ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

?????????, 23.2.2017

COM(2016) 864 final

2016/0380(COD)

Πρόταση

ΟΔΗΓΙΑ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

σχετικά με τους κοινούς κανόνες για την εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας

(αναδιατύπωση)

(Κείμενο που παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον ΕΟΧ)

{SWD(2016) 410}
{SWD(2016) 411}
{SWD(2016) 412}
{SWD(2016) 413}

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

1.ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ

•Αιτιολόγηση και στόχοι της πρότασης

Πλαίσιο πολιτικής

Οι Ευρωπαίοι πολίτες δαπανούν σημαντικό τμήμα του εισοδήματός τους για ενέργεια, και η ενέργεια αποτελεί σημαντικό παράγοντα κόστους της ευρωπαϊκής βιομηχανίας. Ταυτόχρονα, ο κλάδος της ενέργειας παίζει βασικό ρόλο στην υποχρέωση μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου στην Ένωση τουλάχιστον κατά 40 % έως το 2030, με προσδοκώμενο μερίδιο από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας ύψους 50 % έως το 2030.

Οι προτάσεις για την αναδιατύπωση της οδηγίας σχετικά με τους κοινούς κανόνες για την εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, του κανονισμού για την αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, και του κανονισμού για την ίδρυση Οργανισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη συνεργασία των ρυθμιστικών αρχών ενέργειας αποτελούν μέρος της ευρύτερης δέσμης πρωτοβουλιών της Επιτροπής («Καθαρή ενέργεια για όλους τους Ευρωπαίους»). Η δέσμη πρωτοβουλιών περιλαμβάνει τις βασικές προτάσεις της Επιτροπής για την υλοποίηση της Ενεργειακής Ένωσης, όπως προβλέπεται στον χάρτη πορείας για την Ενεργειακή Ένωση 1 . Περιλαμβάνει τόσο νομοθετικές προτάσεις όσο και μη νομοθετικές πρωτοβουλίες για τη δημιουργία πρόσφορου ευνοϊκού πλαισίου που θα αποφέρει απτά οφέλη για τους πολίτες, τις θέσεις εργασίας, την ανάπτυξη και τις επενδύσεις, ενώ παράλληλα θα συμβάλλει και στις πέντε διαστάσεις της Ενεργειακής Ένωσης. Οι βασικές προτεραιότητες της δέσμης πρωτοβουλιών είναι συνεπώς η προτεραιότητα της ενεργειακής απόδοσης, η παγκόσμια πρωτοπορία της ΕΕ στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και μια δίκαιη συμφωνία για τους καταναλωτές ενέργειας.

Τόσο το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο 2 όσο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο 3 έχουν επανειλημμένα τονίσει ότι μια εύρυθμα λειτουργούσα ενοποιημένη αγορά ενέργειας είναι το βέλτιστο εργαλείο για να διασφαλιστούν οικονομικά προσιτές τιμές ενέργειας, να είναι εγγυημένη η ασφάλεια του εφοδιασμού με ηλεκτρική ενέργεια και να καταστεί δυνατή η ενσωμάτωση και η ανάπτυξη μεγαλύτερων ποσοτήτων ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές με οικονομικά αποδοτικό τρόπο. Οι ανταγωνιστικές τιμές έχουν ζωτική σημασία για την ανάπτυξη και για την ευημερία των καταναλωτών στην Ευρωπαϊκή Ένωση και, ως εκ τούτου, βρίσκονται στο επίκεντρο της ενεργειακής πολιτικής της ΕΕ. Ο τρέχων σχεδιασμός της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας βασίζεται στους κανόνες της «Τρίτης δέσμης μέτρων για την ενέργεια 4 », η οποία εγκρίθηκε το 2009. Οι εν λόγω κανόνες έχουν κατόπιν συμπληρωθεί με νομοθεσία κατά των καταχρήσεων της αγοράς 5 και με εκτελεστική νομοθεσία σχετικά με τους κανόνες για το εμπόριο ηλεκτρικής ενέργειας και τη λειτουργία του δικτύου 6 . Η εσωτερική αγορά ενέργειας της ΕΕ βασίζεται σε καθιερωμένες αρχές, όπως το δικαίωμα πρόσβασης τρίτων μερών στα δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας, την ελευθερία επιλογής προμηθευτών για τους καταναλωτές, τους ισχυρούς κανόνες διαχωρισμού των δραστηριοτήτων, την εξάλειψη των φραγμών για το διασυνοριακό εμπόριο, την εποπτεία της αγοράς από ανεξάρτητες ρυθμιστικές αρχές ενέργειας και την πανευρωπαϊκή συνεργασία των ρυθμιστικών αρχών και των διαχειριστών του δικτύου στο πλαίσιο του Οργανισμού Συνεργασίας των Ρυθμιστικών Αρχών Ενέργειας (ACER) και του Ευρωπαϊκού Δικτύου των Διαχειριστών Συστημάτων Μεταφοράς (ΕΔΔΣΜ).

Η τρίτη δέσμη μέτρων για την ενέργεια έχει επιφέρει απτή πρόοδο για τους καταναλωτές. Είχε ως αποτέλεσμα την αύξηση της ρευστότητας των ευρωπαϊκών αγορών ηλεκτρικής ενέργειας και αύξησε σημαντικά το διασυνοριακό εμπόριο. Οι καταναλωτές σε πολλά κράτη μέλη έχουν πλέον στη διάθεσή τους περισσότερες επιλογές. Ο αυξημένος ανταγωνισμός, ιδίως στις αγορές χονδρικής, συνέβαλε στο να διατηρηθούν υπό έλεγχο οι τιμές χονδρικής. Τα νέα δικαιώματα των καταναλωτών που εισήχθησαν με την τρίτη δέσμη μέτρων για την ενέργεια έχουν βελτιώσει σαφώς τη θέση των καταναλωτών στις αγορές ενέργειας.

Οι νέες εξελίξεις έχουν οδηγήσει σε θεμελιώδεις αλλαγές στις ευρωπαϊκές αγορές ηλεκτρικής ενέργειας. Το μερίδιο της ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (ΗΕ-ΑΠΕ) έχει αυξηθεί σημαντικά. Αυτή η στροφή προς την ΗΕ-ΑΠΕ θα συνεχιστεί, καθώς αποτελεί βασική προϋπόθεση για την εκπλήρωση των υποχρεώσεων της Ένωσης που απορρέουν από τη συμφωνία του Παρισιού για το κλίμα. Τα φυσικά χαρακτηριστικά της ΗΕ-ΑΠΕ –η παραγωγή της είναι πιο ευμετάβλητη, λιγότερο προβλέψιμη και πιο αποκεντρωμένη από την παραδοσιακή παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας– απαιτεί την προσαρμογή των κανόνων λειτουργίας της αγοράς και του δικτύου στον πιο ευέλικτο χαρακτήρα της αγοράς. Παράλληλα, οι κρατικές παρεμβάσεις, που συχνά σχεδιάζονται με ασυντόνιστο τρόπο, έχουν οδηγήσει σε στρεβλώσεις της αγοράς χονδρικής προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας, με αρνητικές συνέπειες για τις επενδύσεις και το διασυνοριακό εμπόριο 7 . Σημαντικές αλλαγές λαμβάνουν επίσης χώρα στο επίπεδο της τεχνολογίας. Η ηλεκτρική ενέργεια αποτελεί αντικείμενο εμπορίας σε σχεδόν πανευρωπαϊκό επίπεδο, μέσω της λεγόμενης «σύζευξης των αγορών», που οργανώνεται από κοινού από τα χρηματιστήρια ηλεκτρικής ενέργειας και τους διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς. Η ψηφιοποίηση και η ραγδαία ανάπτυξη των διαδικτυακών μέσων μέτρησης και εμπορίας επιτρέπουν στη βιομηχανία, στις επιχειρήσεις, ακόμα και στα νοικοκυριά να παράγουν και να αποθηκεύουν ηλεκτρική ενέργεια, καθώς και να συμμετέχουν στις αγορές ηλεκτρικής ενέργειας μέσω των λεγόμενων λύσεων «απόκρισης ζήτησης». Η αγορά ηλεκτρικής ενέργειας της επόμενης δεκαετίας θα χαρακτηρίζεται από πιο μεταβλητή και αποκεντρωμένη παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, αυξημένη αλληλεξάρτηση μεταξύ των κρατών μελών και νέες τεχνολογικές ευκαιρίες για τους καταναλωτές να μειώσουν τους λογαριασμούς τους και να συμμετέχουν ενεργά στις αγορές ηλεκτρικής ενέργειας μέσω απόκρισης ζήτησης, αυτοκατανάλωσης ή αποθήκευσης. 

Η παρούσα πρωτοβουλία για τον σχεδιασμό της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας αποσκοπεί συνεπώς στην προσαρμογή των κανόνων της αγοράς που ισχύουν σήμερα στις νέες πραγματικότητες της αγοράς, καθιστώντας δυνατή την ελεύθερη μεταφορά ηλεκτρικής ενέργειας εκεί όπου είναι περισσότερο απαραίτητη μέσω μη παραμορφωμένων σημάτων των τιμών, ενισχύοντας παράλληλα τη θέση των καταναλωτών, διασφαλίζοντας τα μέγιστα οφέλη για την κοινωνία από τον διασυνοριακό ανταγωνισμό και παρέχοντας τα κατάλληλα σήματα και κίνητρα για την προώθηση των αναγκαίων επενδύσεων για την απαλλαγή του ενεργειακού μας συστήματος από τις ανθρακούχες εκπομπές. Θα δώσει επίσης προτεραιότητα σε λύσεις ενεργειακής απόδοσης και θα συμβάλει στον στόχο της κατάκτησης παγκοσμίως ηγετικής θέσης στην παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, συμβάλλοντας έτσι στην επίτευξη του στόχου της Ένωσης για τη δημιουργία θέσεων εργασίας, την ανάπτυξη και την προσέλκυση επενδύσεων.

Προσαρμογή των κανόνων της αγοράς

Οι υφιστάμενοι κανόνες της αγοράς βασίζονται στις τεχνολογίες ηλεκτροπαραγωγής που κυριάρχησαν κατά την τελευταία δεκαετία, δηλαδή τις κεντρικές, μεγάλης κλίμακας μονάδες ηλεκτροπαραγωγής από ορυκτά καύσιμα με περιορισμένη συμμετοχή των καταναλωτών. Καθώς η μεταβαλλόμενη ΗΕ-ΑΠΕ θα διαδραματίζει στο μέλλον ολοένα και μεγαλύτερο ρόλο στο μείγμα της παραγωγής, και καθώς οι καταναλωτές θα πρέπει να αποκτήσουν τη δυνατότητα να συμμετέχουν στις αγορές εφόσον το επιθυμούν, οι κανόνες πρέπει να προσαρμοστούν. Οι βραχυπρόθεσμες αγορές ηλεκτρικής ενέργειας που επιτρέπουν το διασυνοριακό εμπόριο ΗΕ-ΑΠΕ είναι το κλειδί για την επιτυχημένη ένταξη των ΗΕ-ΑΠΕ στην αγορά. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι το μεγαλύτερο μέρος της παραγωγής από ανανεώσιμες πηγές δεν μπορεί να προβλεφθεί με ακρίβεια παρά μόνο λίγο πριν από την πραγματική παραγωγή (λόγω της αβεβαιότητας του καιρού). Η δημιουργία αγορών που θα επιτρέπουν τη συμμετοχή με μικρή περίοδο προειδοποίησης πριν από την πραγματική παράδοση (οι αποκαλούμενες «ενδοημερήσιες» αγορές ή αγορές «εξισορρόπησης») αποτελούν σημαντικό βήμα που θα επιτρέψει στους παραγωγούς ΗΕ-ΑΠΕ να πωλούν την ενέργειά τους με δίκαιους όρους και επίσης θα αυξήσει τη ρευστότητα στην αγορά. Οι βραχυπρόθεσμες αγορές θα προσφέρουν στους συμμετέχοντες νέες επιχειρηματικές ευκαιρίες να προσφέρουν «εφεδρικές» ενεργειακές λύσεις σε περιόδους υψηλής ζήτησης και ανεπαρκούς παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές. Αυτό περιλαμβάνει τη δυνατότητα μετάθεσης της ζήτησης από τους καταναλωτές («απόκριση ζήτησης»), την ύπαρξη διαχειριστών αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας ή ευέλικτων παραγωγών ηλεκτρικής ενέργειας. Ενώ η αντιμετώπιση της μεταβλητότητας σε μικρές περιοχές μπορεί να είναι εξαιρετικά δαπανηρή, ο συνυπολογισμός της μεταβλητής παραγωγής σε πιο διευρυμένες περιοχές θα μπορούσε να βοηθήσει τους καταναλωτές να εξοικονομούν σημαντικά χρηματικά ποσά. Ωστόσο, εξακολουθούν να μην υπάρχουν ενοποιημένες βραχυπρόθεσμες αγορές.

Οι ανεπάρκειες των ρυθμίσεων της αγοράς που ισχύουν σήμερα μειώνουν την ελκυστικότητα του τομέα της ενέργειας για νέες επενδύσεις. Ένα επαρκώς διασυνδεδεμένο ενεργειακό σύστημα που βασίζεται στην αγορά, στο πλαίσιο του οποίου οι τιμές ανταποκρίνονται στα σήματα της αγοράς θα δώσει ώθηση στις απαραίτητες επενδύσεις στην παραγωγή και τη μεταφορά με αποτελεσματικό τρόπο και θα διασφαλίσει ότι οι εν λόγω επενδύσεις θα πραγματοποιηθούν εκεί όπου είναι περισσότερο αναγκαίες από την αγορά, με αποτέλεσμα την ελαχιστοποίηση της ανάγκης κρατικού σχεδιασμού των επενδύσεων.

Οι εθνικοί κανόνες της αγοράς (π.χ. ανώτατα όρια τιμών) και οι κρατικές παρεμβάσεις δεν επιτρέπουν σήμερα στις τιμές ηλεκτρικής ενέργειας να αντανακλούν τη σπάνη ηλεκτρικής ενέργειας. Επιπλέον, οι ζώνες τιμών δεν αντικατοπτρίζουν πάντοτε την πραγματική σπάνη, εάν δεν είναι ορθά διαρθρωμένες αλλά ταυτίζονται με τα πολιτικά σύνορα. Ο ανασχεδιασμός της αγοράς στοχεύει στη βελτίωση των σημάτων των τιμών για την προώθηση επενδύσεων σε τομείς όπου είναι περισσότερο αναγκαίες, αντικατοπτρίζοντας τους περιορισμούς του δικτύου και τα κέντρα ζήτησης και όχι τα εθνικά σύνορα. Τα σήματα των τιμών θα επιτρέψουν επίσης την κατάλληλη αμοιβή των ευέλικτων πόρων (συμπεριλαμβανομένης της απόκρισης ζήτησης και της αποθήκευσης), δεδομένου ότι οι πόροι αυτοί βασίζονται σε ανταμοιβές για βραχύτερα χρονικά διαστήματα (π.χ. οι σύγχρονες μονάδες φυσικού αερίου που χρησιμοποιούνται μόνο για τις ώρες αιχμής ή η μείωση της βιομηχανικής ζήτησης σε περιόδους αιχμής της ζήτησης ή καταπόνησης του συστήματος). Η ύπαρξη αποτελεσματικών σημάτων των τιμών εξασφαλίζει επίσης τον αποτελεσματικό καταμερισμό υφιστάμενων πάγιων στοιχείων ηλεκτροπαραγωγής. Ως εκ τούτου, έχει ζωτική σημασία να επανεξεταστούν οι υφιστάμενοι κανόνες που στρεβλώνουν τη διαμόρφωση των τιμών (όπως οι κανόνες που θέτουν ως προτεραιότητα τον καταμερισμό ενέργειας σε συγκεκριμένες εγκαταστάσεις) για να ενεργοποιηθεί και να αξιοποιηθεί πλήρως το δυναμικό ευελιξίας που μπορεί να προσφέρει η πλευρά της ζήτησης.

Οι καταναλωτές στο επίκεντρο της αγοράς ενέργειας

Με την πλήρη ενσωμάτωση των βιομηχανικών, εμπορικών και οικιακών καταναλωτών στο σύστημα ενέργειας μπορούν να αποφευχθούν σημαντικές δαπάνες για «εφεδρική» παραγωγή· δαπάνες που σε διαφορετική περίπτωση θα επιβάρυναν τους καταναλωτές. Μάλιστα επιτρέπει στους καταναλωτές να επωφεληθούν από τις διακυμάνσεις των τιμών και να αποκομίσουν κέρδη συμμετέχοντας στην αγορά. Η ενεργοποίηση της συμμετοχής των καταναλωτών αποτελεί επομένως προϋπόθεση για την επιτυχημένη και οικονομικά αποδοτική διαχείριση της ενεργειακής μετάβασης.

Η επίτευξη μιας νέας συμφωνίας για τους καταναλωτές ενέργειας αποτελεί βασική δέσμευση της Ενεργειακής Ένωσης. Εντούτοις, οι ισχύοντες κανόνες της αγοράς συχνά δεν επιτρέπουν στους καταναλωτές να επωφεληθούν από αυτές τις νέες ευκαιρίες. Παρότι οι καταναλωτές μπορούν να παράγουν και να αποθηκεύουν ηλεκτρική ενέργεια, καθώς και να διαχειρίζονται την ενεργειακή τους κατανάλωση ευκολότερα από ποτέ, ο υφιστάμενος σχεδιασμός της αγοράς λιανικής δεν τους επιτρέπει να επωφεληθούν πλήρως από τις δυνατότητες αυτές.

Στα περισσότερα κράτη μέλη, οι καταναλωτές έχουν μικρό ή μηδενικό κίνητρο να μεταβάλουν την κατανάλωσή τους αποκρινόμενοι στις μεταβολές των τιμών στις αγορές, καθώς τα σήματα των τιμών σε πραγματικό χρόνο δεν διαβιβάζονται στους τελικούς καταναλωτές. Η δέσμη μέτρων για τον σχεδιασμό της αγοράς αποτελεί ευκαιρία για την υλοποίηση της εν λόγω δέσμευσης. Η μεγαλύτερη διαφάνεια των σημάτων των τιμών σε πραγματικό χρόνο θα τονώσει τη συμμετοχή των καταναλωτών, είτε ατομικά είτε μέσω συγκέντρωσης, και θα καταστήσει το σύστημα ηλεκτρικής ενέργειας πιο ευέλικτο, διευκολύνοντας την ενσωμάτωση της ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Πέραν του ότι προσφέρουν μεγάλες δυνατότητες εξοικονόμησης ενέργειας για τα νοικοκυριά, οι τεχνολογικές εξελίξεις σημαίνουν ότι οι συσκευές και τα συστήματα, όπως οι έξυπνες λευκές συσκευές, τα ηλεκτρικά οχήματα, η ηλεκτρική θέρμανση, ο κλιματισμός και οι αντλίες θερμότητας σε μονωμένα κτίρια και η τηλεθέρμανση και τηλεψύξη, μπορούν να ακολουθούν αυτόματα τις διακυμάνσεις των τιμών και, σε μεγάλη κλίμακα, να παρέχουν μια σημαντική και ευέλικτη συμβολή στο δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας. Για να μπορέσουν οι καταναλωτές να επωφεληθούν οικονομικά από τις εν λόγω νέες ευκαιρίες, πρέπει να έχουν πρόσβαση σε κατάλληλα για τον σκοπό τους έξυπνα συστήματα καθώς και σε συμβάσεις προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας με δυναμική τιμολόγηση που συνδέεται με την αγορά άμεσης παράδοσης. Εκτός από το γεγονός ότι οι καταναλωτές προσαρμόζουν την κατανάλωσή τους στα σήματα των τιμών, αναδύονται σήμερα νέες υπηρεσίες ζήτησης στις οποίες νέοι παράγοντες της αγοράς προσφέρονται να αναλάβουν τη διαχείριση της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας για ένα σύνολο καταναλωτών, καταβάλλοντας σε αυτούς αποζημίωση με αντάλλαγμα την ευελιξία τους. Παρά το γεγονός ότι οι εν λόγω υπηρεσίες ήδη ενθαρρύνονται στο πλαίσιο της υφιστάμενης νομοθεσίας της ΕΕ, από τα διαθέσιμα στοιχεία προκύπτει ότι οι διατάξεις αυτές δεν στάθηκαν αποτελεσματικές όσον αφορά την άρση των πρωταρχικών φραγμών της αγοράς που εμποδίζουν τους εν λόγω παρόχους υπηρεσιών να εισέλθουν στην αγορά. Είναι απαραίτητο να ενισχυθούν οι εν λόγω διατάξεις ώστε να ενθαρρυνθούν περαιτέρω οι εν λόγω νέες υπηρεσίες.

Σε πολλά κράτη μέλη, οι τιμές ηλεκτρικής ενέργειας δεν ακολουθούν τη ζήτηση και την προσφορά, αλλά ρυθμίζονται από τις δημόσιες αρχές. Η ρύθμιση των τιμών μπορεί να περιορίζει την καλλιέργεια αποτελεσματικού ανταγωνισμού, να αποθαρρύνει τις επενδύσεις και την εμφάνιση νέων παραγόντων στην αγορά. Ως εκ τούτου, η Επιτροπή δεσμεύτηκε στη στρατηγική-πλαίσιο για την Ενεργειακή Ένωση 8 να καταργήσει σταδιακά τις ρυθμιζόμενες κάτω του κόστους τιμές και να ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να καταρτίσουν χάρτη πορείας για τη σταδιακή κατάργηση όλων των ρυθμιζόμενων τιμών. Με τον ανασχεδιασμό της αγοράς επιδιώκεται να εξασφαλιστεί ότι οι τιμές προμήθειας δεν θα επηρεάζονται από δημόσιες παρεμβάσεις, και ότι τυχόν εξαιρέσεις θα είναι δεόντως αιτιολογημένες.

Το ταχέως μειούμενο τεχνολογικό κόστος σημαίνει ότι όλο και περισσότεροι καταναλωτές είναι σε θέση να μειώσουν τους ενεργειακούς λογαριασμούς τους με τη χρήση τεχνολογιών όπως οι ηλιακοί συλλέκτες οροφής και οι μπαταρίες. Ωστόσο, η αυτοπαραγωγή εξακολουθεί να εμποδίζεται από την απουσία κοινών κανόνων για τους παραγωγούς-καταναλωτές. Οι ενδεδειγμένοι κανόνες θα μπορούσαν να άρουν τα εν λόγω εμπόδια, π.χ. μέσω της διασφάλισης των δικαιωμάτων των καταναλωτών να παράγουν ενέργεια για δική τους κατανάλωση και να πωλούν το πλεόνασμα στο δίκτυο, λαμβάνοντας παράλληλα υπόψη το κόστος και τα οφέλη για το σύστημα συνολικά (π.χ. κατάλληλη συμμετοχή στις δαπάνες του δικτύου).

Οι τοπικές ενεργειακές κοινότητες μπορεί να αποτελέσουν αποτελεσματικό εργαλείο για τη διαχείριση της ενέργειας σε επίπεδο κοινότητας, καταναλώνοντας την ηλεκτρική ενέργεια που παράγουν είτε άμεσα για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας είτε για τηλεθέρμανση και τηλεψύξη, με ή χωρίς σύνδεση στα δίκτυα διανομής. Για να εξασφαλιστεί ότι οι εν λόγω πρωτοβουλίες μπορούν να αναπτυχθούν ελεύθερα, με τον ανασχεδιασμό της αγοράς απαιτείται από τα κράτη μέλη να θεσπίσουν κατάλληλα νομικά πλαίσια για να επιτρέψουν την ανάπτυξη των δραστηριοτήτων τους.

Σήμερα, περισσότερο από το 90 % των μεταβλητών ανανεώσιμων πηγών ηλεκτρικής ενέργειας είναι συνδεδεμένο με τα δίκτυα διανομής. Η ενσωμάτωση της τοπικής παραγωγής έχει στην πραγματικότητα συμβάλει στη σημαντική αύξηση των τιμολογίων δικτύου για τους οικιακούς καταναλωτές. Επιπλέον, οι φόροι και οι εισφορές για τη χρηματοδότηση των επεκτάσεων του δικτύου και των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας έχουν αυξηθεί σε μεγάλο βαθμό. Ο ανασχεδιασμός της αγοράς και η αναθεώρηση της οδηγίας για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας προσφέρουν την ευκαιρία να αντιμετωπιστούν οι εν λόγω ανεπάρκειες, που μπορούν να έχουν δυσανάλογες επιπτώσεις σε ορισμένους οικιακούς καταναλωτές.

Αν επιτραπεί στους Διαχειριστές Συστημάτων Διανομής (ΔΣΔ) να διαχειριστούν ορισμένες από τις προκλήσεις που συνδέονται με τη μεταβλητή ηλεκτροπαραγωγή σε πιο τοπικό επίπεδο (π.χ. με τη διαχείριση των τοπικών ευέλικτων πόρων) θα μπορούσε να μειωθεί σημαντικά το κόστος του δικτύου. Ωστόσο, δεδομένου ότι πολλοί ΔΣΔ αποτελούν μέρος κάθετα ολοκληρωμένων επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται επίσης στον τομέα της παροχής, είναι απαραίτητη η επιβολή κανονιστικών διασφαλίσεων για να είναι εγγυημένη η ουδετερότητα των ΔΣΔ στα νέα τους καθήκοντα, π.χ. όσον αφορά τη διαχείριση δεδομένων και κατά την αξιοποίηση της ευελιξίας για τη διαχείριση των τοπικών συμφορήσεων.

Άλλη βασική κινητήρια δύναμη του ανταγωνισμού και της συμμετοχής των καταναλωτών είναι η ενημέρωση. Προηγούμενες διαβουλεύσεις της Επιτροπής και μελέτες έχουν δείξει ότι οι καταναλωτές διαμαρτύρονται για την έλλειψη διαφάνειας στις αγορές ηλεκτρικής ενέργειας, η οποία περιορίζει την ικανότητά τους να επωφεληθούν από τον ανταγωνισμό και να συμμετέχουν ενεργά στις αγορές. Οι καταναλωτές δεν θεωρούν ότι ενημερώνονται επαρκώς σχετικά με εναλλακτικούς προμηθευτές, με τη διαθεσιμότητα νέων ενεργειακών υπηρεσιών και διαμαρτύρονται για την πολυπλοκότητα των προσφορών και των διαδικασιών αλλαγής προμηθευτή. Η μεταρρύθμιση θα εξασφαλίσει επίσης την προστασία των δεδομένων, καθώς η αυξημένη χρήση των νέων τεχνολογιών (ιδίως των έξυπνων συστημάτων μέτρησης) θα παραγάγει ένα σύνολο ενεργειακών δεδομένων με υψηλή εμπορική αξία.

Με γνώμονα την κεντρική θέση που αποκτούν οι καταναλωτές στο πλαίσιο της αγοράς ενέργειας, στον ανασχεδιασμό της αγοράς δίνεται ιδιαίτερη μέριμνα για τη διασφάλιση της προστασίας των πιο ευάλωτων μελών της κοινωνίας και την ανακοπή της αύξησης του συνολικού αριθμού των νοικοκυριών που αντιμετωπίζουν συνθήκες ενεργειακής φτώχειας. Με δεδομένα τα αυξανόμενα επίπεδα ενεργειακής φτώχειας καθώς και την έλλειψη σαφήνειας σχετικά με τα πλέον ενδεδειγμένα μέσα για την αντιμετώπιση της τρωτότητας των καταναλωτών και της ενεργειακής φτώχειας, στην πρόταση για τον ανασχεδιασμό της αγοράς απαιτείται από τα κράτη μέλη να μετρούν δεόντως και να παρακολουθούν τακτικά την ενεργειακή φτώχεια βάσει αρχών που ορίζονται σε επίπεδο ΕΕ. Στις αναθεωρημένες οδηγίες για την ενεργειακή απόδοση και την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων προβλέπονται περαιτέρω μέτρα για την αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας.

Ασφάλεια του εφοδιασμού με ηλεκτρική ενέργεια

Η ασφάλεια του εφοδιασμού με ηλεκτρική ενέργεια είναι απαραίτητη στις σύγχρονες κοινωνίες που εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από συστήματα που λειτουργούν με ηλεκτρική ενέργεια και ελέγχονται από το διαδίκτυο. Συνεπώς, είναι αναγκαίο να αξιολογηθεί η ικανότητα του ευρωπαϊκού δικτύου ηλεκτρικής ενέργειας να προσφέρει επαρκή δυναμικότητα ηλεκτροπαραγωγής και ευελιξία ώστε να εξασφαλίζεται η αξιόπιστη παροχή ηλεκτρικής ενέργειας ανά πάσα στιγμή (επάρκεια πόρων). Η εγγύηση της ασφάλειας εφοδιασμού δεν αποτελεί μόνο εθνική υποχρέωση αλλά βασικό πυλώνα της ευρωπαϊκής ενεργειακής πολιτικής 9 . Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι, σε ένα πλήρως διασυνδεδεμένο και συγχρονισμένο δίκτυο με αγορές που λειτουργούν εύρυθμα, η ασφάλεια του εφοδιασμού μπορεί να οργανωθεί πολύ πιο αποτελεσματικά και ανταγωνιστικά απ’ ό,τι σε καθαρά εθνικό επίπεδο. Η σταθερότητα του δικτύου στα επιμέρους κράτη μέλη εξαρτάται συχνά σε μεγάλο βαθμό από τις ροές ηλεκτρικής ενέργειας από γειτονικές χώρες και συνεπώς τα ενδεχόμενα προβλήματα ασφάλειας εφοδιασμού έχουν συνέπειες σε περιφερειακό επίπεδο. Για τον λόγο αυτό, τα πλέον αποτελεσματικά μέτρα για τα ελλείμματα στην εθνική παραγωγή είναι συχνά περιφερειακές λύσεις, καθώς επιτρέπουν στα κράτη μέλη να επωφεληθούν από τα πλεονάσματα ηλεκτροπαραγωγής σε άλλες χώρες. Θα πρέπει, ως εκ τούτου, να εισαχθεί συντονισμένη ευρωπαϊκή εκτίμηση επάρκειας, με βάση κοινά συμφωνηθείσα μεθοδολογία, προκειμένου να αποκτήσουμε ρεαλιστική εικόνα των ενδεχόμενων παραγωγικών αναγκών, λαμβάνοντας υπόψη την ενοποίηση των αγορών ηλεκτρικής ενέργειας και τις δυνητικές ροές από άλλες χώρες. Σε περίπτωση που η συντονισμένη εκτίμηση επάρκειας δείξει ότι σε ορισμένες χώρες ή περιφέρειες είναι απαραίτητοι μηχανισμοί δυναμικότητας, οι μηχανισμοί αυτοί θα πρέπει να σχεδιάζονται κατά τρόπον ώστε να ελαχιστοποιούν τις στρεβλώσεις στην εσωτερική αγορά. Θα πρέπει συνεπώς να διαμορφωθούν σαφή και διαφανή κριτήρια για την ελαχιστοποίηση των στρεβλώσεων του διασυνοριακού εμπορίου, τη μεγιστοποίηση της χρήσης της απόκρισης ζήτησης και τη μείωση των επιπτώσεων που επηρεάζουν την απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές, προκειμένου να αποφευχθεί ο κίνδυνος της δημιουργίας κατακερματισμένων εθνικών μηχανισμών δυναμικότητας που θα δημιουργήσουν νέους φραγμούς στην αγορά και θα υπονομεύσουν τον ανταγωνισμό 10 .

Ενίσχυση της περιφερειακής συνεργασίας

Η στενή αλληλοσύνδεση των κρατών μελών της ΕΕ μέσω του κοινού διευρωπαϊκού δικτύου είναι μοναδική στον κόσμο και αποτελεί μεγάλο πλεονέκτημα όσον αφορά την αποτελεσματική αντιμετώπιση της ενεργειακής μετάβασης. Αν δεν υπήρχε η δυνατότητα στήριξης σε πόρους παραγωγής ή ζήτησης από άλλα κράτη μέλη, το κόστος της ενεργειακής μετάβασης για τους καταναλωτές θα αυξανόταν σημαντικά. Σήμερα, η λειτουργία του συστήματος πέραν των συνόρων χαρακτηρίζεται από πολύ περισσότερη αλληλοσύνδεση σε σύγκριση με το παρελθόν. Αυτό οφείλεται στην αύξηση της μεταβλητής και αποκεντρωμένης παραγωγής, σε συνδυασμό με τη μεγαλύτερη ενοποίηση της αγοράς, ιδίως σε βραχύτερα διαστήματα αγοραίου χρόνου. Αυτό σημαίνει επίσης ότι οι εθνικές δράσεις από τις ρυθμιστικές αρχές ή τους διαχειριστές του δικτύου μπορούν να έχουν άμεση επίπτωση σε άλλα κράτη μέλη της ΕΕ. Η εμπειρία έχει δείξει ότι οι μη συντονισμένες εθνικές αποφάσεις μπορούν να οδηγήσουν σε σημαντικές δαπάνες για τους Ευρωπαίους καταναλωτές.

Το γεγονός ότι ορισμένες γραμμές διασύνδεσης χρησιμοποιούνται μόνο στο 25 % των δυνατοτήτων τους, που οφείλεται συχνά σε μη συντονισμένους εθνικούς περιορισμούς, και ότι τα κράτη μέλη δεν στάθηκε δυνατόν να συμφωνήσουν σχετικά με τις κατάλληλες ζώνες τιμών καταδεικνύει ότι υπάρχει ανάγκη για περισσότερο συντονισμό μεταξύ διαχειριστών συστημάτων μεταφοράς (ΔΣΜ) και ρυθμιστικών αρχών. Επιτυχημένα παραδείγματα προαιρετικής και υποχρεωτικής συνεργασίας μεταξύ ΔΣΜ, ρυθμιστικών αρχών και κυβερνήσεων έχουν δείξει ότι η περιφερειακή συνεργασία μπορεί να βελτιώσει τη λειτουργία της αγοράς και να μειώσει σημαντικά το κόστος. Σε ορισμένους τομείς, όπως, π.χ., για τον πανευρωπαϊκό μηχανισμό «σύζευξης των αγορών», η συνεργασία των ΔΣΜ έχει ήδη καταστεί υποχρεωτική, και το σύστημα ψηφοφορίας κατά πλειοψηφία σε ορισμένα θέματα έχει αποδειχθεί επιτυχές σε τομείς όπου η εθελοντική συνεργασία (όπου κάθε ΔΣΜ διατηρεί δικαίωμα αρνησικυρίας) δεν οδηγεί σε ικανοποιητικά αποτελέσματα για τα περιφερειακά προβλήματα. Με βάση αυτό το επιτυχημένο παράδειγμα, η υποχρεωτική συνεργασία θα πρέπει να επεκταθεί και σε άλλους τομείς του κανονιστικού πλαισίου. Για τον σκοπό αυτό, οι ΔΣΜ θα μπορούσαν, εντός «περιφερειακών επιχειρησιακών κέντρων» (ROC), να λαμβάνουν αποφάσεις επί των ζητημάτων στα οποία κατακερματισμένες και ασυντόνιστες εθνικές ενέργειες θα μπορούσαν να έχουν αρνητική επίπτωση στην αγορά και τους καταναλωτές (π.χ. στον τομέα της λειτουργίας του συστήματος, του υπολογισμού δυναμικότητας για γραμμές διασύνδεσης, της ασφάλειας του εφοδιασμού και της ετοιμότητας αντιμετώπισης κινδύνου).

Προσαρμογή της ρυθμιστικής εποπτείας στις περιφερειακές αγορές

Κρίνεται σκόπιμο επίσης να προσαρμοστεί η ρυθμιστική εποπτεία στις νέες πραγματικότητες της αγοράς. Επί του παρόντος όλες οι κύριες κανονιστικές αποφάσεις λαμβάνονται από εθνικές ρυθμιστικές αρχές, ακόμη και σε περιπτώσεις όπου είναι αναγκαία κοινή περιφερειακή λύση. Παρότι ο ACER ήταν επιτυχής στη λειτουργία του ως φόρουμ για τον συντονισμό εθνικών ρυθμιστικών αρχών με αποκλίνοντα συμφέροντα, ο κύριος ρόλος του περιορίζεται επί του παρόντος στον συντονισμό, την παροχή συμβουλών και την παρακολούθηση. Ενώ οι παράγοντες της αγοράς συνεργάζονται ολοένα και περισσότερο σε διασυνοριακό επίπεδο και λαμβάνουν αποφάσεις για ορισμένα θέματα που αφορούν τη λειτουργία των δικτύων και το εμπόριο ηλεκτρικής ενέργειας με ειδική πλειοψηφία σε περιφερειακό επίπεδο ή ακόμα και σε επίπεδο Ένωσης 11 , δεν υπάρχει κάτι αντίστοιχο για αυτές τις περιφερειακές διαδικασίες λήψης αποφάσεων σε ρυθμιστικό επίπεδο. Ως εκ τούτου, η ρυθμιστική εποπτεία παραμένει κατακερματισμένη, με αποτέλεσμα να υπάρχει κίνδυνος αντικρουόμενων αποφάσεων και περιττών καθυστερήσεων. Η ενίσχυση των εξουσιών του ACER για εκείνα τα διασυνοριακά ζητήματα που απαιτούν συντονισμένη περιφερειακή απόφαση θα συμβάλει στην ταχύτερη και αποτελεσματικότερη λήψη αποφάσεων για διασυνοριακά ζητήματα. Οι εθνικές ρυθμιστικές αρχές, που λαμβάνουν αποφάσεις στο πλαίσιο του ACER σχετικά με τα ζητήματα αυτά με κατά πλειοψηφία ψηφοφορία θα εξακολουθήσουν να συμμετέχουν πλήρως στη διαδικασία.

Κρίνεται επίσης σκόπιμο να καθοριστεί καλύτερα ο ρόλος του ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας, προκειμένου να ενισχυθεί ο συντονιστικός του ρόλος και να καταστεί πιο διαφανής η διαδικασία λήψης αποφάσεων στο πλαίσιό του.

Διευκρινίσεις επί του κειμένου

Τέλος, η αναδιατύπωση του κανονισμού για την ηλεκτρική ενέργεια, του κανονισμού για τον Οργανισμό και της οδηγίας για την ηλεκτρική ενέργεια θα χρησιμοποιηθούν για να παρέχουν συντακτικές διευκρινίσεις επί ορισμένων υφιστάμενων κανόνων και για να αναδιαρθρώσουν ορισμένους από αυτούς, προκειμένου να καταστήσουν τους υψηλού τεχνικού χαρακτήρα κανόνες των τριών πράξεων πιο κατανοητούς, χωρίς να θίξουν την ουσία των διατάξεων.

•    Συνοχή με άλλες διατάξεις και προτάσεις στον τομέα πολιτικής

Η πρωτοβουλία για τον σχεδιασμό της αγοράς συνδέεται στενά με άλλες νομοθετικές προτάσεις στον τομέα της ενέργειας και του κλίματος που προωθούνται παράλληλα. Οι εν λόγω πρωτοβουλίες περιλαμβάνουν ιδίως πρωτοβουλίες για τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης της Ευρώπης, δέσμη μέτρων για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και την πρωταρχικής σημασίας πρωτοβουλία για τους μηχανισμούς διακυβέρνησης και υποβολής εκθέσεων για την Ενεργειακή Ένωση. Όλες αυτές οι πρωτοβουλίες αποσκοπούν στην εφαρμογή των αναγκαίων μέτρων για την επίτευξη του στόχου μιας ανταγωνιστικής, ασφαλούς και βιώσιμης Ενεργειακής Ένωσης. Πρόθεση της συμπερίληψης των πρωτοβουλιών σε δέσμη μέτρων, που αποτελείται από πολλούς νομοθετικούς και μη νομοθετικούς μοχλούς, είναι να εξασφαλιστεί η μεγαλύτερη δυνατή συνοχή των διαφορετικών αλλά στενά συνδεδεμένων μεταξύ τους προτάσεων πολιτικής.

Συνεπώς, παρότι η παρούσα πρόταση επικεντρώνεται στην επικαιροποίηση των κανόνων της αγοράς ώστε η μετάβαση προς την καθαρή ενέργεια να καταστεί συμφέρουσα από οικονομική άποψη, οι διατάξεις αυτές λειτουργούν σε συνέργεια με το ευρύτερο πλαίσιο πολιτικής της ΕΕ για το κλίμα και την ενέργεια. Οι σύνδεσμοι αυτοί επεξηγούνται περαιτέρω στην εκτίμηση επιπτώσεων της Επιτροπής 12 .

Η πρόταση συνδέεται στενά με την πρόταση για την αναθεώρηση της οδηγίας για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, παρέχοντας πλαίσιο για την επίτευξη του στόχου για το 2030 όσον αφορά τις ανανεώσιμες πηγές, συμπεριλαμβανομένων επίσης των αρχών σε σχέση με την υποστήριξη καθεστώτων στήριξης για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας που θα τα καθιστούν περισσότερο προσανατολισμένα προς την αγορά, οικονομικά αποδοτικά και πιο περιφερειακά σε χαρακτήρα σε περιπτώσεις όπου τα κράτη μέλη επιλέγουν να διατηρήσουν τα καθεστώτα στήριξης. Τα μέτρα αυτά που αποσκοπούν στην ενσωμάτωση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στην αγορά, όπως είναι οι διατάξεις για τον καταμερισμό, για φραγμούς που θέτει η αγορά στην αυτοκατανάλωση και άλλοι κανόνες για την πρόσβαση στην αγορά –τα οποία περιλαμβάνονταν προηγουμένως στην οδηγία για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας– έχουν πλέον ενσωματωθεί στον κανονισμό για την ηλεκτρική ενέργεια και στην οδηγία για την ηλεκτρική ενέργεια.

Η πρόταση κανονισμού σχετικά με τη διακυβέρνηση της Ενεργειακής Ένωσης θα συμβάλει στη διασφάλιση της συνοχής των πολιτικών, με τον εξορθολογισμό των υποχρεώσεων σχεδιασμού και υποβολής εκθέσεων από τα κράτη μέλη, με σκοπό την καλύτερη στήριξη της σύγκλισης προς τους στόχους για την ενέργεια και το κλίμα που έχουν τεθεί σε επίπεδο ΕΕ. Ως νέο μέσο προγραμματισμού, υποβολής εκθέσεων και παρακολούθησης, θα λειτουργήσει σαν θερμοκρασιακός δέκτης της προόδου που επιτυγχάνεται από ένα κράτος μέλος όσον αφορά την εφαρμογή των απαιτήσεων της πανευρωπαϊκής αγοράς που θεσπίζονται με τις παρούσες πράξεις.

Η πρόταση κανονισμού για την ετοιμότητα αντιμετώπισης κινδύνων στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας συμπληρώνει την παρούσα πρόταση, εστιάζοντας ιδιαίτερα στις κυβερνητικές δράσεις για τη διαχείριση καταστάσεων κρίσης ηλεκτρικής ενέργειας και για την πρόληψη των βραχυπρόθεσμων κινδύνων στο σύστημα ηλεκτρικής ενέργειας.

Η παρούσα πρόταση είναι απόλυτα ευθυγραμμισμένη με την πολιτική της Επιτροπής για τον ανταγωνισμό στον τομέα της ενέργειας. Περιλαμβάνει ιδίως τα αποτελέσματα της τομεακής έρευνας της Επιτροπής όσον αφορά τους μηχανισμούς δυναμικότητας, εξασφαλίζοντας την πλήρη συνοχή με την πολιτική της Επιτροπής για την επιβολή κρατικής βοήθειας στον τομέα της ενέργειας.

•    Συνοχή με άλλες πολιτικές της Ένωσης

Η πρόταση αποβλέπει στην εφαρμογή βασικών στόχων της Ενεργειακής Ένωσης, όπως ορίζονται στη στρατηγική-πλαίσιο για μια ανθεκτική Ενεργειακή Ένωση με μακρόπνοη πολιτική για την κλιματική αλλαγή. Όπως έχει ήδη αναφερθεί ανωτέρω, τα στοιχεία του πακέτου είναι επίσης σύμφωνα με την πρόσφατη δέσμευση της Ένωσης σε παγκόσμιο επίπεδο για την επίτευξη των φιλόδοξων στόχων για το κλίμα που απορρέουν από τη συμφωνία που συνήφθη στο Παρίσι κατά την 21η Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών των μερών (COP21). Η παρούσα πρόταση και η πρόταση για την αναθεώρηση του συστήματος εμπορίας εκπομπών της ΕΕ, του Ιουλίου 2015, είναι αμοιβαία ενισχυόμενες και συμπληρωματικές.

Περαιτέρω, στον βαθμό που η αναθεώρηση του σχεδιασμού της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας έχει ως στόχο να καταστήσει την ευρωπαϊκή αγορά ενέργειας πιο ανταγωνιστική και προσβάσιμη για τις νέες ενεργειακές τεχνολογίες, η πρόταση συμβάλλει επίσης στην εκπλήρωση των στόχων της Ένωσης για τη δημιουργία θέσεων εργασίας και ανάπτυξης. Προσφέροντας ευκαιρίες στην αγορά για τις νέες τεχνολογίες, η πρόταση θα δώσει ώθηση στην υιοθέτηση σειράς υπηρεσιών και προϊόντων που θα παράσχουν στις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις το πλεονέκτημα της πρώτης κίνησης, καθώς η μετάβαση προς την καθαρή ενέργεια βρίσκεται σε εξέλιξη σε παγκόσμιο επίπεδο.

2.    ΝΟΜΙΚΗ ΒΑΣΗ, ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΑΝΑΛΟΓΙΚΟΤΗΤΑ

•    Νομική βάση

Νομική βάση των προτεινόμενων μέτρων είναι το άρθρο 194 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ), το οποίο ενοποίησε και αποσαφήνισε τις αρμοδιότητες της ΕΕ στον τομέα της ενέργειας. Σύμφωνα με το άρθρο 194 της ΣΛΕΕ, κύριοι στόχοι της ενεργειακής πολιτικής της ΕΕ είναι: να διασφαλίζει τη λειτουργία της αγοράς ενέργειας, να διασφαλίζει τον ενεργειακό εφοδιασμό της Ένωσης, και να προωθεί την ενεργειακή απόδοση και την εξοικονόμηση ενέργειας καθώς και την ανάπτυξη νέων και ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, να προωθεί τη διασύνδεση των ενεργειακών δικτύων.

Η παρούσα πρωτοβουλία στηρίζεται σε ολοκληρωμένη δέσμη νομοθετικών πράξεων που έχουν εγκριθεί και επικαιροποιηθεί κατά τις τελευταίες δύο δεκαετίες. Με στόχο τη δημιουργία εσωτερικής αγοράς ενέργειας, η ΕΕ, μεταξύ του 1996 και του 2009, εξέδωσε τρεις διαδοχικές νομοθετικές δέσμες μέτρων με πρωταρχικό στόχο την ενοποίηση των αγορών και την απελευθέρωση των εθνικών αγορών ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου. Οι διατάξεις αυτές καλύπτουν ευρύ φάσμα θεμάτων, από την πρόσβαση στην αγορά έως τη διαφάνεια, τα δικαιώματα των καταναλωτών και την ανεξαρτησία των ρυθμιστικών αρχών, για να αναφέρουμε ορισμένα από αυτά.

Ενόψει της υφιστάμενης νομοθεσίας και της γενικής πορείας της αυξανόμενης ενοποίησης της αγοράς ενέργειας, η παρούσα πρωτοβουλία θα πρέπει επομένως να θεωρηθεί μέρος μιας αδιάλειπτης προσπάθειας για την εξασφάλιση της ενσωμάτωσης και της αποτελεσματικής λειτουργίας των αγορών ενέργειας στην Ευρώπη.

Πρόσφατες εκκλήσεις εκ μέρους του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου 13 και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για την ανάληψη δράσης σε επίπεδο ΕΕ για την ενοποίηση της ευρωπαϊκής αγοράς ενέργειας έχουν επίσης δημιουργήσει περαιτέρω λόγους για την ανάληψη δράσης.

•    Επικουρικότητα

Οι προτεινόμενες τροποποιήσεις των διατάξεων του κανονισμού σχετικά με τις αγορές ηλεκτρικής ενέργειας, της οδηγίας σχετικά με τους κοινούς κανόνες για την εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας και του κανονισμού για την ίδρυση ευρωπαϊκού Οργανισμού συνεργασίας των ρυθμιστικών αρχών ενέργειας είναι αναγκαία για να επιτευχθεί ο στόχος μιας ενοποιημένης αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας στην ΕΕ και δεν μπορεί να επιτευχθεί σε εθνικό επίπεδο με εξίσου αποτελεσματικό τρόπο. Όπως περιγράφεται λεπτομερώς στην αξιολόγηση της αναδιατύπωσης των νομοθετικών πράξεων 14 , τα στοιχεία δείχνουν ότι οι μεμονωμένες εθνικές προσεγγίσεις έχουν οδηγήσει σε καθυστερήσεις όσον αφορά την υλοποίηση της εσωτερικής αγοράς ενέργειας, οδηγώντας σε μη βέλτιστα και ασύμβατα ρυθμιστικά μέτρα, περιττές επικαλύψεις των παρεμβάσεων και καθυστερήσεις στη διόρθωση των ανεπαρκειών της αγοράς. Η δημιουργία εσωτερικής αγοράς ενέργειας που θα εξασφαλίζει ανταγωνιστική και βιώσιμη ενέργεια για όλους δεν μπορεί να επιτευχθεί βάσει των κατακερματισμένων εθνικών κανόνων που αφορούν το εμπόριο ενέργειας, τη λειτουργία του κοινού δικτύου και έναν ορισμένο βαθμό τυποποίησης των προϊόντων.

Λόγω της αυξανόμενης διασύνδεσης των αγορών ηλεκτρικής ενέργειας στην ΕΕ απαιτείται η ενίσχυση του συντονισμού μεταξύ των εθνικών φορέων. Οι εθνικές πολιτικές παρεμβάσεις στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας έχουν άμεσο αντίκτυπο στα γειτονικά κράτη μέλη λόγω της ενεργειακής αλληλεξάρτησης και των διασυνδέσεων του δικτύου. Η διασφάλιση της σταθερότητας του δικτύου και της αποτελεσματικής λειτουργίας του καθίσταται ολοένα και πιο δύσκολο να επιτευχθεί σε εθνικό επίπεδο και μόνον, καθώς η αύξηση του διασυνοριακού εμπορίου, η μεγαλύτερη αξιοποίηση της αποκεντρωμένης ηλεκτροπαραγωγής και η αναβαθμισμένη συμμετοχή των καταναλωτών αυξάνουν το ενδεχόμενο δευτερογενών επιπτώσεων. Κανένα κράτος δεν μπορεί να ενεργεί αποτελεσματικά από μόνο του και οι συνέπειες της μονομερούς δράσης έχουν καταστεί εντονότερες με την πάροδο του χρόνου. Αυτή η γενική αρχή ισχύει σε όλο το φάσμα των μέτρων που θεσπίζονται με την παρούσα πρόταση, είτε αυτά αφορούν το εμπόριο ενέργειας, τη λειτουργία του δικτύου ή την αποτελεσματική συμμετοχή των καταναλωτών.

Καθώς κοινά περιφερειακά ζητήματα που απαιτούν συντονισμένες αποφάσεις έχουν συχνά σημαντικές οικονομικές επιπτώσεις σε επιμέρους κράτη μέλη, η εμπειρία του παρελθόντος έχει δείξει ότι η εθελοντική συνεργασία, παρότι χρήσιμη σε πολλούς τομείς συνεργασίας μεταξύ των κρατών μελών, πολύ συχνά δεν κατόρθωσε να επιλύσει τεχνικά σύνθετες συγκρούσεις με σημαντικές αναδιανεμητικές επιπτώσεις μεταξύ των κρατών μελών 15 . Οι υφιστάμενες εθελοντικές πρωτοβουλίες, όπως το πενταμερές φόρουμ για την ενέργεια, περιορίζονται επίσης από το γεωγραφικό εύρος τους, δεδομένου ότι καλύπτουν απλώς μερικά τμήματα της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας της ΕΕ και δεν συνδυάζουν απαραιτήτως όλες τις χώρες που βρίσκονται πιο στενά διασυνδεδεμένες.

Για παρουσιάσουμε ένα συγκεκριμένο παράδειγμα, οι ασυντόνιστες εθνικές πολιτικές σχετικά με τις αρχές για τα τιμολόγια διανομής ενδέχεται να στρεβλώσουν την εσωτερική αγορά σε βαθμό που η κατανεμημένη ηλεκτροπαραγωγή ή υπηρεσίες αποθήκευσης ενέργειας θα διέπονται από πολύ διαφορετικά κίνητρα για τη συμμετοχή τους στην αγορά. Κατά την υιοθέτηση νέων τεχνολογιών και ενεργειακών υπηρεσιών που ολοένα περισσότερο αποτελούν αντικείμενο διασυνοριακής εμπορίας, η δράση της ΕΕ έχει σημαντική αξία για τη διασφάλιση ισότιμων όρων ανταγωνισμού και πιο ικανοποιητικών αποτελεσμάτων στην αγορά για όλα τα εμπλεκόμενα μέρη.

Ο συντονιστικός ρόλος του ACER προσαρμόστηκε στις νέες εξελίξεις στις αγορές ενέργειας, όπως η αυξημένη ανάγκη συντονισμού σε περιόδους υψηλότερων ενεργειακών ροών διαμέσου των συνόρων και η αύξηση της ηλεκτροπαραγωγής από ασταθείς ΗΕ-ΑΠΕ. Οι ανεξάρτητες εθνικές ρυθμιστικές αρχές (ΕΡΑ) διαδραματίζουν καίριο ρόλο ως προς την κανονιστική εποπτεία του εθνικού τους ενεργειακού τομέα. Ένα σύστημα το οποίο αποκτά ολοένα μεγαλύτερη αλληλεξάρτηση μεταξύ των κρατών μελών, όσον αφορά τόσο τις συναλλαγές στην αγορά όσο και τη λειτουργία του συστήματος απαιτεί, ωστόσο, ρυθμιστική εποπτεία που θα υπερβαίνει τα εθνικά σύνορα. Ο ACER είναι το όργανο που έχει συσταθεί για την παροχή τέτοιου είδους ρυθμιστικής εποπτείας όσον αφορά καταστάσεις που καλύπτουν περισσότερα από δύο κράτη μέλη. Ο κύριος ρόλος του ACER ως συντονιστή της δράσης των εθνικών ρυθμιστικών αρχών έχει διατηρηθεί· στον ACER έχουν ανατεθεί περιορισμένες πρόσθετες αρμοδιότητες σε εκείνους τους τομείς στους οποίους η κατακερματισμένη εθνική διαδικασία λήψης αποφάσεων για θέματα διασυνοριακού χαρακτήρα θα προκαλούσε προβλήματα ή ασυνέπειες για την εσωτερική αγορά. Για παράδειγμα, η δημιουργία περιφερειακών επιχειρησιακών κέντρων (ROC) [αναδιατύπωση κανονισμού 714/2009 όπως προτείνεται από το έγγραφο COM(2016) 861/2] απαιτεί υπερεθνική παρακολούθηση, η οποία πρέπει να πραγματοποιείται από τον ACER, καθώς τα ROC καλύπτουν περισσότερα του ενός κράτη μέλη. Αντίστοιχα, η θέσπιση πανευρωπαϊκής συντονισμένης εκτίμησης της επάρκειας [αναδιατύπωση του κανονισμού 714/2009 όπως προτείνεται από το έγγραφο COM(2016) 861/2] απαιτεί την κανονιστική έγκριση της μεθοδολογίας της και των υπολογισμών της, που μπορεί να αναλάβει μόνο ο ACER, καθώς η αξιολόγηση επάρκειας πρέπει να εκτελείται σε όλα τα κράτη μέλη.

Παρότι η ανάθεση νέων καθηκόντων στον ACER θα απαιτήσει ενίσχυση του προσωπικού του, ο συντονιστικός ρόλος του ACER θα οδηγήσει σε μικρότερη επιβάρυνση για τις εθνικές αρχές, ελευθερώνοντας διοικητικούς πόρους σε εθνικό επίπεδο. Η προτεινόμενη προσέγγιση θα εξορθολογίσει τις ρυθμιστικές διαδικασίες έγκρισης (π.χ. με την καθιέρωση άμεσης έγκρισης εντός του ACER αντί για 28 μεμονωμένες εγκρίσεις). Η συντονισμένη ανάπτυξη μεθοδολογιών (π.χ. για την εκτίμηση της επάρκειας) θα μειώσει τον φόρτο εργασίας των εθνικών αρχών και θα εξαλείψει πρόσθετες εργασίες που απορρέουν από τα πιθανά προβλήματα λόγω των μη ευθυγραμμισμένων δράσεων των εθνικών ρυθμιστικών αρχών.

•    Αναλογικότητα

Με τις επιλογές πολιτικής που καλύπτονται από τον κανονισμό για την ηλεκτρική ενέργεια, την οδηγία για την ηλεκτρική ενέργεια και τον κανονισμό για τον Οργανισμό επιδιώκεται η προσαρμογή του σχεδιασμού της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας στην αύξηση του μεριδίου της αποκεντρωμένης ηλεκτροπαραγωγής και τις συνεχιζόμενες τεχνολογικές εξελίξεις.

Οι προτεινόμενες μεταρρυθμίσεις είναι απόλυτα ευθυγραμμισμένες με ό,τι είναι απαραίτητο προκειμένου να επιτευχθεί η αναγκαία πρόοδος για την εσωτερική αγορά, αφήνοντας παράλληλα τις υπόλοιπες αρμοδιότητες και ευθύνες στα κράτη μέλη, τις εθνικές ρυθμιστικές αρχές και τους εθνικούς φορείς.

Επιλογές στις οποίες εξεταζόταν πιο εκτεταμένη εναρμόνιση, π.χ. η πρόταση μίας και μόνης ανεξάρτητης ευρωπαϊκής ρυθμιστικής αρχής ενέργειας, ενός ενιαίου ενοποιημένου ευρωπαϊκού διαχειριστή συστήματος μεταφοράς ή πιο άμεσες απαγορεύσεις κρατικών παρεμβάσεων χωρίς δυνατότητες εξαίρεσης έχουν συστηματικά απορριφθεί στην εκτίμηση επιπτώσεων. Αντ’ αυτού, οι προτάσεις αποσκοπούν να προσφέρουν ισορροπημένες λύσεις που απλώς περιορίζουν τις εθνικές δυνατότητες ρυθμιστικής δράσης όπου η συντονισμένη δράση είναι σαφές ότι αποφέρει περισσότερα οφέλη για τους καταναλωτές.

Οι επιλογές πολιτικής που υιοθετούνται αποσκοπούν στη δημιουργία ισότιμων όρων ανταγωνισμού μεταξύ όλων των τεχνολογιών ηλεκτροπαραγωγής και στην άρση των στρεβλώσεων της αγοράς ούτως ώστε, μεταξύ άλλων, οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας να μπορούν να είναι επί ίσοις όροις ανταγωνιστικές στην αγορά ενέργειας. Επιπλέον, όλοι οι συμμετέχοντες στην αγορά θα φέρουν οικονομική ευθύνη για τη διατήρηση της ισορροπίας του δικτύου. Φραγμοί σε υπηρεσίες που παρέχουν ευελιξία στο δίκτυο, όπως υπηρεσίες απόκρισης ζήτησης, θα εξαλειφθούν. Επιπλέον, με τα μέτρα επιδιώκεται η δημιουργία μιας πιο ρευστής βραχυπρόθεσμης αγοράς, έτσι ώστε οι διακυμάνσεις των τιμών να μπορούν να αντανακλούν σωστά τη σπάνη και να παρέχουν επαρκή κίνητρα για ένα ευέλικτο δίκτυο.

Σε επίπεδο αγοράς λιανικής, τα κράτη μέλη θα ενθαρρυνθούν επίσης να καταργήσουν σταδιακά την καθολική ρύθμιση των τιμών, αρχής γενομένης από τις τιμές κάτω του κόστους. Οι ευάλωτοι καταναλωτές μπορούν να προστατευτούν με τη μεταβατική ρύθμιση των τιμών. Για την περαιτέρω αύξηση του ανταγωνισμού, θα περιοριστεί η χρήση τελών τερματισμού σύμβασης, ώστε να ενθαρρυνθεί η αλλαγή προμηθευτή. Ομοίως, υψηλού επιπέδου αρχές θα διασφαλίζουν ότι οι λογαριασμοί ενέργειας θα είναι σαφείς και κατανοητοί, και ότι θα παρέχεται χωρίς διακρίσεις πρόσβαση στα δεδομένα των καταναλωτών, με παράλληλη διατήρηση των γενικών διατάξεων περί ιδιωτικής ζωής.

Σύμφωνα με την εξέλιξη του διασυνοριακού εμπορίου ηλεκτρικής ενέργειας και τη σταδιακή ενοποίηση της αγοράς, το θεσμικό πλαίσιο θα προσαρμόζεται ανάλογα με τις ανάγκες για επιπρόσθετη ρυθμιστική συνεργασία και νέα καθήκοντα. Ο ACER καλείται να αναλάβει πρόσθετα καθήκοντα, ιδίως στην περιφερειακή λειτουργία του συστήματος ενέργειας, με παράλληλη διατήρηση του κεντρικού ρόλου των εθνικών ρυθμιστικών αρχών στη ρύθμιση της ενέργειας.

Στην εκτίμηση επιπτώσεων που συνοδεύει την πρόταση ελέγχθηκαν εξονυχιστικά όλες οι επιλογές ώστε να τηρούνται οι απαιτήσεις της αναλογικότητας. Ως προς αυτό, πρέπει να σημειωθεί ότι οι προτεινόμενες πολιτικές αποτελούν συμβιβασμό μεταξύ πρωτοβουλιών από τη βάση προς την κορυφή και της καθοδήγησης της αγοράς από την κορυφή προς τη βάση. Τα μέτρα τηρούν την αρχή της αναλογικότητας και δεν υποκαθιστούν κατά κανένα τρόπο τον ρόλο των εθνικών κυβερνήσεων, των ΕΡΑ και των ΔΣΜ όσον αφορά την εκτέλεση διαφόρων κρίσιμων λειτουργιών. Αν μη τι άλλο, οι εθνικές ρυθμιστικές αρχές καλούνται να συνεργαστούν πιο αποτελεσματικά σε περιφερειακό πλαίσιο, τόσο επίσημα όσο και άτυπα, ώστε τα ζητήματα που προκύπτουν από τη διαχείριση του συστήματος ηλεκτρικής ενέργειας να αντιμετωπιστούν σε κλίμακα ανάλογη με το μέγεθος του προβλήματος.

Απέχοντας από μια προσέγγιση «πλήρους εναρμόνισης», τα μέτρα αποσκοπούν στη δημιουργία ισότιμων όρων ανταγωνισμού για όλους τους παράγοντες της αγοράς, ιδίως όπου οι ευκαιρίες αγοράς επεκτείνονται πέρα των εθνικών συνόρων. Τέλος, ένας βαθμός τυποποίησης των κανόνων και των προϊόντων είναι απαραίτητος για την αποτελεσματική εμπορία ηλεκτρικής ενέργειας πέρα από τα σύνορα· αντίθετα οι αποφάσεις σχετικά με την λειτουργία του δικτύου θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε μη βέλτιστα αποτελέσματα για την αγορά εάν τα μεμονωμένα κράτη μέλη και οι ρυθμιστικές αρχές αφήνονταν να ενεργούν μεμονωμένα. Η άμεση εμπειρία κατά την εκπόνηση και την έγκριση των κοινών κανόνων δικτύου και εμπορίου («κώδικες δικτύου» και «κατευθυντήριες γραμμές») από την τρίτη δέσμη μέτρων για την ενέργεια του 2009 έδειξε ότι προκύπτει σαφής προστιθέμενη αξία όταν οι ρυθμιστικές αρχές και οι εθνικές αρχές συνέρχονται για να καταλήξουν σε κοινούς κανόνες και μεθοδολογίες, τόσο σε υψηλού επιπέδου αρχές όσο και σε τεχνικές αρχές.

Υπάρχει αυξανόμενο κενό ανταγωνιστικότητας μεταξύ των αγορών λιανικής και χονδρικής, με τις πρώτες να εξακολουθούν να υστερούν όσον αφορά την προσφορά υπηρεσιών και απτού οφέλους για τους καταναλωτές. Με την παρακολούθηση της ενεργειακής φτώχειας, της διαφάνειας και της σαφήνεια της πληροφόρησης των καταναλωτών και της πρόσβασης στα δεδομένα, τα προτεινόμενα μέτρα δεν θα περιορίζουν αδικαιολόγητα τις εθνικές αρμοδιότητες.

•    Επιλογή νομοθετικού μέσου

Με την πρόταση θα τροποποιηθούν οι βασικές νομικές πράξεις που αποτελούσαν μέρος της τρίτης δέσμης μέτρων για την ενέργεια. Σε αυτές περιλαμβάνονται ο κανονισμός για την ηλεκτρική ενέργεια (αριθ. 714/2009) και η οδηγία για την ηλεκτρική ενέργεια (αριθ. 2009/72/ΕΚ), καθώς και ο κανονισμός για την ίδρυση του ACER (αριθ. 713/2009). Η επιλογή της αναδιατύπωσης των εν λόγω νομικών πράξεων θα αυξήσει τη νομική σαφήνεια. Η αναδρομή σε τροποποιητική πράξη μπορεί να ήταν ανεπαρκής για την αντιμετώπιση ενός ευρέος φάσματος νέων διατάξεων. Η επιλογή του νομικού μέσου, ως εκ τούτου, απαιτεί την αναθεώρηση των κανόνων που έχουν ήδη θεσπιστεί και τεθεί σε εφαρμογή, ως φυσική εξέλιξη της ισχύουσας νομοθεσίας.

3.    ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΩΝ ΕΚ ΤΩΝ ΥΣΤΕΡΩΝ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΕΩΝ, ΤΩΝ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΕΩΝ ΜΕ ΤΑ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΜΕΝΑ ΜΕΡΗ ΚΑΙ ΤΩΝ ΕΚΤΙΜΗΣΕΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ

•    Εκ των υστέρων αξιολογήσεις / έλεγχοι καταλληλότητας της ισχύουσας νομοθεσίας για τον επιδιωκόμενο σκοπό

Οι υπηρεσίες της Επιτροπής αξιολόγησαν τις επιδόσεις του ισχύοντος νομοθετικού πλαισίου (τρίτη δέσμη μέτρων για την ενέργεια) με βάση πέντε κριτήρια: τη συνάφεια, την αποτελεσματικότητα, την αποδοτικότητα, τη συνοχή και την προστιθέμενη αξία της ΕΕ. Παράλληλα με την εκτίμηση των επιπτώσεων διενεργήθηκε ανεξάρτητη αξιολόγηση και τα αποτελέσματά της αντικατοπτρίζονται στον προσδιορισμό των προβλημάτων της εκτίμησης επιπτώσεων.

