16.3.2017   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 81/9

1.

Σύμφωνα με το άρθρο 9 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1/2003 του Συμβουλίου, της 16ης Δεκεμβρίου 2002, για την εφαρμογή των κανόνων ανταγωνισμού που προβλέπονται στα άρθρα 81 και 82 της Συνθήκης (1), όταν η Επιτροπή σκοπεύει να εκδώσει απόφαση με την οποία να απαιτεί την παύση μιας παράβασης και οι εμπλεκόμενες επιχειρήσεις προσφέρονται να αναλάβουν ορισμένες δεσμεύσεις για να ανταποκριθούν στις αντιρρήσεις της Επιτροπής κατά την προκαταρκτική της εκτίμηση, τότε η Επιτροπή δύναται με απόφασή της να καταστήσει αυτές τις δεσμεύσεις υποχρεωτικές για τις επιχειρήσεις. Η απόφαση αυτή δύναται να εκδοθεί για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα και ενδέχεται να καταλήγει στο συμπέρασμα ότι δεν συντρέχουν πλέον λόγοι να αναλάβει δράση η Επιτροπή. Σύμφωνα με το άρθρο 27 παράγραφος 4 του ιδίου κανονισμού, η Επιτροπή δημοσιεύει περίληψη της υπόθεσης και το βασικό περιεχόμενο των δεσμεύσεων. Τα ενδιαφερόμενα μέρη μπορούν να υποβάλουν τις παρατηρήσεις τους εντός προθεσμίας την οποία ορίζει η Επιτροπή.

2.

Στις 22 Απριλίου 2015, η Επιτροπή εξέδωσε κοινοποίηση αιτιάσεων σχετικά με εικαζόμενη παράβαση του άρθρου 102 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (εφεξής «ΣΛΕΕ») από την OAO Gazprom και την OOO Gazprom Export (εφεξής: «Gazprom») στη χονδρική αγορά προμήθειας φυσικού αερίου προηγούμενου σταδίου στη Βουλγαρία, την Εσθονία, την Τσεχική Δημοκρατία, την Ουγγαρία, τη Λετονία, τη Λιθουανία, την Πολωνία και τη Σλοβακία (εφεξής «ΚΑΕ»). Το παρόν έγγραφο αποτελεί προκαταρκτική εκτίμηση κατά την έννοια του άρθρου 9 παράγραφος 1 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1/2003.

3.

Η προκαταρκτική εκτίμηση της Επιτροπής είναι ότι η Gazprom κατέχει δεσπόζουσα θέση και στις οκτώ αγορές της ΚΑΕ ως προς τη χονδρική αγορά προμήθειας φυσικού αερίου προηγούμενου σταδίου. Η προκαταρκτική άποψη της Επιτροπής είναι ότι η Gazprom ενδέχεται να έχει καταχραστεί τη δεσπόζουσα θέση της κατά παράβαση του άρθρου 102 της ΣΛΕΕ.

4.

Ειδικότερα, η Gazprom έχει ενδεχομένως εφαρμόσει συνολικά καταχρηστική στρατηγική επιβάλλοντας εδαφικούς περιορισμούς στις συμφωνίες προμήθειας που έχει συνάψει με χώρες ΚΑΕ. Οι εν λόγω περιορισμοί περιλαμβάνουν απαγορεύσεις εξαγωγής, ρήτρες προορισμού και ισοδύναμα μέτρα που ενδέχεται να απέτρεψαν τη διασυνοριακή ροή αερίου.

5.

Οι ως άνω εδαφικοί περιορισμοί ενδέχεται να επέτρεψαν στην Gazprom να ασκεί αθέμιτη τιμολογιακή πολιτική σε πέντε κράτη μέλη, δηλαδή στη Βουλγαρία, την Εσθονία, τη Λετονία, τη Λιθουανία και την Πολωνία, χρεώνοντας στους εμπόρους χονδρικής πώλησης τιμές σημαντικά υψηλότερες από τις ανταγωνιστικές τιμές φυσικού αερίου στη Δυτική Ευρώπη.

6.

Επιπλέον, η Gazprom ενδέχεται να έχει επίσης καταχραστεί τη δεσπόζουσα θέση της στη χονδρική αγορά προμήθειας φυσικού αερίου προηγούμενου σταδίου της Βουλγαρίας, εξαρτώντας τον εφοδιασμό με φυσικό αέριο από την ανάληψη επενδύσεων στο έργο του αγωγού «South Stream».

7.

