ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

Βρυξέλλες, 12.9.2018

COM(2018) 635 final

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ

Προώθηση νόμιμων οδών προς την Ευρώπη: απαραίτητο στοιχείο για μια ισορροπημένη και συνολική μεταναστευτική πολιτική






Συμβολή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στη σύνοδο των ηγετών,

της 19ης-20ής Σεπτεμβρίου 2018, στο Σάλτσμπουργκ

«Επιθυμώ να προωθήσω μια νέα ευρωπαϊκή πολιτική για τη νόμιμη μετανάστευση. Η εν λόγω πολιτική θα μπορούσε να μας βοηθήσει να αντιμετωπίσουμε τις ελλείψεις σε ειδικές δεξιότητες και να προσελκύσουμε ταλέντα, προκειμένου να αντιμετωπίσουμε αποτελεσματικότερα τις δημογραφικές προκλήσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Επιθυμώ να καταστεί η Ευρώπη τουλάχιστον τόσο ελκυστική όσο οι δημοφιλέστεροι μεταναστευτικοί προορισμοί, όπως η Αυστραλία, ο Καναδάς και οι ΗΠΑ. Ως πρώτο βήμα, προτίθεμαι να επανεξετάσω τη νομοθεσία για την μπλε κάρτα και τη μη ικανοποιητική κατάσταση εφαρμογής της.

Πιστεύω επίσης ότι πρέπει να αντιμετωπίσουμε πιο σθεναρά την παράτυπη μετανάστευση, κυρίως μέσω καλύτερης συνεργασίας με τρίτες χώρες, καθώς και την επανεισδοχή.»

Πολιτικές κατευθύνσεις για την επόμενη Ευρωπαϊκή Επιτροπή, κ. Jean-Claude Juncker, Υποψήφιος για το αξίωμα του Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, 22 Οκτωβρίου 2014

1.Εισαγωγή

Η μετανάστευση και η κινητικότητα σε παγκόσμιο επίπεδο είναι ήδη και θα εξακολουθήσουν να αποτελούν εγγενή χαρακτηριστικά του 21ου αιώνα. Στο πλαίσιο αυτό, η ΕΕ δεσμεύεται να συνεχίσει να λαμβάνει όλα τα αναγκαία μέτρα για την επίτευξη δίκαιης και ισορροπημένης μεταναστευτικής πολιτικής της ΕΕ, η οποία βασίζεται σε κοινές αξίες, και η οποία διαχειρίζεται αποτελεσματικά τόσο τις παράτυπες όσο και τις τακτικές μεταναστευτικές ροές με ολοκληρωμένο τρόπο. Στα συμπεράσματά του του Ιουνίου 2018, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο επαναβεβαίωσε ότι προϋπόθεση για μια λειτουργική μεταναστευτική πολιτική της ΕΕ είναι μια ολοκληρωμένη προσέγγιση, όπου οι δράσεις, τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό, συμβαδίζουν με τη διασφάλιση αποτελεσματικού ελέγχου των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ, μιας αυστηρής πολιτικής για την επιστροφή και μιας πολιτικής για τη νόμιμη μετανάστευση και το άσυλο με σωστή διαχείριση. 

Οι κοινές προσπάθειες για την αντιμετώπιση των παράτυπων μεταναστευτικών ροών έχουν οδηγήσει σε σημαντική πρόοδο. Η ίδια πολιτική αποφασιστικότητα είναι επίσης αναγκαία όσον αφορά το άνοιγμα νόμιμων οδών προς την Ευρώπη, γεγονός που απαιτεί εντατικοποίηση των προσπαθειών. Η ελεγχόμενη νόμιμη μετανάστευση, είτε για ανθρωπιστικούς λόγους είτε με βάση τις ανάγκες της αγοράς εργασίας, είναι και θα πρέπει να παραμείνει αναπόσπαστο στοιχείο μιας ισορροπημένης και συνολικής μεταναστευτικής πολιτικής, όπως επίσης ορίζεται στο ευρωπαϊκό πρόγραμμα δράσης για τη μετανάστευση 1 . Αυτό συνεπάγεται τη χάραξη μιας αποτελεσματικότερης πολιτικής για τη νόμιμη μετανάστευση που μπορεί να λαμβάνει υπόψη τις ανάγκες της ευρωπαϊκής οικονομίας. Συνεπάγεται επίσης την ενίσχυση της συνεργασίας μας με τρίτες χώρες, μεταξύ άλλων επειδή εξακολουθεί να υφίσταται η ανάγκη να παρέχονται ασφαλείς και ελεγχόμενες οδοί μέσω της επανεγκατάστασης. Τελευταίο, αλλά εξίσου σημαντικό, η ολοκλήρωση της σχετικής με τις νόμιμες οδούς διαδικασίας απαιτεί να διασφαλιστούν αποτελεσματικές πολιτικές ένταξης για τους υπηκόους τρίτων χωρών που διαμένουν νόμιμα στην ΕΕ.

Στο πλαίσιο μιας ενωσιακής οικονομίας σε πορεία σταθερής βελτίωσης, η πλήρης ενεργοποίηση, κατάρτιση και αναβάθμιση των δεξιοτήτων του εργατικού δυναμικού της ΕΕ πρέπει να αποτελούν επιτακτική πολιτική ανάγκη. Ωστόσο, για να διατηρήσει η ΕΕ την ανταγωνιστικότητά της στην παγκόσμια οικονομία, πρέπει επίσης να προσελκύσει εξειδικευμένο και ταλαντούχο ανθρώπινο δυναμικό από όλο τον κόσμο — με πλήρη σεβασμό των εθνικών αρμοδιοτήτων των κρατών μελών να αποφασίζουν πόσους οικονομικούς μετανάστες προερχόμενους από τρίτες χώρες θα δέχονται στην επικράτειά τους.

Ως εκ τούτου, πρέπει να εντείνουμε τις προσπάθειές μας για τη διασφάλιση νόμιμων οδών. Πρέπει να προωθήσουμε σημαντικά μέτρα όπως η μεταρρύθμιση της μπλε κάρτας της ΕΕ που προτείνεται από την Επιτροπή, η οποία θα βελτιώσει την ικανότητα της ΕΕ να προσελκύει και να διατηρεί υπηκόους τρίτων χωρών με υψηλές δεξιότητες, μετατρέποντας τη στοχευμένη αυτή μετανάστευση σε ευκαιρία και όφελος για την οικονομία και την κοινωνία. Πρέπει να καταστήσουμε τις νόμιμες οδούς επιτακτικό στοιχείο της προσέγγισής μαςόσον αφορά τις εταιρικές σχέσεις με τις τρίτες χώρες. Δεν μπορούμε να αγνοήσουμε το απαραίτητο αυτό στοιχείο της ολοκληρωμένης προσέγγισης.