Στην αξιολόγηση διαπιστώνεται ότι, συνολικά, ο στόχος της τρίτης δέσμης μέτρων για την ενέργεια, η αύξηση του ανταγωνισμού και η άρση των εμποδίων στον διασυνοριακό ανταγωνισμό στις αγορές ηλεκτρικής ενέργειας έχει επιτευχθεί. Η ενεργή επιβολή της νομοθεσίας έχει οδηγήσει σε θετικά αποτελέσματα για τις αγορές ηλεκτρικής ενέργειας και τους καταναλωτές, και οι αγορές είναι εν γένει λιγότερο συγκεντρωτικές και πιο ενοποιημένες σε σύγκριση με το 2009. Όσον αφορά τις αγορές λιανικής, το σύνολο των νέων δικαιωμάτων των καταναλωτών που εισήχθησαν με την τρίτη δέσμη μέτρων για την ενέργεια έχουν βελτιώσει σαφώς τη θέση των καταναλωτών στις αγορές ενέργειας.

Ωστόσο, η επιτυχία των κανόνων της τρίτης δέσμης μέτρων για την ενέργεια όσον αφορά την ανάπτυξη της εσωτερικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας εξακολουθεί να είναι περιορισμένη σε ορισμένους τομείς, τόσο σε επίπεδο χονδρικής όσο και σε επίπεδο λιανικής. Σε γενικές γραμμές, η αξιολόγηση κατέδειξε ότι μεγάλο κέρδος μπορεί να προκύψει από τη βελτίωση του πλαισίου σχεδιασμού της αγοράς, όπως φαίνεται από την αναξιοποίητη γενική αύξηση της ευημερίας και τα τελικά οφέλη για τους καταναλωτές. Στο επίπεδο των αγορών χονδρικής πώλησης, οι φραγμοί στο διασυνοριακό εμπόριο παραμένουν και οι γραμμές διασύνδεσης σπάνια αξιοποιούνται πλήρως. Οι εν λόγω φραγμοί προκύπτουν, μεταξύ άλλων, από την ανεπαρκή συνεργασία μεταξύ των εθνικών διαχειριστών του δικτύου και των ρυθμιστικών αρχών όσον αφορά την κοινή χρήση των γραμμών διασύνδεσης. Η εθνική σκοπιά που υιοθετούν τα εμπλεκόμενα μέρη εξακολουθεί να εμποδίζει την εφαρμογή αποτελεσματικών διασυνοριακών λύσεων σε πολλές περιπτώσεις και εντέλει περιορίζει τις διασυνοριακές ροές που διαφορετικά θα ήταν επωφελείς. Η εικόνα αυτή δεν είναι ίδια σε όλες τις αγορές και τα χρονικά πλαίσια, και οι αγορές επόμενης ημέρας, οι ενδοημερήσιες αγορές και οι αγορές εξισορρόπησης χαρακτηρίζονται από διαφορετικό επίπεδο ενοποίησης.

Όσον αφορά τις λιανικές αγορές, οι επιδόσεις του ανταγωνισμού θα μπορούσαν να βελτιωθούν σημαντικά. Οι τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας εξακολουθούν να διαφέρουν σημαντικά μεταξύ των κρατών μελών για λόγους που δεν σχετίζονται με την αγορά, και οι τιμές σημείωσαν σταθερή αύξηση για τα νοικοκυριά ως αποτέλεσμα σημαντικών αυξήσεων των μη διεκδικήσιμων επιβαρύνσεων κατά τα τελευταία έτη· οι εν λόγω επιβαρύνσεις είναι τα τέλη δικτύου, οι φόροι και οι εισφορές. Από την άποψη της προστασίας των καταναλωτών, η αυξανόμενη ενεργειακή φτώχεια, καθώς και η έλλειψη σαφήνειας σχετικά με τα καταλληλότερα μέσα για την αντιμετώπιση της τρωτότητας των καταναλωτών και της ενεργειακής φτώχειας έχουν αποτελέσει τροχοπέδη για την περαιτέρω εμβάθυνση της εσωτερικής αγοράς ενέργειας. Τέλη που σχετίζονται με την αλλαγή προμηθευτή, όπως τα τέλη τερματισμού της σύμβασης, εξακολουθούν να αποτελούν σημαντικό οικονομικό φραγμό για τη συμμετοχή των καταναλωτών. Επιπλέον, ο μεγάλος αριθμός καταγγελιών σχετικά με την έκδοση λογαριασμών 16 δείχνει ότι εξακολουθεί να υπάρχει περιθώριο βελτίωσης της συγκρισιμότητας και της σαφήνειας των πληροφοριών τιμολόγησης.

Εκτός από ελλείψεις όσον αφορά την επίτευξη των αρχικών στόχων που επιδιώκονταν με την τρίτη δέσμη μέτρων για την ενέργεια, ένα νέο σύνολο προκλήσεων που προέκυψαν δεν είχε προβλεφθεί κατά τον χρόνο κατάρτισης της τρίτης δέσμης μέτρων για την ενέργεια. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνεται, όπως προαναφέρθηκε, η πολύ μεγάλη αύξηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στην ηλεκτροπαραγωγή, η αύξηση των κρατικών παρεμβάσεων στις αγορές ηλεκτρικής ενέργειας για σκοπούς ασφάλειας του εφοδιασμού και αλλαγές που πραγματοποιούνται στο τεχνολογικό πεδίο. Όλες αυτές οι παράμετροι είχαν ως αποτέλεσμα σημαντικές αλλαγές στον τρόπο λειτουργίας των αγορών, ιδίως κατά τη διάρκεια των τελευταίων πέντε ετών, την άμβλυνση των θετικών επιπτώσεων που είχαν οι μεταρρυθμίσεις για τους καταναλωτές και, επίσης, τη δημιουργία ανεκμετάλλευτου δυναμικού από τον εκσυγχρονισμό. Το στοιχείο αυτό έχει ανοίξει ένα κενό στην ισχύουσα νομοθεσία όσον αφορά τον τρόπο αντιμετώπισης των εν λόγω εξελίξεων.

Σύμφωνα με το αποτέλεσμα της αξιολόγησης και τη σχετική εκτίμηση επιπτώσεων, η παρούσα πρόταση επιδιώκει να κλείσει το κενό και να παρουσιάσει ένα πλαίσιο που θα μπορεί να αντανακλά τις τεχνολογικές εξελίξεις στον τομέα, καθώς τα ενεργειακά μας συστήματα μεταβαίνουν στα νέα μοντέλα παραγωγής και κατανάλωσης.

•    Διαβουλεύσεις με τα ενδιαφερόμενα μέρη

Κατά την κατάρτιση της παρούσας πρωτοβουλίας, η Επιτροπή πραγματοποίησε αρκετές δημόσιες διαβουλεύσεις. Αυτές ήταν ανοικτές για τους πολίτες και τις αρχές των κρατών μελών της ΕΕ, τους συμμετέχοντες στην αγορά ενέργειας και τις ενώσεις τους, καθώς και σε άλλους ενδιαφερόμενους, συμπεριλαμβανομένων ΜΜΕ και καταναλωτών ενέργειας.

Θα επισημανθούν ιδιαιτέρως τρεις διαβουλεύσεις και τα αντίστοιχα αποτελέσματά τους:

1) Τα ζητήματα που σχετίζονται με την επάρκεια των πόρων αποτέλεσαν αντικείμενο δημόσιας διαβούλευσης 17 που πραγματοποιήθηκε από τις 15 Νοεμβρίου 2012 έως τις 7 Φεβρουαρίου 2013, σύμφωνα με τη «Διαβούλευση για την επάρκεια ηλεκτροπαραγωγής, τους μηχανισμούς δυναμικότητας και την εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας». Η διαβούλευση αποσκοπούσε στη συλλογή των απόψεων των ενδιαφερομένων σχετικά με τη διασφάλιση της επάρκειας πόρων και της ασφάλειας του εφοδιασμού με ηλεκτρική ενέργεια στην εσωτερική αγορά.

Στο πλαίσιο της διαβούλευσης κατατέθηκαν 148 επιμέρους απαντήσεις από δημόσιους φορείς, τον κλάδο (τόσο της παραγωγής όσο και της κατανάλωσης ενέργειας) και την ακαδημαϊκή κοινότητα. Λεπτομερές διάγραμμα των απαντήσεων στη διαβούλευση είναι διαθέσιμο στο διαδίκτυο 18 , καθώς και όλες οι επιμέρους συνεισφορές και σύνοψη των αποτελεσμάτων της διαβούλευσης 19 .

2) Από τις 22 Ιανουαρίου 2014 έως τις 17 Απριλίου 2014 διεξήχθη δημόσια διαβούλευση για τις αγορές λιανικής ηλεκτρικής ενέργειας και τους τελικούς καταναλωτές 20 . Η Επιτροπή έλαβε 237 συμβολές στη διαβούλευση, και περίπου 20 % από αυτές υποβλήθηκαν από προμηθευτές ενέργειας, 14 % από διαχειριστές συστημάτων διανομής (ΔΣΔ), 7 % από οργανώσεις καταναλωτών και 4 % από εθνικές ρυθμιστικές αρχές. Στη διαβούλευση συμμετείχε επίσης μεγάλος αριθμός μεμονωμένων πολιτών. Πλήρης σύνοψη των απαντήσεων είναι διαθέσιμη στον ιστότοπο της Επιτροπής 21 .

3) Από τις 15 Ιουλίου 2015 έως τις 9 Οκτωβρίου 2015 πραγματοποιήθηκε διαδικασία ευρείας δημόσιας διαβούλευσης 22 σχετικά με τον ανασχεδιασμό της αγοράς ενέργειας.

Η Επιτροπή έλαβε 320 απαντήσεις στο πλαίσιο της εν λόγω διαβούλευσης. Περίπου 50 % των συμβολών προερχόταν από βιομηχανικές ενώσεις σε εθνικό ή σε ενωσιακό επίπεδο. Το 26 % των απαντήσεων προερχόταν από εταιρείες που δραστηριοποιούνται στον τομέα της ενέργειας (προμηθευτές, μεσάζοντες, καταναλωτές) και 9 % από διαχειριστές δικτύου. Στις διαβουλεύσεις συμμετείχαν επίσης 17 εθνικές κυβερνήσεις και αρκετές ΕΡΑ. Στη διαβούλευση συμμετείχε επίσης μεγάλος αριθμός μεμονωμένων πολιτών και ακαδημαϊκών φορέων. Λεπτομερή περιγραφή των απόψεων των ενδιαφερομένων στο πλαίσιο καθεμίας από τις ειδικές επιλογές πολιτικής είναι διαθέσιμη στην εκτίμηση επιπτώσεων που συνοδεύει την παρούσα νομοθετική πρωτοβουλία.

•    Συλλογή και χρήση εμπειρογνωσίας

Η κατάρτιση του προτεινόμενου κανονισμού και η εκτίμηση επιπτώσεων βασίζονται σε μεγάλο όγκο υλικού, το σύνολο του οποίου αναφέρεται στις υποσημειώσεις στην εκτίμηση επιπτώσεων. Σε αυτά περιλαμβάνονται περίπου 30 μελέτες και εργαλεία μοντελοποίησης, που χρησιμοποιήθηκαν ως επί το πλείστον από ανεξάρτητους εξωτερικούς φορείς, με στόχο την αξιολόγηση συγκεκριμένων επιλογών που προβλέπονται στην παρούσα πρόταση. Αυτές απαριθμούνται εξαντλητικά στο παράρτημα V της εκτίμησης επιπτώσεων. Οι μελέτες καλύπτουν σειρά μεθοδολογιών, με έμφαση στις ποσοτικές εκτιμήσεις των οικονομικών και κοινωνικών αναλύσεων κόστους/οφέλους.

Επιπλέον, η Επιτροπή πραγματοποίησε τομεακή έρευνα σχετικά με τους εθνικούς μηχανισμούς δυναμικότητας, τα προσωρινά αποτελέσματα της οποίας συνέβαλλαν αμέσως στο προπαρασκευαστικό στάδιο της παρούσας πρότασης 23 . Τα αποτελέσματα από τις μελέτες αυτές έχουν συμπληρώσει την εκτεταμένη ανατροφοδότηση από τα ενδιαφερόμενα μέρη, όπως περιγράφεται ανωτέρω και, συνολικά, έδωσαν στην Επιτροπή εκτεταμένα αποδεικτικά στοιχεία επί των οποίων στηρίχθηκαν οι τρέχουσες προτάσεις.

•    Εκτίμηση επιπτώσεων

Όλα τα προτεινόμενα μέτρα υποστηρίζονται από την εκτίμηση επιπτώσεων. Η επιτροπή ρυθμιστικού ελέγχου γνωμοδότησε θετικά στις 7 Νοεμβρίου 2016. Ο τρόπος με τον οποίο ελήφθησαν υπόψη οι απόψεις της επιτροπής ρυθμιστικού ελέγχου καθορίζεται στο παράρτημα I της εκτίμησης επιπτώσεων.

Στην εκτίμηση επιπτώσεων εξετάστηκαν διάφορες επιλογές πολιτικής, για καθένα από τα προβλήματα που προσδιορίστηκαν. Τα εν λόγω σύνολα προβλημάτων και οι εναλλακτικές διαδρομές για παρέμβαση απαριθμούνται κατωτέρω:

Προσαρμογή του σχεδιασμού της αγοράς στην άνοδο των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και την τεχνολογική ανάπτυξη:

Η εκτίμηση επιπτώσεων ενέκρινε τη βελτίωση των σημερινών κανόνων της αγοράς, προκειμένου να δημιουργηθούν ισότιμοι όροι ανταγωνισμού μεταξύ όλων των τεχνολογιών ηλεκτροπαραγωγής και των πόρων με την άρση των υφιστάμενων στρεβλώσεων της αγοράς. Εξετάζει τους κανόνες που εισάγουν διακρίσεις μεταξύ των πόρων και οι οποίες περιορίζουν ή ευνοούν την πρόσβαση ορισμένων τεχνολογιών στο δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας. Επιπλέον, όλοι οι συμμετέχοντες στην αγορά φέρουν οικονομική ευθύνη για ανισορροπίες που προκαλούνται στο δίκτυο και όλοι οι πόροι θα αμείβονται στην αγορά επί ίσοις όροις. Θα εξαλειφθούν οι φραγμοί στην απόκριση ζήτησης. Η προτιμώμενη επιλογή θα ενισχύσει επίσης τις βραχυπρόθεσμες αγορές, φέρνοντάς τις κοντύτερα στον πραγματικό χρόνο προκειμένου να παρασχεθεί η μέγιστη δυνατότητα κάλυψης των αναγκών ευελιξίας και να καταστούν αποτελεσματικότερες οι αγορές εξισορρόπησης. Η προτιμώμενη επιλογή περιλαμβάνει μέτρα που θα συμβάλουν ώστε όλοι οι ευέλικτοι κατανεμημένοι πόροι σχετικά με την ηλεκτροπαραγωγή, τη ζήτηση και την αποθήκευση, να συμμετέχουν στην αγορά μέσω κατάλληλων κινήτρων και πλαισίου αγοράς καλύτερα προσαρμοσμένου σε αυτούς, καθώς και μέσω μέτρων για την καλύτερη παροχή κινήτρου στους ΔΣΔ.

Η μη κανονιστική προσέγγιση απορρίφθηκε καθώς θεωρήθηκε ότι παρέχει μικρά περιθώρια για τη βελτίωση της αγοράς και τη διασφάλιση ισότιμων όρων ανταγωνισμού μεταξύ των πόρων. Πράγματι, το ισχύον κανονιστικό πλαίσιο της ΕΕ στους σχετικούς τομείς είναι περιορισμένο ή ακόμα και ανύπαρκτο σε άλλους τομείς. Επιπλέον, η συνεργασία σε εθελοντική βάση θεωρήθηκε ότι δεν παρέχει το κατάλληλο επίπεδο εναρμόνισης ή βεβαιότητας στην αγορά. Η επιλογή της πλήρους εναρμόνισης των κανόνων της αγοράς επίσης απορρίφθηκε, καθώς οι αλλαγές ενδέχεται να παραβίαζαν τις αρχές της αναλογικότητας και θα ήταν εν γένει περιττές, δεδομένης της σημερινής κατάστασης των ευρωπαϊκών αγορών ενέργειας.

Αντιμετώπιση των μελλοντικών επενδύσεων σε ηλεκτροπαραγωγή και μη συντονισμένους μηχανισμούς δυναμικότητας

Εξετάστηκαν διάφορες επιλογές πολιτικής πέραν του βασικού σεναρίου, με κάθε επιλογή να προτείνει διαφορετικό βαθμό εναρμόνισης και συντονισμού μεταξύ των κρατών μελών σε επίπεδο ΕΕ και διαφορετικό βαθμό στον οποίο οι συμμετέχοντες στην αγορά θα βασίζονται σε πληρωμές στην αγορά ενέργειας.

Στη λεγόμενη επιλογή της «αμιγώς ενεργειακής αγοράς», οι ευρωπαϊκές αγορές θα βελτιώνονταν και θα διασυνδέονταν επαρκώς ώστε να παρέχουν τα αναγκαία σήματα των τιμών που θα πυροδοτούσαν επενδύσεις σε νέους πόρους και στα σωστά σημεία. Σε ένα τέτοιο σενάριο, δεν θα απαιτούνταν πλέον κανένας μηχανισμός δυναμικότητας.

Η προτιμώμενη επιλογή βασίζεται σε αυτό το σενάριο μιας αμιγώς ενεργειακής αγοράς, αλλά δεν απορρίπτει τη δυνατότητα τα κράτη μέλη να χρησιμοποιούν μηχανισμούς δυναμικότητας, υπό τον όρο οι εν λόγω μηχανισμοί να βασίζονται σε κοινή μεθοδολογία για την εκτίμηση της επάρκειας των πόρων που θα ακολουθείται με πλήρη διαφάνεια μέσω του ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας και του ΑCER και θα συμμορφώνεται με τα κοινά χαρακτηριστικά σχεδιασμού, με σκοπό την επίτευξη καλύτερης συμβατότητας μεταξύ των εθνικών μηχανισμών δυναμικότητας και της εναρμονισμένης διασυνοριακής συνεργασίας. Η επιλογή αυτή βασίζεται στις κατευθυντήριες γραμμές της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σχετικά με τις κρατικές ενισχύσεις για την προστασία του περιβάλλοντος και την ενέργεια για την περίοδο 2014-2020, παράλληλα με την τομεακή έρευνα όσον αφορά τους μηχανισμούς δυναμικότητας.

Η μη κανονιστική προσέγγιση απορρίφθηκε, καθώς οι υφιστάμενες διατάξεις της νομοθεσίας της ΕΕ δεν είναι επαρκώς σαφείς και ισχυρές για την αντιμετώπιση των προκλήσεων που αντιμετωπίζει το ευρωπαϊκό σύστημα ηλεκτρικής ενέργειας. Επιπλέον, η συνεργασία σε εθελοντική βάση ενδέχεται να μην παρέχει κατάλληλα επίπεδα εναρμόνισης σε όλα τα κράτη μέλη και σαφήνεια για την αγορά. Σε αυτόν τον τομέα χρειάζεται νομοθεσία για να αντιμετωπίσει τα ζητήματα με συνεκτικό τρόπο. Η επιλογή στο πλαίσιο της οποίας, με βάση εκτιμήσεις επάρκειας σε περιφερειακό ή ενωσιακό επίπεδο, ολόκληρες περιφέρειες ή, εντέλει, όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ θα έπρεπε να θέσουν σε εφαρμογή μηχανισμούς δυναμικότητας σε υποχρεωτική βάση απορρίφθηκε ως δυσανάλογη προς τον επιδιωκόμενο σκοπό.

Υποαπόδοση των αγορών λιανικής: βραδεία ανάπτυξη και χαμηλά επίπεδα υπηρεσιών

Η επιλογή αυτή περιλαμβάνει τη σταδιακή κατάργηση από τα κράτη μέλη της καθολικής ρύθμιση των τιμών εντός προθεσμίας που ορίζεται στη νομοθεσία της ΕΕ, αρχής γενομένης από τις τιμές κάτω του κόστους. Η επιλογή αυτή προβλέπει τη μεταβατική ρύθμιση των τιμών για τους ευάλωτους καταναλωτές. Για να αυξηθεί η συμμετοχή των καταναλωτών, επιβάλλονται περιορισμοί στη χρήση των τελών τερματισμού σύμβασης. Η εμπιστοσύνη των καταναλωτών σε δικτυακούς τόπους σύγκρισης πρέπει να ενισχυθεί με την εφαρμογή εργαλείου πιστοποίησης από τις εθνικές αρχές. Επιπλέον, οι υψηλού επιπέδου αρχές θα εξασφαλίσουν ότι οι λογαριασμοί ηλεκτρικής ενέργειας θα είναι σαφείς και κατανοητοί, με τη θέσπιση ελάχιστων απαιτήσεων περιεχομένου. Τα κράτη μέλη υποχρεούνται επίσης να παρακολουθούν τον αριθμό των νοικοκυριών που πλήττονται από ενεργειακή φτώχεια. Τέλος, για να καταστεί δυνατή η ανάπτυξη νέων υπηρεσιών από νεοεισερχόμενους και εταιρείες ενεργειακών υπηρεσιών, διασφαλίζεται η χωρίς διακρίσεις πρόσβαση στα δεδομένα των καταναλωτών.

Στις άλλες επιλογές που εξετάστηκαν αλλά απορρίφθηκαν περιλαμβάνονται η πλήρης εναρμόνιση της νομοθεσίας για την προστασία των καταναλωτών, παράλληλα με εκτεταμένες εγγυήσεις για τους καταναλωτές· εξαιρέσεις από τη ρύθμιση των τιμών που ορίζονται σε επίπεδο ΕΕ με βάση είτε κατώφλι κατανάλωσης είτε κατώφλι τιμής· επιβολή πρότυπου μοντέλου διαχείρισης δεδομένων με την αρμοδιότητα να ανατίθεται σε ουδέτερο φορέα της αγοράς, όπως κάποιον ΔΣΜ· απαγόρευση όλων των τελών αλλαγής προμηθευτή, συμπεριλαμβανομένων των τελών τερματισμού σύμβασης, και μερική εναρμόνιση του περιεχομένου των λογαριασμών ενέργειας· και τέλος, θέση σε εφαρμογή πλαισίου της ΕΕ για την παρακολούθηση της ενεργειακής φτώχειας με βάση έρευνα για την ενεργειακή απόδοση διενεργούμενη από τα κράτη μέλη επί του αποθέματος κατοικιών, καθώς και προληπτικά μέτρα για την αποφυγή των αποσυνδέσεων. Όλες αυτές οι επιλογές απορρίφθηκαν για λόγους επικουρικότητας και αναλογικότητας. Ούτε η διατήρηση του status quo εξετάστηκε ως βιώσιμη επιλογή από σχεδόν όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη των οποίων ζητήθηκε η γνώμη.

Βελτίωση του θεσμικού πλαισίου και ρόλος του Οργανισμού

Το θεσμικό πλαίσιο της τρίτης δέσμης μέτρων αποσκοπεί στην προώθηση της συνεργασίας μεταξύ των ΕΡΑ καθώς και μεταξύ των ΔΣΜ. Από της συστάσεώς τους, ο ACER και τα ΕΔΔΣΜ έχουν διαδραματίσει κομβικό ρόλο στην πρόοδο προς τη δημιουργία μιας αποτελεσματικής εσωτερικής αγοράς ενέργειας. Ωστόσο, οι πρόσφατες εξελίξεις στις ευρωπαϊκές αγορές ενέργειας που εξετάζονται στην παρούσα εκτίμηση επιπτώσεων και οι επακόλουθες προτάσεις της πρωτοβουλίας σχεδιασμού της αγοράς απαιτούν την προσαρμογή του θεσμικού πλαισίου. Επιπλέον, η εφαρμογή της τρίτης δέσμης μέτρων ανέδειξε επίσης περιοχές με περιθώρια βελτίωσης σχετικά με το πλαίσιο που ισχύει για τον ACER και τα ΕΔΔΣΜ. Από την άποψη των επιλογών που εξετάστηκαν για τη μεταρρύθμιση του θεσμικού πλαισίου, το σενάριο διατήρησης της υφιστάμενης κατάστασης απορρίφθηκε, καθώς θα δημιουργούσε κανονιστικά κενά και κενά στην εποπτεία της αγοράς, σύμφωνα και με τις εξελίξεις των διατάξεων της αγοράς που εισάγονται σε άλλα σημεία της παρούσας πρότασης καθώς και με τη συνεχιζόμενη πρόοδο του παράγωγου δικαίου σε επίπεδο ΕΕ.

Εξετάστηκε η επιλογή της μη κανονιστικής προσέγγισης της «ισχυρότερης επιβολής» και της εθελοντικής συνεργασίας χωρίς νέα, πρόσθετα μέτρα για την προσαρμογή του θεσμικού πλαισίου. Η βελτίωση της επιβολής της ισχύουσας νομοθεσίας συνεπάγεται τη συνέχιση της εφαρμογής της τρίτης δέσμης μέτρων και την πλήρη εφαρμογή των κωδίκων δικτύου και των κατευθυντηρίων γραμμών –όπως περιγράφονται στην επιλογή «διατήρηση της υφιστάμενης κατάστασης»– σε συνδυασμό με την αυστηρότερη επιβολή της νομοθεσίας. Ωστόσο, η αυστηρότερη επιβολή από μόνη της δεν θα μπορούσε να παράσχει καμία βελτίωση του ισχύοντος θεσμικού πλαισίου.

Εξετάστηκε αλλά εντέλει απορρίφθηκε νομοθετική επιλογή που θα μετασχημάτιζε τον ACER σε κάτι πλησιέστερο στην εικόνα μιας πανευρωπαϊκής ρυθμιστικής αρχής. Για να είναι σε θέση ο οργανισμός να ανταπεξέλθει σε έναν τέτοιο ρόλο, θα απαιτούνταν σημαντική ενίσχυση του προϋπολογισμού και του προσωπικού του ACER, καθώς θα ήταν αναγκαία η υψηλή συγκέντρωση εμπειρογνωμόνων στον Οργανισμό. Κρίνεται επίσης σκόπιμη η διατήρηση της συμμετοχής των εθνικών ρυθμιστικών αρχών στη διαδικασία λήψης αποφάσεων του Οργανισμού, όχι όμως η συστηματική υποκατάσταση των πλειοψηφικών αποφάσεων από τις εθνικές ρυθμιστικές αρχές μέσω αποφάσεων του διευθυντή.

Έτσι εξετάστηκαν νομοθετικές επιλογές για τη βελτίωση του ACER βάσει του υφισταμένου πλαισίου. Η λύση που προκρίθηκε στην εκτίμηση επιπτώσεων επιτρέπει την προσαρμογή του θεσμικού πλαισίου της ΕΕ στις νέες πραγματικότητες του συστήματος ηλεκτρικής ενέργειας. Επίσης εξετάζει την προκύπτουσα ανάγκη για πρόσθετη περιφερειακή συνεργασία και τα υφιστάμενα και αναμενόμενα ρυθμιστικά κενά στην αγορά ενέργειας, παρέχοντας έτσι ευελιξία με συνδυασμό προσεγγίσεων με φορά εκ των κάτω προς τα άνω και εκ των άνω προς τα κάτω.

Επιπλέον, για να αντιμετωπιστεί το υφιστάμενο ρυθμιστικό κενό όσον αφορά τα ρυθμιστικά καθήκοντα των ΕΡΑ σε περιφερειακό επίπεδο, οι πρωτοβουλίες πολιτικής στο πλαίσιο της παρούσας επιλογής ορίζουν ευέλικτο περιφερειακό ρυθμιστικό πλαίσιο για την ενίσχυση του περιφερειακού συντονισμού και τη λήψη αποφάσεων των ΕΡΑ. Αυτή η επιλογή εισάγει σύστημα συντονισμένων περιφερειακών αποφάσεων και εποπτεία ορισμένων θεμάτων από ΕΡΑ της περιφέρειας (π.χ. ROC κ.ά που προκύπτουν από τις προτεινόμενες πρωτοβουλίες για το σχεδιασμό της αγοράς) και παρέχει ρόλο στον ACER για τη διασφάλιση των συμφερόντων της ΕΕ.

Θεμελιώδη δικαιώματα

Η παρούσα πρόταση ενδέχεται να έχει αντίκτυπο σε ορισμένα θεμελιώδη δικαιώματα που προβλέπονται στον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ, ιδίως: τον σεβασμό της ιδιωτικής και οικογενειακής ζωής (άρθρο 7), το δικαίωμα προστασίας των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα (άρθρο 8), την απαγόρευση των διακρίσεων (άρθρο 21), το δικαίωμα στην κοινωνική αρωγή (άρθρο 34), την πρόσβαση στις υπηρεσίες γενικού οικονομικού ενδιαφέροντος (άρθρο 36), την ενσωμάτωση υψηλού επιπέδου προστασίας του περιβάλλοντος (άρθρο 37) και το δικαίωμα πραγματικής προσφυγής (άρθρο 47).

Το στοιχείο αυτό αντιμετωπίζεται ιδίως μέσω ορισμένων διατάξεων που αφορούν την προστασία των καταναλωτών, την ενεργειακή φτώχεια, την προστασία των ευάλωτων πελατών, την πρόσβαση σε υπηρεσίες γενικού οικονομικού ενδιαφέροντος, την προστασία των δεδομένων και της ιδιωτικής ζωής.

Περίληψη της εκτίμησης επιπτώσεων διατίθεται στον ιστότοπο της Επιτροπής 24 μαζί με τη θετική γνωμοδότηση της επιτροπής ρυθμιστικού ελέγχου.

•    Καταλληλότητα του κανονιστικού πλαισίου και απλούστευση

Η πρόταση ενδέχεται να αυξήσει τις διοικητικές απαιτήσεις, αν και σε περιορισμένο βαθμό. Για παράδειγμα, με την καθιέρωση ισότιμων όρων ανταγωνισμού για όλες τις τεχνολογίες ώστε να συμμετέχουν πλήρως στις αγορές ενέργειας, οι τεχνολογίες αυτές θα πρέπει να πληρούν μια σειρά απαιτήσεις συμμόρφωσης στην αγορά, γεγονός που μπορεί να δημιουργήσει διοικητικό φόρτο.

Τα μέτρα που προβλέπονται προκειμένου να βελτιωθεί η ρευστότητα και η ενοποίηση των αγορών ενέργειας μπορούν να επιφέρουν επίσης ορισμένες βραχυπρόθεσμες επιπτώσεις στις επιχειρήσεις, καθώς αυτές θα πρέπει να προσαρμοστούν στις νέες ρυθμίσεις για την εμπορία της ενέργειας. Ωστόσο, οι εν λόγω επιπτώσεις θεωρούνται ελάχιστες σε σύγκριση με το βασικό σενάριο της μη λήψης μέτρων, καθώς τα οικονομικά οφέλη της μεταρρύθμισης υπερβαίνουν σε μεγάλο βαθμό κάθε βραχυπρόθεσμη ή μακροπρόθεσμη διοικητική αναδιοργάνωση.

Επίσης, η σταδιακή κατάργηση των ρυθμιζόμενων τιμών σε επίπεδο κρατών μελών θα απαιτήσει από τις εθνικές ρυθμιστικές αρχές να εντείνουν τις προσπάθειές τους για την παρακολούθηση των αγορών, ώστε να διασφαλίζεται ο πραγματικός ανταγωνισμός και να είναι εγγυημένη η προστασία του καταναλωτή. Οι επιπτώσεις αυτές μπορούν να αντισταθμιστούν από την αυξημένη συμμετοχή των καταναλωτών, η οποία θα συμβάλλει, όπως είναι φυσικό, στην προώθηση του ανταγωνισμού στην αγορά.

Το φάσμα των δραστηριοτήτων που πρόκειται να πραγματοποιηθούν σύμφωνα με το επικαιροποιημένο θεσμικό πλαίσιο πρέπει επίσης να δημιουργήσει νέο σύνολο απαιτήσεων για τη συνεργασία σε διοικητικό επίπεδο από την πλευρά των εθνικών ρυθμιστικών αρχών και των διαχειριστών συστημάτων μεταφοράς. Σε αυτές περιλαμβάνονται η συμμετοχή στον ACER και μέσω των διαδικασιών λήψης αποφάσεων για την έγκριση μεθοδολογιών και πρακτικών για την ομαλή εμπορία ενέργειας στα σύνορα.

Αναλυτικές διοικητικές και οικονομικές επιπτώσεις για τις επιχειρήσεις και τις δημόσιες αρχές για καθεμία από τις επιλογές πολιτικής που εξετάστηκαν παρουσιάζονται στο κεφάλαιο 6 της εκτίμησης επιπτώσεων.

4.    ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ

Οι δημοσιονομικές επιπτώσεις που σχετίζονται με την πρόταση υπό την παρούσα δέσμη αφορούν τους πόρους του Οργανισμού Συνεργασίας των Ρυθμιστικών Αρχών Ενέργειας (ACER) που περιγράφονται στο νομοθετικό δημοσιονομικό δελτίο που συνοδεύει την πρόταση της Επιτροπής για αναδιατύπωση του κανονισμού για την ίδρυση του ACER. Κατ’ ουσίαν, για τα νέα καθήκοντα που θα εκτελούνται από τον ACER, ιδίως όσον αφορά την εκτίμηση της επάρκειας του συστήματος και τη δημιουργία περιφερειακών επιχειρησιακών κέντρων, απαιτούνται η σταδιακή ένταξη έως και 18 επιπλέον ΙΠΑ στο πλαίσιο του Οργανισμού το 2020, καθώς και οι αντίστοιχοι δημοσιονομικοί πόροι.

5.    ΛΟΙΠΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

•    Σχέδια εφαρμογής και παρακολούθηση, αξιολόγηση και ρυθμίσεις περί υποβολής εκθέσεων

Η Επιτροπή θα παρακολουθεί τη μεταφορά και τη συμμόρφωση των κρατών μελών και άλλων φορέων με τα μέτρα που προβλέπεται να υιοθετηθούν στο μέλλον, και θα λαμβάνει μέτρα επιβολής, εάν και όταν απαιτείται. Επιπλέον, όπως το έχει ήδη πράξει στο πλαίσιο της εφαρμογής της τρίτης δέσμης μέτρων για την ενέργεια, η Επιτροπή θα παράσχει έγγραφα καθοδήγησης που θα παρέχουν βοήθεια στην εφαρμογή των εγκεκριμένων μέτρων.

Για σκοπούς παρακολούθησης και εφαρμογής, η Επιτροπή θα υποστηρίζεται από τον ACER. Η ετήσια υποβολή εκθέσεων από τον Οργανισμό και οι παράλληλες αξιολογήσεις που διενεργεί η Επιτροπή, παράλληλα με την υποβολή εκθέσεων από την ομάδα συντονισμού ηλεκτρικής ενέργειας αποτελούν μέρος των διατάξεων της παρούσας πρωτοβουλίας. Ο Οργανισμός θα κληθεί να εξετάσει περαιτέρω τους δείκτες παρακολούθησης, προκειμένου να εξασφαλίζεται η συνεχής συνάφειά τους για την παρακολούθηση της προόδου προς την κατεύθυνση των στόχων που επιδιώκονται με τις παρούσες προτάσεις, ώστε αυτοί να μπορούν να αντανακλώνται επαρκώς, μεταξύ άλλων, στο έγγραφο της ετήσιας έκθεσης παρακολούθησης της αγοράς του ACER.

Παράλληλα με τις προτεινόμενες πρωτοβουλίες, η Επιτροπή θα προωθήσει πρωτοβουλία σχετικά με τη διακυβέρνηση της Ενεργειακής Ένωσης, η οποία θα εξορθολογίσει τις απαιτήσεις σχεδιασμού, υποβολής εκθέσεων και παρακολούθησης. Με βάση την πρωτοβουλία για τη διακυβέρνηση της Ενεργειακής Ένωσης, οι ισχύουσες απαιτήσεις παρακολούθησης και υποβολής εκθέσεων της Επιτροπής και των κρατών μελών στην τρίτη δέσμη μέτρων για την ενέργεια θα ενσωματωθούν στις εκθέσεις οριζόντιας προόδου και παρακολούθησης. Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τον εξορθολογισμό των απαιτήσεων παρακολούθησης και υποβολής εκθέσεων περιλαμβάνονται στην εκτίμηση επιπτώσεων για τη διακυβέρνηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Εκτενέστερη επεξεργασία των μηχανισμών παρακολούθησης και των δεικτών αναφοράς παρουσιάζονται στο κεφάλαιο 8 της εκτίμησης επιπτώσεων.

6.    Εξήγηση των ειδικών διατάξεων των προτάσεων

•    Πρόταση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με τους κοινούς κανόνες για την εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας (αναδιατύπωση)

Στο κεφάλαιο I της προτεινόμενης οδηγίας περιλαμβάνονται ορισμένες διευκρινίσεις σε σχέση με το πεδίο εφαρμογής και το αντικείμενο της οδηγίας, και τονίζονται η εστίαση στους καταναλωτές, η σημασία της εσωτερικής αγοράς και οι βασικές της αρχές. Επίσης εκεί περιλαμβάνεται η επικαιροποίηση των βασικών ορισμών που χρησιμοποιούνται στην οδηγία.

Στο κεφάλαιο II της προτεινόμενης οδηγίας διατυπώνεται η γενική αρχή ότι τα κράτη μέλη οφείλουν να εξασφαλίζουν ότι η αγορά ηλεκτρικής ενέργειας της ΕΕ είναι ανταγωνιστική, έχει ως επίκεντρο τον καταναλωτή, είναι ευέλικτη και δεν εισάγει διακρίσεις. Τονίζεται ότι τα εθνικά μέτρα δεν πρέπει να παρεμποδίζουν αδικαιολόγητα τις διασυνοριακές ροές, τη συμμετοχή των καταναλωτών ή τις επενδύσεις. Επιπλέον, καθιερώνεται η αρχή ότι οι τιμές προμήθειας θα πρέπει να βασίζονται στην αγορά, με την επιφύλαξη δεόντως αιτιολογημένων εξαιρέσεων. Στο κεφάλαιο διευκρινίζονται επίσης ορισμένες αρχές σχετικές με τη λειτουργία των αγορών ηλεκτρικής ενέργειας στην ΕΕ, όπως το δικαίωμα επιλογής προμηθευτή. Προβλέπονται επίσης επικαιροποιημένοι κανόνες για τις πιθανές υποχρεώσεις παροχής δημόσιας υπηρεσίας που μπορούν να επιβάλλουν υπό ορισμένες περιστάσεις τα κράτη μέλη στις επιχειρήσεις στον τομέα της ενέργειας.

Στο κεφάλαιο III της προτεινόμενης οδηγίας ενισχύονται τα προϋπάρχοντα δικαιώματα των καταναλωτών και εισάγονται νέα δικαιώματα που αποσκοπούν στην τοποθέτηση των καταναλωτών στο επίκεντρο της αγοράς ενέργειας, με την ενδυνάμωση και την καλύτερη προστασία τους. Θεσπίζονται κανόνες για τη σαφέστερη πληροφόρηση σχετικά με την τιμολόγηση και για πιστοποιημένα εργαλεία σύγκρισης. Περιλαμβάνονται διατάξεις που διασφαλίζουν ότι οι καταναλωτές είναι σε θέση να επιλέγουν ελεύθερα και να αλλάζουν προμηθευτές ή φορείς συγκέντρωσης, έχουν δικαίωμα σύναψης σύμβασης δυναμικής τιμολόγησης και μπορούν να συμμετέχουν στην απόκριση ζήτησης, την αυτοπαραγωγή και την αυτοκατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας. Αναγνωρίζεται σε κάθε καταναλωτή το δικαίωμα να ζητά έξυπνο μετρητή εξοπλισμένο με ελάχιστο σύνολο λειτουργικών δυνατοτήτων. Βελτιώνονται επίσης οι προϋπάρχοντες κανόνες σχετικά με τη δυνατότητα των καταναλωτών να κοινοποιούν τα δεδομένα τους στους προμηθευτές και τους παρόχους υπηρεσιών, με την αποσαφήνιση του ρόλου των μερών που είναι αρμόδια για τη διαχείριση των δεδομένων και με τον καθορισμό κοινού ευρωπαϊκού μορφότυπου δεδομένων που θα καθοριστούν από την Επιτροπή με εκτελεστική πράξη. Στόχος είναι επίσης να διασφαλιστεί η αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας από τα κράτη μέλη. Περαιτέρω, τα κράτη μέλη υποχρεώνονται να καταρτίσουν πλαίσια για ανεξάρτητους φορείς συγκέντρωσης και για απόκριση ζήτησης σύμφωνα με αρχές που επιτρέπουν την πλήρη συμμετοχή τους στην αγορά. Ορίζεται πλαίσιο για τις τοπικές κοινότητες ενέργειας που δύνανται να συμμετέχουν στην τοπική ηλεκτροπαραγωγή, διανομή, συγκέντρωση, αποθήκευση, προμήθεια ή σε υπηρεσίες ενεργειακής απόδοσης. Επιπλέον, προβλέπονται ορισμένες διευκρινίσεις σε σχέση με υφιστάμενες διατάξεις για τους έξυπνους μετρητές, τα ενιαία σημεία επαφής και τα δικαιώματα εξωδικαστικής επίλυσης διαφορών, την καθολική υπηρεσία και τους ευάλωτους καταναλωτές.

Στο κεφάλαιο IV της προτεινόμενης οδηγίας προβλέπονται ορισμένες διευκρινίσεις όσον αφορά τα καθήκοντα των ΔΣΔ, ιδίως για τις δραστηριότητες των ΔΣΔ σχετικά με τις προμήθειες υπηρεσιών δικτύου για τη διασφάλιση ευελιξίας, την ενσωμάτωση ηλεκτρικών οχημάτων και τη διαχείριση δεδομένων. Αποσαφηνίζεται επίσης ο ρόλος των ΔΣΔ όσον αφορά την αποθήκευση και τα σημεία επαναφόρτισης για ηλεκτρικά οχήματα.

Στο κεφάλαιο V της προτεινόμενης οδηγίας συνοψίζονται οι γενικοί κανόνες που ισχύουν για τους ΔΣΜ, που βασίζονται σε μεγάλο βαθμό στα υφιστάμενα κείμενα, και παρέχονται μόνο ορισμένες διευκρινίσεις σχετικά με τις παρεπόμενες υπηρεσίες και τα νέα περιφερειακά επιχειρησιακά κέντρα.

Το κεφάλαιο VI της προτεινόμενης οδηγίας, όπου καθορίζονται οι κανόνες για τον διαχωρισμό, όπως αναπτύσσονται στην τρίτη δέσμη μέτρων για την ενέργεια, παραμένει αμετάβλητο όσον αφορά τους κύριους κανόνες που διέπουν τον διαχωρισμό των δραστηριοτήτων, ιδίως σε ό,τι αφορά τα τρία καθεστώτα για τους ΔΣΜ (διαχωρισμός της ιδιοκτησίας, ανεξάρτητος διαχειριστής συστήματος και ανεξάρτητος διαχειριστής μεταφοράς), καθώς και όσον αφορά τις διατάξεις σχετικά με τον ορισμό και την πιστοποίηση των ΔΣΜ. Παρέχεται απλώς μια διευκρίνιση σχετικά με τη δυνατότητα για τους ΔΣΜ να κατέχουν εγκαταστάσεις αποθήκευσης ή να παρέχουν παρεπόμενες υπηρεσίες.

Στο κεφάλαιο VII της προτεινόμενης οδηγίας περιλαμβάνονται οι κανόνες σχετικά με τη σύσταση, την έκταση των εξουσιών και των καθηκόντων καθώς και τους κανόνες λειτουργίας των ανεξάρτητων εθνικών ρυθμιστικών αρχών ενέργειας. Συγκεκριμένα, στην πρόταση υπογραμμίζεται η υποχρέωση των ρυθμιστικών αρχών να συνεργάζονται με τις γειτονικές ρυθμιστικές αρχές και τον ACER στην περίπτωση που διακυβεύονται ζητήματα διασυνοριακής σπουδαιότητας και επικαιροποιείται ο κατάλογος καθηκόντων των ρυθμιστικών αρχών, μεταξύ άλλων όσον αφορά την εποπτεία των νεοσυσταθέντων περιφερειακών επιχειρησιακών κέντρων.

Στο κεφάλαιο VIII της προτεινόμενης οδηγίας τροποποιούνται ορισμένες γενικές διατάξεις, μεταξύ άλλων για παρεκκλίσεις από την οδηγία, για την άσκηση των κατ’ εξουσιοδότηση αρμοδιοτήτων από την Επιτροπή και για την επιτροπή που έχει συσταθεί σύμφωνα με τους κανόνες επιτροπολογίας σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 182/2011.

Στα νέα παραρτήματα στην πρόταση οδηγίας καθορίζονται περισσότερες απαιτήσεις για τα εργαλεία σύγκρισης, την τιμολόγηση και τις πληροφορίες τιμολόγησης και τροποποιούνται υφιστάμενες απαιτήσεις για τους έξυπνους μετρητές και την ανάπτυξή τους.

•    Πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με    την εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας (αναδιατύπωση)

Στο κεφάλαιο I του προτεινόμενου κανονισμού καθορίζεται το πεδίο εφαρμογής και το αντικείμενο και οι ορισμοί των όρων που χρησιμοποιούνται σε αυτόν. Τονίζεται η σημασία που έχουν τα μη παραμορφωμένα σήματα των τιμών για την αυξημένη ευελιξία, την απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές και την καινοτομία, και επικαιροποιούνται και συμπληρώνονται οι βασικοί ορισμοί που χρησιμοποιούνται στον κανονισμό.

Στο κεφάλαιο II του προτεινόμενου κανονισμού εισάγεται νέο άρθρο που καθορίζει τις βασικές αρχές που πρέπει να τηρούνται από την εθνική νομοθεσία για την ενέργεια, προκειμένου να καταστεί δυνατή η λειτουργία της εσωτερικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας. Καθορίζονται επίσης οι κύριες νομικές αρχές για τους κανόνες εμπορίας ηλεκτρικής ενέργειας σε διάφορα χρονικά πλαίσια (αγορές εξισορρόπησης, ενδοημερήσιες, επόμενης ημέρας και προθεσμιακές), συμπεριλαμβανομένων αρχών για τη διαμόρφωση των τιμών. Διευκρινίζεται η αρχή της ευθύνης εξισορρόπησης και παρέχεται πλαίσιο κανόνων πιο συμβατών με την αγορά για τον καταμερισμό και την περικοπή της απόκρισης παραγωγής και της απόκρισης ζήτησης, συμπεριλαμβανομένων προϋποθέσεων για κάθε εξαίρεση.

Στο κεφάλαιο III του προτεινόμενου κανονισμού περιγράφεται η διαδικασία για τον καθορισμό των ζωνών προσφοράς με συντονισμένο τρόπο, σύμφωνα με τη διαδικασία επανεξέτασης που δημιουργήθηκε με τον κανονισμό 1222/2015 σχετικά με τον καθορισμό κατευθυντήριων γραμμών για τον υπολογισμό της δυναμικότητας και τη διαχείριση της συμφόρησης 25 . Προκειμένου να αντιμετωπιστεί το επίμονο πρόβλημα των σημαντικών εθνικών περιορισμών στις διασυνοριακές ροές ηλεκτρικής ενέργειας, οι προϋποθέσεις για την επιβολή τέτοιων εξαιρετικών περιορισμών αποσαφηνίζονται μέσω κανόνων που διασφαλίζουν ότι δεν επιβάλλονται περιορισμοί στις εισαγωγές και τις εξαγωγές ηλεκτρικής ενέργειας από τους εθνικούς φορείς για οικονομικούς λόγους. Το κεφάλαιο αυτό περιλαμβάνει επίσης τροποποιήσεις σε υφιστάμενες αρχές για τα τιμολόγια των δικτύων μεταφοράς και διανομής και καθορίζει διαδικασία για την προώθηση της σταδιακής σύγκλισης των μεθοδολογιών καθορισμού των τιμολογίων μεταφοράς και διανομής. Θεσπίζει επίσης τροποποιημένους κανόνες για τη χρήση των προσόδων συμφόρησης.

Στο κεφάλαιο IV του προτεινόμενου κανονισμού διατυπώνονται νέες γενικές αρχές για την αντιμετώπιση με συντονισμένο τρόπο των ανησυχιών των κρατών μελών σχετικά με την επάρκεια των πόρων. Θεσπίζονται αρχές και διαδικασία για την ανάπτυξη ευρωπαϊκής εκτίμησης της επάρκειας των πόρων, για να προσδιορίζεται καλύτερα η ανάγκη για μηχανισμούς δυναμικότητας και, εάν απαιτείται, για τον καθορισμό προτύπου αξιοπιστίας από τα κράτη μέλη. Διευκρινίζεται με ποιόν τρόπο και υπό ποιες συνθήκες οι μηχανισμοί δυναμικότητας μπορούν να εισάγονται με τρόπο συμβατό με την αγορά. Αποσαφηνίζονται επίσης οι συμβατές με την αγορά αρχές σχεδιασμού μηχανισμών δυναμικότητας, συμπεριλαμβανομένων των κανόνων για τη συμμετοχή δυναμικότητας εγκατεστημένης σε άλλο κράτος μέλος και για χρήση διασύνδεσης. Καθορίζεται ο τρόπος με τον οποίο τα περιφερειακά επιχειρησιακά κέντρα, οι εθνικοί ΔΣΜ, το ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας και οι εθνικές ρυθμιστικές αρχές μέσω του ACER θα συμμετάσχουν στην κατάρτιση των τεχνικών παραμέτρων για τη συμμετοχή δυναμικοτήτων που βρίσκονται σε άλλο κράτος μέλος, καθώς και οι επιχειρησιακούς κανόνες για τη συμμετοχή τους.

Στο κεφάλαιο V του προτεινόμενου κανονισμού ορίζονται τα καθήκοντα και οι υποχρεώσεις του ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας και τα εποπτικά καθήκοντα του ACER για τον σκοπό αυτό, και διευκρινίζεται το καθήκον του ACER να ενεργεί ανεξάρτητα και με γνώμονα το ευρωπαϊκό συμφέρον. Ορίζεται η αποστολή των περιφερειακών επιχειρησιακών κέντρων και διατυπώνονται τα κριτήρια και η διαδικασία για τον καθορισμό των επιχειρησιακών περιφερειών του συστήματος που καλύπτονται από κάθε περιφερειακό επιχειρησιακό κέντρο και οι λειτουργίες συντονισμού που εκτελούν τα εν λόγω κέντρα. Επίσης, καθορίζονται διαδικαστικές και οργανωτικές ρυθμίσεις, απαιτήσεις διαβούλευσης, απαιτήσεις και διαδικασίες για την έγκριση αποφάσεων και συστάσεων και την αναθεώρησή τους, η σύνθεση και οι αρμοδιότητες του διοικητικού συμβουλίου και οι ρυθμίσεις που είναι σχετικές με την ευθύνη των περιφερειακών επιχειρησιακών κέντρων. Στο κεφάλαιο περιλαμβάνονται επίσης κανόνες για τη σύνδεση μονάδων συμπαραγωγής, που προηγουμένως περιλαμβάνονταν στην οδηγία 2012/27/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 25ης Οκτωβρίου 2012, για την ενεργειακή απόδοση. Οι κανόνες για δεκαετές σχέδιο ανάπτυξης του δικτύου, για την αποζημίωση μεταξύ διαχειριστών συστημάτων μεταφοράς, την ανταλλαγή πληροφοριών και την πιστοποίηση παραμένουν σε μεγάλο βαθμό αμετάβλητες.

Στο κεφάλαιο VI του προτεινόμενου κανονισμού προβλέπεται η σύσταση ευρωπαϊκού φορέα για τους ΔΣΔ, καθορίζεται διαδικασία για την ίδρυσή του και τα καθήκοντά του, μεταξύ άλλων και όσον αφορά τις διαβουλεύσεις με τα ενδιαφερόμενα μέρη. Διατυπώνονται επίσης λεπτομερείς κανόνες σχετικά με τη συνεργασία μεταξύ των ΔΣΔ και των ΔΣΜ σε σχέση με τον σχεδιασμό και την λειτουργία των δικτύων τους.

Στο κεφάλαιο VII του προτεινόμενου κανονισμού καθορίζονται οι υφιστάμενες εξουσίες και κανόνες ώστε η Επιτροπή να εγκρίνει κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις με τη μορφή κωδίκων δικτύου ή κατευθυντήριων γραμμών. Παρέχονται διευκρινίσεις ως προς τη νομική φύση και την έγκριση των κωδίκων δικτύου και των κατευθυντηρίων γραμμών και διευρύνεται το ενδεχόμενο περιεχόμενό τους ώστε να περιλαμβάνει τομείς όπως η διάρθρωση των τιμολογίων διανομής· κανόνες για την παροχή μη συχνοτικών παρεπόμενων υπηρεσιών· κανόνες για την απόκριση ζήτησης, την αποθήκευση ενέργειας και την περικοπή της ζήτησης· κανόνες για την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο· κανόνες σχετικά με τα περιφερειακά επιχειρησιακά κέντρα· και την περικοπή της ηλεκτροπαραγωγής και τον ανακαταμερισμό της παραγωγής και της ζήτησης. Απλοποιείται και εξορθολογίζεται η διαδικασία για την εκπόνηση κωδίκων δικτύου ηλεκτρικής ενέργειας και παρέχεται στις εθνικές ρυθμιστικές αρχές η δυνατότητα να αποφασίζουν στο πλαίσιο του ACER σχετικά με ζητήματα που αφορούν την εφαρμογή των κωδίκων δικτύου και των κατευθυντήριων γραμμών. Επίσης περιλαμβάνεται η ευρωπαϊκή οντότητα για τους ΔΣΔ και άλλους ενδιαφερόμενους φορείς σε στενότερη συνάφεια με τη διαδικασία κατάρτισης προτάσεων για κώδικες για τα δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας.

Στο κεφάλαιο VIII του προτεινόμενου κανονισμού διατυπώνονται οι τελικές διατάξεις του προτεινόμενου κανονισμού. Περιλαμβάνονται οι προϋπάρχοντες κανόνες για την απαλλαγή των νέων γραμμών διασύνδεσης συνεχούς ρεύματος από ορισμένες απαιτήσεις της οδηγίας και του κανονισμού για την ηλεκτρική ενέργεια και αποσαφηνίζεται η διαδικασία για τις μεταγενέστερες τροποποιήσεις αυτών εκ μέρους των ΕΡΑ.

Στο παράρτημα του προτεινόμενου κανονισμού προσδιορίζονται λεπτομερέστερα τα καθήκοντα που έχουν ανατεθεί στα περιφερειακά επιχειρησιακά κέντρα που συστήνονται δυνάμει του κανονισμού.

•    Πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την ίδρυση Οργανισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη Συνεργασία των Ρυθμιστικών Αρχών Ενέργειας (αναδιατύπωση)

Εν γένει, οι κανόνες όσον αφορά τον ACER προτείνεται να προσαρμοστούν στην «κοινή προσέγγιση» για τους αποκεντρωμένους οργανισμούς της ΕΕ που συμφωνήθηκε μεταξύ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου της ΕΕ και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (κοινή προσέγγιση) 26 . Η διατήρηση, ωστόσο, περιορισμένων αποκλίσεων από την «κοινή προσέγγιση» είναι δικαιολογημένη για τον ACER στο παρόν στάδιο.

Στο κεφάλαιο I του προτεινόμενου κανονισμού περιγράφεται ο ρόλος, οι στόχοι και τα καθήκοντα του ACER και το είδος των πράξεων που μπορεί να εκδίδει, και προβλέπονται κανόνες για τις διαβουλεύσεις και την παρακολούθηση. Ο κατάλογος των καθηκόντων έχει επικαιροποιηθεί ώστε να περιλάβει τα καθήκοντα του ACER στον τομέα της εποπτείας της αγοράς χονδρικής και των διασυνοριακών υποδομών που αποδόθηκαν στον ACER μετά την έκδοση του κανονισμού.

Όσον αφορά την έγκριση των κωδίκων για τα δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας, στον ACER ανατίθενται μεγαλύτερες ευθύνες σε ό,τι αφορά την εκπόνηση και την υποβολή της τελικής πρότασης για κώδικα δικτύου στην Επιτροπή, διατηρώντας παράλληλα τον ρόλο του ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας ως τεχνικού εμπειρογνώμονα. Η πρόταση περιλαμβάνει επίσης επίσημη θέση για τους ΔΣΔ, ώστε να εκπροσωπούνται σε επίπεδο ΕΕ, ιδίως στο πλαίσιο της κατάρτισης προτάσεων για κώδικα δικτύου, παράλληλα με την αύξηση των αρμοδιοτήτων τους. Στον Οργανισμό έχει εκχωρηθεί η αρμοδιότητα να αποφασίζει για τους όρους, τις μεθοδολογίες και τους αλγορίθμους για την εφαρμογή των κωδίκων δικτύου ηλεκτρικής ενέργειας και των κατευθυντηρίων γραμμών.

Για τα καθήκοντα σε περιφερειακό επίπεδο όσον αφορά περιορισμένο αριθμό εθνικών ρυθμιστικών αρχών, εισάγεται περιφερειακή διαδικασία λήψης αποφάσεων· Κατά συνέπεια, ο διευθυντής θα πρέπει να γνωμοδοτεί κατά πόσον ένα ζήτημα είναι κατά κύριο λόγο περιφερειακού ενδιαφέροντος. Αν το ρυθμιστικό συμβούλιο συμφωνεί με τη γνωμοδότηση, περιφερειακή υποεπιτροπή του ρυθμιστικού συμβουλίου θα πρέπει να καταρτίσει την εν λόγω απόφαση η οποία εντέλει θα ληφθεί ή θα απορριφθεί από το ρυθμιστικό συμβούλιο αυτής. Διαφορετικά, το ρυθμιστικό συμβούλιο αποφασίζει χωρίς την παρέμβαση περιφερειακής υποεπιτροπής.

Στο κεφάλαιο καθορίζονται επίσης διάφορα νέα καθήκοντα για τον ACER όσον αφορά τον συντονισμό ορισμένων λειτουργιών που σχετίζονται με τα περιφερειακά επιχειρησιακά κέντρα εντός του Οργανισμού, την εποπτεία των ορισθέντων διαχειριστών αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας και για την έγκριση μεθόδων και προτάσεων σχετικά με την επάρκεια της παραγωγής και την ετοιμότητα αντιμετώπισης κινδύνων.

Στο κεφάλαιο II του προτεινόμενου κανονισμού περιλαμβάνονται οργανωτικοί κανόνες σχετικά με το διοικητικό συμβούλιο, το ρυθμιστικό συμβούλιο, τον διευθυντή, το τμήμα προσφυγών και, ως νέα διάταξη, τις ομάδες εργασίας του Οργανισμού. Παρότι ορισμένες επιμέρους διατάξεις προσαρμόστηκαν στην κοινή προσέγγιση για τους αποκεντρωμένους οργανισμούς της ΕΕ ή στους νέους κανόνες ψηφοφορίας στο Συμβούλιο, τα κύρια χαρακτηριστικά της υφιστάμενης δομής διακυβέρνησης, ιδίως του ρυθμιστικού συμβουλίου, διατηρούνται.

Αυτή η απόκλιση του ACER από την κοινή προσέγγιση αιτιολογείται ως εξής:

Οι κύριοι στόχοι της ευρωπαϊκής πολιτικής για την ηλεκτρική ενέργεια, την ασφάλεια του εφοδιασμού, την οικονομική προσιτότητα του εφοδιασμού με ηλεκτρική ενέργεια και την απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές θα μπορούσαν να επιτευχθούν με το μικρότερο δυνατό κόστος από μια ενοποιημένη ευρωπαϊκή αγορά ηλεκτρικής ενέργειας. Ως εκ τούτου, οι υποδομές μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας είναι ολοένα και πιο διασυνδεδεμένες, σταδιακά αυξανόμενες ποσότητες ηλεκτρικής ενέργειας αποτελούν αντικείμενο διασυνοριακής εμπορίας, η δυναμικότητα ηλεκτροπαραγωγής μοιράζεται σε ευρωπαϊκή κλίμακα και το σύστημα μεταφοράς λειτουργεί λαμβάνοντας υπόψη περιφερειακές, διασυνοριακές πτυχές. Οι παρούσες νομοθετικές δέσμες μέτρων ενισχύουν περαιτέρω αυτές τις τάσεις, που αναμένεται να οδηγήσουν σε βελτίωση της αποτελεσματικότητας προς όφελος των Ευρωπαίων καταναλωτών.

Προϋπόθεση για τη δημιουργία εσωτερικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας είναι το άνοιγμα του τομέα στον ανταγωνισμό. Όπως ισχύει και σε άλλους τομείς της οικονομίας, για το άνοιγμα της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας απαιτούνται νέοι κανονισμοί, ιδίως όσον αφορά το σύστημα μεταφοράς και διανομής, καθώς και ρυθμιστική εποπτεία. Για τον σκοπό αυτό, συστάθηκαν ανεξάρτητες ρυθμιστικές αρχές. Οι εν λόγω φορείς εξακολουθούν να έχουν ιδιαίτερη ευθύνη όσον αφορά την εποπτεία των εθνικών και ευρωπαϊκών κανόνων που εφαρμόζονται στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας.

Ωστόσο, με την αύξηση του διασυνοριακού εμπορίου και τη λειτουργία του συστήματος που λαμβάνει υπόψη το περιφερειακό και ευρωπαϊκό πλαίσιο, οι ΕΡΑ οφείλουν αντίστοιχα να συντονίζουν τη δράση τους ολοένα και περισσότερο με τις ΕΡΑ από άλλα κράτη μέλη. Ο ACER σχεδιάστηκε για να λειτουργήσει ως πλατφόρμα για την εν λόγω αλληλεπίδραση και υπηρετεί αυτόν τον ρόλο από τη δημιουργία του, το 2011. Το όργανο στο πλαίσιο του Οργανισμού όπου καταρτίζονται οι περισσότερες γνωμοδοτήσεις, συστάσεις και αποφάσεις του Οργανισμού, σε συνεργασία με το προσωπικό του ACER, είναι επομένως το ρυθμιστικό συμβούλιο, το οποίο αποτελείται από υψηλόβαθμους εκπροσώπους των ΕΡΑ και αντιπρόσωπο της Επιτροπής χωρίς δικαίωμα ψήφου. Τα πρώτα έτη ύπαρξης του Οργανισμού έχουν δείξει ότι το ρυθμιστικό συμβούλιο κατάφερε να συμβάλει αποτελεσματικά στην εκπλήρωση των καθηκόντων του Οργανισμού.

Δεδομένου ότι οι αγορές ενέργειας εξακολουθούν σε μεγάλο βαθμό να ρυθμίζονται σε εθνικό επίπεδο, οι εθνικές ρυθμιστικές αρχές είναι παράγοντες με καίριο ρόλο για τις αγορές ενέργειας. Ο κύριος ρόλος του ACER δεν είναι η εκτέλεση των κατ’ εξουσιοδότηση ρυθμιστικών αρμοδιοτήτων της Επιτροπής αλλά ο συντονισμός των κανονιστικών αποφάσεων των ανεξάρτητων εθνικών ρυθμιστικών αρχών. Η παρούσα νομοθετική πρόταση εξακολουθεί να διατηρεί σε μεγάλο βαθμό τη συγκεκριμένη κατανομή ρόλων. Με τη σημερινή δομή επιτυγχάνεται ευαίσθητη ισορροπία εξουσιών μεταξύ των διαφόρων φορέων και λαμβάνονται υπόψη οι ιδιαιτερότητες της αναπτυσσόμενης εσωτερικής αγοράς ενέργειας. Τυχόν αλλαγή της ισορροπίας στο παρόν στάδιο θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο την εφαρμογή των πρωτοβουλιών πολιτικής για τις νομοθετικές προτάσεις και θα μπορούσε, ως εκ τούτου, να δημιουργήσει εμπόδια στην περαιτέρω ενοποίηση της αγοράς ενέργειας, που αποτελεί τον κύριο σκοπό της παρούσας πρότασης. Ως εκ τούτου, είναι πρόωρη η μεταβίβαση εξουσιών λήψης αποφάσεων στο διοικητικό συμβούλιο, όπως προβλέπεται στην κοινή προσέγγιση. Αντιθέτως, φαίνεται σκόπιμο να διατηρηθεί η τρέχουσα δομή, η οποία εξασφαλίζει ότι οι εθνικές ρυθμιστικές αρχές ενεργούν χωρίς την άμεση παρέμβαση των θεσμικών οργάνων της ΕΕ ή των κρατών μελών επί ειδικών θεμάτων. Ταυτόχρονα, το συνολικό έργο των ρυθμιστικών αρχών εξακολουθεί να υπόκειται στην έγκριση των θεσμικών οργάνων της ΕΕ, μέσω εγγράφων προγραμματισμού, δημοσιονομικών και στρατηγικών εγγράφων. Τα θεσμικά όργανα της ΕΕ συμμετέχουν επίσης σε διοικητικά ζητήματα. Κατά συνέπεια, δεν προτείνεται να αλλάξει η δομή και η λειτουργία του υφιστάμενου ρυθμιστικού συμβουλίου.

Ομοίως, δεν προτείνεται η προσαρμογή της έννοιας του διοικητικού συμβουλίου στο μοντέλο διοικητικού συμβουλίου της κοινής προσέγγισης. Το διοικητικό συμβούλιο του Οργανισμού με τη σημερινή του σύνθεση αποδείχθηκε ιδιαίτερα αποτελεσματικό και αποδοτικό κατά τα τελευταία έτη. Η λειτουργία του εξασφαλίζεται από εκπροσώπους του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου και της Επιτροπής.

Αν και στο παρόν στάδιο η Επιτροπή δεν κρίνει σκόπιμο να προσαρμόσει πλήρως τη δομή διακυβέρνησης του Οργανισμού στην κοινή προσέγγιση, θα εξακολουθήσει να παρακολουθεί κατά πόσον οι περιγραφείσες αποκλίσεις από την κοινή προσέγγιση εξακολουθούν να είναι δικαιολογημένες, και η επόμενη αξιολόγηση που είναι προγραμματισμένη για το 2021, εκτός από την αξιολόγηση των στόχων, της εντολής και των καθηκόντων του Οργανισμού, θα εστιάσει ειδικά στη δομή διακυβέρνησης του Οργανισμού.

Στο κεφάλαιο III του προτεινόμενου κανονισμού περιλαμβάνονται δημοσιονομικές διατάξεις. Πολλές επιμέρους διατάξεις προτείνεται να προσαρμοστούν στην κοινή προσέγγιση για τους αποκεντρωμένους οργανισμούς.

