EUR-Lex Access to European Union law

Back to EUR-Lex homepage

This document is an excerpt from the EUR-Lex website

Document 52022DC0419

ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ Έκθεση 2016-2020 για την εφαρμογή του καθεστώτος μακροπρόθεσμων εθνικών ενισχύσεων υπέρ της γεωργίας των βόρειων περιοχών της Φινλανδίας και της Σουηδίας κατ’ εφαρμογή της απόφασης C(2009) 3067, όπως τροποποιήθηκε με τις αποφάσεις C(2009) 9122, C(2013) 2809 και C(2015) 2790, και της απόφασης (ΕΕ) 2018/672, όσον αφορά τη Φινλανδία, καθώς και της απόφασης C(2010) 6050 και της απόφασης (ΕΕ) 2018/479, όσον αφορά τη Σουηδία

COM/2022/419 final

Βρυξέλλες, 31.8.2022

COM(2022) 419 final

ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ

Έκθεση 2016-2020 για την εφαρμογή του καθεστώτος μακροπρόθεσμων εθνικών ενισχύσεων υπέρ της γεωργίας των βόρειων περιοχών της Φινλανδίας και της Σουηδίας κατ’ εφαρμογή της απόφασης C(2009) 3067, όπως τροποποιήθηκε με τις αποφάσεις C(2009) 9122, C(2013) 2809 και C(2015) 2790, και της απόφασης (ΕΕ) 2018/672, όσον αφορά τη Φινλανδία, καθώς και της απόφασης C(2010) 6050 και της απόφασης (ΕΕ) 2018/479, όσον αφορά τη Σουηδία


ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ

1.    ΕΙΣΑΓΩΓΗ    

2.    ΓΕΝΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΤΩΝ ΕΝΙΣΧΥΣΕΩΝ ΓΙΑ ΤΙΣ ΒΟΡΕΙΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ    

2.1.    Στόχοι των ενισχύσεων    

2.2.    Άδειες της Επιτροπής    

2.3.    Περιφέρειες που καλύπτονται από τις ενισχύσεις    

2.4.    Σχέση με την παραγωγή    

3.    ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΒΟΡΕΙΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΤΗΣ ΦΙΝΛΑΝΔΙΑΣ 2016-2020    

3.1.    Χορηγηθείσες άδειες    

3.2.    Ενισχύσεις που εκταμιεύτηκαν    

3.3.    Όγκοι παραγωγής στις βόρειες περιοχές ενίσχυσης    

3.4.    Ανάπτυξη της αγροτικής οικονομίας στις περιφέρειες που υπάγονται στο καθεστώς ενισχύσεων για τις βόρειες περιοχές    

4.    ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΒΟΡΕΙΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΤΗΣ ΣΟΥΗΔΙΑΣ 2016-2020    

4.1.    Χορηγηθείσες άδειες    

4.2.    Ενισχύσεις που εκταμιεύτηκαν    

4.3.    Όγκοι παραγωγής στην περιοχή ενίσχυσης    

4.4.    Ανάπτυξη της αγροτικής οικονομίας στην περιφέρεια ενίσχυσης    

5.    ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ    

5.1.    Φινλανδία    

5.2.    Σουηδία    

 

1.    ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Σύμφωνα με το άρθρο 142 της πράξης προσχώρησης της Αυστρίας, της Φινλανδίας και της Σουηδίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση 1 , η Επιτροπή επιτρέπει στη Φινλανδία και τη Σουηδία να χορηγούν μακροπρόθεσμες εθνικές ενισχύσεις στον τομέα της γεωργίας των βόρειων περιφερειών, προκειμένου να διατηρηθεί η γεωργική δραστηριότητα. Οι ενισχύσεις αυτές αναφέρονται ως ενισχύσεις για τις βόρειες περιοχές (στο εξής: ενισχύσεις).

Η παρούσα έκθεση υποβάλλεται στο Συμβούλιο σύμφωνα με την απαίτηση υποβολής εκθέσεων του άρθρου 143 παράγραφος 2 της πράξης προσχώρησης, όπου προβλέπεται ότι η Επιτροπή υποβάλλει στο Συμβούλιο, έναν χρόνο μετά την προσχώρηση και στη συνέχεια ανά πενταετία, έκθεση σχετικά με τις χορηγούμενες άδειες και τα αποτελέσματα των ενισχύσεων τις οποίες αφορούσαν οι άδειες αυτές. Οι προηγούμενες εκθέσεις υποβλήθηκαν το 1996, το 2002 2 , το 2007 3 , το 2012 4 και το 2017 5 .

2.    ΓΕΝΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΤΩΝ ΕΝΙΣΧΥΣΕΩΝ ΓΙΑ ΤΙΣ ΒΟΡΕΙΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ

2.1.    Στόχοι των ενισχύσεων

Οι ενισχύσεις χορηγούνται κυρίως για τη διατήρηση της παραδοσιακής πρωτογενούς παραγωγής και μεταποίησης που είναι προσαρμοσμένες με φυσικό τρόπο στις κλιματικές συνθήκες των εν λόγω περιοχών, τη βελτίωση των παραγωγικών διαρθρώσεων, την εμπορία και μεταποίηση των γεωργικών προϊόντων, τη διευκόλυνση της πώλησης των εν λόγω προϊόντων και την εξασφάλιση της προστασίας του περιβάλλοντος και της διατήρησης του φυσικού χώρου.

2.2.    Άδειες της Επιτροπής

Για τις ενισχύσεις έχουν χορηγηθεί άδειες με την απόφαση C(2009) 3067, όπως τροποποιήθηκε με τις αποφάσεις C(2009) 9122, C(2013) 2809 και C(2015) 2790, και στη συνέχεια με την απόφαση (ΕΕ) 2018/672 [κοινοποιηθείσα υπό τον αριθμό C(2016) 8419], για τη Φινλανδία, και με την απόφαση C(2010) 6050 και την απόφαση (ΕΕ) 2018/479 [κοινοποιηθείσα υπό τον αριθμό C(2018) 1622], για τη Σουηδία. Η παράταση του καθεστώτος για τη Φινλανδία για την περίοδο 2022-2027 πραγματοποιήθηκε με την απόφαση (ΕΕ) 2021/2312 της Επιτροπής [κοινοποιηθείσα υπό τον αριθμό C(2021) 8773], η οποία δεν εμπίπτει στην υποχρέωση υποβολής εκθέσεων της παρούσας πενταετούς έκθεσης.

Οι βασικές προϋποθέσεις καθορίζονται στο άρθρο 142 παράγραφος 3 της πράξης προσχώρησης· το συνολικό ποσό της χορηγούμενης ενίσχυσης θα πρέπει να είναι επαρκές για τη διατήρηση της γεωργικής δραστηριότητας στις βόρειες περιοχές, αλλά δεν επιτρέπεται να οδηγήσει σε συνολική στήριξη που υπερβαίνει το επίπεδο στήριξης κατά τη διάρκεια μιας προενταξιακής περιόδου αναφοράς, η οποία ορίζεται στις άδειες. Επίσης, η ενίσχυση δεν μπορεί να συνδέεται με τη μελλοντική παραγωγή ή να επιφέρει αύξηση της παραγωγής, σε σχέση με τα επίπεδα αναφοράς, όπως αυτά προσδιορίζονται από την Επιτροπή.

2.3.    Περιφέρειες που καλύπτονται από τις ενισχύσεις

Οι περιφέρειες που υπάγονται στο καθεστώς ενισχύσεων (εικόνα 1) ορίζονται στις αντίστοιχες αποφάσεις, βρίσκονται βορείως του 62ου παραλλήλου και περιλαμβάνουν μερικές όμορες περιοχές νοτίως του παραλλήλου που επηρεάζονται από συγκρίσιμες κλιματικές συνθήκες, οι οποίες καθιστούν ιδιαίτερα δυσχερή τη γεωργική δραστηριότητα. Οι παράγοντες που ελήφθησαν υπόψη κατά τον καθορισμό των περιοχών είναι η μικρή πληθυσμιακή πυκνότητα (ανώτατο όριο 10 κάτοικοι/km2), το ποσοστό της χρησιμοποιούμενης γεωργικής έκτασης (ΧΓΕ) επί της συνολικής έκτασης (< 10 %), το ποσοστό των γεωργικών γαιών με αροτραίες καλλιέργειες προοριζόμενες για τη διατροφή του ανθρώπου επί της ΧΓΕ (≤ 20 %) και οι δήμοι που περιβάλλονται από άλλους εντός των προαναφερόμενων περιοχών (ακόμα και αν δεν πληρούν τις ίδιες απαιτήσεις).