2.Νόμιμες οδοί: ΒΑΣΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΗΣ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗΣ 

Από το 2003, η ΕΕ έχει αναπτύξει ένα ευρύ φάσμα μέσων για τη δημιουργία ενός κοινού πλαισίου για τη διαχείριση της νόμιμης μετανάστευσης, ενώ τα κράτη μέλη παραμένουν αρμόδια για τον καθορισμό του αριθμού των οικονομικών μεταναστών για εισδοχή από τρίτες χώρες. Το πλαίσιο αυτό προσφέρει ορισμένες δυνατότητες στους υπηκόους τρίτων χωρών που επιθυμούν να επωφεληθούν από τη νόμιμη μετανάστευση στην Ευρώπη, κυρίως ως εργαζόμενοι, συμπεριλαμβανομένων των εργαζομένων υψηλής ειδίκευσης, των φοιτητών ή των ερευνητών, καθώς και μέσω της οικογενειακής επανένωσης. Κατά τα τελευταία δύο έτη διενεργήθηκε συνολική αξιολόγηση της νομοθεσίας της Ένωσης σχετικά με τη νόμιμη μετανάστευση στο πλαίσιο ελέγχου καταλληλότητας και η Επιτροπή θα δημοσιεύσει τα αποτελέσματα της εν λόγω αξιολόγησης σε μεταγενέστερο στάδιο. Υπό το πρίσμα αυτό, η παρούσα ανακοίνωση δεν εξετάζει όλες τις νόμιμες οδούς αλλά επικεντρώνεται στην ανθρωπιστική οδό της επανεγκατάστασης και στις οδούς για τη μετανάστευση εργατικού δυναμικού.

2.1 Μετανάστευση εργατικού δυναμικού και μπλε κάρτα

Η αποτελεσματική διαχείριση της μετανάστευσης εργατικού δυναμικού δεν θα συμβάλει μόνο στη μείωση των κινήτρων για τη χρήση παράτυπων διαδρομών, αλλά ταυτόχρονα θα επιτρέψει στην ΕΕ να προσελκύσει το σωστό μείγμα ταλέντων και δεξιοτήτων και να προσαρμόσει τις εισδοχές στις ανάγκες της αγοράς εργασίας, συμβάλλοντας στη συνολική ευημερία της ΕΕ. 

Η πολιτική μετανάστευσης εργατικού δυναμικού και οι στρατηγικές ένταξης στην Ευρώπη θα πρέπει να χαραχθούν και να σχεδιαστούν σε πλήρη συνέργεια με τα υπάρχοντα πλαίσια της αγοράς εργασίας, καθώς και με τις κοινωνικές πολιτικές και τους θεσμούς. Δεδομένου ότι ο κόσμος της εργασίας εξακολουθεί να αλλάζει, είναι σημαντικό να σχεδιαστούν πολιτικές που να ανταποκρίνονται στις ανάγκες της αγοράς εργασίας και να υιοθετηθεί μια κοινή προσέγγιση σε όλες τις δημόσιες υπηρεσίες στην ΕΕ. 

Με την πρόταση της Επιτροπής για τη σύσταση μιας Ευρωπαϊκής Αρχής Εργασίας 2 , η ΕΕ μπορεί να προχωρήσει περαιτέρω στη βελτίωση της συνεργασίας και του συντονισμού μεταξύ των εθνικών αρχών της αγοράς εργασίας, προκειμένου να διευκολυνθεί η διαχείριση μιας πιο ολοκληρωμένης ευρωπαϊκής αγοράς εργασίας. Η Αρχή θα καλύψει, καταρχάς, ορισμένα υφιστάμενα εργαλεία και δομές που σχετίζονται με τη διασυνοριακή κινητικότητα, όπως το EURES (Ευρωπαϊκή πύλη για την επαγγελματική κινητικότητα), ο Ευρωπαϊκός συντονισμός της κοινωνικής ασφάλισης και η Ευρωπαϊκή Κάρτα Ασφάλισης Ασθενείας. Οι δραστηριότητές της θα καλύπτουν τους υπηκόους τρίτων χωρών που διαμένουν νόμιμα στην Ένωση, όπως τους κατόχους μπλε κάρτας της ΕΕ, τους ενδοϋπηρεσιακώς μετατιθέμενους ή τους επί μακρόν διαμένοντες και τις οικογένειές τους. Η Αρχή θα βασιστεί επίσης στη διαθέσιμη εμπειρογνωμοσύνη σχετικά με τις τάσεις της απασχόλησης και τις προβλέψεις των δεξιοτήτων για την πραγματοποίηση αναλύσεων της αγοράς εργασίας. Αυτό θα συμβάλει στον προσδιορισμό των τομέων και των επαγγελμάτων όπου παρατηρούνται ελλείψεις στην αγορά εργασίας σε ολόκληρη την Ευρώπη.

Λαμβανομένων υπόψη των πρόσφατων και των μελλοντικών τάσεων, σήμερα η ενίσχυση των νόμιμων οδών προς την Ευρώπη είναι ακόμη πιο επίκαιρη και επείγουσα.

