EUR-Lex Access to European Union law

Back to EUR-Lex homepage

This document is an excerpt from the EUR-Lex website

Document 52023IP0375

P9_TA(2023)0375 — Ευρωπαϊκή στρατηγική για τις πρωτεΐνες — Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 19ης Οκτωβρίου 2023 σχετικά με την ευρωπαϊκή στρατηγική για τις πρωτεΐνες (2023/2015(INI))

ΕΕ C, C/2024/2657, 29.4.2024, ELI: http://data.europa.eu/eli/C/2024/2657/oj (BG, ES, CS, DA, DE, ET, EL, EN, FR, GA, HR, IT, LV, LT, HU, MT, NL, PL, PT, RO, SK, SL, FI, SV)

ELI: http://data.europa.eu/eli/C/2024/2657/oj

European flag

Επίσημη Εφημερίδα
της Ευρωπαϊκής Ένωσης

EL

Σειρά C


C/2024/2657

29.4.2024

P9_TA(2023)0375

Ευρωπαϊκή στρατηγική για τις πρωτεΐνες

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 19ης Οκτωβρίου 2023 σχετικά με την ευρωπαϊκή στρατηγική για τις πρωτεΐνες (2023/2015(INI))

(C/2024/2657)

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 17ης Απριλίου 2018 σχετικά με ευρωπαϊκή στρατηγική για την προώθηση των πρωτεϊνούχων καλλιεργειών – ενθάρρυνση της παραγωγής πρωτεϊνούχων και ψυχανθών φυτών στον ευρωπαϊκό γεωργικό τομέα (1),

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 24ης Μαρτίου 2022 σχετικά με την ανάγκη για επείγον ενωσιακό σχέδιο δράσης με σκοπό την κατοχύρωση επισιτιστικής ασφάλειας εντός και εκτός της ΕΕ μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία (2),

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 20ής Οκτωβρίου 2021 σχετικά με τη στρατηγική «Από το αγρόκτημα στο πιάτο» για ένα δίκαιο, υγιές και φιλικό προς το περιβάλλον σύστημα τροφίμων (3),

έχοντας υπόψη την έκθεση του Οργανισμού Τροφίμων και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών (FAO) για το 2022 με τίτλο «Thinking about the future of food safety and food allergies with regard to certain types of novel foods and protein sources» (Προβληματισμός σχετικά με το μέλλον της επισιτιστικής ασφάλειας και τις τροφικές αλλεργίες όσον αφορά ορισμένα είδη νέων τροφίμων και πηγές πρωτεΐνης),

έχοντας υπόψη τη μελέτη του Κοινού Κέντρου Ερευνών (JRC) του Ιουλίου του 2020 με τίτλο «Future of EU livestock: how to contribute to a sustainable agricultural sector?» (Το μέλλον της κτηνοτροφίας της ΕΕ: πώς μπορεί να συμβάλει σε έναν βιώσιμο γεωργικό τομέα;),

έχοντας υπόψη τη Δήλωση του Δουβλίνου του 2022 σχετικά με τον κοινωνικό ρόλο της κτηνοτροφίας,

έχοντας υπόψη τις τελευταίες επιστημονικές γνώσεις, συμπεριλαμβανομένης της Δήλωσης του Δουβλίνου του 2022, και τις σχετικές δημοσιεύσεις στο επιστημονικό περιοδικό «Animal Frontiers»,

έχοντας υπόψη την έκθεση του Οργανισμού Τροφίμων και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών του 2022 με τίτλο «Thinking about the future of food safety – a foresight report» (Προβληματισμός για το μέλλον της επισιτιστικής ασφάλειας – Έκθεση ανάλυσης προοπτικών),

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 15ης Νοεμβρίου 2022, με τίτλο «Προς έναν ισχυρό και βιώσιμο τομέα των φυκών της ΕΕ» (COM(2022)0592),

έχοντας υπόψη τις γεωργικές προοπτικές για την περίοδο 2022-2031 του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης και του Οργανισμού Τροφίμων και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών,

έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής του Δεκεμβρίου του 2022 με τίτλο «EU agricultural outlook – For markets, income and environment 2022 - 2032» (Γεωργικές προοπτικές της ΕΕ για τις αγορές, το εισόδημα και το περιβάλλον 2022-2032),

έχοντας υπόψη την έκθεση του Οργανισμού Τροφίμων και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών του Ιουνίου του 2023 με τίτλο «Contribution of terrestrial animal source food to healthy diets for improved nutrition and health outcomes – An evidence and policy overview on the state of knowledge and gaps» (Συμβολή των τροφίμων χερσαίας ζωικής προέλευσης σε υγιεινά διαιτολόγια για βελτιωμένα αποτελέσματα διατροφής και υγείας - επισκόπηση των στοιχείων και των πολιτικών σχετικά με την κατάσταση των γνώσεων και τα υφιστάμενα κενά),

έχοντας υπόψη την έκθεση του Οργανισμού Τροφίμων και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών και του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) του 2019 με τίτλο «Sustainable healthy diets – guiding principles» (Βιώσιμα υγιεινά διαιτολόγια – κατευθυντήριες αρχές),

έχοντας υπόψη την έκθεση του Οργανισμού Τροφίμων και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών του 2021 με τίτλο «Integration of environment and nutrition in life cycle assessment of food items: opportunities and challenges» (Ενσωμάτωση του περιβάλλοντος και της διατροφής στην ανάλυση κύκλου ζωής των τροφίμων: ευκαιρίες και προκλήσεις),

έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής, της 22ας Νοεμβρίου 2018, για την ανάπτυξη των φυτικών πρωτεϊνών στην Ευρωπαϊκή Ένωση (COM(2018)0757),

έχοντας υπόψη το έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής της 4ης Ιανουαρίου 2023 με τίτλο «Drivers of food security» (Παράγοντες επισιτιστικής ασφάλειας) (SWD(2023)0004),

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 20ής Μαΐου 2020, με τίτλο «Από το αγρόκτημα στο πιάτο – Μια στρατηγική για ένα δίκαιο, υγιές και φιλικό προς το περιβάλλον σύστημα τροφίμων» (COM(2020)0381),

έχοντας υπόψη τη συμφωνία που εγκρίθηκε κατά την 21η Διάσκεψη των Μερών (COP21) της Σύμβασης-Πλαισίου των Ηνωμένων Εθνών για την κλιματική αλλαγή (COP21) στις 12 Δεκεμβρίου 2015 στο Παρίσι (Συμφωνία του Παρισιού),

έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) 2021/1119 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 30ής Ιουνίου 2021, για τη θέσπιση πλαισίου με στόχο την επίτευξη κλιματικής ουδετερότητας και για την τροποποίηση των κανονισμών (ΕΚ) αριθ. 401/2009 και (ΕΕ) 2018/1999 («ευρωπαϊκό νομοθέτημα για το κλίμα») (4),

έχοντας υπόψη την Ατζέντα του 2030 των Ηνωμένων Εθνών για τη βιώσιμη ανάπτυξη και τους στόχους βιώσιμης ανάπτυξης (ΣΒΑ),

έχοντας υπόψη τις προοπτικές του παγκόσμιου πληθυσμού των Ηνωμένων Εθνών για το 2022,

έχοντας υπόψη τις γεωργικές προοπτικές για την περίοδο 2021-2030 του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) και του Οργανισμού Τροφίμων και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών,

έχοντας υπόψη τη μελέτη της Επιτροπής για το Μέλλον της Επιστήμης και της Τεχνολογίας με τίτλο «Got Protein? Alternative protein sources in sustainable animal and human nutrition: Potentials and prospects» (Έχει πρωτεΐνες; Εναλλακτικές πηγές πρωτεϊνών στη βιώσιμη διατροφή των ζώων και των ανθρώπων: δυνατότητες και προοπτικές),

έχοντας υπόψη τη Διακήρυξη των Βερσαλλιών της 10ης και 11ης Μαρτίου 2022,

έχοντας υπόψη το άρθρο 54 του Κανονισμού του,

έχοντας υπόψη τη γνωμοδότηση της Επιτροπής Αλιείας,

έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Γεωργίας και Ανάπτυξης της Υπαίθρου (A9-0281/2023),

Α.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι πρωτεΐνες είναι απαραίτητες τόσο για τους ανθρώπους όσο και για τα ζώα και, συνεπώς, αποτελούν απαραίτητο στοιχείο των τροφίμων και των ζωοτροφών προς κατανάλωση σε καθημερινή βάση·

Β.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η πανδημία της COVID-19 και η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία είχαν σημαντικές επιπτώσεις στο ευρωπαϊκό και παγκόσμιο εμπόριο, καθώς ανέδειξαν το γεγονός ότι η ΕΕ πρέπει να διαφοροποιήσει τις αλυσίδες εφοδιασμού της σε τρόφιμα και ζωοτροφές προκειμένου να ενισχύσει την ανοικτή αυτονομία της και να μειώσει την εξάρτησή της από εισροές από έναν μόνο ή λίγους ξένους προμηθευτές, προκειμένου να ενισχυθεί η παραγωγή φυτικών πρωτεϊνών και η συνολική ανθεκτικότητα του τομέα πρωτεϊνών της ΕΕ·

Γ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ παράγει το 77 % των πρωτεϊνών ζωοτροφών που χρησιμοποιεί (ποσοστό που ανέρχεται σε 96 % στην περίπτωση ζωοτροφών χαμηλής περιεκτικότητας σε πρωτεΐνες και σε 89 % για ζωοτροφές μέσης περιεκτικότητας σε πρωτεΐνες)· λαμβάνοντας, ωστόσο, υπόψη ότι μόνο το 29 % των πρώτων υλών υψηλής περιεκτικότητας σε πρωτεΐνες που απαιτούνται για την εξισορρόπηση των ζωοτροφών προέρχεται από την ΕΕ· λαμβάνοντας υπόψη ότι, κατά συνέπεια, η ΕΕ εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις εισαγωγές φυτικών προϊόντων υψηλής περιεκτικότητας σε πρωτεΐνες από τρίτες χώρες, γεγονός που την καθιστά εξαρτημένη από τις εισαγωγές σπερμάτων σόγιας και σογιάλευρου από τις Ηνωμένες Πολιτείες και τη Νότια Αμερική· λαμβάνοντας υπόψη ότι, ιδίως στη Νότια Αμερική, η εξάρτηση αυτή σε πολλές περιπτώσεις προκαλεί την αλλαγή της χρήσης γης και την αύξηση του υδατικού αποτυπώματος της ΕΕ, σε συνδυασμό με περιβαλλοντικά προβλήματα στις χώρες παραγωγής, όπως ρύπανση των υπόγειων υδάτων, λειψυδρία, απώλεια θρεπτικών ουσιών, διάβρωση του εδάφους και αποψίλωση, με αποτέλεσμα τη μείωση της βιοποικιλότητας· λαμβάνοντας υπόψη ότι η καλλιέργεια πρωτεϊνούχων φυτών είναι δυνατό να έχει αρνητικές κοινωνικές και υγειονομικές συνέπειες στις χώρες παραγωγής, οι οποίες επιδεινώνονται από ασθενή δικαιώματα εγγείου ιδιοκτησίας, αρπαγή γαιών, αναγκαστική απομάκρυνση και άλλες παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων·

