1.

Η αρχιτεκτονική και το δομημένο περιβάλλον αντιπροσωπεύουν τον παρελθόντα και παρόντα πολιτισμό, τους τρόπους διαβίωσης και τις αξίες. Δημιουργούν το απόθεμα της μελλοντικής πολιτιστικής μας κληρονομιάς και συμβάλλουν στη διαμόρφωση των κοινωνιών και των ταυτοτήτων μας.

2.

Το δομημένο περιβάλλον (1) αποτελεί αντανάκλαση μιας κοινότητας, η ευθύνη για τη συνολική ποιότητα της οποίας ανήκει στους αρμόδιους φορείς του δημόσιου τομέα και σε άλλους ενδιαφερόμενους φορείς που συνεργάζονται στενά με όλους τους πολίτες.

3.

Είναι σημαντικό να διασφαλιστεί ότι τόσο η ανάπτυξη του υφιστάμενου κτιριακού δυναμικού —μέσω της αποκατάστασης, της ανακαίνισης, της προσαρμοσμένης επαναχρησιμοποίησης και της συντήρησης— όσο και η δημιουργία νέων κτιρίων και χώρων είναι υψηλής ποιότητας.

4.

Οι αρχιτέκτονες διαδραματίζουν, μεταξύ άλλων, κεντρικό ρόλο σε όλες τις φάσεις της δημιουργίας αρχιτεκτονικής υψηλής ποιότητας και περιβάλλοντος διαβίωσης και, ως εκ τούτου, μπορούν να συμβάλουν σημαντικά στο δημόσιο συμφέρον, λαμβάνοντας υπόψη την εδαφική ποικιλομορφία και τις ανάγκες της κοινωνίας των πολιτών.

5.

Ο πολιτισμός, η αρχιτεκτονική υψηλής ποιότητας (2) και το δομημένο περιβάλλον συμβάλλουν με πολλούς τρόπους στην επίτευξη των στόχων βιώσιμης ανάπτυξης (ΣΒΑ) (3) των Ηνωμένων Εθνών. Μπορούν να συμβάλουν στην εφαρμογή της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας (4) και του στόχου της να καταστεί η Ευρώπη η πρώτη κλιματικά ουδέτερη ήπειρος έως το 2050.

6.

Το νέο ευρωπαϊκό Μπάουχαους αποτελεί διατομεακή πρωτοβουλία, η οποία συνδυάζει τρεις αλληλένδετες διαστάσεις: την αισθητική, τη βιωσιμότητα και τη συμπεριληπτικότητα. Βασίζεται σε μια συμμετοχική προσέγγιση και αποσκοπεί στη συμμετοχή όλων των ανθρώπων σε ολόκληρη την Ένωση, συμπεριλαμβανομένων όσων ανήκουν σε μειονεκτούσες ομάδες, σύμφωνα με την ατζέντα του 2030 των Ηνωμένων Εθνών και τον στόχο της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας να μην μείνει κανείς στο περιθώριο.

7.

Η έμπνευση σχετικά με την πρωτοβουλία για το νέο ευρωπαϊκό Μπάουχαους προέρχεται από το αρχικό Μπάουχαους (5), σύμφωνα με το οποίο λαμβανόταν ήδη υπόψη μια ολιστική, βιώσιμη, υψηλής ποιότητας και χωρίς αποκλεισμούς προσέγγιση όσον αφορά τη σχεδίαση, την αρχιτεκτονική και την τέχνη.

8.

Με παράλληλο σεβασμό προς την πολυποίκιλη πολιτιστική κληρονομιά της Ευρώπης, η πρωτοβουλία για το νέο ευρωπαϊκό Μπάουχαους αποσκοπεί στη δημιουργία ενός ευνοϊκού περιβάλλοντος ώστε να μετασχηματιστεί το περιβάλλον διαβίωσης και να γίνει ο τρόπος ζωής ομορφότερος, βιωσιμότερος και χωρίς αποκλεισμούς, μεταξύ άλλων μέσω της καινοτομίας και της αρχιτεκτονικής υψηλής ποιότητας (6), της σχεδίασης, του χωρικού σχεδιασμού και πολλών άλλων καλλιτεχνικών και δημιουργικών χώρων.

