(-1β)

Το γεωπολιτικό πλαίσιο της Ένωσης έχει αλλάξει θεαματικά κατά την τελευταία δεκαετία. Η κατάσταση στις γειτονικές περιοχές της Ευρώπης είναι ασταθής και η Ένωση βρίσκεται αντιμέτωπη με ένα πολύπλοκο και γεμάτο προκλήσεις περιβάλλον που συνδυάζει την εμφάνιση νέων απειλών, όπως οι υβριδικές επιθέσεις και οι κυβερνοεπιθέσεις, με την επιστροφή συμβατικότερων προκλήσεων. Ενώπιον αυτού του πλαισίου, τόσο οι ευρωπαίοι πολίτες όσο και οι πολιτικοί ηγέτες τους συμμερίζονται την άποψη ότι πρέπει να γίνουν περισσότερα σε συλλογικό επίπεδο στον τομέα της άμυνας.

(-1γ)

Ο τομέας της άμυνας χαρακτηρίζεται από αύξηση του κόστους του αμυντικού εξοπλισμού και από υψηλό κόστος έρευνας και ανάπτυξης («Ε&Α») που περιορίζει τη δρομολόγηση νέων αμυντικών προγραμμάτων και επηρεάζει άμεσα την ανταγωνιστικότητα και την ικανότητα καινοτομίας της ευρωπαϊκής τεχνολογικής και βιομηχανικής βάσης στον τομέα της άμυνας. Λόγω αυτής της κλιμάκωσης του κόστους, η ανάπτυξη μιας νέας γενιάς βασικών αμυντικών συστημάτων και νέων αμυντικών τεχνολογιών θα πρέπει να υποστηριχθεί σε επίπεδο Ένωσης, προκειμένου να αυξηθεί η συνεργασία μεταξύ των κρατών μελών όσον αφορά τις επενδύσεις σε αμυντικό εξοπλισμό.

(1)

Στο σχέδιο δράσης για την ευρωπαϊκή άμυνα, το οποίο εκδόθηκε στις 30 Νοεμβρίου 2016, η Επιτροπή δεσμεύτηκε να συμπληρώσει, να μοχλεύσει και να εδραιώσει τις προσπάθειες συνεργασίας των κρατών μελών στον τομέα της ανάπτυξης αμυντικών τεχνολογικών και βιομηχανικών ικανοτήτων για την αντιμετώπιση των προκλήσεων στον τομέα της ασφάλειας, καθώς και να προωθήσει μια ανταγωνιστική, καινοτόμο και αποδοτική ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία σε ολόκληρη την Ένωση και εκτός αυτής, υποστηρίζοντας επίσης, με τον τρόπο αυτό, τη δημιουργία μιας πιο ολοκληρωμένης αμυντικής αγοράς στην Ευρώπη και προωθώντας την υιοθέτηση ευρωπαϊκών αμυντικών προϊόντων και τεχνολογιών από την εσωτερική αγορά, γεγονός που θα οδηγήσει σε περιορισμό της εξάρτησης από πηγές εκτός ΕΕ . Ειδικότερα, πρότεινε τη δημιουργία Ευρωπαϊκού Ταμείου Άμυνας (το «Ταμείο») για την υποστήριξη των επενδύσεων στην κοινή έρευνα και στην κοινή ανάπτυξη αμυντικών προϊόντων και τεχνολογιών, ώστε να ενισχυθούν οι συνέργειες και να βελτιωθεί η σχέση κόστους-αποτελεσματικότητας, και για την προώθηση της από κοινού αγοράς και συντήρησης αμυντικών εξοπλισμών από τα κράτη μέλη. Βάσει του σχεδίου, το Ταμείο θα συμπληρώνει τα εθνικά κονδύλια που ήδη διατίθενται προς τον σκοπό αυτόν και θα λειτουργεί ως κίνητρο που θα ωθεί τα κράτη μέλη να συνεργάζονται και να επενδύουν περισσότερο στον τομέα της άμυνας. Το Ταμείο θα στηρίζει τη συνεργασία καθ’ όλη τη διάρκεια του κύκλου ανάπτυξης αμυντικών προϊόντων και τεχνολογιών.

(2)

Το Ταμείο θα συμβάλει στη δημιουργία μιας ισχυρής, ανταγωνιστικής και καινοτόμου ευρωπαϊκής αμυντικής τεχνολογικής και βιομηχανικής ▌βάσης και θα συμβαδίζει με τις πρωτοβουλίες της Ένωσης προς την κατεύθυνση μιας πιο ολοκληρωμένης ευρωπαϊκής αγοράς στον τομέα της άμυνας, ιδίως τις δύο οδηγίες (2) του 2009 για τις δημόσιες συμβάσεις και για τις μεταφορές αμυντικών προϊόντων εντός της ΕΕ.

(3)

Στο πλαίσιο μιας ολοκληρωμένης προσέγγισης και προς τον σκοπό της προαγωγής της ανταγωνιστικότητας και της ικανότητας καινοτομίας της αμυντικής βιομηχανίας της Ένωσης, θα πρέπει να συσταθεί Ευρωπαϊκό Ταμείο Άμυνας. Το Ταμείο θα πρέπει να αποσκοπεί στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας, της καινοτομικότητας, της αποδοτικότητας και της τεχνολογικής αυτονομίας της αμυντικής βιομηχανίας της Ένωσης, ώστε να συμβάλλει στη στρατηγική αυτονομία της Ένωσης μέσω της στήριξης της διασυνοριακής συνεργασίας μεταξύ κρατών μελών και της συνεργασίας μεταξύ επιχειρήσεων, ερευνητικών κέντρων, εθνικών διοικήσεων, διεθνών οργανισμών και πανεπιστημίων σε ολόκληρη την Ένωση , στη φάση της έρευνας και στη φάση της ανάπτυξης αμυντικών προϊόντων και τεχνολογιών. Προκειμένου να επιτυγχάνονται πιο καινοτόμες λύσεις και να διατηρείται μια ανοικτή εσωτερική αγορά, το Ταμείο θα πρέπει να υποστηρίζει και να διευκολύνει τη διεύρυνση της διασυνοριακής συνεργασίας των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων («ΜΜΕ») καθώς και των επιχειρήσεων μεσαίας κεφαλαιοποίησης που δραστηριοποιούνται στον τομέα της άμυνας.

Εντός της Ένωσης, οι ελλείψεις στην ανάπτυξη ικανοτήτων στον τομέα της κοινής άμυνας προσδιορίζονται στο πλαίσιο της Κοινής Πολιτικής Ασφάλειας και Άμυνας ▌, ιδίως μέσω ▌του σχεδίου ανάπτυξης δυνατοτήτων , ενώ το γενικό στρατηγικό θεματολόγιο έρευνας προσδιορίζει επίσης κοινούς στόχους για την έρευνα στον τομέα της άμυνας . Άλλες ενωσιακές διαδικασίες, όπως η συντονισμένη ετήσια επανεξέταση στον τομέα της άμυνας και η μόνιμη διαρθρωμένη συνεργασία, θα στηρίξουν την επιδίωξη συναφών προτεραιοτήτων μέσω του προσδιορισμού και της προώθησης ευκαιριών για ενισχυμένη συνεργασία, με σκοπό την εκπλήρωση του ενωσιακού επιπέδου φιλοδοξίας στους τομείς της ασφάλειας και της άμυνας. Κατά περίπτωση, περιφερειακές και διεθνείς προτεραιότητες, συμπεριλαμβανομένων των προτεραιοτήτων στο πλαίσιο του Οργανισμού Βορειοατλαντικού Συμφώνου, επίσης μπορούν να λαμβάνονται υπόψη, αν συνάδουν με τις προτεραιότητες της Ένωσης και δεν συνιστούν εμπόδιο στη συμμετοχή κανενός κράτους μέλους ή συνδεδεμένης χώρας, λαμβανομένης ταυτόχρονα μέριμνας ώστε να αποφεύγονται οι περιττές αλληλεπικαλύψεις.

