21.10.2016   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 389/1

1.

Η Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή εκφράζει τη βαθιά ανησυχία της για την κατάσταση που επικρατεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Η παρούσα πολιτική και οικονομική συγκυρία, σε κλίμα αυξανόμενης δυσπιστίας των ευρωπαίων πολιτών έναντι της διαδικασίας ολοκλήρωσης της ΕΕ, καταδεικνύει ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή οφείλει να επιδιώξει την αποκατάσταση πνεύματος αλληλεγγύης και υπευθυνότητας, όπως έχει ήδη επισημανθεί στο πρόγραμμα εργασίας για το 2016. Υπάρχουν όλο και περισσότερες ενδείξεις όσον αφορά την έλλειψη βούλησης εκ μέρους των κρατών μελών για την εξεύρεση κοινών και συνεκτικών λύσεων. Συγχρόνως, η προσπάθεια να πεισθούν οι πολίτες να οικειοποιηθούν τους στόχους της ΕΕ θα πρέπει να αποτελέσει έναν από τους ακρογωνιαίους λίθους της ενωσιακής δράσης.

2.

Η προσφυγική κρίση απαιτεί επείγουσα ανθρωπιστική δράση. Παράλληλα, χρειάζεται να επιδειχθεί ιδιαίτερη προσοχή στις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις για την προώθηση λύσεων δυνάμενων να εξασφαλίσουν τη σύμφωνη γνώμη όλων των ευρωπαίων πολιτών, οι οποίοι αισθάνονται ανασφάλεια και φόβο. Η διάνοιξη ασφαλών νόμιμων οδών και η χάραξη σταθερής πορείας προς ένα κοινό σύστημα ασύλου, που θα ολοκληρώνει τις πολιτικές και νομοθετικές πρωτοβουλίες που αναλήφθηκαν τον Μάιο και τον Ιούλιο του 2016 είναι επίσης αναγκαίες. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρέπει να εντείνει τις προσπάθειες επιβολής του κράτους δικαίου στην εφαρμογή του κεκτημένου της ΕΕ στους τομείς της μετανάστευσης και του ασύλου και να εξασφαλίσει την υπεύθυνη διαχείριση του Χώρου Σένγκεν προκειμένου να ανακτηθούν η αμοιβαία εμπιστοσύνη και η βιωσιμότητα του χώρου ελεύθερης κυκλοφορίας. Η υπονόμευση της συμφωνίας του Σένγκεν θα κατέφερε βαρύ πλήγμα στην καρδιά του ευρωπαϊκού εγχειρήματος και θα αποτελούσε τροχοπέδη στην πρόοδό του. Το δίκαιο αίτημα για περαιτέρω κανονιστική ρύθμιση του ελέγχου και της διαχείρισης —σε πλήρη συμμόρφωση με το κράτος δικαίου— των εξωτερικών συνόρων, το θεμιτό αίτημα της κοινής γνώμης για μεγαλύτερη ασφάλεια και προστασία, καθώς και το αίτημα για στενότερη συνεργασία στην προσπάθεια καταπολέμησης της τρομοκρατίας, δεν πρέπει να οδηγήσουν στην ύψωση φραγμών εντός της ΕΕ ούτε στον περιορισμό της ελεύθερης κυκλοφορίας των προσώπων.

3.

Ακόμη μεγαλύτερη ανησυχία προκαλούν η διάδοση αντιευρωπαϊκών διαθέσεων και η αυξανόμενη πολιτική εκπροσώπηση ξενοφοβικών και λαϊκιστικών κινημάτων στα εθνικά κοινοβούλια και στο κοινωνικό σύνολο γενικότερα, που απειλούν τις δημοκρατικές αξίες στην Ευρώπη. Σε ορισμένα κράτη μέλη τα κινήματα αυτά έχουν τη δυνατότητα να επηρεάσουν την κυβέρνηση. Η εχθρική στάση απέναντι στην Ευρώπη στο σύνολό της ενδέχεται να οδηγήσει σε επικίνδυνες συζητήσεις για μηχανισμούς εξαίρεσης για τις κυβερνήσεις βάσει των αντίστοιχων συγκυριακών πολιτικών τους αναγκών, όπως απέδειξε η συζήτηση για την έξοδο του Ηνωμένου Βασιλείου. Η ΕΕ οφείλει να αναχαιτίσει αυτή τη μετατόπιση προς τον προστατευτισμό και τον εθνικισμό, αντικρούοντας τη σε πολιτιστικό επίπεδο.

4.

Ωστόσο, δεν θα πρέπει να λησμονούμε ή να υποτιμούμε τα έως τώρα επιτεύγματα της ΕΕ, και η οικονομική ολοκλήρωση χρειάζεται πλέον να συμπληρωθεί με την επίτευξη ευρύτερης πολιτικής και κοινωνικής ενσωμάτωσης. Η ενιαία αγορά αποτελεί βασικό στοιχείο της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης και η λειτουργία του πεδίου ανταγωνισμού πρέπει να διατηρηθεί με κάθε κόστος. Οι πολίτες πρέπει να αποτελέσουν ενεργό τμήμα της επιδιωκόμενης προόδου. Ο διάλογος σε τοπικό, εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο απαιτείται να ενισχυθεί και να συγκροτηθεί με τη βοήθεια της κοινωνίας των πολιτών, συμπεριλαμβανομένων των κοινωνικών εταίρων που διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στη χάραξη νέας πορείας για την Ευρώπη.

5.

Γι’ αυτή την αλλαγή νοοτροπίας πρέπει να δοθεί προτεραιότητα στους νέους, οι οποίοι πλήττονται περισσότερο από την ανεργία, αλλά συγχρόνως διαθέτουν τις μεγαλύτερες δυνατότητες διευθέτησης της κρίσης. Σύμφωνα με τα διδάγματα που έχουν αντληθεί, η «γενιά του Erasmus» επιδεικνύει ανοικτό πνεύμα και προθυμία για διάλογο και συνύπαρξη με διαφορετικούς λαούς και πολιτισμούς. Γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο, η Επιτροπή οφείλει να προσφέρει σε όλους τους νέους την ευκαιρία να επωφεληθούν από ευρωπαϊκές ανταλλαγές, πέρα από τα υποτονικά αποτελέσματα των «Εγγυήσεων για τη Νεολαία» και ανεξάρτητα τόσο από το επίπεδο εκπαίδευσής τους όσο και από την επαγγελματική τους κατάσταση.

6.

Σε μια οικονομική και κοινωνική συγκυρία που παραμένει αβέβαιη, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή καλείται να κινητοποιήσει όλους τους διαθέσιμους πόρους για την τόνωση της ανάπτυξης, των υψηλής ποιότητας θέσεων εργασίας και της κοινωνικής προόδου. Οι χρηματοοικονομικές, παραγωγικές και κοινωνικές επενδύσεις απέχουν ακόμη πολύ από την επαναφορά τους στα προ κρίσης επίπεδα. Χρειάζεται ένα μακροοικονομικό περιβάλλον ικανό να προωθήσει την ανάπτυξη, με την καθιέρωση ευνοϊκού επενδυτικού κλίματος στο πλαίσιο μιας εύρυθμα λειτουργούσας εσωτερικής αγοράς. Κρίνεται σκόπιμο να συνεκτιμηθούν όλες οι πτυχές της διεθνούς ανταγωνιστικότητας, ενώ η αύξηση της εγχώριας ζήτησης θα μπορούσε να δώσει νέα πνοή στις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις στην παγκόσμια αγορά, εγκαινιάζοντας έναν ενάρετο κύκλο προς όφελος όλων.

7.

Η οικονομική διακυβέρνηση πρέπει να είναι προσανατολισμένη στην ανάπτυξη και στην κοινωνική πρόοδο, με παράλληλη υλοποίηση όλων των προτεραιοτήτων που καθορίζονται στην ανακοίνωση σχετικά με τα βήματα για την ολοκλήρωση της οικονομικής και νομισματικής ένωσης και στην Ετήσια Επισκόπηση της Ανάπτυξης για το 2016. Οι ειδικές ανά χώρα συστάσεις θα πρέπει να κάνουν καλύτερη χρήση της ευελιξίας που παρέχεται στο πλαίσιο των υφιστάμενων κανόνων του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης με στόχο την τόνωση της ανάπτυξης. Η οικειοποίηση του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου πρέπει να ενισχυθεί, με τη συμμετοχή της κοινωνίας των πολιτών εν γένει και την αναγνώριση των ιδιαιτεροτήτων των κοινωνικών εταίρων σε ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο.

8.

Η επικαιροποιημένη στρατηγική «Ευρώπη 2020» θα πρέπει να συνδεθεί με το θεματολόγιο των Ηνωμένων Εθνών για το 2030 και να συμπληρωθεί με την ενσωμάτωση των νέων στόχων βιώσιμης ανάπτυξης (ΣΒΑ), με την αντιμετώπιση των οικονομικών, κοινωνικών και περιβαλλοντικών ζητημάτων ως άρρηκτα συνδεδεμένων και αλληλεξαρτώμενων συνιστωσών, καθώς και με την ανανέωση των προσπαθειών για την επίτευξη των κοινωνικών στόχων επί των οποίων η ΕΕ υστερεί σημαντικά.