9.

Η πολιτιστική και αρχιτεκτονική κληρονομιά της Ευρώπης αποτελεί σημαντικό σημείο αναφοράς για την ποιότητα της εμπειρίας και της φυσικής ποιότητας του οικείου δομημένου περιβάλλοντος. Αποτελεί επίσης ισχυρό πλεονέκτημα που μπορεί να εμπνεύσει και να τροφοδοτήσει την κοινωνική συνοχή, την καινοτομία, τον μετασχηματισμό και την αναγέννηση. Ως εκ τούτου, η πρωτοβουλία για το νέο ευρωπαϊκό Μπάουχαους αναγνωρίζει τη σημασία της αρχιτεκτονικής και αρχαιολογικής μας κληρονομιάς, των τοπίων, καθώς και την υλική και την άυλη πολιτιστική κληρονομιά.

10.

Ο πολυδιάστατος χαρακτήρας της αρχιτεκτονικής υψηλής ποιότητας και του δομημένου περιβάλλοντος απαιτεί διατομεακή συνεργασία, συμμετοχή, συνδημιουργία και διεπιστημονικές προσεγγίσεις, ιδίως όσον αφορά τη βιωσιμότητα και τη συνοχή των πολιτικών.

11.

Η πανδημία COVID-19 έχει ενεργοποιήσει τη χρηματοδοτική κινητοποίηση σε όλα τα επίπεδα διακυβέρνησης, μεταξύ άλλων όσον αφορά την αρχιτεκτονική υψηλής ποιότητας και το δομημένο περιβάλλον. Οι εν λόγω χρηματοδοτικοί πόροι θα πρέπει να χρησιμοποιούνται με βιώσιμο και προσανατολισμένο στην ποιότητα τρόπο, σύμφωνα με τις αρχές του εργαλείου ποιότητας του Νταβός για τη Baukultur (DBQT), τις συστάσεις της ομάδας εμπειρογνωμόνων ΑΜΣ (7) και τις αναθεωρημένες αρχές ποιότητας του ICOMOS για χρηματοδοτούμενες από την ΕΕ παρεμβάσεις με δυνητικό αντίκτυπο στην πολιτιστική κληρονομιά (8).

12.

Να επαναβεβαιώσουν τον ρόλο του πολιτισμού και της πολιτιστικής κληρονομιάς ως εγγενών και άρρηκτα συνδεδεμένων στοιχείων με το δομημένο περιβάλλον και το περιβάλλον διαβίωσης, και ως σημαντικής συμβολής στη βιώσιμη ανάπτυξη, συμπεριλαμβανομένης της κυκλικής οικονομίας, της κοινωνικής και εδαφικής συνοχής, του περιβάλλοντος, της βιοποικιλότητας και των κλιματικών στόχων, της ευημερίας και της ευεξίας όλων των ανθρώπων στην Ευρώπη.

13.

Να διευκολύνουν τις κατάλληλες συνέργειες μεταξύ της πρωτοβουλίας για το νέο ευρωπαϊκό Μπάουχαους και άλλων διαδικασιών στις οποίες συμμετέχουν άνθρωποι στην Ευρώπη, όπως η Διάσκεψη για το μέλλον της Ευρώπης (9), καθώς και με άλλες στρατηγικές και σχέδια δράσης που προωθούν την αρχιτεκτονική και την αισθητική ποιότητα, όπως το κύμα ανακαινίσεων (10), αλλά και την προσβασιμότητα, όπως η στρατηγική για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία 2021-2030 (11).

14.

Να συμβάλλουν στη δημιουργία ολιστικής κατανόησης και κοινής αντίληψης όσον αφορά την αρχιτεκτονική υψηλής ποιότητας με περαιτέρω ευαισθητοποίηση, π.χ. μέσω τυπικής, μη τυπικής και άτυπης εκπαίδευσης από νεαρή ηλικία, και με ευρεία προώθηση και διάδοση πληροφοριών σχετικά με την πρωτοβουλία για το νέο ευρωπαϊκό Μπάουχαους και τον ρόλο του πολιτισμού, της αρχιτεκτονικής υψηλής ποιότητας και του δομημένου περιβάλλοντος σε αυτήν.