Το κεφάλαιο IV του προτεινόμενου κανονισμού επικαιροποιεί πολλές μεμονωμένες διατάξεις, ευθυγραμμίζοντάς τις με την κοινή προσέγγιση και περιλαμβάνει διατάξεις σχετικά με το προσωπικό και την ευθύνη που κατά τα άλλα παραμένουν σε γενικές γραμμές αμετάβλητες.

ê 2009/72/ΕΚ (προσαρμοσμένο)

2016/0380 (COD)

Πρόταση

ΟΔΗΓΙΑ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

σχετικά με τους κοινούς κανόνες για την εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενεέργείιας και για την κατάργηση της οδηγίας 2003/54/ΕΚ

(αναδιατύπωση)

(Κείμενο που παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον ΕΟΧ)

ê 2009/72/ΕΚ (προσαρμοσμένο)

ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ,

Έχοντας υπόψη: τη σΣυνθήκη για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Ö για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης Õ , και ιδίως το άρθρο 47 παράγραφος 2, και τα άρθρα 55 και 95 Ö το άρθρο 194 παράγραφος 2 Õ ,

Ö Έχοντας υπόψη Õ την πρόταση της Ö Ευρωπαϊκής Õ Επιτροπής,

Ö Κατόπιν διαβίβασης του σχεδίου νομοθετικής πράξης στα εθνικά κοινοβούλια, Õ

Ö Έχοντας υπόψη Õ τη γνώμη της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής 27 ,

Ö Έχοντας υπόψη Õ τη γνώμη της Επιτροπής των Περιφερειών 28 ,

αΑποφασίζοντας σύμφωνα με τη διαδικασία που αναφέρεται στο άρθρο 251 της συνθήκης Ö συνήθη νομοθετική διαδικασία Õ ,

Εκτιμώντας τα ακόλουθα:

ò νέο

(1)Η οδηγία 2009/72/EΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου 29 πρέπει να τροποποιηθεί. Για λόγους σαφήνειας, είναι σκόπιμη η αναδιατύπωση της εν λόγω οδηγίας.

ê 2009/72/ΕΚ (προσαρμοσμένο) αιτιολογική σκέψη 1

ð νέο

(2)Στόχοι της εσωτερικής αγοράς ηλεκτρικής ενεέργείιας, η οποία υλοποιείται σταδιακά σε ολόκληρη την Κοινότητα Ö Ένωση Õ από το 1999, ð με την οργάνωση ανταγωνιστικών διασυνοριακών αγορών ηλεκτρικής ενέργειας ï, είναι η παροχή πραγματικών επιλογών σε όλους τους καταναλωτές της Ευρωπαϊκής Ένωσης, είτε είναι πολίτες είτε επιχειρήσεις, η παροχή νέων επιχειρηματικών ευκαιριών, και η αύξηση του διασυνοριακού εμπορίου, ώστε να επιτευχθούν κέρδη σε απόδοση ανταγωνιστικέςών τιμέςών, ð αποτελεσματικών επενδυτικών μηνυμάτων, ï υψηλότεραων πρότυπα προτύπων παρεχόμενων υπηρεσιών, και να ενισχυθεί ταυτόχρονα η ασφάλεια του εφοδιασμού και η αειφορία.

ê 2009/72/ΕΚ (προσαρμοσμένο) αιτιολογική σκέψη 2

ð νέο

(3)H οδηγία 2003/54/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 26ης Ιουνίου 2003, σχετικά με τους κοινούς κανόνες για την εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενεργείας 30  ð και η οδηγία 2009/72/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου ï συνέβαλε συνέβαλαν σημαντικά στη δημιουργία της εν λόγω αγοράς. ð Ωστόσο, το ενεργειακό σύστημα της Ευρώπης βρίσκεται στο μέσον μιας βαθύτατης αλλαγής. Ο κοινός στόχος για απαλλαγή του ενεργειακού συστήματος από τις ανθρακούχες εκπομπές δημιουργεί νέες ευκαιρίες και προκλήσεις για τους συμμετέχοντες στην αγορά. Ταυτόχρονα, οι τεχνολογικές εξελίξεις καθιστούν εφικτές νέες μορφές συμμετοχής των καταναλωτών και διασυνοριακής συνεργασίας. Είναι απαραίτητο να προσαρμοστούν οι κανόνες της αγοράς της Ένωσης στη νέα πραγματικότητα της αγοράς ï.

ò νέο

(4)Στη στρατηγική-πλαίσιο για την Ενεργειακή Ένωση σκιαγραφείται το όραμα μιας Ενεργειακή Ένωσης η οποία θέτει τους πολίτες στο επίκεντρό της, στην οποία οι πολίτες αναλαμβάνουν την ευθύνη για την ενεργειακή μετάβαση, επωφελούνται από τις νέες τεχνολογίες για να μειώσουν τους λογαριασμούς τους, συμμετέχουν ενεργά στην αγορά, και στην οποία προστατεύονται οι ευάλωτοι καταναλωτές.

ò νέο

(5)Στην ανακοίνωση της Επιτροπής, της 15ης Ιουλίου 2015, «Νέα Συμφωνία για τους καταναλωτές ενέργειας 31 », διατυπώνεται το όραμα της Επιτροπής για μια αγορά λιανικής που εξυπηρετεί καλύτερα τους καταναλωτές ενέργειας, μεταξύ άλλων με καλύτερη σύνδεση των αγορών χονδρικής και λιανικής. Η αξιοποίηση νέων τεχνολογιών από νέες και καινοτόμους εταιρείες παροχής ενεργειακών υπηρεσιών θα πρέπει να παρέχει τη δυνατότητα σε όλους τους καταναλωτές να συμμετέχουν πλήρως στην ενεργειακή μετάβαση, να διαχειρίζονται την κατανάλωσή τους για την επίτευξη ενεργειακά αποδοτικών λύσεων που εξοικονομούν χρήματα, και να συμβάλλουν στη συνολική μείωση της κατανάλωσης ενέργειας.

ò νέο

(6)Στην ανακοίνωση της Επιτροπής, της 15ης Ιουλίου 2015, «Έναρξη της διαδικασίας δημόσιας διαβούλευσης σχετικά με τον ανασχεδιασμό της αγοράς ενέργειας» 32 , επισημαίνεται ότι για τη στροφή από την ηλεκτροπαραγωγή σε μεγάλους, κεντρικούς σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής προς την αποκεντρωμένη παραγωγή από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και προς αγορές απαλλαγμένες από ανθρακούχες εκπομπές απαιτείται προσαρμογή των κανόνων εμπορίας ηλεκτρικής ενέργειας που ισχύουν σήμερα, καθώς και μεταβολές των παγιωμένων ρόλων στην αγορά. Η ανακοίνωση διατυπώνει επίσης την ανάγκη να οργανωθούν οι αγορές κατά πιο ευέλικτο τρόπο και να ενσωματωθούν πλήρως όλοι οι παράγοντες της αγοράς – συμπεριλαμβανομένων των παραγωγών ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, των νέων παρόχων ενεργειακών υπηρεσιών, αποθήκευσης ενέργειας και της ευέλικτης ζήτησης.

ò νέο

(7)Πέρα από τις νέες προκλήσεις, η οδηγία αποσκοπεί επίσης στην άρση των εναπομενόντων εμποδίων για την ολοκλήρωση της εσωτερικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας. Η αποσαφήνιση του ρυθμιστικού πλαισίου θα πρέπει να συμβάλει στην εξάλειψη των υφιστάμενων προβλημάτων των κατακερματισμένων εθνικών αγορών οι οποίες συχνά εξακολουθούν να χαρακτηρίζονται από υψηλό βαθμό ρυθμιστικών παρεμβάσεων. Οι παρεμβάσεις αυτές οδηγούν σε εμπόδια στην πώληση ηλεκτρικής ενέργειας με ισότιμους όρους, όπως επίσης και σε υψηλότερο κόστος σε σύγκριση με λύσεις που βασίζονται στη διασυνοριακή συνεργασία και σε αρχές βασιζόμενες στην αγορά.

ò νέο

(8)Οι καταναλωτές διαδραματίζουν ουσιαστικό ρόλο στην επίτευξη της απαραίτητης ευελιξίας, ώστε το σύστημα ηλεκτρικής ενέργειας να προσαρμοστεί στη μεταβλητή, κατανεμημένη παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές. Η τεχνολογική πρόοδος στη διαχείριση δικτύων και την παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές προσφέρει πολλές ευκαιρίες για τους καταναλωτές και ο υγιής ανταγωνισμός στις λιανικές αγορές θα έχει ουσιώδη σημασία, ώστε να διασφαλίζεται η ανάπτυξη με γνώμονα την αγορά καινοτόμων νέων υπηρεσιών, οι οποίες ανταποκρίνονται στις μεταβαλλόμενες ανάγκες και δυνατότητες των καταναλωτών, ενώ παράλληλα θα αυξάνεται η ευελιξία του συστήματος. Με την πρόβλεψη της δυνατότητας των καταναλωτών να συμμετέχουν στην αγορά ενέργειας περισσότερο και με νέους τρόπους, αναμένεται ότι οι πολίτες θα επωφεληθούν από την εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας και θα επιτευχθούν οι στόχοι της Ένωσης όσον αφορά τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.

ê 2009/72/ΕΚ αιτιολογική σκέψη 3

(9)Οι ελευθερίες που εγγυάται η σΣυνθήκη στους πολίτες της Ένωσης —μεταξύ άλλων η ελεύθερη κυκλοφορία των εμπορευμάτων, η ελευθερία παροχής υπηρεσιών και η ελευθερία εγκατάστασης— είναι δυνατές μόνο σε πλαίσιο πλήρως ανοικτής αγοράς, η οποία παρέχει σε όλους τους καταναλωτές τη δυνατότητα να επιλέγουν ελεύθερα τους προμηθευτές τους και δίνει σε όλους τους προμηθευτές την ελευθερία να προμηθεύουν τους πελάτες τους.

ê 2009/72/ΕΚ αιτιολογική σκέψη 57

(10)Τα κράτη μέλη θα πρέπει να αποδίδουν μεγίστη σημασία στην προώθηση του θεμιτού ανταγωνισμού και της ευχερούς πρόσβασης για διάφορους προμηθευτές,  καθώς και στην εξασφάλιση δυναμικού για νέα παραγωγή ενεργείας,  προκειμένου οι καταναλωτές να είναι σε θέση να αξιοποιήσουν πλήρως τις ευκαιρίες που προσφέρει μια ελευθερωμένη εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενεέργείιας.

ê 2009/72/ΕΚ αιτιολογική σκέψη 8

ð νέο

(11)Προκειμένου να εξασφαλιστεί ο ανταγωνισμός και ο εφοδιασμός με ηλεκτρική ενέργεια με τις πιο ανταγωνιστικές τιμές, τα κράτη μέλη και οι εθνικές ρυθμιστικές αρχές πρέπει να εξασφαλίσουν τη διαμεθοριακή πρόσβαση σε νέους προμηθευτές ηλεκτρικής ενεέργείιας από διαφορετικές ενεργειακές πηγές, καθώς και σε νέους παρόχους παραγωγής ενέργειας. ð , αποθήκευσης και απόκρισης ζήτησης. ï

ê 2009/72/ΕΚ αιτιολογική σκέψη 60

(12)Η επίτευξη κοινών κανόνων για μια πραγματικά εσωτερική αγορά και η γενικευμένη παροχή ηλεκτρικής ενεέργείιας προσιτής στον καθένα θα πρέπει να είναι επίσης ανάμεσα στους κύριους στόχους αυτής της οδηγίας. Προς τον σκοπό αυτό, μη στρεβλωμένες τιμές αγοράς θα ήταν ένα κίνητρο για την ανάπτυξη διασυνοριακών διασυνδέσεων και την πραγματοποίηση επενδύσεων σε νέα παραγωγή ενεέργείιας, οδηγώντας μακροπρόθεσμα σε σύγκλιση των τιμών.

ê 2009/72/ΕΚ αιτιολογική σκέψη 56

(13)Οι τιμές αγοράς θα πρέπει να παρέχουν τα κατάλληλα κίνητρα για την ανάπτυξη του δικτύου και την πραγματοποίηση επενδύσεων σε νέα παραγωγή ενεέργείιας.

(14) Βάσει της παρούσας οδηγίας, σ Στην εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενεέργείιας θα υπάρχουν διάφορες μορφές οργάνωσης της αγοράς. Τα μέτρα τα οποία δύνανται να λάβουν τα κράτη μέλη προκειμένου να εξασφαλίσουν συνθήκες ισότιμου ανταγωνισμού, θα πρέπει να βασίζονται σε επιτακτικούς λόγους γενικού συμφέροντος. Θα πρέπει να ζητείται η γνώμη της Επιτροπής ως προς τη συμβατότητα των μέτρων με τη σΣυνθήκη και το κοινοτικό Ö ενωσιακό Õ δίκαιο.

ò νέο

(15)Τα κράτη μέλη θα πρέπει να διαθέτουν ευρεία διακριτική ευχέρεια όσον αφορά την επιβολή υποχρεώσεων παροχής δημόσιας υπηρεσίας σε επιχειρήσεις ηλεκτρικής ενέργειας για σκοπούς γενικού οικονομικού ενδιαφέροντος. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να φροντίζουν ώστε οι οικιακοί πελάτες και, όπου κρίνεται σκόπιμο από τα κράτη μέλη, οι μικρές επιχειρήσεις να απολαύουν του δικαιώματος εφοδιασμού με ηλεκτρική ενέργεια συγκεκριμένης ποιότητας σε σαφώς συγκρίσιμες, διαφανείς και ανταγωνιστικές τιμές. Ωστόσο, οι υποχρεώσεις παροχής δημόσιας υπηρεσίας υπό τη μορφή ρύθμισης των τιμών προμήθειας αποτελούν ιδιαίτερα στρεβλωτικό μέτρο το οποίο συχνά οδηγεί σε συσσώρευση τιμολογιακών ελλειμμάτων, περιορισμό των επιλογών των καταναλωτών, λιγότερο ελκυστικά κίνητρα για εξοικονόμηση ενέργειας και επενδύσεις στην ενεργειακή απόδοση, κατώτερα πρότυπα παρεχόμενων υπηρεσιών, κατώτερα επίπεδα συμμετοχής και ικανοποίησης των καταναλωτών, περιορισμό του ανταγωνισμού, καθώς επίσης και λιγότερα καινοτόμα προϊόντα και υπηρεσίες στην αγορά. Επομένως, τα κράτη μέλη θα πρέπει να εφαρμόζουν άλλα εργαλεία πολιτικής, ιδίως στοχευμένα μέτρα κοινωνικής πολιτικής, προκειμένου να εξασφαλίσουν την οικονομική προσιτότητα της προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας για τους πολίτες τους. Οι παρεμβάσεις για τον καθορισμό των τιμών θα πρέπει να εφαρμόζονται μόνο σε περιορισμένες, εξαιρετικές περιπτώσεις. Μια πλήρως απελευθερωμένη λιανική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας θα μπορούσε να τονώσει τον ανταγωνισμό τιμών και τον ανταγωνισμό ανεξαρτήτως τιμών μεταξύ των υφιστάμενων προμηθευτών, και να παρέχει κίνητρα για την είσοδο στην αγορά νέων προμηθευτών και, κατά συνέπεια, θα μπορούσε να βελτιώσει τις επιλογές και την ικανοποίηση των καταναλωτών. 

ê 2009/72/ΕΚ αιτιολογική σκέψη 45 (προσαρμοσμένο)

(16)Τα κράτη μέλη θα πρέπει να φροντίζουν ώστε οι οικιακοί πελάτες και, όπου κρίνεται σκόπιμο από τα κράτη μέλη, οι μικρές επιχειρήσεις να απολαύουν του δικαιώματος εφοδιασμού με ηλεκτρική ενέργεια συγκεκριμένης ποιότητας σε σαφώς συγκρίσιμες, διαφανείς και λογικές τιμές. Προκειμένου να διασφαλισθεί η τήρηση των υψηλών επιπέδων παροχής δημόσιας υπηρεσίας στην Ö Ένωση Õ  Κοινότητα , όλα τα μέτρα που λαμβάνονται από τα κράτη μέλη για την επίτευξη του στόχου της παρούσας οδηγίας θα πρέπει να κοινοποιούνται τακτικά στην Επιτροπή. Η Επιτροπή οφείλει να δημοσιεύει τακτικά έκθεση η οποία να αναλύει τα μέτρα που ελήφθησαν σε εθνικό επίπεδο για την επίτευξη των στόχων παροχής δημόσιας υπηρεσίας, συγκρίνοντας την αποτελεσματικότητά τους, με σκοπό την παροχή συστάσεων για τα μέτρα που πρέπει να λαμβάνονται σε εθνικό επίπεδο προς επίτευξη δημόσιας υπηρεσίας υψηλών προδιαγραφών. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να λαμβάνουν τα αναγκαία μέτρα προκειμένου να προστατεύουν τους ευάλωτους καταναλωτές στο πλαίσιο της εσωτερικής αγοράς ηλεκτρικής ενεργείας. Τα μέτρα αυτά είναι δυνατό να διαφέρουν ανάλογα με τις ιδιαίτερες συνθήκες που επικρατούν σε κάθε κράτος μέλος και να περιλαμβάνουν ειδικά μέτρα για την πληρωμή των λογαριασμών ηλεκτρικού ρεύματος, ή γενικότερα μέτρα λαμβανόμενα στο πλαίσιο του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης. Όταν παρέχεται καθολική υπηρεσία και σε μικρές επιχειρήσεις, τα μέτρα που εξασφαλίζουν την παροχή της καθολικής αυτής υπηρεσίας μπορούν να διαφέρουν αναλόγως του αν απευθύνονται σε οικιακούς πελάτες ή σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις.

ê 2009/72/ΕΚ αιτιολογική σκέψη 47

(17)Τα κράτη μέλη θα πρέπει να δύνανται να ορίσουν ύστατο προμηθευτή. Ο προμηθευτής αυτός μπορεί να είναι το τμήμα πωλήσεων μιας κάθετα ολοκληρωμένης επιχείρησης που εκτελεί επίσης και τα καθήκοντα διανομής, υπό την προϋπόθεση ότι ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις διαχωρισμού της παρούσας οδηγίας.

ê 2009/72/ΕΚ αιτιολογική σκέψη 48 (προσαρμοσμένο)

(18)Τα μέτρα που εφαρμόζουν τα κράτη μέλη για την επίτευξη των στόχων της κοινωνικής και οικονομικής συνοχής ενδέχεται να περιλαμβάνουν, ιδίως, την παροχή κατάλληλων οικονομικών κινήτρων, με χρήση, όπου είναι σκόπιμο, όλων των υφιστάμενων εθνικών και κοινοτικών Ö ενωσιακών Õ μέσων. Τα μέσα αυτά δύνανται να περιλαμβάνουν μηχανισμούς ευθύνης ώστε να εξασφαλίζονται οι αναγκαίες επενδύσεις.

ê 2009/72/ΕΚ αιτιολογική σκέψη 49 (προσαρμοσμένο)

(19)Στον βαθμό που τα μέτρα τα θεσπιζόμενα από τα κράτη μέλη για την εκπλήρωση υποχρεώσεων παροχής δημόσιας υπηρεσίας κοινής ωφελείας συνιστούν κρατική ενίσχυση κατά την έννοια του άρθρου 87, παράγραφος 1 Ö 107 παράγραφος 1 Õ της σΣυνθήκης, η κοινοποίησή τους στην Επιτροπή είναι, σύμφωνα με το άρθρο 88, παράγραφος 3 Ö 108 παράγραφος 3 Õ της σΣυνθήκης, υποχρεωτική.

ê 2009/72/ΕΚ αιτιολογική σκέψη 52 (προσαρμοσμένο)

ð νέο

(20)Οι καταναλωτές θα πρέπει να διαθέτουν σαφείς και κατανοητές πληροφορίες όσον αφορά τα δικαιώματά τους σε σχέση με τον ενεργειακό τομέα. Η Επιτροπή θα πρέπει να καταρτίσει Ö έχει καταρτίσει Õ , ύστερα από διαβούλευση με εμπλεκόμενους συμμέτοχους που περιλαμβάνουν τα κράτη μέλη, τις εθνικές ρυθμιστικές αρχές, τις καταναλωτικές οργανώσεις και τις επιχειρήσεις ηλεκτρικής ενεέργείιας, ένα προσιτό, φιλικό προς το χρήστη, Ερωτηματολόγιο Καταναλωτή Ενεέργείιας, το οποίο προσφέρει στους πολίτες πρακτικές πληροφορίες για τα δικαιώματά τους. Το εν λόγω Ερωτηματολόγιο Καταναλωτή Ενεέργείιας θα πρέπει ð να επικαιροποιείται, ï να προσφέρεται σε όλους τους καταναλωτές και να είναι δημόσια διαθέσιμος.

ò νέο

(21)Διάφοροι παράγοντες σήμερα εμποδίζουν τους καταναλωτές να έχουν πρόσβαση, να κατανοούν και να ενεργούν βάσει των διαφόρων διαθέσιμων πηγών πληροφόρησης για την αγορά. Συνεπώς, θα πρέπει να βελτιωθεί η συγκρισιμότητα των προσφορών και να περιοριστούν στον μεγαλύτερο εφικτό βαθμό οι φραγμοί στην αλλαγή προμηθευτή, χωρίς να περιορίζονται αδικαιολόγητα οι επιλογές των καταναλωτών.

ò νέο

(22)Οι πελάτες εξακολουθούν να επιβαρύνονται άμεσα ή έμμεσα με πληθώρα τελών λόγω αλλαγής προμηθευτή ενέργειας. Τα εν λόγω τέλη δυσχεραίνουν την εκτίμηση του καλύτερου προϊόντος ή της καλύτερης υπηρεσίας και περιορίζουν το άμεσο οικονομικό πλεονέκτημα της αλλαγής προμηθευτή. Παρότι η κατάργηση των τελών αυτών θα μπορούσε ενδεχομένως να μειώσει τις επιλογές των καταναλωτών λόγω της εξάλειψης προϊόντων που βασίζονται στην επιβράβευση της πιστής πελατείας, ο περαιτέρω περιορισμός της χρήσης τους αναμένεται ότι θα βελτιώσει την ευημερία και τη συμμετοχή των καταναλωτών, καθώς και τον ανταγωνισμό στην αγορά.

ò νέο

(23)Τα ανεξάρτητα εργαλεία σύγκρισης, όπως οι δικτυακοί τόποι, αποτελούν αποτελεσματικό μέσο για τους πελάτες ώστε να αξιολογούν τα πλεονεκτήματα διαφόρων ενεργειακών προσφορών που διατίθενται στην αγορά. Το κόστος αναζήτησης είναι χαμηλότερο, καθώς οι πελάτες δεν χρειάζεται πλέον να συλλέγουν πληροφορίες από μεμονωμένους προμηθευτές και παρόχους υπηρεσιών. Αυτά τα εργαλεία δύνανται να συμβάλουν στην ορθή εξισορρόπηση της ανάγκης για σαφή και περιεκτική πληροφόρηση και της ανάγκης για πλήρη και ολοκληρωμένη πληροφόρηση. Στόχος τους θα πρέπει να είναι να περιλαμβάνουν το ευρύτερο δυνατό φάσμα διαθέσιμων προσφορών και να καλύπτουν την αγορά κατά τον μεγαλύτερο εφικτό βαθμό, ώστε να παρέχουν στον πελάτη αντιπροσωπευτική επισκόπηση. Επιβάλλεται οι πληροφορίες που παρέχονται σε τέτοια εργαλεία να είναι αξιόπιστες, αμερόληπτες και διαφανείς.

ê 2009/72/ΕΚ αιτιολογική σκέψη 54

(24)Εγγύηση για μεγαλύτερη προστασία των καταναλωτών αποτελεί η διαθεσιμότητα αποτελεσματικών μέσων διακανονισμού διενέξεων για όλους τους καταναλωτές. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να θεσπίσουν διαδικασίες για τον ταχύ και αποτελεσματικό διακανονισμό των παραπόνων.

ò νέο

(25)Θα πρέπει όλοι οι καταναλωτές να έχουν τη δυνατότητα να επωφεληθούν άμεσα από τη συμμετοχή στην αγορά, ιδίως όταν προσαρμόζουν την κατανάλωσή τους σύμφωνα με τα σήματα της αγοράς και, στη συνέχεια, επωφελούνται από χαμηλότερες τιμές ηλεκτρικής ενέργειας ή άλλες πληρωμές ως κίνητρα. Τα πλεονεκτήματα αυτής της ενεργούς συμμετοχής ενδέχεται να αυξηθούν στο μέλλον, όταν τα ηλεκτρικά οχήματα, οι αντλίες θερμότητας και άλλα ευέλικτα φορτία γίνουν περισσότερο ανταγωνιστικά. Οι καταναλωτές θα πρέπει να αποκτήσουν τη δυνατότητα να συμμετέχουν σε όλες τις μορφές απόκρισης ζήτησης και, ως εκ τούτου, θα πρέπει να έχουν τη δυνατότητα επιλογής έξυπνου συστήματος μέτρησης και σύμβασης δυναμικής τιμολόγησης ηλεκτρικής ενέργειας. Αυτό αναμένεται ότι θα τους επιτρέπει να προσαρμόζουν την κατανάλωσή τους ανάλογα με τα σήματα των τιμών σε πραγματικό χρόνο, τα οποία αποτυπώνουν την αξία και το κόστος της ηλεκτρικής ενέργειας ή της μεταφοράς σε διαφορετικές χρονικές περιόδους, ενώ τα κράτη μέλη θα πρέπει να διασφαλίζουν εύλογη έκθεση των καταναλωτών στον κίνδυνο τιμών χονδρικής. Τα κράτη μέλη θα πρέπει επίσης να μεριμνούν ώστε όσοι καταναλωτές επιλέγουν να μη συμμετέχουν ενεργά στην αγορά να μην υφίστανται αρνητικές επιπτώσεις· αντιθέτως, θα πρέπει να βοηθούνται με τον πλέον κατάλληλο τρόπο για τις συνθήκες της εγχώριας αγοράς ώστε να λαμβάνουν εμπεριστατωμένες αποφάσεις σχετικά με τις διαθέσιμες επιλογές τους.

(26)Όλες οι ομάδες πελατών (βιομηχανία, επιχειρήσεις και νοικοκυριά) θα πρέπει να έχουν πρόσβαση στις αγορές ενέργειας για να διαθέτουν προς πώληση την ευελιξία τους και την αυτοπαραγόμενη ηλεκτρική ενέργεια. Θα πρέπει να δίνεται η δυνατότητα στους πελάτες να επωφελούνται πλήρως από τα πλεονεκτήματα της συγκέντρωσης της παραγωγής και της προμήθειας σε ευρύτερες περιοχές και από τον διασυνοριακό ανταγωνισμό. Οι φορείς συγκέντρωσης ενδέχεται να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο ως μεσάζοντες μεταξύ των ομάδων καταναλωτών και της αγοράς. Θα πρέπει να θεσπιστούν διαφανείς και δίκαιοι κανόνες για να μπορούν να αναλαμβάνουν αυτόν τον ρόλο και ανεξάρτητοι φορείς συγκέντρωσης. Τα προϊόντα θα πρέπει να καθοριστούν σε όλες τις οργανωμένες αγορές ενέργειας, συμπεριλαμβανομένων των παρεπόμενων υπηρεσιών και των αγορών δυναμικότητας, ώστε να ενισχυθεί η συμμετοχή της απόκρισης ζήτησης.

(27)Στην «Ευρωπαϊκή στρατηγική για την κινητικότητα χαμηλών εκπομπών» 33 επισημαίνεται η ανάγκη απαλλαγής του τομέα των μεταφορών από ανθρακούχες εκπομπές και μείωσης των εκπομπών του εν λόγω τομέα, ιδίως σε αστικές περιοχές, και υπογραμμίζεται ο σημαντικός ρόλος που μπορεί να διαδραματίσει η ηλεκτροκίνηση στην επίτευξη αυτών των στόχων. Επιπλέον, η ανάπτυξη της ηλεκτροκίνησης αποτελεί σημαντική συνιστώσα της ενεργειακής μετάβασης. Οι κανόνες της αγοράς που καθορίζονται στην παρούσα οδηγία θα πρέπει, επομένως, να συμβάλλουν στη δημιουργία ευνοϊκών συνθηκών για τα ηλεκτρικά οχήματα όλων των ειδών. Ειδικότερα, θα πρέπει να διασφαλίζουν την αποτελεσματική εγκατάσταση δημοσίως προσβάσιμων και ιδιωτικών σημείων επαναφόρτισης για ηλεκτρικά οχήματα και να προβλέπουν την αποτελεσματική ενσωμάτωση της φόρτισης των οχημάτων στη λειτουργία του συστήματος.

(28)Η απόκριση ζήτησης θα είναι καθοριστικής σημασίας ώστε να καταστεί εφικτή η έξυπνη φόρτιση των ηλεκτρικών οχημάτων και, συνεπώς, να καταστεί εφικτή η αποτελεσματική ενσωμάτωση των ηλεκτρικών οχημάτων στο δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας, γεγονός καίριο για την απαλλαγή των μεταφορών από ανθρακούχες εκπομπές.

(29)Οι καταναλωτές θα πρέπει να είναι σε θέση να καταναλώνουν, να αποθηκεύουν ή/και να πωλούν αυτοπαραγόμενη ηλεκτρική ενέργεια στην αγορά. Στο μέλλον, οι νέες τεχνολογικές εξελίξεις θα διευκολύνουν τις εν λόγω δραστηριότητες. Εντούτοις, υφίστανται νομικοί και εμπορικοί φραγμοί, μεταξύ άλλων, για παράδειγμα, δυσανάλογα τέλη για την ηλεκτρική ενέργεια που καταναλώνεται εσωτερικά, υποχρεώσεις τροφοδότησης της αυτοπαραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας στο σύστημα ενέργειας, διοικητικός φόρτος π.χ. υποχρέωση των αυτοπαραγωγών που πωλούν ηλεκτρική ενέργεια στο σύστημα να συμμορφώνονται με τις απαιτήσεις που ισχύουν για τους προμηθευτές, κ.λπ. Είναι απαραίτητο να αρθούν όλα αυτά τα εμπόδια που αποτρέπουν τους καταναλωτές από την αυτοπαραγωγή και από την κατανάλωση, την αποθήκευση και την πώληση αυτοπαραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας στην αγορά, ενώ παράλληλα θα πρέπει να εξασφαλιστεί ότι οι καταναλωτές που είναι αυτοπαραγωγοί συνεισφέρουν επαρκώς στο κόστος του συστήματος.

(30)Οι τεχνολογίες κατανεμημένης ενέργειας και η ενίσχυση της θέσης των καταναλωτών έχουν καταστήσει την κοινοτική ενέργεια και τους ενεργειακούς συνεταιρισμούς έναν αποτελεσματικό και οικονομικά αποδοτικό τρόπο να ικανοποιούνται οι ανάγκες και οι προσδοκίες των πολιτών όσον αφορά τις πηγές ενέργειας, τις υπηρεσίες και την τοπική συμμετοχή. Η κοινοτική ενέργεια παρέχει την χωρίς αποκλεισμούς επιλογή σε όλους τους καταναλωτές να συμμετέχουν άμεσα στην παραγωγή, την κατανάλωση ή την από κοινού χρήση της ενέργειας εντός ενός γεωγραφικά περιορισμένου κοινοτικού δικτύου, το οποίο δύναται είτε να λειτουργεί απομονωμένα είτε να είναι συνδεδεμένο με το δημόσιο δίκτυο διανομής. Οι κοινοτικές πρωτοβουλίες για την ενέργεια εστιάζουν κυρίως στην παροχή οικονομικά προσιτής ενέργειας συγκεκριμένου είδους, όπως είναι η ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές, στα μέλη ή τους μετόχους τους, και όχι κατά προτεραιότητα στην επιδίωξη κέρδους όπως οι παραδοσιακές επιχειρήσεις ενέργειας. Με την άμεση εμπλοκή των καταναλωτών, οι κοινοτικές πρωτοβουλίες για την ενέργεια αποδεικνύουν τη δυνατότητά τους να διευκολύνουν την υιοθέτηση νέων τεχνολογιών και καταναλωτικών συνηθειών, μεταξύ άλλων, των έξυπνων δικτύων διανομής και της απόκρισης ζήτησης, κατά τρόπο ολοκληρωμένο. Επιπλέον, η κοινοτική ενέργεια μπορεί να ενισχύσει την ενεργειακή απόδοση όσον αφορά τα νοικοκυριά και να συμβάλει στην καταπολέμηση της ενεργειακής φτώχειας με μειωμένη κατανάλωση και χαμηλότερα τιμολόγια προμήθειας. Η κοινοτική ενέργεια επιτρέπει επίσης σε ορισμένες ομάδες οικιακών καταναλωτών να συμμετέχουν στην αγορά ενέργειας, οι οποίοι ενδεχομένως να μην μπορούσαν υπό διαφορετικές συνθήκες. Όταν λειτουργούν επιτυχώς, οι εν λόγω πρωτοβουλίες αποφέρουν στην κοινότητα οικονομικό, κοινωνικό και περιβαλλοντικό όφελος το οποίο υπερβαίνει τα απλά πλεονεκτήματα που συνεπάγεται η παροχή ενεργειακών υπηρεσιών. Θα πρέπει να επιτρέπεται στις τοπικές ενεργειακές κοινότητες να λειτουργούν στην αγορά με ισότιμους όρους ανταγωνισμού και χωρίς στρέβλωση του ανταγωνισμού. Οι οικιακοί καταναλωτές θα πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να συμμετέχουν οικειοθελώς σε κοινοτικές πρωτοβουλίες για την ενέργεια και να αποχωρούν από αυτές, χωρίς να χάνουν την πρόσβαση στο δίκτυο που τελεί υπό τη διαχείριση της κοινοτικής πρωτοβουλίας για την ενέργεια ούτε τα δικαιώματά τους ως καταναλωτών. Η πρόσβαση στο δίκτυο μιας τοπικής ενεργειακής κοινότητας θα πρέπει να χορηγείται με δίκαιους όρους που αντικατοπτρίζουν το κόστος.

(31)Οι λογαριασμοί ενέργειας και οι ετήσιοι λογαριασμοί ενέργειας συνιστούν ένα σημαντικό μέσο πληροφόρησης των καταναλωτών. Πέρα από δεδομένα σχετικά με την κατανάλωση και το κόστος, μπορούν επίσης να περιέχουν άλλες πληροφορίες που βοηθούν τους καταναλωτές να συγκρίνουν την τρέχουσα προσφορά τους με άλλες προσφορές. Ωστόσο, δεδομένου ότι οι διαφωνίες σχετικά με τους λογαριασμούς αποτελούν πολύ συχνή αιτία παραπόνων των καταναλωτών και παράγοντα που συμβάλλει σε συνεχιζόμενα χαμηλά επίπεδα ικανοποίησης και συμμετοχής των καταναλωτών στον ενεργειακό τομέα, κρίνεται απαραίτητο να καταστούν οι λογαριασμοί και οι ετήσιοι λογαριασμοί σαφέστεροι και περισσότερο κατανοητοί και, ταυτόχρονα, να διασφαλιστεί ότι οι λογαριασμοί περιέχουν όλες τις απαραίτητες πληροφορίες, ώστε οι καταναλωτές να έχουν τη δυνατότητα να ρυθμίζουν την ενεργειακή τους κατανάλωση, να συγκρίνουν προσφορές και να αλλάζουν προμηθευτές.

ê 2009/72/ΕΚ αιτιολογική σκέψη 27

(32)Τα κράτη μέλη θα πρέπει να ενθαρρύνουν τον εκσυγχρονισμό των δικτύων διανομής, π.χ. μέσω της εισαγωγής ευφυών πλεγμάτων έξυπνων δικτύων, τα οποία πρέπει να κατασκευαστούν με τρόπο που να ενθαρρύνει την αποκεντρωμένη παραγωγή και την ενεργειακή απόδοση.

ò νέο

(33)Η συμμετοχή των καταναλωτών προϋποθέτει κατάλληλα κίνητρα και τεχνολογίες, όπως η έξυπνη μέτρηση. Τα έξυπνα συστήματα μέτρησης ενισχύουν τη θέση των καταναλωτών, επειδή τους επιτρέπουν να ενημερώνονται με ακρίβεια και σχεδόν σε πραγματικό χρόνο σχετικά με την ενεργειακή τους κατανάλωση ή ηλεκτροπαραγωγή και, ως εκ τούτου, να διαχειρίζονται καλύτερα, να συμμετέχουν και να επωφελούνται από προγράμματα απόκρισης ζήτησης και άλλες υπηρεσίες, μειώνοντας έτσι τον λογαριασμό ηλεκτρικού ρεύματος. Η έξυπνη μέτρηση επιτρέπει επίσης στους διαχειριστές συστημάτων διανομής να έχουν καλύτερη εικόνα των δικτύων τους και, συνεπώς, να μειώνουν το κόστος λειτουργίας και συντήρησης και να μετακυλύουν την εξοικονόμηση αυτή στα τιμολόγια διανομής τα οποία εντέλει βαρύνουν τους καταναλωτές.

ê 2009/72/ΕΚ αιτιολογική σκέψη 55

ð νέο

(34)ð Όσον αφορά τη λήψη αποφάσεων σε εθνικό επίπεδο σχετικά με την εγκατάσταση έξυπνων συστημάτων μέτρησης ï, Ηη εισαγωγή ð αυτή ï  ευφυών συστημάτων μέτρησης  θα πρέπει να μπορεί να βασίζεται σε οικονομική αξιολόγηση. Σε περίπτωση που η αξιολόγηση καταλήξει ότι η εισαγωγή παρόμοιων συστημάτων μέτρησης είναι οικονομικά εύλογη και αποδοτική από πλευράς κόστους μόνο για καταναλωτές με μια ορισμένη ποσότητα κατανάλωσης ηλεκτρικής ενεέργείιας, τα κράτη μέλη μπορούν να το λαμβάνουν αυτό υπόψη κατά το στάδιο της υλοποίησης.

ò νέο

(35)Τα κράτη μέλη που δεν αναπτύσσουν επί του παρόντος συστηματικά την έξυπνη μέτρηση θα πρέπει να δίνουν τη δυνατότητα στους καταναλωτές να επωφεληθούν από την εγκατάσταση έξυπνου μετρητή ηλεκτρικής ενέργειας, εφόσον το ζητήσουν και με δίκαιους και εύλογους όρους, προσφέροντας παράλληλα κάθε συναφή πληροφορία. Σε περίπτωση που οι καταναλωτές δε διαθέτουν έξυπνους μετρητές, θα πρέπει να δικαιούνται μετρητές που πληρούν τις ελάχιστες απαραίτητες απαιτήσεις ώστε να παρέχουν στους καταναλωτές τις πληροφορίες τιμολόγησης που καθορίζονται στην παρούσα οδηγία.

(36)Για να ενισχυθεί η ενεργός συμμετοχή των καταναλωτών στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, τα έξυπνα συστήματα μέτρησης που πρόκειται να εγκαταστήσουν στην επικράτειά τους τα κράτη μέλη θα πρέπει να είναι διαλειτουργικά, να μην αποτελούν φραγμό στην αλλαγή προμηθευτή, και να διαθέτουν κατάλληλες για τον σκοπό τους λειτουργικές δυνατότητες, οι οποίες επιτρέπουν στους καταναλωτές να έχουν πρόσβαση στα δεδομένα κατανάλωσής τους σε σχεδόν πραγματικό χρόνο, να προσαρμόζουν την ενεργειακή τους κατανάλωση και, στον βαθμό που επιτρέπουν οι υποστηρικτικές υποδομές, να προσφέρουν την ευελιξία τους στο δίκτυο και σε επιχειρήσεις ενεργειακών υπηρεσιών, να ανταμείβονται για αυτό και να επιτυγχάνουν εξοικονόμηση στον λογαριασμό τους ηλεκτρικού ρεύματος.

ê 2009/72/ΕΚ αιτιολογική σκέψη 50 (προσαρμοσμένο)

ð νέο

(37)Οι απαιτήσεις δημόσιας υπηρεσίας, συμπεριλαμβανομένων των απαιτήσεων της καθολικής υπηρεσίας, και τα κοινά ελάχιστα πρότυπα που αυτές συνεπάγονται θα πρέπει να ενισχυθούν περαιτέρω ώστε να διασφαλισθεί ότι όλοι οι καταναλωτές, και ιδιαίτερα οι πιο ευάλωτοι, έχουν τη δυνατότητα να επωφεληθούν από τον ανταγωνισμό και τις δικαιότερες τιμές. Οι απαιτήσεις δημόσιας υπηρεσίας ορίζονται σε εθνικό επίπεδο, με συνεκτίμηση των εθνικών συνθηκών και με παράλληλο σεβασμό του κοινοτικού δικαίου εκ μέρους των κρατών μελών. Οι πολίτες της Ένωσης και, όταν αυτό κρίνεται σκόπιμο από τα κράτη μέλη, οι μικρές επιχειρήσεις, θα πρέπει να μπορούν να απολαμβάνουν υποχρεώσεις δημόσιας υπηρεσίας, ιδίως όσον αφορά την ασφάλεια εφοδιασμού και τις εύλογες τιμές. Βασική πτυχή της προμήθειας των πελατών είναι η πρόσβαση σε αντικειμενικά και διαφανή δεδομένα που αφορούν την κατανάλωση. Επομένως, οι καταναλωτές πρέπει να έχουν πρόσβαση στα δεδομένα κατανάλωσής τους, τις συναφείς τιμές και τις δαπάνες εξυπηρέτησης, ώστε να μπορούν να ζητήσουν από τους ανταγωνιστές να υποβάλουν προσφορές βάσει των δεδομένων αυτών. Οι καταναλωτές θα πρέπει επίσης να έχουν το δικαίωμα ορθής ενημέρωσης σχετικά με την ενέργεια που καταναλώνουν. Οι προπληρωμές ð δεν πρέπει να θέτουν τους χρήστες σε δυσανάλογα δυσμενή θέση και ï θα πρέπει να αντανακλούν την πιθανή κατανάλωση ηλεκτρικής ενεργείας και τα διάφορα συστήματα πληρωμής δεν πρέπει να εισάγουν διακρίσεις. Η τακτική παροχή πληροφοριών σχετικά με το κόστος της ενεέργείιας θα δημιουργήσει κίνητρα για εξοικονόμηση ενεέργείιας, καθώς θα παρέχει στους πελάτες άμεση ενημέρωση σχετικά με τα αποτελέσματα των επενδύσεων στην ενεργειακή απόδοση, και για την αλλαγή συμπεριφοράς. Από την άποψη αυτή, η πλήρης υλοποίηση της οδηγίας 2006/32/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 5ης Απριλίου 2006, σχετικά με την ενεργειακή απόδοση κατά την τελική χρήση και τις ενεργειακές υπηρεσίες 34  Ö οδηγίας 2012/27/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου 35  Õ θα βοηθήσει τους καταναλωτές να μειώσουν το ενεργειακό κόστος τους.

ò νέο

(38)Επί του παρόντος, στα κράτη μέλη έχουν αναπτυχθεί ή αναπτύσσονται διάφορα μοντέλα διαχείρισης δεδομένων μετά την εγκατάσταση έξυπνων συστημάτων μέτρησης. Ανεξάρτητα από το μοντέλο διαχείρισης δεδομένων, τα κράτη μέλη θα πρέπει να θεσπίσουν διαφανείς κανόνες σύμφωνα με τους οποίους επιτρέπεται η πρόσβαση στα δεδομένα υπό όρους που δεν εισάγουν διακρίσεις, και να διασφαλίσουν το υψηλότερο επίπεδο ασφάλειας στον κυβερνοχώρο, προστασίας των δεδομένων, καθώς και την αμεροληψία των φορέων που χειρίζονται τα δεδομένα.

ê 2009/72/ΕΚ αιτιολογική σκέψη 45 (προσαρμοσμένο)

ð νέο

(39)Τα κράτη μέλη θα πρέπει να φροντίζουν ώστε οι οικιακοί πελάτες και, όπου κρίνεται σκόπιμο από τα κράτη μέλη, οι μικρές επιχειρήσεις να απολαύουν του δικαιώματος εφοδιασμού με ηλεκτρική ενέργεια συγκεκριμένης ποιότητας σε σαφώς συγκρίσιμες, διαφανείς και λογικές τιμές. Προκειμένου να διασφαλισθεί η διατήρηση των υψηλών επιπέδων παροχής δημόσιας υπηρεσίας στην Κοινότητα, όλα τα μέτρα που λαμβάνονται από τα κράτη μέλη για την επίτευξη του στόχου της παρούσας οδηγίας θα πρέπει να κοινοποιούνται τακτικά στην Επιτροπή. Η Επιτροπή οφείλει να δημοσιεύει τακτικά έκθεση η οποία να αναλύει τα μέτρα που ελήφθησαν σε εθνικό επίπεδο για την επίτευξη των στόχων παροχής δημόσιας υπηρεσίας, συγκρίνοντας την αποτελεσματικότητά τους, με σκοπό την παροχή συστάσεων για τα μέτρα που πρέπει να λαμβάνονται σε εθνικό επίπεδο προς επίτευξη δημόσιας υπηρεσίας υψηλών προδιαγραφών. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να λαμβάνουν τα αναγκαία μέτρα προκειμένου να προστατεύουν τους ευάλωτους ð και ενεργειακά φτωχούς ï καταναλωτές στο πλαίσιο της εσωτερικής αγοράς ηλεκτρικής ενεέργείιας. Τα μέτρα αυτά είναι δυνατό να διαφέρουν ανάλογα με τις ιδιαίτερες συνθήκες που επικρατούν σε κάθε κράτος μέλος και να περιλαμβάνουν  ειδικά  μέτρα ð κοινωνικής ή ενεργειακής πολιτικής ï για την πληρωμή των λογαριασμών ηλεκτρικού ρεύματος,  ή γενικότερα μέτρα λαμβανόμενα στο πλαίσιο του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης  ð τις επενδύσεις στην οικιακή ενεργειακή απόδοση ή την προστασία των καταναλωτών π.χ. διασφαλίσεις αποσύνδεσης ï. Όταν παρέχεται καθολική υπηρεσία και σε μικρές επιχειρήσεις, τα μέτρα που εξασφαλίζουν την παροχή της καθολικής αυτής υπηρεσίας μπορούν να διαφέρουν αναλόγως του αν απευθύνονται σε οικιακούς πελάτες ή σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις.

ò νέο

(40)Οι ενεργειακές υπηρεσίες έχουν θεμελιώδη σημασία για τη διαφύλαξη της ευημερίας των πολιτών της Ένωσης. Η επαρκής θέρμανση, ψύξη, φωτισμός και η ενέργεια για τη λειτουργία συσκευών συνιστούν εξαιρετικά σημαντικές υπηρεσίες για τη διασφάλιση αξιοπρεπούς βιοτικού επιπέδου και υγείας των πολιτών. Επιπροσθέτως, η πρόσβαση στις εν λόγω ενεργειακές υπηρεσίες επιτρέπει στους Ευρωπαίους πολίτες να αξιοποιήσουν πλήρως τις δυνατότητές τους και συμβάλλει στην κοινωνική ένταξη. Για τα νοικοκυριά που πλήττονται από ενεργειακή φτώχεια, αυτές οι ενεργειακές υπηρεσίες δεν είναι οικονομικά προσιτές λόγω, αφενός, του χαμηλού εισοδήματος, της υψηλής ενεργειακής δαπάνης και, αφετέρου, της χαμηλής ενεργειακής απόδοσης των κατοικιών τους. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να συλλέγουν τα κατάλληλα στοιχεία για να παρακολουθούν τον αριθμό των νοικοκυριών που πλήττονται από ενεργειακή φτώχεια. Οι ακριβείς μετρήσεις αναμένεται ότι θα βοηθήσουν τα κράτη μέλη να ταυτοποιήσουν όσα νοικοκυριά πλήττονται από ενεργειακή φτώχεια, με στόχο την παροχή στοχευμένης στήριξης. Η Επιτροπή θα πρέπει να στηρίξει ενεργά την εφαρμογή των διατάξεων που αφορούν την ενεργειακή φτώχεια, διευκολύνοντας την ανταλλαγή ορθών πρακτικών μεταξύ των κρατών μελών.

ê 2009/72/ΕΚ αιτιολογική σκέψη 53 (προσαρμοσμένο)

ð νέο

(41)Η ενεργειακή φτώχεια είναι διογκούμενο πρόβλημα στην Κοινότητα. Κατά συνέπεια, τα κράτη μέλη που πλήττονται ð από ενεργειακή φτώχεια ï και δεν το έχουν ακόμη πράξει θα πρέπει να αναπτύξουν εθνικά προγράμματα δράσης ή άλλα κατάλληλα πλαίσια δράσης για την αντιμετώπιση  της ενεργειακής φτώχειας  ð αυτού του προβλήματος ï , που αποβλέπουν στη μείωση του αριθμού των ανθρώπων που υποφέρουν από μια τέτοια κατάσταση. ð Το χαμηλό εισόδημα, η υψηλή ενεργειακή δαπάνη και η χαμηλή ενεργειακή απόδοση των κατοικιών αποτελούν συναφείς παράγοντες για τον καθορισμό των δεικτών μέτρησης της ενεργειακής φτώχειας. ï Σε κάθε περίπτωση, τα κράτη μέλη θα πρέπει να διασφαλίζουν τον απαραίτητο ενεργειακό εφοδιασμό των ευάλωτων ð και ενεργειακά φτωχών ï καταναλωτών. Προς τούτο, θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί μια ολοκληρωμένη προσέγγιση, π.χ. στο πλαίσιο της ð ενεργειακής και ï κοινωνικής πολιτικής και τα μέτρα θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν κοινωνικές πολιτικές ή βελτιώσεις της ενεργειακής απόδοσης για την κατοικία. Στο ελάχιστο, η παρούσα οδηγία θα πρέπει να επιτρέπει εθνικές πολιτικές υπέρ των ευάλωτων ð και ενεργειακά φτωχών ï καταναλωτών.

ò νέο

(42)Οι διαχειριστές συστημάτων διανομής πρέπει να ενσωματώσουν νέα ηλεκτροπαραγωγή με οικονομικά αποδοτικό τρόπο, ιδίως εγκαταστάσεις ηλεκτροπαραγωγής που χρησιμοποιούν ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και νέα φορτία, όπως αντλίες θερμότητας και ηλεκτρικά οχήματα. Για τον σκοπό αυτό, θα πρέπει να δοθούν δυνατότητες και κίνητρα στους διαχειριστές συστημάτων διανομής να χρησιμοποιούν υπηρεσίες από πηγές κατανεμημένης ενέργειας, π.χ. απόκριση ζήτησης και αποθήκευση ενέργειας, βάσει διαδικασιών της αγοράς, προκειμένου να λειτουργούν αποτελεσματικά το δίκτυό τους και να αποφεύγουν δαπανηρές επεκτάσεις δικτύου. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να εφαρμόσουν κατάλληλα μέτρα, όπως εθνικούς κώδικες δικτύου και κανόνες της αγοράς, και να παρέχουν κίνητρα στους διαχειριστές συστημάτων διανομής με τιμολόγια δικτύου που δεν θέτουν φραγμούς στην ευελιξία ή στη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης του δικτύου. Τα κράτη μέλη θα πρέπει επίσης να εισαγάγουν προγράμματα ανάπτυξης δικτύου για συστήματα διανομής, ώστε να στηρίξουν την ενσωμάτωση εγκαταστάσεων ηλεκτροπαραγωγής που χρησιμοποιούν ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, να διευκολύνουν την ανάπτυξη εγκαταστάσεων αποθήκευσης και τον εξηλεκτρισμό του τομέα των μεταφορών, καθώς και να παρέχουν επαρκή πληροφόρηση στους χρήστες του συστήματος σχετικά με τις προβλεπόμενες επεκτάσεις ή αναβαθμίσεις του δικτύου, επειδή επί του παρόντος στα περισσότερα κράτη μέλη δεν υπάρχουν παρόμοιες διαδικασίες.

ê 2009/72/ΕΚ αιτιολογική σκέψη 26

(43)Η άνευ διακρίσεων πρόσβαση στο δίκτυο διανομής καθορίζει την πρόσβαση από τους πελάτες λιανικής στα επόμενα στάδια της αγοράς. Ωστόσο, το ενδεχόμενο διακρίσεων όσον αφορά την πρόσβαση τρίτων και τις επενδύσεις είναι λιγότερο σημαντικό σε επίπεδο διανομής από ό,τι σε επίπεδο μεταφοράς, ενώ η συμφόρηση και η επιρροή των συμφερόντων παραγωγής ή προμήθειας είναι γενικά εντονότερες σε επίπεδο διανομής. Επιπλέον, ο νομικός και λειτουργικός διαχωρισμός των διαχειριστών συστημάτων διανομής κατέστη υποχρεωτικός, σύμφωνα με την οδηγία 2003/54/ΕΚ, μόλις από 1ης Ιουλίου 2007 και τα αποτελέσματά του στην εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενεργείας δεν έχουν ακόμη αξιολογηθεί. Επομένως, οι υφιστάμενοι κανόνες νομικού και λειτουργικού διαχωρισμού είναι δυνατόν να οδηγήσουν σε αποτελεσματικό διαχωρισμό αν καθορισθούν με μεγαλύτερη σαφήνεια, εφαρμοστούν ορθά και παρακολουθούνται στενά. Για τη δημιουργία ίσων όρων ανταγωνισμού σε επίπεδο λιανικής, οι διαχειριστές των συστημάτων διανομής θα πρέπει επίσης να μην μπορούν να εκμεταλλευθούν την κάθετη ολοκλήρωσή τους όσον αφορά την ανταγωνιστική θέση τους στην αγορά, ιδίως σε σχέση με οικιακούς και μικρούς μη οικιακούς πελάτες.

ê 2009/72/ΕΚ αιτιολογική σκέψη 30

(44)Όταν χρησιμοποιείται κλειστό σύστημα για να εξασφαλίζεται η βέλτιστη αποτελεσματικότητα ολοκληρωμένου ενεργειακού εφοδιασμού που απαιτεί ειδικά επιχειρησιακά πρότυπα, ή όταν διατηρείται ένα κλειστό σύστημα διανομής κυρίως για χρήση από τον ιδιοκτήτη του συστήματος, πρέπει να υπάρχει δυνατότητα να εξαιρεθεί ο διαχειριστής του συστήματος διανομής από υποχρεώσεις οι οποίες θα αποτελούσαν περιττή διοικητική επιβάρυνση λόγω της ιδιαίτερης φύσης της σχέσης μεταξύ του διαχειριστή του συστήματος διανομής και των χρηστών του συστήματος. Βιομηχανικές και εμπορικές εγκαταστάσεις ή κοινές εγκαταστάσεις υπηρεσιών όπως κτίρια σιδηροδρομικών σταθμών, αερολιμένες, νοσοκομεία, μεγάλοι χώροι κατασκήνωσης με ενσωματωμένες εγκαταστάσεις ή εγκαταστάσεις χημικής βιομηχανίας είναι δυνατόν να περιλαμβάνουν κλειστά συστήματα διανομής, λόγω του ειδικευμένου χαρακτήρα των δραστηριοτήτων τους.

ê 2009/72/ΕΚ αιτιολογική σκέψη 8

(45)Προκειμένου να εξασφαλιστεί ο ανταγωνισμός και ο εφοδιασμός με ηλεκτρική ενέργεια με τις πιο ανταγωνιστικές τιμές, τα κράτη μέλη και οι εθνικές ρυθμιστικές αρχές πρέπει να εξασφαλίσουν τη διαμεθοριακή πρόσβαση σε νέους προμηθευτές ηλεκτρικής ενεέργείιας από διαφορετικές ενεργειακές πηγές, καθώς και σε νέους παρόχους παραγωγής ενεέργείιας.

ê 2009/72/ΕΚ αιτιολογική σκέψη 9

(46)Χωρίς τον αποτελεσματικό διαχωρισμό των δικτύων από τις δραστηριότητες παραγωγής και προμήθειας («αποτελεσματικός διαχωρισμός»), υφίσταται ο κίνδυνος διακρίσεων στην εκμετάλλευση των δικτύων, αλλά και στην παροχή κινήτρων στις κάθετα ολοκληρωμένες επιχειρήσεις για την πραγματοποίηση των ενδεδειγμένων επενδύσεων στα δίκτυά τους.

ê 2009/72/ΕΚ αιτιολογική σκέψη 11

(47)Ο αποτελεσματικός διαχωρισμός μπορεί να γίνει μόνο με την άρση του κινήτρου για τις κάθετα ολοκληρωμένες επιχειρήσεις να κάνουν διακρίσεις κατά των ανταγωνιστών τους όσον αφορά την πρόσβαση στο δίκτυο και τις επενδύσεις. Ο διαχωρισμός της ιδιοκτησίας, πράγμα που προϋποθέτει ότι ο ιδιοκτήτης δικτύου ορίζεται ως ο διαχειριστής του δικτύου και είναι ανεξάρτητος από συμφέροντα προμήθειας και παραγωγής, είναι σαφώς αποτελεσματικός και σταθερός τρόπος για την επίλυση της εγγενούς σύγκρουσης συμφερόντων και την εγγύηση της ασφάλειας του εφοδιασμού. Για τον λόγο αυτό, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, στο ψήφισμά του της 10ης Ιουλίου 2007 σχετικά με τις προοπτικές για την εσωτερική αγορά αερίου και ηλεκτρικής ενεέργείιας 36 , αναφέρει τον διαχωρισμό της μεταφοράς από την ιδιοκτησία ως το πιο αποτελεσματικό μέσο για την προώθηση των επενδύσεων σε υποδομή χωρίς διακρίσεις, τη δίκαιη πρόσβαση των νεοεισερχομένων στο δίκτυο και τη διαφάνεια της αγοράς. Στο πλαίσιο του διαχωρισμού της ιδιοκτησίας, κατά συνέπεια, θα πρέπει να απαιτείται από τα κράτη μέλη να εξασφαλίζουν ότι το αυτό πρόσωπο ή πρόσωπα δεν δικαιούνται να ασκούν έλεγχο επί επιχείρησης παραγωγής ή προμήθειας και, ταυτοχρόνως, να ασκούν έλεγχο ή δικαιώματα σε διαχειριστή συστήματος μεταφοράς ή σε σύστημα μεταφοράς. Αντιστρόφως, θα πρέπει να αποκλείεται η δυνατότητα να ασκεί έλεγχο ή δικαιώματα σε επιχείρηση παραγωγής ή προμήθειας όποιος ελέγχει σύστημα μεταφοράς ή διαχειριστή συστήματος μεταφοράς. Εντός των εν λόγω ορίων, επιχείρηση παραγωγής ή προμήθειας θα πρέπει να μπορεί να έχει μετοχές μειοψηφίας σε διαχειριστή συστήματος μεταφοράς ή σε σύστημα μεταφοράς.

ê 2009/72/ΕΚ αιτιολογική σκέψη 12

(48)Οποιοδήποτε σύστημα διαχωρισμού θα πρέπει να είναι αποτελεσματικό όσον αφορά την άρση τυχόν συγκρούσεων συμφερόντων μεταξύ παραγωγών, προμηθευτών και διαχειριστών συστημάτων μεταφοράς, προκειμένου να δημιουργηθούν κίνητρα για τις απαραίτητες επενδύσεις και να εξασφαλισθεί η πρόσβαση των νεοεισερχομένων στην αγορά στο πλαίσιο ενός διαφανούς και αποτελεσματικού κανονιστικού καθεστώτος και δεν πρέπει να δημιουργήσει επαχθές και δύσχρηστο ρυθμιστικό καθεστώς για τις εθνικές ρυθμιστικές αρχές.

ê 2009/72/ΕΚ αιτιολογική σκέψη 14

(49)Επειδή για τον διαχωρισμό της ιδιοκτησίας απαιτείται, σε ορισμένες περιπτώσεις, η αναδιάρθρωση των επιχειρήσεων, πρέπει να δοθεί στα κράτη μέλη που αποφασίζουν να εφαρμόσουν διαχωρισμό ιδιοκτησίας πρόσθετος χρόνος για να εφαρμόσουν τις σχετικές διατάξεις. Λαμβάνοντας υπόψη τους κάθετους δεσμούς μεταξύ των κλάδων της ηλεκτρικής ενεέργείιας και του φυσικού αερίου, οι διατάξεις σχετικά με τον διαχωρισμό θα πρέπει να εφαρμοστούν οριζόντια και στους δύο κλάδους.

ê 2009/72/ΕΚ αιτιολογική σκέψη 15

(50)Στο πλαίσιο του διαχωρισμού της ιδιοκτησίας, για να εξασφαλιστεί η πλήρης ανεξαρτησία της εκμετάλλευσης του δικτύου από συμφέροντα προμήθειας και παραγωγής και για να αποφευχθεί η ανταλλαγή οποιωνδήποτε εμπιστευτικών πληροφοριών, θα πρέπει να μην είναι μέλος του διοικητικού συμβουλίου διαχειριστή συστήματος μεταφοράς ή συστήματος μεταφοράς πρόσωπο το οποίο είναι μέλος του διοικητικού συμβουλίου επιχείρησης που εκτελεί οποιαδήποτε από τις λειτουργίες παραγωγής ή προμήθειας. Για τον λόγο αυτό, θα πρέπει να μην έχει το δικαίωμα να διορίζει μέλη του διοικητικού συμβουλίου διαχειριστή συστήματος μεταφοράς ή συστήματος μεταφοράς πρόσωπο το οποίο ασκεί έλεγχο ή οιοδήποτε δικαίωμα σε επιχείρηση παραγωγής ή προμήθειας.

ê 2009/72/ΕΚ αιτιολογική σκέψη 16

(51)Η καθιέρωση διαχειριστών συστημάτων ή μεταφοράς ανεξάρτητων από συμφέροντα προμήθειας και παραγωγής θα πρέπει να παρέχει στις κάθετα ολοκληρωμένες επιχειρήσεις τη δυνατότητα να διατηρούν την ιδιοκτησία των πάγιων στοιχείων του δικτύου, διασφαλίζοντας παράλληλα τον αποτελεσματικό διαχωρισμό συμφερόντων, υπό τον όρο ότι ο ανεξάρτητος διαχειριστής συστήματος ή ο ανεξάρτητος διαχειριστής μεταφοράς ασκεί όλες τις δραστηριότητες του διαχειριστή συστήματος και ότι έχουν θεσπισθεί λεπτομερής κανονιστική ρύθμιση και εκτενείς μηχανισμοί ρυθμιστικού ελέγχου.

ê 2009/72/ΕΚ (προσαρμοσμένο) αιτιολογική σκέψη 17

(52)Επομένως, όταν στις 3 Σεπτεμβρίου 2009, επιχείρηση στην οποία ανήκει σύστημα μεταφοράς Ö ήταν Õ  είναι  μέρος κάθετα ολοκληρωμένης επιχείρησης, θα πρέπει να παρέχεται στα κράτη μέλη η δυνατότητα να επιλέγουν μεταξύ του διαχωρισμού της ιδιοκτησίας και της καθιέρωσης διαχειριστών συστημάτων ή μεταφοράς ανεξάρτητων από συμφέροντα προμήθειας και παραγωγής.

ê 2009/72/ΕΚ αιτιολογική σκέψη 18

(53)Προκειμένου να διαφυλαχθούν πλήρως τα συμφέροντα των μετόχων των κάθετα ολοκληρωμένων επιχειρήσεων, τα κράτη μέλη θα πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να επιλέγουν να εφαρμόσουν τον διαχωρισμό της ιδιοκτησίας είτε μέσω άμεσης πώλησης είτε μέσω διάσπασης των μετοχών της κάθετα ολοκληρωμένης επιχείρησης σε μετοχές της επιχείρησης δικτύου και σε μετοχές των εναπομενουσών επιχειρήσεων προμήθειας και παραγωγής, υπό τον όρο ότι τηρούνται οι απαιτήσεις που προκύπτουν από τον διαχωρισμό της ιδιοκτησίας.

ê 2009/72/ΕΚ αιτιολογική σκέψη 19

(54)Η πλήρης αποτελεσματικότητα της καθιέρωσης ανεξάρτητου διαχειριστή συστήματος ή ανεξάρτητου διαχειριστή μεταφοράς θα πρέπει να εξασφαλισθεί με ειδικούς πρόσθετους κανόνες. Οι κανόνες για τον ανεξάρτητο διαχειριστή μεταφοράς προσφέρουν κατάλληλο ρυθμιστικό πλαίσιο που εγγυάται τον θεμιτό ανταγωνισμό, επαρκείς επενδύσεις, πρόσβαση των νεοεισερχομένων στην αγορά και ολοκλήρωση των αγορών ηλεκτρικής ενεέργείιας. Ο αποτελεσματικός διαχωρισμός μέσω των διατάξεων για τον ανεξάρτητο διαχειριστή μεταφοράς βασίζεται σε ένα πυλώνα μέτρων οργάνωσης και διοίκησης των διαχειριστών συστημάτων μεταφοράς και σε έναν πυλώνα μέτρων για τις επενδύσεις, τη σύνδεση νέων εγκαταστάσεων παραγωγής με το δίκτυο και την ενοποίηση των αγορών μέσω της περιφερειακής συνεργασίας. Η ανεξαρτησία του διαχειριστή μεταφοράς θα πρέπει, μεταξύ άλλων, να εξασφαλισθεί και με ορισμένες περιόδους υπαναχώρησης κατά τη διάρκεια των οποίων δεν ασκείται στην κάθετα ολοκληρωμένη επιχείρηση διαχειριστική ή άλλη συναφής δραστηριότητα που να παρέχει πρόσβαση στις αυτές πληροφορίες οι οποίες θα μπορούσαν να είχαν ληφθεί σε διαχειριστική θέση. Το πρότυπο αποτελεσματικού διαχωρισμού του ανεξάρτητου διαχειριστή μεταφοράς ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις που καθόρισε το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο κατά τη σύνοδό του στις Βρυξέλλες στις 8 και 9 Μαρτίου 2007.

ê 2009/72/ΕΚ αιτιολογική σκέψη 21

(55)Τα κράτη μέλη έχουν το δικαίωμα να επιλέξουν πλήρη διαχωρισμό της ιδιοκτησίας εντός της επικράτειάς τους. Εφόσον κράτος μέλος έχει ασκήσει το δικαίωμά του αυτό, η επιχείρηση δεν έχει δικαίωμα να διαμορφώσει ανεξάρτητο διαχειριστή συστήματος ή ανεξάρτητο διαχειριστή μεταφοράς. Επίσης, επιχειρήσεις οι οποίες ασκούν οποιαδήποτε από τις δραστηριότητες παραγωγής ή προμήθειας δεν μπορούν, είτε άμεσα είτε έμμεσα, να ασκούν έλεγχο ή δικαιώματα επί διαχειριστούή συστήματος μεταφοράς από κράτος μέλος που έχει επιλέξει τον πλήρη διαχωρισμό της ιδιοκτησίας.