9.

Η ΕΟΚΕ καλεί την Επιτροπή να επιδείξει ηγετικό πνεύμα με μέλημα την επίτευξη συναίνεσης και την ανάληψη δέσμευσης στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την εφαρμογή του προγράμματος εσωτερικής και εξωτερικής δράσης της ΕΕ.

10.

Σε αυτό το πλαίσιο, η ΕΟΚΕ καλεί την Επιτροπή να εστιάσει το πρόγραμμα εργασίας της για το 2017 στους ακόλουθους τρεις στρατηγικούς τομείς, αναγνωρίζοντας ότι τόσο η εσωτερική και η εξωτερική διάσταση όσο και η οικονομική, η κοινωνική και η πολιτική διάσταση είναι άρρηκτα συνδεδεμένες μεταξύ τους:

—

Για την επίτευξη ενός επενδυτικού σχεδίου ανερχόμενου τουλάχιστον στο 2 % του ΑΕΠ της ΕΕ, η ΕΟΚΕ συνιστά την παροχή δημοσιονομικών κινήτρων μέσω δημόσιων επενδύσεων εστιασμένων, μεταξύ άλλων, στην πραγματοποίηση επενδύσεων για την τόνωση της καινοτομίας και της ανάπτυξης, παρέχοντας προτεραιότητα στις ενεργειακές, μεταφορικές και ευρυζωνικές υποδομές, στην ψηφιοποίηση, στην κυκλική οικονομία με χαμηλές εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, στην κοινωνική οικονομία, καθώς και στην ανάπτυξη των δεξιοτήτων που απαιτούνται για την επιχειρηματικότητα και τη δημιουργία ποιοτικών θέσεων εργασίας. Η χρήση των ευρωπαϊκών ταμείων θα πρέπει να είναι συμβατή με αυτούς τους στόχους. Η βιωσιμότητα των επιχειρήσεων και της βιομηχανικής ανάπτυξης χρειάζεται να προαχθεί σε συνδυασμό με ένα στοχευμένο σχέδιο για τις ΜΜΕ.

—

Όσον αφορά τη διαδικασία του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου, η ΕΟΚΕ καλεί την Επιτροπή να ακολουθήσει επακριβώς και να εκπληρώσει όλους τους στόχους, τόσο τους οικονομικούς όσο και τους κοινωνικούς, που σχετίζονται με την κατάρτιση των ειδικών ανά χώρα συστάσεων στον κοινωνικό τομέα, με μέλημα την καταγραφή απτών αποτελεσμάτων για την επίτευξη των στόχων της στρατηγικής «ΕΕ 2020», συμπεριλαμβανομένης της καταπολέμησης της φτώχειας και των ανισοτήτων.

—

Η ολοκλήρωση της ενιαίας αγοράς απαιτεί την ανάληψη ισχυρής δέσμευσης εκ μέρους της Επιτροπής έναντι των προτεραιοτήτων που έχουν τεθεί για το 2016. Η ελεύθερη κυκλοφορία των εργαζομένων θα πρέπει να εξακολουθήσει να αποτελεί προτεραιότητα· η δίκαιη κινητικότητα προϋποθέτει την τήρηση των αρχών της ίσης μεταχείρισης και της αποφυγής των διακρίσεων λόγω εθνικότητας, σύμφωνα με το ενωσιακό κεκτημένο για τους ευρωπαίους εργαζομένους.

—

Η αρχή «ίση αμοιβή για ίση εργασία», όπως αναφέρθηκε από τον πρόεδρο Juncker, στο πλαίσιο της ΕΕ για την εργασιακή κινητικότητα, βρίσκεται υπό συζήτηση στην ΕΟΚΕ. Η ΕΟΚΕ έχει ήδη εκφράσει τις επιφυλάξεις της όσον αφορά στρεβλώσεις που δύνανται να υπονομεύσουν την ολοκλήρωση της ενιαίας αγοράς και τον δίκαιο ανταγωνισμό.

—

Η οικονομική και νομισματική ένωση βρίσκεται στο επίκεντρο της ενιαίας αγοράς και η ΕΟΚΕ υπογραμμίζει ότι απαιτείται να αναπτυχθούν οι οικονομικοί, κοινωνικοί και πολιτικοί της πυλώνες. Η ζώνη του ευρώ, συμπεριλαμβανομένων των χωρών που επιθυμούν να ενταχθούν σε αυτήν, χρειάζεται μια πιο ισχυρή ταυτότητα.

—

Η αξιοποίηση των δυνατοτήτων που παρέχει η ψηφιοποίηση απαιτεί τη λήψη μέτρων σε πολυάριθμους τομείς. Η ΕΟΚΕ καλεί την Επιτροπή να θεσμοθετήσει μια τακτική διαδικασία διαβούλευσης για τη διαχείριση των ποιοτικών και των ποσοτικών επιπτώσεων στην απασχόληση, στην παραγωγή, στην κατανάλωση και στις δημόσιες υπηρεσίες για τους πολίτες. Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί στην εφαρμογή του θεματολογίου ψηφιακών δεξιοτήτων, ιδίως όσον αφορά την εξασφάλιση προσβασιμότητας σε όλους.

—

Η ενεργειακή ένωση απέχει ακόμη πολύ από την ολοκλήρωσή της. Η ΕΟΚΕ προτρέπει την Επιτροπή να επιταχύνει την εφαρμογή της στρατηγικής για την ενεργειακή ένωση με στόχο να εξασφαλιστούν η ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού και η επίτευξη λογικών τιμών μέσω της διαφοροποίησης των πηγών ενέργειας και της υλοποίησης μια πλήρως ενοποιημένης εσωτερικής αγοράς ενέργειας. Χρειάζεται ένα ταμείο «δίκαιης μετάβασης» για τη στήριξη της μετάβασης προς μια οικονομία χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα. Όσον αφορά την κλιματική πολιτική, απαιτείται να αναληφθούν πάραυτα συγκεκριμένες ενέργειες. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα πρέπει να εξασφαλίσει στην κοινωνία των πολιτών και τους πολίτες σε παγκόσμιο, εθνικό και υποεθνικό επίπεδο μεγαλύτερη συμμετοχή στη διαμόρφωση, στην επανεξέταση και, κυρίως, στην εφαρμογή της συμφωνίας του Παρισιού.

—

Η προσφυγική κρίση πρέπει να τύχει ορθής διαχείρισης. Η διάνοιξη ασφαλών ανθρωπιστικών διαδρόμων καθίσταται αναγκαία και η ΕΕ οφείλει να οδεύσει σταθερά προς ένα κοινό σύστημα ασύλου.

—

Το 2016 η ΕΕ ενδυνάμωσε τον ρόλο της στο παγκόσμιο προσκήνιο και θα πρέπει να ενισχύσει περαιτέρω τη θέση της επιδιώκοντας την προαγωγή της ειρήνης και της σταθεροποίησης σε περιοχές συγκρούσεων. Ωστόσο, η ανεπαρκής εσωτερική συνοχή και η απουσία πολιτικής δέσμευσης έχουν έως τώρα εξασθενίσει την επιρροή της ΕΕ σε παγκόσμια κλίμακα. Αναγκαίο προαπαιτούμενο για αποτελεσματική εξωτερική δράση αποτελεί η λήψη όσο το δυνατόν πιο συνεκτικών μέτρων εξωτερικής και εσωτερικής πολιτικής.

—

Για την ενίσχυση της ασφάλειας στην Ευρώπη χρειάζονται πρόσθετα έμπρακτα μέτρα: ισχυρή κοινή εξωτερική πολιτική για τη διευθέτηση των ανοικτών συγκρούσεων στις γειτονικές χώρες, αναπτυξιακή πολιτική συμβατή με την αντίστοιχη πολιτική άλλων διεθνών οργανισμών, διεθνής αστυνομική συνεργασία και αποτελεσματικός έλεγχος των εξωτερικών συνόρων, χωρίς περιορισμό των ατομικών ελευθεριών και του δικαιώματος στην ιδιωτική ζωή.

—

Η ΕΟΚΕ θεωρεί ζωτικής σημασίας να ολοκληρωθούν οι τρέχουσες διμερείς διαπραγματεύσεις για το εμπόριο και τις επενδύσεις μεριμνώντας για την εξισορρόπηση των διαφόρων συμφερόντων —όπως επισημαίνεται στη γνωμοδότηση της ΕΟΚΕ σχετικά με την ανακοίνωση της Επιτροπής με τίτλο «Εμπόριο για όλους»— και να επιδιωχθεί ενεργά η δέουσα υλοποίησή τους. Η πολυμερής προσέγγιση που ακολουθείται όσον αφορά τις εμπορικές συμφωνίες στο πλαίσιο του ΠΟΕ καθιστά επίσης αναγκαία την επίτευξη διαφάνειας και δίκαιης ισορροπίας συμφερόντων. Οι συμφωνίες που συνάπτει η ΕΕ δεν θα πρέπει να περιορίζουν ούτε τα περιβαλλοντικά, κοινωνικά, εργασιακά, καταναλωτικά και λοιπά πρότυπα ούτε τις δημόσιες υπηρεσίες, αλλά να αποσκοπούν στην περαιτέρω βελτίωσή τους.

