Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής με θέμα «Συνδυασμός φιλόδοξων στόχων βιωσιμότητας και κοινωνικών στόχων με ένα περιβάλλον ευνοϊκό για τις μικρομεσαίες και τις πολύ μικρές επιχειρήσεις»

(γνωμοδότηση πρωτοβουλίας)

(2022/C 105/01)

Εισηγητής:

ο κ. Bruno CHOIX

Απόφαση της ολομέλειας	25.3.2021
Νομική βάση	Άρθρο 32 παράγραφος 2 του Εσωτερικού Κανονισμού
	Γνωμοδότηση πρωτοβουλίας
Αρμόδιο τμήμα	Ενιαία αγορά, παραγωγή και κατανάλωση
Υιοθετήθηκε από το τμήμα	30.9.2021
Υιοθετήθηκε από την ολομέλεια	20.10.2021
Σύνοδος ολομέλειας αριθ.	564
Αποτέλεσμα της ψηφοφορίας (υπέρ/κατά/αποχές)	227/0/9

1.   Συμπεράσματα και συστάσεις

1.1.

Το 99,8 % των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων είναι μικρομεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ) και πολύ μικρές επιχειρήσεις, απασχολούν δε 82,4 εκατομμύρια εργαζομένους. Οι επιχειρήσεις αυτές συνιστούν ζωτικούς παράγοντες τόσο της οικονομικής ανάκαμψης όσο και της επίτευξης των κοινωνικών και περιβαλλοντικών στόχων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ). Η φύση τους —ανθρώπινη κλίμακα και εγγύτητα— διευκολύνει τη φυσική ιδιοποίηση από τις εν λόγω επιχειρήσεις αυτών των προκλήσεων, τις οποίες αντιμετωπίζουν επιτυγχάνοντας καλές επιδόσεις, ακόμη και σε περιόδους κρίσης.

1.2.

Για τον σκοπό αυτόν, οι ΜΜΕ και οι πολύ μικρές επιχειρήσεις χρειάζονται ένα ρυθμιστικό περιβάλλον προσαρμοσμένο στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους. Η Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή (ΕΟΚΕ) ζητεί την πραγματική εφαρμογή της πρωτοβουλίας «Small Business Act», της αρχής «Προτεραιότητα στις μικρές επιχειρήσεις» και της στρατηγικής για τις ΜΜΕ. Ο διοικητικός φόρτος, ιδίως για τη διαφάνεια και την υποβολή εκθέσεων, πρέπει να είναι αυστηρά περιορισμένος, διότι κάθε υποχρέωση συνεπάγεται κόστος.

1.3.

Η ΕΟΚΕ υποστηρίζει την προσέγγιση για τη βελτίωση της νομοθεσίας και συνιστά τη συστηματική συμμετοχή των κοινωνικών εταίρων, των επαγγελματικών κλάδων και των εμπορικών και βιοτεχνικών επιμελητηρίων σε όλα τα στάδια της νομοθεσίας (προετοιμασία δημόσιων διαβουλεύσεων, εκτίμηση αντικτύπου, τροποποιήσεις). Καλεί την Επιτροπή να λάβει δεόντως υπόψη τα αποτελέσματα των εκτιμήσεων αντικτύπου. Η αρχή «για κάθε θέσπιση, μία κατάργηση» (one in, one out) πρέπει να εφαρμοστεί γρήγορα, αποτελεσματικά και με ισορροπημένο τρόπο, προκειμένου να επιτευχθεί μια φιλόδοξη περιβαλλοντική και κοινωνική νομοθεσία. Τέλος, η ΕΟΚΕ προτείνει να ενισχυθεί ο συντονισμός των απεσταλμένων για τις ΜΜΕ (SME Envoys), τόσο σε εθνικό όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

1.4.

Η ΕΟΚΕ καλεί τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα να αναζητούν συστηματικά εναλλακτικές διαδικασίες αντί των υποχρεώσεων διαφάνειας και υποβολής εκθέσεων, όταν οι εν λόγω υποχρεώσεις συνεπάγονται υπερβολικό φόρτο.

1.5.

Οι εθνικές και περιφερειακές πρωτοβουλίες κοινωνικού διαλόγου στις πολύ μικρές επιχειρήσεις, τη βιοτεχνία και τα ελεύθερα επαγγέλματα διευκολύνουν την ανάληψη της ευθύνης των κοινωνικών ζητημάτων, τον διάλογο μεταξύ επιχειρηματιών και εργαζομένων και την πρόληψη των συγκρούσεων, θα πρέπει λοιπόν να ενθαρρυνθούν.

1.6.