Δ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, παρόλο που η παραγωγή πρωτεϊνούχων φυτών στην ΕΕ έχει βελτιωθεί τα τελευταία 10 χρόνια, εξακολουθεί να υπάρχει σημαντικό έλλειμμα στην εγχώρια παραγωγή, καθώς η κτηνοτροφία έχει επίσης αυξηθεί, εδραιώνοντας τη μεγάλη εξάρτηση της ΕΕ από τις εισαγωγές πλούσιων σε πρωτεΐνες καλλιεργειών από χώρες εκτός της ΕΕ·

Ε.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η αυξημένη κυκλικότητα μεταξύ πρωτεϊνών φυτικής προέλευσης και πρωτεϊνών ζωικής προέλευσης, όπως η χρήση ροών αποβλήτων πρωτεϊνών φυτικής προέλευσης για τρόφιμα ως ζωοτροφών με σκοπό την παραγωγή πρωτεϊνών ζωικής προέλευσης, σε συνδυασμό με την πιο βιώσιμη παραγωγή όλων των διαθέσιμων τύπων πρωτεϊνών, είναι ζωτικής σημασίας για τη μετάβαση σε πιο βιώσιμα συστήματα τροφίμων με μειωμένο αντίκτυπο στο κλίμα και τη βιοποικιλότητα· λαμβάνοντας υπόψη ότι η αυξημένη καλλιέργεια και κατανάλωση πρωτεϊνών φυτικής προέλευσης αποτελούν επίσης παράγοντες που διευκολύνουν τη μετάβαση· λαμβάνοντας υπόψη ότι το περιβαλλοντικό αποτύπωμα των ζωικών προϊόντων μπορεί να μειωθεί με πρόσθετες ύλες ζωοτροφών που βοηθούν τα ζώα στην πέψη πρωτεϊνών και στη μείωση των εκπομπών μεθανίου και αμμωνίας·

ΣΤ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι καλλιέργειες ψυχανθών και αγρωστωδών βοηθούν να διατηρηθούν και να βελτιωθούν η ποιότητα και η ευφορία του εδάφους, ενισχύουν τη βιοποικιλότητα, δεσμεύουν άνθρακα και άζωτο και συμβάλλουν στην κατακράτηση υδάτων· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα ψυχανθή μπορούν να καλλιεργηθούν με λιγότερα χημικά λιπάσματα λόγω της συμβίωσης με βακτήρια του εδάφους· λαμβάνοντας υπόψη ότι η καλλιέργεια ψυχανθών, παρά τη χαμηλή οικονομική αποδοτικότητά της, συμβάλλει θετικά στον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής και άλλων περιβαλλοντικών επιπτώσεων, καθώς και στη μείωση της ανάπτυξης των ζιζανίων, και κατά συνέπεια στην αντιμετώπιση των περιβαλλοντικών και κλιματικών προκλήσεων σύμφωνα με τους στόχους της Πράσινης Συμφωνίας·

Ζ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι νέες τεχνικές βελτίωσης θα μπορούσαν να διαδραματίσουν βασικό ρόλο στην ενίσχυση της κερδοφορίας και στην επίτευξη των στόχων της Πράσινης Συμφωνίας της ΕΕ, για παράδειγμα αυξάνοντας τις αποδόσεις, ενισχύοντας την περιεκτικότητα σε πρωτεΐνη και την ποιότητα των πρωτεϊνών και παρέχοντας στην ΕΕ τη δυνατότητα να ενισχύσει την προσαρμογή των καλλιεργειών σε περιφερειακό επίπεδο και να τις καταστήσει πιο ανθεκτικές στην κλιματική αλλαγή και τα παθογόνα·

Η.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η κοινή γεωργική πολιτική (ΚΓΠ) επιτρέπει να υποστηριχθεί η καλλιέργεια πρωτεϊνούχων καλλιεργειών και αγρωστωδών·

Θ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η μεταποίηση πρωτεϊνούχων καλλιεργειών και αγρωστωδών παράγει υποπροϊόντα που μπορούν να χρησιμοποιηθούν κατά τρόπο που να υποστηρίζει την κυκλική οικονομία, όπως η χρήση τους για ανθρώπινη κατανάλωση, ανανεώσιμη ενέργεια, λιπάσματα, ζωοτροφές ή για την παραγωγή οικολογικών χημικών ουσιών· λαμβάνοντας υπόψη ότι, ως υποπροϊόν, η κτηνοτροφία παράγει πολύτιμο λίπασμα, το οποίο στηρίζει την ανθεκτικότητα της ΕΕ στην παραγωγή τροφίμων· λαμβάνοντας υπόψη ότι το άζωτο που απαιτείται για τις καλλιέργειες παρέχεται κυρίως από συνθετικά λιπάσματα, η παραγωγή των οποίων είναι δαπανηρή και ενεργοβόρα· λαμβάνοντας υπόψη ότι, στο πλαίσιο των συστημάτων διαχείρισης της κοπριάς, καθώς και της ασφαλούς χρήσης της ιλύος καθαρισμού λυμάτων, τα προϊόντα RENURE (ανακτηθέν άζωτο από κοπριά) αυξάνουν την αποδοτική χρήση πόρων και καθιστούν δυνατή τη μετάβαση προς μια πιο κυκλική οικονομία·

Ι.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η εκτροφή ζώων μπορεί να παράγει πρωτεΐνες υψηλής βιοδιαθεσιμότητας για την ανθρώπινη διατροφή·

ΙΑ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η φυτική παραγωγή όλων των ειδών γεωργικών καλλιεργειών, συμπεριλαμβανομένων των πρωτεϊνούχων καλλιεργειών, παράγει βιομάζα η οποία είναι κυρίως μη βρώσιμη για τους ανθρώπους (ένα κιλό πρωτεΐνης φυτικής προέλευσης παράγει περίπου τρία έως πέντε κιλά βιομάζας που είναι βρώσιμη μόνο από μηρυκαστικά)·

ΙΒ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η κατανάλωση ζωικών πρωτεϊνών που παράγονται σε τοπικό επίπεδο και με βιώσιμο τρόπο συμβάλλει στην επισιτιστική ασφάλεια της ΕΕ και ενισχύει τη ζωτικότητα των αγροτικών περιοχών της Ευρώπης· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ζωικές πρωτεΐνες παράγονται στην ΕΕ σύμφωνα με ορισμένα από τα υψηλότερα πρότυπα βιωσιμότητας παγκοσμίως όσον αφορά την καλή διαβίωση των ζώων, το κλίμα και το περιβάλλον, και συχνά αποτελούν σημαντικό στοιχείο μιας ισορροπημένης διατροφής· λαμβάνοντας υπόψη ότι η εκτροφή ζώων στην ΕΕ εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις εισαγωγές καλλιεργειών με υψηλή περιεκτικότητα σε πρωτεΐνες, που χρειάζεται να καλλιεργούνται σε αρόσιμη γη εκτός της ΕΕ·

ΙΓ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η ενίσχυση της ευρωπαϊκής επισιτιστικής ανθεκτικότητας και ασφάλειας δια της κατανάλωσης ζωικών πρωτεϊνών που παράγονται στην ΕΕ συμβάλλει σε πιο βιώσιμη παραγωγή παγκοσμίως·

ΙΔ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι πρωτεΐνες ζωικής προέλευσης παρέχουν υψηλής ποιότητας πρωτεΐνες και αποτελούν την πηγή πρωτεϊνών με τη μεγαλύτερη βιοδιαθεσιμότητα για τον άνθρωπο, στοιχείο ιδιαίτερα σημαντικό για τις γυναίκες σε αναπαραγωγική ηλικία, τα παιδιά, τους εφήβους και τους ηλικιωμένους ή τα ευπαθή άτομα·

ΙΕ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η εκτατική κτηνοτροφία, ιδίως σε απομακρυσμένες και ορεινές περιοχές, αποτελεί εξαιρετικά βιώσιμη δραστηριότητα και συμβάλλει στη διατήρηση του πληθυσμού των περιοχών αυτών·

ΙΣΤ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι βιώσιμες πρωτεΐνες υδρόβιας προέλευσης και οι πρωτεΐνες που προέρχονται από υδατοκαλλιέργεια μπορούν να συμβάλουν στην παγκόσμια επισιτιστική ασφάλεια, στη διατροφή και σε υγιεινά ισορροπημένα διαιτολόγια· λαμβάνοντας υπόψη ότι η εντατική υδατοκαλλιέργεια είναι συχνά πιθανό να συνεπάγεται διάφορες δυσμενείς περιβαλλοντικές επιπτώσεις, όπως οι συνέπειες της χρήσης χημικών ή αντιβιοτικών· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα φύκη είναι δυνατό να συνιστούν μια ευκαιρία για να μειωθούν οι δυσμενείς περιβαλλοντικές επιπτώσεις της υδατοκαλλιέργειας·

ΙΖ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι για τις εναλλακτικές πρωτεΐνες, όπως οι μύκητες ή τα προϊόντα ζύμωσης, απαιτούνται εισροές πλούσιες σε υδατάνθρακες· λαμβάνοντας υπόψη ότι αυτή η παραγωγή θα μπορούσε να αξιοποιεί κατάλοιπα και ροές αποβλήτων από τη συμβατική παραγωγή τροφίμων, συμβάλλοντας σε μια πιο κυκλική οικονομία· λαμβάνοντας υπόψη ότι βάσει της ενωσιακής νομοθεσίας περί αποβλήτων οι παραγωγοί που επεξεργάζονται απόβλητα τροφίμων υπόκεινται σε μεγάλη κανονιστική επιβάρυνση·

ΙΗ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι το δυναμικό των πρωτεϊνών από έντομα που προορίζονται για τη διατροφή των ανθρώπων και ιδίως των ζώων αναπτύσσεται και θα μπορούσε δυνητικά να μειώσει την εξάρτηση της ΕΕ από τις εισαγωγές πρωτεϊνών. λαμβάνοντας υπόψη ότι απαιτούνται περισσότερες γνώσεις σχετικά με τη βιωσιμότητα της εκτροφής εντόμων και ότι θα πρέπει να παρέχονται στους καταναλωτές οι σαφείς πληροφορίες τις οποίες επιθυμούν και δικαιούνται σχετικά με την παρουσία συστατικών που προέρχονται από έντομα σε διάφορα τελικά προϊόντα·

ΙΘ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι τα τελευταία χρόνια έχει αναπτυχθεί η αγορά όλων των τύπων πρωτεϊνών που παράγονται με βιώσιμο τρόπο, ιδίως πρωτεϊνών φυτικής και ζωικής προέλευσης· λαμβάνοντας υπόψη ότι η παραγωγή αυτών των πρωτεϊνών δημιουργεί πολλές ευκαιρίες στους Ευρωπαίους γεωργούς και παραγωγούς τροφίμων· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι πρωτεΐνες φυτικής προέλευσης χαίρουν ήδη υψηλής και αυξανόμενης ζήτησης, αποδοχής από πλευράς των καταναλωτών, καθώς και τεχνολογικής ωριμότητας·

