ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

Βρυξέλλες, 31.10.2019

COM(2019) 557 final

ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ

Έκθεση σχετικά με τη λειτουργία της ευρωπαϊκής αγοράς άνθρακα

Πίνακας περιεχομένων

Κατάλογος αρκτικόλεξων και συντομογραφιών    

ΠΕΡΙΛΗΨΗ    

1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ    

2.1 Κάλυψη των δραστηριοτήτων, των εγκαταστάσεων και των φορέων εκμετάλλευσης αεροσκαφών    

2.2 Ενωσιακό μητρώο και ημερολόγιο συναλλαγών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (EUTL)    

3. ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΗΣ ΑΓΟΡΑΣ ΑΝΘΡΑΚΑ ΤΟ 2018    

3.1. Προσφορά: δικαιώματα εκπομπής που τίθενται σε κυκλοφορία    

3.1.1. Ανώτατο όριο    

3.1.2. Εκχωρούμενα δικαιώματα εκπομπής    

3.1.2.1.Δωρεάν κατανομή    

3.1.2.2. Το πρόγραμμα NER 300 και το Ταμείο Καινοτομίας    

3.1.2.3. Αντιστάθμιση του έμμεσου κόστους ανθρακούχων εκπομπών    

3.1.2.4. Πλειστηριασμός των δικαιωμάτων    

3.1.2.5. Παρέκκλιση από τους πλήρεις πλειστηριασμούς για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και θερμότητας    

3.1.3. Διεθνή πιστωτικά μόρια    

3.2. Ζήτηση: δικαιώματα εκπομπής που αποσύρονται από την κυκλοφορία    

3.3. Εξισορρόπηση προσφοράς και ζήτησης    

4. ΑΕΡΟΠΟΡΙΚΕΣ ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ    

5. ΕΠΟΠΤΕΙΑ ΤΗΣ ΑΓΟΡΑΣ    

5.1. Νομικός χαρακτήρας και φορολογική μεταχείριση των δικαιωμάτων εκπομπής    

6. ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ, ΥΠΟΒΟΛΗ ΕΚΘΕΣΕΩΝ ΚΑΙ ΕΞΑΚΡΙΒΩΣΗ ΤΩΝ ΕΚΠΟΜΠΩΝ    

7. ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ ΤΩΝ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΩΝ ΡΥΘΜΙΣΕΩΝ    

8. ΣΥΜΜΟΡΦΩΣΗ ΚΑΙ ΕΠΙΒΟΛΗ    

9. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΚΑΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ    

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ    

Κατάλογος αρκτικόλεξων και συντομογραφιών

ΚΕΔ        Κανονισμός για την επαλήθευση και τη διαπίστευση

ΑΑ        Αρμόδια αρχή

CCS        Δέσμευση και αποθήκευση διοξειδίου του άνθρακα

CCU        Δέσμευση και χρήση διοξειδίου του άνθρακα

ΜΚΑ        Μηχανισμός καθαρής ανάπτυξης

CER        Πιστοποιημένες μειώσεις των εκπομπών

CORSIA    Σύστημα αντιστάθμισης και μείωσης των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα για τις διεθνείς αεροπορικές μεταφορές

CSCF        Διατομεακός διορθωτικός συντελεστής

ΕΣΔ        Ευρωπαϊκή Συνεργασία για τη Διαπίστευση

ΕΟΧ        Ευρωπαϊκός Οικονομικός Χώρος

ΕΟΠ        Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος

EEX        Ευρωπαϊκό ενεργειακό χρηματιστήριο

ΕΤΕπ        Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων

ERU        Μονάδες μείωσης των εκπομπών

ESMA        Ευρωπαϊκή Αρχή Κινητών Αξιών και Αγορών

ΣΕΔΕ της ΕΕ    Σύστημα εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπής της Ευρωπαϊκής Ένωσης

EUTL        Ημερολόγιο συναλλαγών της Ευρωπαϊκής Ένωσης

ΑΘ        Αέρια του θερμοκηπίου

ΔΟΠΑ        Διεθνής Οργανισμός Πολιτικής Αεροπορίας

ICE        InterContinental Exchange Futures Europe

InnovFin EDP    Διευκόλυνση InnovFin για ενεργειακά έργα επίδειξης

ΚΕ        Κοινή εφαρμογή

ΚΚΑ        Κανονισμός για την κατάχρηση της αγοράς

MiFID2    Οδηγία για τις αγορές χρηματοπιστωτικών μέσων

MiFIR        Κανονισμός για τις αγορές χρηματοπιστωτικών μέσων

ΚΠΥΕ        Κανονισμός για την παρακολούθηση και την υποβολή εκθέσεων

ΠΕΕΔ        Παρακολούθηση, υποβολή εκθέσεων, επαλήθευση και διαπίστευση

ΑΣΑ        Αποθεματικό για τη σταθερότητα της αγοράς

ΕΟΔ        Εθνικός Οργανισμός Διαπίστευσης

NER        Απόθεμα για τους νεοεισερχομένους

OTC        Εξωχρηματιστηριακά

PFC        Υπερφθοράνθρακες

ΑΠΕ        Ανανεώσιμες πηγές ενέργειας

SARP        Πρότυπα και συνιστώμενες πρακτικές για το σύστημα CORSIA

ΣΑΔΚ        Συνολικός αριθμός δικαιωμάτων εκπομπής που βρίσκονται σε κυκλοφορία

ΠΕΡΙΛΗΨΗ

1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Το σύστημα εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπής της ΕΕ (ΣΕΔΕ της ΕΕ) αποτελεί από το 2005 τον ακρογωνιαίο λίθο της στρατηγικής της ΕΕ για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου (ΑΘ) από τους τομείς της βιομηχανίας και της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας και θερμότητας. Το σύστημα συμβάλλει σημαντικά στην επίτευξη του συνολικού στόχου της ΕΕ για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά 20 % έναντι των επιπέδων του 1990 έως το 2020. Μολονότι η ΕΕ βρίσκεται σε καλό δρόμο για να υπερβεί τον εν λόγω στόχο, η μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά τουλάχιστον 40 % (ως μέρος του τρέχοντος πλαισίου πολιτικής της ΕΕ για το κλίμα και την ενέργεια με ορίζοντα το 2030) και κατά τουλάχιστον 50 %, πλησιάζοντας το 55 % με υπεύθυνο τρόπο (λαμβανομένων υπόψη των πολιτικών κατευθύνσεων 1 για τη νέα Επιτροπή), προϋποθέτει συνεχή πρόοδο.

Σε συνέχεια της έναρξης ισχύος της αναθεώρησης του ΣΕΔΕ της ΕΕ 2 για την 4η περίοδο τον Απρίλιο του 2018, η θέσπιση της νομοθεσίας εφαρμογής για την τέταρτη περίοδο εμπορίας σημειώνει ταχεία πρόοδο. Κατά τη διάρκεια του προηγούμενου έτους θεσπίστηκε η νομοθεσία εφαρμογής όσον αφορά τον νέο κατάλογο διαρροής άνθρακα και τους κανόνες δωρεάν κατανομής, ενώ αναθεωρήθηκε επίσης το νομικό πλαίσιο για το σύστημα ενωσιακού μητρώου ώστε να πραγματοποιηθούν οι απαιτούμενες προσαρμογές για την 4η περίοδο. Επιπλέον, θεσπίστηκαν οι κανόνες για την έναρξη λειτουργίας του Ταμείου Καινοτομίας, του κύριου μέσου του ΣΕΔΕ για τη χρηματοδότηση καινοτόμων τεχνολογιών χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών και καινοτομίας αιχμής κατά την 4η περίοδο. Παράλληλα, αναθεωρήθηκε ο κανονισμός για τους πλειστηριασμούς προκειμένου να εξασφαλιστεί η δυνατότητα πλειστηριασμού των πρώτων 50 εκατομμυρίων δικαιωμάτων εκπομπής για το Ταμείο Καινοτομίας το 2020. Τον Αύγουστο του 2019 η Επιτροπή προέβη σε δεύτερη αναθεώρηση, με σκοπό τη δημιουργία του θεσμικού πλαισίου για τον πλειστηριασμό δικαιωμάτων εκπομπής για τα Ταμεία Καινοτομίας και Εκσυγχρονισμού κατά την 4η περίοδο. Τέλος, εξίσου σημαντική ήταν και η επικαιροποίηση του πλαισίου του ΣΕΔΕ της ΕΕ για την παρακολούθηση, υποβολή εκθέσεων, επαλήθευση και διαπίστευση (ΠΕΕΔ), στόχος της οποίας ήταν η βελτίωση και η αποσαφήνιση των ισχυόντων κανόνων βάσει της πείρας που αποκομίστηκε από την 3η περίοδο όσον αφορά την εφαρμογή. Η Επιτροπή ολοκληρώνει επί του παρόντος με ταχείς ρυθμούς τις υπόλοιπες εκτελεστικές διατάξεις ώστε να εκδοθούν πριν από την έναρξη της νέας περιόδου εμπορίας τον Ιανουάριο του 2021.

Οι νομοθετικές τροποποιήσεις που συμφωνήθηκαν τα τελευταία έτη για την αντιμετώπιση του πλεονάσματος δικαιωμάτων εκπομπής στην αγορά άνθρακα έχουν αρχίσει να αποφέρουν αποτελέσματα. Κατά το χρονικό διάστημα μετά τη δημοσίευση της τελευταίας έκθεσης για την αγορά άνθρακα δημοσιεύτηκε για τρίτη φορά ο δείκτης πλεονάσματος του αποθεματικού για τη σταθερότητα της αγοράς Βάσει του δείκτη και της αναθεωρημένης νομοθεσίας για το ΣΕΔΕ της ΕΕ, οι ποσότητες που θα τεθούν σε πλειστηριασμό το 2019 θα μειωθούν κατά σχεδόν 400 εκατομμύρια δικαιώματα εκπομπής, αριθμός που αντιστοιχεί στο 24 % του πλεονάσματος.

Το προηγούμενο έτος σηματοδοτήθηκε επίσης από την αύξηση της εμπιστοσύνης των συμμετεχόντων στην αγορά, η οποία αποτυπώθηκε στην ενίσχυση της τιμής του άνθρακα. Η υψηλότερη τιμή των δικαιωμάτων εκπομπής οδήγησε σε σημαντική αύξηση των συνολικών εσόδων των κρατών μελών από τους πλειστηριασμούς. Συγκεκριμένα, τα συνολικά έσοδα που προέκυψαν το 2018 ανήλθαν σε 14 δισ. EUR, ήτοι ποσό διπλάσιο από τα έσοδα που προέκυψαν το 2017. Βάσει των στοιχείων που υπέβαλαν τα κράτη μέλη, κατά τη διάρκεια του 2018 δαπανήθηκαν (ή επρόκειτο να δαπανηθούν) σχεδόν το 70 % των εν λόγω εσόδων για συγκεκριμένους σκοπούς που σχετίζονται με το κλίμα και την ενέργεια.

Η παρούσα έκθεση σχετικά με τη λειτουργία της ευρωπαϊκής αγοράς άνθρακα υποβάλλεται σύμφωνα με τις απαιτήσεις του άρθρου 10 παράγραφος 5 και του άρθρου 21 παράγραφος 2 της οδηγίας 2003/87/ΕΚ 3 (οδηγία για το ΣΕΔΕ της ΕΕ). Όπως προβλέπεται στην οδηγία, στόχος της έκθεσης είναι να παρέχει τακτική απεικόνιση των εξελίξεων στην ευρωπαϊκή αγορά άνθρακα σε ετήσια βάση.

Η έκθεση καλύπτει το έτος 2018, αλλά παρουσιάζει επίσης πρωτοβουλίες που προτάθηκαν ή συμφωνήθηκαν το πρώτο εξάμηνο του 2019.

Εκτός εάν ορίζεται κάτι διαφορετικό, για την παρούσα έκθεση χρησιμοποιήθηκαν τα στοιχεία που ήταν διαθέσιμα στο κοινό και εκείνα που ήταν στη διάθεση της Επιτροπής έως το τέλος Ιουνίου 2019 4 . Γενικές και περιγραφικές πληροφορίες σχετικά με το ΣΕΔΕ της ΕΕ παρουσιάζονται εντός των πλαισίων που παρατίθενται σε όλη την έκταση της παρούσας έκθεσης.

2. ΥΠΟΔΟΜΗ ΣΕΔΕ ΤΗΣ ΕΕ

2.1 Κάλυψη των δραστηριοτήτων, των εγκαταστάσεων και των φορέων εκμετάλλευσης αεροσκαφών    

Σύμφωνα με τις εκθέσεις του άρθρου 21 που υποβλήθηκαν από τις συμμετέχουσες χώρες 5 το 2019, ο συνολικός αριθμός των επιτρεπόμενων εγκαταστάσεων ανερχόταν σε 10 744 το 2018.

Όπως και κατά τα προηγούμενα έτη, τα καύσιμα που χρησιμοποιήθηκαν στο πλαίσιο του ΣΕΔΕ της ΕΕ το 2018 παρέμειναν στη συντριπτική τους πλειονότητα ορυκτά καύσιμα. Ωστόσο, 29 χώρες ανέφεραν επίσης τη χρήση βιομάζας σε σχέση με 2 181 εγκαταστάσεις (20,3 % του συνολικού αριθμού των εγκαταστάσεων). Δύο χώρες (LI και MT) δεν ανέφεραν καθόλου χρήση βιομάζας. Οι συνολικές εκπομπές από βιομάζα το 2018 ανήλθαν περίπου σε 151 εκατομμύρια τόνους CO2 (9 % των αναφερόμενων εκπομπών ΣΕΔΕ), σημειώνοντας ελαφρά αύξηση από 145 εκατομμύρια τόνους CO2 το 2017 (8 % των αναφερόμενων εκπομπών ΣΕΔΕ). Το 99,2 % των εκπομπών αυτών είχαν μηδενικό συντελεστή 6 . Για το 2018 καμία χώρα δεν ανέφερε τη χρήση βιοκαυσίμων για φορείς εκμετάλλευσης αεροσκαφών, ενώ για το 2017 μόνο η Σουηδία είχε αναφέρει τη χρήση βιοκαυσίμων για δύο φορείς εκμετάλλευσης αεροσκαφών.

Στις κατηγορίες εγκαταστάσεων με βάση τις ετήσιες εκπομπές 7 , από τα δεδομένα για το 2018 προκύπτει ότι, όπως και κατά τα προηγούμενα έτη, το 72 % των εγκαταστάσεων είναι κατηγορίας Α, το 21 % είναι κατηγορίας Β και το 7 % είναι κατηγορίας Γ. 6 113 εγκαταστάσεις αναφέρθηκαν ως «εγκαταστάσεις με χαμηλά επίπεδα εκπομπών» 8 (57 % επί του συνόλου).

Όσον αφορά τις δραστηριότητες του ΣΕΔΕ της ΕΕ που παρατίθενται επιπροσθέτως για τις μη ανθρακούχες εκπομπές, σε 12 χώρες (DE, FR, EL, IS, IT, NL, NO, RO, SE, SI, SK, UK) αναφέρεται ότι έχουν εκδοθεί άδειες για την παραγωγή πρωτογενούς αλουμινίου και υπερφθορανθράκων (PFC), ενώ σε 20 χώρες (όλες εκτός των CY, DK, EE, ES, IE, IS, LI, LU, LV, MT και SI) αναφέρεται ότι έχουν εκδοθεί άδειες για την παραγωγή νιτρικού οξέος και N2O. Οι υπόλοιποι τομείς εκπομπών N2O –παραγωγή αδιπικού οξέος και παραγωγή γλυοξάλης και γλυοξυλικού οξέος– αναφέρονται σε τρεις (DE, FR, IT) και δύο (DE, FR) χώρες αντίστοιχα. Μόνο η Νορβηγία και η Αυστρία έχουν δηλώσει δραστηριότητες δέσμευσης και αποθήκευσης CO2.

