English
Select your language
Official EU languages:
Access to European Union law
EUR-Lex
Access to European Union law
This document is an excerpt from the EUR-Lex website
Use quotation marks to search for an "exact phrase". Append an asterisk (*) to a search term to find variations of it (transp*, 32019R*). Use a question mark (?) instead of a single character in your search term to find variations of it (ca?e finds case, cane, care).
Need more search options? Use the
Advanced search
Document 52017AE5067
Opinion of the European Economic and Social Committee on the ‘Communication from the Commission to the European Parliament, the Council, the European Economic and Social Committee, the Committee of the Regions and the European Investment Bank: Investing in a smart, innovative and sustainable Industry — A renewed EU Industrial Policy Strategy’ (COM(2017) 479 final)
Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής με θέμα «Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό κοινοβούλιο, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή, την Επιτροπή των Περιφερειών και την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων: Επενδύοντας στην έξυπνη, καινοτόμο και βιώσιμη βιομηχανία — Μια ανανεωμένη στρατηγική για τη βιομηχανική πολιτική της ΕΕ» [COM(2017) 479 final]
Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής με θέμα «Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό κοινοβούλιο, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή, την Επιτροπή των Περιφερειών και την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων: Επενδύοντας στην έξυπνη, καινοτόμο και βιώσιμη βιομηχανία — Μια ανανεωμένη στρατηγική για τη βιομηχανική πολιτική της ΕΕ» [COM(2017) 479 final]
EESC 2017/05067
ΕΕ C 227 της 28.6.2018, p. 70–75
(BG, ES, CS, DA, DE, ET, EL, EN, FR, HR, IT, LV, LT, HU, MT, NL, PL, PT, RO, SK, SL, FI, SV)
Language
HTML
PDF
Official Journal
|
28.6.2018 |
EL |
Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης |
C 227/70 |
Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής με θέμα «Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό κοινοβούλιο, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή, την Επιτροπή των Περιφερειών και την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων: Επενδύοντας στην έξυπνη, καινοτόμο και βιώσιμη βιομηχανία — Μια ανανεωμένη στρατηγική για τη βιομηχανική πολιτική της ΕΕ»
[COM(2017) 479 final]
(2018/C 227/10)
|
Εισηγητής: |
ο κ. Bojidar DANEV |
|
Συνεισηγήτρια: |
η κ. Monika SITAROVÁ HRUŠECKÁ |
|
Αίτηση γνωμοδότησης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής |
9.10.2017 |
|
Νομική βάση |
Άρθρο 304 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης |
|
Αρμόδιο όργανο |
Συμβουλευτική Επιτροπή Βιομηχανικών Μεταλλαγών (CCMI) |
|
Υιοθετήθηκε από τη CCMI |
23.1.2018 |
|
Υιοθετήθηκε από την ολομέλεια |
15.2.2018 |
|
Σύνοδος ολομέλειας αριθ. |
532 |
|
Αποτέλεσμα της ψηφοφορίας (υπέρ/κατά/αποχές) |
166/1/2 |
1. Συμπεράσματα και συστάσεις
Η ΕΟΚΕ εκφράζει την ικανοποίηση της για την ανακοίνωση σχετικά με την έξυπνη, καινοτόμο και βιώσιμη ανάπτυξη και την προσέγγισή της για την παροχή δυνατοτήτων στους πολίτες και τις επιχειρήσεις. Ωστόσο,
|
— |
πρέπει να διασφαλιστεί η μακροπρόθεσμη συνέχεια και προβλεψιμότητα της πολιτικής αυτής. Η Επιτροπή θα πρέπει να αναπτύξει την παρούσα πολιτική ή, μάλλον, ένα σύνολο πολιτικών, με στόχο μια συνεπή πιο μακροπρόθεσμη στρατηγική· |
|
— |
η ΕΟΚΕ απευθύνει επίσης έκκληση στο Συμβούλιο διότι τα κράτη μέλη είναι αρμόδια για τα περισσότερα θέματα βιομηχανικής πολιτικής και πρέπει, συνεπώς, να δεσμευθούν για συνεπείς δράσεις. Κανένα κράτος μέλος δεν έχει από μόνο του τη δυνατότητα να ανταποκριθεί στις παγκόσμιες προκλήσεις που αντιμετωπίζει η βιομηχανία· |