Η ΕΟΚΕ διαπιστώνει ότι πρέπει να αξιοποιηθούν καλύτερα οι δυνατότητες των επαγγελματικών κλάδων και ενώσεων και των εμπορικών και βιοτεχνικών επιμελητηρίων, όσον αφορά τόσο τη διάδοση της καινοτομίας για την κοινωνία, το περιβάλλον και τη διαχείριση όσο και τη στήριξη των ΜΜΕ και των πολύ μικρών επιχειρήσεων. Συνιστά στην Επιτροπή και τα κράτη μέλη να αξιοποιήσουν την εμπειρογνωμοσύνη και το δίκτυό τους αντί να δημιουργούν νέες επαχθείς και δεσμευτικές διατάξεις.

1.7.

Η ΕΟΚΕ επιθυμεί να διασφαλιστεί η πρόσβαση των επιχειρηματιών στη διά βίου κατάρτιση, αμέσως μετά τη σύσταση ή την εξαγορά μιας επιχείρησης, ώστε να μπορούν να αποκτήσουν τις δεξιότητες που απαιτούνται για τη χρηστή διαχείριση των επιχειρήσεων, για την ενσωμάτωση του κοινωνικού διαλόγου, καθώς και για την οικολογική και την ψηφιακή μετάβαση.

2.   Πλαίσιο και γενικές παρατηρήσεις

2.1.

Οι ΜΜΕ και οι πολύ μικρές επιχειρήσεις αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της ευρωπαϊκής οικονομίας και, χάρη στην παρουσία τους στο σύνολο του εδάφους της Ένωσης, συνιστούν βασικό στοιχείο για τη στήριξη των τοπικών κοινοτήτων που αντιμετωπίζουν οικονομικές αδυναμίες, ενώ ενισχύουν την ανθεκτικότητα ολόκληρου του συστήματος.

2.2.

Η ανάκαμψη είναι ο μόνος τρόπος για να αποτραπεί η μείωση του πληθυσμού, δεδομένου ότι συμβάλλει στη διατήρηση του ποσοστού απασχόλησης και στην κατανομή του πλούτου, ιδίως επειδή στην Ευρώπη βασίζεται σε στόχους βιωσιμότητας.

2.3.

Οι ΜΜΕ και οι πολύ μικρές επιχειρήσεις κινητοποιούνται προς μια πράσινη και ψηφιακή οικονομία. Η κυκλική οικονομία, η βιώσιμη ανάπτυξη και ο κοινωνικός διάλογος βρίσκονται στο DNA των πολύ μικρών επιχειρήσεων, των βιοτεχνικών επιχειρήσεων και των ελεύθερων επαγγελμάτων. Η ΕΟΚΕ καλεί τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα να εμπιστευτούν την ικανότητά τους για εξέλιξη και να στηρίξουν τον ηγετικό τους ρόλο στη διττή μετάβαση (στοχευμένα προγράμματα χρηματοδότησης, τεχνικής βοήθειας και συμβουλευτικών υπηρεσιών, καθώς και ενδεδειγμένες πολιτικές), αντί να επιβραδύνουν τη δυναμική τους.

2.4.

Η ΕΟΚΕ διαπιστώνει ότι πολλές επιχειρήσεις και δημόσιες αρχές προβαίνουν σε καινοτομίες, προκειμένου να βοηθήσουν τις ΜΜΕ και τις πολύ μικρές επιχειρήσεις να εντάξουν την κυκλική οικονομία στο επιχειρηματικό τους μοντέλο (διάθεση αποβλήτων και απούλητων προϊόντων, προώθηση της επιδιόρθωσης, της επαναχρησιμοποίησης και της ανακύκλωσης), σύμφωνα με τους στόχους της ΕΕ.

2.5.

Παρά την πρωτοβουλία «Small Business Act» του 2008, τα τελευταία δεκατρία χρόνια έδειξαν ότι οι νομοθέτες, αντί να εκδώσουν πράξεις που να σέβονται τις διοικητικές και οικονομικές ικανότητες των ΜΜΕ και των πολύ μικρών επιχειρήσεων, επιλέγουν τις περισσότερες φορές κανόνες που απευθύνονται σε όλες τις επιχειρήσεις και τους προσαρμόζουν εκ των υστέρων στις μικρότερες, προξενώντας τους νέο φόρτο και πλήττοντας την ανταγωνιστικότητά τους και την ικανότητά τους για καινοτομία και δημιουργία θέσεων εργασίας. Όσον αφορά τη συνεκτίμηση των αποτελεσμάτων του τεστ ΜΜΕ, υπάρχει περιθώριο βελτίωσης. Η αύξηση των μέτρων διαφάνειας και δημοσιοποίησης πληροφοριών είναι επιζήμια. Για παράδειγμα, ο Γενικός Κανονισμός για την Προστασία Δεδομένων (ΓΚΠΔ) (1) εισήγαγε διαδικασίες που δεν είναι σαφείς, με αποτέλεσμα να αναγκάζονται οι ΜΜΕ και οι πολύ μικρές επιχειρήσεις να ανατρέχουν σε οδηγούς χρήσης ή να προσφεύγουν σε εξωτερικούς εμπειρογνώμονες, πράγμα που επιφέρει δαπάνες. Ο κανονισμός για τα μηχανήματα προβλέπει ανάλογες υποχρεώσεις, απαιτώντας διαδικασίες αξιολόγησης μέσω πιστοποίησης από εξωτερικούς φορείς. Η οδηγία σχετικά με τη νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες (2) εισάγει υποχρέωση δήλωσης των πραγματικών δικαιούχων για όλες τις επιχειρήσεις, η οποία σε πολλά κράτη μέλη γίνεται επί πληρωμή.