15.

Να εργάζονται για ένα ολιστικό, χωρίς αποκλεισμούς, διεπιστημονικό, μακρόπνοο και με γνώμονα την υψηλή ποιότητα όραμα για την αρχιτεκτονική και το δομημένο περιβάλλον, ενσωματώνοντας διάφορες πολιτικές και εμπειρογνωμοσύνη σε όλες τις διαδικασίες, τις κατευθυντήριες γραμμές και τα έργα συνδημιουργίας που διαμορφώνουν το περιβάλλον διαβίωσής μας, συμπεριλαμβανομένης της έκθεσης της ομάδας εμπειρογνωμόνων ΑΜΣ (12).

16.

Να λάβουν υπόψη μια προσέγγιση με γνώμονα την ποιότητα, η οποία περιλαμβάνει τις αρχές ποιότητας που προσδιορίζονται στο DBQT (13) ως βάση για ενημερωμένες επιλογές και αποφάσεις καθ’ όλη τη διάρκεια του κύκλου ζωής των οικοδομημάτων και τον σχεδιασμό και τη διαχείριση τοπίου (σύλληψη, επενδυτικά σχέδια, χρηματοδοτικοί μηχανισμοί, μέτρα στήριξης, διαδικασίες σχεδιασμού, συντήρηση, ανακαίνιση, διατήρηση, προσαρμοσμένη επαναχρησιμοποίηση, κατεδάφιση και ανακύκλωση).

17.

Να τονώνουν τη βιώσιμη ανάπτυξη, τη βιωσιμότητα και την καινοτομία στις ευρωπαϊκές αστικές και αγροτικές περιοχές με την εφαρμογή ολιστικών κριτηρίων υψηλής ποιότητας, μεθόδων συνδημιουργίας και των αρχών του ICOMOS για την παροχή χρηματοδοτικής στήριξης από την ΕΕ σε έργα αρχιτεκτονικής και δομημένου περιβάλλοντος, κατά περίπτωση.

18.

Να προωθούν τη βελτιστοποίηση της ενεργειακής απόδοσης του υφιστάμενου κτιριακού δυναμικού μέσω μιας ολιστικής προσέγγισης, τηρώντας παράλληλα όλα τα κριτήρια του DBQT, συμπεριλαμβανομένης της διατήρησης της δομημένης κληρονομιάς.

19.

Να διερευνούν λύσεις προκειμένου να καταστεί εφικτή η πρόσβαση σε οικονομικά προσιτή και αξιοπρεπή στέγαση, ιδίως για τους νέους που εισέρχονται στην αγορά εργασίας, καθώς και για άλλες ευάλωτες κοινωνικές ομάδες.

20.

Να συμπεριλαμβάνουν τις αρχές της συμμετοχικής συνδημιουργίας με τη συμμετοχή όλων των σχετικών ενδιαφερόμενων φορέων σε διαδικασίες όπως η λήψη αποφάσεων, ο προγραμματισμός, η σχεδίαση και η κατασκευή σχετικά με το δομημένο περιβάλλον και το περιβάλλον διαβίωσης και ο χωρικός σχεδιασμός σε όλα τα σχετικά επίπεδα διακυβέρνησης.

21.

Να προωθούν μια προσέγγιση που σέβεται τον διάλογο μεταξύ της υφιστάμενης πολιτιστικής κληρονομιάς, του τοπίου και της σύγχρονης δημιουργίας, μεταξύ άλλων μέσω της προσαρμοσμένης επαναχρησιμοποίησης, κατά περίπτωση.

22.

Να δημιουργούν ευνοϊκά πλαίσια για αρχιτεκτονική υψηλής ποιότητας με σκοπό την υποστήριξη των κανόνων για τις δημόσιες συμβάσεις, της ρυθμιστικής απλούστευσης και καινοτόμων διαδικασιών που προωθούν μια προσέγγιση υψηλής ποιότητας έναντι μιας προσέγγισης που βασίζεται αποκλειστικά στο κόστος, ακολουθώντας τις βέλτιστες πρακτικές για τη διεξαγωγή διαγωνισμών για τη δημόσια αρχιτεκτονική, την αρχιτεκτονική τοπίου και το χωρικό σχεδιασμό.

