Choose the experimental features you want to try

This document is an excerpt from the EUR-Lex website

Document 52022IP0223

    Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 7ης Ιουνίου 2022 σχετικά με τον χάρτη πορείας της ΕΥΕΔ για την κλιματική αλλαγή και την άμυνα (2021/2102(INI))

    ΕΕ C 493 της 27.12.2022, p. 19–31 (BG, ES, CS, DA, DE, ET, EL, EN, FR, GA, HR, IT, LV, LT, HU, MT, NL, PL, PT, RO, SK, SL, FI, SV)

    27.12.2022   

    EL

    Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

    C 493/19


    P9_TA(2022)0223

    Χάρτης πορείας της ΕΥΕΔ για την κλιματική αλλαγή και την άμυνα

    Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 7ης Ιουνίου 2022 σχετικά με τον χάρτη πορείας της ΕΥΕΔ για την κλιματική αλλαγή και την άμυνα (2021/2102(INI))

    (2022/C 493/02)

    Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

    έχοντας υπόψη τον Τίτλο V της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΣΕΕ), και ιδίως τα άρθρα 42 και 43,

    έχοντας υπόψη τους στόχους της Ένωσης για ουδέτερο ισοζύγιο διοξειδίου του άνθρακα για το 2030 και το 2050,

    έχοντας υπόψη τον χάρτη πορείας για την κλιματική αλλαγή και την άμυνα, της 9ης Νοεμβρίου 2020,

    έχοντας υπόψη τη βασική αντίληψη για μια ολοκληρωμένη προσέγγιση για την κλιματική αλλαγή και την ασφάλεια, όπως εγκρίθηκε στις 5 Οκτωβρίου 2021,

    έχοντας υπόψη τη βασική αντίληψη της ΕΕ για την προστασία του περιβάλλοντος και τη βελτιστοποίηση της χρήσης ενέργειας για στρατιωτικές επιχειρήσεις και αποστολές υπό την ηγεσία της ΕΕ,

    έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) 2021/697 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 29ης Απριλίου 2021, για τη θέσπιση του Ευρωπαϊκού Ταμείου Άμυνας (ΕΤΑ) (1), ιδίως την αιτιολογική σκέψη 60 που αναφέρει τη διάθεση ποσοστού 30 % ως συνεισφορά στη δράση για το κλίμα και την αιτιολογική σκέψη 61 που αναφέρει συνεισφορές ύψους 7,5 % και 10 % των ετήσιων δαπανών για την καταπολέμηση της απώλειας της βιοποικιλότητας έως το 2027,

    έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) 2021/947 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 9ης Ιουνίου 2021, για τη θέσπιση Μηχανισμού Γειτονίας, Ανάπτυξης και Διεθνούς Συνεργασίας — Παγκόσμια Ευρώπη (2) («κανονισμός ΜΓΑΔΣ»), ιδίως την αιτιολογική σκέψη 49 που αναφέρει 30 % συνεισφορά για το κλίμα,

    έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 8ης Ιουλίου 2020, σχετικά με μια στρατηγική για το υδρογόνο για μια κλιματικά ουδέτερη Ευρώπη (COM(2020)0301),

    έχοντας υπόψη το σχέδιο δράσης του ΝΑΤΟ για την κλιματική αλλαγή και την ασφάλεια,

    έχοντας υπόψη το έγγραφο στρατηγικής της ΕΥΕΔ του Ιουνίου 2016 με τίτλο «Συνολική στρατηγική για την εξωτερική πολιτική και την πολιτική ασφαλείας της Ευρωπαϊκής Ένωσης», και τις εκθέσεις παρακολούθησης,

    έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Συμβουλίου, της 22ας Ιανουαρίου 2018, σχετικά με την ολοκληρωμένη προσέγγιση έναντι των εξωτερικών συγκρούσεων και κρίσεων,

    έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Συμβουλίου, της 10ης Δεκεμβρίου 2018, σχετικά με τις γυναίκες, την ειρήνη και την ασφάλεια,

    έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Συμβουλίου, της 20ής Ιανουαρίου 2020, για τη διπλωματία στον τομέα του κλίματος,

    έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Συμβουλίου, της 25ης Ιανουαρίου 2021, σχετικά με τη διπλωματία σχετικά με το κλίμα και την ενέργεια — Αποτελέσματα ως προς την εξωτερική διάσταση της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας,

    έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Συμβουλίου, της 17ης Ιουνίου 2020 και της 10ης Μαΐου 2021, σχετικά με την ασφάλεια και την άμυνα,

    έχοντας υπόψη την κοινή δήλωση της Επιτροπής και του Ύπατου Εκπροσώπου της Ένωσης για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας, της 7ης Ιουνίου 2017, με τίτλο «Μια στρατηγική προσέγγιση όσον αφορά την ανθεκτικότητα στην εξωτερική δράση της ΕΕ» (JOIN(2017)0021),

    έχοντας υπόψη την ετήσια έκθεση δραστηριοτήτων της Επιτροπής για το 2020 — Αμυντική Βιομηχανία και Διάστημα,

    έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 24ης Φεβρουαρίου 2021, με τίτλο «Διαμορφώνοντας μια Ευρώπη ανθεκτική στην κλιματική αλλαγή — η νέα στρατηγική της ΕΕ για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή» (COM(2021)0082),

    έχοντας υπόψη τους στόχους βιώσιμης ανάπτυξης του ΟΗΕ,

    έχοντας υπόψη την έκθεση έρευνας του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, της 21ης Ιουνίου 2021, σχετικά με την κλιματική αλλαγή,

    έχοντας υπόψη τις αποφάσεις των ηγετών του ΝΑΤΟ τον Ιούνιο του 2021 σχετικά με το κλίμα και την ασφάλεια,

    έχοντας υπόψη την έκθεση για το κλίμα και την ασφάλεια, του Ιουνίου 2021, από το Διεθνές Στρατιωτικό Συμβούλιο για το Κλίμα και την Ασφάλεια,

    έχοντας υπόψη την τελική έκθεση του σχεδίου BIOSEC του 2021 με τίτλο «Βιοποικιλότητα και Ασφάλεια», που χρηματοδοτήθηκε από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Έρευνας (ΕΣΕ) για την περίοδο 2016-2020,

    έχοντας υπόψη το σχέδιο ADEPHI με τίτλο «Weathering Risk: A Climate and Security Risk and Foresight Assessment» (Υπέρβαση των κινδύνων: Αξιολόγηση κινδύνων και προοπτικών για το κλίμα και την ασφάλεια),

    έχοντας υπόψη σχέδια που συγχρηματοδοτούνται από την ΕΕ όπως το «FREXUS: Improving security and climate resilience in a fragile context through the water-energy-food security Nexus» (FREXUS: Βελτίωση της ασφάλειας και της ανθεκτικότητας στην κλιματική αλλαγή σε μια εύθραυστη κατάσταση μέσω του πλέγματος υδατικής-ενεργειακής-επισιτιστικής ασφάλειας) στην περιοχή του Σαχέλ,

    έχοντας υπόψη τα έγγραφα του ΟΗΕ για την ανθρώπινη ασφάλεια και ευθύνη για προστασία,

    έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 7ης Ιουλίου 2021 σχετικά με τη συνεργασία ΕΕ-ΝΑΤΟ στο πλαίσιο των διατλαντικών σχέσεων (3),

    έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 3ης Ιουλίου 2018 σχετικά με τη διπλωματία στον τομέα του κλίματος (4),

    έχοντας υπόψη το άρθρο 54 του Κανονισμού του,

    έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων (A9-0084/2022),

    Α.

    λαμβάνοντας υπόψη ότι ο επιθετικός πόλεμος της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας θέτει υπό αμφισβήτηση την ευρωπαϊκή τάξη ασφάλειας με πρωτόγνωρο τρόπο και ασκεί πίεση σε όλους τους τομείς της Ένωσης και στα κράτη μέλη της ώστε να καταστούν ισχυρότερα, ανθεκτικότερα και πιο ανεξάρτητα, ιδίως στους τομείς της άμυνας, της ασφάλειας, της κυβερνοασφάλειας και των υποδομών ζωτικής σημασίας, αλλά και της ενέργειας, συμπεριλαμβανομένης της ενεργειακής απόδοσης·

    Β.

    λαμβάνοντας υπόψη ότι οι περιβαλλοντικοί παράγοντες μπορούν να επηρεάσουν την ασφάλεια ανθρώπων και κρατών με διάφορους άμεσους και έμμεσους τρόπους·

    Γ.

    λαμβάνοντας υπόψη ότι η κλιματική αλλαγή και οι επιπτώσεις που σχετίζονται με το κλίμα, συμπεριλαμβανομένων της υποβάθμισης του περιβάλλοντος, της απώλειας βιοποικιλότητας, της αποψίλωσης των δασών, της ερημοποίησης, των ακραίων καιρικών φαινομένων, της έλλειψης νερού και τροφίμων, της ατμοσφαιρικής ρύπανσης και των φυσικών καταστροφών συμβάλλουν στην ανάδυση συγκρούσεων ή κρίσεων και απειλούν ήδη την τοπική, περιφερειακή και διεθνή ασφάλεια, σταθερότητα και ειρήνη· λαμβάνοντας υπόψη ότι η κλιματική αλλαγή, οι συνέπειες της οποίας είναι ήδη προφανείς και που προβλέπεται να επιταχυνθούν μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα, έχει καταστεί όλο και πιο κυρίαρχος πολλαπλασιαστής κινδύνου, στον βαθμό που μπορεί να συμβάλει στην επιδείνωση ορισμένων προϋπαρχόντων παραγόντων κρίσης (όπως η αύξηση των οικονομικών ανισοτήτων ή η έντονη πολιτική καταπίεση), και συνιστά μια νέα πρόκληση στον τομέα της ασφάλειας για την αντιμετώπιση της οποίας απαιτούνται επαρκείς πόροι, όπως συμβαίνει και στην περίπτωση των υβριδικών απειλών και των κυβερνοαπειλών·

    Δ.

    λαμβάνοντας υπόψη ότι οι σχέσεις μεταξύ της κλιματικής αλλαγής και των συγκρούσεων μπορεί να είναι περίπλοκες και ότι οι συγκεκριμένες επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στις συγκρούσεις εξαρτώνται κυρίως από τις εκάστοτε τοπικές συνθήκες· λαμβάνοντας υπόψη ότι είναι αναγκαίο να υποστηριχτεί μια πιο συστηματική και εκτενέστερη ανταλλαγή απόψεων και γόνιμη αλληλεπίδραση μεταξύ των επιστημονικών κοινοτήτων που ασχολούνται με τη σχέση κλίματος-ασφάλειας·

    Ε.

    λαμβάνοντας υπόψη ότι η κλιματική αλλαγή εξακολουθεί να βρίσκεται στο επίκεντρο του θεματολογίου για την ειρήνη και την ασφάλεια ως ο απόλυτος «πολλαπλασιαστής απειλών», ο οποίος επιδεινώνει τους υφιστάμενους κοινωνικούς, οικονομικούς και περιβαλλοντικούς κινδύνους που μπορούν να πυροδοτήσουν αναταραχές και ενδεχομένως να οδηγήσουν σε βίαιες συγκρούσεις· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι περιβαλλοντικές και κλιματικές αλλαγές και οι συνέπειές τους, σε συνδυασμό με άλλους παράγοντες, επιδεινώνουν τα προϋπάρχοντα τρωτά σημεία, τις εντάσεις και τους κινδύνους, αντί να αποτελούν πάντα οι ίδιες το έναυσμα ή την άμεση αιτία ένοπλων διακρατικών ή διεθνών συγκρούσεων· λαμβάνοντας υπόψη ότι η κλιματική αλλαγή μπορεί να επηρεάσει διαφορετικά την ασφάλεια των ανθρώπων ανάλογα με το φύλο, την κοινωνικοοικονομική κατάσταση, την ηλικία, τον σεξουαλικό προσανατολισμό, την εθνικότητα, τη θρησκεία (ή την αθεΐα), την ικανότητα (ή την αναπηρία) τους, κ.λπ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι περιθωριοποιημένες ομάδες ιδιαίτερα τείνουν να επηρεάζονται δυσανάλογα αρνητικά από την κλιματική αλλαγή· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι κίνδυνοι για την ασφάλεια που συνδέονται με την κλιματική αλλαγή επηρεάζουν ιδιαίτερα τους οικονομικά μειονεκτούντες πληθυσμούς και έχουν κοινωνικοοικονομικές επιπτώσεις· λαμβάνοντας υπόψη ότι η κλιματική αλλαγή έχει αρνητικές επιπτώσεις στην πολιτιστική και φυσική κληρονομιά των περιοχών που πλήττονται·

    ΣΤ.

