17.8.2017   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 272/19

1.

επισημαίνει ότι η καλή υγεία για το σύνολο του πληθυσμού είναι καθοριστική για την ευημερία και την ευμάρεια του κοινωνικού συνόλου. Η καλή υγεία είναι μια αξία αυτή καθαυτή, και, ταυτόχρονα, ένας υγιής πληθυσμός συμβάλλει στην οικονομική ανάπτυξη (και αντιστρόφως)·

2.

σημειώνει ότι οι πολίτες ζουν περισσότερο και με καλύτερη υγεία απ’ ό,τι κατά το παρελθόν. Παρόλα αυτά, εντός της ΕΕ υπάρχουν σημαντικές διαφορές στον τομέα της υγείας μεταξύ, αλλά και εντός των κρατών μελών. Από μακροπρόθεσμη άποψη, το μέσο προσδόκιμο ζωής έχει αυξηθεί στην ΕΕ, ωστόσο, εξακολουθούν να υπάρχουν μεγάλες διαφορές μεταξύ και εντός των χωρών, των περιφερειών και των κοινοτήτων. Για παράδειγμα, το 2014, η διαφορά μεταξύ των χωρών της ΕΕ με το υψηλότερο και το χαμηλότερο μέσο προσδόκιμο ζωής ανήλθε σχεδόν στα εννέα έτη (88,3 και 74,5 έτη αντιστοίχως (1)). Η αύξηση του μέσου προσδόκιμου χρόνου ζωής συνδέεται, μεταξύ άλλων, με την αλλαγή του τρόπου ζωής, τη βελτίωση της εκπαίδευσης και την καλύτερη πρόσβαση σε υγειονομική περίθαλψη υψηλής ποιότητας·

3.

παρατηρεί ότι ο μεγάλος και σημαντικός τομέας της υγειονομικής περίθαλψης και της κοινωνικής πρόνοιας απασχολεί πολλούς ανθρώπους και συμβάλλει στην προσπάθεια βελτίωσης της ποιότητας και της διάρκειας της ζωής τους, καθώς και της υγείας τους. Τα συστήματα υγείας στις 28 χώρες μέλη της ΕΕ διαφέρουν, ωστόσο, μεταξύ τους και σε ό,τι αφορά τη διαθεσιμότητα των πόρων·

4.

λαμβάνει υπό σημείωση ότι η υγεία και η «Προαγωγή της υγείας» περιλαμβάνονται στους σημαντικότερους παγκόσμιους στόχους του θεματολογίου των Ηνωμένων Εθνών για την αειφόρο ανάπτυξη με ορίζοντα το 2030, οι οποίοι εγκρίθηκαν το 2015. Οι περισσότεροι από τους 17 στόχους έχουν σαφή συνάφεια με την υγεία, ωστόσο, σε έναν από αυτούς (στόχος 3) επιδιώκεται, συγκεκριμένα, η εξασφάλιση μιας υγιούς ζωής και η προώθηση της ευημερίας για όλους τους ανθρώπους κάθε ηλικίας. Επίσης, η «Προαγωγή της υγείας» θεωρείται ο πυλώνας για την επίτευξη των Στόχων της Αειφόρου Ανάπτυξης. Οι στόχοι αυτοί ευθυγραμμίζονται επίσης με τους στόχους του διατομεακού προγράμματος πλαισίου για την υγεία και την ευημερία «Υγεία 2020», που υιοθέτησε ο ευρωπαϊκός τομέας του ΠΟΥ το 2012·

5.

επισημαίνει ότι ο στόχος των προσπαθειών της ΕΕ στον τομέα αυτόν είναι, σύμφωνα με το Άρθρο 168 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η βελτίωση της δημόσιας υγείας, η πρόληψη των ασθενειών και η εξάλειψη των κινδύνων για την υγεία. Αυτό υλοποιείται, λόγου χάρη, μέσω των προγραμμάτων της ΕΕ για την υγεία, των διαρθρωτικών και επενδυτικών ταμείων, του προγράμματος πλαισίου για την έρευνα και την καινοτομία, καθώς και της προστασίας των θεμελιωδών δικαιωμάτων. Πράγματι, το άρθρο 35 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης προβλέπει ότι «κάθε πρόσωπο δικαιούται να έχει πρόσβαση στην πρόληψη σε θέματα υγείας και να απολαύει ιατρικής περίθαλψης, σύμφωνα με τις προϋποθέσεις που ορίζονται στις εθνικές νομοθεσίες και πρακτικές. Κατά τον καθορισμό και την εφαρμογή όλων των πολιτικών και δράσεων της Ένωσης, εξασφαλίζεται υψηλού επιπέδου προστασία της υγείας του ανθρώπου»·

6.