ê 2009/72/ΕΚ αιτιολογική σκέψη 23

(56)Η υλοποίηση του αποτελεσματικού διαχωρισμού θα πρέπει να τηρεί την αρχή της μη διάκρισης μεταξύ δημόσιου και ιδιωτικού τομέα. Για τον σκοπό αυτό, δεν θα πρέπει να παρέχεται η δυνατότητα στο αυτό πρόσωπο να ασκεί οιοδήποτε έλεγχο ή δικαίωμα, κατά παραβίαση των κανόνων περί διαχωρισμού της ιδιοκτησίας ή της λύσης του ανεξάρτητου διαχειριστή μεταφοράς συστήματος, είτε μεμονωμένα είτε από κοινού, στη σύνθεση, την ψηφοφορία ή τη λήψη αποφάσεων των οργάνων τόσο των διαχειριστών συστημάτων μεταφοράς ή των συστημάτων μεταφοράς όσο και των επιχειρήσεων παραγωγής ή προμήθειας. Όσον αφορά τον διαχωρισμό της ιδιοκτησίας και την καθιέρωση ανεξάρτητου διαχειριστή μεταφοράς συστήματος, αν το εν λόγω κράτος μέλος μπορεί να αποδείξει ότι η ως άνω απαίτηση τηρείται, δύο χωριστοί δημόσιοι οργανισμοί θα πρέπει να μπορούν να ελέγχουν τις δραστηριότητες παραγωγής και εφοδιασμού, αφενός, και τις δραστηριότητες μεταφοράς, αφετέρου.

ê 2009/72/ΕΚ (προσαρμοσμένο) αιτιολογική σκέψη 24

(57)Ο πλήρως αποτελεσματικός διαχωρισμός των δραστηριοτήτων δικτύου από τις δραστηριότητες προμηήθείιας και παραγωγής θα πρέπει να εφαρμοσθεί σε ολόκληρη την  Κοινότητα  Ö Ένωση Õ τόσο για τις  κοινοτικές  Ö ενωσιακές επιχειρήσεις Õ όσο και για τις  εξωκοινοτικές  επιχειρήσεις Ö εκτός ΕΕ Õ . Προκειμένου να διασφαλισθεί ότι οι δραστηριότητες δικτύου και οι δραστηριότητες προμήθειας και παραγωγής σε ολόκληρη την  Κοινότητα  Ö Ένωση Õ παραμένουν ανεξάρτητες μεταξύ τους, οι ρυθμιστικές αρχές θα πρέπει να έχουν την εξουσία να αρνούνται την πιστοποίηση διαχειριστών συστημάτων μεταφοράς που δεν τηρούν τους κανόνες διαχωρισμού. Για να εξασφαλιστεί η συνεπής εφαρμογή των κανόνων αυτών σε ολόκληρη την  Κοινότητα  Ö Ένωση Õ, οι ρυθμιστικές αρχές θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη στο έπακρο τη γνώμη της Επιτροπής όταν αυτή λαμβάνει λαμβάνουν αποφάσεις σχετικά με την πιστοποίηση. Περαιτέρω, για να εξασφαλιστεί η τήρηση των διεθνών υποχρεώσεων της  Κοινότητας  Ö Ένωσης Õ, καθώς και η αλληλεγγύη και η ασφάλεια εφοδιασμού εντός της  Κοινότητας  Ö Ένωσης Õ, η Επιτροπή θα πρέπει να έχει το δικαίωμα να δώσει τη γνώμη της σχετικά με την πιστοποίηση σε σχέση με τον ιδιοκτήτη ή διαχειριστή συστήματος μεταφοράς που ελέγχεται από πρόσωπο ή πρόσωπα από τρίτη χώρα ή τρίτες χώρες.

ê 2009/72/ΕΚ αιτιολογική σκέψη 31

(58)Οι διαδικασίες χορήγησης αδειών δεν θα πρέπει να οδηγούν σε διοικητική επιβάρυνση δυσανάλογη προς το μέγεθος και τη δυνητική σπουδαιότητα των παραγωγών ηλεκτρικής ενεέργείιας. Οι αδικαιολόγητα μακροχρόνιες διαδικασίες χορήγησης αδειών μπορεί να συνιστούν φραγμό στην πρόσβαση νεοεισερχομένων.

ê 2009/72/ΕΚ αιτιολογική σκέψη 34

(59)Οι ρυθμιστικοί φορείς ενεέργείιας θα πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να λαμβάνουν αποφάσεις σε κάθε συναφές ρυθμιστικό θέμα προκειμένου να λειτουργεί ορθώς η εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενεέργείιας και να είναι πλήρως ανεξάρτητες από οποιοδήποτε άλλο δημόσιο ή ιδιωτικό συμφέρον. Αυτό δεν εμποδίζει ούτε τον δικαστικό έλεγχο ούτε την κοινοβουλευτική εποπτεία σύμφωνα με το συνταγματικό δίκαιο των κρατών μελών. Επιπλέον, η έγκριση του προϋπολογισμού των ρυθμιστικών φορέων από τον εθνικό νομοθέτη δεν εμποδίζει την αυτονομία του προϋπολογισμού. Οι διατάξεις σχετικά με την αυτονομία κατά την εκτέλεση του διατεθέντος προϋπολογισμού της ρυθμιστικής αρχής θα πρέπει να υλοποιούνται στο πλαίσιο που έχει οριστεί από την εθνική δημοσιονομική νομοθεσία και κανόνες. Τα κράτη μέλη συμβάλλουν μεν στην ανεξαρτησία της εθνικής ρυθμιστικής αρχής από πολιτικά ή οικονομικά συμφέροντα μέσω κατάλληλου συστήματος περιτροπής, αλλά θα πρέπει να μπορούν να λαμβάνουν δεόντως υπόψη και τη διαθεσιμότητα ανθρώπινων πόρων και το μέγεθος του συμβουλίου.

ê 2009/72/ΕΚ αιτιολογική σκέψη 36

(60)Οι εθνικές ρυθμιστικές αρχές θα πρέπει να δύνανται να καθορίζουν ή να εγκρίνουν τιμολόγια ή μεθοδολογίες οι οποίες διέπουν τον υπολογισμό των τιμολογίων, βάσει προτάσεως του διαχειριστή του δικτύου μεταφοράς ή του(των) διαχειριστή(ων) του δικτύου διανομής, ή βάσει προτάσεως με την οποία συμφώνησαν ο(οι) εν λόγω διαχειριστής(ές) και οι χρήστες του δικτύου. Διεκπεραιώνοντας τα καθήκοντα αυτά, οι εθνικές ρυθμιστικές αρχές θα πρέπει να φροντίζουν ώστε τα τιμολόγια μεταφοράς και διανομής να μην εισάγουν διακρίσεις και να αντικατοπτρίζουν το κόστος, θα πρέπει δε να λαμβάνουν υπόψη τους το μακροπρόθεσμο, οριακό και εξοικονομούμενο κόστος δικτύου από τον επιμερισμό της την κατανεμημένη παραγωγής και τα μέτρα διαχείρισης της ζήτησης.

ê 2009/72/ΕΚ αιτιολογική σκέψη 37 (προσαρμοσμένο)

è1 2009/72/ΕΚ αιτιολογική σκέψη 38

(61)Οι ρυθμιστικοί φορείς ενεέργείιας θα πρέπει να έχουν εξουσία να εκδίδουν δεσμευτικές αποφάσεις για τις επιχειρήσεις ηλεκτρικής ενεέργείιας και να επιβάλλουν αποτελεσματικές, αναλογικές και αποτρεπτικές κυρώσεις σε επιχειρήσεις ηλεκτρικής ενεργείας που αθετούν τις υποχρεώσεις τους ή να προτείνουν στο αρμόδιο δικαστήριο να τους επιβάλει τέτοιες κυρώσεις. è1 Ö Προς τούτο Õ  Επιπλέον , οι ρυθμιστικές αρχές Ö θα πρέπει να έχουν τη δυνατότητα Õ  θα πρέπει να έχουν την εξουσία  να ζητούν σχετικές πληροφορίες από εταιρείες ηλεκτρικής ενεέργείιας, να κάνουν κατάλληλες και επαρκείς έρευνες και να διευθετούν αντιδικίες. ç Θα πρέπει επίσης να ανατεθεί στους ρυθμιστικούς φορείς ενεέργείιας η εξουσία να αποφασίζουν, ανεξάρτητα από την εφαρμογή των κανόνων ανταγωνισμού, τη λήψη κατάλληλων μέτρων ώστε να εξασφαλίζονται οφέλη για τους καταναλωτές μέσα από την προώθηση του αποτελεσματικού ανταγωνισμού που είναι αναγκαίος για την εύρυθμη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς ηλεκτρικής ενεέργείιας. Η εγκαθίδρυση εικονικών εγκαταστάσεων ηλεκτροπαραγωγής — νοουμένων ως πρόγραμμα απελευθέρωσης ηλεκτρικής ενεργείας με το οποίο μια επιχείρηση παραγωγής ηλεκτρικής ενεργείας είναι υποχρεωμένη είτε να πωλήσει είτε να καταστήσει διαθέσιμη μια ορισμένη ποσότητα ηλεκτρικής ενεργείας ή να χορηγήσει πρόσβαση σε μέρος του παραγωγικού δυναμικού της στους ενδιαφερόμενους προμηθευτές για ορισμένο χρονικό διάστημα— είναι ένα από τα πιθανά μέτρα για την προώθηση του αποτελεσματικού ανταγωνισμού και την εξασφάλιση της εύρυθμης λειτουργίας της αγοράς. Οι ρυθμιστικοί φορείς ενεργείας θα πρέπει επίσης να διαθέτουν την εξουσία να συμβάλλουν στην εξασφάλιση υψηλών προτύπων καθολικής και δημόσιας υπηρεσίας σε συμμόρφωση προς το άνοιγμα της αγοράς, την προστασία των ευάλωτων καταναλωτών και την πλήρη αποτελεσματικότητα των μέτρων προστασίας των καταναλωτών. Οι διατάξεις αυτές θα πρέπει να ισχύουν χωρίς να θίγονται ούτε οι εξουσίες της Επιτροπής σχετικά με την εφαρμογή των κανόνων ανταγωνισμού, συμπεριλαμβανομένης της εξέτασης των συγχωνεύσεων που έχουν κοινοτική διάσταση, αλλά ούτε και οι κανόνες για την εσωτερική αγορά, όπως, λόγου χάρη, για την ελεύθερη κυκλοφορία των κεφαλαίων. Ο ανεξάρτητος φορέας στον οποίο δικαιούται να προσφύγει ένα μέρος που θίγεται από την απόφαση του εθνικού ρυθμιστικού φορέα θα μπορούσε να είναι ένα δικαστήριο ή δικαστική αρχή με εξουσία διεξαγωγής δικαστικής επανεξέτασης.

ê 2009/72/ΕΚ αιτιολογική σκέψη 37 (προσαρμοσμένο)

(62)Οι ρυθμιστικοί φορείς ενεργείας θα πρέπει να έχουν εξουσία να εκδίδουν δεσμευτικές αποφάσεις για τις επιχειρήσεις ηλεκτρικής ενεργείας και να επιβάλλουν αποτελεσματικές, αναλογικές και αποτρεπτικές κυρώσεις σε επιχειρήσεις ηλεκτρικής ενεργείας που αθετούν τις υποχρεώσεις τους ή να προτείνουν στο αρμόδιο δικαστήριο να τους επιβάλει τέτοιες κυρώσεις. Θα πρέπει επίσης να ανατεθεί στους ρυθμιστικούς φορείς ενεργείας η εξουσία να αποφασίζουν, ανεξάρτητα από την εφαρμογή των κανόνων ανταγωνισμού, τη λήψη κατάλληλων μέτρων ώστε να εξασφαλίζονται οφέλη για τους καταναλωτές μέσα από την προώθηση του αποτελεσματικού ανταγωνισμού που είναι αναγκαίος για την εύρυθμη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς ηλεκτρικής ενεργείας. Η εγκαθίδρυση εικονικών εγκαταστάσεων ηλεκτροπαραγωγής — νοουμένων ως πρόγραμμα απελευθέρωσης ηλεκτρικής ενεργείας με το οποίο μια επιχείρηση παραγωγής ηλεκτρικής ενεργείας είναι υποχρεωμένη είτε να πωλήσει είτε να καταστήσει διαθέσιμη μια ορισμένη ποσότητα ηλεκτρικής ενεργείας ή να χορηγήσει πρόσβαση σε μέρος του παραγωγικού δυναμικού της στους ενδιαφερόμενους προμηθευτές για ορισμένο χρονικό διάστημα— είναι ένα από τα πιθανά μέτρα για την προώθηση του αποτελεσματικού ανταγωνισμού και την εξασφάλιση της εύρυθμης λειτουργίας της αγοράς. Οι ρυθμιστικοί φορείς ενεέργείιας θα πρέπει επίσης να διαθέτουν την εξουσία να συμβάλλουν στην εξασφάλιση υψηλών προτύπων καθολικής και δημόσιας υπηρεσίας σε συμμόρφωση προς το άνοιγμα της αγοράς, την προστασία των ευάλωτων καταναλωτών και την πλήρη αποτελεσματικότητα των μέτρων προστασίας των καταναλωτών. Οι διατάξεις αυτές θα πρέπει να ισχύουν χωρίς να θίγονται ούτε οι εξουσίες της Επιτροπής σχετικά με την εφαρμογή των κανόνων ανταγωνισμού, συμπεριλαμβανομένης της εξέτασης των συγχωνεύσεων που έχουν  κοινοτική  Ö ενωσιακή Õ διάσταση, αλλά ούτε και οι κανόνες για την εσωτερική αγορά, όπως, λόγου χάρη, για την ελεύθερη κυκλοφορία των κεφαλαίων. Ο ανεξάρτητος φορέας στον οποίο δικαιούται να προσφύγει ένα μέρος που θίγεται από την απόφαση του εθνικού ρυθμιστικού φορέα θα μπορούσε να είναι ένα δικαστήριο ή δικαστική αρχή με εξουσία διεξαγωγής δικαστικής επανεξέτασης.

ê 2009/72/ΕΚ αιτιολογική σκέψη 63

ð νέο

(63)Δυνάμει [της αναδιατύπωσης του κανονισμού 714/2009, όπως προτείνεται με το έγγραφο COM(2016)861/2]του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 714/2009 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 13ης Ιουλίου 2009, σχετικά με τους όρους πρόσβασης στο δίκτυο για τις διασυνοριακές ανταλλαγές ηλεκτρικής ενεργείας  (10) , η Επιτροπή έχει τη δυνατότητα να θεσπίζει κατευθυντήριες γραμμές ð ή κώδικες δικτύου ï για να επιτευχθεί ο αναγκαίος βαθμός εναρμόνισης. Οι εν λόγω κατευθυντήριες γραμμές ð ή κώδικες δικτύου ï, που συνιστούν δεσμευτικά εκτελεστικά μέτρα, αποτελούν, και σε σχέση με ορισμένες διατάξεις της παρούσας οδηγίας, χρήσιμο εργαλείο που είναι δυνατόν να προσαρμοστεί γρήγορα όταν είναι αναγκαίο.

ò νέο

(64)Τα κράτη μέλη και τα συμβαλλόμενα μέρη της Ενεργειακής Κοινότητας θα πρέπει να συνεργάζονται στενά σε όλα τα θέματα σχετικά με την ανάπτυξη ενοποιημένης περιφέρειας εμπορίας ηλεκτρικής ενέργειας και δεν θα πρέπει να λαμβάνουν μέτρα που θέτουν σε κίνδυνο την περαιτέρω ενοποίηση των αγορών ηλεκτρικής ενέργειας ή την ασφάλεια του εφοδιασμού των κρατών μελών και των συμβαλλόμενων μερών.

(65)Η παρούσα οδηγία νοείται σε συνάρτηση με την [αναδιατύπωση του κανονισμού 714/2009, όπως προτείνεται με το έγγραφο COM(2016)861/2] στην οποία καθορίζονται οι βασικές αρχές για τον νέο σχεδιασμό της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, ο οποίος θα επιτρέπει καλύτερη ανταμοιβή της ευελιξίας, θα παρέχει επαρκή σήματα τιμών και θα διασφαλίζει την ανάπτυξη εύρυθμων ενοποιημένων βραχυπρόθεσμων αγορών. [Στην αναδιατύπωση του κανονισμού 714/2009, όπως προτείνεται με το έγγραφο COM(2016)861/2] θεσπίζονται επίσης νέοι κανόνες σε διάφορους τομείς, συμπεριλαμβανομένων μηχανισμών δυναμικότητας και συνεργασίας μεταξύ των διαχειριστών συστημάτων διανομής.

ê 2009/72/ΕΚ αιτιολογική σκέψη 62 (προσαρμοσμένο)

(66)Δεδομένου ότι ο στόχος της παρούσας οδηγίας, δηλαδή η δημιουργία πλήρως λειτουργικής εσωτερικής αγοράς ηλεκτρικής ενεέργείιας, είναι αδύνατον να επιτευχθεί επαρκώς από τα κράτη μέλη και συνεπώς είναι δυνατόν να επιτευχθεί καλύτερα σε  κοινοτικό  Ö ενωσιακό Õ επίπεδο, η  Κοινότητα  Ö Ένωση Õ δύναται να θεσπίσει μέτρα σύμφωνα με τις αρχή της επικουρικότητας του άρθρου 5 της σΣυνθήκης Ö για την Ευρωπαϊκή Ένωση Õ. Σύμφωνα με την αρχή της αναλογικότητας του ίδιου άρθρου, η παρούσα οδηγία δεν υπερβαίνει το μέτρο που είναι αναγκαίο για την επίτευξη του στόχου αυτού.

ê 2009/72/ΕΚ αιτιολογική σκέψη 68

(67)Η παρούσα οδηγία σέβεται τα θεμελιώδη δικαιώματα και τηρεί τις βασικές αρχές που αναγνωρίζονται ιδίως από τον Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης,. 

ò νέο

(68)    Για να εξασφαλίζεται ο ελάχιστος βαθμός εναρμόνισης που απαιτείται για να επιτευχθεί ο σκοπός της παρούσας οδηγίας, η Επιτροπή θα πρέπει να εξουσιοδοτηθεί να εκδίδει πράξεις σύμφωνα με το άρθρο 290 της Συνθήκης, με σκοπό να καταρτίζει κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με την έκταση των καθηκόντων των ρυθμιστικών αρχών να συνεργάζονται μεταξύ τους και με τον Οργανισμό Συνεργασίας των Ρυθμιστικών Αρχών Ενέργειας (ο «Οργανισμός»), και σχετικά με τις λεπτομέρειες της εν λόγω διαδικασίας. Είναι ιδιαίτερα σημαντικό να διενεργεί η Επιτροπή κατάλληλες διαβουλεύσεις κατά τις προπαρασκευαστικές εργασίες της, μεταξύ άλλων σε επίπεδο εμπειρογνωμόνων, και οι εν λόγω διαβουλεύσεις να διενεργούνται σύμφωνα με τις αρχές που προβλέπονται στη διοργανική συμφωνία για τη βελτίωση του νομοθετικού έργου, της 13ης Απριλίου 2016 37 . Πιο συγκεκριμένα, για να εξασφαλιστεί η ίση συμμετοχή στην εκπόνηση των κατ’ εξουσιοδότηση πράξεων, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο λαμβάνουν όλα τα έγγραφα κατά τον ίδιο χρόνο με τους εμπειρογνώμονες των κρατών μελών, και οι εμπειρογνώμονές τους έχουν συστηματικά πρόσβαση στις συνεδριάσεις των ομάδων εμπειρογνωμόνων της Επιτροπής που ασχολούνται με την εκπόνηση των κατ’ εξουσιοδότηση πράξεων.

(69)    Προκειμένου να εξασφαλίζονται ομοιόμορφες προϋποθέσεις για την εφαρμογή της παρούσας οδηγίας, θα πρέπει να ανατεθούν εκτελεστικές αρμοδιότητες στην Επιτροπή για να καθορίζει κοινό ευρωπαϊκό μορφότυπο δεδομένων, καθώς και αμερόληπτες και διαφανείς διαδικασίες πρόσβασης σε δεδομένα μέτρησης και κατανάλωσης και σε δεδομένα που απαιτούνται για την αλλαγή προμηθευτή από τους καταναλωτές. Οι εν λόγω αρμοδιότητες θα πρέπει να ασκούνται σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 182/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου 38 .

(70)Η υποχρέωση μεταφοράς της παρούσας οδηγίας στο εθνικό δίκαιο πρέπει να περιοριστεί στις διατάξεις που συνιστούν τροποποιήσεις ουσίας της προϋπάρχουσας οδηγίας. Η υποχρέωση μεταφοράς στο εθνικό δίκαιο των διατάξεων που δεν τροποποιούνται απορρέει από την προϋπάρχουσα οδηγία.

(71)Σύμφωνα με την κοινή πολιτική δήλωση, της 28ης Σεπτεμβρίου 2011, των κρατών μελών και της Επιτροπής σχετικά με τα επεξηγηματικά έγγραφα  39 , τα κράτη μέλη ανέλαβαν να συνοδεύουν, στις περιπτώσεις όπου αιτιολογείται, την κοινοποίηση των μέτρων μεταφοράς στο εθνικό δίκαιο με ένα ή περισσότερα έγγραφα στα οποία θα επεξηγείται η σχέση μεταξύ των συστατικών στοιχείων μιας οδηγίας και των αντίστοιχων μερών των πράξεων μεταφοράς στο εθνικό δίκαιο. Όσον αφορά την παρούσα οδηγία, ο νομοθέτης θεωρεί ότι η διαβίβαση τέτοιων εγγράφων είναι δικαιολογημένη.

ò νέο

(72)Η παρούσα οδηγία δεν πρέπει να θίγει τις υποχρεώσεις των κρατών μελών όσον αφορά την προθεσμία μεταφοράς στο εθνικό δίκαιο και την ημερομηνία εφαρμογής της οδηγίας που παρατίθενται στο παράρτημα IV.

ê 2009/72/ΕΚ αιτιολογική σκέψη 67

 Δεδομένης της εμβέλειας των τροποποιήσεων της οδηγίας 2003/54//ΕΚ, καλό είναι, για λόγους σαφήνειας και εξορθολογισμού, να ενσωματωθούν οι εν λόγω διατάξεις στο ενιαίο κείμενο νέας οδηγίας.

ê 2009/72/ΕΚ αιτιολογική σκέψη 5

Η ασφάλεια του εφοδιασμού ηλεκτρικής ενεργείας είναι ζωτική για την ανάπτυξη μιας ευρωπαϊκής κοινωνίας, για την εφαρμογή μιας βιώσιμης πολιτικής για την αντιμετώπιση της αλλαγής του κλίματος και την τόνωση της ανταγωνιστικότητας εντός της εσωτερικής αγοράς. Για το λόγο αυτό, θα πρέπει να αναπτυχθούν περαιτέρω διασυνοριακές διασυνδέσεις ώστε να εξασφαλισθεί η προσφορά όλων των πηγών ενεργείας στη χαμηλότερη δυνατή τιμή τόσο για τους καταναλωτές όσο και για τη βιομηχανία στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

ê 2009/72/ΕΚ αιτιολογική σκέψη 59

Ένας από τους βασικούς στόχους της παρούσας οδηγίας θα πρέπει να είναι η ανάπτυξη μιας πραγματικά εσωτερικής αγοράς ηλεκτρικής ενεργείας, μέσω ενός ευρωπαϊκού συνδεδεμένου δικτύου και, ως εκ τούτου, τα κανονιστικά θέματα που αφορούν τις διασυνοριακές διασυνδέσεις και τις περιφερειακές αγορές θα πρέπει να είναι ένα από τα βασικά καθήκοντα, σε στενή συνεργασία των ρυθμιστικών αρχών με τον Οργανισμό, όπου αρμόζει. 

ê 2009/72/ΕΚ αιτιολογική σκέψη 7

Η από 10 Ιανουαρίου 2007 ανακοίνωση της Επιτροπής με τίτλο «Ενεργειακή  πολιτική για την Ευρώπη» τόνισε τη σημασία της ενοποίησης της εσωτερικής αγοράς ηλεκτρικής ενεργείας και της δημιουργίας ίσων όρων ανταγωνισμού για όλες τις εγκατεστημένες στην Κοινότητα επιχειρήσεις ηλεκτρικής ενεργείας.  Οι από 10 Ιανουαρίου 2007 ανακοινώσεις της Επιτροπής με τίτλο «Προοπτικές για την εσωτερική αγορά αερίου και ηλεκτρικής ενεργείας» και «Έρευνα δυνάμει του άρθρου 17 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1/2003 στον ευρωπαϊκό κλάδο του αερίου και της ηλεκτρικής ενεργείας (Τελική Έκθεση)» κατέδειξαν ότι οι υφιστάμενοι κανόνες και μέτρα δεν παρέχουν το αναγκαίο πλαίσιο για την επίτευξη του στόχου μιας εύρυθμα λειτουργούσας εσωτερικής αγοράς.

ê 2009/72/ΕΚ αιτιολογική σκέψη 4

Ωστόσο, υπάρχουν σήμερα εμπόδια στην πώληση ηλεκτρικής ενεργείας στην Κοινότητα ισότιμα και χωρίς διακρίσεις ή μειονεκτήματα. Συγκεκριμένα, δεν παρέχεται ακόμη πρόσβαση στο δίκτυο χωρίς διακρίσεις και με εξίσου αποτελεσματική ρυθμιστική εποπτεία σε όλα τα κράτη μέλη.

ê 2009/72/ΕΚ αιτιολογική σκέψη 41

Τα κράτη μέλη ή, όταν το κράτος μέλος έχει προβλέψει σχετικά, η ρυθμιστική αρχή, θα πρέπει να ενθαρρύνουν την ανάπτυξη συμβάσεων εφοδιασμού με δυνατότητα διακοπής.

ê 2009/72/ΕΚ αιτιολογική σκέψη 6

Μια λειτουργούσα εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενεργείας πρέπει να παρέχει κατάλληλα κίνητρα στους παραγωγούς για να επενδύουν σε νέες τεχνολογίες παραγωγής ενεργείας, συμπεριλαμβανομένης της ενεργείας από ανανεώσιμες πηγές, με ιδιαίτερη προσοχή στις πιο απομονωμένες χώρες και περιφέρειες στην κοινοτική αγορά ενεργείας. Μια λειτουργούσα εσωτερική αγορά πρέπει επίσης να ενθαρρύνει, μέσω κατάλληλων μέτρων, τους καταναλωτές να προωθούν μια αποδοτικότερη χρήση της ενεργείας υπό την προϋπόθεση ότι διασφαλίζεται η ασφάλεια του εφοδιασμού ενεργείας.

ê 2009/72/ΕΚ αιτιολογική σκέψη 32

Θα πρέπει να ληφθούν περαιτέρω μέτρα προκειμένου να διασφαλιστούν τιμολόγια διαφανή και άνευ διακρίσεων για την πρόσβαση στα δίκτυα. Τα εν λόγω τιμολόγια θα πρέπει να ισχύουν για όλους τους χρήστες του δικτύου σε αμερόληπτη βάση.

ê 2009/72/ΕΚ αιτιολογική σκέψη 20

Προκειμένου να αναπτυχθεί ανταγωνισμός στην εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενεργείας, οι μη οικιακοί καταναλωτές θα πρέπει να μπορούν να επιλέγουν τους προμηθευτές τους και να συνάπτουν συμβάσεις για την κάλυψη των αναγκών τους σε ηλεκτρική ενέργεια με περισσότερους προμηθευτές. Οι καταναλωτές αυτοί θα πρέπει να προστατεύονται από ρήτρες αποκλειστικότητας σε συμβάσεις, οι οποίες συνεπάγονται τον αποκλεισμό ανταγωνιστικών ή/και συμπληρωματικών προσφορών.

ê 2009/72/ΕΚ αιτιολογική σκέψη 51

Τα συμφέροντα των καταναλωτών θα πρέπει να βρίσκονται στην καρδιά της παρούσας οδηγίας και η ποιότητα εξυπηρέτησης θα πρέπει να αποτελεί κεντρική ευθύνη των επιχειρήσεων ηλεκτρικής ενεργείας. Τα υφιστάμενα δικαιώματα των καταναλωτών θα πρέπει να ενισχυθούν και να διασφαλισθούν, και να περιλαμβάνουν μεγαλύτερη διαφάνεια και εκπροσώπηση. Η προστασία των καταναλωτών θα πρέπει να διασφαλίζει ότι όλοι οι καταναλωτές στο ευρύτερο ευρωπαϊκό πλαίσιο απολαμβάνουν τα οφέλη μιας ανταγωνιστικής αγοράς. Τα δικαιώματα των καταναλωτών θα πρέπει να επιβάλλονται από τα κράτη μέλη ή, όταν το κράτος μέλος έχει προβλέψει σχετικά, από τις ρυθμιστικές αρχές.

ê 2009/72/ΕΚ αιτιολογική σκέψη 29

Προκειμένου να μην επιβληθεί δυσανάλογο οικονομικό και διοικητικό βάρος στους μικρούς διαχειριστές συστήματος διανομής, κρίνεται σκόπιμο να δοθεί η δυνατότητα στα κράτη μέλη, όποτε αυτό είναι αναγκαίο, να απαλλάσσουν τις επιχειρήσεις αυτές από τις απαιτήσεις νομικού διαχωρισμού της διανομής.

ê 2009/72/ΕΚ αιτιολογική σκέψη 28

Στην περίπτωση μικρών δικτύων, μπορεί να χρειαστεί να διασφαλίζεται η παροχή βοηθητικών υπηρεσιών από διαχειριστές δικτύων μεταφοράς συνδεδεμένους με μικρά δίκτυα.

ê 2009/72/ΕΚ αιτιολογική σκέψη 10

Οι κανόνες νομικού και λειτουργικού διαχωρισμού που προβλέπονται στην οδηγία 2003/54/ΕΚ δεν οδήγησαν σε αποτελεσματικό διαχωρισμό των διαχειριστών συστημάτων μεταφοράς. Έτσι, στη σύνοδό των Βρυξελλών στις 8 και 9 Μαρτίου 2007, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο κάλεσε την Επιτροπή να καταρτίσει νομοθετικές προτάσεις για τον «αποτελεσματικό διαχωρισμό των δραστηριοτήτων προμήθειας και παραγωγής από τις επιχειρήσεις δικτύου».

ê 2009/72/ΕΚ αιτιολογική σκέψη 13

Ο ορισμός του όρου «έλεγχος» έχει ληφθεί από τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 139/2004του Συμβουλίου, της 20ής Ιανουαρίου 2004, για τον έλεγχο των συγκεντρώσεων μεταξύ επιχειρήσεων (Κοινοτικός κανονισμός συγκεντρώσεων) 40 .

ê 2009/72/ΕΚ αιτιολογική σκέψη 43

Σχεδόν όλα τα κράτη μέλη έχουν επιλέξει να διασφαλίσουν τον ανταγωνισμό στην αγορά παραγωγής ηλεκτρικής ενεργείας μέσω διαφανούς διαδικασίας χορήγησης αδειών. Εντούτοις, τα κράτη μέλη θα πρέπει να διασφαλίζουν τη δυνατότητα συμβολής στην ασφάλεια του εφοδιασμού δρομολογώντας — σε περίπτωση που με τη διαδικασία χορήγησης αδειών δεν δημιουργείται επαρκές δυναμικό παραγωγής ηλεκτρικής ενεργείας— διαδικασία υποβολής προσφορών ή ισοδύναμη διαδικασία. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να έχουν τη δυνατότητα, χάριν της προστασίας του περιβάλλοντος και της προώθησης εκκολαπτόμενων νέων τεχνολογιών, να προβαίνουν σε πρόσκληση προς υποβολή προσφορών για τη δημιουργία νέου δυναμικού βάσει δημοσιευμένων κριτηρίων. Το νέο δυναμικό αφορά, μεταξύ άλλων, ηλεκτρική ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές ενεργείας και συμπαραγωγή ηλεκτρισμού και θερμότητας.

ê 2009/72/ΕΚ αιτιολογική σκέψη 33

Η οδηγία 2003/54/ΕΚ επέβαλε στα κράτη μέλη την υποχρέωση να συστήσουν ρυθμιστικούς φορείς με συγκεκριμένες αρμοδιότητες. Ωστόσο, η πείρα δείχνει ότι η αποτελεσματικότητα της ρύθμισης συχνά παρεμποδίζεται, λόγω της έλλειψης ανεξαρτησίας των ρυθμιστικών φορέων από την κυβέρνηση και της ανεπάρκειας εξουσιών και διακριτικής ευχέρειας. Για τον λόγο αυτό, στη σύνοδό του που πραγματοποιήθηκε στις Βρυξέλλες στις 8 και 9 Μαρτίου 2007, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο κάλεσε την Επιτροπή να καταρτίσει νομοθετικές προτάσεις για την περαιτέρω εναρμόνιση των εξουσιών και την ενίσχυση της ανεξαρτησίας των εθνικών ρυθμιστικών φορέων. Οι εν λόγω εθνικές ρυθμιστικές αρχές θα πρέπει να μπορούν να καλύπτουν τον τομέα τόσο της ηλεκτρικής ενεργείας όσο και του φυσικού αερίου.

ê 2009/72/ΕΚ αιτιολογική σκέψη 38

Οποιαδήποτε εναρμόνιση των εξουσιών των εθνικών ρυθμιστικών αρχών θα πρέπει να περιλαμβάνει την εξουσία παροχής κινήτρων στις εταιρείες ηλεκτρικής ενεργείας και την εξουσία επιβολής αποτελεσματικών, αναλογικών και αποτρεπτικών κυρώσεων στις εταιρείες ηλεκτρικής ενεργείας, ή την εξουσία προσφυγής σε δικαστήριο με αίτημα την επιβολή παρομοίων κυρώσεων. Επιπλέον, οι ρυθμιστικές αρχές θα πρέπει να έχουν την εξουσία να ζητούν σχετικές πληροφορίες από εταιρείες ηλεκτρικής ενεργείας, να κάνουν κατάλληλες και επαρκείς έρευνες και να διευθετούν αντιδικίες.

ê 2009/72/ΕΚ αιτιολογική σκέψη 61

Οι ρυθμιστικές αρχές θα πρέπει επίσης να παρέχουν πληροφορίες στην αγορά ώστε να παρέχουν στην Επιτροπή τη δυνατότητα να ασκεί τα καθήκοντα παρατήρησης και παρακολούθησης της εσωτερικής αγοράς ηλεκτρικής ενεργείας και της βραχυπρόθεσμης, μεσοπρόθεσμης και μακροπρόθεσμης εξέλιξής της, περιλαμβανομένων πτυχών όπως το παραγωγικό δυναμικό, οι διάφορες πηγές ηλεκτροπαραγωγής, οι υποδομές μεταφοράς και διανομής, η ποιότητα εξυπηρέτησης, οι διασυνοριακές συναλλαγές, η διαχείριση της συμφόρησης, οι επενδύσεις, οι τιμές χονδρικής και λιανικής κατανάλωσης, η ρευστότητα της αγοράς, και οι βελτιώσεις ως προς το περιβάλλον και την απόδοση. Οι εθνικές ρυθμιστικές αρχές θα πρέπει να αναφέρουν στις αρχές ανταγωνισμού και στην Επιτροπή εκείνα τα κράτη μέλη στα οποία οι τιμές παρακωλύουν τον ανταγωνισμό και την ορθή λειτουργία της αγοράς.

ê 2009/72/ΕΚ αιτιολογική σκέψη 42

Όλοι οι κοινοτικοί τομείς της βιομηχανίας και του εμπορίου, συμπεριλαμβανομένων των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων, καθώς και όλοι οι πολίτες της Ένωσης που επωφελούνται από τα οικονομικά πλεονεκτήματα της εσωτερικής αγοράς, θα πρέπει να μπορούν να απολαύουν επίσης υψηλού επιπέδου προστασίας του καταναλωτή. Ειδικότερα, οι οικιακοί πελάτες και, εφόσον τα κράτη μέλη το κρίνουν αναγκαίο, οι μικρές επιχειρήσεις θα πρέπει επίσης να απολαύουν εγγυήσεων δημόσιας υπηρεσίας, ιδίως όσον αφορά την ασφάλεια εφοδιασμού και τις προσιτές τιμές, για λόγους ακριβοδίκαιης μεταχείρισης, ανταγωνιστικότητας και, εμμέσως, δημιουργίας θέσεων απασχόλησης. Οι εν λόγω πελάτες θα πρέπει επίσης να έχουν πρόσβαση σε επιλογή, δίκαιη μεταχείριση, αντιπροσώπευση και μηχανισμούς διακανονισμού διαφορών.

ê 2009/72/ΕΚ αιτιολογική σκέψη 45

Τα κράτη μέλη θα πρέπει να φροντίζουν ώστε οι οικιακοί πελάτες και, όπου κρίνεται σκόπιμο από τα κράτη μέλη, οι μικρές επιχειρήσεις να απολαύουν του δικαιώματος εφοδιασμού με ηλεκτρική ενέργεια συγκεκριμένης ποιότητας σε σαφώς συγκρίσιμες, διαφανείς και λογικές τιμές. Προκειμένου να διασφαλισθεί η διατήρηση των υψηλών επιπέδων παροχής δημόσιας υπηρεσίας στην Κοινότητα, όλα τα μέτρα που λαμβάνονται από τα κράτη μέλη για την επίτευξη του στόχου της παρούσας οδηγίας θα πρέπει να κοινοποιούνται τακτικά στην Επιτροπή. Η Επιτροπή οφείλει να δημοσιεύει τακτικά έκθεση η οποία να αναλύει τα μέτρα που ελήφθησαν σε εθνικό επίπεδο για την επίτευξη των στόχων παροχής δημόσιας υπηρεσίας, συγκρίνοντας την αποτελεσματικότητά τους, με σκοπό την παροχή συστάσεων για τα μέτρα που πρέπει να λαμβάνονται σε εθνικό επίπεδο προς επίτευξη δημόσιας υπηρεσίας υψηλών προδιαγραφών. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να λαμβάνουν τα αναγκαία μέτρα προκειμένου να προστατεύουν τους ευάλωτους καταναλωτές στο πλαίσιο της εσωτερικής αγοράς ηλεκτρικής ενεργείας. Τα μέτρα αυτά είναι δυνατό να διαφέρουν ανάλογα με τις ιδιαίτερες συνθήκες που επικρατούν σε κάθε κράτος μέλος και να περιλαμβάνουν ειδικά μέτρα για την πληρωμή των λογαριασμών ηλεκτρικού ρεύματος, ή γενικότερα μέτρα λαμβανόμενα στο πλαίσιο του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης. Όταν παρέχεται καθολική υπηρεσία και σε μικρές επιχειρήσεις, τα μέτρα που εξασφαλίζουν την παροχή της καθολικής αυτής υπηρεσίας μπορούν να διαφέρουν αναλόγως του αν απευθύνονται σε οικιακούς πελάτες ή σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις.

ê 2009/72/ΕΚ αιτιολογική σκέψη 46

Η τήρηση των προδιαγραφών περί υπηρεσιών κοινής ωφέλειας αποτελεί θεμελιώδη απαίτηση της παρούσας οδηγίας, η δε παρούσα οδηγία θα πρέπει προπάντων να καθορίζει κοινά ελάχιστα πρότυπα τα οποία θα τηρούνται από όλα τα κράτη μέλη και τα οποία θα λαμβάνουν υπόψη τους στόχους της προστασίας των καταναλωτών, της ασφάλειας του εφοδιασμού, της προστασίας του περιβάλλοντος και των ισοδύναμων επιπέδων ανταγωνισμού σε όλα τα κράτη μέλη. Είναι σημαντικό οι απαιτήσεις περί υπηρεσιών κοινής ωφέλειας να μπορούν να ερμηνεύονται σε εθνική βάση, λαμβάνοντας υπόψη τις εθνικές συνθήκες και τηρουμένου του κοινοτικού δικαίου.

ê 2009/72/ΕΚ αιτιολογική σκέψη 50

Οι απαιτήσεις δημόσιας υπηρεσίας, συμπεριλαμβανομένων των απαιτήσεων της καθολικής υπηρεσίας, και τα κοινά ελάχιστα πρότυπα που αυτές συνεπάγονται θα πρέπει να ενισχυθούν περαιτέρω ώστε να διασφαλισθεί ότι όλοι οι καταναλωτές, και ιδιαίτερα οι πιο ευάλωτοι, έχουν τη δυνατότητα να επωφεληθούν από τον ανταγωνισμό και τις δικαιότερες τιμές. Οι απαιτήσεις δημόσιας υπηρεσίας ορίζονται σε εθνικό επίπεδο, με συνεκτίμηση των εθνικών συνθηκών και με παράλληλο σεβασμό του κοινοτικού δικαίου εκ μέρους των κρατών μελών. Οι πολίτες της Ένωσης και, όταν αυτό κρίνεται σκόπιμο από τα κράτη μέλη, οι μικρές επιχειρήσεις, θα πρέπει να μπορούν να απολαμβάνουν υποχρεώσεις δημόσιας υπηρεσίας, ιδίως όσον αφορά την ασφάλεια εφοδιασμού και τις εύλογες τιμές. Βασική πτυχή της προμήθειας των πελατών είναι η πρόσβαση σε αντικειμενικά και διαφανή δεδομένα που αφορούν την κατανάλωση. Επομένως, οι καταναλωτές πρέπει να έχουν πρόσβαση στα δεδομένα κατανάλωσής τους, τις συναφείς τιμές και τις δαπάνες εξυπηρέτησης, ώστε να μπορούν να ζητήσουν από τους ανταγωνιστές να υποβάλουν προσφορές βάσει των δεδομένων αυτών. Οι καταναλωτές θα πρέπει επίσης να έχουν το δικαίωμα ορθής ενημέρωσης σχετικά με την ενέργεια που καταναλώνουν. Οι προπληρωμές θα πρέπει να αντανακλούν την πιθανή κατανάλωση ηλεκτρικής ενεργείας και τα διάφορα συστήματα πληρωμής δεν πρέπει να εισάγουν διακρίσεις. Η τακτική παροχή πληροφοριών σχετικά με το κόστος της ενεργείας θα δημιουργήσει κίνητρα για εξοικονόμηση ενεργείας, καθώς θα παρέχει στους πελάτες άμεση ενημέρωση σχετικά με τα αποτελέσματα των επενδύσεων στην ενεργειακή απόδοση, και για την αλλαγή συμπεριφοράς. Από την άποψη αυτή, η πλήρης υλοποίηση της οδηγίας 2006/32/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 5ης Απριλίου 2006, σχετικά με την ενεργειακή απόδοση κατά την τελική χρήση και τις ενεργειακές υπηρεσίες 41 θα βοηθήσει τους καταναλωτές να μειώσουν το ενεργειακό κόστος τους.

ê 2009/72/ΕΚ αιτιολογική σκέψη 64 και 65

Τα αναγκαία μέτρα για την εφαρμογή της παρούσας οδηγίας θα πρέπει να θεσπισθούν σύμφωνα με την απόφαση 1999/468/ΕΚ του Συμβουλίου, της 28ης Ιουνίου 1999, για τον καθορισμό των όρων άσκησης των εκτελεστικών αρμοδιοτήτων που ανατίθενται στην Επιτροπή 42 .

Ενδείκνυται ιδίως να εξουσιοδοτηθεί η Επιτροπή να εγκρίνει τις κατευθυντήριες γραμμές που είναι αναγκαίες για να εξασφαλιστεί ο ελάχιστος βαθμός εναρμόνισης που απαιτείται για την επίτευξη του στόχου της παρούσας οδηγίας. Επειδή τα εν λόγω μέτρα είναι γενικής εμβέλειας και αφορούν την τροποποίηση μη ουσιωδών στοιχείων της παρούσας οδηγίας διά της συμπληρώσεώς της με νέα μη ουσιώδη στοιχεία, πρέπει να θεσπίζονται με εφαρμογή της κανονιστικής διαδικασίας με έλεγχο στην οποία παραπέμπει το άρθρο 5α της απόφασης 1999/468/ΕΚ.

ê 2009/72/ΕΚ αιτιολογική σκέψη 66

Σύμφωνα με το σημείο 34 της Διοργανικής συμφωνίας για τη βελτίωση της νομοθεσίας 43 , τα κράτη μέλη πρέπει να καταρτίζουν, προς ιδία χρήση και προς όφελος της Κοινότητας, δικούς τους πίνακες οι οποίοι να αποτυπώνουν, στο μέτρο του δυνατού, την αντιστοιχία της παρούσας οδηγίας με τα μέτρα μεταφοράς στο εθνικό δίκαιο και να τους δημοσιοποιούν.

ê 2009/72/ΕΚ αιτιολογική σκέψη 25

Η διασφάλιση του ενεργειακού εφοδιασμού συνιστά σημαντικό στοιχείο της δημόσιας ασφάλειας και, κατά συνέπεια, συνδέεται εγγενώς με την αποτελεσματική λειτουργία της εσωτερικής αγοράς ηλεκτρικής ενεργείας και την ολοκλήρωση των απομονωμένων αγορών ηλεκτρικής ενεργείας των κρατών μελών. Η ηλεκτρική ενέργεια μπορεί να φθάσει στους πολίτες της Ένωσης μόνο μέσω του δικτύου. Οι λειτουργικές αγορές ηλεκτρικής ενεργείας και, ειδικότερα, τα δίκτυα και τα άλλα πάγια στοιχεία που συνδέονται με την προμήθεια ηλεκτρικής ενεργείας είναι ουσιώδη για τη δημόσια ασφάλεια, την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας και για την ευημερία των πολιτών της Ένωσης. Δεν θα πρέπει συνεπώς να επιτρέπεται σε πρόσωπα από τρίτες χώρες να ελέγχουν συστήματα μεταφοράς ή διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς παρά μόνον εφόσον συμμορφώνονται προς τις προδιαγραφές περί πραγματικού διαχωρισμού που ισχύουν εντός της Κοινότητας. Με την επιφύλαξη των διεθνών υποχρεώσεων της Κοινότητας, η Κοινότητα θεωρεί ότι ο κλάδος του συστήματος μεταφοράς ηλεκτρικής ενεργείας είναι ιδιαίτερης σημασίας για την Κοινότητα και, κατά συνέπεια, απαιτούνται πρόσθετες διασφαλίσεις σχετικά με τη διαφύλαξη της ασφάλειας του ενεργειακού εφοδιασμού της Κοινότητας, ώστε να αποφεύγονται τυχόν απειλές κατά της δημόσιας τάξης και δημόσιας ασφάλειας εντός της Κοινότητας, καθώς κατά και της ευημερίας των πολιτών της Ένωσης. Η ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού της Κοινότητας απαιτεί ειδικότερα να αξιολογείται η ανεξαρτησία της λειτουργίας του δικτύου, το επίπεδο της εξάρτησης του ενεργειακού εφοδιασμού της Κοινότητας και των διαφόρων κρατών μελών από τρίτες χώρες, καθώς και η αντιμετώπιση, τόσο σε εθνικό όσο και σε διεθνές επίπεδο, του εμπορίου και των επενδύσεων ενεργείας στην εκάστοτε συγκεκριμένη τρίτη χώρα. Η ασφάλεια του εφοδιασμού θα πρέπει συνεπώς να εκτιμάται υπό το φως των πραγματικών περιστάσεων της κάθε περίπτωσης και των δικαιωμάτων και υποχρεώσεων βάσει του διεθνούς δικαίου, ιδίως των διεθνών συμφωνιών μεταξύ της Κοινότητας και της οικείας τρίτης χώρας. Όπου χρειάζεται, η Επιτροπή ενθαρρύνεται να υποβάλει συστάσεις για τη διαπραγμάτευση σχετικών συμφωνιών με τρίτες χώρες, με αντικείμενο την ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού της Κοινότητας ή την προσθήκη των αναγκαίων θεμάτων σε άλλες διαπραγματεύσεις με τις τρίτες αυτές χώρες.

ê 2009/72/ΕΚ αιτιολογική σκέψη 35

Για να εξασφαλισθεί η αποτελεσματική πρόσβαση όλων των συντελεστών της αγοράς, συμπεριλαμβανομένων των νεοεισερχόμενων στην αγορά, επιχειρήσεων απαιτείται η εφαρμογή μηχανισμών εξισορρόπησης που δεν επιβάλλουν διακρίσεις και αντικατοπτρίζουν το κόστος. Κάτι τέτοιο μπορεί να επιτευχθεί, μόλις η αγορά ηλεκτρικής ενεργείας αποκτήσει επαρκή ρευστότητα, με την καθιέρωση των διαφανών και βασιζόμενων στην αγορά μηχανισμών εφοδιασμού και αγοράς ηλεκτρικής ενεργείας που είναι αναγκαίοι στο πλαίσιο των απαιτήσεων εξισορρόπησης. Όταν δεν υπάρχει τέτοια ρευστότητα στην αγορά, οι εθνικές ρυθμιστικές αρχές υποχρεούνται να διαδραματίζουν ενεργό ρόλο ούτως ώστε να διασφαλίζεται ότι τα τιμολόγια εξισορρόπησης δεν επιβάλλουν διακρίσεις και ότι αντικατοπτρίζουν το κόστος. Συγχρόνως, θα πρέπει να παρασχεθούν κατάλληλα κίνητρα για την εξισορρόπηση της εισροής και άντλησης ηλεκτρισμού και για να μην τεθεί σε κίνδυνο το σύστημα. Οι διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς θα πρέπει να διευκολύνουν τη συμμετοχή των τελικών καταναλωτών και των συγκεντρώσεων τελικών καταναλωτών σε εφεδρικές και εξισορροπητικές αγορές. 

ê 2009/72/ΕΚ αιτιολογική σκέψη 39 και 40

Η εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενεργείας πάσχει από έλλειψη ρευστότητας και διαφάνειας, η οποία εμποδίζει την αποτελεσματική κατανομή των πόρων, την αντιστάθμιση του κινδύνου και την είσοδο νέων επιχειρήσεων. Απαιτείται ενίσχυση του ανταγωνισμού και της ασφάλειας του εφοδιασμού διευκολύνοντας την ένταξη νέων εγκαταστάσεων ηλεκτροπαραγωγής στο ηλεκτρικό δίκτυο σε όλα τα κράτη μέλη, ενθαρρύνοντας ιδίως τους νεοεισερχομένους στην αγορά. Η εμπιστοσύνη στην αγορά, η ρευστότητα στην αγορά και ο αριθμός των συμμετεχόντων στην αγορά θα πρέπει να αυξηθούν και, προς τούτο, θα πρέπει να αναβαθμιστεί η ρυθμιστική εποπτεία επί των επιχειρήσεων που προμηθεύουν ηλεκτρική ενεργεία. Οι απαιτήσεις αυτές θα πρέπει να μην θίγουν την ισχύουσα κοινοτική νομοθεσία για τις χρηματοπιστωτικές αγορές, και να συμβιβάζονται με αυτήν. Οι ρυθμιστικοί φορείς ενεργείας και οι ρυθμιστικές αρχές των χρηματοπιστωτικών αγορών θα πρέπει να συνεργάζονται, ούτως ώστε να δίνεται και στις δύο η δυνατότητα να έχουν συνολική άποψη των εμπλεκομένων αγορών.

Προτού η Επιτροπή εγκρίνει τις κατευθυντήριες γραμμές για τον καθορισμό περαιτέρω απαιτήσεων τήρησης αρχείων, ο Οργανισμός Συνεργασίας των Ρυθμιστικών Αρχών Ενεργείας ο οποίος ιδρύθηκε με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 713/2009 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 13ης Ιουλίου 2009, σχετικά με την ίδρυση του Οργανισμού Συνεργασίας των Ρυθμιστικών Αρχών Ενεργείας ( 44 ) (ο «Οργανισμός»), και η Επιτροπή Ρυθμιστικών Αρχών των Ευρωπαϊκών Αγορών Κινητών Αξιών που θεσπίστηκε με την απόφαση 2009/77/ΕΚ της Επιτροπής ( 45 ) θα πρέπει να συνεργαστούν και να γνωμοδοτήσουν στην Επιτροπή σχετικά με το περιεχόμενο των εν λόγω κατευθυντήριων γραμμών. Ο Οργανισμός και η Επιτροπή Ρυθμιστικών Αρχών των Ευρωπαϊκών Αγορών Κινητών Αξιών θα πρέπει επίσης να συνεργαστούν για να διερευνήσουν περαιτέρω και να γνωμοδοτήσουν επί του κατά πόσον οι συναλλαγές που αφορούν συμβάσεις προμήθειας ηλεκτρικής ενεργείας και παραγώγων ηλεκτρικής ενεργείας θα πρέπει να υπόκεινται σε απαιτήσεις διαφάνειας πριν ή/και μετά τη συναλλαγή και, εφόσον ναι, ποιο πρέπει να είναι το περιεχόμενο των εν λόγω απαιτήσεων.

ê 2009/72/ΕΚ αιτιολογική σκέψη 44

Χάριν ασφαλείας του εφοδιασμού, θα πρέπει να παρακολουθείται το ισοζύγιο εφοδιασμού/ζήτησης κάθε κράτους μέλους και να ακολουθεί η υποβολή σχετικής έκθεσης για την κατάσταση που επικρατεί σε κοινοτικό επίπεδο, λαμβανομένου υπόψη του δυναμικού διασύνδεσης μεταξύ των περιοχών. Η παρακολούθηση θα πρέπει να διεξάγεται αρκετά νωρίς ώστε σε περίπτωση που διακυβεύεται η ασφάλεια του εφοδιασμού να μπορούν να ληφθούν τα ενδεδειγμένα μέτρα. Η κατασκευή και η συντήρηση των απαιτούμενων υποδομών δικτύου, συμπεριλαμβανομένου του δυναμικού διασύνδεσης, θα πρέπει να συντελεί στο να υπάρχει σταθερός εφοδιασμός ηλεκτρικής ενεργείας. Η κατασκευή και η συντήρηση της απαραίτητης υποδομής δικτύου, συμπεριλαμβανομένου του δυναμικού διασύνδεσης και της αποκεντρωμένης παραγωγής ηλεκτρικής ενεργείας, αποτελούν σημαντικά στοιχεία για έναν σταθερό εφοδιασμό με ηλεκτρική ενέργεια.

ê 2009/72/ΕΚ αιτιολογική σκέψη 58

Για να δημιουργηθεί εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενεργείας, τα κράτη μέλη θα πρέπει να ενισχύσουν την ενοποίηση των εθνικών αγορών τους και τη συνεργασία των διαχειριστών δικτύων σε κοινοτικό και περιφερειακό επίπεδο, ενσωματώνοντας επίσης τα απομονωμένα συστήματα που απαρτίζουν τις «νησίδες» ηλεκτρικής ενεργείας που εξακολουθούν να υπάρχουν στην Κοινότητα.

ê 2009/72/ΕΚ άρθρο 1 (προσαρμοσμένο)

ð νέο

ΕΞΕΔΩΣΑΝ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΑ ΟΔΗΓΙΑ:

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ι

ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ, ΠΕΔΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΚΑΙ ΟΡΙΣΜΟΙ

Άρθρο 1
Αντικείμενο και πεδίο εφαρμογής

Η παρούσα οδηγία θεσπίζει κοινούς κανόνες που αφορούν την παραγωγή, τη μεταφορά, τη διανομή ð , την αποθήκευση ï και την προμήθεια ηλεκτρικής ενεέργείιας, καθώς και την προστασία των καταναλωτών, με στόχο τη βελτίωση και την  ð δημιουργία πραγματικά ολοκληρωμένων, ï ολοκλήρωση ανταγωνιστικών ð , επικεντρωμένων στον καταναλωτή και ευέλικτων ï αγορών ηλεκτρικής ενεέργείιας στην Κοινότητα Ö Ένωση Õ. ð Με την αξιοποίηση των πλεονεκτημάτων μιας ολοκληρωμένης αγοράς, η οδηγία έχει στόχο να διασφαλίσει οικονομικά προσιτές τιμές ενέργειας για τους καταναλωτές, υψηλό βαθμό ασφάλειας του εφοδιασμού και την ομαλή μετάβαση σε ένα ενεργειακό σύστημα απαλλαγμένο από ανθρακούχες εκπομπές ï. Ορίζει τους ð βασικούς ï κανόνες για την οργάνωση και λειτουργία του Ö ευρωπαϊκού Õ τομέα ηλεκτρικής ενεέργείιας, ð  ιδίως κανόνες για την ενίσχυση της θέσης και την προστασία των καταναλωτών, για ï την ανοικτή πρόσβαση στην ð ολοκληρωμένη ï αγορά, ð για την πρόσβαση τρίτων μερών στις υποδομές μεταφοράς και διανομής, κανόνες διαχωρισμού, και κανόνες για τους ανεξάρτητους εθνικούς ρυθμιστικούς φορείς ενέργειας.ï τα κριτήρια και τις διαδικασίες που ισχύουν για τις προσκλήσεις προς υποβολή προσφορών και τη χορήγηση αδειών καθώς και για την εκμετάλλευση των δικτύων. Θεσπίζει επίσης υποχρεώσεις καθολικής υπηρεσίας και δικαιώματα των καταναλωτών ηλεκτρικής ενεργείας και αποσαφηνίζει τις υποχρεώσεις του ανταγωνισμού. 

Άρθρο 2
Ορισμοί

Για τους σκοπούς της παρούσας οδηγίας, εφαρμόζονται οι ακόλουθοι ορισμοί:

1. «πελάτης»: ο πελάτης χονδρικής ή ο τελικός πελάτης ηλεκτρικής ενεέργείιας·

82. «πελάτης χονδρικής»: το φυσικό ή νομικό πρόσωπο που αγοράζει ηλεκτρική ενέργεια με σκοπό τη μεταπώλησή της εντός ή εκτός του συστήματος όπου είναι εγκατεστημένο·

93. «τελικός πελάτης»: ο πελάτης που αγοράζει ηλεκτρική ενέργεια για δική του χρήση·

104. «οικιακός πελάτης»: ο πελάτης που αγοράζει ηλεκτρική ενέργεια για δική του οικιακή κατανάλωση, αποκλειομένων των εμπορικών ή επαγγελματικών δραστηριοτήτων·

115. «μη οικιακός πελάτης»: το φυσικό ή νομικό πρόσωπο που αγοράζει ηλεκτρική ενέργεια που δεν προορίζεται για τη δική του οικιακή χρήση, συμπεριλαμβανομένων των παραγωγών, ð των βιομηχανικών πελατών, των μικρομεσαίων επιχειρήσεων ï και των πελατών χονδρικής·

12. «επιλέξιμος πελάτης»: ο πελάτης που είναι ελεύθερος να αγοράζει ηλεκτρική ενέργεια από τον προμηθευτή της επιλογής του κατά την έννοια του άρθρου 33·

6. «ενεργός πελάτης»: ο πελάτης ή η ομάδα πελατών που δρουν από κοινού, οι οποίοι καταναλώνουν, αποθηκεύουν ή πωλούν ηλεκτρική ενέργεια που παράγεται στους χώρους τους, μεταξύ άλλων, μέσω φορέων συγκέντρωσης, ή συμμετέχουν σε προγράμματα απόκρισης ζήτησης ή ενεργειακής απόδοσης, υπό τον όρο ότι οι εν λόγω δραστηριότητες δεν αποτελούν την κύρια εμπορική ή επαγγελματική τους δραστηριότητα·

7. «τοπική ενεργειακή κοινότητα»: η ένωση, ο συνεταιρισμός, η σύμπραξη, η μη κερδοσκοπική οργάνωση ή άλλη νομική οντότητα που τελεί υπό τον ουσιαστικό έλεγχο τοπικών εταίρων ή μελών, με γενικό γνώμονα τις αξίες και όχι το κέρδος, η οποία συμμετέχει σε κατανεμημένη παραγωγή και ασκεί δραστηριότητες διαχειριστή συστήματος διανομής, προμηθευτή ή φορέα συγκέντρωσης σε τοπικό επίπεδο και σε διασυνοριακό επίπεδο·

ê 2009/72/ΕΚ

198. «προμήθεια»: η πώληση, συμπεριλαμβανομένης της μεταπώλησης, ηλεκτρικής ενεέργείιας σε πελάτες·

329. «σύμβαση προμήθειας ηλεκτρικής ενεέργείιας»: σύμβαση προμήθειας ηλεκτρικής ενεέργείιας, μη συμπεριλαμβανομένου παραγώγου ηλεκτρικής ενεέργείιας·

3310. «παράγωγο ηλεκτρικής ενεέργείιας»: χρηματοπιστωτικό μέσο που προσδιορίζεται στα σημεία 5, 6 ή 7 του τμήματος Γ του παραρτήματος I της οδηγίας 2004/39/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 21ης Απριλίου 2004, για τις αγορές χρηματοπιστωτικών μέσων 46 , όπου το μέσο αυτό σχετίζεται με την ηλεκτρική ενέργεια·

ò νέο

11. «σύμβαση δυναμικής τιμολόγησης ηλεκτρικής ενέργειας»: σύμβαση προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας μεταξύ προμηθευτή και τελικού πελάτη η οποία αντικατοπτρίζει την τιμή στην αγορά άμεσης παράδοσης, συμπεριλαμβανομένης της αγοράς επόμενης ημέρας, σε χρονικά διαστήματα τουλάχιστον ίσα με τη συχνότητα εκκαθάρισης της αγοράς·

12. «τέλος τερματισμού σύμβασης»: κάθε χρέωση ή κύρωση που επιβάλλεται στους πελάτες από προμηθευτές ή φορείς συγκέντρωσης σε περίπτωση υπαναχώρησης από σύμβαση προμήθειας ή παροχής υπηρεσιών ηλεκτρικής ενέργειας·

13. «τέλος σχετιζόμενο με την αλλαγή προμηθευτή»: κάθε χρέωση ή κύρωση που επιβάλλεται στους πελάτες από προμηθευτές ή διαχειριστές συστημάτων, άμεσα ή έμμεσα, σε περίπτωση αλλαγής προμηθευτών, συμπεριλαμβανομένων των τελών τερματισμού σύμβασης·

14. «φορέας συγκέντρωσης»: ο συμμετέχων στην αγορά που συγκεντρώνει φορτία ή παραγόμενη ενέργεια από περισσότερους του ενός πελάτες προς πώληση, αγορά ή δημοπρασία σε οποιαδήποτε οργανωμένη αγορά ενέργειας·

15. «ανεξάρτητος φορέας συγκέντρωσης»: ο φορέας συγκέντρωσης που δεν είναι συνδεδεμένος με κανέναν προμηθευτή ή οποιονδήποτε άλλο συμμετέχοντα στην αγορά·

16. «απόκριση ζήτησης»: οι αλλαγές στο ηλεκτρικό φορτίο από τους τελικούς πελάτες σε σύγκριση με τις κανονικές ή τρέχουσες καταναλωτικές τους συνήθειες, με βάση τα σήματα της αγοράς, όπως τις χρονομεταβαλλόμενες τιμές ηλεκτρικής ενέργειας ή τις πληρωμές ως κίνητρα, ή μετά την αποδοχή προσφοράς του τελικού πελάτη, μεμονωμένα ή μέσω συγκέντρωσης, με σκοπό την πώληση της μείωσης ή της αύξησης της ζήτησης σε δεδομένη τιμή σε οργανωμένες αγορές, όπως ορίζεται στον εκτελεστικό κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1348/2014 της Επιτροπής 47 ·

17. «συμβατικός μετρητής»: αναλογικός ή ηλεκτρονικός μετρητής που δεν μπορεί να μεταδίδει και ταυτόχρονα να λαμβάνει δεδομένα·

18. «έξυπνο σύστημα μέτρησης»: ηλεκτρονικό σύστημα το οποίο μπορεί να μετρά την κατανάλωση ενέργειας, παρέχοντας περισσότερες πληροφορίες από ένα συμβατικό μετρητή, και μπορεί να μεταδίδει και να λαμβάνει δεδομένα για σκοπούς πληροφόρησης, παρακολούθησης και ελέγχου, χρησιμοποιώντας μια μορφή ηλεκτρονικών επικοινωνιών·

19. «διαλειτουργικότητα»: στο πλαίσιο της έξυπνης μέτρησης, η ικανότητα δύο ή περισσότερων δικτύων, συστημάτων, συσκευών, εφαρμογών ή συνιστωσών ενέργειας ή επικοινωνιών να διασυνδέονται, να ανταλλάσσουν και να χρησιμοποιούν πληροφορίες με στόχο την εκτέλεση απαιτούμενων λειτουργιών·

20. «σχεδόν πραγματικός χρόνος»: στο πλαίσιο της έξυπνης μέτρησης, ο χρόνος, συνήθως σε δευτερόλεπτα, που μεσολαβεί μεταξύ της καταχώρισης δεδομένων και της αυτόματης επεξεργασίας και διαβίβασής τους για σκοπούς χρήσης και πληροφόρησης·

21. «βέλτιστες διαθέσιμες τεχνικές»: στο πλαίσιο της προστασίας και ασφάλειας δεδομένων σε περιβάλλον έξυπνης μέτρησης, το πλέον αποτελεσματικό και προηγμένο στάδιο εξέλιξης των δραστηριοτήτων και μεθόδων λειτουργίας που αποδεικνύει την πρακτική ικανότητα συγκεκριμένων τεχνικών, οι οποίες αποβλέπουν στην αποτροπή και τον περιορισμό των κινδύνων για την προστασία της ιδιωτικής ζωής, των προσωπικών δεδομένων και την ασφάλεια, να συνιστούν καταρχήν τη βάση για τη συμμόρφωση με το ενωσιακό πλαίσιο προστασίας των δεδομένων·

ê 2009/72/ΕΚ

ð νέο

522. «διανομή»: η μεταφορά ηλεκτρικής ενεέργείιας μέσω συστημάτων διανομής υψηλής, μεσαίας και χαμηλής τάσης με σκοπό την παράδοσή της σε πελάτες, μη συμπεριλαμβανομένης όμως της προμήθειας·

623. «διαχειριστής συστήματος διανομής»: κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο το οποίο είναι υπεύθυνο για τη λειτουργία, τη συντήρηση και, αν είναι αναγκαίο, την ανάπτυξη του συστήματος διανομής σε μία δεδομένη περιοχή και, κατά περίπτωση, των διασυνδέσεών του με άλλα συστήματα, και για τη μακροπρόθεσμη ικανότητα του συστήματος να ανταποκρίνεται στην εύλογη ζήτηση διανομής ηλεκτρικής ενεέργείιας·

2924. «ενεργειακή απόδοση» /διαχείριση της ζήτησης»: ð ο λόγος της εκροής επιδόσεων, υπηρεσιών, αγαθών ή ενέργειας προς την εισροή ενέργειας ï η συνολική ή ολοκληρωμένη προσέγγιση στόχος της οποίας είναι να επηρεάσει την ποσότητα και το χρονικό προγραμματισμό της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενεργείας με σκοπό τη μείωση της κατανάλωσης πρωτογενούς ενεργείας και των φορτίων αιχμής, δίνοντας το προβάδισμα στις επενδύσεις για μέτρα ενεργειακής αποδοτικότητας ή άλλα μέτρα όπως οι συμβάσεις προμήθειας με δικαίωμα διακοπής, έναντι των επενδύσεων για την αύξηση του δυναμικού παραγωγής, εάν οι πρώτες από τις προαναφερόμενες επενδύσεις αποτελούν την αποτελεσματικότερη και οικονομικότερη εναλλακτική λύση, λαμβανομένων υπόψη του θετικού περιβαλλοντικού αντίκτυπου που προκύπτει από τη μειωμένη κατανάλωση ενεργείας και των συναφών πτυχών της ασφάλειας του εφοδιασμού και του κόστους διανομής·

3025. ‘ð ενέργεια από ï ανανεώσιμες πηγές ενεργείας :οιη ð ενέργεια από ï ανανεώσιμες μη ορυκτές πηγές ενεργείας ð , ιδίως ï (αιολική, ηλιακή ð (ηλιοθερμική και ηλιακή φωτοβολταϊκή) ï , γεωθερμική ð ενέργεια, θερμική ενέργεια του περιβάλλοντος, υδροηλεκτρική και παλιρροϊκή, ωκεάνια ï, από τα κύματα ð ενέργεια , και ανανεώσιμα καύσιμα: βιοκαύσιμα, βιορευστά, βιοαέρια, στερεά βιοκαύσιμα και καύσιμα απόβλητα από ανανεώσιμες πηγές ï, παλιρροϊκή, υδροηλεκτρική, από βιομάζα, από τα εκλυόμενα στους χώρους υγειονομικής ταφής αέρια, από τα αέρια που παράγονται σε μονάδες επεξεργασίας λυμάτων και από τα βιοαέρια) 

3126. «αποκεντρωμένη κατανεμημένη παραγωγή»: οι μονάδες παραγωγής που συνδέονται με το σύστημα διανομής·

ò νέο

27. «σημείο επαναφόρτισης»: διεπαφή ικανή να φορτίσει ένα ηλεκτρικό όχημα ανά φορά ή να ανταλλάξει την μπαταρία ενός ηλεκτρικού οχήματος ανά φορά·

ê 2009/72/ΕΚ (προσαρμοσμένο)

ð νέο

328. «μεταφορά»: η μεταφορά ηλεκτρικής ενεέργείιας μέσω διασυνδεδεμένου συστήματος υπερυψηλής και υψηλής τάσης με σκοπό την παροχή σε τελικούς πελάτες ή σε διανομείς, μη συμπεριλαμβανομένης όμως της προμήθειας·

429. «διαχειριστής συστήματος μεταφοράς»: κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο το οποίο είναι υπεύθυνο για τη λειτουργία, τη συντήρηση και, αν είναι αναγκαίο, την ανάπτυξη του συστήματος μεταφοράς σε μία δεδομένη περιοχή και, κατά περίπτωση, των διασυνδέσεών του με άλλα συστήματα, και για τη μακροπρόθεσμη ικανότητα του συστήματος να ανταποκρίνεται στην εύλογη ζήτηση μεταφοράς ηλεκτρικής ενεέργείιας·

1830. «χρήστης συστήματος»: το φυσικό ή νομικό πρόσωπο που τροφοδοτεί ένα σύστημα μεταφοράς ή διανομής ή που τροφοδοτείται από ένα τέτοιο σύστημα·

131. «παραγωγή»: η παραγωγή ηλεκτρικής ενεέργείιας·

232. «παραγωγός»: κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο το οποίο παράγει ηλεκτρική ενέργεια·

1333. «γραμμή διασύνδεσης»: ð γραμμή μεταφοράς που διασχίζει ή γεφυρώνει σύνορο μεταξύ ζωνών προσφοράς, μεταξύ κρατών μελών ή μεταξύ κρατών μελών και τρίτων χωρών, έως τα σύνορα της δικαιοδοσίας της ΕΕ ï ο εξοπλισμός που χρησιμοποιείται για τη διασύνδεση των ηλεκτρικών συστημάτων·

1434. «διασυνδεδεμένο σύστημα»: το σύστημα που αποτελείται από αριθμό συστημάτων μεταφοράς και διανομής τα οποία συνδέονται μεταξύ τους με μία ή περισσότερες διασυνδέσεις γραμμές διασύνδεσης·

1535. «απευθείας γραμμή»: είτε η γραμμή ηλεκτρικής ενεέργείιας η οποία συνδέει μια απομονωμένη μονάδα παραγωγής με έναν απομονωμένο πελάτη είτε η γραμμή ηλεκτρικής ενεέργείιας η οποία συνδέει έναν παραγωγό ηλεκτρικής ενεέργείιας και μία επιχείρηση προμήθειας ηλεκτρικής ενεέργείιας, η οποία προμηθεύει απευθείας τις δικές της εγκαταστάσεις, θυγατρικές επιχειρήσεις και  επιλέξιμους  πελάτες·

25. «μακροπρόθεσμος προγραμματισμός»: ο προγραμματισμός των επενδυτικών αναγκών όσον αφορά το δυναμικό παραγωγής, μεταφοράς και διανομής σε μακροπρόθεσμη βάση, προκειμένου να καλύπτεται η ζήτηση ηλεκτρικής ενεργείας στο σύστημα και να εξασφαλίζεται ο εφοδιασμός των πελατών·

36.26 «μικρό απομονωμένο σύστημα»: κάθε σύστημα με κατανάλωση μικρότερη των 3 000 GWh το 1996, στο οποίο ποσοστό κάτω του 5 % της ετήσιας κατανάλωσης προέρχεται από διασύνδεση με άλλα συστήματα·

27. «απομονωμένο μικροσύστημα»: κάθε σύστημα με κατανάλωση μικρότερη των 500 GWh το 1996, το οποίο δεν είναι συνδεδεμένο με άλλα συστήματα·

16. «οικονομική προτεραιότητα»: η κατάταξη των πηγών προμήθειας ηλεκτρικής ενεργείας βάσει οικονομικών κριτηρίων·

1737. «βοηθητική παρεπόμενη υπηρεσία»: όλες οι υπηρεσίες που είναι αναγκαίες για τη διαχείριση συστήματος μεταφοράς ή διανομής, ð συμπεριλαμβανομένων των υπηρεσιών εξισορρόπησης και των μη συχνοτικών παρεπόμενων υπηρεσιών, μη συμπεριλαμβανομένης όμως της διαχείρισης συμφόρησης ï ·

38. «μη συχνοτική παρεπόμενη υπηρεσία»: υπηρεσία που χρησιμοποιείται από διαχειριστή συστήματος μεταφοράς ή διανομής για τον έλεγχο τάσης σταθερής κατάστασης, ταχείες εγχύσεις αέργου ρεύματος, αδράνεια, και ικανότητα επανεκκίνησης από ολική διακοπή·

39. «περιφερειακό επιχειρησιακό κέντρο»: το περιφερειακό επιχειρησιακό κέντρο όπως ορίζεται στο άρθρο 32 της [αναδιατύπωσης του κανονισμού 714/2009, όπως προτείνεται με το έγγραφο COM(2016) 861/2].