2.6.

Η έκθεση της επιτροπής ρυθμιστικού ελέγχου του 2020 δείχνει ότι ο αντίκτυπος των νομοθετικών προτάσεων στις ΜΜΕ δεν αξιολογείται επαρκώς.

2.7.

Η ΕΟΚΕ εξέφρασε την ικανοποίησή της για τη στρατηγική για τις ΜΜΕ που δημοσίευσε η Επιτροπή το 2020. Υποστηρίζει το ψήφισμα (3) του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, σύμφωνα με το οποίο πρέπει να δημιουργηθούν οι κατάλληλες διοικητικές, ρυθμιστικές και τεχνικές προϋποθέσεις που θα βοηθήσουν τις ΜΜΕ και τις πολύ μικρές επιχειρήσεις να βελτιώσουν τις επιδόσεις τους, ιδίως τις περιβαλλοντικές, ενώ οι υπερβολικές διοικητικές και ρυθμιστικές επιβαρύνσεις επιβραδύνουν την ανάπτυξή τους.

2.8.

Η ΕΟΚΕ εξέφρασε την ικανοποίησή της για την ανακοίνωση σχετικά με τη βελτίωση της νομοθεσίας, στην οποία τονίζεται ότι η βελτίωση της νομοθεσίας αποτελεί το κλειδί για τη βιώσιμη ανάπτυξη. Δεν μπορεί να βασίζεται αποκλειστικά στην οικονομική ανάπτυξη, αλλά χρειάζεται ισορροπία μεταξύ οικονομικής προσέγγισης, προσέγγισης βιωσιμότητας και κοινωνικής προσέγγισης.

2.9.

Ωστόσο, σε πολλές νομοθετικές προτάσεις και συζητήσεις διαφαίνονται νέες υποχρεώσεις υποβολής εκθέσεων για τις ΜΜΕ και τις πολύ μικρές επιχειρήσεις (υποβολή εκθέσεων βιωσιμότητας από τις εταιρείες (4), μισθολογική διαφάνεια (5), δέουσα επιμέλεια). Οι υποχρεώσεις αυτές ενδέχεται να αφορούν τις ΜΜΕ και τις πολύ μικρές επιχειρήσεις είτε άμεσα είτε έμμεσα —ως αποτέλεσμα αιτημάτων μεγάλων επιχειρήσεων της αξιακής αλυσίδας— και να συνεπάγονται ένα κόστος, δεδομένου ότι οι επιχειρήσεις αυτές δεν διαθέτουν τους ανθρώπινους και τους οικονομικούς πόρους για να ανταποκριθούν, γεγονός που υπονομεύει τη δραστηριότητά τους, το επιχειρηματικό τους μοντέλο, και άρα την επιβίωσή τους, ιδίως σε περίοδο κρίσης.

2.10.

Ωστόσο, οι ΜΜΕ και οι πολύ μικρές επιχειρήσεις κατορθώνουν να επιτυγχάνουν ενθαρρυντικά αποτελέσματα, ακόμη και καλύτερα από τον εθνικό μέσο όρο, και μάλιστα χωρίς εξαναγκασμούς. Η ΕΟΚΕ ζητεί η νομοθεσία να εκπονείται για τα 21 εκατομμύρια ΜΜΕ και πολύ μικρές επιχειρήσεις της Ευρώπης, και όχι να σχεδιάζεται για το 0,2 % —τις μεγαλύτερου μεγέθους επιχειρήσεις— και να επιδιώκεται εκ των υστέρων η εφαρμογή των αρχών της στις υπόλοιπες· τούτο δε προκειμένου να καλυφθούν όχι μόνο οι ανάγκες των επιχειρηματιών αλλά και των πολυάριθμων υπαλλήλων τους. Επιπλέον, η ΕΟΚΕ επιθυμεί να προτείνονται συστηματικά εναλλακτικές διαδικασίες αντί της υποβολής εκθέσεων.