Όπως το προηγούμενο έτος, επτά χώρες (ES, FR, HR, IS, IT, SI, UK) έχουν κάνει χρήση της δυνατότητας να εξαιρούν τους μικρούς προξένους εκπομπών από το ΣΕΔΕ της ΕΕ σύμφωνα με το άρθρο 27 της οδηγίας για το ΣΕΔΕ της ΕΕ. Οι εκπομπές που εξαιρέθηκαν για το 2018 ανήλθαν σε 2,92 εκατομμύρια τόνους CO2 (περίπου το 0,17 % του συνόλου των εξακριβωμένων εκπομπών, έναντι 0,16 % το προηγούμενο έτος).

Σύμφωνα με τις εκθέσεις που υποβλήθηκαν βάσει του άρθρου 21 το 2019, μέχρι στιγμής οκτώ χώρες (BE, DK, FR, HR, HU, LI, LT, NL) έχουν αξιοποιήσει το πλεονέκτημα που προσφέρει η διάταξη του άρθρου 13 του κανονισμού για την παρακολούθηση και την υποβολή εκθέσεων (ΚΠΥΕ) 9 , βάσει της οποίας επιτρέπεται η χρήση απλουστευμένων σχεδίων παρακολούθησης σε περιπτώσεις χαμηλού κινδύνου για σταθερές εγκαταστάσεις. Στην περίπτωση των φορέων εκμετάλλευσης αεροσκαφών με χαμηλά επίπεδα εκπομπών, η χρήση της εν λόγω διάταξης αναφέρθηκε από τρεις χώρες το 2018 (BE, IS και PL).

Το 2018 οι φορείς εκμετάλλευσης αεροσκαφών που αναφέρθηκε ότι διαθέτουν σχέδιο παρακολούθησης ανέρχονταν σε 655 (έναντι 541 το 2017 και 503 το 2016). Το 50 % (328) των φορέων εκμετάλλευσης που αναφέρθηκαν ήταν εμπορικοί φορείς εκμετάλλευσης, ενώ το υπόλοιπο 50 % (327) μη εμπορικοί φορείς εκμετάλλευσης 10 . Συνολικά 287 φορείς (44 %) χαρακτηρίζονταν μικροί πρόξενοι εκπομπών [έναντι 280 (52 %) το 2017 και 249 (50 %) το 2016].

2.2 Ενωσιακό μητρώο και ημερολόγιο συναλλαγών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (EUTL)

Το ενωσιακό μητρώο και το EUTL βρίσκονταν σε πλήρη λειτουργία επί 365 ημέρες και σε 24ωρη βάση καθ’ όλη τη διάρκεια του 2018, με μικρές μόνο διακοπές, οι οποίες αντιστοιχούν συνολικά σε περίπου 26 ώρες διακοπής λόγω τεχνικών αναβαθμίσεων.

Από την 1η Ιανουαρίου 2019 η Επιτροπή ανέστειλε 11 όλες τις διαδικασίες για το Ηνωμένο Βασίλειο που αφορούν τη δωρεάν κατανομή, τον εκπλειστηριασμό και την ανταλλαγή διεθνών πιστωτικών μορίων, σύμφωνα με τα μέτρα διασφάλισης 12 για την προστασία της περιβαλλοντικής ακεραιότητας του ΣΕΔΕ της ΕΕ σε περιπτώσεις στις οποίες το δίκαιο της ΕΕ παύει να εφαρμόζεται σε ένα κράτος μέλος λόγω της αποχώρησής του από την ΕΕ.

Τον Μάρτιο του 2019 εκδόθηκε ο κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμός (ΕΕ) 2019/1122 της Επιτροπής 13 , με τον οποίο θεσπίστηκαν οι κανόνες για τη λειτουργία του ενωσιακού μητρώου κατά την επόμενη περίοδο εμπορίας του ΣΕΔΕ της ΕΕ (2021-2030). Ο εν λόγω κανονισμός παρέχει τη δυνατότητα συμμόρφωσης του ενωσιακού μητρώου με τις απαιτήσεις για την 4η περίοδο που προβλέπονται στην αναθεωρημένη οδηγία για το ΣΕΔΕ της ΕΕ, π.χ. με την προσαρμογή των λειτουργικών δυνατοτήτων ώστε τα δικαιώματα εκπομπής να ισχύουν επ’ αόριστον και να μπορούν να χρησιμοποιούνται μόνο για την κάλυψη των εκπομπών από το πρώτο έτος της δεκαετούς περιόδου κατά την οποία εκχωρήθηκαν, καθώς και για να διασφαλιστεί ότι από το 2021 δεν θα είναι πλέον δυνατή η χρήση διεθνών πιστωτικών μορίων για την κάλυψη εκπομπών. Επιπλέον, ο νέος κανονισμός προσαρμόζει τους κανόνες που ρυθμίζουν το ενωσιακό μητρώο ώστε να ευθυγραμμίζονται από τις 3 Ιανουαρίου 2018 με τις απαιτήσεις της νομοθεσίας για τη χρηματοοικονομική αγορά, μετά την ταξινόμηση των δικαιωμάτων εκπομπής ως «χρηματοπιστωτικών μέσων» βάσει της οδηγίας 2014/65/ΕΕ 14 , καθώς και με τις απαιτήσεις των αναθεωρημένων κανόνων για την προστασία των δεδομένων.

3. ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΗΣ ΑΓΟΡΑΣ ΑΝΘΡΑΚΑ ΤΟ 2018

Στο παρόν κεφάλαιο παρέχονται πληροφορίες σχετικά με πτυχές της προσφοράς και της ζήτησης δικαιωμάτων εκπομπής στο πλαίσιο του ΣΕΔΕ της ΕΕ. Στο τμήμα σχετικά με την προσφορά περιλαμβάνονται πληροφορίες για το ανώτατο όριο, τη δωρεάν κατανομή, το πρόγραμμα NER 300 (συμπεριλαμβανομένης της προετοιμασίας για την επικείμενη σύσταση του Ταμείου Καινοτομίας), τον πλειστηριασμό, την παρέκκλιση από τον πλήρη πλειστηριασμό για τον τομέα της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας και θερμότητας (άρθρο 10γ), τη χρήση διεθνών πιστωτικών μορίων, καθώς και ένα κεφάλαιο σχετικά με τα καθεστώτα αντιστάθμισης του έμμεσου κόστους ανθρακούχων εκπομπών.

Από την πλευρά της ζήτησης, παρέχονται πληροφορίες σχετικά με την ποσότητα των εξακριβωμένων εκπομπών και την εξισορρόπηση της προσφοράς και της ζήτησης δικαιωμάτων στην αγορά άνθρακα μέσω του αποθεματικού για τη σταθερότητα της αγοράς (ΑΣΑ).

3.1. Προσφορά: δικαιώματα εκπομπής που τίθενται σε κυκλοφορία

3.1.1. Ανώτατο όριο

Στον πίνακα 1 παρουσιάζονται τα αριθμητικά στοιχεία σχετικά με το ανώτατο όριο για τις σταθερές εγκαταστάσεις και τον αριθμό των δικαιωμάτων του κλάδου των αεροπορικών μεταφορών που τίθενται σε κυκλοφορία 15 για κάθε έτος της 3ης περιόδου του ΣΕΔΕ της ΕΕ.

Πίνακας 1: Ανώτατο όριο για το ΣΕΔΕ της ΕΕ, 2013-2020

3.1.2. Εκχωρούμενα δικαιώματα εκπομπής

3.1.2.1.Δωρεάν κατανομή

Κατά τη διάρκεια της 3ης περιόδου, περίπου το 43 % της συνολικής ποσότητας διαθέσιμων δικαιωμάτων θα κατανεμηθεί δωρεάν, ενώ το ποσοστό των δικαιωμάτων που θα τεθούν σε πλειστηριασμό από τα κράτη μέλη ανέρχεται περίπου στο 57 %.

Το αρχικό απόθεμα για τους νεοεισερχομένους, μετά την αφαίρεση 300 εκατομμυρίων δικαιωμάτων εκπομπής για το πρόγραμμα NER 300, διέθετε 480,2 εκατομμύρια δικαιώματα εκπομπής. Έως τον Ιούνιο του 2019 είχαν δεσμευτεί 167,9 εκατομμύρια δικαιώματα εκπομπής για 937 εγκαταστάσεις για το σύνολο της 3ης περιόδου. Το υπόλοιπο NER ανέρχεται σε 312,3 εκατομμύρια δικαιώματα εκπομπής. Αναμένεται ότι σημαντικός αριθμός από τα δικαιώματα αυτά δεν θα κατανεμηθούν, αλλά θα τοποθετηθούν στο τέλος της 3ης περιόδου στο αποθεματικό για τη σταθερότητα της αγοράς (ΑΣΑ). Από τα εν λόγω δικαιώματα, τα 200 εκατομμύρια θα χρησιμοποιηθούν για τη δημιουργία NER για την 4η περίοδο.

Έως το τέλος Ιουνίου του 2019, η δωρεάν κατανομή είχε μειωθεί κατά περίπου 457 εκατομμύρια δικαιώματα εκπομπής επειδή ορισμένες εγκαταστάσεις έκλεισαν ή μείωσαν την παραγωγή τους ή την παραγωγική τους ικανότητα σε σύγκριση με εκείνη που είχε χρησιμοποιηθεί αρχικά για τον υπολογισμό της κατανομής κατά την 3η περίοδο.

Πίνακας 2: Αριθμός των δικαιωμάτων (σε εκατομμύρια μονάδες) που κατανεμήθηκαν στη βιομηχανία δωρεάν από το 2013 έως το 2019 18

Δεδομένου ότι η ζήτηση για τη δωρεάν κατανομή δικαιωμάτων ήταν μεγαλύτερη από τη διαθέσιμη ποσότητα, η κατανομή για όλες τις εγκαταστάσεις που υπάγονται στο ΣΕΔΕ της ΕΕ μειώθηκε κατά το ίδιο ποσοστό με την εφαρμογή του «διατομεακού διορθωτικού συντελεστή (CSCF)» 21 . Το 2017 αναθεωρήθηκαν οι αρχικές τιμές του CSCF 22 .

Προκειμένου να αποφευχθεί ο κίνδυνος διαρροής άνθρακα, η δωρεάν κατανομή θα συνεχιστεί μετά το 2020, βασιζόμενη σε επικαιροποιημένες τιμές δεικτών αναφοράς που προκύπτουν με σημείο αναφοράς τις επιδόσεις του 10 % των πλέον αποδοτικών εγκαταστάσεων στην ΕΕ. Το επίπεδο έκθεσης των τομέων σε κίνδυνο διαρροής άνθρακα αξιολογήθηκε βάσει ενός συνδυασμένου δείκτη που προκύπτει από τον πολλαπλασιασμό της έντασης των εμπορικών συναλλαγών με τρίτες χώρες του εκάστοτε τομέα με την ένταση των εκπομπών του τομέα. Βάσει της εν λόγω αξιολόγησης, τον Φεβρουάριο του 2019 η Επιτροπή εξέδωσε τον κατάλογο διαρροής άνθρακα για την επόμενη περίοδο εμπορίας 23 , ο οποίος θα ισχύει για ολόκληρη την 4η περίοδο.

Προκειμένου να αποτυπωθεί η πρόοδος στους τομείς της τεχνολογίας και της καινοτομίας, οι τιμές δεικτών αναφοράς θα επικαιροποιηθούν δύο φορές κατά την 4η περίοδο, βάσει πραγματικών στοιχείων. Οι εγκαταστάσεις που αιτήθηκαν δωρεάν κατανομή για την πρώτη περίοδο κατανομής (2021-2025) έπρεπε να υποβάλουν τα απαιτούμενα στοιχεία στις αρμόδιες αρχές έως τις 30 Μαΐου 2019. Η Επιτροπή θα χρησιμοποιήσει τα στοιχεία αυτά για τον υπολογισμό της κατανομής κάθε εγκατάστασης και για την επικαιροποίηση των τιμών δεικτών αναφοράς για την περίοδο 2021-2025. Η κατ’ εξουσιοδότηση πράξη σχετικά με την αναθεώρηση των κανόνων δωρεάν κατανομής για την περίοδο 2021-2030 εκδόθηκε τον Δεκέμβριο του 2018 24 , ενώ έχουν ξεκινήσει οι εργασίες για την επικαιροποίηση των τιμών δεικτών αναφοράς για την περίοδο 2021-2025 (βλ. προσάρτημα 7 του παραρτήματος).

Κατά την 4η περίοδο, οι κατανομές σε μεμονωμένες εγκαταστάσεις θα προσαρμόζονται εγκαίρως ώστε να αντικατοπτρίζουν σημαντικές αυξομειώσεις στην παραγωγή. Προκειμένου να αποτραπεί η χειραγώγηση και η κατάχρηση του συστήματος προσαρμογής των κατανομών και να αποφευχθεί άσκοπη διοικητική επιβάρυνση, η Επιτροπή θα εκδώσει εκτελεστική πράξη για τον καθορισμό περαιτέρω ρυθμίσεων όσον αφορά τις προσαρμογές (βλ. προσάρτημα 7 του παραρτήματος).

3.1.2.2. Το πρόγραμμα NER 300 και το Ταμείο Καινοτομίας

Ως αποτέλεσμα των δύο προσκλήσεων υποβολής προτάσεων για το NER 300, κατακυρώθηκαν σε 20 κράτη μέλη της ΕΕ συνολικά 38 έργα ΑΠΕ και 1 έργο CCS, συνολικού ύψους 2,1 δισ. EUR. Από τα έργα αυτά, 7 βρίσκονται ήδη σε λειτουργία: τα έργα βιοενέργειας BEST στην Ιταλία και Verbiostraw στη Γερμανία, τα έργα χερσαίας αιολικής ενέργειας Windpark Blaiken στη Σουηδία και Windpark Handalm στην Αυστρία, τα έργα υπεράκτιας αιολικής ενέργειας Veja Mate και Nordsee One στη Γερμανία, και το έργο ευφυούς δικτύου Puglia Active Network στην Ιταλία.

Πέντε έργα από την πρώτη πρόσκληση υποβολής προτάσεων αναμένεται να τεθούν σε λειτουργία έως το τέλος του 2019, ενώ 4 έργα από τη δεύτερη πρόσκληση υποβολής προτάσεων σημειώνουν πρόοδο στην προετοιμασία τους ώστε να τεθούν σε λειτουργία έως τις 30 Ιουνίου 2021. Λόγω της δυσχερούς οικονομικής και πολιτικής συγκυρίας που διαμορφώθηκε κατά την περίοδο μετά τη θέσπιση του προγράμματος NER 300, δεν κατέστη εφικτή η εξασφάλιση επαρκούς πρόσθετης χρηματοδοτικής στήριξης για 19 έργα, τα οποία και αποσύρθηκαν, με αποτέλεσμα την αποδέσμευση 1,358 δισ. EUR. Τέσσερα επιπλέον έργα βρίσκονται σε διάφορα στάδια ανάπτυξης.

Με την τροποποιημένη απόφαση για το πρόγραμμα NER 300 25 κατέστη δυνατή η επανεπένδυση των αποδεσμευθέντων κεφαλαίων από τα ακυρωμένα έργα της πρώτης πρόσκλησης υποβολής προτάσεων (623 εκατ. EUR μέχρι στιγμής) σε υφιστάμενα χρηματοδοτικά μέσα, δηλαδή στη διευκόλυνση InnovFin για ενεργειακά έργα επίδειξης (InnovFin EDP) και στο χρεωστικό μέσο του μηχανισμού «Συνδέοντας την Ευρώπη», τα οποία τελούν αμφότερα υπό τη διαχείριση της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων. Χάρη στην επανεπένδυση αυτή θα εξασφαλιστεί η δυνατότητα μεγιστοποίησης των οφελών του προγράμματος NER 300, καθώς και η δυνατότητα κινητοποίησης πρόσθετων ιδιωτικών επενδύσεων στην καινοτομία χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών.

