζονται ως εξής:

α)οι παραπομπές στις «απαιτήσεις οικολογικού σχεδιασμού που καθορίζονται στις εφαρμοστέες κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις που εκδίδονται σύμφωνα με το άρθρο 4» στο άρθρο 37 παράγραφος 1, στις «απαιτήσεις που καθορίζονται στις εφαρμοστέες κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις που εκδίδονται σύμφωνα με το άρθρο 4» στο άρθρο 63 παράγραφος 1 και στις «απαιτήσεις που καθορίζονται στη σχετική κατ’ εξουσιοδότηση πράξη που εκδίδεται σύμφωνα με το άρθρο 4» στο άρθρο 63 παράγραφος 5 του κανονισμού (ΕΕ) 2023/xxx [Υπηρεσία Εκδόσεων: να προστεθεί παραπομπή στον κανονισμό ESPR], νοούνται ως παραπομπές στις «απαιτήσεις που καθορίζονται στα άρθρα 27 και 28 του παρόντος κανονισμού»·

β)οι παραπομπές σε «προϊόν που καλύπτεται από κατ’ εξουσιοδότηση πράξη που εκδίδεται σύμφωνα με το άρθρο 4» στο άρθρο 37 παράγραφος 3 και στο άρθρο 63 παράγραφος 1 του κανονισμού (ΕΕ) 2023/xxx [Υπηρεσία Εκδόσεων: να προστεθεί παραπομπή στον κανονισμό ESPR], νοούνται ως παραπομπές σε «προϊόν ή υλικά που καλύπτονται από τις απαιτήσεις που καθορίζονται στα άρθρα 27 και 28 του παρόντος κανονισμού»·

γ)οι παραπομπές στα «καθήκοντα αξιολόγησης της συμμόρφωσης που προβλέπονται στις κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις που εκδίδονται σύμφωνα με το άρθρο 4» στο άρθρο 41 και στα «καθήκοντα αξιολόγησης της συμμόρφωσης σύμφωνα με τις σχετικές κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις που εκδίδονται σύμφωνα με το άρθρο 4» στο άρθρο 45 παράγραφος 10 του κανονισμού (ΕΕ) 2023/xxx [Υπηρεσία Εκδόσεων: να προστεθεί παραπομπή στον κανονισμό ESPR] νοούνται ως παραπομπές στα «καθήκοντα αξιολόγησης της συμμόρφωσης που προβλέπονται στους κανόνες υπολογισμού και επαλήθευσης που θεσπίζονται σύμφωνα με το άρθρο 28 παράγραφος 2 του παρόντος κανονισμού»·

δ)οι παραπομπές σε «διαδικασίες αξιολόγησης της συμμόρφωσης που προβλέπονται στις κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις που εκδίδονται σύμφωνα με το άρθρο 4» στο άρθρο 53 παράγραφος 1 του κανονισμού (ΕΕ) 2023/xxx [Υπηρεσία Εκδόσεων: να προστεθεί παραπομπή στον κανονισμό ESPR] νοούνται ως παραπομπές στις «διαδικασίες αξιολόγησης της συμμόρφωσης που προβλέπονται στους κανόνες υπολογισμού και επαλήθευσης που θεσπίζονται σύμφωνα με το άρθρο 28 παράγραφος 2 του παρόντος κανονισμού».

6.Το παρόν άρθρο δεν εφαρμόζεται σε προϊόντα που καλύπτονται από έγκριση τύπου δυνάμει του κανονισμού (ΕΕ) 2018/858 και του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 168/2013.

Κεφάλαιο 6
Στρατηγικές εταιρικές σχέσεις

Άρθρο 33

Στρατηγικές εταιρικές σχέσεις

1.Το συμβούλιο συζητά σε περιοδική βάση:

α)τον βαθμό στον οποίο οι στρατηγικές εταιρικές σχέσεις που συνάπτει η Ένωση συμβάλλουν:

i)στη βελτίωση της ασφάλειας εφοδιασμού της Ένωσης·

ii)στην επίτευξη του δείκτη αναφοράς που καθορίζεται στο άρθρο 1 παράγραφος 2 στοιχείο β)·

iii)στη βελτίωση της συνεργασίας κατά μήκος της αλυσίδας αξίας των κρίσιμων πρώτων υλών μεταξύ της Ένωσης και των χωρών-εταίρων·

β)τη συνοχή και τις δυνητικές συνέργειες μεταξύ της διμερούς συνεργασίας των κρατών μελών με σχετικές τρίτες χώρες και των δράσεων που υλοποιούνται από την Ένωση στο πλαίσιο στρατηγικών εταιρικών σχέσεων·

γ)σε ποιες τρίτες χώρες θα πρέπει να δοθεί προτεραιότητα για τη σύναψη στρατηγικών εταιρικών σχέσεων, λαμβανομένων υπόψη των ακόλουθων κριτηρίων:

i)της δυνητικής συμβολής στην ασφάλεια εφοδιασμού, με τη συνεκτίμηση των δυνητικών αποθεμάτων, καθώς και της δυναμικότητας εξόρυξης, επεξεργασίας και ανακύκλωσης μιας τρίτης χώρας όσον αφορά τις κρίσιμες πρώτες ύλες·

ii)αν το κανονιστικό πλαίσιο τρίτης χώρας διασφαλίζει την παρακολούθηση, την πρόληψη και την ελαχιστοποίηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων, τη χρήση κοινωνικά υπεύθυνων πρακτικών, συμπεριλαμβανομένου του σεβασμού των ανθρώπινων και των εργασιακών δικαιωμάτων και της ουσιαστικής συνεργασίας με τις τοπικές κοινότητες, τη χρήση διαφανών επιχειρηματικών πρακτικών και την πρόληψη αρνητικών επιπτώσεων στην ορθή λειτουργία της δημόσιας διοίκησης και στο κράτος δικαίου·

iii)αν υπάρχουν υφιστάμενες συμφωνίες συνεργασίας μεταξύ τρίτης χώρας και της Ένωσης και, για τις αναδυόμενες αγορές και τις αναπτυσσόμενες οικονομίες, οι δυνατότητες ανάπτυξης επενδυτικών έργων στο πλαίσιο της «Global Gateway»·

iv) για τις αναδυόμενες αγορές και τις αναπτυσσόμενες οικονομίες, αν και με ποιον τρόπο μια εταιρική σχέση θα μπορούσε να συμβάλει στην τοπική προστιθέμενη αξία και θα ήταν αμοιβαία επωφελής για τη χώρα-εταίρο και για την Ένωση.

2.Το συμβούλιο, στο πλαίσιο της παραγράφου 1, και στον βαθμό που σχετίζεται με τις αναδυόμενες αγορές και τις αναπτυσσόμενες οικονομίες, διασφαλίζει τη συνεργασία με άλλα σχετικά φόρουμ συντονισμού, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που έχουν συσταθεί στο πλαίσιο της στρατηγικής «Global Gateway».

3.Τα κράτη μέλη:

α)συντονίζονται με την Επιτροπή για να διασφαλιστεί η συνοχή μεταξύ της διμερούς συνεργασίας τους με σχετικές τρίτες χώρες και των μη δεσμευτικών στρατηγικών εταιρικών σχέσεων της Ένωσης με τρίτες χώρες, το πεδίο εφαρμογής των οποίων περιλαμβάνει τουλάχιστον την αλυσίδα αξίας κρίσιμων πρώτων υλών·

β)παρέχουν στήριξη στην Επιτροπή κατά την εφαρμογή των μέτρων συνεργασίας που καθορίζονται στο πλαίσιο των στρατηγικών εταιρικών σχέσεων.

Κεφάλαιο 7
Διακυβέρνηση

Άρθρο 34

Ευρωπαϊκό συμβούλιο κρίσιμων πρώτων υλών

1.Ιδρύεται το ευρωπαϊκό συμβούλιο κρίσιμων πρώτων υλών.

2.Το συμβούλιο εκτελεί τα καθήκοντα που καθορίζονται στον παρόντα κανονισμό.