23.

Να προωθούν και να ενισχύουν περαιτέρω την ευαισθητοποίηση, τις γνώσεις και τις δεξιότητες των φορέων λήψης αποφάσεων και των ειδικών ομάδων σε όλα τα σχετικά επίπεδα διακυβέρνησης, συμπεριλαμβανομένων των τεχνικών εμπειρογνωμόνων και των αναδόχων, ώστε να μπορούν να χρησιμοποιούν υψηλής ποιότητας κριτήρια και πρότυπα στις αποφάσεις τους σχετικά με την αρχιτεκτονική και το δομημένο περιβάλλον για όλους.

24.

Να προωθούν τη βέλτιστη χρήση των σχετικών χρηματοδοτικών προγραμμάτων της ΕΕ και άλλων διαθέσιμων χρηματοδοτικών εργαλείων με σκοπό:

25.

Να διατηρούν τη δυναμική και να συνεχίζουν τη διαδικασία προβληματισμού και ανταλλαγής απόψεων σχετικά με τους πολιτιστικούς, κοινωνικούς, οικονομικούς και οικολογικούς ρόλους της αρχιτεκτονικής υψηλής ποιότητας και του δομημένου περιβάλλοντος.

26.

Να ενισχύσουν την συνοχή της πολιτικής για αρχιτεκτονική υψηλής ποιότητας και δομημένο περιβάλλον μέσω του κατάλληλου συντονισμού μεταξύ όλων των αρμόδιων υπουργείων και διοικητικών επιπέδων, οργανισμών και υπηρεσιών, προκειμένου να ενσωματωθεί μια ποιοτική και ολιστική προσέγγιση σε όλες τις πολιτικές και δραστηριότητες που έχουν αντίκτυπο στο δομημένο περιβάλλον και στο περιβάλλον διαβίωσης.

27.

Να προωθήσουν την ενσωμάτωση του νέου ευρωπαϊκού Μπάουχαους και των αρχών και των προσεγγίσεων της κυκλικής οικονομίας στις εθνικές στρατηγικές κοινωνικοοικονομικής και εδαφικής ανάπτυξης, συμπεριλαμβανομένων του βιώσιμου σχεδιασμού και της βιώσιμης αρχιτεκτονικής.

28.

Να προβούν στη δημιουργία και στη στήριξη, στα κατάλληλα επίπεδα διακυβέρνησης, συμβουλευτικών ομάδων εμπειρογνωμόνων αποτελούμενων από αρχιτέκτονες και άλλους σχετικούς επαγγελματίες, όπως οι κρατικές και δημοτικές ομάδες αρχιτεκτόνων (14), καθώς και διαδικασιών με γνώμονα την ποιότητα για να διασφαλιστεί ή να ενισχυθεί η ενσωμάτωση των απαιτούμενων επαγγελματικών ικανοτήτων και δεξιοτήτων στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων, προκειμένου να επιτευχθούν αποτελέσματα υψηλής ποιότητας.

29.

Να ορίσουν μια οντότητα ως σημείο επαφής για την πρωτοβουλία για το νέο ευρωπαϊκό Μπάουχαους και να απευθυνθούν στις κοινότητες σε τοπικό επίπεδο, ακολουθώντας μια τοποκεντρική προσέγγιση (15), με σκοπό τη συμμετοχή, κατά περίπτωση, όλων των μελών της κοινωνίας των πολιτών και των σχετικών ενδιαφερόμενων φορέων.

30.

Να ενδυναμώσουν και να παρέχουν την κατάλληλη στήριξη στους φορείς που προωθούν τις πολιτιστικές και ποιοτικές πτυχές του δομημένου περιβάλλοντος και του περιβάλλοντος διαβίωσης προς όλα τα ακροατήρια.

31.