επισημαίνει ότι η ΕΕ διαθέτει ορισμένες νομοθετικές αρμοδιότητες σε τομείς που έχουν αντίκτυπο στη δημόσια υγεία ή συνδέονται, λόγου χάρη, με τη διασυνοριακή υγεία και επίσης διατυπώνει συστάσεις σε τομείς στους οποίους διαθέτει περιορισμένη μόνον αρμοδιότητα. Στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εκδίδει ειδικές ανά χώρα συστάσεις, οι οποίες, σε ορισμένες περιπτώσεις, αφορούν τον τομέα της δημόσιας υγείας·

7.

τονίζει, ωστόσο, ότι τα κράτη μέλη είναι κατά βάση ελεύθερα να αποφασίσουν τον τρόπο οργάνωσης, χρηματοδότησης και σχεδιασμού των υπηρεσιών υγειονομικής περίθαλψης και των κοινωνικών υπηρεσιών. Πολλά κράτη μέλη έχουν επιλέξει να αναθέσουν την κύρια ευθύνη για την υγειονομική περίθαλψη και το έργο της δημόσιας υγείας στις τοπικές και περιφερειακές αρχές. Ακόμη και σε χώρες με εθνικά συστήματα υγείας, υπεύθυνοι για τις κοινωνικές υπηρεσίες και την κοινωνική μέριμνα είναι συχνά οι τοπικοί φορείς·

8.

επιδοκιμάζει την πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με τίτλο «Η κατάσταση της υγείας στην ΕΕ», η οποία παρουσιάστηκε τον Ιούνιο του 2016. Με αυτήν την πρωτοβουλία επιδιώκεται η συγκέντρωση διεθνούς εμπειρογνωμοσύνης για την ανάπτυξη των γνώσεων σε θέματα που αφορούν τον τομέα της υγείας σε εθνικό και σε πανευρωπαϊκό επίπεδο και την υποστήριξη των κρατών μελών στη λήψη αποφάσεων (2)·

9.

σημειώνει ότι ο ΟΟΣΑ και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δημοσίευσαν τον Νοέμβριο του 2016 την έκθεση με τίτλο «Health at a Glance: Europe 2016». Πέρα από στατιστικά στοιχεία, τα οποία καταδεικνύουν τις σημαντικές διαφορές που υφίστανται σε τομείς όπως η υγεία, οι καθοριστικοί παράγοντες για την υγεία, οι δαπάνες για την υγεία, η αποτελεσματικότητα, η ποιότητα και η προσβασιμότητα της υγειονομικής περίθαλψης, η εν λόγω έκθεση συμπεριλαμβάνει ανάλυση του αντίκτυπου της κακής κατάστασης της υγείας στην αγορά εργασίας και εξετάζει την ανάγκη βελτίωσης των συστημάτων πρωτοβάθμιας υγειονομικής περίθαλψης·

10.

υπογραμμίζει πόσο σημαντικό είναι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή να προωθήσει τη συμμετοχή των περιφερειακών και των τοπικών αρχών στις τρέχουσες εργασίες της και να συγκεντρώσει τις απόψεις τους σχετικά με τη μελλοντική ανάπτυξη των συστημάτων υγείας, κυρίως επειδή, συχνά, οι βέλτιστες πρακτικές εντοπίζονται σε τοπικό ή σε περιφερειακό επίπεδο·

11.

σημειώνει ότι τα συστήματα υγείας των χωρών της ΕΕ αντιμετωπίζουν πολλές μείζονες προκλήσεις, ορισμένες από τις οποίες είναι εντονότερες σε ορισμένα κράτη μέλη απ’ ό,τι σε άλλα:

12.

πιστεύει ότι, για να επιτευχθεί η ισότητα στην υγεία, πρέπει να εξασφαλιστεί η καθολική πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη. Η επαρκής και βιώσιμη χρηματοδότηση της υγειονομικής περίθαλψης διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στην εξασφάλιση ολοκληρωμένων, προσιτών και ποιοτικών υπηρεσιών υγειονομικής περίθαλψης. Οι άτυπες πληρωμές και άλλες μορφές διαφθοράς στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης πρέπει να αντιμετωπιστούν, δεδομένου ότι έχουν αρνητικό αντίκτυπο στην προσβασιμότητα και την αποδοτικότητα της περίθαλψης·

13.

διαπιστώνει ότι οι χρόνιες παθήσεις κυριαρχούν μεταξύ των ασθενειών και προκαλούν το μεγαλύτερο μέρος των δαπανών για τα συστήματα ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης και άλλα συστήματα κοινωνικής πρόνοιας. Για να παραμείνουν βιώσιμα σε μακροπρόθεσμο χρονικό ορίζοντα, τα συστήματα ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης πρέπει να μεταρρυθμιστούν ούτως ώστε να είναι καλύτερα εξοπλισμένα προκειμένου να αντιμετωπίσουν τις χρόνιες ασθένειες, ενώ συγχρόνως, θα πρέπει να προληφθεί η τάση διαρκούς αύξησης των δαπανών για την υγεία. Πολλές χρόνιες ασθένειες μπορούν να προληφθούν με την αλλαγή του τρόπου ζωής, ενώ με τα κατάλληλα μέτρα μπορεί να καθυστερήσει η τυπική επιδείνωση των χρόνιων ασθενειών·

14.

