Το Ευρωπαϊκό Ταμείο Προσαρμογής στην Παγκοσμιοποίηση (ΕΤΠ) προορίζεται να παράσχει στήριξη σε εργαζομένους που απολύονται ως αποτέλεσμα μεγάλων διαρθρωτικών αλλαγών στη μορφή του παγκόσμιου εμπορίου λόγω της παγκοσμιοποίησης και των αρνητικών συνεπειών της παγκόσμιας οικονομικής και χρηματοπιστωτικής κρίσης στην απασχόληση.

Το ΕΤΠ, που ιδρύθηκε με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1927/2006 1 , σχεδιάστηκε για να αποτελέσει μέσο για τον συγκερασμό των γενικών μακροπρόθεσμων οφελών που συνεπάγεται το ανοικτό εμπόριο για την ανάπτυξη και την απασχόληση, με τις βραχυπρόθεσμες αρνητικές συνέπειες που μπορεί να έχει η παγκοσμιοποίηση, ιδίως στην απασχόληση των πλέον ευάλωτων εργαζομένων και των εργαζομένων με πολύ χαμηλή εξειδίκευση.

Προκειμένου να ανταποκριθούν στην παγκόσμια οικονομική και χρηματοπιστωτική κρίση, οι κανόνες που διέπουν το ΕΤΠ τροποποιήθηκαν, αρχικά, το 2009 με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 546/2009 2 και, από τον Ιανουάριο του 2014, με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1309/2013 3 . Με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1309/2013, επανεισάχθηκε το κριτήριο της χρηματοπιστωτικής και οικονομικής κρίσης για τις αιτήσεις του ΕΤΠ. Μια άλλη σημαντική αλλαγή είναι η συμπερίληψη νέων κατηγοριών δικαιούχων, όπως οι πρόσκαιρα και προσωρινά απασχολούμενοι, οι αυτοαπασχολούμενοι και —έως το τέλος του 2017— οι νέοι εκτός απασχόλησης, εκπαίδευσης ή κατάρτισης (ΕΑΕΚ) 4 .

Το ΕΤΠ συγχρηματοδοτεί ενεργητικά μέτρα πολιτικής για την αγορά εργασίας, τα οποία λαμβάνουν τα κράτη μέλη για να βοηθήσουν τους απολυμένους εργαζομένους να βρουν νέες θέσεις εργασίας. Συμπληρώνει τα εθνικά μέτρα για την αγορά εργασίας στις περιπτώσεις που αιφνίδιες διαδικασίες ομαδικών απολύσεων ασκούν υπέρμετρη πίεση στις δημόσιες υπηρεσίες απασχόλησης και μπορεί, συνεπώς, να παρέχει μια πιο εξατομικευμένη και στοχοθετημένη προσέγγιση στους πλέον ευάλωτους απολυμένους εργαζομένους.

Το άρθρο 19 του κανονισμού (EΕ) αριθ. 1309/2013 απαιτεί από την Επιτροπή να αποστέλλει, ανά διετία, στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο ποσοτική και ποιοτική έκθεση σχετικά με τις δραστηριότητες του ΕΤΠ κατά την προηγούμενη διετία. Οι εκθέσεις πρέπει να εστιάζουν κυρίως στα αποτελέσματα που επιτεύχθηκαν μέσω του ΕΤΠ και πρέπει, ειδικότερα, να περιλαμβάνουν στοιχεία σχετικά με τα ακόλουθα:

·τις αιτήσεις που υποβλήθηκαν·

·τις αποφάσεις που εκδόθηκαν·

·τις δράσεις που χρηματοδοτήθηκαν, περιλαμβανομένης της συμπληρωματικότητάς τους με δράσεις που χρηματοδοτήθηκαν από άλλα μέσα της Ένωσης, ιδίως το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (ΕΚΤ)·

·το κλείσιμο των χρηματοδοτικών συνεισφορών.

Οι εκθέσεις θα πρέπει να περιέχουν επίσης τεκμηριωμένα στοιχεία για τις αιτήσεις που απορρίπτονται λόγω ανεπαρκών πόρων ή μη επιλεξιμότητας και να εξετάζουν τις δράσεις που ολοκληρώθηκαν κατά την περίοδο αναφοράς αντί να παρακολουθούν υποθέσεις κατά τη διάρκεια του κύκλου ζωής τους. Ως εκ τούτου, κάθε ενότητα της έκθεσης εξετάζει διαφορετικές περιπτώσεις.

2. Επισκόπηση των δραστηριοτήτων του ΕΤΠ το 2015 και το 2016

Το 2015 και το 2016 η Επιτροπή έλαβε 20 αιτήσεις (12 το 2015, 8 το 2016) για συνεισφορές από το ΕΤΠ 5 . Η αρμόδια για τον προϋπολογισμό αρχή αποφάσισε να κινητοποιήσει το ΕΤΠ σε 17 υποθέσεις, ενώ τρεις αιτήσεις αποσύρθηκαν από τα κράτη μέλη 6 . Όσον αφορά τις εν λόγω 17 αιτήσεις, ζητήθηκε από τα κράτη μέλη συνολικό ποσό ΕΤΠ 51 171 249 EUR (35 400 623 EUR το 2015, 15 770 626 EUR το 2016). Λεπτομερή στοιχεία για τις αιτήσεις που παραλήφθηκαν δίνονται στην ενότητα 3.1 και στους πίνακες 1 και 2.

Η αρμόδια για τον προϋπολογισμό αρχή έλαβε 25 αποφάσεις για κινητοποίηση του ΕΤΠ (συμπεριλαμβανομένων δέκα αιτήσεων που παραλήφθηκαν πριν από την 01/01/2015), συνολικού ποσού 70 392 546 EUR 7 από τον προϋπολογισμό του ΕΤΠ για το 2015 και το 2016. Λεπτομερή στοιχεία για τις συνεισφορές που χορηγήθηκαν το 2015 και το 2016 παρατίθενται στην ενότητα 3.2 και στους πίνακες 3 και 4.

Το 2015 και το 2016 η Επιτροπή παρέλαβε 26 τελικές εκθέσεις για την υλοποίηση των συνεισφορών του ΕΤΠ. Τα αποτελέσματα περιγράφονται στην ενότητα 3.4 και στον πίνακα 5. Το 2015 και το 2016 έκλεισαν 34 υποθέσεις του ΕΤΠ. Λεπτομέρειες των ολοκληρωμένων υποθέσεων παρατίθενται στον πίνακα 3 του παραρτήματος.

Η τεχνική βοήθεια που παρασχέθηκε με πρωτοβουλία της Επιτροπής [άρθρο 11 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1309/2013] περιγράφεται στις ενότητες 3.6.2 και 3.7 και στους πίνακες 6 και 6.1.

Τα αποτελέσματα της ενδιάμεσης αξιολόγησης του ΕΤΠ για την περίοδο 2014-2020 αναμένεται να δημοσιευτούν στα μέσα του 2017 (βλέπε ενότητα 3.7.4).

Στην πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με τους δημοσιονομικούς κανόνες που εφαρμόζονται στον γενικό προϋπολογισμό της Ένωσης και την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 2012/2002, των κανονισμών (ΕΕ) αριθ. 1296/2013, (ΕΕ) αριθ. 1301/2013, (ΕΕ) αριθ. 1303/2013, (ΕΕ) αριθ. 1304/2013, (ΕΕ) αριθ. 1305/2013, (ΕΕ) αριθ. 1306/2013, (ΕΕ) αριθ. 1307/2013, (ΕΕ) αριθ. 1308/2013, (ΕΕ) αριθ. 1309/2013, (ΕΕ) αριθ. 1316/2013, (ΕΕ) αριθ. 223/2014, (ΕΕ) αριθ. 283/2014, (ΕΕ) αριθ. 652/2014 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου και της απόφασης 541/2014/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου 8 , η Επιτροπή συμπεριέλαβε τροποποιήσεις στον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1309/2013 όσον αφορά την επέκταση της παρέκκλισης για τους ΕΑΕΚ (επί του παρόντος σε ισχύ έως τις 31.12.2017) και τις εσωτερικές διαδικασίες, ώστε να επιταχυνθεί η διαδικασία λήψης αποφάσεων. Οι εν λόγω τροποποιήσεις είναι επί του παρόντος υπό συζήτηση στο πλαίσιο της διαδικασίας επανεξέτασης του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου (ΠΔΠ).

3. Ανάλυση των δραστηριοτήτων του ΕΤΠ το 2015 και το 2016

3.1. Αιτήσεις που παραλήφθηκαν

Το 2015 και το 2016 η Επιτροπή έλαβε 20 αιτήσεις από τα ακόλουθα 11 κράτη μέλη: το Βέλγιο, την Εσθονία, τη Φινλανδία, τη Γαλλία, τη Γερμανία, την Ελλάδα, την Ιρλανδία, την Ιταλία, τις Κάτω Χώρες, την Ισπανία και τη Σουηδία. Για πρώτη φορά υπέβαλε αίτηση για χρηματοδότηση από το ΕΤΠ η Εσθονία, ενώ τα υπόλοιπα 10 κράτη μέλη είχαν ήδη υποβάλει αίτηση χρηματοδότησης από το ΕΤΠ κατά το παρελθόν. Λεπτομέρειες σχετικά με τις αιτήσεις αυτές παρατίθενται στον πίνακα 1.

Οι πληροφορίες στις ενότητες 3.1.1 έως 3.1.6 δεν λαμβάνουν υπόψη τα δεδομένα σχετικά με τις αιτήσεις που αποσύρθηκαν.

3.1.1. Παραληφθείσες αιτήσεις ανά κριτήριο παρέμβασης

Το 2015 και το 2016 οι αιτήσεις καλύφθηκαν από τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1309/2013, ο οποίος προβλέπει δύο κριτήρια παρέμβασης:

1.Τις μεγάλες διαρθρωτικές αλλαγές στη μορφή του παγκόσμιου εμπορίου λόγω της παγκοσμιοποίησης.

Υποβλήθηκαν δεκατρείς αιτήσεις σύμφωνα με το κριτήριο του επηρεασμού του εμπορίου, εκ των οποίων 3 δικαιολογήθηκαν από εξαιρετικές περιστάσεις.

2.Την οικονομική και χρηματοπιστωτική κρίση.

Υποβλήθηκαν τέσσερις αιτήσεις λόγω των συνεπειών της παγκόσμιας οικονομικής και χρηματοπιστωτικής κρίσης.

3.1.2. Αιτήσεις που παραλήφθηκαν ανά τομέα

Οι 17 αιτήσεις που παραλήφθηκαν και εγκρίθηκαν αφορούσαν απολύσεις σε 12 διαφορετικούς τομείς. Οι περισσότερες αιτήσεις που παραλήφθηκαν αφορούσαν τον τομέα της αυτοκινητοβιομηχανίας (τέσσερις αιτήσεις), ακολουθούμενο από τους τομείς του προγραμματισμού ηλεκτρονικών υπολογιστών, του λιανικού εμπορίου και των ηλεκτρονικών υπολογιστών, ηλεκτρονικών και οπτικών προϊόντων (δύο αιτήσεις έκαστος). Η πρώτη αίτηση υποβλήθηκε σχετικά με απολύσεις στον τομέα παρασκευής οπτάνθρακα και προϊόντων διύλισης πετρελαίου.

Γράφημα 1: Αριθμός αιτήσεων ανά τομέα (NACE Αναθ. 2) το 2015 – 2016*

Η υπόθεση * EGF/2016/003 ΕΕ/Petroleum and chemicals αφορά δύο διαφορετικούς τομείς (19 και 20) και, ως εκ τούτου, έχει υπολογιστεί δύο φορές στο παραπάνω γράφημα

Πίνακας 1: Αιτήσεις που παραλήφθηκαν το 2015 και το 2016 ανά κράτος μέλος

3.1.3. Παραληφθείσες αιτήσεις ανά ζητηθέν ποσό

Κατά την περίοδο 2015-2016, έντεκα κράτη μέλη ζήτησαν 51 171 249 EUR από το ΕΤΠ. Η Φινλανδία ζήτησε το υψηλότερο ποσό (11 994 000 EUR για τέσσερις αιτήσεις), ακολουθούμενη από το Βέλγιο (9 188 149 EUR για τρεις αιτήσεις) και τη Γερμανία (6 958 623 EUR για μία αίτηση). Οι ζητούμενες από το ΕΤΠ συνεισφορές κυμαίνονταν από 442 293 EUR έως 6 958 623 EUR, με 3 010 073 EUR κατά μέσο όρο ανά αίτηση και 4 651 932 EUR ανά κράτος μέλος.

Καθένα από τα κράτη μέλη που υπέβαλε αίτηση για στήριξη από το ΕΤΠ πρέπει να σχεδιάσει μια συντονισμένη δέσμη μέτρων που να ανταποκρίνεται με τον καλύτερο δυνατό τρόπο στα προφίλ των στοχευόμενων δικαιούχων, καθώς και να αποφασίσει το ύψος της βοήθειας που θα ζητήσει. Ο κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 1309/2013 ορίζει το μέγιστο ποσοστό συγχρηματοδότησης εκ μέρους της Επιτροπής σε 60 %.

Γράφημα 2: Συνολικά ποσά που ζητήθηκαν από το ΕΤΠ ανά κράτος μέλος κατά τα έτη 2015-2016

Συνολικά ποσά που ζητήθηκαν από το ΕΤΠ από 11 κράτη μέλη κατά τα έτη 2015-2016: 51 171 249 EUR

Μέσος όρος ποσού που ζητήθηκε από το ΕΤΠ ανά κράτος μέλος κατά τα έτη 2015-2016: 4 651 932 EUR

3.1.4. Παραληφθείσες αιτήσεις ανά αριθμό δικαιούχων για τους οποίους ζητήθηκε βοήθεια

Ο συνολικός αριθμός των δικαιούχων 9 για τους οποίους ζητήθηκε στήριξη από το ΕΤΠ ήταν 19 354. Οι αριθμοί των στοχευόμενων δικαιούχων ανά αίτηση κυμαίνονταν από 184 έως 4 500, ενώ έξι αιτήσεις αφορούσαν περισσότερους από 1 000 δικαιούχους και τρεις αιτήσεις αφορούσαν λιγότερους από 500 δικαιούχους. Κατά μέσο όρο, καθεμία από τις 17 αιτήσεις που παραλήφθηκαν το 2015 και το 2016 αφορούσε 1 138 δικαιούχους.

Από τους 19 354 στοχευόμενους δικαιούχους 18 303 ήταν εργαζόμενοι που απολύθηκαν και 1 051 νέοι εκτός απασχόλησης, εκπαίδευσης ή κατάρτισης (ΕΑΕΚ). Το Βέλγιο ζήτησε τη στήριξη του ΕΤΠ για τον μεγαλύτερο αριθμό εργαζομένων (5 400), ακολουθούμενο από τη Φινλανδία (3 962) και τη Γερμανία (2 692). Ο μέσος όρος στοχευόμενων εργαζόμενων ανά κράτος μέλος ήταν 1 664. Οι τέσσερις αιτήσεις για στήριξη που αφορούσαν και ΕΑΕΚ υποβλήθηκαν από το Βέλγιο (2 αιτήσεις για 400 ΕΑΕΚ), την Ελλάδα (543 ΕΑΕΚ) και την Ιρλανδία (108 ΕΑΕΚ).

Το γράφημα 3 παρουσιάζει την κατανομή των στοχευόμενων εργαζομένων ανά κράτος μέλος.

Γράφημα 3: Αριθμός στοχευόμενων εργαζόμενων ανά κράτος μέλος κατά τα έτη 2015-2016

Συνολικός αριθμός στοχευόμενων εργαζομένων ανά κράτος μέλος, 2015-2016: 18 303

Μέσος όρος στοχευόμενων εργαζομένων ανά κράτος μέλος, 2015-2016: 1 664

Στις περισσότερες από τις παραληφθείσες αιτήσεις, ο συνολικός αριθμός των εργαζομένων τους οποίους αφορούν τα μέτρα που προτάθηκαν για συγχρηματοδότηση από το ΕΤΠ αντιπροσωπεύει, κατά μέσον όρο, το 78 % του συνολικού αριθμού των απολύσεων. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι το κράτος μέλος δύναται να αποφασίσει να εστιάσει τη βοήθεια ΕΤΠ μόνο σε συγκεκριμένες ομάδες ατόμων, όπως οι πιο ευάλωτοι εργαζόμενοι, εκείνοι που αντιμετωπίζουν εξαιρετικές δυσκολίες όσον αφορά την παραμονή τους στην αγορά εργασίας και/ή έχουν περισσότερο ανάγκη από βοήθεια. Η βασική στήριξη που διατίθεται για τους απολυμένους εργαζομένους στα κράτη μέλη θα μπορούσε, σε ορισμένες περιπτώσεις, να επαρκεί για την ταχεία επανένταξή τους στην απασχόληση ή οι εργαζόμενοι θα μπορούσαν να επιλέξουν την πρόωρη συνταξιοδότηση.

3.1.5. Παραληφθείσες αιτήσεις ανά αριθμό στοχευόμενων εργαζομένων ανά τομέα

Οι 17 αιτήσεις που παραλήφθηκαν κατά την υπό εξέταση περίοδο αφορούν 12 διαφορετικούς τομείς. Ο μεγαλύτερος αριθμός εργαζομένων αφορούσε τον τομέα μηχανοκίνητων οχημάτων, ρυμουλκούμενων και ημιρυμουλκούμενων οχημάτων (7 942), ακολουθούμενο από τους τομείς του προγραμματισμού ηλεκτρονικών υπολογιστών, της παροχής συμβουλών και συναφών δραστηριοτήτων (2 641) και των χερσαίων μεταφορών και μεταφορών μέσω αγωγών (2 132).

Γράφημα 4: Αριθμός στοχευόμενων εργαζομένων ανά τομέα (NACE Αναθ. 2) κατά τα έτη 2015-2016

* Η υπόθεση EGF/2016/003 EE/Petroleum and chemicals αναφέρεται σε δύο διαφορετικούς τομείς (19 και 20) και, ως εκ τούτου, οι 800 στοχευόμενοι εργαζόμενοι της υπόθεσης παρατίθενται δύο φορές.

3.1.6. Παραληφθείσες αιτήσεις ανά ζητηθέν ποσό για κάθε δικαιούχο

Το κράτος μέλος που υποβάλλει αίτηση για στήριξη από το ΕΤΠ πρέπει να σχεδιάσει μια συντονισμένη δέσμη μέτρων που να ανταποκρίνεται με τον καλύτερο δυνατό τρόπο στα προφίλ των στοχευόμενων εργαζομένων, καθώς και να αποφασίσει το ύψος της βοήθειας που θα ζητήσει. Ο κανονισμός για το ΕΤΠ δεν περιορίζει το συνολικό ύψος της αιτούμενης συνεισφοράς. Το ζητούμενο ποσό ανά στοχευόμενο δικαιούχο μπορεί, επομένως, να ποικίλλει ανάλογα με τη σοβαρότητα της απόλυσης, την κατάσταση της πληττόμενης αγοράς εργασίας, τις προσωπικές συνθήκες των στοχευόμενων δικαιούχων, τα μέτρα που έχει ήδη λάβει το κράτος μέλος, καθώς και το κόστος παροχής των υπηρεσιών στο οικείο κράτος μέλος ή στην οικεία περιφέρεια.

Αυτό εξηγεί γιατί τα ποσά της στήριξης του ΕΤΠ ανά δικαιούχο το 2015 και το 2016 κυμαίνονταν από 1 393 EUR έως 7 689 EUR (βλ. Πίνακα 1). Κατά μέσο όρο, κάθε κράτος μέλος που υπέβαλε αίτηση για στήριξη από το ΕΤΠ το 2015 και το 2016 ζήτησε 2 644 EUR ανά στοχευόμενο δικαιούχο. Το ανώτατο ποσό ανά δικαιούχο ζητήθηκε από την Ιταλία (7 689 EUR), ακολουθούμενη από την Ελλάδα (5 880 EUR) και τη Σουηδία (4 311 EUR).

Γράφημα 5: Υψηλότερο ποσό που ζητήθηκε από το ΕΤΠ ανά δικαιούχο και ανά κράτος μέλος κατά τα έτη 2015-2016

Μέσος όρος ποσού που ζητήθηκε από το ΕΤΠ ανά δικαιούχο από 11 κράτη μέλη, 2015-2016: 2 644 EUR

3.2. Χορηγηθείσες συνεισφορές

Το 2015 και το 2016 η αρμόδια για τον προϋπολογισμό αρχή έλαβε 25 αποφάσεις (συμπεριλαμβανομένων δέκα αιτήσεων που παραλήφθηκαν πριν από την 01/01/2015) για την κινητοποίηση χρηματοδότησης από το ΕΤΠ. Βλέπε πίνακες 3 και 4 για μια επισκόπηση των συνεισφορών που χορηγήθηκαν και των προφίλ των οικείων εργαζομένων 10 . Η αρμόδια για τον προϋπολογισμό αρχή έλαβε 16 αποφάσεις το 2015 και 9 αποφάσεις το 2016. Για την πλειονότητα των συνεισφορών που χορηγήθηκαν (22), το ποσοστό συγχρηματοδότησης ήταν 60 %. Το ποσοστό συγχρηματοδότησης ήταν 50 % για τρεις υποθέσεις στις οποίες εφαρμόστηκε ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1927/2006 11 .

Οι 25 χορηγηθείσες συνεισφορές αφορούσαν 25 353 δικαιούχους (εκ των οποίων 1 251 ΕΑΕΚ) σε 11 κράτη μέλη, συνολικού ύψους 70 392 546 EUR 12 , που χορηγήθηκαν από τη χρηματοδότηση ΕΤΠ (κατά μέσο όρο 2 776 EUR ανά στοχευόμενο δικαιούχο).

3.2.1. Δράσεις που χρηματοδοτήθηκαν από τη βοήθεια του ΕΤΠ

Δυνάμει του άρθρου 7 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1309/2013, χορηγείται χρηματοδοτική συνεισφορά από το ΕΤΠ για ενεργητικά μέτρα για την αγορά εργασίας, υπό μορφή συντονισμένης δέσμης εξατομικευμένων υπηρεσιών που αποσκοπούν στο να διευκολύνουν την επανένταξη των στοχευόμενων δικαιούχων, και ιδίως μειονεκτούντων, ηλικιωμένων και νεαρών ανέργων, στην απασχόληση ή αυτοαπασχόληση. Τα μέτρα που εγκρίθηκαν για τις 25 συνεισφορές του ΕΤΠ που χορηγήθηκαν το 2015 και το 2016 αποσκοπούσαν στην επανένταξη 25 353 δικαιούχων στην αγορά εργασίας. Τα μέτρα αποτελούνταν κυρίως από τα ακόλουθα:

·εντατική εξατομικευμένη βοήθεια κατά την αναζήτηση εργασίας και διαχείριση ατομικής περίπτωσης·

·ποικιλία προγραμμάτων επαγγελματικής κατάρτισης, τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, μέτρων γλωσσικής κατάρτισης, αναβάθμισης δεξιοτήτων και επανακατάρτισης·

·διάφορα προσωρινά οικονομικά κίνητρα/επιδόματα για τη διάρκεια των ενεργητικών μέτρων για την αγορά εργασίας·

·μέτρα στήριξης έως τη χρονική στιγμή κατά την οποία οι εργαζόμενοι επανήλθαν στην απασχόληση·

·κάποια καθοδήγηση κατά το αρχικό στάδιο στη νέα θέση εργασίας·

·άλλοι τύποι δραστηριοτήτων, όπως η προαγωγή της επιχειρηματικότητας/η δημιουργία επιχειρήσεων, και τα

·εφάπαξ κίνητρα απασχόλησης/πρόσληψης.

Κατά τον σχεδιασμό των δεσμών στήριξης, τα κράτη μέλη έλαβαν υπόψη το ιστορικό, την εμπειρία και το μορφωτικό επίπεδο κάθε εργαζομένου, την ικανότητα των δικαιούχων να μετακινούνται και τις τρέχουσες ή προσδοκώμενες ευκαιρίες απασχόλησης στις οικείες περιοχές.

3.2.2. Συμπληρωματικότητα με δράσεις χρηματοδοτούμενες από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (EΚΤ)

Το ΕΤΠ έχει σχεδιαστεί έτσι ώστε να αυξάνει την απασχολησιμότητα και να εξασφαλίζει την ταχεία ένταξη των στοχευόμενων δικαιούχων στην απασχόληση μέσω ενεργητικών μέτρων στην αγορά εργασίας, συμπληρώνοντας με τον τρόπο αυτό το ΕΚΤ, το οποίο αποτελεί το σημαντικότερο μέσο της ΕΕ για την προαγωγή της απασχόλησης. Γενικά, η συμπληρωματικότητα των δύο ταμείων έγκειται στην ικανότητά τους να αντιμετωπίζουν τα εν λόγω ζητήματα από δύο διαφορετικές χρονικές προοπτικές: το ΕΤΠ γενικά στηρίζει απολυμένους εργαζομένους ή αυτοαπασχολούμενους ανταποκρινόμενο σε συγκεκριμένα, μεγάλης κλίμακας συμβάντα ομαδικών απολύσεων που συνέβησαν σε σύντομη περίοδο, ενώ το ΕΚΤ υποστηρίζει στρατηγικούς, μακροπρόθεσμους στόχους (π.χ. αύξηση του έμψυχου δυναμικού, διαχείριση αλλαγών) μέσω πολυετών προγραμμάτων, οι πόροι των οποίων δεν δύνανται κανονικά να διατεθούν για την αντιμετώπιση καταστάσεων κρίσης που προκαλούνται από ομαδικές απολύσεις. Τα μέτρα του ΕΤΠ και του ΕΚΤ χρησιμοποιούνται ενίοτε για να αλληλοσυμπληρώνονται στην παροχή τόσο βραχυπρόθεσμων όσο και μακροπρόθεσμων λύσεων. Το αποφασιστικό κριτήριο είναι το δυναμικό των διαθέσιμων μέσων για παροχή βοήθειας στους στοχευόμενους δικαιούχους και εναπόκειται στα κράτη μέλη να επιλέγουν —και να προγραμματίζουν— τα μέσα και τις δράσεις που ενδείκνυνται καλύτερα για την επίτευξη των επιδιωκόμενων στόχων.

Το ΕΤΠ παρέχει την ευκαιρία προσαρμογής εντατικών εξατομικευμένων μέτρων στις ανάγκες μεμονωμένων απολυμένων εργαζομένων, ενώ η στήριξη του ΕΚΤ είναι συνήθως πιο γενικευμένη και απευθύνεται στον ευρύτερο πληθυσμό (τόσο εντός όσο και εκτός απασχόλησης). Επιπλέον, το ΕΚΤ εστιάζει περισσότερο στην υποστήριξη της ζήτησης και της προσφοράς εργατικού δυναμικού (δεξιότητες, ανάγκες και επιδιώξεις των δικαιούχων) με ολοκληρωμένο τρόπο, ενώ παραδοσιακά το ΕΤΠ προσανατολίζεται περισσότερο στην πλευρά της προσφοράς.

Το περιεχόμενο της «συντονισμένης δέσμης εξατομικευμένων υπηρεσιών» που πρόκειται να συγχρηματοδοτηθεί από το ΕΤΠ και η οποία για κάθε υπόθεση αποτελείται από συγκεκριμένες εξατομικευμένες υπηρεσίες και βοήθεια πρέπει να είναι ισορροπημένο σε σχέση με άλλες δράσεις και συμπληρωματικό ως προς αυτές. Τα μέτρα που συγχρηματοδοτούνται από το ΕΤΠ μπορεί να προχωρήσουν πέρα από τα συνηθισμένα μαθήματα και δράσεις. Η πράξη έδειξε ότι το ΕΤΠ επιτρέπει στα κράτη μέλη να προσφέρουν στους στοχευόμενους δικαιούχους καλύτερα προσαρμοσμένη σε αυτούς και σε βάθος βοήθεια από εκείνη που θα ήταν δυνατή χωρίς το ΕΤΠ, συμπεριλαμβανομένων μέτρων στα οποία δεν θα είχαν κανονικά πρόσβαση (π.χ. δευτεροβάθμια ή τριτοβάθμια εκπαίδευση). Το ΕΤΠ επιτρέπει στα κράτη μέλη να εστιάζουν ειδικότερα σε ευάλωτα άτομα, όπως άτομα με χαμηλότερες δεξιότητες ή μετανάστες, και να παρέχουν στήριξη με καλύτερη αναλογία συμβούλων-δικαιούχων και/ή για μεγαλύτερη χρονική περίοδο από εκείνη που θα ήταν δυνατή χωρίς το ΕΤΠ. Όλα αυτά αυξάνουν τις προοπτικές των δικαιούχων για βελτίωση της κατάστασής τους. Κατά παρέκκλιση μέχρι τα τέλη του 2017, ο κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 1309/2013 για το ΕΤΠ επιτρέπει στα κράτη μέλη να επεκτείνουν τη στήριξη σε άτομα ΕΑΕΚ σε περιφέρειες υψηλής ανεργίας των νέων. Ο σκοπός είναι να δοθεί στήριξη στην υλοποίηση της Εγγύησης για τη νεολαία, η οποία εγκρίθηκε από το Συμβούλιο τον Απρίλιο του 2013 13 .

Όπως απαιτείται από το άρθρο 9 παράγραφος 5 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1309/2013, όλα τα κράτη μέλη πρέπει να εγκαταστήσουν τους αναγκαίους μηχανισμούς για την αποφυγή οιουδήποτε κινδύνου διπλής χρηματοδότησης από χρηματοδοτικά μέσα της ΕΕ. Στα περισσότερα κράτη μέλη, η διαχειριστική αρχή του ΕΚΤ είναι επίσης υπεύθυνη για την υλοποίηση των υποθέσεων του ΕΤΠ, γεγονός που εξασφαλίζει ότι μπορούν να αποφευχθούν οι επιπτώσεις της μετατόπισης του οφέλους. Παρέχει επίσης τη δυνατότητα επιδίωξης της συμπληρωματικότητας μεταξύ των διαφόρων παρεμβάσεων. Τα κράτη μέλη φέρουν την ιδιαίτερη ευθύνη να διασφαλίσουν ότι το αντικείμενο χρηματοδότησης των επιχειρησιακών προγραμμάτων του ΕΚΤ και τα μέτρα που περιλαμβάνονται στις υποθέσεις του ΕΤΠ δεν συνεπάγονται μετατόπιση του οφέλους. Από τις πληροφορίες που παρέχονται από τα κράτη μέλη στις τελικές εκθέσεις (σχετικά με τις συνέργειες στην εφαρμογή μεταξύ των διαφόρων ταμείων) και από το αποτέλεσμα της ενδιάμεσης αξιολόγησης (με βάση περιορισμένο αριθμό υποθέσεων με οριστική υλοποίηση) δεν αποδεικνύεται ότι υπήρξε ζήτημα όσον αφορά τη συμπληρωματικότητα μεταξύ του ΕΤΠ και του ΕΚΤ. Σε επίπεδο υπόθεσης, η ΕΤΠ βασίζεται συνήθως στα υπάρχοντα εθνικά μέτρα ή τα μέτρα του ΕΚΤ, συμπληρώνοντάς τα ή προσφέροντας διαφορετικά, συμπληρωματικά μέτρα.

Σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας, το μείγμα των μέτρων του ΕΤΠ που σχεδιάζονται σε επίπεδο κράτους μέλους είναι σε μεγάλο βαθμό συμπληρωματικό προς τις κεντρικές διατάξεις του ΕΚΤ για τη στήριξη της επανόδου στην απασχόληση. Η απόφαση για την υποβολή αίτησης για χρηματοδότηση από το ΕΚΤ ή το ΕΤΠ λαμβάνεται σε επίπεδο κρατών μελών, με την προϋπόθεση ότι το επιχειρησιακό πρόγραμμα του ΕΚΤ που συμφωνήθηκε με την Επιτροπή είναι συμβατό με την εν λόγω υποστήριξη του ΕΚΤ. Επαφίεται στα κράτη μέλη να διαχειριστούν τη συμπληρωματικότητα μεταξύ του ΕΚΤ και του ΕΤΠ με τον βέλτιστο δυνατό τρόπο, δεδομένων των τοπικών συνθηκών που επικρατούν εκείνη τη χρονική περίοδο.

Ωστόσο, δεν φαίνεται να υπάρχουν αποδεικτικά στοιχεία για μια ολοκληρωμένη προσέγγιση της χρήσης κονδυλίων της ΕΕ σε επίπεδο υπόθεσης. Ο λόγος γι' αυτό φαίνεται να είναι ο μακροπρόθεσμος προγραμματισμός των Ευρωπαϊκών Διαρθρωτικών και Επενδυτικών Ταμείων (ΕΔΕΤ). Το γεγονός ότι το ΕΤΠ λειτουργεί εκτός του πολυετούς πλαισίου επηρεάζει αναπόφευκτα το χρονοδιάγραμμα των διαδικασιών και, σε ορισμένες περιπτώσεις, οι δράσεις του ΕΚΤ που είναι ήδη προγραμματισμένες αναπτύσσονται πρώτα στις υποθέσεις αναδιάρθρωσης.

Τα συμπεράσματα της ενδιάμεσης αξιολόγησης δείχνουν ότι το ΕΤΠ έχει προσδώσει σημαντική ευρωπαϊκή προστιθέμενη αξία χάρη στη δυνατότητά του να υποστηρίζει απολυμένους εργαζομένους με εξατομικευμένο τρόπο μέσω ευέλικτων διατάξεων και εστιάζοντας στην «προσέγγιση «ατόμου στην ολότητά του» κατά την παροχή συμβουλών.

3.3. Αιτήσεις που απορρίπτονται ή αποσύρονται

Από τις 20 αιτήσεις που παραλήφθηκαν το 2015 και το 2016, καμία δεν απορρίφθηκε από την Επιτροπή και τρεις αποσύρθηκαν από τα κράτη μέλη. Η αίτηση EGF/2015/008 EL/Supermarket Larissa αποσύρθηκε για τεχνικούς λόγους και υποβλήθηκε εκ νέου τον Νοέμβριο του 2015 σε αναθεωρημένη μορφή (EGF/2015/011 GR/Supermarket Larissa). Οι αιτήσεις EGF/2016/006 FI/Helsinki-Uusimaa Education και EGF/2016/007 NL/Gelderland-Overijssel Social Work αποσύρθηκαν λόγω ελλιπούς σύνδεσης μεταξύ των απολύσεων και της παγκοσμιοποίησης ή της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής και οικονομικής κρίσης. Δεν υποβλήθηκαν εκ νέου.

Πίνακας 2: Αιτήσεις που αποσύρθηκαν το 2015 και το 2016

Πίνακας 3: Λεπτομέρειες των συνεισφορών που χορηγήθηκαν το 2015 και το 2016

(Ημερομηνία υπογραφής από την αρμόδια για τον προϋπολογισμό αρχή το 2015 και το 2016)

Πίνακας 4: Συνεισφορές του ΕΤΠ που χορηγήθηκαν το 2015 και το 2016:

Προφίλ των στοχευόμενων εργαζομένων (δεν περιλαμβάνονται ΕΑΕΚ)

3.4. Αποτελέσματα που επιτεύχθηκαν από το ΕΤΠ

Η κύρια πηγή πληροφόρησης σχετικά με τα αποτελέσματα που επιτεύχθηκαν μέσω του ΕΤΠ είναι οι τελικές εκθέσεις που υποβάλλουν τα κράτη μέλη. Οι εν λόγω εκθέσεις συμπληρώνονται από πληροφορίες που διαβιβάζονται από τα κράτη μέλη σε απευθείας επαφές με την Επιτροπή, κατά τις συνεδριάσεις και διασκέψεις και μέσω εργασιών ελέγχου.

Το 2015 και το 2016 η Επιτροπή έλαβε 26 τελικές εκθέσεις 14 για υποθέσεις συγχρηματοδότησης από το ΕΤΠ που υλοποιήθηκαν από 12 κράτη μέλη έως τα μέσα του 2016 15 .

Τα κύρια αποτελέσματα και τα στοιχεία που αναφέρθηκαν από τα εν λόγω κράτη μέλη το 2015 και το 2016 συνοψίζονται στην παρούσα ενότητα και στον πίνακα 5.

Γενικά, η Επιτροπή έλαβε τελικές εκθέσεις για 121 συνεισφορές ΕΤΠ (από το 2008 όταν κατέστησαν διαθέσιμα τα αποτελέσματα της πρώτης υπόθεσης ΕΤΠ μέχρι τον Δεκέμβριο του 2016), που αντιπροσωπεύουν το 82 % του συνολικού αριθμού των αιτήσεων (147) που παραλήφθηκαν μέχρι το τέλος του 2016.

Με βάση τις πληροφορίες που περιέχονται στις τελικές εκθέσεις των κρατών μελών, η Επιτροπή μπορεί να συναγάγει το συμπέρασμα ότι το ΕΤΠ παρέχει προστιθέμενη αξία σε ό,τι θα μπορούσαν να πράξουν τα κράτη μέλη προκειμένου να βοηθήσουν τους στοχευόμενους δικαιούχους στην εύρεση νέων θέσεων εργασίας. Το ΕΤΠ επιτρέπει στα κράτη μέλη να προσφέρουν καλύτερης ποιότητας μέτρα για περισσότερους στοχευόμενους δικαιούχους και για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα απ’ ό,τι θα ήταν δυνατόν χωρίς χρηματοδότηση από το ΕΤΠ.

3.4.1. Σύνοψη των αποτελεσμάτων που αναφέρθηκαν το 2015 και το 2016

Οι 26 τελικές εκθέσεις που παραλήφθηκαν το 2015 και το 2016 και υποβλήθηκαν από 12 κράτη μέλη έδειξαν ότι στο τέλος της περιόδου υλοποίησης οι 9 072 εργαζόμενοι, ή το 47 % των 19 434 δικαιούχων που έλαβαν βοήθεια από το ΕΤΠ, είχαν βρει νέες θέσεις εργασίας μέχρι το τέλος της περιόδου υλοποίησης του ΕΤΠ (7 601 ως μισθωτοί, 1 471 ως αυτοαπασχολούμενοι).

Το 3 % περίπου εξακολουθούσαν να βρίσκονται σε εκπαίδευση ή κατάρτιση, ενώ το 48 % ήταν άνεργοι ή οικονομικά μη ενεργοί για διάφορους λόγους και για το 2 % των δικαιούχων το καθεστώς απασχόλησης δεν ήταν διαθέσιμο.

Αξίζει να σημειωθεί ότι οι δικαιούχοι που υποστηρίζονται από συγχρηματοδοτούμενα από το ΕΤΠ μέτρα συγκαταλέγονται συνήθως σε εκείνους με τις μεγαλύτερες δυσκολίες στην αγορά εργασίας. Τα αποτελέσματα όσον αφορά την επανένταξη στην εργασία επηρεάζονται από τις δυνατότητες απορρόφησης των τοπικών και περιφερειακών αγορών εργασίας ως άμεση συνέπεια της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής και οικονομικής κρίσης. Το ποσοστό επανένταξης που καταγράφηκε κατά τη λήξη των αντίστοιχων περιόδων υλοποίησης απλώς παρέχει μια εικόνα της κατάστασης απασχόλησης των δικαιούχων κατά τη στιγμή της συλλογής των στοιχείων. Δεν παρέχει οιαδήποτε πληροφορία ως προς τον τύπο ή την ποιότητα της απασχόλησης που βρέθηκε, στοιχείο το οποίο δύναται να μεταβληθεί σε σημαντικό βαθμό σε σύντομο χρονικό διάστημα. Σύμφωνα με τις πληροφορίες που παραλήφθηκαν από διάφορα κράτη μέλη, τα ποσοστά επανένταξης τείνουν να αυξάνονται εντός των μηνών που ακολουθούν τη λήξη των μέτρων και αυξάνονται περαιτέρω σε μεσοπρόθεσμη βάση. Το μεγαλύτερο μέρος της στήριξης που συγχρηματοδοτείται από το ΕΤΠ έχει μακροπρόθεσμα πρόσθετο θετικό αντίκτυπο.

3.4.2. Ποιοτική αξιολόγηση των τελικών εκθέσεων που υποβλήθηκαν το 2015 και το 2016

Οι δέσμες στήριξης που παρείχαν τα 12 κράτη μέλη στους στοχευόμενους δικαιούχους περιλαμβάνουν ευρύ φάσμα εξατομικευμένης αναζήτησης εργασίας, ενίσχυσης επανένταξης και μέτρων απόκτησης (νέων) επαγγελματικών προσόντων. Τα υψηλότερα ποσά δαπανήθηκαν σε 3 κατηγορίες:

·Επιδόματα αναζήτησης εργασίας 16 : 48,8 εκατ. EUR (41 % του συνολικού ποσού των εξατομικευμένων υπηρεσιών για τις 26 υποβληθείσες υποθέσεις)

·Διαχείριση μεμονωμένων υποθέσεων: 24,2 εκατ. EUR (20 % του συνολικού ποσού των εξατομικευμένων υπηρεσιών για τις 26 υποβληθείσες υποθέσεις)

·Κατάρτιση και επαγγελματικός αναπροσανατολισμός: 23,3 εκατ. EUR (19 % του συνολικού ποσού των εξατομικευμένων υπηρεσιών για τις 26 υποβληθείσες υποθέσεις).

Τα προγράμματα απόκτησης επαγγελματικών προσόντων και κατάρτισης ήταν ειδικά προσαρμοσμένα στις ανάγκες και επιθυμίες των στοχευόμενων δικαιούχων, λαμβάνοντας παράλληλα υπόψη τις απαιτήσεις των τοπικών ή περιφερειακών αγορών εργασίας και το μελλοντικό δυναμικό των ανερχόμενων τομέων.