3.   Κόστος και ωφέλεια των μέτρων υποβολής εκθέσεων

3.1.

Η εκτίμηση από την Επιτροπή του κόστους και του διοικητικού φόρτου συχνά είναι αδιαφανής και αποβαίνει εις βάρος των ΜΜΕ και των πολύ μικρών επιχειρήσεων. Σ’ αυτό έρχονται να προστεθούν οι έμμεσες συνέπειες που συνδέονται με τις υποχρεώσεις της αξιακής αλυσίδας, τις οποίες είναι δύσκολο να υπολογίσει η Επιτροπή. Όπως αναφέρεται στην ανακοίνωση για τη βελτίωση της νομοθεσίας, οι τροπολογίες που κατατίθενται από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο σπανίως υποβάλλονται σε εκτιμήσεις αντικτύπου και σε τεστ ΜΜΕ. Τέλος, κατά τη μεταφορά των μέτρων στο εθνικό δίκαιο, ορισμένες φορές επιβάλλονται πρόσθετες δαπάνες.

3.2.

Προκειμένου να συμμορφωθούν με αυτές τις αυξανόμενες υποχρεώσεις, οι επιχειρηματίες δεν μπορούν παρά να ανταποκριθούν οι ίδιοι, μέσα στον χρόνο που θα έπρεπε να αφιερώνουν στη δουλειά τους, ή να προσφύγουν σε εξωτερικούς εμπειρογνώμονες. Και οι δύο λύσεις επηρεάζουν τη δραστηριότητα της επιχείρησης και επιφέρουν πρόσθετες δαπάνες, οι οποίες είναι αναλογικά υψηλότερες στις πολύ μικρές επιχειρήσεις απ’ ό,τι στις μεγάλες. Εξάλλου, η ΕΟΚΕ κρούει τον κώδωνα του κινδύνου σχετικά με την αύξηση των μέτρων υποβολής εκθέσεων, τα οποία μπορεί μεμονωμένα να φαίνονται άνευ σημασίας, αλλά όλα μαζί έχουν σημαντικό αντίκτυπο.

3.3.

Εντούτοις, σε πεδία όπου δεν υπάρχουν υποχρεώσεις υποβολής εκθέσεων, διαπιστώνονται καλά αποτελέσματα: πολλές ΜΜΕ και πολύ μικρές επιχειρήσεις, με την ενθάρρυνση της επαγγελματικής τους ομοσπονδίας ή των εμπορικών και βιοτεχνικών επιμελητηρίων, επενδύουν στην κυκλική οικονομία, καθώς διακρίνουν σ’ αυτήν οφέλη για την ανάπτυξη και την προβολή τους (6)· η ανθρώπινη κλίμακα των ΜΜΕ και των πολύ μικρών επιχειρήσεων διευκολύνει την επαφή μεταξύ εργοδότη και εργαζομένων, με αποτέλεσμα οι μισθολογικές αποκλίσεις μεταξύ ανδρών και γυναικών να είναι συχνά μικρότερες απ’ ό,τι σε εθνικό επίπεδο (7) κ.λπ. Στις χώρες όπου έχουν τεθεί κατώτατα όρια για τις ΜΜΕ όσον αφορά ορισμένα κοινωνικά νομοθετικά μέτρα, παρατηρείται μικρός αριθμός προσφυγών, πράγμα που δείχνει ότι οι επιχειρήσεις αυτές μπορούν να λειτουργούν υποδειγματικά χωρίς να τους επιβάλλονται επαχθή μέτρα. Σύμφωνα με τις γνωμοδοτήσεις της ΕΟΚΕ (8), ο ορισμός της ΜΜΕ θα πρέπει να συζητηθεί.

3.4.

Οι ΜΜΕ και οι πολύ μικρές επιχειρήσεις, μεταξύ των οποίων οι επιχειρήσεις της κοινωνικής οικονομίας, είναι ισότιμοι παράγοντες της κυκλικής οικονομίας, εφόσον προσφέρουν επιτόπιες υπηρεσίες που ενισχύουν τους κοινωνικούς δεσμούς, δημιουργούν θέσεις εργασίας μη επιδεχόμενες μετεγκατάσταση, καθώς και πλούτο σε περιοχές όπου δεν υπάρχει ούτε βιομηχανία ούτε ορισμένες δημόσιες υπηρεσίες, και δίνουν ευκαιρίες για εμπόριο και απασχόληση σε ευπαθείς κοινωνικές ομάδες. Τα μισά και πλέον από τα άτομα σε καθεστώς εναλλασσόμενης κατάρτισης παρακολουθούν κατάρτιση σε ΜΜΕ και πολύ μικρές επιχειρήσεις, οι οποίες συνεπώς συμβάλλουν ενεργά στην απασχόληση των νέων. Το επιχειρηματικό τους μοντέλο και η ανθρώπινή τους κλίμακα προκρίνουν τη χρήση της τεχνητής νοημοσύνης κατά τρόπο που ο έλεγχος να ασκείται από τον άνθρωπο, ενώ δίνουν έμφαση στην ποιότητα ζωής στην εργασία και στη συμμετοχική διαχείριση.