Μέχρι στιγμής έχουν επιλεχθεί 3 έργα για την αξιοποίηση των μη δαπανηθέντων κεφαλαίων του προγράμματος NER 300 στο πλαίσιο της διευκόλυνσης InnovFin EDP, με την παροχή στήριξης ύψους περίπου 73 εκατ. EUR (βλ. προσάρτημα 9 του παραρτήματος).

Τα αποδεσμευθέντα κεφάλαια από τα ακυρωμένα έργα της δεύτερης πρόσκλησης υποβολής προτάσεων (735,5 εκατ. EUR μέχρι στιγμής) θα προστεθούν στους πόρους που διατίθενται για το Ταμείο Καινοτομίας.

Πίνακας 3: Έργα NER 300 που χρηματοδοτήθηκαν στο πλαίσιο της πρώτης και της δεύτερης πρόσκλησης υποβολής προτάσεων 26

Κατά την 4η περίοδο η συνολική αξία των διαθέσιμων πόρων για την επίδειξη καινοτόμων τεχνολογιών και καινοτομίας αιχμής στο πλαίσιο του Ταμείου Καινοτομίας αναμένεται να υπερβεί κατά πολύ το ποσό των 2,1 δισ. EUR για το πρόγραμμα NER 300 27 . Τον Φεβρουάριο του 2019 εκδόθηκε ο κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμός 28 για τη λειτουργία του Ταμείου Καινοτομίας. Επιλέξιμα για την παροχή στήριξης από το εν λόγω ταμείο θα είναι έργα σε όλα τα κράτη μέλη, συμπεριλαμβανομένων έργων μικρής κλίμακας.

Για την αύξηση της ενημέρωσης σχετικά με το Ταμείο Καινοτομίας, το 2019 και το πρώτο εξάμηνο του 2020 η Επιτροπή διεξάγει ενεργά δραστηριότητες προβολής που απευθύνονται στη βιομηχανία και στα κράτη μέλη, με σκοπό να συζητηθούν βασικά ζητήματα για κάθε τομέα όσον αφορά την επιλογή και την υλοποίηση έργων. Η πρώτη πρόσκληση υποβολής προτάσεων στο πλαίσιο του Ταμείου Καινοτομίας έχει προγραμματιστεί για το 2020, και θα ακολουθήσει τακτική προκήρυξη προσκλήσεων υποβολής προτάσεων έως το 2030.

3.1.2.3. Αντιστάθμιση του έμμεσου κόστους ανθρακούχων εκπομπών

Μέχρι σήμερα, η Επιτροπή έχει εγκρίνει 13 29 καθεστώτα αντιστάθμισης του έμμεσου κόστους ανθρακούχων εκπομπών σε 12 κράτη μέλη. Το 2018 καταβλήθηκε για πρώτη φορά αντιστάθμιση από τα καθεστώτα της Βαλονίας και του Λουξεμβούργου. Η ισπανική κυβέρνηση κοινοποίησε στην Επιτροπή αναθεώρηση του καθεστώτος της με στόχο την αύξηση του προϋπολογισμού του. Το 2019 η Πολωνία κοινοποίησε στην Επιτροπή σχέδιο μέτρου και έλαβε έγκριση κρατικής ενίσχυσης για ένα καθεστώς το οποίο θα αρχίσει να χορηγεί στήριξη το 2020 για την κάλυψη του έμμεσου κόστους που προέκυψε το 2019.

Στην οδηγία για το ΣΕΔΕ της ΕΕ προβλέπεται ότι εντός τριών μηνών από το τέλος κάθε έτους, τα κράτη μέλη που έχουν θεσπίσει καθεστώς αντιστάθμισης του έμμεσου κόστους θα πρέπει να θέτουν στη διάθεση του κοινού, σε εύκολα προσβάσιμη μορφή, στοιχεία σχετικά με το συνολικό ποσό αντιστάθμισης που χορηγήθηκε και την κατανομή ανά δικαιούχο τομέα και υποτομέα.

Σύνοψη των στοιχείων που δημοσιεύτηκαν από τα κράτη μέλη σχετικά με τις αντισταθμίσεις που καταβλήθηκαν το 2018 παρατίθενται στον πίνακα 4.

Πίνακας 4: Αντισταθμίσεις του έμμεσου κόστους ανθρακούχων εκπομπών που καταβλήθηκαν από τα κράτη μέλη το 2018 30

Οι συνολικές αντισταθμίσεις του έμμεσου κόστους που καταβλήθηκαν από τα 11 κράτη μέλη 34 το 2018 ανήλθαν σε περίπου 462 εκατ. EUR, πόσο που αντιπροσωπεύει σχεδόν το 11 % των εσόδων των εν λόγω κρατών μελών από πλειστηριασμούς. Τα κράτη μέλη στα οποία εφαρμόζονται καθεστώτα αντιστάθμισης αντιπροσωπεύουν από κοινού περίπου το 70 % του ΑΕΠ της ΕΕ. Οι μεγαλύτεροι αποδέκτες αντιστάθμισης ήταν ο τομέας των χημικών προϊόντων, ο τομέας των μη σιδηρούχων μετάλλων και ο τομέας του σιδήρου και του χάλυβα.

Μία από τις διατάξεις διαφάνειας που περιλαμβάνονται στην αναθεωρημένη οδηγία για το ΣΕΔΕ της ΕΕ ορίζει ότι τα κράτη μέλη τα οποία έχουν δαπανήσει ποσοστό άνω του 25 % των εσόδων τους από πλειστηριασμούς για την αντιστάθμιση του έμμεσου κόστους σε οποιοδήποτε έτος υποχρεούνται να δημοσιεύσουν έκθεση στην οποία αιτιολογούν την υπέρβαση του εν λόγω ποσού. Βάσει των εσόδων από τους πλειστηριασμούς για το ημερολογιακό έτος 2017, τέσσερις χώρες υπερέβησαν το όριο του 25 % το 2018 35 .

3.1.2.4. Πλειστηριασμός των δικαιωμάτων

Το 2018 τροποποιήθηκε 36 ο κανονισμός για τους πλειστηριασμούς για να οριστεί εκ νέου ο χώρος «European Energy Exchange» («EEX») ως χώρος πλειστηριασμών αυτοεξαίρεσης της Γερμανίας και να καταστεί εφικτή η χρηματική αποτίμηση μιας πρώτης παρτίδας 50 εκατομμυρίων δικαιωμάτων εκπομπής από το αποθεματικό για τη σταθερότητα της αγοράς με σκοπό τη χρηματοδότηση του Ταμείου Καινοτομίας το 2020.

Τον Αύγουστο του 2019 η Επιτροπή εξέδωσε νέα τροποποίηση του κανονισμού για τους πλειστηριασμούς με στόχο να θεσπιστεί το πλαίσιο για τον πλειστηριασμό δικαιωμάτων εκπομπής και για τη διαχείριση έργων στο πλαίσιο του Ταμείου Καινοτομίας και του Ταμείου Εκσυγχρονισμού κατά την 4η περίοδο. Η τροποποίηση αυτή αποτυπώνει επίσης την ταξινόμηση των δικαιωμάτων εκπομπής του ΣΕΔΕ της ΕΕ ως χρηματοπιστωτικών μέσων βάσει της οδηγίας 2014/65/ΕΕ για τις αγορές χρηματοπιστωτικών μέσων (MiFID2).

Σύμφωνα με τα μέτρα διασφάλισης που θεσπίστηκαν για την προστασία της περιβαλλοντικής ακεραιότητας του ΣΕΔΕ της ΕΕ (βλ. κεφάλαιο 2.2), τα δικαιώματα εκπομπής που εκχωρήθηκαν από το Ηνωμένο Βασίλειο για το 2018 έγιναν δεκτά προς επιστροφή, αλλά το 2019 δεν τέθηκαν σε πλειστηριασμό δικαιώματα εκπομπής εξ ονόματος του Ηνωμένου Βασιλείου.

Το 2018 οι πλειστηριασμοί πραγματοποιήθηκαν μέσω των ακόλουθων χώρων πλειστηριασμών:

·ΕΕΧ, που διεξάγει πλειστηριασμούς ως ο κοινός χώρος πλειστηριασμού για τα συμμετέχοντα 25 κράτη μέλη σε κοινή διαδικασία σύναψης συμβάσεων, καθώς και για την Πολωνία, η οποία αυτοεξαιρέθηκε από την κοινή διαδικασία σύναψης συμβάσεων αλλά δεν έχει ορίσει ακόμη άλλο χώρο πλειστηριασμού. Από τις 5 Σεπτεμβρίου 2016, ο ΕΕΧ διεξάγει πλειστηριασμούς ως ο δεύτερος κοινός χώρος πλειστηριασμού που ορίστηκε στις 13 Ιουλίου 2016·

·ΕΕΧ, που διεξάγει πλειστηριασμούς για τη Γερμανία ως χώρος πλειστηριασμών «αυτοεξαίρεσης»·

·ICE, που διεξάγει πλειστηριασμούς για το Ηνωμένο Βασίλειο ως χώρος πλειστηριασμών «αυτοεξαίρεσης».

Η Ισλανδία, το Λιχτενστάιν και η Νορβηγία ξεκίνησαν τον εκπλειστηριασμό δικαιωμάτων εκπομπής τον Ιούνιο του 2019, κατόπιν τροποποίησης της συμφωνίας ΕΟΧ ώστε να είναι δυνατή η συμμετοχή τους στη συμφωνία κοινής σύναψης συμβάσεων για τον κοινό χώρο πλειστηριασμών. Σε συμφωνία με τις τρεις χώρες, οι ποσότητες που τέθηκαν σε πλειστηριασμό για την περίοδο 2013-2018 κατανεμήθηκαν στα έτη 2019 και 2020 προκειμένου να διασφαλιστεί η σταθερή και προβλέψιμη προσφορά δικαιωμάτων εκπομπής στην αγορά και να αποφευχθούν τυχόν δυσμενείς επιπτώσεις στην αγορά άνθρακα λόγω αυτής της πρόσθετης προσφοράς. Κατά συνέπεια, στα αναθεωρημένα χρονοδιαγράμματα των πλειστηριασμών για τα έτη 2019 και 2020 συμπεριλαμβάνεται μέρος των προηγούμενων ποσοτήτων που είχαν παρακρατηθεί από τους πλειστηριασμούς.

Το 2018 ο ΕΕΧ, εξ ονόματος των 27 κρατών μελών του, έθεσε σε πλειστηριασμό το 89 % της συνολικής ποσότητας δικαιωμάτων που εκπλειστηριάστηκε, ενώ ο ICE έθεσε σε πλειστηριασμό το 11 % της συνολικής ποσότητας εξ ονόματος του Ηνωμένου Βασιλείου. Έως τις 30 Ιουνίου 2019 είχαν διενεργηθεί περισσότεροι από 1 480 πλειστηριασμοί.

Ο πίνακας 5 παρέχει μια επισκόπηση των ποσοτήτων δικαιωμάτων 37 που εκπλειστηριάστηκαν από τον EEX και τον ICE έως τις 30 Ιουνίου 2019, συμπεριλαμβανομένων των πρώιμων πλειστηριασμών 38 γενικών δικαιωμάτων εκπομπής.

Πίνακας 5: Συνολική ποσότητα δικαιωμάτων εκπομπής της 3ης περιόδου που τέθηκαν σε πλειστηριασμό την περίοδο 2012-2019

Πηγή: EEX

Στα αριθμητικά στοιχεία για το 2019 αποτυπώνεται το αποτέλεσμα της έναρξης ισχύος του αποθεματικού για τη σταθερότητα της αγοράς τον Ιανουάριο του 2019, η οποία μείωσε σημαντικά την προσφορά δικαιωμάτων εκπομπής σε πλειστηριασμό το 2019 (βλ. κεφάλαιο 3.3). Οι πλειστηριασμοί διεξήχθησαν γενικώς ομαλά και οι τιμές εκκαθάρισης πλειστηριασμού ήταν εν γένει πολύ κοντά στις τιμές της δευτερογενούς αγοράς.

Μεταξύ του Ιανουαρίου 2018 και του Ιουνίου 2019 ακυρώθηκαν πέντε πλειστηριασμοί είτε λόγω μη επίτευξης της οριακής τιμής είτε διότι η συνολική ποσότητα των προσφορών υπολειπόταν της πλειστηριαζόμενης ποσότητας. Συμπεριλαμβανομένων των ανωτέρω πέντε περιπτώσεων, από τα τέλη του 2012 έχουν ακυρωθεί συνολικά δώδεκα πλειστηριασμοί από τους 1 480 και πλέον που διεξήχθησαν. Στο διάγραμμα 1 παρέχεται επισκόπηση των τιμών εκκαθάρισης πλειστηριασμού από το 2013 έως τις 30 Ιουνίου 2019:

Διάγραμμα 1: Τιμή εκκαθάρισης για τους πλειστηριασμούς γενικών δικαιωμάτων εκπομπής από το 2013 έως τις 30 Ιουνίου 2019

Πηγή: EEX

___ Τιμή εκκαθάρισης πλειστηριασμού

Στο προσάρτημα 2 παρέχεται ο αριθμός των συμμετεχόντων στους πλειστηριασμούς γενικών δικαιωμάτων εκπομπής από το 2013 έως τις 30 Ιουνίου 2019. Οι χώροι πλειστηριασμών δημοσιεύουν εγκαίρως σε ειδικούς ιστότοπους τα λεπτομερή αποτελέσματα κάθε πλειστηριασμού. Περαιτέρω πληροφορίες για τη διεξαγωγή των πλειστηριασμών, μεταξύ άλλων όσον αφορά τη συμμετοχή, την αναλογία προσφοράς-κάλυψης και τις τιμές, παρέχονται στις εκθέσεις των κρατών μελών που δημοσιεύονται στον ιστότοπο της Επιτροπής 40 .

Το σύνολο των εσόδων των κρατών μελών από τους πλειστηριασμούς που πραγματοποιήθηκαν μεταξύ 2012 και 30ής Ιουνίου 2019 υπερέβη τα 42 δισ. EUR (βλ. πίνακα 2.1. στο προσάρτημα 2). Μόνο το 2018, τα συνολικά έσοδα ήταν 14 δισ. EUR. Η οδηγία για το ΣΕΔΕ της ΕΕ προβλέπει ότι τουλάχιστον το 50 % των εσόδων από πλειστηριασμούς, περιλαμβανομένων όλων των εσόδων που προκύπτουν από τα δικαιώματα εκπομπής που κατανέμονται για τους σκοπούς της αλληλεγγύης και της ανάπτυξης, θα πρέπει να χρησιμοποιούνται από τα κράτη μέλη για σκοπούς που σχετίζονται με το κλίμα και την ενέργεια. Σύμφωνα με τις πληροφορίες που υπέβαλαν τα κράτη μέλη στην Επιτροπή, το 2018 τα κράτη μέλη δαπάνησαν ή προγραμμάτιζαν να δαπανήσουν σχεδόν το 70 % των εν λόγω εσόδων για συγκεκριμένους σκοπούς που σχετίζονται με το κλίμα και την ενέργεια. Κατά την περίοδο 2013-2018, για τέτοιους σκοπούς δαπανήθηκε περίπου το 80 % των εσόδων από πλειστηριασμούς.

3.1.2.5. Παρέκκλιση από τους πλήρεις πλειστηριασμούς για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και θερμότητας

Η συνολική αξία της επενδυτικής στήριξης που δηλώθηκε κατά τα έτη από το 2009 έως το 2018 ανέρχεται περίπου σε 12,4 δισ. EUR. Περίπου το 82 % του ποσού αυτού αφιερώθηκε στην αναβάθμιση και μετασκευή των υποδομών, ενώ οι υπόλοιπες επενδύσεις αφορούσαν καθαρές τεχνολογίες ή τη διαφοροποίηση του εφοδιασμού.