Από την προκαταρκτική εκτίμηση της Επιτροπής προκύπτει ότι η πρακτική της Gazprom ενδέχεται να εγείρει εμπόδια στην ελεύθερη ροή φυσικού αερίου εντός της εσωτερικής αγοράς, να μειώσει τη ρευστότητα και την αποδοτικότητα των αγορών φυσικού αερίου και να οδηγήσει σε υψηλότερες τιμές του φυσικού αερίου.

8.

Η Gazprom δεν συμφωνεί με την προκαταρκτική εκτίμηση της Επιτροπής. Εντούτοις, σύμφωνα με το άρθρο 9 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1/2003, προσφέρθηκε να αναλάβει δεσμεύσεις ώστε να εξαλείψει τις επιφυλάξεις της Επιτροπής ως προς τον ανταγωνισμό. Τα βασικά στοιχεία των εν λόγω δεσμεύσεων παρατίθενται κατωτέρω.

9.

Η Gazprom θα αναλάβει τη δέσμευση να εισαγάγει ορισμένες αλλαγές στις σχετικές συμβάσεις ώστε να άρει τα εμπόδια που παρακωλύουν την ελεύθερη ροή φυσικού αερίου σε ανταγωνιστικές τιμές στις χώρες ΚΑΕ:

10.

Οι δεσμεύσεις αυτές αναμένεται να οδηγήσουν στην άρση των επιφυλάξεων της Επιτροπής, μέσω της διασφάλισης της ελεύθερης ροής φυσικού αερίου σε ανταγωνιστικές τιμές στις χώρες της ΚΑΕ. Η Gazprom δεν θα είναι πλέον σε θέση να στεγανοποιεί και να απομονώνει τις αγορές φυσικού αερίου των ΚΑΕ βάσει ρητών εδαφικών περιορισμών ή άλλων συμβατικών μέτρων που έχουν αποτέλεσμα ισοδύναμο με εδαφικούς περιορισμούς. Η Επιτροπή επισημαίνει ότι η κατάσταση στις χώρες της ΚΑΕ έχει σημειώσει βελτίωση όσον αφορά τις συνδετικές υποδομές φυσικού αερίου και όσον αφορά την ικανότητα των πελατών ΚΑΕ να πραγματοποιούν διασυνοριακό εμπόριο φυσικού αερίου, είτε μέσω αντίστροφων ροών είτε μέσω ανταλλαγών («swaps») φυσικού αερίου. Ωστόσο, οι δυνατότητες αυτές εξακολουθούν να μην έχουν επαρκή εφαρμογή στα κράτη της Βαλτικής και στη Βουλγαρία.

11.

Οι δεσμεύσεις θα αντισταθμίσουν τη μη διαθεσιμότητα της ροής φυσικού αερίου μεταξύ, αφενός, των υπόλοιπων χωρών τηης ΚΑΕ, και, αφετέρου, της Βουλγαρίας και των χωρών της Βαλτικής. Η Gazprom θα παράσχει στους πελάτες ΚΑΕ τη δυνατότητα διεξαγωγής ανταλλαγών τύπου «swap» ώστε να τους προσφέρει τη δυνατότητα εξασφάλισης μεγαλύτερης ρευστότητας φυσικού αερίου στις χώρες της Βαλτικής και στη Βουλγαρία. Η Gazprom θα μπορεί να εισπράττει τέλος παροχής υπηρεσιών γι’ αυτή τη διευκόλυνση, όπως θα έπραττε και για μια τυπική συμφωνία ανταλλαγής στις αγορές στις οποίες πραγματοποιείται μεταφορά αερίου. Η δυνατότητα ανταλλαγών τύπου «swap» θα έχει ιδιαίτερη σημασία σε περίπτωση που οι τιμές φυσικού αερίου στις χώρες της Βαλτικής και στη Βουλγαρία παρουσιάσουν σημαντική απόκλιση από τις υπόλοιπες χώρες της ΚΑΕ.

12.