Κ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι καταναλωτές ζητούν μεγαλύτερη διαφάνεια και περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τη βιωσιμότητα των τροφίμων· λαμβάνοντας υπόψη ότι δεν υπάρχουν προαιρετικές τυποποιημένες ετικέτες ή δηλώσεις προϊόντων που να διασφαλίζουν την περιβαλλοντική βιωσιμότητα των πρωτεϊνών είτε για ανθρώπινη κατανάλωση είτε για ζωοτροφές και πρόσθετες ύλες ζωοτροφών·

ΚΑ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι είναι σημαντικό να υιοθετηθεί μια προσέγγιση με γνώμονα την αξιακή αλυσίδα προκειμένου να δημιουργηθεί προστιθέμενη αξία για τις πρωτεΐνες που παράγονται με βιώσιμο τρόπο, ιδίως για τις πρωτεΐνες φυτικής προέλευσης, δεδομένου ότι η παραγωγή τοπικής προέλευσης προϊόντων υψηλής προστιθέμενης αξίας ενισχύει την αξιακή αλυσίδα και ενθαρρύνει τους γεωργούς να προβούν σε επενδύσεις·

ΚΒ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η έρευνα και καινοτομία στη βιώσιμη παραγωγή όλων των πηγών πρωτεϊνών πρέπει να συμπεριλαμβάνει τους γεωργούς και θα πρέπει να επικεντρωθεί περισσότερο στις φυτικές και ζωικές πρωτεΐνες, καθώς τις τελευταίες δεκαετίες τόσο η ιδιωτική όσο και η δημόσια έρευνα και καινοτομία στην ΕΕ έχει επικεντρωθεί κυρίως στα σιτηρά και τα ελαιούχα·

ΚΓ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η γενική κατάρτιση και η μεταφορά γνώσεων φτάνει μόνο στο 10 % περίπου των γεωργικών εκμεταλλεύσεων της ΕΕ· λαμβάνοντας υπόψη ότι υπάρχει κρίσιμη ανάγκη να πραγματοποιηθούν περαιτέρω επενδύσεις σε κατάρτιση και υπηρεσίες παροχής συμβουλών για γεωργούς, να διαδοθεί η τεχνογνωσία σχετικά με τις πρωτεϊνούχες καλλιέργειες, τις βέλτιστες πρακτικές, τις συμπεριφορικές αλλαγές, την καλλιέργεια αγρωστωδών και την εκχύλιση πρωτεϊνών από εναλλακτικές πηγές·

Σαφής ανάγκη για μια ολοκληρωμένη στρατηγική της ΕΕ για τις πρωτεΐνες με σκοπό την ενίσχυση του δυναμικού των πρωτεϊνών

1.

καλεί την Επιτροπή να παρουσιάσει επειγόντως μια ολοκληρωμένη και φιλόδοξη στρατηγική της ΕΕ για τις πρωτεΐνες, η οποία θα καλύπτει τη βιώσιμη παραγωγή και κατανάλωση όλων των τύπων πρωτεΐνης στην ΕΕ, ιδίως των πρωτεϊνών φυτικής και ζωικής προέλευσης, και θα θεσπίζει αποτελεσματικά μέτρα για την ενίσχυση της ανοικτής αυτονομίας της ΕΕ όσον αφορά τις πρωτεΐνες βραχυπρόθεσμα, μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα· υπογραμμίζει ότι θα πρέπει να δοθεί προτεραιότητα στην παραγωγή πρωτεϊνούχων καλλιεργειών και πρωτεϊνών φυτικής προέλευσης·

2.

θεωρεί ότι η στρατηγική της ΕΕ για τις πρωτεΐνες θα πρέπει να βασίζεται στα εξής:

α)

ένα όραμα για στρατηγική και βιώσιμη παραγωγή πρωτεϊνών και εμπορικές ροές στην ΕΕ, το οποίο να ανταποκρίνεται στις ανάγκες και τις απαιτήσεις μας·

β)

ένα σχέδιο δράσης για αυξημένη παραγωγή και κατανάλωση πρωτεϊνών φυτικής προέλευσης στην ΕΕ·

γ)

καλύτερες συνθήκες για πιο βιώσιμη παραγωγή πρωτεϊνών φυτικής και ζωικής προέλευσης στην ΕΕ·

δ)

την ανάπτυξη βιώσιμων συστημάτων πρωτεϊνών για τρόφιμα και ζωοτροφές·

ε)

μια ολιστική προσέγγιση που περιλαμβάνει απαραιτήτως τους γεωργούς μαζί με ολόκληρη την αξιακή αλυσίδα των τροφίμων και λαμβάνει υπόψη τις αρχές της κυκλικής οικονομίας·

στ)

συγκεκριμένες, επιστημονικά τεκμηριωμένες δράσεις πολιτικής για την ανάπτυξη, την καινοτομία και την έρευνα σχετικά με τις πρωτεΐνες που παράγονται με βιώσιμο τρόπο·

Όραμα για αυξημένη παραγωγή πρωτεϊνών στην ΕΕ

3.

υπογραμμίζει ότι, από γεωπολιτική και στρατηγική άποψη, καθώς και για να διασφαλιστεί η επισιτιστική ασφάλεια, τα επίπεδα της ευρωπαϊκής ανθεκτικότητας πρέπει να ενισχυθούν σημαντικά σε κρίσιμους τομείς, όπως ο εφοδιασμός με τρόφιμα και ζωοτροφές, και να μειωθούν, στο μέτρο του δυνατού, οι εξαρτήσεις από γεωργικά προϊόντα και πόρους από έναν μόνο ή λίγους προμηθευτές μέσω της τόνωσης της εγχώριας παραγωγής, ενώ παράλληλα θα πρέπει να ενθαρρυνθεί η ανταγωνιστικότητα της ΕΕ ώστε να αποφευχθεί η συγκέντρωση των αγορών στα χέρια λίγων μόνο βασικών παραγόντων· τονίζει, επομένως, ότι η ΕΕ πρέπει να εντείνει την παραγωγή φυτικών πρωτεϊνών και ότι αυτό μπορεί να πραγματοποιηθεί μόνο σε στάδια, ώστε οι γεωργοί και οι αγορές να είναι σε θέση να προσαρμοστούν αναλόγως·

4.

επισημαίνει ότι η βιώσιμη, διαφοροποιημένη και εγχώρια παραγωγή πρωτεϊνών πρέπει να αναγνωριστεί ως κρίσιμη πτυχή του συστήματος τροφίμων και ζωοτροφών της ΕΕ, προκειμένου να διασφαλιστεί επαρκής διαθεσιμότητα ασφαλών και ποιοτικών τροφίμων και ζωοτροφών και να διατηρηθούν λειτουργικές και ανθεκτικές αλυσίδες εφοδιασμού τροφίμων και εμπορικές ροές· υπογραμμίζει τον στόχο σύμφωνα με τον οποίο πρέπει να επιτευχθεί ένας πιο βιώσιμος και διαφοροποιημένος εφοδιασμός του συστήματος τροφίμων της ΕΕ με πρωτεΐνες·

5.

θεωρεί ότι η καλλιέργεια πρωτεϊνούχων φυτών και αγρωστωδών μπορεί να έχει σημαντικά οφέλη για την ποιότητα του εδάφους, το κλίμα και τη βιοποικιλότητα και, υπό ορισμένες προϋποθέσεις, έχει τη δυνατότητα να μειώσει εισροές όπως τα λιπάσματα και τα φυτοπροστατευτικά προϊόντα· επισημαίνει ότι η εκτατική κτηνοτροφία με βάση τα αγρωστώδη καλύπτει επίσης τις φυσικές διατροφικές ανάγκες των ζώων, και μπορεί να έχει θετικό αντίκτυπο στο περιβάλλον και κατά της κλιματικής αλλαγής, ενώ παράλληλα συμβάλλει στην επίτευξη κυκλικής οικονομίας· τονίζει τη σημασία των σιτηρών και των αγρωστωδών, ιδίως των λειμώνων με χορτονομή και τριφύλλι, ως πηγής ζωοτροφής για την κτηνοτροφία και πιστεύει ότι τα κράτη μέλη θα πρέπει να εξετάσουν το ενδεχόμενο να θεσπίσουν οικολογικά προγράμματα για τα ψυχανθή και τα αγρωστώδη και να δημιουργήσουν ειδικά κονδύλια για τα πρωτεϊνούχα φυτά, όπως έχουν πράξει ορισμένα κράτη μέλη· τονίζει ότι η εκτατική κτηνοτροφία, ιδίως σε απομακρυσμένες και ορεινές περιοχές, αποτελεί βιώσιμη δραστηριότητα και παρέχει περαιτέρω κίνητρα στους τοπικούς πληθυσμούς για να ζήσουν σε αυτές τις περιοχές·

6.

επισημαίνει ότι η στρατηγική για τις πρωτεΐνες θα πρέπει να στηρίζει την περιβαλλοντική μετάβαση μέσω της ανάπτυξης βιώσιμων πηγών πρωτεϊνών και να συμβάλλει τόσο στην ανοικτή ευρωπαϊκή αυτονομία όσον αφορά τις πρωτεΐνες όσο και στην ανθεκτικότητα των γεωργών και των αγροτικών περιοχών της ΕΕ· αναγνωρίζει τον ρόλο των πηγών πρωτεϊνών στην κυκλική οικονομία και θεωρεί ότι η ανάπτυξη μιας κυκλικής οικονομίας και η διασφάλιση της παραγωγής όλων των διαθέσιμων τύπων πρωτεϊνών, ιδίως πρωτεϊνών φυτικής και ζωικής προέλευσης, μπορούν να συμβάλουν ώστε να διατηρούνται υψηλά επίπεδα όσον αφορά την ανθρώπινη υγεία και να καταστεί δυνατή η μετάβαση σε πραγματικά βιώσιμα συστήματα τροφίμων· υπενθυμίζει τη σημασία της κυκλικότητας που συνδέει τη βιώσιμη κτηνοτροφία και την καλλιέργεια φυτών·

7.

θεωρεί ότι η ανάπτυξη βιώσιμης παραγωγής φυτικών πρωτεϊνών στην ΕΕ, καθώς και η βελτίωση της βιωσιμότητας της κτηνοτροφίας με τη λήψη μέτρων όπως η ενίσχυση της κυκλικότητας των αξιακών αλυσίδων τροφίμων και ζωοτροφών, συνιστούν αποτελεσματικούς τρόπους για την αντιμετώπιση πολλών από τις περιβαλλοντικές, κοινωνικές και κλιματικές προκλήσεις που αντιμετωπίζει η ΕΕ, καθώς και για την πρόληψη της αποψίλωσης, της μετεγκατάστασης της παραγωγής και της υπεραλίευσης εκτός της ΕΕ· πιστεύει ότι οι γεωργοί θα μπορούσαν να διαδραματίσουν καίριο ρόλο στην συγκρότηση ενός ανθεκτικού συστήματος πρωτεϊνών εάν υποστηριχθούν δεόντως και αναγνωρίζει ότι η παραγωγή πρωτεϊνών απαιτεί μια ολιστική προσέγγιση για βιώσιμα και ανθεκτικά συστήματα τροφίμων·

8.