Ο αριθμός των δικαιωμάτων εκπομπής που κατανεμήθηκαν δωρεάν σε παραγωγούς ηλεκτρικής ενέργειας το 2018 αναφέρεται στον πίνακα 1.1 στο προσάρτημα 1 του παραρτήματος, ενώ ο μέγιστος αριθμός δικαιωμάτων ανά έτος αναφέρεται στον πίνακα 1.2 του προσαρτήματος 1.

Τα μη κατανεμημένα δικαιώματα εκπομπής μπορούν είτε να τεθούν σε πλειστηριασμό είτε, σύμφωνα με τις διατάξεις της αναθεωρημένης οδηγίας για το ΣΕΔΕ της ΕΕ, να κατανεμηθούν κατά την περίοδο 2021-2030 σε επενδύσεις του άρθρου 10γ που επιλέγονται μέσω ανταγωνιστικής διαδικασίας υποβολής προσφορών. Στο διάγραμμα 2 αποτυπώνεται ο αριθμός δικαιωμάτων που κατανεμήθηκαν κατά τα έτη 2013-2018.

Διάγραμμα 2: Δικαιώματα που κατανεμήθηκαν δωρεάν σύμφωνα με το άρθρο 10γ

Πηγή: ΓΔ Δράσης για το Κλίμα

Τον Δεκέμβριο του 2018 η Πολωνία ενημέρωσε την Επιτροπή για την πρόθεσή της να θέσει το 2019 σε πλειστηριασμό 55,8 εκατομμύρια από τα μη κατανεμημένα δικαιώματα εκπομπής της βάσει της παρέκκλισης του άρθρου 10γ. Τον Μάιο του 2019 η Πολωνία ενημέρωσε περαιτέρω την Επιτροπή ότι σκοπεύει να προσθέσει 49,52 εκατομμύρια μη κατανεμημένα δικαιώματα του άρθρου 10γ στις ποσότητες των δικαιωμάτων εκπομπής που θα θέσει σε πλειστηριασμό το 2020.

Στο διάγραμμα 3 απεικονίζεται ο βαθμός στον οποίο κατανεμήθηκαν, προστέθηκαν στους πλειστηριασμούς ή παραμένουν μη χρησιμοποιηθέντα (δηλαδή ούτε κατανεμήθηκαν ούτε έχουν προστεθεί ακόμη στους πλειστηριασμούς) τα δικαιώματα του άρθρου 10γ.

Διάγραμμα 3: Διανομή δικαιωμάτων εκπομπής (κατανεμημένα, εκπλειστηριασθέντα, υπόλοιπα μη χρησιμοποιηθέντα) 41

Πηγή: ΓΔ Δράσης για το Κλίμα

Στον πίνακα 6 παρουσιάζεται ο αριθμός των δικαιωμάτων εκπομπής του άρθρου 10γ τα οποία εκπλειστηριάστηκαν την περίοδο 2013-2018, καθώς και ο αριθμός των υπολοίπων μη χρησιμοποιηθέντων δικαιωμάτων εκπομπής.

Πίνακας 6: Μεταχείριση μη χρησιμοποιηθέντων δικαιωμάτων του άρθρου 10γ, 2013-2018 42

Πηγή: ΓΔ Δράσης για το Κλίμα

Ο αριθμός των μη κατανεμημένων δικαιωμάτων εκπομπής που έχουν τεθεί (ή προγραμματίζεται να τεθούν) σε πλειστηριασμό από τα κράτη μέλη δυνάμει της παρέκκλισης του άρθρου 10γ για κάθε έτος της 3ης περιόδου αναγράφεται στον πίνακα 1.3 στο προσάρτημα 1 του παραρτήματος.

3.1.3. Διεθνή πιστωτικά μόρια

Αν και η ακριβής ποσότητα των διεθνών δικαιωμάτων πιστωτικών μορίων στη διάρκεια της 2ης και 3ης περιόδου (2008-2020) θα εξαρτηθεί εν μέρει από την ποσότητα των μελλοντικών εξακριβωμένων εκπομπών, οι αναλυτές της αγοράς εκτιμούν ότι θα ανέλθει σε περίπου 1,6 δισεκατομμύρια πιστωτικά μόρια. Στο τέλος Ιουνίου 2019 ο συνολικός αριθμός των διεθνών πιστωτικών μορίων που χρησιμοποιούνται ή ανταλλάσσονται ανέρχεται σε περίπου 1,51 δισεκατομμύρια, αριθμός που υπερβαίνει το 90 % του εκτιμώμενου επιτρεπόμενου ανώτατου ορίου.

Για πλήρη επισκόπηση της ανταλλαγής διεθνών πιστωτικών μορίων, βλ. προσάρτημα 3 του παραρτήματος.

3.2. Ζήτηση: δικαιώματα εκπομπής που αποσύρονται από την κυκλοφορία

Το 2018 οι εκπομπές από εγκαταστάσεις που συμμετέχουν στο ΣΕΔΕ της ΕΕ εκτιμάται ότι μειώθηκαν κατά 4,1 % σε σύγκριση με το 2017 με βάση τις πληροφορίες που έχουν καταχωριστεί στο ενωσιακό μητρώο. Όπως καταδεικνύεται στον πίνακα 7, η μείωση των εκπομπών προήλθε κυρίως από την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και θερμότητας, ενώ οι εκπομπές από τη βιομηχανία σημείωσαν μόνο ελαφρά μείωση.

Πίνακας 7: Εξακριβωμένες εκπομπές (σε εκατομμύρια τόνους ισοδυνάμου CO2) 43

Πηγή: EUTL, στοιχεία για το ΑΕΠ, όπως αναφέρονται στη διεύθυνση  http://epp.eurostat.ec.europa.eu/tgm/table.do?tab=table&init=1&plugin=1&language=en&pcode=tec00115  

(προσπελάστηκε τον Ιούλιο του 2019). Οι εξακριβωμένες εκπομπές από τις αεροπορικές μεταφορές αναφέρονται χωριστά στο κεφάλαιο 4.

Κατανομή των εξακριβωμένων εκπομπών του ΣΕΔΕ από εγκαταστάσεις ανά είδος αερίου του θερμοκηπίου (CO2, N2O και PFC) παρουσιάζεται στον πίνακα 5.1 στο προσάρτημα 5 του παραρτήματος.

Ο αριθμός των δικαιωμάτων εκπομπής που ακυρώθηκαν σε εθελοντική βάση ανήλθε σε 36 559 δικαιώματα εκπομπής το 2018. Συνολικά, έως το τέλος Ιουνίου 2019 είχαν καταγραφεί εθελοντικές ακυρώσεις 345 893 δικαιωμάτων εκπομπής.

3.3. Εξισορρόπηση προσφοράς και ζήτησης

Κατά την έναρξη της 3ης περιόδου το 2013, το ΣΕΔΕ της ΕΕ χαρακτηριζόταν από μεγάλη δομική ανισορροπία μεταξύ προσφοράς και ζήτησης δικαιωμάτων εκπομπής, η οποία αντιστοιχούσε σε 2,1 δισεκατομμύρια δικαιώματα. Το πλεόνασμα μειώνεται κατά τη διάρκεια της τρέχουσας περιόδου εμπορίας, παραμένοντας σταθερό το 2014 και παρουσιάζοντας στη συνέχεια σημαντική μείωση που διαμορφώθηκε σε 1,78 δισεκατομμύρια δικαιώματα εκπομπής το 2015, 1,69 δισεκατομμύρια δικαιώματα το 2016 και 1,65 δισεκατομμύρια δικαιώματα το 2017. Το 2018 το πλεόνασμα παρέμεινε στα 1,65 δισεκατομμύρια δικαιώματα.

Στο διάγραμμα 4 παρουσιάζεται η εξέλιξη του πλεονάσματος της ευρωπαϊκής αγοράς άνθρακα έως το τέλος του 2018.

Διάγραμμα 4: Εξέλιξη του πλεονάσματος της ευρωπαϊκής αγοράς άνθρακα την περίοδο 2013-2018

Πηγή: ΓΔ Δράσης για το Κλίμα

Για την αντιμετώπιση της διαρθρωτικής ανισορροπίας μεταξύ της προσφοράς και της ζήτησης δικαιωμάτων εκπομπής, το 2015 δημιουργήθηκε ένα αποθεματικό για τη σταθερότητα της αγοράς (ΑΣΑ) 44 με στόχο να αυξηθεί η ευελιξία της προσφοράς δικαιωμάτων εκπομπής σε πλειστηριασμό. Στο πλαίσιο της αναθεώρησης του ΣΕΔΕ της ΕΕ 45 επήλθαν σημαντικές αλλαγές στη λειτουργία του ΑΣΑ, όπως επισημαίνεται στο πλαίσιο κειμένου κατωτέρω. Το ΑΣΑ τέθηκε σε λειτουργία στις αρχές του 2019.

Η έκθεση για την αγορά άνθρακα επιτρέπει την ενοποίηση των δεδομένων της προσφοράς και της ζήτησης που δημοσιεύονται σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα των υποχρεώσεων υποβολής εκθέσεων οι οποίες απορρέουν από την οδηγία για το ΣΕΔΕ της ΕΕ και τις εκτελεστικές της διατάξεις.

Στο διάγραμμα 5 παρουσιάζεται η σύνθεση της προσφοράς και της ζήτησης το 2018. Τα σχετικά δεδομένα δημοσιεύτηκαν επίσης στο πλαίσιο της τρίτης ανακοίνωσης για τον συνολικό αριθμό των δικαιωμάτων εκπομπής σε κυκλοφορία (ΣΑΔΚ) για τους σκοπούς του ΑΣΑ 46 .

Διάγραμμα 5: Σύνθεση σωρευτικής προσφοράς και ζήτησης έως το τέλος του 2018

Προσφορά (σωρευτική, σε εκατομμύρια)    Ζήτηση (σωρευτική, σε εκατομμύρια)

Πηγή: ΓΔ Δράσης για το Κλίμα

Στο πλαίσιο της προετοιμασίας για την έναρξη λειτουργίας του ΑΣΑ το 2019, η Επιτροπή δημοσιεύει τακτικά από τα μέσα Μαΐου του 2017 47 τον ΣΑΔΚ για το προηγούμενο έτος. Τον Μάιο του 2019 δημοσιεύτηκε για τρίτη φορά ο ΣΑΔΚ, ο οποίος ανέρχεται σε 1 654 909 824 δικαιώματα 48 . Η δημοσίευση του 2019 οδηγεί στη συνεχή τοποθέτηση δικαιωμάτων εκπομπής στο ΑΣΑ, μειώνοντας τις ποσότητες που θα τεθούν σε πλειστηριασμό το 2019 και το 2020.

Επομένως, βάσει του ΣΑΔΚ του 2017 και του 2018 και της αναθεωρημένης νομοθεσίας, οι ποσότητες των πλειστηριασμών το 2019 μειώθηκαν κατά σχεδόν 40 % ή σχεδόν 397 εκατομμύρια δικαιώματα εκπομπής. Οι ποσότητες των πλειστηριασμών το 2020 θα μειωθούν επίσης με αντίστοιχο τρόπο 49 . Κατά συνέπεια, το 2019 θα τεθούν σε πλειστηριασμό περίπου 30 % 50 λιγότερα δικαιώματα εκπομπής 51 σε σύγκριση με το 2018. Στο προσάρτημα 8 παρέχονται πληροφορίες σχετικά με τις συνεισφορές στο ΑΣΑ ανά κράτος μέλος για ολόκληρο το 2019, καθώς και για την περίοδο από τον Ιανουάριο έως το Αύγουστο του 2020.

4. ΑΕΡΟΠΟΡΙΚΕΣ ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ

Το 2018 εκχωρήθηκαν δικαιώματα εκπομπής σύμφωνα με το πεδίο εφαρμογής εντός του ΕΟΧ. Η δωρεάν κατανομή ανήλθε σε αριθμό λίγο μεγαλύτερο από 32,3 εκατομμύρια δικαιώματα εκπομπής. Ο αριθμός αυτός περιλαμβάνει τη δωρεάν κατανομή (ελαφρώς άνω των 31,2 εκατομμυρίων δικαιωμάτων εκπομπής) για τους κατεστημένους φορείς εκμετάλλευσης και επιπλέον σχεδόν 1,1 εκατομμύρια δικαιώματα εκπομπής που κατανεμήθηκαν από το ειδικό απόθεμα για τους νεοεισερχόμενους και τους ταχέως αναπτυσσόμενους φορείς εκμετάλλευσης. Οι κατανομές από το συγκεκριμένο απόθεμα διπλασιάζονται κατά την περίοδο 2017-2020 διότι αφορούν την πλήρη περίοδο 2013-2020. Η ποσότητα των δικαιωμάτων εκπομπής που τέθηκαν σε πλειστηριασμό το 2018 ήταν περίπου 5,6 εκατομμύρια δικαιώματα.

Οι εξακριβωμένες εκπομπές από τις αεροπορικές μεταφορές συνέχισαν να αυξάνονται και ανήλθαν σε 67 εκατομμύρια τόνους διοξειδίου του άνθρακα το 2018, δηλαδή αυξήθηκαν κατά 4 % σε σύγκριση με το 2017.

Στον πίνακα 8 παρουσιάζονται συνοπτικά οι εξακριβωμένες εκπομπές, η δωρεάν κατανομή και οι ποσότητες που τέθηκαν σε πλειστηριασμό για τον κλάδο των αεροπορικών μεταφορών από την έναρξη της 3ης περιόδου. 

Πίνακας 8: Εξακριβωμένες εκπομπές και κατανομή δικαιωμάτων στον κλάδο των αεροπορικών μεταφορών

Πηγές: EUTL, ΓΔ Δράσης για το Κλίμα, EEX

Το 2013 εκδόθηκε η απόφαση 55 να περιοριστούν οι υποχρεώσεις για το κλίμα μόνο στις πτήσεις εντός του ΕΟΧ. Η συμμόρφωση για τον κλάδο των αεροπορικών μεταφορών αναβλήθηκε για το 2012 και το 2013. Συνεπώς, οι αναβληθείσες ποσότητες δικαιωμάτων εκπομπής του 2012 εκπλειστηριάστηκαν το 2014, ενώ η συμμόρφωση για τις εκπομπές από τις αεροπορικές μεταφορές για το 2013 και το 2014 πραγματοποιήθηκε μεταξύ Ιανουαρίου και Απριλίου του 2015.

Τον Ιούνιο του 2018 ο ΔΟΠΑ εξέδωσε τα πρότυπα και τις συνιστώμενες πρακτικές για το σύστημα CORSIA (SARP) 56 . Στα εν λόγω πρότυπα και πρακτικές, καθώς και στα στοιχεία για την εφαρμογή, περιγράφεται λεπτομερώς η λειτουργία του CORSIA. Δεν έχουν εκδοθεί ακόμη σημαντικά στοιχεία για την εφαρμογή, όπως οι επιλέξιμες μονάδες και το πλαίσιο για τα εναλλακτικά καύσιμα. Η ΕΕ και τα κράτη μέλη της, ενώ αναγνωρίζουν και υποστηρίζουν την επίσημη έκδοση των SARP, ακολούθησαν τις διαδικασίες του ΔΟΠΑ για την κοινοποίηση των υφιστάμενων διαφορών 57 μεταξύ της σχετικής νομοθεσίας της ΕΕ και του CORSIA. Από την 1 Ιανουαρίου 2019 οι φορείς εκμετάλλευσης αεροσκαφών υποχρεούνται να παρακολουθούν και να υποβάλλουν εκθέσεις σχετικά με τις εκπομπές τους και για το σύστημα CORSIA. Το πλαίσιο παρακολούθησης, υποβολής εκθέσεων και επαλήθευσης (ΠΕΕ) του ΣΕΔΕ της ΕΕ αναθεωρήθηκε ώστε να συμπεριληφθεί νομικά δεσμευτική υποχρέωση ειδικά για τον σκοπό αυτόν (βλ. κεφάλαιο 6.1). Με την υιοθέτηση αυτής της ολοκληρωμένης προσέγγισης και για τα δύο μέσα διασφαλίζεται η ελαχιστοποίηση της διοικητικής επιβάρυνσης.