Άρθρο 35

Σύνθεση και λειτουργία του ευρωπαϊκού συμβουλίου κρίσιμων πρώτων υλών

1.Το συμβούλιο απαρτίζεται από τα κράτη μέλη και την Επιτροπή. Η προεδρία του ασκείται από την Επιτροπή.

2.Κάθε κράτος μέλος διορίζει στο συμβούλιο εκπρόσωπο υψηλού επιπέδου. Κατά περίπτωση, όσον αφορά τη λειτουργία και την εμπειρογνωσία, ένα κράτος μέλος δύναται να διορίζει διαφορετικούς εκπροσώπους σε σχέση με τα διάφορα καθήκοντα του συμβουλίου. Για κάθε μέλος του συμβουλίου υπάρχει αναπληρωματικό μέλος.

3.Το συμβούλιο, κατόπιν πρότασης της Επιτροπής, εγκρίνει τον εσωτερικό του κανονισμό με απλή πλειοψηφία των μελών του.

4.Το συμβούλιο συνεδριάζει ανά τακτά χρονικά διαστήματα για τη διασφάλιση της αποτελεσματικής εκτέλεσης των καθηκόντων του, τα οποία προσδιορίζονται στον παρόντα κανονισμό. Όταν κρίνεται αναγκαίο, το συμβούλιο συνεδριάζει κατόπιν αιτιολογημένου αιτήματος της Επιτροπής.

Το συμβούλιο συνεδριάζει τουλάχιστον: 

α)ανά τρίμηνο για την αξιολόγηση των αιτήσεων για στρατηγικά έργα σύμφωνα με το κεφάλαιο 3 τμήμα 1·

β)ανά εξάμηνο για την ανάπτυξη της παρακολούθησης σύμφωνα με το κεφάλαιο 4·

γ)μία φορά ετησίως για τη συζήτηση της προόδου της υλοποίησης των υποχρεώσεων των κρατών μελών που συνδέονται με την εξερεύνηση, και οι οποίες καθορίζονται στο κεφάλαιο 3 τμήμα 4, μεταξύ άλλων υπό το πρίσμα των επικαιροποιήσεων των καταλόγων κρίσιμων πρώτων υλών ή πρώτων υλών στρατηγικής σημασίας.

5.Η Επιτροπή επικουρεί το συμβούλιο στις εργασίες του μέσω εκτελεστικής γραμματείας, η οποία παρέχει τεχνική και υλικοτεχνική υποστήριξη.

6.Το συμβούλιο δύναται να συγκροτεί μόνιμες ή προσωρινές υποομάδες, οι οποίες επιλαμβάνονται συγκεκριμένων ζητημάτων και καθηκόντων. 

Το συμβούλιο συγκροτεί, κατ’ ελάχιστον, τις ακόλουθες μόνιμες υποομάδες:

α)υποομάδα για τη συζήτηση και τον συντονισμό της χρηματοδότησης στρατηγικών έργων σύμφωνα με το άρθρο 15. Προσκαλούνται ως παρατηρητές εκπρόσωποι εθνικών αναπτυξιακών τραπεζών και ιδρυμάτων, ευρωπαϊκών αναπτυξιακών χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, του Ομίλου της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων, άλλων διεθνών χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, συμπεριλαμβανομένης της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης και, κατά περίπτωση, ιδιωτικών χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων·

β)υποομάδα στην οποία συμμετέχουν εθνικά γεωλογικά ιδρύματα ή έρευνες ή, ελλείψει ιδρύματος ή έρευνας αυτού του είδους, η αρμόδια εθνική αρχή που είναι επιφορτισμένη με καθήκοντα γενικής εξερεύνησης, με σκοπό να συμβάλει στον συντονισμό των εθνικών προγραμμάτων εξερεύνησης που αναφέρονται στο άρθρο 18·

γ)υποομάδα στην οποία συμμετέχουν εθνικοί οργανισμοί εφοδιασμού και ενημέρωσης που καλύπτουν κρίσιμες πρώτες ύλες ή, ελλείψει οργανισμού αυτού του είδους, η αρμόδια εθνική αρχή που είναι επιφορτισμένη με το θέμα αυτό, με σκοπό να συμβάλει στην εκτέλεση των καθηκόντων παρακολούθησης που καθορίζονται στο άρθρο 19·

δ)υποομάδα στην οποία συμμετέχουν εθνικοί οργανισμοί αντιμετώπισης έκτακτων αναγκών και εθνικές αρχές που είναι αρμόδιες για τα στρατηγικά αποθέματα ή, ελλείψει οργανισμού ή αρχής αυτού του είδους, η αρμόδια εθνική αρχή που είναι επιφορτισμένη με το θέμα αυτό, με σκοπό να συμβάλει στον συντονισμό των στρατηγικών αποθεμάτων που καθορίζονται στο άρθρο 22.

7.Το συμβούλιο προσκαλεί εκπροσώπους του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου να παραστούν, ως παρατηρητές, στις συνεδριάσεις του, συμπεριλαμβανομένων των μόνιμων ή προσωρινών υποομάδων που αναφέρονται στην παράγραφο 6.

Κατά περίπτωση, το συμβούλιο μπορεί να προσκαλεί εμπειρογνώμονες, άλλα τρίτα μέρη ή εκπροσώπους τρίτων χωρών να παρίστανται στις συνεδριάσεις των μόνιμων ή προσωρινών υποομάδων που αναφέρονται στην παράγραφο 6 ως παρατηρητές ή να υποβάλλουν γραπτές παρατηρήσεις.

Κατά την εκτέλεση των καθηκόντων του, το συμβούλιο διασφαλίζει, κατά περίπτωση, τον συντονισμό, τη συνεργασία και την ανταλλαγή πληροφοριών με τις σχετικές δομές αντιμετώπισης κρίσεων και ετοιμότητας για την αντιμετώπιση κρίσεων που έχουν συσταθεί δυνάμει του δικαίου της Ένωσης.

8.Το συμβούλιο λαμβάνει τα αναγκαία μέτρα για τη διασφάλιση του ασφαλούς χειρισμού και της ασφαλούς επεξεργασίας εμπιστευτικών και εμπορικά ευαίσθητων πληροφοριών.

9.Το συμβούλιο καταβάλλει κάθε δυνατή προσπάθεια για την επίτευξη συναίνεσης. 

Κεφάλαιο 8
Κατ’ εξουσιοδότηση αρμοδιότητες και διαδικασία επιτροπής

Άρθρο 36

Άσκηση της εξουσιοδότησης

1.Ανατίθεται στην Επιτροπή η εξουσία να εκδίδει κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις υπό τους όρους του παρόντος άρθρου.

2.Η εξουσία έκδοσης των κατ’ εξουσιοδότηση πράξεων που αναφέρεται στο άρθρο 3 παράγραφος 2, στο άρθρο 4 παράγραφος 2, στο άρθρο 5 παράγραφος 2, στο άρθρο 27 παράγραφος 12, στο άρθρο 28 παράγραφος 2 και στο άρθρο 30 παράγραφοι 1 και 5 ανατίθεται στην Επιτροπή για περίοδο οκτώ ετών από την/τις [Υπηρεσία Εκδόσεων: να προστεθεί η σχετική ημερομηνία: έναν μήνα μετά την ημερομηνία έναρξης ισχύος του παρόντος κανονισμού]. Η Επιτροπή υποβάλλει έκθεση σχετικά με την εξουσία που της έχει ανατεθεί το αργότερο εννέα μήνες πριν από τη λήξη της εξαετούς περιόδου. Η εξουσιοδότηση ανανεώνεται σιωπηρά για περιόδους ίδιας διάρκειας, εκτός αν το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ή το Συμβούλιο προβάλουν αντιρρήσεις το αργότερο εντός τριών μηνών πριν από τη λήξη της κάθε περιόδου.