3.5.

Η επιβολή μέτρων υποβολής εκθέσεων συχνά αντιμετωπίζεται ως άδικος φόρτος, που επηρεάζει δυσμενώς τη δραστηριότητά τους, τις απειλεί με αδυναμία πρόσβασης στις δημόσιες συμβάσεις ή σε χρηματοδότηση, ενώ δεν προσφέρει σημαντική πρόοδο σε πολιτικές τις οποίες συχνά οι ίδιες έχουν αρχικά προωθήσει. Η συσσώρευση αυτή τροφοδοτεί μια δυσαρέσκεια απέναντι στην Ευρώπη, που θεωρείται υπερβολικά γραφειοκρατική και αποκομμένη από την πραγματικότητα στο πεδίο.

3.6.

Εξάλλου, η ΕΟΚΕ πιστεύει ότι οι κοινωνικοί και περιβαλλοντικοί στόχοι μπορούν να επιτευχθούν μόνον εάν τεθούν στο στόχαστρο οι αιτίες των ανισορροπιών. Όχι με την αύξηση των δεσμευτικών απαιτήσεων.

3.7.

Προκειμένου να προωθηθεί ένα φιλικό προς τις ΜΜΕ περιβάλλον, πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στη δημογραφική αλλαγή, η οποία μειώνει σημαντικά τη διαθεσιμότητα ειδικευμένων εργαζομένων και συνεπώς την παραγωγικότητα των ΜΜΕ. Η επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση, η μαθητεία και η ανάπτυξη δεξιοτήτων, συμπεριλαμβανομένων των περιβαλλοντικών και ψηφιακών δεξιοτήτων, πρέπει να αποτελούν προτεραιότητα.

4.   Βελτίωση της νομοθεσίας

4.1.

Η βελτίωση της νομοθεσίας απαιτεί κατάλληλη ισορροπία μεταξύ οικονομικής προσέγγισης, προσέγγισης βιωσιμότητας και κοινωνικής προσέγγισης. Η ΕΟΚΕ συνιστά στην Επιτροπή να βασίζεται περισσότερο στους κοινωνικούς εταίρους, στους επαγγελματικούς κλάδους και στα εμπορικά και βιοτεχνικά επιμελητήρια σε ευρωπαϊκό, εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο κατά την αξιολόγηση του αντικτύπου ενός νομοθετήματος.

4.2.

Κάθε μέτρο διαφάνειας έχει ένα κόστος. Η ΕΟΚΕ υπενθυμίζει στην Επιτροπή την ανάγκη εφαρμογής της πρωτοβουλίας «Small Business Act» και της αρχής «Προτεραιότητα στις μικρές επιχειρήσεις», σύμφωνα με τις δεσμεύσεις της. Σε συνέχεια της ανακοίνωσης «Βελτίωση της νομοθεσίας», η ΕΟΚΕ ζητεί να περιοριστεί δραστικά κάθε νέα διοικητική επιβάρυνση, είτε άμεση είτε έμμεση.

4.3.

Η ΕΟΚΕ καλεί την Επιτροπή να ζητεί τη γνώμη της ΕΟΚΕ κατά την προετοιμασία των διαβουλεύσεων, προκειμένου να λαμβάνονται υπόψη πιο στοχευμένα τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των ΜΜΕ, με αμερόληπτα ερωτήματα, κατάλληλα για όλες τις μορφές επιχειρήσεων. Τονίζει την ανάγκη να δίνεται προτεραιότητα σε σύντομες διαβουλεύσεις, σε όλες τις γλώσσες της ΕΕ, προκειμένου να διευκολύνεται η συμβολή των ΜΜΕ.

4.4.

Η ΕΟΚΕ καλεί την Επιτροπή να ενισχύσει το δίκτυο και τον συντονισμό των απεσταλμένων για τις ΜΜΕ στο εθνικό επίπεδο και στις ανταλλαγές τους με την Επιτροπή.

4.5.