|
— |
οι κοινοί στόχοι και ένα κοινό πλαίσιο για τη βιομηχανική πολιτική θα μπορούσαν να αποτελέσουν τον πυρήνα του μέλλοντος της Ευρώπης. Η διακυβέρνηση της ΕΕ πρέπει να βελτιωθεί για τον σκοπό αυτό προκειμένου να αποφέρει αποτελέσματα· |
|
— |
η ανάληψη δράσης επείγει διότι οι προκλήσεις της ψηφιακής τεχνολογίας, της απαλλαγής από τις ανθρακούχες εκπομπές και των παγκόσμιων πολιτικών αλλαγών είναι πρωτοφανείς και απρόβλεπτες. |
Όσον αφορά την ανακοίνωση, η ΕΟΚΕ καταλήγει στο συμπέρασμα ότι
|
1.1. |
η Επιτροπή έχει υιοθετήσει την προσέγγιση της ενσωμάτωσης των δράσεων σε διάφορους τομείς πολιτικής προκειμένου να δημιουργηθούν συνθήκες που ευνοούν τη βιομηχανική ανταγωνιστικότητα και ανάπτυξη, σύμφωνα με όσα προτείνει η ΕΟΚΕ εδώ και χρόνια· |
|
1.2. |
η ρηξικέλευθη αλλαγή που επέφερε η ψηφιακή εποχή έχει επαναστατικές, εγκάρσιες επιπτώσεις σε όλες τις επιχειρήσεις και την κοινωνία· |
|
1.3. |
οι επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν πρωτοφανείς προκλήσεις για να μετατρέψουν γρήγορα τις νέες τεχνολογίες σε καινοτομίες και επιτυχίες μέσα σε ολοένα και πιο ανταγωνιστικές αγορές. Η κατάληψη κεντρικής θέσης στην παγκόσμια αξιακή αλυσίδα έχει μεγάλη σημασία για πολλές επιχειρήσεις· |
|
1.4. |
οι πολίτες βρίσκονται στον πυρήνα της αλλαγής. Οι πολιτικές για την αγορά εργασίας πρέπει να προσαρμοστούν στις μεταβαλλόμενες συνθήκες. Δίκαιη μετάβαση σημαίνει στήριξη σε ανθρώπους και περιφέρειες που αντιμετωπίζουν διαρθρωτικές αλλαγές· |
|
1.5. |
η εκπαίδευση και κατάρτιση είναι απαραίτητοι συντελεστές και κινητήριοι μοχλοί της βιομηχανικής μετάβασης. Όλοι οι εργαζόμενοι χρειάζονται αναβαθμισμένες δεξιότητες, ιδίως ψηφιακές ικανότητες, και πολλοί από αυτούς χρειάζονται νέα επαγγέλματα· |
|
1.6. |
η εκπλήρωση των στόχων για το περιβάλλον, την κλιματική αλλαγή και των άλλων στόχων αειφορίας συνεπάγεται ουσιαστικές αλλαγές για ολόκληρη την οικονομία. Παρουσιάζονται νέες επιχειρηματικές ευκαιρίες. Ταυτόχρονα, η μετάβαση σε βιομηχανία μηδενικών ανθρακούχων εκπομπών απαιτεί τεράστιες επενδύσεις σε ριζικά νέες, μηδενικών ανθρακούχων εκπομπών τεχνολογίες και πολύ πιο καθαρή ενέργεια σε ανταγωνιστικές τιμές· |
|
1.7. |
το επίπεδο των επενδύσεων στην ευρωπαϊκή βιομηχανία είναι χαμηλό, υπάρχουν όμως κάποιες ενδείξεις θετικής εξέλιξης. Σε κάθε περίπτωση, οι επενδυτές προσελκύονται μόνον από τις κατάλληλες συνθήκες πλαισίωσης της βιομηχανίας· |
|
1.8. |
η πρόσβαση στις παγκόσμιες αγορές είναι ζωτικής σημασίας για τη βιομηχανία και, ως εκ τούτου, πρέπει να αναπτυχθεί περαιτέρω το δίκτυο εμπορικών συμφωνιών με βάση την αρχή του θεμιτού εμπορίου. |
Η ΕΟΚΕ συνιστά τα εξής:
|
1.9. |
γενικός στόχος της δράσης της ΕΕ θα πρέπει να είναι η περαιτέρω ανάπτυξη μιας λειτουργικής δέσμης οριζόντιων πολιτικών και ενός προβλέψιμου νομικού πλαισίου προκειμένου να ενθαρρυνθεί η καινοτομία, να υποστηριχθούν οι επενδύσεις και να βοηθηθεί η βιομηχανία ώστε να προσφέρει λύσεις στις κοινωνικές προκλήσεις. Η δράση αυτή θα πρέπει να προσθέτει αξία με μετρήσιμες επιπτώσεις στην ανάπτυξη και την απασχόληση, να υλοποιείται με τον ελάχιστο διοικητικό φόρτο και να αποφέρει οφέλη για την κοινωνία στο σύνολό της· |
|
1.10. |
θα πρέπει να ληφθούν όλα τα αναγκαία μέτρα για την ολοκλήρωση της ενιαίας αγοράς, με έμφαση στην υλοποίησή της από τα κράτη μέλη. Η προσεκτική εφαρμογή της πολιτικής ανταγωνισμού, η οποία είναι απαραίτητη ως κινητήρια δύναμη της καινοτομίας και της δικαιοσύνης, δεν θα πρέπει ωστόσο να παρεμποδίζει την ανάπτυξη των εταιρειών της ΕΕ· |
|