3.Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο μπορούν ανά πάσα στιγμή να ανακαλέσουν την εξουσιοδότηση που αναφέρεται στο άρθρο 3 παράγραφος 2, στο άρθρο 4 παράγραφος 2, στο άρθρο 5 παράγραφος 2, στο άρθρο 27 παράγραφος 12, στο άρθρο 28 παράγραφος 2 και στο άρθρο 30 παράγραφοι 1 και 5. Η απόφαση ανάκλησης περατώνει την εξουσιοδότηση που προσδιορίζεται στην εν λόγω απόφαση. Παράγει αποτελέσματα από την επομένη της δημοσίευσης της απόφασης στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή σε μεταγενέστερη ημερομηνία που ορίζεται σε αυτήν. Δεν θίγει το κύρος των κατ’ εξουσιοδότηση πράξεων που ισχύουν ήδη.

4.Προτού εκδώσει κατ’ εξουσιοδότηση πράξη, η Επιτροπή διεξάγει διαβουλεύσεις με εμπειρογνώμονες που ορίζουν τα κράτη μέλη σύμφωνα με τις αρχές της διοργανικής συμφωνίας, της 13ης Απριλίου 2016, για τη βελτίωση του νομοθετικού έργου. Η διαβούλευση με τους εμπειρογνώμονες των κρατών μελών πραγματοποιείται μετά τη διαβούλευση βάσει του άρθρου 14.

5.Η Επιτροπή, μόλις εκδώσει μια κατ’ εξουσιοδότηση πράξη, την κοινοποιεί ταυτόχρονα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο.

6.Κάθε κατ’ εξουσιοδότηση πράξη που εκδίδεται σύμφωνα με το άρθρο 3 παράγραφος 2, το άρθρο 4 παράγραφος 2, το άρθρο 5 παράγραφος 2, το άρθρο 27 παράγραφος 12, το άρθρο 28 παράγραφος 2 και το άρθρο 30 παράγραφοι 1 και 5 αρχίζει να ισχύει μόνο εφόσον δεν διατυπωθούν αντιρρήσεις είτε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είτε από το Συμβούλιο εντός προθεσμίας δύο μηνών από την κοινοποίηση της πράξης στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο ή εάν, προτού λήξει αυτή η προθεσμία, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο ενημερώσουν αμφότερα την Επιτροπή ότι δεν πρόκειται να προβάλουν αντίρρηση. Η εν λόγω προθεσμία μπορεί να παραταθεί κατά δύο μήνες με πρωτοβουλία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ή του Συμβουλίου.

Άρθρο 37

Διαδικασία επιτροπής

1.Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επικουρείται από την επιτροπή για την εφαρμογή του [Υπηρεσία Εκδόσεων: να προστεθεί παραπομπή στην παρούσα πράξη]. Η εν λόγω επιτροπή αποτελεί επιτροπή κατά την έννοια του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 182/2011.

2.Όταν γίνεται αναφορά στην παρούσα παράγραφο, εφαρμόζεται το άρθρο 4 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 182/2011.

3.Όταν γίνεται αναφορά στην παρούσα παράγραφο, εφαρμόζεται το άρθρο 5 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 182/2011.

Κεφάλαιο 9
Τροποποιήσεις

Άρθρο 38

Τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) 2018/1724

Ο κανονισμός (ΕΕ) 2018/1724 τροποποιείται ως εξής:

1)στο παράρτημα I, στην πρώτη στήλη προστίθεται νέα σειρά «ΙΘ. Έργα κρίσιμων πρώτων υλών»·

2)στο παράρτημα I, στη δεύτερη στήλη, στη σειρά «ΙΘ. Έργα κρίσιμων πρώτων υλών» προστίθενται τα ακόλουθα σημεία:

«1. πληροφορίες σχετικά με τη διαδικασία αδειοδότησης»

«2. πληροφορίες σχετικά με τις χρηματοδοτικές και επενδυτικές υπηρεσίες»

«3. πληροφορίες σχετικά με τις δυνατότητες χρηματοδότησης σε επίπεδο Ένωσης ή κρατών μελών»

«4. πληροφορίες σχετικά με τις υπηρεσίες στήριξης των επιχειρήσεων, συμπεριλαμβανομένης, ενδεικτικά, της εταιρικής φορολογικής δήλωσης, της τοπικής φορολογικής νομοθεσίας, του εργατικού δικαίου»·

3)στο παράρτημα II, στην πρώτη στήλη προστίθεται νέα σειρά «Έργα κρίσιμων πρώτων υλών»·

4)στο παράρτημα II, στη δεύτερη στήλη, στη σειρά «Έργα κρίσιμων πρώτων υλών» προστίθεται το ακόλουθο σημείο:

«Διαδικασίες που αφορούν όλες τις σχετικές διοικητικές άδειες για τον σχεδιασμό, την κατασκευή και τη λειτουργία έργων παραγωγής τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών, συμπεριλαμβανομένων οικοδομικών, χημικών αδειών, αδειών σύνδεσης στο δίκτυο, περιβαλλοντικών αξιολογήσεων και εγκρίσεων, όπου απαιτούνται, και οι οποίες περιλαμβάνουν όλες τις διοικητικές αιτήσεις και διαδικασίες»·

5)στο παράρτημα II, στην τρίτη στήλη, στη σειρά «Έργα κρίσιμων πρώτων υλών» προστίθεται το ακόλουθο σημείο:

«Όλες οι εκροές που αφορούν τις διαδικασίες από τη βεβαίωση της εγκυρότητας της αίτησης έως την κοινοποίηση της εμπεριστατωμένης απόφασης σχετικά με το αποτέλεσμα της διαδικασίας από την υπεύθυνη αρμόδια εθνική αρχή»·

6)στο παράρτημα ΙΙΙ προστίθεται το ακόλουθο σημείο:

«9) Οι εθνικές αρμόδιες αρχές που αναφέρονται στο άρθρο 8 παράγραφος 1 του [Υπηρεσία Εκδόσεων: να προστεθεί παραπομπή στην παρούσα πρόταση]».

Άρθρο 39

Τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) 2019/1020

Ο κανονισμός (ΕΕ) 2019/1020 τροποποιείται ως εξής:

1)στο άρθρο 4 παράγραφος 5, το κείμενο «(ΕΕ) 2016/425(35) και (ΕΕ) 2016/426(36)» αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο: «(ΕΕ) 2016/425 (*), (ΕΕ) 2016/426 (**) και [(ΕΕ) [...] [έτος έκδοσης του παρόντος κανονισμού]/... (***)]»·

2)στο παράρτημα I προστίθεται το ακόλουθο σημείο: «X [Υπηρεσία Εκδόσεων: να συμπληρωθεί ο επόμενος αύξων αριθμός] Κανονισμός (ΕΕ) .../... σχετικά με τη θέσπιση πλαισίου για την εξασφάλιση ασφαλούς και βιώσιμου εφοδιασμού με κρίσιμες πρώτες ύλες και την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) 2019/1020 [Υπηρεσία Εκδόσεων: να προστεθούν τα στοιχεία δημοσίευσης του παρόντος κανονισμού], στον βαθμό που αφορά τις απαιτήσεις του άρθρου 27, 28 ή 30 του εν λόγω κανονισμού.

Άρθρο 40

Τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) 2018/858

Το παράρτημα II του κανονισμού (ΕΕ) 2018/858 τροποποιείται ως εξής:

στο μέρος I, προστίθεται στον πίνακα η ακόλουθη εγγραφή:

Άρθρο 41

Τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 168/2013

Το παράρτημα II του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 168/2013 τροποποιείται ως εξής:

στο μέρος I, προστίθεται στον πίνακα η ακόλουθη εγγραφή:

Κεφάλαιο 10
Τελικές διατάξεις

Άρθρο 42

Παρακολούθηση της προόδου

1.Η Επιτροπή, λαμβάνοντας υπόψη τις συμβουλές του συμβουλίου, παρακολουθεί την πρόοδο ως προς την επίτευξη των στόχων που καθορίζονται στο άρθρο 1 παράγραφος 2 και δημοσιεύει, τουλάχιστον ανά τριετία, έκθεση στην οποία περιγράφεται λεπτομερώς η πρόοδος της Ένωσης ως προς την επίτευξη των εν λόγω στόχων.