2040. «ολοκληρωμένη επιχείρηση ηλεκτρικής ενεέργείιας»: η επιχείρηση που είναι κάθετα ή οριζόντια ολοκληρωμένη·

2141. «κάθετα ολοκληρωμένη επιχείρηση»: επιχείρηση ηλεκτρικής ενεέργείιας ή όμιλος επιχειρήσεων ηλεκτρικής ενεέργείιας, όπου το ίδιο πρόσωπο ή πρόσωπα δικαιούνται, άμεσα ή έμμεσα, να ασκούν τον έλεγχο, και όπου η εν λόγω επιχείρηση ή ο όμιλος επιχειρήσεων ασκούν τουλάχιστον μία από τις δραστηριότητες μεταφοράς ή διανομής, και τουλάχιστον μία από τις δραστηριότητες παραγωγής ή προμήθειας ηλεκτρικής ενεέργείιας·

2242. «συνδεδεμένη επιχείρηση»: οι συνδεδεμένες επιχειρήσεις, κατά την έννοια του άρθρου 2 παράγραφος 12 της οδηγίας 2013/34/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου 48  41 της έβδομης οδηγίας 83/349/ΕΟΚ του Συμβουλίου, της 13ης Ιουνίου 1983, βασιζόμενης στο άρθρο 44, παράγραφος 2, στοιχείο ζ)  (13) της συνθήκης για τους ενοποιημένους λογαριασμούς  (14) , ή/και οι συγγενείς επιχειρήσεις κατά την έννοια του άρθρου 33 παράγραφος 1 της ίδιας οδηγίας, και/ή οι επιχειρήσεις που ανήκουν στους ίδιους μετόχους·

2343. «οριζόντια ολοκληρωμένη επιχείρηση»: η επιχείρηση που ασκεί μία τουλάχιστον από τις δραστηριότητες παραγωγής με σκοπό την πώληση, ή μεταφοράς, διανομής ή προμήθειας ηλεκτρικής ενεέργείιας, και μια δραστηριότητα εκτός του τομέα της ηλεκτρικής ενεέργείιας·

3444. «έλεγχος»: δικαιώματα, συμβάσεις ή άλλα μέσα τα οποία, είτε μεμονωμένα είτε σε συνδυασμό με άλλα, και λαμβανομένων υπόψη των σχετικών πραγματικών ή νομικών συνθηκών, παρέχουν τη δυνατότητα άσκησης καθοριστικής επιρροής σε επιχείρηση, και ιδίως μέσω:

α)δικαιωμάτων κυριότητας ή χρήσης επί του συνόλου ή μέρους των περιουσιακών στοιχείων επιχείρησης,

β)δικαιωμάτων ή συμβάσεων που παρέχουν δυνατότητα καθοριστικής επιρροής επί της σύνθεσης, της ψηφοφορίας ή των αποφάσεων των οργάνων μιας επιχείρησης·

3545. «επιχείρηση ηλεκτρικής ενεέργείιας»: το φυσικό ή νομικό πρόσωπο που ασκεί τουλάχιστον μία από τις ακόλουθες δραστηριότητες: παραγωγή, μεταφορά, διανομή, προμήθεια ή αγορά ηλεκτρικής ενεέργείιας, και είναι υπεύθυνο για τα εμπορικά και τεχνικά καθήκοντα ή/και τα καθήκοντα συντήρησης τα σχετικά με τις δραστηριότητες αυτές· στον ορισμό αυτό δεν περιλαμβάνονται οι τελικοί πελάτες·

24. «διαδικασία πρόσκλησης προς υποβολή προσφορών»: η διαδικασία με την οποία καλύπτονται προγραμματισμένες πρόσθετες ανάγκες και ανάγκες αντικατάστασης δυναμικού με προμήθειες από νέες ή υπάρχουσες εγκαταστάσεις παραγωγής·

2846. «ασφάλεια»: τόσο η ασφάλεια του εφοδιασμού και της παροχής ηλεκτρικής ενεέργείιας, όσο και η τεχνική ασφάλεια·

ò νέο

47. «αποθήκευση ενέργειας»: στο σύστημα ηλεκτρικής ενέργειας, η δέσμευση ενός ποσού της παραχθείσας ηλεκτρικής ενέργειας έως τη χρονική στιγμή της χρήσης, είτε ως τελικής ενέργειας είτε μετατρεπόμενης σε διαφορετικό φορέα ενέργειας·

ê 2009/72/ΕΚ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΙΙ

ΓΕΝΙΚΟΙ ΚΑΝΟΝΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΟΥ ΤΟΜΕΑ

ò νέο

Άρθρο 3
Ανταγωνιστική, επικεντρωμένη στον καταναλωτή, ευέλικτη και χωρίς διακρίσεις αγορά ηλεκτρικής ενέργειας

1.Τα κράτη μέλη μεριμνούν ώστε η εθνική τους νομοθεσία να μην παρεμποδίζει αδικαιολόγητα τις διασυνοριακές ροές ηλεκτρικής ενέργειας, τη συμμετοχή των καταναλωτών, μεταξύ άλλων, μέσω απόκρισης από την πλευρά της ζήτησης, τις επενδύσεις στην ευέλικτη παραγωγή ενέργειας, την αποθήκευση ενέργειας, την ανάπτυξη της ηλεκτροκίνησης ή νέων γραμμών διασύνδεσης, και ώστε οι τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας να αποτυπώνουν την πραγματική ζήτηση και προσφορά.

2.Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι δεν υφίστανται αδικαιολόγητοι φραγμοί στην είσοδο και την έξοδο από την αγορά για τις επιχειρήσεις παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας και τις επιχειρήσεις προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας.

Άρθρο 433
ð Ελευθερία επιλογής προμηθευτή ηλεκτρικής ενέργειας ï

Άνοιγμα της αγοράς και αμοιβαιότητα

1.Τα κράτη μέλη μεριμνούν ώστε  οι επιλέξιμοι πελάτες να περιλαμβάνουν:  ð όλοι οι πελάτες να είναι ελεύθεροι να αγοράζουν ηλεκτρική ενέργεια από τον προμηθευτή της επιλογής τους. ï

α) έως την 1η Ιουλίου 2004, τους επιλέξιμους πελάτες που ορίζονται στο άρθρο 19 παράγραφοι 1 έως 3 της οδηγίας 96/92/ΕΚ. Τα κράτη μέλη δημοσιεύουν, έως τις 31 Ιανουαρίου κάθε έτους, τα κριτήρια για τον προσδιορισμό αυτών των επιλέξιμων πελατών·

   β) από την 1η Ιουλίου 2004, όλους τους μη οικιακούς πελάτες·

   γ) από την 1η Ιουλίου 2007, όλους τους πελάτες.

2. Προκειμένου να μην διαταραχθεί η ισορροπία κατά το άνοιγμα των αγορών ηλεκτρικής ενεργείας:

α) δεν απαγορεύονται οι συμβάσεις προμήθειας ηλεκτρικής ενεργείας με επιλέξιμο πελάτη στο σύστημα άλλου κράτους μέλους, εάν ο πελάτης αυτός θεωρείται επιλέξιμος και στα δύο εμπλεκόμενα συστήματα· και

β) όταν η διεξαγωγή των συναλλαγών που περιγράφονται στο στοιχείο α) δεν γίνει δεκτή διότι ο πελάτης είναι επιλέξιμος σε ένα μόνον από τα δύο συστήματα, η Επιτροπή μπορεί, κατόπιν αιτήματος του κράτους μέλους στο οποίο είναι εγκατεστημένος ο επιλέξιμος πελάτης και αφού λάβει υπόψη την κατάσταση της αγοράς και το κοινό συμφέρον, να υποχρεώνει το αρνούμενο μέρος να εκτελέσει την αιτούμενη προμήθεια.

ò νέο

Άρθρο 5

Τιμές προμήθειας βασιζόμενες στην αγορά

1.Οι προμηθευτές ηλεκτρικής ενέργειας είναι ελεύθεροι να καθορίζουν την τιμή στην οποία παρέχουν ηλεκτρική ενέργεια στους πελάτες. Τα κράτη μέλη λαμβάνουν κατάλληλα μέτρα για την εξασφάλιση ουσιαστικού ανταγωνισμού μεταξύ των προμηθευτών ηλεκτρικής ενέργειας.

2.Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν την προστασία των ενεργειακά φτωχών ή ευάλωτων πελατών με στοχευμένο τρόπο με τη χρήση μέτρων εκτός των δημόσιων παρεμβάσεων στον καθορισμό των τιμών για την προμήθεια ηλεκτρικής ενέργειας.

3.Κατά παρέκκλιση από τις παραγράφους 1 και 2, τα κράτη μέλη τα οποία, κατά την [Υπηρεσία Εκδόσεων: να εισαχθεί η ημερομηνία έναρξης ισχύος της παρούσας οδηγίας], εφαρμόζουν δημόσιες παρεμβάσεις όσον αφορά τον καθορισμό των τιμών για την προμήθεια ηλεκτρικής ενέργειας σε ενεργειακά φτωχούς ή ευάλωτους οικιακούς πελάτες, δύνανται να συνεχίσουν να εφαρμόζουν τις εν λόγω παρεμβάσεις έως την [Υπηρεσία Εκδόσεων: να εισαχθεί η ημερομηνία - πέντε έτη από την έναρξη ισχύος της παρούσας οδηγίας]. Αυτές οι δημόσιες παρεμβάσεις πρέπει να επιδιώκουν γενικό οικονομικό συμφέρον, να ορίζονται σαφώς, να είναι διαφανείς, επαληθεύσιμες, να μην εισάγουν διακρίσεις και να διασφαλίζουν την ισότιμη πρόσβαση των επιχειρήσεων ηλεκτρικής ενέργειας της Ένωσης στους πελάτες. Οι παρεμβάσεις δεν υπερβαίνουν το μέτρο που είναι αναγκαίο για την επίτευξη του επιδιωκόμενου γενικού οικονομικού συμφέροντος, είναι περιορισμένης χρονικής διάρκειας και αναλογικές ως προς τους ενδιαφερόμενους δικαιούχους.

4.Τα κράτη μέλη μπορούν να συνεχίσουν να εφαρμόζουν δημόσιες παρεμβάσεις όσον αφορά τον καθορισμό τιμών για την προμήθεια ηλεκτρικής ενέργειας σε ευάλωτους οικιακούς πελάτες μετά την [Υπηρεσία Εκδόσεων: να εισαχθεί η ημερομηνία - πέντε έτη από την έναρξη ισχύος της παρούσας οδηγίας], στον βαθμό που είναι απολύτως αναγκαίο για λόγους εξαιρετικά έκτακτης ανάγκης. Οι εν λόγω παρεμβάσεις πρέπει να συμμορφώνονται με τους όρους που καθορίζονται στην παράγραφο 3. 

Τα κράτη μέλη κοινοποιούν στην Επιτροπή τα μέτρα που έχουν λάβει δυνάμει του πρώτου εδαφίου εντός ενός μήνα από την έκδοση και μπορούν να τα εφαρμόζουν αμέσως. Η κοινοποίηση πρέπει να συνοδεύεται από εξήγηση σχετικά με τους λόγους για τους οποίους η κατάσταση δεν ήταν δυνατό να αντιμετωπιστεί επαρκώς με άλλα μέσα και σχετικά με τη μέθοδο με την οποία καθορίστηκαν οι δικαιούχοι και η διάρκεια του μέτρου. Η κοινοποίηση θεωρείται πλήρης εάν, εντός δύο μηνών από την παραλαβή της ή από την παραλαβή οποιασδήποτε πρόσθετης πληροφορίας που ζητήθηκε, η Επιτροπή δεν ζητήσει περαιτέρω πληροφορίες.

Η Επιτροπή δύναται να αποφασίσει να ζητήσει από τις εθνικές αρχές να τροποποιήσουν ή να αποσύρουν τα μέτρα εντός δύο μηνών από την παραλαβή της πλήρους κοινοποίησης, εάν θεωρεί ότι δεν πληρούνται οι απαιτήσεις που καθορίζονται στο πρώτο εδάφιο. Η προθεσμία μπορεί να παρατείνεται με τη συγκατάθεση τόσο της Επιτροπής όσο και του οικείου κράτους μέλους.

Η δημόσια παρέμβαση που εφαρμόζεται δυνάμει της παρούσας παραγράφου θεωρείται έγκυρη, υπό την προϋπόθεση ότι η Επιτροπή δεν έχει λάβει απόφαση με την οποία ζητά από τις εθνικές αρχές να τροποποιήσουν ή να αποσύρουν το μέτρο.

ê 2009/72/ΕΚ (προσαρμοσμένο)

ð νέο

Άρθρο 632
Πρόσβαση τρίτων

1.Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν την εφαρμογή ενός συστήματος για την πρόσβαση τρίτων στα συστήματα μεταφοράς και διανομής με βάση δημοσιευμένα τιμολόγια, το οποίο ισχύει για όλους τους  επιλέξιμους  πελάτες και εφαρμόζεται αντικειμενικά και χωρίς διακρίσεις μεταξύ των χρηστών του συστήματος. Τα κράτη μέλη φροντίζουν ώστε τα εν λόγω τιμολόγια, ή οι μεθοδολογίες που διέπουν τον υπολογισμό τους, να εγκρίνονται προτού τεθούν σε ισχύ σύμφωνα με το άρθρο 59 37, τα δε τιμολόγια αυτά και οι μεθοδολογίες — στην περίπτωση που μόνο μεθοδολογίες εγκρίνονται— να δημοσιεύονται πριν από την έναρξη ισχύος τους.

2.Ο διαχειριστής του συστήματος μεταφοράς ή διανομής μπορεί να αρνείται την πρόσβαση λόγω έλλειψης χωρητικότητας δυναμικότητας. Η άρνηση αυτή πρέπει να αιτιολογείται δεόντως, λαμβανομένου ιδίως υπόψη του άρθρου 3 9, και να βασίζεται σε αντικειμενικά, τεχνικά και οικονομικά αιτιολογημένα κριτήρια. ð Τα κράτη μέλη ή, όπου τα κράτη μέλη έχουν προβλέψει σχετικά, οι ρυθμιστικές αρχές ï  Οι ρυθμιστικές αρχές όπου τα κράτη μέλη έχουν προβλέψει σχετικά, ή τα κράτη μέλη,  εξασφαλίζουν ότι τα κριτήρια αυτά εφαρμόζονται με συνέπεια και ότι ο χρήστης του συστήματος ο οποίος έχει συναντήσει άρνηση πρόσβασης μπορεί να χρησιμοποιήσει διαδικασία διακανονισμού διαφορών. Οι ρυθμιστικές αρχές μεριμνούν επίσης, όπου ενδείκνυται και στις περιπτώσεις άρνησης της πρόσβασης, προκειμένου ο διαχειριστής του συστήματος μεταφοράς ή διανομής να παρέχει πληροφορίες για τα μέτρα που θα ήταν αναγκαία για την ενίσχυση του δικτύου. ð Οι εν λόγω πληροφορίες παρέχονται σε όλες τις περιπτώσεις άρνησης πρόσβασης σε σημεία επαναφόρτισης. ï Η πλευρά που έχει ζητήσει τη χορήγηση των στοιχείων αυτών μπορεί να επιβαρύνεται με εύλογο τέλος που αντικατοπτρίζει το κόστος της παροχής των εν λόγω πληροφοριών.

Άρθρο 734
Απευθείας γραμμές

1.Τα κράτη μέλη λαμβάνουν τα αναγκαία μέτρα ώστε:

α)όλες οι εγκατεστημένες στο έδαφός τους επιχειρήσεις παραγωγής και προμήθειας ηλεκτρικής ενεέργείιας να μπορούν να εφοδιάζουν με απευθείας γραμμή τις εγκαταστάσεις τους, τις θυγατρικές τους επιχειρήσεις και τους  επιλέξιμους  πελάτες τους· και

β)κάθε  επιλέξιμος  πελάτης εντός του εδάφους τους να μπορεί να εφοδιάζεται με απευθείας γραμμή από επιχειρήσεις παραγωγής και προμήθειας.

2.Τα κράτη μέλη καθορίζουν τα κριτήρια για τη χορήγηση αδειών κατασκευής απευθείας γραμμών στο έδαφός τους. Τα κριτήρια αυτά είναι αντικειμενικά και αμερόληπτα.

3.Η δυνατότητα παροχής ηλεκτρικής ενεέργείιας με απευθείας γραμμή, όπως αναφέρεται στην παράγραφο 1 του παρόντος άρθρου, δεν θίγει τη δυνατότητα σύναψης συμβάσεων ηλεκτρικής ενεέργείιας σύμφωνα με το άρθρο 6 32.

4.Τα κράτη μέλη μπορούν να θέτουν ως προϋπόθεση για την έκδοση άδειας κατασκευής απευθείας γραμμής είτε την άρνηση πρόσβασης στο σύστημα βάσει, οσάκις ενδείκνυται, του άρθρου 6 32, είτε την κίνηση διαδικασίας επίλυσης διαφορών δυνάμει του άρθρου 60 37.

5.Τα κράτη μέλη μπορούν να αρνηθούν τη χορήγηση άδειας κατασκευής απευθείας γραμμής, εάν η χορήγηση της άδειας αντιβαίνει Ö στην εφαρμογή των Õ Ö διατάξεων που αφορούν τις υποχρεώσεις παροχής δημόσιας υπηρεσίας βάσει του Õ άρθρου 9 3. Η άρνηση είναι δεόντως αιτιολογημένη.

Άρθρο 87
Διαδικασία χορήγησης αδειών για τη δημιουργία νέου δυναμικού νέας δυναμικότητας

1.Για την κατασκευή νέων εγκαταστάσεων παραγωγής, τα κράτη μέλη θεσπίζουν διαδικασία χορήγησης αδειών, η οποία ακολουθεί κριτήρια αντικειμενικά, διαφανή και χωρίς διακρίσεις.

2.Τα κράτη μέλη ορίζουν τα κριτήρια χορήγησης αδειών για την κατασκευή εγκαταστάσεων παραγωγής στο έδαφός τους. Κατά τον προσδιορισμό των κατάλληλων κριτηρίων, τα κράτη μέλη λαμβάνουν υπόψη:

α)την εν γένει ασφάλεια του συστήματος ηλεκτρικής ενεέργείιας, των εγκαταστάσεων και του σχετικού εξοπλισμού·

β)την προστασία της δημόσιας υγείας και ασφάλειας·

γ)την προστασία του περιβάλλοντος·

δ)τη χρήση γης και τη χωροθέτηση·

ε)τη χρήση δημόσιων εκτάσεων·

στ)την ενεργειακή αποδοτικότητα απόδοση·

ζ)τη φύση των πρωτογενών πηγών·

η)τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του αιτούντος, όπως οι τεχνικές, οικονομικές και χρηματοοικονομικές δυνατότητες·

θ)τη συμμόρφωση προς τα μέτρα που θεσπίζονται σύμφωνα με το άρθρο 9 3·

ι)τη συνεισφορά της δυναμικότητας παραγωγής στην επίτευξη του συνολικού στόχου της  Κοινότητας  Ö Ένωσης Õ για μερίδιο τουλάχιστον 20 % της ενεέργείιας από ανανεώσιμες πηγές έως το 2020 όπως αναφέρεται στο άρθρο 3 παράγραφος 1 της οδηγίας 2009/28/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 23ης Απριλίου 20009 για την προώθηση της χρήσης ενεργείας από ανανεώσιμες πηγές 49 και

ια)ια) τη συνεισφορά της δυναμικότητας παραγωγής στη μείωση των εκπομπών.

3.Τα κράτη μέλη φροντίζουν ώστε να υπάρχουν ειδικές διαδικασίες χορήγησης αδειών για τη μικρή, αποκεντρωμένη ή/και την κατανεμημένη παραγωγή, οι οποίες να λαμβάνουν υπόψη το περιορισμένο τους μέγεθος και τη δυνητική τους σπουδαιότητα.

Τα κράτη μέλη δύνανται να ορίζουν κατευθυντήριες γραμμές για αυτή την ειδική διαδικασία χορήγησης αδειών. Οι εθνικές ρυθμιστικές αρχές ή άλλες αρμόδιες εθνικές αρχές, συμπεριλαμβανομένων των αρχών σχεδιασμού, εξετάζουν αυτές τις κατευθυντήριες γραμμές και δύνανται να συνιστούν τροποποιήσεις.

Όταν τα κράτη μέλη έχουν θεσπίσει ιδιαίτερες διαδικασίες χρήσης της γης που έχουν εφαρμογή σε μείζονος σημασίας νέα έργα υποδομών στη δυναμικότητα παραγωγής ενεέργείιας, τα κράτη μέλη περιλαμβάνουν, όπου αρμόζει, την κατασκευή νέας δυναμικότητας παραγωγής στο πεδίο αυτών των διαδικασιών και τις εφαρμόζουν με τρόπο που δεν εισάγει διακρίσεις και στο κατάλληλο χρονικό πλαίσιο.

4.Οι διαδικασίες χορήγησης των αδειών και τα σχετικά κριτήρια δημοσιοποιούνται. Οι αιτούντες ενημερώνονται για τους λόγους τυχόν απόρριψης αίτησης για χορήγηση άδειας. Οι λόγοι πρέπει να είναι αντικειμενικοί, ακριβοδίκαιοι, βάσιμοι και τεκμηριωμένοι. Στους αιτούντες παρέχεται η δυνατότητα προσφυγής.

ò νέο

Άρθρο 9 
Υποχρεώσεις παροχής δημόσιας υπηρεσίας

ê 2009/72/ΕΚ άρθρο 3 παράγραφος 1

1.Τα κράτη μέλη εξασφαλίζουν, βάσει της θεσμικής τους οργάνωσης και τηρώντας δεόντως την αρχή της επικουρικότητας, ότι, με την επιφύλαξη της παραγράφου 2, οι επιχειρήσεις ηλεκτρικής ενεέργείιας λειτουργούν σύμφωνα με τις αρχές της παρούσας οδηγίας, με σκοπό την επίτευξη ανταγωνιστικής, ασφαλούς και περιβαλλοντικώς βιώσιμης αγοράς ηλεκτρικής ενεέργείιας, και δεν κάνουν διακρίσεις μεταξύ των εν λόγω επιχειρήσεων όσον αφορά τα δικαιώματα ή τις υποχρεώσεις τους.

ê 2009/72/ΕΚ άρθρο 3 παράγραφος 2 (προσαρμοσμένο)

ð νέο

2.Τηρώντας πλήρως τις οικείες διατάξεις της σΣυνθήκης, και ιδίως το άρθρο 86 Ö 106 Õ , τα κράτη μέλη μπορούν να επιβάλλουν στις επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στον τομέα της ηλεκτρικής ενεέργείιας, χάριν του γενικού οικονομικού συμφέροντος, υποχρεώσεις παροχής δημόσιας υπηρεσίαςιών κοινής ωφέλειας οι οποίες μπορούν να αφορούν η οποία μπορεί να αφορά την ασφάλεια, συμπεριλαμβανομένης της ασφάλειας του εφοδιασμού, την τακτική παροχή, την ποιότητα και τις τιμές παροχής, καθώς και την προστασία του περιβάλλοντος, συμπεριλαμβανομένης της ενεργειακής αποδοτικότητας απόδοσης, της ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές και της προστασίας του κλίματος. Οι υποχρεώσεις αυτές πρέπει να ορίζονται σαφώς, να είναι διαφανείς, αμερόληπτες και επαληθεύσιμες και να διασφαλίζουν την ισότιμη πρόσβαση των επιχειρήσεων ηλεκτρικής ενεέργείιας της Κοινότητας Ö Ένωσης Õ στους εθνικούς καταναλωτές. Όσον αφορά την ασφάλεια του εφοδιασμού, την ενεργειακή αποδοτικότητα/διαχείριση της ζήτησης και την επίτευξη των περιβαλλοντικών στόχων και των στόχων που αφορούν την ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές, σύμφωνα με την παρούσα παράγραφο, τα κράτη μέλη μπορούν να εφαρμόσουν μακροπρόθεσμο προγραμματισμό, λαμβάνοντας υπόψη το ενδεχόμενο τρίτα μέρη να ζητήσουν πρόσβαση στο δίκτυο. ð Οι υποχρεώσεις παροχής δημόσιας υπηρεσίας οι οποίες αφορούν τον καθορισμό των τιμών για την προμήθεια ηλεκτρικής ενέργειας συμμορφώνονται με τις απαιτήσεις που καθορίζονται στο άρθρο 5. ï

ê 2009/72/ΕΚ άρθρο 3 παράγραφος 6 (προσαρμοσμένο)

3.6 Όταν παρέχεται οικονομική αντιστάθμιση, άλλες μορφές αντιστάθμισης και αποκλειστικά δικαιώματα τα οποία παραχωρεί ένα κράτος μέλος για την εκπλήρωση των υποχρεώσεων τωνης παραγράφωναγράφου 2 και 3 Ö 2 ή για την παροχή καθολικής υπηρεσίας, όπως προβλέπεται στο άρθρο 27 Õ , τούτο γίνεται χωρίς διακρίσεις και με διαφάνεια.

ê 2009/72/ΕΚ άρθρο 3 παράγραφος 15

4.15. Τα κράτη μέλη, κατά την έναρξη εφαρμογής της παρούσας οδηγίας, ενημερώνουν την Επιτροπή για όλα τα μέτρα που θεσπίζουν για την εκπλήρωση των υποχρεώσεων καθολικής υπηρεσίας και παροχής δημόσιας υπηρεσίας ιών κοινής ωφελείας, συμπεριλαμβανομένης της προστασίας του καταναλωτή και του περιβάλλοντος, και για τις πιθανές επιπτώσεις τους στον εθνικό και διεθνή ανταγωνισμό, ανεξαρτήτως του εάν τα μέτρα απαιτούν ή όχι παρέκκλιση από την παρούσα οδηγία. Στη συνέχεια, ενημερώνουν την Επιτροπή ανά διετία σχετικά με κάθε τροποποίηση των εν λόγω μέτρων, ανεξαρτήτως του εάν τα μέτρα αυτά απαιτούν ή όχι παρέκκλιση από την παρούσα οδηγία.

ê 2009/72/ΕΚ άρθρο 3 παράγραφος 14 (προσαρμοσμένο)

5.Τα κράτη μέλη μπορούν να αποφασίζουν να μην εφαρμόσουν τα άρθρα 6, 7 και 8 7, 8, 32 ή/και 34 αν η εφαρμογή τους θα παρεμπόδιζε, από νομική ή πραγματική άποψη, την εκπλήρωση των υποχρεώσεων που επιβάλλονται στις επιχειρήσεις ηλεκτρικής ενεέργείιας προς το κοινό οικονομικό συμφέρον, και αν η ανάπτυξη των συναλλαγών δεν επηρεάζεται σε βαθμό που να αντιβαίνει προς τα συμφέροντα της Ö Ένωσης Õ  Κοινότητας . Τα συμφέροντα της  Κοινότητας  Ö Ένωσης Õ περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, τον ανταγωνισμό όσον αφορά τους  επιλέξιμους  πελάτες σύμφωνα με την παρούσα οδηγία και το άρθρο 86 Ö 106 Õ της σΣυνθήκης.

ê 2009/72/ΕΚ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΙΙΙ

ΠΑΡΑΓΩΓΗ

ê 2009/72/ΕΚ

Άρθρο 8
Υποβολή προσφορών για τη δημιουργία νέου δυναμικού

1.Χάριν της ασφάλειας του εφοδιασμού, τα κράτη μέλη εξασφαλίζουν τη δυνατότητα δημιουργίας νέου δυναμικού ή λήψης μέτρων ενεργειακής αποδοτικότητας/διαχείρισης της ζήτησης μέσω πρόσκλησης προς υποβολή προσφορών ή άλλης διαδικασίας ανάλογης ως προς τη διαφάνεια και την αμεροληψία, βάσει δημοσιευμένων κριτηρίων. Εντούτοις, οι διαδικασίες αυτές μπορούν να κινηθούν μόνον εάν, βάσει της διαδικασίας χορήγησης αδειών, το δυναμικό παραγωγής που δημιουργείται ή τα μέτρα ενεργειακής αποδοτικότητας/διαχείρισης της ζήτησης που λαμβάνονται δεν επαρκούν για τη διασφάλιση της ασφάλειας του εφοδιασμού.

2.Τα κράτη μέλη μπορούν να διασφαλίζουν, για λόγους προστασίας του περιβάλλοντος και προώθησης εκκολαπτόμενων νέων τεχνολογιών, τη δυνατότητα πρόσκλησης προς υποβολή προσφορών για τη δημιουργία νέου δυναμικού βάσει δημοσιευμένων κριτηρίων. Οι εν λόγω προσφορές μπορούν να αφορούν νέο δυναμικό ή μέτρα ενεργειακής αποδοτικότητας/διαχείρισης της ζήτησης. Εντούτοις, η διαδικασία πρόσκλησης προς υποβολή προσφορών μπορεί να κινηθεί μόνον εάν, βάσει της διαδικασίας χορήγησης αδειών, το δυναμικό παραγωγής που δημιουργείται ή τα μέτρα που λαμβάνονται δεν επαρκούν για την επίτευξη των προαναφερόμενων στόχων.

3.Οι λεπτομέρειες της διαδικασίας υποβολής προσφορών για μέσα παραγωγής δυναμικού και μέτρα ενεργειακής αποδοτικότητας/διαχείρισης της ζήτησης δημοσιεύονται στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης τουλάχιστον έξι μήνες πριν από τη λήξη της προθεσμίας υποβολής των προσφορών.

Οι προδιαγραφές της πρόσκλησης προς υποβολή προσφορών διατίθενται εγκαίρως σε κάθε ενδιαφερόμενη επιχείρηση εγκατεστημένη στο έδαφος κράτους μέλους, ώστε να έχει στη διάθεσή της επαρκή χρόνο για την υποβολή της προσφοράς.

Με σκοπό τη διασφάλιση διαφάνειας και αμεροληψίας, οι προδιαγραφές της πρόσκλησης προς υποβολή προσφορών περιέχουν λεπτομερή περιγραφή των προδιαγραφών ανάθεσης της σύμβασης και της διαδικασίας που θα πρέπει να ακολουθήσουν όλοι οι προσφέροντες, καθώς και εξαντλητικό κατάλογο των κριτηρίων που διέπουν την επιλογή των υποψηφίων και την ανάθεση της σύμβασης, συμπεριλαμβανομένων των κινήτρων, όπως οι επιδοτήσεις, που καλύπτονται από την πρόσκληση. Οι προδιαγραφές αυτές μπορούν επίσης να αφορούν τους τομείς που προβλέπονται στο άρθρο 7 παράγραφος 2.

4.Στις προσκλήσεις προς υποβολή προσφορών για το απαιτούμενο δυναμικό παραγωγής, πρέπει επίσης να λαμβάνονται υπόψη οι προσφορές υφισταμένων μονάδων παραγωγής για προμήθεια ηλεκτρικής ενεργείας, οι οποίες συνοδεύονται από μακροπρόθεσμες εγγυήσεις, εφόσον με τον τρόπο αυτόν μπορούν να αντιμετωπιστούν οι πρόσθετες απαιτήσεις.

5.Τα κράτη μέλη ορίζουν μια δημόσια αρχή ή έναν δημόσιο ή ιδιωτικό φορέα ανεξάρτητο από δραστηριότητες παραγωγής, μεταφοράς, διανομής και προμήθειας ηλεκτρικής ενεργείας, που μπορεί να είναι μια ρυθμιστική αρχή όπως αναφέρεται στο άρθρο 35 παράγραφος 1, υπεύθυνη(ο) για την οργάνωση, την παρακολούθηση και τον έλεγχο της διαδικασίας πρόσκλησης προς υποβολή προσφορών που αναφέρεται στις παραγράφους 1 έως 4 του παρόντος άρθρου. Όταν ο διαχειριστής συστήματος μεταφοράς είναι εντελώς ανεξάρτητος από άλλες δραστηριότητες που δεν σχετίζονται με το σύστημα μεταφοράς από άποψη ιδιοκτησιακού καθεστώτος, ο διαχειριστής του συστήματος μεταφοράς μπορεί να διορίζεται ως υπεύθυνος φορέας για την οργάνωση, την παρακολούθηση και τον έλεγχο της διαδικασίας πρόσκλησης προς υποβολή προσφορών. Η εν λόγω αρχή ή φορέας φροντίζει για τη διασφάλιση της εμπιστευτικότητας των πληροφοριών που περιέχονται στις προσφορές.

ò νέο

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΙΙΙ

ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΤΗΣ ΘΕΣΗΣ ΚΑΙ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΩΝ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΩΝ 

ê 2009/72/ΕΚ (προσαρμοσμένο)

Άρθρο 103
ÖΒασικά συμβατικά δικαιώματαÕ

1.4. Τα κράτη μέλη εξασφαλίζουν ότι σε όλους τους καταναλωτές είναι δυνατόν να παρέχεται ηλεκτρική ενέργεια από προμηθευτή, με την επιφύλαξη της συμφωνίας του προμηθευτή, ανεξάρτητα από το κράτος μέλος στο οποίο είναι καταχωρισμένος ο προμηθευτής, εφόσον αυτός τηρεί τις κείμενες διατάξεις εμπορίας  και εξισορρόπησης . Από την άποψη αυτή, τα κράτη μέλη λαμβάνουν όλα τα μέτρα για να εξασφαλίσουν ότι οι διοικητικές διαδικασίες δεν εισάγουν διακρίσεις εναντίον προμηθευτικών επιχειρήσεων που έχουν ήδη καταχωρισθεί σε άλλο κράτος μέλος.

5. Τα κράτη μέλη εξασφαλίζουν ότι:

α)όταν οι καταναλωτές επιθυμούν, τηρώντας τους όρους των συμβάσεων, να αλλάξουν προμηθευτή, η αλλαγή θα πραγματοποιείται από τον ενδιαφερόμενο διαχειριστή μέσα σε τρεις εβδομάδες, και

β)οι καταναλωτές έχουν δικαίωμα να λαμβάνουν όλα τα σχετικά στοιχεία για την κατανάλωση.

Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι τα δικαιώματα που αναφέρονται στα στοιχεία α) και β) παρέχονται σε όλους τους καταναλωτές χωρίς διακρίσεις σε σχέση με το κόστος, την προσπάθεια ή το χρόνο. 

ê 2009/72/ΕΚ παράρτημα I.1 (προσαρμοσμένο)

ð νέο

2.1.Με την επιφύλαξη των  Ö ενωσιακών Õ   κοινοτικών  κανόνων σχετικά με την προστασία των καταναλωτών, ιδίως της οδηγίας 97/7/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 20ής Μαΐου 1997, για την προστασία των καταναλωτών κατά τις εξ αποστάσεως συμβάσεις ð οδηγίας 2011/83/ΕΕ Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου 50  ï  και της οδηγίας 93/13/ΕΟΚ του Συμβουλίου , της 5ης Απριλίου 1993, σχετικά με τις καταχρηστικές ρήτρες των συμβάσεων που συνάπτονται με καταναλωτές( 51 ),  ð τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ï  τα μέτρα που αναφέρονται στο άρθρο 3 έχουν ως στόχο να εξασφαλίζουν  ότι οι πελάτες:

α)έχουν το δικαίωμα να συνάπτουν σύμβαση με τον φορέα παροχής υπηρεσιών ηλεκτρικής ενεέργείιας, στην οποία καθορίζονται:

–τα στοιχεία και η διεύθυνση του φορέα παροχής,

–οι παρεχόμενες υπηρεσίες, τα προσφερόμενα επίπεδα ποιότητας υπηρεσιών, καθώς και η χρονική στιγμή έναρξης της σύνδεσης,

–τα είδη των προσφερομένων υπηρεσιών συντήρησης,

–οι τρόποι με τους οποίους είναι δυνατόν να λαμβάνονται οι εκάστοτε τελευταίες πληροφορίες σχετικά με όλα τα εφαρμοζόμενα τιμολόγια και τέλη συντήρησης,

–η διάρκεια της σύμβασης, οι όροι ανανέωσης και λήξης της παροχής υπηρεσιών και της σύμβασης , η ύπαρξη τυχόν δικαιώματος λύσης της σύμβασης και κατά πόσον επιτρέπεται η υπαναχώρηση από τη σύμβαση χωρίς επιβάρυνση ,

–οι αποζημιώσεις και οι διακανονισμοί επιστροφών που εφαρμόζονται σε περίπτωση αθέτησης της σύμβασης όσον αφορά το επίπεδο ποιότητας της υπηρεσίας, συμπεριλαμβανομένης της εσφαλμένης ή καθυστερημένης χρέωσης,

–η μέθοδος για την κίνηση των διαδικασιών επίλυσης διαφορών σύμφωνα με το άρθρο 26 στοιχείο στ),

–πληροφορίες για τα δικαιώματα των καταναλωτών, συμπεριλαμβανομένου του χειρισμού των παραπόνων, καθώς και κάθε πληροφορία που αναφέρεται στο παρόν σημείο, οι οποίες γνωστοποιούνται σαφώς στα έντυπα των λογαριασμών ή στις ιστοθέσεις των εταιρειών ηλεκτρικής ενεέργείιας.

Οι όροι πρέπει να είναι δίκαιοι και γνωστοί εκ των προτέρων. Οπωσδήποτε, οι πληροφορίες αυτές θα πρέπει να παρέχονται πριν από τη σύναψη ή επιβεβαίωση της σύμβασης. Όταν οι συμβάσεις συνάπτονται με την παρεμβολή κάποιου μεσάζοντα, οι πληροφορίες σχετικά με τα ζητήματα που εκτίθενται στο παρόν σημείο παρέχονται επίσης πριν από τη σύναψη της σύμβασης·

β)ειδοποιούνται δεόντως σχετικά με οποιαδήποτε πρόθεση τροποποίησης των συμβατικών όρων και ενημερώνονται σχετικά με το δικαίωμα λύσης της σύμβασης όταν τους απευθύνεται η σχετική ειδοποίηση.  Οι φορείς παροχής υπηρεσιών  ð Οι προμηθευτές ï ειδοποιούν τους συνδρομητές ð πελάτες ï τους απευθείας για οποιαδήποτε αύξηση ð προσαρμογή ï τελών ð της τιμής προμήθειας και για τους λόγους και τις προϋποθέσεις της προσαρμογής, καθώς και το πεδίο εφαρμογής της προσαρμογής ï, την κατάλληλη χρονική στιγμή και το αργότερο μία κανονική περίοδο χρέωσης μετά τη χρονική στιγμή κατά την οποία η αύξηση ð πριν τη χρονική στιγμή κατά την οποία η προσαρμογή ï τίθεται σε ισχύ με διαφανή και κατανοητό τρόπο. Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι οι πελάτες παραμένουν ελεύθεροι να λύσουν τις αντίστοιχες συμβάσεις, εάν δεν αποδέχονται τους νέους ð συμβατικούς ï όρους ð ή τις προσαρμογές της τιμής προμήθειας ï οι οποίοι που τους έχουν κοινοποιηθεί από ð τον προμηθευτή ï  το φορέα παροχής υπηρεσιών  ηλεκτρικής ενεέργείιας·

γ)λαμβάνουν διαφανείς πληροφορίες σχετικά με τις ισχύουσες τιμές και τιμολόγια, καθώς και τους συνήθεις όρους και προϋποθέσεις όσον αφορά την πρόσβαση και τη χρήση των υπηρεσιών ηλεκτρικής ενεέργείιας·

δ)έχουν ευρεία ελευθερία επιλογής των μεθόδων πληρωμής, οι οποίες δεν πραγματοποιούν αδικαιολόγητες διακρίσεις μεταξύ πελατών. Τα συστήματα προπληρωμής είναι δίκαια και αντανακλούν σαφώς την αναμενόμενη κατανάλωση. Οιαδήποτε διαφορά ð στις χρεώσεις που σχετίζονται με τις μεθόδους πληρωμής αντανακλούν τις συναφείς δαπάνες που φέρει ο προμηθευτής ï  στους όρους και στις προϋποθέσεις θα αντανακλά τις δαπάνες που φέρει ο προμηθευτής των διαφόρων συστημάτων πληρωμών .

ε)Τα συστήματα προπληρωμής ð δεν τίθενται σε δυσανάλογα δυσμενή θέση από τα συστήματα προπληρωμής σε σύγκριση με την μέση τιμή της αγοράς· ï 

στ) ð απολαύουν δίκαιων και διαφανών ï γενικών όρων και προϋποθέσεων Οι γενικοί όροι και προϋποθέσεις πρέπει να είναι  δίκαιοι και διαφανείς. Πρέπει ð Οι γενικοί όροι και προϋποθέσεις πρέπει ï να διατυπώνονται σε σαφή και κατανοητή γλώσσα και δεν πρέπει να περιλαμβάνουν μη συμβατικούς φραγμούς στην άσκηση των δικαιωμάτων των πελατών, για παράδειγμα μέσω υπέρμετρης συμβατικής τεκμηρίωσης. Οι πελάτες πρέπει να προστατεύονται από τις αθέμιτες και παραπλανητικές μεθόδους πώλησης·

ε) δεν επιβαρύνονται για αλλαγή προμηθευτή·

ζ) στ)  έχουν στη διάθεσή τους διαφανείς, απλές και ανέξοδες διαδικασίες εξέτασης των αντίστοιχων καταγγελιών τους. Ειδικότερα, όλοι οι πελάτες έχουν δικαίωμα σε καλό επίπεδο υπηρεσιών και χειρισμό παραπόνων εκ μέρους του παρόχου υπηρεσιών ηλεκτρικής ενεργείας. Αυτές οι εξωδικαστικές διαδικασίες επίλυσης διαφορών παρέχουν τη δυνατότητα δίκαιης και ταχείας επίλυσης των διαφορών εντός τριών μηνών κατά προτίμηση, προβλέποντας, όπου αυτό επιβάλλεται, σύστημα επιστροφής ή/και αποζημίωσης.  Όταν αυτό είναι δυνατόν, οι διαδικασίες αυτές πρέπει να τηρούν τις αρχές που καθορίζονται στη σύσταση 98/257/ΕΚ της Επιτροπής, της 30ής Μαρτίου 1998, σχετικά με τις αρχές που διέπουν τα αρμόδια όργανα για την εξώδικη επίλυση των διαφορών κατανάλωσης   (3) ·ð δικαιούνται καλό επίπεδο υπηρεσιών και χειρισμό παραπόνων εκ μέρους του παρόχου υπηρεσιών ηλεκτρικής ενέργειας. Οι πάροχοι υπηρεσιών ηλεκτρικής ενέργειας χειρίζονται τις καταγγελίες με απλό, δίκαιο και έγκαιρο τρόπο· ï 

η)όταν έχουν πρόσβαση σε καθολική υπηρεσία δυνάμει των διατάξεων που θέσπισαν τα κράτη μέλη σύμφωνα με το άρθρο 27  3 παράγραφος 3, ενημερώνονται σχετικά με τα δικαιώματά τους όσον αφορά την καθολική υπηρεσία·

η) έχουν στη διάθεσή τους τα δεδομένα κατανάλωσης τους και τους παρέχεται η δυνατότητα, με ρητή συναίνεση και ατελώς, να επιτρέπουν σε οποιαδήποτε καταχωρημένη επιχείρηση προμήθειας την πρόσβαση στα δεδομένα μετρητών που τους αφορούν. Το μέρος που είναι αρμόδιο για τη διαχείριση δεδομένων οφείλει να χορηγεί τα εν λόγω δεδομένα στην επιχείρηση. Τα κράτη μέλη καθορίζουν τον μορφότυπο των δεδομένων και τη διαδικασία για την πρόσβαση των προμηθευτών και των καταναλωτών στα δεδομένα. Δεν επιτρέπεται πρόσθετη χρέωση του καταναλωτή για την εν λόγω υπηρεσία·

θ) ενημερώνονται δεόντως για την πραγματική κατανάλωση και το κόστος της ηλεκτρικής ενεργείας αρκετά συχνά ώστε να μπορούν να ρυθμίσουν οι ίδιοι την κατανάλωση ηλεκτρικής ενεργείας. Οι πληροφορίες δίδονται στο πλαίσιο επαρκούς χρονικού πλαισίου που λαμβάνει υπόψη την ικανότητα του εξοπλισμού μετρήσεων του πελάτη και το εν λόγω προϊόν ηλεκτρικής ενεργείας. Η δέουσα προσοχή δίδεται στην οικονομική αποδοτικότητα αυτών των μέτρων. Δεν επιτρέπεται πρόσθετη χρέωση του καταναλωτή για την εν λόγω υπηρεσία·

θ)ð ενημερώνονται δεόντως σχετικά με εναλλακτικές λύσεις έναντι της αποσύνδεσης αρκετά πριν από την προβλεπόμενη αποσύνδεση. Αυτές οι εναλλακτικές λύσεις μπορούν να αναφέρονται σε πηγές στήριξης για την αποφυγή αποσύνδεσης, εναλλακτικά σχέδια πληρωμής, συμβουλευτική υπηρεσία διαχείρισης χρέους ή προσωρινή αναστολή αποσύνδεσης, και δεν επιτρέπεται πρόσθετη χρέωση των πελατών· ï

ι)ι) λαμβάνουν τελικό λογαριασμό κλεισίματος, μετά από κάθε αλλαγή προμηθευτή ηλεκτρικής ενεέργείιας, μέσα σε 6 εβδομάδες από την αλλαγή αυτή.

ò νέο

Άρθρο 11
Δικαίωμα σύναψης σύμβασης δυναμικής τιμολόγησης

1.Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι κάθε τελικός πελάτης δικαιούται, εφόσον το ζητήσει, σύμβαση δυναμικής τιμολόγησης ηλεκτρικής ενέργειας από τον προμηθευτή του.

2.Τα κράτη μέλη μεριμνούν ώστε οι τελικοί πελάτες να έχουν ολοκληρωμένη ενημέρωση από τους προμηθευτές σχετικά με τις ευκαιρίες και τους κινδύνους που συνεπάγεται αυτή η σύμβαση δυναμικής τιμολόγησης ηλεκτρικής ενέργειας.

3.Τα κράτη μέλη, μέσω των οικείων εθνικών ρυθμιστικών αρχών, παρακολουθούν και υποβάλλουν εκθέσεις ετησίως, για περίοδο τουλάχιστον δέκα ετών αφότου οι εν λόγω συμβάσεις καταστούν διαθέσιμες, σχετικά με τις κύριες εξελίξεις των εν λόγω συμβάσεων, συμπεριλαμβανομένων των προσφορών στην αγορά, τον αντίκτυπο στους λογαριασμούς των καταναλωτών, ιδίως στο επίπεδο αστάθειας των τιμών, και την ευαισθησία των καταναλωτών ως προς το επίπεδο του χρηματοοικονομικού κινδύνου.

Άρθρο 12
Δικαίωμα αλλαγής προμηθευτή και κανόνες για τα τέλη που σχετίζονται με την αλλαγή προμηθευτή

1.Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι οι πελάτες που επιθυμούν να αλλάξουν προμηθευτή, εφόσον τηρούν τους συμβατικούς όρους, δικαιούνται μια τέτοια αλλαγή εντός τριών εβδομάδων.

2.Τα κράτη μέλη μεριμνούν ώστε οι πελάτες να μην επιβαρύνονται με οποιοδήποτε τέλος σχετιζόμενο με την αλλαγή προμηθευτή.

3.Κατά παρέκκλιση από την παράγραφο 2, τα κράτη μέλη δύνανται να επιλέγουν να επιτρέπουν στους προμηθευτές να επιβάλλουν τέλη τερματισμού σύμβασης σε όσους πελάτες καταγγέλλουν οικειοθελώς συμβάσεις προμήθειας ορισμένου χρόνου πριν από την λήξη της σύμβασης. Τα εν λόγω τέλη επιτρέπεται να επιβάλλονται, υπό την προϋπόθεση ότι οι πελάτες αποκομίζουν αποδεδειγμένο πλεονέκτημα από αυτές τις συμβάσεις. Επιπλέον, τα τέλη αυτά δεν υπερβαίνουν την άμεση οικονομική ζημία του προμηθευτή λόγω του τερματισμού της σύμβασης από τον πελάτη, περιλαμβανομένου του κόστους τυχόν δεσμοποιημένων επενδύσεων ή υπηρεσιών οι οποίες ήδη παρέχονται στον πελάτη ως μέρος της σύμβασης.

4.Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι το δικαίωμα αλλαγής προμηθευτή παρέχεται στους πελάτες χωρίς διακρίσεις ως προς το κόστος, την προσπάθεια ή τον χρόνο.

Άρθρο 13
Σύμβαση με φορέα συγκέντρωσης 

1.Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι, εάν ο τελικός πελάτης επιθυμεί να συνάψει σύμβαση με φορέα συγκέντρωσης, η εν λόγω δέσμευση δεν απαιτεί τη συγκατάθεση του προμηθευτή του τελικού πελάτη.

2.Τα κράτη μέλη μεριμνούν ώστε ο τελικός πελάτης που επιθυμεί να τερματίσει σύμβαση με φορέα συγκέντρωσης, εφόσον τηρεί τους συμβατικούς όρους, να δικαιούται τον εν λόγω τερματισμό εντός τριών εβδομάδων.

3.Τα κράτη μέλη εξασφαλίζουν ότι όσοι τελικοί πελάτες τερματίζουν συμβάσεις ορισμένου χρόνου με φορέα συγκέντρωσης πριν από την λήξη της σύμβασης δεν επιβαρύνονται με οποιοδήποτε τέλος τερματισμού σύμβασης, το οποίο υπερβαίνει την άμεση οικονομική ζημία του φορέα συγκέντρωσης, περιλαμβανομένου του κόστους τυχόν δεσμοποιημένων επενδύσεων ή υπηρεσιών οι οποίες ήδη παρέχονται στον τελικό πελάτη ως μέρος της σύμβασης.

4.Τα κράτη μέλη φροντίζουν ώστε οι τελικοί πελάτες να έχουν το δικαίωμα να λαμβάνουν όλα τα συναφή στοιχεία για την απόκριση ζήτησης  ή στοιχεία για την παρεχόμενη και την πωλούμενη ηλεκτρική ενέργεια τουλάχιστον μια φορά ανά έτος.

5.Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι τα δικαιώματα που αναφέρονται στις παραγράφους 1, 2, 3 και 4 παρέχονται στους τελικούς πελάτες χωρίς διακρίσεις ως προς το κόστος, την προσπάθεια ή τον χρόνο.

Άρθρο 14
Εργαλεία σύγκρισης

1.Τα κράτη μέλη μεριμνούν ώστε οι πελάτες να έχουν δωρεάν πρόσβαση τουλάχιστον σε ένα εργαλείο σύγκρισης των προσφορών των προμηθευτών, το οποίο πληροί τα κριτήρια πιστοποίησης που καθορίζονται στο παράρτημα I. Τα εργαλεία σύγκρισης μπορούν να τελούν υπό τη διαχείριση οποιασδήποτε οντότητας, μεταξύ άλλων, ιδιωτικών εταιρειών και δημόσιων αρχών ή φορέων. Οι πελάτες πρέπει να ενημερώνονται για τη διαθεσιμότητα συναφών εργαλείων.

2.Τα κράτη μέλη διορίζουν ανεξάρτητη αρμόδια αρχή υπεύθυνη για την πιστοποίηση των εργαλείων σύγκρισης και επιφορτισμένη να διασφαλίζει ότι τα πιστοποιημένα εργαλεία σύγκρισης εξακολουθούν να πληρούν τα κριτήρια που καθορίζονται στο παράρτημα I.

3.Τα κράτη μέλη μπορούν να απαιτούν τα εργαλεία σύγκρισης που αναφέρονται στην παράγραφο 1 να περιλαμβάνουν συγκριτικούς παράγοντες σχετικά με τη φύση των υπηρεσιών που παρέχονται από τους προμηθευτές.

4.Όλα τα εργαλεία σύγκρισης προσφορών των προμηθευτών είναι επιλέξιμα για πιστοποίηση σύμφωνα με το παρόν άρθρο σε εθελοντική βάση και χωρίς διακρίσεις.

Άρθρο 15
Ενεργοί πελάτες

1.Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι οι τελικοί πελάτες:

α)δικαιούνται να παράγουν, να αποθηκεύουν, να καταναλώνουν και να πωλούν αυτοπαραγόμενη ηλεκτρική ενέργεια σε όλες τις οργανωμένες αγορές είτε μεμονωμένα, είτε μέσω φορέων συγκέντρωσης, χωρίς να υποβάλλονται σε δυσανάλογα επαχθείς διαδικασίες και να επιβαρύνονται με τέλη που δεν αντικατοπτρίζουν το κόστος·

β)καταβάλλουν διαφανή τέλη δικτύου που αντικατοπτρίζουν το κόστος και δεν εισάγουν διακρίσεις, με χωριστή πληροφόρηση για την ηλεκτρική ενέργεια που τροφοδοτείται στο δίκτυο και την ηλεκτρική ενέργεια που καταναλώνεται από το δίκτυο, σύμφωνα με το άρθρο 59 παράγραφος 8.

2.Η ενεργειακή εγκατάσταση που απαιτείται για τις δραστηριότητες του ενεργού πελάτη μπορεί να τελεί υπό τη διαχείριση τρίτου μέρους για την εγκατάσταση και τη λειτουργία, συμπεριλαμβανομένων της μέτρησης και της συντήρησης.

Άρθρο 16
Τοπικές ενεργειακές κοινότητες

1.Τα κράτη μέλη εξασφαλίζουν ότι οι τοπικές ενεργειακές κοινότητες:

α)έχουν δικαίωμα να κατέχουν, να συστήνουν ή να μισθώνουν κοινοτικά δίκτυα και να τα διαχειρίζονται αυτόνομα·

β)έχουν πρόσβαση σε όλες τις οργανωμένες αγορές είτε απευθείας είτε μέσω φορέων συγκέντρωσης ή προμηθευτών κατά τρόπο που δεν εισάγει διακρίσεις·

γ)απολαύουν αμερόληπτης μεταχείρισης όσον αφορά τις δραστηριότητες, τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις τους ως τελικών πελατών, παραγωγών, διαχειριστών συστήματος διανομής ή φορέων συγκέντρωσης·

δ)υπόκεινται σε δίκαιες, αναλογικές και διαφανείς διαδικασίες και τέλη που αντικατοπτρίζουν το κόστος.

2.Τα κράτη μέλη παρέχουν ευνοϊκό ρυθμιστικό πλαίσιο που διασφαλίζει ότι:

α)η συμμετοχή σε τοπική ενεργειακή κοινότητα είναι οικειοθελής·

β)οι μέτοχοι ή τα μέλη τοπικής ενεργειακής κοινότητας δεν χάνουν τα δικαιώματά τους ως οικιακών πελατών ή ενεργών πελατών·

γ)οι μέτοχοι ή τα μέλη έχουν τη δυνατότητα να αποχωρήσουν από την τοπική ενεργειακή κοινότητα. Σε αυτή την περίπτωση, ισχύει το άρθρο 12·

δ)το άρθρο 8 παράγραφος 3 εφαρμόζεται σε δυναμικότητα παραγωγής εγκατεστημένη από τοπικές ενεργειακές κοινότητες, εφόσον η εν λόγω δυναμικότητα θεωρείται μικρή αποκεντρωμένη ή κατανεμημένη παραγωγή·

ε)οι διατάξεις του κεφαλαίου IV εφαρμόζονται σε τοπικές ενεργειακές κοινότητες οι οποίες εκτελούν λειτουργίες διαχειριστή συστήματος διανομής·

στ)οι τοπικές ενεργειακές κοινότητες μπορούν, κατά περίπτωση, να συνάπτουν συμφωνίες με τον διαχειριστή του συστήματος διανομής με το οποίο είναι συνδεδεμένο το δίκτυό τους σχετικά με τη λειτουργία του δικτύου της τοπικής ενεργειακής κοινότητας·

ζ)κατά περίπτωση, οι χρήστες του συστήματος που δεν είναι μέτοχοι ή μέλη της τοπικής ενεργειακής κοινότητας η οποία είναι συνδεδεμένη με το σύστημα διανομής υπό τη διαχείριση τοπικής ενεργειακής κοινότητας, υπόκεινται σε δίκαια τέλη δικτύου που αντικατοπτρίζουν το κόστος. Εάν οι εν λόγω χρήστες συστήματος και οι τοπικές ενεργειακές κοινότητες δεν κατορθώσουν να καταλήξουν σε συμφωνία σχετικά με τα τέλη δικτύου, αμφότερα τα μέρη μπορούν να ζητήσουν από τη ρυθμιστική αρχή να καθορίσει το επίπεδο των τελών δικτύου με σχετική απόφαση·

η)κατά περίπτωση, οι τοπικές ενεργειακές κοινότητες υπόκεινται σε κατάλληλα τέλη δικτύου στα σημεία σύνδεσης μεταξύ του κοινοτικού δικτύου και του δικτύου διανομής εκτός της ενεργειακής κοινότητας. Τα εν λόγω τέλη δικτύου περιλαμβάνουν χωριστή πληροφόρηση για την ηλεκτρική ενέργεια που τροφοδοτείται στο δίκτυο και την ηλεκτρική ενέργεια που καταναλώνεται από το δίκτυο διανομής εκτός της τοπικής ενεργειακής κοινότητας, σύμφωνα με το άρθρο 59 παράγραφος 8.

Άρθρο 17
Απόκριση ζήτησης

1.Τα κράτη μέλη εξασφαλίζουν ότι οι εθνικές ρυθμιστικές αρχές ενθαρρύνουν τους τελικούς πελάτες, συμπεριλαμβανομένων όσων προσφέρουν απόκριση ζήτησης μέσω φορέων συγκέντρωσης, να συμμετέχουν από κοινού με τους παραγωγούς σε όλες τις οργανωμένες αγορές κατά τρόπο που δεν εισάγει διακρίσεις.

2.Τα κράτη μέλη μεριμνούν ώστε οι διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς και οι διαχειριστές συστημάτων διανομής, κατά την προμήθεια παρεπόμενων υπηρεσιών, να αντιμετωπίζουν τους παρόχους απόκρισης ζήτησης, συμπεριλαμβανομένων των ανεξάρτητων φορέων συγκέντρωσης, χωρίς διακρίσεις βάσει των τεχνικών τους δυνατοτήτων.

3.Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι το οικείο ρυθμιστικό πλαίσιο στηρίζει τη συμμετοχή φορέων συγκέντρωσης στην αγορά λιανικής και ότι περιλαμβάνει τουλάχιστον τα ακόλουθα στοιχεία:

α)το δικαίωμα κάθε φορέα συγκέντρωσης να εισέρχεται στην αγορά χωρίς τη συγκατάθεση των λοιπών συμμετεχόντων στην αγορά·

β)διαφανείς κανόνες που αναθέτουν με σαφήνεια ρόλους και αρμοδιότητες σε όλους τους συμμετέχοντες στην αγορά·

γ)διαφανείς κανόνες και διαδικασίες για την ανταλλαγή δεδομένων μεταξύ των συμμετεχόντων στην αγορά οι οποίοι εξασφαλίζουν εύκολη πρόσβαση σε δεδομένα επί ίσοις όροις και χωρίς διακρίσεις και, ταυτόχρονα, προστασία των εμπορικών δεδομένων·

δ)δεν απαιτείται από τους φορείς συγκέντρωσης να καταβάλλουν αντισταθμίσεις στους προμηθευτές ή τους παραγωγούς·

ε)μηχανισμό επίλυσης διαφορών μεταξύ των συμμετεχόντων στην αγορά·

4.Για να διασφαλίζεται ότι το κόστος και τα οφέλη εξισορρόπησης που φέρουν οι φορείς συγκέντρωσης διανέμονται δίκαια στους συμμετέχοντες στην αγορά, τα κράτη μέλη δύνανται να επιτρέπουν, κατ’ εξαίρεση, την καταβολή αντισταθμίσεων μεταξύ φορέων συγκέντρωσης και υπεύθυνων για την ισορροπία μερών. Οι εν λόγω αντισταθμίσεις πρέπει να περιορίζονται σε καταστάσεις κατά τις οποίες ένας συμμετέχων στην αγορά προκαλεί ανισορροπίες σε άλλο συμμετέχοντα στην αγορά με αποτέλεσμα οικονομική ζημία.