—

Οι παγκόσμιοι στόχοι βιώσιμης ανάπτυξης που περιλαμβάνει το θεματολόγιο των Ηνωμένων Εθνών με ορίζοντα το 2030 πρέπει να συμπεριληφθούν στους τομείς πολιτικής που σχετίζονται με την εξωτερική δράση της ΕΕ.

—

Η ΕΟΚΕ καλεί την Επιτροπή να επικεντρώσει τις προσπάθειές της στην άσκηση επιρροής και στην προώθηση της ανάπτυξης και της εξαγωγής τεχνολογιών και λύσεων για το κλίμα σε παγκόσμια κλίμακα.

—

Η ΕΟΚΕ ζητεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να δρομολογήσει συζήτηση σχετικά με τον τρόπο λειτουργίας της ΕΕ. Χρειάζεται επιβεβαίωση τόσο των ευρωπαϊκών αξιών στο πλαίσιο ενός κοινού οράματος όσο και της σημασίας της ευρωπαϊκής διάστασης που βασίζεται στην αλληλεγγύη, της κοινωνικής συνοχής και της οικοδόμησης μιας συμμετοχικής δημοκρατίας χωρίς αποκλεισμούς.

—

Η ΕΟΚΕ παροτρύνει την Επιτροπή να παρακολουθεί εκ του σύνεγγυς τον σεβασμό του κράτους δικαίου και την τήρηση του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων εκ μέρους των κρατών μελών και να αντιμετωπίζει με αποφασιστικότητα τις ενδεχόμενες παραβάσεις.

—

Η ΕΟΚΕ θεωρεί λυπηρό το γεγονός ότι η Επιτροπή δεν έλαβε δεόντως υπόψη της τη συμβολή της ΕΟΚΕ στο πρόγραμμα εργασίας για το 2016 και δεν έκρινε σκόπιμη μια εις βάθος ανταλλαγή απόψεων σχετικά με τις επιλογές πολιτικής στις οποίες προβαίνει η ίδια η Επιτροπή. Η καθιέρωση συστηματικού διαλόγου με τις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών και η ενδυνάμωση του κοινωνικού διαλόγου σε όλα τα επίπεδα είναι καθοριστικής σημασίας για την επίτευξη των στόχων της ΕΕ.

—

Επενδύσεις σε υποδομές, παραγωγή και ποιοτικές θέσεις εργασίας

—

Αναθεωρημένο Ευρωπαϊκό Εξάμηνο για την ανάπτυξη, την ανταγωνιστικότητα και την κοινωνική πρόοδο

—

Ταχεία μετάβαση σε μια κυκλική οικονομία χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα

1.1.

Η απασχόληση παραμένει ύψιστη προτεραιότητα για το 2017, ιδίως όσον αφορά τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας για τους μακροχρόνια ανέργους, τις γυναίκες, τους νέους και τους μετανάστες.

1.2.

Όσον αφορά τα ευρωπαϊκά ταμεία, η Επιτροπή θα πρέπει να αξιολογήσει τη χρήση τους και να εξασφαλίσει ότι η χρηματοδότηση διατίθεται κατά τρόπο εποικοδομητικά στοχοθετημένο ώστε να συμβάλλει τα μέγιστα στην τόνωση της καινοτομίας και της ανάπτυξης, παρέχοντας προτεραιότητα στην πραγματοποίηση επενδύσεων σε υποδομές, παραγωγή και ποιοτικές θέσεις εργασίας. Οι παρατυπίες στη χρήση πόρων της ΕΕ πρέπει να ελέγχονται και να τιμωρούνται καλύτερα.

1.3.

Οι τομείς παροχής κοινωνικών υπηρεσιών αποτελούν έναν από τους σημαντικότερους γενεσιουργούς παράγοντες θέσεων εργασίας στην Ευρώπη. Η Επιτροπή θα πρέπει επομένως να καταρτίσει ένα σχέδιο δράσης για τη μεγιστοποίηση των δυνατοτήτων τους, καθώς και για την αποδέσμευση πόρων του Ευρωπαϊκού Ταμείου Στρατηγικών Επενδύσεων προς όφελος του κοινωνικού τομέα.

1.4.

Το 2017 η Ετήσια Επισκόπηση της Ανάπτυξης θα πρέπει να δώσει επίσης προτεραιότητα στις κοινωνικές επενδύσεις και στην αρωγή των οικονομιών που υστερούν ως προς την εκπλήρωση των ευρωπαϊκών οικονομικών και κοινωνικών προτύπων.

1.5.

Απαιτείται «επίθεση» δεξιοτήτων, βασισμένη στην ταχεία εφαρμογή του νέου θεματολογίου δεξιοτήτων για την Ευρώπη και της δέσμης μέτρων για την απασχόληση των νέων (εγγυήσεις για τη νεολαία και ευρωπαϊκή συμμαχία για θέσεις μαθητείας).

1.6.

Τα μέτρα που προβλέπονται στο σχέδιο δράσης για την κυκλική οικονομία πρέπει να τεθούν σε εφαρμογή χωρίς καθυστέρηση, παρέχοντας προτεραιότητα σε μέτρα που συμβάλλουν στην εξασφάλιση πιο ανταγωνιστικού περιβάλλοντος για τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις. Η ΕΟΚΕ κρίνει επιθυμητό να διερευνήσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή τη σκοπιμότητα μιας ανοικτής ευρωπαϊκής πλατφόρμας για την κυκλική οικονομία η οποία θα μπορούσε να συγκεντρώνει όλους τους ενδιαφερομένους και να φιλοξενείται στην έδρα της ΕΟΚΕ.

—

Προώθηση της ψηφιοποίησης των υποδομών, της παραγωγής και των δημόσιων υπηρεσιών

—

Βελτίωση των δεξιοτήτων και της αποδοχής της ψηφιακής αλλαγής από την κοινωνία εν γένει και από τους εργαζομένους

2.1.

Η ψηφιοποίηση της βιομηχανίας θα αποτελέσει καθοριστικό παράγοντα για την ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής οικονομίας. Η διαδικασία ψηφιοποίησης έχει σημαντικό αντίκτυπο στην ευρωπαϊκή κοινωνία των πολιτών και αποτελεί πλέον βασική συνιστώσα της καθημερινής ζωής. Η ΕΟΚΕ, χάρη στις εγκάρσιες αρμοδιότητές της —φόρουμ εκπροσώπησης της οργανωμένης κοινωνίας των πολιτών—, θα δράσει με στόχο τη μεγιστοποίηση της αποδοχής των σχετικών πολιτικών στους κόλπους της ευρωπαϊκής κοινωνίας των πολιτών.

2.2.

Το δυναμικό της ψηφιακής οικονομίας, σε στενή συνάρτηση με άλλες μείζονες οικονομικές αλλαγές (όπως, π.χ., τη μετάβαση σε μια συνεργατική οικονομία και σε μια οικονομία χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα), πρέπει να έχει πιο στρατηγικό προσανατολισμό, προς την επίτευξη των στόχων βιώσιμης ανάπτυξης (ΣΒΑ) του ΟΗΕ.

2.3.

Για την εξάλειψη των ανισοτήτων μεταξύ μεμονωμένων ατόμων και μικρών επιχειρήσεων, θα πρέπει να χρησιμοποιηθεί στο έπακρο το ψηφιακό θεματολόγιο με στόχο την ανάπτυξη της έξυπνης μεταποίησης, των έξυπνων ενεργειακών δικτύων, των έξυπνων μεταφορών και της έξυπνης κινητικότητας, της έξυπνης στέγασης και των έξυπνων κοινοτήτων. Υπάρχουν επίσης σημαντικά περιθώρια χρήσης της ψηφιοποίησης για τη βελτίωση των δημόσιων υπηρεσιών και της δημόσιας διοίκησης. Η Επιτροπή θα ήταν σκόπιμο να ενθαρρύνει την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών μεταξύ των κρατών μελών στον εν λόγω τομέα.

2.4.

Οι κοινωνικοί εταίροι, ως τμήμα μιας συντονισμένης ευρωπαϊκής στρατηγικής, θα πρέπει να κληθούν να αξιοποιήσουν όλα τα μέσα του κοινωνικού διαλόγου για την αντιμετώπιση των προκλήσεων της διαδικασίας ψηφιοποίησης, με μέλημα τον πολλαπλασιασμό των ευκαιριών ποιοτικής απασχόλησης, την επανακατάρτιση/αναβάθμιση των δεξιοτήτων των εργαζομένων που επηρεάζονται από την ψηφιοποίηση και τον προσδιορισμό νέων μορφών προστασίας για αυτούς τους εργαζομένους. Για τη διασφάλιση μια συνεκτικής προσέγγισης, συνιστάται να καθιερωθεί μια τακτική διαδικασία διαβουλεύσεων με άλλες οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών.

