—

έχοντας υπόψη τα άρθρα 2, 3 παράγραφοι 3 και 6 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση,

—

έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και ιδίως τα άρθρα 9, 10, 12, 14, 16, 19, 26, 36, 67 παράγραφος 4, 114 παράγραφος 3, 153, 165, 169 παράγραφος 1 και 174,

—

έχοντας υπόψη τον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και ιδίως τα άρθρα 3, 8, 11, 21, 26, 34, 38 και 52,

—

έχοντας υπόψη την Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και συγκεκριμένα το άρθρο 14,

—

έχοντας υπόψη τον ευρωπαϊκό πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων και, ιδίως, τις αρχές 2, 3, 17 και 20,

—

έχοντας υπόψη τον ορισμό που ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) έχει δώσει στο ψηφιακό χάσμα, βάσει του οποίου πρόκειται για χάσμα μεταξύ ατόμων, νοικοκυριών, επιχειρήσεων και γεωγραφικών περιοχών, διαφορετικών κοινωνικοοικονομικών επιπέδων, όσον αφορά τόσο τις ευκαιρίες πρόσβασης σε τεχνολογίες πληροφοριών και επικοινωνιών (ΤΠΕ) που διαθέτουν, όσο και τη χρήση του διαδικτύου για ένα ευρύ φάσμα δραστηριοτήτων στην οποία επιδίδονται (1),

—

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 27ης Νοεμβρίου 2014 σχετικά με την προάσπιση των δικαιωμάτων των καταναλωτών στην ψηφιακή ενιαία αγορά (2),

—

έχοντας υπόψη την οδηγία (ΕΕ) 2015/2366 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 25ης Νοεμβρίου 2015, σχετικά με υπηρεσίες πληρωμών στην εσωτερική αγορά (3) (PSD2),

—

έχοντας υπόψη την οδηγία (ΕΕ) 2016/2102 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 26ης Οκτωβρίου 2016, για την προσβασιμότητα των ιστοτόπων και των εφαρμογών για φορητές συσκευές των οργανισμών του δημόσιου τομέα (4),

—

έχοντας υπόψη τον κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμό (ΕΕ) 2018/389 της Επιτροπής, της 27ης Νοεμβρίου 2017, για τη συμπλήρωση της οδηγίας (ΕΕ) 2015/2366 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου όσον αφορά ρυθμιστικά τεχνικά πρότυπα για την αυστηρή εξακρίβωση ταυτότητας πελάτη και τα κοινά και ασφαλή ανοικτά πρότυπα επικοινωνίας (5),

—

έχοντας υπόψη την οδηγία (EE) 2019/882 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 17ης Απριλίου 2019, σχετικά με τις απαιτήσεις προσβασιμότητας προϊόντων και υπηρεσιών (6),

—

έχοντας υπόψη τη μελέτη της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) σχετικά με τη στάση των καταναλωτών όσον αφορά τις πληρωμές στη ζώνη του ευρώ (SPACE),

—

έχοντας υπόψη άρθρο από το τεύχος 5, του 2022, του Οικονομικού Δελτίου της ΕΚΤ, με θέμα τις εγγυήσεις για την ελευθερία της επιλογής πληρωμών και την πρόσβαση σε μετρητά στη ζώνη του ευρώ,

—

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 9ης Μαρτίου 2021, με τίτλο «2030 Digital Compass: the European way for the Digital Decade» (COM(2021)0118),

—

έχοντας υπόψη την από 15ης Σεπτεμβρίου 2021 πρόταση για απόφαση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τη θέσπιση του προγράμματος πολιτικής 2030 «Πορεία προς την ψηφιακή δεκαετία» (COM(2021)0574),

—

έχοντας υπόψη την έκθεση του Μαΐου 2022 σχετικά με το τελικό αποτέλεσμα της Διάσκεψης για το Μέλλον της Ευρώπης,

—

έχοντας υπόψη τις διαβουλεύσεις που πραγματοποιήθηκαν κατά τη συνεδρίαση της Επιτροπής Αναφορών στις 17 Μαΐου 2022, σχετικά με την αναφορά αριθ. 1123/2021,

—

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 7ης Οκτωβρίου 2021 σχετικά με την προστασία των ατόμων με αναπηρία μέσω αναφορών: διδάγματα που αντλήθηκαν (7),