επιθυμεί να επιστήσει την προσοχή ειδικά στα προβλήματα ψυχικής υγείας. Πρέπει να αποδοθεί η ίδια προτεραιότητα στην ψυχική υγεία, όπως στη σωματική. Οι παθήσεις ψυχικής υγείας συχνά αντιμετωπίζονται με μεγαλύτερη επιτυχία στο πλαίσιο εξωνοσοκομειακής περίθαλψης. Η καλή ψυχική υγεία συχνά βασίζεται στις καλές κοινωνικές σχέσεις με την οικογένεια, με φίλους και με άλλα άτομα, σε ένα υγιές περιβάλλον διαβίωσης και σε ικανοποιητικές συνθήκες εργασίας, καθώς και στο αίσθημα του ανήκειν και στην ύπαρξη συγκεκριμένου σκοπού στη ζωή·

15.

θεωρεί ότι θα πρέπει να δοθεί μεγαλύτερη έμφαση στην πρόληψη και στην προαγωγή της υγείας και ότι αυτοί οι δύο άξονες θα πρέπει να βασιστούν περισσότερο στη γνώση και σε τεκμηριωμένα στοιχεία. Η συνεργασία μεταξύ του τομέα υγειονομικής περίθαλψης και της κοινωνικής πρόνοιας πρέπει να ενισχυθεί, ιδιαίτερα προκειμένου να βελτιωθεί η ποιότητα ζωής των ηλικιωμένων ατόμων και των ατόμων με αναπηρίες. Εν προκειμένω, αποδεικνύεται ευεργετική η ολοκλήρωση των υπηρεσιών ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης και κοινωνικής πρόνοιας με έμφαση στην ατομική αξιολόγηση και τη συνέχεια της φροντίδας. Καθώς οι βάσεις του τρόπου ζωής διαμορφώνονται σε μικρή ηλικία, η οικογένεια και το σχολείο πρέπει να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στην πρόληψη·

16.

συμμερίζεται την άποψη που εκφράζεται στην έκθεση «Health at a Glance: Europe 2016», στην οποία υποστηρίζεται ότι τα κράτη μέλη της ΕΕ θα πρέπει να ενδυναμώσουν τα συστήματά πρωτοβάθμιας περίθαλψής τους έτσι ώστε να ανταποκριθούν στις ανάγκες του γηράσκοντος πληθυσμού, να δημιουργήσουν καλύτερες αλυσίδες περίθαλψης και να μειώσουν τη μη αναγκαία χρήση της νοσοκομειακής περίθαλψης. Οι επενδύσεις θα πρέπει να εστιαστούν στην πρωτοβάθμια ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, στην εξωνοσοκομειακή περίθαλψη και στις υπηρεσίες φροντίδας κατ’ οίκον, ενώ η υψηλά εξειδικευμένη νοσοκομειακή θεραπεία θα πρέπει να διαμορφωθεί με συγκεντρωτικό τρόπο ούτως ώστε να διασφαλιστεί η ποιότητα. Για να αποσυμφορηθούν τα νοσοκομεία, η πρωτοβάθμια περίθαλψη θα πρέπει να είναι διαθέσιμη και εκτός του κανονικού ωραρίου εργασίας. Είναι σημαντικό να αναπτυχθεί επειγόντως μια διεπιστημονική προσέγγιση. Οι επαγγελματίες του τομέα της πρωτοβάθμιας ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης θα πρέπει επίσης να διαθέτουν εξειδίκευση στην προληπτική δράση και την προαγωγή της υγείας, αλλά και στη διαχείριση των χρόνιων ασθενειών·

17.

υπογραμμίζει ότι τα συστήματα κοινωνικής πρόνοιας των κρατών μελών της ΕΕ διαφέρουν σημαντικά. Υπάρχουν σημαντικές διαφορές ως προς τον βαθμό εξασφάλισης δημόσιας χρηματοδότησης, καθώς και ως προς την προσφορά υπηρεσιών κοινωνικής πρόνοιας κατ’ οίκον ή σε ειδικές εγκαταστάσεις. Για να επιτευχθεί η ισότητα στην υγεία, πρέπει να εξασφαλιστεί η καθολική πρόσβαση σε υψηλής ποιότητας υγειονομική περίθαλψη. Είναι σημαντικό να παρασχεθεί στήριξη στους άτυπους φροντιστές. Οι εθελοντικές οργανώσεις μπορούν να διαδραματίσουν αξιόλογο συμπληρωματικό υποστηρικτικό ρόλο·

18.

καλεί τις εθνικές αρχές να δώσουν έμφαση στον σημαντικό ρόλο των τοπικών και περιφερειακών αρχών στη μετάβαση από τη νοσοκομειοκεντρική στην κοινοτική περίθαλψη, παρέχοντας τους την ευκαιρία να αναπτύξουν δημιουργικές και προληπτικές δραστηριότητες, υπηρεσίες έγκαιρης επέμβασης και μακροχρόνιας φροντίδας αντί να εστιάζουν στη θεραπευτική φροντίδα·

19.

συμμερίζεται την άποψη που διατυπώνεται στην έκθεση «Health at a Glance: Europe 2016», σύμφωνα με την οποία χρειάζεται να καταβληθούν μεγαλύτερες προσπάθειες για την πρόληψη των χρόνιων ασθενειών στον ενεργό πληθυσμό. Οι χρόνιες ασθένειες οδηγούν σε μείωση της απασχόλησης, χαμηλότερη παραγωγικότητα, πρόωρη συνταξιοδότηση, χαμηλότερα εισοδήματα και πρόωρο θάνατο. Ένα υγιές εργασιακό περιβάλλον από σωματική και ψυχολογική άποψη είναι ουσιώδες για τον μετριασμό των ασθενειών που συνδέονται με την εργασία και των εργατικών ατυχημάτων, καθώς και τον περιορισμό των αναρρωτικών αδειών και της ανεργίας συνεπεία ασθένειας. Για τον λόγο αυτό, χρειάζεται μεγαλύτερη συνέργεια μεταξύ των πολιτικών για την υγεία και αυτών για την αγορά εργασίας, ενώ οι κοινωνικοί εταίροι πρέπει να συμμετέχουν σε αυτή τη διαδικασία. Τα μέτρα στον τομέα της υγείας πρέπει να θεωρούνται επενδύσεις και όχι κόστος·

20.

υπογραμμίζει ότι απαιτούνται προσπάθειες για να μπορέσουν τα άτομα με αναπηρίες να εργάζονται κατά τρόπο προσαρμοσμένο στις προσωπικές τους περιστάσεις. Η ορθή αποκατάσταση είναι πολύ σημαντική έτσι ώστε ο ασθενής ή το άτομο που έχει υποστεί βλάβη να μπορέσει να επιστρέψει γρήγορα στον ενεργό βίο·

21.

είναι της άποψης ότι πρέπει να δοθεί μεγαλύτερη προσοχή στα θέματα της ενδυνάμωσης των ασθενών και της περίθαλψης που επικεντρώνεται στον ασθενή (3). Σε γενικές γραμμές, οι σημερινοί ασθενείς είναι καλύτερα ενημερωμένοι και πολλοί άνθρωποι θέλουν να μπορούν να επιλέγουν τους παρόχους της υγειονομικής τους περίθαλψης και επιθυμούν να τους παρέχονται πληροφορίες σχετικά με την προσβασιμότητα και την ποιότητα. Ως εκ τούτου, τα συστήματα υγείας θα πρέπει να στηρίζουν τους ανθρώπους να μεριμνούν οι ίδιοι για την υγεία τους — ακολουθώντας έναν υγιεινό τρόπο ζωής, κάνοντας ενημερωμένες επιλογές όσον αφορά τις θεραπείες και τους παρόχους ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, εφαρμόζοντας την αυτοφροντίδα και αποφεύγοντας τις ιατρικές επιπλοκές·

22.

κρίνει, συγχρόνως, σκόπιμο μια κοινά χρηματοδοτούμενη περίθαλψη να παρέχεται βάσει των αναγκών και όχι με βάση το αίτημα του εκάστοτε ασθενούς, πράγμα που μπορεί να οδηγήσει σε υπερβολική χρήση των υπηρεσιών ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης και θεραπείας·

23.

εφιστά την προσοχή στο γεγονός ότι πρέπει να δοθεί μεγαλύτερη έμφαση στην ποιότητα της περίθαλψης καθώς και στα κλινικά αποτελέσματα. Η συλλογή των μαζικών δεδομένων (big data), η διαφάνεια και οι ανοικτές συγκρίσεις βάσει κοινών δεικτών μπορούν να αξιοποιηθούν για την ενθάρρυνση βελτιώσεων και τη χαρτογράφηση της αποτελεσματικότητας των επενδύσεων στον τομέα της υγείας·

24.