Η πρώτη έκθεση καταρτίζεται έως την/τις [Υπηρεσία Εκδόσεων: να προστεθεί η σχετική ημερομηνία: 4 έτη μετά την ημερομηνία έναρξης ισχύος του παρόντος κανονισμού].

2.Η έκθεση που αναφέρεται στην παράγραφο 1 περιλαμβάνει ποσοτικές πληροφορίες σχετικά με τον βαθμό της προόδου που έχει σημειώσει η Ένωση ως προς την επίτευξη των δεικτών αναφοράς που καθορίζονται στο άρθρο 1 παράγραφος 2 στοιχεία α) και β).

Άρθρο 43

Υποβολή εκθέσεων από τα κράτη μέλη

1.Τα κράτη μέλη αποστέλλουν ετησίως στην Επιτροπή έκθεση η οποία περιέχει τις πληροφορίες που αναφέρονται στο άρθρο 18 παράγραφος 4, στο άρθρο 20 παράγραφοι 1 και 2, στο άρθρο 21 παράγραφος 1, στο άρθρο 22 παράγραφος 5 και στο άρθρο 25 παράγραφος 6. Η πρώτη έκθεση αποστέλλεται την/τις [Υπηρεσία Εκδόσεων: να προστεθεί η σχετική ημερομηνία: ένα έτος μετά την ημερομηνία έναρξης ισχύος του παρόντος κανονισμού].

2.Ανατίθεται στην Επιτροπή η εξουσία να εκδίδει εκτελεστικές πράξεις για την καθιέρωση υποδείγματος όσον αφορά τις εκθέσεις που αναφέρονται στην παράγραφο 1. Στο υπόδειγμα μπορεί να αναφέρεται ο τρόπος διατύπωσης των πληροφοριών που αναφέρονται στην παράγραφο 1. Οι εν λόγω εκτελεστικές πράξεις εκδίδονται σύμφωνα με τη συμβουλευτική διαδικασία του άρθρου 37 παράγραφος 2.

3.Οι πληροφορίες οι οποίες περιέχονται στις εκθέσεις που αναφέρονται στην παράγραφο 1 αντιμετωπίζονται σύμφωνα με το άρθρο 44.

Άρθρο 44

Μεταχείριση εμπιστευτικών πληροφοριών

1.Οι πληροφορίες που αποκτώνται κατά την εφαρμογή του παρόντος κανονισμού χρησιμοποιούνται μόνο για τους σκοπούς του παρόντος κανονισμού και προστατεύονται από τη σχετική ενωσιακή και εθνική νομοθεσία.

2.Τα κράτη μέλη και η Επιτροπή διασφαλίζουν την προστασία του εμπορικού και του επιχειρηματικού απορρήτου και άλλων ευαίσθητων, εμπιστευτικών και διαβαθμισμένων πληροφοριών που αποκτώνται και παράγονται κατ’ εφαρμογή του παρόντος κανονισμού, συμπεριλαμβανομένων των συστάσεων και των μέτρων που πρέπει να ληφθούν, σύμφωνα με το ενωσιακό και το αντίστοιχο εθνικό δίκαιο.

3.Τα κράτη μέλη και η Επιτροπή διασφαλίζουν ότι οι διαβαθμισμένες πληροφορίες που παρέχονται ή ανταλλάσσονται δυνάμει του παρόντος κανονισμού δεν υποχαρακτηρίζονται ούτε αποχαρακτηρίζονται χωρίς την προηγούμενη γραπτή συγκατάθεση της πηγής προέλευσης.  

4.Ωστόσο, εάν ένα κράτος μέλος εκτιμά ότι η υποβολή συγκεντρωτικών πληροφοριών στο πλαίσιο του άρθρου 21 μπορεί να θέσει σε κίνδυνο τα συμφέροντά του στον τομέα της εθνικής ασφάλειας, δύναται να προβάλει αντιρρήσεις στην υποβολή των εν λόγω πληροφοριών από την Επιτροπή μέσω αιτιολογημένης ειδοποίησης.

5.Η Επιτροπή και οι εθνικές αρχές, οι υπάλληλοί τους, το λοιπό προσωπικό τους και άλλα πρόσωπα που εργάζονται υπό την εποπτεία των εν λόγω αρχών διασφαλίζουν την εμπιστευτικότητα των πληροφοριών που λαμβάνουν κατά την εκτέλεση των καθηκόντων και των δραστηριοτήτων τους. Η υποχρέωση αυτή ισχύει και για όλους τους εκπροσώπους των κρατών μελών, τους παρατηρητές, τους εμπειρογνώμονες και άλλους συμμετέχοντες που παρίστανται στις συνεδριάσεις του συμβουλίου σύμφωνα με το άρθρο 35.

Άρθρο 45

Κυρώσεις

12 μήνες μετά την έναρξη ισχύος του κανονισμού, τα κράτη μέλη καθορίζουν το σύστημα κυρώσεων που επιβάλλουν στις παραβάσεις του παρόντος κανονισμού και λαμβάνουν κάθε αναγκαίο μέτρο για τη διασφάλιση της εφαρμογής τους. Οι προβλεπόμενες κυρώσεις είναι αποτελεσματικές, αναλογικές και αποτρεπτικές. Τα κράτη μέλη κοινοποιούν αμελλητί τους εν λόγω κανόνες και τα εν λόγω μέτρα στην Επιτροπή και την ενημερώνουν αμελλητί σχετικά με κάθε μεταγενέστερη τροποποίησή τους.

Άρθρο 46

Αξιολόγηση

1.Έως την/τις [Υπηρεσία Εκδόσεων: να προστεθεί η σχετική ημερομηνία: 5 έτη μετά την έναρξη ισχύος του παρόντος κανονισμού], η Επιτροπή προβαίνει σε αξιολόγηση του παρόντος κανονισμού σε σχέση με τους στόχους που επιδιώκει και υποβάλλει σχετική έκθεση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, στο Συμβούλιο και στην Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή.

2.Στην έκθεση που αναφέρεται στην παράγραφο 1 αξιολογείται τουλάχιστον η σκοπιμότητα του καθορισμού ανώτατων ορίων περιβαλλοντικού αποτυπώματος για τις κρίσιμες πρώτες ύλες για τις οποίες έχουν εγκριθεί κανόνες υπολογισμού και επαλήθευσης.

Άρθρο 47

Έναρξη ισχύος

Ο παρών κανονισμός αρχίζει να ισχύει την εικοστή ημέρα από τη δημοσίευσή του στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Ο παρών κανονισμός είναι δεσμευτικός ως προς όλα τα μέρη του και ισχύει άμεσα σε κάθε κράτος μέλος.

Βρυξέλλες,

ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΟ ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ

1.ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ/ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑΣ

1.1.Τίτλος της πρότασης/πρωτοβουλίας

1.2.Σχετικοί τομείς πολιτικής

1.3.Η πρόταση/πρωτοβουλία αφορά:

1.4.Στόχοι

1.4.1.Γενικοί στόχοι

1.4.2.Ειδικοί στόχοι

1.4.3.Αναμενόμενα αποτελέσματα και επιπτώσεις

1.4.4.Δείκτες επιδόσεων

1.5.Αιτιολόγηση της πρότασης/πρωτοβουλίας

1.5.1.Βραχυπρόθεσμη ή μακροπρόθεσμη κάλυψη αναγκών, συμπεριλαμβανομένου λεπτομερούς χρονοδιαγράμματος για τη σταδιακή υλοποίηση της πρωτοβουλίας

1.5.2.Προστιθέμενη αξία της ενωσιακής παρέμβασης (που μπορεί να προκύπτει από διάφορους παράγοντες, π.χ. οφέλη από τον συντονισμό, ασφάλεια δικαίου, μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα ή συμπληρωματικότητα). Για τους σκοπούς του παρόντος σημείου, «προστιθέμενη αξία της ενωσιακής παρέμβασης» είναι η αξία που απορρέει από την ενωσιακή παρέμβαση και η οποία προστίθεται στην αξία που θα είχε δημιουργηθεί αν τα κράτη μέλη ενεργούσαν μεμονωμένα.