—

έχοντας υπόψη τους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών, η επίτευξη των οποίων συνεπάγεται τη μείωση του ψηφιακού χάσματος,

—

έχοντας υπόψη το άρθρο 227 παράγραφος 2 του Κανονισμού του,

A.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή Αναφορών έχει λάβει αναφορά που εκφράζει δικαιολογημένο προβληματισμό ως προς το γεγονός της αδυναμίας πρόσβασης βασικών τραπεζικών υπηρεσιών, όπως είναι η επιβεβαίωση πληρωμής ή η πρόσβαση σε προσωπικό τραπεζικό λογαριασμό, χωρίς την ύπαρξη κινητού τηλεφώνου και τούτο μολονότι δεν υπάρχει νομική υποχρέωση για την κατοχή τέτοιας συσκευής· λαμβάνοντας υπόψη ότι υπάρχει χάσμα μεταξύ των ατόμων που χρησιμοποιούν ολοένα και περισσότερο ψηφιακά μέσα πληρωμής και εκείνων που αδυνατούν ή που διστάζουν να τα χρησιμοποιήσουν· λαμβάνοντας υπόψη ότι η παρούσα αναφορά εγείρει το ευρύτερο ζήτημα του αντικτύπου που έχει η ψηφιοποίηση σε πολίτες και πελάτες και χρήστες δημόσιων και ιδιωτικών υπηρεσιών·

B.

λαμβάνοντας υπόψη ότι τα μετρητά είναι το μέσο πληρωμών που χρησιμοποιείται συχνότερα στη ζώνη του ευρώ· λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία της ΕΚΤ, ο συνολικός αριθμός των μηχανημάτων αυτόματης ανάληψης μετρητών στη ζώνη του ευρώ μειώθηκε κατά 4,2 % σε 0,28 εκατομμύρια το 2021 (8)· λαμβάνοντας υπόψη ότι έχει μειωθεί παράλληλα και ο αριθμός των υποκαταστημάτων τραπεζών ανά κάτοικο σε ολόκληρη τη ζώνη του ευρώ· λαμβάνοντας υπόψη ότι 127 δισεκατομμύρια EUR έχουν διατεθεί για σχετικές με τον ψηφιακό τομέα μεταρρυθμίσεις και επενδύσεις στα εθνικά σχέδια ανάκαμψης και ανθεκτικότητας (9)· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα κράτη μέλη έχουν σημειώσει πρόοδο στις προσπάθειές τους για ψηφιοποίηση κατά τη διάρκεια της πανδημίας της COVID-19, αλλά εξακολουθούν να δυσκολεύονται να μειώσουν τα κενά στις ψηφιακές δεξιότητες και στον ψηφιακό μετασχηματισμό των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων·

Γ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή Αναφορών έχει λάβει αναφορά με την οποία εκφράζονται σοβαρές ανησυχίες διότι οι περισσότεροι πάροχοι υπηρεσιών καθιστούν τις πληροφορίες διαθέσιμες μόνο στο διαδίκτυο και συχνά μέσω διαύλων συμβατών μόνο με έξυπνα τηλέφωνα, γεγονός που θέτει σε μειονεκτική θέση ηλικιωμένους, άτομα με αναπηρίες, άτομα χαμηλού εισοδήματος, άτομα χωρίς ψηφιακές δεξιότητες και άτομα με περιορισμένη πρόσβαση στο διαδίκτυο·

Δ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι μπορεί η ψηφιοποίηση και η κατάλληλη χρήση των ψηφιακών εργαλείων να έχουν αποφέρει πολλά οικονομικά και κοινωνικά οφέλη και ανοίγματα, αλλά ευθύνονται και για ορισμένες δεοντολογικές, νομικές και εργασιακές προκλήσεις που έχουν προκύψει και οι οποίες ενδέχεται να γίνουν αιτία σοβαρών υστερήσεων ή ζημιών στα άτομα και στην κοινωνία στο σύνολό της· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι δυνατότητες που διανοίγουν οι νέες τεχνολογίες είναι αμφιλεγόμενες αφού, αναλόγως χρήσης και νομοθετικής ρύθμισης, μπορούν είτε να συμβάλουν στη δημιουργία μιας κοινωνίας χωρίς αποκλεισμούς και στη μείωση των ανισοτήτων, είτε να ενισχύσουν τις υφιστάμενες ανισότητες και να δημιουργήσουν νέες μορφές διακρίσεων·

