P9_TC1-COD(2019)0273

Θέση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου που καθορίστηκε σε πρώτη ανάγνωση στις 19 Ιανουαρίου 2021 εν όψει της έγκρισης κανονισμού (ΕΕ) 2021/… του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 654/2014 περί ασκήσεως των δικαιωμάτων της Ένωσης για την εφαρμογή και την επιβολή των διεθνών εμπορικών κανόνων

(Καθώς έχει επιτευχθεί συμφωνία μεταξύ του Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, η θέση του Κοινοβουλίου αντιστοιχεί στην τελική νομοθετική πράξη, κανονισμός (ΕΕ) 2021/167.)

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΣΤΟ ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΟ ΨΗΦΙΣΜΑ

Κοινή δήλωση της Επιτροπής, του Συμβουλίου και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με νομική πράξη για την αποτροπή και την αντιμετώπιση των μέτρων εξαναγκασμού από τρίτες χώρες

Η Επιτροπή σημειώνει τις ανησυχίες του Κοινοβουλίου και των κρατών μελών όσον αφορά την πρακτική ορισμένων τρίτων χωρών να επιδιώκουν να εξαναγκάσουν την ΕΕ και/ή τα κράτη μέλη της να λάβουν ή να αποσύρουν συγκεκριμένα μέτρα πολιτικής. Η Επιτροπή συμμερίζεται την άποψη ότι οι πρακτικές αυτές εγείρουν σοβαρές ανησυχίες. Η Επιτροπή επιβεβαιώνει την πρόθεσή της να εξετάσει περαιτέρω δυνητικό μέσο το οποίο θα μπορούσε να θεσπιστεί για την αποτροπή ή την αντιστάθμιση μέτρων εξαναγκασμού από τρίτες χώρες και το οποίο θα καθιστά δυνατή την ταχεία λήψη αντιμέτρων που θα ενεργοποιούνται από τέτοια μέτρα εξαναγκασμού. Η Επιτροπή προτίθεται να συνεχίσει την αξιολόγησή της και, βάσει της αξιολόγησης αυτής, λαμβάνοντας υπόψη όλες τις σχετικές περιστάσεις, να εκδώσει νομοθετική πρόταση η οποία θα προβλέπει μηχανισμό που θα καθιστά δυνατή την αποτροπή ή την αντιστάθμιση των ενεργειών του εν λόγω είδους κατά τρόπο που συνάδει με το διεθνές δίκαιο. Όπως ανακοινώθηκε στην επιστολή προθέσεων της προέδρου της Επιτροπής προς τον πρόεδρο του Κοινοβουλίου και την ασκούσα την εκ περιτροπής προεδρία του Συμβουλίου, της 16ης Σεπτεμβρίου 2020, η Επιτροπή θα εκδώσει την πρόταση το αργότερο έως το τέλος του 2021, ή και νωρίτερα, αν προκύψει ανάγκη ως αποτέλεσμα μέτρων εξαναγκασμού εκ μέρους τρίτης χώρας.

Το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σημειώνουν την πρόθεση της Επιτροπής να υποβάλει πρόταση νομικής πράξης για την αποτροπή και την αντιμετώπιση των μέτρων εξαναγκασμού από τρίτες χώρες. Αμφότερα τα θεσμικά όργανα είναι προσηλωμένα στην εκπλήρωση του θεσμικού τους ρόλου ως συννομοθετών και δεσμεύονται να εξετάσουν την πρόταση εγκαίρως, λαμβάνοντας υπόψη τις υποχρεώσεις της Ένωσης βάσει του δημόσιου διεθνούς δικαίου και του δικαίου του ΠΟΕ, καθώς και τις σχετικές εξελίξεις στο διεθνές εμπόριο.

Κοινή Δήλωση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου και της Επιτροπής

Η Ένωση παραμένει προσηλωμένη στην πολυμερή προσέγγιση όσον αφορά την επίλυση των διεθνών διαφορών, στο εμπόριο που βασίζεται σε κανόνες και στη διεθνή συνεργασία για την επίτευξη των στόχων βιώσιμης ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών. Η Ένωση θα συνεργαστεί σε όλες τις προσπάθειες που αποσκοπούν στη μεταρρύθμιση του μηχανισμού επίλυσης διαφορών του ΠΟΕ και οι οποίες μπορούν να διασφαλίσουν την αποτελεσματική λειτουργία του δευτεροβάθμιου δικαιοδοτικού οργάνου του ΠΟΕ.