Κατά τα τελευταία έτη, χάρη στις προσπάθειες που καταβάλλονται σε όλα τα επίπεδα, η Ευρώπη επωφελήθηκε από ισχυρή ανάπτυξη και έντονη δημιουργία θέσεων εργασίας. Η ανεργία στην ΕΕ βρίσκεται στο χαμηλότερο επίπεδο της τελευταίας δεκαετίας και ο αριθμός των απασχολούμενων ατόμων έχει φθάσει σε πρωτοφανές υψηλό επίπεδο. Αν και αυτό εξακολουθεί να μην είναι ομοιόμορφα αισθητό σε όλη την Ευρώπη, υπάρχει αύξηση του αριθμού των κενών θέσεων εργασίας σε αρκετά κράτη μέλη και διαπιστώνονται διαρθρωτικές ελλείψεις δεξιοτήτων σε ορισμένους οικονομικούς τομείς, όπως η τεχνολογία των πληροφοριών και των επικοινωνιών ή η υγεία, καθώς και σε συγκεκριμένα επαγγέλματα 3 . Το ποσοστό των εργοδοτών που αναφέρουν δυσκολίες στην πλήρωση θέσεων εργασίας αυξάνεται, υπερβαίνοντας κατά μέσο όρο το 40 %, και είναι ακόμη υψηλότερο από 50 % στη Γερμανία, την Πολωνία, τη Σλοβακία και την Ουγγαρία 4 . Στα επαγγέλματα με τις περισσότερες ελλείψεις συγκαταλέγονται ειδικευμένοι επαγγελματίες, μηχανικοί, τεχνικοί και επαγγελματίες πληροφορικής, αλλά και επαγγέλματα που απαιτούν λιγότερο τυπικές δεξιότητες, όπως εμπορικοί αντιπρόσωποι και οδηγοί 5 .

Οι τάσεις αυτές θα έχουν όλο και μεγαλύτερο αντίκτυπο στο μέλλον, καθώς η ΕΕ αντιμετωπίζει μια σταδιακή συρρίκνωση του ενεργού πληθυσμού της (15-64). Το φαινόμενο αυτό αναμένεται να ενταθεί: ως αποτέλεσμα της δημογραφικής γήρανσης, λαμβανομένων επίσης υπόψη των πρόσφατων μεταναστευτικών τάσεων, ο πληθυσμός σε ηλικία εργασίας προβλέπεται να μειωθεί κατά περίπου 22 εκατομμύρια (μείωση κατά 7 %) κατά τις επόμενες δύο δεκαετίες. Ακόμη και αν η αύξηση της συμμετοχής των γυναικών και των μεγαλύτερης ηλικίας εργαζομένων στην αγορά εργασίας είναι πιθανό να αντισταθμίσει εν μέρει την εν λόγω τάση, οι προβλέψεις 6 ως προς το συνολικό εργατικό δυναμικό κινούνται προς την ίδια κατεύθυνση: στο εγγύς μέλλον (κατά την περίοδο 2015-2035), εκτιμάται ότι το εργατικό δυναμικό στην ΕΕ θα μειωθεί κατά 18,3 εκατομμύρια (μείωση κατά 7,4 %) 7 .

Ταυτόχρονα, η ζήτηση για ειδικές δεξιότητες είναι πιθανό να αυξηθεί και να αλλάξει σύμφωνα με τις κοινωνικές και τεχνολογικές εξελίξεις. Για παράδειγμα, αναμένεται ότι η ζήτηση για προσόντα υψηλού επιπέδου θα υπερβεί την προσφορά εργατικού δυναμικού, καθώς το 43% των θέσεων εργασίας που προβλέπεται να δημιουργηθούν κατά την περίοδο έως το 2030 θα απαιτούν υψηλό επίπεδο εκπαίδευσης. Η προσφορά θέσεων εργασίας έως το 2030 αναμένεται να είναι μεγάλη για επαγγέλματα όπως οι επαγγελματίες στη διοίκηση επιχειρήσεων, αλλά και για επαγγέλματα τα οποία παραδοσιακά θεωρούνται μεσαίων δεξιοτήτων, όπως οι εργαζόμενοι στον τομέα των πωλήσεων, οι καθαριστές και οι βοηθοί 8 . Μολονότι προτεραιότητα για την ΕΕ είναι να αξιοποιήσει ακόμη καλύτερα τα υπάρχοντα ταλέντα και το ανθρώπινο κεφάλαιο, ιδίως μέσω της κατάρτισης και της αναβάθμισης των δεξιοτήτων του εγχώριου εργατικού δυναμικού, η σωστή διαχείριση της μετανάστευσης εργατικού δυναμικού μπορεί επίσης να συμβάλει στην κάλυψη ορισμένων τρεχουσών και μελλοντικών αναγκών της αγοράς εργασίας της ΕΕ.

Η κατάσταση αυτή δεν αφορά συγκεκριμένα μόνο την Ευρώπη. Ωστόσο, επί του παρόντος, η ΕΕ δεν βρίσκεται στην πλέον κατάλληλη θέση ούτε είναι εξοπλισμένη για την προσέλκυση των οικονομικών μεταναστών που χρειάζεται. Μέχρι σήμερα, η ΕΕ ήταν λιγότερο ανταγωνιστική σε σχέση με άλλες χώρες του ΟΟΣΑ —τους πλέον προφανείς ανταγωνιστές της ΕΕ όσον αφορά το οικονομικό προφίλ— για την προσέλκυση εργαζομένων, σημειώνοντας αποτελέσματα πολύ χαμηλότερα από τις δυνατότητές της, ιδίως όσον αφορά την προσέλκυση μεταναστών υψηλής ειδίκευσης. Από το σύνολο των μεταναστών που διέμεναν στις χώρες του ΟΟΣΑ κατά την περίοδο 2015-16, μόνο το 25 % εξ αυτών με υψηλό επίπεδο εκπαίδευσης επέλεξαν ως προορισμό την ΕΕ, ενώ το 75 % επέλεξε χώρα προορισμού εκτός ΕΕ (κυρίως τις ΗΠΑ, τον Καναδά, την Αυστραλία), βλ. διάγραμμα κατωτέρω.