E.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η ψηφιοποίηση έχει βαθύ αντίκτυπο στην καθημερινή κοινωνική, οικονομική, πολιτική και πολιτιστική ζωή των πολιτών, των εργαζομένων και των καταναλωτών και επηρεάζει όλους τους τομείς της κοινωνίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ψηφιοποίηση βρίσκεται στη ρίζα μιας σειράς κοινωνικών διαφορών αφού ανακύπτει ένα νέο ψηφιακό χάσμα, όχι μόνο ανάμεσα σε αστικές περιοχές με καλή σύνδεση και σε αγροτικές και απομακρυσμένες περιοχές, αλλά και ανάμεσα σε όσους μπορούν να επωφεληθούν πλήρως από έναν εμπλουτισμένο, προσβάσιμο και ασφαλή ψηφιακό χώρο με ευρύ φάσμα υπηρεσιών, και σε όσους αδυνατούν να κάνουν το ίδιο· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ολοένα και πιο διαδεδομένη χρήση ψηφιακών πληρωμών, με κάρτες, ψηφιακά πορτοφόλια ή εφαρμογές κινητών, έχει ως αποτέλεσμα να μην δέχονται πλέον μετρητά ορισμένα σημεία λιανικής πώλησης·

ΣΤ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η φθίνουσα χρήση συναλλαγών σε μετρητά ενδέχεται να οδηγήσει σε επιδείνωση της υποδομής χρηματικού και, ως εκ τούτου, να μειώσει την πρόσβαση του κόσμου σε μετρητά· λαμβάνοντας υπόψη ότι είναι αναγκαίο να αντιμετωπιστούν χωρίς καθυστέρηση οι ελλείψεις όσον αφορά την πρόσβαση σε μετρητά και να παρασχεθεί ελευθερία επιλογής πληρωμών·

Ζ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η υπέρμετρη χρήση τεχνολογικών συσκευών μπορεί να επιδεινώσει προβλήματα ψυχικής και σωματικής υγείας, όπως είναι η αίσθηση της απομόνωσης, τα προβλήματα εξάρτησης που σχετίζονται με την χρήση της τεχνολογίας, η στέρηση ύπνου, η συναισθηματική εξάντληση, το άγχος και η επαγγελματική εξουθένωση·

H.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η ψηφιοποίηση μπορεί να επιδράσει αρνητικά σε άτομα που δεν διαθέτουν επαρκείς ψηφιακές δεξιότητες ή δεν έχουν πρόσβαση σε σύνδεση στο διαδίκτυο ή σε ψηφιακές συσκευές· λαμβάνοντας υπόψη ότι μπορεί να επιτείνει τις κοινωνικές διαφορές εφόσον μειώνει τις ευκαιρίες ορισμένων εργαζομένων να αποκτήσουν ποιοτική απασχόληση· λαμβάνοντας υπόψη ότι είναι αναγκαίο να τεθεί το ζήτημα του αρνητικού αντικτύπου της ψηφιοποίησης των δημόσιων και ιδιωτικών υπηρεσιών σε εργαζομένους και άτομα, όπως είναι οι ηλικιωμένοι και τα άτομα με αναπηρίες, οι χαμηλού εισοδήματος, κοινωνικά μειονεκτούντες ή άνεργοι πολίτες, οι μετανάστες και οι πρόσφυγες ή τα άτομα σε αγροτικές και απομακρυσμένες περιοχές·