Στη Φινλανδία, η περιοχή ενίσχυσης που αναφέρεται στην παρούσα έκθεση καλύπτει 1 417 140 εκτάρια ΧΓΕ (55,5 % της συνολικής ΧΓΕ), ενώ στη Σουηδία καλύπτει 335 881 εκτάρια ΧΓΕ (11 % της συνολικής ΧΓΕ).

Εικόνα 1: Φινλανδικές (C1-C4) και σουηδικές (1-3) περιοχές στήριξης

2.4.    Σχέση με την παραγωγή

Οι ενισχύσεις περιορίζονται σε συγκεκριμένους τομείς της γεωργίας, όπως ορίζεται για κάθε κράτος μέλος στην αντίστοιχη απόφαση.

Οι ενισχύσεις χορηγούνται με βάση τις μονάδες παραγωγής, είτε μονάδες ζωικού κεφαλαίου (ΜΖΚ) είτε εκτάρια, με εξαίρεση τη στήριξη του γάλακτος και της μεταφοράς του, όπου παρέχεται στήριξη για τις ποσότητες που παραδίδονται και μεταφέρονται. Οι φινλανδικές ενισχύσεις για τους ταράνδους χορηγούνται ανά ζώο.

Οι ενισχύσεις δεν μπορούν να συνδέονται με τη μελλοντική παραγωγή ή να επιφέρουν αύξηση της παραγωγής, σε σχέση με μια περίοδο αναφοράς. Οι περίοδοι αναφοράς ορίζονται στην αντίστοιχη απόφαση για κάθε κράτος μέλος ανά τομέα.

3.    ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΒΟΡΕΙΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΤΗΣ ΦΙΝΛΑΝΔΙΑΣ 2016-2020

3.1.    Χορηγηθείσες άδειες

Κατά την περίοδο αναφοράς, οι απαιτήσεις υποβολής εκθέσεων για τις χορηγηθείσες άδειες τροποποιήθηκαν με σκοπό την απλούστευση του συστήματος ενισχύσεων. Οι πληροφορίες σχετικά με τις χορηγηθείσες άδειες για τα έτη της περιόδου αναφοράς παρασχέθηκαν σύμφωνα με τις αντίστοιχες αποφάσεις και παρουσιάζονται στους πίνακες 1 και 2 κατωτέρω.

Πίνακας 1: Εγκεκριμένες ενισχύσεις κατά τη διάρκεια του 2016 βάσει της απόφασης C(2015) 2790

Μέγιστο

μέσο ύψος

επιτρεπόμενων ενισχύσεων / μονάδα 6

Μονάδα

Μέγιστη επιτρεπόμενη ενίσχυση

ανά κατηγορία

(εκατ. EUR) 7

Μέγιστος αριθμός

επιλέξιμων

συντελεστών παραγωγής

1. ΓΑΛΑ

10,9

λεπτά/kg

193,7

1 776 765 τόνοι 8

2. ΜΗΡΥΚΑΣΤΙΚΑ

97,7

Βοοειδή

9

546

EUR/ΜΖΚ

181 000 ΜΖΚ

Προβατίνες και αίγες

584

EUR/ΜΖΚ

Άλογα

252

EUR/ΜΖΚ

3. ΧΟΙΡΟΙ ΚΑΙ ΠΟΥΛΕΡΙΚΑ

10

266

EUR/ΜΖΚ

37,0

4. ΟΠΩΡΟΚΗΠΕΥΤΙΚΑ

25,4

Θερμοκήπια

11

11,3

EUR/m2

202,9 εκτάρια

Αποθήκευση οπωροκηπευτικών προϊόντων

12

18,5

EUR/m3

5. ΦΥΤΙΚΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ

58,3

Γενική ενίσχυση ανά εκτάριο

13

37

EUR/εκτάριο

881 825 εκτάρια

Ενισχύσεις για ορισμένες καλλιέργειες

14

145

EUR/εκτάριο

62 475 εκτάρια

Ενισχύσεις για γεωργούς νεαρής ηλικίας

15

36

EUR/εκτάριο

6. ΑΛΛΕΣ ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ

14,9

Τάρανδοι

16

36

EUR/ζώο

171 100 ζώα

Ενισχύσεις για τη μεταφορά γάλακτος και κρέατος

17

Υπηρεσίες διασφάλισης της ζωικής

παραγωγής

18

Ενισχύσεις για αποθήκευση άγριων μούρων και

μανιταριών

19

0,10-0,42

EUR/kg

Άλλες ενισχύσεις

20

Πίνακας 2: Εγκεκριμένες ενισχύσεις κατά την περίοδο 2017-2020 σύμφωνα με την απόφαση (ΕΕ) 2018/672 [κοινοποιηθείσα υπό τον αριθμό C(2016) 8419]

Κατηγορία ενίσχυσης

Τομείς παραγωγής

Μέγιστο μέσο ετήσιο ποσό ενισχύσεων κατά την περίοδο 1η Ιανουαρίου 2017 – 31 Δεκεμβρίου 2021 (εκατ. EUR) 21

Μέγιστος ετήσιος αριθμός επιλέξιμων συντελεστών παραγωγής

1. Κτηνοτροφία

Αγελαδινό γάλα, βοοειδή, προβατίνες και αίγες, άλογα, χοίροι και πουλερικά

433,7 εκ των οποίων αγελαδινό γάλα 216,9

227 200 αγελάδες γαλακτοπαραγωγής 
181 000 άλλες ΜΖΚ 
139 200 ΜΖΚ χοίρων και πουλερικών

2. Φυτική παραγωγή

Υπαίθρια παραγωγή και παραγωγή σε θερμοκήπια, αποθήκευση οπωροκηπευτικών προϊόντων

110,5

944 300 εκτάρια για την υπαίθρια παραγωγή, εκ των οποίων 481 200 εκτάρια χορτολιβαδικών εκτάσεων· 203 εκτάρια για την παραγωγή σε θερμοκήπια

3. Άλλες ενισχύσεις

Τάρανδοι, μεταφορά γάλακτος και κρέατος, απαραίτητες υπηρεσίες για τη ζωική παραγωγή, αποθήκευση άγριων μούρων και μανιταριών

19,7

171 100 τάρανδοι

ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΠΟΣΟ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ

563,9

3.2.    Ενισχύσεις που εκταμιεύτηκαν 

Ενισχύσεις για τις βόρειες περιοχές

Κατά την περίοδο αναφοράς, στις ενισχύσεις που εκταμιεύτηκαν σε ετήσια βάση στις βόρειες περιοχές της Φινλανδίας τηρήθηκαν τα ανώτατα όρια που ορίζονται στις αποφάσεις. Τα συνολικά ποσά των ενισχύσεων που εκταμιεύτηκαν παρέμειναν σχετικά σταθερά καθ’ όλη τη διάρκεια της περιόδου αναφοράς. Οι κατηγορίες για την υποβολή εκθέσεων σχετικά με τις ενισχύσεις απλουστεύτηκαν κατά την περίοδο αναφοράς και οι μορφότυποι των πινάκων που ακολουθούν αντιστοιχούν στις σχετικές απαιτήσεις.

Πίνακας 3: Ενισχύσεις για τις βόρειες περιοχές της Φινλανδίας που εκταμιεύτηκαν το 2016 (εκατ. EUR)

Ενισχυόμενος τομέας

2016

Γάλα

161,10

Μηρυκαστικά

72,66

Χοίροι και πουλερικά

17,41

Οπωροκηπευτικά

16,80

Φυτική παραγωγή

9,99

Άλλες ενισχύσεις

14,30

Σύνολο

292,26

Πίνακας 4: Ενισχύσεις για τις βόρειες περιοχές της Φινλανδίας που εκταμιεύτηκαν κατά την περίοδο 2017-2020 (εκατ. EUR)

Ενισχυόμενος τομέας

2017

2018

2019

2020

Κτηνοτροφία

258,51

259,49

255,15

253,31

Φυτική παραγωγή

34,06

33,31

33,27

32,66

Άλλες ενισχύσεις

7,60

7,00

6,90

6,98

Σύνολο

300,17

299,80

295,32

292,95

Συνολική στήριξη στις βόρειες περιοχές ενίσχυσης

Στις περιοχές στήριξης, η γεωργία επωφελείται στο πλαίσιο του καθεστώτος ενισχύσεων και από τα μέσα που χρηματοδοτούνται από την ΕΕ. Η στήριξη για τις μειονεκτικές περιοχές (περιοχές με φυσικούς περιορισμούς — ΠΦΠ) και τα γεωργοπεριβαλλοντικά και κλιματικά (ΓΠΚ) μέτρα έχουν ιδιαίτερη σημασία για τον γεωργικό τομέα στις περιοχές στήριξης. Η απόφαση (ΕΕ) 2018/672 [κοινοποιηθείσα υπό τον αριθμό C(2016) 8419] καθόρισε το ανώτατο επίπεδο της συνολικής στήριξης στην περιοχή ενίσχυσης σε 1 118,9 εκατ. EUR (επίπεδο 1993). Από τον πίνακα 3 προκύπτει ότι για τις ενισχύσεις που εκταμιεύτηκαν στην περιοχή ενίσχυσης κατά την περίοδο 2016-2020 τηρήθηκε το ανώτατο όριο που καθορίζεται στην απόφαση.