Δηλώσεις της Επιτροπής

1.   Δήλωση της Επιτροπής σχετικά με τη συμμόρφωση με το διεθνές δίκαιο

Όταν η Ένωση εγείρει διαφορά στο πλαίσιο του μνημονίου συμφωνίας σχετικά με την επίλυση των διαφορών («ΜΕΔ») κατά άλλου μέλους του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου (ΠΟΕ), η Επιτροπή θα καταβάλλει κάθε εύλογη προσπάθεια για να εξασφαλίσει, το συντομότερο δυνατόν, τη συμφωνία του εν λόγω μέλους για προσφυγή σε διαιτησία βάσει του άρθρου 25 του ΜΕΔ ως μεταβατική διαδικασία δευτεροβάθμιας εκδίκασης της διαφοράς, η οποία διατηρεί τα βασικά χαρακτηριστικά έφεσης ενώπιον του δευτεροβάθμιου δικαιοδοτικού οργάνου («δευτεροβάθμια διαδικασία διαιτησίας»), για όσο χρονικό διάστημα το δευτεροβάθμιο δικαιοδοτικό όργανο δεν είναι σε θέση να επιτελεί πλήρως τα καθήκοντά του σύμφωνα με το άρθρο 17 του ΜΕΔ.

Κατά την έκδοση εκτελεστικών πράξεων σύμφωνα με το άρθρο 3 στοιχείο αα) του κανονισμού, η Επιτροπή θα ενεργεί σύμφωνα με τις απαιτήσεις του διεθνούς δικαίου για τα αντίμετρα, όπως κωδικοποιούνται στα άρθρα σχετικά με την ευθύνη των κρατών για διεθνώς παράνομες πράξεις, που έχουν εγκριθεί από την Επιτροπή Διεθνούς Δικαίου.

Ιδίως, πριν από την έκδοση εκτελεστικών πράξεων σύμφωνα με το άρθρο 3 στοιχείο αα), η Επιτροπή θα καλεί το οικείο μέλος του ΠΟΕ να εφαρμόσει τα πορίσματα και τις συστάσεις της ειδικής ομάδας, θα κοινοποιεί στο εν λόγω μέλος του ΠΟΕ την πρόθεση της Ένωσης να λάβει αντίμετρα και θα επαναλαμβάνει την προθυμία της να διαπραγματευθεί αμοιβαία αποδεκτή λύση σύμφωνα με τις απαιτήσεις του ΜΕΔ.

Όταν έχουν ήδη εκδοθεί εκτελεστικές πράξεις σύμφωνα με το άρθρο 3 στοιχείο αα), η Επιτροπή θα αναστέλλει την εφαρμογή τους αν το δευτεροβάθμιο δικαιοδοτικό όργανο αναλάβει εκ νέου τα καθήκοντά του όσον αφορά τη συγκεκριμένη υπόθεση σύμφωνα με το άρθρο 17 του ΜΕΔ ή αν κινηθεί μεταβατική διαδικασία δευτεροβάθμιας εκδίκασης της διαφοράς, υπό τον όρο ότι η εν λόγω διαδικασία θα συνεχίζεται με καλή πίστη.

2.   Δήλωση της Επιτροπής

Η Επιτροπή εκφράζει την ικανοποίησή της για την έγκριση του κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 654/2014.

Η Επιτροπή υπενθυμίζει τη δήλωση στην οποία προέβη κατά την έκδοση του αρχικού κανονισμού, με την οποία δήλωσε, μεταξύ άλλων, ότι οι εκτελεστικές πράξεις που εξουσιοδοτείται να εκδίδει η Επιτροπή θα σχεδιάζονται με βάση αντικειμενικά κριτήρια και θα υπόκεινται στον έλεγχο των κρατών μελών. Κατά την άσκηση της εν λόγω εξουσίας, η Επιτροπή προτίθεται να ενεργεί σύμφωνα με τη δήλωση στην οποία προέβη κατά την έκδοση του αρχικού κανονισμού, καθώς και σύμφωνα με την παρούσα δήλωση.