1.5.3.Διδάγματα από ανάλογες εμπειρίες του παρελθόντος

1.5.4.Συμβατότητα με το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο και ενδεχόμενες συνέργειες με άλλα κατάλληλα μέσα

1.5.5.Αξιολόγηση των διαφόρων διαθέσιμων επιλογών χρηματοδότησης, συμπεριλαμβανομένων των δυνατοτήτων ανακατανομής

1.6.Διάρκεια και δημοσιονομικές επιπτώσεις της πρότασης/πρωτοβουλίας

1.7.Προβλεπόμενες μέθοδοι εκτέλεσης του προϋπολογισμού

2.ΜΕΤΡΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ

2.1.Κανόνες παρακολούθησης και υποβολής εκθέσεων

2.2.Συστήματα διαχείρισης και ελέγχου

2.2.1.Αιτιολόγηση των τρόπων διαχείρισης, των μηχανισμών εκτέλεσης της χρηματοδότησης, των όρων πληρωμής και της προτεινόμενης στρατηγικής ελέγχου

2.2.2.Πληροφορίες σχετικά με τους κινδύνους που έχουν εντοπιστεί και τα συστήματα εσωτερικού ελέγχου που έχουν δημιουργηθεί για τον μετριασμό τους

2.2.3.Εκτίμηση και αιτιολόγηση της οικονομικής αποδοτικότητας των ελέγχων (λόγος του κόστους του ελέγχου προς την αξία των σχετικών κονδυλίων που αποτελούν αντικείμενο διαχείρισης) και αξιολόγηση του εκτιμώμενου επιπέδου κινδύνου σφάλματος (κατά την πληρωμή και κατά το κλείσιμο)

2.3.Μέτρα για την πρόληψη περιπτώσεων απάτης και παρατυπίας

3.ΕΚΤΙΜΩΜΕΝΕΣ ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ/ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑΣ

3.1.Τομείς του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου και γραμμές δαπανών του προϋπολογισμού που επηρεάζονται

3.2.Εκτιμώμενες δημοσιονομικές επιπτώσεις της πρότασης στις πιστώσεις

3.2.1.Συνοπτική παρουσίαση των εκτιμώμενων επιπτώσεων στις επιχειρησιακές πιστώσεις

3.2.2.Εκτιμώμενο αποτέλεσμα που χρηματοδοτείται με επιχειρησιακές πιστώσεις

3.2.3.Συνοπτική παρουσίαση των εκτιμώμενων επιπτώσεων στις διοικητικές πιστώσεις

3.2.3.1.Εκτιμώμενες ανάγκες σε ανθρώπινους πόρους

3.2.4.Συμβατότητα με το ισχύον πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο

3.2.5.Συμμετοχή τρίτων στη χρηματοδότηση

3.3.Εκτιμώμενες επιπτώσεις στα έσοδα

1.ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ/ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑΣ 

1.1.Τίτλος της πρότασης/πρωτοβουλίας

1.2.Σχετικοί τομείς πολιτικής 

1.3.Η πρόταση/πρωτοβουλία αφορά: 

 νέα δράση 

 νέα δράση έπειτα από δοκιμαστικό σχέδιο / προπαρασκευαστική ενέργεια 50  

 την παράταση υφιστάμενης δράσης 

 συγχώνευση ή αναπροσανατολισμό μίας ή περισσότερων δράσεων προς άλλη/νέα δράση 

1.4.Στόχοι

1.4.1.Γενικοί στόχοι

1.4.2.Ειδικοί στόχοι

1.4.3.Αναμενόμενα αποτελέσματα και επιπτώσεις

Να προσδιοριστούν τα αποτελέσματα που αναμένεται να έχει η πρόταση/πρωτοβουλία όσον αφορά τους/τις στοχευμένους δικαιούχους/ομάδες.

1.4.4.Δείκτες επιδόσεων

Να προσδιοριστούν οι δείκτες για την παρακολούθηση της προόδου και των επιτευγμάτων.

1.5.Αιτιολόγηση της πρότασης/πρωτοβουλίας 

1.5.1.Βραχυπρόθεσμη ή μακροπρόθεσμη κάλυψη αναγκών, συμπεριλαμβανομένου λεπτομερούς χρονοδιαγράμματος για τη σταδιακή υλοποίηση της πρωτοβουλίας

1.5.2.Προστιθέμενη αξία της ενωσιακής παρέμβασης (που μπορεί να προκύπτει από διάφορους παράγοντες, π.χ. οφέλη από τον συντονισμό, ασφάλεια δικαίου, μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα ή συμπληρωματικότητα). Για τους σκοπούς του παρόντος σημείου, «προστιθέμενη αξία της ενωσιακής παρέμβασης» είναι η αξία που απορρέει από την ενωσιακή παρέμβαση και η οποία προστίθεται στην αξία που θα είχε δημιουργηθεί αν τα κράτη μέλη ενεργούσαν μεμονωμένα.

1.5.3.Διδάγματα από ανάλογες εμπειρίες του παρελθόντος

1.5.4.Συμβατότητα με το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο και ενδεχόμενες συνέργειες με άλλα κατάλληλα μέσα

1.5.5.Αξιολόγηση των διαφόρων διαθέσιμων επιλογών χρηματοδότησης, συμπεριλαμβανομένων των δυνατοτήτων ανακατανομής

1.6.Διάρκεια και δημοσιονομικές επιπτώσεις της πρότασης/πρωτοβουλίας

 περιορισμένη διάρκεια

–    με ισχύ από [ΗΗ/MM]ΕΕΕΕ έως [ΗΗ/MM]ΕΕΕΕ

–    Δημοσιονομικές επιπτώσεις από το ΕΕΕΕ έως το ΕΕΕΕ για πιστώσεις ανάληψης υποχρεώσεων και από το ΕΕΕΕ έως το ΕΕΕΕ για πιστώσεις πληρωμών.

 απεριόριστη διάρκεια

–Περίοδος σταδιακής εφαρμογής από το ΕΕΕΕ έως το ΕΕΕΕ,

–και στη συνέχεια πλήρης εφαρμογή.

1.7.Προβλεπόμενες μέθοδοι εκτέλεσης του προϋπολογισμού 51  

 Άμεση διαχείριση από την Επιτροπή

– από τις υπηρεσίες της, συμπεριλαμβανομένου του προσωπικού της στις αντιπροσωπείες της Ένωσης

–    από τους εκτελεστικούς οργανισμούς

 Επιμερισμένη διαχείριση με τα κράτη μέλη

 Έμμεση διαχείριση με ανάθεση καθηκόντων εκτέλεσης του προϋπολογισμού:

– σε τρίτες χώρες ή οργανισμούς που αυτές έχουν ορίσει

– σε διεθνείς οργανισμούς και στις οργανώσεις τους (να προσδιοριστούν)

– στην ΕΤΕπ και στο Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων

– στους οργανισμούς που αναφέρονται στα άρθρα 70 και 71 του δημοσιονομικού κανονισμού

– σε οργανισμούς δημοσίου δικαίου

– σε οργανισμούς που διέπονται από ιδιωτικό δίκαιο και έχουν αποστολή δημόσιας υπηρεσίας, στον βαθμό που παρέχουν επαρκείς οικονομικές εγγυήσεις

– σε οργανισμούς που διέπονται από το ιδιωτικό δίκαιο κράτους μέλους, στους οποίους έχει ανατεθεί η εκτέλεση σύμπραξης δημόσιου και ιδιωτικού τομέα και οι οποίοι παρέχουν επαρκείς οικονομικές εγγυήσεις

– σε οργανισμούς ή πρόσωπα επιφορτισμένα με την εφαρμογή συγκεκριμένων δράσεων στην ΚΕΠΠΑ βάσει του τίτλου V της ΣΕΕ και τα οποία προσδιορίζονται στην αντίστοιχη βασική πράξη.

–Αν αναφέρονται περισσότεροι του ενός τρόποι διαχείρισης, να διευκρινιστούν στο τμήμα «Παρατηρήσεις».