Η ΕΟΚΕ λαμβάνει υπό σημείωση την αρχή «για κάθε θέσπιση, μία κατάργηση» (one in, one out), την οποία η Επιτροπή δεσμεύτηκε να εφαρμόζει. Ο περιορισμός του διοικητικού φόρτου πρέπει να μελετάται με τους κοινωνικούς εταίρους, ώστε να ελαφρύνεται χωρίς να υπονομεύονται οι στρατηγικοί στόχοι και χωρίς να υποβαθμίζονται οι υψηλές οικονομικές, κοινωνικές και περιβαλλοντικές προδιαγραφές της ΕΕ. Προς τούτο, η ΕΟΚΕ ζητεί από την Επιτροπή να παρέχει αναλυτικά τα λειτουργικά και μεθοδολογικά στοιχεία που θα επιτρέπουν τον εντοπισμό των περιττών επιβαρύνσεων. Η προθεσμία για την εφαρμογή αυτής της αρχής δεν φαίνεται να συνάδει με το πρόγραμμα εργασίας της Επιτροπής, το οποίο προβλέπει τη δημοσίευση αρκετών βασικών κειμένων κατά τους προσεχείς μήνες. Η ΕΟΚΕ καλεί την Επιτροπή να εντοπίσει γρήγορα διοικητικές επιβαρύνσεις που μπορούν να καταργηθούν. Εξάλλου, η ΕΟΚΕ καλεί την Επιτροπή, μετά από κάθε κατάργηση επιβαρύνσεων, να προβαίνει σε παρακολούθηση της μείωσής τους στην εθνική νομοθεσία των κρατών μελών, ώστε να εξασφαλίζεται η αποτελεσματικότητα της αρχής και η ισότητα μεταχείρισης.

4.6.

Η ΕΟΚΕ ζητεί κάθε νέα πρόταση, ιδίως όταν συνεπάγεται άμεσα ή έμμεσα μέτρα διαφάνειας και υποβολής εκθέσεων, να υποβάλλεται σε ουσιαστική αξιολόγηση αντικτύπου. Το τεστ ΜΜΕ πρέπει να εφαρμόζεται από όλα τα θεσμικά όργανα. Πρέπει να περιλαμβάνει οικονομική και νομική ανάλυση και να δημοσιεύονται οι πηγές της. Πρέπει να διενεργείται με κάθε νέα έκδοση του νομοθετικού κειμένου, στη φάση της πρότασης και κατά τις διαπραγματεύσεις. Η ΕΟΚΕ συνιστά να ζητείται η γνώμη των κοινωνικών εταίρων, ιδίως δε των εργοδοτικών οργανώσεων, με την ευκαιρία της διενέργειας κάθε μελέτης αντικτύπου, ώστε να συμβάλλουν στην ανάλυση των διατάξεων που αφορούν τις ΜΜΕ και τις πολύ μικρές επιχειρήσεις. Τα αποτελέσματα των εκτιμήσεων αντικτύπου πρέπει να λαμβάνονται δεόντως υπόψη από την Επιτροπή κατά τον προσδιορισμό της προτιμώμενης επιλογής πολιτικής. Σύμφωνα με τις προτάσεις της ανακοίνωσης «Βελτίωση της νομοθεσίας», η ΕΟΚΕ ζητεί από τους βουλευτές και το Συμβούλιο να τεκμηριώνουν την επίδραση των τροπολογιών τους στις ΜΜΕ και τις πολύ μικρές επιχειρήσεις.

4.7.

Η έκθεση της επιτροπής ρυθμιστικού ελέγχου δείχνει ότι ο αριθμός των προτάσεων που περιλαμβάνουν ειδικές διατάξεις για τις ΜΜΕ έχει μειωθεί σημαντικά (από 22 % την περίοδο 2017-2019 σε 15 % το 2020). Όταν εγκρίνονται μέτρα διαφάνειας, η ΕΟΚΕ καλεί τα θεσμικά όργανα να θεσπίζουν κατώτατα όρια ώστε να μετριάζεται η επιβάρυνση των ΜΜΕ και των πολύ μικρών επιχειρήσεων. Η ΕΟΚΕ ζητεί να επιταχυνθεί η εφαρμογή της ενιαίας ψηφιακής πύλης, η οποία έχει προγραμματιστεί για το 2023.

5.   Εναλλακτικές πρακτικές αντί της δημοσίευσης πληροφοριών

5.1.

Προκειμένου να αποτραπεί η γενίκευση διαδικασιών που θα μπορούσαν να θεωρηθούν τιμωρητικές, η ΕΟΚΕ ενθαρρύνει την Επιτροπή να εισάγει εναλλακτικές πρακτικές αντί των υποχρεώσεων υποβολής εκθέσεων για τις ΜΜΕ και τις πολύ μικρές επιχειρήσεις σε κάθε πρότασή της.