—

Υλοποίηση της στρατηγικής για την ενεργειακή ένωση, συμπεριλαμβανομένης της εξωτερικής της διάστασης

—

Εφαρμογή και εδραίωση των αποφάσεων της COP21 σε παγκόσμια κλίμακα

—

Εξασφάλιση δίκαιης μετάβασης σε μια οικονομία χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα

3.1.

Η Επιτροπή πρέπει να συνεχίσει να εφαρμόζει μια μακρόπνοη στρατηγική, σύμφωνα με το πρόγραμμα εργασίας που έχει προσαρτηθεί στην ανακοίνωση του 2015 σχετικά με την κατάσταση της ενεργειακής ένωσης.

3.2.

Η πρόταση της ΕΟΚΕ για Ευρωπαϊκό Ενεργειακό Διάλογο (ΕΕΔ) πρέπει να καταστεί βασική συνιστώσα προκειμένου να διασφαλιστεί η συνεκτίμηση των γνώσεων, των ανησυχιών και των συμφερόντων της κοινωνίας των πολιτών στη διαδικασία της ενεργειακής ένωσης.

3.3.

Οι αποφάσεις της COP21 πρέπει να τεθούν σε εφαρμογή χωρίς καθυστέρηση και με την πλήρη συμμετοχή της οργανωμένης κοινωνίας των πολιτών. Οι επιχειρήσεις που επιδίδονται σε διεθνή ανταγωνισμό χρειάζονται ισότιμους όρους ανταγωνισμού για την πρόληψη της διαρροής άνθρακα. Η διαβίβαση αιτήματος προς τα κράτη μέλη για την κοινοποίηση των εθνικά καθορισμένων προθέσεων συνεισφοράς τους θα αποτελούσε μήνυμα προς τη σωστή κατεύθυνση. Θα πρέπει επίσης να ληφθεί υπόψη η ανάγκη προώθησης νέων επενδύσεων, αλλά και εδραίωσης της υπεροχής της ΕΕ στις πράσινες τεχνολογίες.

3.4.

Σύμφωνα με τις δεσμεύσεις που ανέλαβε η COP21, απαιτείται να αξιολογηθούν προσεκτικά οι κίνδυνοι διαρροής άνθρακα και να τεθούν σε εφαρμογή κατάλληλα μέσα πολιτικής για την αποτελεσματική αντιμετώπισή τους, ιδίως στο πλαίσιο του συστήματος εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπών της ΕΕ για την περίοδο 2021-2030.

3.5.

Το επισιτιστικό σύστημα αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα αίτια της κλιματικής αλλαγής και, συγχρόνως, επηρεάζεται από αυτήν. Ο ρόλος που διαδραματίζει ο τομέας γεωργικών προϊόντων διατροφής για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή και για τον μετριασμό των επιπτώσεών της πρέπει να ενισχυθεί. Στο πλαίσιο του σχεδίου δράσης της ΕΕ για την κυκλική οικονομία, θα πρέπει να προβληθεί ιδιαίτερα η σημασία τόσο της πρόληψης και της μείωσης της σπατάλης τροφίμων όσο και των προσπαθειών που καταβάλλονται από την κοινωνία των πολιτών.

3.6.

Εκτός από το ταμείο «δίκαιης μετάβασης», η ΕΕ οφείλει να δρομολογήσει το ταμείο καινοτομίας και το ταμείο εκσυγχρονισμού και να μεριμνήσει για τη συμμετοχή των κοινωνικών εταίρων και άλλων οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών στη διαχείριση των εν λόγω ταμείων.

3.7.

Σύμφωνα με τα πορίσματα της μελέτης της ΕΟΚΕ για την προγραμματισμένη απαξίωση, κρίνεται σκόπιμο να αναληφθεί ένα δοκιμαστικό σχέδιο με σκοπό την καθιέρωση ενός συστήματος επισήμανσης προϊόντων το οποίο θα συμπεριλαμβάνει την εκτιμώμενη ή τη μέση ελάχιστη διάρκεια ζωής του εκάστοτε προϊόντος.

—

Αναπτυσσόμενη βιομηχανία και εύρυθμα λειτουργούσα ένωση κεφαλαιαγορών

—

Προώθηση μιας περισσότερο ανταγωνιστικής και πιο πράσινης οικονομίας, ανάπτυξη των επιχειρήσεων της κοινωνικής οικονομίας και υιοθέτηση καινοτόμων μοντέλων

—

Εξασφάλιση δίκαιης εργασιακής κινητικότητας για όλους

—

Επιδίωξη δικαιότερης φορολόγησης

4.1.

Δεδομένου ότι η βιομηχανία βρίσκεται στο επίκεντρο της ενιαίας αγοράς, η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να συνεχίσει να εστιάζει τις προσπάθειές της στην αναζωογόνηση της βιομηχανίας και στην επίτευξη του στόχου που συνίσταται στην αύξηση της συμβολής της βιομηχανίας στο ΑΕΠ της ΕΕ κατά 20 % έως το 2020. Ιδιαίτερη προσοχή θα πρέπει να επιδειχθεί στις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η χαλυβουργία, μέσω της αναδιαμόρφωσης των κρατικών ενισχύσεων και της πιο στοχοθετημένης χρήσης του Ευρωπαϊκού Ταμείου Προσαρμογής στην Παγκοσμιοποίηση. Απαιτείται επίσης να τεθεί σε εφαρμογή ένα σχέδιο δράσης για την ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία, το οποίο θα συνέβαλλε στην επίτευξη σημαντικής εξοικονόμησης πόρων στις δημόσιες συμβάσεις στον τομέα της άμυνας.

4.2.

Η ΕΟΚΕ ζητεί να ληφθούν αποτελεσματικά μέτρα για τη βελτίωση της πρόσβασης στη χρηματοδότηση, παράλληλα με τις πρωτοβουλίες που αναλαμβάνονται στο πλαίσιο της ένωσης κεφαλαιαγορών. Το ρυθμιστικό και εποπτικό πλαίσιο (μικροπροληπτική και μακροπροληπτική εποπτεία) του χρηματοπιστωτικού τομέα θα πρέπει να προσαρμοστεί προκειμένου να μειωθεί ο κίνδυνος επιλογής ευνοϊκότερου ρυθμιστικού καθεστώτος. Το σκιώδες τραπεζικό σύστημα θα πρέπει επίσης να τύχει αντιμετώπισης σε αυτό το πλαίσιο. Επιπλέον, θα πρέπει να αναπτυχθούν ενδεδειγμένα μέσα για την καλύτερη αξιοποίηση των διαθέσιμων κεφαλαίων των κρατικών επενδυτικών ταμείων. Η διαδικασία τραπεζικής ένωσης θα πρέπει να περιλαμβάνει αναφορά στη συνιστώσα «δημόσιας υπηρεσίας» των τραπεζικών υπηρεσιών. Οι πολίτες θα πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να χρησιμοποιούν τις υπηρεσίες αυτές γνωρίζοντας ότι είναι διαφανείς, αξιόπιστες και χαμηλού κόστους.

4.3.

Ένα συγκεκριμένο σχέδιο δράσης καθίσταται αναγκαίο για την αντιμετώπιση των κωλυμάτων στα οποία προσκρούουν οι ΜΜΕ, συμπεριλαμβανομένων των πολύ μικρών και των οικογενειακών επιχειρήσεων, τόσο στην εγχώρια αγορά όσο και κατά τις διασυνοριακές εμπορικές συναλλαγές τους.

4.4.

Για την απελευθέρωση του συνολικού δυναμικού των επιχειρήσεων της κοινωνικής οικονομίας, η ΕΟΚΕ παρακινεί την Επιτροπή να εκπονήσει ένα σχέδιο δράσης για την κοινωνική οικονομία, με στόχο να διαμορφωθεί ένα πλήρες οικοσύστημα για την περαιτέρω ανάπτυξη και εξέλιξή της.

4.5.

Η ΕΟΚΕ τονίζει την ανάγκη βελτίωσης της ευρωπαϊκής ανταγωνιστικότητας και υποστήριξης της πράσινης οικονομίας. Σε αυτό το πλαίσιο, είναι σημαντικό, κατά την επανεξέταση της στρατηγικής για την ενιαία αγορά το 2017 —πέραν της αρχής διατήρησης ίσων όρων ανταγωνισμού— να ενθαρρυνθούν νέα επιχειρηματικά πρότυπα ικανά να επιτύχουν ισορροπία μεταξύ των οικονομικών, των κοινωνικών και των περιβαλλοντικών παραμέτρων. Η συνεργατική οικονομία, η λειτουργική οικονομία και η κυκλική οικονομία χρειάζονται σαφείς κατευθυντήριες γραμμές για να μπορέσουν να ακμάσουν. Μια σφαιρική προσέγγιση, η οποία θα συνυπολογίζει τις διάφορες κοινωνικές, οικονομικές και περιβαλλοντικές παραμέτρους εντός ενός συνεκτικού πλαισίου πολιτικής, είναι ζωτικής σημασίας. Άκρως σημαντική κρίνεται η διαμόρφωση μιας πιο φιλόδοξης στρατηγικής για την εταιρική κοινωνική ευθύνη, με σκοπό τη μεγαλύτερη αναγνώριση της συμβολής των επιχειρήσεων στο κοινό καλό χρησιμοποιώντας δείκτες μέτρησης της ευημερίας και της κοινωνικής ανάπτυξης πέραν του ΑΕΠ.

4.6.

Όσον αφορά τις δημόσιες συμβάσεις, βάσει των νέων οδηγιών είναι αναγκαίο να διευκολυνθεί η εφαρμογή κοινωνικών ρητρών, καθώς και μια προστατευόμενη αγορά, με την κατάρτιση οδηγού για τις αναθέτουσες αρχές.

4.7.

Η δίκαιη κινητικότητα του εργατικού δυναμικού απαιτείται να διαφυλαχθεί. Σε αυτό το πλαίσιο, η ΕΟΚΕ προετοιμάζει τη γνωμοδότησή της σχετικά με την πρόταση της Επιτροπής για την αναθεώρηση της οδηγίας 96/71/ΕΚ και ασχολείται με τα ζητήματα της στήριξης της ελευθερίας παροχής υπηρεσιών και της διατήρησης τόσο του δίκαιου ανταγωνισμού στην αγορά υπηρεσιών όσο και της ίσης μεταχείρισης στην αγορά εργασίας.

4.8.

Οι ανάγκες της ΚΓΠ όσον αφορά τη χάραξη πολιτικής, στο πλαίσιο της ενδιάμεσης αναθεώρησης του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου (ΠΔΠ) για την περίοδο 2014-2020, θα πρέπει να εστιαστούν στη διατήρηση της πολυλειτουργικότητας, των οικογενειακών γεωργικών εκμεταλλεύσεων και της βιωσιμότητας στο επίκεντρο της ευρωπαϊκής γεωργίας. Η Επιτροπή θα πρέπει να εκπονήσει μια ευρωπαϊκή στρατηγική για τα τρόφιμα μαζί με μια ολοκληρωμένη προσέγγιση η οποία θα καλύπτει το σύνολο της αλυσίδας εφοδιασμού, από τον γεωργό έως τον καταναλωτή, και θα διασφαλίζει τη συνοχή μεταξύ των διαφόρων τομέων πολιτικής, που κυμαίνονται από τις γεωργικές πολιτικές έως το εμπόριο, την εκπαίδευση και τις πολιτικές για το κλίμα.

4.9.

Το Αστικό Θεματολόγιο της ΕΕ είναι υψίστης σημασίας. Η Επιτροπή θα ήταν σκόπιμο να εκπονήσει Λευκή Βίβλο για τις αγροτικές περιοχές. Θα πρέπει, ωστόσο, να επισημανθεί ότι οι αστικές και οι αγροτικές περιοχές είναι άρρηκτα συνδεδεμένες μεταξύ τους και δεν διαθέτουν εναλλακτικές λύσεις.

4.10.

Κρίνεται σημαντικό να αποκομισθούν τα οφέλη που προκύπτουν για την απασχόληση από την ενίσχυση της ενιαίας αγοράς, ειδικότερα όσον αφορά τις υπηρεσίες, την ψηφιοποίηση και την κινητικότητα του εργατικού δυναμικού. Η εύρυθμη λειτουργία της ενιαίας αγοράς, καθώς και ένα πλαίσιο το οποίο θα εγγυάται την ασφάλεια των πολιτών και τον θεμιτό ανταγωνισμό, αποτελούν τη βάση για την οικονομική ανάκαμψη της Ευρώπης. Επίσης, η ΕΟΚΕ τονίζει ότι είναι αναγκαίο να διευθετηθεί η κατάσταση των φτωχών εργαζομένων και να σχεδιαστούν αποτελεσματικά εργαλεία και πολιτικές για την εξασφάλιση μισθού αξιοπρεπούς διαβίωσης και κλίματος ασφάλειας στον τομέα των νέων εργασιακών σχέσεων.

4.11.

Το σχέδιο δράσης για την αποτελεσματική φορολόγηση των εταιρειών πρέπει να σημειώσει πρόοδο, ιδίως όσον αφορά την κοινή ενοποιημένη βάση φορολογίας εταιρειών (ΚΕΒΦΕ). Η ΕΟΚΕ ζητεί να αναληφθούν αποφασιστικές δράσεις για την καταπολέμηση της φορολογικής απάτης, της φοροδιαφυγής και του επιθετικού φορολογικού σχεδιασμού. Οι φόροι είναι σκόπιμο να εισπράττονται εκεί όπου βρίσκεται το επίκεντρο της οικονομικής δραστηριότητας. Προς τον σκοπό αυτό, η ΕΟΚΕ επιθυμεί να διασφαλίσει ότι η ΕΕ θα έχει πλήρη συμμετοχή της στο σχέδιο δράσης του ΟΟΣΑ για την καταπολέμηση της φοροαποφυγής, της διάβρωσης της φορολογικής βάσης και της μεταφοράς κερδών (σχέδιο δράσης BEPS).

4.12.

Η ΕΟΚΕ χαιρετίζει την εστίαση της Επιτροπής —κατά τη διάρκεια του τελευταίου κύκλου του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου— στη σταδιακή μετατόπιση και άρση των φορολογικών βαρών από τους φορολογουμένους με χαμηλά εισοδήματα, στο πλαίσιο ενός αποτελεσματικότερου και δικαιότερου φορολογικού συστήματος, ενθαρρύνοντας τη μετάβαση σε φόρους με λιγότερο δυσμενείς συνέπειες απ’ ό,τι η φορολογική επιβάρυνση της εργασίας. Επιπλέον, οι μεταρρυθμίσεις των φορολογικών συστημάτων είναι αναγκαίες για τη διασφάλιση του αναδιανεμητικού τους ρόλου που μπορεί να συμβάλει στην άμβλυνση των ανισοτήτων.

—

Χάρτης πορείας για την ολοκλήρωση της ΟΝΕ, συμπεριλαμβανομένης της τραπεζικής ένωσης

—

Συνέχιση των προσπαθειών με στόχο μια οικονομική και πολιτική ένωση

—

Επιδίωξη της θετικής συμβολής του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου στην υλοποίηση της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» και στην επίτευξη των κοινωνικών στόχων

5.1.

Δεδομένης της εξαιρετικά περιορισμένης ικανότητας της νομισματικής πολιτικής για την τόνωση της ζήτησης, η οικονομία της ζώνης του ευρώ έχει περιέλθει σε «παγίδα ρευστότητας». Απαιτείται η επίδειξη μεγαλύτερης αλληλεγγύης εκ μέρους χωρών με διαρθρωτικά πλεονάσματα, με στόχο τη μεγαλύτερη συμβολή τους σε επεκτατικές πολιτικές.

5.2.

Η ζώνη του ευρώ οφείλει να ενισχύσει τόσο το αναπτυξιακό δυναμικό της όσο και την ικανότητά της να αντιμετωπίζει ασύμμετρους κλυδωνισμούς και να προωθεί την οικονομική και κοινωνική σύγκλιση. Αυτό προϋποθέτει έναν νέο κανονισμό σχετικά με τη δημιουργία ίδιας δημοσιονομικής ικανότητας. Η ΕΟΚΕ ζητεί την καθιέρωση μακροοικονομικού διαλόγου, ως καθοριστικής συμβολής στη δημοκρατική και κοινωνική εξέλιξη της ΟΝΕ. Η ΕΟΚΕ τονίζει ότι στις μελλοντικές συζητήσεις θα πρέπει να μη γίνεται πλέον λόγος για «συμβούλια ανταγωνιστικότητας», αλλά για «συμβούλια ανταγωνιστικότητας, κοινωνικής συνοχής και βιωσιμότητας». Η ζώνη του ευρώ θα πρέπει να εκφράζεται με μία φωνή στους διεθνείς οργανισμούς.

5.3.

Η ΕΟΚΕ ευελπιστεί ότι το 2017 τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα θα προχωρήσουν στο δεύτερο στάδιο του χάρτη πορείας για την ολοκλήρωση της ΟΝΕ, προσδίδοντας σαφή ταυτότητα στη ζώνη του ευρώ. Ένας τέτοιος χάρτης πορείας θα πρέπει να εμπεριέχει τη διεξαγωγή μιας πολιτικής συζήτηση σχετικά με την εφαρμογή θεσμικών μέτρων, ορισμένα εκ των οποίων ενδέχεται να απαιτήσουν τροποποιήσεις της Συνθήκης.

5.4.