5. ΕΠΟΠΤΕΙΑ ΤΗΣ ΑΓΟΡΑΣ

Μετά τη μεταρρύθμιση του ΣΕΔΕ της ΕΕ για την 4η περίοδο, διάφοροι συμμετέχοντες στην αγορά, όπως σημαντικοί οικονομικοί παράγοντες και χρηματιστηριακοί πράκτορες, επανήλθαν στην αγορά. Ο αριθμός των επιλέξιμων συμμετεχόντων για υποβολή προσφορών στους πλειστηριασμούς του κοινού χώρου πλειστηριασμών αυξήθηκε από 73 (Ιανουάριος 2018) σε 79 (Δεκέμβριος 2018). Η συντριπτική πλειονότητα των συμμετεχόντων ήταν φορείς εκμετάλλευσης (73 %), ενώ οι υπόλοιποι ήταν επιχειρήσεις επενδύσεων και πιστωτικά ιδρύματα (19 %), καθώς και πρόσωπα που απαλλάσσονται από τις απαιτήσεις της MiFID (8 %) 58 . Εν είδει σύγκρισης, όταν ξεκίνησαν οι πλειστηριασμοί στο τέλος του 2012 υπήρχαν 42 επιλέξιμοι συμμετέχοντες για υποβολή προσφορών στους πλειστηριασμούς, από τους οποίους το 67 % ήταν φορείς εκμετάλλευσης, το 26 % επιχειρήσεις επενδύσεων και πιστωτικά ιδρύματα και το 7 % μη χρηματοοικονομικοί ενδιάμεσοι 59 .

Βάσει των ισχυόντων κανόνων για την κατάχρηση της αγοράς, οι εθνικές αρμόδιες αρχές 60 είναι υπεύθυνες για την παρακολούθηση της αγοράς, όσον αφορά τόσο τους πλειστηριασμούς όσο και τη δευτερογενή αγορά. Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, οι δράσεις τους συντονίζονται από την Ευρωπαϊκή Αρχή Κινητών Αξιών και Αγορών (ΕΑΚΑΑ), όπως ισχύει και για άλλα χρηματοπιστωτικά μέσα.

Οι εθνικές αρμόδιες αρχές έχουν την εξουσία να επιβάλλουν διορθωτικά μέτρα ή κυρώσεις εάν κρίνουν ότι ορισμένες συμπεριφορές συνεπάγονται κατάχρηση της αγοράς. Προκειμένου οι εν λόγω αρχές να είναι σε θέση να επιτελούν τα καθήκοντά τους όσον αφορά την παρακολούθηση της αγοράς, η νομοθεσία για τις χρηματοπιστωτικές αγορές προβλέπει σειρά απαιτήσεων υποβολής εκθέσεων και διαφάνειας που διέπουν τους τόπους διαπραγμάτευσης και τις επιχειρήσεις επενδύσεων. Στο πλαίσιο των απαιτήσεων υποβολής εκθέσεων, οι τόποι διαπραγμάτευσης και οι επιχειρήσεις επενδύσεων πρέπει να διαβιβάζουν στις αρμόδιες αρχές λεπτομερή στοιχεία σχετικά με τις συναλλαγές δικαιωμάτων εκπομπής ή παραγώγων τους που πραγματοποιούνται τόσο στους τόπους διαπραγμάτευσης όσο και εξωχρηματιστηριακά (OTC) 61 . Στις απαιτήσεις υποβολής εκθέσεων περιλαμβάνεται επίσης η υποχρέωση των τόπων διαπραγμάτευσης και των επιχειρήσεων επενδύσεων να παρέχουν στις αρμόδιες αρχές στοιχεία θέσης όσον αφορά τα δικαιώματα εκπομπής 62 . Στο πλαίσιο των απαιτήσεων διαφάνειας, οι τόποι διαπραγμάτευσης και οι επιχειρήσεις επενδύσεων δημοσιοποιούν συναλλακτικά στοιχεία 63 και εβδομαδιαία συγκεντρωτικά στοιχεία θέσης 64 .

5.1. Νομικός χαρακτήρας και φορολογική μεταχείριση των δικαιωμάτων εκπομπής

Κατόπιν σύστασης του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου, τον Ιούλιο του 2019 η Επιτροπή δημοσίευσε μελέτη 65 σχετικά με τον νομικό χαρακτήρα των δικαιωμάτων εκπομπής. Στην εν λόγω μελέτη, η οποία εκπονήθηκε από ανεξάρτητο σύμβουλο, δεν διαπιστώθηκαν πρακτικά προβλήματα σε σχέση με την απουσία ορισμού του νομικού χαρακτήρα των δικαιωμάτων εκπομπής. Η μελέτη κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η υιοθέτηση εναρμονισμένου ορισμού δεν θα παρείχε μεγαλύτερη ασφάλεια δικαίου ούτε θα είχε κατ’ ανάγκη αντίκτυπο στη ρευστότητα της αγοράς άνθρακα. Παρότι δεν διατυπώθηκαν συστάσεις για την ανάληψη νομοθετικών πρωτοβουλιών, στη μελέτη προτάθηκε να διασφαλιστεί η παροχή πληροφοριών, συμβουλών, κατάρτισης και ανάπτυξης ικανοτήτων στους φορείς εκμετάλλευσης κατόπιν της ταξινόμησης των δικαιωμάτων εκπομπής ως χρηματοπιστωτικών μέσων βάσει της MiFID2 66 . 

Όσον αφορά τη φορολογική μεταχείριση των δικαιωμάτων εκπομπής, τρεις χώρες αναφέρουν ότι εφαρμόζεται φόρος προστιθέμενης αξίας (ΦΠΑ) για την εκχώρηση δικαιωμάτων εκπομπής. Σε αντιδιαστολή, καταλογίζεται ΦΠΑ για συναλλαγές δικαιωμάτων εκπομπής στη δευτερογενή αγορά σε 27 συμμετέχουσες χώρες. Η πλειονότητα των χωρών αναφέρουν ότι εφαρμόζουν τον μηχανισμό αντιστροφής της επιβάρυνσης για τις εγχώριες συναλλαγές που αφορούν δικαιώματα εκπομπής. Η παρέκκλιση του μηχανισμού αντιστροφής της επιβάρυνσης μετατοπίζει την ευθύνη για την καταβολή του ΦΠΑ από τον πωλητή στον αγοραστή εμπορεύματος ή υπηρεσίας και συνιστά αποτελεσματική προστασία από την απάτη στον τομέα του ΦΠΑ. Τον Νοέμβριο του 2018 η δυνατότητα εφαρμογής της παρέκκλισης από τα κράτη μέλη παρατάθηκε έως τις 30 Ιουνίου 2022 67 . Τα κράτη μέλη παροτρύνονται να συνεχίσουν την εφαρμογή του μηχανισμού αντιστροφής της επιβάρυνσης ώστε να συνεχίσει να παρέχεται επαρκές επίπεδο προστασίας στην αγορά άνθρακα.

6. ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ, ΥΠΟΒΟΛΗ ΕΚΘΕΣΕΩΝ ΚΑΙ ΕΞΑΚΡΙΒΩΣΗ ΤΩΝ ΕΚΠΟΜΠΩΝ

6.1. Γενικές εξελίξεις

Η πείρα που έχει αποκομιστεί από την εφαρμογή του ΚΠΥΕ και του ΚΕΔ αναδεικνύει την ανάγκη περαιτέρω βελτίωσης, αποσαφήνισης και απλούστευσης των κανόνων προκειμένου να προαχθεί περαιτέρω η εναρμόνιση, να μειωθεί η διοικητική επιβάρυνση για τους φορείς εκμετάλλευσης και τις συμμετέχουσες χώρες και να ενισχυθεί περισσότερο η αποτελεσματικότητα του συστήματος.

Από τον Φεβρουάριο του 2017 ξεκίνησε διαβούλευση με τις συμμετέχουσες χώρες για την επικαιροποίηση των εν λόγω δύο κανονισμών προκειμένου να πραγματοποιηθούν οι προπαρασκευαστικές εργασίες για την 4η περίοδο του ΣΕΔΕ της ΕΕ και να βελτιωθούν και να απλουστευθούν οι διαδικασίες ΠΕΕΔ. Η πρώτη επικαιροποίηση πραγματοποιήθηκε το 2018. Προκειμένου να διασφαλιστεί, αφενός, η εφαρμογή συστήματος επαλήθευσης για τη συλλογή δεδομένων σχετικά με τη δωρεάν κατανομή το 2019 και, αφετέρου, η επικαιροποίηση του συστήματος ΠΕΕΔ πριν από την έναρξη της συλλογής δεδομένων για το σύστημα CORSIA (βλ. κεφάλαιο 4), οι αναθεωρημένες εκδόσεις του ΚΠΥΕ 68 και του ΚΕΔ 69 άρχισαν να ισχύουν από την 1η Ιανουαρίου 2019. Επί του παρόντος βρίσκονται σε εξέλιξη περαιτέρω εργασίες και διαβουλεύσεις ώστε η διαδικασία αναθεώρησης της ΠΕΕΔ να ολοκληρωθεί αρκετά πριν από την έναρξη της 4ης περιόδου.

Η αποτελεσματικότητα του συστήματος συμμόρφωσης έχει βελτιωθεί από τότε που ο ΚΠΥΕ επέτρεψε στις χώρες να καταστήσουν υποχρεωτική την ηλεκτρονική υποβολή εκθέσεων. Το 2019, 17 συμμετέχουσες χώρες ανέφεραν τη χρήση ηλεκτρονικών υποδειγμάτων ή ειδικών μορφότυπων αρχείων για τα σχέδια παρακολούθησης, τις εκθέσεις εκπομπών, τις εκθέσεις επαλήθευσης και/ή τις εκθέσεις βελτίωσης με βάση τις ελάχιστες απαιτήσεις που έχει καθορίσει η Επιτροπή. 13 συμμετέχουσες χώρες ανέφεραν ότι χρησιμοποιούν κάποια μορφή αυτοματοποιημένου συστήματος ΤΠ για την υποβολή εκθέσεων στο πλαίσιο του ΣΕΔΕ της ΕΕ.

6.2. Εφαρμογή της παρακολούθησης

Σύμφωνα με τις εκθέσεις του άρθρου 21 που υποβλήθηκαν το 2019, οι περισσότερες εγκαταστάσεις χρησιμοποιούν τη βασιζόμενη σε υπολογισμούς μεθοδολογία 70 . Μόνο 182 εγκαταστάσεις (1,7 %) σε 23 χώρες ανέφεραν ότι χρησιμοποιούν συστήματα συνεχούς μέτρησης εκπομπών, κυρίως στη Γερμανία, τη Γαλλία και την Τσεχική Δημοκρατία. Ενώ ο αριθμός των χωρών είναι ο ίδιος με το προηγούμενο έτος, συνολικά τρεις επιπλέον εγκαταστάσεις χρησιμοποιούν την προσέγγιση αυτή.

Μόνο 11 χώρες ανέφεραν τη χρήση της εφεδρικής προσέγγισης από 38 εγκαταστάσεις και για περίπου 2,6 εκατομμύρια τόνους CO2e (σε σύγκριση με 3,4 εκατομμύρια τόνους CO2e το προηγούμενο έτος). Μία εγκατάσταση στις Κάτω Χώρες είναι υπεύθυνη για το 31 % των συνολικών εκπομπών που αναφέρθηκαν σε σχέση με την εφεδρική μεθοδολογία.

Η συντριπτική πλειονότητα των εγκαταστάσεων πληρούν τις προκαθορισμένες τιμές της κατώτατης βαθμίδας βάσει του ΚΠΥΕ 71 . Μόνο 97 εγκαταστάσεις κατηγορίας Γ (έναντι 106 το προηγούμενο έτος), ήτοι το 13,4 % του συνόλου, αναφέρθηκε ότι αποκλίνουν για τουλάχιστον μία παράμετρο από την απαίτηση εφαρμογής των ανώτατων βαθμίδων για τις μείζονες ροές πηγής. Οι αποκλίσεις αυτές επιτρέπονται μόνον εάν ο φορέας εκμετάλλευσης αποδεικνύει ότι η ανώτατη βαθμίδα δεν είναι τεχνικά εφικτή ή συνεπάγεται αδικαιολόγητο κόστος. Εφόσον οι όροι αυτοί δεν ισχύουν πλέον, ο φορέας εκμετάλλευσης θα πρέπει να βελτιώσει αναλόγως το σύστημα παρακολούθησής του. Το 2013 το 16 % των εγκαταστάσεων κατηγορίας Γ αναφέρθηκε ότι δεν πληρούσαν κατά τον ένα ή τον άλλο τρόπο τις ανώτατες βαθμίδες. Ως εκ τούτου, παρατηρείται βελτίωση της συμμόρφωσης των εγκαταστάσεων κατηγορίας Γ όσον αφορά τις ανώτατες βαθμίδες από την αρχή της 3ης περιόδου.

Αντιστοίχως, στις εκθέσεις που υποβλήθηκαν από 22 συμμετέχουσες χώρες αναφέρεται ότι επιτρέπουν κάποια μορφή απόκλισης από τις απαιτήσεις προκαθορισμένων τιμών του ΚΠΥΕ σε συνολικό ποσοστό 19 % των εγκαταστάσεων κατηγορίας Β, έναντι 21 % κατά το προηγούμενο έτος και 22 % το προπροηγούμενο έτος, γεγονός που καταδεικνύει σταθερή βελτίωση της συμμόρφωσης όσον αφορά τις ανώτατες βαθμίδες.

6.3. Διαπιστευμένη επαλήθευση

Στις εκθέσεις του άρθρου 21 δεν αναφέρεται ο συνολικός αριθμός των ελεγκτών. Ωστόσο, η Ευρωπαϊκή Συνεργασία για τη Διαπίστευση (ΕΣΔ) παρέχει κεντρικό σύνδεσμο προς τους αρμόδιους Εθνικούς Οργανισμούς Διαπίστευσης (ΕΟΔ) και τους οικείους καταλόγους διαπιστευμένων ελεγκτών για το ΣΕΔΕ της ΕΕ 72 .

Η αμοιβαία αναγνώριση των ελεγκτών μεταξύ συμμετεχουσών χωρών εφαρμόζεται με επιτυχία: 24 χώρες ανέφεραν ότι στο έδαφός τους δραστηριοποιείται τουλάχιστον ένας αλλοδαπός ελεγκτής.

Διαπιστώνεται υψηλό επίπεδο συμμόρφωσης των ελεγκτών με τις διατάξεις του ΚΕΔ. Η Πολωνία ανέφερε μία περίπτωση αναστολής διαπίστευσης ελεγκτή, ενώ καμία χώρα δεν ανέφερε περιπτώσεις ανάκλησης διαπίστευσης το 2018, έναντι μίας αναστολής και τριών ανακλήσεων το 2017. Η Γερμανία, η Γαλλία και η Πολωνία ανέφεραν περιορισμό της έκτασης της διαπίστευσης δύο, ενός και τριών ελεγκτών αντίστοιχα για το 2018, έναντι δύο ελεγκτών από την Πολωνία το 2017.

Δέκα χώρες ανέφεραν περιπτώσεις καταγγελιών εις βάρος ελεγκτών κατά το τρέχον έτος (μία παραπάνω σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος). Ωστόσο, ο συνολικός αριθμός καταγγελιών (71) είναι κατά 14 % μικρότερος. Το 93 % των καταγγελιών αναφέρεται ότι διευθετήθηκαν (το προηγούμενο έτος το ποσοστό αυτό ανερχόταν στο 95 %). Δέκα χώρες ανέφεραν ότι διαπιστώθηκαν ελλείψεις συμμόρφωσης εκ μέρους των ελεγκτών στο πλαίσιο της διαδικασίας ανταλλαγής πληροφοριών μεταξύ των ΕΟΔ και των αρμόδιων αρχών (έναντι δώδεκα το προηγούμενο έτος).

7. ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ ΤΩΝ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΩΝ ΡΥΘΜΙΣΕΩΝ

Σύμφωνα με τις εκθέσεις του άρθρου 21 που υποβλήθηκαν το 2019, στην εφαρμογή του ΣΕΔΕ της ΕΕ σε κάθε χώρα συμμετείχαν κατά μέσο όρο πέντε αρμόδιες αρχές 73 . Όσον αφορά τον συντονισμό μεταξύ των αρχών, αναφέρθηκαν διαφορετικά εργαλεία όπως, μεταξύ άλλων, νομοθετικές πράξεις για την κεντρική διαχείριση των σχεδίων παρακολούθησης (σε 14 χώρες), δεσμευτικές οδηγίες και καθοδήγησης από κεντρική αρμόδια αρχή στις τοπικές αρχές (σε 10 χώρες) και τακτικές ομάδες εργασίας ή συνεδριάσεις μεταξύ των αρχών (σε 15 χώρες). Επτά χώρες ανέφεραν ότι δεν εφαρμόζεται κανένα τέτοιο εργαλείο.

Όσον αφορά τα διοικητικά τέλη που χρεώνονται σε σχέση με την αδειοδότηση και την έγκριση σχεδίων παρακολούθησης, 13 χώρες –μία λιγότερη σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος– ανέφεραν το 2019 ότι δεν χρεώνουν τέλη στους φορείς εκμετάλλευσης εγκαταστάσεων (CY, DE, EE, EL, IE, LI, LT, LU, LV, MT, NL, SE, SK). Χωρίς διαφοροποίηση σε σχέση με το προηγούμενο έτος, οι φορείς εκμετάλλευσης αεροσκαφών δεν καταβάλλουν τέλη σε 15 χώρες (BE, CY, CZ, DE, EE, ES, EL, LI, LT, LU, LV, MT, NL, SE, SK). Οι επιβαρύνσεις διαφέρουν σημαντικά ανάλογα με τη χώρα και το είδος των υπηρεσιών καθώς κυμαίνονται από 5 EUR έως 6913,31 EUR για την αδειοδότηση και την έγκριση σχεδίων παρακολούθησης εγκαταστάσεων και από 5 EUR έως 2 400 EUR για την ίδια υπηρεσία για φορείς εκμετάλλευσης αεροσκαφών.

Συνολικά, η διοικητική οργάνωση του ΣΕΔΕ των συμμετεχουσών χωρών είναι σε μεγάλο βαθμό αποτελεσματική. Η επικοινωνία και η ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών, μεταξύ άλλων μέσω των δραστηριοτήτων του φόρουμ συμμόρφωσης και της ετήσιας διάσκεψης συμμόρφωσης του ΣΕΔΕ της ΕΕ, θα πρέπει να εξακολουθήσουν να ενισχύονται και να ενθαρρύνονται.

8. ΣΥΜΜΟΡΦΩΣΗ ΚΑΙ ΕΠΙΒΟΛΗ

Το ΣΕΔΕ της ΕΕ χαρακτηρίζεται από πολύ υψηλό ποσοστό συμμόρφωσης: κάθε χρόνο, περίπου το 99 % των εκπομπών καλύπτονται εμπρόθεσμα από τον απαιτούμενο αριθμό δικαιωμάτων. Το 2018 λιγότερο από το 0,5 % των εγκαταστάσεων που δήλωσαν εκπομπές δεν παρέδωσαν δικαιώματα που να καλύπτουν το σύνολο των εκπομπών τους μέχρι τη λήξη της προθεσμίας, στις 30 Απριλίου 2019. Στον κλάδο των αεροπορικών μεταφορών συμμορφώθηκαν οι φορείς εκμετάλλευσης αεροσκαφών που ήταν υπεύθυνοι για το 99,1 % των εκπομπών του κλάδου αεροπορικών μεταφορών που καλύπτονται από το ΣΕΔΕ της ΕΕ. Οι φορείς εκμετάλλευσης που δεν συμμορφώθηκαν ήταν κατά κανόνα μικρού μεγέθους ή σταμάτησαν τη λειτουργία τους το 2018.

Οι αρμόδιες αρχές εξακολουθούν να διεξάγουν διάφορους ελέγχους συμμόρφωσης στις ετήσιες εκθέσεις εκπομπών. Βάσει των εκθέσεων του άρθρου 21 που υποβλήθηκαν το 2019, όλες οι συμμετέχουσες χώρες ελέγχουν τις ετήσιες εκθέσεις εκπομπών ως προς την πληρότητά τους (100 % των εκθέσεων, εκτός της BE 31 %, της ES 95 %, της FR 99 % και της SE 1 %). Επιπλέον, από τις εκθέσεις προκύπτει ότι, κατά μέσο όρο, οι χώρες ελέγχουν περίπου το 80 % των εκθέσεων ως προς τη συνέπειά τους έναντι των σχεδίων παρακολούθησης (όλες εκτός της HR) και περίπου το 75 % έναντι των δεδομένων κατανομής (όλες οι χώρες εκτός από τις FI, HR, MT, NO και SE). Είκοσι τέσσερις χώρες ανέφεραν ότι διενεργούν επίσης ελέγχους διασταύρωσης με άλλα δεδομένα.

Οι αρμόδιες αρχές σε 12 χώρες προέβησαν σε συντηρητικές εκτιμήσεις σχετικά με ελλιπή δεδομένα σε 57 περιπτώσεις εγκαταστάσεων (περίπου το 0,5 % του συνόλου των εγκαταστάσεων), όπως είχε γίνει αντιστοίχως για 52 εγκαταστάσεις (0,5 %) το 2017 και 57 εγκαταστάσεις (0,5 %) το 2016. Η αναφερθείσα ποσότητα των σχετικών εκπομπών του 2018 ανήλθε σε 11,2 εκατομμύρια τόνους CO2 (έναντι 2,8 εκατομμυρίων τόνων CO2 το 2017), ήτοι περίπου 0,7 % των συνολικών εκπομπών (έναντι 0,2 % το 2017). Η συνηθέστερη αιτιολόγηση για τις συντηρητικές εκτιμήσεις ήταν η έλλειψη έκθεσης εκπομπών έως τις 31 Μαρτίου ή η μη πλήρης συμμόρφωση των εκθέσεων εκπομπών με τις απαιτήσεις των ΚΠΥΕ/ΚΕΔ.

Συντηρητικές εκτιμήσεις σχετικά με ελλιπή δεδομένα στον κλάδο των αεροπορικών μεταφορών αναφέρθηκαν μόνο από επτά χώρες για 31 φορείς εκμετάλλευσης αεροσκαφών (4,7 % του συνόλου) και το 4,7 % των εκπομπών από τις αεροπορικές μεταφορές.

Οι έλεγχοι που διενεργούνται από τις αρμόδιες αρχές εξακολουθούν να είναι σημαντικοί και ως συμπλήρωμα στο έργο των ελεγκτών. Για το έτος 2018, όλες οι χώρες επιβεβαίωσαν ότι διενεργούν περαιτέρω ελέγχους στην περίπτωση των εγκαταστάσεων. Οι περισσότερες χώρες ανέφεραν ότι ακολουθούν παρόμοια προσέγγιση και για τους φορείς εκμετάλλευσης αεροσκαφών (όλες εκτός των CY, EE, EL, IT και LI). Οι περισσότερες χώρες (όλες εκτός των EL, IEL, IT, LU και MT) ανέφεραν ότι διενήργησαν επιτόπιους ελέγχους σε εγκαταστάσεις το 2018.

Για το 2018 η εφαρμογή του προστίμου για υπέρβαση εκπομπών αναφέρθηκε για 36 εγκαταστάσεις σε δέκα χώρες (BG 1, CZ 2, FR 1, IE 2, IT 5, NL 1, PL 2, PT 7, RO 4, UK 11). Όσον αφορά τις αεροπορικές μεταφορές, κυρώσεις για υπέρβαση εκπομπών αναφέρθηκαν για 26 φορείς εκμετάλλευσης αεροσκαφών (DE 2, FR 1, IT 9, LT 1, NL 1, PT 8, SI 1 και UK 3).

Δώδεκα χώρες επιβεβαίωσαν την επιβολή κυρώσεων (πέραν των κυρώσεων για υπέρβαση εκπομπών) το 2018. Δεν αναφέρθηκαν ποινές φυλάκισης, αλλά καταγράφηκαν πρόστιμα, οχλήσεις και τελικές προειδοποιήσεις προς 36 εγκαταστάσεις και 26 φορείς εκμετάλλευσης αεροσκαφών, συνολικού ύψους 5,4 εκατ. EUR 74 .

Οι συνηθέστερες παραβάσεις που αναφέρθηκαν για το 2018 ήταν η απουσία δεόντως εγκεκριμένου σχεδίου παρακολούθησης (9 περιπτώσεις), η λειτουργία χωρίς άδεια (8), η μη συμμόρφωση με τους όρους της άδειας (6) και η μη υποβολή εκθέσεων για τις εξακριβωμένες ετήσιες εκπομπές εντός της προβλεπόμενης προθεσμίας (5).

Όπως είχε αναφερθεί το προηγούμενο έτος, στις αρχές του 2018 ξεκίνησε η πέμπτη αξιολόγηση του κύκλου συμμόρφωσης προς το ΣΕΔΕ της ΕΕ, με στόχο να προσδιοριστούν ζητήματα συμμόρφωσης προς το ΣΕΔΕ της ΕΕ στο επίπεδο των συμμετεχουσών χωρών και να παρασχεθεί στήριξη στις εν λόγω χώρες ώστε να βελτιώσουν την εφαρμογή του ΣΕΔΕ της ΕΕ. Η αξιολόγηση θα ολοκληρωθεί στα τέλη του 2019.

9. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΚΑΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ

Το 2018 σηματοδοτήθηκε από την επίτευξη σημαντικής προόδου όσον αφορά τη θέσπιση των εκτελεστικών διατάξεων για την 4η περίοδο του ΣΕΔΕ της ΕΕ. Κατά τη διάρκεια του προηγούμενου έτους θεσπίστηκαν διατάξεις σχετικά με τη διαρροή άνθρακα, τη δωρεάν κατανομή, τους πλειστηριασμούς, τη σύσταση του Ταμείου Καινοτομίας, καθώς και σχετικά με την παρακολούθηση, την υποβολή εκθέσεων και την επαλήθευση. Οι υπόλοιποι εκτελεστικοί κανόνες ολοκληρώνονται επί του παρόντος με ταχείς ρυθμούς και προβλέπεται ότι θα εκδοθούν πριν από την έναρξη της νέας περιόδου εμπορίας τον Ιανουάριο του 2021.

Το 2018 σηματοδοτήθηκε επίσης από σημαντική πτώση των εκπομπών από εγκαταστάσεις που καλύπτονται από το ΣΕΔΕ της ΕΕ. Η μείωση της τάξης του 4,1 % έναντι του 2017 προήλθε κυρίως από την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και θερμότητας, ενώ οι εκπομπές από τη βιομηχανία σημείωσαν ελαφρά μόνο μείωση. Ωστόσο, οι εξακριβωμένες εκπομπές από τις αεροπορικές μεταφορές συνέχισαν να αυξάνονται το 2018, καταγράφοντας αύξηση κατά 3,9 % σε σύγκριση με το 2017.

Οι νομοθετικές τροποποιήσεις που συμφωνήθηκαν τα τελευταία έτη για την αντιμετώπιση του πλεονάσματος δικαιωμάτων εκπομπής εξακολουθούν να αποφέρουν αξιοσημείωτα αποτελέσματα. Ο δείκτης πλεονάσματος του αποθεματικού για τη σταθερότητα της αγοράς δημοσιεύτηκε για τρίτη φορά το 2019 και, σε συνδυασμό με τον δείκτη του 2017, οδήγησε σε μείωση των ποσοτήτων των πλειστηριασμών κατά σχεδόν 40 % ή σχεδόν 397 εκατομμύρια δικαιώματα εκπομπής το 2019. Κατά συνέπεια, το 2019 θα τεθούν σε πλειστηριασμό περίπου 30 % λιγότερα δικαιώματα εκπομπής σε σύγκριση με το 2018.

Οι θετικές εξελίξεις όσον αφορά τις συγκεκριμένες πτυχές αποτυπώθηκαν στην αύξηση της εμπιστοσύνης των συμμετεχόντων στην αγορά και συνέχισαν να ενισχύουν την τιμή του άνθρακα. Η υψηλότερη τιμή των δικαιωμάτων εκπομπής οδήγησε σε σημαντική αύξηση των συνολικών εσόδων των κρατών μελών από τους πλειστηριασμούς· συγκεκριμένα, τα συνολικά έσοδα που προέκυψαν το 2018 ήταν υπερδιπλάσια των εσόδων που προέκυψαν το 2017.

Το 2018 η συμμόρφωση προς το ΣΕΔΕ της ΕΕ διατηρήθηκε σε εξαιρετικά υψηλά επίπεδα, δεδομένου ότι το ποσοστό συμμόρφωσης υπερέβη το 99 %, τόσο για τις σταθερές εγκαταστάσεις όσο και για τους φορείς εκμετάλλευσης αεροσκαφών. Η αρχιτεκτονική του ΣΕΔΕ της ΕΕ παρέμεινε εύρωστη και η διοικητική οργάνωση σε όλα τα κράτη μέλη αποδείχθηκε αποτελεσματική.

Η Επιτροπή θα συνεχίσει να παρακολουθεί την ευρωπαϊκή αγορά άνθρακα και θα παρουσιάσει την επόμενη έκθεση στα τέλη του 2020.

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 

Προσάρτημα 1

Πίνακας 1.1: Αριθμός δωρεάν δικαιωμάτων που κατανεμήθηκαν για τον εκσυγχρονισμό του τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας

Πηγή: ΓΔ Δράσης για το Κλίμα

Πίνακας 1.2: Μέγιστος αριθμός δωρεάν δικαιωμάτων ανά έτος δυνάμει της παρέκκλισης από τους πλήρεις πλειστηριασμούς για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και θερμότητας

Πηγή: ΓΔ Δράσης για το Κλίμα

Πίνακας 1.3: Αριθμός μη χρησιμοποιηθέντων δωρεάν δικαιωμάτων δυνάμει της παρέκκλισης από τους πλήρεις πλειστηριασμούς για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και θερμότητας που έχουν τεθεί ή προγραμματίζεται να τεθούν σε πλειστηριασμό την περίοδο 2013-2020 76

Πηγή: ΓΔ Δράσης για το Κλίμα

Προσάρτημα 2

Διάγραμμα 2.1: Αριθμός προσφερόντων στους πλειστηριασμούς γενικών δικαιωμάτων εκπομπής από το 2013 έως τις 30 Ιουνίου 2019

Πηγή: EEX

. Αριθμός προσφερόντων 

Πίνακας 2.1: Έσοδα των κρατών μελών από τους πλειστηριασμούς που πραγματοποιήθηκαν την περίοδο 2012-2018 77

Προσάρτημα 3

Πίνακας 3.1: Σύνοψη της ανταλλαγής διεθνών πιστωτικών μορίων έως το τέλος Ιουνίου 2019 78

Πηγή: EUTL

Πίνακας 3.2: Σύνοψη της ανταλλαγής διεθνών πιστωτικών μορίων έως το τέλος Ιουνίου 2019 ανά είδος εγκατάστασης

Πηγή: EUTL

Προσάρτημα 4

Πίνακας 4.1: Στοιχεία προσφοράς και ζήτησης του ΣΕΔΕ

Πίνακας 4.2: Χρονοδιάγραμμα δημοσίευσης δεδομένων

Προσάρτημα 5

Πίνακας 5.1 Εξακριβωμένες μη ανθρακούχες εκπομπές του ΣΕΔΕ από εγκαταστάσεις ανά είδος αερίου του θερμοκηπίου την περίοδο 2013-2018 (σε εκατομμύρια τόνους) 80

Πηγή: EUTL

Προσάρτημα 6

Πίνακας 6.1: Αποφάσεις του Δικαστηρίου της ΕΕ σχετικά με τη λειτουργία του ΣΕΔΕ της ΕΕ την περίοδο μεταξύ Ιουλίου 2018 και Ιουνίου 2019

Προσάρτημα 7

Πίνακας 7.1: Κατάσταση εφαρμογής του ΣΕΔΕ της ΕΕ για την 4η περίοδο

Προσάρτημα 8

Πίνακας 8.1: Συνεισφορές των κρατών μελών στο αποθεματικό για τη σταθερότητα της αγοράς το 2019 88 και το 2020 89

Προσάρτημα 9

Πίνακας 9.1: Μη δαπανηθέντα κεφάλαια του προγράμματος NER 300 στο πλαίσιο της διευκόλυνσης InnovFin EDP: έργα που λαμβάνουν στήριξη

(1)

https://ec.europa.eu/commission/sites/beta-political/files/political-guidelines-next-commission_el.pdf

(2)

Οδηγία (ΕΕ) 2018/410 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 14ης Μαρτίου 2018, για την τροποποίηση της οδηγίας 2003/87/ΕΚ με σκοπό την ενίσχυση οικονομικά αποδοτικών μειώσεων των εκπομπών και την προώθηση επενδύσεων χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών και της απόφασης (ΕΕ) 2015/1814, ΕΕ L 76 της 19.3.2018, σ. 3.