1.11. |
η στρατηγική για την Ψηφιακή αγορά πρέπει να υλοποιηθεί επειγόντως, συνοδευόμενη από στοχευμένη πολιτική απασχόλησης· |
|
1.12. |
θα πρέπει να υιοθετηθεί μια ανοικτή και ρεαλιστική στάση απέναντι στις νέες ανατρεπτικές τεχνολογίες και τα επιχειρηματικά μοντέλα, με έμφαση στο να δοθεί στην κοινωνία, συμπεριλαμβανομένων των επιχειρήσεων, η ευκαιρία να επωφεληθούν από τις νέες δυνατότητες· |
|
1.13. |
ο κοινωνικός διάλογος και ο διάλογος με την κοινωνία των πολιτών θα πρέπει να ανανεωθεί και να ενισχυθεί σε όλα τα επίπεδα για τη διευκόλυνση της αλλαγής, τη διαχείριση των κοινωνικών προβλημάτων και την αποφυγή των συγκρούσεων· |
|
1.14. |
απαιτούνται ευέλικτες πορείες μεταξύ εργασίας και εκπαίδευσης, όπως η μαθητεία και η μάθηση στον χώρο εργασίας. Σε πολλά κράτη μέλη, θα πρέπει να προαχθεί καλύτερα η επαγγελματική κατάρτιση· |
|
1.15. |
η ηγετική θέση στην οικονομία χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα και στην κυκλική οικονομία θα πρέπει να ωφελεί τις οικονομίες μας. Οι πολιτικές θα πρέπει να στηρίζουν την ανάπτυξη καινοτόμων νέων επιχειρήσεων, καθώς και τον δαπανηρό μετασχηματισμό της μεταποίησης υψηλής ενεργειακής έντασης, προκειμένου να αποφευχθεί η διαρροή επενδύσεων και άνθρακα· |
|
1.16. |
θα πρέπει να διερευνηθούν τα εμπόδια που παρακωλύουν τη μετατροπή των σημερινών μεγάλων πλεονασμάτων ιδιωτικών αποταμιεύσεων σε παραγωγικές επενδύσεις στη βιομηχανία και τις υποδομές· |
|
1.17. |
Η στήριξη της ΕΕ θα πρέπει να επικεντρώνεται κυρίως στην ενίσχυση της καινοτομίας, στην εξέλιξη των ΜΜΕ, στην αρωγή των περιφερειών που αντιμετωπίζουν προβλήματα και στην παροχή δυνατοτήτων στους πολίτες. Το αποτέλεσμα μόχλευσης στην ιδιωτική χρηματοδότηση θα πρέπει να αποτελεί σημαντικό κριτήριο· |
|
1.18. |
Χρειάζεται να εξασφαλιστούν πρόσθετοι πόροι για τις πολιτικές Ε & Α και καινοτομίας στο επόμενο δημοσιονομικό πλαίσιο. Οι πολιτικές αυτές θα πρέπει να στοχεύουν περισσότερο στην υιοθέτηση νέων τεχνολογιών, στην εξέλιξη και την επιτυχία στην αγορά και να μην αποκλείουν εταιρείες οποιουδήποτε μεγέθους· |
|
1.19. |
οι επίσημες στατιστικές θα πρέπει να αντανακλούν καλύτερα τα μεταβαλλόμενα χαρακτηριστικά της οικονομίας, όπως η άμβλυνση της διαχωριστικής γραμμής μεταξύ τομέων και οι νέες μορφές οικονομικής δραστηριότητας. Απαιτείται κοινή μέθοδος υπολογισμού της προστιθέμενης αξίας από τη βιομηχανία και τις υπηρεσίες· |
|
1.20. |
οι σημαντικότεροι στόχοι και δείκτες για τη βιομηχανική πολιτική, τόσο σε μακροοικονομικό επίπεδο όσο και στα χαμηλότερα επίπεδα, χρειάζονται περαιτέρω ανοιχτό προβληματισμό, επιπλέον του στόχου του 20 %· |
|
1.21. |
η διακυβέρνηση πρέπει να βελτιωθεί προκειμένου να ενσωματωθούν οι πολιτικές και να διασφαλιστεί η ύπαρξη συνέπειας καθ’ όλη τη διαδικασία λήψης αποφάσεων, είτε με ένα ισχυρότερο Συμβούλιο Ανταγωνιστικότητας είτε με άλλο τρόπο· |
|
1.22. |
η ετήσια Ημέρα Βιομηχανίας και η στρογγυλή τράπεζα υψηλού επιπέδου για τη βιομηχανία θα πρέπει να τύχουν αποδοχής διότι αυξάνουν την οικειοποίηση της στρατηγικής από τους ενδιαφερόμενους. Ωστόσο, ο διάλογος με τη βιομηχανία δεν θα πρέπει να περιορίζεται στις ρυθμίσεις αυτές. |
2. Εισαγωγή
|
2.1. |
Ραχοκοκαλιά της ευρωπαϊκής οικονομίας είναι η βιομηχανία. Παρέχει το 24 % των θέσεων απασχόλησης στην ΕΕ — 32 εκατομμύρια άμεσα και 21 εκατομμύρια έμμεσα, κυρίως στον τομέα των υπηρεσιών. Οι εν λόγω θέσεις εργασίας παρέχουν σχετικά υψηλές αμοιβές τόσο στους εργαζόμενους υψηλής ειδίκευσης όσο και στους λιγότερο ειδικευμένους εργαζόμενους. Τα μεταποιημένα προϊόντα αντιπροσωπεύουν το 75 % των εξαγωγών. Η βιομηχανική ανάπτυξη εξαπλώνεται σε όλα τα τμήματα της οικονομίας. Η βιομηχανία αποτελεί επίσης λίκνο καινοτομιών σε όλους τους τομείς και προσφέρει, μεταξύ άλλων, λύσεις για πολλές κοινωνικές προκλήσεις. Ωστόσο, η ουσία της προστιθέμενης αξίας στις οικονομίες μας έγκειται στις αυξημένες διασυνδέσεις της μεταποιητικής βιομηχανίας και των υπηρεσιών, καθώς και στην ενσωμάτωση εντός των αξιακών αλυσίδων. |