Παρατηρήσεις

2.ΜΕΤΡΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ 

2.1.Κανόνες παρακολούθησης και υποβολής εκθέσεων 

Να προσδιοριστούν η συχνότητα και οι όροι.

2.2.Συστήματα διαχείρισης και ελέγχου 

2.2.1.Αιτιολόγηση των τρόπων διαχείρισης, των μηχανισμών εκτέλεσης της χρηματοδότησης, των όρων πληρωμής και της προτεινόμενης στρατηγικής ελέγχου

2.2.2.Πληροφορίες σχετικά με τους κινδύνους που έχουν εντοπιστεί και τα συστήματα εσωτερικού ελέγχου που έχουν δημιουργηθεί για τον μετριασμό τους

2.2.3.Εκτίμηση και αιτιολόγηση της οικονομικής αποδοτικότητας των ελέγχων (λόγος του κόστους του ελέγχου προς την αξία των σχετικών κονδυλίων που αποτελούν αντικείμενο διαχείρισης) και αξιολόγηση του εκτιμώμενου επιπέδου κινδύνου σφάλματος (κατά την πληρωμή και κατά το κλείσιμο) 

2.3.Μέτρα για την πρόληψη περιπτώσεων απάτης και παρατυπίας 

Να προσδιοριστούν τα ισχύοντα ή τα προβλεπόμενα μέτρα πρόληψης και προστασίας, π.χ. στη στρατηγική για την καταπολέμηση της απάτης.

3.ΕΚΤΙΜΩΜΕΝΕΣ ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ/ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑΣ 

3.1.Τομείς του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου και γραμμές δαπανών του προϋπολογισμού που επηρεάζονται 

·Υφιστάμενες γραμμές του προϋπολογισμού

Κατά σειρά τομέων του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου και γραμμών του προϋπολογισμού.

·Νέες γραμμές του προϋπολογισμού, των οποίων έχει ζητηθεί η δημιουργία

Κατά σειρά τομέων του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου και γραμμών του προϋπολογισμού.

3.2.Εκτιμώμενες δημοσιονομικές επιπτώσεις της πρότασης στις πιστώσεις 

3.2.1.Συνοπτική παρουσίαση των εκτιμώμενων επιπτώσεων στις επιχειρησιακές πιστώσεις 

–    Η πρόταση/πρωτοβουλία δεν συνεπάγεται τη χρησιμοποίηση επιχειρησιακών πιστώσεων

–    Η πρόταση/πρωτοβουλία συνεπάγεται τη χρησιμοποίηση επιχειρησιακών πιστώσεων, όπως εξηγείται κατωτέρω:

σε εκατ. EUR (με τρία δεκαδικά ψηφία)

Αν η πρόταση/πρωτοβουλία επηρεάζει περισσότερους του ενός επιχειρησιακούς τομείς, επαναλάβετε το ανωτέρω τμήμα:

Αυτό το τμήμα πρέπει να συμπληρωθεί με «στοιχεία διοικητικού χαρακτήρα του προϋπολογισμού» τα οποία θα εισαχθούν, πρώτα, στο παράρτημα του νομοθετικού δημοσιονομικού δελτίου (παράρτημα 5 της απόφασης της Επιτροπής σχετικά με τους εσωτερικούς κανόνες για την εκτέλεση του τμήματος του γενικού προϋπολογισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης που αφορά την Επιτροπή), που τηλεφορτώνεται στο DECIDE για διυπηρεσιακή διαβούλευση.

σε εκατ. EUR (με τρία δεκαδικά ψηφία)

σε εκατ. EUR (με τρία δεκαδικά ψηφία)

3.2.2.Εκτιμώμενο αποτέλεσμα που χρηματοδοτείται με επιχειρησιακές πιστώσεις 

Πιστώσεις ανάληψης υποχρεώσεων σε εκατ. EUR (με τρία δεκαδικά ψηφία)

3.2.3.Συνοπτική παρουσίαση των εκτιμώμενων επιπτώσεων στις διοικητικές πιστώσεις 

–    Η πρόταση/πρωτοβουλία δεν συνεπάγεται τη χρησιμοποίηση πιστώσεων διοικητικού χαρακτήρα

–    Η πρόταση/πρωτοβουλία συνεπάγεται τη χρησιμοποίηση πιστώσεων διοικητικού χαρακτήρα, όπως εξηγείται κατωτέρω:

σε εκατ. EUR (με τρία δεκαδικά ψηφία)

Οι απαιτούμενες πιστώσεις για ανθρώπινους πόρους και άλλες δαπάνες διοικητικού χαρακτήρα θα καλυφθούν από τις πιστώσεις της ΓΔ που έχουν ήδη διατεθεί για τη διαχείριση της δράσης και/ή έχουν ανακατανεμηθεί στο εσωτερικό της ΓΔ και οι οποίες θα συμπληρωθούν, κατά περίπτωση, με πρόσθετα κονδύλια που ενδέχεται να χορηγηθούν στην αρμόδια για τη διαχείριση ΓΔ στο πλαίσιο της ετήσιας διαδικασίας κατανομής και λαμβανομένων υπόψη των υφιστάμενων δημοσιονομικών περιορισμών.

3.2.3.1.Εκτιμώμενες ανάγκες σε ανθρώπινους πόρους

–    Η πρόταση/πρωτοβουλία δεν συνεπάγεται τη χρησιμοποίηση ανθρώπινων πόρων

–    Η πρόταση/πρωτοβουλία συνεπάγεται τη χρησιμοποίηση ανθρώπινων πόρων, όπως εξηγείται κατωτέρω:

Εκτίμηση η οποία πρέπει να εκφράζεται σε μονάδες ισοδυνάμων πλήρους απασχόλησης

XX είναι ο σχετικός τομέας πολιτικής ή ο σχετικός τίτλος του προϋπολογισμού.

Οι ανάγκες σε ανθρώπινους πόρους θα καλυφθούν από το προσωπικό της ΓΔ που έχει ήδη διατεθεί για τη διαχείριση της δράσης και/ή έχει ανακατανεμηθεί στο εσωτερικό της ΓΔ και το οποίο θα συμπληρωθεί, εάν χρειαστεί, από πρόσθετους πόρους που μπορεί να διατεθούν στην αρμόδια για τη διαχείριση ΓΔ στο πλαίσιο της ετήσιας διαδικασίας κατανομής και λαμβανομένων υπόψη των υφιστάμενων δημοσιονομικών περιορισμών.

Περιγραφή των προς εκτέλεση καθηκόντων:

3.2.4.Συμβατότητα με το ισχύον πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο 

Η πρόταση/πρωτοβουλία:

–    μπορεί να χρηματοδοτηθεί εξ ολοκλήρου με ανακατανομή εντός του οικείου τομέα του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου (ΠΔΠ).

–    συνεπάγεται τη χρησιμοποίηση του αδιάθετου περιθωρίου στο πλαίσιο του αντίστοιχου τομέα του ΠΔΠ και/ή τη χρήση ειδικών μηχανισμών, όπως ορίζεται στον κανονισμό για το ΠΔΠ.

συνεπάγεται την αναθεώρηση του ΠΔΠ.3.2.5.Συμμετοχή τρίτων στη χρηματοδότηση 

Η πρόταση/πρωτοβουλία:

–    δεν προβλέπει συγχρηματοδότηση από τρίτους

–    προβλέπει τη συγχρηματοδότηση από τρίτους που εκτιμάται παρακάτω:

Πιστώσεις σε εκατ. EUR (με τρία δεκαδικά ψηφία)

3.3.Εκτιμώμενες επιπτώσεις στα έσοδα 

–    Η πρόταση/πρωτοβουλία δεν έχει δημοσιονομικές επιπτώσεις στα έσοδα.

–    Η πρόταση/πρωτοβουλία έχει τις δημοσιονομικές επιπτώσεις που περιγράφονται κατωτέρω:

στους ιδίους πόρους

στα λοιπά έσοδα

Να αναφερθεί αν τα έσοδα προορίζονται για γραμμές δαπανών 

σε εκατ. EUR (με τρία δεκαδικά ψηφία)

Ως προς τα έσοδα «για ειδικό προορισμό», να προσδιοριστούν οι γραμμές δαπανών του προϋπολογισμού που επηρεάζονται.