    λαμβάνοντας υπόψη ότι η κλιματική κρίση επηρεάζει την ασφάλεια τόσο των ανθρώπων όσο και των κρατών· έχοντας υπόψη ότι η κλιματική αλλαγή συνδέεται με διάφορους τρόπους με πολιτικές, εθνοτικές και κοινωνικοοικονομικές δυναμικές, και αποτελεί άμεσο παράγοντα σύγκρουσης δεδομένου ότι ενισχύει τους κινδύνους καταστροφών και ασκεί πρόσθετη πίεση στα οικοσυστήματα, με αποτέλεσμα να απειλούνται τα μέσα διαβίωσης των ανθρώπων, η επισιτιστική και υδατική ασφάλεια, και οι υποδομές ζωτικής σημασίας, καθώς, μεταξύ άλλων, υποκινεί την αλλαγή της χρήσης της γης και την υποβάθμιση του περιβάλλοντος·

    Ζ.

    λαμβάνοντας υπόψη ότι η άνοδος της στάθμης της θάλασσας έχει προκαλέσει ήδη πλημμύρες και αλάτωση, εκθέτοντας τις πεδινές παράκτιες περιοχές και τα νησιά σε σοβαρό κίνδυνο ασφάλειας και υπαρξιακό κίνδυνο· λαμβάνοντας υπόψη ότι σύμφωνα με την επικαιροποιημένη έκθεση Groundswell της Παγκόσμιας Τράπεζας για το 2021, η κλιματική αλλαγή θα μπορούσε να υποχρεώσει 216 εκατομμύρια ανθρώπους να μετακινηθούν εντός των χωρών τους έως το 2050· λαμβάνοντας υπόψη ότι η έκθεση αναφέρει επίσης ότι η άμεση και συγκεκριμένη δράση μπορεί να μειώσει σημαντικά την κλίμακα της κλιματικής μετανάστευσης· λαμβάνοντας υπόψη ότι η λειψυδρία έχει πολυδιάστατο αντίκτυπο στην ανθρώπινη ασφάλεια και την κοινωνικοπολιτική σταθερότητα· λαμβάνοντας υπόψη ότι, λόγω της κλιματικής αλλαγής, θα επηρεαστούν τα αποθέματα νερού, ιδίως στις αναπτυσσόμενες χώρες, ενώ θα αυξηθεί η παγκόσμια ζήτηση νερού· λαμβάνοντας υπόψη ότι η κλιματική αλλαγή αυξάνει τους κινδύνους ξηρασίας και πλημμυρών· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο αντίκτυπος της κλιματικής αλλαγής στις τιμές των τροφίμων υπονομεύει τα μέσα διαβίωσης και προκαλεί εκτοπισμό, ασθένειες και λιμούς, με αποτέλεσμα την άνευ προηγουμένου κλίμακας μετανάστευση·

    Η.

    λαμβάνοντας υπόψη ότι στο Σαχέλ, οι επιπτώσεις των μεταβαλλόμενων κλιματικών συνθηκών στη διαθεσιμότητα φυσικών πόρων, σε συνδυασμό με παράγοντες όπως η αύξηση του πληθυσμού, η ασθενής διακυβέρνηση και οι δυσκολίες της γαιοκτησίας, έχουν αυξήσει τον ανταγωνισμό για σπάνιους φυσικούς πόρους –κυρίως εύφορη γη και νερό– και έχουν επιφέρει εντάσεις και συγκρούσεις μεταξύ κοινοτήτων και ομάδων με παρόμοια μέσα διαβίωσης·

    Θ.

    λαμβάνοντας υπόψη ότι η κλιματική αλλαγή είναι δομικός παράγοντας του στρατηγικού περιβάλλοντος, επειδή ενισχύει τους κινδύνους και τους περιορισμούς· λαμβάνοντας υπόψη ότι η κλιματική κρίση έχει επιφέρει επιπτώσεις στο διεθνές σύστημα όπου έχει τη δυνατότητα να επιδεινώσει τις γεωπολιτικές εντάσεις και να αλλάξει την ισορροπία μεταξύ των μεγάλων δυνάμεων· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα ζητήματα της κλιματικής αλλαγής εκμεταλλεύονται κακόβουλοι παράγοντες προκειμένου να αυξήσουν τη μόχλευσή τους ή να ενθαρρύνουν τις εχθροπραξίες· λαμβάνοντας υπόψη ότι το λιώσιμο των πολικών πάγων αυξάνει τις γεωπολιτικές εντάσεις, ιδιαίτερα γύρω από τον Βόρειο Πόλο·

    Ι.

    λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ένοπλες δυνάμεις των ΗΠΑ έχουν απωλέσει περισσότερο στρατιωτικό υλικό και υποδομές λόγω φυσικών καταστροφών απ’ ότι και στις δύο συγκρούσεις στο Αφγανιστάν και στο Ιράκ· λαμβάνοντας υπόψη ότι η κυβέρνηση Biden έχει καταβάλει θετικές προσπάθειες για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής, μεταξύ άλλων με την εκ νέου προσχώρηση στη συμφωνία του Παρισιού και την ενσωμάτωση της κλιματικής αλλαγής στην προσωρινή στρατηγική καθοδήγησή της για την εθνική ασφάλεια·

    ΙΑ.

    λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ένοπλες δυνάμεις συγκαταλέγονται μεταξύ των μεγαλύτερων καταναλωτών ορυκτών καυσίμων παγκοσμίως·

    ΙΒ.

    λαμβάνοντας υπόψη ότι η εγχώρια παραγωγή πετρελαίου και φυσικού αερίου της Ένωσης μειώνεται σταθερά· λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ένωση εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό και όλο και περισσότερο από την ενέργεια, καθώς όλα τα κράτη μέλη της είναι καθαροί εισαγωγείς ενέργειας από περιορισμένο αριθμό τρίτων χωρών, και με ποσοστό ενεργειακής εξάρτησης που αυξήθηκε από 56 % σε 61 % την περίοδο 2000-2019· λαμβάνοντας υπόψη ότι, σε μια πρόσφατη μελέτη, το αποτύπωμα άνθρακα του στρατιωτικού τομέα στα κράτη μέλη για το 2019, συμπεριλαμβανομένων τόσο των εθνικών ενόπλων δυνάμεων όσο και των βιομηχανιών στρατιωτικής τεχνολογίας που εδρεύουν στην ΕΕ, εκτιμήθηκε σε περίπου 24,8 εκατομμύρια τόνος ισοδυνάμου διοξειδίου του άνθρακα· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο ενεργειακός μετασχηματισμός, καθώς και τα προηγμένα οπλικά συστήματα, απαιτούν πρόσβαση σε κρίσιμες πρώτες ύλες, οι αλυσίδες εφοδιασμού των οποίων δημιουργούν τρωτά σημεία σε ορισμένες περιπτώσεις, και για εξειδικευμένες ΜΜΕ του ευρωπαϊκού τομέα άμυνας, ιδίως εάν κυριαρχούνται από περιορισμένο αριθμό τρίτων χωρών·

    ΙΓ.

    λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Άμυνας (ΕΟΑ), τα καύσιμα για τις μεταφορές αντιπροσώπευαν το 52 % της κατανάλωσης ενέργειας στα 22 κράτη μέλη που παρείχαν στοιχεία για το 2016 και το 2017 (χώρες που αντιστοιχούν στο 96,9 % των συνολικών αμυντικών δαπανών των κρατών μελών του ΕΟΑ)· λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με την ίδια έρευνα του ΕΟΑ, οι στρατιωτικές υποδομές και τα κτίρια αποτελούν έναν άλλο μεγάλο καταναλωτή ενέργειας, με μόνο τη θέρμανση να αντιπροσωπεύει κατά μέσο όρο το 32 % της κατανάλωσης ενέργειας των ενόπλων δυνάμεων των κρατών μελών το 2017, το 75 % της οποίας προήλθε από μαζούτ και φυσικό αέριο·

    ΙΔ.

    λαμβάνοντας υπόψη ότι, λόγω του επιθετικού πολέμου της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας, η Ένωση και τα κράτη μέλη της επιθυμούν να τερματίσουν τις εισαγωγές ορυκτών καυσίμων από τη Ρωσία· λαμβάνοντας υπόψη ότι, λόγω της ρωσικής επίθεσης κατά της ευρωπαϊκής τάξης ασφάλειας, οι ευρωπαϊκές ένοπλες δυνάμεις πρέπει επίσης να καταστούν πιο ανεξάρτητες από τις εισαγωγές ορυκτών καυσίμων, ενώ ταυτόχρονα πρέπει να αυξηθεί η στρατιωτική τους δύναμη και η αποτελεσματικότητα της αποστολής τους·

    ΙΕ.

    λαμβάνοντας υπόψη ότι ορισμένα κράτη μέλη της ΕΕ χρησιμοποιούν τις εκτενείς στρατιωτικές περιοχές τους για την προστασία της βιοποικιλότητας εμποδίζοντας, για παράδειγμα, τις πτήσεις ελικοπτέρων πάνω από περιοχές φωλεοποίησης·

    ΙΣΤ.

    λαμβάνοντας υπόψη ότι το περιβαλλοντικό έγκλημα συνιστά μια πολύ συχνή εγκληματική δραστηριότητα στον κόσμο και ένα σημαντικό ζήτημα ανησυχίας για την ασφάλεια· λαμβάνοντας υπόψη ότι απαιτείται ισχυρότερη συνεργασία όσον αφορά το θέμα αυτό μεταξύ της ΕΕ και των χωρών εταίρων, υποστηρίζοντας τα κράτη να αναπτύξουν τις ικανότητές τους για την αντιμετώπιση του περιβαλλοντικού εγκλήματος·

    ΙΖ.

    λαμβάνοντας υπόψη ότι το περιβαλλοντικό έγκλημα έχει καταστεί ο τέταρτος κλάδος εγκλήματος με τα μεγαλύτερα έσοδα στον κόσμο, αναπτυσσόμενος τρεις φορές πιο γρήγορα από την παγκόσμια οικονομία· λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με μια έκθεση του 2016 της Ιντερπόλ και του προγράμματος των Ηνωμένων Εθνών για το περιβάλλον, εκτιμάται ότι τα έσοδα από το περιβαλλοντικό έγκλημα ανέρχονται σε 258 δισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ ετησίως, συμπεριλαμβανομένων του παράνομου εμπορίου άγριων ζώων, των εγκλημάτων δασοκομίας και αλιείας, της παράνομης διακίνησης αποβλήτων και των παράνομων εξορύξεων·

    ΙΗ.

