Εκτίμηση επιπτώσεων όσον αφορά τη διασυνοριακή παράδοση δεμάτων

Α. Ανάγκη ανάληψης δράσης

Γιατί; Ποιο είναι το πρόβλημα;

Οι υψηλές τιμές των υπηρεσιών διασυνοριακής παράδοσης για τους ηλεκτρονικούς εμπόρους λιανικής και τους καταναλωτές, ιδίως σε απομακρυσμένες περιοχές, και για τις ΜΜΕ, συνιστούν φραγμό στο διασυνοριακό ηλεκτρονικό εμπόριο. Οι υψηλές τιμές οφείλονται σε σχετικά υψηλούς φραγμούς στην είσοδο στην αγορά, οι οποίοι ενδέχεται να περιορίζουν την ανάπτυξη ανταγωνισμού ευρείας γεωγραφικής κάλυψης, καθώς και στον μικρό όγκο αποστολών των μικρών αποστολέων που μειώνει τη διαπραγματευτική τους ισχύ, με συνέπεια την προσφορά υψηλότερων τιμών και περιορισμένων επιλογών παράδοσης για τους μικρούς ηλεκτρονικούς εμπόρους λιανικής και τους ιδιώτες. Επιπλέον, η περιορισμένη εντολή που έχουν πολλές εθνικές ρυθμιστικές αρχές όσον αφορά την παρακολούθηση της αγοράς διασυνοριακής παράδοσης δεμάτων έχει ως αποτέλεσμα την έλλειψη των πληροφοριών που απαιτούνται για τον εντοπισμό πιθανών αδυναμιών της αγοράς ή άλλων κανονιστικών προβλημάτων. Επίσης, οι έμποροι λιανικής και οι καταναλωτές δεν έχουν στη διάθεσή τους πληροφορίες σχετικά με το φάσμα των εναλλακτικών επιλογών παράδοσης που τους προσφέρονται. Οι αποκλίσεις που διαπιστώνονται μεταξύ των κρατών μελών όσον αφορά το πεδίο εφαρμογής της υποχρέωσης καθολικής υπηρεσίας καταδεικνύουν ότι η οδηγία για τις ταχυδρομικές υπηρεσίες (97/67/ΕΚ) 1 δεν αρκεί για να διασφαλίσει οικονομικά προσιτές τιμές για τις υπηρεσίες που χρησιμοποιούνται στο ηλεκτρονικό εμπόριο.

Τι αναμένεται να επιτευχθεί με την παρούσα πρωτοβουλία;

Στόχοι είναι η βελτίωση της αποτελεσματικότητας της κανονιστικής εποπτείας, η ενίσχυση της διαφάνειας όσον αφορά τη διαθεσιμότητα και τις τιμές των διαφόρων υπηρεσιών διασυνοριακής παράδοσης και η ενθάρρυνση του ανταγωνισμού. Κατά τον τρόπο αυτό αναμένεται να μειωθούν οι τιμές των υπηρεσιών διασυνοριακής παράδοσης που καταβάλλουν οι ιδιώτες καταναλωτές και οι μικρότεροι ηλεκτρονικοί έμποροι λιανικής, ιδίως στις απομακρυσμένες περιοχές. Η ποιότητα των υπηρεσιών διασυνοριακής παράδοσης εξετάζεται χωριστά.

Ποια είναι η προστιθέμενη αξία της δράσης σε επίπεδο ΕΕ; 

Απουσία συντονισμένης προσέγγισης σε επίπεδο ΕΕ, η αντιμετώπιση των διασυνοριακών ζητημάτων που αναφέρονται ανωτέρω δεν είναι δυνατή μόνο με την ανάληψη δράσης σε εθνικό επίπεδο. Οι διαφορετικές προσεγγίσεις ή ερμηνείες του ισχύοντος κανονιστικού πλαισίου (ιδίως της οδηγίας για τις ταχυδρομικές υπηρεσίες) είχαν ως συνέπεια τη διαμόρφωση άνισων όρων ανταγωνισμού για τις επιχειρήσεις υπηρεσιών παράδοσης που δραστηριοποιούνται σε διαφορετικά κράτη μέλη, καθώς και άνισων επιπέδων προστασίας για τις ΜΜΕ και τους πολίτες που προσπαθούν να αποκομίσουν τα οφέλη της (ψηφιακής) ενιαίας αγοράς. Τα επιμέρους κράτη μέλη δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά τους φραγμούς στην εσωτερική αγορά, διότι τα διευρωπαϊκά δίκτυα παράδοσης εμπίπτουν σε πολλαπλές δικαιοδοσίες.

Β. Λύσεις

Ποιες νομοθετικές και μη νομοθετικές επιλογές πολιτικής έχουν εξεταστεί; Υπάρχει προτιμώμενη επιλογή ή όχι; Γιατί;

Εξετάστηκαν διάφορες εναλλακτικές επιλογές για τη διαφάνεια των τιμών και τις κανονιστικές αρμοδιότητες. Η προτιμώμενη επιλογή είναι η εξής:

1) Ενίσχυση της διαφάνειας, με τη δημοσίευση των τιμών επιλεγμένων προϊόντων διαφόρων φορέων παροχής υπηρεσιών διασυνοριακής παράδοσης σε ειδική προς τον σκοπό αυτό ενότητα του ιστότοπου EUROPA της Επιτροπής και την απαίτηση από τις εθνικές ρυθμιστικές αρχές να διενεργούν εκτίμηση της οικονομικής προσιτότητας των εν λόγω τιμών.

2) Βελτίωση της κανονιστικής εποπτείας, με την αποσαφήνιση της υποχρέωσης όλων των επιχειρήσεων υπηρεσιών παράδοσης δεμάτων (άνω ορισμένου μεγέθους) να υποβάλλουν βασικά στατιστικά στοιχεία στις εθνικές ρυθμιστικές αρχές.

3) Ενθάρρυνση του ανταγωνισμού, με την επιβολή της υποχρέωσης χορήγησης πρόσβασης σε τρίτους στα διασυνοριακά δίκτυα και στις πολυμερείς συμφωνίες όσον αφορά τις τιμές που συνάπτουν οι εθνικοί ταχυδρομικοί φορείς εκμετάλλευσης.

Στις υπόλοιπες εναλλακτικές επιλογές που εξετάστηκαν και απορρίφθηκαν περιλαμβάνονταν, μεταξύ άλλων, η αύξηση της διαφάνειας των τιμών που αποτελούν αντικείμενο μεμονωμένης διαπραγμάτευσης και/ή των τιμών που καταβάλλουν οι ηλεκτρονικοί έμποροι λιανικής στην επιχείρηση υπηρεσιών παράδοσης, καθώς και η εκ των προτέρων κοινοποίηση (στις ρυθμιστικές αρχές) τυχόν τροποποιήσεων των τιμών.

Η θέσπιση αυτοτελούς κανονισμού επιτρέπει την ταχεία εφαρμογή των στοχοθετημένων και άμεσα εφαρμοστέων κανόνων, μειώνοντας παράλληλα τον κατακερματισμό. Η εφαρμογή ενιαίων κανόνων παρέχει ασφάλεια δικαίου σε όλους τους φορείς εκμετάλλευσης που δραστηριοποιούνται στην αγορά. Η λήψη μη νομοθετικών μέτρων, για παράδειγμα ο χάρτης πορείας του 2013 για την ολοκλήρωση της ενιαίας αγοράς παράδοσης δεμάτων 2 , δεν έχει επιφέρει μέχρι στιγμής βελτιώσεις όσον αφορά την οικονομική προσιτότητα ή την κανονιστική εποπτεία. Λόγω των ταχύτατων μεταβολών σε ορισμένα τμήματα της αγοράς και των περιορισμένων γνώσεων της αγοράς, δεν προτείνεται ρύθμιση των τιμών.

Ποιος υποστηρίζει την κάθε επιλογή;

Οι έμποροι λιανικής και οι καταναλωτές υποστηρίζουν τη λήψη μέτρων που μειώνουν τις τιμές. Οι εθνικοί ταχυδρομικοί φορείς εκμετάλλευσης τάσσονται κατά της κανονιστικής παρέμβασης, διότι εκτιμούν ότι οι αγορές είναι ανταγωνιστικές. Ο κλάδος των υπηρεσιών επείγουσας παράδοσης επιθυμεί την εναρμόνιση των κανονιστικών πλαισίων, ωστόσο τηρεί κριτική στάση έναντι της ενισχυμένης εποπτείας από τις εθνικές ρυθμιστικές αρχές. Οι εθνικές ρυθμιστικές αρχές αναγνωρίζουν την τρέχουσα έλλειψη στοιχείων της αγοράς, αλλά εκφράζουν την επιφυλακτικότητά τους όσον αφορά την εκχώρηση νέων εκ των προτέρων αρμοδιοτήτων. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ζητεί τη λήψη ισόρροπων και άρτια στοχευμένων μέτρων. Τα κράτη μέλη δεν επιθυμούν ρύθμιση των τιμών.