Κατά τη διάρκεια της περιόδου 2015-2017, η Επιτροπή προέβη σε ενδιάμεση αξιολόγηση του ΕΤΠ, ώστε να αξιολογήσει με ποιο τρόπο και σε ποιο βαθμό το ΕΤΠ επιτυγχάνει τους στόχους του. Δεδομένου ότι η έκθεση αξιολόγησης δεν έχει δημοσιευτεί ακόμη, τα αποτελέσματα πρέπει να θεωρηθούν προκαταρκτικά.

Η αξιολόγηση καλύπτει και τις 29 υποθέσεις ΕΤΠ για τις οποίες υποβλήθηκαν αιτήσεις το 2014 και το 2015 17 . Η αξιολόγηση δεν καλύπτει τις υποθέσεις που υποβλήθηκαν κατά την προηγούμενη περίοδο προγραμματισμού.

Τα πορίσματα της αξιολόγησης του ΕΤΠ (τόσο της εκ των υστέρων αξιολόγησης 2007-2013 όσο και της ενδιάμεσης αξιολόγησης 2014-2020) δείχνουν ότι η βοήθεια του ΕΤΠ επιτρέπει στους δικαιούχους (απολυμένους εργαζομένους ή ΕΑΕΚ) να αποκτήσουν αυτοεκτίμηση, όχι μόνο μέσω εντατικής καθοδήγησης και παροχής συμβουλών αλλά επίσης, και ιδίως, μέσω εξατομικευμένων μέτρων κατάρτισης. Επίσης, το ΕΤΠ δίνει συχνά τη δυνατότητα στους δικαιούχους να συμμετέχουν σε αυτά τα μέτρα μέσω της προσφοράς βοήθειας, όπως επιδόματα κινητικότητας ή με την υποστήριξη της παροχής παιδικής μέριμνας.

Παρόλο που τα αποδεικτικά στοιχεία που διαπιστώθηκαν κατά την αξιολόγηση δείχνουν ότι τα ποσοστά επαναπασχόλησης των δικαιούχων του ΕΤΠ βελτιώθηκαν σε σύγκριση με την προηγούμενη περίοδο χρηματοδότησης (από 49 % σε 56 %), τα αποτελέσματα αυτά πρέπει να ληφθούν υπόψη με επιφύλαξη, δεδομένου ότι η περίοδος υλοποίησης είναι σήμερα διπλάσια σε σύγκριση με πριν. Επιπλέον, τα αποδεικτικά στοιχεία δείχνουν ότι τα ποσοστά επανένταξης είναι πολύ συγκεκριμένα ανά υπόθεση, για παράδειγμα ανάλογα με τη συγκεκριμένη οικονομική κατάσταση στην οικεία περιοχή. Ως εκ τούτου, όχι μόνο είναι δύσκολη η σύγκριση των ποσοστών επανένταξης κατά υπόθεση, αλλά και η εξεύρεση άλλων κατάλληλων συγκριτών παρόμοιων μέτρων.

Η παρέκκλιση για τους ΕΑΕΚ χρησιμοποιήθηκε σε δύο υποθέσεις (EGF/2014/001 EL/Nutriart και EGF/2014/006 IE/Andersen Ireland) για τις οποίες οι τελικές εκθέσεις παραλήφθηκαν κατά τη διάρκεια του 2015 και του 2016. Τα αποδεικτικά στοιχεία δείχνουν ότι η βοήθεια που προσφέρθηκε αξιοποιήθηκε σε μεγάλο βαθμό από τους στοχευόμενους νέους, βοήθεια την οποία διαφορετικά δεν θα είχαν λάβει. Ωστόσο, οι φορείς υλοποίησης του ΕΤΠ έχουν συχνά αμφισβητήσει κατά πόσον το ΕΤΠ είναι ο κατάλληλος μηχανισμός για την παροχή της εν λόγω βοήθειας. Αυτό σημαίνει ότι μπορεί να είναι πιο επωφελές για τους ΕΑΕΚ εάν η παρεχόμενη βοήθεια δεν συνδέεται με την εμφάνιση απολύσεων σε σχέση με το ΕΤΠ στην αντίστοιχη περιφέρεια, αλλά με οποιοδήποτε είδος σημαντικού συμβάντος αναδιάρθρωσης.

Η θεσμική ικανότητα και η πείρα των κρατών μελών στην παροχή βοήθειας σε συμβάντα αναδιάρθρωσης αποτελούν κλειδί για την προώθηση της επιτυχίας του ΕΤΠ. Ωστόσο, στις περιπτώσεις που τα κράτη μέλη διαθέτουν μικρή ή και καθόλου εμπειρία, θα μπορούσαν να ωφεληθούν σε μεγάλο βαθμό από το ΕΤΠ, αν δοκιμαστούν και καθιερωθούν μηχανισμοί για την υλοποίησή του. Ένας άλλος κρίσιμος παράγοντας επιτυχίας είναι ο βαθμός στον οποίο οι δικαιούχοι ή οι εκπρόσωποί τους συμμετέχουν εξαρχής στον σχεδιασμό και την υλοποίηση της βοήθειας του ΕΤΠ.

3.5. Επανεξέταση του ΠΔΠ — κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 1309/2013

Ο κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 1309/2013 εισάγει εκ νέου το κριτήριο της κρίσης, πράγμα που σημαίνει ότι μια αίτηση προς το ΕΤΠ μπορεί να δικαιολογηθεί από τις τρέχουσες ή μελλοντικές οικονομικές και χρηματοπιστωτικές κρίσεις. Επίσης, επεκτείνει το πεδίο υλοποίησης του ΕΤΠ καθιστώντας επιλέξιμους για τη στήριξη τους εργαζομένους με συμβάσεις προσωρινής απασχόλησης και τους αυτοαπασχολούμενους. Για να υποστηρίξει την υλοποίηση της Εγγύησης για τη νεολαία, ο κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 1309/2013 περιλαμβάνει μια παρέκκλιση που ισχύει μέχρι το τέλος του 2017, η οποία επιτρέπει την ένταξη των ΕΑΕΚ στις περιφέρειες που είναι επιλέξιμες στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας για την απασχόληση των νέων (ΠΑΝ).

Παρόλο που το ΕΤΠ δεν ανήκει στο Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο (ΠΔΠ), καλύπτεται από την πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με τους δημοσιονομικούς κανόνες που εφαρμόζονται στον γενικό προϋπολογισμό της Ένωσης και την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 2012/2002, των κανονισμών (ΕΕ) αριθ. 1296/2013, (ΕΕ) αριθ. 1301/2013, (ΕΕ) αριθ. 1303/2013, (ΕΕ) αριθ. 1304/2013, (ΕΕ) αριθ. 1305/2013, (ΕΕ) αριθ. 1306/2013, (ΕΕ) αριθ. 1307/2013, (ΕΕ) αριθ. 1308/2013, (ΕΕ) αριθ. 1309/2013, (ΕΕ) αριθ. 1316/2013, (ΕΕ) αριθ. 223/2014, (ΕΕ) αριθ. 283/2014, (ΕΕ) αριθ. 652/2014 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου και της απόφασης αριθ. 541/2014/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου 18 .

Η Επιτροπή πρότεινε την επέκταση της παρέκκλισης για τους ΕΑΕΚ στον κανονισμό του ΕΤΠ, καθώς και ορισμένες αλλαγές που θα διευκόλυναν τη διαδικασία του προϋπολογισμού σχετικά με την κινητοποίηση του ΕΤΠ.

Πίνακας 5: Τελικές εκθέσεις που παραλήφθηκαν το 2015 και το 2016

(*) Η κατάσταση των εργαζομένων που παρατίθενται στον παρόντα πίνακα όσον αφορά την αγορά εργασίας αντικατοπτρίζει την κατάσταση κατά τη λήξη της περιόδου υλοποίησης· ωστόσο, σε ορισμένες περιπτώσεις, τα στοιχεία που υποβλήθηκαν δείχνουν την κατάσταση έπειτα από λίγους μήνες.

(**) Ο όρος «οικονομικά μη ενεργός» μπορεί να σημαίνει ότι τα άτομα δεν είναι πλέον διαθέσιμα για την αγορά εργασίας για διάφορους προσωπικούς λόγους, όπως η έναρξη της σύνταξης.

(**) ο όρος «οικονομικά μη ενεργός» μπορεί να σημαίνει ότι οι άνθρωποι δεν είναι πλέον διαθέσιμοι για την αγορά εργασίας για διάφορους προσωπικούς λόγους, όπως η έναρξη της σύνταξης.

3.6. Δημοσιονομική εκτέλεση

3.6.1. Κονδύλια που συνεισέφερε το ΕΤΠ

Το 2015 και το 2016 η αρμόδια για τον προϋπολογισμό αρχή ενέκρινε 25 συνεισφορές από το ΕΤΠ, συνολικού ύψους 70 392 546 EUR 19 (βλέπε πίνακα 2), εκ των οποίων 42 754 375 EUR κινητοποιήθηκαν το 2015 και 27 638 171 EUR το 2016.

Για την περίοδο 2014-2020, το άρθρο 12 του κανονισμού (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 1311/2013 του Συμβουλίου, της 2ας Δεκεμβρίου 2013, για τον καθορισμό του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου για την περίοδο 2014-2020 20 θεσπίζει το ανώτατο ετήσιο χρηματοδοτικό όριο και επιτρέπει τη χρήση του ΕΤΠ μέχρι το μέγιστο ετήσιο ποσό των 150 εκατ. EUR (τιμές 2011). Αυτό σημαίνει ότι το 2015 διατέθηκαν πιστώσεις ανάληψης υποχρεώσεων ύψους 162 365 000 EUR και το 2016 διατέθηκαν πιστώσεις ανάληψης υποχρεώσεων ύψους 165 612 000 EUR στη γραμμή αποθεματικού του ΕΤΠ 21 . Οι πιστώσεις ανάληψης υποχρεώσεων για τις συνεισφορές που χορηγήθηκαν για τα δύο έτη μεταφέρθηκαν από το αποθεματικό του ΕΤΠ στη γραμμή του προϋπολογισμού για το ΕΤΠ μετά την έγκριση κάθε κινητοποίησης από την αρμόδια για τον προϋπολογισμό αρχή.

Όσον αφορά τις πιστώσεις πληρωμών, το 2015 και το 2016 πιστώθηκε στη γραμμή προϋπολογισμού του ΕΤΠ συνολικό ποσό 105 923 969 EUR. Το 2015 οι πληρωμές προχρηματοδότησης 22 ανήλθαν σε 78 285 798 EUR 23 και το 2016 καταβλήθηκε το ποσό των 27 638 171 EUR για τις εγκριθείσες κινητοποιήσεις του ΕΤΠ. Ένα μέρος από αυτές προήλθε από τα ανακτηθέντα ποσά μετά την υποαπορρόφηση των πιστώσεων την οποία ανέφεραν τα κράτη μέλη στο στάδιο της περάτωσης.