Πίνακας 5: Συνοπτική κατάσταση των συνολικών ετήσιων ενισχύσεων που εκταμιεύτηκαν στην περιοχή ενίσχυσης στη Φινλανδία, συμπεριλαμβανομένων των ενισχύσεων της ΕΕ (εκατ. EUR)

Έτος

Άμεσες ενισχύσεις, πλήρως χρηματοδοτούμενες από την ΕΕ

ΠΦΠ, συμπεριλαμβανομένων εθνικών ενισχύσεων σύμφωνα με τους κανόνες για τις κρατικές ενισχύσεις

Στήριξη με γεωργοπεριβαλλοντικά μέτρα

Ενισχύσεις για τις βόρειες περιοχές

Σύνολο

2016

288,70

314,10

169,00

292,26

1 064,06

2017

239,90

311,60

155,80

300,17

1 007,47

2018

239,90

311,60

155,20

299,80

1 006,50

2019

236,30

309,80

155,30

295,32

996,72

2020

236,50

307,90

155,60

292,95

992,95

3.3.    Όγκοι παραγωγής στις βόρειες περιοχές ενίσχυσης

Τομέας του γάλακτος

Η παραγωγή γάλακτος είναι ο σημαντικότερος τομέας που λαμβάνει στήριξη από το καθεστώς ενισχύσεων για τις βόρειες περιοχές στη Φινλανδία. Κατά την περίοδο αναφοράς, περίπου το 80 % της παραγωγής του φινλανδικού γάλακτος πραγματοποιήθηκε στην περιοχή ενίσχυσης, και το μερίδιο της συνολικής εθνικής παραγωγής παρέμεινε σχετικά σταθερό καθ’ όλη τη διάρκεια της περιόδου αναφοράς. Η παραγωγή συγκεντρώνεται στην περιοχή C2 (βλ. εικόνα 1).

Κατά την περίοδο αναφοράς, ο όγκος της παραγωγής γάλακτος στην περιοχή ενίσχυσης παρέμεινε σταθερός. Εκτός της βόρειας περιοχής ενίσχυσης, η παραγωγή μειώθηκε κατά 6 %. Στο πλαίσιο αυτό, η σταθερότητα των επιπέδων παραγωγής στην περιοχή ενίσχυσης δείχνει ότι το καθεστώς ενισχύσεων εκπλήρωσε αποτελεσματικά τον σκοπό του, δηλαδή διατήρησε τη γεωργική δραστηριότητα στις βόρειες περιφέρειες, όπως ορίζεται στις αποφάσεις.

Μηρυκαστικά

Κατά την περίοδο αναφοράς, περίπου το 81 % της φινλανδικής παραγωγής βοείου κρέατος πραγματοποιήθηκε στη βόρεια περιοχή ενίσχυσης. Η παραγωγή παρέμεινε σταθερή καθ’ όλη την περίοδο αναφοράς, παρουσιάζοντας διακυμάνσεις εύρους μόνο 2 %. Η περιοχή C2 (βλ. εικόνα 1) είχε τους υψηλότερους όγκους παραγωγής, οι οποίοι ανέρχονταν περίπου στο 60 % της παραγωγής βοείου κρέατος στη βόρεια περιοχή ενίσχυσης. Η σταθερότητα των επιπέδων παραγωγής δείχνει ότι η ενίσχυση εκπλήρωσε και στον τομέα αυτόν τον σκοπό της, δηλαδή διατήρησε τη γεωργική δραστηριότητα στην περιοχή ενίσχυσης, όπως ορίζεται στις αποφάσεις.

Χοίροι και πουλερικά

Σε εθνικό επίπεδο, περίπου το ήμισυ της παραγωγής χοιρινού κρέατος πραγματοποιείται στη βόρεια περιοχή ενίσχυσης. Η παραγωγή μειώθηκε περίπου κατά 6 % μεταξύ 2016 και 2020 στην περιοχή ενίσχυσης. Ωστόσο, στην υπόλοιπη χώρα η μείωση της παραγωγής ήταν ελαφρώς μεγαλύτερη. Η αντίθεση αυτή αντανακλά τον ρόλο που διαδραματίζουν οι ενισχύσεις για τις βόρειες περιοχές στη διατήρηση της γεωργικής παραγωγής. Η παραγωγή χοιρινού κρέατος συγκεντρώνεται στη νοτιότερη περιφέρεια ενίσχυσης (C1, βλ. εικόνα 1), ενώ ποσοστό ελαφρώς πάνω από το 70 % της συνολικής παραγωγής στην περιοχή ενίσχυσης πραγματοποιείται στην εν λόγω περιφέρεια.

Η παραγωγή κρέατος πουλερικών (συμπεριλαμβανομένων των κοτόπουλων κρεατοπαραγωγής και της γαλοπούλας) παρέμεινε σχετικά σταθερή κατά την περίοδο αναφοράς. Η παραγωγή πουλερικών συγκεντρώνεται στην περιφέρεια ενίσχυσης C1 (βλ. εικόνα 1).

Οπωροκηπευτικά

Κατά την περίοδο αναφοράς, η παραγωγή οπωροκηπευτικών παρέμεινε σχετικά σταθερή, καθώς η συνολική παραγωγή παρουσίασε διακυμάνσεις εύρους μόνο 3 % περίπου.

Όσον αφορά την υποβολή εκθέσεων για τα οπωροκηπευτικά, τα στοιχεία για τις εκτάσεις βραχυπρόθεσμης (2-7 μηνών) και μακροπρόθεσμης (7+ μήνες) παραγωγής σε θερμοκήπια διαφοροποιούνται. Από την ανάλυση των δεδομένων που διαφοροποιούνται στο επίπεδο αυτό προκύπτουν πιο σημαντικές αλλαγές.

Η βραχυπρόθεσμη παραγωγή οπωροκηπευτικών μειώθηκε κατά 7 % στην περιοχή ενίσχυσης κατά την περίοδο αναφοράς. Σε εθνικό επίπεδο, περίπου το ήμισυ της βραχυπρόθεσμης παραγωγής οπωροκηπευτικών πραγματοποιήθηκε στην περιοχή ενίσχυσης, ενώ η παραγωγή συγκεντρώνεται στην περιφέρεια ενίσχυσης C1 (βλ. εικόνα 1).

Κατά την περίοδο αναφοράς, η μακροπρόθεσμη παραγωγή οπωροκηπευτικών αυξήθηκε κατά περίπου 5 % στην περιοχή ενίσχυσης. Περίπου το 59 % της εθνικής μακροπρόθεσμης παραγωγής πραγματοποιήθηκε στην περιοχή ενίσχυσης, ενώ η παραγωγή συγκεντρώνεται στην περιφέρεια ενίσχυσης C1 (βλ. εικόνα 1).

Οι εξελίξεις που έχουν σημειωθεί όσον αφορά την παραγωγή οπωροκηπευτικών δείχνουν ότι το καθεστώς ενισχύσεων εκπλήρωσε τον σκοπό του, δηλαδή τη διατήρηση της γεωργικής παραγωγής, καθώς η συνολική παραγωγή σε θερμοκήπια παρέμεινε σχετικά σταθερή, παρά ορισμένες αλλαγές που μπορούν να διακριθούν μόνο σε λεπτομερέστερο επίπεδο ανάλυσης.

Φυτική παραγωγή

Η παραγωγή σιτηρών και ζαχαρότευτλων συγκεντρώνεται κυρίως στις περιφέρειες Α και Β (βλ. εικόνα 1), εκτός της περιοχής ενίσχυσης. Για τα επίπεδα φυτικής παραγωγής δεν υπάρχουν διαθέσιμα δεδομένα διαφοροποιημένα ανά περιφέρεια στήριξης. Ωστόσο, μπορεί να διαπιστωθεί ότι, λόγω των κλιματικών και γεωγραφικών συνθηκών, τα επίπεδα φυτικής παραγωγής είναι σημαντικά χαμηλότερα στην περιοχή ενίσχυσης σε σύγκριση με το νότιο τμήμα της χώρας.