(4)

Η φάση της έρευνας έχει ζωτική σημασία , δεδομένου ότι απ’ αυτήν εξαρτάται η ικανότητα ▌και η αυτονομία της ευρωπαϊκής βιομηχανίας όσον αφορά την ανάπτυξη προϊόντων, καθώς και η ανεξαρτησία των κρατών μελών ως τελικών χρηστών αμυντικών προϊόντων. Η φάση της έρευνας που συνδέεται με την ανάπτυξη αμυντικών ικανοτήτων μπορεί να περιλαμβάνει σημαντικούς κινδύνους, συνδεόμενους, ιδίως, με το χαμηλό επίπεδο ωριμότητας των τεχνολογιών και το ενδεχόμενο ανατροπής τους από νέα δεδομένα. Η φάση της ανάπτυξης, η οποία συνήθως έπεται της φάσης της έρευνας ▌, επίσης ενέχει σημαντικούς κινδύνους και κόστος, που παρακωλύουν την περαιτέρω αξιοποίηση των αποτελεσμάτων της έρευνας και επηρεάζουν δυσμενώς την ανταγωνιστικότητα και την καινοτομικότητα της αμυντικής βιομηχανίας της Ένωσης. Ως εκ τούτου, το Ταμείο θα πρέπει να ενθαρρύνει τη σύνδεση μεταξύ της φάσης της έρευνας και της φάσης της ανάπτυξης.

(5)

Το Ταμείο δεν θα πρέπει να στηρίζει τη βασική έρευνα, η οποία θα πρέπει αντιθέτως να στηρίζεται μέσω άλλων μηχανισμών, ωστόσο στις στηριζόμενες από το Ταμείο δραστηριότητες μπορεί να συμπεριλαμβάνεται βασική έρευνα προσανατολισμένη στην άμυνα η οποία είναι πιθανόν να αποτελέσει τη βάση λύσεων σε εντοπισμένα ή αναμενόμενα προβλήματα ή δυνατότητες.

(6)

Το Ταμείο θα μπορεί να στηρίζει τόσο δράσεις που αφορούν νέα προϊόντα και τεχνολογίες όσο και δράσεις που αφορούν την αναβάθμιση υφιστάμενων προϊόντων και τεχνολογιών . Οι δράσεις για την αναβάθμιση υφιστάμενων αμυντικών προϊόντων και τεχνολογιών θα πρέπει να είναι επιλέξιμες μόνο εφόσον οι ήδη υφιστάμενες πληροφορίες που είναι αναγκαίες για την εκτέλεση της δράσης δεν υπόκεινται σε κανέναν περιορισμό, από μη συνδεδεμένες τρίτες χώρες ή οντότητες μη συνδεδεμένων τρίτων χωρών, ο οποίος καθιστά αδύνατη την εκτέλεση της δράσης. Κατά την υποβολή των αιτήσεων για την ενωσιακή χρηματοδότηση, οι νομικές οντότητες θα πρέπει να υποχρεούνται να παρέχουν τις σχετικές πληροφορίες ώστε να πιστοποιούν ότι δεν υφίστανται περιορισμοί. Ελλείψει τέτοιων πληροφοριών, η ενωσιακή χρηματοδότηση δεν θα πρέπει να μπορεί να χορηγηθεί.

(6α)

Το Ταμείο θα πρέπει να παρέχει χρηματοδοτική στήριξη σε δράσεις που συμβάλλουν στην ανάπτυξη ανατρεπτικών τεχνολογιών για την άμυνα. Δεδομένου ότι οι ανατρεπτικές τεχνολογίες μπορεί να βασίζονται σε έννοιες ή ιδέες που προέρχονται από μη παραδοσιακούς φορείς του τομέα της άμυνας, το Ταμείο θα πρέπει να προβλέπει επαρκή ευελιξία κατά τη διαβούλευση με τα ενδιαφερόμενα μέρη και όσον αφορά την υλοποίηση των εν λόγω δράσεων.

(7)

Προκειμένου να διασφαλίζεται η τήρηση των διεθνών υποχρεώσεων της Ένωσης και των κρατών μελών της κατά την εφαρμογή του παρόντος κανονισμού, δράσεις οι οποίες αφορούν προϊόντα ή τεχνολογίες των οποίων η χρήση, ανάπτυξη ή παραγωγή απαγορεύεται από το διεθνές δίκαιο δεν θα πρέπει να λαμβάνουν χρηματοδοτική στήριξη από το Ταμείο. Στο πλαίσιο αυτό, η επιλεξιμότητα των δράσεων που αφορούν νέα αμυντικά προϊόντα ή τεχνολογίες ▌επίσης θα πρέπει να τελεί υπό την αίρεση των εξελίξεων στο διεθνές δίκαιο. Οι δράσεις για την ανάπτυξη φονικών αυτόνομων όπλων χωρίς τη δυνατότητα ουσιώδους ανθρώπινου ελέγχου επί των αποφάσεων επιλογής και εμπλοκής κατά τη διενέργεια επιθέσεων κατά ανθρώπων επίσης θα πρέπει να μην είναι επιλέξιμες για χρηματοδοτική στήριξη από το Ταμείο, με την επιφύλαξη της δυνατότητας χρηματοδότησης δράσεων για την ανάπτυξη συστημάτων έγκαιρης προειδοποίησης και αντίμετρων για αμυντικούς σκοπούς.

(8)

Η δυσκολία να συμφωνηθούν ενοποιημένες απαιτήσεις αμυντικών ικανοτήτων και κοινές τεχνικές προδιαγραφές ή πρότυπα παρακωλύει τη διασυνοριακή συνεργασία μεταξύ των κρατών μελών και μεταξύ των νομικών οντοτήτων που εδρεύουν σε διαφορετικά κράτη μέλη. Η απουσία τέτοιων απαιτήσεων, προδιαγραφών και προτύπων έχει οδηγήσει σε αυξημένο κατακερματισμό του τομέα της άμυνας, τεχνική πολυπλοκότητα, καθυστερήσεις και διογκωμένο κόστος, περιττή αλληλεπικάλυψη, καθώς και σε ελλιπή διαλειτουργικότητα. Η συμφωνία επί κοινών τεχνικών προδιαγραφών θα πρέπει να αποτελεί προαπαιτούμενο για τις δράσεις που απαιτούν υψηλότερο επίπεδο τεχνολογικής ετοιμότητας. Οι δραστηριότητες ▌που αποσκοπούν στην ανάπτυξη κοινών απαιτήσεων αμυντικών ικανοτήτων ▌, καθώς και οι δραστηριότητες που αποσκοπούν στην υποστήριξη της διαμόρφωσης κοινού ορισμού τεχνικών προδιαγραφών ή προτύπων, επίσης θα πρέπει να είναι επιλέξιμες για στήριξη από το Ταμείο , ιδίως όταν ενισχύουν τη διαλειτουργικότητα .

(9)

Δεδομένου ότι σκοπός του Ταμείου είναι να στηρίξει την ανταγωνιστικότητα , την αποδοτικότητα και την καινοτομικότητα της αμυντικής βιομηχανίας της Ένωσης μέσω της μόχλευσης και της συμπλήρωσης συνεργατικών δραστηριοτήτων έρευνας και τεχνολογίας στον τομέα της άμυνας καθώς και της μείωσης των κινδύνων που ενέχει η φάση της ανάπτυξης συνεργατικών έργων, οι δράσεις που σχετίζονται με την έρευνα και την ανάπτυξη αμυντικού προϊόντος ή τεχνολογίας θα πρέπει να είναι επιλέξιμες για στήριξη από το Ταμείο. Το ίδιο θα ισχύει και ως προς την αναβάθμιση υφιστάμενων αμυντικών προϊόντων και τεχνολογιών, συμπεριλαμβανομένης της διαλειτουργικότητάς τους.

(10)

Λαμβανομένου υπόψη του γεγονότος ότι το Ταμείο αποσκοπεί ιδίως στην ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ νομικών οντοτήτων και κρατών μελών ανά την Ευρώπη, οι δράσεις θα πρέπει να είναι επιλέξιμες για χρηματοδότηση ▌εφόσον υλοποιούνται με συνεργασία στο πλαίσιο κοινοπραξίας τουλάχιστον τριών νομικών οντοτήτων που εδρεύουν σε τουλάχιστον τρία διαφορετικά κράτη μέλη ▌ή συνδεδεμένες χώρες. Τουλάχιστον τρεις από τις εν λόγω επιλέξιμες ▌οντότητες, εγκατεστημένες σε τουλάχιστον δύο διαφορετικά κράτη μέλη ▌ή συνδεδεμένες χώρες δεν θα πρέπει να τελούν υπό τον άμεσο ή έμμεσο ▌έλεγχο της ίδιας οντότητας ούτε να ελέγχουν η μία την άλλη. Σε αυτό το πλαίσιο, ο έλεγχος θα πρέπει να νοείται ως η δυνατότητα άσκησης αποφασιστικής επιρροής σε μια νομική οντότητα, άμεσα ή έμμεσα μέσω μίας ή περισσότερων ενδιάμεσων νομικών οντοτήτων. Λαμβανομένων υπόψη των ιδιαιτεροτήτων των ανατρεπτικών τεχνολογιών για την άμυνα, καθώς και μελετών, οι δραστηριότητες αυτές θα μπορούν να εκτελούνται από μια ενιαία νομική οντότητα. Προκειμένου να ενισχυθεί η συνεργασία μεταξύ των κρατών μελών, το Ταμείο μπορεί επίσης να στηρίζει κοινές προεμπορικές προμήθειες.