Κατά τα τελευταία έτη, μόνο 50 000 περίπου εργαζόμενοι ετησίως έγιναν δεκτοί στο πλαίσιο προγραμμάτων υψηλής ειδίκευσης (μπλε κάρτα ή εθνικά προγράμματα) 9 , που αντιπροσωπεύουν το 5 % όλων των αδειών εργασίας. Σε σχετικούς όρους, το ποσοστό αυτό είναι πολύ χαμηλότερο σε σύγκριση με το ποσοστό άλλων χωρών του ΟΟΣΑ, όπως οι ΗΠΑ, ο Καναδάς, η Αυστραλία ή η Νέα Ζηλανδία. Επί του παρόντος, ο αριθμός των υπηκόων τρίτων χωρών που γίνονται δεκτοί στην ΕΕ στο πλαίσιο προγραμμάτων για εργαζόμενους υψηλής ειδίκευσης αντιπροσωπεύει περίπου το 0,01 % του συνολικού πληθυσμού της ΕΕ, ενώ στον Καναδά οι 150 000 οικονομικοί μετανάστες που φθάνουν κάθε χρόνο αντιπροσωπεύουν περίπου το 0,4 % του συνολικού πληθυσμού και οι 120 000 οικονομικοί μετανάστες που φθάνουν στην Αυστραλία κάθε χρόνο αντιπροσωπεύουν περίπου το 0,5 % του πληθυσμού 10 (σε αυτές τις δύο χώρες, οι περισσότεροι μακροπρόθεσμοι οικονομικοί μετανάστες γίνονται δεκτοί στο πλαίσιο των συστημάτων «εκδήλωσης ενδιαφέροντος» 11 . Αυτό δείχνει ότι οι πολιτικές της Ευρώπης για τη νόμιμη μετανάστευση δεν ήταν ιδιαίτερα στρατηγικές και προορατικές, ούτε ιδιαίτερα προσαρμοσμένες στις ανάγκες της αγοράς εργασίας της ΕΕ.

Ενώ τα κράτη μέλη εξακολουθούν να είναι αρμόδια για τον καθορισμό του αριθμού των οικονομικών μεταναστών που πρόκειται να γίνουν δεκτοί από τρίτες χώρες, η ΕΕ διαθέτει ενιαία αγορά και, ως εκ τούτου, θα πρέπει επίσης να λειτουργεί ως ενιαία οντότητα προς τον έξω κόσμο για να δημιουργεί οικονομίες κλίμακας και, συνεπώς, να ανταγωνίζεται καλύτερα με άλλους σημαντικούς προορισμούς για την προσέλκυση ειδικευμένων εργαζομένων και ιδίως εργαζομένων υψηλής ειδίκευσης. Προς όφελος της Ευρώπης, θα πρέπει να γίνουν περισσότερα σε ευρωπαϊκό επίπεδο όσον αφορά τη βελτίωση της αντιστοίχισης προσφοράς και ζήτησης εργασίας, την αναγνώριση των επαγγελματικών προσόντων που αποκτώνται στο εξωτερικό και τη διευκόλυνση της κινητικότητας των οικονομικών μεταναστών σε ολόκληρη την ενιαία αγορά.

Στην ΕΕ, έχουν θεσπιστεί ειδικοί κανόνες για την προσέλκυση μεταναστών υψηλής ειδίκευσης. Ωστόσο, είναι σαφές ότι το σύστημα για την μπλε κάρτα της ΕΕ που καθιερώθηκε το 2009 δεν πετυχαίνει να αξιοποιήσει το δυναμικό του ως πανευρωπαϊκού συστήματος για την προσέλκυση ταλαντούχων και υψηλής ειδίκευσης υπηκόων τρίτων χωρών 12 . Οι προϋποθέσεις εισδοχής που συμφωνήθηκαν το 2009 είναι υπερβολικά περιοριστικές, η οδηγία προβλέπει ελάχιστη συνεκτικότητα και εναρμόνιση, και το σημαντικότερο είναι ότι η κινητικότητα εντός της ΕΕ για τους κατόχους μπλε κάρτας της ΕΕ είναι πολύ περιορισμένη. Ουσιαστικά, δεν υπάρχει ένα ενιαίο σύστημα μπλε κάρτας της ΕΕ, διότι παράλληλα με την μπλε κάρτα της ΕΕ υπάρχει ποικιλία εθνικών συστημάτων για εργαζομένους υψηλής ειδίκευσης, δημιουργώντας ένα κατακερματισμένο πλαίσιο με πολλούς διαφορετικούς ισχύοντες κανόνες και διαδικασίες.

Για τον λόγο αυτό, ήδη πριν από τουλάχιστον δύο χρόνια, η Επιτροπή υπέβαλε πρόταση —η μεταρρύθμιση της οδηγίας για την μπλε κάρτα της ΕΕ 13 — για τη βελτίωση των κανόνων σχετικά με την προσέλκυση μεταναστών υψηλής ειδίκευσης. Ο γενικός στόχος είναι να καταστεί η μπλε κάρτα της ΕΕ πιο ελκυστική, προβλέποντας ένα ενιαίο σύστημα για όλη την ΕΕ με πιο ευέλικτους όρους εισδοχής και βελτιώνοντας και διευκολύνοντας τις διαδικασίες εισδοχής. Ειδικότερα, η πρόταση ενισχύει την κινητικότητα εντός της ΕΕ διευκολύνοντας τις διαδικασίες τόσο για τη βραχυπρόθεσμη (επαγγελματικά ταξίδια βραχείας διάρκειας έως 90 ημέρες μεταξύ κρατών μελών) όσο και για τη μακροπρόθεσμη κινητικότητα· μειώνει το κατώτατο μισθολογικό όριο με τη δημιουργία ενός ευέλικτου πλαισίου εντός του οποίου τα κράτη μέλη μπορούν να προσαρμόζουν το όριο στις συνθήκες της αγοράς εργασίας τους· και προβλέπει καταλληλότερες συνθήκες για πρόσφατους πτυχιούχους και εργαζομένους τρίτων χωρών σε τομείς με έλλειψη εργατικού δυναμικού. Περαιτέρω, η πρόταση ενισχύει τα δικαιώματα, αφενός, των κατόχων μπλε κάρτας (επιτρέποντας την ταχύτερη πρόσβαση στο καθεστώς του επί μακρόν διαμένοντος, άμεση και πιο ευέλικτη πρόσβαση στην αγορά εργασίας) και, αφετέρου, των μελών των οικογενειών τους (διασφαλίζοντας ότι αυτά μπορούν να μετακινηθούν ταυτόχρονα με τον κάτοχο της μπλε κάρτας της ΕΕ), πράγμα που αναμένεται ότι θα καταστήσει την ΕΕ ελκυστικότερο προορισμό για τους εργαζόμενους με υψηλή ειδίκευση, τους οποίους χρειάζεται η οικονομία μας. Επιπλέον, στο πλαίσιο του νέου συστήματος για την μπλε κάρτα, οι υψηλής ειδίκευσης δικαιούχοι διεθνούς προστασίας θα μπορούν επίσης να υποβάλουν αίτηση για μπλε κάρτα.