επισημαίνει ότι η μετεγκατάσταση της παραγωγής εκτός της ΕΕ και η εισαγωγή βοδινών ή πρωτεϊνούχων καλλιεργειών, όπως τα σπέρματα σόγιας, συνδέεται ενίοτε με την αποψίλωση, τη μη βιώσιμη αλλαγή της χρήσης γης και τις αρνητικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις, όπως η διάβρωση του εδάφους και η ρύπανση των υπόγειων υδάτων, καθώς οι παραγωγοί εκτός ΕΕ ενδέχεται να υπόκεινται σε χαμηλότερα πρότυπα βιωσιμότητας, καθώς και ρυθμιστικά και δεοντολογικά πρότυπα από ό, τι οι παραγωγοί στην ΕΕ· θεωρεί ότι τα εισαγόμενα προϊόντα θα πρέπει να πληρούν συγκρίσιμα πρότυπα βιωσιμότητας προκειμένου να εξασφαλιστεί μεγαλύτερη ανταγωνιστικότητα για τους παραγωγούς της ΕΕ και να αποτραπεί η μετεγκατάσταση της ενωσιακής παραγωγής στο εξωτερικό·

9.

εφιστά την προσοχή στο γεγονός ότι διαρκώς αυξάνεται η παγκόσμια ζήτηση για πρωτεΐνες, μεταξύ άλλων για πρωτεΐνες ζωικής προέλευσης·

10.

υπενθυμίζει τις δεσμεύσεις της ΕΕ σε σχέση με τους ΣΒΑ των Ηνωμένων Εθνών και τη σημαντική συμβολή της ενωσιακής γεωργίας και υδατοκαλλιέργειας στην παροχή βιώσιμων πρωτεϊνών, επισημαίνοντας τη συμβολή της ενωσιακής παραγωγής πρωτεϊνών στην υλοποίηση των ΣΒΑ·

11.

θεωρεί ότι η ενίσχυση της επισιτιστικής αυτάρκειας της ΕΕ αποτελεί βασικό στόχο για την επίτευξη του οποίου απαιτούνται ισότιμοι όροι ανταγωνισμού και σθεναρή υποστήριξη του ευρωπαϊκού γεωργικού τομέα·

Καλύτερες συνθήκες για την παραγωγή πρωτεϊνών στην ΕΕ

12.

τονίζει ότι η παραγωγή πρωτεϊνών ξεκινά από τους γεωργούς, με την υποστήριξη των αλιέων και των υδατοκαλλιεργητών, συνεπώς, αυτοί πρέπει να τεθούν στο επίκεντρο της στρατηγικής, καθώς είναι καθοριστικοί παράγοντες για τη δημιουργία ενός ανθεκτικού συστήματος πρωτεϊνών· τονίζει ότι η κερδοφορία στους τομείς της γεωργίας, των τροφίμων και των ζωοτροφών αποτελεί προϋπόθεση για έναν ισχυρό τομέα πρωτεϊνών στην ΕΕ· ζητεί, ως εκ τούτου, από την Επιτροπή να διερευνήσει τις δυνατότητες εφαρμογής ενός κερδοφόρου επιχειρηματικού μοντέλου για τους γεωργούς ώστε να τους βοηθήσει να μετατρέψουν τις καλλιέργειές τους σε ελκυστικά τρόφιμα και ζωοτροφές αυξάνοντας την ανθεκτικότητα των καλλιεργειών, τις αποδόσεις πρωτεϊνών και την ποιότητα των πρωτεϊνών·

13.

υπογραμμίζει ότι, σύμφωνα με το ενωσιακό ισοζύγιο πρωτεϊνών ζωοτροφών, όλα τα είδη πρωτεϊνών φυτικής προέλευσης μπορούν να συμβάλουν στην αύξηση της παραγωγής πρωτεϊνών στην ΕΕ: πρωτεΐνες περιεκτικότητας σε πρωτεΐνη κάτω του 15 % (ζωοτροφές, δημητριακά), πρωτεΐνες μέτριας περιεκτικότητας σε πρωτεΐνη της τάξεως του 15-30 % (ξηρές ζωοτροφές, πίτυρο σίτου), πρωτεΐνες υψηλής περιεκτικότητας σε πρωτεΐνη της τάξεως του 30-50 % (πίτα από ελαιόσπορους), πρωτεΐνες πολύ υψηλής περιεκτικότητας σε πρωτεΐνη άνω του 50 % (υποπροϊόντα αμυλοβιομηχανίας, πρωτεΐνες πατάτας, επεξεργασμένες ζωικές πρωτεΐνες, πρωτεΐνες εντόμων)· επίσης, υπογραμμίζει ότι η έρευνα για τις ζωικές πρωτεΐνες είναι δυνατόν να συμβάλει στην αύξηση της εν λόγω παραγωγής·

14.

τονίζει ότι η ευρωπαϊκή γεωργία και οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις πρέπει να καταστούν πιο ανταγωνιστικές στον τομέα των πρωτεϊνών για τα τρόφιμα και τις ζωοτροφές και ότι ο γεωργικός τομέας εξαρτάται από βιώσιμες και οικονομικά προσιτές εισροές, όπως ενέργεια, ζωοτροφές, πρόσθετες ύλες ζωοτροφών, καλές φυτικές ύλες, λιπάσματα και εδάφη καλής ποιότητας· είναι της άποψης ότι, προκειμένου να αυξηθεί η ανταγωνιστικότητα των Ευρωπαίων παραγωγών πρωτεϊνών, πρέπει να παρασχεθούν περισσότερα κίνητρα και να μειωθούν οι περιττές κανονιστικές επιβαρύνσεις για την παραγωγή πρωτεϊνών·

15.

αναγνωρίζει τη σημασία των πρόσθετων υλών ζωοτροφών για τη μείωση των εκπομπών, τη βελτίωση της πέψης πρωτεϊνών και τη διασφάλιση ορθών στρατηγικών διατροφής των ζώων και αναδιαμόρφωσης των ζωοτροφών· τονίζει ότι η περίοδος έγκρισης για πρόσθετες ύλες ζωοτροφών πρέπει να συντομευθεί και να επιτρέπεται περισσότερη ευελιξία· υπογραμμίζει ότι η διαδικασία ανανέωσης των αδειών πρέπει να θεσπιστεί κατά τρόπο ώστε να μην ενέχει τον κίνδυνο να καταργηθούν σταδιακά οι αποτελεσματικές πρόσθετες ύλες·

16.

υπενθυμίζει ότι θα είναι αδύνατο να αυξηθεί η παραγωγή πρωτεϊνών φυτικής προέλευσης χωρίς καλής ποιότητας φυτικές ύλες· υπενθυμίζει ότι οι νέες τεχνικές βελτίωσης παρέχουν σημαντικές δυνατότητες για την ανάπτυξη προσαρμοσμένων σε περιφερειακό επίπεδο φυτών και ειδών που έχουν βελτιστοποιηθεί για τις ευρωπαϊκές συνθήκες· θεωρεί ότι απαιτείται περισσότερη έρευνα και ανάπτυξη για τα σιτηρά, τα πρωτεϊνούχα φυτά και τη χορτονομή προκειμένου να αυξηθεί η θρεπτική τους αξία, η τοπική προσαρμογή και η αντοχή τους στις φυσικές απειλές·

17.

ζητεί την ταχεία έγκριση ενός πλαισίου προσαρμοσμένου στις νέες τεχνικές βελτίωσης ώστε να καταστεί δυνατή η ταχύτερη ανάπτυξη νέων και ισχυρών φυτικών ποικιλιών, μεταξύ άλλων για πρωτεϊνούχες καλλιέργειες·

18.

θεωρεί ότι ο έλεγχος των επιβλαβών οργανισμών και των παθογόνων διαδραματίζει ζωτικό ρόλο για επιτυχή συγκομιδή πρωτεϊνούχων καλλιεργειών και, επομένως, η παρακολούθηση και η επιστημονική έρευνα σχετικά με την εμφάνιση, την ανάπτυξη και την εξάπλωση των εν λόγω επιβλαβών οργανισμών και παθογόνων είναι καίριας σημασίας· αναγνωρίζει ότι η ανάπτυξη αποδοτικών μέτρων για τη μείωση της οικονομικής ζημίας που προκαλούν οι εν λόγω επιβλαβείς οργανισμοί και τα εν λόγω παθογόνα, καθώς και η εκπόνηση εναλλακτικών μέτρων όσον αφορά τεχνικές καινοτομίες, όπως η γεωργία ακριβείας ή η ρομποτική, τα ωφέλιμα έντομα ή τα φυτοφάρμακα χαμηλού κινδύνου, είναι σημαντική για την τόνωση της συνολικής ευρωπαϊκής παραγωγής πρωτεϊνών·

19.

πιστεύει ότι η λίπανση των λειμώνων με κοπριά συμβάλλει στην αυτάρκεια των γεωργών όσον αφορά τις πρωτεΐνες· θεωρεί ότι η επαρκώς λιπασμένη χορτονομή παραμένει μακράν η φθηνότερη, αποδοτικότερη και πλέον βιώσιμη πηγή πρωτεϊνών για τα μηρυκαστικά· καλεί την Επιτροπή, λαμβάνοντας υπόψη τις εκτιμήσεις περιβαλλοντικών επιπτώσεων, να προτείνει χωρίς καθυστέρηση μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα μέτρα πολιτικής για το κλείσιμο του κύκλου των θρεπτικών ουσιών, όπως η δυνατότητα χρήσης εναλλακτικών βιολογικών προϊόντων, για παράδειγμα ανακτηθέν άζωτο από προϊόν ζύμωσης, από βιολογικά απόβλητα, άλλα προϊόντα κοπριάς (RENURE) και τα απόβλητα της βιομηχανίας τροφίμων, ταξινομώντας τα ως υποκατάστατα χημικών λιπασμάτων βάσει επιστημονικών κριτηρίων, προκειμένου να παράσχει στους γεωργούς τη δυνατότητα να μειώσουν την εξάρτησή τους από χημικά λιπάσματα και να αυξήσουν την κυκλικότητα εντός των γεωργικών εκμεταλλεύσεων και τη βιώσιμη κτηνοτροφία μέσω της ανάκτησης και της επαναχρησιμοποίησης καταλοίπων, όπως η κοπριά·

20.

υπενθυμίζει ότι η παραγωγή βιομεθανίου, βιοαερίου, βιοκαυσίμων ή άλλων χημικών ουσιών βιολογικής προέλευσης που χρησιμοποιούν ροές βιολογικών αποβλήτων είναι ένας από τους παράγοντες που συμβάλλουν στην πιο βιώσιμη παραγωγή και αποτελεί σημαντική πηγή εσόδων που ενισχύει την αξία των πλούσιων σε πρωτεΐνες καλλιεργειών και ενισχύει το σκόπιμο από επιχειρηματική άποψη της υιοθέτησής τους από τους γεωργούς, ενώ παράλληλα προσφέρει βιώσιμες εναλλακτικές λύσεις στα ορυκτά καύσιμα και συμβάλλει στη σημαντική μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου· υπογραμμίζει ότι η αύξηση της παραγωγής φυτικών πρωτεϊνών για τρόφιμα και ζωοτροφές θα μπορούσε να οδηγήσει στη χρήση υποπροϊόντων με περισσότερους τρόπους για βιοενέργεια και, κατά συνέπεια, στην απόσπαση υψηλότερης οικονομικής αξίας από την παραγωγή πρωτεϊνούχων φυτών· θεωρεί, εν προκειμένω, ότι πρέπει να διασφαλιστεί η συνέπεια μεταξύ των διαφόρων ενωσιακών πολιτικών·

21.