Αντίθετα, η καλλιέργεια αγρωστωδών συγκεντρώνεται στις βόρειες περιφέρειες, καθώς τα αγρωστώδη καλλιεργούνται συχνά σε βοοτροφικές εκμεταλλεύσεις. Σε σύγκριση με τη φυτική παραγωγή, η καλλιέργεια αγρωστωδών είναι σχετικά φθηνότερη στην περιοχή ενίσχυσης. Σε εθνικό επίπεδο, περισσότερες από τις μισές καλλιέργειες για ζωοτροφές παράγονται στην περιοχή ενίσχυσης και το μεγαλύτερο μέρος των γεωμήλων για παραγωγή αμύλου καλλιεργείται στις περιφέρειες ενίσχυσης C1 και C2 (βλ. εικόνα 1).

Άλλες ενισχύσεις

Το καθεστώς ενισχύσεων για τις βόρειες περιοχές της Φινλανδίας περιλαμβάνει στήριξη για ταράνδους ανά ζώο. Ο μέγιστος αριθμός επιλέξιμων συντελεστών παραγωγής που καθορίζεται στις αποφάσεις τηρήθηκε κατά την περίοδο αναφοράς. Το υπόλοιπο μέρος των άλλων ενισχύσεων δεν συνδέεται άμεσα με την παραγωγή.

Συμπεράσματα σχετικά με τους όγκους παραγωγής

Συμπερασματικά, οι ενισχύσεις για τις βόρειες περιοχές συμβάλλουν στη διατήρηση σταθερών επιπέδων παραγωγής στην περιοχή ενίσχυσης στη Φινλανδία. Η συνολική παραγωγή των ενισχυόμενων τομέων παρέμεινε σχετικά σταθερή στην περιοχή ενίσχυσης κατά την περίοδο αναφοράς. Ο μέγιστος αριθμός επιλέξιμων συντελεστών παραγωγής στις διάφορες κατηγορίες παραγωγής τηρήθηκε πράγματι κατά την περίοδο αναφοράς.

3.4.    Ανάπτυξη της αγροτικής οικονομίας στις περιφέρειες που υπάγονται στο καθεστώς ενισχύσεων για τις βόρειες περιοχές

Κατά την περίοδο αναφοράς, υπήρχαν περίπου 47 000 εκμεταλλεύσεις στη Φινλανδία, εκ των οποίων το 58 % στην περιοχή ενίσχυσης. Ο αριθμός αυτός συνιστά μείωση κατά 8 % σε σχέση με τη γραμμή βάσης του 2015. Κατά την περίοδο αναφοράς, ο αριθμός των εκμεταλλεύσεων μειώθηκε σε όλους τους τομείς και σε όλες τις περιφέρειες ενίσχυσης. Η εξέλιξη ήταν ελαφρώς ταχύτερη στις νοτιότερες περιφέρειες ενίσχυσης C1 και C2P (βλ. εικόνα 1) απ’ ό,τι στο υπόλοιπο μέρος της περιοχής ενίσχυσης.

Ο αριθμός των γαλακτοπαραγωγικών εκμεταλλεύσεων μειώθηκε ταχύτερα από το εθνικό ποσοστό μείωσης του αριθμού των εκμεταλλεύσεων. Ακόμη και με τις ενισχύσεις που ελήφθησαν, το ποσοστό μείωσης του αριθμού των γαλακτοπαραγωγικών εκμεταλλεύσεων στην περιοχή ενίσχυσης και στην υπόλοιπη χώρα ήταν κατά προσέγγιση το ίδιο: περίπου μία στις τέσσερις γαλακτοπαραγωγικές εκμεταλλεύσεις σταμάτησε την παραγωγή κατά την περίοδο αναφοράς. Στην περιφέρεια ενίσχυσης C4 (βλ. εικόνα 1) έκλεισε περίπου το ένα τρίτο των γαλακτοπαραγωγικών εκμεταλλεύσεων. Η αρνητική ανάπτυξη της αγροτικής οικονομίας στον τομέα του γάλακτος αποτυπώνει αποτελεσματικά το οικονομικό πλαίσιο στο οποίο χορηγούνται οι ενισχύσεις για τις βόρειες περιοχές, καθώς και τον αντίκτυπό τους: παρά τη μείωση του αριθμού των εκμεταλλεύσεων, τα επίπεδα της παραγωγής παρέμειναν σταθερά.

Η αλλαγή στις βοοτροφικές εκμεταλλεύσεις ήταν βραδύτερη από την αλλαγή στις γαλακτοπαραγωγικές εκμεταλλεύσεις. Τα ποσοστά αλλαγής στην περιοχή ενίσχυσης διαφέρουν μεταξύ των περιφερειών ενίσχυσης. Στην περιφέρεια C2P (βλ. εικόνα 1), πάνω από το ένα πέμπτο του συνόλου των βοοτροφικών εκμεταλλεύσεων έκλεισαν, αλλά στην περιφέρεια C1 (βλ. εικόνα 1) μόνο το 2 % των βοοτροφικών εκμεταλλεύσεων διέκοψαν τις δραστηριότητές τους κατά την περίοδο αναφοράς. Αντίθετα, σε εθνικό επίπεδο, ο αριθμός των εκμεταλλεύσεων που παράγουν βόειο κρέας μειώθηκε κατά περισσότερο από 8 %. Η διαφορά αυτή αντανακλά τον ρόλο που διαδραματίζουν οι ενισχύσεις για τις βόρειες περιοχές στη διατήρηση της παραγωγής.

Ο αριθμός των πτηνοτροφικών εκμεταλλεύσεων στην περιοχή ενίσχυσης παρέμεινε σχετικά σταθερός κατά την περίοδο αναφοράς, γεγονός που καταδεικνύει και πάλι τον αντίκτυπο των ενισχύσεων στη διατήρηση της γεωργικής παραγωγής στις βόρειες περιφέρειες.

Παρά το καθεστώς ενισχύσεων, σε ορισμένους τομείς της περιοχής ενίσχυσης σημειώθηκε σημαντικός αριθμός παύσης δραστηριοτήτων, γεγονός που καταδεικνύει εν μέρει τη δεινή οικονομική κατάσταση των γεωργών και τη χαμηλή κερδοφορία της γεωργίας στη Φινλανδία. Ο αριθμός των γεωργικών εκμεταλλεύσεων μειώθηκε σημαντικά κατά την περίοδο αναφοράς (π.χ. – 45 % στην περιφέρεια C2P και – 35 % στην περιφέρεια C3, βλ. εικόνα 1), αλλά κατά κύριο λόγο το σχετικό ποσοστό μείωσης μπορεί να αποδοθεί εν μέρει στον χαμηλό απόλυτο αριθμό των γεωργικών εκμεταλλεύσεων στην περιοχή ενίσχυσης. Στις περιοχές εκτός της περιοχής ενίσχυσης, ο αριθμός των γεωργικών εκμεταλλεύσεων μειώθηκε κατά 11 %. Επιπλέον, ο αριθμός των οπωροκηπευτικών εκμεταλλεύσεων μειώθηκε επίσης (– 19 % σε εθνικό επίπεδο, – 23 % στην περιφέρεια C3, βλ. εικόνα 1).

Επιπροσθέτως, ο αριθμός των χοιροτροφικών εκμεταλλεύσεων μειώθηκε σημαντικά. Στις βόρειες περιφέρειες C2P και C3 υπάρχουν λίγες μόνο χοιροτροφικές εκμεταλλεύσεις και στη βορειότερη περιφέρεια C4 δεν υπάρχει καμία (βλ. εικόνα 1 για τις περιοχές).

Η σημασία των εθνικών ενισχύσεων για το συνολικό κέρδος των εκμεταλλεύσεων διέφερε μεταξύ των τομέων παραγωγής και των περιφερειών ενίσχυσης. Για όλους τους τομείς όσο πιο βόρεια η περιφέρεια τόσο μεγαλύτερη ήταν η σημασία τους. Κατά τα έτη 2016-2019, οι ενισχύσεις ήταν πλέον σημαντικές για την παραγωγή γάλακτος (10,4 % του κέρδους στην περιφέρεια C1, 11,5 % στη C2, 12 % στη C2P, 19,2 % στη C3) και για τις βοοτροφικές εκμεταλλεύσεις (10 % στη C1, 11,3 % στη C2, 16,2 % στη C3). Αυτοί είναι και οι τομείς στους οποίους ο αριθμός των εκμεταλλεύσεων παρέμεινε σχετικά σταθερός κατά την περίοδο αναφοράς, γεγονός που αντανακλά τον ρόλο που διαδραματίζουν οι ενισχύσεις για τις βόρειες περιοχές στη διατήρηση της γεωργικής παραγωγής στον Βορρά. Η σημασία τους για το συνολικό κέρδος των εκμεταλλεύσεων ήταν η χαμηλότερη στον τομέα των οπωροκηπευτικών (1,1 % στη C1, 1,2 % στη C2).