Ωστόσο, οι διοργανικές διαπραγματεύσεις σχετικά με την πρόταση μεταρρύθμισης της μπλε κάρτας παραμένουν προς το παρόν στάσιμες. Ενώ το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχει ενστερνιστεί τους στόχους και την προσέγγιση που εκτίθενται στην πρόταση της Επιτροπής, στο Συμβούλιο τα κράτη μέλη είναι διαιρεμένα και μέχρι σήμερα δεν κατέστη δυνατό να εξευρεθεί κοινό έδαφος που να μπορεί να προσδώσει ουσιαστική προστιθέμενη αξία στο σημερινό μη ικανοποιητικό πλαίσιο. 

2.2 Επανεγκατάσταση

Η επανεγκατάσταση υπηκόων τρίτων χωρών ή ανιθαγενών αποτελεί σημαντική ανθρωπιστική διέξοδο που μπορεί να προσφερθεί στους εκτοπισθέντες που χρήζουν διεθνούς προστασίας, ώστε να μπορούν να εισέρχονται νόμιμα και με ασφάλεια στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Αποτελεί αναπόσπαστο μέρος του ευρύτερου στόχου της διασφάλισης της παροχής προστασίας σε όσους έχουν ανάγκη μέσω ασφαλών και νόμιμων οδών και της αποφυγής των παράτυπων και επικίνδυνων ταξιδιών. Αυτοί οι ασφαλείς και νόμιμοι δίαυλοι υπονομεύουν επίσης το επιχειρηματικό μοντέλο των δικτύων λαθραίας διακίνησης και συμβάλλουν στη μείωση της παράτυπης μετανάστευσης. Η επανεγκατάσταση είναι επίσης ένα εργαλείο διεθνούς αλληλεγγύης και καταμερισμού των ευθυνών με τρίτες χώρες, στις οποίες μεγάλος αριθμός ατόμων που χρήζουν διεθνούς προστασίας έχουν εκτοπιστεί. 

Οι πρωτοβουλίες της ΕΕ για την επανεγκατάσταση που αναλήφθηκαν συλλογικά με τα κράτη μέλη κατά τα τελευταία έτη απέδωσαν ικανοποιητικά αποτελέσματα και συνέβαλαν στην ενίσχυση των εταιρικών σχέσεων και της αλληλεγγύης της Ένωσης με τρίτες χώρες. Από το 2015, τα προγράμματα επανεγκατάστασης της ΕΕ έχουν βοηθήσει 38 000 ιδιαίτερα ευάλωτα άτομα να βρουν καταφύγιο στην ΕΕ. Επιπλέον, τα κράτη μέλη ανέλαβαν τη μεγαλύτερη δέσμευση που γνώρισε ποτέ η ΕΕ όσον αφορά την επανεγκατάσταση μέσω του νέου προγράμματος επανεγκατάστασης που τέθηκε σε εφαρμογή σε επίπεδο ΕΕ τον Σεπτέμβριο του 2017. Από το πρόγραμμα αυτό, το οποίο στηρίζεται με 500 εκατ. EUR από τον προϋπολογισμό της ΕΕ, θα ωφεληθούν πάνω από 50 000 άτομα. Οι πρώτοι οκτώ μήνες εφαρμογής του προγράμματος έδειξαν καλά αποτελέσματα, με περισσότερα από 13 200 άτομα να έχουν ήδη επανεγκατασταθεί από περιοχές προτεραιότητας. Είναι σημαντικό να συνεχιστούν και να ενισχυθούν περαιτέρω οι πολιτικές δεσμεύσεις των κρατών μελών και να μετατραπούν γρήγορα σε πραγματικότητα.

Παράλληλα, θα πρέπει να θεσπιστεί ένα διαρθρωμένο ενωσιακό πλαίσιο για την επανεγκατάσταση. Για τον λόγο αυτό, στο πλαίσιο της γενικής μεταρρύθμισης του κοινού ευρωπαϊκού συστήματος ασύλου, η Επιτροπή πρότεινε, τον Ιούλιο 2016, κανονισμό για τη θέσπιση πλαισίου της Ένωσης για την επανεγκατάσταση. Έτσι θα δημιουργηθεί για πρώτη φορά ένα μόνιμο πλαίσιο για τη συστηματικότερη συγκέντρωση των ευρωπαϊκών προσπαθειών επανεγκατάστασης και τη διευκόλυνση της υλοποίησης των δεσμεύσεων για επανεγκατάσταση, με βάση κοινά πρότυπα. Είναι σημαντικό το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο να ολοκληρώσουν γρήγορα τις διαπραγματεύσεις τους ώστε να εγκριθεί σύντομα το εν λόγω μέσο.

Οι προσπάθειες επανεγκατάστασης μπορούν να ενισχυθούν περαιτέρω με την ανάπτυξη άλλων νόμιμων οδών. Στο πλαίσιο αυτό, ιδιωτικά προγράμματα χορηγιών θα μπορούσαν, συγκεκριμένα, να συμπληρώσουν τους υπάρχοντες ασφαλείς διαύλους εισδοχής στην ΕΕ για όσους χρήζουν διεθνούς προστασίας και να εξασφαλίσουν καλύτερη κοινωνική ένταξη. Τα αποτελέσματα μελέτης σχετικά με τη σκοπιμότητα των εν λόγω προγραμμάτων 14 επιβεβαιώνουν ότι μπορούν να συμβάλουν στην επίτευξη του στόχου της προώθησης ασφαλών και νόμιμων διαύλων εισδοχής, με την ενεργό συμμετοχή της κοινωνίας των πολιτών και των τοπικών κοινοτήτων και, συνεπώς, στην αύξηση της συμμετοχής του κοινού στον τομέα της διεθνούς προστασίας και της ένταξης. Επιπλέον, η ιδιωτική χορηγία έχει επίσης τη δυνατότητα να διευκολύνει την ένταξη των δικαιούχων παρέχοντας πρόσθετους πόρους σε ατομικό επίπεδο και σε επίπεδο κοινότητας.

Η Επιτροπή θα εξετάσει τρόπους με τους οποίους τα κράτη μέλη θα μπορούσαν να λάβουν την καλύτερη δυνατή στήριξη για την καθιέρωση ή/και την επέκταση προγραμμάτων ιδιωτικής χορηγίας. Αυτό θα μπορούσε να επιτευχθεί, για παράδειγμα, με την προώθηση μη δεσμευτικών μέτρων, όπως είναι τα προγράμματα κατάρτισης, η δημιουργία ικανοτήτων, οι δέσμες εργαλείων και η επιχειρησιακή καθοδήγηση, οι δραστηριότητες ομαδικής μάθησης και/ή οι στοχοθετημένες δυνατότητες χρηματοδότησης.