Να διευκολύνει την υιοθέτηση του DBQT, με τα οκτώ κριτήρια ποιότητας που αυτό περιλαμβάνει, στις σχετικές επενδύσεις, στα ρυθμιστικά πλαίσια και στα χρηματοδοτικά προγράμματα της ΕΕ, και να εφαρμόζει τις εν λόγω αρχές ποιότητας ως ιδιοκτήτης, φορέας ανάπτυξης και χρήστης ακίνητης περιουσίας.

32.

Να παρέχει ευκαιρίες για έρευνα, ανάπτυξη ικανοτήτων και μάθηση από ομοτίμους στους τομείς του πολιτισμού, της αρχιτεκτονικής υψηλής ποιότητας και του δομημένου περιβάλλοντος για όλους σε όλα τα σχετικά προγράμματα της ΕΕ.

33.

Να επιδιώξει συνέργειες μεταξύ των σχετικών υφιστάμενων και προγραμματισμένων κανονισμών, προγραμμάτων και πολιτικών της ΕΕ, με σκοπό η πράσινη και η ψηφιακή μετάβαση να καταστούν συμβατές με τις αρχές και τους στόχους του νέου ευρωπαϊκού Μπάουχαους, και να ενσωματώσει τη διεπιστημονική συνεργασία και λήψη αποφάσεων.

34.

Να διευκολύνει την πληροφόρηση και την πρόσβαση στα διαθέσιμα χρηματοδοτικά μέσα για τη στήριξη έργων που σχετίζονται με το περιβάλλον διαβίωσης υψηλής ποιότητας, συμπεριλαμβανομένων επί τόπου πρωτοβουλιών μικρής κλίμακας και έργων στον πολιτιστικό και τον δημιουργικό τομέα.

35.

Να λαμβάνει υπόψη τη γεωγραφική ισορροπία, καθώς και τη γεωγραφική, κλιματική, οικονομική, κοινωνική και πολιτιστική πολυμορφία της ΕΕ, κατά τον σχεδιασμό και την υλοποίηση στρατηγικών, έργων και δράσεων στο πλαίσιο του νέου ευρωπαϊκού Μπάουχαους.

36.

Να προωθεί συνέργειες μεταξύ της τέχνης, της αρχιτεκτονικής, της αρχιτεκτονικής του τοπίου και του εσωτερικού χώρου, του χωρικού σχεδιασμού, της σχεδίασης και της τεχνικής, καθώς και καινοτόμων μοντέλων κατάρτισης για αρχιτέκτονες και άλλους συναφείς επαγγελματίες, συμπεριλαμβανομένης της κατάρτισης σε ψηφιακές τεχνολογίες αιχμής.

37.

Να προωθεί το ρόλο των ιστορικών χώρων στη βελτίωση του υπάρχοντος και του αναδυόμενου φυσικού περιβάλλοντος των τοπικών κοινοτήτων με τη χρήση ψηφιακών τεχνολογιών αιχμής για την τεκμηρίωση και την παρουσίαση του δομημένου περιβάλλοντος και του περιβάλλοντος διαβίωσης.

38.

Να ενισχύει τη διατομεακή ευαισθητοποίηση και συνεργασία με την προώθηση της πρωτοβουλίας για το νέο ευρωπαϊκό Μπάουχαους, της δήλωσης του Νταβός και των αρχών του ICOMOS μεταξύ των σχετικών τομέων πολιτικής, ιδίως των τομέων που συμμετέχουν στη διαμόρφωση του δομημένου περιβάλλοντος και του περιβάλλοντος διαβίωσης.

39.

Να υποβάλλει τακτικά εκθέσεις στο Συμβούλιο και/ή στα προπαρασκευαστικά του όργανα, καθώς και στις οντότητες στις οποίες έχει ανατεθεί ο ρόλος των σημείων επαφής για το νέο ευρωπαϊκό Μπάουχαους, σχετικά με την πρόοδο της εφαρμογής της πρωτοβουλίας για το νέο ευρωπαϊκό Μπάουχαους, και να διευκολύνει την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών μεταξύ των κρατών μελών όσον αφορά τη συνέχεια που δίνεται σε αυτήν σε εθνικό επίπεδο.