Σύμφωνα με το Ινστιτούτο Οικονομικών Ερευνών Pellervo Economic Research, είναι δύσκολο να προσδιοριστεί ο άμεσος αντίκτυπος των ενισχύσεων για τις βόρειες περιοχές στη συνολική οικονομική κατάσταση της περιοχής ενίσχυσης, καθώς καθοριστικοί παράγοντες, όπως άλλες ενισχύσεις, πολιτικές και κοινωνικοί παράγοντες, διαδραματίζουν επίσης ρόλο στη διαμόρφωση της κατάστασης αυτής. Ωστόσο, με βάση τα στοιχεία για την απασχόληση και τον αριθμό των επιχειρήσεων, μπορεί να διαπιστωθεί ότι οι βόρειες περιφέρειες C (βλ. εικόνα 1) βρίσκονται σε μειονεκτική θέση σε σύγκριση με τη νοτιότερη γεωργική περιφέρεια Α (βλ. εικόνα 1). Η απασχόληση στον γεωργικό τομέα είναι αναλογικά σημαντικότερη στην περιοχή ενίσχυσης (π.χ. περίπου 8 % της συνολικής απασχόλησης στην περιφέρεια C2) σε σχέση με την υπόλοιπη χώρα (π.χ. 0,8 % στην περιφέρεια Α). Το υψηλό ποσοστό της απασχόλησης στον γεωργικό τομέα στο σύνολο της απασχόλησης στις βόρειες περιοχές ενίσχυσης αναδεικνύει τη σημασία της εθνικής στήριξης του τομέα στον Βορρά.

Η συνέχιση της γεωργικής παραγωγής στην περιοχή ενίσχυσης έχει οδηγήσει στη διατήρηση πολλών περιβαλλοντικών υπηρεσιών και έχει διαφυλάξει τα τοπία με ανοιχτές πεδιάδες της υπαίθρου, τα οποία είναι σπάνια στην περιοχή που κυριαρχείται από δάση. Αυτή η εξέλιξη συμβάλλει σημαντικά στη μείωση της διάβρωσης και της απόπλυσης θρεπτικών ουσιών και έχει θετικό αντίκτυπο στη βιοποικιλότητα. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι, χωρίς τις ενισχύσεις για τις βόρειες περιοχές, είναι πιθανό η γεωργική παραγωγή να ήταν ακόμα περισσότερο συγκεντρωμένη στο νότιο τμήμα της χώρας, κάτι που θα ενίσχυε τη μεταφορά θρεπτικών ουσιών στις πλωτές οδούς.

4.    ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΒΟΡΕΙΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΤΗΣ ΣΟΥΗΔΙΑΣ 2016-2020

4.1.    Χορηγηθείσες άδειες

Κατά την περίοδο αναφοράς, οι απαιτήσεις υποβολής εκθέσεων για τις χορηγηθείσες άδειες τροποποιήθηκαν με σκοπό την απλούστευση του συστήματος ενισχύσεων. Οι πληροφορίες σχετικά με τις χορηγηθείσες άδειες για τα έτη της περιόδου αναφοράς παρασχέθηκαν σύμφωνα με τις αντίστοιχες αποφάσεις και παρουσιάζονται στους πίνακες 6 και 7 κατωτέρω. Η απόφαση C(2010) 6050 επέτρεψε στη Σουηδία να καταβάλλει ενισχύσεις ύψους 318,67 εκατ. σουηδικών κορονών (SEK) ετησίως (περίπου 33,37 εκατ. EUR ετησίως 22 ) το 2016 και το 2017, όπως φαίνεται στον πίνακα 6 κατωτέρω. Από την 1η Ιανουαρίου 2018, η απόφαση (ΕΕ) 2018/479 της Επιτροπής [κοινοποιηθείσα υπό τον αριθμό C(2018) 1622] επιτρέπει στη Σουηδία να καταβάλλει ενισχύσεις ύψους 422,92 εκατ. SEK ετησίως (περίπου 40,51 εκατ. EUR 23 ). Τα ετήσια μέγιστα ποσά θεωρούνται ετήσιοι μέσοι όροι των ενισχύσεων που χορηγήθηκαν κατά την περίοδο των πέντε ημερολογιακών ετών που καλύπτονται από την απόφαση (ΕΕ) 2018/479.

Πίνακας 6: Εγκεκριμένες ενισχύσεις κατά την περίοδο 2016-2017 σύμφωνα με την απόφαση C(2010) 6050, όπως τροποποιήθηκε με την απόφαση C(2015) 6592

Μέγιστο μέσο ύψος επιτρεπόμενων ενισχύσεων / μονάδα 24

Μονάδα

Μέγιστη επιτρεπόμενη ενίσχυση (εκατ. SEK ετησίως) 25

Μέγιστος αριθμός επιλέξιμων συντελεστών παραγωγής

1. Τομέας του γάλακτος

299,87

450 000 τόνοι

— Παραγωγή αγελαδινού γάλακτος

0,73

SEK/kg

— Αίγες

26

500

SEK/κεφαλή

— Ενισχύσεις για τη μεταφορά αγελαδινού γάλακτος

27

0,039

SEK/kg

2. Χοίροι και πουλερικά

28

1 350

SEK/ΜΖΚ

13,60

16 532 ΜΖΚ

— Χοίροι για σφαγή

— Χοιρομητέρες

— Όρνιθες ωοπαραγωγής

3. Μαλακοί καρποί και λαχανικά

29

2 800

SEK/εκτάριο

1,00

750 εκτάρια

4. Πατάτες

2 500

SEK/εκτάριο

4,20

2 910 εκτάρια

Πίνακας 7: Εγκεκριμένες ενισχύσεις βάσει της απόφασης (ΕΕ) 2018/479 [κοινοποιηθείσα υπό τον αριθμό C(2018) 1622] κατά την περίοδο 2018-2022

 

Μέγιστη μέση ετήσια ενίσχυση για περίοδο 5 ετών, από την 1η Ιανουαρίου 2018 έως τις 31 Δεκεμβρίου 2022 (εκατ. SEK)

Μέγιστος ετήσιος αριθμός επιλέξιμων συντελεστών ή ποσοτήτων παραγωγής 30

Αγελαδινό γάλα και ενίσχυση για τη μεταφορά αγελαδινού γάλακτος

 

450 000 000 kg

Αίγες, χοίροι για σφαγή, χοιρομητέρες, όρνιθες ωοπαραγωγής

 

17 000 ΜΖΚ

Μαλακοί καρποί, λαχανικά και πατάτες

 

3 660 εκτάρια

ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΠΟΣΟ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ

422,92 31

 

4.2.    Ενισχύσεις που εκταμιεύτηκαν

Ενισχύσεις για τις βόρειες περιοχές

Κατά την περίοδο αναφοράς, στις ενισχύσεις που εκταμιεύτηκαν σε ετήσια βάση στις βόρειες περιοχές της Σουηδίας τηρήθηκαν τα ανώτατα όρια που ορίζονται στις αποφάσεις. Οι ενισχύσεις που εκταμιεύτηκαν αυξήθηκαν κατά ένα τρίτο το 2018 [σύμφωνα με τα αυξημένα επιτρεπόμενα επίπεδα που προβλέπονται στην απόφαση (ΕΕ) 2018/479] με οριακές αυξήσεις κατά τα επόμενα έτη. Οι κατηγορίες για την υποβολή εκθέσεων σχετικά με τις ενισχύσεις απλουστεύτηκαν κατά την περίοδο αναφοράς και οι μορφότυποι των πινάκων που ακολουθούν αντιστοιχούν στις σχετικές απαιτήσεις.

Πίνακας 8: Ενισχύσεις για τις βόρειες περιοχές της Σουηδίας ανά τομέα, εκατ. SEK

Για την περίοδο 2016-2017, το μέγιστο επιτρεπόμενο ποσό ενίσχυσης ήταν 318,67 εκατ. SEK 32 . Για την περίοδο 2018-2020, το μέγιστο επιτρεπόμενο ποσό ήταν 422,92 εκατ. SEK 33 . Ο παρακάτω πίνακας δείχνει ότι τηρήθηκαν τα ανώτατα όρια.

Ενισχυόμενος τομέας

2016

2017

2018

2019

2020

Γάλα 34

291,79

283,43

374,92

378,72

383,18

Χοίροι, πουλερικά, αίγες

13,51

13,44

23,39

22,23

23,68

Μαλακοί καρποί, λαχανικά, συμπερ. πατατών

4,77

4,7

6,11

5,94

5,81

Σύνολο

310,07

301,57

404,42

406,89

412,67

Συνολική στήριξη στις βόρειες περιοχές ενίσχυσης

Η γεωργία στις περιοχές που υπάγονται στο καθεστώς ενισχύσεων μπορεί να επωφεληθεί και από τα μέσα που χρηματοδοτούνται από την ΕΕ, ιδίως από τους δύο πυλώνες της ΚΓΠ (πίνακας 9). Από τα μέτρα του δεύτερου πυλώνα, ιδιαίτερη σημασία έχουν τα μέτρα στήριξης των περιοχών με φυσικούς περιορισμούς (ΠΦΠ) και τα γεωργοπεριβαλλοντικά και κλιματικά (ΓΠΚ) μέτρα. Ούτε στην απόφαση C(2010) 6050 ούτε στην απόφαση (ΕΕ) 2018/479 καθορίζεται ανώτατο όριο για τη συνολική στήριξη που παρέχεται στην περιφέρεια ενίσχυσης. Σύμφωνα με το πρόγραμμα αγροτικής ανάπτυξης για την περίοδο 2014-2022, η στήριξη για αγρανάπαυση θα μπορούσε να εφαρμοστεί μόνον εκτός περιοχών με φυσικούς περιορισμούς. Ως εκ τούτου, η περιβαλλοντική στήριξη για αγρανάπαυση στις περιοχές με φυσικούς περιορισμούς (για αναλήψεις υποχρεώσεων από την περίοδο προγραμματισμού 2007-2013) μειώθηκε σταδιακά έως τη λήξη της το 2018. Η παρακολούθηση του επιπέδου της ενίσχυσης της ΕΕ διενεργείται εκ των υστέρων από το 2003.

Πίνακας 9: Συνοπτική κατάσταση των ενισχύσεων που εκταμιεύτηκαν για τη Σουηδία, συμπεριλαμβανομένων των ενισχύσεων της ΕΕ, εκατ. SEK

Είδη ενισχύσεων

2016

2017

2018

2019

2020

Αντισταθμιστική πληρωμή (ΠΦΠ)

587,22

593,73

591,12

597,81

599,25

Στήριξη με γεωργοπεριβαλλοντικά μέτρα (αγρανάπαυση)

36,60

21,69

Ενισχύσεις για τις βόρειες περιοχές

310,07 35

301,57 36

404,42 37

406,89 38

412,67 39

Σύνολο

933,89

916,99

995,54

1 004,70

1 011,92

Η συνολική συνδυασμένη στήριξη, με κάποιες διακυμάνσεις, αυξήθηκε ελαφρώς κατά την τελευταία πενταετία, αλλά παρέμεινε σταθερά κάτω από το επίπεδο αναφοράς και εντός του ίδιου εύρους από το 1997.

4.3.    Όγκοι παραγωγής στην περιοχή ενίσχυσης

Τομέας του γάλακτος

Το γάλα είναι το σημαντικότερο γεωργικό προϊόν της περιοχής, με μερίδιο περίπου 13 % της συνολικής παραγωγής γάλακτος της Σουηδίας. Το μερίδιο αυτό παρέμεινε ως επί το πλείστον αμετάβλητο κατά τη διάρκεια της πενταετίας, αλλά μειώθηκε από τη γραμμή βάσης του 15 % κατά το έτος αναφοράς 1991. Κατά την περίοδο αναφοράς, το μέσο ποσό που καταβλήθηκε για την παραγωγή αγελαδινού γάλακτος ήταν 342 εκατ. SEK ετησίως (έναντι μέσου όρου 267 εκατ. SEK την περίοδο 2011-2015), σύμφωνα με τα αυξημένα επιτρεπόμενα επίπεδα που προβλέπονται στην απόφαση (ΕΕ) 2018/479.

Κατά την περίοδο αναφοράς, η παραγωγή γάλακτος μειώθηκε κατά περίπου 3,9 % στην περιοχή ενίσχυσης (μείωση 3,1 % σε εθνικό επίπεδο). Η μείωση ήταν σχετικά σταθερή καθ’ όλη τη διάρκεια της περιόδου αναφοράς. Στήριξη για μεταφορά καταβλήθηκε για 362 778 τόνους ετησίως κατά μέσο όρο (έναντι 386 202 τόνων/έτος κατά μέσο όρο την προηγούμενη πενταετία). Το γεγονός ότι η παραγωγή στην περιοχή ενίσχυσης μειώθηκε μόνο κατά το ίδιο ποσοστό που μειώθηκε στην υπόλοιπη χώρα αναδεικνύει τον αντίκτυπο της ενίσχυσης στη διατήρηση της παραγωγής στις πιο δύσκολες συνθήκες των βόρειων περιοχών.

Χοίροι και πουλερικά

Η παραγωγή χοίρων αυξήθηκε ελαφρά στην περιοχή κατά τη διάρκεια της πενταετίας. Ένας παράγοντας που δυσκολεύει τους χοιροτρόφους στη βόρεια Σουηδία είναι ο μικρός αριθμός σφαγείων. Αυτό συνεπάγεται ότι πρέπει να διανύουν μεγάλες αποστάσεις από την εκμετάλλευση έως το σφαγείο, με αποτέλεσμα να μειώνονται οι δυνατότητες επιλογής των γεωργών όσον αφορά τον τόπο παράδοσης των ζώων και διαπραγμάτευσης των τιμών των σφαγίων. Όσον αφορά τις χοιρομητέρες για παραγωγή χοιριδίων, ο αριθμός των εκμεταλλεύσεων και των χοιρομητέρων παρουσίασε μικρές διακυμάνσεις κατά τη διάρκεια της περιόδου αυτής, παράλληλα με την εξέλιξη των πληρωμών. Η ετήσια παραγωγή (κατά μέσο όρο 11 436 ΜΖΚ) παραμένει πολύ χαμηλότερη από τον συνολικό επιτρεπόμενο συντελεστή παραγωγής (17 000 ΜΖΚ).

Η παραγωγή αυγών παρουσίασε διακυμάνσεις μεταξύ των ετών της περιόδου αναφοράς. Οι ετήσιες διακυμάνσεις μπορεί να εξαρτώνται από τον χρόνο αντικατάστασης των ορνίθων από νέες. Η παραγωγή αυγών στις βόρειες περιοχές της Σουηδίας εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις χορτονομές με βάση τα σιτηρά, δεδομένου ότι οι συνθήκες καλλιέργειας σιτηρών είναι λιγότερο παραγωγικές απ’ ό,τι στις νότιες περιοχές της Σουηδίας.

Μαλακοί καρποί και λαχανικά

Οι εκμεταλλεύσεις που παράγουν μαλακούς καρπούς και λαχανικά λάμβαναν στήριξη σε ετήσια βάση, καλύπτοντας μέση έκταση 341 εκταρίων, που αντιστοιχεί σε μείωση κατά 5 % σε σχέση με την προηγούμενη πενταετία. Η έκταση έχει παρουσιάσει διακυμάνσεις, όπως και η παραγωγή κατά την τελευταία πενταετία, και είναι μικρότερη από το ήμισυ του μέγιστου αριθμού επιλέξιμων συντελεστών παραγωγής.

Συμπεράσματα σχετικά με τους όγκους παραγωγής

Όσον αφορά το γάλα, οι όγκοι παραγωγής παρέμειναν σχετικά σταθεροί, εκτός από μια μικρή αύξηση που σημειώθηκε το 2020 παράλληλα με την εθνική τάση. Οι υπόλοιποι τομείς παραμένουν επίσης σχετικά σταθεροί, ακόμη κι αν η παραγωγή παρουσιάζει διακυμάνσεις από το ένα έτος στο άλλο. Όλοι οι τομείς τηρούν πραγματικά τον μέγιστο αριθμό επιλέξιμων συντελεστών παραγωγής.