(11)

Σύμφωνα με [παραπομπή προς επικαιροποίηση σύμφωνα με νέα απόφαση για τις ΥΧΕ: το άρθρο 94 της απόφασης 2013/755/ΕΕ του Συμβουλίου (3)], οι οντότητες που είναι εγκατεστημένες σε Υπερπόντιες Χώρες και Εδάφη (ΥΧΕ) θα πρέπει να είναι επιλέξιμες για χρηματοδότηση, με την επιφύλαξη των κανόνων και των στόχων του Ταμείου και των ενδεχόμενων συμφωνιών που ισχύουν στο κράτος μέλος με το οποίο είναι συνδεδεμένη η ΥΧΕ.

(12)

Δεδομένου ότι το Ταμείο αποσκοπεί στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και της αποδοτικότητας ▌της αμυντικής βιομηχανίας της Ένωσης, μόνο οι οντότητες που είναι εγκατεστημένες στην Ένωση ή σε συνδεδεμένη χώρα και οι οποίες δεν τελούν υπό τον έλεγχο μη συνδεδεμένης τρίτης χώρας ή οντότητας μη συνδεδεμένης τρίτης χώρας θα πρέπει, καταρχήν, να είναι επιλέξιμες για στήριξη. Σε αυτό το πλαίσιο, ο έλεγχος θα πρέπει να νοείται ως η δυνατότητα άσκησης αποφασιστικής επιρροής σε μια νομική οντότητα, άμεσα ή έμμεσα μέσω μίας ή περισσότερων ενδιάμεσων νομικών οντοτήτων. Επιπλέον, προκειμένου να διασφαλιστεί η προστασία των βασικών συμφερόντων άμυνας και ασφάλειας της Ένωσης και των κρατών μελών της, οι υποδομές, οι εγκαταστάσεις, τα περιουσιακά στοιχεία και οι πόροι που χρησιμοποιούνται από τους αποδέκτες και τους υπεργολάβους τους σε δράσεις που λαμβάνουν χρηματοδοτική στήριξη από το Ταμείο δεν θα πρέπει να βρίσκονται στο έδαφος μη συνδεδεμένων τρίτων χωρών , οι δε δομές εκτελεστικής διαχείρισής τους θα πρέπει να είναι εγκατεστημένες στην Ένωση ή σε συνδεδεμένη χώρα. Ως εκ τούτου, μια οντότητα που είναι εγκατεστημένη σε μη συνδεδεμένη τρίτη χώρα ή μια οντότητα που είναι εγκατεστημένη στην Ένωση ή σε συνδεδεμένη χώρα αλλά η οποία έχει τις δομές εκτελεστικής διαχείρισής της σε μη συνδεδεμένη τρίτη χώρα δεν είναι επιλέξιμη να είναι αποδέκτης ή υπεργολάβος που συμμετέχει στη δράση. Προκειμένου να διασφαλιστούν τα βασικά συμφέροντα ασφάλειας και άμυνας της Ένωσης και των κρατών μελών της, οι εν λόγω όροι επιλεξιμότητας θα πρέπει να εφαρμόζονται επίσης στη χρηματοδότηση που παρέχεται μέσω προμήθειας, κατά παρέκκλιση από το άρθρο 176 του δημοσιονομικού κανονισμού.

(13)

Υπό ορισμένες περιστάσεις, ▌θα πρέπει να είναι δυνατή η παρέκκλιση από την αρχή ότι οι αποδέκτες και οι υπεργολάβοι τους που συμμετέχουν σε δράση η οποία λαμβάνει χρηματοδοτική στήριξη από το Ταμείο, δεν τελούν υπό τον έλεγχο μη συνδεδεμένης τρίτης χώρας ή οντότητας μη συνδεδεμένης τρίτης χώρας. Σε αυτό το πλαίσιο , νομικές οντότητες που είναι εγκατεστημένες στην Ένωση ή σε συνδεδεμένη χώρα και οι οποίες ελέγχονται από μη συνδεδεμένη τρίτη χώρα ή οντότητα μη συνδεδεμένης τρίτης χώρας θα πρέπει να είναι επιλέξιμες ως αποδέκτες ή υπεργολάβοι που συμμετέχουν στη δράση υπό την προϋπόθεση ότι πληρούνται αυστηρές προϋποθέσεις σχετικά με την προστασία των συμφερόντων ασφάλειας και άμυνας της Ένωσης και των κρατών μελών της. Η συμμετοχή τέτοιων νομικών οντοτήτων δεν θα πρέπει να αντιβαίνει στους σκοπούς του Ταμείου. Οι αιτούντες θα πρέπει να παρέχουν όλες τις συναφείς πληροφορίες σχετικά με τις υποδομές, τις εγκαταστάσεις, τα περιουσιακά στοιχεία και τους πόρους που θα χρησιμοποιηθούν στη δράση. Στο πλαίσιο αυτό, θα πρέπει επίσης να λαμβάνονται υπόψη οι ανησυχίες των κρατών μελών όσον αφορά την ασφάλεια του εφοδιασμού.

(13-α)

Στο πλαίσιο των περιοριστικών μέτρων της ΕΕ, που θεσπίζονται βάσει του άρθρου 29 ΣΕΕ και του άρθρου 215 παράγραφος 2 ΣΛΕΕ, δεν επιτρέπεται να διατίθενται κονδύλια ή οικονομικοί πόροι, άμεσα ή έμμεσα, σε κατονομαζόμενα νομικά πρόσωπα, οντότητες ή οργανισμούς ή προς όφελος αυτών. Κατά συνέπεια, οι εν λόγω κατονομαζόμενες οντότητες, καθώς και οι οντότητες που τελούν υπό την κυριότητα ή τον έλεγχό τους, δεν μπορούν να λάβουν χρηματοδοτική στήριξη από το Ταμείο.

(13α)

Η ενωσιακή χρηματοδότηση θα πρέπει να χορηγείται έπειτα από προσκλήσεις υποβολής ανταγωνιστικών προτάσεων που προκηρύσσονται σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ, Ευρατόμ) 2018/1046 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου («δημοσιονομικός κανονισμός»)  (4) . Ωστόσο, σε ορισμένες δεόντως δικαιολογημένες και εξαιρετικές περιστάσεις, η ενωσιακή χρηματοδότηση μπορεί επίσης να χορηγείται σύμφωνα με το άρθρο 195 στοιχείο ε) του δημοσιονομικού κανονισμού. Δεδομένου ότι η χορήγηση χρηματοδότησης σύμφωνα με το άρθρο 195 στοιχείο ε) του δημοσιονομικού κανονισμού συνιστά παρέκκλιση από τον γενικό κανόνα της χρησιμοποίησης προσκλήσεων υποβολής ανταγωνιστικών προτάσεων, οι εν λόγω εξαιρετικές περιστάσεις θα πρέπει να ερμηνεύονται αυστηρά. Σε αυτό το πλαίσιο, για να δοθεί επιχορήγηση χωρίς να έχει προηγηθεί πρόσκληση υποβολής προτάσεων, ο βαθμός στον οποίο η προτεινόμενη δράση αντιστοιχεί στους στόχους του Ταμείου όσον αφορά τη διασυνοριακή βιομηχανική συνεργασία και ανταγωνισμό σε ολόκληρη την αλυσίδα εφοδιασμού θα πρέπει να εκτιμάται από την Επιτροπή η οποία επικουρείται από την επιτροπή των κρατών μελών (η «επιτροπή»).

(14)

Αν κοινοπραξία επιθυμεί να συμμετάσχει σε επιλέξιμη δράση και η χρηματοδοτική συνδρομή της Ένωσης πρόκειται να λάβει τη μορφή επιχορήγησης, η κοινοπραξία θα πρέπει να διορίσει ένα από τα μέλη της ως συντονιστή ο οποίος θα αποτελεί το κύριο σημείο επαφής.