αναγνωρίζει ότι η παραγωγή ανανεώσιμης ενέργειας σε επίπεδο γεωργικών εκμεταλλεύσεων συνδέεται συχνά με την παραγωγή πρωτεϊνών και θα πρέπει να διευκολυνθεί περαιτέρω, και ότι, συνεπώς, η αύξηση της παραγωγής πρωτεϊνών μπορεί να βοηθήσει την ΕΕ να ενισχύσει την παραγωγή βιοενεργειακών προϊόντων·

22.

αναγνωρίζει ότι η ανάπτυξη, η παραγωγή και η αξιοποίηση πλούσιων σε πρωτεΐνες καλλιεργειών απαιτούν συχνά νέες πρακτικές διαχείρισης και συνεργασία μεταξύ των γεωργών και θεωρεί ότι θα πρέπει να εξεταστεί αναλυτικά το ενδεχόμενο να αναγνωριστούν νέες οργανωτικές δομές στο πλαίσιο της ΚΓΠ·

23.

τονίζει ότι, προκειμένου να τονωθούν οι επενδύσεις σε πιο υγιή εδάφη και σε νέες πρακτικές αμειψισποράς, οι μακροπρόθεσμοι στόχοι πρέπει να συνοδεύονται από αξιολόγηση των υπηρεσιών που παρέχονται στην κοινωνία·

Διασφάλιση κατάλληλης και λειτουργικής κυκλικής οικονομίας με την αναγνώριση του συμπληρωματικού ρόλου των πρωτεϊνών φυτικής προέλευσης και των ζωικών πρωτεϊνών στο σύστημα

24.

επισημαίνει το σημαντικό δυναμικό και την προστιθέμενη αξία των πρωτεϊνών φυτικής και ζωικής προέλευσης που παράγονται με βιώσιμο τρόπο και το γεγονός ότι η βιώσιμη ανάπτυξη του τομέα θα ωφελήσει τους Ευρωπαίους γεωργούς, την ποιότητα του εδάφους, τους κύκλους θρεπτικών ουσιών, τη βιοποικιλότητα, το κλίμα, την κυκλική οικονομία και την ανθρώπινη υγεία και είναι στρατηγικής σημασίας για την ευρωπαϊκή επισιτιστική ασφάλεια·

25.

υπογραμμίζει ότι οι πολιτικές πρέπει να δημιουργούν ίσους όρους ανταγωνισμού μεταξύ όλων των ενδιαφερόμενων μερών και των προϊόντων και ότι η κατανάλωση πρωτεϊνών πρέπει να είναι πιο βιώσιμη· στηρίζει τη λήψη μέτρων πολιτικής που επιτρέπουν στους καταναλωτές να συγκρίνουν τις επιδόσεις των προϊόντων, όπως υποδεικνύεται στο επικείμενο νομοθετικό πλαίσιο για ένα βιώσιμο σύστημα τροφίμων·

26.

τονίζει τη σημασία της ακατέργαστης χορτονομής, όπως τα αγρωστώδη ή το μείγμα χορτονομής-τριφυλλιού, ιδίως σε συνδυασμό με την κτηνοτροφία, ως πηγής πρωτεϊνών, καθώς και τα θετικά παράλληλα οφέλη που έχουν οι λειμώνες στη βιοποικιλότητα· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να αξιοποιήσουν τα εργαλεία της ΚΓΠ, όπως τα οικολογικά προγράμματα, προκειμένου να παράσχουν κίνητρα για τις εν λόγω πηγές πρωτεϊνών στο πλαίσιο των εν λόγω προγραμμάτων· υπογραμμίζει ότι η εκτροφή μηρυκαστικών είναι ένας αποδοτικός τρόπος μετατροπής των μόνιμων λειμώνων σε τρόφιμα διαθέσιμα για ανθρώπινη κατανάλωση· τονίζει τη σημασία έργων για την εκχύλιση υψηλής ποιότητας πρωτεϊνών για τρόφιμα και ζωοτροφές από αγρωστώδη μέσω βιοεπεξεργασίας, που, ταυτόχρονα, προσφέρουν δυνατότητες παραγωγής βιοενεργειακών προϊόντων ως υποπροϊόντων· θεωρεί ότι πρέπει να διατεθεί περισσότερη χρηματοδότηση για την έρευνα σε σχέση με τη βιοεπεξεργασία και την εμπορική της ανάπτυξη·

27.

υπενθυμίζει ότι η παραγωγή ζωικών πρωτεϊνών με βάση μη βρώσιμους πόρους που χρησιμοποιούνται ως ζωοτροφές, όπως χορτονομή και υποπροϊόντα από την επεξεργασία πρωτεϊνούχων φυτών, συμβάλλει σε μεγάλο βαθμό στην κυκλικότητα ελαχιστοποιώντας τα απόβλητα τροφίμων και παρέχει σημαντική προστιθέμενη αξία στην παραγωγή πρωτεϊνούχων φυτών, είναι δε επίσης σημαντική για τη διασφάλιση δυναμικών αγροτικών περιοχών, τη διαχείριση του τοπίου και τη διατήρηση του περιβάλλοντος·

28.

ενθαρρύνει την παραγωγή σπερμάτων σόγιας στην Ευρωπαϊκή Ένωση ως πηγής φυτικής πρωτεΐνης, με την παροχή κινήτρων για επενδύσεις στην έρευνα και ανάπτυξη ώστε να βελτιωθεί η ποιότητα και η απόδοση των καλλιεργειών· εφιστά την προσοχή στην ανάγκη να διασφαλιστεί η πρόσβαση σε χρηματοδότηση και στην ανάγκη να παρασχεθεί πρόσθετη στήριξη προς τους γεωργικούς παραγωγούς, συμπεριλαμβανομένων των μικρών παραγωγών, με στόχο να αυξηθεί η παραγωγή σπερμάτων σόγιας στην ΕΕ· θεωρεί απαραίτητο να καθοριστούν και να προωθηθούν βέλτιστες γεωργικές πρακτικές για την καλλιέργεια σπερμάτων σόγιας στην ΕΕ, μεταξύ άλλων με τη χρήση βιώσιμων τεχνολογιών παραγωγής και τη συμμόρφωση με τους κανόνες προστασίας του περιβάλλοντος· επισημαίνει ότι είναι αναγκαία η ελάττωση της εξάρτησης από χώρες εκτός της ΕΕ όσον αφορά τη σόγια στις ζωοτροφές·

29.

τονίζει ότι τα ερευνητικά προγράμματα θα πρέπει να εστιάσουν σε καλλιέργειες φυτικών πρωτεϊνών που είναι κατάλληλες για τις κλιματικές συνθήκες και τις συνθήκες καλλιέργειας στην Ευρώπη και που μπορούν να ενσωματωθούν στα υφιστάμενα γεωργικά συστήματα· πιστεύει ότι είναι σημαντικό να στηριχθούν οι γεωργοί σε αυτή τη μετάβαση, να εξαλειφθούν τα εμπόδια εισόδου σε αυτή την αγορά και να βοηθηθούν οι γεωργοί ώστε να ωφεληθούν από αυτές τις νέες αξιακές αλυσίδες·

30.

ζητεί να αυξηθεί η έρευνα και ανάπτυξη ποικιλιών καλλιεργειών που παρέχουν πρόσθετες πηγές πρωτεΐνης με μικρούς κύκλους παραγωγής, που είναι κατάλληλες για ενδιάμεση καλλιέργεια στο πλαίσιο της υφιστάμενης αμειψισποράς·

31.

ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να χρησιμοποιήσουν κάθε διαθέσιμο κίνητρο στο πλαίσιο της ΚΓΠ για να αυξήσουν τις καλλιέργειες ψυχανθών, μεταξύ άλλων συνδεδεμένη στήριξη, γεωργοπεριβαλλοντικά μέτρα, συμβουλευτικές υπηρεσίες και νέα τομεακά προγράμματα· θεωρεί ότι, επιπροσθέτως, οι εκστρατείες προώθησης για την τόνωση της ζήτησης των ψυχανθών ως τροφίμων θα μπορούσε να συμβάλει σημαντικά στην ενίσχυση της ενωσιακής παραγωγής·

32.

αναγνωρίζει το σημαντικό δυναμικό που παρουσιάζει η κάνναβη ως βιώσιμη πρωτεϊνούχα καλλιέργεια και τονίζει την ανάγκη εναρμόνισης των σχετικών νομοθεσιών σε επίπεδο ΕΕ, ώστε να διευκολυνθεί η καλλιέργειά της και η μεταποίησή της σε τρόφιμα και ζωοτροφές·

33.

υπογραμμίζει ότι είναι σημαντικό να εφαρμόζονται πρότυπα βιωσιμότητας στα εισαγόμενα προϊόντα, να προστατεύεται η ανταγωνιστικότητα των Ευρωπαίων παραγωγών και να εξασφαλίζεται η διαφάνεια της ενημέρωσης των καταναλωτών·

34.

αναγνωρίζει ότι η συμφωνία του Blair House του 1992 εξακολουθεί να αποτελεί σημαντικό εμπόδιο στην ανάπτυξη των καλλιεργειών ελαιούχων σπόρων στην ΕΕ και, επομένως, θεωρεί αναγκαίο να διερευνηθεί το ενδεχόμενο αναθεώρησης της εν λόγω συμφωνίας·

35.

τονίζει ότι ο ευρωπαϊκός αλιευτικός τομέας παρέχει μια σημαντική πηγή βιώσιμης πρωτεΐνης υψηλής ποιότητας για χρήση από τον άνθρωπο με τη μορφή φρέσκων ψαριών, και ότι η βιωσιμότητα του αλιευτικού τομέα πρέπει να διατηρηθεί·

36.

επισημαίνει τον ρόλο των τομέων της βιώσιμης αλιείας και υδατοκαλλιέργειας για τη διασφάλιση της επισιτιστικής ασφάλειας και για διαιτολόγια που βασίζονται σε υγιεινές και υψηλής ποιότητας πρωτεΐνες· τονίζει ότι τα προϊόντα βιώσιμης αλιείας και υδατοκαλλιέργειας μπορούν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στη συγκρότηση ενός βιώσιμου συστήματος τροφίμων· καλεί την Επιτροπή να διασφαλίσει ότι η επικείμενη ευρωπαϊκή στρατηγική για τις πρωτεΐνες αναγνωρίζει τον ρόλο των τομέων της αλιείας και της υδατοκαλλιέργειας και την ανάγκη να συνεχιστεί η μετάβαση προς έναν πιο βιώσιμο τομέα αλιείας και υδατοκαλλιέργειας, συμπεριλαμβανομένης της ενίσχυσης της καλής διαβίωσης των ζώων στον τομέα της υδατοκαλλιέργειας, που μπορεί να οδηγήσει σε μείωση των ασθενειών, μειωμένη χρήση αντιβιοτικών και υγιέστερα οικοσυστήματα, και παράλληλα αναγνωρίζει τα υψηλά πρότυπα βιωσιμότητας στην ΕΕ· τονίζει τη σημασία της συμμετοχής του τομέα στην ανάπτυξη της στρατηγικής για τις πρωτεΐνες·

37.

επισημαίνει ότι η ΕΕ είναι καθαρός εισαγωγέας προϊόντων αλιείας και υδατοκαλλιέργειας, καθώς σχεδόν το 60 % της συνολικής κατανάλωσης στην ΕΕ είναι εισαγόμενο· θεωρεί, ως εκ τούτου, αναγκαίο να ενισχυθεί η οικονομική βιωσιμότητα και η συνολική βιωσιμότητα των ευρωπαϊκών τομέων αλιείας και υδατοκαλλιέργειας, κατά τρόπο που λαμβάνει υπόψη τις τρεις διαστάσεις τους (οικονομική, περιβαλλοντική και κοινωνική), προκειμένου να μειωθεί η αυξανόμενη εξάρτηση της ΕΕ από τις εισαγωγές· τονίζει τη σημασία των βιώσιμων τομέων της αλιείας και της υδατοκαλλιέργειας για τον εφοδιασμό της ΕΕ με πρωτεΐνες και, ειδικότερα, τον σημαντικό ρόλο των αλιέων μικρής κλίμακας και των παραδοσιακών αλιέων, καθώς και των συλλεκτών οστρακοειδών, τόσο στην ΕΕ όσο και αλλού·

38.

τονίζει ότι η τακτική κατανάλωση προϊόντων αλιείας και υδατοκαλλιέργειας αποτελεί βασική συνιστώσα μιας υγιεινής διατροφής και ότι, καθώς είναι ωφέλιμη για την καρδιά, η κατανάλωση ψαριών προσφέρει σημαντικές δυνατότητες για την αντιμετώπιση παθήσεων που σχετίζονται με τη διατροφή, όπως οι καρδιαγγειακές παθήσεις· εκφράζει, συνεπώς, την ανησυχία του για τη μείωση της κατανάλωσης ψαριών στην Ένωση· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να ενισχύσουν τον ρόλο των προϊόντων αλιείας και υδατοκαλλιέργειας, ιδίως από τους τοπικούς παραγωγούς, στις διατροφικές πολιτικές και τα προγράμματά τους, λαμβάνοντας υπόψη τις συμβουλές της ΠΟΥ σχετικά με την κατανάλωση τροφίμων από υδάτινα περιβάλλοντα, ιδίως προωθώντας την κατανάλωσή τους σε συγκεκριμένες ομάδες, όπως οι νέοι, ακόμη και με την εισαγωγή ή τη ενίσχυση της κατανάλωσής τους στα σχολεία και σε προγράμματα που αποσκοπούν στην αντιμετώπιση ειδικών διατροφικών ελλείψεων· υπενθυμίζει, επιπλέον, ότι η οδηγία 2006/112/ΕΚ (5) επιτρέπει στα κράτη μέλη να εφαρμόζουν μειωμένους συντελεστές ΦΠΑ στην παροχή τροφίμων και συναφών υπηρεσιών και καλεί τα κράτη μέλη να κάνουν χρήση αυτής της δυνατότητας σε σχέση με τα αλιευτικά προϊόντα, δεδομένων των οφελών από την κατανάλωση ψαριών·

39.

είναι της άποψης ότι η βιώσιμη υδατοκαλλιέργεια είναι σημαντική πηγή παραγωγής πρωτεϊνών και ότι η χρήση φυκών ως τροφίμων ή πρόσθετων υλών ζωοτροφών προσφέρει δυνατότητες για τη μερική μείωση των εκπομπών από την κτηνοτροφία, πέραν του ότι αποτελεί καλή πηγή πρωτεΐνης για ζωοτροφές· επισημαίνει ότι τα φύκη και τα μικροφύκη μπορούν να αποτελέσουν σημαντική συμπληρωματική πηγή πρωτεϊνών ως τμήμα ενός βιώσιμου συστήματος παραγωγής τροφίμων και καλεί την Επιτροπή να συμπεριλάβει αυτό το στοιχείο στην ευρωπαϊκή στρατηγική για τις πρωτεΐνες· επισημαίνει το δυναμικό της καινοτομίας και των νέων επιχειρήσεων για τη δημιουργία νέων ιχθυοτροφών με χαμηλότερο αποτύπωμα άνθρακα και ελαχιστοποιημένο αντίκτυπο στη βιοποικιλότητα και επισημαίνει ότι χρειάζεται να μειωθεί περαιτέρω η ρύπανση των υδάτων από την υδατοκαλλιέργεια· τονίζει ότι η περαιτέρω ανάπτυξη και βιώσιμη καινοτομία στον τομέα της παραγωγής φυτικών πρωτεϊνών και συμπληρωματικών πηγών πρωτεΐνης είναι ένας τρόπος να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά πολλές από τις περιβαλλοντικές και κλιματικές προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο τομέας της αλιείας και της υδατοκαλλιέργειας της ΕΕ·

40.

τονίζει ότι η υδατοκαλλιέργεια και η θαλασσοκαλλιέργεια της ΕΕ μπορούν να συμβάλουν πολύ περισσότερο από ό,τι σήμερα στη βιώσιμη παραγωγή τροφίμων και να εξασφαλίσουν υγιέστερη, δικαιότερη και βιωσιμότερη παραγωγή πρωτεϊνών, που θα εξαρτάται λιγότερο από τις ζωοτροφές που έχουν ως βάση ψάρια και δεν θα χρησιμοποιεί ζωοτροφές που προέρχονται από την παραγωγή ιχθυαλεύρων και ιχθυελαίου με προϊόντα παράνομης, λαθραίας και άναρχης (ΠΛΑ) αλιείας· τονίζει την ανάγκη να βελτιωθεί η καλή διαβίωση των υδρόβιων ζώων, καθώς καλύτερη διαβίωση συνεπάγεται λιγότερες ασθένειες, μικρότερη χρήση αντιβιοτικών και υγιέστερα οικοσυστήματα· χαιρετίζει τις στρατηγικές κατευθυντήριες γραμμές για μια πιο βιώσιμη και ανταγωνιστική υδατοκαλλιέργεια στην ΕΕ για την περίοδο 2021-2030 και τονίζει την ανάγκη παρακολούθησης και προώθησης της εφαρμογής των μεταρρυθμίσεων που ορίζονται στα πολυετή στρατηγικά σχέδια για την ανάπτυξη της υδατοκαλλιέργειας, με στόχο την τόνωση της βιώσιμης παραγωγής· επαναλαμβάνει τα αιτήματά του όσον αφορά την παροχή ενός ανθεκτικού, αξιόπιστου, προβλέψιμου, εξορθολογισμένου και φιλικού προς τις επιχειρήσεις νομικού πλαισίου που στηρίζει την ανάπτυξη της βιώσιμης υδατοκαλλιέργειας.

41.

τονίζει ότι τα έντομα, υπό την προϋπόθεση ότι πληρούν υψηλά πρότυπα ασφάλειας, θα μπορούσαν να θεωρηθούν χρήσιμη κυκλική εναλλακτική πηγή πρωτεϊνών, ιδίως για τη βιολογική και συμβατική διατροφή των ζώων, συμβάλλοντας στη μείωση του ελλείμματος πρωτεϊνών της ΕΕ και στην αύξηση της κυκλικότητας της γεωργίας· αναγνωρίζει ότι οι περιττές κανονιστικές επιβαρύνσεις, όπως η απαγόρευση της χρήσης βιοδιασπώμενων αποβλήτων ως τροφών για έντομα ή για τη ζύμωση πρωτεϊνών, παρακωλύουν την ανάπτυξη της κυκλικής και βιώσιμης γεωργίας· υπογραμμίζει ότι το ενδιαφέρον για αυτή την παραγωγή αυξάνεται και, μόλις επιτευχθούν οικονομίες κλίμακας, τα έξοδα παραγωγής θα μειωθούν· εκφράζει την ανησυχία του για τις υψηλές ενεργειακές απαιτήσεις της εκτροφής εντόμων μεγάλης κλίμακας και τονίζει ότι πρέπει να εξεταστούν διεξοδικά οι επιπτώσεις στο περιβάλλον, την υγεία, την καλή διαβίωση των ζώων, καθώς και οι κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις·

42.

είναι της άποψης ότι οι εγκρίσεις που χορηγούνται βάσει της νομοθεσίας για τα νέα τρόφιμα θα πρέπει να βασίζονται στις υψηλότερες διασφαλίσεις όσον αφορά την ασφάλεια των τροφίμων των προϊόντων και ότι θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη ο αντίκτυπός τους στην ανθρώπινη υγεία και στο περιβάλλον, σύμφωνα με την αρχή της προφύλαξης· τονίζει ότι η διαδικασία έγκρισης πρέπει να καταστεί διαφανέστερη και αποδοτικότερη, χωρίς να θιγούν τα υψηλά πρότυπα για την ασφάλεια των τροφίμων· τονίζει ότι πρέπει να ακολουθηθεί η προσέγγιση «Μία υγεία» όσον αφορά την ανάπτυξη παραγωγής νέων πρωτεϊνών και ότι πρέπει να τηρείται η σχετική νομοθεσία για την καλή διαβίωση των ζώων και το περιβάλλον·

43.

καλεί την Επιτροπή να παρουσιάσει μια συνολική εκτίμηση επιπτώσεων των νέων τροφίμων για ανθρώπινη κατανάλωση σύμφωνα με το ευρωπαϊκό γεωργικό μοντέλο, την κοινωνία, την ανθρώπινη υγεία, το περιβάλλον και την οικονομία· τονίζει ότι θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη η αρχή της προφύλαξης·

44.

σημειώνει ότι τα τρόφιμα από κυτταροκαλλιέργεια, τα οποία παράγονται από την καλλιέργεια κυττάρων που έχουν απομονωθεί από φυτά και ζώα, εγείρουν δεοντολογικές, κοινωνικές, περιβαλλοντικές και οικονομικές προκλήσεις, και ότι ο κανονισμός για τα νέα τρόφιμα (6) δεν είναι κατάλληλος για τον επιδιωκόμενο σκοπό· υπογραμμίζει ότι τα συμφέροντα και οι προσδοκίες των καταναλωτών πρέπει να αντικατοπτρίζονται καλύτερα·

45.

καλεί την Επιτροπή να διασφαλίσει ότι τα τρόφιμα στην ΕΕ προέρχονται από βιώσιμα γεωργικά συστήματα· υπενθυμίζει τη σύνδεση μεταξύ της βιώσιμης παραγωγής τροφίμων, της φύσης, των γεωργών και της αγροτικής ανάπτυξης, και υπογραμμίζει την προστιθέμενη αξία και τις υπηρεσίες οικοσυστήματος που παρέχουν οι γεωργοί·

46.

ζητεί περισσότερη έρευνα και ανάπτυξη για την ασφάλεια και τη βιώσιμη παραγωγή πρωτεϊνών στην ΕΕ και τον αντίκτυπό τους με βάση την προσέγγιση «Μία υγεία»· υπογραμμίζει την επείγουσα ανάγκη για δημόσια και ιδιωτική έρευνα, ερευνητικές υποδομές και εγκαταστάσεις επίδειξης με στόχο την ενίσχυση ενός ανθεκτικού συστήματος πρωτεϊνών της ΕΕ· υπογραμμίζει τον σημαντικό ρόλο που διαδραματίζουν τα ερευνητικά ινστιτούτα της Ευρωπαϊκής Ένωσης ώστε να καταστεί το σύστημα τροφίμων της ΕΕ ακόμη πιο αποδοτικό και βιώσιμο·

Μια ολιστική προσέγγιση που περιλαμβάνει ολόκληρη την αξιακή αλυσίδα των τροφίμων

47.