    λαμβάνοντας υπόψη ότι, σε μια έκθεση του 2018 της Ιντερπόλ, της RHIPTO και της Παγκόσμιας πρωτοβουλίας κατά του διεθνικού οργανωμένου εγκλήματος, διαπιστώθηκε ότι το περιβαλλοντικό έγκλημα είναι ο μεγαλύτερος οικονομικός παράγοντας των συγκρούσεων και η μεγαλύτερη πηγή εισοδήματος για τις μη κρατικές ένοπλες ομάδες και τρομοκρατικές οργανώσεις, ξεπερνώντας παραδοσιακές παράνομες δραστηριότητες, όπως οι απαγωγές για λύτρα και η διακίνηση ναρκωτικών·

    ΙΘ.

    λαμβάνοντας υπόψη ότι ο τομέας της άμυνας δεν αναφέρεται στη Συμφωνία του Παρισιού του 2015, με αποτέλεσμα να εναπόκειται στις εθνικές κυβερνήσεις να αποφασίσουν κατά πόσον θα συμπεριλαμβάνουν τις προσπάθειες μετριασμού εκ μέρους του αμυντικού τομέα στις εθνικές δεσμεύσεις τους για τη Σύμβαση-πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών για την κλιματική αλλαγή (UNFCCC)· λαμβάνοντας υπόψη ότι όλοι οι τομείς πρέπει να συμβάλλουν στη μείωση των εκπομπών και ταυτόχρονα να προσαρμοστούν στην κλιματική αλλαγή με σκοπό να επιτευχθούν οι στόχοι της Ένωσης για ουδέτερο ισοζύγιο διοξειδίου του άνθρακα και να διατηρηθεί η λειτουργική αποτελεσματικότητα· λαμβάνοντας υπόψη ότι, τον Σεπτέμβριο του 2020, η Γαλλία παρουσίασε τη νέα αμυντική ενεργειακή στρατηγική της με 34 συστάσεις για τη μείωση και τη βελτιστοποίηση της κατανάλωσης ενέργειας των ενόπλων δυνάμεών της και την ενίσχυση της ενεργειακής της ασφάλειας·

    Κ.

    λαμβάνοντας υπόψη ότι ακόμη και μια μικρή ανταλλαγή πυρηνικών πληγμάτων θα είχε δραματικές ανθρωπιστικές συνέπειες και θα επηρέαζε επίσης το κλίμα με πολύ αρνητικό τρόπο προκαλώντας λιμούς και μείωση των καλλιεργητικών περιόδων για αρκετά έτη·

    ΚΑ.

    λαμβάνοντας υπόψη ότι η ασφάλεια πρέπει να βρίσκεται στο επίκεντρο του προβληματισμού για το περιβάλλον, προκειμένου να σχεδιαστούν βιώσιμες, ρεαλιστικές, διαρκείς και αποτελεσματικές λύσεις ανάπτυξης για την ανθρώπινη ασφάλεια και την παγκόσμια σταθερότητα· λαμβάνοντας υπόψη ότι η εξωτερική δράση της Ένωσης πρέπει, κατά συνέπεια, να ενσωματώνει ολοένα και περισσότερο την κλιματική αλλαγή και τα περιβαλλοντικά ζητήματα ως μείζονα κίνδυνο για την ασφάλεια και, κατά συνέπεια, να προσαρμόσει τις στρατηγικές και τις βασικές αντιλήψεις, τις διαδικασίες, το μη στρατιωτικό και στρατιωτικό υλικό και τις υποδομές, την ανάπτυξη ικανοτήτων, συμπεριλαμβανομένης της κατάρτισης και, κατά περίπτωση, το θεσμικό πλαίσιο και τους μηχανισμούς λογοδοσίας της· λαμβάνοντας υπόψη ότι η πολιτική ασφάλειας και άμυνας της Ένωσης και τα μέσα της θα πρέπει να συμβάλλουν άμεσα στην πρόληψη και τη μείωση των αρνητικών επιπτώσεων της κλιματικής κρίσης στην ασφάλεια· λαμβάνοντας υπόψη ότι πρέπει να χρησιμοποιηθούν όλα τα μέσα διακυβέρνησης και οικοδόμησης της ειρήνης για να αντιμετωπιστεί η σχέση κλίματος-ασφάλειας·

    ΚΒ.

    λαμβάνοντας υπόψη ότι, λόγω των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής και των επιπτώσεων που σχετίζονται με το κλίμα στην ασφάλεια, τα μέτρα για την κλιματική ασφάλεια, δηλαδή η πρόβλεψη των συνεπειών της κλιματικής αλλαγής για το στρατηγικό περιβάλλον και τις αποστολές των ενόπλων δυνάμεων και η προσαρμογή σε αυτές, και η χρηματοδότησή τους πρέπει επίσης να νοούνται ως συμβολή στην άμυνα και την ασφάλεια· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο ΜΓΑΔΣ έχει στόχο να δαπανήσει 30 % του επταετούς προϋπολογισμού του, ύψους 80 δισεκατομμυρίων EUR, για τη στήριξη δράσεων για το κλίμα, και μεταξύ 7,5 και 10 % ετησίως για τους στόχους προστασίας του περιβάλλοντος και της βιοποικιλότητας·

    Στρατηγική και βασική αντίληψη

    1.

    σημειώνει ότι το άρθρο 21 ΣΕΕ παρέχει κατάλληλη νομική βάση για να καταστεί η εξωτερική δράση και η κοινή πολιτική ασφάλειας και άμυνας (ΚΠΑΑ) της Ένωσης ικανές να αντιμετωπίσουν τις κύριες προκλήσεις του 21ου αιώνα, βασική κινητήρια δύναμη των οποίων είναι η κλιματική αλλαγή και παράγοντες που βασίζονται στο κλίμα· υπενθυμίζει ότι το άρθρο 21 ΣΕΕ απαιτεί τα ακόλουθα από την Ένωση: «γ) τη διατήρηση της ειρήνης, την πρόληψη των συγκρούσεων και την ενίσχυση της διεθνούς ασφάλειας· […] στ) την ανάπτυξη μέτρων για τη διαφύλαξη και τη βελτίωση της ποιότητας του περιβάλλοντος και την αειφόρο διαχείριση των παγκόσμιων φυσικών πόρων…· [και] ζ) την παροχή συνδρομής σε πληθυσμούς, χώρες και περιοχές που αντιμετωπίζουν φυσικές ή ανθρωπογενείς καταστροφές»· τονίζει την επείγουσα ανάγκη να επιταχυνθεί και να εμβαθυνθεί η ενσωμάτωση του μετριασμού της κλιματικής αλλαγής και της προσαρμογής σε αυτή με γνώμονα τη διάσταση των συγκρούσεων, στην εξωτερική πολιτική και την πολιτική ασφάλειας και άμυνας της Ένωσης, ιδίως στην ΚΠΑΑ· δηλώνει ότι οι πρωταρχικοί στόχοι των αποστολών και επιχειρήσεων ΚΠΑΑ είναι, σύμφωνα με το άρθρο 42 παράγραφος 1 και το άρθρο 43 παράγραφος 1 της ΣΕΕ, η διατήρηση της ειρήνης, η πρόληψη των συγκρούσεων και η ενίσχυση της διεθνούς ασφάλειας στα πεδία δράσης όπου αναπτύσσονται, ενώ πρέπει να διασφαλίζεται η πλήρης επιχειρησιακή τους αποτελεσματικότητα·

    2.

    τονίζει την επείγουσα ανάγκη να αντληθούν διδάγματα από τη μεταβολή της κατάστασης στον τομέα της ασφάλειας στην Ευρώπη ως αποτέλεσμα του ρωσικού επιθετικού πολέμου κατά της Ουκρανίας και να επιταχυνθούν οι διαδικασίες ανάπτυξης στρατιωτικών δυνατοτήτων, καθώς και τα έργα για την ενίσχυση της ανεξαρτησίας της στρατιωτικής τεχνολογίας από τα ορυκτά καύσιμα, με παράλληλη αύξηση της αποτελεσματικότητας των αποστολών και της μάχης·

    3.

    υπογραμμίζει ότι, δεδομένου του συνεχιζόμενου πολέμου στην ευρωπαϊκή ήπειρο, πρέπει να διασφαλίζεται ανά πάσα στιγμή ο ενεργειακός εφοδιασμός των ευρωπαϊκών ενόπλων δυνάμεων, ώστε να διασφαλίζεται η ορθή υπεράσπιση του εδάφους και των πολιτών της Ένωσης· αναγνωρίζει ότι η ασφάλεια του εφοδιασμού ενδέχεται να απαιτήσει ευέλικτα βραχυπρόθεσμα μέτρα·

    4.

    πιστεύει ακράδαντα ότι οι στρατιωτικές δραστηριότητες και τεχνολογίες πρέπει να συμβάλουν στους στόχους της Ένωσης για ουδέτερο ισοζύγιο διοξειδίου του άνθρακα, προκειμένου να συμβάλουν στην καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής χωρίς οι στόχοι αυτοί να θέτουν σε κίνδυνο την ασφάλεια των αποστολών και χωρίς να διακυβεύονται οι επιχειρησιακές ικανότητες των ενόπλων δυνάμεων· υπογραμμίζει, στο πλαίσιο αυτό, ότι η εξωτερική δράση της Ένωσης και οι ένοπλες δυνάμεις των κρατών μελών, θα πρέπει να καταβάλουν προσπάθειες για να μειώσουν το οικείο αποτύπωμα άνθρακα και τις αρνητικές επιπτώσεις τους στους φυσικούς πόρους και τη βιοποικιλότητα·

    5.

    επιμένει στην ανάγκη ενίσχυσης της πρόβλεψης, προκειμένου να αποφευχθούν οι συνέπειες των τροποποιήσεων των οικοσυστημάτων και της κλιματικής αλλαγής, καθώς ενέχουν τον κίνδυνο να αυξήσουν την πίεση στις ένοπλες δυνάμεις ή να δημιουργήσουν περιφερειακές εντάσεις·

    6.

    υπογραμμίζει την ανάγκη να πραγματοποιηθούν επενδύσεις σε έξυπνες, ολοκληρωμένες λύσεις για «το σύνολο της κοινωνίας» ως επείγουσα ανάγκη προκειμένου να επιτευχθεί σημαντική μείωση των εκπομπών, να αποφευχθούν οι χειρότερες επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής και, επίσης, να πραγματοποιηθούν μεγάλες επενδύσεις στην ανθεκτικότητα των εθνών στην κλιματική αλλαγή που τη χρειάζονται για να αποφύγουν την αστάθεια, τις συγκρούσεις και τις μεγάλες ανθρωπιστικές καταστροφές·

    7.

    καλεί τον Αντιπρόεδρο της Επιτροπής/Ύπατο Εκπρόσωπο της Ένωσης για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας (ΑΠ/ΥΕ) να διασφαλίσει ότι η προστασία του περιβάλλοντος, η καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής και των επιπτώσεων της θα ενσωματωθούν κατάλληλα στην εξωτερική δράση της Ένωσης, ακολουθώντας το παράδειγμα του κανονισμού ΜΓΑΔΣ· ζητεί να αναπτυχθούν ειδικές για το κλίμα στρατηγικές, πολιτικές, διαδικασίες, μέτρα και ικανότητες· καλεί τον ΑΠ/ΥΕ να εξασφαλίσει ότι η ανάπτυξη της πολιτικής της Ένωσης για την κλιματική ασφάλεια και την άμυνα συνεπάγεται την εφαρμογή της προσέγγισης της ανθρώπινης ασφάλειας· χαιρετίζει την πρόθεση της ΕΥΕΔ οι μη στρατιωτικές και στρατιωτικές αποστολές και επιχειρήσεις ΚΠΑΑ να αναπτύξουν και να συμπεριλάβουν ένα σύνολο δράσεων για την αποτελεσματική ενσωμάτωση των περιβαλλοντικών πτυχών στο έργο τους· υποστηρίζει την ενίσχυση των ικανοτήτων των κρατών μελών μέσω της ενσωμάτωσης των περιβαλλοντικών πτυχών στα προγράμματα κατάρτισης των μη στρατιωτικών και στρατιωτικών αποστολών και μέσω της ανταλλαγής βέλτιστων πρακτικών και εμπειρογνωσίας·

    8.