5.2.

Σε πολλά κράτη μέλη υπάρχουν ειδικοί συμβουλευτικοί φορείς όπου οι κοινωνικοί εταίροι μπορούν να συζητούν τα κοινωνικά και οικονομικά μέτρα και την πρακτική τους οργάνωση. Πολλές εθνικές οργανώσεις ΜΜΕ είναι αντιπροσωπευτικές. Η ΕΟΚΕ συνιστά στην Επιτροπή να βασίζεται περισσότερο στις ενώσεις ΜΜΕ, τους κοινωνικούς εταίρους, τους επαγγελματικούς κλάδους και τα εμπορικά και βιοτεχνικά επιμελητήρια σε ευρωπαϊκό, εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο. Η πείρα τους, η εμπειρογνωμοσύνη τους και το ενεργό δίκτυό τους τους δίνουν πλεονεκτική θέση ώστε να στηρίζουν και να ενθαρρύνουν τις ΜΜΕ και τις πολύ μικρές επιχειρήσεις και να αναπτύσσουν εργαλεία που ανταποκρίνονται στους κοινωνικούς και περιβαλλοντικούς στόχους. Είναι σημαντικό να τους παρασχεθούν οι οικονομικοί και ανθρώπινοι πόροι που είναι αναγκαίοι για την ανάπτυξη δράσεων στήριξης.

5.3.

Η ΕΟΚΕ σημειώνει ότι η Επιτροπή έχει αναπτύξει ορισμένα εργαλεία που θα μπορούσαν να είναι χρήσιμα για τις ΜΜΕ και τις πολύ μικρές επιχειρήσεις, τα οποία όμως δεν φτάνουν στο κοινό-στόχο τους. Η ΕΟΚΕ συνιστά να ενισχυθεί η κινητοποίηση των απεσταλμένων για τις ΜΜΕ, προκειμένου να προσαρμοστούν τα εργαλεία αυτά στις ανάγκες των ΜΜΕ και των πολύ μικρών επιχειρήσεων και να διευκολυνθεί η γνώση και η χρήση τους.

5.4.

Η ΕΟΚΕ προτείνει να προωθηθούν και να αξιοποιηθούν τυχόν εθνικά και περιφερειακά μέτρα που διευκολύνουν τον κοινωνικό διάλογο στις πολύ μικρές επιχειρήσεις, τη βιοτεχνία και τα ελεύθερα επαγγέλματα (9), με την παροχή στους εργοδότες και τους εργαζομένους όλων των πληροφοριών και συμβουλών σχετικά με τις νομικές ή συμβατικές διατάξεις στις οποίες υπόκεινται, με την υποστήριξη και την παροχή κάθε χρήσιμης γνώμης σχετικά με ζητήματα που αφορούν ειδικά τις επιχειρήσεις και τους υπαλλήλους τους και με τη συμβολή στην πρόληψη διενέξεων, μέσω παροχής πληροφοριών και συστάσεων στους εργαζομένους και τους εργοδότες.

5.5.

Η ΕΟΚΕ προτρέπει τα κράτη μέλη να υποστηρίζουν τους επαγγελματικούς κλάδους στις διαδικασίες παροχής κατάρτισης, συμβουλών και στήριξης στις ΜΜΕ και τις πολύ μικρές επιχειρήσεις για την κάλυψη των κοινωνικών και περιβαλλοντικών απαιτήσεων. Οι διαδικασίες αυτές πρέπει να προτιμώνται από τις δεσμευτικές διατάξεις.

5.6.

Σύμφωνα με τη γνωμοδότηση πρωτοβουλίας της με τίτλο «Μετάβαση σε κυκλικές δημόσιες συμβάσεις» (10), η ΕΟΚΕ ζητεί από τις δημόσιες αρχές να υποστηρίζουν τις ΜΜΕ και τις πολύ μικρές επιχειρήσεις για την κατανόηση των πιο βιώσιμων δημόσιων συμβάσεων, ιδίως σε τοπικό επίπεδο, και να μεριμνούν ώστε στη συγγραφή υποχρεώσεων να τηρείται ισορροπία μεταξύ ποιοτικών και ποσοτικών κριτηρίων.

5.7.