2.3 Συνεργασία με τρίτες χώρες

Οι νόμιμες οδοί αποτελούν επίσης ένα σημαντικό στοιχείο για την ΕΕ ώστε να ενισχυθεί η συνεργασία της με τρίτες χώρες και θα πρέπει να συμβάλουν σε μια συντονισμένη, ολιστική και δομημένη προσέγγιση της μετανάστευσης, μεγιστοποιώντας τις συνέργειες και εφαρμόζοντας τα αναγκαία κίνητρα και τις μοχλεύσεις. Ενεργώντας από κοινού, η ΕΕ μπορεί να έχει ισχυρότερη θέση έναντι των τρίτων χωρών στη συνεργασία για τη διαχείριση της μετανάστευσης. Σύμφωνα με την προσέγγιση με βάση το πλαίσιο εταιρικής σχέσης που αναπτύχθηκε από την ΕΕ τα τελευταία χρόνια, η νόμιμη μετανάστευση θα πρέπει να ενσωματωθεί πλήρως στην εξωτερική διάσταση της ΕΕ. Η ενισχυμένη και εξατομικευμένη συνεργασία για τη νόμιμη μετανάστευση με τις τρίτες χώρες καταγωγής και διέλευσης των μεταναστών θα συμβάλει στη μείωση της παράτυπης μετανάστευσης μέσω της παροχής ασφαλών και νόμιμων εναλλακτικών λύσεων για τα άτομα που επιθυμούν να μεταναστεύσουν, θα συμβάλει στην κάλυψη των κενών σε ορισμένους τομείς της αγοράς εργασίας των κρατών μελών και θα αποτελέσει κίνητρο για τη διευκόλυνση της συνεργασίας σε θέματα όπως η πρόληψη της παράτυπης μετανάστευσης, η επανεισδοχή και η επιστροφή των παράτυπων μεταναστών. Η ενίσχυση των νόμιμων οδών αποτελεί επίσης σημαντικό συμπλήρωμα στην ανακοίνωση της Επιτροπής με τίτλο «Ανακοίνωση για μια νέα συμμαχία Αφρικής - Ευρώπης για βιώσιμες επενδύσεις και θέσεις εργασίας: Προάγοντας την εταιρική σχέση μας για τις επενδύσεις και την απασχόληση σε ανώτερο επίπεδο. 15

Στο πλαίσιο αυτό, τα τελευταία χρόνια η ΕΕ προώθησε ενεργά τη συνιστώσα «νόμιμη μετανάστευση» της εξωτερικής πολιτικής μετανάστευσης που συμπληρώνει την ευρύτερη δέσμευσή της σε θέματα εξωτερικών σχέσεων και ανάπτυξης. Αυτό ισχύει ιδίως, αλλά όχι αποκλειστικά, για τις αφρικανικές χώρες: αρχικά στο πλαίσιο του κοινού σχεδίου δράσης της Βαλέτας 16 και πιο πρόσφατα, συντονίζοντας την ανάπτυξη πιλοτικών σχεδίων από τα κράτη μέλη με επιλεγμένες αφρικανικές χώρες, προωθώντας προγράμματα νόμιμης μετανάστευσης για τους σκοπούς της εργασίας ή της πρακτικής άσκησης, με χρηματοδοτική στήριξη από την ΕΕ. Ωστόσο, στη διαδικασία αυτή υπήρξαν προκλήσεις, κυρίως λόγω της απροθυμίας των κρατών μελών να εφαρμόσουν πλήρως τη συμφωνηθείσα ιδέα και να δρομολογήσουν συγκεκριμένα σχέδια. 

Η σύνδεση μεταξύ των πολιτικών μετανάστευσης και κινητικότητας, αφενός, και των εμπορικών πολιτικών, αφετέρου, είναι επίσης σημαντική, ιδίως στον τομέα των υπηρεσιών, όπου τα άτομα επενδύουν και παρέχουν υπηρεσίες στο έδαφος του άλλου μέρους. Η διευκόλυνση της κινητικότητας τους είναι καίριας σημασίας για την επίτευξη ουσιαστικών εμπορικών συμφωνιών με τις τρίτες χώρες στον τομέα των υπηρεσιών, με βάση την αμοιβαιότητα, όπου η ΕΕ διαθέτει όλο και περισσότερο ανταγωνιστικό πλεονέκτημα.

Η Επιτροπή θα συνεχίσει να ενισχύει τις συνέργειες μεταξύ αυτών των διαφορετικών πολιτικών, ιδίως όσον αφορά τους παρόχους υπηρεσιών, διευκολύνοντας την έκδοση θεωρήσεων βραχείας διαμονής και θεωρήσεων μακράς διαρκείας.

2.4 Ένταξη

Τέλος, αποτελεσματικότερη διαχείριση της μετανάστευσης μπορεί να επιτευχθεί μόνο εάν η ΕΕ και τα κράτη μέλη της εντείνουν επίσης τις προσπάθειες τους για την ένταξη των υπηκόων τρίτων χωρών που διαμένουν νόμιμα στην ΕΕ, με συμμετοχή όλων των σχετικών επιπέδων διακυβέρνησης και της κοινωνίας των πολιτών. Στο προτεινόμενο πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο, η Επιτροπή σκοπεύει να αυξήσει τη χρηματοδοτική στήριξη για μέτρα ένταξης και να ενισχύσει τη συμμετοχή ορισμένων ενδιαφερόμενων φορέων, συμπεριλαμβανομένων των οικονομικών και κοινωνικών παραγόντων σε όλα τα επίπεδα.

Ενώ η ευθύνη για την ένταξη εναπόκειται κυρίως στα κράτη μέλη, στο σχέδιο δράσης για την ένταξη του 2016 η ΕΕ συμπεριέλαβε μέτρα για τη στήριξη των κρατών μελών στην περαιτέρω ανάπτυξη και υλοποίηση αποτελεσματικών δράσεων, σε όλους τους σχετικούς τομείς πολιτικής, για τη βελτίωση της ένταξης 17 . Η εφαρμογή του σχεδίου δράσης της ΕΕ για την ένταξη έχει ήδη αποφέρει αποτελέσματα σε πολλά μέτωπα. Για παράδειγμα, η Επιτροπή έχει δρομολογήσει συγκεκριμένες πρωτοβουλίες για την προώθηση ειδικά της ένταξης στην αγορά εργασίας, με τη συμμετοχή τόσο των εργοδοτών όσο και των οικονομικών και κοινωνικών εταίρων. 