Η Επιτροπή έχει υπόψη της τις υποχρεώσεις της σύμφωνα με το άρθρο 9 παράγραφος 1α και επιβεβαιώνει ότι, κατά την κατάρτιση σχεδίων εκτελεστικών πράξεων που επηρεάζουν τις συναλλαγές στον τομέα των υπηρεσιών ή τις σχετικές με το εμπόριο πτυχές των δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας, θα προβαίνει σε εκτεταμένες προηγούμενες διαβουλεύσεις με σκοπό να διασφαλίζεται ότι όλα τα σχετικά συμφέροντα και επιπτώσεις μπορούν να τεθούν υπόψη της Επιτροπής και να κοινοποιηθούν στα κράτη μέλη, και ότι λαμβάνονται δεόντως υπόψη κατά την ενδεχόμενη θέσπιση μέτρων. Στις εν λόγω διαβουλεύσεις, η Επιτροπή θα επιδιώκει να συγκεντρώνει και αναμένει ότι θα συγκεντρώνει παρατηρήσεις από τους ιδιωτικούς φορείς οι οποίοι επηρεάζονται από τα μέτρα εμπορικής πολιτικής που ενδέχεται να θεσπιστούν από την Ένωση στους εν λόγω τομείς. Ομοίως, η Επιτροπή θα επιδιώκει να συγκεντρώνει και αναμένει ότι θα συγκεντρώνει παρατηρήσεις από τις δημόσιες αρχές οι οποίες μπορεί να συμμετάσχουν στην εφαρμογή των μέτρων εμπορικής πολιτικής που ενδέχεται να θεσπιστούν από την Ένωση ή οι οποίες επηρεάζονται από τα εν λόγω μέτρα.

Στην περίπτωση μέτρων στους τομείς των συναλλαγών στον τομέα των υπηρεσιών και των σχετικών με το εμπόριο πτυχών των δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας, κατά την κατάρτιση των σχεδίων εκτελεστικών πράξεων θα λαμβάνονται υπόψη ιδίως οι παρατηρήσεις των δημόσιων αρχών των κρατών μελών οι οποίες συμμετέχουν στη διαμόρφωση ή την εφαρμογή της νομοθεσίας που ρυθμίζει τους επηρεαζόμενους τομείς, μεταξύ άλλων σχετικά με τις πιθανές αλληλεπιδράσεις μεταξύ των ενδεχόμενων μέτρων εμπορικής πολιτικής και της ενωσιακής και εθνικής νομοθεσίας. Ομοίως, οι λοιποί ενδιαφερόμενοι που επηρεάζονται από τα εν λόγω μέτρα εμπορικής πολιτικής θα έχουν τη δυνατότητα να διατυπώσουν τις συστάσεις και τις ανησυχίες τους όσον αφορά την επιλογή και τον σχεδιασμό των προς θέσπιση μέτρων. Οι παρατηρήσεις θα κοινοποιούνται στα κράτη μέλη όταν εγκρίνονται μέτρα σύμφωνα με το άρθρο 8 του κανονισμού. Η τακτική επανεξέταση των μέτρων αυτού του είδους που τυχόν θα επιβληθούν κατά τη διάρκεια της εφαρμογής τους ή μετά τη λήξη τους επίσης θα λαμβάνει υπόψη τις παρατηρήσεις των αρχών των κρατών μελών και των ιδιωτικών φορέων σχετικά με τη λειτουργία των εν λόγω μέτρων και θα παρέχει το περιθώριο για την πραγματοποίηση προσαρμογών σε περίπτωση που έχουν προκύψει προβλήματα.

Τέλος, η Επιτροπή επιβεβαιώνει ότι αποδίδει μεγάλη σημασία στη διασφάλιση του ότι ο κανονισμός αποτελεί αποτελεσματικό και αποδοτικό εργαλείο για την επιβολή των δικαιωμάτων της Ένωσης που απορρέουν από διεθνείς εμπορικές συμφωνίες, συμπεριλαμβανομένων αυτών στους τομείς των συναλλαγών στον τομέα των υπηρεσιών και των σχετικών με το εμπόριο πτυχών των δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας. Ως εκ τούτου, τα μέτρα που θα επιλέγονται στους εν λόγω τομείς θα πρέπει επίσης να διασφαλίζουν την αποτελεσματική επιβολή του σεβασμού των δικαιωμάτων της Ένωσης, ούτως ώστε να ασκηθεί στην τρίτη χώρα πίεση να συμμορφωθεί, και να συνάδουν με τους εφαρμοστέους διεθνείς κανόνες σχετικά με το είδος των επιτρεπόμενων μέτρων επιβολής.

Δήλωση της Επιτροπής

Κατά την έκδοση του κανονισμού το 2014, η Επιτροπή δεσμεύθηκε σε αποτελεσματική επικοινωνία και ανταλλαγή απόψεων με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο σχετικά με τις εμπορικές διαφορές που ενδέχεται να οδηγήσουν στη θέσπιση μέτρων βάσει του κανονισμού, καθώς και σχετικά με τα μέτρα επιβολής της νομοθεσίας γενικότερα. Έχοντας υπόψη τον πρωταρχικό στόχο της αποτελεσματικής και αποδοτικής επιβολής των δικαιωμάτων της Ένωσης που απορρέουν από τις διεθνείς εμπορικές συμφωνίες της Ένωσης, η Επιτροπή θα συνεχίσει να προωθεί και να βελτιστοποιεί τις επαφές της με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο, προς κοινό όφελος.

Ιδίως, η Επιτροπή αναλαμβάνει να εξετάζει, στο πλαίσιο του ενισχυμένου συστήματός της για την επιβολή της νομοθεσίας, τις εικαζόμενες παραβιάσεις των διεθνών εμπορικών συμφωνιών της Ένωσης που θα επισημαίνονται από το Κοινοβούλιο, τα μέλη του ή τις επιτροπές του, ή από το Συμβούλιο, υπό τον όρο ότι τα σχετικά αιτήματα θα συνοδεύονται από αποδεικτικά στοιχεία. Η Επιτροπή θα τηρεί το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο ενήμερα για τα αποτελέσματα της ενισχυμένης δράσης της για την επιβολή της νομοθεσίας.

Κατά την εφαρμογή του ενισχυμένου συστήματος επιβολής της νομοθεσίας, η Επιτροπή θα αποδίδει στις εικαζόμενες παραβάσεις των διατάξεων των εμπορικών συμφωνιών της ΕΕ για το εμπόριο και τη βιώσιμη ανάπτυξη την ίδια προσοχή με αυτή που θα αποδίδει στις εικαζόμενες παραβιάσεις των συστημάτων πρόσβασης στην αγορά. Η διαχείριση των εικαζόμενων παραβάσεων των διατάξεων για το εμπόριο και τη βιώσιμη ανάπτυξη θα είναι πλήρως ενταγμένη στο σύστημα. Η Επιτροπή θα δίνει προτεραιότητα στις υποθέσεις οι οποίες είναι ιδιαίτερα σοβαρές από την άποψη των επιπτώσεών τους στους εργαζομένους ή στο περιβάλλον στο πλαίσιο του εμπορίου, οι οποίες έχουν συστημική σημασία και οι οποίες είναι νομικά βάσιμες.

Η Επιτροπή θα εξακολουθήσει να συμμετέχει πλήρως σε ειδικές συνεδριάσεις με την αρμόδια κοινοβουλευτική επιτροπή για την ανταλλαγή απόψεων σχετικά με τις εμπορικές διαφορές και τις δράσεις επιβολής της νομοθεσίας, μεταξύ άλλων όσον αφορά τις επιπτώσεις στους ενωσιακούς κλάδους παραγωγής. Στο πλαίσιο αυτό, η Επιτροπή θα συνεχίσει την πρακτική της περιοδικής υποβολής εκθέσεων σχετικά με την πορεία των εργασιών επί όλων των εκκρεμών διαφορών και της άμεσης ενημέρωσης για τις σημαντικές εξελίξεις σε σχέση με διαφορές, ταυτόχρονα με τη διαβίβαση των σχετικών πληροφοριών στα κράτη μέλη. Η εν λόγω υποβολή εκθέσεων και η παροχή πληροφοριών θα πραγματοποιούνται μέσω των αρμόδιων επιτροπών του Συμβουλίου και του Κοινοβουλίου.

Ταυτόχρονα, η Επιτροπή θα εξακολουθήσει να ενημερώνει τακτικά το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο για τις διεθνείς εξελίξεις που ενδέχεται να οδηγήσουν σε καταστάσεις που απαιτούν τη λήψη μέτρων βάσει του κανονισμού.

Τέλος, η Επιτροπή επιβεβαιώνει τις δεσμεύσεις της στο πλαίσιο του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 182/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου να διαβιβάζει αμέσως στο Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο τα σχέδια εκτελεστικών πράξεων που υποβάλλει στην επιτροπή των κρατών μελών, καθώς και τα τελικά σχέδια εκτελεστικών πράξεων μετά την έκδοση της γνώμης της επιτροπής. Η διαχείριση της εν λόγω διαδικασίας πραγματοποιείται μέσω του μητρώου επιτροπολογίας.