Η κατάρτιση των διευθυντών επιχειρήσεων στις ΜΜΕ και τις πολύ μικρές επιχειρήσεις πρέπει να είναι προσβάσιμη γι’ αυτούς διά βίου, όπως ακριβώς και για τους υπαλλήλους, ακόμη και σε περίπτωση νέας σύστασης ή εξαγοράς επιχείρησης. Προκειμένου να αναπτυχθεί ένα «φυτώριο» διευθυντών επιχειρήσεων και υποψήφιων αγοραστών υφιστάμενων επιχειρήσεων οι οποίοι θα είναι ικανοί να ανταποκριθούν στις κοινωνικές, περιβαλλοντικές και οικονομικές προκλήσεις, η ΕΟΚΕ θεωρεί σημαντικότατο να προτείνεται και να ενθαρρύνεται η συμμετοχή σε κύκλους κατάρτισης κατάλληλα σχεδιασμένους για τις νέες δεξιότητες.

5.8.

Η ΕΟΚΕ προτείνει να υποστηρίζονται με οικονομικές ενισχύσεις τα κίνητρα για τη μείωση του ισοζυγίου άνθρακα των ΜΜΕ και των πολύ μικρών επιχειρήσεων, χωρίς αυτό να συνιστά ούτε περιορισμό για την ανάπτυξη των επιχειρήσεων ούτε πρόσθετο φόρτο.

5.9.

Η ΕΟΚΕ συνιστά να ενθαρρυνθούν οι πρωτοβουλίες σήμανσης των επιχειρήσεων, σε δωρεάν και εθελοντική βάση και με την παρέμβαση τρίτου, ώστε να προσδίδεται αξιοπιστία στο εγχείρημα (11), εφόσον εξασφαλιστεί ότι τα συστήματα αυτά δεν θα αποτελέσουν εμπόδιο στην πρόσβαση στην αγορά και ότι θα αποφευχθεί ο πολλαπλασιασμός τους, ώστε να μην προκληθεί σύγχυση στους καταναλωτές.

---

(1)  Κανονισμός (ΕΕ) 2016/679 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 27ης Απριλίου 2016, για την προστασία των φυσικών προσώπων έναντι της επεξεργασίας των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και για την ελεύθερη κυκλοφορία των δεδομένων αυτών και την κατάργηση της οδηγίας 95/46/ΕΚ (ΕΕ L 119 της 4.5.2016, σ. 1).

(2)  Οδηγία (ΕΕ) 2018/843 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 30ής Μαΐου 2018, για την τροποποίηση της οδηγίας (ΕΕ) 2015/849 σχετικά με την πρόληψη της χρησιμοποίησης του χρηματοπιστωτικού συστήματος για τη νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες ή για τη χρηματοδότηση της τρομοκρατίας, και για την τροποποίηση των οδηγιών 2009/138/ΕΚ και 2013/36/ΕΕ (ΕΕ L 156 της 19.6.2018, σ. 43).

(3)  Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 16ης Δεκεμβρίου 2020 σχετικά με μια νέα στρατηγική για τις ευρωπαϊκές ΜΜΕ [2020/2131 (INI)].

(4)  Πρόταση οδηγίας όσον αφορά την υποβολή εκθέσεων βιωσιμότητας από τις εταιρείες [2021/0104 (COD)].

(5)  Πρόταση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την ενίσχυση της εφαρμογής της αρχής της ισότητας της αμοιβής μεταξύ ανδρών και γυναικών για όμοια εργασία ή για εργασία της αυτής αξίας, μέσω της μισθολογικής διαφάνειας και μηχανισμών επιβολής [2021/0050 (COD)].

(6)  Παράδειγμα βιοτεχνίας που όρισε μέτρα κυκλικής οικονομίας χωρίς υποχρέωση διαφάνειας στις Κάτω Χώρες: https://www.deb.nl/ondernemersverhalen/slagerij-van-koppen-dacht-na-over-duurzaamheid/

(7)  Les entreprises de proximité au féminin [Επιχειρήσεις τοπικής εμβέλειας γένους θηλυκού] (Μάρτιος 2019):

https://u2p-france.fr/sites/default/files/etude_les_entreprises_de_proximite_au_feminin.pdf

(8)  ΕΕ C 345 της 13.10.2017, σ. 15, και ΕΕ C 81 της 2.3.2018, σ. 1.

(9)  Περιφερειακές διεπαγγελματικές ισομερείς επιτροπές βιοτεχνικών επιχειρήσεων (CPRIA: https://cpria.proximeo-france.fr/) και περιφερειακές ισομερείς επιτροπές ελευθέρων επαγγελμάτων (CPR-PL).

(10)  ΕΕ C 341 της 24.8.2021, σ. 16.

(11)  Παράδειγμα το σήμα «Répar’acteurs» [από συγχώνευση των λέξεων «réparer» (επιδιορθώνω) και «acteur» (ενεργός παράγων)]: https://www.artisanat.fr/reparacteurs#:~:text=Le%20label%20%C2%AB%20R%C3%A9par’acteurs%20%C2%BB,de%20la%20r%C3%A9duction%20des%20d%C3%A9chets