Η συζήτηση αυτή θα πρέπει, ιδεωδώς, να καλύπτει τα ακόλουθα θέματα: πιο ισχυρή δομή για τη ζώνη του ευρώ, δημοσιονομική ικανότητα της ζώνης του ευρώ και κοινή έκδοση χρεωστικών τίτλων από τα κράτη μέλη της ζώνης του ευρώ, υπό τη διαχείριση ενός Ευρωπαϊκού Νομισματικού Ταμείου· ενδυνάμωση της υποχρέωσης λογοδοσίας και της δημοκρατικής νομιμότητας στο πλαίσιο της ΟΝΕ, μέσω της ενίσχυσης των εξουσιών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, της επιδίωξης μιας καλύτερα διαρθρωμένης διακοινοβουλευτικής διάσκεψης με ισχυρότερη δέσμευση των εθνικών κοινοβουλίων, καθώς και μέσω της διενέργειας ψηφοφοριών για ζητήματα που εμπίπτουν στην αρμοδιότητα της ΟΝΕ με τη συμμετοχή μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου μόνο από τη ζώνη του ευρώ.

5.5.

Στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου, ο κοινωνικός διάλογος και ο διάλογος των πολιτών μπορεί να αποτελέσει κινητήρια δύναμη για επιτυχημένες, βιώσιμες και χωρίς αποκλεισμούς οικονομικές και κοινωνικές μεταρρυθμίσεις και μεταρρυθμίσεις στον τομέα της απασχόλησης. Τα εθνικά κοινοβούλια πρέπει να συμμετέχουν στον σχεδιασμό και στην αξιολόγηση των εθνικών προγραμμάτων μεταρρυθμίσεων (ΕΠΜ), καθώς και στην εφαρμογή των ειδικών ανά συστάσεων χώρα (ΕΑΧΣ), σύμφωνα με τους στόχους της στρατηγικής «Ευρώπη 2020». Οι κοινωνικοί εταίροι επιτελούν ειδικό ρόλο όσον αφορά τις αποκλειστικές τους αρμοδιότητες, ευθύνες και καθήκοντα.

5.6.

Η εφαρμογή άμεσων μέτρων κρίνεται αναγκαία με μέλημα τη δημιουργία δικλίδων ασφαλείας για τους χαμηλόμισθους και τους ευάλωτους εργαζομένους, την εξασφάλιση ελάχιστου εισοδήματος για τα νοικοκυριά, την εστίαση στους θύλακες φτώχειας και την αντιστάθμιση των ανισοτήτων. Ο ευρωπαϊκός πυλώνας κοινωνικών δικαιωμάτων πρέπει να αποσαφηνιστεί και να τεθεί σε εφαρμογή το 2017, με την ενεργό συμμετοχή των κοινωνικών εταίρων και άλλων οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών. Ωστόσο, ο ευρωπαϊκός πυλώνας κοινωνικών δικαιωμάτων πρέπει να συμβάλλει στην υποστήριξη της βιώσιμης οικονομικής ανάπτυξης και της δημιουργίας θέσεων εργασίας και, προς τούτο, να φέρει απτά αποτελέσματα για τη βελτίωση της ποιότητας ζωής και εργασίας των πολιτών στην Ευρώπη, καθώς και για την προώθηση αποδοτικών και χωρίς αποκλεισμούς αγορών εργασίας και ποιοτικών και καθολικά προσβάσιμων δημόσιων υπηρεσιών.

5.7.

Ως τμήμα της δημοσιονομικής ένωσης, η τραπεζική ένωση είναι καθοριστικής σημασίας για τη διασφάλιση της ακεραιότητας του ευρώ και τη μεγιστοποίηση του επιμερισμού των κινδύνων με τον ιδιωτικό τομέα. Η πρόταση για ένα ευρωπαϊκό σύστημα εγγύησης καταθέσεων (EDIS) αποτελεί ζωτική συνιστώσα της τραπεζικής ένωσης. Ο περαιτέρω επιμερισμός των κινδύνων στο πλαίσιο της πρότασης για το EDIS θα πρέπει να συνοδεύεται από περαιτέρω μείωση των κινδύνων εντός της τραπεζικής ένωσης. Αμφότερες αυτές οι παράμετροι απαιτείται να εξεταστούν ταυτόχρονα και δίχως καθυστέρηση και να τεθούν έμπρακτα σε εφαρμογή. Η Επιτροπή θα πρέπει να διενεργήσει συνολική εμπεριστατωμένη μελέτη αντικτύπου, προκειμένου να ενισχυθεί περαιτέρω η νομιμότητα της συγκεκριμένης πρότασης.

—

Σύναψη εμπορικών συμφωνιών με φιλόδοξα και καινοτόμα κεφάλαια για το εμπόριο και τη βιώσιμη ανάπτυξη

—

Αξιοποίηση των ωφελημάτων του κοινωνικού διαλόγου και του διαλόγου με την κοινωνία των πολιτών

6.1.

Χρειάζεται συνοχή μεταξύ της πολιτικής για την ανάπτυξη και της εμπορικής πολιτικής. Όπως επισημαίνεται στην ανακοίνωση με τίτλο «Εμπόριο για όλους», οι συμφωνίες της ΕΕ δεν θα πρέπει να υποβαθμίζουν ούτε τα περιβαλλοντικά, κοινωνικά, εργασιακά, καταναλωτικά και λοιπά πρότυπα ούτε τις δημόσιες υπηρεσίες, αλλά αντίθετα να τα βελτιώνουν περαιτέρω.

6.2.

Υπό αυτές τις συνθήκες, η ΕΟΚΕ θεωρεί σημαντικό να οδηγήσουν οι τρέχουσες εμπορικές και επενδυτικές διαπραγματεύσεις στη σύναψη ισορροπημένων συμφωνιών (συμπεριλαμβανομένων των διαπραγματεύσεων για τις συμφωνίες TTIP και CETA, των επενδυτικών διαπραγματεύσεων ΕΕ–Ιαπωνίας και ΕΕ–Κίνας, των διαπραγματεύσεων με τις χώρες της ASEAN, καθώς και των διαπραγματεύσεων σχετικά με όλες τις εκκρεμούσες ΣΟΕΣ) και, μετά την επικύρωση των εν λόγω συμφωνιών, να παρακολουθείται η αποτελεσματική εφαρμογή τους.

6.3.

Η επίτευξη διαφάνειας και δίκαιης ισορροπίας συμφερόντων πρέπει να εξακολουθήσει να επιδιώκεται κατά τις πολυμερείς διαπραγματεύσεις για τις υπηρεσίες (TiSA) και τα περιβαλλοντικά αγαθά.

6.4.

Η διεξαγωγή εμπορικών διαπραγματεύσεων σε διμερές επίπεδο δεν θα πρέπει να αποδυναμώσει τη δέσμευση της ΕΕ έναντι του ΠΟΕ και υπέρ μιας ισχυρής πολυμερούς παγκόσμιας συμφωνίας· συγχρόνως, κρίνεται σκόπιμο να αποφευχθούν τυχόν αντικρουόμενοι κανόνες. Κατά τις διαπραγματεύσεις που διεξάγονται στο πλαίσιο του ΠΟΕ απαιτείται μια πιο στοχοθετημένη προσέγγιση όσον αφορά, παραδείγματος χάρη, το ψηφιακό εμπόριο.

6.5.

Το εμπόριο αποτελεί μείζον ζήτημα για τον μεταποιητικό τομέα της ΕΕ και για την προστασία της ευρωπαϊκής αγοράς από αθέμιτες συμπεριφορές και πρακτικές ντάμπινγκ, με την επικαιροποίηση των μέσων εμπορικής άμυνας (ΜΕΑ) για την προστασία της εσωτερικής αγοράς από αθέμιτες εισαγωγές από τρίτες χώρες. Ωστόσο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα πρέπει να αξιολογήσει προσεκτικά τις επιπτώσεις της απόφασης σχετικά με την εκχώρηση καθεστώτος οικονομίας της αγοράς στην Κίνα.

6.6.

Το σύστημα επενδυτικών δικαστηρίων που προτάθηκε πρόσφατα από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, παρότι αποτελεί βελτίωση σε σχέση με τον μηχανισμό επίλυσης διαφορών επενδυτή-κράτους που υποστηρίζεται από τις ΗΠΑ, παραμένει ωστόσο αμφιλεγόμενο και χρειάζεται να αξιολογηθεί περισσότερο εις βάθος.

6.7.

Η εμπορική πολιτική της ΕΕ θα πρέπει να συνεκτιμήσει τις διάφορες απόψεις που έχουν εκφραστεί σχετικά με τις επιπτώσεις των εμπορικών συμφωνιών. Ιδιαίτερη προσοχή θα πρέπει να επιδειχθεί στη συμμετοχή των μεικτών οργάνων που περιλαμβάνουν όλες τις συνιστώσες της κοινωνίας των πολιτών στο εγχείρημα της παρακολούθησης του συνόλου των παραμέτρων των συμφωνιών ελεύθερου εμπορίου. Η εμπειρογνωμοσύνη της ΕΟΚΕ προσδίδει μοναδική αξία στο εν λόγω εγχείρημα. Οι μελέτες αντικτύπου σχετικά με τις μελλοντικές ή τις τρέχουσες διαπραγματεύσεις εξακολουθούν να αποτελούν βασικό εργαλείο για όλους όσοι ασχολούνται με την παρακολούθηση των διαπραγματεύσεων.