    ζητεί την ανάπτυξη συγκεκριμένων δεικτών αναφοράς για τη μέτρηση της προόδου όσον αφορά την αντιμετώπιση της σχέσης μεταξύ της κλιματικής αλλαγής, αφενός, και των συγκρούσεων, αφετέρου· καλεί τον ΑΠ/ΥΕ να ενημερώνει το Κοινοβούλιο σε εξαμηνιαία βάση σχετικά με την πρόοδο που σημειώνεται όσον αφορά τη χρήση και την εκπλήρωση των εν λόγω κριτηρίων και δεικτών αναφοράς· καλεί τα κράτη μέλη να ενσωματώνουν τις γνώσεις όσον αφορά τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στην ασφάλεια στα προγράμματα στρατιωτικής συνδρομής στο εξωτερικό·

    9.

    υπογραμμίζει ότι είναι σημαντικό να εξετάζεται η σύνδεση μεταξύ της κλιματικής αλλαγής, της ασφάλειας και της άμυνας στον Στρατηγικό Προσανατολισμό, με σκοπό τον προσδιορισμό σαφών στόχων και συγκεκριμένων μέτρων για τα κράτη μέλη, προκειμένου να ενισχύσουν την ενεργειακή απόδοση των ενόπλων δυνάμεων και να προσαρμοστούν στις συνολικές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στην ασφάλεια μεσοπρόθεσμα έως μακροπρόθεσμα, που κυμαίνονται από τη στρατηγική πρόβλεψη, την κατάρτιση και την καινοτομία έως την ανάπτυξη ικανοτήτων εντός του πλαισίου της ΕΕ·

    10.

    υπενθυμίζει ότι η ανασφάλεια πηγάζει από πολλά διαφορετικά και διασυνδεδεμένα βαθύτερα αίτια όπως η φτώχεια, η αστάθεια του κράτους, η έλλειψη δημόσιων υποδομών και υπηρεσιών, η πολύ περιορισμένη πρόσβαση σε βασικά αγαθά, η έλλειψη εκπαίδευσης, η διαφθορά κ.λπ., μεταξύ των οποίων περιλαμβάνεται η κλιματική αλλαγή·

    11.

    υπενθυμίζει ότι στην Αφρική, και ιδιαίτερα στο Σαχέλ, η αλληλεπίδραση της κλιματικής αλλαγής με τους παραδοσιακούς συγκρουσιακούς παράγοντες (μεταξύ άλλων, ανεπάρκεια του κράτους, έλλειψη δημόσιων υπηρεσιών και επιδείνωση του περιβάλλοντος ασφάλειας) επιδεινώνει τα προβλήματα της βίας και της τρομοκρατίας·

    12.

    ζητεί αυξημένη υποστήριξη στις προσπάθειες που αποσκοπούν στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και στην ενίσχυση των κλιματικά ουδέτερων εναλλακτικών λύσεων στην άμεση γειτονία της ΕΕ, συγκεκριμένα στα Δυτικά Βαλκάνια, την Ανατολική Εταιρική Σχέση και τη Νότια Γειτονία, προκειμένου να αποφευχθούν πιθανές προκλήσεις στον τομέα της ασφάλειας·

    13.

    τονίζει ότι, λόγω της κλιματικής αλλαγής, η Αρκτική έχει θερμανθεί τρεις φορές πιο γρήγορα σε σχέση με τον υπόλοιπο πλανήτη τα τελευταία 50 έτη· υπογραμμίζει πώς η κλιματική αλλαγή έχει αλλάξει τη γεωπολιτική κατάσταση στην Αρκτική και δημιουργεί μια γεωπολιτική πρόκληση για την ΕΕ· τονίζει τη στρατηγική και πολιτική σημασία που έχει η Αρκτική για την ΕΕ και υπογραμμίζει τη δέσμευση της ΕΕ να ενεργεί με αίσθημα ευθύνης και να επιδιώκει τη μακροπρόθεσμη βιώσιμη και ειρηνική ανάπτυξη της περιοχής· τονίζει ότι η Αρκτική πρέπει να παραμείνει ένας χώρος ειρηνικής συνεργασίας και ζητεί να ληφθούν μέτρα για την αποφυγή ενεργειών που θα οδηγήσουν σε αύξηση της στρατιωτικοποίησης· υπενθυμίζει ότι οι χώρες της ΕΕ Φινλανδία, Σουηδία και Δανία είναι μέλη του Αρκτικού Συμβουλίου·

    Χάρτης πορείας για την κλιματική αλλαγή και την άμυνα

    14.

    εκφράζει την ικανοποίησή του για τον χάρτη πορείας για την κλιματική αλλαγή και την άμυνα («χάρτης πορείας») και καλεί την ΕΥΕΔ να εξασφαλίσει, από κοινού με τις σχετικές υπηρεσίες της Επιτροπής και τον ΕΟΑ, όπου αρμόζει, την ολοκληρωμένη εφαρμογή των τριών αξόνων εργασίας — της επιχειρησιακής διάστασης, της ανάπτυξης ικανοτήτων και των εταιρικών σχέσεων· ζητεί να επανεξεταστούν τα χρονοδιαγράμματα για την αναθεώρηση του χάρτη πορείας, και συγκεκριμένα, να επανεξεταστούν οι συνολικοί στόχοι πολύ νωρίτερα από το 2030· καλεί τα κράτη μέλη να αναπτύξουν εθνικές δομές για την υποστήριξη των στόχων· παροτρύνει όλους τους παράγοντες να αντιμετωπίσουν τη διαδικασία αυτή ως μία από τις προτεραιότητες και να αναπτύξουν και να υλοποιήσουν πρωτοβουλίες σύμφωνα με την ολοκληρωμένη προσέγγιση· τονίζει τον σημαντικό ρόλο των ενόπλων δυνάμεων όσον αφορά όχι μόνο την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή αλλά και τον μετριασμό των επιπτώσεων τους στην κλιματική αλλαγή και στο περιβάλλον, μεταξύ άλλων με τη συνολική μέτρηση και χαρτογράφηση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος των ενόπλων δυνάμεων, όπως προτείνεται στον χάρτη πορείας· παροτρύνει τον ΑΠ/ΥΕ να προτείνει στα κράτη μέλη ένα πρόγραμμα άμεσης δράσης το οποίο θα αποτελείται από δράσεις προτεραιότητας που παρουσιάζονται στον χάρτη πορείας και μπορούν να εφαρμοστούν βραχυπρόθεσμα·

    15.

    εκφράζει την ικανοποίησή του ιδιαίτερα για τα μέτρα άμεσου και βραχυπρόθεσμου αντίκτυπου του χάρτη πορείας για την περίοδο 2020-2021, ιδίως για την ανάπτυξη μιας απλής διαδικασίας υποβολής εκθέσεων –που συνδέεται με την ανάπτυξη ικανοτήτων μέτρησης– η οποία βασίζεται σε δείκτες προόδου που σχετίζονται με το περιβαλλοντικό αποτύπωμα, συμπεριλαμβανομένης της διαχείρισης της ενέργειας, των υδάτων, των αποβλήτων κ.λπ., των αποστολών και επιχειρήσεων ΚΠΑΑ· τονίζει ότι είναι αναγκαίο να καταρτίζονται λεπτομερέστερες εκτιμήσεις, λαμβάνοντας υπόψη τα διδάγματα και τις βέλτιστες πρακτικές, και, ως το 2024, να ενσωματωθούν ισχυρότερες απαιτήσεις για κατάλληλες τεχνικές προδιαγραφές στις διαδικασίες δημόσιων συμβάσεων για τον μετριασμό μιας προσέγγισης κύκλου ζωής, όπως περιλαμβάνεται στο στρατιωτικό δόγμα του 2012 σχετικά με την περιβαλλοντική προστασία και την ενεργειακή απόδοση για στρατιωτικές επιχειρήσεις υπό την ηγεσία της ΕΕ· επισημαίνει την ανάγκη συστηματικής συμπερίληψης των κλιματικών και περιβαλλοντικών ζητημάτων στη στρατιωτική τεχνολογία, την έρευνα, τις προμήθειες και τις υποδομές·

    16.

    χαιρετίζει τις πρόσφατες πρωτοβουλίες της Επιτροπής, του Συμβουλίου και της ΕΥΕΔ στον τομέα της κλιματικής διπλωματίας, της ασφάλειας και της άμυνας, ιδίως το πλαίσιο πολιτικής για την κλιματική διπλωματία, τον χάρτη πορείας και τη βασική αντίληψη για μια ολοκληρωμένη προσέγγιση για την κλιματική αλλαγή και την ασφάλεια· καλεί τον ΑΠ/ΥΕ να διασφαλίσει ότι όλες οι διαφορετικές βασικές αντιλήψεις είναι δεόντως συνδεδεμένες και εναρμονισμένες, σε ένα συνεκτικό και συνεπές πλαίσιο· τονίζει την ανάγκη να δοθεί προτεραιότητα σε αυτό και καλεί τον ΑΠ/ΥΕ να υποβάλει έκθεση προόδου έως τον Ιούνιο του 2023·

    17.

    εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι ο χάρτης πορείας δεν δίνει έμφαση στην αναμενόμενη μελλοντική υψηλή ζήτηση της Ένωσης για ανταγωνιστικές από πλευράς κόστους ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και εναλλακτικά καύσιμα, οι οποίες θα μπορούσαν να προκύψουν ως αμοιβαία επωφελείς ευκαιρίες, παρέχοντας νέα φόρουμ για συνεργασία και διάλογο, αμοιβαία οικονομικά οφέλη, αυξημένη ασφάλεια εφοδιασμού και διεθνή σταθερότητα· υπογραμμίζει ότι τα χαρακτηριστικά του καθαρού υδρογόνου το αναδεικνύουν σε υποψήφιο για την αντικατάσταση των ορυκτών καυσίμων και τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου στις στρατιωτικές δυνάμεις·

    18.

    προκειμένου να προετοιμαστεί το έδαφος για τη συμβολή στον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής, καλεί τον ΑΠ/ΥΕ να υποβάλει, έως τα μέσα του 2023, εκτίμηση του αποτυπώματος άνθρακα και των περιβαλλοντικών επιπτώσεων της εξωτερικής δράσης της ΕΕ· λαμβανομένου υπόψη του ευαίσθητου χαρακτήρα των πληροφοριών που αξιολογήθηκαν, οι οποίες παρασχέθηκαν από αποστολές και επιχειρήσεις ΚΠΑΑ, τονίζει την ανάγκη να αναπτυχθεί μέχρι το 2023 μια ουσιαστική μεθοδολογία για την ποσοτικοποίηση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου από όλες τις δραστηριότητες της ΕΕ στον τομέα της ασφάλειας και της άμυνας, συμπεριλαμβανομένων των εκπομπών από την κατασκευή, την κατοχή και την αποσυναρμολόγηση, προκειμένου να αντιμετωπιστεί επίσης η τρέχουσα έλλειψη αξιόπιστων και διεθνώς συγκρίσιμων δεδομένων· πιστεύει ότι ο χάρτης πορείας θα πρέπει να χρησιμοποιηθεί για την ενεργοποίηση της ανάπτυξης μιας στρατηγικής και σαφών εθνικών δεσμεύσεων για μείωση των στρατιωτικών εκπομπών, συμπεριλαμβανομένης της υποχρεωτικής υποβολής εκθέσεων για τις στρατιωτικές εκπομπές στην UNFCCC και στα εθνικά κοινοβούλια, δεδομένου ότι, χωρίς υποβολή εκθέσεων και διαφάνεια, δεν θα υπάρξει πίεση για μείωση των εκπομπών και κανένα μέσο για τον προσδιορισμό του αντικτύπου τυχόν δεσμεύσεων·

    19.