Οι εν λόγω έκτακτες αντισταθμίσεις υπόκεινται σε έγκριση των εθνικών ρυθμιστικών αρχών και παρακολουθούνται από τον Οργανισμό.

5.Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν την πρόσβαση και προωθούν τη συμμετοχή στην απόκριση ζήτησης, μεταξύ άλλων, μέσω ανεξάρτητων φορέων συγκέντρωσης, σε όλες τις οργανωμένες αγορές. Τα κράτη μέλη μεριμνούν ώστε οι εθνικές ρυθμιστικές αρχές ή, εφόσον απαιτείται από το οικείο εθνικό νομικό σύστημα, οι διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς και οι διαχειριστές συστημάτων διανομής σε στενή συνεργασία με τους παρόχους υπηρεσιών ζήτησης και τους τελικούς πελάτες να καθορίζουν τις τεχνικές λεπτομέρειες της συμμετοχής στην απόκριση ζήτησης στις εν λόγω αγορές βάσει των τεχνικών απαιτήσεων των εν λόγω αγορών και των τεχνικών δυνατοτήτων της απόκρισης ζήτησης. Οι προδιαγραφές αυτές περιλαμβάνουν τη συμμετοχή των φορέων συγκέντρωσης.

Άρθρο 18
Τιμολόγηση και πληροφορίες τιμολόγησης

1.Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι οι λογαριασμοί πληρούν τις ελάχιστες απαιτήσεις τιμολόγησης και πληροφοριών τιμολόγησης που καθορίζονται στο παράρτημα II. Οι πληροφορίες που περιέχονται στους λογαριασμούς είναι ακριβείς, σαφείς, περιεκτικές και παρουσιάζονται κατά τρόπο που διευκολύνει τη σύγκριση από τους καταναλωτές.

2.Τα κράτη μέλη φροντίζουν, ώστε οι τελικοί πελάτες να λαμβάνουν δωρεάν όλους τους λογαριασμούς τους και τις πληροφορίες τιμολόγησης για την κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας, και ώστε οι λογαριασμοί να είναι σαφείς, ακριβείς και κατανοητοί.

3.Η τιμολόγηση γίνεται με βάση την πραγματική κατανάλωση τουλάχιστον μια φορά ετησίως. Οι πληροφορίες τιμολόγησης καθίστανται διαθέσιμες τουλάχιστον μια φορά ανά τρεις μήνες, κατόπιν αιτήματος ή εφόσον οι τελικοί πελάτες έχουν επιλέξει να λαμβάνουν ηλεκτρονική τιμολόγηση, ή, σε κάθε άλλη περίπτωση, δύο φορές ετησίως.

   Η υποχρέωση αυτή μπορεί να εκπληρώνεται από σύστημα τακτικής ανάγνωσης της κατανάλωσης στον μετρητή από τους τελικούς πελάτες, την οποία θα κοινοποιούν στον προμηθευτή της ενέργειας. Μόνο εάν ο τελικός πελάτης δεν έχει γνωστοποιήσει τα αποτελέσματα αυτής της μέτρησης για δεδομένη περίοδο τιμολόγησης, η τιμολόγηση επιτρέπεται να βασίζεται σε κατ’ εκτίμηση ή σε κατ’ αποκοπή χρέωση.

4.Εάν οι τελικοί πελάτες διαθέτουν μετρητές με δυνατότητα εξ αποστάσεως ανάγνωσης από τον διαχειριστή, πρέπει να παρέχονται ακριβείς πληροφορίες τιμολόγησης βάσει της πραγματικής κατανάλωσης τουλάχιστον μια φορά ανά μήνα.

5.Τα κράτη μέλη απαιτούν οι πληροφορίες σχετικά με την τιμολόγηση της ηλεκτρικής ενέργειας και το ιστορικό της κατανάλωσης, στον βαθμό που είναι διαθέσιμες, να καθίστανται διαθέσιμες, κατόπιν αιτήματος του τελικού πελάτη, στον προμηθευτή ή τον πάροχο υπηρεσίας που έχει ορίσει ο καταναλωτής, σύμφωνα με το σημείο 3 του παραρτήματος II.

6.Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι προσφέρεται στους τελικούς πελάτες η επιλογή παροχής των πληροφοριών τιμολόγησης και των λογαριασμών με ηλεκτρονικό τρόπο και ότι, εάν οι πελάτες το ζητήσουν, λαμβάνουν σαφείς και κατανοητές εξηγήσεις για τον τρόπο με τον οποίο καταρτίσθηκε ο λογαριασμός τους, ιδίως εφόσον οι λογαριασμοί δεν βασίζονται στην πραγματική κατανάλωση.

7.Τα κράτη μέλη μπορούν να προβλέπουν ότι, κατόπιν αιτήματος του τελικού πελάτη, η παροχή πληροφοριών που περιέχονται σε αυτούς τους λογαριασμούς δεν θεωρείται αίτημα προς πληρωμή. Σε αυτές τις περιπτώσεις, τα κράτη μέλη εξασφαλίζουν ότι οι προμηθευτές προφέρουν ευέλικτες ρυθμίσεις πληρωμής.

8.Τα κράτη μέλη απαιτούν οι πληροφορίες και οι εκτιμήσεις του κόστους της ηλεκτρικής ενέργειας να παρέχονται στους τελικούς πελάτες, εφόσον τις ζητούν, εγκαίρως και σε κατανοητή μορφή.

ê 2009/72/ΕΚ άρθρο 3 παράγραφος 10 (προσαρμοσμένο)

10. Τα κράτη μέλη εφαρμόζουν μέτρα για την επίτευξη των στόχων της κοινωνικής και οικονομικής συνοχής και της προστασίας του περιβάλλοντος, συμπεριλαμβανομένων μέτρων ενεργειακής αποδοτικότητας/διαχείρισης της ζήτησης και μέσων για την καταπολέμηση των κλιματικών μεταβολών, και την επίτευξη ασφάλειας εφοδιασμού, όπου αρμόζει. Τα μέτρα μπορούν να περιλαμβάνουν την παροχή κατάλληλων οικονομικών κινήτρων, αξιοποιώντας, όπου είναι σκόπιμο, όλα τα υφιστάμενα εθνικά και κοινοτικά μέσα για τη συντήρηση και την κατασκευή της απαιτούμενης υποδομής δικτύων, συμπεριλαμβανομένου του δυναμικού διασύνδεσης.

ê 2009/72/ΕΚ (προσαρμοσμένο)

ð νέο

Άρθρο 319
 Ö Έξυπνη μέτρηση Õ  

1.11 Προκειμένου να προωθηθεί η ενεργειακή απόδοση ð και να ενισχυθεί η θέση των καταναλωτών ï , τα κράτη μέλη, ή όταν το κράτος μέλος έχει σχετικά προβλέψει, η ρυθμιστική αρχή, συνιστούν ένθερμα στις επιχειρήσεις ηλεκτρικής ενεέργείιας ð και τους φορείς συγκέντρωσης ï να βελτιστοποιήσουν τη χρήση ηλεκτρικής ενεέργείιας, για παράδειγμα  μεταξύ άλλων, με την προσφορά υπηρεσιών ενεργειακής διαχείρισης, την ανάπτυξη καινοτόμων μεθόδων τιμολόγησης, ή τη θέσπιση ð διαλειτουργικών ï ευφυών ð έξυπνων ï συστημάτων μέτρησης ή ευφυών πλεγμάτων έξυπνων δικτύων, όπου αρμόζει.

ò νέο

2.Τα κράτη μέλη εξασφαλίζουν την εφαρμογή έξυπνων συστημάτων μέτρησης στην επικράτειά τους τα οποία βοηθούν την ενεργό συμμετοχή των καταναλωτών στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας. Η εν λόγω εφαρμογή ενδέχεται να υπόκειται σε αξιολόγηση κόστους-οφέλους η οποία πραγματοποιείται σύμφωνα με τις αρχές που καθορίζονται στο παράρτημα III.

3.Όσα κράτη μέλη προχωρούν στην εγκατάσταση εγκρίνουν και δημοσιεύουν τις ελάχιστες λειτουργικές και τεχνικές απαιτήσεις των έξυπνων συστημάτων μέτρησης που πρόκειται να εγκατασταθούν στην επικράτειά τους, σύμφωνα με τις διατάξεις που προβλέπονται στο άρθρο 20 και στο παράρτημα III. Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν τη διαλειτουργικότητα των εν λόγω έξυπνων συστημάτων μέτρησης καθώς και τη συνδεσιμότητά τους με τις πλατφόρμες ενεργειακής διαχείρισης των καταναλωτών. Για τον σκοπό αυτό, τα κράτη μέλη λαμβάνουν δεόντως υπόψη τη χρήση κατάλληλων διαθέσιμων προτύπων, συμπεριλαμβανομένων των προτύπων που καθιστούν δυνατή τη διαλειτουργικότητα, τις βέλτιστες πρακτικές και τη σημασία της ανάπτυξης της εσωτερικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας.

4.Όσα κράτη μέλη προχωρούν στην εγκατάσταση έξυπνων συστημάτων μέτρησης μεριμνούν ώστε οι τελικοί πελάτες να συνεισφέρουν στις συναφείς δαπάνες της εγκατάστασης με διαφανή και αμερόληπτο τρόπο. Τα κράτη μέλη παρακολουθούν σε τακτική βάση την εν λόγω εγκατάσταση στην επικράτειά τους, με σκοπό την καταγραφή της εξέλιξης του κόστους και του οφέλους για ολόκληρη την αλυσίδα αξίας, περιλαμβανομένης της αποκόμισης καθαρού οφέλους για τους καταναλωτές.

5.Όταν η ανάπτυξη της έξυπνης μέτρησης αξιολογείται αρνητικά, ως απόρροια της αξιολόγησης κόστους-οφέλους που περιγράφεται στην παράγραφο 2, τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι η εν λόγω αξιολόγηση αναθεωρείται σε περιοδική βάση, ανάλογα με τις μεταβολές στις υποκείμενες παραδοχές και τις εξελίξεις της τεχνολογίας και της αγοράς. Τα κράτη μέλη κοινοποιούν στις αρμόδιες υπηρεσίες της Επιτροπής τα αποτελέσματα της οικείας επικαιροποιημένης οικονομικής αξιολόγησης, μόλις αυτά καταστούν διαθέσιμα.

ò νέο

Άρθρο 20
Λειτουργικές δυνατότητες έξυπνης μέτρησης

Όταν η έξυπνη μέτρηση αξιολογείται θετικά, ως απόρροια της αξιολόγησης κόστους-οφέλους που περιγράφεται στο άρθρο 19 παράγραφος 2, ή αναπτύσσεται συστηματικά, τα κράτη μέλη εφαρμόζουν τα έξυπνα συστήματα μέτρησης σύμφωνα με τα ευρωπαϊκά πρότυπα, τις διατάξεις του παραρτήματος III και τις ακόλουθες αρχές:

α)τα συστήματα μέτρησης μετρούν με ακρίβεια την πραγματική κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας και παρέχουν στους τελικούς πελάτες πληροφορίες σχετικά με τον πραγματικό χρόνο χρήσης. Οι πληροφορίες αυτές καθίστανται εύκολα προσβάσιμες και ορατές στους τελικούς πελάτες χωρίς πρόσθετη χρέωση και σε σχεδόν πραγματικό χρόνο, με στόχο την υποστήριξη αυτοματοποιημένων προγραμμάτων ενεργειακής απόδοσης, της απόκρισης ζήτησης και λοιπών υπηρεσιών·

β)η ασφάλεια των έξυπνων συστημάτων μέτρησης και επικοινωνίας δεδομένων διασφαλίζεται σύμφωνα με τη συναφή νομοθεσία της Ένωσης για την ασφάλεια και με τη δέουσα προσοχή στις βέλτιστες διαθέσιμες πρακτικές για την εξασφάλιση του υψηλότερου επιπέδου ασφάλειας στον κυβερνοχώρο·

γ)η προστασία της ιδιωτικής ζωής και των δεδομένων των τελικών πελατών διασφαλίζεται σύμφωνα με τη συναφή νομοθεσία της Ένωσης για την προστασία των δεδομένων και της ιδιωτικής ζωής·

δ)οι διαχειριστές των μετρητών διασφαλίζουν ότι ο μετρητής ή οι μετρητές των ενεργών πελατών που αυτοπαράγουν ηλεκτρική ενέργεια μπορούν να παρέχουν πληροφόρηση σχετικά με την ηλεκτρική ενέργεια που τροφοδοτείται στο δίκτυο από τους χώρους των ενεργών πελατών·

ε)εάν οι τελικοί πελάτες υποβάλλουν σχετικό αίτημα, τα οικεία δεδομένα μέτρησης εισροών και εκροών ηλεκτρικής ενέργειας διατίθενται στους ίδιους, μέσω τοπικής τυποποιημένης διεπαφής επικοινωνίας ή/και εξ αποστάσεως πρόσβασης, ή σε τρίτους που ενεργούν για λογαριασμό των τελικών πελατών, σε εύληπτο μορφότυπο, όπως προβλέπεται στο άρθρο 24, που θα μπορούν να χρησιμοποιούν για να συγκρίνουν παρόμοιες προσφορές·

στ)παρέχονται κατάλληλες συμβουλές και πληροφορίες στους τελικούς πελάτες κατά τον χρόνο εγκατάστασης έξυπνων μετρητών, κυρίως σχετικά με το σύνολο των δυνατοτήτων τους όσον αφορά τη χρήση των ενδείξεων του μετρητή, την παρακολούθηση της κατανάλωσης ενέργειας, καθώς και τη συλλογή και την επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, σύμφωνα με την ισχύουσα ενωσιακή νομοθεσία για την προστασία των δεδομένων·

ζ)τα έξυπνα συστήματα μέτρησης επιτρέπουν στους τελικούς πελάτες να μετρούνται και να ρυθμίζονται στην ίδια χρονική αναλυτικότητα με την περίοδο ανισορροπιών στην εθνική αγορά.

ò νέο

Άρθρο 21
Δικαίωμα έξυπνου μετρητή

1.Όταν η έξυπνη μέτρηση αξιολογείται αρνητικά, ως απόρροια της αξιολόγησης κόστους-οφέλους που περιγράφεται στο άρθρο 19 παράγραφος 2, και δεν αναπτύσσεται συστηματικά, τα κράτη μέλη μεριμνούν ώστε κάθε τελικός πελάτης να δικαιούται την εγκατάσταση ή, κατά περίπτωση, την αναβάθμιση, κατόπιν αιτήματος και υπό δίκαιους και εύλογους όρους, έξυπνου μετρητή που συμμορφώνεται με τις ακόλουθες απαιτήσεις:

α)διαθέτει, εφόσον είναι τεχνικά εφικτό, λειτουργικές δυνατότητες που αναφέρονται στο άρθρο 20 ή με ελάχιστο σύνολο λειτουργικών δυνατοτήτων που καθορίζεται και δημοσιεύεται από τα κράτη μέλη σε εθνικό επίπεδο και σύμφωνα με τις διατάξεις του παραρτήματος III,

β)είναι διαλειτουργικός και σε θέση να παρέχει την επιθυμητή συνδεσιμότητα των υποδομών μέτρησης με τα συστήματα ενεργειακής διαχείρισης των καταναλωτών σε σχεδόν πραγματικό χρόνο.

2.Στο πλαίσιο αιτήματος καταναλωτή για έξυπνο μετρητή δυνάμει της παραγράφου 1, τα κράτη μέλη, ή όταν το κράτος μέλος έχει προβλέψει σχετικά, οι ορισθείσες αρμόδιες αρχές:

α)διασφαλίζουν ότι η προσφορά στον τελικό πελάτη που αιτείται την εγκατάσταση έξυπνου μετρητή αναφέρει ρητά και περιγράφει σαφώς:

–i)    τις λειτουργίες και την υποστηριζόμενη διαλειτουργικότητα του έξυπνου μετρητή, τις εφικτές υπηρεσίες, καθώς επίσης και τα οφέλη που είναι αντικειμενικά δυνατό να επιτευχθούν με την κατοχή του εν λόγω έξυπνου μετρητή τη δεδομένη χρονική στιγμή·

–ii)    τυχόν συναφείς δαπάνες που βαρύνουν τον τελικό καταναλωτή·

β)μεριμνούν για την εγκατάσταση του μετρητή εντός εύλογης προθεσμίας, το αργότερο εντός τριών μηνών από το αίτημα του πελάτη·

γ)αναθεωρούν τακτικά, τουλάχιστον ανά διετία, και καθιστούν δημόσια διαθέσιμες τις συναφείς δαπάνες, και καταγράφουν την εξέλιξή τους ως αποτέλεσμα τεχνολογικών εξελίξεων και πιθανών αναβαθμίσεων των συστημάτων μέτρησης.

Άρθρο 22
Συμβατική μέτρηση 

1.Εάν οι τελικοί πελάτες δε διαθέτουν έξυπνους μετρητές, τα κράτη μέλη φροντίζουν ώστε αυτοί να προμηθευτούν μεμονωμένους συμβατικούς μετρητές οι οποίοι μετρούν με ακρίβεια την πραγματική τους κατανάλωση.

2.Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι οι τελικοί πελάτες είναι σε θέση να χρησιμοποιούν εύκολα τις ενδείξεις των συμβατικών μετρητών τους είτε απευθείας είτε έμμεσα μέσω ηλεκτρονικής διεπαφής ή άλλης κατάλληλης διεπαφής.

Άρθρο 23
Διαχείριση δεδομένων

1.Κατά τη θέσπιση των κανόνων που αφορούν τη διαχείριση και την ανταλλαγή δεδομένων, τα κράτη μέλη, ή όταν το κράτος μέλος έχει προβλέψει σχετικά, οι ορισθείσες αρμόδιες αρχές καθορίζουν τα επιλέξιμα μέρη στα οποία επιτρέπεται η πρόσβαση στα δεδομένα των τελικών πελατών με τη ρητή συγκατάθεσή τους, σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) 2016/679 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου 52 . Για τους σκοπούς της παρούσας οδηγίας, στα δεδομένα περιλαμβάνονται δεδομένα μέτρησης και κατανάλωσης καθώς και δεδομένα που απαιτούνται για την αλλαγή προμηθευτή από τους καταναλωτές. Στα επιλέξιμα μέρη περιλαμβάνονται τουλάχιστον οι πελάτες, οι προμηθευτές, οι διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς και διανομής, οι φορείς συγκέντρωσης, οι επιχειρήσεις παροχής ενεργειακών υπηρεσιών και λοιπά μέρη που παρέχουν ενεργειακές ή άλλες υπηρεσίες στους πελάτες.

2.Τα κράτη μέλη οργανώνουν τη διαχείριση δεδομένων, ώστε να διασφαλίζεται αποτελεσματική πρόσβαση στα δεδομένα και ανταλλαγή δεδομένων. Ανεξάρτητα από το μοντέλο διαχείρισης δεδομένων που εφαρμόζεται σε κάθε κράτος μέλος, το(τα) αρμόδιο(-α) για τη διαχείριση δεδομένων μέρος(-η) παρέχουν πρόσβαση στα δεδομένα του τελικού πελάτη σε κάθε επιλέξιμο μέρος με τη ρητή συγκατάθεση του τελικού πελάτη. Τα επιλέξιμα μέρη πρέπει να έχουν στη διάθεσή τους τα ζητούμενα δεδομένα χωρίς διακρίσεις και ταυτόχρονα. Η πρόσβαση στα δεδομένα πρέπει να είναι εύκολη και οι σχετικές διαδικασίες πρέπει να καθίστανται δημόσια διαθέσιμες.

3.Τα κράτη μέλη, ή όταν το κράτος μέλος έχει προβλέψει σχετικά, οι ορισθείσες αρμόδιες αρχές χορηγούν άδειες και πιστοποιούν τα μέρη που διαχειρίζονται δεδομένα, ώστε να εξασφαλίζεται ότι τα εν λόγω μέρη συμμορφώνονται με τις απαιτήσεις της παρούσας οδηγίας. Με την επιφύλαξη των καθηκόντων των υπευθύνων προστασίας δεδομένων δυνάμει του κανονισμού (ΕΕ) 2016/679, τα κράτη μέλη δύνανται να αποφασίσουν να απαιτούν από τα μέρη που διαχειρίζονται δεδομένα να διορίζουν υπεύθυνους συμμόρφωσης, οι οποίοι θα είναι αρμόδιοι για την παρακολούθηση της εφαρμογής μέτρων που έχουν λάβει τα οικεία μέρη, με στόχο τη διασφάλιση αμερόληπτης πρόσβασης στα δεδομένα και τη συμμόρφωση με τις απαιτήσεις της παρούσας οδηγίας. Οι υπεύθυνοι ή φορείς συμμόρφωσης που ορίζονται σύμφωνα με το άρθρο 35 παράγραφος 2 στοιχείο δ) ενδεχομένως απαιτείται να πληρούν τις υποχρεώσεις της παρούσας παραγράφου.

4.Δεν επιτρέπεται πρόσθετη χρέωση των τελικών πελατών για την πρόσβαση στα δεδομένα τους. Τα κράτη μέλη είναι υπεύθυνα για τον καθορισμό των συναφών δαπανών πρόσβασης στα δεδομένα για τα επιλέξιμα μέρη. Οι ρυθμιζόμενες οντότητες που παρέχουν υπηρεσίες δεδομένων δεν αποκομίζουν κέρδος από αυτή τη δραστηριότητα.

Άρθρο 24
Μορφότυπος δεδομένων

1.Τα κράτη μέλη καθορίζουν κοινό μορφότυπο δεδομένων και διαφανή διαδικασία για τα επιλέξιμα μέρη, ώστε αυτά να έχουν πρόσβαση στα δεδομένα που απαριθμούνται στο άρθρο 23 παράγραφος 1, με στόχο την προώθηση του ανταγωνισμού στην αγορά λιανικής και την αποφυγή υπερβολικών διοικητικών δαπανών για τα επιλέξιμα μέρη.

2.Η Επιτροπή καθορίζει, με την έκδοση εκτελεστικών πράξεων σύμφωνα με τη συμβουλευτική διαδικασία που αναφέρεται στο άρθρο 68, κοινό ευρωπαϊκό μορφότυπο δεδομένων και αμερόληπτες και διαφανείς διαδικασίες για την πρόσβαση στα δεδομένα που απαριθμούνται στο άρθρο 23 παράγραφος 1, τα οποία θα αντικαταστήσουν τον εθνικό μορφότυπο δεδομένων και τις εκδοθείσες από τα κράτη μέλη διαδικασίες σύμφωνα με την παράγραφο 1. Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι οι συμμετέχοντες στην αγορά εφαρμόζουν κοινό ευρωπαϊκό μορφότυπο δεδομένων.

ê 2009/72/ΕΚ (προσαρμοσμένο)

Άρθρο 3 25 
Ö Ενιαία σημεία επαφής Õ 

12. Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν τη δημιουργία ενιαίων σημείων επαφής, απ’ όπου θα διατίθεται στους Ö πελάτες Õ  καταναλωτές  το σύνολο των αναγκαίων πληροφοριών σχετικά με τα δικαιώματά τους, την ισχύουσα νομοθεσία και τους τρόπους προσφυγής που διαθέτουν σε περίπτωση διαφοράς. Τα σημεία επαφής μπορεί να αποτελούν τμήμα γενικών σημείων πληροφόρησης των καταναλωτών.

ê 2009/72/ΕΚ (προσαρμοσμένο)

16. Η Επιτροπή καταρτίζει, σε διαβούλευση με τους ενδιαφερόμενους κύκλους συμπεριλαμβανομένων των κρατών μελών, των εθνικών ρυθμιστικών αρχών, των καταναλωτικών οργανώσεων, επιχειρήσεων ηλεκτρικής ενεργείας και, αξιοποιώντας την πρόοδο που έχει επιτευχθεί μέχρι στιγμής, κοινωνικών εταίρων, ένα σαφές και συνοπτικό Ερωτηματολόγιο Καταναλωτή Ενεργείας με πρακτικές πληροφορίες που συνδέονται με τα δικαιώματα των καταναλωτών ενεργείας. Τα κράτη μέλη εξασφαλίζουν ότι οι προμηθευτές ηλεκτρικής ενεργείας ή οι διαχειριστές συστημάτων διανομής, σε συνεργασία με τη ρυθμιστική αρχή, λαμβάνουν τα απαραίτητα μέτρα ώστε να διαβιβάσουν σε όλους τους καταναλωτές ένα αντίγραφο του Ερωτηματολογίου Καταναλωτή Ενεργείας και μεριμνούν ώστε το Ερωτηματολόγιο να είναι δημόσια διαθέσιμο. 

ê 2009/72/ΕΚ (προσαρμοσμένο)

ð νέο

Άρθρο 3 26

Ö Δικαίωμα εξωδικαστικής επίλυσης διαφορών Õ

13.     Τα κράτη μέλη εξασφαλίζουν ότι  υπάρχει ανεξάρτητος μηχανισμός, όπως διαμεσολαβητής ενεργείας ή φορέας των καταναλωτών, για την αποτελεσματική αντιμετώπιση παραπόνων και τον εξωδικαστικό διακανονισμό διαφορών.   ð οι πελάτες έχουν πρόσβαση σε απλούς, δίκαιους, διαφανείς, ανεξάρτητους, αποτελεσματικούς και αποδοτικούς μηχανισμούς εξωδικαστικής επίλυσης διαφορών για τον διακανονισμό διαφορών που αφορούν τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις που θεσπίζονται βάσει της παρούσας οδηγίας. Όταν ο πελάτης είναι καταναλωτής υπό την έννοια της οδηγίας 2013/11/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου 53 , οι εν λόγω εξωδικαστικοί μηχανισμοί συμμορφώνονται με τις απαιτήσεις ποιότητας που προβλέπονται στην οδηγία 2013/11/ΕΕ και προβλέπουν, όπου αυτό επιβάλλεται, σύστημα αποζημίωσης ή/και αντιστάθμισης ï.

ê 2009/72/ΕΚ (προσαρμοσμένο)

Άρθρο 327
Ö Καθολική υπηρεσία Õ 

1.3. Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι όλοι οι οικιακοί πελάτες και, όπου κρίνεται σκόπιμο από τα κράτη μέλη, οι μικρές επιχειρήσεις (ήτοι οι επιχειρήσεις που απασχολούν λιγότερους από 50 εργαζόμενους και έχουν ετήσιο κύκλο εργασιών η ισολογισμό που δεν υπερβαίνει τα 10 εκατ. EUR) απολαύουν της καθολικής υπηρεσίας, δηλαδή του δικαιώματος να προμηθεύονται ηλεκτρική ενέργεια συγκεκριμένης ποιότητας εντός του εδάφους τους σε Ö ανταγωνιστικές Õ  λογικές , εύκολα και άμεσα συγκρίσιμες και διαφανείς τιμές που δεν εισάγουν διακρίσεις. Για να διασφαλίσουν την παροχή καθολικής υπηρεσίας, τα κράτη μέλη έχουν την ευχέρεια να καθορίσουν έναν ύστατο προμηθευτή. Τα κράτη μέλη επιβάλλουν στις εταιρείες διανομής την υποχρέωση σύνδεσης των πελατών με το δίκτυό τους υπό όρους, προϋποθέσεις και τιμολόγια που καθορίζονται σύμφωνα με τη διαδικασία του άρθρου 59 παράγραφος 6  37, παράγραφος 6.  Η παρούσα οδηγία επ’ ουδενί Ö δεν Õ εμποδίζει τα κράτη μέλη να ενισχύουν τη θέση των οικιακών, μικρών και μεσαίων καταναλωτών στην αγορά, με τη διεύρυνση των δυνατοτήτων για προαιρετικές συγκεντρώσεις των εκπροσώπων αυτής της κατηγορίας των καταναλωτών.

2.Το πρώτο εδάφιο Η παράγραφος 1 εφαρμόζεται με διαφανή και αμερόληπτο τρόπο και δεν εμποδίζει  το άνοιγμα της αγοράς  Ö την ελευθερία επιλογής προμηθευτή Õ που προβλέπει το άρθρο 4 33.

ê 2009/72/ΕΚ (προσαρμοσμένο)

Άρθρο 3 28 Ö Ευάλωτοι πελάτες Õ

1.7. Τα κράτη μέλη λαμβάνουν κατάλληλα μέτρα για την προστασία των  τελικών  πελατών και, ειδικότερα, μεριμνούν ώστε να υπάρχουν επαρκείς διασφαλίσεις για την προστασία των ευάλωτων καταναλωτών. Στο πλαίσιο αυτό, κάθε κράτος μέλος ορίζει την έννοια των «ευάλωτων καταναλωτών», όπου μπορεί να γίνεται μνεία στην ενεργειακή φτώχεια, καθώς και, μεταξύ άλλων, την απαγόρευση διακοπής σύνδεσης τέτοιων καταναλωτών σε κρίσιμες περιόδους. Τα κράτη μέλη εξασφαλίζουν ότι τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις που συνδέονται με τους ευάλωτους καταναλωτές τηρούνται και ειδικότερα λαμβάνουν μέτρα προστασίας των πελατών σε απομακρυσμένες περιοχές. Διασφαλίζουν υψηλά επίπεδα προστασίας των καταναλωτών, ιδίως όσον αφορά τη διαφάνεια σχετικά με τους συμβατικούς όρους και προϋποθέσεις, τη γενική πληροφόρηση και τους μηχανισμούς επίλυσης διαφορών. Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι ο δικαιούχος πελάτης μπορεί πραγματικά να αλλάξει προμηθευτή εύκολα. Όσον αφορά τουλάχιστον τους οικιακούς πελάτες, τα μέτρα αυτά περιλαμβάνουν τα μέτρα που αναφέρονται στο παράρτημα Ι.

2.8. Τα κράτη μέλη λαμβάνουν κατάλληλα μέτρα, όπως Εθνικά σχέδια Ενεργειακής Δράσης, ευεργετήματα σε συστήματα κοινωνικής ασφάλισης, για την εξασφάλιση του απαραίτητου ενεργειακού εφοδιασμού σε ευάλωτους πελάτες ή την υποστήριξη των βελτιώσεων ενεργειακής απόδοσης, έτσι ώστε να αντιμετωπίζεται η ενεργειακή φτώχεια όπου εντοπίζεται, μεταξύ άλλων και μέσα στο ευρύτερο πλαίσιο της φτώχειας. Τέτοια μέτρα δεν εμποδίζουν το ουσιαστικό άνοιγμα της αγοράς που ορίζεται στο άρθρο 4 33 ή τη λειτουργία της αγοράς και πρέπει να γνωστοποιούνται στην Επιτροπή, όπου αρμόζει, βάσει του άρθρου 9 παράγραφος 4 της παραγράφου 15 του παρόντος άρθρου. Αυτή η γνωστοποίηση μπορεί επίσης να περιλαμβάνει μέτρα που έχουν ληφθεί στο πλαίσιο του γενικού συστήματος κοινωνικής ασφάλισης.

ò νέο

Άρθρο 29
Ενεργειακή φτώχεια

Τα κράτη μέλη καθορίζουν σύνολο κριτηρίων για τους σκοπούς της μέτρησης της ενεργειακής φτώχειας. Τα κράτη μέλη παρακολουθούν σε συνεχή βάση τον αριθμό των νοικοκυριών που πλήττονται από ενεργειακή φτώχεια και υποβάλλουν εκθέσεις στην Επιτροπή ανά δύο έτη σχετικά με την εξέλιξη της ενεργειακής φτώχειας και τα μέτρα που έχουν λάβει για την πρόληψή της ως μέρος των οικείων ενοποιημένων εθνικών εκθέσεων προόδου για την ενέργεια και το κλίμα, βάσει του άρθρου 21 του [κανονισμού για τη διακυβέρνηση, όπως προτείνεται με το έγγραφο COM(2016)759].

ê 2009/72/ΕΚ (προσαρμοσμένο)

ð νέο

Άρθρο 4
Παρακολούθηση της ασφάλειας του εφοδιασμού

Τα κράτη μέλη μεριμνούν για την παρακολούθηση της ασφάλειας εφοδιασμού. Όταν θεωρούν ότι ενδείκνυται, μπορούν να αναθέσουν αυτό το έργο στις ρυθμιστικές αρχές που αναφέρονται στο άρθρο 35. Η παρακολούθηση καλύπτει, ιδίως, το ισοζύγιο προσφοράς/ζήτησης στην εθνική αγορά, το επίπεδο της αναμενόμενης μελλοντικής ζήτησης και το προβλεπόμενο επιπλέον δυναμικό που βρίσκεται υπό προγραμματισμό ή κατασκευή, την ποιότητα και το επίπεδο συντήρησης των δικτύων, καθώς και μέτρα για την κάλυψη της ανώτατης ζήτησης και την αντιμετώπιση τυχόν ελλειμμάτων ενός ή περισσότερων προμηθευτών. Οι αρμόδιες αρχές δημοσιεύουν ανά διετία, μέχρι την 31η Ιουλίου, έκθεση στην οποία συνοψίζονται οι παρατηρήσεις από την παρακολούθηση των εν λόγω θεμάτων, και τα μέτρα που έχουν ληφθεί ή προβλέπεται να ληφθούν για την αντιμετώπισή τους, και διαβιβάζουν πάραυτα την έκθεση στην Επιτροπή.

Άρθρο 5
Τεχνικοί κανόνες

 Οι ρυθμιστικές αρχές, όπου τα κράτη μέλη έχουν προβλέψει σχετικά, ή τα κράτη μέλη, εξασφαλίζουν τον καθορισμό κριτηρίων τεχνικής ασφάλειας και την εκπόνηση και δημοσιοποίηση τεχνικών κανόνων που ορίζουν τις ελάχιστες τεχνικές προδιαγραφές σχεδιασμού και λειτουργίας όσον αφορά τη σύνδεση με το σύστημα εγκαταστάσεων παραγωγής, τα συστήματα διανομής, τον εξοπλισμό καταναλωτών με άμεση σύνδεση, τα κυκλώματα διασυνδέσεων και τις απευθείας γραμμές. Οι τεχνικοί αυτοί κανόνες εξασφαλίζουν τη διαλειτουργικότητα των συστημάτων, είναι αντικειμενικοί και δεν εισάγουν διακρίσεις. Ο Οργανισμός δύναται να διατυπώνει τις κατάλληλες συστάσεις προς επίτευξη συμβατότητας των εν λόγω κανόνων, όπου χρειάζεται.  Κοινοποιούνται στην Επιτροπή, σύμφωνα με το άρθρο 8 της οδηγίας 98/34/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 22ας Ιουνίου 1998, για την καθιέρωση μιας διαδικασίας πληροφόρησης στον τομέα των τεχνικών προτύπων και προδιαγραφών και των κανόνων σχετικά με τις υπηρεσίες της κοινωνίας των πληροφοριών   (16) . 

Άρθρο 6
Προώθηση της περιφερειακής συνεργασίας

1.Τα κράτη μέλη, καθώς και οι ρυθμιστικές αρχές, συνεργάζονται μεταξύ τους για την ενοποίηση των εθνικών αγορών τους σε ένα ή περισσότερα περιφερειακά επίπεδα, ως πρώτο βήμα προς μια πλήρως απελευθερωμένη εσωτερική αγορά. Ειδικότερα, οι ρυθμιστικές αρχές, όπου τα κράτη μέλη έχουν προβλέψει σχετικά, ή τα κράτη μέλη, προωθούν και διευκολύνουν τη συνεργασία των διαχειριστών συστήματος μεταφοράς σε περιφερειακό επίπεδο, μεταξύ άλλων και σε διαμεθοριακά ζητήματα, με στόχο τη δημιουργία μιας ανταγωνιστικής εσωτερικής αγοράς ηλεκτρισμού, ενισχύουν τη συνεκτικότητα του νομικού και ρυθμιστικού και τεχνικού πλαισίου τους και διευκολύνουν την ενσωμάτωση των απομονωμένων συστημάτων που αποτελούν «νησίδες» ηλεκτρικής ενεργείας που εξακολουθούν να υπάρχουν στην Κοινότητα. Οι γεωγραφικές περιοχές που καλύπτει αυτή η περιφερειακή συνεργασία περιλαμβάνουν τη συνεργασία στις γεωγραφικές περιοχές που καθορίζονται σύμφωνα με το άρθρο 12 παράγραφος 3 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 714/2009. Η συνεργασία αυτή μπορεί να καλύψει και άλλες γεωγραφικές περιοχές.

2.Ο Οργανισμός συνεργάζεται με εθνικές ρυθμιστικές αρχές και διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς ώστε να εξασφαλίσει τη συμβατότητα των κανονιστικών πλαισίων μεταξύ περιφερειών με στόχο να δημιουργηθεί μια εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενεργείας. Όταν ο Οργανισμός κρίνει ότι απαιτούνται δεσμευτικοί κανόνες για την εν λόγω συνεργασία, διατυπώνει κατάλληλες συστάσεις.

3.Τα κράτη μέλη εξασφαλίζουν, μέσω της εφαρμογής της παρούσας οδηγίας, ότι οι διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς έχουν ένα ή περισσότερα ολοκληρωμένα συστήματα σε περιφερειακό επίπεδο τα οποία καλύπτουν δύο ή περισσότερα κράτη μέλη όσον αφορά την κατανομή δυναμικού και τον έλεγχο της ασφάλειας του δικτύου.

4.Σε περίπτωση που διαχειριστές καθέτως ολοκληρωμένου συστήματος διανομής συμμετέχουν σε κοινή επιχείρηση που έχει συσταθεί για την εφαρμογή της εν λόγω συνεργασίας, η κοινή επιχείρηση καταρτίζει και εφαρμόζει πρόγραμμα συμμόρφωσης, στο οποίο καθορίζονται τα μέτρα που λαμβάνονται προκειμένου να αποκλείεται οποιαδήποτε μεροληπτική και αντι-ανταγωνιστική συμπεριφορά. Στο πρόγραμμα συμμόρφωσης καθορίζονται οι συγκεκριμένες υποχρεώσεις των υπαλλήλων για την επίτευξη του στόχου της αποτροπής μεροληπτικής και αντι-ανταγωνιστικής συμπεριφοράς. Το πρόγραμμα υπόκειται στην έγκριση του Οργανισμού. Η συμμόρφωση προς το πρόγραμμα υπόκειται σε ανεξάρτητη παρακολούθηση από τους υπεύθυνους συμμόρφωσης των διαχειριστών του κάθετα ολοκληρωμένου συστήματος διανομής.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ IVVI

ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΔΙΑΝΟΜΗΣ

Άρθρο 30 24
Διορισμός διαχειριστών συστημάτων διανομής

Τα κράτη μέλη ορίζουν, ή ζητούν από τις επιχειρήσεις που είναι ιδιοκτήτριες των συστημάτων διανομής ή υπεύθυνες για αυτά να ορίζουν, για χρονικό διάστημα καθοριζόμενο από τα κράτη μέλη για λόγους αποτελεσματικότητας και οικονομικής ισορροπίας, έναν ή περισσότερους διαχειριστές του συστήματος διανομής. Τα κράτη μέλη μεριμνούν ώστε οι διαχειριστές συστημάτων διανομής να ενεργούν σύμφωνα με τα άρθρα 25, 26 και 27.

Άρθρο 31 25
Καθήκοντα των διαχειριστών συστημάτων διανομής

1.Ο διαχειριστής συστήματος διανομής διασφαλίζει τη μακροπρόθεσμη ικανότητα του συστήματος να ανταποκρίνεται σε εύλογη ζήτηση διανομής ηλεκτρικής ενεέργείιας, θέτοντας σε λειτουργία, συντηρώντας και αναπτύσσοντας υπό οικονομικούς όρους ένα ασφαλές, αξιόπιστο και αποδοτικό δίκτυο σύστημα διανομής στην περιοχή που καλύπτει, λαμβάνοντας τη δέουσα μέριμνα για το περιβάλλον, και την ενεργειακή απόδοση.

2.Εν πάση περιπτώσει, αποφεύγει κάθε διάκριση μεταξύ χρηστών ή κατηγοριών χρηστών του συστήματος, και ιδίως διακρίσεις υπέρ των συνδεδεμένων με αυτόν επιχειρήσεων.

3.Ο διαχειριστής δικτύου συστήματος διανομής παρέχει στους χρήστες του δικτύου συστήματος τις πληροφορίες που χρειάζονται για την αποτελεσματική πρόσβαση στο σύστημα, συμπεριλαμβανομένης της χρήσης του.

4.Τ Κατά τον καταμερισμό εγκαταστάσεων παραγωγής, τα κράτη μέλη μπορούν να επιβάλλουν στον διαχειριστή συστήματος διανομής, όταν κατανέμει τα φορτία στις εγκαταστάσεις παραγωγής, την υποχρέωση να δίνει προτεραιότητα στις εγκαταστάσεις παραγωγής που χρησιμοποιούν ανανεώσιμες πηγές ενεέργείιας  ή απόβλητα  ή που παράγουν συνδυασμένα ενέργεια και θερμότητα, ð σύμφωνα με το άρθρο 11 [αναδιατύπωση του κανονισμού 714/2009, όπως προτείνεται με το έγγραφο COM(2016)861/2] ï.

5.Οι διαχειριστές συστήματος διανομής προμηθεύονται την ενέργεια που χρησιμοποιούν για να καλύπτουν τις απώλειες ενεέργείιας και  να διατηρούν εφεδρικό δυναμικό  ðτις μη συχνοτικές παρεπόμενες υπηρεσίες ï στο σύστημά τους με διαφανείς, αμερόληπτες και βασιζόμενες στην αγορά διαδικασίες, όταν ασκούν τα καθήκοντα αυτά. Η απαίτηση αυτή δεν θίγει τη χρήση ηλεκτρικής ενεργείας που απεκτήθη δυνάμει συμβάσεων που συνήφθησαν πριν από την 1η Ιανουαρίου 2002. ð Εκτός εάν δικαιολογείται από ανάλυση κόστους-οφέλους, η προμήθεια μη συχνοτικών παρεπόμενων υπηρεσιών από διαχειριστή συστήματος διανομής είναι διαφανής, αμερόληπτη και βασιζόμενη στην αγορά, και διασφαλίζει την αποτελεσματική συμμετοχή όλων των συμμετεχόντων στην αγορά, συμπεριλαμβανομένων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, απόκρισης ζήτησης, εγκαταστάσεων αποθήκευσης ενέργειας και φορέων συγκέντρωσης, και συγκεκριμένα απαιτώντας από τις ρυθμιστικές αρχές ή τους διαχειριστές συστημάτων διανομής σε στενή συνεργασία με όλους τους συμμετέχοντες στην αγορά να καθορίσουν τεχνικές λεπτομέρειες για συμμετοχή στις οικείες αγορές βάσει των τεχνικών απαιτήσεων των εν λόγω αγορών και των ικανοτήτων όλων των συμμετεχόντων στην αγορά ï.

6. Όταν οι διαχειριστές των συστημάτων διανομής είναι υπεύθυνοι για την εξισορρόπηση του συστήματος διανομής, οι κανόνες που θεσπίζουν για τον σκοπό αυτόν, συμπεριλαμβανομένων των κανόνων για τη χρέωση των χρηστών του δικτύου τους λόγω έλλειψης ενεργειακής ισορροπίας, είναι αντικειμενικοί, διαφανείς και αμερόληπτοι. Οι όροι και προϋποθέσεις, συμπεριλαμβανομένων των κανόνων και των τιμολογίων, για την παροχή τέτοιων υπηρεσιών εκ μέρους των διαχειριστών των συστημάτων διανομής καθορίζονται σύμφωνα με το άρθρο 37, παράγραφος 6, κατά τρόπο αμερόληπτο που αντικατοπτρίζει το κόστος, και δημοσιεύονται.

7. Όταν προγραμματίζει την ανάπτυξη του δικτύου διανομής, ο διαχειριστής εξετάζει τη δυνατότητα λήψης μέτρων ενεργειακής αποδοτικότητας/διαχείρισης της ζήτησης ή/και τη δυνατότητα αποκεντρωμένης παραγωγής που θα μπορούσαν να υποκαταστήσουν την ανάγκη αναβάθμισης ή αντικατάστασης του δυναμικού ηλεκτρικής ενεργείας.

ò νέο

Άρθρο 32
Καθήκοντα των διαχειριστών συστημάτων διανομής όσον αφορά τη χρήση ευελιξίας

1.Τα κράτη μέλη παρέχουν το απαραίτητο ρυθμιστικό πλαίσιο ώστε να επιτρέπουν και να προσφέρουν κίνητρα στους διαχειριστές συστημάτων διανομής να προμηθεύονται υπηρεσίες για τη βελτίωση της αποδοτικότητας όσον αφορά τη λειτουργία και την ανάπτυξη του συστήματος διανομής, περιλαμβανομένης της τοπικής διαχείρισης συμφόρησης. Ειδικότερα, τα ρυθμιστικά πλαίσια επιτρέπουν στους διαχειριστές συστημάτων διανομής να προμηθεύονται υπηρεσίες από πηγές, όπως η κατανεμημένη παραγωγή, η απόκριση ζήτησης ή η αποθήκευση, και να εξετάζουν τη λήψη μέτρων ενεργειακής απόδοσης, τα οποία θα μπορούσαν να υποκαταστήσουν την ανάγκη αναβάθμισης ή αντικατάστασης της δυναμικότητας ηλεκτρικής ενέργειας και τα οποία ενισχύουν την αποτελεσματική και ασφαλή λειτουργία του συστήματος διανομής. Οι διαχειριστές συστημάτων διανομής προμηθεύονται αυτές τις υπηρεσίες, σύμφωνα με διαφανείς, αμερόληπτες και βασιζόμενες στην αγορά διαδικασίες.

Οι διαχειριστές συστημάτων διανομής ορίζουν τυποποιημένα προϊόντα της αγοράς για τις υπηρεσίες που προμηθεύονται, εξασφαλίζοντας την αποτελεσματική συμμετοχή όλων των συμμετεχόντων στην αγορά, συμπεριλαμβανομένων των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, της απόκρισης ζήτησης και των φορέων συγκέντρωσης. Οι διαχειριστές συστημάτων διανομής ανταλλάσσουν όλες τις απαραίτητες πληροφορίες και συντονίζονται με τους διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς, με σκοπό τη βέλτιστη αξιοποίηση των πηγών, τη διασφάλιση της ασφαλούς και αποτελεσματικής λειτουργίας του συστήματος και τη διευκόλυνση της ανάπτυξης της αγοράς. Οι διαχειριστές συστημάτων διανομής αμείβονται επαρκώς για την προμήθεια των εν λόγω υπηρεσιών, ώστε να ανακτούν τουλάχιστον τις αντίστοιχες δαπάνες, μεταξύ άλλων, τις απαραίτητες δαπάνες τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνίας, περιλαμβανομένων δαπανών που αντιστοιχούν στις απαραίτητες υποδομές πληροφορικής και επικοινωνίας.

2.Η ανάπτυξη συστήματος διανομής βασίζεται σε διαφανές πρόγραμμα ανάπτυξης δικτύου, το οποίο οι διαχειριστές συστημάτων διανομής υποβάλλουν στη ρυθμιστική αρχή ανά διετία. Το πρόγραμμα ανάπτυξης δικτύου περιλαμβάνει τις προβλεπόμενες επενδύσεις για τα επόμενα πέντε έως δέκα έτη, με ιδιαίτερη έμφαση στις βασικές υποδομές διανομής που απαιτούνται για τη σύνδεση νέας δυναμικότητας παραγωγής με νέα φορτία, όπως είναι τα σημεία επαναφόρτισης για ηλεκτρικά οχήματα. Το πρόγραμμα ανάπτυξης δικτύου περιγράφει επίσης την αξιοποίηση της απόκρισης ζήτησης, της ενεργειακής απόδοσης, των εγκαταστάσεων αποθήκευσης ενέργειας ή άλλων πηγών, τις οποίες ο διαχειριστής συστήματος διανομής χρησιμοποιεί ως εναλλακτική λύση έναντι της επέκτασης του συστήματος.

   Η ρυθμιστική αρχή συμβουλεύεται όλους τους ήδη υπάρχοντες και τους δυνητικούς χρήστες του δικτύου για το πρόγραμμα ανάπτυξης δικτύου. Η ρυθμιστική αρχή δημοσιεύει το αποτέλεσμα της διαδικασίας διαβουλεύσεων όσον αφορά τις προτεινόμενες επενδύσεις.

   Τα κράτη μέλη δύνανται να αποφασίσουν να μην εφαρμόσουν αυτή την υποχρέωση στις ολοκληρωμένες επιχειρήσεις οι οποίες εξυπηρετούν λιγότερους από 100 000 συνδεδεμένους καταναλωτές ή εξυπηρετούν απομονωμένα συστήματα.

Άρθρο 33
Ένταξη της ηλεκτροκίνησης στο δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας

1.Τα κράτη μέλη παρέχουν το απαραίτητο ρυθμιστικό πλαίσιο ώστε να διευκολύνουν τη σύνδεση δημόσια προσβάσιμων ή ιδιωτικών σημείων επαναφόρτισης με τα δίκτυα διανομής. Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι οι διαχειριστές συστημάτων διανομής συνεργάζονται κατά τρόπο που δεν εισάγει διακρίσεις με κάθε επιχείρηση η οποία έχει στην ιδιοκτησία της, αναπτύσσει, λειτουργεί ή διαχειρίζεται σημεία επαναφόρτισης για ηλεκτρικά οχήματα, όσον αφορά, μεταξύ άλλων, τη σύνδεση με το δίκτυο.

2.Τα κράτη μέλη επιτρέπουν στους διαχειριστές συστημάτων διανομής να έχουν στην ιδιοκτησία τους, να αναπτύσσουν, να διαχειρίζονται ή να λειτουργούν σημεία επαναφόρτισης για ηλεκτρικά οχήματα, μόνον εφόσον πληρούνται οι ακόλουθες προϋποθέσεις:

α)τα λοιπά μέρη, έπειτα από ανοικτή και διαφανή διαδικασία πρόσκλησης υποβολής προσφορών, δεν εξέφρασαν ενδιαφέρον για ιδιοκτησία, ανάπτυξη, διαχείριση ή λειτουργία σημείων επαναφόρτισης για ηλεκτρικά οχήματα·

β)η ρυθμιστική αρχή έχει παράσχει την έγκρισή της.

3.Τα άρθρα 35 και 56 εφαρμόζονται σε διαχειριστές συστημάτων διανομής που συμμετέχουν στην ιδιοκτησία, την ανάπτυξη, τη λειτουργία ή τη διαχείριση σημείων επαναφόρτισης.

4.Τα κράτη μέλη διεξάγουν ανά τακτά χρονικά διαστήματα ή τουλάχιστον ανά πέντε έτη δημόσια διαβούλευση με στόχο την επανεξέταση του δυνητικού ενδιαφέροντος των παραγόντων της αγοράς όσον αφορά την ιδιοκτησία, την ανάπτυξη, τη λειτουργία ή τη διαχείριση σημείων επαναφόρτισης για ηλεκτρικά οχήματα. Σε περίπτωση που από τη δημόσια διαβούλευση προκύπτει ότι τρίτα μέρη είναι σε θέση να έχουν στην ιδιοκτησία τους, να αναπτύσσουν, να λειτουργούν ή να διαχειρίζονται τα εν λόγω σημεία, τα κράτη μέλη μεριμνούν για τη σταδιακή κατάργηση των σχετικών δραστηριοτήτων των διαχειριστών συστημάτων διανομής.

Άρθρο 34
Καθήκοντα των διαχειριστών συστημάτων διανομής όσον αφορά τη διαχείριση δεδομένων

Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι όλα τα επιλέξιμα μέρη έχουν πρόσβαση χωρίς διακρίσεις σε δεδομένα υπό σαφείς και ισότιμους όρους. Σε όσα κράτη μέλη εφαρμόζονται έξυπνα συστήματα μέτρησης σύμφωνα με το άρθρο 19 και οι διαχειριστές συστημάτων διανομής ασχολούνται με τη διαχείριση δεδομένων, τα προγράμματα συμμόρφωσης που καθορίζονται στο άρθρο 35 παράγραφος 2 στοιχείο δ) περιλαμβάνουν ειδικά μέτρα που λαμβάνονται προκειμένου να αποκλείεται η διακριτική πρόσβαση σε δεδομένα από επιλέξιμα μέρη, όπως προβλέπεται στο άρθρο 23. Όταν οι διαχειριστές συστημάτων διανομής δεν υπόκεινται στις διατάξεις του άρθρου 35 παράγραφοι 1, 2 και 3, τα κράτη μέλη λαμβάνουν όλα τα απαραίτητα μέτρα, ώστε να διασφαλίζεται ότι η κάθετα ολοκληρωμένη επιχείρηση δεν έχει προνομιακή πρόσβαση σε δεδομένα που αφορούν την άσκηση της οικείας δραστηριότητας προμήθειας.

ê 2009/72/ΕΚ

Άρθρο 35 26
Διαχωρισμός των διαχειριστών συστημάτων διανομής

1.Όταν ο διαχειριστής συστήματος διανομής αποτελεί μέρος κάθετα ολοκληρωμένης επιχείρησης, πρέπει να είναι ανεξάρτητος, τουλάχιστον από άποψη νομικής μορφής, οργάνωσης και λήψης αποφάσεων, από άλλες δραστηριότητες που δεν συνδέονται με τη διανομή. Οι κανόνες αυτοί δεν συνεπάγονται υποχρέωση διαχωρισμού του ιδιοκτησιακού καθεστώτος των περιουσιακών στοιχείων του διαχειριστή συστήματος διανομής από την κάθετα ολοκληρωμένη επιχείρηση.

2.Επιπλέον των απαιτήσεων της παραγράφου 1, όταν ο διαχειριστής συστήματος διανομής αποτελεί μέρος κάθετα ολοκληρωμένης επιχείρησης, πρέπει να είναι ανεξάρτητος, σε επίπεδο οργάνωσης και λήψης αποφάσεων, από τις άλλες δραστηριότητες που δεν συνδέονται με τη διανομή. Προς τούτο, εφαρμόζονται τα ακόλουθα ελάχιστα κριτήρια:

α)τα πρόσωπα που είναι υπεύθυνα για τη διαχείριση του συστήματος διανομής δεν μπορούν να συμμετέχουν σε διαρθρωτικές δομές της ολοκληρωμένης επιχείρησης ηλεκτρικής ενεέργείιας που φέρουν την ευθύνη, άμεσα ή έμμεσα, για την καθημερινή εκτέλεση των δραστηριοτήτων παραγωγής, μεταφοράς ή προμήθειας ηλεκτρικής ενεέργείιας·

β)πρέπει να λαμβάνονται κατάλληλα μέτρα προκειμένου να διασφαλισθεί ότι τα επαγγελματικά συμφέροντα των προσώπων που είναι υπεύθυνα για τη διαχείριση του συστήματος διανομής λαμβάνονται υπόψη κατά τρόπον ώστε να διασφαλίζεται ότι είναι σε θέση να ενεργούν με ανεξαρτησία·

γ)ο διαχειριστής του συστήματος διανομής πρέπει να διαθέτει ουσιαστικές εξουσίες λήψης αποφάσεων, ανεξάρτητα από την ολοκληρωμένη επιχείρηση ηλεκτρικής ενεέργείιας, όσον αφορά τους πόρους που είναι αναγκαίοι για τη λειτουργία, συντήρηση ή ανάπτυξη του δικτύου. Για την εκπλήρωση των καθηκόντων αυτών, ο διαχειριστής του συστήματος διανομής διαθέτει τους αναγκαίους ανθρώπινους, τεχνικούς, υλικούς και οικονομικούς πόρους. Αυτό δεν θα πρέπει να αποτρέπει την ύπαρξη κατάλληλων συντονιστικών μηχανισμών που θα εξασφαλίζουν ότι προστατεύονται τα οικονομικά δικαιώματα και τα δικαιώματα εποπτείας της διαχείρισης, τα οποία έχει η μητρική εταιρεία όσον αφορά την απόδοση των πόρων θυγατρικής της εταιρείας που ρυθμίζονται έμμεσα σύμφωνα με το άρθρο 37 59, παράγραφος 6. Ειδικότερα, τούτο επιτρέπει στη μητρική εταιρεία να εγκρίνει το ετήσιο σχέδιο χρηματοδότησης ή ισοδύναμο μέσο του διαχειριστή του συστήματος διανομής και να θέτει συνολικά όρια για τα επίπεδα χρέωσης της θυγατρικής της. Δεν επιτρέπει στη μητρική επιχείρηση να δίνει εντολές σχετικά με την καθημερινή λειτουργία ή τις επιμέρους αποφάσεις σχετικά με την κατασκευή ή την αναβάθμιση των γραμμών διανομής, οι οποίες δεν υπερβαίνουν τους όρους του εγκεκριμένου χρηματοδοτικού σχεδίου ή οποιουδήποτε ισοδύναμου μέσου· και

δ)ο διαχειριστής του συστήματος διανομής πρέπει να καταρτίζει πρόγραμμα συμμόρφωσης, το οποίο αναφέρει τα μέτρα που λαμβάνονται προκειμένου να αποκλείεται οποιαδήποτε μεροληπτική συμπεριφορά και να διασφαλίζεται η δέουσα παρακολούθηση της τήρησης του προγράμματος. Στο πρόγραμμα συμμόρφωσης καθορίζονται οι συγκεκριμένες υποχρεώσεις των υπαλλήλων για την επίτευξη του εν λόγω στόχου. Το επιφορτισμένο με την παρακολούθηση του προγράμματος συμμόρφωσης στέλεχος ή όργανο, ήτοι ο υπεύθυνος συμμόρφωσης του διαχειριστή συστήματος διανομής, υποβάλλει στη ρυθμιστική αρχή που αναφέρεται στο άρθρο 35 57 παράγραφος 1 ετήσια έκθεση στην οποία περιγράφονται τα μέτρα που έχουν ληφθεί, η οποία και δημοσιεύεται. Ο υπεύθυνος συμμόρφωσης του διαχειριστή συστήματος διανομής είναι πλήρως ανεξάρτητος και έχει πρόσβαση σε κάθε αναγκαία πληροφορία του διαχειριστή συστήματος διανομής και κάθε θυγατρικής εταιρείας του για την εκπλήρωση των καθηκόντων του.

3.Σε περίπτωση που ο διαχειριστής συστήματος διανομής αποτελεί μέρος κάθετα ολοκληρωμένης επιχείρησης, τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι παρακολουθούνται από ρυθμιστικές αρχές ή άλλους αρμόδιους φορείς οι δραστηριότητες του διαχειριστή του συστήματος διανομής, ώστε να μην είναι σε θέση να εκμεταλλευθεί την κάθετη ολοκλήρωσή του για να προκαλέσει στρέβλωση του ανταγωνισμού. Ειδικότερα, οι ανακοινώσεις και τα σήματα των διαχειριστών συστημάτων διανομής με κάθετη ολοκλήρωση δεν πρέπει να προκαλούν σύγχυση όσον αφορά τη χωριστή ταυτότητα του κλάδου προμήθειας της κάθετα ολοκληρωμένης επιχείρησης.

4.Τα κράτη μέλη δύνανται να αποφασίζουν να μην εφαρμόσουν τις παραγράφους 1, 2 και 3 στις ολοκληρωμένες επιχειρήσεις ηλεκτρικής ενεέργείιας οι οποίες εξυπηρετούν λιγότερους από 100 000 συνδεδεμένους πελάτες ή εξυπηρετούν μικρά απομονωμένα συστήματα.

ò νέο

Άρθρο 36
Ιδιοκτησιακό καθεστώς εγκαταστάσεων αποθήκευσης

1.Οι διαχειριστές συστημάτων διανομής δεν επιτρέπεται να έχουν στην ιδιοκτησία τους, να αναπτύσσουν, να διαχειρίζονται ή να λειτουργούν εγκαταστάσεις αποθήκευσης ενέργειας.

2.Κατά παρέκκλιση από την παράγραφο 1, τα κράτη μέλη δύνανται να επιτρέπουν στους διαχειριστές συστημάτων διανομής να έχουν στην ιδιοκτησία τους, να αναπτύσσουν, να διαχειρίζονται ή να λειτουργούν εγκαταστάσεις αποθήκευσης, μόνον εφόσον πληρούνται οι ακόλουθες προϋποθέσεις:

α)τα λοιπά μέρη, έπειτα από ανοικτή και διαφανή διαδικασία πρόσκλησης υποβολής προσφορών, δεν εξέφρασαν ενδιαφέρον για ιδιοκτησία, ανάπτυξη, διαχείριση ή λειτουργία εγκαταστάσεων αποθήκευσης·

β)οι εν λόγω εγκαταστάσεις είναι απαραίτητες, προκειμένου οι διαχειριστές συστημάτων διανομής να τηρούν τις υποχρεώσεις που υπέχουν δυνάμει της παρούσας οδηγίας για την αποτελεσματική, αξιόπιστη και ασφαλή λειτουργία του συστήματος διανομής· και

γ)η ρυθμιστική αρχή έχει αξιολογήσει την αναγκαιότητα αυτής της παρέκκλισης, λαμβάνοντας υπόψη τις προϋποθέσεις των στοιχείων α) και β), και έχει παράσχει την έγκρισή της.

3.Τα άρθρα 35 και 56 εφαρμόζονται σε διαχειριστές συστημάτων διανομής που συμμετέχουν στην ιδιοκτησία, την ανάπτυξη, τη λειτουργία ή τη διαχείριση εγκαταστάσεων αποθήκευσης ενέργειας.

4.Οι ρυθμιστικές αρχές διεξάγουν ανά τακτά χρονικά διαστήματα ή τουλάχιστον ανά πέντε έτη δημόσια διαβούλευση με στόχο την επανεξέταση του δυνητικού ενδιαφέροντος των παραγόντων της αγοράς όσον αφορά τις επενδύσεις, την ανάπτυξη, τη λειτουργία ή τη διαχείριση εγκαταστάσεων αποθήκευσης ενέργειας. Σε περίπτωση που από τη δημόσια διαβούλευση προκύπτει ότι τρίτα μέρη είναι σε θέση να έχουν στην ιδιοκτησία τους, να αναπτύσσουν, να λειτουργούν ή να διαχειρίζονται τις εν λόγω εγκαταστάσεις, τα κράτη μέλη μεριμνούν για τη σταδιακή κατάργηση των σχετικών δραστηριοτήτων των διαχειριστών συστημάτων διανομής.

ê 2009/72/ΕΚ

ð νέο

Άρθρο 37 27
Υποχρέωση εχεμύθειας των διαχειριστών συστημάτων διανομής

Με την επιφύλαξη των διατάξεων του άρθρου 55 30 ή οποιασδήποτε άλλης νόμιμης υποχρέωσης κοινοποίησης πληροφοριών, ο διαχειριστής του συστήματος διανομής διαφυλάσσει τον εμπιστευτικό χαρακτήρα των εμπορικά ευαίσθητων πληροφοριών οι οποίες περιέρχονται εις γνώση του κατά την εκτέλεση των καθηκόντων του, και αποτρέπει τη με μεροληπτικό τρόπο κοινοποίηση πληροφοριών που αφορούν τις δικές του δραστηριότητες και ενδέχεται να παρέχουν εμπορικά πλεονεκτήματα.

Άρθρο 38 28
Κλειστά συστήματα διανομής

1.Τα κράτη μέλη δύνανται να προβλέπουν τη δυνατότητα των εθνικών ρυθμιστικών αρχών ή άλλων αρμόδιων αρχών να κατατάσσουν ένα σύστημα, το οποίο διανέμει ηλεκτρική ενέργεια σε γεωγραφικά περιορισμένο βιομηχανικό ή εμπορικό χώρο ή χώρο κοινών υπηρεσιών, και το οποίο, με την επιφύλαξη της παραγράφου 4, δεν εφοδιάζει οικιακούς καταναλωτές, ως κλειστό σύστημα διανομής, εάν:

α)για συγκεκριμένους τεχνικούς λόγους ή λόγους ασφαλείας, οι δραστηριότητες ή οι παραγωγικές διεργασίες των χρηστών του εν λόγω συστήματος είναι ενοποιημένες, ή

β)το εν λόγω σύστημα διανέμει ηλεκτρική ενέργεια κατά κύριο λόγο στον ιδιοκτήτη ή το φορέα εκμετάλλευσης του συστήματος ή στις συναφείς επιχειρήσεις.

2.Τα κράτη μέλη δύνανται να προβλέπουν τη δυνατότητα των εθνικών ρυθμιστικών αρχών να εξαιρούν τον φορέα εκμετάλλευσης ενός κλειστού συστήματος διανομής από:

α)τις υποχρεώσεις του άρθρου 31 25 παράγραφος 5 σε σχέση με την προμήθεια της ενεέργείιας που χρησιμοποιεί για να καλύπτει απώλειες ενεέργείιας και τη διατήρηση εφεδρικού δυναμικού ð τις μη συχνοτικές παρεπόμενες υπηρεσίες ï στο σύστημά τους με διαφανείς, αμερόληπτες και βασιζόμενες στην αγορά διαδικασίες·

β)της υποχρέωσης την υποχρέωση του άρθρου 6 32 παράγραφος 1 σύμφωνα με την οποία τα τιμολόγια ή οι μεθοδολογίες που διέπουν τον υπολογισμό τους εγκρίνονται πριν από τη θέση σε ισχύ τους σύμφωνα με το άρθρο 59 παράγραφος 1 37.

3.Όταν αναγνωρίζεται εξαίρεση σύμφωνα με την παράγραφο 2, τα ισχύοντα τιμολόγια ή οι μεθοδολογίες πάνω στις οποίες στηρίζεται ο υπολογισμός τους, εξετάζονται και εγκρίνονται σύμφωνα με το άρθρο 59 παράγραφος 1 37, ύστερα από αίτηση χρήστη του κλειστού συστήματος διανομής.

4.Η περιστασιακή χρήση από μικρό αριθμό νοικοκυριών που έχουν εργασιακές ή παρόμοιες σχέσεις με τον ιδιοκτήτη του συστήματος διανομής και που βρίσκονται μέσα στην περιοχή την οποία εξυπηρετεί ένα κλειστό σύστημα διανομής, δεν αποκλείουν την αναγνώριση των εξαιρέσεων της παραγράφου 2.

ò νέο

5.Για τους σκοπούς της οδηγίας, τα κλειστά συστήματα διανομής θεωρούνται συστήματα διανομής.