—

Βελτίωση της ασφάλειας των πολιτών

—

Σεβασμός του κράτους δικαίου

—

Άρση των εμποδίων και κάλυψη των ελλείψεων

7.1.

Η αυξανόμενη ζήτηση για ασφάλεια εκ μέρους των ευρωπαίων πολιτών απαιτεί άμεση αντίδραση, με στόχο την προστασία των κυριότερων επιτευγμάτων της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης και την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης μεταξύ των κρατών μελών. Η καταπολέμηση της τρομοκρατίας επιβάλλει στενότερη συνεργασία μεταξύ των κρατών μελών και μεταξύ των επιμέρους αρχών τους.

7.2.

Η προσπάθεια για την επικράτηση ειρήνης στη Μέση Ανατολή, η διεθνής αστυνομική συνεργασία, ο αποτελεσματικός έλεγχος των εξωτερικών συνόρων και η αναπτυξιακή πολιτική αποτελούν εντελώς απαραίτητο συμπλήρωμα των μέτρων που αποσκοπούν στην ενίσχυση της ασφάλειας στην Ευρώπη.

7.3.

Κατά το 2017 η ΕΕ οφείλει να ενισχύσει τους πυλώνες της δράσης της ΕΕ που καθορίζονται στο ευρωπαϊκό θεματολόγιο για την ασφάλεια. Το εν λόγω θεματολόγιο πρέπει να εξασφαλίσει πλήρως τη συμμόρφωση με το κράτος δικαίου και τον σεβασμό των θεμελιωδών δικαιωμάτων στα κράτη μέλη, συμπεριλαμβανομένων των εξής: της δημοκρατίας, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, των οικονομικών και κοινωνικών δικαιωμάτων, καθώς και του εποικοδομητικού διαλόγου με την κοινωνία των πολιτών.

7.4.

Ενδείκνυται να απεμπλακεί η πρόταση οδηγίας για την εφαρμογή της αρχής της ίσης μεταχείρισης [COM(2008) 426 τελικό] και να δοθεί ισχυρή ώθηση στη συμμετοχική διάσταση της κοινωνίας των πολιτών.

7.5.

Η στρατηγική για την ισότητα των φύλων 2010–2015 χρειάζεται να αποκτήσει νέα πνοή με σαφείς στόχους, συγκεκριμένα μέτρα και αποτελεσματική παρακολούθηση της προόδου που σημειώνεται για την καταπολέμηση των διακρίσεων λόγω φύλου στην αγορά εργασίας, στην εκπαίδευση και στη διαδικασία λήψης αποφάσεων, καθώς και για την πρόληψη της έμφυλης βίας.

7.6.

Η ευρωπαϊκή στρατηγική για την αναπηρία 2010–2020 θα πρέπει να αναβαθμιστεί σύμφωνα με τις παρατηρήσεις της Επιτροπής του ΟΗΕ για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία (CRPD), με τη θέσπιση σχετικής νομοθεσίας και την εγκαινίαση κάρτας προτεραιότητας της ΕΕ αναγνωριζόμενης σε όλα τα κράτη μέλη.

7.7.

Για την καταπολέμηση της φτώχειας χρειάζεται να καθοριστούν ειδικοί δείκτες και στόχοι για τα παιδιά σε ευπαθείς καταστάσεις.

7.8.

Υπάρχει επίσης ανάγκη αντιμετώπισης ορισμένων νέων μορφών ευπάθειας, όπως η επισφαλής εργασία, η φτώχεια των εργαζομένων και η κατάσταση που βιώνουν οι ηλικιωμένοι, οι νεαρές γυναίκες, οι ανύπαντρες μητέρες και οι μετανάστριες.

—

Ορθή διαχείριση της προσφυγικής ροής

—

Ένταξη των μεταναστών

—

Καταπολέμηση του λαϊκισμού και της ξενοφοβίας

8.1.

Η ΕΕ οφείλει να αντιμετωπίσει τα ζητήματα της μετανάστευσης και του ασύλου με την καθιέρωση στενότερης συνεργασίας μεταξύ των κρατών μελών και τη λήψη ενιαίων και έμπρακτων μέτρων. Η ΕΟΚΕ παραπέμπει στις συστάσεις και στην έκθεση που εκπόνησε βάσει διερευνητικών επισκέψεων σε 11 κράτη μέλη. Προτεραιότητα πρέπει να δοθεί στις προτάσεις που απορρέουν από την έκθεση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με την κατάσταση στη Μεσόγειο και την ανάγκη για μια ολιστική προσέγγιση της ΕΕ όσον αφορά τη μετανάστευση.

8.2.

Κατά το 2017 απαιτείται να δημιουργηθούν οι κατάλληλες προϋποθέσεις για την κατάργηση των παρεκκλίσεων που προβλέπονται για τους συνοριακούς ελέγχους από τους κανόνες του χώρου Σένγκεν και την εξασφάλιση του κράτους δικαίου στη διαχείριση του χώρου Σένγκεν.

8.3.

Το προτεινόμενο κοινό σύστημα ασύλου μπορεί εύλογα να αναμένεται ότι θα επιτευχθεί μεσοπρόθεσμα. Οι νομοθετικές και πολιτικές πρωτοβουλίες που προτάθηκαν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρέπει να εγκριθούν ταχέως, με σεβασμό τόσο του πρωταρχικού συμφέροντος των αιτούντων διεθνή προστασία όσο και του κράτους δικαίου, ως έκφρασης απτής αλληλεγγύης μεταξύ των κρατών μελών.

8.4.

Είναι, ως εκ τούτου, σημαντική η επανεξέταση της πρότασης σχετικά με την επανεγκατάσταση, τη μετεγκατάσταση και την προστασία των αιτούντων άσυλο, με στόχο τη διάνοιξη νόμιμων και ασφαλών οδών για τους αιτούντες άσυλο.

8.5.

Εν προκειμένω, η ΕΟΚΕ επιθυμεί να τονίσει ότι η συμφωνία ΕΕ–Τουρκίας δεν παρέχει τις εγγυήσεις που απαιτούνται για τη διασφάλιση του σεβασμού των θεμελιωδών δικαιωμάτων και της εκπλήρωσης των διεθνών υποχρεώσεων της ΕΕ. Χρειάζεται αποφασιστική δράση για την αποκατάσταση θετικού κλίματος συνεργασίας, τόσο με τις τουρκικές αρχές όσο και με τις αρχές των γειτονικών χωρών, που εξακολουθεί να έχει καθοριστική σημασία για την ασφαλή φύλαξη των συνόρων της ΕΕ.

8.6.

Η μεταναστευτική πολιτική απαιτεί πόρους για την ένταξη των μεταναστών και των προσφύγων. Η ΕΟΚΕ επικροτεί την προσπάθεια για πιο ορθολογική χρήση των πόρων που διατίθενται από τα διάφορα ευρωπαϊκά ταμεία. Το ύψος των πόρων πρέπει να αυξηθεί σημαντικά, ιδίως στο πλαίσιο του ΕΚΤ, για τα κράτη μέλη που είναι περισσότερο εκτεθειμένα στην πρόκληση της ένταξης των μεταναστών ή των προσφύγων.

8.7.

Όσον αφορά τα άτομα που διαμένουν νόμιμα στην Ευρώπη, είναι ζωτικής σημασίας να εξασφαλιστεί η συμμετοχή τους σε δράσεις κατάρτισης και να διευκολυνθεί πρώτα η είσοδός τους στην αγορά εργασίας και στη συνέχεια η ένταξή τους στην κοινωνία εν γένει. Θεμελιώδους σημασίας είναι επίσης η αντιμετώπιση του εντεινόμενου φαινομένου της ξενοφοβίας και του λαϊκισμού που συνδέεται συχνά με εκτεταμένες μεταναστευτικές ροές. Η κοινή δήλωση των ευρωπαίων κοινωνικών και οικονομικών εταίρων (ΕΣΣΟ, Business Europe, CEEP, UEAPME και Eurochambres), καθώς και το έργο που επιτελούν οι οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών και οι ενδιαφερόμενοι φορείς της κοινωνικής οικονομίας, δείχνουν την ακολουθητέα οδό.

—

Εσωτερική συνοχή για την ανάληψη εξωτερικής δράσης

—

Συνεργασία με τις γειτονικές χώρες και τους στρατηγικούς εταίρους

9.1.