Συγκεκριμένα, τον Μάιο του 2017, η Επιτροπή δρομολόγησε την πρωτοβουλία «Εργοδότες για την ένταξη» με στόχο την ενίσχυση των προσπαθειών των εργοδοτών για την προώθηση της ένταξης των υπηκόων τρίτων χωρών στην αγορά εργασίας 18 . Επίσης, η Επιτροπή έχει συνάψει ευρωπαϊκή εταιρική σχέση για την ένταξη με οικονομικούς και κοινωνικούς εταίρους σε ευρωπαϊκό επίπεδο για τη στενότερη μεταξύ τους συνεργασία με στόχο την προώθηση της ταχύτερης και αποτελεσματικότερης ένταξης των προσφύγων στην ευρωπαϊκή αγορά εργασίας 19 . Επιπλέον, υπάρχει αυξημένη στήριξη στις τοπικές και περιφερειακές αρχές, ιδίως μέσω της εταιρικής σχέσης για την ένταξη των μεταναστών και των προσφύγων στο πλαίσιο του αστικού θεματολογίου. Στο πλαίσιο αυτό, τον Απρίλιο του τρέχοντος έτους δρομολογήθηκε επιτυχώς πιλοτικό σχέδιο για αστική ακαδημία για την ένταξη με σκοπό την κατάρτιση των τοπικών επαγγελματιών σχετικά με ορισμένες πτυχές και πολιτικές ένταξης σε τοπικό επίπεδο. Τέλος, διατέθηκε πρόσφατα πρόσθετη χρηματοδοτική στήριξη για την περαιτέρω στήριξη συγκεκριμένων ενεργειών των κρατών μελών στον τομέα αυτό. Η Επιτροπή έχει επίσης δρομολογήσει ένα εργαλείο κατάρτισης προφίλ δεξιοτήτων 20 για να στηρίξει τα κράτη μέλη στην έγκαιρη κατάρτιση προφίλ των δεξιοτήτων και των προσόντων των υπηκόων τρίτων χωρών, το οποίο συμβάλλει στον εντοπισμό των ειδικών αναγκών των ατόμων για την ένταξή τους στην αγορά εργασίας και στην απλούστευση της διαδικασίας αντιστοίχισης των ατόμων που αναζητούν εργασία με τις κενές θέσεις.

Η ένταξη παραμένει ζωτικής σημασίας για την εξασφάλιση της κοινωνικής συνοχής και των οικονομικών επιδόσεων, με την προώθηση και την τήρηση των θεμελιωδών αξιών της ΕΕ, καθώς και με την αποφυγή της σπατάλης ή της ανεπαρκούς αξιοποίησης των δεξιοτήτων και των ικανοτήτων. Από την άποψη αυτή, η εξάλειψη του υφιστάμενου χάσματος απασχόλησης μεταξύ των υπηκόων τρίτων χωρών και των υπηκόων της ΕΕ θα μπορούσε να βελτιώσει τα δημοσιονομικά αποτελέσματα σε πολλά κράτη μέλη 21 .

3.Μελλοντική πορεία

Μια ολοκληρωμένη προσέγγιση για τη μετανάστευση είναι απαραίτητη για την αντικατάσταση των παράτυπων και επισφαλών οδών με νόμιμους, ομαλούς και ασφαλείς διαύλους για τα άτομα που χρειάζονται προστασία, και με ελκυστικούς και αποτελεσματικούς διαύλους για τα άτομα που χρειάζονται οι αγορές εργασίας μας. Για να γίνει ο στόχος αυτός πραγματικότητα, η ΕΕ πρέπει να ενεργήσει γρήγορα, αποτελεσματικά και συλλογικά. Η Επιτροπή δεσμεύεται να διαδραματίσει πλήρως το ρόλο της στην εφαρμογή αυτής της ολοκληρωμένης προσέγγισης.

Η Επιτροπή καλεί ιδίως το Συμβούλιο και τα κράτη μέλη να υλοποιήσουν τρία βασικά στοιχεία για την ενίσχυση των νόμιμων οδών βραχυπρόθεσμα:

·να συμφωνήσουν σε μια θέση που θα καθιερώσει ένα ελκυστικό και αποδοτικό σύστημα της ΕΕ για την μπλε κάρτα·

·να υλοποιήσουν τις 50 000 δεσμεύσεις επανεγκατάστασης και να συμφωνήσουν σχετικά με το πλαίσιο της Ένωσης για την επανεγκατάσταση·

·να καταρτίσουν και να δρομολογήσουν ταχέως πιλοτικά σχέδια για τη νόμιμη μετανάστευση με χώρες από την Αφρική και άλλες χώρες εταίρους, οι οποίες επιδεικνύουν δέσμευση για εταιρική σχέση στη διαχείριση της μετανάστευσης, μεταξύ άλλων σε σχέση με την επανεισδοχή των παράτυπων μεταναστών. 

Επιπλέον, η Επιτροπή καλεί το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο να εγκρίνουν τη μεταρρύθμιση της οδηγίας για την μπλε κάρτα και το πλαίσιο της Ένωσης για την επανεγκατάσταση πριν από τις εκλογές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου του 2019. 

Όσον αφορά το μέλλον, πρέπει επίσης να συνεχιστούν οι προσπάθειες για τον πλήρη εκσυγχρονισμό και την προσαρμογή της πολιτικής της ΕΕ για τη νόμιμη μετανάστευση στις τρέχουσες και τις μελλοντικές ανάγκες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Για τον σκοπό αυτό, η Επιτροπή θα δρομολογήσει διαδικασία διαβούλευσης υψηλού επιπέδου με όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη, με βάση τα πορίσματα του «ελέγχου καταλληλότητας».

(1)

     Ανακοίνωση της Επιτροπής με τίτλο «Ευρωπαϊκό πρόγραμμα δράσης για τη μετανάστευση» της 13.5.2015, COM (2015)240 final.