|
2.2. |
Μετά από πολλά χρόνια ύφεσης, η βιομηχανική παραγωγή, οι εξαγωγές και η απασχόληση στην Ευρώπη φαίνεται πλέον ότι οδεύουν προς την ανάκαμψη. Ωστόσο, η ανάκαμψη αυτή είναι ελλιπής και η ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής βιομηχανίας δεν είναι ικανοποιητική. Αναφέρονται συχνά σχετικά υψηλοί φόροι και τιμές ενέργειας, ανεπαρκείς επενδύσεις, τόσο πραγματικές όσο και άυλες, αργή αύξηση της παραγωγικότητας, κενά στην καινοτομία σε σχέση με τους ανταγωνιστές, ελλείψεις δεξιοτήτων αλλά και υποτονική εσωτερική ζήτηση. |
|
2.3. |
Κυρίαρχες τάσεις που επηρεάζουν τη βιομηχανία είναι, ειδικότερα:
Αυτές οι ευρέως γνωστές τάσεις προσφέρουν τεράστιες ευκαιρίες για την ευρωπαϊκή βιομηχανία. Θα μπορούσαν όμως να αποτελέσουν και σοβαρούς κινδύνους για την κοινωνία και τη βιομηχανία, εάν δεν αντιδράσουμε σωστά και αποτελεσματικά. |
3. Γενικές παρατηρήσεις
|
3.1. |
Η ΕΟΚΕ εκφράζει την ικανοποίησή της για την ανακοίνωση της Επιτροπής και συμφωνεί εν πολλοίς με την ανάλυση της κατάστασης και των προκλήσεων που αντιμετωπίζει η ευρωπαϊκή βιομηχανία. Η ανακοίνωση αποτελεί κυρίως επικαιροποίηση υφισταμένων προτάσεων, με ορισμένες νέες δράσεις που θα υποβληθούν από τη σημερινή Επιτροπή. Ωστόσο, πρέπει να διασφαλιστεί η μακροπρόθεσμη συνέχεια και προβλεψιμότητα της πολιτικής αυτής. Η Επιτροπή θα πρέπει να διαμορφώσει επειγόντως μια πιο μακροπρόθεσμη στρατηγική, απέναντι στην οποία θα πρέπει επίσης να δεσμευθούν πλήρως όλα τα κράτη μέλη. |
|
3.2. |
Η ΕΟΚΕ διαπιστώνει με ικανοποίηση ότι η Επιτροπή είναι συνεπής όσον αφορά την υποβολή μιας προσέγγισης για τη βιομηχανική πολιτική την οποία η ΕΟΚΕ προτείνει εδώ και χρόνια. Αντί για τη θέσπιση νομοθεσίας σε πολυάριθμους τομείς πολιτικής που επηρεάζουν τη βιομηχανία χωρίς ιδιαίτερη μέριμνα για τον αντίκτυπό τους και τη συμβολή της βιομηχανίας, η προσέγγιση συνίσταται πλέον στην ενσωμάτωση των εν λόγω τομέων πολιτικής, με προτεραιότητα στη βιομηχανική ανάπτυξη. |
|
3.3. |
Κατά τη διάρκεια των τελευταίων ετών, η ΕΟΚΕ έχει υποβάλει γνωμοδοτήσεις σχετικά με τις προτάσεις της Επιτροπής για διάφορους βιομηχανικούς τομείς και τομείς πολιτικής (1). Οι γνωμοδοτήσεις αυτές εξακολουθούν να είναι εν πολλοίς σχετικές στο πλαίσιο της παρούσας ανακοίνωσης. Στην παρούσα γνωμοδότηση, η ΕΟΚΕ επιθυμεί να υπογραμμίσει ορισμένες πτυχές που σχετίζονται πλέον με τη βιομηχανική πολιτική και να προσθέσει ορισμένες νέες παρατηρήσεις. |
|
3.4. |
Οι επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν μια άνευ προηγουμένου ανάγκη προσαρμογής, συχνά εκ βάθρων. Οφείλουν να κατανοήσουν γρήγορα τις νέες τεχνολογίες και να τις μετατρέψουν σε καλύτερη παραγωγικότητα και βελτιωμένες καινοτομίες, σημειώνοντας επιτυχία σε όλο και πιο ανταγωνιστικές αγορές. Η ικανοποιητική τοποθέτησή τους, κατά προτίμηση στον πυρήνα μιας διεθνούς αξιακής αλυσίδας, συνιστά επιτακτική ανάγκη για πολλές εταιρείες. Οι ΜΜΕ μπορούν και πρέπει να προσπαθήσουν να διαδραματίσουν σημαντικό και καινοτόμο ρόλο στις αλυσίδες αυτές, οι οποίες βασίζονται κυρίως σε μεγάλες εταιρείες που διαθέτουν τους απαιτούμενους πόρους και τα δίκτυα. |
|
3.5. |