ζητεί να βελτιωθεί ο σχεδιασμός και ο συντονισμός μεταξύ του τομέα της υγείας και ενός συστήματος εκπαίδευσης που θα προσφέρει καλές ευκαιρίες για περαιτέρω κατάρτιση, προκειμένου να εξασφαλιστεί η πρόσβαση σε επαρκώς καταρτισμένους επαγγελματίες υγείας και σε εξειδικευμένο προσωπικό φροντίδας. Σήμερα, επικρατούν ελλείψεις εργατικού δυναμικού σε ορισμένα επαγγέλματα, ενώ παρατηρείται μια άνιση γεωγραφική κατανομή αλλά και ανισορροπίες μεταξύ των διαφόρων ομάδων επαγγελματιών. Μεταξύ άλλων, πρέπει να καταρτιστούν περισσότεροι γιατροί για την πρωτοβάθμια περίθαλψη (4) και να διατηρούνται οι δεξιότητες. Για την πρόσληψη και τη διατήρηση των εργαζομένων στις θέσεις εργασίας, οι εργοδότες θα πρέπει να προσφέρουν ένα ευχάριστο εργασιακό περιβάλλον και ικανοποιητικές συνθήκες εργασίας. Προκειμένου να βελτιώσουν τις δραστηριότητές τους, οι εργοδότες θα πρέπει να συγκροτήσουν «πολυεπαγγελματικές» ομάδες και να χρησιμοποιήσουν τη μέθοδο της μετατόπισης εργασιακών καθηκόντων (task shifting), έτσι ώστε να ενισχύσουν τον ρόλο των νοσοκόμων, καθώς και άλλων ομάδων επαγγελματιών. Η ΕτΠ ευελπιστεί ότι οι προσπάθειες που καταβάλλει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προκειμένου να συγκροτήσει ένα Ευρωπαϊκό Σώμα Αλληλεγγύης (European Solidarity Corps) μπορούν να συμβάλουν στην κινητοποίηση περισσότερων νέων να αναζητήσουν μια θέση εργασίας στον τομέα της υγείας·

25.

επιδοκιμάζει τις εξελίξεις στις ιατρικές τεχνολογίες και την παρασκευή νέων φαρμάκων. Οι επενδύσεις στην έρευνα και την καινοτομία είναι καθοριστικές για την ανάπτυξη της υγειονομικής περίθαλψης. Με τη χρήση βοηθητικών συσκευών και την ανάπτυξη νέων τεχνολογιών μπορεί, επίσης, να ενισχυθεί η αυτονομία των μη αυτοεξυπηρετούμενων ατόμων·

26.

εκφράζει την άποψη ότι οι νέες ψηφιακές τεχνολογίες αποτελούν το σημαντικότερο εργαλείο για την αύξηση της αποτελεσματικότητας της περίθαλψης, δεδομένου ότι αυτές προσφέρουν νέες δυνατότητες πρόληψης, ανίχνευσης, διάγνωσης και θεραπείας, αλλά και νέες ευκαιρίες πληροφόρησης και επικοινωνίας. Η καινοτομία εξελίσσεται με γρήγορους ρυθμούς σε αυτόν τον τομέα. Μολονότι υπάρχουν βάσιμοι λόγοι για την προστασία των δεδομένων και την προστασία της ιδιωτικής ζωής, είναι γεγονός ότι οι δυνατότητες που προσφέρουν οι νέες τεχνολογίες των πληροφοριών αξιοποιούνται με εξαιρετικά αργούς ρυθμούς στον τομέα της υγείας. Η νομοθεσία περί προστασίας των δεδομένων θα πρέπει να θεσπίζεται κατά τρόπο ώστε να μην παρεμποδίζει την αποδοτικότητα της περίθαλψης, της παρακολούθησης και της έρευνας. Εκτός αυτού, πρέπει να διασφαλίζεται και η ιδιωτικότητα του ασθενούς·

27.

καθιστά σαφές ότι η ψηφιοποίηση συνεπάγεται ριζικές μεταβολές των μεθόδων εργασίας και της οργάνωσης των συστημάτων υγειονομικής περίθαλψης. Οι σχέσεις ισχύος μεταξύ των διαφόρων ομάδων επαγγελματιών θα επηρεαστούν επίσης, όπως και η ισορροπία δυνάμεων μεταξύ ασθενών και επαγγελματιών υγείας. Οι ηλεκτρονικές (e-Health) και οι κινητές (m-Health) υπηρεσίες υγείας μπορούν να προσφέρουν στο κοινό τη δυνατότητα να ασκεί μεγαλύτερη επιρροή και να αναλάβει μεγαλύτερη ευθύνη σε ό,τι αφορά την προσωπική υγεία και φροντίδα. Με την επέκταση της αυτοπερίθαλψης, οι ασθενείς μπορούν να μειώσουν τον αριθμό των ιατρικών τους επισκέψεων, στοιχείο που, συγχρόνως, αυξάνει το αίσθημα ικανοποίησής τους και περιορίζει το κόστος της υγειονομικής περίθαλψης. Η αυξημένη ψηφιοποίηση μπορεί επίσης να συμβάλει στη βελτίωση των υπηρεσιών στις απομακρυσμένες και αραιοκατοικημένες περιοχές·

28.

υπογραμμίζει τον σημαντικό ρόλο που διαδραματίζουν τα νέα φαρμακευτικά προϊόντα για την ανάπτυξη του τομέα της υγείας. Οι νέες, βελτιωμένες μέθοδοι διάγνωσης καθιστούν δυνατή τη χρήση εξατομικευμένων θεραπειών και φαρμάκων με λιγότερες παρενέργειες και καλύτερα κλινικά αποτελέσματα. Προκειμένου να αυξηθεί η αποδοτικότητα του κόστους της υγειονομικής περίθαλψης, είναι επίσης σημαντικό να αντιμετωπιστούν οι υψηλές τιμές των φαρμάκων, η υπερβολική συνταγογράφηση και η αντίσταση στα αντιβιοτικά. Ως εκ τούτου, στηρίζει την πρωτοβουλία που έχει αναληφθεί για εθελοντική συνεργασία μεταξύ των κρατών μελών σε θέματα ανάθεσης συμβάσεων, τιμολόγησης και πρόσβασης σε φαρμακευτικά προϊόντα·

29.

πιστεύει πως πρέπει να γίνει μεγαλύτερη προσπάθεια αξιοποίησης των πιθανών οικονομικών και ποιοτικών πλεονεκτημάτων της συνεργασίας σε θέματα υψηλού κόστους και/ή πολύ ειδικού ιατρικού εξοπλισμού·

30.

πιστεύει ότι οι εντατικές προσπάθειες που καταβάλλονται σε πολλούς τομείς για την ενίσχυση της ασφάλειας των ασθενών θα πρέπει να συνεχιστούν. Θα πρέπει επίσης να ληφθούν μέτρα για την καταπολέμηση της μικροβιακής αντοχής στα αντιβιοτικά, για παράδειγμα, με τον περιορισμό της χρήσης των αντιβιοτικών, την ανάπτυξη νέων αντιβιοτικών και την υιοθέτηση μιας ολοκληρωμένης προσέγγισης, η οποία θα καλύπτει τόσο την ανθρώπινη υγεία όσο και την υγεία των ζώων, καθώς και ειδικά μέτρα για την καταπολέμηση των λοιμώξεων που σχετίζονται με την υγειονομική περίθαλψη. Για τη διασφάλιση μιας ουσιαστικής προστασίας από τις λοιμώξεις, είναι σημαντικό να εξασφαλιστεί ότι όλοι όσοι ζουν στην Ευρώπη, λαμβάνουν την ίδια, βέλτιστη δυνατή προστασία έναντι ασθενειών οι οποίες μπορούν να αποφευχθούν με τον εμβολιασμό·

31.

θεωρεί πολύ σημαντικό στα συστήματα υγειονομικής περίθαλψης και στις κοινωνικές υπηρεσίες σε πολλά κράτη μέλη να συνυπολογίζεται η ευάλωτη κατάσταση των νεοαφιχθέντων μεταναστών και να λαμβάνονται μέτρα για την κάλυψη των αναγκών τους για θεραπευτική αγωγή, για παράδειγμα, παροχή στήριξη σε θέματα ψυχικής υγείας·

32.

υπογραμμίζει τον κεντρικό ρόλο που διαδραματίζουν οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές στην προστασία από περιβαλλοντικούς παράγοντες κινδύνου και στην προαγωγή της υγείας. Οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές έχουν συχνά πρωτεύουσα αρμοδιότητα για την προστασία του περιβάλλοντος, την ποιότητα του αέρα, τη διαχείριση των αποβλήτων, τον πολεοδομικό σχεδιασμό, τις δημόσιες μεταφορές, την ύδρευση και την αποχέτευση, τους πράσινους χώρους αναψυχής, την ασφάλεια των τροφίμων κ.λπ. Η ιατροφαρμακευτική και η κοινωνική περίθαλψη μπορούν επίσης να συμβάλουν στην επίτευξη αυτού του στόχου, π.χ. με τη χρήση ασφαλών, περιβαλλοντικά φιλικών προϊόντων, την ορθή λειτουργία της διαχείρισης των αποβλήτων και τη μείωση της κατανάλωσης ενέργειας και νερού·

33.