(15)

Αν δράση που λαμβάνει χρηματοδοτική στήριξη από το Ταμείο τελεί υπό τη διαχείριση διαχειριστή έργου που έχει διοριστεί από κράτη μέλη ή συνδεδεμένες χώρες, η Επιτροπή θα πρέπει να διαβουλεύεται με τον διαχειριστή έργου πριν από την εκτέλεση της πληρωμής προς τους αποδέκτες , ώστε ο διαχειριστής έργου να μπορεί να διασφαλίσει την τήρηση των χρονοδιαγραμμάτων από τους αποδέκτες. ▌Ο διαχειριστής έργου θα πρέπει να υποβάλλει στην Επιτροπή ▌παρατηρήσεις ▌σχετικά με την πρόοδο της δράσης, ώστε η Επιτροπή να μπορεί να επαληθεύει το κατά πόσο πληρούνται οι προϋποθέσεις για την εκτέλεση της πληρωμής.

(15α)

Η Επιτροπή θα πρέπει να υλοποιεί το Ταμείο υπό καθεστώς άμεσης διαχείρισης, ούτως ώστε να μεγιστοποιούνται η αποτελεσματικότητα και η αποδοτικότητα της υλοποίησης και να διασφαλίζεται η πλήρης εναρμόνιση με άλλες πρωτοβουλίες της Ένωσης. Ως εκ τούτου, η Επιτροπή θα πρέπει να διατηρεί την ευθύνη για τις διαδικασίες επιλογής και χορήγησης, μεταξύ άλλων όσον αφορά τις αξιολογήσεις ηθικής. Σε αιτιολογημένες περιπτώσεις, η Επιτροπή μπορεί, ωστόσο, να αναθέτει ορισμένα καθήκοντα υλοποίησης για συγκεκριμένες δράσεις που λαμβάνουν χρηματοδοτική στήριξη από το Ταμείο, σε οργανισμούς που αναφέρονται στο άρθρο 62 παράγραφος 1 στοιχείο γ) του δημοσιονομικού κανονισμού. Αυτό θα μπορούσε να συμβαίνει, για παράδειγμα, στην περίπτωση που ένας διαχειριστής έργου έχει οριστεί από κράτη μέλη που συγχρηματοδοτούν μια δράση, υπό την προϋπόθεση ότι πληρούνται οι απαιτήσεις του δημοσιονομικού κανονισμού. Μια ανάθεση αυτού του είδους θα συνέβαλλε στον εξορθολογισμό της διαχείρισης των συγχρηματοδοτούμενων δράσεων και θα εξασφάλιζε τον ομαλό συντονισμό της συμφωνίας χρηματοδότησης με τη σύμβαση που υπογράφηκε μεταξύ της κοινοπραξίας και του διαχειριστή έργου ο οποίος έχει οριστεί από κράτη μέλη που συγχρηματοδοτούν τη δράση.

(16)

Προκειμένου να διασφαλίζεται ότι οι χρηματοδοτούμενες δράσεις είναι οικονομικά βιώσιμες, είναι αναγκαίο οι αιτούντες να αποδεικνύουν ότι το κόστος της δράσης που δεν καλύπτεται από τη χρηματοδότηση της Ένωσης καλύπτεται από άλλα μέσα χρηματοδότησης.

(17)

Τα κράτη μέλη θα πρέπει να έχουν στη διάθεσή τους διάφορους τύπους χρηματοδοτικών μηχανισμών για την από κοινού ανάπτυξη και προμήθεια αμυντικών ικανοτήτων. ▌Η Επιτροπή θα μπορούσε να παρέχει διάφορους τύπους μηχανισμών τους οποίους θα μπορούσαν να χρησιμοποιούν τα κράτη μέλη σε εθελοντική βάση για την αντιμετώπιση των προκλήσεων που θέτουν τα συνεργατικά έργα ανάπτυξης και ανάθεσης δημόσιων συμβάσεων σε επίπεδο χρηματοδότησης. Η χρήση τέτοιων χρηματοδοτικών μηχανισμών θα μπορούσε να ενισχύσει περαιτέρω τη δρομολόγηση συνεργατικών και διασυνοριακών έργων στον τομέα της άμυνας και να αυξήσει την αποδοτικότητα των αμυντικών δαπανών, μεταξύ άλλων και για τα έργα που στηρίζονται από το Ταμείο .

(18)

Δεδομένων των ιδιαιτεροτήτων της αμυντικής βιομηχανίας, στην οποία η ζήτηση προέρχεται σχεδόν αποκλειστικά από τα κράτη μέλη και τις συνδεδεμένες χώρες, που ελέγχουν επίσης όλες τις προμήθειες αμυντικών προϊόντων και τεχνολογιών, συμπεριλαμβανομένων των εξαγωγών, η λειτουργία του τομέα της άμυνας είναι μοναδική και δεν ακολουθεί τους συμβατικούς κανόνες και τα επιχειρηματικά μοντέλα που ρυθμίζουν τις πιο παραδοσιακές αγορές. Ως εκ τούτου, η βιομηχανία δεν μπορεί να αναλάβει τη χρηματοδότηση με ίδιους πόρους σημαντικών έργων έρευνας και ανάπτυξης στον τομέα της άμυνας, και τα κράτη μέλη και οι συνδεδεμένες χώρες συχνά χρηματοδοτούν πλήρως όλες τις δαπάνες έρευνας και ανάπτυξης. Για την επίτευξη των σκοπών του Ταμείου, ιδίως προκειμένου να παρέχονται κίνητρα για συνεργασία μεταξύ νομικών οντοτήτων από διαφορετικά κράτη μέλη και συνδεδεμένες χώρες, και λαμβανομένων υπόψη των ιδιαιτεροτήτων του αμυντικού τομέα, θα πρέπει να καλύπτεται έως και το σύνολο των επιλέξιμων δαπανών για τις δράσεις που υλοποιούνται πριν από τη φάση της ανάπτυξης πρωτοτύπου.

(19)

Η φάση της ανάπτυξης πρωτοτύπου αποτελεί κρίσιμο στάδιο, κατά το οποίο τα κράτη μέλη ή οι συνδεδεμένες χώρες συνήθως λαμβάνουν την απόφασή τους σχετικά με την ενιαία επένδυσή τους και αρχίζουν τη διαδικασία προμήθειας των μελλοντικών τους αμυντικών προϊόντων ή τεχνολογιών. Για τον λόγο αυτό, κατά τη συγκεκριμένη φάση, τα κράτη μέλη και οι συνδεδεμένες χώρες συμφωνούν τις αναγκαίες εκατέρωθεν δεσμεύσεις τους, συμπεριλαμβανομένων των δεσμεύσεών τους σχετικά με τον καταμερισμό του κόστους και την κυριότητα επί του έργου. Για να διασφαλίζεται η αξιοπιστία των δεσμεύσεών τους, η χρηματοδοτική συνδρομή της Ένωσης στο πλαίσιο του Ταμείου δεν θα πρέπει κατά κανόνα να υπερβαίνει το 20 % των επιλέξιμων δαπανών.

(20)

Για τις δράσεις μετά τη φάση της ανάπτυξης πρωτοτύπου, θα πρέπει να προβλέπεται χρηματοδότηση σε ποσοστό έως 80 %. Οι δράσεις αυτές, οι οποίες βρίσκονται εγγύτερα στην ολοκλήρωση των προϊόντων και τεχνολογιών, επίσης μπορεί να εμπεριέχουν σημαντικό κόστος.

(21)

Τα ενδιαφερόμενα μέρη που δραστηριοποιούνται στον τομέα της άμυνας αντιμετωπίζουν συγκεκριμένες έμμεσες δαπάνες, όπως δαπάνες για ασφάλεια. Επιπλέον, τα εν λόγω ενδιαφερόμενα μέρη δραστηριοποιούνται σε μια ειδική αγορά, στην οποία —χωρίς ζήτηση από την πλευρά των αγοραστών— δεν μπορούν να ανακτήσουν τα έξοδά τους για Ε&Α όπως συμβαίνει στον μη στρατιωτικό τομέα. Επομένως, δικαιολογείται η εφαρμογή κατ’ αποκοπή συντελεστή 25 %, καθώς και η δυνατότητα ▌χρέωσης έμμεσων δαπανών που θα υπολογίζονται σύμφωνα με τις συνήθεις λογιστικές πρακτικές των αποδεκτών , αν οι πρακτικές αυτές γίνονται δεκτές από τις εθνικές αρχές τους για παρόμοιες δραστηριότητες στον τομέα της άμυνας, οι οποίες έχουν κοινοποιηθεί στην Επιτροπή. ▌

(21α)

Οι δράσεις με συμμετοχή διασυνοριακών ΜΜΕ και επιχειρήσεων μεσαίας κεφαλαιοποίησης στηρίζουν το άνοιγμα των αλυσίδων εφοδιασμού και συμβάλλουν στην επίτευξη των στόχων του Ταμείου. Οι εν λόγω δράσεις θα πρέπει επομένως να είναι επιλέξιμες για αυξημένο ποσοστό χρηματοδότησης προς όφελος όλων των συμμετεχουσών οντοτήτων.