Θα κάνουν την εμφάνισή τους νέες βιομηχανίες. Η ψηφιοποίηση δημιουργεί αμέτρητα νέα δίκτυα και αλληλεπιδράσεις, προωθώντας νέα φάσματα προϊόντων και υπηρεσιών, τα οποία προσαρμόζονται όλο και περισσότερο στις ανάγκες των πελατών. Η επέκταση των τεχνολογιών παραγωγής, προϊόντων και υπηρεσιών, αλλά και η ανάπτυξη των νεοσύστατων επιχειρήσεων, πρέπει να εξασφαλίζονται με ενδεδειγμένες πολιτικές σε επίπεδο ΕΕ διότι οι αλυσίδες αξίας δεν περιορίζονται σε μεμονωμένα κράτη. Από την άλλη πλευρά, οι διαφορές μεταξύ των κρατών μελών και των περιφερειών απαιτούν ειδικά προσαρμοσμένα μέτρα. |
|
3.6. |
Όλες οι επιχειρήσεις οφείλουν να αναβαθμίζουν διαρκώς τις δραστηριότητές τους. Οι απαρχαιωμένες και μη κερδοφόρες εταιρείες δεν μπορούν να συντηρούνται με επιδοτήσεις. Ωστόσο, η Ευρώπη χρειάζεται ευρύ φάσμα βιομηχανιών για την κάλυψη των κοινωνιακών αναγκών και, κατά συνέπεια, θα πρέπει να αναπτυχθούν ειδικές στρατηγικές για τομείς που αντιμετωπίζουν ιδιαίτερες προκλήσεις. |
|
3.7. |
Οι πολίτες βρίσκονται στον πυρήνα της αλλαγής. Χωρίς ειδικευμένους και αφοσιωμένους εργαζόμενους δεν υπάρχει βιομηχανία. Πρέπει να αξιοποιηθούν οι δυνατότητες που προσφέρουν οι νέες τεχνολογίες και οι καινοτομίες, όμως η ψηφιοποίηση και οι άλλες ρηξικέλευθες τεχνολογίες θα επηρεάσουν τη δομή της αγοράς εργασίας, με λιγότερες θέσεις εργασίας στον τομέα της μεταποίησης και περισσότερες εξειδικευμένες θέσεις στον τομέα της πληροφορικής. Θα αλλάξουν επίσης οι έννοιες της οργάνωσης και διαχείρισης της εργασίας, με επιπτώσεις στην ποιότητα των θέσεων εργασίας που θα καταστούν λιγότερο επισφαλείς, αλλά και πιο απαιτητικές και ευέλικτες. |
|
3.8. |
Χρειάζεται να αξιολογηθεί δεόντως ο αντίκτυπος των ανατρεπτικών τεχνολογιών στην απασχόληση και να ενισχυθεί η δέσμη μέσων για την πρόβλεψη αλλαγών. Η πρόκληση της προσαρμογής των αγορών εργασίας στις διαρθρωτικές αλλαγές θα είναι πολύ μεγάλη: παροχή ασφάλειας ως προς την απασχόληση ή νέων δυνατοτήτων εργασίας, στο μέτρο του δυνατού, κοινωνική προστασία των ατόμων που έχουν ανάγκη και αποτροπή της παρακμής ολόκληρων περιφερειών. Το Ευρωπαϊκό Ταμείο Προσαρμογής στην Παγκοσμιοποίηση χρειάζεται περισσότερους πόρους και διεύρυνση του πεδίου εφαρμογής του ώστε να καλύπτει και τις επιπτώσεις των τεχνολογικών αλλαγών. Οι εργασιακές σχέσεις σε όλα τα επίπεδα, και ειδικότερα ο κοινωνικός διάλογος σε επίπεδο εταιρειών με τη συμμετοχή των εργαζομένων, αποτελούν παράγοντες ζωτικής σημασίας για τη βιομηχανική αλλαγή που βοηθούν παράλληλα στην αποδοχή της αλλαγής και την αποφυγή των συγκρούσεων. |
|
3.9. |
Η εκπαίδευση και κατάρτιση είναι απαραίτητοι συντελεστές και κινητήριοι μοχλοί της βιομηχανικής μετάβασης. Όλοι οι εργαζόμενοι πρέπει να αναβαθμίσουν τις δεξιότητές τους, ιδιαίτερα δε τις ψηφιακές ικανότητές τους. Πολλοί χρειάζονται εκπαίδευση σε εντελώς νέα επαγγέλματα. Η ταχύτητα της τεχνολογικής ανάπτυξης αποτελεί μεγάλη πρόκληση προκειμένου τα εκπαιδευτικά προγράμματα και ο αριθμός των απασχολουμένων να συμβαδίζουν με τις μεταβαλλόμενες ανάγκες της βιομηχανίας. Θα πρέπει να εφαρμοστούν πολύ ευρύτερα λύσεις για μάθηση στον χώρο εργασίας, όπως το επιτυχημένο διπλό σύστημα της Γερμανίας. Τουλάχιστον σε ορισμένα κράτη μέλη, θα πρέπει να προβληθεί εκ νέου η αξία της επαγγελματικής κατάρτισης. Ομοίως, θα πρέπει να ενισχυθεί η ελκυστικότητα των κλάδων ΕΤΜΜ (επιστήμη, τεχνολογία, μηχανική και μαθηματικά). |
|
3.10. |
Η μακροοικονομική και η βιομηχανική πολιτική αλληλοενισχύονται. Η τρέχουσα οικονομική ανάκαμψη δημιουργεί ένα παράθυρο ευκαιριών για τον εκσυγχρονισμό των μεταφορών, της ενέργειας και της ψηφιακής υποδομής, την αναβάθμιση της Ε & Α και τη μετατροπή της σε επιτυχημένες καινοτομίες, καθώς και για ισόρροπη περιφερειακή ανάπτυξη. Ο σωστός συνδυασμός μακροοικονομικής και βιομηχανικής πολιτικής θα πρέπει να παρατείνει την ανάκαμψη και να προστατεύει την οικονομία και τη βιομηχανία από τυχόν μελλοντική ύφεση. |