υπογραμμίζει ότι απαιτείται καλύτερος συντονισμός και συνεργασία μεταξύ των ενδιαφερόμενων μερών της αλυσίδας εφοδιασμού, κατά μήκος της αξιακής αλυσίδας, προκειμένου να γεφυρωθούν τα υφιστάμενα κενά μεταξύ των γεωργών, των μεταποιητών και των εμπόρων λιανικής· τονίζει ότι θα πρέπει να προωθηθεί ενεργά η ενίσχυση των συλλογικών συνεργασιών μεταξύ των φορέων, ιδίως μέσω των οργανώσεων γεωργών και των αγροτικών συνεταιρισμών, με σκοπό τη διαμόρφωση αλυσίδων υψηλότερης προστιθέμενης αξίας·

48.

καλεί, εν προκειμένω, τα κράτη μέλη και τα ενδιαφερόμενα μέρη να χρησιμοποιούν όλους τους διαθέσιμους κανόνες που προβλέπονται στον κανονισμό για την ΚΟΑ (7) προς όφελος αποδοτικών και καινοτόμων αλυσίδων· καλεί τα ενδιαφερόμενα μέρη να αναπτύξουν τη σύναψη συμβάσεων προκειμένου να σχεδιάζουν την παραγωγή μακροπρόθεσμα· πιστεύει ότι οι οργανώσεις παραγωγών, ιδίως οι συνεταιρισμοί, καθώς και οι διεπαγγελματικές οργανώσεις, διαδραματίζουν καίριο ρόλο στη διάρθρωση και την ενίσχυση των αξιακών αλυσίδων των πρωτεϊνών·

49.

τονίζει τη σημασία της αποδοχής από τους καταναλωτές και της πληροφόρησης των καταναλωτών· επισημαίνει ότι η παραγωγή φυτικών και εναλλακτικών πρωτεϊνών πρέπει να εκπληρώνει τις προσδοκίες των καταναλωτών, γεγονός που συνεπάγεται περαιτέρω βελτίωση των λειτουργικών ιδιοτήτων αυτών των πρωτεϊνών, από άποψη γεύσης, υφής, διατροφικής αξίας και τιμής·

50.

θεωρεί ότι οι καταναλωτές ευαισθητοποιούνται περισσότερο ως προς τα τρόφιμα που καταναλώνουν και τον τρόπο παραγωγής τους· επαναλαμβάνει την έκκλησή του να παρέχεται στους καταναλωτές περισσότερη ενημέρωση σχετικά με τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις των διαφόρων τροφίμων, συμπεριλαμβανομένων των πρωτεϊνών, καθώς και πληροφορίες σχετικά με την παραγωγή τους, προκειμένου να συμβάλουν σε ένα δίκαιο, υγιές και φιλικό προς το περιβάλλον σύστημα τροφίμων· εκφράζει την ικανοποίησή του για την πρόθεση της Επιτροπής, όπως εκφράζεται στη στρατηγική «Από το αγρόκτημα στο πιάτο», να επεκτείνει την απαίτηση για υποχρεωτικές ενδείξεις καταγωγής ή προέλευσης σε πρόσθετα προϊόντα·

51.

επισημαίνει ότι η ποσότητα των φυτικών πρωτεϊνών που παράγονται με βιώσιμο τρόπο στην ΕΕ δεν θα αυξηθεί ελλείψει ζήτησης στην αγορά ή επαρκών κερδών για τους γεωργούς· θεωρεί ότι η στοχευμένη δημόσια στήριξη, όπως τα οικολογικά προγράμματα, θα μπορούσε να ενισχύσει την κερδοφορία των καλλιεργειών· προτρέπει τους παράγοντες της αγοράς να αναπτύξουν τεχνικές προσδιορισμού της περιεκτικότητας σε πρωτεΐνη και της ποιότητας των πρωτεϊνών των σιτηρών, των πρωτεϊνούχων φυτών και ζωοτροφών, προκειμένου να αντικατοπτρίζεται καλύτερα η αξία της πρωτεΐνης· τονίζει ότι η αυξημένη διαφάνεια της αγοράς μπορεί να βελτιώσει τη λειτουργία της αγοράς, να μειώσει τη σπατάλη και να οδηγήσει σε έναν πιο κυκλικό τομέα τροφίμων· θεωρεί ότι οι στρατηγικές πολιτικής και τα νομοθετικά πλαίσια θα πρέπει να παρέχουν κίνητρα σε αυτές τις αγορές· τονίζει ότι η παραγωγή φυτικών πρωτεϊνών με χαμηλότερη περιεκτικότητα σε πρωτεΐνη παραμένει απαραίτητη, σε συνδυασμό με την παραγωγή καλλιεργειών με υψηλή περιεκτικότητα σε πρωτεΐνες, και ότι η ανάπτυξη αυτών των πηγών θα πρέπει να καθοδηγείται από την αρχή θετικού ισοζυγίου μάζας όσον αφορά ξηρά ουσία και πρωτεΐνες·

52.

θεωρεί ότι η βιομηχανία μεταποίησης τροφίμων αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της κυκλικής αλυσίδας αξίας των πρωτεϊνών, καθώς επιτρέπει την παραγωγή μεγαλύτερης αξίας από πρωτεϊνούχες καλλιέργειες· τονίζει ότι είναι απαραίτητο να ενισχυθεί η δυναμικότητα επεξεργασίας όσον αφορά τις πρωτεΐνες φυτικής προέλευσης· θεωρεί ότι είναι σημαντικό ο κλάδος μεταποίησης να χαρτογραφήσει τις ροές αποβλήτων του, ώστε να μπορούν να καθορισθούν ποσοτικά και να ενισχυθεί η κυκλικότητά τους·

53.

επαναλαμβάνει τον στόχο της στρατηγικής «Από το αγρόκτημα στο πιάτο» για μείωση της σπατάλης τροφίμων κατά 50 %, ο οποίος θα μπορούσε να επιτευχθεί εν μέρει μέσω μιας βραχύτερης και αποδοτικότερης αλυσίδας εφοδιασμού τροφίμων και ενός πιο κυκλικού τομέα γεωργίας και παραγωγής τροφίμων, στον οποίο τα βιοδιασπώμενα απόβλητα θεωρούνται ως πόροι και όχι ως απόβλητα· επαναλαμβάνει ότι η διασφάλιση βιώσιμων μέσων διαβίωσης για τους πρωτογενείς παραγωγούς είναι ζωτικής σημασίας για την επίτευξη των στόχων της στρατηγικής «Από το αγρόκτημα στο πιάτο»·

54.

τονίζει τη σημασία που έχει η μείωση των απορρίψεων ως μέσο για την αποφυγή της σπατάλης τροφίμων· επαναλαμβάνει, εν προκειμένω, την έκκληση που διατύπωσε στο ψήφισμά του της 18ης Μαΐου 2021 (8) για τον εντοπισμό εμπορικών και/ή φιλανθρωπικών ευκαιριών, ώστε να αξιοποιηθούν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τα αναπόφευκτα ή ανεπιθύμητα αλιεύματα κάτω από το ελάχιστο μέγεθος αναφοράς διατήρησης, ενώ θα ευνοούνται, στο μέτρο του δυνατού, οι αλιευτικές τεχνικές που αποφεύγουν και μειώνουν τα εν λόγω αλιεύματα· υπογραμμίζει, στο πλαίσιο αυτό, την ανάγκη να αποτραπεί η δημιουργία ή η επέκταση δευτερογενούς αγοράς θαλασσινών·

55.

υπογραμμίζει ότι πολλοί γεωργοί δεν διαθέτουν τις απαραίτητες γνώσεις για την αποτελεσματική καλλιέργεια ψυχανθών· υπενθυμίζει την ανάγκη να προωθηθούν συστήματα αγροτικών γνώσεων και καινοτομίας, καθώς και οι ανταλλαγές γνώσεων και η παροχή κατάρτισης, ώστε να μπορούν όλοι οι παράγοντες της αλυσίδας τροφίμων να καταστούν βιώσιμοι, μεταξύ άλλων, με την επιτάχυνση της καινοτομίας και την επίσπευση της μεταφοράς γνώσεων· καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να δημιουργήσει μια αντίστοιχη, εύκολα προσβάσιμη διαδικτυακή πλατφόρμα που να επιτρέπει την ανταλλαγή παραδειγμάτων βέλτιστων πρακτικών και πληροφοριών σχετικά με την καλλιέργεια πρωτεϊνών φυτικής και ζωικής προέλευσης·

56.

τονίζει ότι απαιτείται η ανάληψη δράσης σε όλα τα επίπεδα προκειμένου να αυξηθεί η βιώσιμη παραγωγή πρωτεϊνών, ιδίως η εγχώρια παραγωγή φυτικής προέλευσης πρωτεϊνών, μέσω της στήριξης των γεωργών, ιδίως των μικρών και μεσαίων γεωργικών εκμεταλλεύσεων και των οικογενειακών εκμεταλλεύσεων· καλεί, επομένως, τα κράτη μέλη να θεσπίσουν και να αυξήσουν τη στήριξη των επενδύσεων και της έρευνας σε επίπεδο συστημάτων, επιχειρήσεων και παραγωγής, για παράδειγμα παρέχοντας επενδυτική στήριξη στην αλυσίδα επεξεργασίας·

57.

πιστεύει ότι οι δημόσιες συμβάσεις θα πρέπει να παρέχουν κίνητρα για πιο βιώσιμη παραγωγή και κατανάλωση πρωτεϊνών·

Συγκεκριμένες δράσεις πολιτικής

58.

καλεί την Επιτροπή να προτείνει τις ακόλουθες δράσεις πολιτικής:

i.

έναν κανονισμό για τις πρόσθετες ύλες ζωοτροφών που θα προωθεί τη σταθερότητα και την καινοτομία στην παραγωγή πρόσθετων υλών ζωοτροφών·

ii.

ένα έγγραφο επιστημονικής και τεχνικής καθοδήγησης που να συμπληρώνει το έγγραφο διοικητικής καθοδήγησης σχετικά με την προετοιμασία και την υποβολή αιτήσεων για νέα τρόφιμα, προκειμένου να αποσαφηνιστεί η διαδικασία έγκρισης, και παράλληλα να διασφαλίζεται το ύψιστο επίπεδο διασφαλίσεων και προτύπων για την ασφάλεια των τροφίμων και την ορθή αξιολόγηση των δυνητικών κινδύνων για την ανθρώπινη κατανάλωση, σύμφωνα με την αρχή της προφύλαξης·

iii.

μια οδηγία για τα υποπροϊόντα η οποία θα επιτρέπει περισσότερα είδη βιοδιασπώμενων υποπροϊόντων να θεωρούνται ζωοτροφές και θα καθιστά δυνατή τη χρήση και τη μεταφορά καταλοίπων παραγωγής τροφίμων·

iv.