ê 2009/72/ΕΚ (προσαρμοσμένο)

ð νέο

Άρθρο 39 29
Διαχειριστές συνδυασμένων συστημάτων μεταφοράς και διανομής

Το άρθρο 2635παράγραφος 1 δεν αποκλείει τη λειτουργία διαχειριστή συνδυασμένου συστήματος μεταφοράς και διανομής, υπό τον όρο ότι ο εν λόγω διαχειριστής συμμορφώνεται με τα άρθρα 9 43 παράγραφος 1, ή 4413 και 4514, ή με το τμήμα 3 του κεφαλαίου VI κεφάλαιο V ή εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής του άρθρου 4466παράγραφος 2.

Κεφάλαιο IV V

Ö ΓΕΝΙΚΟΙ ΚΑΝΟΝΕΣ ΠΟΥ ΙΣΧΥΟΥΝ ΓΙΑ Õ ΤΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ Ö ΤΟΝ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΗ Õ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ

Άρθρο 4012Καθήκοντα των διαχειριστών συστημάτων μεταφοράς

1.Κάθε διαχειριστής συστήματος μεταφοράς είναι υπεύθυνος για:

α)τη διασφάλιση της μακροπρόθεσμης ικανότητας του συστήματος να ανταποκρίνεται στην εύλογη ζήτηση για τη μεταφορά ηλεκτρικής ενεέργείιας, τη λειτουργία, τη συντήρηση και την ανάπτυξη υπό οικονομικά αποδεκτές συνθήκες, ασφαλών, αξιόπιστων και αποτελεσματικών συστημάτων μεταφοράς, λαμβάνοντας δεόντως υπόψη το περιβάλλον ð , σε στενή συνεργασία με γειτονικούς διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς και διαχειριστές συστημάτων διανομής ï ·

β)την εξασφάλιση επαρκών μέσων για την ικανοποίηση των Ö οικείων Õ υποχρεώσεων  εξυπηρέτησης ·

γ)τη συμβολή στην ασφάλεια του εφοδιασμού μέσω επαρκούς δυναμικού δυναμικότητας μεταφοράς και αξιοπιστίας του συστήματος·

δ)τη διαχείριση των ροών ηλεκτρικής ενεέργείιας στο σύστημα με συνεκτίμηση των ανταλλαγών με άλλα διασυνδεδεμένα συστήματα. Για τον σκοπό αυτό, ο διαχειριστής του δικτύου μεταφοράς είναι υπεύθυνος για να εξασφαλίζει την ασφάλεια, αξιοπιστία και αποδοτικότητα του δικτύου και, στα πλαίσια αυτά, για να μεριμνά ώστε να είναι διαθέσιμες όλες οι αναγκαίες βοηθητικές παρεπόμενες υπηρεσίες, συμπεριλαμβανομένων αυτών που ð παρέχονται από απόκριση ζήτησης και αποθήκευση ενέργειας ï ανταποκρίνονται στη ζήτηση, στον βαθμό που η διαθεσιμότητα αυτή είναι ανεξάρτητη από οιοδήποτε άλλο δίκτυο μεταφοράς με το οποίο το σύστημά του είναι διασυνδεδεμένο·

ε)την παροχή, στον διαχειριστή κάθε άλλου συστήματος με το οποίο είναι διασυνδεδεμένο το σύστημά του, επαρκών πληροφοριών για την ασφαλή και αποδοτική λειτουργία καθώς και τη συντονισμένη ανάπτυξη και τη διαλειτουργικότητα του διασυνδεδεμένου συστήματος·

στ)την αποφυγή κάθε διάκρισης μεταξύ των χρηστών ή των κατηγοριών χρηστών του συστήματος, ιδίως δε κάθε διάκρισης υπέρ των συνδεδεμένων με αυτόν επιχειρήσεων·

ζ)την παροχή στους χρήστες του δικτύου των πληροφοριών που χρειάζονται για την αποτελεσματική πρόσβαση στο σύστημα· και

η)την είσπραξη προσόδων συμφόρησης και πληρωμών στο πλαίσιο του μηχανισμού αντιστάθμισης μεταξύ διαχειριστών δικτύων μεταφοράς, σύμφωνα με το άρθρο 46 13 της [αναδιατύπωσης του κανονισμού 714/2009, όπως προτείνεται με το έγγραφο COM(2016)861/2], τη χορήγηση και διαχείριση της πρόσβασης τρίτων και την παροχή αιτιολογημένων εξηγήσεων σε περίπτωση άρνησης πρόσβασης, οι οποίες παρακολουθούνται από τις εθνικές ρυθμιστικές αρχές· κατά την εκτέλεση των καθηκόντων τους δυνάμει του εν λόγω άρθρου, οι διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς διευκολύνουν κατά κύριο λόγο την ολοκλήρωση της αγοράς.

ò νέο

θ)την προμήθεια παρεπόμενων υπηρεσιών από συμμετέχοντες στην αγορά για να διασφαλίζεται επιχειρησιακή ασφάλεια·

ι)την έγκριση πλαισίου για τη συνεργασία και τον συντονισμό μεταξύ περιφερειακών επιχειρησιακών κέντρων·

2.Τα κράτη μέλη μπορούν να προβλέπουν ότι μια ή περισσότερες αρμοδιότητες από αυτές που απαριθμούνται στην παράγραφο 1 στοιχεία α) έως ι) ανατίθενται σε διαφορετικό διαχειριστή συστήματος μεταφοράς από αυτόν που έχει στην ιδιοκτησία του το σύστημα μεταφοράς, στον οποίο θα έπρεπε να ανατεθούν σε διαφορετική περίπτωση οι εν λόγω αρμοδιότητες. Ο διαχειριστής συστήματος μεταφοράς στον οποίον ανατίθενται τα καθήκοντα πιστοποιείται ως διαχωρισμένος ιδιοκτήτης και πληροί τις απαιτήσεις που προβλέπονται στο άρθρο 43, δεν υποχρεούται όμως να είναι ιδιοκτήτης του συστήματος μεταφοράς για το οποίο είναι υπεύθυνος. Ο διαχειριστής συστήματος μεταφοράς που είναι ιδιοκτήτης του συστήματος μεταφοράς πληροί τις απαιτήσεις που προβλέπονται στο κεφάλαιο VI και πιστοποιείται σύμφωνα με το άρθρο 43.

3.Κατά την εκτέλεση των καθηκόντων που απαριθμούνται στην παράγραφο 1, ο διαχειριστής συστήματος μεταφοράς λαμβάνει υπόψη τα καθήκοντα που εκτελούν τα περιφερειακά επιχειρησιακά κέντρα και συνεργάζεται, όπου κρίνεται απαραίτητο, με τους γειτονικούς διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς.

4.Κατά την εκτέλεση των καθηκόντων που περιγράφονται στην παράγραφο 1 στοιχείο θ), ο διαχειριστής συστήματος μεταφοράς διασφαλίζει ότι η προμήθεια υπηρεσιών εξισορρόπησης και, εκτός εάν δικαιολογείται από ανάλυση κόστους-οφέλους, μη συχνοτικών παρεπόμενων υπηρεσιών:

α)είναι διαφανής, αμερόληπτη και βασιζόμενη στην αγορά·

β)διασφαλίζει την αποτελεσματική συμμετοχή όλων των συμμετεχόντων στην αγορά, συμπεριλαμβανομένων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, απόκρισης ζήτησης, εγκαταστάσεων αποθήκευσης ενέργειας και φορέων συγκέντρωσης, και συγκεκριμένα απαιτώντας από τις ρυθμιστικές αρχές ή τους διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς σε στενή συνεργασία με όλους τους συμμετέχοντες στην αγορά να καθορίσουν τεχνικές λεπτομέρειες για συμμετοχή στις οικείες αγορές βάσει των τεχνικών απαιτήσεων των εν λόγω αγορών και των ικανοτήτων όλων των συμμετεχόντων στην αγορά.

5.Οι διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς δεν επιτρέπεται να έχουν στην ιδιοκτησία τους πάγια στοιχεία που παρέχουν παρεπόμενες υπηρεσίες, με εξαίρεση τις προϋποθέσεις που προβλέπονται στο άρθρο 54.

Άρθρο 15
Κατανομή φορτίων και εξισορρόπηση

1.Με την επιφύλαξη της προμήθειας ηλεκτρικής ενεργείας βάσει συμβατικών υποχρεώσεων, συμπεριλαμβανομένων αυτών που απορρέουν από τις προδιαγραφές της πρόσκλησης προς υποβολή προσφορών, ο διαχειριστής συστήματος μεταφοράς είναι, όπου ασκεί τα καθήκοντα αυτά, υπεύθυνος για την κατανομή φορτίων στις εγκαταστάσεις παραγωγής που βρίσκονται στην περιοχή του και για τον καθορισμό της χρήσης των διασυνδέσεων με τα άλλα συστήματα.

2.Η κατανομή φορτίων στις εγκαταστάσεις παραγωγής και η χρήση των διασυνδέσεων γίνονται βάσει κριτηρίων που εγκρίνονται από τις εθνικές ρυθμιστικές αρχές, όπου αυτές είναι αρμόδιες, και που πρέπει να είναι αντικειμενικά, να δημοσιεύονται και να εφαρμόζονται χωρίς διακρίσεις προκειμένου να εξασφαλίζεται η ομαλή λειτουργία της εσωτερικής αγοράς ηλεκτρικής ενεργείας. Τα εν λόγω κριτήρια λαμβάνουν υπόψη την οικονομική προτεραιότητα της ηλεκτρικής ενεργείας που προέρχεται από διαθέσιμες εγκαταστάσεις παραγωγής ή από μεταφορές μέσω διασύνδεσης καθώς και τους τεχνικούς περιορισμούς του συστήματος.

3.Τα κράτη μέλη επιβάλλουν στον διαχειριστή συστήματος να ενεργεί σύμφωνα με το άρθρο 16 της οδηγίας 2009/28/ΕΚ όταν κατανέμει τα φορτία στις εγκαταστάσεις παραγωγής που χρησιμοποιούν ανανεώσιμες πηγές ενεργείας. Μπορούν επίσης να επιβάλλουν στον διαχειριστή συστήματος να δίνει προτεραιότητα όταν κατανέμει τα φορτία στις εγκαταστάσεις παραγωγής που παράγουν συνδυασμένα θερμότητα και ηλεκτρισμό.

4.Ένα κράτος μέλος μπορεί, για λόγους ασφάλειας του εφοδιασμού, να επιτάσσει να δίδεται προτεραιότητα, κατά την κατανομή φορτίων, στις εγκαταστάσεις παραγωγής που χρησιμοποιούν εγχώριες πηγές πρωτογενούς ενεργειακού καυσίμου, σε αναλογία που δεν υπερβαίνει, κατά τη διάρκεια ενός ημερολογιακού έτους, το 15 % της συνολικής ποσότητας πρωτογενούς ενεργείας η οποία απαιτείται για την παραγωγή της ηλεκτρικής ενεργείας που καταναλώνεται στο εν λόγω κράτος μέλος.

5.Οι ρυθμιστικές αρχές, όπου τα κράτη μέλη έχουν προβλέψει σχετικά, ή τα κράτη μέλη, μπορούν να απαιτούν από τους διαχειριστές του δικτύου μεταφοράς να πληρούν ορισμένα ελάχιστα πρότυπα για τη συντήρηση και την ανάπτυξη του δικτύου μεταφοράς, συμπεριλαμβανομένου του δυναμικού διασύνδεσης.

6.Οι διαχειριστές συστήματος μεταφοράς προμηθεύονται την ενέργεια που χρησιμοποιούν για να καλύπτουν τις απώλειες ενεργείας και να διατηρούν εφεδρικό δυναμικό στο σύστημά τους με διαφανείς, αμερόληπτες και βασιζόμενες στην αγορά διαδικασίες, όταν ασκούν τα καθήκοντα αυτά.

7.Οι κανόνες που θεσπίζονται από τους διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς για την εξισορρόπηση του συστήματος ηλεκτρικής ενεργείας, συμπεριλαμβανομένων των κανόνων για τη χρέωση των χρηστών του δικτύου τους λόγω έλλειψης ενεργειακής ισορροπίας, είναι αντικειμενικοί, διαφανείς και αμερόληπτοι. Οι όροι και προϋποθέσεις, συμπεριλαμβανομένων των κανόνων και των τιμολογίων, για την παροχή των εν λόγω υπηρεσιών εκ μέρους των διαχειριστών συστήματος μεταφοράς καταρτίζονται σύμφωνα με μεθοδολογία συμβατή με τις ρυθμίσεις του άρθρου 37 παράγραφος 6, με τρόπο αμερόληπτο που αντικατοπτρίζει το κόστος, και δημοσιεύονται.

ê 2009/72/ΕΚ (προσαρμοσμένο)

ð νέο

Άρθρο 43 9
Διαχωρισμός Ö ιδιοκτησίας Õ συστημάτων μεταφοράς και διαχειριστών συστημάτων μεταφοράς

1.Τα κράτη μέλη εξασφαλίζουν ότι από την 3η Μαρτίου 2012:

α)κάθε επιχείρηση που έχει στην ιδιοκτησία της σύστημα μεταφοράς ενεργεί ως διαχειριστής συστήματος μεταφοράς·

β)το ίδιο ή τα ίδια πρόσωπα δεν δικαιούνται:

–να ασκούν άμεσα ή έμμεσα έλεγχο επί επιχειρήσεως που εκτελεί οποιαδήποτε από τις δραστηριότητες παραγωγής ή προμήθειας και να ασκούν άμεσα ή έμμεσα έλεγχο ή να ασκούν οποιοδήποτε δικαίωμα σε διαχειριστή συστήματος μεταφοράς ή σε σύστημα μεταφοράς, ούτε

–να ασκούν άμεσα ή έμμεσα έλεγχο σε διαχειριστή συστήματος μεταφοράς ή σε σύστημα μεταφοράς και να ασκούν άμεσα ή έμμεσα έλεγχο ή να ασκούν οποιοδήποτε δικαίωμα σε επιχείρηση που εκτελεί οποιαδήποτε από τις δραστηριότητες παραγωγής ή προμήθειας·

γ)το ίδιο ή τα ίδια πρόσωπα δεν δικαιούνται να διορίζουν μέλη του εποπτικού συμβουλίου, του διοικητικού συμβουλίου ή των οργάνων που εκπροσωπούν νόμιμα την επιχείρηση, σε διαχειριστή συστήματος μεταφοράς ή σε σύστημα μεταφοράς και να ασκούν άμεσα ή έμμεσα έλεγχο ή να ασκούν οποιοδήποτε δικαίωμα σε επιχείρηση που εκτελεί οποιαδήποτε από τις δραστηριότητες παραγωγής ή προμήθειας· και

δ)το ίδιο πρόσωπο δεν δικαιούται να είναι μέλος του εποπτικού συμβουλίου, του διοικητικού συμβουλίου ή των οργάνων που εκπροσωπούν νόμιμα την επιχείρηση, τόσο σε επιχείρηση που ασκεί οποιαδήποτε από τις δραστηριότητες παραγωγής ή προμήθειας όσο και σε διαχειριστή δικτύου μεταφοράς ή σε δίκτυο μεταφοράς.

2.Τα δικαιώματα που αναφέρονται στην παράγραφο 1 στοιχεία β) και γ) περιλαμβάνουν ειδικότερα:

α)την εξουσία άσκησης δικαιωμάτων ψήφου,

β)την εξουσία διορισμού μελών του εποπτικού συμβουλίου, του διοικητικού συμβουλίου ή των οργάνων που εκπροσωπούν νόμιμα την επιχείρηση, ή

γ)την κατοχή πλειοψηφικού μεριδίου.

3.Για τους σκοπούς της παραγράφου 1 στοιχείο β), η έννοια «επιχείρηση που ασκεί οποιαδήποτε από τις δραστηριότητες παραγωγής ή προμήθειας» περιλαμβάνει την έννοια «επιχείρηση που ασκεί οποιαδήποτε από τις δραστηριότητες παραγωγής ή προμήθειας» όπως νοείται στην οδηγία 2009/73/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 13ης Ιουλίου 2009, σχετικά με τους κοινούς κανόνες για την εσωτερική αγορά φυσικού αερίου 54 , και οι όροι «διαχειριστής δικτύου μεταφοράς» και «δίκτυο μεταφοράς» περιλαμβάνουν τους όρους «διαχειριστής δικτύου μεταφοράς» και «δίκτυο μεταφοράς» όπως νοούνται στην οδηγία 2009/73/ΕΚ.

4. Τα κράτη μέλη δύνανται να επιτρέπουν παρεκκλίσεις από την παράγραφο 1 στοιχεία β) και γ) έως την 3η Μαρτίου 2013 όταν οι διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς δεν αποτελούν μέρος κάθετα ολοκληρωμένης επιχείρησης.

4.5. Η υποχρέωση που ορίζεται στην παράγραφο 1 στοιχείο α) θεωρείται ότι πληρούται όταν δύο ή περισσότερες επιχειρήσεις που έχουν στην ιδιοκτησία τους συστήματα μεταφοράς έχουν συστήσει κοινοπραξία η οποία ενεργεί ως διαχειριστής συστήματος μεταφοράς σε δύο ή περισσότερα κράτη μέλη για τα εν λόγω συστήματα μεταφοράς. Καμία άλλη επιχείρηση δεν επιτρέπεται να συμμετέχει στην κοινοπραξία, εκτός εάν έχει εγκριθεί ως ανεξάρτητος διαχειριστής συστήματος σύμφωνα με το άρθρο 44 13 ή ως ανεξάρτητος διαχειριστής μεταφοράς για τους σκοπούς του τμήματος 3 κεφαλαίου V.

5.6. Για την εφαρμογή του παρόντος άρθρου, εφόσον το πρόσωπο που αναφέρεται στην παράγραφο 1 στοιχεία β), γ) και δ) είναι το κράτος μέλος ή άλλος δημόσιος φορέας, τότε δύο διαφορετικοί δημόσιοι φορείς που ασκούν έλεγχο σε διαχειριστή συστήματος μεταφοράς ή σε σύστημα μεταφοράς, αφενός, και σε επιχείρηση που ασκεί οποιαδήποτε από τις δραστηριότητες παραγωγής ή προμήθειας, αφετέρου, δεν θεωρούνται ότι είναι το ίδιο ή τα ίδια πρόσωπα.

6.7. Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι οι εμπορικά ευαίσθητες πληροφορίες που αναφέρονται στο άρθρο 41 16 και κατέχονται από διαχειριστή συστήματος μεταφοράς, ο οποίος ανήκε σε κάθετα ολοκληρωμένη επιχείρηση, καθώς και το προσωπικό του εν λόγω διαχειριστή συστήματος μεταφοράς, δεν διαβιβάζονται σε επιχειρήσεις που ασκούν οποιαδήποτε από τις δραστηριότητες παραγωγής ή προμήθειας.

7.8. Εφόσον στις 3 Σεπτεμβρίου 2009 το σύστημα μεταφοράς ανήκει σε κάθετα ολοκληρωμένη επιχείρηση, ένα κράτος μέλος δύναται να αποφασίσει να μην εφαρμόσει την παράγραφο 1.

Στην περίπτωση αυτή, τα οικεία κράτη μέλη είτε:

α)ορίζουν ανεξάρτητο διαχειριστή συστήματος σύμφωνα με το άρθρο 44 13, είτε

β)συμμορφώνονται προς τις διατάξεις του τμήματος 3 κεφαλαίου V.

8.9. Εφόσον στις 3 Σεπτεμβρίου 2009 το σύστημα μεταφοράς ανήκει σε κάθετα ολοκληρωμένη επιχείρηση και τελεί υπό ρυθμίσεις που εγγυώνται ουσιαστικότερη ανεξαρτησία του διαχειριστή συστήματος μεταφοράς από τις διατάξεις του τμήματος 3 Κεφαλαίου V, ένα κράτος μέλος δύναται να αποφασίσει να μην εφαρμόσει την παράγραφο 1.

9.10. Προτού μια επιχείρηση εγκριθεί και διοριστεί ως διαχειριστής συστήματος μεταφοράς σύμφωνα με την παράγραφο 8, 9 του παρόντος άρθρου πρέπει να πιστοποιηθεί σύμφωνα με τις διαδικασίες του άρθρου 10 52 παράγραφοι 4, 5 και 6 της παρούσας οδηγίας και του άρθρου 3 48 της [αναδιατύπωσης του κανονισμού 714/2009, όπως προτείνεται με το έγγραφο COM(2016)861/2], δυνάμει των οποίων η Επιτροπή οφείλει να επαληθεύει ότι οι ισχύουσες ρυθμίσεις εγγυώνται σαφώς ουσιαστικότερη ανεξαρτησία του διαχειριστή συστήματος μεταφοράς από τις διατάξεις του τμήματος 3 κεφαλαίου V.

10.11. Κάθετα ολοκληρωμένη επιχείρηση που έχει στην ιδιοκτησία της σύστημα μεταφοράς σε καμία περίπτωση δεν επιτρέπεται να παρεμποδίζεται να λάβει μέτρα για τη συμμόρφωσή της με την παράγραφο 1.

11.12. Οι επιχειρήσεις που ασκούν δραστηριότητες παραγωγής ή προμήθειας δεν δικαιούνται σε καμία περίπτωση να αποκτούν τον έλεγχο ή να ασκούν οιοδήποτε δικαίωμα άμεσα ή έμμεσα επί διαχωρισμένων διαχειριστών συστημάτων μεταφοράς στα κράτη μέλη τα οποία εφαρμόζουν την παράγραφο 1.

Ö Τμήμα 2
Ανεξάρτητοι διαχειριστές συστημάτων Õ

Άρθρο 4413
Ανεξάρτητοι διαχειριστές συστημάτων

1.Εάν το σύστημα μεταφοράς ανήκει σε κάθετα ολοκληρωμένη επιχείρηση στις 3 Σεπτεμβρίου 2009, τα κράτη μέλη δύνανται να αποφασίσουν τη μη εφαρμογή του άρθρου 43 9 παράγραφος 1 και να διορίσουν ανεξάρτητο διαχειριστή συστήματος ύστερα από πρόταση του ιδιοκτήτη του συστήματος μεταφοράς. Ο διορισμός υπόκειται στην έγκριση της Επιτροπής.

2.Το κράτος μέλος δύναται να εγκρίνει και να διορίζει ανεξάρτητο διαχειριστή συστήματος μόνον εφόσον:

α)ο υποψήφιος διαχειριστής απέδειξε ότι συμμορφώνεται προς τις απαιτήσεις του άρθρου 43 9 παράγραφος 1 στοιχεία β), γ) και δ)·

β)ο υποψήφιος διαχειριστής απέδειξε ότι διαθέτει τους απαιτούμενους οικονομικούς, τεχνικούς, υλικούς και ανθρώπινους πόρους για την εκτέλεση των καθηκόντων του δυνάμει του άρθρου 40 12·

γ)ο υποψήφιος διαχειριστής ανέλαβε να συμμορφωθεί προς δεκαετές πρόγραμμα ανάπτυξης του δικτύου υπό την παρακολούθηση της ρυθμιστικής αρχής·

δ)ο ιδιοκτήτης του συστήματος μεταφοράς απέδειξε την ικανότητά του να τηρεί τις υποχρεώσεις που υπέχει από την παράγραφο 5. Για τον σκοπό αυτό, οφείλει να παράσχει όλα τα σχέδια συμβατικών ρυθμίσεων με την υποψήφια επιχείρηση και κάθε άλλη συναφή οντότητα· και

ε)ο υποψήφιος διαχειριστής απέδειξε την ικανότητά του να τηρεί τις υποχρεώσεις που υπέχει από την [αναδιατύπωση του κανονισμού 714/2009, όπως προτείνεται με το έγγραφο COM(2016)861/2], συμπεριλαμβανομένης της συνεργασίας με διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς σε ευρωπαϊκό και περιφερειακό επίπεδο.

3.Τα κράτη μέλη εγκρίνουν και διορίζουν ως ανεξάρτητους διαχειριστές συστημάτων επιχειρήσεις που έχουν πιστοποιηθεί από τη ρυθμιστική αρχή ως πληρούσες τις απαιτήσεις του άρθρου 53 11 και της παραγράφου 2 του παρόντος άρθρου. Εφαρμόζεται η διαδικασία πιστοποίησης είτε του άρθρου 52 10  της παρούσας οδηγίας  και του άρθρου 48 3 της [αναδιατύπωσης του κανονισμού 714/2009, όπως προτείνεται με το έγγραφο COM(2016)861/2] είτε του άρθρου 53 11 της παρούσας οδηγίας.

4.Κάθε ανεξάρτητος διαχειριστής συστήματος είναι υπεύθυνος για τη χορήγηση και τη διαχείριση της πρόσβασης τρίτων, συμπεριλαμβανομένης της είσπραξης τελών πρόσβασης, επιβαρύνσεων τελών συμφόρησης, και πληρωμών στο πλαίσιο του μηχανισμού αντιστάθμισης μεταξύ διαχειριστών συστημάτων μεταφοράς σύμφωνα με το άρθρο 46 13 της [αναδιατύπωσης του κανονισμού 714/2009, όπως προτείνεται με το έγγραφο COM(2016)861/2], καθώς και για τη λειτουργία, τη συντήρηση και την ανάπτυξη του συστήματος μεταφοράς και για τη διασφάλιση της μακροπρόθεσμης ικανότητας του συστήματος να ανταποκρίνεται στην εύλογη ζήτηση, με προγραμματισμό επενδύσεων. Για την ανάπτυξη του συστήματος μεταφοράς, ο ανεξάρτητος διαχειριστής συστήματος είναι υπεύθυνος για τον προγραμματισμό (συμπεριλαμβανομένης της διαδικασίας αδειοδότησης), την κατασκευή και την έναρξη λειτουργίας νέας υποδομής. Για τον σκοπό αυτό, ο ανεξάρτητος διαχειριστής συστήματος ενεργεί ως διαχειριστής συστήματος μεταφοράς σύμφωνα με το παρόν τμήμα κεφάλαιο. Οι ιδιοκτήτες συστημάτων μεταφοράς δεν είναι υπεύθυνοι για τη χορήγηση και τη διαχείριση πρόσβασης τρίτων ούτε και για τον προγραμματισμό των επενδύσεων.

5.Εάν έχει διοριστεί ανεξάρτητος διαχειριστής συστήματος, ο ιδιοκτήτης του συστήματος μεταφοράς:

α)παρέχει κάθε σχετική συνεργασία και στήριξη στον ανεξάρτητο διαχειριστή συστήματος για την εκπλήρωση των καθηκόντων του, συμπεριλαμβανομένων ειδικότερα όλων των συναφών πληροφοριών·

β)χρηματοδοτεί τις επενδύσεις τις οποίες αποφασίζει ο ανεξάρτητος διαχειριστής του συστήματος και εγκρίνει η ρυθμιστική αρχή ή συμφωνεί στη χρηματοδότησή τους από οποιονδήποτε ενδιαφερόμενο τρίτο, συμπεριλαμβανομένου του ανεξάρτητου διαχειριστή συστήματος. Οι σχετικοί διακανονισμοί χρηματοδότησης υπόκεινται στην έγκριση της ρυθμιστικής αρχής. Πριν από την έγκριση αυτή, η ρυθμιστική αρχή διαβουλεύεται με τον ιδιοκτήτη του συστήματος μεταφοράς, μαζί με τα άλλα ενδιαφερόμενα μέρη·

γ)μεριμνά για την κάλυψη της ευθύνης που αφορά τα πάγια στοιχεία του δικτύου, με εξαίρεση το μέρος της ευθύνης που αφορά τα καθήκοντα του ανεξάρτητου διαχειριστή συστήματος· και

δ)παρέχει εγγυήσεις για τη διευκόλυνση της χρηματοδότησης των επεκτάσεων του δικτύου, με εξαίρεση τις επενδύσεις για τις οποίες, σύμφωνα με το στοιχείο β), συμφώνησε να χρηματοδοτηθούν από οποιοδήποτε ενδιαφερόμενο μέρος, συμπεριλαμβανομένου του ανεξάρτητου διαχειριστή του συστήματος.

6.Σε στενή συνεργασία με τη ρυθμιστική αρχή, παρέχονται στην οικεία εθνική αρχή ανταγωνισμού όλες οι σχετικές εξουσίες για την αποτελεσματική επιτήρηση της συμμόρφωσης του ιδιοκτήτη του συστήματος μεταφοράς προς τις υποχρεώσεις που υπέχει από την παράγραφο 5.

Άρθρο 4514
Διαχωρισμός ιδιοκτητών συστήματος μεταφοράς

1.Εάν έχει διοριστεί ανεξάρτητος διαχειριστής συστήματος, οι ιδιοκτήτες συστημάτων μεταφοράς που αποτελούν μέρος κάθετα ολοκληρωμένων επιχειρήσεων είναι ανεξάρτητοι, τουλάχιστον ως προς τη νομική μορφή, την οργάνωση και τη λήψη των αποφάσεών τους, από άλλες δραστηριότητες που δεν σχετίζονται με τη μεταφορά.

2.Προκειμένου να διασφαλίζεται η ανεξαρτησία του ιδιοκτήτη συστήματος μεταφοράς που αναφέρεται στην παράγραφο 1, εφαρμόζονται τα ακόλουθα ελάχιστα κριτήρια:

α)τα πρόσωπα που είναι υπεύθυνα για τη διαχείριση από τον του ιδιοκτήτη του συστήματος μεταφοράς δεν συμμετέχουν σε εταιρικές δομές της ολοκληρωμένης επιχείρησης ηλεκτρικής ενεέργείιας, η οποία είναι υπεύθυνη, άμεσα ή έμμεσα, για την καθημερινή λειτουργία της παραγωγής, της διανομής και της προμήθειας ηλεκτρικής ενεέργείιας·

β)πρέπει να λαμβάνονται κατάλληλα μέτρα ώστε να διασφαλίζεται ότι τα επαγγελματικά συμφέροντα των προσώπων που είναι υπεύθυνα για τη διαχείριση του ιδιοκτήτη του συστήματος μεταφοράς λαμβάνονται υπόψη κατά τρόπο που διασφαλίζει ότι είναι σε θέση να ενεργούν με ανεξαρτησία· και

γ)ο ιδιοκτήτης συστήματος μεταφοράς καταρτίζει πρόγραμμα συμμόρφωσης στο οποίο αναφέρονται τα μέτρα που λαμβάνονται για να αποκλείεται η μεροληπτική συμπεριφορά, και διασφαλίζει τη δέουσα παρακολούθηση της τήρησης του προγράμματος. Στο πρόγραμμα συμμόρφωσης καθορίζονται οι συγκεκριμένες υποχρεώσεις των υπαλλήλων για την επίτευξη των εν λόγω στόχων. Το επιφορτισμένο με την παρακολούθηση του προγράμματος συμμόρφωσης στέλεχος ή όργανο υποβάλλει στη ρυθμιστική αρχή ετήσια έκθεση στην οποία περιγράφονται τα μέτρα που έχουν ληφθεί και η οποία δημοσιεύεται.

3. Η Επιτροπή δύναται να εκδίδει κατευθυντήριες γραμμές για να διασφαλίζεται η πλήρης και αποτελεσματική συμμόρφωση του ιδιοκτήτη του συστήματος μεταφοράς με την παράγραφο 2 του παρόντος άρθρου. Τα εν λόγω μέτρα, που αποσκοπούν στην τροποποίηση μη ουσιωδών στοιχείων της παρούσας οδηγίας με συμπλήρωσή της, εγκρίνονται σύμφωνα με την κανονιστική διαδικασία με έλεγχο στην οποία παραπέμπει το άρθρο 46, παράγραφος 2.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ V Τμήμα 3
ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΟΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΗΣ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ

Άρθρο 4617
Πάγια στοιχεία, εξοπλισμός, προσωπικό και ταυτότητα

1.Οι διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς εξοπλίζονται με όλους τους ανθρώπινους, τεχνικούς, υλικούς και οικονομικούς πόρους που είναι απαραίτητοι για την εκπλήρωση των υποχρεώσεών τους στο πλαίσιο της παρούσας οδηγίας και την άσκηση της δραστηριότητας μεταφοράς ηλεκτρικής ενεέργείιας, ειδικότερα:

α)τα πάγια στοιχεία που είναι απαραίτητα για την άσκηση της δραστηριότητας της μεταφοράς ηλεκτρικής ενεέργείιας, συμπεριλαμβανομένου του δικτύου συστήματος μεταφοράς, είναι ιδιοκτησία του διαχειριστή συστήματος μεταφοράς·

β)το προσωπικό που είναι απαραίτητο για την άσκηση της δραστηριότητας της μεταφοράς ηλεκτρικής ενεέργείιας, συμπεριλαμβανομένης της άσκησης όλων των εταιρικών καθηκόντων, προσλαμβάνεται από τον διαχειριστή συστήματος μεταφοράς·

γ)Η η εκμίσθωση προσωπικού και η παροχή υπηρεσιών προς οποιοδήποτε και από οποιοδήποτε άλλο μέρος της κάθετα ολοκληρωμένης επιχείρησης απαγορεύεται. Ένας διαχειριστής συστήματος μεταφοράς μπορεί, ωστόσο, να παρέχει υπηρεσίες στην κάθετα ολοκληρωμένη επιχείρηση εφόσον:

η παροχή των υπηρεσιών αυτών δεν οδηγεί σε διακρίσεις εις βάρος άλλων χρηστών, διατίθεται σε όλους τους χρήστες υπό τους αυτούς όρους και προϋποθέσεις και δεν περιορίζει, στρεβλώνει ή παρεμποδίζει τον ανταγωνισμό κατά την παραγωγή ή προμήθεια, και

–οι όροι και οι προϋποθέσεις παροχής των εν λόγω υπηρεσιών έχουν εγκριθεί από τη ρυθμιστική αρχή·

δ)με την επιφύλαξη των αποφάσεων του εποπτικού οργάνου δυνάμει του άρθρου 49 20, οι κατάλληλοι οικονομικοί πόροι για μελλοντικά επενδυτικά σχέδια ή/και για την αντικατάσταση των παρόντων πάγιων στοιχείων, παρέχονται στον διαχειριστή συστήματος μεταφοράς σε εύθετο χρόνο από την κάθετα ολοκληρωμένη επιχείρηση, κατόπιν σχετικού αιτήματός του.

2.Η δραστηριότητα της μεταφοράς ηλεκτρικής ενεέργείιας περιλαμβάνει τουλάχιστον τα εξής καθήκοντα πέραν των απαριθμούμενων στο άρθρο 40 12:

α)την εκπροσώπηση του διαχειριστή συστήματος μεταφοράς και τις επαφές με τρίτους και με τις ρυθμιστικές αρχές·

β)την εκπροσώπηση του διαχειριστή συστήματος μεταφοράς στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Δικτύου Διαχειριστών Συστημάτων Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενεέργείιας («ΕΔΔΣΜ Ηλεκτρικής Ενεέργείιας»)·

γ)τη χορήγηση και διαχείριση πρόσβασης τρίτων σε αμερόληπτη βάση μεταξύ χρηστών του δικτύου ή κατηγοριών χρηστών του δικτύου·

δ)τη συλλογή όλων των τελών των σχετικών με το σύστημα μεταφοράς, συμπεριλαμβανομένων των τελών πρόσβασης, των τελών εξισορρόπησης για τις βοηθητικές υπηρεσίες όπως η αγορά υπηρεσιών (κόστος εξισορρόπησης, ενέργεια για τις απώλειες) ð και των τελών παρεπόμενων υπηρεσιών ï ·

ε)τη λειτουργία, συντήρηση και ανάπτυξη ασφαλούς, αποτελεσματικού και οικονομικού συστήματος μεταφοράς·

στ)τον προγραμματισμό επενδύσεων για διασφάλιση της μακροπρόθεσμης ικανότητας του συστήματος να ανταποκρίνεται στην εύλογη ζήτηση και εγγύηση της ασφάλειας του εφοδιασμού·

ζ)τη σύσταση κατάλληλων κοινών επιχειρήσεων κοινοπραξιών, μεταξύ άλλων με έναν ή περισσότερους διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς, χρηματιστήρια ηλεκτρικής ενεέργείιας και άλλους σχετικούς φορείς, με στόχο τη δημιουργία περιφερειακών αγορών ή τη διευκόλυνση της διαδικασίας ελευθέρωσης της αγοράς· και

η)όλες τις εταιρικές υπηρεσίες, όπως οι νομικές υπηρεσίες και οι υπηρεσίες λογιστικής και πληροφορικής.

3.Οι διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς οργανώνονται υπό τη νομική μορφή που αναφέρεται στο άρθρο 1 της οδηγίας 2009/101/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου  55  οδηγίας 68/151/ΕΟΚ του Συμβουλίου  (19) .

4.Ο διαχειριστής συστήματος μεταφοράς δεν πρέπει να δημιουργεί σύγχυση, με την ταυτότητα, τις ανακοινώσεις, τα σήματα και τις εγκαταστάσεις της εταιρείας του, όσον αφορά την ιδιαίτερη ταυτότητα της κάθετα ολοκληρωμένης επιχείρησης ή μέρους αυτής.

5.Ο διαχειριστής του συστήματος μεταφοράς δεν μοιράζεται συστήματα πληροφορικής ή εξοπλισμό, χώρους και συστήματα ασφαλείας για την πρόσβαση με κανένα τμήμα της κάθετα ολοκληρωμένης επιχείρησης ούτε χρησιμοποιεί τους ίδιους συμβούλους ή εξωτερικούς εργολάβους για συστήματα πληροφορικής ή εξοπλισμό και συστήματα ασφαλείας.

6.Οι λογαριασμοί των διαχειριστών συστημάτων μεταφοράς ελέγχονται από ελεγκτή άλλον από εκείνον που ελέγχει την κάθετα ολοκληρωμένη επιχείρηση ή μέρος αυτής.

Άρθρο 4718
Ανεξαρτησία του διαχειριστή συστήματος μεταφοράς

1.Με την επιφύλαξη των αποφάσεων του εποπτικού οργάνου δυνάμει του άρθρου 49 20, ο διαχειριστής του συστήματος μεταφοράς:

α)διαθέτει ουσιαστικές εξουσίες λήψης αποφάσεων, ανεξάρτητα από την ολοκληρωμένη επιχείρηση, όσον αφορά τους πόρους που είναι αναγκαίοι για τη λειτουργία, συντήρηση ή ανάπτυξη του συστήματος μεταφοράς· και

β)έχει την εξουσία να αντλεί κεφάλαια στην κεφαλαιαγορά, ιδίως μέσω δανεισμού και αύξησης του κεφαλαίου.

2.Ο διαχειριστής του συστήματος μεταφοράς ενεργεί πάντα κατά τρόπο που να διασφαλίζει ότι διαθέτει τους πόρους που χρειάζεται για την ομαλή και αποτελεσματική διενέργεια της δραστηριότητας της μεταφοράς και για την ανάπτυξη και διατήρηση αποτελεσματικού, ασφαλούς και οικονομικού συστήματος μεταφοράς.

3. Ö Η κάθετα ολοκληρωμένη επιχείρηση και Õ  Οοι θυγατρικές της  κάθετα ολοκληρωμένης   επιχείρησης  που εκτελούν δραστηριότητες παραγωγής ή εφοδιασμού προμήθειας δεν έχουν καμία άμεση ή έμμεση συμμετοχή στον διαχειριστή συστήματος μεταφοράς. Ο διαχειριστής συστήματος μεταφοράς δεν έχει ούτε άμεση ούτε έμμεση συμμετοχή σε καμία θυγατρική της κάθετα ολοκληρωμένης επιχείρησης που εκτελεί δραστηριότητες παραγωγής ή εφοδιασμού προμήθειας, ούτε λαμβάνει μερίσματα ή άλλο οικονομικό όφελος από τη θυγατρική αυτή.

4.Η συνολική δομή διαχείρισης και το εταιρικό καταστατικό του διαχειριστή συστήματος μεταφοράς πρέπει να διασφαλίζουν ουσιαστική ανεξαρτησία του διαχειριστή συστήματος μεταφοράς σύμφωνα με το παρόν κεφάλαιο Ö τμήμα Õ. Η κάθετα ολοκληρωμένη επιχείρηση δεν ορίζει άμεσα ή έμμεσα την ανταγωνιστική συμπεριφορά του διαχειριστή συστήματος μεταφοράς σε σχέση με τις καθημερινές δραστηριότητες του διαχειριστή συστήματος μεταφοράς και τη διαχείριση του δικτύου, ή σε σχέση με τις δραστηριότητες που είναι απαραίτητες για την προετοιμασία του δεκαετούς προγράμματος ανάπτυξης του δικτύου το οποίο αναπτύσσεται σύμφωνα με το άρθρο 51 22.

5.Κατά την εκτέλεση των καθηκόντων που αναφέρονται στα άρθρα Ö 40 Õ 12 και Ö 46 Õ 17 παράγραφος 2 της παρούσας οδηγίας, και σύμφωνα με τα ð τις υποχρεώσεις που προβλέπονται στα ï άρθρα 14, 15,16, Ö 17 Õ και Ö 47Õ της [αναδιατύπωσης του κανονισμού 714/2009, όπως προτείνεται με το έγγραφο COM(2016)861/2], διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς δεν προβαίνουν σε διακρίσεις κατά διαφορετικών ατόμων ή φορέων και δεν περιορίζουν, στρεβλώνουν ή παρεμποδίζουν τον ανταγωνισμό στην παραγωγή ή την προμήθεια.

6.Όλες οι εμπορικές και οικονομικές σχέσεις μεταξύ της κάθετα ολοκληρωμένης επιχείρησης και του διαχειριστή συστήματος μεταφοράς, συμπεριλαμβανομένων των δανείων από τον διαχειριστή συστήματος μεταφοράς προς την κάθετα ολοκληρωμένη επιχείρηση, είναι σύμφωνες με τις συνθήκες της αγοράς. Ο διαχειριστής συστήματος μεταφοράς διατηρεί λεπτομερή αρχεία των εν λόγω εμπορικών και οικονομικών σχέσεων και τα θέτει στη διάθεση της ρυθμιστικής αρχής κατόπιν αιτήσεως.

7.Ο διαχειριστής συστήματος μεταφοράς υποβάλλει προς έγκριση στη ρυθμιστική αρχή όλες τις εμπορικές και οικονομικές συμφωνίες με την κάθετα ολοκληρωμένη επιχείρηση.

8. Ο διαχειριστής συστήματος μεταφοράς ενημερώνει τη ρυθμιστική αρχή για τους οικονομικούς πόρους οι οποίοι αναφέρονται στο άρθρο 46 17 παράγραφος 1 στοιχείο δ) και είναι διαθέσιμοι για μελλοντικά επενδυτικά σχέδια ή/και για την αντικατάσταση των παρόντων παγίων στοιχείων.

9.Η κάθετα ολοκληρωμένη επιχείρηση δεν προβαίνει σε πράξεις οι οποίες παρεμποδίζουν ή επηρεάζουν τον διαχειριστή του συστήματος μεταφοράς κατά τη συμμόρφωση προς τις υποχρεώσεις που υπέχει από το παρόν κεφάλαιο και δεν απαιτεί από τον διαχειριστή του συστήματος μεταφοράς να ζητεί άδεια από την κάθετα ολοκληρωμένη επιχείρηση για την εκπλήρωση των υποχρεώσεων αυτών.

10.Επιχείρηση που έχει πιστοποιηθεί από τη ρυθμιστική αρχή ότι συμμορφώνεται προς τις απαιτήσεις του παρόντος κεφαλαίου εγκρίνεται και διορίζεται ως διαχειριστής συστήματος μεταφοράς από το ενδιαφερόμενο κράτος μέλος. Εφαρμόζεται η διαδικασία πιστοποίησης είτε του άρθρου 52 10  της παρούσας οδηγίας  [και του άρθρου 3 48 του κανονισμού 714/2009, όπως προτείνεται με το έγγραφο COM(2016)861/2] είτε του άρθρου 53 11 της παρούσας οδηγίας.

Άρθρο 4819
Ανεξαρτησία του προσωπικού και της διοίκησης του διαχειριστή συστήματος μεταφοράς

1.Οι αποφάσεις σχετικά με τον διορισμό και την ανανέωση, οι όροι εργασίας, συμπεριλαμβανομένης της αμοιβής και της διάρκειας της περιόδου απασχόλησης των υπευθύνων για τη διαχείριση ή/και των μελών των διοικητικών οργάνων του διαχειριστή συστήματος μεταφοράς λαμβάνονται από το εποπτικό όργανο του διαχειριστή συστήματος μεταφοράς που διορίζεται σύμφωνα με το άρθρο 49 20.

2.Η ταυτότητα και οι όροι που διέπουν τη θητεία, τη διάρκεια και τη λήξη της περιόδου απασχόλησης των προσώπων που ορίζει το εποπτικό όργανο για διορισμό ή ανανέωση ως υπευθύνους για την εκτελεστική διαχείριση ή/και ως μέλη των διοικητικών οργάνων του διαχειριστή συστήματος μεταφοράς, και οι λόγοι κάθε προτεινόμενης απόφασης τερματισμού της περιόδου απασχόλησης, κοινοποιούνται στη ρυθμιστική αρχή. Οι όροι αυτοί και οι αποφάσεις περί των οποίων η παράγραφος 1 καθίστανται δεσμευτικοί μόνον εάν, εντός τριών εβδομάδων από την κοινοποίηση, η ρυθμιστική αρχή δεν έχει εγείρει αντιρρήσεις.

Η ρυθμιστική αρχή μπορεί να εγείρει αντιρρήσεις ως προς τις αποφάσεις περί των οποίων η παράγραφος 1:

α)εφόσον προκύψουν αμφιβολίες όσον αφορά την επαγγελματική ανεξαρτησία διορισμένου προσώπου υπευθύνου για τη διαχείριση ή/και μέλους των διοικητικών οργάνων, ή

β)στην περίπτωση πρόωρης λήξης περιόδου απασχόλησης, εάν υπάρχουν αμφιβολίες σχετικά με την αιτιολόγηση της πρόωρης λήξης.

3.Οι υπεύθυνοι για τη διαχείριση ή/και τα μέλη των διοικητικών οργάνων του διαχειριστή συστήματος μεταφοράς που υπόκεινται στην παράγραφο αυτήν δεν κατέχουν καμία επαγγελματική θέση ή ευθύνη, συμφέρον ή επιχειρηματική σχέση, άμεσα ή έμμεσα, που να συνδέεται με την κάθετα ολοκληρωμένη επιχείρηση ή οποιοδήποτε μέρος της ή τους μετόχους που ασκούν τον έλεγχό της πέραν του διαχειριστή συστήματος μεταφοράς για διάστημα τριών ετών πριν από το διορισμό τους.

4.Οι υπεύθυνοι για τη διαχείριση ή/και τα μέλη των διοικητικών οργάνων και οι υπάλληλοι του διαχειριστή συστήματος μεταφοράς δεν πρέπει να έχουν άλλη επαγγελματική θέση ή ευθύνη, συμφέρον ή επιχειρηματική σχέση, άμεσα ή έμμεσα, που να συνδέεται με οποιοδήποτε άλλο μέρος της κάθετα ολοκληρωμένης επιχείρησης ή τους μετόχους που ασκούν τον έλεγχό της.

5.Οι υπεύθυνοι για τη διαχείριση ή/και τα μέλη των διοικητικών οργάνων και οι υπάλληλοι του διαχειριστή συστήματος μεταφοράς δεν πρέπει να έχουν κανένα συμφέρον ούτε να λαμβάνουν οικονομικό όφελος, άμεσα ή έμμεσα, που να συνδέεται με οποιοδήποτε μέρος της κάθετα ολοκληρωμένης επιχείρησης πέραν του διαχειριστή συστήματος μεταφοράς. Η αμοιβή τους δεν εξαρτάται από τις δραστηριότητες ή τα αποτελέσματα της κάθετα ολοκληρωμένης επιχείρησης πέραν των δραστηριοτήτων ή των αποτελεσμάτων του διαχειριστή συστήματος μεταφοράς.

6.Οι υπεύθυνοι για τη διαχείριση ή/και τα μέλη των διοικητικών οργάνων του διαχειριστή συστήματος μεταφοράς έχουν δικαίωμα πραγματικής προσφυγής στη ρυθμιστική αρχή για οποιεσδήποτε καταγγελίες τους όσον αφορά πρόωρη λήξη της απασχόλησής τους.

7.Μετά τη λήξη της περιόδου απασχόλησής τους στον διαχειριστή συστήματος μεταφοράς, οι υπεύθυνοι για τη διαχείριση του ή/και τα μέλη των διοικητικών οργάνων του δεν έχουν καμία επαγγελματική θέση ή ευθύνη, συμφέρον ή επιχειρηματική σχέση που να συνδέεται με οποιοδήποτε μέρος της κάθετα ολοκληρωμένης επιχείρησης πέραν του διαχειριστή συστήματος μεταφοράς ή με τους μετόχους που ασκούν τον έλεγχό της για διάστημα τουλάχιστον τεσσάρων ετών.

8.Η παράγραφος 3 εφαρμόζεται στην πλειονότητα των προσώπων που είναι υπεύθυνα για τη διαχείριση ή/και μέλη των διοικητικών οργάνων του διαχειριστή συστήματος μεταφοράς.

Τα πρόσωπα που είναι υπεύθυνα για τη διαχείριση ή/και μέλη των διοικητικών οργάνων του διαχειριστή συστήματος μεταφοράς που δεν υπόκεινται στην παράγραφο 3 δεν πρέπει να έχουν ασκήσει δραστηριότητα διαχείρισης ή άλλη σχετική δραστηριότητα στην κάθετα ολοκληρωμένη επιχείρηση για περίοδο τουλάχιστον έξι μηνών πριν από τον διορισμό τους.

Το πρώτο εδάφιο της παρούσας παραγράφου και οι παράγραφοι 4 έως 7 εφαρμόζονται σε όλα τα άτομα που υπάγονται στην εκτελεστική διαχείριση και στα άτομα που λογοδοτούν απευθείας σε αυτά για ζητήματα που αφορούν τη λειτουργία, τη συντήρηση ή την ανάπτυξη του δικτύου.

Άρθρο 4920
Εποπτικό όργανο

1.Ο διαχειριστής συστήματος μεταφοράς έχει εποπτικό όργανο υπεύθυνο για τη λήψη των αποφάσεων που μπορεί να έχουν σημαντική επίπτωση στην αξία των πάγιων στοιχείων των μετόχων στο πλαίσιο του διαχειριστή συστήματος μεταφοράς, ειδικότερα των αποφάσεων σχετικά με την έγκριση του ετήσιου σχεδίου χρηματοδότησης, το επίπεδο χρέωσης του διαχειριστή συστήματος μεταφοράς και το ύψος των μερισμάτων που διανέμονται στους μετόχους. Από τις αποφάσεις που εμπίπτουν στην αρμοδιότητα του εποπτικού οργάνου εξαιρούνται όσες σχετίζονται με τις καθημερινές δραστηριότητες του διαχειριστή συστήματος μεταφοράς και τη διαχείριση του δικτύου, και με τις δραστηριότητες που είναι απαραίτητες για την κατάρτιση του δεκαετούς προγράμματος ανάπτυξης του δικτύου το οποίο αναπτύσσεται σύμφωνα με το άρθρο 51 22.

2.Το εποπτικό όργανο αποτελείται από μέλη εκπροσωπούντα την κάθετα ολοκληρωμένη επιχείρηση, μέλη εκπροσωπούντα τρίτους μετόχους και, εφόσον το προβλέπει η σχετική νομοθεσία κράτους μέλους, μέλη εκπροσωπούντα άλλους ενδιαφερομένους όπως οι υπάλληλοι του διαχειριστή συστήματος μεταφοράς.

3.Το άρθρο 48 19 παράγραφος 2 πρώτο εδάφιο και το άρθρο 48 19 παράγραφοι 3 έως 7 εφαρμόζονται τουλάχιστον στο ήμισυ των μελών του εποπτικού οργάνου, πλην ενός.

Το άρθρο 48 19 παράγραφος 2 δεύτερο εδάφιο στοιχείο β) εφαρμόζεται έναντι όλων των μελών του εποπτικού οργάνου.

Άρθρο 50 21
Πρόγραμμα συμμόρφωσης και υπεύθυνος συμμόρφωσης

1.Τα κράτη μέλη εξασφαλίζουν ότι οι διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς καταρτίζουν και εκτελούν πρόγραμμα συμμόρφωσης στο οποίο αναφέρονται τα μέτρα που λαμβάνονται προκειμένου να αποκλείεται η διακριτική συμπεριφορά και να διασφαλίζεται η κατάλληλη παρακολούθηση της συμμόρφωσης προς το εν λόγω πρόγραμμα. Στο πρόγραμμα συμμόρφωσης καθορίζονται οι συγκεκριμένες υποχρεώσεις των υπαλλήλων για την επίτευξη των εν λόγω στόχων. Το πρόγραμμα αυτό υπόκειται στην έγκριση της ρυθμιστικής αρχής. Υπό την επιφύλαξη των αρμοδιοτήτων του εθνικού ρυθμιστικού φορέα, η συμμόρφωση προς το πρόγραμμα υπόκειται στον ανεξάρτητο έλεγχο του υπεύθυνου συμμόρφωσης.

2.Ο υπεύθυνος συμμόρφωσης διορίζεται από το εποπτικό όργανο, με την επιφύλαξη της έγκρισης της ρυθμιστικής αρχής. Η ρυθμιστική αρχή δύναται να αρνηθεί την έγκριση του υπεύθυνου συμμόρφωσης μόνο για λόγους έλλειψης ανεξαρτησίας ή επαγγελματικής επάρκειας. Ο υπεύθυνος συμμόρφωσης μπορεί να είναι φυσικό ή νομικό πρόσωπο. Το άρθρο 48 19, παράγραφοι 2 έως 8, εφαρμόζεται στον υπεύθυνο συμμόρφωσης.

3.Ο υπεύθυνος συμμόρφωσης είναι αρμόδιος για:

α)την παρακολούθηση της εκτέλεσης του προγράμματος συμμόρφωσης·

β)την εκπόνηση ετήσιας έκθεσης στην οποία καθορίζονται τα μέτρα που λαμβάνονται για την εκτέλεση του προγράμματος συμμόρφωσης και την υποβολή της στη ρυθμιστική αρχή·

γ)την υποβολή έκθεσης στο εποπτικό όργανο και την έκδοση συστάσεων σχετικά με το πρόγραμμα συμμόρφωσης και την εκτέλεσή του·

δ)την κοινοποίηση προς τη ρυθμιστική αρχή κάθε ουσιαστικής παράβασης ως προς την εφαρμογή του προγράμματος συμμόρφωσης· και

ε)την υποβολή έκθεσης στη ρυθμιστική αρχή για όλες τις εμπορικές και οικονομικές σχέσεις μεταξύ της κάθετα ολοκληρωμένης επιχείρησης και του διαχειριστή συστήματος μεταφοράς.

4.Ο υπεύθυνος συμμόρφωσης υποβάλλει στη ρυθμιστική αρχή τις αποφάσεις που προτείνονται σχετικά με το επενδυτικό πρόγραμμα ή με μεμονωμένες επενδύσεις στο δίκτυο. Καταληκτική ημερομηνία τούτου είναι όταν η διαχείριση ή/και το αρμόδιο διοικητικό όργανο του διαχειριστή συστήματος μεταφοράς τις υποβάλλουν στο εποπτικό όργανο.

5.Εάν η κάθετα ολοκληρωμένη επιχείρηση, στη γενική συνέλευση ή με την ψηφοφορία των μελών του εποπτικού οργάνου που έχει διορίσει, έχει εμποδίσει τη λήψη απόφασης για την παρεμπόδιση ή την καθυστέρηση των επενδύσεων οι οποίες βάσει του δεκαετούς προγράμματος ανάπτυξης επρόκειτο να εκτελεστούν μέσα στα επόμενα τρία χρόνια, ο υπεύθυνος συμμόρφωσης το αναφέρει στη ρυθμιστική αρχή, η οποία στη συνέχεια ενεργεί σύμφωνα με το άρθρο 51 22.

6.Οι όροι που διέπουν την εντολή ή οι όροι απασχόλησης του υπευθύνου συμμόρφωσης, περιλαμβανομένης και της διάρκειας της εντολής του, υπόκεινται στην έγκριση της ρυθμιστικής αρχής. Εξασφαλίζουν την ανεξαρτησία του υπευθύνου συμμόρφωσης, συμπεριλαμβανομένης της παροχής όλων των πόρων που απαιτούνται για την εκπλήρωση των καθηκόντων του. Κατά τη διάρκεια της εντολής του, ο υπεύθυνος συμμόρφωσης δεν επιτρέπεται να κατέχει άλλη επαγγελματική θέση, ευθύνη ή συμφέρον, άμεσα ή έμμεσα, στην κάθετα ολοκληρωμένη επιχείρηση ή σε οποιοδήποτε τμήμα της ή στους ελέγχοντες μετόχους της.

7.Ο υπεύθυνος συμμόρφωσης υποβάλλει τακτικά έκθεση, είτε προφορικώς είτε γραπτώς, προς τη ρυθμιστική αρχή και έχει το δικαίωμα να υποβάλλει τακτικά έκθεση, είτε προφορικώς είτε γραπτώς, στο εποπτικό όργανο του διαχειριστή συστήματος μεταφοράς.

8.Ο υπεύθυνος συμμόρφωσης μπορεί να συμμετέχει σε όλες τις συνεδριάσεις των οργάνων διαχείρισης ή διοίκησης του διαχειριστή συστήματος μεταφοράς, και στις συνεδριάσεις του εποπτικού οργάνου και της γενικής συνέλευσης. Ο υπεύθυνος συμμόρφωσης συμμετέχει σε όλες τις συνεδριάσεις που εξετάζουν τα ακόλουθα θέματα:

α)τους όρους πρόσβασης στο δίκτυο, όπως καθορίζονται στην [αναδιατύπωση του κανονισμού 714/2009, όπως προτείνεται με το έγγραφο COM(2016)861/2], ειδικότερα όσον αφορά τα τιμολόγια, τις υπηρεσίες πρόσβασης τρίτων, την κατανομή δυναμικού δυναμικότητας και τη διαχείριση της συμφόρησης, τη διαφάνεια,  την εξισορρόπηση  ð τις παρεπόμενες υπηρεσίες ï και τις δευτερογενείς αγορές·

β)έργα που αναλαμβάνονται για τη λειτουργία, τη συντήρηση και την ανάπτυξη του διασυνδεδεμένου δικτύου μεταφοράς, συμπεριλαμβανομένων των επενδύσεων διασύνδεσης και σύνδεσης·

γ)αγορές ή πωλήσεις ενεέργείιας απαραίτητες για τη λειτουργία του συστήματος μεταφοράς.

9.Ο υπεύθυνος συμμόρφωσης παρακολουθεί τη συμμόρφωση του διαχειριστή συστήματος μεταφοράς με το άρθρο 41 16.

10.Ο υπεύθυνος συμμόρφωσης έχει πρόσβαση σε όλα τα σχετικά δεδομένα και στα γραφεία του διαχειριστή συστήματος μεταφοράς, καθώς και σε όλα τα πληροφοριακά στοιχεία που είναι απαραίτητα για την εκπλήρωση των καθηκόντων του.

11.Με την εκ των προτέρων έγκριση της ρυθμιστικής αρχής, το εποπτικό όργανο μπορεί να απολύσει τον υπεύθυνο συμμόρφωσης. Απολύει τον υπεύθυνο συμμόρφωσης για λόγους έλλειψης ανεξαρτησίας ή επαγγελματικής επάρκειας, κατόπιν αιτήσεων της ρυθμιστικής αρχής.

12.Ο υπεύθυνος συμμόρφωσης έχει πρόσβαση στα γραφεία του διαχειριστή συστήματος μεταφοράς χωρίς προηγούμενη αναγγελία.

Άρθρο 51 22
Ανάπτυξη δικτύου και εξουσία λήψης αποφάσεων για επενδύσεις

1. Κάθε έτος  ð Τουλάχιστον ανά διετία ï , οι διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς καταθέτουν στη ρυθμιστική αρχή δεκαετές πρόγραμμα ανάπτυξης του δικτύου βασισμένο στην παρούσα και στην προβλεπόμενη προσφορά και ζήτηση αφού συμβουλευθούν όλους τους σχετικούς ενδιαφερομένους. Το πρόγραμμα περιέχει αποτελεσματικά μέτρα με στόχο να διασφαλίζεται η επάρκεια του συστήματος και η ασφάλεια του εφοδιασμού.

2.Συγκεκριμένα, το δεκαετές πρόγραμμα ανάπτυξης του δικτύου:

α)υποδεικνύει στους συντελεστές της αγοράς τις κυριότερες υποδομές μεταφοράς που πρέπει να κατασκευαστούν ή να αναβαθμιστούν κατά τα επόμενα δέκα έτη,

β)περιέχει όλες τις επενδύσεις που ήδη αποφασίστηκαν και προσδιορίζει τις νέες επενδύσεις που θα πρέπει να εκτελεσθούν στην επόμενη τριετία, και

γ)παρέχει χρονικό πλαίσιο για όλα τα επενδυτικά σχέδια.

3.Κατά τη διαμόρφωση του δεκαετούς προγράμματος ανάπτυξης του δικτύου, ο διαχειριστής συστήματος μεταφοράς προβαίνει σε λογικές υποθέσεις όσον αφορά την εξέλιξη της παραγωγής, του εφοδιασμού της προμήθειας, ð της αποθήκευσης ενέργειας, ï της κατανάλωσης και των ανταλλαγών με άλλες χώρες, λαμβάνοντας υπόψη τα επενδυτικά σχέδια για τα περιφερειακά δίκτυα και τα δίκτυα Ö ενωσιακής Õ  κοινοτικής  εμβέλειας.

4.Η ρυθμιστική αρχή συμβουλεύεται όλους τους ήδη υπάρχοντες και τους δυνητικούς χρήστες του δικτύου για το δεκαετές πρόγραμμα ανάπτυξης του δικτύου κατά τρόπο ανοικτό και διαφανή. Μπορεί να ζητηθεί από τα πρόσωπα ή τις επιχειρήσεις που υποστηρίζουν ότι είναι δυνητικοί χρήστες να τεκμηριώσουν τον ισχυρισμό τους. Η ρυθμιστική αρχή δημοσιεύει το αποτέλεσμα της διαδικασίας διαβουλεύσεων, ιδίως τις πιθανές επενδυτικές ανάγκες.

5.Η ρυθμιστική αρχή εξετάζει εάν το δεκαετές πρόγραμμα ανάπτυξης του δικτύου καλύπτει όλες τις επενδυτικές ανάγκες που προσδιορίστηκαν κατά τη διαδικασία των διαβουλεύσεων και εάν είναι σύμφωνο προς το μη δεσμευτικό Ö ενωσιακό Õ  κοινοτικό  δεκαετές πρόγραμμα ανάπτυξης δικτύων (Ö διενωσιακό Õ  διακοινοτικό  πρόγραμμα ανάπτυξης δικτύων) που αναφέρεται στο [άρθρο 27 παράγραφος 1 στοιχείο β) 8 παράγραφος 3 στοιχείο β) της αναδιατύπωσης του κανονισμού 714/2009, όπως προτείνεται με το έγγραφο COM(2016)861/2]. Εάν προκύψει οποιαδήποτε αμφιβολία όσον αφορά τη συμφωνία προς το  διακοινοτικό  Ö διενωσιακό Õ πρόγραμμα ανάπτυξης του δικτύου, η ρυθμιστική αρχή συμβουλεύεται τον Οργανισμό. Η ρυθμιστική αρχή δύναται να ζητήσει από τον διαχειριστή συστήματος μεταφοράς να τροποποιήσει το δεκαετές πρόγραμμά του.

6.Η ρυθμιστική αρχή παρακολουθεί και αξιολογεί την εφαρμογή του δεκαετούς προγράμματος ανάπτυξης του δικτύου.

7.Αν ο διαχειριστής συστήματος μεταφοράς, εκτός αν πρόκειται για επιτακτικούς λόγους πέρα από τον έλεγχό του, δεν εκτελέσει μια επένδυση η οποία, σύμφωνα με το δεκαετές πρόγραμμα ανάπτυξης του δικτύου, ήταν προγραμματισμένη να εκτελεσθεί κατά τα επόμενα τρία έτη, τα κράτη μέλη μεριμνούν ώστε η ρυθμιστική αρχή να έχει την υποχρέωση να λάβει τουλάχιστον ένα από τα ακόλουθα μέτρα προκειμένου να εξασφαλίσει την πραγματοποίηση της επένδυσης, εφόσον αυτή εξακολουθεί να έχει λόγο ύπαρξης βάσει του πλέον πρόσφατου δεκαετούς προγράμματος ανάπτυξης του δικτύου:

α)ζητεί από τον διαχειριστή συστήματος μεταφοράς να εκτελέσει την εν λόγω επένδυση,

β)διοργανώνει διαδικασία πρόσκλησης προς υποβολή προσφορών ανοικτή σε κάθε επενδυτή για την εν λόγω επένδυση, ή

γ)υποχρεώνει τον διαχειριστή συστήματος μεταφοράς να δεχθεί αύξηση κεφαλαίου προκειμένου να χρηματοδοτηθούν οι απαραίτητες επενδύσεις και να επιτραπεί σε ανεξάρτητους επενδυτές να συμμετάσχουν στο κεφάλαιο.

Όταν η ρυθμιστική αρχή κάνει χρήση των εξουσιών της δυνάμει του στοιχείου β) του πρώτου εδαφίου, μπορεί να υποχρεώσει τον διαχειριστή συστήματος μεταφοράς να δεχθεί ένα ή περισσότερα από τα εξής:

–χρηματοδότηση από οποιονδήποτε τρίτο,

–κατασκευή από οποιονδήποτε τρίτο,

–διαμόρφωση των νέων πάγιων στοιχείων που τον αφορούν, ή

–λειτουργία των νέων πάγιων στοιχείων που τον αφορούν.

Ο διαχειριστής συστήματος μεταφοράς παρέχει στους επενδυτές όλες τις πληροφορίες που απαιτούνται για να πραγματοποιήσουν την επένδυση, συνδέει τα νέα πάγια στοιχεία με το δίκτυο μεταφοράς και καταβάλλει εν γένει κάθε προσπάθεια προκειμένου να διευκολύνει την εφαρμογή του επενδυτικού σχεδίου.

Οι σχετικοί χρηματοοικονομικοί διακανονισμοί υπόκεινται στην έγκριση της ρυθμιστικής αρχής.

8.Όταν η ρυθμιστική αρχή κάνει χρήση των εξουσιών της δυνάμει της παραγράφου 7 πρώτο εδάφιο, το κόστος των εν λόγω επενδύσεων καλύπτεται από τις σχετικές ρυθμίσεις για τα τιμολόγια.