εκφράζει την ικανοποίησή της για την ευρωπαϊκή συνεργασία στον τομέα της υγείας στο πλαίσιο της αυτονομίας που διαθέτουν τα κράτη μέλη ως προς τον σχεδιασμό, την οργάνωση και τη χρηματοδότηση της υγειονομικής περίθαλψης. Μολονότι οι προκλήσεις είναι οι ίδιες, οι λύσεις συχνά ποικίλλουν. Η ΕΕ θα πρέπει να στηρίξει τα κράτη μέλη και τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές τους στην προώθηση της δημόσιας υγείας και στην ανάπτυξη της ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης. Η ΕΕ πρέπει να δράσει με γνώμονα την αρχή της επικουρικότητας και να σεβαστεί τις διαφορές μεταξύ των συστημάτων υγείας των κρατών μελών·

34.

φρονεί ότι, ταυτοχρόνως, η βελτίωση της υγείας και η μείωση των ανισοτήτων στον συγκεκριμένο τομέα είναι προς το συμφέρον της ΕΕ, διότι συνιστούν αναγκαία προϋπόθεση για περαιτέρω μείωση των οικονομικών και κοινωνικών ανισοτήτων στην Ευρώπη. Οι δράσεις της ΕΕ πρέπει να στηρίζονται στην αρχή «Υγεία σε όλους τους τομείς πολιτικής»·

35.

υπογραμμίζει ότι πρέπει να συνεχιστεί η χρηματοδότηση της ενωσιακής πολιτικής συνοχής μετά το έτος 2020 σε πεδία όπως οι υποδομές ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, η ηλ-υγεία και τα προγράμματα υπέρ της υγείας για λόγους προαγωγής της περιφερειακής ανάπτυξης και μείωσης των κοινωνικών και οικονομικών αποκλίσεων. Η αποτελεσματικότητα των χρηματοδοτούμενων με ενωσιακά κονδύλια έργων πρέπει να εξετάζεται με κριτήριο τη δημόσια υγεία και την οικονομική ανάπτυξη των ενδιαφερόμενων περιφερειών (5)·

36.

εκτιμά ότι η διασυνοριακή συνεργασία μπορεί να συμβάλει στην ανάπτυξη των ευρωπαϊκών συστημάτων υγείας. Οι νομοθετικές αρμοδιότητες της ΕΕ σε θέματα που αφορούν διασυνοριακούς κινδύνους για την υγεία και τη διασυνοριακή υγειονομική περίθαλψη είναι δικαιολογημένες. Κατά τα άλλα, η ΕΕ θα πρέπει να εστιάζει κατά κύριο λόγο τις δράσεις της στην υποστήριξη του έργου των κρατών μελών και στη θέσπιση μέτρων προαγωγής της ποιότητας. Η ΕΕ μπορεί να επιτύχει αυτόν τον στόχο, λόγου χάρη, με τη διατύπωση συστάσεων, τη δρομολόγηση και τη χρηματοδότηση αναπτυξιακών έργων, την τόνωση της συνεργασίας στις παραμεθόριες περιοχές, την προώθηση των ανταλλαγών γνώσεων και εμπειριών, τη διάδοση βέλτιστων πρακτικών και επιτυχημένων παραδειγμάτων, την ενεργό συμμετοχή σε δράσεις ανοικτής σύγκρισης και την αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας των συστημάτων υγείας, μεταξύ άλλων σε συνεργασία με τον ΠΟΥ και τον ΟΟΣΑ. Στο πλαίσιο αυτών των δράσεων, είναι σημαντικό να αναδειχθούν οι επιδράσεις των διαφόρων υπηρεσιών ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης στην υγεία των ασθενών καθώς και στη δημόσια υγεία·

37.

εν προκειμένω, προτείνει στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή να καθιερώσει ένα πρόγραμμα σαν το Erasmus για τους επαγγελματίες των κλάδων της υγείας·

38.

φρονεί ότι τα πεδία προτεραιότητας (ολοκληρωμένη φροντίδα, πρόσβαση στην ιατροφαρμακευτική περίθαλψη επί ίσοις όροις, πρωτοβάθμια ιατρική περίθαλψη, αποτελέσματα και αποτελεσματικότητα της ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, χρόνιες παθήσεις και ποιότητα της ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης) που επέλεξε η Ομάδα εμπειρογνωμόνων για την αξιολόγηση των επιδόσεων των συστημάτων υγείας (HSPA) ισχύουν εξίσου σε υποεθνικό επίπεδο. Δηλώνει δε έτοιμη να συνεργαστεί με την εν λόγω ομάδα στην ανάδειξη της τοπικής και περιφερειακής εμπειρογνωμοσύνης·

39.

σε αυτό το πλαίσιο, ζητά να λάβει μία θέση παρατηρητή στην Ομάδα εμπειρογνωμόνων για την αξιολόγηση των επιδόσεων των συστημάτων υγείας, την οποία συγκρότησαν τον Σεπτέμβριο του 2014 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τα κράτη μέλη, κατόπιν σχετικού αιτήματος του Συμβουλίου·

40.