Άλλες παρατηρήσεις (π.χ. μέθοδος/τύπος για τον υπολογισμό των επιπτώσεων στα έσοδα ή τυχόν άλλες πληροφορίες).

(1)    Carrara, S. et al., Supply chain analysis and material demand forecast in strategic technologies and sectors in the EU — A foresight study (Ανάλυση της αλυσίδας εφοδιασμού και πρόβλεψη της ζήτησης υλικών σε τεχνολογίες και τομείς στρατηγικής σημασίας στην ΕΕ — Μελέτη ανάλυσης προοπτικών), Υπηρεσία Εκδόσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, Λουξεμβούργο, 2023, doi:10.2760/386650, JRC132889.    

(2)    Κανονισμός (ΕΕ) 2017/821 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 17ης Μαΐου 2017, για τον προσδιορισμό υποχρεώσεων δέουσας επιμέλειας στην αλυσίδα εφοδιασμού των ενωσιακών εισαγωγέων κασσιτέρου, τανταλίου και βολφραμίου, των μεταλλευμάτων τους, καθώς και χρυσού, που προέρχονται από περιοχές συγκρούσεων και υψηλού κινδύνου (ΕΕ L 130 της 19.5.2017, σ. 1).

(3)    Οδηγία 2011/92/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 13ης Δεκεμβρίου 2011, για την εκτίμηση των επιπτώσεων ορισμένων σχεδίων δημόσιων και ιδιωτικών έργων στο περιβάλλον (κωδικοποιημένο κείμενο) (ΕΕ L 26 της 28.1.2012, σ. 1).

(4)    Οδηγία 2010/75/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 24ης Νοεμβρίου 2010, περί βιομηχανικών εκπομπών (ολοκληρωμένη πρόληψη και έλεγχος της ρύπανσης) (ΕΕ L 334 της 17.12.2010, σ. 17).

(5)    Οδηγία 92/43/ΕΟΚ του Συμβουλίου, της 21ης Μαΐου 1992, για τη διατήρηση των φυσικών οικοτόπων καθώς και της άγριας πανίδας και χλωρίδας (ΕΕ L 206 της 22.7.1992, σ. 7).

(6)    Οδηγία 2009/147/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 30ής Νοεμβρίου 2009, περί της διατηρήσεως των αγρίων πτηνών (ΕΕ L 20 της 26.1.2010, σ. 7).

(7)    Οδηγία 2000/60/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 23ης Οκτωβρίου 2000, για τη θέσπιση πλαισίου κοινοτικής δράσης στον τομέα της πολιτικής των υδάτων (ΕΕ L 327 της 22.12.2000, σ. 1).

(8)    Οδηγία 2008/56/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 17ης Ιουνίου 2008, περί πλαισίου κοινοτικής δράσης στο πεδίο της πολιτικής για το θαλάσσιο περιβάλλον (οδηγία-πλαίσιο για τη θαλάσσια στρατηγική) (ΕΕ L 164 της 25.6.2008, σ. 19).

(9)    Οδηγία 2006/21/EK του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 15ης Μαρτίου 2006, σχετικά με τη διαχείριση των αποβλήτων της εξορυκτικής βιομηχανίας και την τροποποίηση της οδηγίας 2004/35/ΕΚ — Δήλωση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου και της Επιτροπής (ΕΕ L 102 της 11.4.2006, σ. 15).

(10)    Οδηγία 2008/98/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 19ης Νοεμβρίου 2008, για τα απόβλητα και την κατάργηση ορισμένων οδηγιών (ΕΕ L 312 της 22.11.2008, σ. 3).

(11)    Οδηγία 2012/19/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 4ης Ιουλίου 2012, σχετικά με τα απόβλητα ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού (ΑΗΗΕ) (αναδιατύπωση) (Κείμενο που παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον ΕΟΧ) (ΕΕ L 197 της 24.7.2012, σ. 38).

(12)    Οδηγία 2000/53/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 18ης Σεπτεμβρίου 2000, για τα οχήματα στο τέλος του κύκλου ζωής τους — Δηλώσεις της Επιτροπής (ΕΕ L 269 της 21.10.2000, σ. 34).

(13)    Οδηγία 2005/64/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 26ης Οκτωβρίου 2005, σχετικά με την έγκριση τύπου οχημάτων με κινητήρα όσον αφορά τη δυνατότητα επαναχρησιμοποίησης, ανακύκλωσης και ανάκτησής τους, καθώς και για την τροποποίηση της οδηγίας 70/156/ΕΟΚ του Συμβουλίου.

(14)    Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1272/2008 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 16ης Δεκεμβρίου 2008, για την ταξινόμηση, την επισήμανση και τη συσκευασία των ουσιών και των μειγμάτων, την τροποποίηση και την κατάργηση των οδηγιών 67/548/ΕΟΚ και 1999/45/ΕΚ και την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1907/2006 (ΕΕ L 353 της 31.12.2008, σ. 1).

(15)    Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1907/2006 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 18ης Δεκεμβρίου 2006, για την καταχώριση, την αξιολόγηση, την αδειοδότηση και τους περιορισμούς των χημικών προϊόντων (REACH) και για την ίδρυση του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Χημικών Προϊόντων (ΕΕ L 396 της 30.12.2006, σ. 1).

(16)    COM(2020) 667 final.

(17)    Σύσταση του Συμβουλίου, της 16ης Ιουνίου 2022, σχετικά με τη διασφάλιση δίκαιης μετάβασης προς την κλιματική ουδετερότητα (2022/C 243/04) (ΕΕ C 243 της 27.6.2022, σ. 35).

(18)    Οδηγία 2007/2/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 14ης Μαρτίου 2007, για τη δημιουργία υποδομής χωρικών πληροφοριών στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα (Inspire) (ΕΕ L 108 της 25.4.2007, σ. 1).

(19)    Κανονισμός (ΕΕ) 2020/852 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 18ης Ιουνίου 2020, σχετικά με τη θέσπιση πλαισίου για τη διευκόλυνση των βιώσιμων επενδύσεων και για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) 2019/2088 (PE/20/2020/INIT).

(20)    Πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με τις μπαταρίες και τα απόβλητα μπαταριών, για την κατάργηση της οδηγίας 2006/66/ΕΚ και την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) 2019/1020 [COM(2020) 798 final].

(21)    Πρόταση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με την εταιρική δέουσα επιμέλεια όσον αφορά τη βιωσιμότητα και για την τροποποίηση της οδηγίας (ΕΕ) 2019/1937 [COM(2022) 71 final].

(22)    https://publications.jrc.ec.europa.eu/repository/handle/JRC117729

(23)    https://ec.europa.eu/docsroom/documents/42881

(24)    https://op.europa.eu/en/publication-detail/-/publication/b80d77b6-2a3b-11ec-bd8e-01aa75ed71a1/language-en/format-PDF/source-search

(25)    Προς επιβεβαίωση.

(26)    https://www.iea.org/reports/the-role-of-critical-minerals-in-clean-energy-transitions/mineral-requirements-for-clean-energy-transitions

(27)    https://www.oecd.org/environment/global-material-resources-outlook-to-2060-9789264307452-en.htm

(28)    ΕΕ C  της , σ. .

(29)

   Κανονισμός (ΕΕ) 2021/1119 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 30ής Ιουνίου 2021, για τη θέσπιση πλαισίου με στόχο την επίτευξη κλιματικής ουδετερότητας και για την τροποποίηση των κανονισμών (ΕΚ) αριθ. 401/2009 και (ΕΕ) 2018/1999 (ΕΕ L 243 της 9.7.2021, σ. 1).

(30)    Απόφαση (ΕΕ) 2022/2481 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 14ης Δεκεμβρίου 2022, για τη θέσπιση του προγράμματος πολιτικής 2030 «Ψηφιακή Δεκαετία» (ΕΕ L 323 της 19.12.2022, σ. 4).