Η ΕΕ θα πρέπει να ενισχύσει τη θέση της ως παγκόσμιου παράγοντα ειρήνης και σταθερότητας σε περιοχές συγκρούσεων, στο πλαίσιο των διεθνών οργανισμών και με πιο συνεκτική δράση. Για την ανάληψη αποτελεσματικής εξωτερικής δράσης απαιτείται μια ολοκληρωμένη προσέγγιση της εσωτερικής και της εξωτερικής πολιτικής που διαμορφώνονται από την Επιτροπή. Η βελτίωση των σχέσεων και της συνεργασίας με τους στρατηγικούς εταίρους είναι καθοριστικής σημασίας προκειμένου να αναλάβει η ΕΕ ισχυρότερο ρόλο ως παγκόσμιος παράγοντας.

9.2.

Η συμβολή της ΕΕ στη συνεργασία και στην ανάπτυξη θα πρέπει να επικεντρωθεί κατά προτεραιότητα στις διαδικασίες εκδημοκρατισμού που αναλαμβάνονται στις γειτονικές της χώρες. Χρειάζεται συγκεκριμένη δράση, με την υποστήριξη καλά σχεδιασμένων επενδύσεων χρηματοδοτούμενων από την ΕΕ σε συνεργασία με την Παγκόσμια Τράπεζα.

9.3.

Ο διάλογος με τις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών και οι διαπροσωπικές επαφές θα πρέπει να συμπεριληφθούν δεόντως στην εξωτερική δράση της ΕΕ. Είναι κεφαλαιώδους σημασίας να υποστηριχθεί η καθιέρωση διαρθρωμένου διαλόγου με τις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών στην εν λόγω περιοχή, με στόχο την αξιολόγηση της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Γειτονίας (ΕΠΓ). Επιπλέον, ο κοινωνικός διάλογος θα πρέπει να καταστεί αναπόσπαστο τμήμα των προγραμμάτων συνεργασίας και ανάπτυξης της ΕΕ.

9.4.

Η αξιολόγηση της ΕΠΓ θα πρέπει να αποτελέσει προτεραιότητα. Οι σχέσεις με τις χώρες της Νότιας και της Ανατολικής Μεσογείου δεν θα πρέπει έχουν ως επίκεντρο μια αμυντική προσέγγιση βασισμένη σε θέματα ασφάλειας ή στην προσφυγική κρίση, αλλά να μετουσιωθούν σε μια πραγματική πολιτική κοινής ανάπτυξης μεταξύ ισότιμων εταίρων.

9.5.

Ιδιαίτερη προσοχή θα πρέπει να επιδειχθεί στις σχέσεις με τη Ρωσία, συμπεριλαμβανομένης της ανάληψης πιο ενεργών διπλωματικών ενεργειών έναντι της εν λόγω χώρας, ιδίως όσον αφορά τις σχέσεις στον τομέα της ενέργειας.

9.6.

Καθοριστικής σημασίας θα αποβεί η ανάγκη τήρησης και υλοποίησης τόσο των στόχων βιώσιμης ανάπτυξης (ΣΒΑ) όσο και των στόχων της COP21. Οι ΣΒΑ, ειδικότερα, πρέπει να υπαγορεύουν το θεματολόγιο της ΕΕ στον τομέα της ανάπτυξης. Η ΕΕ οφείλει να επιδιώξει την προορατική αξιολόγηση των μέσων που θα απαιτηθούν για την αντιμετώπιση των συγκεκριμένων προκλήσεων, συμπεριλαμβανομένων επίσης των δημοσιονομικών αναγκών. Ένα ενδεδειγμένο πλαίσιο διακυβέρνησης πρέπει να ενισχύει περαιτέρω τη συμμετοχή της κοινωνίας των πολιτών. Η ΕΟΚΕ επαναλαμβάνει την πρότασή της σχετικά με ένα «Ευρωπαϊκό φόρουμ για τη βιώσιμη ανάπτυξη».

—

Προώθηση της ενεργού συμμετοχής των πολιτών στα κοινά και της συμμετοχικής δημοκρατίας

—

Βελτίωση του ανοικτού χαρακτήρα και της διαφάνειας

—

Ενίσχυση του κοινωνικού διαλόγου και του διαλόγου με την κοινωνία των πολιτών

10.1.

Για την αντιμετώπιση των κοινών και περίπλοκων προκλήσεων που αντιμετωπίζει η ΕΕ, έχει πρωταρχική σημασία η κινητοποίηση όλων των τομέων και των μέσων, με μέλημα την εξεύρεση κοινών λύσεων. Η κοινωνία των πολιτών διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στην προώθηση αυτής της ζωτικής καινοτομίας και η αλλαγή προϋποθέτει την εξασφάλιση της εμπιστοσύνης των πολιτών. Κατά συνέπεια, οι φορείς της κοινωνίας των πολιτών πρέπει να συμμετέχουν επί ίσοις όροις με τους άλλους ενδιαφερόμενους φορείς προκειμένου να διασφαλίζουν την πλήρη αξιοποίηση της συμβολής τους. Αυτό προϋποθέτει αλλαγή νοοτροπίας, αλλά και συνειδητοποίηση της αξίας μιας ισχυρής και ανεξάρτητης κοινωνίας των πολιτών σε επίπεδο τόσο κρατών μελών όσο και ΕΕ.

10.2.

Σε αυτό το πλαίσιο, η ΕΟΚΕ υπενθυμίζει στην Επιτροπή την έκκλησή της για την έκδοση Πράσινης Βίβλου σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο ο διάλογος με την κοινωνία πολιτών θα μπορούσε να οργανωθεί σε αποτελεσματική και μόνιμη βάση.

10.3.

Η ΕΟΚΕ ζητεί επίσης, για μία ακόμη φορά, τη βελτίωση των διαδικασιών διαβούλευσης με τα ενδιαφερόμενα μέρη, από την άποψη της αντιπροσωπευτικότητας, της προσβασιμότητας, της διαφάνειας και της ανατροφοδότησης.

10.4.

Χρειάζεται να αναληφθεί δράση όσον αφορά την πρόταση για την αναθεώρηση του κανονισμού σχετικά με την Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία Πολιτών, προκειμένου να βελτιωθεί η αποτελεσματικότητά της.

10.5.

Η ΕΟΚΕ εξακολουθεί να πιστεύει ότι η ενδυνάμωση της συμμετοχικής δημοκρατίας αποτελεί προτεραιότητα, με στόχο να ενισχυθεί η δημοκρατική ανθεκτικότητα της διαδικασίας λήψης αποφάσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Σε αυτό το πλαίσιο, η νέα διοργανική συμφωνία Επιτροπής — Συμβουλίου — Κοινοβουλίου θα πρέπει να παρέχει τη δυνατότητα στα συμβουλευτικά όργανα της ΕΕ, όπως η ΕΟΚΕ, να επηρεάζουν περισσότερο τις νομοθετικές προτάσεις κατά τη διαδικασία λήψης αποφάσεων.

10.6.

Η βελτίωση της νομοθεσίας θα πρέπει να αποτελεί μέθοδο για την εξασφάλιση αποτελεσματικότερων και απλουστευμένων κανονιστικών κειμένων, με σαφείς και διαφανείς στόχους. Κρίνεται σκόπιμη η εξέταση της πρότασης για το «νομοθετικό αποτύπωμα», με στόχο την καλύτερη παρακολούθηση της εξέλιξης της νομοθεσίας, παρέχοντας στις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών τη δυνατότητα να συμμετέχουν και ενισχύοντας τη συμμετοχή των κοινωνικών εταίρων στη νομοθετική διαδικασία διασφαλίζοντας συγχρόνως την ικανοποίηση των αναγκών και των προσδοκιών τους.

10.7.

Η Επιτροπή θα πρέπει να συνεχίσει να προωθεί το πρόγραμμα REFIT, στο πλαίσιο του οποίου η ΕΟΚΕ θα πρέπει να επωμισθεί σημαντικότερο ρόλο. Το πρόγραμμα REFIT δεν θα πρέπει, ωστόσο, να υπονομεύσει ούτε τα εργασιακά και κοινωνικά δικαιώματα ούτε την προστασία των καταναλωτών και του περιβάλλοντος. Η θέσπιση αποτελεσματικότερης νομοθεσίας, μεταξύ άλλων και για τις ΜΜΕ, μπορεί να προέλθει από τον ανοικτό χαρακτήρα και τη διαφάνεια των διαδικασιών που αποσκοπούν στη βελτίωση της νομοθεσίας, πράγμα το οποίο αναμένεται να ενθαρρύνει τους δικαιούχους να προτείνουν νομοθετικές πρωτοβουλίες από τη βάση προς την κορυφή και να οδηγήσει, ειδικότερα, στην ενισχυμένη συμμετοχή των φορέων της κοινωνίας των πολιτών.

10.8.

Το Μάρτιο του 2016 οι ευρωπαίοι κοινωνικοί εταίροι υπέβαλαν τέσσερις κοινές θέσεις για την αναθέρμανση του κοινωνικού διαλόγου, τους πρόσφυγες, τις βιομηχανικές πολιτικές και την ψηφιοποίηση. Οι εν λόγω θέσεις θα πρέπει να ενσωματωθούν στο πρόγραμμα εργασίας της Επιτροπής για το 2017 και να προαχθούν ως έχουν.