3.6.2. Δαπάνες τεχνικής βοήθειας

Σύμφωνα με το άρθρο 11 παράγραφος 1 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1309/2013, έως και το 0,5 % των διαθέσιμων δημοσιονομικών πόρων για το έτος (811 825 EUR το 2015 και 828 060 EUR το 2016) μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τεχνική βοήθεια με πρωτοβουλία της Επιτροπής για δραστηριότητες όπως προετοιμασία, παρακολούθηση, πληροφόρηση και δημιουργία βάσης γνώσεων, διοικητική και τεχνική στήριξη, και λογιστικό έλεγχο, δραστηριότητες αξιολόγησης και ελέγχου που είναι αναγκαίες για την εφαρμογή του κανονισμού για το ΕΤΠ.

Με βάση τις προτάσεις της Επιτροπής για τεχνική βοήθεια το 2015 και το 2016, η αρμόδια για τον προϋπολογισμό αρχή διέθεσε 630 000 EUR και 380 000 EUR αντίστοιχα.

Πίνακας 6: Δαπάνες τεχνικής βοήθειας το 2015

Πίνακας 6.1: Δαπάνες τεχνικής βοήθειας το 2016

3.6.3. Έκθεση Παρατυπιών

Το 2015 και το 2016 δεν αναφέρθηκαν παρατυπίες στην Επιτροπή σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1927/2006 ή τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1309/2013.

3.6.4. Κλείσιμο των χρηματοδοτικών συνεισφορών του ΕΤΠ

Οι διαδικασίες για το κλείσιμο των χρηματοδοτικών συνεισφορών του ΕΤΠ ορίζονται στο άρθρο 18 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1309/2013. Το 2015 και το 2016 έκλεισαν 34 υποθέσεις που είχαν εκτελεστεί από το 2009 έως το 2015. Λεπτομέρειες των υποθέσεων αυτών παρουσιάζονται στον πίνακα 3 του παραρτήματος.

Μια υπόθεση του ΕΤΠ κλείνει όταν η τελική έκθεση με όλες τις απαιτούμενες πληροφορίες έχει σταλεί στην Επιτροπή, όλες οι εκκρεμείς επιστροφές έχουν καταβληθεί και δεν χρειάζεται να αναληφθεί περαιτέρω δράση από το κράτος μέλος ή την Επιτροπή, πέρα από την υποχρέωση διάθεσης όλων των δικαιολογητικών για τρία έτη για την Επιτροπή και το Ελεγκτικό Συνέδριο [άρθρο 21 παράγραφος 5 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1309/2013].

Το μέσο ποσοστό εκτέλεσης του προϋπολογισμού στις υποθέσεις που έκλεισαν ήταν 57,6 %, με διαφορές που κυμαίνονται από 9 % έως 100 % απορρόφησης του προϋπολογισμού. Το συνολικό ποσό των μη δαπανηθέντων κονδυλίων που επιστράφηκαν στην Επιτροπή για αυτές τις 34 υποθέσεις ήταν 60 573 926 EUR (42,4 % των συνεισφορών του ΕΤΠ που χορηγήθηκαν για αυτές τις 34 υποθέσεις). Η Επιτροπή συνεχίζει να παρέχει καθοδήγηση στα κράτη μέλη, για να βελτιωθεί το ποσοστό εκτέλεσής τους.

Υπάρχουν διάφοροι λόγοι για τους οποίους κάποια κράτη μέλη δεν χρησιμοποίησαν πλήρως τα χορηγηθέντα ποσά. Μολονότι τα κράτη μέλη ενθαρρύνονται επανειλημμένα να πραγματοποιούν ρεαλιστικές εκτιμήσεις προϋπολογισμού για τη συντονιστική δέσμη εξατομικευμένων υπηρεσιών, ενδέχεται να μην γίνεται ακριβής και τεκμηριωμένος σχεδιασμός. Στους αρχικούς υπολογισμούς συμπεριλήφθηκε υπερβολικά υψηλό περιθώριο ασφάλειας, το οποίο στο τέλος αποδείχθηκε μη αναγκαίο. Ο αριθμός των εργαζομένων που επιθυμούν να συμμετάσχουν στα προτεινόμενα μέτρα υπερεκτιμήθηκε κατά τη φάση σχεδιασμού. Ορισμένοι εργαζόμενοι προτίμησαν φθηνότερα μέτρα αντί των πιο δαπανηρών ή πιο βραχυπρόθεσμα μέτρα αντί μακροπρόθεσμων ή βρήκαν νέες θέσεις εργασίας νωρίτερα απ’ ό,τι είχε αρχικά εκτιμηθεί. Άλλοι λόγοι που οδήγησαν σε χαμηλότερη δαπάνη ήταν καθυστερήσεις στην έναρξη των μέτρων και αποτυχία πλήρους χρησιμοποίησης της διαθέσιμης ευελιξίας στην εκ νέου διάθεση ποσών χρηματοδότησης μεταξύ διάφορων θέσεων του προϋπολογισμού κατά την υλοποίηση της δέσμης εξατομικευμένων υπηρεσιών.

Η κατάρτιση του προϋπολογισμού των μέτρων και η πρόβλεψη της συμμετοχής των εργαζομένων κατά τη διάρκεια της 24μηνης περιόδου αναμένεται να βελτιωθούν με την απόκτηση πείρας. Η Επιτροπή παρατηρεί επίσης βελτιώσεις όσον αφορά τον χρόνο άφιξης της χρηματοδότησης ΕΤΠ στην πληγείσα περιοχή, τις δυνατότητες των διάφορων δομών συντονισμού και υλοποίησης και την ποιότητα της επικοινωνίας μεταξύ του εθνικού και του περιφερειακού/τοπικού επιπέδου. Τα κράτη μέλη κάνουν καλύτερη χρήση της δυνατότητας αναθεώρησης των προϋπολογισμών τους και επαναδιάθεσης κονδυλίων μεταξύ των διαφόρων μέτρων και/ή εφαρμοστικών δαπανών. Η Επιτροπή καλεί επίσης τώρα τα κράτη μέλη να αναθεωρούν τον προϋπολογισμό κατά τη φάση της αίτησης. Τέλος, τα θεσμικά όργανα της ΕΕ καταβάλλουν επίσης σημαντικές προσπάθειες για την επιτάχυνση των διαδικασιών λήψης αποφάσεων και την καταβολή για τα κονδύλια ΕΤΠ, ώστε ο χρόνος και τα κονδύλια που διατίθενται να δύνανται να χρησιμοποιηθούν με τον βέλτιστο τρόπο. Ο κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 1309/2013 προβλέπει αυστηρές προθεσμίες για την αξιολόγηση των αιτήσεων για το ΕΤΠ και τη διαδικασία του προϋπολογισμού, ώστε να διασφαλιστεί ότι τα κεφάλαια γίνονται διαθέσιμα συντομότερα. Εντός του ορίου της χρηματοδοτικής συνεισφοράς, τα κράτη μέλη μπορούν επίσης να επανεγγράφουν στον προϋπολογισμό και, με τη σύμφωνη γνώμη της Επιτροπής, να θεσπίζουν νέα επιλέξιμα μέτρα κατά τη διάρκεια της υλοποίησης.

3.7. Δραστηριότητες τεχνικής βοήθειας που ανέλαβε η Επιτροπή

3.7.1. Ενημέρωση και προβολή: Ιστότοπος

Σύμφωνα με το άρθρο 12 παράγραφος 2 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1309/2013, η Επιτροπή είναι υποχρεωμένη να διατηρεί και να ενημερώνει τακτικά ιστότοπο στο διαδίκτυο, που είναι προσβάσιμος σε όλες τις επίσημες γλώσσες των θεσμικών οργάνων της Ένωσης, για την παροχή πληροφοριών σχετικά με το ΕΤΠ, καθοδήγησης σχετικά με την υποβολή αιτήσεων, καθώς και επικαιροποιημένων πληροφοριών σχετικά με τις αιτήσεις που γίνονται δεκτές ή απορρίπτονται, και τονίζοντας τον ρόλο της αρμόδιας για τον προϋπολογισμό αρχής.

Ο ιστότοπος της Επιτροπής για το ΕΤΠ 24 ενημερωνόταν τακτικά με τις σχετικές πληροφορίες το 2015 και το 2016.

3.7.2. Συσκέψεις με τις εθνικές αρχές και τα ενδιαφερόμενα μέρη του ΕΤΠ

Η 15η, 16η, 17η και 18η συνεδρίαση της ομάδας εμπειρογνωμόνων αρμόδιων επικοινωνίας σχετικά με το Ευρωπαϊκό Ταμείο Προσαρμογής στην Παγκοσμιοποίηση, που είναι οι ανταποκριτές των κρατών μελών για το ΕΤΠ, πραγματοποιήθηκαν τον Μάρτιο και τον Οκτώβριο του 2015 και τον Μάρτιο και τον Οκτώβριο του 2016. Ένα μέρος κάθε συνεδρίασης αφιερώθηκε στις εν εξελίξει και προγραμματισμένες αιτήσεις στο ΕΤΠ, στο Κοινό Σύστημα Επιμερισμένης Διαχείρισης Ταμείων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (SFC2014), στην ενδιάμεση αξιολόγηση του ΕΤΠ για την περίοδο 2014-2020, σε νομικά και λογιστικά θέματα και σε πλήθος άλλων σημείων της ημερήσιας διάταξης.

Το 2015 και το 2016 διοργανώθηκαν τρία σεμινάρια δικτύωσης. Τα θέματα των σεμιναρίων ήταν η χρήση της τεχνικής βοήθειας του ΕΤΠ, η διαδικασία της ενδιάμεσης αξιολόγησης του ΕΤΠ για την περίοδο 2014-2020 και ο ρόλος των εθνικών αρχών στην εν λόγω διαδικασία, καθώς και οι στρατηγικές παροχής κινήτρων για τους απολυμένους εργαζομένους. Επιπλέον, τα σεμινάρια συμπληρώθηκαν με επισκέψεις στα έργα, γεγονός που έδωσε την ευκαιρία για ανταλλαγή εμπειριών μεταξύ ομοτίμων και για συνάντηση με τους δικαιούχους. Και στα τρία αυτά σεμινάρια έλαβαν μέρος εκπρόσωποι των κρατών μελών, ενδιαφερόμενα μέρη και φορείς υλοποίησης του ΕΤΠ.