(22)

Προκειμένου να διασφαλίζεται ότι οι χρηματοδοτούμενες δράσεις θα συμβάλουν στην ανταγωνιστικότητα και την αποδοτικότητα της αμυντικής βιομηχανίας της Ένωσης, είναι σημαντικό τα κράτη μέλη να προτίθενται ▌να προβούν σε κοινή προμήθεια του τελικού προϊόντος ή χρήση της τεχνολογίας, ιδίως μέσω κοινής διασυνοριακής δημόσιας σύμβασης, στο πλαίσιο της οποίας τα κράτη μέλη οργανώνουν από κοινού τις διαδικασίες τους ανάθεσης δημόσιων συμβάσεων, ιδίως με τη χρήση κεντρικής αρχής προμηθειών.

(22α)

Για να διασφαλιστεί ότι οι δράσεις που λαμβάνουν χρηματοδοτική στήριξη από το Ταμείο συμβάλλουν στην ανταγωνιστικότητα και την αποδοτικότητα της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας, θα πρέπει να είναι αγορακεντρικές, προσανατολισμένες στη ζήτηση και εμπορικά βιώσιμες μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα. Τα κριτήρια επιλεξιμότητας για δράσεις ανάπτυξης θα πρέπει, επομένως, να λαμβάνουν υπόψη το γεγονός ότι τα κράτη μέλη προτίθενται, μεταξύ άλλων μέσω μνημονίου συμφωνίας ή επιστολής προθέσεων, να προμηθευτούν το τελικό αμυντικό προϊόν ή να χρησιμοποιήσουν την τεχνολογία, με συντονισμένο τρόπο. Τα κριτήρια χορήγησης για δράσεις ανάπτυξης θα πρέπει επίσης να λαμβάνουν υπόψη το γεγονός ότι τα κράτη μέλη δεσμεύονται πολιτικά ή νομικά, να χρησιμοποιούν, να κατέχουν ή να συντηρούν από κοινού το τελικό αμυντικό προϊόν ή τεχνολογία.

(23)

Η προώθηση της καινοτομίας και της τεχνολογικής ανάπτυξης στην αμυντική βιομηχανία της Ένωσης θα πρέπει να πραγματοποιείται κατά τρόπο που συνάδει με τα συμφέροντα ασφάλειας και άμυνας της Ένωσης. Ως εκ τούτου, η συμβολή των δράσεων στην προαγωγή των εν λόγω συμφερόντων και των προτεραιοτήτων έρευνας και ανάπτυξης ικανοτήτων στον τομέα της άμυνας που έχουν συμφωνηθεί από κοινού από τα κράτη μέλη θα πρέπει να αποτελεί κριτήριο χορήγησης. ▌

(24)

Οι επιλέξιμες δράσεις που υλοποιούνται στο πλαίσιο της μόνιμης διαρθρωμένης συνεργασίας στο θεσμικό πλαίσιο της Ένωσης θα πρέπει να εξασφαλίζουν ενισχυμένη συνεργασία μεταξύ νομικών οντοτήτων σε διάφορα κράτη μέλη σε συνεχή βάση και, συνεπώς, να συμβάλλουν άμεσα στους στόχους του Ταμείου. Κατά συνέπεια, αυτά τα έργα, αν επιλεγούν, θα πρέπει να είναι επιλέξιμα για αυξημένο ποσοστό χρηματοδότησης.

(25)

Η Επιτροπή θα λαμβάνει υπόψη της τις άλλες δραστηριότητες που χρηματοδοτούνται στο πλαίσιο του προγράμματος-πλαισίου «Ορίζων Ευρώπη», προκειμένου να αποφεύγονται οι περιττές αλληλεπικαλύψεις και να εξασφαλίζονται γόνιμη αλληλεπίδραση και συνέργειες μεταξύ της έρευνας στον μη στρατιωτικό τομέα και αυτής στον αμυντικό τομέα.

(26)

Η κυβερνοασφάλεια και η κυβερνοάμυνα αποτελούν προκλήσεις διαρκώς αυξανόμενης σημασίας, και η Επιτροπή και η Ύπατη Εκπρόσωπος της Ένωσης για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας έχουν αναγνωρίσει την ανάγκη επίτευξης συνεργειών μεταξύ των δράσεων στον τομέα της κυβερνοάμυνας στο πλαίσιο του Ταμείου και των ενωσιακών πρωτοβουλιών στον τομέα της κυβερνοασφάλειας, όπως αυτών που εξαγγέλθηκαν στην κοινή ανακοίνωση για την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο. Ιδίως, το προς σύσταση ευρωπαϊκό κέντρο βιομηχανικών, τεχνολογικών και ερευνητικών ικανοτήτων στον τομέα της κυβερνοασφάλειας θα πρέπει να επιδιώξει συνέργειες μεταξύ της πολιτικής και της αμυντικής διάστασης της κυβερνοασφάλειας. Θα μπορούσε να υποστηρίζει ενεργά τα κράτη μέλη και άλλους σχετικούς συντελεστές με την παροχή συμβουλών, την ανταλλαγή εμπειρογνωσίας και τη διευκόλυνση της συνεργασίας σε σχέση με έργα και δράσεις, καθώς και, όταν του ζητείται από τα κράτη μέλη, με την ανάληψη του ρόλου του διαχειριστή έργων σε σχέση με το ▌Ταμείο ▌.

(27)

Θα πρέπει να διασφαλιστεί μια ολοκληρωμένη προσέγγιση, με τη συγκέντρωση των δραστηριοτήτων που καλύπτονται από την προπαρασκευαστική δράση για την έρευνα στον τομέα της άμυνας («PADR») , την οποία δρομολόγησε η Επιτροπή κατά την έννοια του άρθρου 58 παράγραφος 2 στοιχείο β) του δημοσιονομικού κανονισμού, και των δραστηριοτήτων βάσει του ευρωπαϊκού προγράμματος βιομηχανικής ανάπτυξης στον τομέα της άμυνας («EDIDP») , το οποίο θεσπίστηκε με τον κανονισμό (ΕΕ) 2018/1092 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (5), και να εναρμονιστούν οι όροι συμμετοχής, να διαμορφωθεί ένα συνεκτικότερο σύνολο μέσων και να ενισχυθεί ο αντίκτυπος σε επίπεδο καινοτομίας, συνεργασίας και οικονομικής αποδοτικότητας, ενώ παράλληλα θα αποφεύγονται οι περιττές αλληλεπικαλύψεις και ο κατακερματισμός. Με μια τέτοια ολοκληρωμένη προσέγγιση, το Ταμείο θα συνέβαλλε επίσης στην καλύτερη αξιοποίηση των αποτελεσμάτων της έρευνας στον τομέα της άμυνας, γεφυρώνοντας το χάσμα μεταξύ της φάσης της έρευνας και της φάσης της ανάπτυξης κατά τρόπο που θα λαμβάνει υπόψη τις ιδιαιτερότητες του εν λόγω τομέα, και προωθώντας όλες τις μορφές καινοτομίας, συμπεριλαμβανομένης της ανατρεπτικής καινοτομίας ▌. Μπορούν επίσης να αναμένονται, κατά περίπτωση, θετικές δευτερογενείς συνέπειες στον μη στρατιωτικό τομέα.

(28)

Όταν κρίνεται σκόπιμο λόγω των ιδιαιτεροτήτων της δράσης, οι στόχοι πολιτικής του Ταμείου θα πρέπει επίσης να στηρίζονται μέσω χρηματοδοτικών μέσων και εγγυήσεων από τον προϋπολογισμό στο πλαίσιο του ▌InvestEU.

(29)

Η χρηματοδοτική στήριξη θα πρέπει να χρησιμοποιείται για την αντιμετώπιση δυσλειτουργιών της αγοράς ή μη ικανοποιητικών επενδυτικών συνθηκών, κατά τρόπο αναλογικό, και οι δράσεις δεν θα πρέπει να αναπαράγουν ή να παραγκωνίζουν την ιδιωτική χρηματοδότηση ή να στρεβλώνουν τον ανταγωνισμό στην εσωτερική αγορά. Οι δράσεις θα πρέπει να έχουν σαφή ▌προστιθέμενη αξία για την Ένωση .