φρονεί ότι η ΕΕ θα πρέπει, μεταξύ άλλων, να στηρίξει τις προσπάθειες για την πρόληψη των χρόνιων ασθενειών, την προώθηση της καινοτομίας και την αξιοποίηση των πλέον σύγχρονων τεχνολογιών πληροφοριών και επικοινωνιών, την ενθάρρυνση της ευρωπαϊκής συνεργασίας για την αξιολόγηση των ιατρικών τεχνικών και, επίσης, να εξακολουθήσει να συμμετέχει στις παγκόσμιες προσπάθειες που καταβάλλονται για την αντιμετώπιση της μικροβιακής αντοχής στα αντιβιοτικά. Ως εκ τούτου, η ΕτΠ επικροτεί, λόγου χάρη, το σχέδιο δράσης για την αντιμετώπιση της μικροβιακής αντοχής στα αντιβιοτικά, το οποίο προτίθεται να δημοσιεύσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή το 2017·

41.

εν προκειμένω, υπενθυμίζει στα κράτη μέλη τη δέσμευσή τους να έχουν θεσπίσει έως τα μέσα του 2017 εθνικά σχέδια δράσης κατά της αντοχής στα αντιμικροβιακά, «βάσει της προσέγγισης “Μία Υγεία” και σύμφωνα με τους στόχους του Παγκόσμιου σχεδίου δράσης της ΠΟΥ». Καλεί δε τα υπουργεία υγείας να μεριμνήσουν για τη συμμετοχή των τοπικών και περιφερειακών αρχών στην εκπόνηση και την εφαρμογή αυτών των σχεδίων·

42.

παρατηρεί ότι, ως αποτέλεσμα των αποφάσεων του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης και χάρη στην οδηγία του 2011 περί εφαρμογής των δικαιωμάτων των ασθενών στο πλαίσιο της διασυνοριακής υγειονομικής περίθαλψης, οι πολίτες της Ένωσης έχουν διευρύνει τις δυνατότητές τους για θεραπεία σε άλλο κράτος μέλος. Αυτό είναι επωφελές, για παράδειγμα, για ασθενείς που έχουν διαγνωστεί με μια σπάνια ασθένεια ή χρειάζονται εξειδικευμένη θεραπεία, η οποία δεν είναι διαθέσιμη στην πατρίδα τους. Επομένως, η ΕτΠ χαιρετίζει με ικανοποίηση το έργο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής όσον αφορά την καθιέρωση ενός ευρωπαϊκού δικτύου αναφοράς (ERN — European reference networks) για τις υπηρεσίες υγείας και τα κέντρα αριστείας στα κράτη μέλη με στόχο την προώθηση μιας υψηλά εξειδικευμένης ιατρικής φροντίδας·

43.

καλεί την ΕΕ, στις εργασίες της για την πρωτοβουλία με τίτλο «Η κατάσταση της υγείας στην ΕΕ» («State of Health in the EU») να αναδείξει και να εξετάσει ορθά παραδείγματα αποτελεσματικής και υψηλής ποιότητας ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης και επίσης να εξετάσει ποιες μορφές οργάνωσης των υπηρεσιών υγείας λειτουργούν ιδιαίτερα υποστηρικτικά για μια αποδοτική και υψηλής ποιότητας υγειονομική περίθαλψη. Επίσης, θα πρέπει να εξεταστεί πώς μέσω των υψηλής ποιότητας υπηρεσιών ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης μπορεί να μειωθεί η ανάγκη για κοινωνικές υπηρεσίες. Η ΕτΠ επιθυμεί να υπογραμμίσει σε αυτό το πλαίσιο πόσο σημαντικό είναι να αναδειχθούν τοπικά και περιφερειακά οργανωτικά μοντέλα, τα οποία έχουν αποδειχθεί ότι λειτουργούν αποτελεσματικά.

—

δημοσίευση της έκθεσης «Health at a Glance: Europe 2016» (Νοέμβριος 2016)·

—

εκπόνηση «προφίλ υγείας ανά χώρα» με σκοπό τη διερεύνηση των χαρακτηριστικών και των προκλήσεων που υφίστανται στα κράτη μέλη (Νοέμβριος 2017)·

—

ανάλυση η οποία, βάσει των παραπάνω δύο στοιχείων, θα προσφέρει μια σύντομη επισκόπηση και θα συνδέει τα πορίσματα με την ευρύτερη ατζέντα της ΕΕ, με έμφαση σε θέματα πολιτικής και στις ευκαιρίες αμοιβαίας μάθησης (Νοέμβριος 2017)·

—

δυνατότητα εθελούσιας ανταλλαγής βέλτιστων πρακτικών, τις οποίες τα κράτη μέλη μπορούν να ζητήσουν προκειμένου να συζητηθούν συγκεκριμένες πτυχές της κατάστασης στην επικράτειά τους (Νοέμβριος 2017).