Γ. Επιπτώσεις της προτιμώμενης επιλογής

Ποια είναι τα οφέλη της προτιμώμενης επιλογής (εάν υπάρχει, ειδάλλως των κυριότερων επιλογών);

Η βελτίωση των γνώσεων των εθνικών ρυθμιστικών αρχών σχετικά με την αγορά θα τους παράσχει τη δυνατότητα να ασκούν καλύτερη κανονιστική εποπτεία και να παρακολουθούν τις εξελίξεις της αγοράς. Ο ιστότοπος για τη δημοσίευση των τιμών και οι εκτιμήσεις των εθνικών ρυθμιστικών αρχών όσον αφορά την οικονομική προσιτότητα των εν λόγω τιμών θα επισημαίνουν τις (υπερβολικά) υψηλές τιμές, με αποτέλεσμα την άσκηση πιέσεων για την προσφορά πιο λογικών τιμών. Αυτό θα ευνοήσει ειδικότερα τους μικρούς ηλεκτρονικούς εμπόρους λιανικής και τους καταναλωτές. Οι επιχειρήσεις υπηρεσιών παράδοσης θα επωφεληθούν από την αύξηση της ζήτησης υπηρεσιών διασυνοριακής παράδοσης. Η πρόσβαση στις πολυμερείς συμφωνίες θα διευκολύνει την είσοδο των επιχειρήσεων υπηρεσιών παράδοσης στην αγορά και τη μείωση του κόστους για τους εθνικούς ταχυδρομικούς φορείς εκμετάλλευσης.

Ποιο είναι το κόστος της προτιμώμενης επιλογής (εάν υπάρχει, ειδάλλως των κυριότερων επιλογών);

Βάσει του τυποποιημένου μοντέλου κόστους της ΕΕ και της στατιστικής πείρας της Επιτροπής, το εκτιμώμενο κόστος δεν υπερβαίνει το ποσό των 500 000 EUR (221 000 EUR για τις ρυθμιστικές αρχές, 20 000 EUR για τους εθνικούς ταχυδρομικούς φορείς εκμετάλλευσης και 170 000 EUR για τις λοιπές επιχειρήσεις υπηρεσιών παράδοσης).

Πώς θα επηρεαστούν οι μεγάλες, οι μικρομεσαίες και οι πολύ μικρές επιχειρήσεις;

Δεδομένου ότι η πρόταση αναμένεται να μειώσει τις τιμές των υπηρεσιών παράδοσης, οι μικρότεροι ηλεκτρονικοί έμποροι λιανικής θα μπορέσουν να αυξήσουν τις πωλήσεις τους. Οι επιχειρήσεις υπηρεσιών παράδοσης που απασχολούν λιγότερους από 50 εργαζομένους και είναι εγκατεστημένες μόνο σε ένα κράτος μέλος απαλλάσσονται από την απαίτηση υποβολής στοιχείων στις εθνικές ρυθμιστικές αρχές.

Θα υπάρξουν σημαντικές επιπτώσεις στους εθνικούς προϋπολογισμούς και στις εθνικές διοικήσεις;

Τα κράτη μέλη ενδέχεται να επιβαρυνθούν με πρόσθετα έξοδα εάν οι εθνικές ρυθμιστικές αρχές χρηματοδοτούνται μέσω των εθνικών προϋπολογισμών και απαιτηθούν επιπλέον χρηματοδοτικοί πόροι.

Θα υπάρξουν άλλες σημαντικές επιπτώσεις; 

Όχι. Οι επιχειρήσεις υπηρεσιών παράδοσης από τρίτες χώρες που προτίθενται να προσφέρουν υπηρεσίες στην ΕΕ θα πρέπει να συμμορφώνονται προς τους ίδιους κανόνες.

Δ. Παρακολούθηση

Πότε θα επανεξεταστεί η πολιτική;

Μετά την παρέλευση δύο ετών από τη θέσπισή του, ο κανονισμός θα επανεξεταστεί στο πλαίσιο έκθεσης, η οποία θα περιλαμβάνει επίσης αξιολόγηση της προόδου που έχει επιτευχθεί στο πλαίσιο άλλων πρωτοβουλιών για την ολοκλήρωση της ενιαίας αγοράς υπηρεσιών παράδοσης δεμάτων.