3.7.3. Δημιουργία βάσης γνώσεων

Το 2014 η Επιτροπή επιχείρησε να απλουστεύσει περαιτέρω τις διαδικασίες, συμπεριλαμβάνοντας το ΕΤΠ στο ηλεκτρονικό σύστημα επικοινωνίας της Επιτροπής και των κρατών μελών, το Κοινό Σύστημα Επιμερισμένης Διαχείρισης Ταμείων στην Ευρωπαϊκή Ένωση (SFC2014). Από τον Απρίλιο του 2015, τα κράτη μέλη χρησιμοποιούν το σύστημα αυτό για να υποβάλλουν τις αιτήσεις επιγραμμικά μέσω μιας καθοδηγούμενης διαδικασίας υποβολής αιτήσεων. Αυτό θα οδηγήσει στην υποβολή ακριβέστερων και πληρέστερων αιτήσεων, καθώς η πλατφόρμα παρέχει στα κράτη μέλη τη δυνατότητα να διαβιβάζουν στην Επιτροπή δεδομένα, ακόμη και πριν από την επίσημη υποβολή της αίτησης. Αυτό καθιστά ευκολότερη τη συλλογή και επεξεργασία στοιχείων και ταχύτερη την υποβολή εκθέσεων σχετικά με τα αποτελέσματα του ΕΤΠ. Η βελτιωμένη διαδικασία έχει συμβάλει στη μείωση του χρόνου που μεσολαβεί από τη στιγμή υποβολής της αίτησης από ένα κράτος μέλος μέχρι την έγκριση της πρότασης που υποβάλλεται από την Επιτροπή προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο.

Από τον Αύγουστο του 2016, επίσης, άρχισε να λειτουργεί μονάδα τελικών εκθέσεων του ΕΤΠ στο SFC2014 και τα κράτη μέλη έχουν ξεκινήσει ήδη την υποβολή των τελικών εκθέσεων για την περίοδο προγραμματισμού 2014-2020 μέσω του συστήματος SFC2014. Περαιτέρω επιλογές στο SFC2014 περιλαμβάνουν την ανάπτυξη μονάδας υποβολής εκθέσεων (Infoview), την επιλογή απόσυρσης αίτησης και τη δυνατότητα της Επιτροπής να δημιουργεί σχέδιο πρότασης απόφασης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου και εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής (όσον αφορά τα στοιχεία που περιέχονται) απευθείας από το σύστημα SFC2014.

3.7.4. Ενδιάμεση αξιολόγηση του ΕΤΠ για την περίοδο 2014-2020

Σύμφωνα με το άρθρο 20 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1309/2013, έως τις 30 Ιουνίου 2017 η Επιτροπή διενεργεί, με δική της πρωτοβουλία, ενδιάμεση αξιολόγηση του ΕΤΠ. Το 2015 η Επιτροπή επέλεξε έναν εξωτερικό πάροχο υπηρεσιών σε μια πρόσκληση υποβολής προσφορών στο πλαίσιο σύμβασης-πλαισίου. Ο συμβαλλόμενος ανέλαβε τη διεξαγωγή μελέτης αξιολόγησης κατά τη διάρκεια του έτους 2016 και την παρουσίαση έκθεσης που παρέχει απαντήσεις στα ερωτήματα αξιολόγησης υπό τη μορφή ευρημάτων, συμπερασμάτων και συστάσεων. Η έκθεση θα έπρεπε επίσης να συνοδεύεται από παραρτήματα που παρέχουν πληροφορίες σχετικά με τις επιμέρους υποθέσεις (εκθέσεις υποθέσεων).

Η έκθεση αντλεί στοιχεία από μείγμα ποιοτικών και ποσοτικών πληροφοριών και βασίζεται σε διάφορες πηγές πληροφοριών για τη συναγωγή συμπερασμάτων.

Η τελική έκδοση της έκθεσης αυτής έγινε δεκτή από την Επιτροπή τον Δεκέμβριο του 2016.

Τα τελικά αποτελέσματα της διαδικασίας αξιολόγησης θα δημοσιεύονται με τη μορφή εγγράφου εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής (SWD), το οποίο βασίζεται στην έκθεση που παρέχεται από τους εξωτερικούς συμβούλους.

Ο κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 1309/2013 προβλέπει την αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας και της βιωσιμότητας του ΕΤΠ. Επιπλέον, οι κατευθυντήριες γραμμές για τη βελτίωση της νομοθεσίας που εγκρίθηκαν το 2015 πρόσθεσαν την αποδοτικότητα, τη συνοχή, τη συνάφεια και την προστιθέμενη αξία της αντίστοιχης παρέμβασης για την ΕΕ. Η διενεργηθείσα ενδιάμεση αξιολόγηση του ΕΤΠ σχεδιάστηκε από την αρχή, για να καλύψει όλες τις ανωτέρω πτυχές και, ως εκ τούτου, συμμορφώνεται πλήρως με τις απαιτήσεις των κατευθυντήριων γραμμών για τη βελτίωση της νομοθεσίας. Πραγματοποιήθηκαν ευρείες διαβουλεύσεις με τα ενδιαφερόμενα μέρη κατά τη διάρκεια της εν λόγω διαδικασίας, μέσω ανοικτής δημόσιας διαβούλευσης στο διαδίκτυο, στοχευμένων διαβουλεύσεων, σεμιναρίου δικτύωσης.

4. Σωρευτικά δεδομένα από το 2007 έως το 2016

Κάθε χρόνο, είναι διαθέσιμα περισσότερα δεδομένα για τον προσδιορισμό των τάσεων στις αιτήσεις και για τον σχηματισμό μιας συνολικής εικόνας ως προς την κατεύθυνση των δραστηριοτήτων του Ταμείου. Τα στοιχεία που περιέχονται στα παρακάτω γραφήματα και στους πίνακες 1 και 2 στο παράρτημα αφορούν 147 αιτήσεις που υποβλήθηκαν από κράτη μέλη από το 2007 έως το 2016 25 .

Μέχρι σήμερα, έχει ζητηθεί συνολικό ποσό ύψους 592 894 194 EUR για μέτρα υπέρ 140 545 στοχευόμενων δικαιούχων 26 .

Γράφημα 6: Αριθμός αιτήσεων που παραλήφθηκαν στο διάστημα 2007-2016 27

Ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 546/2009, με τον οποίο συμπεριλήφθηκε το κριτήριο της κρίσης, είχε σημαντικό αντίκτυπο στον αριθμό των αιτήσεων που έλαβε η Επιτροπή: από το 2009 (όταν άρχισε να εφαρμόζεται η σχετική τροποποίηση) έως τις 31 Δεκεμβρίου 2011, σημειώθηκε σημαντική αύξηση των αιτήσεων.

Από το 2007 έως το 2016, η Επιτροπή παρέλαβε 77 αιτήσεις σχετικές με την κρίση και 70 αιτήσεις σχετικές με το εμπόριο. Ο συνολικός αριθμός αιτήσεων που λαμβάνονται ετησίως είναι κυμαινόμενος, με μέσο όρο περίπου 15 αιτήσεις ανά έτος.

Όπως φαίνεται στον πίνακα 2 του παραρτήματος, η Ισπανία είναι το κράτος μέλος που υπέβαλε τον υψηλότερο αριθμό αιτήσεων (21), ακολουθούμενη από τις Κάτω Χώρες (17), την Ιταλία (13) και το Βέλγιο (12). Έως το τέλος του 2016 επτά 28 κράτη μέλη δεν είχαν ακόμη υποβάλει αιτήσεις για στήριξη από το ΕΤΠ: Κύπρος, Κροατία, Ουγγαρία, Λουξεμβούργο, Λετονία, Σλοβακία και Ηνωμένο Βασίλειο.

Γράφημα 7: Ποσά που ζητήθηκαν από το ΕΤΠ ανά κράτος μέλος κατά τα έτη 2007-2016

Συνολικό ποσό που ζητήθηκε 29 από το ΕΤΠ ανά κράτος μέλος: 592 894 194 EUR

Μέσος όρος ποσού που ζητήθηκε από το ΕΤΠ ανά κράτος μέλος: 29 644 710 EUR

Από το 2007 έως το 2016 ζητήθηκε από το ΕΤΠ συνολικό ποσό ύψους 592 894 194 EUR από 20 κράτη μέλη. Η Γαλλία ζήτησε το υψηλότερο ποσό συγχρηματοδότησης από το ΕΤΠ (89 760 859 EUR για 8 αιτήσεις), ακολουθούμενη από την Ιρλανδία (67 720 204 EUR για 10 αιτήσεις), τη Δανία (63 680 782 EUR για 10 αιτήσεις) και την Ιταλία (60 537 811 EUR για 13 αιτήσεις).

Λεπτομέρειες των αιτήσεων ανά έτος και ανά κράτος μέλος παρατίθενται στον πίνακα 2 του παραρτήματος.

Γράφημα 8: Αριθμός στοχευόμενων εργαζομένων ανά κράτος μέλος κατά τα έτη 2007-2016

Συνολικός αριθμός στοχευόμενων εργαζομένων ανά κράτος μέλος: 137 601

Μέσος αριθμός στοχευόμενων εργαζομένων ανά κράτος μέλος: 6 880

Από το 2007 έως το 2016, οι αιτήσεις που παραλήφθηκαν (εξαιρουμένων των αιτήσεων που αποσύρθηκαν ή απορρίφθηκαν) από τα 20 κράτη μέλη αφορούσαν 137 601 εργαζομένους. Εντός των τελευταίων 10 ετών, η Γαλλία ζήτησε στήριξη για τον μεγαλύτερο αριθμό εργαζομένων (17 586), ακολουθούμενη από τη Γερμανία (14 517), την Ισπανία (14 468) και το Βέλγιο (14 162).

Εννέα αιτήσεις που υποβλήθηκαν από τρία κράτη μέλη κατά την περίοδο 2014-2016 αφορούσαν 2 944 ΕΑΕΚ. Τα κράτη μέλη που υπέβαλαν αίτηση για στήριξη των ΕΑΕΚ ήταν τα εξής: Βέλγιο (2 αιτήσεις - 400 ΕΑΕΚ), Ελλάδα (4 αιτήσεις - 2 098 ΕΑΕΚ) και Ιρλανδία (3 αιτήσεις - 446 ΕΑΕΚ).

Λεπτομέρειες των αιτήσεων ανά έτος και κράτος μέλος παρατίθενται στον πίνακα 2 του παραρτήματος.

Γράφημα 9: Αριθμός αιτήσεων ανά τομέα (NACE Αναθ. 2), 2007-2016*

*Η υπόθεση EGF/2016/003 ΕΕ/Petroleum and chemicals αναφέρεται σε δύο διαφορετικούς τομείς (19 και 20) και έχει, ως εκ τούτου, υπολογιστεί δύο φορές.