(30)

Τα είδη χρηματοδότησης και οι μέθοδοι υλοποίησης του Ταμείου θα πρέπει να επιλέγονται με βάση τη δυνατότητά τους να συμβάλουν στην επίτευξη των ειδικών στόχων των δράσεων και να αποφέρουν αποτελέσματα, λαμβανομένων υπόψη, ιδίως, του κόστους των ελέγχων, του διοικητικού φόρτου και του αναμενόμενου κινδύνου μη συμμόρφωσης. Συναφώς, θα πρέπει να εξετάζεται το ενδεχόμενο χρήσης εφάπαξ ποσών, κατ’ αποκοπή συντελεστών και μοναδιαίων δαπανών, καθώς και χρηματοδότησης που δεν συνδέεται με τις δαπάνες κατά τα αναφερόμενα στο άρθρο ▌125 παράγραφος 1 ▌του δημοσιονομικού κανονισμού.

(31)

Η Επιτροπή θα πρέπει να καθορίζει ετήσια ▌προγράμματα εργασίας σύμφωνα με τους στόχους του Ταμείου , και λαμβάνοντας υπόψη τα πρώτα διδάγματα που αντλήθηκαν από το EDIDP και την PADR . Την Επιτροπή θα πρέπει να συνδράμει στη θέσπιση του προγράμματος εργασίας η επιτροπή . Η Επιτροπή θα πρέπει να καταβάλλει προσπάθειες για να εξεύρει λύσεις που έχουν τύχει της ευρύτερης δυνατής υποστήριξης εντός της επιτροπής. Σε αυτό το πλαίσιο, η επιτροπή μπορεί να συνέρχεται υπό τη σύνθεση εθνικών εμπειρογνωμόνων στον τομέα της άμυνας και της ασφάλειας για την παροχή ειδικής βοήθειας στην Επιτροπή, μεταξύ άλλων για την παροχή συμβουλών όσον αφορά την προστασία διαβαθμισμένων πληροφοριών στο πλαίσιο των δράσεων. Εναπόκειται στα κράτη μέλη να ορίσουν τους αντίστοιχους εκπροσώπους τους στην εν λόγω επιτροπή. Στα μέλη της επιτροπής θα πρέπει να παρέχεται έγκαιρα ουσιαστική δυνατότητα να εξετάσουν τα σχέδια εκτελεστικών πράξεων και να εκφράσουν τις απόψεις τους.

(31α)

Οι κατηγορίες των προγραμμάτων εργασίας θα πρέπει να περιέχουν λειτουργικές απαιτήσεις προκειμένου να αποσαφηνίζονται για τη βιομηχανία οι λειτουργίες και τα καθήκοντα που πρέπει να εκτελεσθούν με βάση τις ικανότητες που θα αναπτυχθούν. Οι εν λόγω απαιτήσεις θα πρέπει να παρέχουν σαφή ένδειξη των αναμενόμενων επιδόσεων αλλά δεν θα πρέπει να κατευθύνονται σε συγκεκριμένες λύσεις ή συγκεκριμένες οντότητες και δεν θα πρέπει να αποτρέπουν τον ανταγωνισμό στο επίπεδο των προσκλήσεων υποβολής προτάσεων.

(31β)

Κατά την κατάρτιση των προγραμμάτων εργασίας, η Επιτροπή θα πρέπει επίσης να διασφαλίσει, μέσω κατάλληλων διαβουλεύσεων με την επιτροπή, ότι οι προτεινόμενες δράσεις έρευνας ή ανάπτυξης αποφεύγουν περιττές αλληλεπικαλύψεις. Στο πλαίσιο αυτό, η Επιτροπή δύναται να διενεργεί εκ των προτέρων αξιολόγηση περιπτώσεων πιθανής αλληλεπικάλυψης με υφιστάμενες ικανότητες ή ήδη χρηματοδοτούμενα ερευνητικά ή αναπτυξιακά έργα εντός της Ένωσης.

(31ββ)

Η Επιτροπή θα πρέπει να εξασφαλίζει τη συνοχή των προγραμμάτων εργασίας στο σύνολο του βιομηχανικού κύκλου των αμυντικών προϊόντων και τεχνολογιών.

(31βγ)

Τα προγράμματα εργασίας θα πρέπει επίσης να διασφαλίζουν ότι ένα κατάλληλο ποσοστό του συνολικού προϋπολογισμού διατίθεται σε δράσεις που διευκολύνουν τη διασυνοριακή συμμετοχή των ΜΜΕ.

(31γ)

Προκειμένου να αξιοποιηθεί η εμπειρογνωσία του στον τομέα της άμυνας, o Ευρωπαϊκός Οργανισμός Άμυνας θα αναλάβει ρόλο παρατηρητή στην επιτροπή. Δεδομένων των ιδιαιτεροτήτων του τομέα της άμυνας, η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης επίσης θα πρέπει να συνδράμει την επιτροπή.

(32)

Προκειμένου να διασφαλιστούν ομοιόμορφοι όροι για την εφαρμογή του παρόντος κανονισμού, θα πρέπει να ανατεθούν στην Επιτροπή εκτελεστικές αρμοδιότητες για τη θέσπιση του προγράμματος εργασίας και για τη χορήγηση της χρηματοδότησης σε επιλεγμένες δράσεις ανάπτυξης. Ειδικότερα, κατά την υλοποίηση δράσεων ανάπτυξης, θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη οι ιδιαιτερότητες του τομέα της άμυνας, ιδίως η ευθύνη των κρατών μελών και/ή των συνδεδεμένων χωρών για τη διαδικασία προγραμματισμού και προμήθειας. Οι εν λόγω εκτελεστικές αρμοδιότητες θα πρέπει να ασκούνται σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) ▌αριθ. 182/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου ▌ (6).

(32α)

Κατόπιν αξιολόγησης των προτάσεων με τη βοήθεια ανεξάρτητων εμπειρογνωμόνων, των οποίων τα διαπιστευτήρια ασφαλείας θα πρέπει να επικυρώνονται από τα σχετικά κράτη μέλη, η Επιτροπή θα πρέπει να επιλέγει τις δράσεις που θα λάβουν χρηματοδοτική στήριξη από το Ταμείο. Η Επιτροπή θα πρέπει να καταρτίσει βάση δεδομένων με ανεξάρτητους εμπειρογνώμονες. Η βάση δεδομένων δεν θα πρέπει να δημοσιοποιηθεί. Οι ανεξάρτητοι εμπειρογνώμονες θα πρέπει να διορίζονται βάσει των δεξιοτήτων, της πείρας και των γνώσεών τους, λαμβανομένων υπόψη των καθηκόντων που τους ανατίθενται. Όσο είναι δυνατόν, κατά τον διορισμό ανεξάρτητων εμπειρογνωμόνων, η Επιτροπή θα πρέπει να λαμβάνει τα κατάλληλα μέτρα, ώστε να επιτύχει ισορροπημένη σύνθεση στις ομάδες εμπειρογνωμόνων και τις ομάδες αξιολόγησης, όσον αφορά τις διάφορες δεξιότητες, την πείρα, τις γνώσεις, τη γεωγραφική ποικιλότητα και το φύλο, ανάλογα με την κατάσταση στο πεδίο της δράσης. Θα πρέπει, επίσης, να επιδιώκονται η κατάλληλη εναλλαγή εμπειρογνωμόνων και η κατάλληλη ισορροπία μεταξύ ιδιωτικού και δημόσιου τομέα. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να ενημερώνονται για τα αποτελέσματα της αξιολόγησης με τον κατάλογο κατάταξης των επιλεγμένων δράσεων και για την πρόοδο των χρηματοδοτούμενων δράσεων. Προκειμένου να διασφαλιστούν ομοιόμορφοι όροι για την εφαρμογή του παρόντος κανονισμού, θα πρέπει να ανατεθούν στην Επιτροπή εκτελεστικές αρμοδιότητες για τη θέσπιση και την εφαρμογή του προγράμματος εργασίας, καθώς και για την έκδοση των αποφάσεων χορήγησης. Οι εν λόγω αρμοδιότητες θα πρέπει να ασκούνται σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 182/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου.

(32β)

Οι ανεξάρτητοι εμπειρογνώμονες δεν θα πρέπει να αξιολογούν, να συμβουλεύουν ή να παρέχουν βοήθεια για θέματα για τα οποία έχουν σύγκρουση συμφερόντων, ιδίως όσον αφορά την τρέχουσα θέση τους. Ειδικότερα, δεν θα πρέπει να βρίσκονται σε θέση στην οποία θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν τις πληροφορίες που λαμβάνουν εις βάρος της κοινοπραξίας την οποία αξιολογούν.

(32ββ)

Όταν υποβάλλουν προτάσεις για νέα αμυντικά προϊόντα ή τεχνολογίες ή για την αναβάθμιση των υφιστάμενων, οι αιτούντες θα πρέπει να δεσμεύονται να τηρούν τις ηθικές αρχές, όπως εκείνες που αφορούν την καλή διαβίωση των ανθρώπων και την προστασία του ανθρώπινου γονιδιώματος, οι οποίες αντικατοπτρίζονται επίσης στο σχετικό εθνικό, ενωσιακό και διεθνές δίκαιο, συμπεριλαμβανομένων του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου και, κατά περίπτωση, των πρωτοκόλλων της. Η Επιτροπή θα πρέπει να εξασφαλίσει ότι οι προτάσεις θα υποβάλλονται συστηματικά σε εξέταση, έτσι ώστε όσες ενέργειες εγείρουν σοβαρά ηθικά ζητήματα να εντοπίζονται και να υποβάλλονται σε αξιολόγηση ηθικής.

(33)

Προκειμένου να προαχθεί μια ανοικτή εσωτερική αγορά, θα πρέπει να ενθαρρύνεται η συμμετοχή ΜΜΕ και επιχειρήσεων μεσαίας κεφαλαιοποίησης με διασυνοριακή δραστηριότητα, είτε ως μελών κοινοπραξίας είτε ως υπεργολάβων είτε ως οντοτήτων στην αλυσίδα εφοδιασμού .

(34)

Η Επιτροπή θα πρέπει να καταβάλλει προσπάθειες για να διατηρεί διάλογο με τα κράτη μέλη και τη βιομηχανία, ώστε να εξασφαλισθεί η επιτυχία του Ταμείου. Στο πλαίσιο αυτό, θα πρέπει επίσης να εξασφαλίζεται η συμμετοχή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, ως συννομοθέτη και βασικού ενδιαφερόμενου μέρους.

(35)

Ο παρών κανονισμός καθορίζει δημοσιονομικό κονδύλιο για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Άμυνας το οποίο θα αποτελεί το ποσό προνομιακής αναφοράς, κατά την έννοια [της νέας διοργανικής συμφωνίας] μεταξύ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου και της Επιτροπής για τη δημοσιονομική πειθαρχία, τη συνεργασία σε δημοσιονομικά θέματα και τη χρηστή δημοσιονομική διαχείριση (7), για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο κατά την ετήσια διαδικασία του προϋπολογισμού. Η Επιτροπή θα πρέπει να διασφαλίσει ότι οι διοικητικές διαδικασίες θα διατηρούνται όσο το δυνατόν πιο απλές και θα έχουν ένα ελάχιστο ποσό πρόσθετων δαπανών.

(36)

Ο δημοσιονομικός κανονισμός εφαρμόζεται στο Ταμείο, εκτός αν ορίζεται άλλως. Θεσπίζει κανόνες για την εκτέλεση του προϋπολογισμού της Ένωσης, στους οποίους συμπεριλαμβάνονται κανόνες για τις επιχορηγήσεις, τα βραβεία, τις προμήθειες, τη χρηματοδοτική συνδρομή, τα χρηματοδοτικά μέσα και τις εγγυήσεις από τον προϋπολογισμό.

(37)

Οι οριζόντιοι δημοσιονομικοί κανόνες που θεσπίζονται από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο βάσει του άρθρου 322 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ) εφαρμόζονται στον παρόντα κανονισμό. Οι κανόνες αυτοί προβλέπονται στον δημοσιονομικό κανονισμό και καθορίζουν ιδίως τη διαδικασία κατάρτισης και εκτέλεσης του προϋπολογισμού μέσω επιχορηγήσεων, προμηθειών, βραβείων, έμμεσης εκτέλεσης, ενώ προβλέπουν επαληθεύσεις ως προς την ευθύνη των δημοσιονομικών παραγόντων. Οι κανόνες που θεσπίζονται βάσει του άρθρου 322 ΣΛΕΕ αφορούν επίσης την προστασία του προϋπολογισμού της Ένωσης σε περίπτωση γενικευμένων ελλείψεων στον τομέα του κράτους δικαίου στα κράτη μέλη, καθώς ο σεβασμός του κράτους δικαίου αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για τη χρηστή δημοσιονομική διαχείριση και την αποτελεσματική ενωσιακή χρηματοδότηση.

(38)

Σύμφωνα με τον δημοσιονομικό κανονισμό, τον κανονισμό (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 883/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (8), τον κανονισμό (ΕΚ, Ευρατόμ) αριθ. 2988/95 του Συμβουλίου (9), τον κανονισμό (Ευρατόμ, ΕΚ) αριθ. 2185/96 του Συμβουλίου (10) και τον κανονισμό (ΕΕ) 2017/1939 του Συμβουλίου (11), τα οικονομικά συμφέροντα της Ένωσης πρέπει να προστατεύονται μέσω αναλογικών μέτρων, συμπεριλαμβανομένων της πρόληψης, του εντοπισμού, της διόρθωσης και της διερεύνησης παρατυπιών , περιλαμβανομένων περιπτώσεων απάτης, της ανάκτησης των απολεσθέντων, αχρεωστήτως καταβληθέντων ή μη ορθώς χρησιμοποιηθέντων κονδυλίων και, όταν χρειάζεται, της επιβολής διοικητικών κυρώσεων. Ειδικότερα, σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 883/2013 και τον κανονισμό (Ευρατόμ, ΕΚ) αριθ. 2185/96, η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Καταπολέμησης της Απάτης (OLAF) μπορεί να διενεργεί διοικητικές έρευνες, μεταξύ των οποίων και επιτόπιους ελέγχους και εξακριβώσεις, με στόχο να διαπιστωθεί αν υπήρξε απάτη, διαφθορά ή οποιαδήποτε άλλη παράνομη δραστηριότητα σε βάρος των οικονομικών συμφερόντων της Ένωσης. Σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) 2017/1939, η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία μπορεί να διερευνά και να διώκει αξιόποινες πράξεις εις βάρος των οικονομικών συμφερόντων της Ένωσης , όπως προβλέπεται στην οδηγία (ΕΕ) 2017/1371 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (12). Σύμφωνα με τον δημοσιονομικό κανονισμό, κάθε πρόσωπο ή οντότητα που είναι αποδέκτης κονδυλίων της Ένωσης οφείλει να συνεργάζεται πλήρως για την προστασία των οικονομικών συμφερόντων της Ένωσης, να παρέχει τα αναγκαία δικαιώματα και πρόσβαση στην Επιτροπή, την OLAF, την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία , για τα κράτη μέλη που συμμετέχουν στην ενισχυμένη συνεργασία σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) 2017/1939, και το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο και να μεριμνά ώστε τυχόν τρίτοι που συμμετέχουν στην εκτέλεση κονδυλίων της Ένωσης να εκχωρούν ισοδύναμα δικαιώματα.

(39)

Τρίτες χώρες που είναι μέλη του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου (ΕΟΧ) μπορούν να συμμετέχουν σε ενωσιακά προγράμματα στο πλαίσιο της συνεργασίας που εγκαθιδρύεται από τη συμφωνία για τον ΕΟΧ, η οποία προβλέπει την υλοποίηση των προγραμμάτων με απόφαση που λαμβάνεται βάσει της εν λόγω συμφωνίας. Στον παρόντα κανονισμό θα πρέπει να περιληφθεί ειδική διάταξη ώστε να χορηγηθούν στον αρμόδιο διατάκτη, στην Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Καταπολέμησης της Απάτης (OLAF) και στο Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο τα αναγκαία δικαιώματα και η πρόσβαση για να είναι σε θέση να ασκούν πλήρως τις αντίστοιχες αρμοδιότητές τους.

(40)

Σύμφωνα με τα σημεία 22 και 23 της διοργανικής συμφωνίας για τη βελτίωση του νομοθετικού έργου, της 13ης Απριλίου 2016, υφίσταται η ανάγκη αξιολόγησης του παρόντος κανονισμού με βάση πληροφορίες που θα συλλέγονται μέσω ειδικών απαιτήσεων παρακολούθησης, ενώ παράλληλα θα αποφεύγονται η υπερβολική ρύθμιση και ο διοικητικός φόρτος, ιδίως για τα κράτη μέλη. Κατά περίπτωση, οι απαιτήσεις αυτές μπορούν να περιλαμβάνουν μετρήσιμους δείκτες ως βάση για την αξιολόγηση των επιπτώσεων του κανονισμού στην πράξη. Η Επιτροπή θα πρέπει να προβεί σε ενδιάμεση αξιολόγηση το αργότερο τέσσερα έτη μετά την έναρξη υλοποίησης του Ταμείου , μεταξύ άλλων με σκοπό την υποβολή προτάσεων για τυχόν κατάλληλες τροποποιήσεις του παρόντος κανονισμού, και σε τελική αξιολόγηση κατά το τέλος της περιόδου υλοποίησης του Ταμείου, για να εξετάσει τις οικονομικές δραστηριότητες όσον αφορά τα αποτελέσματα της δημοσιονομικής εκτέλεσης και, στο μέτρο του εφικτού κατά τον εν λόγω χρόνο, τα αποτελέσματα και τον αντίκτυπό τους. Στο πλαίσιο αυτό, η έκθεση τελικής αξιολόγησης θα πρέπει επίσης να βοηθήσει στον προσδιορισμό των τομέων στους οποίους η Ένωση εξαρτάται από τρίτες χώρες για την ανάπτυξη αμυντικών προϊόντων και τεχνολογιών. Στην εν λόγω τελική έκθεση θα πρέπει επίσης να αναλύεται η διασυνοριακή συμμετοχή ΜΜΕ και επιχειρήσεων μεσαίας κεφαλαιοποίησης σε έργα που λαμβάνουν χρηματοδοτική στήριξη από το Ταμείο καθώς επίσης η συμμετοχή ΜΜΕ και επιχειρήσεων μεσαίας κεφαλαιοποίησης στην παγκόσμια αξιακή αλυσίδα , και η συνεισφορά του Ταμείου για την αντιμετώπιση των ελλείψεων που προσδιορίζονται στο σχέδιο ανάπτυξης δυνατοτήτων, ενώ θα πρέπει επίσης να περιλαμβάνονται πληροφορίες σχετικά με την προέλευση των αποδεκτών, των αριθμό των κρατών μελών και συνδεδεμένων χωρών που συμμετέχουν στις επιμέρους δράσεις και την κατανομή των παραγόμενων δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας . Η Επιτροπή μπορεί επίσης να προτείνει τροποποιήσεις του παρόντος κανονισμού ως αντίδραση σε πιθανές εξελίξεις κατά την υλοποίηση του Ταμείου.

(40α)

Η Επιτροπή θα πρέπει να παρακολουθεί τακτικά την υλοποίηση του Ταμείου και να υποβάλλει ετησίως έκθεση σχετικά με την πρόοδο που σημειώνεται, μεταξύ άλλων όσον αφορά τον τρόπο αξιοποίησης των διδαγμάτων που εντοπίστηκαν και αντλήθηκαν από το EDIDP και την PADR, κατά την υλοποίηση του Ταμείου. Για τον σκοπό αυτό, η Επιτροπή θα πρέπει να θεσπίσει τις αναγκαίες ρυθμίσεις παρακολούθησης. Η εν λόγω έκθεση θα πρέπει να υποβάλλεται στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο και δεν θα πρέπει να περιέχει ευαίσθητες πληροφορίες.

(41)

Λαμβάνοντας υπόψη τη σημασία της αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής, σύμφωνα με τις δεσμεύσεις της Ένωσης για την εφαρμογή της συμφωνίας του Παρισιού και τους στόχους αειφόρου ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών, το Ταμείο θα συμβάλει στην ενσωμάτωση της κλιματικής δράσης στις πολιτικές της Ένωσης και στην επίτευξη του γενικού στόχου το 25 % των δαπανών του προϋπολογισμού της ΕΕ να προάγει την επίτευξη των κλιματικών στόχων. Σχετικές δράσεις θα προσδιοριστούν κατά τη διάρκεια της προετοιμασίας και της υλοποίησης του Ταμείου και θα επαναξιολογηθούν στο πλαίσιο της ενδιάμεσης αξιολόγησής του.

(42)

Δεδομένου ότι το Ταμείο στηρίζει μόνο τις φάσεις της έρευνας και της ανάπτυξης αμυντικών προϊόντων και τεχνολογιών, η Ένωση δεν θα πρέπει, καταρχήν, να αποκτά την κυριότητα ή δικαιώματα διανοητικής ιδιοκτησίας επί των προϊόντων ή των τεχνολογιών που προκύπτουν από τις χρηματοδοτούμενες δράσεις, εκτός αν η συνδρομή της Ένωσης παρέχεται μέσω δημόσιων προμηθειών . Ωστόσο, όσον αφορά τις δράσεις έρευνας, τα ενδιαφερόμενα κράτη μέλη και συνδεδεμένες χώρες θα πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να χρησιμοποιούν τα αποτελέσματα των χρηματοδοτούμενων δράσεων για να συμμετέχουν σε επακόλουθες συνεργατικές δράσεις ανάπτυξης ▌.

(43)

Η χρηματοδοτική στήριξη της Ένωσης δεν θα πρέπει να επηρεάζει τη μεταφορά προϊόντων συνδεόμενων με τον τομέα της άμυνας εντός της Ένωσης, σύμφωνα με την οδηγία 2009/43/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (13), ούτε την εξαγωγή προϊόντων, εξοπλισμού ή τεχνολογιών. Οι εξαγωγές στρατιωτικής τεχνολογίας και εξοπλισμού από τα κράτη μέλη διέπονται από την κοινή θέση 944/2008/ΚΕΠΠΑ.

(44)

Η χρήση ευαίσθητων βασικών πληροφοριών , συμπεριλαμβανομένων δεδομένων, τεχνογνωσίας ή πληροφοριών, οι οποίες προκύπτουν πριν ή ανεξάρτητα από τη λειτουργία του Ταμείου, ή η πρόσβαση μη εξουσιοδοτημένων προσώπων σε ▌αποτελέσματα που παράγονται σε σχέση με δράσεις που λαμβάνουν χρηματοδοτική στήριξη από το Ταμείο μπορεί να έχει αρνητικές συνέπειες για τα συμφέροντα της Ένωσης ή ενός ή περισσοτέρων κρατών μελών της. Ο χειρισμός ευαίσθητων πληροφοριών θα πρέπει , κατά συνέπεια, να διέπεται από ▌τη σχετική ενωσιακή και εθνική νομοθεσία ▌.

(44α)

Προκειμένου να εξασφαλιστεί το ενδεδειγμένο επίπεδο ασφάλειας των διαβαθμισμένων πληροφοριών, θα πρέπει να τηρούνται οι ελάχιστες προδιαγραφές βιομηχανικής ασφάλειας κατά την υπογραφή διαβαθμισμένων συμφωνιών χρηματοδότησης. Για τον σκοπό αυτό, και σύμφωνα με την απόφαση (ΕΕ, Ευρατόμ) 2015/444 της Επιτροπής, η Επιτροπή κοινοποιεί τις εντολές ασφαλείας του προγράμματος, συμπεριλαμβανομένου του οδηγού διαβάθμισης ασφαλείας, προς καθοδήγηση των εμπειρογνωμόνων που ορίζονται από τα κράτη μέλη.

(45)

Για τη συμπλήρωση ή την τροποποίηση των δεικτών ως προς την πορεία του αντικτύπου, εφόσον κριθεί αναγκαία, θα πρέπει να ανατεθεί στην Επιτροπή η εξουσία έκδοσης πράξεων σύμφωνα με το άρθρο 290 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Είναι ιδιαίτερα σημαντικό να διενεργεί η Επιτροπή κατάλληλες διαβουλεύσεις κατά τις προπαρασκευαστικές εργασίες της, μεταξύ άλλων και σε επίπεδο εμπειρογνωμόνων, οι δε διαβουλεύσεις να διενεργούνται σύμφωνα με τις αρχές που προβλέπονται στη διοργανική συμφωνία της 13ης Απριλίου 2016 για τη βελτίωση του νομοθετικού έργου. Πιο συγκεκριμένα, προκειμένου να εξασφαλιστεί η ίση συμμετοχή στην προετοιμασία των κατ’ εξουσιοδότηση πράξεων, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο λαμβάνουν όλα τα έγγραφα κατά τον ίδιο χρόνο με τους εμπειρογνώμονες των κρατών μελών, και οι εμπειρογνώμονές τους έχουν συστηματικά πρόσβαση στις συνεδριάσεις των ομάδων εμπειρογνωμόνων της Επιτροπής που ασχολούνται με την προετοιμασία κατ’ εξουσιοδότηση πράξεων.

(46)

Η Επιτροπή θα πρέπει να διαχειρίζεται το Ταμείο λαμβάνοντας δεόντως υπόψη τις απαιτήσεις εμπιστευτικότητας και ασφάλειας, ιδίως όσον αφορά τις διαβαθμισμένες και τις ευαίσθητες πληροφορίες,