    ζητεί να καθοριστούν οικειοθελείς στόχοι για τη μείωση της έντασης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου των στρατιωτικών αποστολών και επιχειρήσεων και να ξεκινήσει μια πορεία προς την κλιματική ουδετερότητα έως το 2050, ενισχύοντας έτσι περαιτέρω την επιχειρησιακή αποτελεσματικότητα·

    20.

    προτείνει να δρομολογηθεί ένα πιλοτικό έργο για τη μέτρηση και τη χαρτογράφηση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου από τις αποστολές και επιχειρήσεις ΚΠΑΑ· πιστεύει ότι η EUFOR Αλθαία θα ήταν μια καλή επιλογή ως προς το θέμα αυτό·

    Μια ολοκληρωμένη και συνεκτική προσέγγιση

    21.

    ζητεί συντονισμένη δράση για την ταχεία μείωση τόσο της κλίμακας όσο και του πεδίου εφαρμογής της κλιματικής αλλαγής μέσω της δραματικής μείωσης των εκπομπών, προκειμένου να αποφευχθούν σημαντικές, σοβαρές ή καταστροφικές συνέπειες για την παγκόσμια ασφάλεια στο μέλλον· επισημαίνει την ανάγκη για θωράκιση όλων των στοιχείων ασφάλειας, συμπεριλαμβανομένων των υποδομών, των θεσμών και των πολιτικών, έναντι της κλιματικής αλλαγής και για ταχεία προσαρμογή στις επιπτώσεις της·

    22.

    εκφράζει την έντονη ικανοποίησή του για το γεγονός ότι ο νέος μηχανισμός της Ένωσης «Παγκόσμια Ευρώπη» (ΜΓΑΔΣ) αντικατοπτρίζει ικανοποιητικά τον επείγοντα χαρακτήρα και τη σημασία της ταχείας, ισχυρής και εκτεταμένης εξωτερικής δράσης για το κλίμα· εκφράζει, εν προκειμένω, την ικανοποίησή του για το γεγονός ότι ο ΜΓΑΔΣ ενσωματώνει τη δράση για το κλίμα και θα διασφαλίσει ότι το 30 % του επταετούς προϋπολογισμού του, ύψους 80 δισεκατομμυρίων EUR, θα στηρίξει δράσεις για το κλίμα· καλεί την Επιτροπή να σεβαστεί πλήρως τους στόχους αυτούς και να συμπεριλάβει στους υπολογισμούς της μόνο μέτρα με σαφή κλιματική διάσταση· εκφράζει την ικανοποίησή του για το γεγονός ότι οι επενδύσεις σε ορυκτά καύσιμα και τα μέτρα που έχουν επιβλαβείς ή σημαντικές δυσμενείς επιπτώσεις στο περιβάλλον και το κλίμα αποκλείονται από τη χρηματοδότηση· εκφράζει την έντονη ικανοποίησή του για την πολιτική ασφαλείας για το κλίμα του ΜΓΑΔΣ (βλ. υποτμήμα 3.1.(δ) του Παραρτήματος ΙΙΙ του κανονισμού ΜΓΑΔΣ)· καλεί την Επιτροπή να δώσει προτεραιότητα σε δράσεις που αποσκοπούν στην επίτευξη ολοκληρωμένων και περιεκτικών αποτελεσμάτων μέσω της σύνδεσης του μετριασμού της κλιματικής αλλαγής και της προσαρμογής σε αυτήν με την πρόληψη των συγκρούσεων και την οικοδόμηση της ειρήνης· εκφράζει την ικανοποίησή του για το πρόγραμμα του ΜΓΑΔΣ για το περιβάλλον και την κλιματική αλλαγή, ενώ τονίζει την ανάγκη να συμπεριληφθεί μεγαλύτερη στήριξη για ευάλωτα και πληττόμενα από συγκρούσεις κράτη στην περιβαλλοντική διακυβέρνηση, συμπεριλαμβανομένης της δημιουργίας θεσμικών δομών· ζητεί να αξιοποιηθεί το πλήρες δυναμικό οικοδόμησης ειρήνης που σχετίζεται με το περιβάλλον στο πλαίσιο του προγράμματος του ΜΓΑΔΣ για την ειρήνη, τη σταθερότητα και την πρόληψη συγκρούσεων· πιστεύει ότι η προσέγγιση ασφαλείας για το κλίμα του ΜΓΑΔΣ θα πρέπει να αποτελεί σημείο αναφοράς για όλες τις άλλες εξωτερικές δράσεις της Ένωσης και καλεί τον ΑΠ/ΥΕ να διασφαλίσει ότι η ΚΠΑΑ, ειδικότερα, συγχρονίζεται με αυτήν την προσέγγιση· καλεί την Επιτροπή και την ΕΥΕΔ να αξιοποιήσουν τα αποτελέσματα της υφιστάμενης έρευνας σχετικά με τα αναδυόμενα τρωτά σημεία της κλιματικής ασφάλειας, ιδίως στο Σαχέλ, τη Μέση Ανατολή και την Ανατολική Αφρική·

    23.

    πιστεύει ότι η κλιματική ασφάλεια θα πρέπει να ενσωματωθεί πλήρως στην εργαλειοθήκη της Ένωσης για την πρόληψη των συγκρούσεων και τη διαχείριση των κρίσεων, προκειμένου να ενισχυθεί η ανθεκτικότητα των ευάλωτων κρατών και των πληγέντων πληθυσμών·

    24.

    υπογραμμίζει την ανάγκη να ενισχυθούν οι στρατηγικές προβλέψεις της Ένωσης, η έγκαιρη προειδοποίηση, η αντίληψη της κατάστασης και οι ικανότητες ανάλυσης των συγκρούσεων με τη χρήση ποιοτικών και ποσοτικών δεδομένων και καινοτόμων μεθόδων από διάφορες πηγές· υπογραμμίζει ότι, πέραν της συστηματικής συνεργασίας με οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, τα διαστημικά προγράμματα της Ένωσης, το Δορυφορικό Κέντρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (SatCen) και το Κέντρο Ανάλυσης Πληροφοριών της ΕΕ (INTCEN), η μονάδα πρόληψης συγκρούσεων της ΕΥΕΔ, τα εθνικά ερευνητικά κέντρα, οι δεξαμενές σκέψης, οι εθνικές υπηρεσίες πληροφοριών και το Κοινό Κέντρο Ερευνών θα πρέπει να συμβάλλουν επίσης στη στρατηγική πρόβλεψη, στην οικοδόμηση της ειρήνης, και στην έρευνα για το κλίμα και τις συγκρούσεις· πιστεύει ότι είναι εξαιρετικά σημαντικό να αξιοποιηθεί η γνώση αυτή για τον σχεδιασμό μελλοντικών αποστολών, επιχειρήσεων και δράσεων λαμβάνοντας υπόψη παραμέτρους που κυμαίνονται από τις μεταβαλλόμενες καιρικές συνθήκες έως το τοπικό πολιτικό πλαίσιο· εξαίρει τον ουσιαστικό ρόλο που διαδραματίζουν τα ευρωπαϊκά διαστημικά προγράμματα, όπως το Copernicus, στην κατανόηση της κλιματικής αλλαγής και στην παρακολούθηση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου· υπενθυμίζει ότι οι αποκεντρωμένοι οργανισμοί της ΕΕ, ιδίως το SatCen, έχουν μοναδικές ικανότητες συλλογής δεδομένων για την κλιματική αλλαγή και τις πτυχές της που αφορούν την ασφάλεια σε όλο τον κόσμο· σημειώνει ότι το διαστημικό πρόγραμμα της ΕΕ είναι επίσης ζωτικής σημασίας για την αντιμετώπιση των πτυχών της κλιματικής αλλαγής που αφορούν την ασφάλεια· χαιρετίζει τις συνεχιζόμενες προσπάθειες του SatCen σε αυτόν τον τομέα·

    25.

    υπογραμμίζει ότι η αρχή της πολιτικής και των προγραμμάτων που βασίζονται στα δεδομένα θα πρέπει να βρίσκονται στο επίκεντρο των προγραμμάτων για την ασφάλεια του κλίματος· ταυτόχρονα, έχει επίγνωση των περιορισμών των προσεγγίσεων μαζικών δεδομένων και των ποσοτικών δεικτών περιβαλλοντικής καταπόνησης όσον αφορά την πρόβλεψη των συγκρούσεων, καθώς υπάρχει κίνδυνος να δοθεί ανεπαρκής προσοχή στο τοπικό κοινωνικό πλαίσιο· υπενθυμίζει τη μη διαθεσιμότητα αξιόπιστων δεδομένων σε ορισμένες ευάλωτες χώρες, μεταξύ άλλων λόγω της διαφθοράς και των αδύναμων δομών διακυβέρνησης· στην περίπτωση αυτή θα μπορούσαν να χρησιμοποιούνται προσεγγιστικά δεδομένα· πιστεύει ότι η γνώση και οι πρωτοβουλίες των τοπικών πληθυσμών και της κοινωνίας των πολιτών διαδραματίζουν βασικό ρόλο ως μέρος των προσπαθειών της Ένωσης για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής στις συγκρούσεις·

    26.

    καλεί την ΕΥΕΔ και την Επιτροπή να διασφαλίσουν ότι η έγκαιρη προειδοποίηση και η ανάλυση συγκρούσεων συνδέονται επαρκώς με την έγκαιρη δράση και αντίδραση και ότι υπάρχει ουσιαστική ικανότητα στρατηγικής πρόβλεψης· εκφράζει, εν προκειμένω, την ικανοποίησή του για την υπό εξέλιξη ανάλυση συγκρούσεων σε περίπου 60 χώρες από την ΕΥΕΔ· υπενθυμίζει ότι είναι σημαντικό οι δράσεις για το κλίμα να δίνουν προσοχή στη διάσταση των συγκρούσεων, ώστε να αποφεύγουν να προκαλέσουν ακούσια βλάβη και να συμβάλλουν στην ειρήνη, όποτε είναι δυνατόν·

    27.

    τονίζει ότι χρειάζεται μια κατά περίπτωση προσέγγιση που θα περιλαμβάνει περιφερειακές ειδικές αναλύσεις και τοπικές πρωτοβουλίες και θα είναι προσαρμοσμένη στη συγκεκριμένη κατάσταση που επικρατεί· τονίζει ότι είναι σημαντικό να ενισχυθεί η ανθεκτικότητα των κοινοτήτων και ότι η στήριξη της τοπικής ανάληψης ευθύνης και των δομών τοπικής διακυβέρνησης χωρίς αποκλεισμούς είναι ουσιαστικής σημασίας για να διασφαλιστεί η βιωσιμότητα των προσπαθειών· τονίζει ότι μια χωρίς αποκλεισμούς και υπεύθυνη προσέγγιση έναντι των τοπικών πληθυσμών και πιο αποτελεσματικά μέτρα προστασίας του περιβάλλοντος, για παράδειγμα η πρόσβαση σε ζωτικούς πόρους, αυξάνουν επίσης την ασφάλεια των δυνάμεων και του προσωπικού της ΕΕ (ασφάλεια αποστολής)· εκφράζει την πλήρη υποστήριξή του προς τους υπερασπιστές του περιβάλλοντος, καθώς υφίστανται αυξημένη καταστολή σε διάφορα μέρη του κόσμου· τονίζει ότι τα κράτη που μειώνουν την ικανότητα των υπερασπιστών του περιβάλλοντος να ενεργούν βλάπτουν πολλούς από αυτούς των οποίων οι δεξιότητες είναι περισσότερο αναγκαίες και βλάπτουν τα συμφέροντα της ΕΕ στη διαδικασία·

    28.

    ζητεί διεθνή συνεργασία για την αντιμετώπιση των προκλήσεων που σχετίζονται με την περιβαλλοντική μετανάστευση, προκειμένου να αναπτυχθούν κοινές λύσεις· ζητεί να δοθεί ιδιαίτερη έμφαση στην παροχή κατάλληλης βοήθειας στα παιδιά και τους νέους·

    29.

    πιστεύει ότι η οικοδόμηση ειρήνης που σχετίζεται με το περιβάλλον θα πρέπει να ενισχυθεί, καθώς αποτελεί μία από τις συνολικές βιώσιμες και δίκαιες λύσεις για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής και μπορεί επίσης να προσφέρει ευκαιρίες για την οικοδόμηση της ειρήνης, προωθώντας παράλληλα τον διάλογο και τη συνεργασία σε τοπικό, εθνικό και διεθνές επίπεδο (π.χ. για τη διαχείριση των φυσικών πόρων, την πρόσβαση σε γη και νερό, την προστασία του περιβάλλοντος, τη μείωση του κινδύνου καταστροφών, την υποδοχή των κλιματικών προσφύγων, κ.λπ.) και προσφέρει ευκαιρίες για την υιοθέτηση μιας μετασχηματιστικής προσέγγισης για την αντιμετώπιση των βαθύτερων αιτίων των συγκρούσεων και των διαρθρωτικών παραγόντων περιθωριοποίησης· τονίζει την ανάγκη να αυξηθούν οι πρωτοβουλίες διαμεσολάβησης πριν από συγκρούσεις, μεταξύ άλλων με την παροχή υψηλότερων επιπέδων χρηματοδότησης μέσω του ΜΓΑΔΣ· τονίζει την ανάγκη συνεκτίμησης του περιβάλλοντος καθ’ όλη τη διάρκεια του κύκλου των συγκρούσεων και συνεκτίμησης επίσης της μετασυγκρουσιακής κατάστασης με τον δέοντα τρόπο, καθώς μπορεί να καταστήσει τους πληθυσμούς πιο ευάλωτους σε περιβαλλοντικούς κινδύνους ή να οδηγήσει σε αύξηση των περιβαλλοντικών εγκλημάτων ή καταστροφών (π.χ. αποψίλωση δασών) σε ακυβέρνητες περιοχές·

    30.

    υπογραμμίζει ότι η δράση της Ένωσης για το κλίμα θα πρέπει να είναι χωρίς αποκλεισμούς, να αποσκοπεί στην προώθηση της ισότητας των φύλων, να εφαρμόζει την προσέγγιση της ΕΕ που βασίζεται στα ανθρώπινα δικαιώματα, να προωθεί τη χρηστή διακυβέρνηση και να εφαρμόζει τα θεματολόγια για τη νεολαία, την ειρήνη και την ασφάλεια και για τις γυναίκες, την ειρήνη και την ασφάλεια σύμφωνα με το σχέδιο δράσης της ΕΕ για θέματα φύλου ΙΙΙ· ζητεί, ειδικότερα, τη στήριξη και την άντληση διδαγμάτων από τις πρωτοβουλίες οργανώσεων γυναικών, νέων και αυτοχθόνων οργανώσεων βάσης·

    31.

    τονίζει επίσης την ανάγκη να τοποθετηθούν εμπειρογνώμονες στον τομέα της κλιματικής ασφάλειας στις αποστολές και επιχειρήσεις ΚΠΑΑ, καθώς και να ενθαρρυνθούν τα κράτη μέλη να υποστηρίξουν αυτές τις προσπάθειες παρέχοντας τέτοιους εμπειρογνώμονες· προτείνει να ανατεθεί ειδικά στις αντιπροσωπείες της ΕΕ να ενισχύσουν την υποβολή εκθέσεων σχετικά με τη διακυβέρνηση της γης και των φυσικών πόρων, καθώς και τις συναφείς κοινωνικοοικονομικές και πολιτικές εξελίξεις· υπογραμμίζει ότι είναι σημαντικό να ανατεθεί επίσης στους αρμόδιους παράγοντες της ΕΕ να παρακολουθούν στενά την κατάσταση σε περιοχές που πλήττονται σε μεγάλο βαθμό από την κλιματική αλλαγή και την υποβάθμιση του περιβάλλοντος, όπως το Σαχέλ, το Κέρας της Αφρικής και ο Ειρηνικός, και να αναπτύξει μηχανισμούς παρακολούθησης, αξιολόγησης, τεκμηρίωσης και δημοσιοποίησης του αντικτύπου, των διδαγμάτων και των βέλτιστων πρακτικών σχετικά με τις προσπάθειες επίτευξης ολοκληρωμένων αποτελεσμάτων μέσω της σύνδεσης της προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή και της οικοδόμησης της ειρήνης·

    32.

    χαιρετίζει την αυξημένη εστίαση στη σχέση κλίματος-ασφάλειας και τη συμμετοχή του Γενικού Γραμματέα του ΝΑΤΟ κ. Jens Stoltenberg στην 26η Διάσκεψη των Μερών του ΟΗΕ για την κλιματική αλλαγή στη Γλασκόβη (COP26), και ζητεί να υπάρξει συγκεκριμένη συνεργασία ΕΕ-ΝΑΤΟ ως προς το ζήτημα αυτό·

    Εξέταση της επιχειρησιακής διάστασης

    33.

    αναγνωρίζει ότι πολλές αποστολές ΚΠΑΑ διεξάγονται σε περιοχές που πλήττονται σοβαρά από την κλιματική αλλαγή, η οποία πολλαπλασιάζει τις προκλήσεις για τις αποστολές αυτές·

    34.

    τονίζει ότι η κλιματική αλλαγή θα μπορούσε επίσης να προκαλέσει εκτοπισμό πληθυσμών και να δημιουργήσει προκλήσεις για τα θέατρα των επιχειρήσεων· ζητεί να υπάρξει σαφής συνειδητοποίηση των πτυχών ασφαλείας της κλιματικής αλλαγής, αναγνωρίζοντας την κλιματική αλλαγή ως κρίσιμο παράγοντα που θα πρέπει να αντιμετωπίσουν οι στρατιωτικές δυνάμεις, όχι μόνο λόγω των επιπτώσεών της στις στρατιωτικές επιχειρήσεις, αλλά και λόγω του ότι προβλέπεται αύξηση του εσωτερικού εκτοπισμού που προκαλείται από το κλίμα, ο οποίος είναι ήδη υψηλότερος από τον εκτοπισμό που προκαλείται από τις συγκρούσεις· σημειώνει, ωστόσο, την ανεπαρκή ετοιμότητα των ενόπλων δυνάμεων για τις επιπτώσεις του μεταβαλλόμενου κλίματος του κόσμου στην ασφάλεια·

    35.

    υποστηρίζει την ενσωμάτωση μιας προσέγγισης ευαίσθητης ως προς το κλίμα και πιστεύει σθεναρά ότι είναι επείγον τα κράτη μέλη να αναθέσουν σε όλες τις αποστολές και επιχειρήσεις και όλες τις δράσεις του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού για την Ειρήνη (ΕΜΕ) να συμβάλλουν καλύτερα στην ολοκληρωμένη προσέγγιση για την αντιμετώπιση των προκλήσεων της κλιματικής ασφάλειας, ιδίως στις περιοχές του Σαχέλ και του Κέρατος της Αφρικής, στρεφόμενοι έτσι επίσης στη μείωση του κόστους λειτουργίας (μείωση της κατανάλωσης ενέργειας, χρήση νέων πηγών ενέργειας) και παράλληλα να βελτιωθεί η επιχειρησιακή αποτελεσματικότητα των αποστολών·

    36.

    τονίζει ότι οι αποστολές και οι επιχειρήσεις της ΚΠΑΑ και οι δράσεις του ΕΜΕ μπορούν να συμβάλουν στην ενίσχυση της ανθεκτικότητας των χωρών υποδοχής στην κλιματική αλλαγή και τονίζει ότι θα πρέπει να συμπεριληφθεί μια θετική κληρονομιά όσον αφορά το τοπικό αποτύπωμα των εν λόγω αποστολών, επιχειρήσεων και δράσεων, χωρίς να επηρεάζονται τα κύρια καθήκοντά τους σε θέματα ασφάλειας και άμυνας, η βιωσιμότητα και η επιχειρησιακή αποτελεσματικότητα των αποστολών, και η ασφάλεια του στρατιωτικού και πολιτικού προσωπικού στις στρατηγικές εξόδου τους· υπογραμμίζει ότι η μείωση της επιχειρησιακής εξάρτησης από τα ορυκτά καύσιμα αποφέρει οφέλη στη λειτουργική απόδοση και αποτελεσματικότητα, ενώ ενισχύει επίσης την ασφάλεια του προσωπικού των αποστολών με τη μείωση των αλυσίδων εφοδιασμού και την ενίσχυση της αξιοπιστίας της δέσμευσης της ΚΠΑΑ υπό το φως της παγκόσμιας ηγετικής θέσης της ΕΕ για το κλίμα·

    37.

    υπενθυμίζει ότι όλες οι μη στρατιωτικές και στρατιωτικές αποστολές και επιχειρήσεις της ΚΠΑΑ και οι δράσεις του ΕΜΕ θα πρέπει να εντάσσονται σε μια ευρύτερη πολιτική στρατηγική σχεδιασμένη να συμβάλλει στην ανθρώπινη ασφάλεια και να επιδιώκουν την αύξηση του επιπέδου ασφάλειας και σταθερότητας τοπικά· τονίζει την ανάγκη ενσωμάτωσης της κλιματικής ασφάλειας και της οικοδόμησης της ειρήνης σε σχέση με το περιβάλλον στις επικαιροποιημένες βασικές αντιλήψεις της ΕΕ για τη μεταρρύθμιση του τομέα της ασφάλειας και τον αφοπλισμό, την αποστράτευση και την επανένταξη, ενισχύοντας την ανθεκτικότητα των σχετικών δομών τοπικής διακυβέρνησης, ιδίως όσον αφορά την ποιότητα των υπηρεσιών ασφάλειας, την πολυδεκτικότητα (ιδίως όσον αφορά τη συμμετοχή και τα δικαιώματα των γυναικών, των νέων και των περιθωριοποιημένων ομάδων σε όλη τους την πολυμορφία), τη λογοδοσία και τη διαφάνεια·

    38.

    τονίζει ότι, επί του παρόντος, οι περισσότερες από τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής απαιτούν την επέκταση των αποστολών πολιτικής ασφάλειας, οι οποίες δεν αποτελούν μέρος της βασικής δραστηριότητας των ενόπλων δυνάμεων·

    39.

    καλεί την ΕΥΕΔ να εγγυηθεί ότι οι μη στρατιωτικές αποστολές και οι στρατιωτικές επιχειρήσεις είναι εκ σχεδιασμού ευαίσθητες ως προς το κλίμα· υπογραμμίζει την επείγουσα ανάγκη να αποφευχθεί το ενδεχόμενο οι δραστηριότητες της Ένωσης σε εύθραυστες τρίτες χώρες να συμβάλλουν στην έλλειψη πόρων, στην αύξηση των τιμών των ζωτικών πόρων ή στην υποβάθμιση και τη ρύπανση του περιβάλλοντος· τονίζει την ανάγκη να σχεδιαστούν υποδομές των αποστολών και μια αλυσίδα εφοδιασμού που θα είναι ανθεκτικές και ευαίσθητες στο κλίμα και το περιβάλλον, θα είναι όσο το δυνατόν πιο βελτιστοποιημένες από άποψη ενέργειας και πιο ουδέτερες από πλευράς ανθρακούχων εκπομπών· πιστεύει ότι είναι επιτακτική ανάγκη να πραγματοποιηθούν μαζικές επενδύσεις στην έρευνα και ανάπτυξη ουδέτερων από πλευράς ανθρακούχων εκπομπών καυσίμων και συστημάτων πρόωσης για τα στρατιωτικά οχήματα στην ξηρά, τη θάλασσα και τον αέρα και να αξιοποιηθούν νέες τεχνολογίες, όπως κινητά ηλιακά συστήματα, ιδίως για στατικά χαρακτηριστικά, με σκοπό να μειωθεί η εξάρτηση από ορυκτά καύσιμα, διασφαλίζοντας παράλληλα την καλύτερη δυνατή αντιστοίχιση μεταξύ επιχειρησιακής απόδοσης και περιβαλλοντικής αποτελεσματικότητας, και χωρίς τη δημιουργία νέων εξαρτήσεων από ξένους παράγοντες·

    40.

    προτείνει να καταρτιστεί πρόγραμμα σπουδών για ένα κύκλο μαθημάτων «εκπαίδευσης εκπαιδευτών» της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Ασφάλειας και Άμυνας, προκειμένου να ενσωματωθούν τα κλιματικά και περιβαλλοντικά ζητήματα στο σύστημα της κανονικής στρατιωτικής εκπαίδευσης σε τακτικό και στρατηγικό επίπεδο· πιστεύει ότι τέτοια μαθήματα θα πρέπει να εντάσσονται στην υποχρεωτική εκπαίδευση πριν από την ανάπτυξη των συμβούλων κλιματικής ασφάλειας στις αποστολές και επιχειρήσεις της ΚΠΑΑ καθώς και στις αντιπροσωπείες της ΕΕ·

    41.

    θεωρεί ότι το αποτύπωμα άνθρακα των στρατιωτικών υποδομών θα μπορούσε να βελτιστοποιηθεί με την αναζήτηση καλύτερης ενεργειακής απόδοσης όσον αφορά την ανακαίνιση και την προσαρμοσμένη χρήση της ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές·

    42.

    χαιρετίζει τις προσπάθειες εκσυγχρονισμού που αναλαμβάνονται για την προσαρμογή του εξοπλισμού στις ακραίες διακυμάνσεις της θερμοκρασίας που προκαλούνται από την κλιματική αλλαγή, και ιδίως τις μονάδες οικολογικού σχεδιασμού προκειμένου να διασφαλίζεται η ανθεκτικότητα του εξοπλισμού·

    43.

    τονίζει την ανάγκη να ενισχυθεί η οικοδόμηση ειρήνης που σχετίζεται με το περιβάλλον και η κλιματική ασφάλεια της ΕΕ με τη συμπερίληψη καθηκόντων και τη στήριξη των προσπαθειών διαμεσολάβησης, διαλόγου, προστασίας των αμάχων, επίλυσης συγκρούσεων και συμφιλίωσης, προκειμένου να αμβλυνθούν οι εντάσεις που προκαλούνται από την κλιματική αλλαγή μεταξύ των διαφόρων κοινοτήτων που ανταγωνίζονται για περιορισμένους πόρους, όπως η γεωργική γη ή το νερό, και οι οποίες ενισχύουν εύκολα βίαιες ένοπλες και εξτρεμιστικές ομάδες, ή εξελίσσονται σε ένοπλες συγκρούσεις ή ακόμη και σε διακρατικούς πολέμους· τονίζει, εν προκειμένω, ότι οι προσαρμοσμένες αποστολές θα πρέπει, μεταξύ άλλων, να επικεντρωθούν στην ολοκληρωμένη οικοδόμηση της ειρήνης, στην οικοδόμηση της ειρήνης που σχετίζεται με το περιβάλλον και στα μέτρα προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή, καθώς και στην ενίσχυση των ικανοτήτων πρόληψης των συγκρούσεων μεταξύ των πολιτών· προτείνει οι εν λόγω προσαρμοσμένες αποστολές να εστιάζουν στα εξής:

    α)

    την έλλειψη πόρων που οφείλεται στην κλιματική αλλαγή και συμβάλλει στις συγκρούσεις και την αστάθεια·

    β)

    στις υποδομές ζωτικής σημασίας σε ευάλωτες χώρες και πώς μπορούν να καταστούν ανθεκτικές ως προς την ασφάλεια·

    γ)

    την προστασία και την υπεράσπιση της βιοποικιλότητας με τρόπο που συνεκτιμά τις συγκρούσεις, ιδίως σε οικοσυστήματα σε ευάλωτες χώρες που πλήττονται από πολέμους·

    Ενσωμάτωση της διάστασης της κλιματικής αλλαγής στην ανάπτυξη στρατιωτικών ικανοτήτων

    44.

    δηλώνει ότι όλες οι στρατιωτικές ικανότητες και υπηρεσίες που χρησιμοποιεί η Ένωση και τα κράτη μέλη της θα πρέπει να συμβάλλουν στην επίτευξη των στόχων της ΕΕ για το κλίμα και να προσαρμόζονται σε ολοένα και πιο δύσκολες κλιματικές συνθήκες, προκειμένου να είναι σε θέση, μεταξύ άλλων, να εγγυηθούν την εκπλήρωση των καθηκόντων τους τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό· όσον αφορά την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, πιστεύει ότι είναι επείγουσα η ανάγκη οι ένοπλες δυνάμεις των κρατών μελών να προσαρμόζουν τις ικανότητές τους στις ολοένα και πιο δύσκολες κλιματικές συνθήκες·

    45.

    ζητεί να αξιολογηθεί ο αντίκτυπος των μεταβαλλόμενων καιρικών συνθηκών που προκαλούνται από την κλιματική αλλαγή και των συχνότερων ακραίων καιρικών φαινομένων στην επιχειρησιακή αποτελεσματικότητα των ενόπλων δυνάμεων και στις απαιτήσεις ικανοτήτων που προκύπτουν ενδεχομένως από αυτά·

    46.

    υπογραμμίζει ότι η αύξηση των αμυντικών δαπανών δεν θα πρέπει να οδηγήσει σε αύξηση των εκπομπών, έχοντας πάντα κατά νου την ανάγκη να διατηρηθεί το επίπεδο φιλοδοξίας των στρατών μας, και ότι μέρος των αμυντικών δαπανών θα πρέπει να αφιερώνεται σε επενδύσεις σε τεχνολογίες και ικανότητες που μειώνουν σημαντικά τις εκπομπές, όπως ο εξηλεκτρισμός, και η χρήση καυσίμων με ουδέτερο ισοζύγιο άνθρακα, καθώς και ότι τα κλιματικά και περιβαλλοντικά ζητήματα έχουν καταστεί βασική κινητήρια δύναμη· υπενθυμίζει ότι οι στρατιωτικοί υπεύθυνοι στρατηγικής και χάραξης σχεδιασμού στην ΕΕ και το ΝΑΤΟ εξετάζουν τον τρόπο με τον οποίο οι ένοπλες δυνάμεις θα μπορούσαν να μειώσουν το αποτύπωμα άνθρακα τους εδώ και περισσότερο από μία δεκαετία· καλεί την ΕΕ και το ΝΑΤΟ να αναπτύξουν μια κοινή μεθοδολογία που θα βοηθήσει τους Συμμάχους να μετρούν τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου από τις στρατιωτικές δραστηριότητες και εγκαταστάσεις και να θέσουν στόχους μείωσης των εκπομπών· υπενθυμίζει ότι η μείωση του ενεργειακού αποτυπώματος και της ζήτησης καυσίμων έχει επίσης θετική επίδραση στην ασφάλεια και την αποτελεσματικότητα των αποστολών· χαιρετίζει, στο πλαίσιο αυτό, τις δραστηριότητες του ΕΟΑ, ιδίως την πολιτική του «Go Green», την ιδέα του «Military Green», την ομάδα εργασίας του για την ενέργεια και το περιβάλλον, το φόρουμ διαβούλευσής του για τη βιώσιμη ενέργεια στον τομέα της άμυνας και της ασφάλειας, και το φόρουμ εκκολαπτηρίων του για την κυκλική οικονομία στην ευρωπαϊκή άμυνα· ζητεί την επιτάχυνση και τη διεύρυνση των εν λόγω σχεδίων και την ανεξάρτητη εξωτερική αξιολόγησή τους·

    47.

    δηλώνει ότι ο ΕΟΑ έχει καταλήξει στο συμπέρασμα πως η επακόλουθη μείωση της κατανάλωσης ορυκτών καυσίμων μειώνει το κόστος, τις εκπομπές και τις εξαρτήσεις από μη ευρωπαϊκές πηγές, και ότι ο αριθμός των θυμάτων μπορεί να μειωθεί σημαντικά λόγω της μείωσης των κονβόι μεταφοράς καυσίμων που μπορούν να τεθούν στο στόχαστρο των αντιπάλων, με αποτέλεσμα να ελευθερώνονται οι πόροι που χρησιμοποιούνται για την προστασία των κονβόι, και ότι οι συνολικές ικανότητες καθίστανται αποτελεσματικότερες μέσω της ενίσχυσης της ανθεκτικότητας, της κινητικότητας και της αυτονομίας· υπενθυμίζει ότι η αύξηση του μεριδίου των απαλλαγμένων από ανθρακούχες εκπομπές καυσίμων στον στρατό μπορεί, εκτός από το να συμβάλει στην κλιματική ουδετερότητα, να συντελέσει στην αύξηση της ασφάλειας του εφοδιασμού και της στρατηγικής αυτονομίας· υπογραμμίζει ότι η υψηλή ζήτηση για ορυκτά καύσιμα και οι μακρές διαδρομές εφοδιασμού αυξάνουν το κόστος για τις αποστολές και τις επιχειρήσεις και αυξάνουν τον κίνδυνο ασφάλειας για το προσωπικό και τους αναδόχους των αποστολών·

    48.

    καλεί τη ΓΔ DEFIS, τα κράτη μέλη, την ΕΥΕΔ και τον ΕΟΑ να ακολουθούν προσέγγιση χαμηλού ενεργειακού αποτυπώματος, αποτυπώματος άνθρακα και περιβαλλοντικού αποτυπώματος ήδη από τον σχεδιασμό, κατά την εκτέλεση των σχετικών κονδυλίων της ΕΕ, και να υποβάλλουν τακτικά εκθέσεις προόδου· υπογραμμίζει ότι η υιοθέτηση μιας συντονισμένης προσέγγισης σε επίπεδο ΕΕ είναι ιδιαίτερα σημαντική όταν προωθούνται πρωτοβουλίες έρευνας, ανάπτυξης, εκσυγχρονισμού ή συγκέντρωσης και ανταλλαγής, ιδίως όσον αφορά τη στρατιωτική τεχνολογία και την τεχνολογία διπλής χρήσης και τις ικανότητές τους· υπενθυμίζει ότι είναι στρατηγικά σημαντικό να αναπτυχθούν όλες οι τεχνολογικές πτυχές και να συνεκτιμηθεί το κόστος ολόκληρου του κύκλου ζωής, καθώς και η τυποποίηση και η πιστοποίηση σε επίπεδο ΕΕ, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι ο εξοπλισμός είναι κατάλληλος για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής κρίσης· εκφράζει την ικανοποίησή του για το γεγονός ότι το Ευρωπαϊκό Ταμείο Άμυνας συμβάλλει στην ενσωμάτωση των δράσεων για το κλίμα στις πολιτικές της ΕΕ και στην επίτευξη του συνολικού στόχου διάθεσης του 30 % των δαπανών του προϋπολογισμού της ΕΕ υπέρ των στόχων για το κλίμα, που είναι ο στόχος που έχει τεθεί για τον προϋπολογισμό της ΕΕ για την περίοδο 2021-2027· υπενθυμίζει ότι οι δράσεις έρευνας και ανάπτυξης μπορούν να κατευθύνονται σε λύσεις για τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας, τη μείωση του αποτυπώματος άνθρακα και την επίτευξη βιώσιμων βέλτιστων πρακτικών· εκφράζει την ικανοποίησή του για το γεγονός ότι το πρώτο ετήσιο πρόγραμμα εργασίας προβλέπει σχετική επένδυση ύψους 133 εκατομμυρίων EUR, αλλά επισημαίνει ότι το εν λόγω ποσό αντιπροσωπεύει μόνο το 11 % του συνολικού ετήσιου προϋπολογισμού του ΕΤΑ· υπενθυμίζει τον ρόλο του Next Generation EU για τη δράση για το κλίμα και καλεί τα κράτη μέλη να χρησιμοποιήσουν πόρους από τα εθνικά σχέδια ανάκαμψης τους, προκειμένου να επενδύσουν στην πράσινη μετάβαση των στρατιωτικών υποδομών τους·

    49.

    υπογραμμίζει την ανάγκη να αυξηθούν οι επενδύσεις στην «πράσινη» άμυνα, ιδίως με τη διάθεση μεγαλύτερου μεριδίου της στρατιωτικής Έρευνας & Ανάπτυξης (Ε&Α) σε τεχνολογικές καινοτομίες διπλής χρήσης (υλικά, ενέργεια κ.λπ.) που χρηματοδοτούνται από τον προϋπολογισμό της ΕΕ σε καύσιμα και συστήματα πρόωσης με ουδέτερο ισοζύγιο άνθρακα για στρατιωτικά αεροσκάφη, πλοία και άλλα οχήματα, ιδίως όσον αφορά μελλοντικά μείζονα οπλικά συστήματα (π.χ. Μελλοντικό Αεροπορικό Σύστημα Μάχης (FCAS), Ευρωπαϊκό Βασικό Άρμα Μάχης (EMBT)), και άλλα που αναπτύσσονται εντός πλαισίων που παρέχονται από την ΕΕ· υπογραμμίζει ότι, λόγω του διττού χαρακτήρα τους, οι επενδύσεις αυτές έχουν ισχυρές θετικές δευτερογενείς επιπτώσεις στον μη στρατιωτικό τομέα, ιδίως στον πληττόμενο κλάδο της πολιτικής αεροπορίας, ο οποίος αναζητά λιγότερο ενεργοβόρα και οικονομικά αποδοτικότερα επιχειρηματικά μοντέλα και τεχνολογίες· είναι της άποψης ότι η στροφή στον οικολογικό σχεδιασμό θα μπορούσε να ευνοηθεί για τον περιορισμό των περιβαλλοντικών επιπτώσεων του στρατιωτικού εξοπλισμού κατά τη διάρκεια του κύκλου ζωής του, διασφαλίζοντας παράλληλα την καλύτερη δυνατή ισορροπία μεταξύ επιχειρησιακής απόδοσης και περιβαλλοντικής αποτελεσματικότητας· πιστεύει ότι ο εξηλεκτρισμός της στρατιωτικής τεχνολογίας θα πρέπει να προωθηθεί περαιτέρω και να χρηματοδοτηθεί εκτενώς μέσω ευρωπαϊκών επιδοτήσεων που θα χορηγηθούν μέσω του ΕΤΑ, ιδίως όσον αφορά τα οπλικά συστήματα αλλά και τη στέγαση, τους στρατώνες και τα συναφή συστήματα θέρμανσης ή ψύξης, είτε στα κράτη μέλη είτε στα στρατόπεδα, όταν αναπτύσσονται· υπενθυμίζει ότι η ευθύνη προσαρμογής των αμυντικών μέσων και των χρήσεών τους στην κλιματική αλλαγή εναπόκειται πρωτίστως στα κράτη μέλη, και ότι, ως εκ τούτου, η ΕΕ δεν έχει ακόμη τις δικές της ικανότητες·

    50.

    τονίζει την ανάγκη η ΕΕ να παρακολουθεί συνεχώς και να μετριάζει κάθε τρωτό σημείο ή/και εξάρτηση που μπορεί να δημιουργήσει ο «εξηλεκτρισμός» των ευρωπαϊκών ενόπλων δυνάμεων, ιδίως όσον αφορά την πρόσβαση στις βασικές πρώτες ύλες· υπογραμμίζει ότι ο «οικολογικός προσανατολισμός» των ευρωπαϊκών ενόπλων δυνάμεων, καθώς και η ψηφιοποίησή τους, δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να δημιουργήσει νέα τρωτά σημεία ή να καταστήσει την Ευρώπη ή τους Ευρωπαίους πολίτες λιγότερο ασφαλείς·

    51.

    ζητεί την ενσωμάτωση των κριτηρίων ενεργειακής απόδοσης και των αρχών της κυκλικής οικονομίας στα προγράμματα ανάπτυξης ικανοτήτων και τις κατευθυντήριες γραμμές προμηθειών, με βάση την εμπειρία και τα διδάγματα που αντλήθηκαν από τα κράτη μέλη και στο πλαίσιο των δραστηριοτήτων του ΕΟΑ· ζητεί από τα κράτη μέλη να εργαστούν για τη βελτιστοποίηση των διαδικασιών, τον φιλικό προς το περιβάλλον σχεδιασμό, την κατασκευή και τη λειτουργία συστημάτων με βάση τις αρχές της κυκλικότητας, ιδίως όσον αφορά τα επιχειρησιακά επιτελεία και τα τοπικά γραφεία· ζητεί να ενισχυθεί ο ρόλος του ΕΟΑ, του ΕΤΑ και της μόνιμης διαρθρωμένης συνεργασίας (PESCO) για την υποστήριξη των κρατών μελών, τη διάδοση εθνικών βέλτιστων πρακτικών και την οργάνωση τακτικών ανταλλαγών μεταξύ ομοτίμων για την πράσινη άμυνα και τον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής·

    52.

    πιστεύει ότι είναι καιρός να αναπτυχθούν νέα έργα PESCO με σκοπό να καθοριστούν πρότυπα και δείκτες αναφοράς σχετικά με την ενεργειακή απόδοση, τη δημιουργία νέων ικανοτήτων ή τη συγκέντρωση και τον εκσυγχρονισμό των υφιστάμενων· καλεί τα κράτη μέλη να εξετάσουν τη σκοπιμότητα χρήσης της PESCO για τη σύσταση σώματος στρατιωτικών μηχανικών το οποίο θα εστιάζει στην αντιμετώπιση των φυσικών καταστροφών που προκαλούνται από την κλιματική αλλαγή και στην προστασία των υποδομών σε ευάλωτες χώρες· τονίζει τη σημασία της συμπερίληψης περιοδικών ανασκοπήσεων για την αξιολόγηση της προόδου τέτοιων έργων και την αντιμετώπιση των ελλείψεων το συντομότερο δυνατό· επαινεί τον ρόλο που διαδραματίζουν οι κοινές επιχειρήσεις για τη διάσωση αμάχων σε περιπτώσεις φυσικών καταστροφών, όπως οι γαλλο-ολλανδικές ασκήσεις εκπαίδευσης στη διαχείριση καταστροφών HUREX στην Καραϊβική·

    53.

    υπογραμμίζει ότι η κλιματική αλλαγή και η υποβάθμιση του περιβάλλοντος θα πρέπει να αντιμετωπιστούν κατά τη μελλοντική αναθεώρηση του συμφώνου μη στρατιωτικής ΚΠΑΑ, ιδίως όσον αφορά την ενσωμάτωση κλιματικών και περιβαλλοντικών πτυχών στα επιχειρησιακά καθήκοντα και την πολιτική κατάρτισης·

    Αύξηση της διεθνούς συνεργασίας και ενίσχυση της πολυμερούς προσέγγισης

    54.

    υπενθυμίζει τη σημασία της συνεργασίας ως ακρογωνιαίου λίθου του ηγετικού ρόλου της ΕΕ στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, όπως ορίζεται στον χάρτη πορείας· εκφράζει την ικανοποίησή του για τις συνεχιζόμενες ανταλλαγές προσωπικού με τον ΟΗΕ και το ΝΑΤΟ, και τονίζει την ανάγκη στενότερης συνεργασίας στον τομέα αυτό· καλεί την ΕΥΕΔ και τις αρμόδιες υπηρεσίες της Επιτροπής να καθιερώσουν περαιτέρω διάλογο με άλλους εταίρους, όπως την Αφρικανική Ένωση, τον Οργανισμό για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη, τον Καναδά και τις ΗΠΑ· τονίζει ότι είναι επίσης αναγκαίο να αντιμετωπιστεί η τρέχουσα έλλειψη αξιόπιστων και διεθνώς συγκρίσιμων δεδομένων σχετικά με την κατανάλωση ενέργειας και τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου στον τομέα της άμυνας·

    55.

    επισημαίνει ότι οι πολιτικές για την κλιματική ασφάλεια πρέπει να επικεντρώνονται όχι μόνο στην προσαρμογή σε κλυδωνισμούς, στους περιορισμούς των πόρων και στη μεγαλύτερη έλλειψη προβλεψιμότητας, αλλά και στην ενίσχυση της βαθύτερης αλλαγής που απαιτείται για την αποκατάσταση της οικολογικής σταθερότητας και ισορροπίας σε παγκόσμιο επίπεδο·

    56.

    ζητεί να συμπεριληφθεί η σχέση κλίματος-ασφάλειας ως νέος τομέας προτεραιότητας για τη στρατηγική εταιρική σχέση ΟΗΕ-ΕΕ όσον αφορά τις ειρηνευτικές επιχειρήσεις και τη διαχείριση κρίσεων·

    57.

    σημειώνει τη δεδηλωμένη φιλοδοξία του ΝΑΤΟ να επιτύχει ουδέτερο ισοζύγιο διοξειδίου του άνθρακα έως το 2050· υπογραμμίζει το γεγονός ότι 22 κράτη μέλη είναι μέλη του ΝΑΤΟ και καλεί τον ΑΠ/ΥΕ να διασφαλίσει ότι οι στόχοι, τα κριτήρια αναφοράς και οι μεθοδολογίες μείωσης των εκπομπών είναι συγχρονισμένα μεταξύ των κρατών μελών, καθώς διαθέτουν ένα ενιαίο σύνολο δυνάμεων· πιστεύει ότι το ΝΑΤΟ και η ΕΕ θα πρέπει να αποφασίσουν να αντιμετωπίσουν την κλιματική ασφάλεια ως νέο τομέα συνεργασίας και συγκεκριμένων δράσεων· ζητεί ειδικότερα η κλιματική αλλαγή και η ασφάλεια να συμπεριληφθούν ως νέος και πολύ συγκεκριμένος τομέας συνεργασίας στην τρίτη κοινή δήλωση της ΕΕ και του ΝΑΤΟ·

    58.

    επισημαίνει τον σημαντικό ρόλο της κοινοβουλευτικής διπλωματίας στην ενίσχυση των διεθνών δεσμών για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής, μεταξύ άλλων μέσω των εργασιών των επιτροπών και των αντιπροσωπειών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, και ζητεί να υπάρξει μεγαλύτερη εστίαση στη σχέση κλίματος-ασφάλειας·

    59.

    τονίζει ότι η έλλειψη χρηματοδότησης για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής αποτελεί σημαντικό εμπόδιο στην ουσιαστική αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και την οικοδόμηση της κλιματικής ασφάλειας· εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι το 2009 η διεθνής κοινότητα υποσχέθηκε 100 δισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ ως χρηματοδότηση για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής για τις αναπτυσσόμενες χώρες, αλλά η δέσμευση αυτή δεν είχε ακόμη εκπληρωθεί έως την COP26·

    o

    o o

    60.

    αναθέτει στην Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στον Αντιπρόεδρο της Επιτροπής / Ύπατο Εκπρόσωπο της Ένωσης για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας, στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή.

    (1)  ΕΕ L 170 της 12.5.2021, σ. 149.

    (2)  ΕΕ L 209 της 14.6.2021, σ. 1.

    (3)  ΕΕ C 99 της 1.3.2022, σ. 105.

    (4)  ΕΕ C 118 της 8.4.2020, σ. 32.


    Top