Συνολικός αριθμός τομέων: 34

Από το 2007 έως το 2016, η Επιτροπή έλαβε 147 αιτήσεις ΕΤΠ που σχετίζονταν με ευρύ φάσμα τομέων (34). Ο μεγαλύτερος αριθμός αιτήσεων παραλήφθηκε για τον τομέα των μηχανοκίνητων οχημάτων, ρυμουλκούμενων και ημιρυμουλκούμενων οχημάτων (23 αιτήσεις), ακολουθούμενο από τους τομείς ηλεκτρονικών υπολογιστών, ηλεκτρονικών και οπτικών προϊόντων (16 αιτήσεις) και μηχανημάτων και εξοπλισμού π.δ.κ.α. (14 αιτήσεις).

Λεπτομέρειες των αιτήσεων που παραλήφθηκαν ανά τομέα παρατίθενται στον πίνακα 1 του παραρτήματος.

Γράφημα 10: Αριθμός στοχευόμενων εργαζομένων ανά τομέα (NACE Αναθ. 2), 2007-2016*

*Η υπόθεση EGF/2016/003 ΕΕ/Petroleum and chemicals αναφέρεται σε δύο διαφορετικούς τομείς (19 και 20). Ως εκ τούτου, οι 800 στοχευόμενοι εργαζόμενοι αυτής της υπόθεσης παρατίθενται δύο φορές.

Συνολικός αριθμός στοχευόμενων εργαζομένων σε 34 τομείς: 137 601

Από το 2007 έως το 2016, η Επιτροπή έλαβε αιτήσεις ΕΤΠ τις οποίες υπέβαλαν 20 κράτη μέλη για 137 601 εργαζομένους που απολύθηκαν σε 34 διαφορετικούς τομείς. Ο μεγαλύτερος αριθμός εργαζομένων αφορούσε τον τομέα μηχανοκίνητων οχημάτων, ρυμουλκούμενων και ημιρυμουλκούμενων οχημάτων (33 202), ακολουθούμενο από τους τομείς ηλεκτρονικών υπολογιστών, ηλεκτρονικών και οπτικών προϊόντων (19 488) και κλωστοϋφαντουργίας (12 008).

Γράφημα 11: Μέσος όρος ποσού που ζητήθηκε από το ΕΤΠ ανά δικαιούχο και κράτος μέλος κατά τα έτη 2007-2016

Μέσος όρος ποσού που ζητήθηκε από το ΕΤΠ ανά δικαιούχο και κράτος μέλος: 4 229 EUR

Κατά μέσο όρο, καθένα από τα 20 κράτη μέλη που υπέβαλαν αίτηση στήριξης από το ΕΤΠ από το 2007 έως το 2016 ζήτησε 4 219 EUR ανά στοχευόμενο δικαιούχο. Το ζητούμενο ποσό ανά στοχευόμενο δικαιούχο μπορεί να ποικίλλει ανάλογα με τη σοβαρότητα της απόλυσης, την κατάσταση της πληττόμενης αγοράς εργασίας, τις προσωπικές συνθήκες των στοχευόμενων δικαιούχων, τα μέτρα που έχει ήδη λάβει το κράτος μέλος, καθώς και το κόστος παροχής των υπηρεσιών στο οικείο κράτος μέλος ή στην οικεία περιφέρεια. Το ανώτατο ποσό ανά δικαιούχο ζητήθηκε από την Αυστρία (14 343 EUR), ακολουθούμενη από τη Δανία (10 215 EUR).

(1)

Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1927/2006 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 20ής Δεκεμβρίου 2006, σχετικά με τη σύσταση Ευρωπαϊκού Ταμείου Προσαρμογής στην Παγκοσμιοποίηση.

(2)

Ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 546/2009 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 18ης Ιουνίου 2009, για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1927/2006 σχετικά με τη σύσταση του ευρωπαϊκού ταμείου προσαρμογής στην παγκοσμιοποίηση εισήγαγε προσωρινή παρέκκλιση με την οποία διευρύνεται το πεδίο εφαρμογής του ΕΤΠ στην παγκόσμια χρηματοπιστωτική και οικονομική κρίση και αυξάνεται η συγχρηματοδότηση του ΕΤΠ έως 65 % του συνολικού κόστους, που εφαρμόστηκε σε όλες τις αιτήσεις που παραλήφθηκαν από την 1η Μαΐου 2009 έως τις 31 Δεκεμβρίου 2011

(3)

Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 1309/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 17ης Δεκεμβρίου 2013, για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Προσαρμογής στην Παγκοσμιοποίηση (2014-2020) και την κατάργηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1927/2006.

(4)

Η παράταση της παρέκκλισης αυτής έως το τέλος της περιόδου προγραμματισμού 2014-2020 έχει προταθεί από την Επιτροπή και είναι υπό συζήτηση στο πλαίσιο της επανεξέτασης του ΠΔΠ.

(5)

Οι αιτήσεις παραλήφθηκαν από την 1η Ιανουαρίου 2015 έως την 31η Δεκεμβρίου 2016.

(6)

Λεπτομερείς πληροφορίες σχετικά με τις αποσυρθείσες αιτήσεις παρατίθενται στην ενότητα 3.3.

(7)

Το ποσό αυτό δεν περιλαμβάνει τις αποφάσεις τεχνικής βοήθειας.

(8)

COM(2016) 605 final.

(9)

Στην παρούσα έκθεση ο όρος «δικαιούχος» αναφέρεται στους στοχευόμενους εργαζομένους και ΕΑΕΚ.

(10)

Ο πίνακας 2 παραθέτει τις λεπτομέρειες για τις συνεισφορές που χορηγήθηκαν το 2015 και το 2016, ενώ ο πίνακας 1 περιλαμβάνει λεπτομερή στοιχεία σχετικά με τις αιτήσεις που παραλήφθηκαν το 2015 και το 2016. Οι υποθέσεις σε κάθε πίνακα ενδέχεται να διαφέρουν.

(11)

Οι τρεις υποθέσεις EGF/2013/007 BE/Hainaut Steel, EGF/2013/009 PL/Zachem και EGF/2013/011 BE/Saint-Gobain Sekurit παραλήφθηκαν πριν από το 2014 και, ως εκ τούτου, εξακολουθούσε να εφαρμόζεται ο παλαιός κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1927/2006.

(12)

Το ποσό αυτό δεν περιλαμβάνει τις αποφάσεις τεχνικής βοήθειας.

(13)

Σύσταση του Συμβουλίου, της 22ας Απριλίου 2013, για τη θέσπιση εγγυήσεων για τη νεολαία (ΕΕ C 120 της 26.4.2013). Ο αριθμός των νέων ΕΑΕΚ που υποστηρίζονται από το ΕΤΠ πρέπει να μην υπερβαίνει τον αριθμό των στοχευόμενων δικαιούχων.

(14)

Τα αποτελέσματα για την υπόθεση EGF/2012/006 FI/Nokia Salo παρουσιάστηκαν στην προηγούμενη διετή έκθεση, δεδομένου ότι η τελική έκθεση υποβλήθηκε το 2014 παρά την προθεσμία που είχε οριστεί για το 2015.

(15)

Οι τελικές εκθέσεις πρέπει να υποβάλλονται έξι μήνες μετά το τέλος της υλοποίησης.

(16)

Από τότε που τέθηκε σε ισχύ ο κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 1309/2013, τα επιδόματα έχουν περιοριστεί στο 35 % κατ’ ανώτατο όριο του συνολικού κόστους.

(17)

Σημειωτέον ότι πρόκειται για διαφορετικές υποθέσεις από εκείνες που αποτελούν αντικείμενο της παρούσας διετούς έκθεσης. Ενώ η παρούσα έκθεση καλύπτει τις δραστηριότητες του ΕΤΠ το 2015 και το 2016 και περιλαμβάνει τις υποθέσεις ΕΤΠ που εξακολουθούσαν να υποβάλλονται δυνάμει του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1927/2006, η ενδιάμεση αξιολόγηση καλύπτει όλες τις υποθέσεις που υποβάλλονται δυνάμει του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1309/2013.

(18)

COM(2016) 605 final.

(19)

Το ποσό αυτό δεν περιλαμβάνει τις αποφάσεις τεχνικής βοήθειας.

(20)

ΕΕ L 347 της 20.12.2013.

(21)

Τα ποσά αυτά αφορούν τον προϋπολογισμό που ψηφίστηκε.

(22)

Η συνεισφορά του ΕΤΠ καταβάλλεται στο κράτος μέλος σε μία μόνο δόση ως προχρηματοδότηση κατά 100 % εντός 15 ημερών από την έγκριση από την αρμόδια για τον προϋπολογισμό αρχή της απόφασης για την κινητοποίηση του ΕΤΠ.

(23)

Εκ των οποίων τέσσερις αποφάσεις κινητοποιήθηκαν το 2014 και πληρώθηκαν το 2015.

(24)

http://ec.europa.eu/egf – διαθέσιμος και στις 23 γλώσσες της ΕΕ, περιλαμβανομένης της ιρλανδικής.

(25)

Ο αριθμός αυτός αυξάνεται σε 166, εάν συνυπολογιστούν οι 19 υποθέσεις που ανακλήθηκαν ή απορρίφθηκαν. Οι υποθέσεις που ανακλήθηκαν και απορρίφθηκαν δεν λαμβάνονται υπόψη στις στατιστικές.

(26)

Αριθμός στοχευόμενων δικαιούχων σύμφωνα με εκτιμήσεις των κρατών μελών.

(27)

Το 2007, το 2008, το 2012 και το 2013 το εμπόριο ήταν το μόνο επιλέξιμο κριτήριο.

(28)

Η Βουλγαρία υπέβαλε την αίτηση EGF/2009/022 Kremikovtsi AD Basic metals, αλλά απορρίφθηκε.

(29)

Η Βουλγαρία ζήτησε 1 082 337 EUR, τα οποία ουδέποτε δόθηκαν, καθώς η αίτηση απορρίφθηκε. Το ποσό που ζητήθηκε από τη Βουλγαρία, επομένως, δεν περιλαμβάνεται στο σύνολο αυτό.

Top

ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

Βρυξέλλες, 31.10.2017

COM(2017) 636 final

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

της

ΕΚΘΕΣΗΣ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ

σχετικά με τις δραστηριότητες του Ευρωπαϊκού Ταμείου Προσαρμογής στην Παγκοσμιοποίηση το 2015 και το 2016

Παράρτημα – Πίνακας 1

Αιτήσεις ΕΤΠ ανά κατηγορία οικονομικής δραστηριότητας

έως τις 31 Δεκεμβρίου 2016 (δεν περιλαμβάνονται οι αιτήσεις που αποσύρθηκαν και απορρίφθηκαν)