Ö Τμήμα 4
Διορισμός και πιστοποίηση διαχειριστών συστημάτων μεταφοράς Õ

Άρθρο 5210
Διορισμός και πιστοποίηση διαχειριστών συστημάτων μεταφοράς

1.Προτού μια επιχείρηση εγκριθεί και διοριστεί ως διαχειριστής συστήματος μεταφοράς, πρέπει να πιστοποιηθεί σύμφωνα με τις διαδικασίες των παραγράφων 4, 5 και 6 του παρόντος άρθρου και του άρθρου 3 48 της [αναδιατύπωσης του κανονισμού 714/2009, όπως προτείνεται με το έγγραφο COM(2016)861/2].

2.Επιχειρήσεις οι οποίες  έχουν στην ιδιοκτησία τους σύστημα μεταφοράς και  έχουν πιστοποιηθεί από την εθνική ρυθμιστική αρχή ως πληρούσες τις απαιτήσεις του άρθρου 43 9, σύμφωνα με την κατωτέρω διαδικασία πιστοποίησης, εγκρίνονται και διορίζονται ως διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς από τα κράτη μέλη. Ο διορισμός των διαχειριστών συστημάτων μεταφοράς κοινοποιείται στην Επιτροπή και δημοσιεύεται στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

3.Οι διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς γνωστοποιούν στη ρυθμιστική αρχή κάθε σχεδιαζόμενη συναλλαγή που ενδεχομένως καθιστά αναγκαία την επανεκτίμηση της συμμόρφωσής τους προς τις επιταγές του άρθρου 43 9.

4.Οι ρυθμιστικές αρχές παρακολουθούν τη διαρκή συμμόρφωση των διαχειριστών συστημάτων μεταφοράς προς τις επιταγές του άρθρου 43 9. Κινούν τη διαδικασία πιστοποίησης για να διαπιστωθεί η εν λόγω συμμόρφωση:

α)ύστερα από γνωστοποίηση του διαχειριστή συστήματος μεταφοράς σύμφωνα με την παράγραφο 3·

β)με δική τους πρωτοβουλία, όταν περιέλθει σε γνώση τους ότι σχεδιαζόμενη αλλαγή των δικαιωμάτων ή της επιρροής επί των ιδιοκτητών συστημάτων μεταφοράς ή των διαχειριστών συστημάτων μεταφοράς ενδέχεται να καταλήξει σε παράβαση του άρθρου 43 9, ή όταν έχουν λόγο να θεωρήσουν ότι έχει συμβεί τέτοια παράβαση· ή

γ)ύστερα από αιτιολογημένη αίτηση της Επιτροπής.

5.Οι ρυθμιστικές αρχές εκδίδουν απόφαση σχετικά με την πιστοποίηση διαχειριστή συστήματος μεταφοράς εντός τεσσάρων μηνών από την ημερομηνία της γνωστοποίησης του διαχειριστή συστήματος μεταφοράς ή από την ημερομηνία της αίτησης της Επιτροπής. Μετά την παρέλευση του εν λόγω χρονικού διαστήματος, η πιστοποίηση θεωρείται ότι έχει χορηγηθεί. Η ρητή ή σιωπηρή απόφαση της ρυθμιστικής αρχής παράγει αποτελέσματα μόνο μετά την περάτωση της διαδικασίας της παραγράφου 6.

6.Η ρυθμιστική αρχή κοινοποιεί αμελλητί στην Επιτροπή τη ρητή ή σιωπηρή απόφαση σχετικά με την πιστοποίηση διαχειριστή συστήματος μεταφοράς, μαζί με όλες τις σχετικές πληροφορίες που αφορούν την απόφαση. Η Επιτροπή ενεργεί σύμφωνα με τη διαδικασία [του άρθρου 3 48 της αναδιατύπωσης του κανονισμού 714/2009, όπως προτείνεται με το έγγραφο COM(2016)861/2].

7.Οι ρυθμιστικές αρχές και η Επιτροπή δύνανται να ζητήσουν από διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς και επιχειρήσεις που ασκούν οποιαδήποτε από τις δραστηριότητες παραγωγής ή προμήθειας κάθε πληροφορία σχετική με την εκτέλεση των καθηκόντων τους σύμφωνα με το παρόν άρθρο. 

8.Οι ρυθμιστικές αρχές και η Επιτροπή τηρούν την εμπιστευτικότητα των εμπορικά ευαίσθητων πληροφοριών.

Άρθρο 53 11
Πιστοποίηση σε σχέση με τρίτες χώρες

1.Όταν υποβάλλεται αίτημα πιστοποίησης από ιδιοκτήτη ή διαχειριστή συστήματος μεταφοράς που τελεί υπό τον έλεγχο προσώπου ή προσώπων από τρίτη χώρα ή τρίτες χώρες, η ρυθμιστική αρχή ειδοποιεί την Επιτροπή.

Η ρυθμιστική αρχή γνωστοποιεί επίσης αμελλητί στην Επιτροπή κάθε περίσταση που θα μπορούσε να οδηγήσει στην απόκτηση του ελέγχου συστημάτων μεταφοράς ή διαχειριστών συστημάτων μεταφοράς από πρόσωπο ή πρόσωπα από τρίτη χώρα ή τρίτες χώρες.

2.Οι διαχειριστές συστήματος μεταφοράς γνωστοποιούν στη ρυθμιστική αρχή κάθε περίσταση που θα μπορούσε να οδηγήσει στην απόκτηση του ελέγχου του συστήματος μεταφοράς ή του διαχειριστή συστήματος μεταφοράς από πρόσωπο ή πρόσωπα από τρίτη χώρα ή τρίτες χώρες.

3.Η ρυθμιστική αρχή εκδίδει σχέδιο απόφασης σχετικά με την πιστοποίηση διαχειριστή συστήματος μεταφοράς εντός τεσσάρων μηνών από την ημερομηνία της γνωστοποίησης του διαχειριστή συστήματος μεταφοράς. Αρνείται την πιστοποίηση εάν δεν έχει αποδειχθεί:

α)κατά πόσον η εν προκειμένω οντότητα συμμορφώνεται προς τις απαιτήσεις του άρθρου 43 9, και

β)στη ρυθμιστική αρχή ή σε άλλη αρμόδια αρχή που έχει ορίσει το κράτος μέλος, ότι η χορήγηση της πιστοποίησης αυτής δεν θα θέσει σε κίνδυνο την ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού του κράτους μέλους και της  Κοινότητας  Ö Ένωσης Õ. Κατά την εξέταση του θέματος αυτού, η ρυθμιστική αρχή ή άλλη αρμόδια αρχή που έχει ορισθεί λαμβάνουν υπόψη:

–τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις της  Κοινότητας  Ö Ένωσης Õ έναντι της εν λόγω τρίτης χώρας που απορρέουν από το διεθνές δίκαιο, συμπεριλαμβανομένων τυχόν συμφωνιών που έχουν συναφθεί με μία ή περισσότερες τρίτες χώρες, με την  Κοινότητα  Ö Ένωση Õ μεταξύ των συμβαλλομένων μερών, στις οποίες διαλαμβάνονται τα ζητήματα ασφάλειας του ενεργειακού εφοδιασμού,

–τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των κρατών μελών έναντι της εν λόγω τρίτης χώρας, που απορρέουν δυνάμει συμφωνιών που έχουν συνάψει με αυτή, υπό την προϋπόθεση ότι οι συμφωνίες αυτές συνάδουν με την  κοινοτική  Ö ενωσιακή Õ νομοθεσία, και

–άλλα συγκεκριμένα στοιχεία και περιστάσεις που αφορούν την υπόθεση και την οικεία τρίτη χώρα.

4.Η ρυθμιστική αρχή κοινοποιεί αμελλητί την απόφαση στην Επιτροπή μαζί με όλες τις σχετικές πληροφορίες που αφορούν την απόφαση αυτή.

5.Πριν από την έκδοση απόφασης από τη ρυθμιστική αρχή σχετικά με την πιστοποίηση, τα κράτη μέλη προβλέπουν ότι η ρυθμιστική αρχή ή/και η ορισθείσα αρμόδια αρχή που αναφέρεται στο στοιχείο β) της παραγράφου 3 ζητούν τη γνώμη της Επιτροπής για το:

α)κατά πόσον η εν προκειμένω οντότητα συμμορφώνεται προς τις απαιτήσεις του άρθρου 43 9, και

β)κατά πόσον η χορήγηση της πιστοποίησης δεν θα θέσει σε κίνδυνο την ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού της  Κοινότητας  Ö Ένωσης Õ .

6.Η Επιτροπή εξετάζει το αίτημα που αναφέρεται στην παράγραφο 5 μόλις το λάβει. Εντός δύο μηνών από την παραλαβή του αιτήματος, η Επιτροπή δίνει τη γνώμη της στην εθνική ρυθμιστική αρχή ή, αν το αίτημα έγινε από την ορισθείσα αρμόδια αρχή, στην αρχή αυτή.

Κατά την κατάρτιση της γνώμης, η Επιτροπή μπορεί να ζητήσει τη γνώμη του Οργανισμού, του οικείου κράτους μέλους και των ενδιαφερόμενων μερών. Αν η Επιτροπή το ζητήσει, η δίμηνη προθεσμία παρατείνεται κατά δύο μήνες.

Σε περίπτωση μη γνωμοδότησης από την Επιτροπή εντός της προθεσμίας που ορίζεται στο πρώτο και το δεύτερο εδάφιο, θεωρείται ότι η Επιτροπή δεν έχει αντιρρήσεις κατά της απόφασης της ρυθμιστικής αρχής.

7.Όταν εκτιμά το κατά πόσον ο έλεγχος προσώπου ή προσώπων από τρίτη χώρα ή τρίτες χώρες θα θέσει σε κίνδυνο την ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού της  Κοινότητας  Ö Ένωσης Õ , η Επιτροπή λαμβάνει υπόψη:

α)τα συγκεκριμένα δεδομένα της περίπτωσης και της τρίτης χώρας ή τρίτων χωρών για την οποία πρόκειται, και

β)τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις της  Κοινότητας  Ö Ευρωπαϊκής Ένωσης Õ έναντι της εν λόγω τρίτης χώρας ή τρίτων χωρών που απορρέουν από το διεθνές δίκαιο, συμπεριλαμβανομένων τυχόν συμφωνιών που έχουν συναφθεί με μία ή περισσότερες τρίτες χώρες, με την  Κοινότητα  Ö Ένωση Õ μεταξύ των συμβαλλομένων μερών, στις οποίες διαλαμβάνονται τα ζητήματα ασφάλειας του ενεργειακού εφοδιασμού.

8.Η εθνική ρυθμιστική αρχή λαμβάνει εντός δύο μηνών από τη λήξη της προθεσμίας που αναφέρεται στην παράγραφο 6 την τελική της απόφαση όσον αφορά την πιστοποίηση. Κατά τη λήψη της απόφασής της η εθνική ρυθμιστική αρχή λαμβάνει δεόντως υπόψη τη γνώμη της Επιτροπής. Τα κράτη μέλη έχουν πάντοτε το δικαίωμα να αρνηθούν πιστοποίηση εάν αυτή θέτει σε κίνδυνο την ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού του κράτους μέλους ή την ασφάλεια ενεργειακού εφοδιασμού άλλου κράτους μέλους. Εάν το κράτος μέλος έχει ορίσει άλλη αρμόδια αρχή προς αξιολόγηση του σημείου στοιχείου β) της παραγράφου 3, μπορεί να ζητήσει από την εθνική ρυθμιστική αρχή να λάβει την τελική της απόφαση σύμφωνα με την αξιολόγηση της εν λόγω αρμόδιας αρχής. Η τελική απόφαση της εθνικής ρυθμιστικής αρχής και η γνώμη της Επιτροπής δημοσιεύονται ταυτοχρόνως. Όταν η τελική απόφαση διαφέρει από τη γνώμη της Επιτροπής, το κράτος μέλος παρέχει και δημοσιεύει, μαζί με την απόφαση, το αιτιολογικό της εν λόγω απόφασης.

9.Το παρόν άρθρο δεν θίγει το δικαίωμα των κρατών μελών να ασκούν νομικούς ελέγχους σε εθνικό επίπεδο για την προστασία των έννομων συμφερόντων δημόσιας ασφάλειας, κατά τα οριζόμενα στην  κοινοτική  Ö ενωσιακή Õ νομοθεσία.

10. Η Επιτροπή μπορεί να εκδώσει κατευθυντήριες γραμμές που καθορίζουν τις λεπτομέρειες της ακολουθητέας διαδικασίας για την εφαρμογή του παρόντος άρθρου. Τα εν λόγω μέτρα, που αποσκοπούν στην τροποποίηση μη ουσιωδών στοιχείων της παρούσας οδηγίας με συμπλήρωσή της, εγκρίνονται σύμφωνα με την κανονιστική διαδικασία με έλεγχο στην οποία παραπέμπει το άρθρο 46, παράγραφος 2.

10.11. Το παρόν άρθρο, εξαιρουμένης της παραγράφου 3 στοιχείο α), εφαρμόζεται επίσης και στα κράτη μέλη στα οποία έχει χορηγηθεί παρέκκλιση κατά το άρθρο 66 44.

ò νέο

Άρθρο 54
Ιδιοκτησιακό καθεστώς αποθήκευσης και παροχή παρεπόμενων υπηρεσιών
από διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς

1.Οι διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς δεν επιτρέπεται να έχουν στην ιδιοκτησία τους, να διαχειρίζονται ή να λειτουργούν εγκαταστάσεις αποθήκευσης ενέργειας, ούτε επιτρέπεται να έχουν στην ιδιοκτησία τους, άμεσα ή έμμεσα, και να ελέγχουν πάγια στοιχεία, τα οποία παρέχουν παρεπόμενες υπηρεσίες.

2.Κατά παρέκκλιση από την παράγραφο 1, τα κράτη μέλη δύνανται να επιτρέπουν στους διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς να έχουν στην ιδιοκτησία τους, να διαχειρίζονται ή να λειτουργούν εγκαταστάσεις αποθήκευσης ή πάγια στοιχεία που παρέχουν μη συχνοτικές παρεπόμενες υπηρεσίες, εφόσον πληρούνται οι ακόλουθες προϋποθέσεις:

α)τα λοιπά μέρη, έπειτα από ανοικτή και διαφανή διαδικασία πρόσκλησης υποβολής προσφορών, δεν εξέφρασαν ενδιαφέρον για ιδιοκτησία, έλεγχο, διαχείριση ή λειτουργία συναφών εγκαταστάσεων που παρέχουν υπηρεσίες αποθήκευσης ή/και μη συχνοτικές παρεπόμενες υπηρεσίες στον διαχειριστή του συστήματος μεταφοράς·

β)οι εν λόγω εγκαταστάσεις ή μη συχνοτικές παρεπόμενες υπηρεσίες είναι απαραίτητες, προκειμένου οι διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς να τηρούν τις υποχρεώσεις που υπέχουν δυνάμει της παρούσας οδηγίας για την αποτελεσματική, αξιόπιστη και ασφαλή λειτουργία του συστήματος μεταφοράς, και δε χρησιμοποιούνται για την πώληση ηλεκτρικής ενέργειας στην αγορά· και

γ)η ρυθμιστική αρχή έχει αξιολογήσει την αναγκαιότητα αυτής της παρέκκλισης, λαμβάνοντας υπόψη τις προϋποθέσεις των στοιχείων α) και β) της παρούσας παραγράφου, και έχει παράσχει την έγκρισή της.

3.Η απόφαση χορήγησης παρέκκλισης και όλες τις συναφείς πληροφορίες αναφορικά με το αίτημα και οι λόγοι για τους οποίους χορηγείται η παρέκκλιση κοινοποιούνται στον Οργανισμό και την Επιτροπή.

4.Ο διαχειριστής του συστήματος μεταφοράς διεξάγει ανά τακτά χρονικά διαστήματα ή τουλάχιστον ανά πέντε έτη δημόσια διαβούλευση για τις απαιτούμενες υπηρεσίες αποθήκευσης, με στόχο την επανεξέταση του δυνητικού ενδιαφέροντος των παραγόντων της αγοράς να επενδύσουν σε συναφείς εγκαταστάσεις και να διακόψουν τις οικείες δραστηριότητες αποθήκευσης, εφόσον τρίτα μέρη είναι σε θέση να παρέχουν την υπηρεσία κατά τρόπο οικονομικά αποδοτικό.

ê 2009/72/ΕΚ (προσαρμοσμένο)

ΚΕΦΑΛΑΙΟ VII Τμήμα 5 
Διαχωρισμός και διαφάνεια των λογαριασμών

Άρθρο 55 30
Δικαίωμα πρόσβασης στους λογαριασμούς

1.Τα κράτη μέλη ή κάθε αρμόδια αρχή οριζόμενη από αυτά, συμπεριλαμβανομένων των ρυθμιστικών αρχών που αναφέρονται στο άρθρο 57 35, έχουν, στον βαθμό που είναι απαραίτητο για την άσκηση των καθηκόντων τους, δικαίωμα πρόσβασης στους λογαριασμούς των επιχειρήσεων ηλεκτρικής ενεέργείιας, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 56 31.

2.Τα κράτη μέλη και κάθε διορισμένη αρμόδια αρχή, συμπεριλαμβανομένων των ρυθμιστικών αρχών, διαφυλάσσουν τον εμπιστευτικό χαρακτήρα των εμπορικά ευαίσθητων πληροφοριών. Τα κράτη μέλη μπορούν να προβλέπουν την κοινοποίηση αυτών των πληροφοριών εφόσον τούτο είναι αναγκαίο για την άσκηση των καθηκόντων των αρμοδίων αρχών.

Άρθρο 56 31
Διαχωρισμός των λογαριασμών

1.Τα κράτη μέλη λαμβάνουν τα αναγκαία μέτρα προκειμένου να διασφαλίζεται ότι οι λογαριασμοί των επιχειρήσεων ηλεκτρικής ενεέργείιας τηρούνται σύμφωνα με τις παραγράφους 2 και 3.

2.Ανεξάρτητα από το ιδιοκτησιακό καθεστώς ή τη νομική μορφή τους, οι επιχειρήσεις ηλεκτρισμού καταρτίζουν, δημοσιεύουν και υποβάλλουν σε έλεγχο τους ετήσιους λογαριασμούς τους σύμφωνα με τους εθνικούς κανόνες τους σχετικούς με τους ετήσιους λογαριασμούς των κεφαλαιουχικών εταιρειών οι οποίοι έχουν θεσπιστεί με την Ö οδηγία 2013/34/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου 56   Õ τέταρτη οδηγία 78/660/ΕΟΚ του Συμβουλίου, της 25ης Ιουλίου 1978, βασιζόμενη στο άρθρο 44 παράγραφος 2 στοιχείο ζ) 57  της συνθήκης περί των ετήσιων λογαριασμών εταιρειών ορισμένων μορφών 58 .

Οι επιχειρήσεις που δεν υποχρεούνται από τον νόμο να δημοσιεύουν τους ετήσιους λογαριασμούς τους, διατηρούν στα κεντρικά γραφεία τους αντίγραφα στη διάθεση του κοινού.

3.Οι επιχειρήσεις ηλεκτρικής ενεέργείιας τηρούν, στα εσωτερικά τους λογιστικά, χωριστούς λογαριασμούς για κάθε μία από τις δραστηριότητες μεταφοράς και διανομής, όπως ακριβώς θα ήταν υποχρεωμένες να πράξουν εάν οι εν λόγω δραστηριότητες ασκούνταν από χωριστές επιχειρήσεις, για να αποφεύγονται οι διακρίσεις, οι διασταυρούμενες επιδοτήσεις και οι στρεβλώσεις του ανταγωνισμού. Τηρούν επίσης λογαριασμούς, οι οποίοι μπορούν να είναι ενοποιημένοι, για άλλες δραστηριότητες σχετικές με την ηλεκτρική ενέργεια που δεν έχουν σχέση με τη μεταφορά και τη διανομή. Έως την 1η Ιουλίου 2007, οι επιχειρήσεις αυτές τηρούν χωριστούς λογαριασμούς για τις δραστηριότητες προμήθειας για επιλέξιμους πελάτες και για τις δραστηριότητες προμήθειας για μη επιλέξιμους πελάτες. Στους λογαριασμούς πρέπει να αποσαφηνίζονται τα έσοδα που προέρχονται από το ιδιοκτησιακό καθεστώς του συστήματος μεταφοράς ή διανομής. Εφόσον ενδείκνυται, οι επιχειρήσεις αυτές τηρούν ενοποιημένους λογαριασμούς για άλλες δραστηριότητες, εκτός του τομέα της ηλεκτρικής ενεέργείιας. Οι εσωτερικοί λογαριασμοί περιλαμβάνουν ισολογισμό και αποτελέσματα χρήσεως για κάθε δραστηριότητα.

4.Ο έλεγχος που αναφέρεται στην παράγραφο 2 πρέπει ιδίως να αφορά την τήρηση της κατά την παράγραφο 3 υποχρέωσης για αποφυγή των διακρίσεων και διασταυρούμενων επιδοτήσεων.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ VIII

ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΗΣ ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ ΣΤΟ ΣΥΣΤΗΜΑ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ VII IX
ΕΘΝΙΚΕΣ ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ

ê 2009/72/ΕΚ (προσαρμοσμένο)

Άρθρο 5735
Διορισμός και ανεξαρτησία των ρυθμιστικών αρχών

1.Κάθε κράτος μέλος ορίζει μία εθνική ρυθμιστική αρχή σε εθνικό επίπεδο.

2.Με την παράγραφο 1 του παρόντος άρθρου δεν θίγεται ο διορισμός άλλων ρυθμιστικών αρχών σε περιφερειακό επίπεδο εντός ορισμένων κρατών μελών, υπό τον όρο να υπάρχει ένας ανώτερος εκπρόσωπος για λόγους εκπροσώπησης και επαφών σε  κοινοτικό  Ö ενωσιακό Õ επίπεδο εντός του συμβουλίου ρυθμιστικών αρχών του Οργανισμού σύμφωνα με το άρθρο 22 14 παράγραφος 1 της [αναδιατύπωσης του κανονισμού 713/2009, όπως προτείνεται με το έγγραφο COM(2016)863/2].

3.Κατά παρέκκλιση από την παράγραφο 1 του παρόντος άρθρου, ένα κράτος μέλος μπορεί να διορίσει ρυθμιστικές αρχές για μικρά συστήματα σε γεωγραφικά χωριστή περιοχή η οποία, κατά το έτος 2008, είχε κατανάλωση μικρότερη του 3 % της συνολικής κατανάλωσης του κράτους μέλους του οποίου αποτελεί τμήμα. Με την παρέκκλιση αυτή δεν θίγεται ο διορισμός ενός ανώτερου εκπροσώπου για λόγους εκπροσώπησης και επαφών σε  κοινοτικό  Ö ενωσιακό Õ επίπεδο εντός του συμβουλίου ρυθμιστικών αρχών του Οργανισμού σύμφωνα με [το άρθρο 22 14 παράγραφος 1 της αναδιατύπωσης του κανονισμού 713/2009, όπως προτείνεται με το έγγραφο COM(2016)863/2].

4.Τα κράτη μέλη εγγυώνται την ανεξαρτησία της ρυθμιστικής αρχής και διασφαλίζουν ότι ασκεί τις εξουσίες της με αμεροληψία και διαφάνεια. Για τον σκοπό αυτό, τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι, κατά την άσκηση των ρυθμιστικών καθηκόντων που τους ανατίθενται βάσει της παρούσας οδηγίας και της σχετικής νομοθεσίας, η ρυθμιστική αρχή:

α)είναι νομικά διακριτή και λειτουργικά ανεξάρτητη από κάθε άλλη δημόσια ή ιδιωτική οντότητα,

β)διασφαλίζει ότι το προσωπικό τους και όλα τα πρόσωπα που είναι επιφορτισμένα με τη διοίκησή της:

i)ενεργούν ανεξάρτητα από οποιοδήποτε αγοραίο συμφέρον και

ii)δεν ζητούν ούτε λαμβάνουν απευθείας οδηγίες από οποιαδήποτε κυβέρνηση ή άλλη δημόσια ή ιδιωτική οντότητα κατά την άσκηση των ρυθμιστικών καθηκόντων. Με την απαίτηση αυτή δεν θίγεται η, κατά περίπτωση, στενή συνεργασία με άλλες συναφείς εθνικές αρχές ούτε οι γενικοί πολιτικοί προσανατολισμοί που εκδίδει η κυβέρνηση και οι οποίοι δεν συνδέονται με τα κατά το άρθρο 59 37 καθήκοντα και αρμοδιότητες της ρυθμιστικής αρχής.

5.Για να προστατεύσουν την ανεξαρτησία της ρυθμιστικής αρχής, τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ιδίως ότι:

α)η ρυθμιστική αρχή μπορεί να λαμβάνει αυτόνομες αποφάσεις, ανεξάρτητα από κάθε πολιτικό οργανισμό, και να διαθέτει ξεχωριστές ετήσιες δημοσιονομικές προβλέψεις, με αυτονομία ως προς την εκτέλεση του προϋπολογισμού, και επαρκείς ανθρώπινους και οικονομικούς πόρους για την εκτέλεση των καθηκόντων της, και

β)τα μέλη του συμβουλίου της ρυθμιστικής αρχής ή, ελλείψει συμβουλίου, η ανώτερη διοίκηση της ρυθμιστικής αρχής, διορίζονται για ορισμένη θητεία πέντε έως επτά ετών, ανανεώσιμη άπαξ.·

ò νέο

γ)τα μέλη του συμβουλίου της ρυθμιστικής αρχής ή, ελλείψει συμβουλίου, η ανώτερη διοίκηση της ρυθμιστικής αρχής, διορίζονται βάσει αντικειμενικών, διαφανών και δημοσιευμένων κριτηρίων με ανεξάρτητη και αμερόληπτη διαδικασία, η οποία διασφαλίζει ότι οι υποψήφιοι διαθέτουν τις απαραίτητες δεξιότητες και την εμπειρία για κάθε συναφή θέση στην εθνική ρυθμιστική αρχή και ότι διεξάγονται κοινοβουλευτικές ακροάσεις·

δ)προβλέπονται διατάξεις περί σύγκρουσης συμφερόντων και οι υποχρεώσεις εμπιστευτικότητας εξακολουθούν να ισχύουν μετά το τέλος της εντολής στο πλαίσιο της εθνικής ρυθμιστικής αρχής των μελών του συμβουλίου της ρυθμιστικής αρχής ή, ελλείψει συμβουλίου, της ανώτερης διοίκησης της ρυθμιστικής αρχής·

ε)τα μέλη του συμβουλίου της ρυθμιστικής αρχής ή, ελλείψει συμβουλίου, η ανώτερη διοίκηση της ρυθμιστικής αρχής, μπορούν(εί) να απολυθούν(εί) μόνο βάσει διαφανών κριτηρίων.

ê 2009/72/ΕΚ

Όσον αφορά το στοιχείο β) του πρώτου εδαφίου, τα κράτη μέλη εξασφαλίζουν κατάλληλο σύστημα περιτροπής για το συμβούλιο ή την ανώτερη διοίκηση. Τα μέλη του συμβουλίου ή, ελλείψει συμβουλίου, η ανώτερη διοίκηση είναι δυνατόν να απαλλαγούν από τα καθήκοντά τους, διαρκούσης της θητείας τους, μόνον αν δεν πληρούν πλέον τους όρους που ορίζονται στο παρόν άρθρο ή εάν έχουν κριθεί ένοχα για σοβαρό παράπτωμα βάσει του εθνικού δικαίου.

ê 2009/72/ΕΚ (προσαρμοσμένο)

ð νέο

Άρθρο 5836
Γενικοί στόχοι των ρυθμιστικών αρχών

Κατά την εκτέλεση των ρυθμιστικών καθηκόντων που προσδιορίζονται στην παρούσα οδηγία, οι ρυθμιστικές αρχές λαμβάνουν όλα τα εύλογα μέτρα προς επίτευξη των κατωτέρω στόχων εντός του πλαισίου των καθηκόντων και εξουσιών τους που καθορίζονται στο άρθρο 59 37, διαβουλευόμενες στενά με άλλες ενδιαφερόμενες εθνικές αρχές, συμπεριλαμβανομένων των αρχών ανταγωνισμού ð και των αρχών γειτονικών χωρών, όπως επίσης και τρίτων χωρών ï , κατά περίπτωση, και με την επιφύλαξη των αρμοδιοτήτων τους:

α)προώθηση, σε στενή συνεργασία με τον Οργανισμό, τις ρυθμιστικές αρχές των λοιπών κρατών μελών και την Επιτροπή, ανταγωνιστικής, ð ευέλικτης, ï ασφαλούς και περιβαλλοντικά βιώσιμης εσωτερικής αγοράς ηλεκτρικής ενεέργείιας εντός της  Κοινότητας  Ö Ένωσης Õ , και αποτελεσματικό άνοιγμα της αγοράς για όλους τους πελάτες και τους προμηθευτές στην  Κοινότητα  Ö Ένωση Õ και εξασφαλίζοντας κατάλληλες συνθήκες για την αποτελεσματική και αξιόπιστη λειτουργία των δικτύων ηλεκτρικής ενεέργείιας λαμβάνοντας υπόψη μακροπρόθεσμους στόχους·

β)ανάπτυξη περιφερειακών ð διασυνοριακών ï αγορών εντός της  Κοινότητας  Ö Ένωσης Õ που να λειτουργούν ανταγωνιστικά και εύρυθμα, για την επίτευξη του στόχου του στοιχείου α)·

γ)κατάργηση των περιορισμών στο εμπόριο ηλεκτρικής ενεέργείιας μεταξύ κρατών μελών, συμπεριλαμβανομένης της ανάπτυξης κατάλληλουης διασυνοριακούής δυναμικού δυναμικότητας μεταφοράς για την κάλυψη της ζήτησης και την ενίσχυση της ολοκλήρωσης των εθνικών αγορών η οποία ενδέχεται να διευκολύνει τις ροές ηλεκτρικής ενεέργείιας σε ολόκληρη την  Κοινότητα  Ö Ένωση Õ ·

δ)βοήθεια για την επίτευξη, με τον οικονομικά αποτελεσματικότερο τρόπο, ανάπτυξης ασφαλών, αξιόπιστων και αποτελεσματικών συστημάτων που δεν εισάγουν διακρίσεις και είναι προσανατολισμένα στον καταναλωτή, και προώθηση της επάρκειας συστημάτων και, σύμφωνα με γενικούς στόχους ενεργειακής πολιτικής, της ενεργειακής απόδοσης καθώς και της ενσωμάτωσης της μεγάλης και μικρής κλίμακας παραγωγής ηλεκτρικής ενεέργείιας από ανανεώσιμες πηγές και της κατανεμημένης παραγωγής ενεέργείιας, τόσο στο πλέγμα δίκτυο μεταφοράς όσο και στο πλέγμα δίκτυο διανομής, ð και διευκόλυνση της λειτουργίας τους σε σχέση με άλλα ενεργειακά δίκτυα φυσικού αερίου ή θέρμανσης ï ·

ε)διευκόλυνση της πρόσβασης στο δίκτυο νέαςου παραγωγικού δυναμικού δυναμικότητας παραγωγής ð και εγκαταστάσεων αποθήκευσης ενέργειας ï , ιδίως μέσω της άρσης των εμποδίων που θα μπορούσαν να αποτρέψουν την πρόσβαση νέων φορέων ή ηλεκτρικής ενεέργείιας από ανανεώσιμες πηγές στην αγορά·

στ)εξασφάλιση της προσφοράς κατάλληλων κινήτρων στους διαχειριστές και χρήστες του δικτύου συστήματος, τόσο βραχυπρόθεσμα όσο και μακροπρόθεσμα, για να αυξηθεί η αποδοτικότητα ð , ιδίως η ενεργειακή απόδοση, ï των επιδόσεων των δικτύων του συστήματος και να ενισχυθεί η ολοκλήρωση της αγοράς·

ζ)εξασφάλιση ότι οι πελάτες επωφελούνται μέσω της αποδοτικής λειτουργίας των εθνικών αγορών, προαγωγή του ουσιαστικού ανταγωνισμού και βοήθεια στην εξασφάλιση της προστασίας των καταναλωτών·

η)βοήθεια στην επίτευξη υψηλών προτύπων καθολικής και δημόσιας υπηρεσίας στον εφοδιασμό με ηλεκτρική ενέργεια, συμβολή στην προστασία των ευάλωτων καταναλωτών και συμβολή στη συμβατότητα των διαδικασιών ανταλλαγής δεδομένων που είναι απαραίτητες για την εναλλαγή πελατών.

Άρθρο 59 37
Καθήκοντα και αρμοδιότητες της ρυθμιστικής αρχής 

1.Στη ρυθμιστική αρχή ανατίθενται τα εξής καθήκοντα:

α)να καθορίζει ή να εγκρίνει, σύμφωνα με διαφανή κριτήρια, τιμολόγια μεταφοράς ή διανομής  ή  Ö και Õ τις μεθοδολογίες τους·

β)να εξασφαλίζει τη συμμόρφωση των διαχειριστών συστημάτων μεταφοράς και διανομής και, όπου συντρέχει περίπτωση, των ιδιοκτήτων των συστημάτων, καθώς και όλων των επιχειρήσεων ηλεκτρικής ενεέργείιας ð και των λοιπών συμμετεχόντων στην αγορά, ï προς τις υποχρεώσεις που υπέχουν από την παρούσα οδηγία ð , την [αναδιατύπωση του κανονισμού 714/2009, όπως προτείνεται με το έγγραφο COM(2016)861/2], τους κώδικες δικτύου που εκδίδονται δυνάμει του άρθρου 54 και του άρθρου 55 της [αναδιατύπωσης του κανονισμού 714/2009, όπως προτείνεται με το έγγραφο COM(2016)861/2], και τις κατευθυντήριες γραμμές που εκδίδονται δυνάμει του άρθρου 57 της [αναδιατύπωσης του κανονισμού 714/2009, όπως προτείνεται με το έγγραφο COM(2016)861/2 ï και από κάθε άλλη συναφή  κοινοτική  Ö ενωσιακή Õ νομοθεσία, μεταξύ άλλων, όσον αφορά διασυνοριακά θέματα·

ò νέο

γ)να εγκρίνει προϊόντα και διαδικασίες προμήθειας μη συχνοτικών παρεπόμενων υπηρεσιών·

δ)να εφαρμόζει τους κώδικες δικτύου και τις κατευθυντήριες γραμμές που εκδίδονται δυνάμει των άρθρων 54 έως 57 της [αναδιατύπωσης του κανονισμού 714/2009, όπως προτείνεται με το έγγραφο COM(2016)861/2] μέσω εθνικών μέτρων και, κατά περίπτωση, συντονισμένων περιφερειακών ή διενωσιακών μέτρων·

ê 2009/72/ΕΚ

ð νέο

ε)γ) να συνεργάζεται για διασυνοριακά θέματα με τη ρυθμιστική αρχή ή τις ρυθμιστικές αρχές των οικείων κρατών μελών και με τον Οργανισμό, ð ειδικότερα με τη συμμετοχή στις εργασίες του ρυθμιστικού συμβουλίου του Οργανισμού βάσει του άρθρου 22 της [αναδιατύπωσης του κανονισμού 713/2009, όπως προτείνεται με το έγγραφο COM(2016)863/2]ï·

στ)δ) να συμμορφώνεται προς τις σχετικές, νομικά δεσμευτικές, αποφάσεις του Οργανισμού και της Επιτροπής και να τις υλοποιεί·

ò νέο

ζ)να διασφαλίζει ότι η δυναμικότητα των γραμμών διασύνδεσης καθίσταται διαθέσιμη στον μεγαλύτερο δυνατό βαθμό σύμφωνα με το άρθρο 14 της [αναδιατύπωσης του κανονισμού 714/2009, όπως προτείνεται με το έγγραφο COM(2016)861/2]·

ê 2009/72/ΕΚ (προσαρμοσμένο)

η)ε) να υποβάλλει ετησίως στις αρμόδιες αρχές των κρατών μελών, τον Οργανισμό και την Επιτροπή έκθεση σχετικά με τη δραστηριότητά τους της και την εκπλήρωση των καθηκόντων τους της. Οι εκθέσεις αυτές αφορούν όλα τα μέτρα που ελήφθησαν και τα αποτελέσματα που επετεύχθησαν για κάθε ένα από τα καθήκοντα που αναφέρονται στο παρόν άρθρο·

θ)στ) να εξασφαλίζει ότι δεν υπάρχουν διασταυρούμενες επιδοτήσεις μεταξύ των δραστηριοτήτων μεταφοράς, διανομής και προμήθειας·

ι)ζ) να παρακολουθεί τα επενδυτικά προγράμματα των διαχειριστών συστημάτων μεταφοράς και να παρέχει, με την ετήσια έκθεσή της, αξιολόγηση των επενδυτικών προγραμμάτων των διαχειριστών συστημάτων μεταφοράς όσον αφορά τη συνέπειά τους με το  διακοινοτικό  Ö διενωσιακό Õ πρόγραμμα ανάπτυξης του δικτύου που αναφέρεται στο άρθρο 8 παράγραφος  3 στοιχείο β) 27 παράγραφος  1 στοιχείο β) της [αναδιατύπωσης του κανονισμού 714/2009, όπως προτείνεται με το έγγραφο COM(2016)861/2] κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 714/2009· η αξιολόγηση αυτή μπορεί να περιλαμβάνει συστάσεις για τροποποίηση των επενδυτικών αυτών προγραμμάτων·

ò νέο

ια)να μετρά τις επιδόσεις των διαχειριστών συστημάτων μεταφοράς και των διαχειριστών συστημάτων διανομής όσον αφορά την ανάπτυξη έξυπνου δικτύου το οποίο προωθεί την ενεργειακή απόδοση και την ενσωμάτωση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας βάσει ενός περιορισμένου συνόλου διενωσιακών δεικτών, και να δημοσιεύει εθνική έκθεση ανά διετία στην οποία περιλαμβάνονται, κατά περίπτωση, συστάσεις για βελτίωση·

ê 2009/72/ΕΚ (προσαρμοσμένο)

ð νέο

ιβ)η) να θεσπίζει ή να εγκρίνει πρότυπα και απαιτήσεις για την ποιότητα της υπηρεσίας και της προμήθειας ή να συμβάλλει σε αυτό μαζί με άλλες αρμόδιες αρχές και να παρακολουθεί τη συμμόρφωση προς και την εξέταση της παρελθούσας απόδοσης των κανόνων ασφαλείας και αξιοπιστίας του δικτύου καθώς και τη θέσπιση ή έγκριση των προτύπων και απαιτήσεων για την ποιότητα της υπηρεσίας και την προσφορά ή συμβολή σε αυτό μαζί με άλλες αρμόδιες αρχές·

ιγ)θ) να παρακολουθεί το επίπεδο διαφάνειας, συμπεριλαμβανομένων των τιμών χονδρικής, και να διασφαλίζει τη συμμόρφωση των επιχειρήσεων ηλεκτρικής ενεέργείιας προς τις υποχρεώσεις περί διαφάνειας·

ιδ)ι) να παρακολουθεί τον βαθμό και την αποτελεσματικότητα της αγοράς και του ανταγωνισμού σε επίπεδο χονδρικής και λιανικής, συμπεριλαμβανομένων των χρηματιστηρίων ηλεκτρικής ενεέργείιας, τις τιμές τους για τους οικιακούς καταναλωτές, συμπεριλαμβανομένων συστημάτων προπληρωμής, ποσοστό αλλαγής προμηθευτή, το ποσοστό διακοπής της παροχής, παροχή υπηρεσιών συντήρησης και σχετικά τέλη, και τα παράπονα των οικιακών πελατών, καθώς και οποιαδήποτε στρέβλωση ή περιορισμό του ανταγωνισμού, συμπεριλαμβανομένης της παροχής τυχόν συναφών πληροφοριών, και να φέρει ενώπιον των οικείων αρχών ανταγωνισμού τυχόν σχετικές υποθέσεις·

ιε)ια) να παρακολουθεί την εμφάνιση περιοριστικών συμβατικών πρακτικών, συμπεριλαμβανομένων ρητρών αποκλειστικότητας οι οποίες μπορεί να εμποδίζουν μεγάλους μη οικιακούς καταναλωτές να συνάπτουν συμβάσεις ταυτόχρονα με περισσότερους από έναν προμηθευτές ή να περιορίζουν τη δυνατότητα εκλογής τους. Όπου αρμόζει, οι εθνικές ρυθμιστικές αρχές ενημερώνουν τις εθνικές αρχές ανταγωνισμού για παρόμοιες πρακτικές·

ιβ) να σέβεται τη συμβατική ελευθερία σχετικά με συμβάσεις εφοδιασμού με δυνατότητα διακοπής καθώς και σε σχέση με μακροπρόθεσμες συμβάσεις, υπό τον όρο ότι είναι συμβατές με το κοινοτικό και εθνικό δίκαιο και συνεπείς προς τις πολιτικές της Κοινότητας·

ιστ)ιγ) να παρακολουθεί τον χρόνο που χρειάζονται οι διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς και διανομής για τη σύνδεση και τις επισκευές·

ιζ)ιδ) να βοηθά ώστε να εξασφαλίζεται, σε συνεργασία με άλλες εμπλεκόμενες αρχές, ότι τα μέτρα προστασίας των καταναλωτών, συμπεριλαμβανομένων όσων εκτίθενται στο παράρτημα Ι, είναι αποτελεσματικά και εφαρμόζονται·

ιη)ιε) να δημοσιεύει συστάσεις, τουλάχιστον ανά έτος, σχετικά με τη συμμόρφωση των τιμών προμήθειας προς το άρθρο 5 3, και να τις διαβιβάζει στις αρχές ανταγωνισμού, όπου αρμόζει·

ιθ)ιστ) να εξασφαλίζει την πρόσβαση σε δεδομένα κατανάλωσης πελατών, την παροχή, για προαιρετική χρήση, ενός ευνόητου εναρμονισμένου μορφότυπου σε εθνικό επίπεδο για τα δεδομένα κατανάλωσης και άμεση πρόσβαση όλων των πελατών σε παρόμοια δεδομένα σύμφωνα με Ö τα άρθρα 23 και 24 Õ  το στοιχείο η) του παραρτήματος Ι ·

κ)ιζ) να παρακολουθεί την εφαρμογή των κανόνων που αφορούν τον ρόλο και τις αρμοδιότητες των διαχειριστών συστημάτων μεταφοράς, των διαχειριστών συστημάτων διανομής, των προμηθευτών και των πελατών και άλλων παραγόντων της αγοράς σύμφωνα με την [αναδιατύπωση του κανονισμού 714/2009, όπως προτείνεται με το έγγραφο COM(2016)861/2]κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 714/2009·

κα)ιη) να παρακολουθεί τις επενδύσεις σε παραγωγικό δυναμικό δυναμικότητα παραγωγής ð και αποθήκευσης ï σε συνάρτηση με την ασφάλεια εφοδιασμού·

κβ)ιθ) να παρακολουθεί την τεχνική συνεργασία μεταξύ των  κοινοτικών  Ö ενωσιακών Õ διαχειριστών συστημάτων μεταφοράς και των ομολόγων τους σε τρίτες χώρες·

κ) να παρακολουθεί την υλοποίηση των μέτρων διασφάλισης που αναφέρονται στο άρθρο 42· και 

κγ)να συμβάλλει στη συμβατότητα των διαδικασιών ανταλλαγής δεδομένων για τις πιο σημαντικές διαδικασίες της αγοράς σε περιφερειακό επίπεδο.

ò νέο

κδ)να παρακολουθεί τη διαθεσιμότητα δικτυακών τόπων σύγκρισης, συμπεριλαμβανομένων εργαλείων σύγκρισης που πληρούν τα κριτήρια που προβλέπονται στο άρθρο 14 και το παράρτημα I.

ê 2009/72/ΕΚ

2.Όταν προβλέπεται σε κάποιο κράτος μέλος, τα καθήκοντα παρακολούθησης που αναφέρονται στην παράγραφο 1 μπορούν να εκτελούνται από αρχές άλλες από τη ρυθμιστική. Στην περίπτωση αυτή, οι πληροφορίες που προκύπτουν από την παρακολούθηση αυτή τίθενται στη διάθεση της ρυθμιστικής αρχής το συντομότερο δυνατόν.

Διατηρώντας την ανεξαρτησία τους, με την επιφύλαξη των συγκεκριμένων αρμοδιοτήτων τους και σύμφωνα με τις αρχές της βελτίωσης της νομοθεσίας, οι ρυθμιστικές αρχές συνεννοούνται, κατά περίπτωση, με τους διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς και, εφόσον συντρέχει περίπτωση, συνεργάζονται στενά με τις άλλες αρμόδιες εθνικές αρχές κατά την άσκηση των καθηκόντων που αναφέρονται στην παράγραφο 1.

Τυχόν εγκρίσεις που έχουν χορηγηθεί από ρυθμιστική αρχή ή τον Οργανισμό δυνάμει της παρούσας οδηγίας δεν θίγουν τη δεόντως αιτιολογημένη μελλοντική χρήση των εξουσιών της από τη ρυθμιστική αρχή δυνάμει του παρόντος άρθρου ή τυχόν κυρώσεις που επιβάλλονται από άλλες σχετικές αρχές ή την Επιτροπή.

ê 2009/72/ΕΚ (προσαρμοσμένο)

ð νέο

3. 4. Τα κράτη μέλη εξασφαλίζουν ότι ανατίθενται στις ρυθμιστικές αρχές οι αρμοδιότητες που τους παρέχουν τη δυνατότητα να εκτελούν ταχέως και αποτελεσματικά τα καθήκοντα που αναφέρονται Ö στο παρόν άρθρο Õ στις παραγράφους 1, 3 και 6. Για τον σκοπό αυτό, οι ρυθμιστικές αρχές διαθέτουν τουλάχιστον τις ακόλουθες αρμοδιότητες:

α)να εκδίδουν δεσμευτικές αποφάσεις για τις επιχειρήσεις ηλεκτρικής ενεέργείιας·

β)να ερευνούν τη λειτουργία των αγορών ηλεκτρικής ενεέργείιας και να αποφασίζουν και να επιβάλλουν τα κατάλληλα, αναγκαία και αναλογικά μέτρα για την προώθηση του αποτελεσματικού ανταγωνισμού και την εξασφάλιση της εύρυθμης λειτουργίας της αγοράς. Εφόσον απαιτείται, οι ρυθμιστικές αρχές δύνανται επίσης να συνεργάζονται με την εθνική αρχή ανταγωνισμού και τις ρυθμιστικές αρχές της χρηματοπιστωτικής αγοράς ή την Επιτροπή στη διεξαγωγή έρευνας σχετικά με τον νόμο περί ανταγωνισμού·

γ)να απαιτούν πληροφορίες από τις επιχειρήσεις ηλεκτρικής ενεέργείιας σχετικά με την εκπλήρωση των καθηκόντων τους, συμπεριλαμβανομένης της αιτιολόγησης για οποιαδήποτε άρνηση χορήγησης πρόσβασης σε τρίτους, καθώς και οποιεσδήποτε πληροφορίες σχετικά με μέτρα αναγκαία για την ενίσχυση του δικτύου·

δ)να επιβάλλουν αποτελεσματικές, αναλογικές και αποτρεπτικές κυρώσεις σε επιχειρήσεις ηλεκτρικής ενεέργείιας οι οποίες δεν συμμορφώνονται προς τις υποχρεώσεις που υπέχουν από την παρούσα οδηγία ή προς τυχόν σχετικές, νομικά δεσμευτικές αποφάσεις των ρυθμιστικών αρχών ή του Οργανισμού ή να προτείνουν σε αρμόδιο δικαστήριο να επιβάλλει τις εν λόγω κυρώσεις. Στις αρμοδιότητες αυτές περιλαμβάνεται η επιβολή ή η πρόταση επιβολής κυρώσεων ύψους έως 10 % του ετήσιου κύκλου εργασιών του διαχειριστή συστήματος μεταφοράς στον διαχειριστή συστήματος μεταφοράς ή έως 10 % του ετήσιου κύκλου εργασιών της κάθετα ολοκληρωμένης επιχείρησης στην κάθετα ολοκληρωμένη επιχείρηση, ανάλογα με την περίπτωση, για τη μη συμμόρφωση προς τις αντίστοιχες υποχρεώσεις που υπέχουν από την παρούσα οδηγία· και

ε)να διενεργούν έρευνες και να εντέλλονται τη διευθέτηση διαφορών δυνάμει των παραγράφων 11 και 12 του άρθρου 60 παράγραφοι 2 και 3.

4.3. Εάν έχει διοριστεί ανεξάρτητος διαχειριστής συστήματος με βάση το άρθρο 44 13, πέραν των καθηκόντων που της ανατίθενται με βάση την παράγραφο τις παραγράφους 1 και 3 του παρόντος άρθρου, η ρυθμιστική αρχή οφείλει:

α)να παρακολουθεί τη συμμόρφωση του ιδιοκτήτη του συστήματος μεταφοράς και του ανεξάρτητου διαχειριστή συστήματος προς τις υποχρεώσεις που υπέχει από το παρόν άρθρο και να επιβάλλει ποινές για μη συμμόρφωση σύμφωνα με την παράγραφο 3 4 στοιχείο δ)·

β)να παρακολουθεί τις σχέσεις και την επικοινωνία μεταξύ του ανεξάρτητου διαχειριστή συστήματος και του ιδιοκτήτη του συστήματος μεταφοράς, για να διασφαλίζεται η τήρηση των υποχρεώσεων του ανεξάρτητου διαχειριστή συστήματος, και ειδικότερα να εγκρίνει συμβάσεις και να ενεργεί ως αρχή επίλυσης διαφορών μεταξύ του ανεξάρτητου διαχειριστή συστήματος και του ιδιοκτήτη του συστήματος μεταφοράς, σε περίπτωση καταγγελίας εκ μέρους οιουδήποτε εξ αυτών σύμφωνα με την παράγραφο 11·

γ)με την επιφύλαξη της διαδικασίας του άρθρου 44 13 παράγραφος 2 στοιχείο γ) σχετικά με το πρώτο δεκαετές πρόγραμμα ανάπτυξης του δικτύου, να εγκρίνει τον προγραμματισμό των επενδύσεων και το πολυετές πρόγραμμα ανάπτυξης του δικτύου που υποβάλλει ð τουλάχιστον ανά διετία ï  κάθε χρόνο  ο ανεξάρτητος διαχειριστής του συστήματος·

δ)να εξασφαλίζει ότι τα τιμολόγια πρόσβασης στο δίκτυο, τα οποία εισπράττουν οι ανεξάρτητοι διαχειριστές συστήματος, προβλέπουν αμοιβή για τον ιδιοκτήτη ή τους ιδιοκτήτες του δικτύου, η οποία περιλαμβάνει κατάλληλο αντίτιμο για τα πάγια στοιχεία του δικτύου και τυχόν νέες επενδύσεις σε αυτό, εφόσον έχουν γνώμονα την οικονομία και την αποτελεσματικότητα·

ε)να διαθέτει εξουσία διενέργειας επιθεωρήσεων, ακόμη και χωρίς προηγούμενη ανακοίνωση, στις εγκαταστάσεις του ιδιοκτήτη του συστήματος μεταφοράς και του ανεξάρτητου διαχειριστή συστήματος· και

στ)να παρακολουθεί τη χρήση των επιβαρύνσεων τελών συμφόρησης που εισπράττει ο ανεξάρτητος διαχειριστής συστήματος σύμφωνα με το [άρθρο 17 παράγραφος 216, παράγραφος 6 της αναδιατύπωσης του κανονισμού 714/2009, όπως προτείνεται με το έγγραφο COM(2016)861/2].

5.Εκτός από τα καθήκοντα και τις αρμοδιότητες που ανατίθενται στις ρυθμιστικές αρχές στο πλαίσιο των παραγράφων 1 και 3 4 του παρόντος άρθρου, όταν ορισθεί διαχειριστής συστήματος μεταφοράς σύμφωνα με το τμήμα 3 του κεφαλαίου VI V, τους ανατίθενται τουλάχιστον τα ακόλουθα καθήκοντα και αρμοδιότητες:

α)να επιβάλλουν ποινές σύμφωνα με την παράγραφο Ö 3 Õ 4 στοιχείο δ) για μεροληπτική συμπεριφορά υπέρ της κάθετα ολοκληρωμένης επιχείρησης·

β)να παρακολουθούν την επικοινωνία μεταξύ του διαχειριστή συστήματος μεταφοράς και της κάθετα ολοκληρωμένης επιχείρησης προκειμένου να διασφαλίζεται η τήρηση των υποχρεώσεων του διαχειριστή συστήματος μεταφοράς·

γ)να ενεργούν ως αρχή επίλυσης διαφορών μεταξύ της κάθετα ολοκληρωμένης επιχείρησης και του διαχειριστή συστήματος μεταφοράς σε περίπτωση οποιασδήποτε καταγγελίας που υποβάλλεται σύμφωνα με το άρθρο 60 παράγραφος 2 την παράγραφο 11·

δ)να παρακολουθούν τις εμπορικές και οικονομικές σχέσεις, συμπεριλαμβανομένων των δανείων, μεταξύ της κάθετα ολοκληρωμένης επιχείρησης και του διαχειριστή συστήματος μεταφοράς·

ε)να εγκρίνουν όλες τις εμπορικές και οικονομικές συμφωνίες μεταξύ της κάθετα ολοκληρωμένης επιχείρησης και του διαχειριστή συστήματος μεταφοράς υπό τον όρο ότι είναι σύμφωνες με τις συνθήκες της αγοράς·

στ)να ζητούν αιτιολόγηση από την κάθετα ολοκληρωμένη επιχείρηση όταν ειδοποιείται ειδοποιούνται από τον υπεύθυνο συμμόρφωσης σύμφωνα με το άρθρο 50 21 παράγραφος 4. Η αιτιολόγηση περιλαμβάνει κυρίως αποδείξεις ότι δεν σημειώθηκε καμία μεροληπτική συμπεριφορά προς όφελος της κάθετα ολοκληρωμένης επιχείρησης·

ζ)να πραγματοποιούν επιθεωρήσεις, ακόμη και χωρίς προηγούμενη ανακοίνωση, στις εγκαταστάσεις της κάθετα ολοκληρωμένης επιχείρησης και του διαχειριστή συστήματος μεταφοράς· και

η)να αναθέτουν όλα ή συγκεκριμένα καθήκοντα του διαχειριστή συστήματος μεταφοράς σε ανεξάρτητο διαχειριστή συστήματος διορισμένο σύμφωνα με το άρθρο 44 13 σε περίπτωση διαρκούς παραβίασης από τον διαχειριστή συστήματος μεταφοράς των υποχρεώσεων που υπέχει από την παρούσα οδηγία, ιδίως σε περίπτωση κατ’ εξακολούθηση μεροληπτικής συμπεριφοράς προς όφελος της κάθετα ολοκληρωμένης επιχείρησης.

6.ð Με εξαίρεση τις περιπτώσεις όπου ο Οργανισμός είναι αρμόδιος να καθορίζει και να εγκρίνει τους όρους και τις προϋποθέσεις ή τις μεθοδολογίες για την εφαρμογή των κωδίκων δικτύου και των κατευθυντήριων γραμμών του κεφαλαίου VII της [αναδιατύπωσης του κανονισμού 714/2009, όπως προτείνεται με το έγγραφο COM(2016)861/2] δυνάμει του άρθρου 5 παράγραφος 2 της [αναδιατύπωσης του κανονισμού 713/2009, όπως προτείνεται με το έγγραφο COM(2016)863/2], λόγω του συντονισμένου χαρακτήρα τους, ï οι ρυθμιστικές αρχές είναι υπεύθυνες για τον καθορισμό ή την έγκριση αρκετά πριν από την έναρξη ισχύος τους, τουλάχιστον των ð εθνικών ï μεθοδολογιών οι οποίες χρησιμοποιούνται για τον υπολογισμό ή τον καθορισμό των όρων και των προϋποθέσεων για:

α)τη σύνδεση και την πρόσβαση στα εθνικά δίκτυα, συμπεριλαμβανομένων των τιμολογίων μεταφοράς και διανομής ή των μεθοδολογιών τους. Τα εν λόγω τιμολόγια ή μεθοδολογίες καθιστούν δυνατή την πραγματοποίηση των αναγκαίων επενδύσεων στα δίκτυα, κατά τρόπο ώστε οι επενδύσεις αυτές να διασφαλίζουν τη βιωσιμότητα των δικτύων·

β)την παροχή των ð παρεπόμενων ï υπηρεσιών  εξισορρόπησης  οι οποίες θα εκτελούνται κατά τον πλέον οικονομικό τρόπο και θα παρέχουν τα κατάλληλα κίνητρα στους χρήστες του δικτύου ώστε να εξισορροπούν τις εισροές και εκροές τους. Οι ð παρεπόμενες ï υπηρεσίες  εξισορρόπησης  παρέχονται ισότιμα και χωρίς διακρίσεις και βασίζονται σε αντικειμενικά κριτήρια· και

γ)την πρόσβαση στις διασυνοριακές υποδομές, περιλαμβανομένων των διαδικασιών για την κατανομή δυναμικότητας και τη διαχείριση συμφορήσεων.

7.Οι μεθοδολογίες ή οι όροι και οι προϋποθέσεις της παραγράφου 6 δημοσιεύονται.

8. Κατά τον καθορισμό ή την έγκριση των τιμολογίων ή των μεθοδολογιών και των υπηρεσιών εξισορρόπησης, οι ρυθμιστικές αρχές εξασφαλίζουν ότι παρέχονται τα κατάλληλα κίνητρα στους διαχειριστές δικτύων μεταφοράς και διανομής, βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα, για να βελτιώνουν τις επιδόσεις, να προωθούν την ολοκλήρωση της αγοράς και την ασφάλεια του εφοδιασμού και να ενισχύουν τις συναφείς δραστηριότητες έρευνας.

ò νέο

8.Για να αυξηθεί η διαφάνεια στην αγορά και να διαθέτουν όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη όλες τις απαραίτητες πληροφορίες, αποφάσεις ή προτάσεις σχετικά με απόφαση που αφορά τιμολόγια μεταφοράς και διανομής, όπως αναφέρεται στο άρθρο 60 παράγραφος 3, οι ρυθμιστικές αρχές καθιστούν διαθέσιμα στους παράγοντες της αγοράς την αναλυτική μεθοδολογία και το υποκείμενο κόστος που χρησιμοποιήθηκαν για τον υπολογισμό των σχετικών τιμολογίων δικτύου.

ê 2009/72/ΕΚ

9.Οι ρυθμιστικές αρχές παρακολουθούν τη διαχείριση συμφόρησης των εθνικών συστημάτων ηλεκτρικής ενεέργείιας, συμπεριλαμβανομένων των διασυνδέσεων γραμμών διασύνδεσης, και την υλοποίηση των κανόνων διαχείρισης συμφόρησης. Προς τούτο, οι διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς ή οι διαχειριστές της αγοράς υποβάλλουν τους κανόνες διαχείρισης συμφόρησης, συμπεριλαμβανομένης της κατανομής δυναμικότητας, στις εθνικές ρυθμιστικές αρχές. Οι εθνικές ρυθμιστικές αρχές μπορούν να ζητούν τροποποιήσεις αυτών των κανόνων.

ê 2009/72/ΕΚ (προσαρμοσμένο)

ð νέο

Άρθρο 60 37
Ö Αποφάσεις και καταγγελίες Õ 

1.10. Οι ρυθμιστικές αρχές έχουν το δικαίωμα να απαιτούν από τους διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς και διανομής να τροποποιούν, αν χρειάζεται, τους όρους και προϋποθέσεις, συμπεριλαμβανομένων των τιμολογίων ή των μεθοδολογιών που αναφέρονται στο παρόν άρθρο Ö 59 Õ , προκειμένου να εξασφαλίζεται η αναλογικότητα και η αμερόληπτη εφαρμογή τους ð , σύμφωνα με το άρθρο 16 της [αναδιατύπωσης του κανονισμού 714/2009, όπως προτείνεται με το έγγραφο COM(2016)861/2] ï. Σε περίπτωση καθυστέρησης στον ορισμό των τιμολογίων μεταφοράς και διανομής, οι ρυθμιστικές αρχές έχουν την εξουσία να ορίζουν ή εγκρίνουν προσωρινά τιμολόγια ή μεθοδολογίες μεταφοράς και διανομής και να αποφασίζουν τα κατάλληλα αντισταθμιστικά μέτρα εάν τα τελικά τιμολόγια ή μεθοδολογίες αποκλίνουν από αυτά τα προσωρινά τιμολόγια ή μεθοδολογίες.

2.11. Οποιοδήποτε μέρος έχει να υποβάλει καταγγελία κατά διαχειριστών δικτύου μεταφοράς ή διανομής που αφορά υποχρεώσεις του διαχειριστή που απορρέουν από την παρούσα οδηγία, μπορεί να υποβάλει την καταγγελία στη ρυθμιστική αρχή, η οποία, ενεργώντας ως αρχή επίλυσης των διαφορών, εκδίδει απόφαση εντός δύο μηνών από τη λήψη της καταγγελίας. Η περίοδος αυτή είναι δυνατό να παραταθεί κατά δύο μήνες όταν οι ρυθμιστικές αρχές ζητούν πρόσθετες πληροφορίες. Η παραταθείσα περίοδος μπορεί να παραταθεί περαιτέρω με τη σύμφωνη γνώμη του καταγγέλλοντος. Η απόφαση της ρυθμιστικής αρχής έχει δεσμευτική ισχύ, εκτός εάν και έως ότου ακυρωθεί κατόπιν προσφυγής.

3.12. Κάθε θιγόμενος έχει δικαίωμα προσφυγής σχετικά με απόφαση για μεθόδους που ελήφθη σύμφωνα με το παρόν άρθρο Ö 59 Õ ή, όταν η ρυθμιστική αρχή έχει υποχρέωση διαβούλευσης σχετικά με τα προτεινόμενα τιμολόγια ή μεθόδους, δύναται, το αργότερο εντός δύο μηνών από τη δημοσίευση της απόφασης ή της πρότασης απόφασης, ή και εντός μικρότερου διαστήματος εφόσον αυτό προβλέπεται από τα κράτη μέλη, να υποβάλει προσφυγή για επανεξέταση. Η εν λόγω προσφυγή δεν έχει ανασταλτικό αποτέλεσμα.

4.13. Τα κράτη μέλη θεσπίζουν κατάλληλους και αποτελεσματικούς μηχανισμούς ρύθμισης, ελέγχου και διαφάνειας ώστε να αποφεύγεται κάθε κατάχρηση δεσπόζουσας θέσης, ιδίως σε βάρος των καταναλωτών, καθώς και κάθε επιθετική συμπεριφορά. Οι εν λόγω μηχανισμοί λαμβάνουν υπόψη τις διατάξεις της σΣυνθήκης, και ιδίως το άρθρο 102 82.

5.14. Τα κράτη μέλη εξασφαλίζουν ότι λαμβάνονται τα κατάλληλα μέτρα, συμπεριλαμβανομένων διοικητικών ή ποινικών μέτρων, σύμφωνα με τις οικείες νομοθετικές διατάξεις τους, κατά των υπεύθυνων φυσικών ή νομικών προσώπων, στις περιπτώσεις παραβίασης των κανόνων περί εμπιστευτικότητας τους οποίους επιβάλλει η παρούσα οδηγία.

6.15. Οι προσφυγές που αναφέρονται στις παραγράφους 11 2 και 3 12 δεν θίγουν τα δικαιώματα άσκησης προσφυγής δυνάμει του κοινοτικού Ö ενωσιακού Õ ή/και του εθνικού δικαίου.

7.16. Οι αποφάσεις των ρυθμιστικών αρχών είναι πλήρως αιτιολογημένες προκειμένου να υπόκεινται σε δικαστικό έλεγχο και διατίθενται στο κοινό υπό την επιφύλαξη της προστασίας της εμπιστευτικότητας εμπορικά ευαίσθητων πληροφοριών.

8.17. Τα κράτη μέλη εξασφαλίζουν ότι υπάρχουν κατάλληλοι μηχανισμοί σε εθνικό επίπεδο δυνάμει των οποίων μέρος θιγόμενο από την απόφαση ρυθμιστικής αρχής έχει δικαίωμα προσφυγής σε φορέα ανεξάρτητο από τα εμπλεκόμενα μέρη και από οποιαδήποτε κυβέρνηση.

Άρθρο 6138
Ö Περιφερειακή συνεργασία μεταξύ ρυθμιστικών αρχών για Õ  Καθεστώς ρύθμισης διασυνοριακών θεμάτων  διασυνοριακά θέματα

1.Οι ρυθμιστικές αρχές διαβουλεύονται και συνεργάζονται στενά ð , ιδίως εντός του Οργανισμού, ï και κοινοποιούν εκατέρωθεν και στον Οργανισμό οποιεσδήποτε πληροφορίες είναι απαραίτητες για την εκτέλεση των καθηκόντων τους βάσει της παρούσας οδηγίας. Σε σχέση με τις ανταλλασσόμενες πληροφορίες, η αποδέκτρια αρχή εξασφαλίζει το ίδιο επίπεδο εμπιστευτικότητας με τη διαβιβάζουσα αρχή.

2.Οι ρυθμιστικές αρχές συνεργάζονται τουλάχιστον σε περιφερειακό επίπεδο για:

α)την προώθηση της δημιουργίας λειτουργικών διευθετήσεων ώστε να παρέχεται η δυνατότητα για βέλτιστη διαχείριση του δικτύου, να προωθείται η ανάπτυξη κοινών χρηματιστηρίων ηλεκτρικής ενεέργείιας και η διασυνοριακή κατανομή δυναμικότητας, καθώς και να παρέχεται η δυνατότητα επαρκούς επιπέδου δυναμικού δυναμικότητας διασύνδεσης, μέσω και νέων διασυνδέσεων, εντός της περιφέρειας και μεταξύ περιφερειών, ώστε να καθίσταται εφικτή η ανάπτυξη αποτελεσματικού ανταγωνισμού και η βελτίωση της ασφάλειας του εφοδιασμού, χωρίς διακρίσεις μεταξύ προμηθευτών σε διάφορα κράτη μέλη·

ò νέο

β)τον συντονισμό της από κοινού εποπτείας οντοτήτων που ασκούν δραστηριότητες σε περιφερειακό επίπεδο·

γ)τον συντονισμό, σε συνεργασία με άλλες εμπλεκόμενες αρχές, της από κοινού εποπτείας των εκτιμήσεων επάρκειας σε εθνικό, περιφερειακό και ευρωπαϊκό επίπεδο·

ê 2009/72/ΕΚ (προσαρμοσμένο)

ð νέο

δ)τον συντονισμό της ανάπτυξης όλων των κωδικών κωδίκων δικτύου Ö και των κατευθυντήριων γραμμών Õ για τους σχετικούς φορείς εκμετάλλευσης συστημάτων μεταφοράς και άλλους παράγοντες της αγοράς· και