4.4.    Ανάπτυξη της αγροτικής οικονομίας στην περιφέρεια ενίσχυσης

Η σουηδική περιοχή ενίσχυσης εμφανίζει χαμηλή και μειούμενη πληθυσμιακή πυκνότητα, περιορισμούς στις δυνατότητες οικονομικής ανάπτυξης και πενιχρές συνθήκες για τη γεωργία. Η διάρθρωση των εκμεταλλεύσεων χαρακτηρίζεται από μικρότερες, περισσότερο διάσπαρτες και ακανόνιστες εκτάσεις σε σύγκριση με τη μέση κατάσταση που επικρατεί στη Σουηδία. Αυτό καθιστά το κόστος υψηλότερο ακόμα και για σκοπούς μεταφοράς εντός των εκμεταλλεύσεων, λόγω των αποστάσεων μεταξύ των εκτάσεων. Για τις βορειότερες κομητείες που υπάγονται στο καθεστώς ενισχύσεων για τις βόρειες περιοχές, το ποσοστό της εθνικής παραγωγής (σε ακαθάριστο περιφερειακό προϊόν) παρουσιάζει πτωτική τάση με μικρές ετήσιες διακυμάνσεις από το 1995 έως το 2015, και έκτοτε το ποσοστό σταθεροποιείται (το ακαθάριστο περιφερειακό προϊόν για τις εν λόγω κομητείες ανέρχεται σε περίπου 13 %, εκφραζόμενο ως ποσοστό του εθνικού συνολικού ΑΕΠ).

Το βασικό γεωργικό προϊόν στην περιοχή είναι το γάλα, που αντιστοιχεί στο 13 % της συνολικής παραγωγής γάλακτος της Σουηδίας (έναντι 15 % το 1991). Ο αριθμός των παραγωγών μειώθηκε κατά 20 % τόσο στην περιοχή όσο και σε ολόκληρη τη χώρα από το 2016 έως το 2020, ενώ ο αριθμός των αγελάδων μειώθηκε κατά 10 % στην περιοχή έναντι 8 % σε εθνικό επίπεδο. Η παραγωγή γάλακτος μειώθηκε με βραδύτερο ρυθμό (– 3,9 %), αλλά ταχύτερα απ’ ό,τι στη χώρα συνολικά (– 3,1 %). Στην περιοχή ενίσχυσης, η παραγωγή γάλακτος μειώθηκε κατά 15 000 τόνους το 2020 σε σύγκριση με το 2016. Παρά τις ενισχύσεις για τις βόρειες περιοχές και άλλες ενισχύσεις που χορηγήθηκαν, η οικονομική βιωσιμότητα των γεωργικών εκμεταλλεύσεων στην περιοχή ενίσχυσης ήταν σημαντικά χαμηλότερη σε σύγκριση με το νότιο και το κεντρικό τμήμα της χώρας. Στην περιοχή ενίσχυσης, όπου επικρατούν κυρίως τα δάση, οι γαίες της γεωργικής παραγωγής συμβάλλουν στη διατήρηση του τοπίου με ανοιχτές πεδιάδες, κάτι που ευνοεί τη βιοποικιλότητα. Οι γεωργικές πρακτικές στις περιοχές στήριξης χαρακτηρίζονται από μικρότερη ένταση παραγωγής, δεδομένου ότι οι κύριες καλλιέργειες είναι λιβάδια και βοσκοτόπια. Συνήθως βασίζονται σε χαμηλό επίπεδο χρήσης φυτοφαρμάκων και λιπασμάτων. Συνεπώς, οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις είναι μικρότερες σε σύγκριση με τις γεωργικές δραστηριότητες σε άλλες περιοχές της χώρας.

Παρότι ο πληθυσμός στην εν λόγω περιοχή αυξήθηκε ελαφρώς κατά την περίοδο 2016-2020, αυτή η αύξηση ήταν πολύ χαμηλότερη από την αύξηση του πληθυσμού στην υπόλοιπη χώρα, με αποτέλεσμα να διογκωθεί το χάσμα μεταξύ των βόρειων περιοχών και της χώρας συνολικά. Από το 1990, η πληθυσμιακή ανάπτυξη της περιφέρειας στήριξης ήταν αρνητική με μείωση 3 %, συγκριτικά με την αύξηση του πληθυσμού στην υπόλοιπη Σουηδία (18 %).

5.    ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ 

Η παρούσα έκθεση προβαίνει σε απολογισμό των αδειών που χορηγήθηκαν στη Φινλανδία και τη Σουηδία στο πλαίσιο των ενισχύσεων για τις βόρειες περιοχές κατά την περίοδο 2016-2020 και των αποτελεσμάτων που επιτεύχθηκαν. Η έκθεση συντάχθηκε με βάση τα στοιχεία που παρασχέθηκαν από τις αρχές του κράτους μέλους σύμφωνα με το άρθρο 143 παράγραφος 2 της πράξης προσχώρησης.

5.1.    Φινλανδία

Όσον αφορά την εφαρμογή του φινλανδικού καθεστώτος ενισχύσεων για τις βόρειες περιοχές της χώρας, η Επιτροπή σημειώνει τα εξής:

1.Συμμόρφωση με το μέγιστο ποσό ενίσχυσης που επιτρέπεται από τις άδειες της Επιτροπής: κατά την καταβολή των συνολικών ποσών των ενισχύσεων, αλλά και στο πλαίσιο της συνολικής στήριξης στις βόρειες περιοχές στις οποίες χορηγήθηκαν ενισχύσεις κατά την περίοδο 2016-2020, τηρήθηκε το ανώτατο επιτρεπόμενο όριο ενισχύσεων που εγκρίνεται στην απόφαση C(2009) 9122, όπως τροποποιήθηκε με τις αποφάσεις C(2009) 3067, C(2013) 2809 και C(2015) 2790, και στη συνέχεια στην απόφαση (ΕΕ) 2018/672 [κοινοποιηθείσα υπό τον αριθμό C(2016) 8419].

2.Συμμόρφωση με τον μέγιστο αριθμό επιλέξιμων συντελεστών παραγωγής: κατά την περίοδο αναφοράς, η συνολική παραγωγή των ενισχυόμενων τομέων παρέμεινε σχετικά σταθερή στην περιοχή ενίσχυσης. Ο μέγιστος αριθμός επιλέξιμων συντελεστών παραγωγής τηρήθηκε κατά την περίοδο αναφοράς.

3.Επίτευξη των στόχων του καθεστώτος ενισχύσεων: εν γένει, οι ενισχύσεις στη Φινλανδία συνέβαλαν στη διατήρηση της γεωργικής παραγωγής στην περιοχή ενίσχυσης και διαδραμάτισαν ρόλο στη στήριξη της απασχόλησης στην περιοχή. Οι ενισχύσεις είναι ιδιαίτερα σημαντικές για την παραγωγή γάλακτος και βοείου κρέατος, το μεγαλύτερο μέρος της οποίας πραγματοποιείται στην περιοχή ενίσχυσης.

5.2.    Σουηδία

Όσον αφορά την εφαρμογή του σουηδικού καθεστώτος ενισχύσεων για τις βόρειες περιοχές της χώρας, η Επιτροπή σημειώνει τα εξής:

1.Συμμόρφωση με το μέγιστο ποσό ενίσχυσης που επιτρέπεται από τις άδειες της Επιτροπής: κατά την καταβολή των συνολικών ποσών των ενισχύσεων για τις βόρειες περιοχές της χώρας, κατά την περίοδο 2016-2020 τηρήθηκε το προβλεπόμενο ανώτατο όριο για τη μέγιστη επιτρεπόμενη ενίσχυση που εγκρίθηκε με την απόφαση C(2010) 6050 και στη συνέχεια με την απόφαση (ΕΕ) 2018/479 [κοινοποιηθείσα υπό τον αριθμό C(2018) 1622].

2.Συμμόρφωση με τον μέγιστο αριθμό επιλέξιμων συντελεστών παραγωγής: ο μέγιστος αριθμός επιλέξιμων συντελεστών παραγωγής που έλαβαν ενισχύσεις τηρήθηκε σε όλους τους τομείς που έλαβαν ενίσχυση για τις βόρειες περιοχές.

3.Επίτευξη των στόχων του καθεστώτος ενισχύσεων: μετά την επανεξέταση του καθεστώτος το 2010, η παραγωγή γάλακτος στην περιοχή ενίσχυσης παρέμεινε σταθερή κατά τα πρώτα τέσσερα έτη της περιόδου αναφοράς και σημείωσε ελαφρά αύξηση κατά την περίοδο 2019-2020. Ο όγκος σε άλλες κατηγορίες παραγωγής παρέμεινε σχετικά σταθερός.