|
3.11. |
Οι επενδύσεις στην ευρωπαϊκή βιομηχανία εξακολουθούν να βρίσκονται σε ανησυχητικά χαμηλό επίπεδο, ενώ υπάρχει μεγάλο πλεόνασμα αποταμιεύσεων στην ΕΕ που δεν έχει μετατραπεί σε παραγωγικές επενδύσεις. Κρίνεται σκόπιμο να μελετηθούν ενδελεχώς τα αίτια αυτής της κατάστασης, ιδίως δεδομένων των τεράστιων επενδύσεων που απαιτεί ο βιομηχανικός μετασχηματισμός. Ένα είναι, ωστόσο, σαφές: τόσο οι εγχώριοι όσο και οι διεθνείς επενδυτές προσελκύονται μόνον από συνθήκες πλαισίωσης που ευνοούν τη δέουσα ανταγωνιστικότητα. |
|
3.12. |
Παρά ταύτα, υπάρχουν ορισμένες ενδείξεις πιθανών θετικών τάσεων στις επενδύσεις. Σε έναν κόσμο που αντιμετωπίζει τεράστια πολιτική αστάθεια, η ΕΕ αποτελεί ασφαλή και σταθερό τόπο για να επενδύσει κανείς. Λόγω της αυξανόμενης ζήτησης, η παραγωγή σε ορισμένες βιομηχανίες επιτυγχάνει πλήρη αξιοποίηση της παραγωγικής ικανότητας. Το γεγονός αυτό ελπίζεται ότι θα ευνοήσει τις επενδύσεις σε νέο παραγωγικό δυναμικό στην Ευρώπη. |
|
3.13. |
Οι περιβαλλοντικοί και κλιματικοί περιορισμοί, ιδίως δε όσοι εκπορεύονται από τη Συμφωνία του Παρισιού για την κλιματική αλλαγή, επηρεάζουν όλες τις επιχειρήσεις. Διαφαίνονται πολλές νέες επιχειρηματικές ευκαιρίες στους τομείς της χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών και της κυκλικής οικονομίας. Οι ηγετικές βλέψεις της ΕΕ μπορούν να βοηθήσουν τις ευρωπαϊκές βιομηχανίες στις παγκόσμιες αγορές. Οι βιομηχανίες υψηλής έντασης ενέργειας και πόρων, ειδικότερα, πρέπει να υλοποιήσουν θεμελιώδεις τεχνολογικές αλλαγές που απαιτούν φιλόδοξη πολιτική στήριξη για να αποφευχθεί η διαρροή επενδύσεων και άνθρακα. Η στροφή της μεταποίησης και των μεταφορών μακριά από τα ορυκτά καύσιμα θα αυξήσει σημαντικά τη ζήτηση για ηλεκτρική ενέργεια σε ανταγωνιστικές τιμές. |
|
3.14. |
Η συνεργασία μεταξύ όλων των παραγόντων —της ΕΕ, των κυβερνήσεων, των αρχών, των περιφερειών, των πανεπιστημίων και των σχολείων, των ενδιαφερόμενων και των επιχειρήσεων των κρατών μελών— θα μπορούσε και θα έπρεπε να είναι καλύτερη. Για παράδειγμα, πρέπει να βελτιωθεί η συνεργασία μεταξύ επιχειρήσεων και πανεπιστημίων. Τα σχολεία θα πρέπει να στραφούν προς τις επιχειρήσεις για βοήθεια, με σκοπό την επικαιροποίηση των προγραμμάτων σπουδών και την προσφορά μαθητείας. Το κυριότερο είναι τα κράτη μέλη να συνεργάζονται, με άμεση εφαρμογή και επιβολή των συμφωνημένων πολιτικών και της νομοθεσίας. |
|
3.15. |
Οι σημερινές στατιστικές μέθοδοι δεν προσφέρουν επίκαιρη και χρήσιμη εικόνα της βιομηχανικής κατάστασης στην Ευρώπη. Η τομεακή κατανομή σε μεταποιητικές δραστηριότητες, υπηρεσίες και άλλες παραγωγικές δραστηριότητες είναι ξεπερασμένη. Σημαντικό μέρος της οικονομικής δραστηριότητας δεν περιλαμβάνεται στον υπολογισμό του ΑΕγχΠ. Οι στατιστικές για τις εισαγωγές και τις εξαγωγές δεν περιγράφουν καλά τη βιομηχανική δραστηριότητα σε μια εποχή κατά την οποία το ήμισυ περίπου της βιομηχανικής παραγωγής αποτελεί μέρος των παγκόσμιων αξιακών αλυσίδων. Απαιτείται επειγόντως κοινή μέθοδος υπολογισμού της προστιθέμενης αξίας και της διασύνδεσης της βιομηχανίας και των υπηρεσιών. |
|
3.16. |
Η ΕΟΚΕ φρονεί ότι ο στόχος του 20 % του ΑΕγχΠ για τη βιομηχανία πρέπει να συμπληρωθεί από καταλληλότερους στόχους και δείκτες που θα αντικατοπτρίζουν καλύτερα όλες τις πτυχές της βιομηχανικής ανάπτυξης. |
|
3.17. |