Θ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι ο δείκτης ψηφιακών δεξιοτήτων της ΕΕ ανέρχεται σήμερα μόλις σε 56 %· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ψηφιακοί στόχοι της ΕΕ αποβλέπουν στην άνοδο του εν λόγω δείκτη δεξιοτήτων στο 80 % μέχρι το 2030 (10)· λαμβάνοντας υπόψη ότι η πανδημία έχει επιδεινώσει τις υφιστάμενες ανισότητες, συμπεριλαμβανομένου του ψηφιακού χάσματος, γεγονός που καθιστά επιτακτική την ανάγκη μέριμνας ώστε να μπορούν όλοι οι Ευρωπαίοι πολίτες και όλες οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις να επωφεληθούν από τον ψηφιακό μετασχηματισμό για μια καλύτερη, ασφαλέστερη και πιο ευημερούσα ζωή· λαμβάνοντας υπόψη ότι η πανδημία έχει φέρει στο φως τις επιπτώσεις του ψηφιακού χάσματος στην εκπαίδευση, με ορισμένους εκπαιδευτικούς και μαθητές να βρίσκονται εκτός παιχνιδιού διότι δεν διαθέτουν σε επαρκή βαθμό τεχνολογία, ψηφιακές δεξιότητες και πρόσβαση σε εξοπλισμό·

Ι.

λαμβάνοντας υπόψη ότι περίπου 87 εκατομμύρια άνθρωποι στην ΕΕ έχουν κάποια μορφή αναπηρίας (11)· λαμβάνοντας υπόψη ότι η παράμετρος της προσβασιμότητας των ηλεκτρονικών εντύπων είναι συχνά τόσο παραμελημένη, ώστε οι χρήστες που εξαρτώνται από αναγνώστη οθόνης να μην είναι καν σε θέση να εντοπίσουν το κουμπί «αποστολή»· λαμβάνοντας υπόψη ότι η προσβασιμότητα του Διαδικτύου θα πρέπει να διασφαλίζεται ούτως ώστε όλοι να έχουν τη δυνατότητα, συμπεριλαμβανομένων των ατόμων με αναπηρία, της αντίληψης, της κατανόησης, της πλοήγησης και της διάδρασης απέναντι στο διαδίκτυο·

ΙΑ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η αποτελεσματική προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, της ιδιωτικής ζωής και των περιουσιακών στοιχείων, η ασφάλεια των δικτύων και των ηλεκτρονικών, καθώς και η βεβαιότητα των πολιτών ότι τα δεδομένα, η ιδιωτικότητα και τα περιουσιακά στοιχεία τους προστατεύονται και είναι ασφαλή, είναι θεμελιώδους σημασίας στην προσπάθεια να εξασφαλιστεί η εμπιστοσύνη των πολιτών και να τους δοθεί η δυνατότητα να ξεπεράσουν την διστακτικότητά τους ως προς τη χρήση ψηφιακών υπηρεσιών·

ΙΒ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η από 26 Ιανουαρίου 2022 πρόταση για μια ευρωπαϊκή διακήρυξη για τα ψηφιακά δικαιώματα και τις ψηφιακές αρχές (COM(2022)0027) υπογραμμίζει ότι όλοι θα πρέπει να μπορούν στην πράξη να επιλέγουν ποιες ψηφιακές υπηρεσίες θα χρησιμοποιούν βάσει αντικειμενικών, διαφανών και αξιόπιστων πληροφοριών·

ΙΓ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η Διάσκεψη για το Μέλλον της Ευρώπης ασχολήθηκε με την ψηφιακή εκπαίδευση και συνέστησε στην ΕΕ να καταβάλει προσπάθειες για να καταστήσει την τεχνολογία πιο προσβάσιμη για τις παλαιότερες γενιές μέσω της προαγωγής προγραμμάτων και πρωτοβουλιών, για παράδειγμα με τη μορφή μαθημάτων προσαρμοσμένων στις ανάγκες τους· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ θα πρέπει να εγγυάται το δικαίωμα χρήσης της ψηφιοποίησης για όσους το επιθυμούν και να προτείνει εναλλακτικές λύσεις για όσους δεν το επιθυμούν·

ΙΔ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι το 5,3 % των παιδιών σχολικής ηλικίας στην Ευρώπη ζουν σε συνθήκες ψηφιακής στέρησης, ότι παρατηρούνται μεγάλες διαφορές μεταξύ των χωρών της ΕΕ (12), και ότι τα παιδιά των οικογενειών που ζουν σε συνθήκες φτώχειας ή σοβαρής υλικής στέρησης και δεν διαθέτουν την οικονομική δυνατότητα για υπολογιστή και/ή για σύνδεση στο διαδίκτυο βρίσκονται στη χειρότερη κατάσταση·

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

17.

18.

19.