(3)

Οδηγία 2003/87/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 13ης Οκτωβρίου 2003, σχετικά με τη θέσπιση συστήματος εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπής αερίων θερμοκηπίου εντός της Ένωσης και την τροποποίηση της οδηγίας 96/61/ΕΚ του Συμβουλίου, ΕΕ L 275 της 25.10.2003, σ. 32.

(4)

Η καταληκτική ημερομηνία που χρησιμοποιήθηκε είναι η 28η Ιουνίου 2019.

(5)

Για την αναφορά στις εκθέσεις του άρθρου 21, ο όρος «συμμετέχουσες χώρες» ή απλώς «χώρες» περιλαμβάνει τα 28 κράτη μέλη της ΕΕ και τις χώρες του ΕΟΧ (Ισλανδία, Νορβηγία και Λιχτενστάιν).

(6)

Στο πλαίσιο του ΣΕΔΕ της ΕΕ, ο συντελεστής εκπομπών βιομάζας ορίζεται ως μηδενικός εάν τηρείται ο ορισμός του όρου «βιομάζα» και εφόσον –εάν πρόκειται για βιοκαύσιμα ή βιορευστά– πληρούνται τα κριτήρια αειφορίας δυνάμει του άρθρου 17 παράγραφος 1 της οδηγίας 2009/28/ΕΚ (οδηγία για την ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές). Δεν προβλέπεται υποχρέωση επιστροφής δικαιωμάτων για εκπομπές μηδενικού συντελεστή. Στις εκθέσεις που υποβλήθηκαν βάσει του άρθρου 21 το 2019 τρεις συμμετέχουσες χώρες (LV, LT και DK) ανέφεραν μόνο το ενεργειακό περιεχόμενο βιομάζας μηδενικού συντελεστή και όχι τις πραγματικές εκπομπές. Ως εκ τούτου, οι εκπομπές τους δεν ελήφθησαν υπόψη στις συνολικές εκπομπές που υποβλήθηκαν.

(7)

Οι εγκαταστάσεις κατηγορίας Γ εκπέμπουν πάνω από 500 000 τόνους CO2e ετησίως, οι εγκαταστάσεις κατηγορίας Β εκπέμπουν μεταξύ 500 000 και 50 000 τόνων CO2e ετησίως και οι εγκαταστάσεις κατηγορίας Α εκπέμπουν λιγότερο από 50 000 τόνους CO2e ετησίως. Βλ. κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 601/2012 της Επιτροπής, της 21ης Ιουνίου 2012, για την παρακολούθηση και την υποβολή εκθέσεων σχετικά με τις εκπομπές αερίων θερμοκηπίου κατ’ εφαρμογή της οδηγίας 2003/87/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, ΕΕ L 181 της 12.7.2012, σ. 30.

(8)

Οι εγκαταστάσεις με χαμηλά επίπεδα εκπομπών είναι ένα υποσύνολο των εγκαταστάσεων κατηγορίας Α που εκπέμπουν λιγότερους από 25 000 τόνους CO2e ετησίως (βλ. άρθρο 47 παράγραφος 2 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 601/2012).

(9)

Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 601/2012 της Επιτροπής, της 21ης Ιουνίου 2012, για την παρακολούθηση και την υποβολή εκθέσεων σχετικά με τις εκπομπές αερίων θερμοκηπίου κατ’ εφαρμογή της οδηγίας 2003/87/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, ΕΕ L 181 της 12.7.2012, σ. 30.

(10)

Ένα παράδειγμα εμπορικού φορέα εκμετάλλευσης αεροσκαφών είναι μια αεροπορική εταιρεία μεταφοράς επιβατών που παρέχει υπηρεσίες στο ευρύ κοινό. Ένα παράδειγμα μη εμπορικού φορέα εκμετάλλευσης αεροσκαφών είναι ένα ιδιωτικό αεροσκάφος.

(11)

Απόφαση C(2018) 8707 της Επιτροπής, της 17ης Δεκεμβρίου 2018, σχετικά με την εντολή στον κεντρικό διαχειριστή να αναστείλει προσωρινά την αποδοχή στο ημερολόγιο συναλλαγών της Ευρωπαϊκής Ένωσης των σχετικών διαδικασιών για το Ηνωμένο Βασίλειο που αφορούν τη δωρεάν κατανομή, τον εκπλειστηριασμό και την ανταλλαγή διεθνών πιστωτικών μορίων.

(12)

Κανονισμός (ΕΕ) 2018/208 της Επιτροπής, της 12ης Φεβρουαρίου 2018, για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 389/2013 για τη σύσταση ενωσιακού μητρώου, ΕΕ L 39 της 13.2.2018, σ. 3.

(13)

Κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμός (ΕΕ) 2019/1122 της Επιτροπής, της 12ης Μαρτίου 2019, για τη συμπλήρωση της οδηγίας 2003/87/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου όσον αφορά τη λειτουργία του ενωσιακού μητρώου, ΕΕ L 177 της 2.7.2019, σ. 3.

(14)

Οδηγία 2014/65/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 15ης Μαΐου 2014, για τις αγορές χρηματοπιστωτικών μέσων και την τροποποίηση της οδηγίας 2002/92/ΕΚ και της οδηγίας 2011/61/ΕΕ.

(15)

Ο αριθμός των δικαιωμάτων εκπομπής του κλάδου των αεροπορικών μεταφορών που τίθενται σε κυκλοφορία από το 2013 προκύπτει από την εφαρμογή προσέγγισης από τη βάση προς τα πάνω, με αφετηρία τη δωρεάν κατανομή (που καθορίζεται σύμφωνα με δείκτες αναφοράς βάσει δραστηριοτήτων για τη δραστηριότητα των φορέων εκμετάλλευσης εντός του ΕΟΧ). Στη συνέχεια, ο αριθμός των δικαιωμάτων που τίθενται σε πλειστηριασμό προκύπτει βάσει του γεγονότος ότι η δωρεάν κατανομή (περιλαμβανομένου ειδικού αποθέματος προς μεταγενέστερη διανομή σε ταχέως αναπτυσσόμενους φορείς εκμετάλλευσης αεροσκαφών και νεοεισερχομένους) θα πρέπει να ανέρχεται σε 85 % του συνόλου και ο πλειστηριασμός σε 15 %.

(16)

Στα επικαιροποιημένα αριθμητικά στοιχεία περιλαμβάνονται ανταλλαγές διεθνών πιστωτικών μορίων, επιπλέον των ποσοτήτων της δωρεάν κατανομής και των πλειστηριασμών.

(17)

Περιλαμβάνονται πληροφορίες από το χρονοδιάγραμμα πλειστηριασμών του 2019 στον κλάδο των αεροπορικών μεταφορών. Δεν περιλαμβάνονται τα στοιχεία του 2019 για το Ηνωμένο Βασίλειο λόγω των μέτρων διασφάλισης που ενέκρινε η Επιτροπή για την προστασία της περιβαλλοντικής ακεραιότητας του ΣΕΔΕ της ΕΕ σε περιπτώσεις στις οποίες το δίκαιο της ΕΕ παύει να εφαρμόζεται σε ένα κράτος μέλος λόγω της αποχώρησής του από την ΕΕ (βλ. κεφάλαιο 2.2).

(18)

Τα αριθμητικά στοιχεία περιλαμβάνουν τις κοινοποιήσεις που υποβλήθηκαν από τα κράτη μέλη έως τον Ιούνιο του 2019 και υπόκεινται σε μεταβολές λόγω μεταγενέστερων κοινοποιήσεων.

(19)

Αρχικό ποσό, πριν από την εφαρμογή των μειώσεων που αναφέρονται κατωτέρω.

(20)

Η κατανομή για το Ηνωμένο Βασίλειο (48,0 εκατομμύρια δικαιώματα από το σύνολο για το 2019) ανεστάλη λόγω των μέτρων διασφάλισης που ενέκρινε η Επιτροπή για την προστασία της περιβαλλοντικής ακεραιότητας του ΣΕΔΕ της ΕΕ σε περιπτώσεις στις οποίες το δίκαιο της ΕΕ παύει να εφαρμόζεται σε ένα κράτος μέλος λόγω της αποχώρησής του από την ΕΕ (βλ. κεφάλαιο 2.2).

(21)

Απόφαση 2013/448/ΕΕ της Επιτροπής, ΕΕ L 240 της 7.9.2013, σ. 27.

(22)

Απόφαση (ΕΕ) 2017/126 της Επιτροπής, ΕΕ L 19 της 25.1.2017, σ. 93.

(23)

Κατ’ εξουσιοδότηση απόφαση (ΕΕ) 2019/708 της Επιτροπής, https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/TXT/PDF/?uri=OJ:L:2019:120:FULL&from=EL

(24)

Κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμός (ΕΕ) 2019/331 της Επιτροπής, https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/TXT/PDF/?uri=OJ:L:2019:059:FULL&from=EL

(25)

Απόφαση (ΕΕ) 2017/2172 της Επιτροπής, της 20ής Νοεμβρίου 2017, για την τροποποίηση της απόφασης 2010/670/ΕΕ όσον αφορά τη διάθεση των μη εκταμιευμένων εσόδων από τον πρώτο κύκλο προσκλήσεων υποβολής προτάσεων.

(26)

Σύμφωνα με την απόφαση 2010/670/ΕΕ της Επιτροπής, οι τελικές επενδυτικές αποφάσεις για τα έργα των οποίων η χρηματοδότηση κατακυρώθηκε στο πλαίσιο της πρώτης πρόσκλησης υποβολής προτάσεων έπρεπε να έχουν ληφθεί έως το τέλος του 2016, ενώ η αντίστοιχη διαδικασία για τα έργα των οποίων η χρηματοδότηση κατακυρώθηκε στο πλαίσιο της δεύτερης πρόσκλησης υποβολής προτάσεων έπρεπε να έχει ολοκληρωθεί έως το τέλος Ιουνίου του 2018.

(27)

Η αξία των 450 εκατομμυρίων δικαιωμάτων εκπομπής που είναι διαθέσιμα για το ταμείο θα εξαρτηθεί από την τιμή του άνθρακα. Λαμβανομένης υπόψη της μέσης τιμής των 25 EUR ανά δικαίωμα εκπομπής, εκτιμάται ότι οι πόροι για το ταμείο θα ανέλθουν στο ποσό των 11,3 δισ. EUR.

(28)

Κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμός (ΕΕ) 2019/856 της Επιτροπής, της 26ης Φεβρουαρίου 2019, για τη συμπλήρωση της οδηγίας 2003/87/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου όσον αφορά τη λειτουργία του Ταμείου Καινοτομίας, ΕΕ L 140 της 28.5.2019, σ. 6-17.

(29)

Επιπλέον, εγκρίθηκαν τροποποιήσεις στο γαλλικό και το ισπανικό καθεστώς.

(30)

Οι πληροφορίες σχετικά με τις αντισταθμίσεις που εκταμιεύθηκαν και τον αριθμό των δικαιούχων βασίζονται στην υποχρέωση υποβολής εκθέσεων βάσει του άρθρου 10α παράγραφος 6 της οδηγίας (ΕΕ) 2018/410.

(31)

19,7 εκατ. GBP (για το έμμεσο κόστος που προέκυψε το 2018), βάσει μέσης συναλλαγματικής ισοτιμίας GBP/EUR 1,1355.

(32)

Το Ηνωμένο Βασίλειο δεν υπέβαλε στοιχεία για εγκαταστάσεις αλλά για επιχειρήσεις.

(33)

Επισημαίνεται ότι το Ηνωμένο Βασίλειο χορήγησε στήριξη του 2019 για την κάλυψη του έμμεσου κόστους που προέκυψε το 2018. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο αναγράφονται έσοδα πλειστηριασμών από το 2018 για το Ηνωμένο Βασίλειο.

(34)

Η Πολωνία δεν περιλαμβάνεται εδώ, δεδομένου ότι θα αρχίσει να χορηγεί στήριξη το 2020 για τις έμμεσες δαπάνες που πραγματοποιήθηκαν το 2019.

(35)

Ο λόγος για τη σύγκριση των πληρωμών που καταβλήθηκαν το 2018 με τα έσοδα από τους πλειστηριασμούς του 2017 είναι ότι οι πληρωμές του 2018 συνιστούν εν γένει αντιστάθμιση του έμμεσου κόστους με το οποίο επιβαρύνθηκαν οι καταναλωτές το ημερολογιακό έτος 2017.

(36)

Κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμός (ΕΕ) 2019/7 της Επιτροπής, της 30ής Οκτωβρίου 2018, για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1031/2010 όσον αφορά τον πλειστηριασμό 50 εκατομμυρίων μη επιμερισθέντων δικαιωμάτων από το αποθεματικό για τη σταθερότητα της αγοράς για το ταμείο καινοτομίας και για την εγγραφή ενός χώρου πλειστηριασμών που θα ορίσει η Γερμανία, ΕΕ L 2 της 4.1.2019, σ. 1-5.

(37)

Οι ποσότητες των γενικών δικαιωμάτων εκπομπής ορίστηκαν λαμβανομένης υπόψη της απόφασης αριθ. 1359/2013/ΕΕ. Οι ποσότητες των δικαιωμάτων εκπομπής του κλάδου των αεροπορικών μεταφορών ορίστηκαν λαμβανομένων υπόψη των διατάξεων της απόφασης αριθ. 377/2013/ΕΕ και του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 421/2014.

(38)

 Το 2012 πραγματοποιήθηκαν πρώιμοι πλειστηριασμοί δικαιωμάτων της 3ης περιόδου στο πλαίσιο της διαδεδομένης εμπορικής πρακτικής στον τομέα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας να πωλείται ηλεκτρική ενέργεια εκ των προτέρων και οι απαιτούμενες εισροές (συμπεριλαμβανομένων των δικαιωμάτων) να αγοράζονται όταν πωλείται η παραγωγή.

(39)

Δεν περιλαμβάνονται τα στοιχεία του 2019 για το Ηνωμένο Βασίλειο λόγω των μέτρων διασφάλισης που ενέκρινε η Επιτροπή για την προστασία της περιβαλλοντικής ακεραιότητας του ΣΕΔΕ της ΕΕ σε περιπτώσεις στις οποίες το δίκαιο της ΕΕ παύει να εφαρμόζεται σε ένα κράτος μέλος λόγω της αποχώρησής του από την ΕΕ (βλ. κεφάλαιο 2.2).