Πρέπει να ενισχυθεί η διακυβέρνηση της ενσωμάτωσης των πολιτικών που επηρεάζουν τη βιομηχανική ανταγωνιστικότητα και ανάπτυξη, καθώς και μεταξύ των κρατών μελών. Η βελτίωση της νομοθεσίας —ώστε να καταστεί προβλέψιμη, αποδοτική από πλευράς κόστους και τεκμηριωμένη— και οι εκ των προτέρων, διαφανείς εκτιμήσεις αντικτύπου είναι σημαντικές. Η ύπαρξη συνέπειας καθ’ όλη τη διαδικασία λήψης αποφάσεων θα πρέπει να διασφαλιστεί με την ενίσχυση του ρόλου του Συμβουλίου Ανταγωνιστικότητας ή με άλλες θεσμικές ρυθμίσεις. Χρειάζεται να ξεπεραστούν οι αντιλήψεις απομόνωσης σε επίπεδο ΕΕ και σε εθνικό επίπεδο με στόχο την ανταπόκριση στην αυξημένη δυναμική της παγκόσμιας οικονομίας. |
4. Ειδικές παρατηρήσεις
|
4.1. |
Ενίσχυση της ευρωπαϊκής βιομηχανίας: Η ΕΟΚΕ συμμερίζεται την ανάγκη για ένα ολιστικό και μελλοντοστραφές όραμα για την ευρωπαϊκή βιομηχανία. Για να ενισχυθεί η βιομηχανία της Ευρώπης, γενικός στόχος της δράσης της ΕΕ θα πρέπει να είναι η διαμόρφωση ενός εύρυθμου και προβλέψιμου νομικού πλαισίου, το οποίο θα ενθαρρύνει την καινοτομία και θα βοηθά τη βιομηχανία να προσφέρει λύσεις στις κοινωνικές προκλήσεις. Θα πρέπει να παρέχει προστιθέμενη αξία με μετρήσιμες επιπτώσεις στην ανάπτυξη και την απασχόληση, να υλοποιείται με τον ελάχιστο διοικητικό φόρτο και να αποφέρει οφέλη για την κοινωνία στο σύνολό της |
|
4.2. |
Η ενιαία αγορά: Η ΕΟΚΕ χαιρετίζει την προσέγγιση όσον αφορά την παροχή δυνατοτήτων στους πολίτες και τις επιχειρήσεις και συμφωνεί με τις προτεινόμενες δράσεις για την ενίσχυση της ενιαίας αγοράς, συμπεριλαμβανομένης της κεφαλαιαγοράς. Η ενίσχυση της τυποποίησης και της αυτορρύθμισης αποτελούν σημαντικούς τομείς δράσης. Το σημαντικότερο είναι τα κράτη μέλη να εκπληρώνουν την υποχρέωσή τους όσον αφορά τη συμμόρφωση και την αστυνόμευση. Η προσεκτική εφαρμογή της πολιτικής ανταγωνισμού είναι ουσιώδους σημασίας για την καινοτομία και τη διαμόρφωση των τιμών. Επικροτείται ιδιαίτερα η επαγρύπνηση της Επιτροπής σχετικά με τους μεγάλους παγκόσμιους φορείς. Δεν θα πρέπει, ωστόσο, να παρεμποδίζεται η ανάπτυξη των εταιρειών της ΕΕ — το μέγεθος της διάμεσης εισηγμένης επιχείρησης στην ΕΕ (εκτός Ηνωμένου Βασιλείου) είναι περίπου μόλις το ήμισυ του μεγέθους της διάμεσης επιχείρησης στις ΗΠΑ. Πρόκειται για ζήτημα ερμηνείας του ορισμού της σχετικής αγοράς στην επιβολή του νόμου περί ανταγωνισμού. |
|
4.3. |
Ψηφιακή εποχή: Η ψηφιοποίηση συνεπάγεται μια πραγματική αλλαγή αντίληψης με επιπτώσεις στην κοινωνία στο σύνολό της που εμπεριέχει ακόμη και γεωπολιτικά χαρακτηριστικά. Η ΕΟΚΕ έχει παρουσιάσει λεπτομερώς τις απόψεις της σχετικά με την ψηφιοποίηση σε άλλες γνωμοδοτήσεις. Αυτές αφορούσαν θέματα όπως τα μαζικά δεδομένα, οι συνδέσεις 5G, η προηγμένη μεταποίηση, η ρομποτική και άλλα. Οι στρατηγικές της ΕΕ για την ψηφιακή ενιαία αγορά, την ψηφιοποίηση της ευρωπαϊκής βιομηχανίας, την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο και την τεχνητή νοημοσύνη είναι πρωταρχικής σημασίας. Ένα σημαντικό ζήτημα αρχής είναι ο τρόπος με τον οποίο θα επιτευχθεί η σωστή ισορροπία μεταξύ, αφενός, της χρήσης και της αξιοποίησης των πλεονεκτημάτων των νέων ανατρεπτικών τεχνολογιών και, αφετέρου, της εδραίωσης συνθηκών ασφάλειας και δικαιοσύνης. Έμφαση θα πρέπει να δοθεί στην παροχή της δυνατότητας στην κοινωνία, αλλά και στις επιχειρήσεις, να επωφεληθούν από τις νέες ευκαιρίες, υιοθετώντας ανοιχτή και ρεαλιστική στάση. |
|
4.4. |
Οικονομία χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα και κυκλική οικονομία: Η διατήρηση της ηγετικής θέσης στους τομείς αυτούς αποτελεί μεγάλη πρόκληση σε ένα περιβάλλον αυξανόμενου ανταγωνισμού. Η ηγετική θέση, ωστόσο, δεν θα πρέπει να αποτελεί αυτοσκοπό, αλλά να ωφελεί τις οικονομίες και τις κοινωνίες μας. Η ενεργειακή μετάβαση πρέπει μεν να στηριχθεί, όμως οι τιμές ενέργειας πρέπει να είναι ανταγωνιστικές για τη βιομηχανία. |
|
4.5. |