Η συνέχιση της γεωργικής παραγωγής συμβάλλει, και για τις δύο χώρες, στη διατήρηση των περιοχών με ανοιχτές πεδιάδες και στην καλή διαχείριση των γεωργικών τοπίων στις βόρειες περιοχές ενίσχυσης όπου επικρατούν κυρίως τα δάση. Η διατήρηση των περιοχών με ανοιχτές πεδιάδες αποτελεί θετικό στοιχείο για τη βιοποικιλότητα και για την ελκυστικότητα του τοπίου. Η διατήρηση της γεωργικής παραγωγής έχει επίσης θετικό αντίκτυπο στη ζωτικότητα των απομακρυσμένων αγροτικών περιοχών.

Βάσει των πληροφοριών που παρασχέθηκαν από τις εθνικές αρχές, η Επιτροπή θεωρεί ότι οι αρχές εφάρμοσαν με ικανοποιητικό τρόπο την απόφαση C(2009) 3067, όπως τροποποιήθηκε με τις αποφάσεις C(2009) 9122, C(2013) 2809 και C(2015) 2790, και στη συνέχεια    την απόφαση (ΕΕ) 2018/672 [κοινοποιηθείσα υπό τον αριθμό C(2016) 8419], όσον αφορά τη Φινλανδία, και την απόφαση C(2010) 6050 και στη συνέχεια την απόφαση (ΕΕ) 2018/479 [κοινοποιηθείσα υπό τον αριθμό C(2018) 1622], όσον αφορά τη Σουηδία, σχετικά με τις ενισχύσεις για τις βόρειες περιφέρειες.

(1)    ΕΕ C 241 της 29.8.1994, σ. 9.
(2)    Φινλανδία COM(2002) 102 της 25.2.2002, Σουηδία COM(2002) 105 της 1.3.2002.
(3)    Φινλανδία COM(2007) 459 της 31.7.2007, Σουηδία COM(2007) 416 της 31.7.2007.
(4)    COM(2012) 358 final της 29.6.2012.
(5)      COM(2017) 189 final της 24.4.2017.
(6)      Η ενίσχυση ανά μονάδα ενδέχεται να διαφοροποιείται ανά περιφέρεια εντός των ορίων του μέγιστου μέσου όρου.
(7)

     Το μέγιστο συνολικό ποσό ενίσχυσης που καταβάλλεται δεν μπορεί να υπερβαίνει τα 382 εκατ. EUR ανά έτος.

(8)

     Μέγιστη επιλέξιμη ανά ημερολογιακό έτος και για το έτος ποσόστωσης 2014/2015.

(9)      Θηλάζουσες αγελάδες, θηλάζουσες αγελάδες / δαμαλίδες, αρσενικά βοοειδή > 6 μηνών και δαμαλίδες, καθώς και σφαγέντες ταύροι και βόδια στις περιφέρειες στήριξης C3 και C4.
(10)      Αποσυνδεδεμένη ενίσχυση. Ποσότητα αναφοράς που δεν υπερβαίνει τις 139 200 ΜΖΚ.
(11)      Οι ενισχύσεις για παραγωγή σε θερμοκήπια μπορούν να διαφοροποιούνται ανάλογα με τη διάρκεια της περιόδου καλλιέργειας.
(12)      Οι ενισχύσεις μπορούν να διαφοροποιούνται ανάλογα με το τεχνικό πρότυπο της εγκατάστασης αποθήκευσης.
(13)      Γενικές ενισχύσεις με βάση τα εκτάρια για χρησιμοποιούμενη γεωργική έκταση (ΧΓΕ) στις περιφέρειες στήριξης C2–C4.
(14)      Με βάση την καλλιεργούμενη έκταση σιτηρών (εκτός από κριθάρι, βρώμη και μεικτά σιτηρά) και άλλες καλλιέργειες (ελαιούχοι σπόροι και άλλα ελαιούχα φυτά, πρωτεϊνούχες καλλιέργειες και καλλιέργειες ινωδών φυτών), ζαχαρότευτλα, γεώμηλα για παραγωγή αμύλου και μήλα στις περιφέρειες στήριξης C1, C2 και C2 βόρεια. Οι ενισχύσεις για λαχανικά που καλλιεργήθηκαν σε εξωτερικό χώρο μπορούν να καταβληθούν στις περιφέρειες στήριξης C1–C4.
(15)      Ενισχύσεις για γεωργούς νεαρής ηλικίας για χρησιμοποιούμενη γεωργική έκταση (ΧΓΕ) στις περιφέρειες στήριξης C1–C4.
(16)      Στις περιφέρειες στήριξης C3 και C4.
(17)      Γάλα: Kainuu και επαρχία Λαπωνίας και Koillismaa (βορειοανατολική Φινλανδία). Κρέας: επαρχία Λαπωνίας.
(18)      Οι ενισχύσεις μπορούν να καταβληθούν για υπηρεσίες που διατηρούν τις συνθήκες λειτουργίας για την παραγωγή ζωικού κεφαλαίου σε περιοχές όπου οι αποστάσεις είναι μεγαλύτερες από τον μέσο όρο.
(19)      Μέγιστο ποσό ενίσχυσης: οι ενισχύσεις χορηγούνται για αποθεματοποιημένες ποσότητες στο τέλος Ιουνίου έως το εξής ανώτατο όριο τιμών: 0,34 EUR/kg για άγρια αρκτικά μούρα (cloudberries), 0,10 EUR/kg για λοιπά άγρια μούρα και 0,42 EUR/kg για άγρια μανιτάρια.
(20)      Skolts, φυσικά μέσα διαβίωσης και εκτροφή ταράνδων.
(21)      Ποσότητα αναφοράς για τις αποσυνδεδεμένες ενισχύσεις για τους χοίρους και τα πουλερικά.
(22)      Συναλλαγματική ισοτιμία 1 EUR = 9,55 SEK σύμφωνα με τα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας για τη μέση συναλλαγματική ισοτιμία από 4 Ιανουαρίου 2016 έως 29 Δεκεμβρίου 2017.
(23)      Για τη μετατροπή αυτή χρησιμοποιείται ο συντελεστής 1 EUR = 10,44 SEK βάσει της μέσης τιμής μετατροπής για την περίοδο 2018-2020, όπως καταγράφεται από την ΕΚΤ.
(24)      Η ενίσχυση ανά μονάδα ενδέχεται να διαφοροποιείται ανά περιφέρεια εντός των ορίων του μέγιστου μέσου όρου.
(25)      Μέγιστη επιτρεπόμενη ενίσχυση: 318,67 εκατ. SEK.
(26)      Μόνον αίγες που χρησιμοποιούνται για παραγωγή γάλακτος. Η εκτιμώμενη παραγωγή γάλακτος είναι 800 kg γάλακτος ανά αίγα ετησίως.
(27)      Μεταξύ της γεωργικής εκμετάλλευσης και του κέντρου συλλογής ή του κέντρου πρώτης μεταποίησης.
(28)      Όπου 1 όρνιθα ωοπαραγωγής αντιστοιχεί σε 0,01 ΜΖΚ, μια χοιρομητέρα σε 0,33 ΜΖΚ και 1 χοίρος για σφαγή σε 0,10 ΜΖΚ.
(29)      Με εξαίρεση τις πατάτες.
(30)      Συντελεστής μετατροπής σε μονάδες ζωικού κεφαλαίου (ΜΖΚ): μια αίγα αντιστοιχεί σε 0,15 ΜΖΚ, ένας χοίρος για σφαγή αντιστοιχεί σε 0,10 ΜΖΚ, μια χοιρομητέρα αντιστοιχεί σε 0,33 ΜΖΚ και μια όρνιθα ωοπαραγωγής αντιστοιχεί σε 0,01 ΜΖΚ.
(31)      Εκ των οποίων μέγιστη στήριξη ύψους 395,9 εκατ. SEK μπορεί να χορηγηθεί για την κατηγορία αγελαδινό γάλα και ενίσχυση για τη μεταφορά αγελαδινού γάλακτος.
(32)      Απόφαση C(2010) 6050, όπως τροποποιήθηκε με την απόφαση C(2015) 6592.
(33)      Απόφαση (ΕΕ) 2018/479 [κοινοποιηθείσα υπό τον αριθμό C(2018) 1622].
(34)      Συμπεριλαμβανομένης στήριξης για μεταφορά.
(35)      Επίπεδο αναφοράς: 318,67 εκατ. SEK.
(36)      Επίπεδο αναφοράς: 318,67 εκατ. SEK.
(37)      Επίπεδο αναφοράς: 422,92 εκατ. SEK.
(38)      Επίπεδο αναφοράς: 422,92 εκατ. SEK.
(39)      Επίπεδο αναφοράς: 422,92 εκατ. SEK.
Top