(31)    Ευρωπαϊκή Επιτροπή, Γενική Διεύθυνση Εσωτερικής Αγοράς, Βιομηχανίας, Επιχειρηματικότητας και ΜΜΕ, Αρχές της ΕΕ για βιώσιμες πρώτες ύλες, Υπηρεσία Εκδόσεων, 2021, https://op.europa.eu/el/publication-detail/-/publication/23e4b6a0-41da-11ec-89db-01aa75ed71a1.

(32)

   Οδηγία 2011/92/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 13ης Δεκεμβρίου 2011, για την εκτίμηση των επιπτώσεων ορισμένων σχεδίων δημόσιων και ιδιωτικών έργων στο περιβάλλον (ΕΕ L 26 της 28.1.2012, σ. 1).

(33)

   Οδηγία 92/43/ΕΟΚ του Συμβουλίου, της 21ης Μαΐου 1992, για τη διατήρηση των φυσικών οικοτόπων καθώς και της άγριας πανίδας και χλωρίδας (ΕΕ L 206 της 22.7.1992, σ. 7).

(34)

   Οδηγία 2000/60/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 23ης Οκτωβρίου 2000, για τη θέσπιση πλαισίου κοινοτικής δράσης στον τομέα της πολιτικής των υδάτων (ΕΕ L 327 της 22.12.2000, σ. 1).

(35)

   Οδηγία 2010/75/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 24ης Νοεμβρίου 2010, περί βιομηχανικών εκπομπών (ολοκληρωμένη πρόληψη και έλεγχος της ρύπανσης) (ΕΕ L 334 της 17.12.2010, σ. 17).

(36)

   [1] Οδηγία 2004/35/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 21ης Απριλίου 2004, σχετικά με την περιβαλλοντική ευθύνη όσον αφορά την πρόληψη και την αποκατάσταση περιβαλλοντικής ζημίας (ΕΕ L 143 της 30.4.2004, σ. 56).

(37)    Οδηγία 2009/147/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 30ής Νοεμβρίου 2009, περί της διατηρήσεως των αγρίων πτηνών (ΕΕ L 20 της 26.1.2010, σ. 7).

(38)    Οδηγία 2006/21/EK του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 15ης Μαρτίου 2006, σχετικά με τη διαχείριση των αποβλήτων της εξορυκτικής βιομηχανίας και την τροποποίηση της οδηγίας 2004/35/ΕΚ — Δήλωση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου και της Επιτροπής (ΕΕ L 102 της 11.4.2006, σ. 15).

(39)    Οδηγία 2009/147/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 30ής Νοεμβρίου 2009, περί της διατηρήσεως των αγρίων πτηνών (ΕΕ L 20 της 26.1.2010, σ. 7).

(40)    Κανονισμός (ΕΕ) 2018/1724 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 2ας Οκτωβρίου 2018, για τη δημιουργία ενιαίας ψηφιακής θύρας με σκοπό την παροχή πρόσβασης σε πληροφορίες, σε διαδικασίες και σε υπηρεσίες υποστήριξης και επίλυσης προβλημάτων και για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1024/2012 (ΕΕ L 295 της 21.11.2018, σ. 1).

(41)    Κανονισμός (ΕΕ) 2021/523 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 24ης Μαρτίου 2021, για τη θέσπιση του προγράμματος InvestEU και την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) 2015/1017 (ΕΕ L 64 της 26.3.2021, σ. 30).

(42)    Κοινή ανακοίνωση προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή, την Επιτροπή των Περιφερειών και την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων «Global Gateway» [JOIN(2021) 30 final].

(43)    Οδηγία 2007/2/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 14ης Μαρτίου 2007, για τη δημιουργία υποδομής χωρικών πληροφοριών στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα (Inspire) (ΕΕ L 108 της 25.4.2007, σ. 1).

(44)    Κανονισμός (ΕΕ) 2022/2576 του Συμβουλίου, της 19ης Δεκεμβρίου 2022, για την ενίσχυση της αλληλεγγύης μέσω καλύτερου συντονισμού των αγορών αερίου, αξιόπιστων δεικτών αναφοράς για τις τιμές και διασυνοριακών ανταλλαγών αερίου (ΕΕ L 335 της 29.12.2022, σ. 1).

(45)    Κανονισμός (ΕΕ) 2022/2372 του Συμβουλίου, της 24ης Οκτωβρίου 2022, σχετικά με τη θέσπιση πλαισίου μέτρων για τη διασφάλιση της προμήθειας ιατρικών αντιμέτρων αναγκαίων για την αντιμετώπιση κρίσεων σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης στον τομέα της δημόσιας υγείας σε επίπεδο Ένωσης (ΕΕ L 314 της 6.12.2022, σ. 64).

(46)    Οδηγία 2008/98/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 19ης Νοεμβρίου 2008, για τα απόβλητα και την κατάργηση ορισμένων οδηγιών (ΕΕ L 312 της 22.11.2008, σ. 3).

(47)    ΕΕ L 123 της 12.5. 2016, σ. 1.

(48)    Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 182/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 16ης Φεβρουαρίου 2011, για τη θέσπιση κανόνων και γενικών αρχών σχετικά με τους τρόπους ελέγχου από τα κράτη μέλη της άσκησης των εκτελεστικών αρμοδιοτήτων από την Επιτροπή (ΕΕ L 55 της 28.2.2011, σ. 13).

(49)    Συνδυασμένη Ονοματολογία στο παράρτημα I του κανονισμού (ΕΟΚ) αριθ. 2658/87.

(50)    Όπως αναφέρεται στο άρθρο 58 παράγραφος 2 στοιχείο α) ή β) του δημοσιονομικού κανονισμού.

(51)    Οι λεπτομέρειες σχετικά με τις μεθόδους εκτέλεσης του προϋπολογισμού, καθώς και οι παραπομπές στον δημοσιονομικό κανονισμό, είναι διαθέσιμες στον ιστότοπο BUDGpedia: https://myintracomm.ec.europa.eu/corp/budget/financial-rules/budget-implementation/Pages/implementation-methods.aspx .

(52)    ΔΠ = Διαχωριζόμενες πιστώσεις / ΜΔΠ = Μη διαχωριζόμενες πιστώσεις.

(53)    ΕΖΕΣ: Ευρωπαϊκή Ζώνη Ελεύθερων Συναλλαγών.

(54)    Υποψήφιες χώρες και, κατά περίπτωση, δυνάμει υποψήφια μέλη των Δυτικών Βαλκανίων.

(55)    Σύμφωνα με την επίσημη ονοματολογία του προϋπολογισμού.

(56)    Τεχνική και/ή διοικητική βοήθεια και δαπάνες στήριξης της εφαρμογής προγραμμάτων και/ή δράσεων της ΕΕ (πρώην γραμμές «BA»), έμμεση έρευνα, άμεση έρευνα.

(57)    Τα αποτελέσματα είναι τα προϊόντα και οι υπηρεσίες που θα παρασχεθούν (π.χ.: αριθμός ανταλλαγών φοιτητών που θα χρηματοδοτηθούν, αριθμός χλμ. οδών που θα κατασκευαστούν κ.λπ.).

(58)    Όπως περιγράφεται στο σημείο 1.4.2. «Ειδικοί στόχοι…».

(59)    Τεχνική και/ή διοικητική βοήθεια και δαπάνες στήριξης της εφαρμογής προγραμμάτων και/ή δράσεων της ΕΕ (πρώην γραμμές «BA»), έμμεση έρευνα, άμεση έρευνα.

(60)    AC = Συμβασιούχος υπάλληλος· AL = Τοπικός υπάλληλος· END = Αποσπασμένος εθνικός εμπειρογνώμονας· INT = Προσωρινό προσωπικό· JPD = Νέος επαγγελματίας σε αντιπροσωπεία της ΕΕ.

(61)    Επιμέρους ανώτατο όριο εξωτερικού προσωπικού που καλύπτεται από επιχειρησιακές πιστώσεις (πρώην γραμμές «BA»).