(2)

   COM (2018)131 final.

(3)

     Το πρώτο τρίμηνο του 2018, υπήρχαν τουλάχιστον 3,8 εκατομμύρια κενές θέσεις εργασίας στην ΕΕ συνολικά, ενώ το ποσοστό κενών θέσεων εργασίας (το ποσοστό κενών θέσεων στο σύνολο των θέσεων εργασίας) αυξάνεται σταθερά από το 2012, φθάνοντας το 2,2 % κατά το πρώτο τρίμηνο του 2018 (περίπου 3 % ή περισσότερο σε κράτη μέλη όπως η Τσεχική Δημοκρατία, το Βέλγιο, η Γερμανία, η Σουηδία, οι Κάτω Χώρες και η Αυστρία). Πηγή: Eurostat, Στατιστικές για τις κενές θέσεις εργασίας.

(4)

     Manpower Talent Shortage Survey (2018 Q3).

(5)

     Όπ. π.

(6)

     Σύμφωνα με το σενάριο Medium (SSP2) του CEPAM όσον αφορά τις δημογραφικές συμπεριφορές και τη μετανάστευση, Κοινό Κέντρο Ερευνών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (2018), Demographic and Human Capital Scenarios for the 21st Century: 2018 assessment for 201 countries, Wolfgang Lutz, Anne Goujon, Samir KC, Marcin Stonawski, Nikolaos Stilianakis.

(7)

     Αν και τα αυξανόμενα ποσοστά συμμετοχής των γυναικών και των εργαζομένων μεγαλύτερης ηλικίας ενδέχεται να καθυστερήσουν το φαινόμενο αυτό, το συνολικό εργατικό δυναμικό αναπόφευκτα θα μειωθεί μακροπρόθεσμα στην ΕΕ και σε όλα τα κράτη μέλη της. ESDE 2017, Chapter 3, Intergenerational fairness and solidarity today and challenges ahead,      http://ec.europa.eu/social/main.jsp?catId=738&langId=en&pubId=8030&furtherPubs=yes

(8)

     Σύμφωνα με τις προβολές του CEDEFOP (2018) έως το 2030. Παρέχουν επίσης εκτιμήσεις ανά ευρύ οικονομικό τομέα: ενώ η απασχόληση θα συνεχίσει να συρρικνώνεται στον πρωτογενή τομέα και να παραμένει στάσιμη στον μεταποιητικό τομέα, θα αυξηθεί ταχέως στις «επιχειρήσεις και άλλες υπηρεσίες», μετρίως στον τομέα «διανομή και μεταφορές» και σε κάποιο βαθμό στις «μη εμπορεύσιμες υπηρεσίες».

(9)

     Ο αριθμός αυτός περιλαμβάνει περίπου 10 000 υπηκόους τρίτων χωρών που έχουν γίνει δεκτοί βάσει εθνικών προγραμμάτων στις τρεις χώρες της ΕΕ οι οποίες δεν δεσμεύονται από την οδηγία για την μπλε κάρτα (Δανία, Ιρλανδία και Ηνωμένο Βασίλειο).

(10)

     Πηγή: EPSC Brief (2018, προσεχώς) με τίτλο «Towards a new paradigm of legal labour migration». Για τον Καναδά: αυτό αφορά, στη μεγάλη πλειονότητα, τους αλλοδαπούς εργαζόμενους που γίνονται δεκτοί μέσω συστήματος μοριοδότησης για ειδικευμένους μετανάστες· για την Αυστραλία: ως επί το πλείστον στο πλαίσιο συστήματος μοριοδότησης ή ανάληψης ευθύνης από τον εργοδότη τους. Τα στοιχεία αυτά περιλαμβάνουν επίσης τα συνοδεύοντα μέλη της οικογένειας.

(11)

     Τα μοντέλα αυτά για τη διαχείριση της μετανάστευσης εργατικού δυναμικού εξασφαλίζουν την προεπιλογή με τη δημιουργία μιας ομάδας υποψήφιων για μετανάστευση κατόπιν προηγούμενης διαλογής επιτρέποντας την καλύτερη αντιστοίχιση προσφοράς και ζήτησης εργασίας. Ο ΟΟΣΑ εκπόνησε μελέτη σχετικά με τα εν λόγω προγράμματα, στο πλαίσιο της οποίας αξιολογείται επίσης ο βαθμός στον οποίο τα προγράμματα αυτά ή ορισμένα από τα στοιχεία τους θα μπορούσαν να είναι κατάλληλα στο πλαίσιο της ΕΕ.

(12)

     Το 2017, εκτιμάται ότι τα 25 κράτη μέλη της ΕΕ στα οποία εφαρμόζεται η οδηγία της ΕΕ για την μπλε κάρτα εξέδωσαν περίπου 11 500 μπλε κάρτες (ως πρώτες άδειες, δηλαδή εκτός από τα άτομα που άλλαξαν καθεστώς τα οποία διέμεναν ήδη προηγουμένως στην ΕΕ), σε σύγκριση με περίπου 28 500 άδειες που εκδόθηκαν στο πλαίσιο εθνικών συστημάτων για εργαζομένους υψηλής ειδίκευσης. Συνολικά, ο αριθμός των αδειών που εκδίδεται για εργαζομένους υψηλής ειδίκευσης από τα κράτη μέλη της ΕΕ εξακολουθεί να είναι περιορισμένος.

(13)

     COM(2016) 378 final.

(14)

     Βλ. τη μελέτη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σχετικά με τη σκοπιμότητα και την προστιθέμενη αξία των προγραμμάτων χορηγίας ως πιθανής διόδου προς ασφαλείς διαύλους εισδοχής στην ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της επανεγκατάστασης (2018).

(15)

     COM(2018) 643 final.

(16)

      https://www.consilium.europa.eu/media/21839/action_plan_en.pdf  

(17)

     COM(2016) 377 final.

(18)

      https://ec.europa.eu/home-affairs/what-we-do/policies/legal-migration/european-dialogue-skills-and-migration/integration-pact_en  

(19)

      https://ec.europa.eu/home-affairs/sites/homeaffairs/files/e-library/documents/policies/legal-migration/integration/docs/20171220_european_partnership_for_integration_en.pdf  

(20)

https://ec.europa.eu/migrantskills/#/

(21)

   ΟΟΣΑ (2013) International Migration Outlook.