ένα πλαίσιο για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας που θα παρέχει μακροπρόθεσμη, βιώσιμη και σταθερή ρύθμιση για τη χρήση παράπλευρων ροών από την εκχύλιση φυτικών πρωτεϊνών, αγροτικών καταλοίπων και ροών αποβλήτων παραγωγής τροφίμων για την παραγωγή βιοενέργειας, δίνοντας παράλληλα προτεραιότητα στην παραγωγή τροφίμων και ζωοτροφών σε εύφορες αγροτικές εκτάσεις·

v.

μια οδηγία για τη φορολόγηση της ενέργειας, η οποία θα προβλέπει σαφείς και μακροπρόθεσμους κανόνες φορολόγησης και θα παρέχει κίνητρα για την παραγωγή όλων των καυσίμων βιολογικής προέλευσης·

vi.

έναν κανονισμό σχετικά με τις νέες γονιδιωματικές τεχνικές που θα επιτρέπει την έγκριση νέων τεχνικών βελτίωσης, χωρίς να αυξηθούν οι δεσπόζουσες θέσεις στην αγορά, και θα λαμβάνει υπόψη την ειδική ανάγκη των ευρωπαϊκών ΜΜΕ για καινοτομία·

vii.

ένα πλαίσιο για την πιστοποίηση αφαίρεσης άνθρακα, το οποίο θα επιτρέπει πρακτικές ανθρακοδεσμευτικής γεωργίας που συνδέονται με την παραγωγή πλούσιων σε πρωτεΐνες καλλιεργειών, εξασφαλίζοντας παράλληλα πρόσθετο εισόδημα για τους γεωργούς·

viii.

ένα συνδυασμό κανόνων της ΚΓΠ που θα παρέχουν σταθερό πλαίσιο, ευέλικτες πρακτικές διαχείρισης και κίνητρα για την παραγωγή πλούσιων σε πρωτεΐνες καλλιεργειών και για μια πλουσιότερη σε πρωτεΐνες συγκομιδή καλλιεργειών αγρωστωδών και ψυχανθών γενικότερα· θα πρέπει να παρασχεθούν κίνητρα για την παραγωγή πλούσιων σε πρωτεΐνες καλλιεργειών στο πλαίσιο της τρέχουσας ΚΓΠ και μέσω οικολογικών προγραμμάτων· η Επιτροπή θα πρέπει να εξετάσει τη δυνατότητα να επιτραπεί η καλλιέργεια πλούσιων σε πρωτεΐνες εδώδιμων καλλιεργειών σε εκτάσεις υπό καθεστώς παύσης καλλιέργειας, διασφαλίζοντας παράλληλα την τήρηση αυστηρών περιβαλλοντικών κανόνων· η Επιτροπή θα πρέπει να υποβάλει έγγραφο καθοδήγησης με βέλτιστες πρακτικές κατά την εφαρμογή της ΚΓΠ, προκειμένου να ενισχυθεί η καλλιέργεια βιώσιμων καλλιεργειών πλούσιων σε πρωτεΐνες, όπως τα πρωτεϊνούχα φυτά και τα ψυχανθή, καθώς και έναν χάρτη πορείας σχετικά με στρατηγικές για ισχυρότερους δεσμούς μεταξύ της κτηνοτροφίας και του δυναμικού ζωοτροφών σε περιφερειακό επίπεδο·

ix.

ένα ρυθμιστικό πλαίσιο για τη βιώσιμη χρήση φυτοπροστατευτικών προϊόντων που θα επιτρέπει επίσης την παρακολούθηση και την επιστημονική έρευνα για την εμφάνιση, την ανάπτυξη και τη διάδοση επιβλαβών οργανισμών και παθογόνων που θέτουν σε κίνδυνο την επιτυχή συγκομιδή πρωτεϊνούχων καλλιεργειών·

x.

μια σαφή στρατηγική χρηματοδότησης της έρευνας και της ανάπτυξης με σκοπό την προώθηση και την τόνωση της ανάπτυξης εναλλακτικών μέτρων φυτοπροστασίας όσον αφορά τεχνικές καινοτομίες, όπως η γεωργία ακριβείας ή η χρήση ρομποτικής, ωφέλιμων εντόμων και φυτοφαρμάκων χαμηλού κινδύνου·

xi.

μια επιστημονικά τεκμηριωμένη και προαιρετική επισήμανση στο νομοθετικό πλαίσιο για βιώσιμα συστήματα τροφίμων που θα προβλέπει τη σύγκριση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος των τροφίμων και παρεμφερείς απαιτήσεις για τις ζωοτροφές, επιστημονικά βασισμένες σε πραγματικά δεδομένα προϊόντος·

xii.

ένα ισοζύγιο πρωτεϊνών τροφίμων·

xiii.

έναν κανονισμό για τα ζωικά υποπροϊόντα που, ενώ θα συνεχίζει να εφαρμόζει υψηλά επίπεδα ασφάλειας των μεταποιημένων γεωργικών προϊόντων, θα καθιστά δυνατή τη χρήση περισσότερων πρώην τροφίμων και συστατικών προέλευσης ιχθύων ως ζωοτροφές·

xiv.

έναν συνδυασμό κανόνων για τις δημόσιες συμβάσεις που θα διευκολύνει τον καθορισμό ελάχιστων απαιτήσεων βιωσιμότητας·

xv.

μια σαφή μακροπρόθεσμη στρατηγική χρηματοδότησης για την έρευνα και την ανάπτυξη, συμπεριλαμβανομένων οικονομικών κινήτρων για την προώθηση και την τόνωση των πρωτεϊνών που παράγονται με βιώσιμο τρόπο, ιδίως των πρωτεϊνών φυτικής και ζωικής προέλευσης, για τα τρόφιμα και τις ζωοτροφές στην ΕΕ, που θα αξιοποιεί και θα απελευθερώνει το δυναμικό του προγράμματος «Ορίζων Ευρώπη», του Ταμείου Καινοτομίας, του προγράμματος LIFE, του EIT Food και άλλων σχετικών κονδυλίων της ΕΕ για την τεχνολογία τροφίμων και την αγροτική ανάπτυξη·

xvi.

βραχυπρόθεσμα, προσωρινή παρέκκλιση με επαρκή ασφάλεια δικαίου, ώστε να διασφαλιστεί η δυνατότητα χρήσης των προϊόντων RENURE και, μακροπρόθεσμα, νομική εφαρμογή των κριτηρίων για τα προϊόντα RENURE που αναπτύχθηκαν από το Κοινό Κέντρο Ερευνών βάσει επιστημονικών κριτηρίων, με ταξινόμησή τους ως χημικών λιπασμάτων βάσει της οδηγίας για τη νιτρορρύπανση (9)·

xvii.

η στήριξη της έρευνας για τη βελτίωση της βιωσιμότητας των συστημάτων κτηνοτροφίας, ιδίως όσον αφορά τη χρήση μη βρώσιμων συστατικών και υποπροϊόντων στις ζωοτροφές θα πρέπει να συνεχιστεί·

xviii.

τροποποίηση του παραρτήματος ΙΙΙ της οδηγίας για τη νιτρορύπανση, ώστε να διευκολυνθεί η χρήση προϊόντος ζύμωσης από βιολογικά απόβλητα που προέρχονται από την αναερόβια ζύμωση κόπρου·

xix.

ένα πλαίσιο που συνδέει την παραγωγή πρωτεϊνών φυτικής προέλευσης με το Ταμείο Ευρωπαϊκής Βοήθειας προς τους Απόρους·

xx.

πολιτικές που διασφαλίζουν ότι οι εισαγωγές πρωτεϊνών πληρούν συγκρίσιμα πρότυπα παραγωγής και ποιότητας όσον αφορά τις επιπτώσεις στην υγεία και το περιβάλλον, προκειμένου να αποφευχθούν οι διαρροές άνθρακα, να ενισχυθεί η ανταγωνιστικότητα των παραγωγών της ΕΕ έναντι των παραγωγών εκτός ΕΕ, και να εξασφαλιστούν παγκοσμίως ενισχυμένα πρότυπα·

xxi.

μια ευρωπαϊκή στρατηγική για τη βοσκή με στόχο την προώθηση της εκτατικής βοσκής όπου κρίνεται κατάλληλη με βάση τις περιφερειακές συνθήκες και το περιφερειακό πλαίσιο, μια μελέτη σχετικά με τις δυνατότητες σε επίπεδο ΕΕ και τις απαιτήσεις γης για τις πρωτεϊνούχες και ελαιώδεις καλλιέργειες που μπορούν να καλλιεργηθούν εντός της ΕΕ και μια μελέτη των επιπτώσεων της θέσπισης μιας προθεσμιακής αγοράς πρωτεϊνών ώστε να δοθεί η δυνατότητα στους γεωργούς να διαχειρίζονται τους κινδύνους τους·

xxii.

μια αναλυτική μελέτη σχετικά με τον διαθέσιμο χώρο στην αγορά για πρωτεΐνες, την οποία θα παρουσιάσει η Επιτροπή·

xxiii.

τη διενέργεια περαιτέρω έρευνας στις αξιολογήσεις του διατροφικού κύκλου ζωής (n-LCA) των τροφίμων.

°

° °

59.

αναθέτει στην Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή.

(1)   ΕΕ C 390 της 18.11.2019, σ. 2.

(2)   ΕΕ C 361 της 20.9.2022, σ. 2.

(3)   ΕΕ C 184 της 5.5.2022, σ. 2.

(4)   ΕΕ L 243 της 9.7.2021, σ. 1.

(5)  Οδηγία 2006/112/ΕΚ του Συμβουλίου, της 28ης Νοεμβρίου 2006, σχετικά με το κοινό σύστημα φόρου προστιθέμενης αξίας (ΕΕ L 347 της 11.12.2006, σ. 1).

(6)  Κανονισμός (ΕΕ) 2015/2283, της 25ης Νοεμβρίου 2015, σχετικά με τα νέα τρόφιμα, την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1169/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου και την κατάργηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 258/97 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου και του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1852/2001 της Επιτροπής (ΕΕ L 327 της 11.12.2015, σ. 1).

(7)  Ενοποιημένο κείμενο: Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 1308/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 17ης Δεκεμβρίου 2013, για τη θέσπιση κοινής οργάνωσης των αγορών γεωργικών προϊόντων και την κατάργηση των κανονισμών (ΕΟΚ) αριθ. 922/72, (ΕΟΚ) αριθ. 234/79, (ΕΚ) αριθ. 1037/2001 και (ΕΚ) αριθ. 1234/2007 του Συμβουλίου (ΕΕ L 347 της 20.12.2013, σ. 671).

(8)  Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, της 18ης Μαΐου 2021, σχετικά με τη διασφάλιση των στόχων της υποχρέωσης εκφόρτωσης σύμφωνα με το άρθρο 15 της Κοινής Αλιευτικής Πολιτικής (ΕΕ C 15 της 12.1.2022, σ. 9).

(9)  Οδηγία 91/676/ΕΟΚ του Συμβουλίου, της 12ης Δεκεμβρίου 1991, για την προστασία των υδάτων από τη νιτρορρύπανση γεωργικής προέλευσης (ΕΕ L 375 της 31.12.1991, σ. 1).


ELI: http://data.europa.eu/eli/C/2024/2657/oj

ISSN 1977-0901 (electronic edition)


Top