(40)

  http://ec.europa.eu/clima/policies/ets/auctioning/documentation_el.htm

(41)

Δεδομένου ότι στα αριθμητικά στοιχεία περιλαμβάνονται ποσότητες προς εκπλειστηριασμό από το χρονοδιάγραμμα πλειστηριασμών του 2019, στο διάγραμμα αποτυπώνονται τα 55,8 εκατομμύρια μη κατανεμημένων δικαιωμάτων εκπομπής τα οποία η Πολωνία ζήτησε να τεθούν σε πλειστηριασμό το 2019.

(42)

Στα αριθμητικά στοιχεία περιλαμβάνονται ποσότητες προς εκπλειστηριασμό από το χρονοδιάγραμμα πλειστηριασμών του 2019 (από τα έτη κατανομής 2013-2018).

(43)

Η ταξινόμηση στις κατηγορίες των τομέων της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας και θερμότητας και της βιομηχανίας που χρησιμοποιείται στον πίνακα 7 συνάδει με τη στατιστική ονοματολογία NACE για την 4η περίοδο που χρησιμοποιήθηκε για την κατάρτιση του καταλόγου διαρροής άνθρακα για την επόμενη περίοδο εμπορίας.

(44)

Απόφαση (ΕΕ) 2015/1814 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 6ης Οκτωβρίου 2015, σχετικά με τη θέσπιση και τη λειτουργία αποθεματικού για τη σταθερότητα της αγοράς όσον αφορά το σύστημα εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπής αερίων θερμοκηπίου και την τροποποίηση της οδηγίας 2003/87/ΕΚ, ΕΕ L 264 της 9.10.2015, σ. 1.

(45)

Οδηγία (ΕΕ) 2018/410 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 14ης Μαρτίου 2018, για την τροποποίηση της οδηγίας 2003/87/ΕΚ με σκοπό την ενίσχυση οικονομικά αποδοτικών μειώσεων των εκπομπών και την προώθηση επενδύσεων χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών και της απόφασης (ΕΕ) 2015/1814, (ΕΕ L 76 της 19.3.2018, σ. 3)· διατίθεται στη διεύθυνση: http://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/TXT/?uri=uriserv:OJ.L_.2018.076.01.0003.01.ELL&toc=OJ:L:2018:076:TOC .

(46)

 C(2019) 3288 final, https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/TXT/PDF/?uri=CELEX:52019XC0516(01)&from=EN

(47)

C(2017) 3228 final, http://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/TXT/PDF/?uri=CELEX:52017XC0513(01)&from=EL

(48)

C(2019) 3288 final, https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/TXT/PDF/?uri=CELEX:52019XC0516(01)&from=EN

(49)

Οι ποσότητες που θα προστεθούν στο ΑΣΑ για την περίοδο μεταξύ 1ης Ιανουαρίου και 31ης Αυγούστου 2020 καθορίστηκαν με βάση τη δημοσίευση του δείκτη πλεονάσματος για το 2019 και ανέρχονται σε σχεδόν 265 εκατομμύρια δικαιώματα εκπομπής. Οι υπόλοιπες ποσότητες που θα προστεθούν στο ΑΣΑ το 2020 θα καθοριστούν με βάση τη δημοσίευση του δείκτη πλεονάσματος για το 2020.

(50)

Επισημαίνεται ότι οι πραγματικές ποσότητες που τίθενται σε πλειστηριασμό εξαρτώνται επίσης από άλλους παράγοντες, όπως ο πλειστηριασμός υπολοίπων από την παρέκκλιση του άρθρου 10γ και η συμμετοχή χωρών ΕΟΧ/ΕΖΕΣ στο ΣΕΔΕ της ΕΕ.

(51)

Λαμβανομένου υπόψη ότι οι ποσότητες των πλειστηριασμών από τον Ιανουάριο έως τον Αύγουστο του 2019 είχαν ήδη μειωθεί από το ΑΣΑ βάσει της τιμής πλεονάσματος του 2017.

(52)

Στα στοιχεία αυτά δεν λαμβάνονται υπόψη όλες οι περιπτώσεις παύσης λειτουργίας φορέων εκμετάλλευσης αεροσκαφών.

(53)

Η κατανομή για το Ηνωμένο Βασίλειο (4,31 εκατομμύρια δικαιώματα από το σύνολο για το 2019) ανεστάλη λόγω των μέτρων διασφάλισης που ενέκρινε η Επιτροπή για την προστασία της περιβαλλοντικής ακεραιότητας του ΣΕΔΕ της ΕΕ σε περιπτώσεις στις οποίες το δίκαιο της ΕΕ παύει να εφαρμόζεται σε ένα κράτος μέλος λόγω της αποχώρησής του από την ΕΕ (βλ. κεφάλαιο 2.2).

(54)

Έως το τέλος Ιουνίου 2019.

(55)

Απόφαση αριθ. 377/2013/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 24ης Απριλίου 2013, για προσωρινή παρέκκλιση από την οδηγία 2003/87/ΕΚ σχετικά με τη θέσπιση συστήματος εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπής αερίων θερμοκηπίου εντός της Κοινότητας (Κείμενο που παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον ΕΟΧ), ΕΕ L 113 της 25.4.2013, σ. 1.

(56)

https://www.icao.int/environmental-protection/CORSIA/Pages/SARPs-Annex-16-Volume-IV.aspx

(57)

Απόφαση (ΕΕ) 2018/2027 του Συμβουλίου, της 29ης Νοεμβρίου 2018, σχετικά με τη θέση που πρέπει να ληφθεί, εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στο πλαίσιο του Διεθνούς Οργανισμού Πολιτικής Αεροπορίας όσον αφορά την πρώτη έκδοση των διεθνών προτύπων και συνιστώμενων πρακτικών για την προστασία του περιβάλλοντος — σύστημα αντιστάθμισης και μείωσης των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα για τις διεθνείς αεροπορικές μεταφορές (σύστημα CORSIA), ΕΕ L 325 της 20.12.2018, σ. 25-28.

(58)

Όλα τα στοιχεία προέρχονται από μηνιαίες εκθέσεις του κοινού χώρου πλειστηριασμών (CAP2) προς την Επιτροπή.

(59)

Σύμφωνα με το άρθρο 18 παράγραφος 2 του κανονισμού για τους πλειστηριασμούς.

(60)

Ο κατάλογος των εθνικών αρμόδιων αρχών διατίθεται στη διεύθυνση: https://ec.europa.eu/info/system/files/mar-2014-596-art-22-list_en.pdf

(61)

Σύμφωνα με το άρθρο 26 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 600/2014 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 15ης Μαΐου 2014, για τις αγορές χρηματοπιστωτικών μέσων (MiFIR), οι τόποι διαπραγμάτευσης και οι επιχειρήσεις επενδύσεων πρέπει να υποβάλλουν στις αρμόδιες αρχές λεπτομερή στοιχεία σχετικά με τις συναλλαγές δικαιωμάτων εκπομπής και παραγώγων τους.

(62)

Σκοπός της υποχρέωσης αναφοράς θέσης βάσει του άρθρου 58 της MiFID2 είναι να εξασφαλίζεται η παρακολούθηση των θέσεων που κατέχουν διάφορες κατηγορίες προσώπων όσον αφορά τα δικαιώματα εκπομπής.

(63)

Σκοπός του καθεστώτος προσυναλλακτικής/μετασυναλλακτικής διαφάνειας που προβλέπεται στα άρθρα 8, 10 και 21 του MiFIR είναι να διασφαλίζεται ότι οι συμμετέχοντες στην αγορά έχουν στη διάθεσή τους περισσότερο αξιόπιστες και προσβάσιμες πληροφορίες σχετικά με τις δυνατότητες διαπραγμάτευσης και τις τιμές.

(64)

Οι δημόσια διαθέσιμες εβδομαδιαίες εκθέσεις σχετικά με τις θέσεις παρέχουν διαφάνεια ως προς την άποψη που ενδέχεται να υιοθετούν για την αγορά ορισμένες κατηγορίες εμπόρων.

(65)

Η μελέτη διατίθεται εδώ: https://publications.europa.eu/el/publication-detail/-/publication/9d985256-a6a9-11e9-9d01-01aa75ed71a1/language-el

(66)

Οδηγία 2014/65/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 15ης Μαΐου 2014, για τις αγορές χρηματοπιστωτικών μέσων και την τροποποίηση της οδηγίας 2002/92/ΕΚ και της οδηγίας 2011/61/ΕΕ, ΕΕ L 173 της 12.6.2014, σ. 349. Διατίθεται στη διεύθυνση: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/TXT/?qid=1536584176375&uri=CELEX:02014L0065-20160701 .

(67)

Οδηγία (ΕΕ) 2018/1695 του Συμβουλίου, της 6ης Νοεμβρίου 2018, για την τροποποίηση της οδηγίας 2006/112/ΕΚ σχετικά με το κοινό σύστημα φόρου προστιθέμενης αξίας όσον αφορά την περίοδο εφαρμογής του προαιρετικού μηχανισμού αντιστροφής της επιβάρυνσης για τις παραδόσεις ορισμένων αγαθών και την παροχή ορισμένων υπηρεσιών που είναι επιδεκτικά απάτης, και του μηχανισμού ταχείας αντίδρασης κατά της απάτης στον τομέα του ΦΠΑ, ΕΕ L 282 της 12.11.2018, σ. 5-7.

(68)

Εκτελεστικός κανονισμός (ΕΕ) 2018/2066 της Επιτροπής, της 19ης Δεκεμβρίου 2018, για την παρακολούθηση και την υποβολή εκθέσεων σχετικά με τις εκπομπές αερίων θερμοκηπίου κατ’ εφαρμογή της οδηγίας 2003/87/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου και για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 601/2012 της Επιτροπής, ΕΕ L 334 της 31.12.2018, σ. 1-93.

(69)

Εκτελεστικός κανονισμός (ΕΕ) 2018/2067 της Επιτροπής, της 19ης Δεκεμβρίου 2018, σχετικά με την επαλήθευση των δεδομένων και τη διαπίστευση των ελεγκτών σύμφωνα με την οδηγία 2003/87/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, ΕΕ L 334 της 31.12.2018, σ. 94-134.

(70)

Ο κύριος λόγος είναι ότι η βασιζόμενη σε μετρήσεις μεθοδολογία προϋποθέτει την κινητοποίηση σημαντικών πόρων και τεχνογνωσίας για τη συνεχή μέτρηση της συγκέντρωσης των αντίστοιχων αερίων του θερμοκηπίου, που πολλοί μικρότεροι φορείς εκμετάλλευσης δεν διαθέτουν.

(71)

Ο κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 601/2012 της Επιτροπής απαιτεί από όλους τους φορείς εκμετάλλευσης να πληρούν ορισμένες ελάχιστες βαθμίδες, ενώ οι μεγαλύτερες πηγές εκπομπών οφείλουν να πληρούν υψηλότερες βαθμίδες (με πιο αξιόπιστη ποιότητα δεδομένων), αν και, για λόγους οικονομικής αποδοτικότητας, για τις μικρότερες πηγές ισχύουν λιγότερο αυστηρές απαιτήσεις.

(72)

Κατάλογος της ΕΣΔ με τα εθνικά σημεία πρόσβασης στους διαπιστευμένους ελεγκτές των ΕΟΔ για το ΣΕΔΕ της ΕΕ: https://european-accreditation.org/national-accreditation-bodies-having-successfully-undergone-peer-evaluation-by-ea/

(73)

Σε ορισμένες περιπτώσεις, οι χώρες ενδέχεται να αναφέρουν ένα σύνολο περισσότερων της μίας περιφερειακών/τοπικών αρχών ως μία αρμόδια αρχή.

(74)

Στο σύνολο αυτό δεν περιλαμβάνονται τα πρόστιμα που επιβλήθηκαν στον κλάδο των αεροπορικών μεταφορών στην Πορτογαλία καθώς το ύψος των προστίμων δεν είχε ακόμη προσδιοριστεί διότι η διαδικασία επιβολής κυρώσεων ήταν σε εξέλιξη.

(75)

Η HU έκανε χρήση της παρέκκλισης του άρθρου 10γ μόνο το 2013.

(76)

Το 2013 και το 2014 δεν τέθηκαν σε πλειστηριασμό μη χρησιμοποιηθέντα δικαιώματα του άρθρου 10γ.

(77)

Πηγή: EEX

(78)

Για τους πίνακες 3.1 και 3.2 δεν περιλαμβάνονται τα στοιχεία του 2019 για το Ηνωμένο Βασίλειο λόγω των μέτρων διασφάλισης που ενέκρινε η Επιτροπή για την προστασία της περιβαλλοντικής ακεραιότητας του ΣΕΔΕ της ΕΕ σε περιπτώσεις στις οποίες το δίκαιο της ΕΕ παύει να εφαρμόζεται σε ένα κράτος μέλος λόγω της αποχώρησής του από την ΕΕ (βλ. κεφάλαιο 2.2).

(79)

Τα δεδομένα συμμόρφωσης που αφορούν προηγούμενα έτη μπορούν να διορθωθούν αναδρομικά, π.χ. λόγω καθυστερημένης υποβολής.

(80)

Για ορισμένες εγκαταστάσεις, οι εκπομπές N2O ή PFC ενδέχεται να μην έχουν υποβληθεί χωριστά στο ενωσιακό μητρώο, αλλά να έχουν υποβληθεί οι συνολικές εκπομπές σε τόνους ισοδύναμου CO2. Στα στοιχεία που παρουσιάζονται στον πίνακα αποτυπώνονται οι εκπομπές ανά αέριο του θερμοκηπίου, όπως περιλαμβάνονται στο ενωσιακό μητρώο. Οι εκπομπές N2O άρχισαν να συμπεριλαμβάνονται στο ΣΕΔΕ της ΕΕ από τη 2η περίοδο (από το 2008), στο πλαίσιο διαδικασίας προαιρετικής συμμετοχής ορισμένων κρατών μελών, και από κοινού με τις εκπομπές PFC σε υποχρεωτική βάση από την 3η περίοδο (από το 2013).

(81)

https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/TXT/PDF/?uri=OJ:L:2019:120:FULL&from=EL

(82)

https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/TXT/PDF/?uri=CELEX:32019R0331&from=EL

(83)

https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/TXT/PDF/?uri=CELEX:32019R0856&from=EL

(84)

https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/TXT/PDF/?uri=CELEX:32019R1122&from=EL

(85)

https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/TXT/PDF/?uri=CELEX:32019R0007

(86)

https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/TXT/PDF/?uri=CELEX:32018R2066

(87)

https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/TXT/PDF/?uri=CELEX:32018R2067&from=EL

(88)

Για την περίοδο Ιανουαρίου-Αυγούστου 2019, τα αριθμητικά στοιχεία βασίζονται στην ανακοίνωση C(2018) 2801 final της Επιτροπής, της 15ης Μαΐου 2018, η οποία είναι διαθέσιμη στη διεύθυνση https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/TXT/PDF/?uri=CELEX:52018XC0516(01)&from=EN

(89)

Για τις περιόδους Σεπτεμβρίου-Δεκεμβρίου 2019 και Ιανουαρίου-Αυγούστου 2020, τα αριθμητικά στοιχεία βασίζονται στην ανακοίνωση C(2019) 3288 final της Επιτροπής, η οποία είναι διαθέσιμη στη διεύθυνση https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/TXT/PDF/?uri=CELEX:52019XC0516(01)&qid=1571083696526&from=EN  

(90)

Μέρος των συνεισφορών των κρατών μελών στο ΑΣΑ το 2020 θα καθοριστεί μετά τη δημοσίευση του δείκτη πλεονάσματος του 2020.