Επενδύσεις: Τα πολυάριθμα μέσα της ΕΕ για τη στήριξη των επενδύσεων —τόσο πραγματικών όσο και άυλων— πρέπει να στρέφονται κυρίως στην ενίσχυση της καινοτομίας, τη διευκόλυνση της ανάπτυξης των ΜΜΕ, τη στήριξη των περιφερειών που αντιμετωπίζουν προβλήματα, την αναβάθμιση των υποδομών, καθώς και στην παροχή δυνατοτήτων στους πολίτες μέσω της εκπαίδευσης και κατάρτισης. Οι ΜΜΕ εξακολουθούν να χρειάζονται περισσότερη βοήθεια προκειμένου να ανακαλύψουν την κατάλληλη πηγή μεταξύ των πολυάριθμων διαφορετικών δυνατοτήτων, καθώς και πολύ ευκολότερες διαδικασίες για την υποβολή αιτήσεων και εκθέσεων. Σημαντικό κριτήριο θα πρέπει να αποτελεί το αποτέλεσμα μόχλευσης στις ιδιωτικές επενδύσεις. Είναι ευπρόσδεκτες όλες οι προτάσεις που επαναπροσανατολίζουν τη διάθεση κεφαλαίων προς τις μακροπρόθεσμες επενδύσεις και συμβάλλουν στη βιώσιμη ανάπτυξη, συμπεριλαμβανομένων και εκείνων που αναμένονται από την ομάδα υψηλού επιπέδου για τη βιώσιμη χρηματοδότηση (2). |
|
4.6. |
Καινοτομία: Η ΕΟΚΕ συμφωνεί ότι οι πολιτικές θα πρέπει να στοχεύουν περισσότερο στην υιοθέτηση νέων τεχνολογιών, στην εξέλιξη και την επιτυχία στην αγορά, καθώς και στη συνεργασία εντός και μεταξύ περιφερειακών συσπειρώσεων. Δεν θα πρέπει να αποκλείονται εταιρείες κανενός μεγέθους. Το πρόγραμμα που θα διαδεχθεί το πρόγραμμα «Ορίζοντας 2020» θα πρέπει να διαθέτει εξαιρετικά περισσότερους πόρους στο επόμενο δημοσιονομικό πλαίσιο. Όποτε καταστεί δυνατό, θα πρέπει να πραγματοποιηθεί η πρώτη βιομηχανική εφαρμογή δημόσια χρηματοδοτούμενης Ε & Α εντός της ΕΕ. Κρίνεται σκόπιμο να αξιοποιηθούν πλήρως οι δυνατότητες των δημόσιων συμβάσεων με την ενσωμάτωση καινοτόμων, οικολογικών και κοινωνικών κριτηρίων στους δημόσιους διαγωνισμούς, αλλά και με τη συστηματική εφαρμογής της αρχής της πλέον συμφέρουσας από οικονομική άποψη προσφοράς (MEAT). |
|
4.7. |
Οι διεθνείς διαστάσεις: Το εμπόριο πρέπει να είναι ανοικτό, αλλά δίκαιο και βιώσιμο. Η πρόσβαση στις παγκόσμιες αγορές και τις πρώτες ύλες είναι ζωτικής σημασίας για τη βιομηχανία και, ως εκ τούτου, πρέπει να αναπτυχθεί περαιτέρω το δίκτυο εμπορικών συμφωνιών. Η ΕΟΚΕ καλεί την Επιτροπή να αξιοποιήσει ενεργά τα διαθέσιμα μέσα για την αντιμετώπιση των αθέμιτων εμπορικών πρακτικών. Ιδιαίτερη προσοχή θα πρέπει να δοθεί στις νέες μορφές προστατευτισμού εκ μέρους χωρών εκτός ΕΕ. Η ΕΕ θα πρέπει να προωθήσει τα περιβαλλοντικά και κοινωνικά της πρότυπα στο πλαίσιο των εμπορικών συμφωνιών. Όσον αφορά τον έλεγχο των ξένων άμεσων επενδύσεων, είναι σημαντικό να προσδιοριστούν οι δυνητικές απειλές για την ασφάλεια ή τη δημόσια τάξη. Ταυτόχρονα, όταν απαιτούνται περισσότερες επενδύσεις στις επιχειρήσεις της ΕΕ, οι άμεσες ξένες επενδύσεις θα πρέπει να είναι ευπρόσδεκτες — συνιστούν, άλλωστε, επίσης ενδείξεις του δυναμικού της Ευρώπης. |
|
4.8. |
Συνεργασίες: Η ΕΟΚΕ εκφράζει την ικανοποίησή της για την καθιέρωση ετήσιας Ημέρας Βιομηχανίας και στρογγυλής τράπεζας υψηλού επιπέδου για τη βιομηχανία και εκδηλώνει επίσημα το ζωηρό ενδιαφέρον της να συμμετάσχει και στις δύο. Η προσέγγιση αυτή θα πρέπει να καλύπτει όλους τους τομείς της βιομηχανικής πολιτικής προκειμένου να αυξηθεί η οικειοποίηση της στρατηγικής από τα ενδιαφερόμενα μέρη. Ωστόσο, ο διάλογος με τη βιομηχανία δεν θα πρέπει να περιορίζεται στις ρυθμίσεις αυτές. Απαιτείται περισσότερη διαφάνεια και συνεργασία, ιδίως κατά τη δρομολόγηση των εκτιμήσεων αντικτύπου. |
Βρυξέλλες, 15 Φεβρουαρίου 2018.
Ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής
Γιώργος ΝΤΆΣΗΣ
(1) Για παράδειγμα, ΕΕ C 327 της 12.11.2013, σ. 82, ΕΕ C 12 της 15.1.2015, σ. 23, ΕΕ C 389 της 21.10.2016, σ. 50, ΕΕ C 311 της 12.9.2014, σ. 47, ΕΕ C 383 της 17.11.2015, σ. 24.
(2) ΕΕ C 246 της 28.07.2017, σ. 8.