Οι δεσμεύσεις αυτές αναμένεται να οδηγήσουν στην άρση των επιφυλάξεων της Επιτροπής όσον αφορά τις τιμές για τα πέντε κράτη μέλη, επιτρέποντας στους πελάτες να προβούν σε αναθεώρηση των τιμών στο πλαίσιο των συμβάσεών τους σε περίπτωση που η συμβατική τιμή, μεταξύ άλλων, παρεκκλίνει από τις τιμές σε γενικά αποδεκτούς, υψηλής ρευστότητας κόμβους φυσικού αερίου της Ηπειρωτικής Ευρώπης. Οι δεσμεύσεις θα προσφέρουν επίσης σαφή ουσιαστική καθοδήγηση σχετικά με τα δυτικοευρωπαϊκά ανταγωνιστικά κριτήρια αναφοράς που θα χρησιμοποιηθούν για την αναθεώρηση των τιμών. Με αυτόν τον τρόπο θα διασφαλιστεί ότι οι πελάτες στις πέντε χώρες ΚΑΕ θα λάβουν ρητό συμβατικό δικαίωμα παραπομπής σε ανταγωνιστικές τιμές και σε τιμές ρευστότητας κόμβων φυσικού αερίου κατά την αναθεώρηση της συμβατικής τιμής. Η ρητή αναφορά στα δυτικοευρωπαϊκά ανταγωνιστικά κριτήρια αναφοράς θα τονίσει επίσης τη σημασία τους σε τυχόν διαιτητές, στις περιπτώσεις που οι διαπραγματεύσεις για την αναθεώρηση των τιμών ακολουθούνται από διαιτησία. Με τον τρόπο αυτό, θα εξασφαλιστεί ότι οι τιμές φυσικού αερίου στις χώρες ΚΑΕ δεν θα αποκλίνουν σημαντικά από τα ανταγωνιστικά κριτήρια αναφοράς στο μέλλον.

13.

Σε σχέση με τη Βουλγαρία, οι δεσμεύσεις θα άρουν επίσης την απειλή αγωγών αποζημίωσης, ανεξαρτήτως από το εάν τέτοιου είδους αξιώσεις θα ήταν βάσιμες ή όχι, κατά των Βούλγαρων ομολόγων μετά τη διακοπή του έργου για τον αγωγό «South Stream». Αυτό θα εξασφαλίσει ότι δεν θα υπάρξουν επιπτώσεις από την εικαζόμενη καταχρηστική πρακτική σύμφωνα με την οποία η Gazprom εξάρτησε την προμήθεια φυσικού αερίου από επενδύσεις σε υποδομές φυσικού αερίου στη Βουλγαρία.

14.

Οι δεσμεύσεις δημοσιεύονται πλήρως στην αγγλική γλώσσα στον δικτυακό τόπο της Γενικής Διεύθυνσης Ανταγωνισμού στη διεύθυνση:

http://ec.europa.eu/competition/index_en.html

15.

Με την επιφύλαξη έρευνας της κατάστασης της αγοράς, η Επιτροπή προτίθεται να εκδώσει απόφαση δυνάμει του άρθρου 9 παράγραφος 1 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1/2003, στην οποία θα κηρύσσονται υποχρεωτικές οι δεσμεύσεις που συνοψίζονται παραπάνω και δημοσιεύονται στον δικτυακό τόπο της Γενικής Διεύθυνσης Ανταγωνισμού.

16.

Σύμφωνα με το άρθρο 27 παράγραφος 4 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1/2003, η Επιτροπή καλεί τα ενδιαφερόμενα τρίτα μέρη να υποβάλουν τις παρατηρήσεις τους επί των προτεινόμενων δεσμεύσεων. Οι παρατηρήσεις αυτές πρέπει να περιέλθουν στην Επιτροπή το αργότερο εντός επτά εβδομάδων από την ημερομηνία της παρούσας δημοσίευσης. Τα ενδιαφερόμενα τρίτα μέρη καλούνται επίσης να υποβάλουν μη εμπιστευτική εκδοχή των παρατηρήσεών τους στην οποία οι πληροφορίες, που ισχυρίζονται ότι συνιστούν εμπορικά απόρρητα και άλλες εμπιστευτικές πληροφορίες, έχουν διαγραφεί και αντικατασταθεί, όπως απαιτείται, από μη εμπιστευτική περίληψη ή από τη μνεία «εμπορικό απόρρητο» ή «εμπιστευτικό».

17.

Οι απαντήσεις και οι παρατηρήσεις θα πρέπει, κατά προτίμηση, να είναι αιτιολογημένες και να αναφέρουν τα σχετικά πραγματικά περιστατικά. Εάν εντοπίσετε κάποιο πρόβλημα όσον αφορά οποιοδήποτε σημείο των προτεινόμενων δεσμεύσεων, παρακαλείσθε να προτείνετε πιθανή λύση.

18.

Οι παρατηρήσεις μπορούν να σταλούν στην Επιτροπή, με αριθμό αναφοράς AT.39816 — Προμήθειες φυσικού αερίου από αγορές προηγούμενου σταδίου στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη, με ηλεκτρονικό ταχυδρομείο (COMP-GREFFE-ANTITRUST@ec.europa.eu), με φαξ (+32 22950128) ή ταχυδρομικώς στην ακόλουθη διεύθυνση: