9.6.2017   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 185/55

1.

επικροτεί το σχέδιο δράσης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την ένταξη των υπηκόων τρίτων χωρών (1), το οποίο εντάσσεται στο πλαίσιο μιας διαρκώς πιο ποικιλόμορφης ευρωπαϊκής κοινωνίας, όπου καθίσταται όλο και περισσότερο αναγκαίο να εξασφαλίζεται η πλήρης ένταξή τους στο κοινωνικό μας περιβάλλον. Επίσης, υπογραμμίζει τη σημασία της ένταξης —ως αμφίδρομης διαδικασίας— στην οποία συμμετέχουν τόσο οι υπήκοοι τρίτων χωρών όσο και η κοινωνία της χώρας υποδοχής·

2.

είναι της γνώμης ότι η έννοια της ένταξης πρέπει να νοείται ως μια δυναμική, διαδραστική και προσωρινή διαδικασία, η οποία θα εξασφαλίζει στους υπηκόους τρίτων χωρών τη δυνατότητα να γίνουν πλήρες μέλος της κοινωνίας υποδοχής και να αποκτήσουν σιγά σιγά αυτονομία. Επίσης, ενθαρρύνει την αλληλεπίδραση και τη συμμετοχή στην κοινωνία υποδοχής·

3.

τονίζει ότι η ένταξη συνιστά αρμοδιότητα των κρατών μελών, όπως προβλέπει η Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ) (2), η οποία καθιστά δυνατή τη θέσπιση μέτρων σε ευρωπαϊκό επίπεδο για την παροχή κινήτρων και την υποστήριξη της δράσης των κρατών μελών με στόχο την προαγωγή της ένταξης των υπηκόων τρίτων χωρών που διαμένουν νόμιμα στο έδαφός τους, εξαιρουμένης οποιασδήποτε εναρμόνισης των νομοθετικών και κανονιστικών διατάξεων των κρατών μελών· ζητά τη συνέχιση των προσπαθειών για την παρακολούθηση της αρχής της επικουρικότητας και υπενθυμίζει ότι οι δράσεις των κρατών μελών στον εν λόγω τομέα πρέπει να είναι σύμφωνες με το κεκτημένο της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων των κοινών βασικών αρχών για την ένταξη των μεταναστών στην ΕΕ·

4.

παρατηρεί ότι η εφαρμογή της πολιτικής για την ένταξη πραγματοποιείται, πρωτίστως, στο πολιτικό επίπεδο που είναι πιο κοντά στον πολίτη· είναι, επομένως, εξαιρετικά ενδεδειγμένο να υιοθετηθεί μια προσέγγιση πολυεπίπεδης διακυβέρνησης με, προφανώς, σαφή έμφαση στις τοπικές και περιφερειακές αρχές, δεδομένου ότι αυτές είναι που έρχονται πιο άμεσα αντιμέτωπες με τις προκλήσεις και τις ευκαιρίες της ένταξης·

5.

επισημαίνει ότι είναι σημαντικό, στη σχετική πολιτική συζήτηση, να χρησιμοποιηθεί η ακριβής ορολογία όσον αφορά τις διάφορες κατηγορίες νεοαφιχθέντων. το σχέδιο δράσης αφορά αποκλειστικά τους νεοαφιχθέντες —είτε είναι μετανάστες, είτε πρόσφυγες, είτε δικαιούχοι επικουρικής προστασίας— που είναι πολίτες τρίτων χωρών και διαμένουν νόμιμα στην ΕΕ· συνεπώς το πεδίο εφαρμογής του δεν καλύπτει τους πολίτες κρατών μελών της ΕΕ των οποίων οι γεννήτορες ή οι προγεννήτορες προέρχονται από τρίτες χώρες, ούτε τους πολίτες της ΕΕ που έχουν ασκήσει το δικαίωμα ελεύθερης κυκλοφορίας και τα μέλη των οικογενειών τους·

6.

υπογραμμίζει ότι η ένταξη δεν είναι δυνατόν να αποτελέσει αυτοτελή τομέα πολιτικής παρέμβασης, και εξ ορισμού υπάρχει επικάλυψη με τους διάφορους παραδοσιακούς τομείς πολιτικής, όπως η εκπαίδευση, η απασχόληση, η κοινωνική προστασία, η δημόσια υγεία, η στέγαση κ.λπ., κι ότι, επομένως, θα πρέπει ιδανικά να αποτελέσει αντικείμενο οριζόντιας εφαρμογής, όπου οι αρμόδιοι κάθε τομέα θα μεριμνούν ώστε να λαμβάνονται υπόψη οι προκλήσεις και οι ευκαιρίες που συνδέονται με την ένταξη·

7.

τονίζει ότι η ένταξη αποτελεί αμφίδρομη διαδικασία, η οποία θα πρέπει να βασίζεται σε μια σειρά από δικαιώματα και υποχρεώσεις που ισχύουν τόσο για τους υπηκόους τρίτων χωρών όσο και για την κοινότητα υποδοχής, ενώ και οι δύο πλευρές οφείλουν να αναλαμβάνουν τις ευθύνες τους·

8.

επισημαίνει ότι, υπό ιδανικές συνθήκες, η ένταξη αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο μιας πολιτικής για το άσυλο και τη μετανάστευση και ότι, συνεπώς, το σχέδιο δράσης δεν είναι δυνατόν να συλληφθεί αποκομμένο από, μεταξύ άλλων, τις προτάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το κοινό ευρωπαϊκό σύστημα ασύλου (3) και το νέο πλαίσιο εταιρικής σχέσης με τις τρίτες χώρες που προβλέπεται από το ευρωπαϊκό πρόγραμμα δράσης για τη μετανάστευση (4)·

9.

αναγνωρίζοντας ότι η απασχόληση συμβάλλει, σε σημαντικό βαθμό, στην κοινωνική ένταξη των υπηκόων τρίτων χωρών, τονίζει, επίσης, τη σημασία της «μπλε κάρτας», για την οποία γίνεται λόγος στην πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη νόμιμη μετανάστευση, σε συνάρτηση με την αναθεώρηση της οδηγίας σχετικά με τις προϋποθέσεις εισόδου και διαμονής υπηκόων τρίτων χωρών με σκοπό την απασχόληση υψηλών δεξιοτήτων (5)·

10.

συμφωνεί με την ανάλυση της Επιτροπής η οποία εκτιμά ότι τυχόν αποτυχία της ένταξης θα συνιστούσε τεράστια απώλεια, τόσο για τους υπηκόους τρίτων χωρών όσο και για την κοινωνία υποδοχής, καθώς υπάρχει κίνδυνος το κοινωνικό και οικονομικό κόστος της μη ένταξης να υπερβεί το ίδιο το κόστος της επένδυσης στη σχετική πολιτική και στο συνεπόμενο δυναμικό·

11.

είναι πεπεισμένη ότι μια επιτυχής πολιτική ένταξης αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την αποτελεσματική αντιμετώπιση του προβλήματος των σχετικά χαμηλότερων επιδόσεων των υπηκόων τρίτων χωρών από την άποψη της αγοράς εργασίας, της εκπαίδευσης, του εισοδήματος, της στέγασης, της υγείας, της συμμετοχής στα κοινά και της κοινωνικής συνοχής, όπως φαίνεται από τους δείκτες του ΟΟΣΑ (6)·

12.

υποστηρίζει την Επιτροπή στην έκκλησή της η σχετική δράση να είναι περισσότερο στοχευμένη και είναι πεπεισμένη ότι στην πολιτική ένταξης πρέπει να δίνεται μεγαλύτερη προσοχή στη μεγάλη ποικιλία που υφίσταται στο εσωτερικό των διαφόρων ομάδων υπηκόων τρίτων χωρών και στις διαφορετικές ανάγκες τους· μια αποτελεσματική πολιτική ένταξης στηρίζεται, συνεπώς, στη διαφοροποίηση κι όχι σε μια ενιαία προσέγγιση· πρέπει, μεταξύ άλλων παραμέτρων, να λαμβάνονται υπόψη οι γλωσσικές γνώσεις, το πολιτισμικό πλαίσιο, το επίπεδο εκπαίδευσης, η προβλεπόμενη διάρκεια διαμονής, τα αίτια της μετανάστευσης, οι δεξιότητες, η επαγγελματική πείρα, οι τραυματικές εμπειρίες που ενδεχομένως είχαν οι υπήκοοι τρίτων χωρών κ.λπ. Οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές βρίσκονται στην κατάλληλη θέση για να ανταποκριθούν στη μεγάλη ποικιλομορφία που χαρακτηρίζει τους υπηκόους τρίτων χωρών και τις συγκεκριμένες ανάγκες τους, θα μπορούσαν δε να δημιουργήσουν ένα φόρουμ ανταλλαγής γνώσεων και εμπειριών σχετικά με το θέμα αυτό· στο πλαίσιο αυτό, η Επιτροπή των Περιφερειών εφιστά την προσοχή στις βέλτιστες πρακτικές που βασίζονται σε εξατομικευμένες πορείες ένταξης και στα μαθήματα ενσωμάτωσης στον πολιτικό βίο, τα οποία έχουν σχεδιασθεί κατά τρόπο που να καλύπτονται πλήρως οι ανάγκες των υπηκόων τρίτων χωρών·

13.

εκφράζει την ικανοποίησή της για το γεγονός ότι, τόσο η Επιτροπή όσο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο (7) υποστηρίζουν ότι η πολιτική ένταξης γενικώς και ειδικότερα η πολιτική που αποσκοπεί στην ένταξη των προσφύγων στην αγορά εργασίας, δεν πρέπει να εφαρμοστεί σε βάρος των δράσεων υπέρ άλλων ευάλωτων κατηγοριών της κοινότητας υποδοχής·

14.

υπογραμμίζει ότι η δυτική μας κοινωνία βασίζεται σε θεμελιώδεις κανόνες και αξίες, όπως η δημοκρατία, το κράτος δικαίου, η ελευθερία έκφρασης, η ανεξιθρησκεία, η ισότητα μεταξύ γυναικών και ανδρών, τα ανθρώπινα δικαιώματα, η αλληλεγγύη, η ανοχή κ.λπ., και εκφράζει την ικανοποίησή της για το γεγονός ότι η σχέση μεταξύ ένταξης και των εν λόγω κανόνων και αξιών ελήφθη υπόψη κατά το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο «Γενικές Υποθέσεις» της 24ης Μαΐου 2016 (8) σχετικά με το κράτος δικαίου. Καλεί, εξάλλου, τις μελλοντικές Προεδρίες του Συμβουλίου της ΕΕ (Μαλτέζικη, Εσθονική) να συνεχίσουν αυτόν το διάλογο με στόχο την ανάπτυξη βαθύτερης κατανόησης μεταξύ των κρατών μελών, των θεσμικών οργάνων της ΕΕ, των τοπικών και περιφερειακών αρχών και της κοινωνίας των πολιτών όσον αφορά την προστασία των εν λόγω κανόνων και αξιών, καθώς και τον τρόπο με τον οποίο μπορούν να γίνουν παράγοντας ένταξης·

15.

είναι πεπεισμένη ότι, για να επιτύχει η ένταξη, είναι σημαντικό οι ευρωπαϊκοί αυτοί κανόνες και αξίες να γίνουν κατανοητοί και αποδεκτοί, τόσο από τους υπηκόους τρίτων χωρών όσο και από την κοινότητα υποδοχής· η άποψη αυτή συνάδει με την ιδέα ότι είναι, επίσης, σκόπιμο η πολιτική ένταξης να συνδυαστεί με ένταξη στα κοινά και με καλλιέργεια συλλογικού πνεύματος· συνεπώς, θα πρέπει να αναπτυχθούν τα κατάλληλα εργαλεία για την καλλιέργεια αμοιβαίας κατανόησης και να υποστηριχθούν στα διάφορα επίπεδα, το δε επίπεδο της ΕΕ να τους εξασφαλίσει τη δέουσα συνδρομή, μεταξύ άλλων με τη μορφή μαθημάτων αγωγής του πολίτη τόσο με παραδοσιακά όσο και με καινοτόμα διδακτικά μέσα·

16.

επισημαίνει την ανάγκη να αναπτυχθούν μηχανισμοί για την ενίσχυση, αφενός, της αλληλεγγύης και της συνεργασίας μεταξύ όλων των ευρωπαϊκών περιφερειών και, αφετέρου, της συνεργασίας μεταξύ των διαφόρων διοικήσεων και του εξειδικευμένου προσωπικού. Η ευαισθητοποίηση των κυβερνήσεων των κρατών μελών που έχουν αρμοδιότητες στον τομέα του ασύλου αποτελεί αδιαμφισβήτητα πρόκληση·

17.

υπενθυμίζει σχετικά τις ορθές πρακτικές κοινωνικής ένταξης, στο πλαίσιο των οποίων παρέχονται μαθήματα κοινωνικού προσανατολισμού στους υπηκόους τρίτων χωρών με σκοπό τη διαδραστική εξοικείωσή τους τόσο με τους ευρωπαϊκούς κανόνες και αξίες όσο και με τον τρόπο ζωής στην κοινωνία υποδοχής. Στόχος είναι να υποστηριχθεί η προσπάθειά τους για την απόκτηση των εργαλείων που τους είναι απαραίτητα προκειμένου να καταστούν πλήρως συμμετέχοντα μέλη της κοινωνίας·

18.

προτείνει να καταγραφούν όλες οι πρωτοβουλίες των διαφόρων κρατών μελών της ΕΕ στο πλαίσιο των οποίων ζητείται από τους υπηκόους τρίτων χωρών να υπογράψουν δήλωση δέσμευσης ή συμμετοχής, στην οποία περιλαμβάνονται μεταξύ άλλων οι θεμελιώδεις κανόνες και αξίες, και να διερευνηθεί πώς οι πρωτοβουλίες αυτές επηρεάζουν την εν λόγω κοινωνία. Τα δε αποτελέσματα και οι εμπειρίες σχετικά με τα εν λόγω συστήματα θα πρέπει να κοινοποιούνται προκειμένου να μπορούν να επωφελούνται και οι τοπικές και περιφερειακές αρχές. Εξάλλου, υπογραμμίζει ότι, εκτός από τους υπηκόους τρίτων χωρών, και ο τοπικός πληθυσμός οφείλει να σέβεται έμπρακτα αυτούς τους θεμελιώδεις κανόνες και αξίες·

19.

επαναλαμβάνει ότι η ένταξη αποτελεί αμφίδρομη διαδικασία, στην οποία η χώρα υποδοχής έχει, επίσης, να διαδραματίσει ένα ρόλο. Στο πλαίσιο αυτό, οι κοινότητες υποδοχής θα πρέπει να προσφέρουν στους υπηκόους τρίτων χωρών τη δυνατότητα να συμμετέχουν ενεργά στην τοπική κοινωνία, εξαλείφοντας τα εμπόδια που ενδέχεται να αντιμετωπίσουν και διασφαλίζοντας την πρόσβασή τους σε βασικές υπηρεσίες. Επίσης, πρέπει να οργανώσουν τις διεργασίες ένταξης με τρόπο που να εξοικειώνει τους υπηκόους τρίτων χωρών με την κοινωνία στους κόλπους της οποίας διαβιούν· η δε κοινότητα υποδοχής είναι ιδιαίτερα πιθανό να κληθεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην ενταξιακή διαδικασία στην περίπτωση της οικογενειακής μετανάστευσης —και εννοούνται εδώ, κυρίως, τα κράτη μέλη και οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές— ωστόσο, και οι μη κυβερνητικές οργανώσεις, η κοινωνία πολιτών, ο ιδιωτικός τομέας, οι θρησκευτικές κοινότητες ή οι εθνοτικές μειονότητες εντός της κοινότητας υποδοχής αποτελούν, και αυτοί παράλληλα, σημαντικούς εταίρους στην πολιτική ένταξης·

20.

επισημαίνει, εξάλλου, ότι οι διάφοροι παρεμβαίνοντες έχουν, όλοι τους, την ευθύνη να προετοιμάσουν την κοινωνία υποδοχής για την άφιξη των υπηκόων τρίτων χωρών και να την ενθαρρύνουν να τους δεχθεί· εξαίρει δε, στο πλαίσιο αυτό, τη σημασία της παροχής ορθής ενημέρωσης στην κοινότητα υποδοχής·

21.

είναι πεπεισμένη ότι η διαδικασία ένταξης θα είναι σκόπιμο να δρομολογείται το συντομότερο δυνατόν, ήδη όσο οι υπήκοοι τρίτων χωρών βρίσκονται ακόμη στη χώρα καταγωγής τους·

22.

παρατηρεί ότι η γνώση της γλώσσας της χώρας υποδοχής είναι ζωτικής σημασίας για μια αποτελεσματική ένταξη, καθώς και ότι η εκμάθηση μιας νέας γλώσσας απαιτεί συνήθως ένα ορισμένο χρονικό διάστημα. Για το λόγο αυτό, διάφορα κράτη μέλη διοργανώνουν ήδη γλωσσικά μαθήματα ή αξιολογήσεις, πριν από την άφιξη των υπηκόων τρίτων χωρών στη χώρα υποδοχής. Αυτό σημαίνει ότι οι υπήκοοι τρίτων χωρών θα διαμείνουν στη χώρα υποδοχής χωρίς να είναι σε θέση να εκφραστούν στην τοπική γλώσσα για όσο γίνεται πιο σύντομο χρονικό διάστημα (ή και καθόλου), πράγμα το οποίο θα διευκολύνει την αλληλεπίδρασή τους με την κοινότητα υποδοχής στο τοπικό επίπεδο. Εξυπακούεται, βέβαια, ότι αυτό δεν μπορεί να αποτελεί προϋπόθεση για τη χορήγηση προστασίας στους πρόσφυγες και τους δικαιούχους επικουρικής προστασίας·

23.

επισημαίνει ότι για τη διαμόρφωση μιας εξατομικευμένης προσέγγισης, η προσωπική συνέντευξη κατά την υποδοχή αποτελεί απαραίτητο μέσο για τον καλύτερο προσδιορισμό των προσδοκιών τόσο των υπηκόων τρίτων χωρών όσο και της κοινωνίας που τους υποδέχεται· θα ήταν σκόπιμο, ει δυνατόν, η συνέντευξη να διενεργείται στη χώρα καταγωγής, ώστε οι υπήκοοι τρίτων χωρών να μπορούν, αμέσως μετά την άφιξή τους στην κοινότητα υποδοχής, να επικεντρωθούν σε αυτήν καθεαυτήν τη διαδικασία ένταξής τους·

24.

εξαίρει τη σημασία των συνοδευτικών μέτρων για την παροχή πληροφοριών στις κοινότητες υποδοχής πριν από την άφιξη των υπηκόων τρίτων χωρών, ιδίως όταν πρόκειται για επανεγκατάσταση προσφύγων·

25.

χαιρετίζει την έμφαση που δίνει η Επιτροπή στην εκπαίδευση, η οποία αποτελεί τομέα παρέμβασης με καθοριστική σημασία για την υλοποίηση μιας πολιτικής επιτυχούς ένταξης, και ζητά να υπάρξει μέριμνα, στον τομέα αυτό, για την τήρηση της αρχής της επικουρικότητας·

26.

υπογραμμίζει ότι η εκμάθηση των επίσημων γλωσσών της χώρας υποδοχής αποτελεί προτεραιότητα για να μπορούν οι υπήκοοι τρίτων χωρών και τα παιδιά τους να είναι, το ταχύτερο δυνατόν, σε θέση να αναπτύξουν, σε βάση αμοιβαιότητας, επαφές με την κοινότητα υποδοχής, καθώς και να ασκήσουν τα δικαιώματά τους και να εκπληρώσουν τις υποχρεώσεις τους. Είναι σημαντικό, και στην περίπτωση αυτή, να επιδιωχθεί η διαμόρφωση εξατομικευμένων εκπαιδευτικών προγραμμάτων, προσαρμοσμένων στο προφίλ των εκάστοτε υπηκόων τρίτων χωρών και των ειδικών αναγκών τους·

27.

εξαίρει τις βέλτιστες πρακτικές που εφαρμόζονται στην πρωτοβάθμια και τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση που παρέχεται στους υπηκόους τρίτων χωρών στις κοινότητες υποδοχής, οι οποίες συνίστανται στην παροχή μαθημάτων προσαρμοσμένων στις ανάγκες των υπηκόων τρίτων χωρών, είτε αυτό σημαίνει διδασκαλία σε ξεχωριστά τμήματα, είτε παροχή συμπληρωματικής στήριξης στο πλαίσιο κανονικών τμημάτων, είτε συνδυασμό αυτών των δύο (9)·

28.

εφιστά, εξάλλου, την προσοχή στις βέλτιστες πρακτικές που εφαρμόζονται για την υπέρβαση των γλωσσικών φραγμών, όπως, ενδεικτικά, οι υπηρεσίες των κοινωνικών μεταφραστών και διερμηνέων που δραστηριοποιούνται στην εκπαίδευση, οι οποίοι βοηθούν εκπαιδευτικούς και εκπαιδευτές να εξασφαλίζουν ότι οι υπήκοοι τρίτων χωρών που δεν έχουν ακόμη ενεργητική γνώση της γλώσσας της χώρας υποδοχής θα είναι, εντούτοις, σε θέση να έρχονται σε επαφή με τα σχολεία στα οποία εκπαιδεύονται τα παιδιά τους·

29.

χαιρετίζει την πρόταση της Επιτροπής να διερευνηθούν περαιτέρω οι δυνατότητες διοργάνωσης, στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, μαθημάτων αγωγής του πολίτη, δεδομένου ότι είναι απαραίτητο ο καθένας να είναι σε θέση να κατανοεί τη νομοθεσία, τις αντιλήψεις, τους κανόνες και τις αξίες της κοινωνίας. Επίσης, εισηγείται να εφαρμοστεί αυτό και στην επιμόρφωση ενηλίκων και την επαγγελματική κατάρτιση·

30.

ζητεί να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στην ομάδα-στόχο των υπηκόων τρίτων χωρών ηλικίας 16 έως 18 ετών, που συχνά προσεγγίζουν το τέλος της ηλικίας της υποχρεωτικής εκπαίδευσης χωρίς να διαθέτουν, σε πολλές περιπτώσεις, τα αναγκαία μέσα για να γίνουν δεκτοί σε προγράμματα επαγγελματικής κατάρτισης ή για σπουδές τριτοβάθμιας εκπαίδευσης ή για να ενταχθούν με επιτυχία στην αγορά εργασίας·

31.

επιδοκιμάζει το γεγονός ότι η Επιτροπή, μεταξύ των μέτρων αναφορικά με τις δυνατότητες των υπηκόων τρίτων χωρών να εδραιωθούν και να ενταχθούν ενεργά στην κοινωνία, δίνει προέχουσα θέση στην ένταξη στην αγορά εργασίας, δεδομένου του προβλήματος του περιορισμένου ποσοστού απασχόλησής τους έναντι των ημεδαπών γενικότερα, ιδιαίτερα μάλιστα στην περίπτωση των γυναικών (10)·

32.

ζητά την καθιέρωση συστημάτων που να επιτρέπουν την ταχύτερη δυνατή πρόσβαση των υπηκόων τρίτων χωρών στην αγορά εργασίας, ενδεχομένως με τη βοήθεια προγραμμάτων πρακτικής άσκησης, καθώς και υπηρεσιών προσανατολισμού και νομικής βοήθειας· αυτή η προσέγγιση παρέχει τη δυνατότητα πρακτικής άσκησης μιας γλώσσας μέσω επαφών με συναδέλφους στην εργασία και, με τον τρόπο αυτό, δημιουργούνται δίκτυα τα οποία μπορούν να οδηγήσουν σε μια μελλοντική πρόσληψη και στην απόκτηση αυτόνομων μέσων βιοπορισμού·

33.

όσον αφορά το σύστημα κατάρτισης και την ένταξη στην αγορά εργασίας, επιδοκιμάζει τα μέτρα που λαμβάνονται για όσους υπηκόους τρίτων χωρών δεν βρίσκονται πλέον σε ηλικία φοίτησης στο σχολείο, ούτως ώστε να έχουν άλλη μία ευκαιρία να λάβουν τη βασική επαγγελματική κατάρτιση και να είναι πιο έτοιμοι να λάβουν κατάρτιση·

34.

είναι πεπεισμένη ότι μια στοχευμένη οικονομική μετανάστευση θα μπορούσε να συμβάλει στην αντιμετώπιση των προβλημάτων της γήρανσης του ενεργού πληθυσμού, στην κάλυψη των ειδικών αναγκών σε εργατικό δυναμικό και στον περιορισμό της πίεσης που ασκείται στα συστήματα κοινωνικής ασφάλισης, υπογραμμίζει, ωστόσο, ότι η υποδοχή των προσφύγων και, κατ’ επέκταση, η ένταξή τους, καθώς και η αρχή της οικογενειακής επανένωσης, θα πρέπει να θεωρούνται ότι είναι προς το συμφέρον τόσο της κοινωνίας υποδοχής όσο και των μεταναστών, καθώς και ότι βασίζονται στα θεμελιώδη δικαιώματα και στις διεθνείς υποχρεώσεις, και να μην παρουσιάζονται εσφαλμένα ως λύση για τα προβλήματα της αγοράς εργασίας της ΕΕ·

35.

αναγνωρίζει ότι είναι απαραίτητο να εξασφαλιστεί η ταχεία αξιολόγηση και επικύρωση των δεξιοτήτων και των ακαδημαϊκών και επαγγελματικών προσόντων των υπηκόων τρίτων χωρών, διότι πρόκειται για πρόκληση που καλούνται να αντιμετωπίσουν κατά προτεραιότητα για να μπορέσουν να συμμετάσχουν στην αγορά εργασίας ή για να προετοιμαστούν, με τη βοήθεια επαγγελματικής κατάρτισης, για την ένταξή τους σε αυτήν· αναμένει δε, μεταξύ άλλων, την κατάρτιση των προτάσεων της Επιτροπής ενόψει της νέας στρατηγικής της σχετικά με τις δεξιότητες για την Ευρώπη (11)·

36.

υποστηρίζει, στο πλαίσιο της αναθεώρησης της οδηγίας για τη μπλε κάρτα (12), ότι οι οικονομίες της ΕΕ έχουν άμεσα ανάγκη να προσελκύσουν εργαζομένους υψηλής ειδίκευσης για την κάλυψη των κενών θέσεων εργασίας·

37.

επικροτεί τα αποτελέσματα της συνεδρίασης της τριμερούς κοινωνικής συνόδου κορυφής της 16ης Μαρτίου 2016 με θέμα την προσφυγική κρίση, πιστεύει όμως ότι θα πρέπει να ληφθεί, επίσης, υπόψη η συνεισφορά του κόσμου της εκπαίδευσης, δεδομένου ότι αποτελεί σημαντικό εταίρο που μπορεί να συμβάλει στη διαμόρφωση της συζήτησης σχετικά με την ένταξη (στην αγορά εργασίας)·

38.

υπογραμμίζει, για μια ακόμη φορά, ότι πρέπει να γίνει σαφής διάκριση μεταξύ (οικονομικών) μεταναστών και προσφύγων ή δικαιούχων επικουρικής προστασίας, ιδιαίτερα στην πολιτική συζήτηση σχετικά με την πρόσβαση στις βασικές υπηρεσίες, στο μέτρο που κάθε ομάδα ενδέχεται να έχει διαφορετικές ανάγκες που απαιτούν εντελώς διαφορετική προσέγγιση· τονίζει, ωστόσο, ότι η ανάγκη επιτυχούς ένταξης αφορά το σύνολο των υπηκόων τρίτων χωρών που διαμένουν νόμιμα στην ΕΕ·

39.

τονίζει ότι εναπόκειται στα κράτη μέλη να οικοδομήσουν τα δικά τους συστήματα κοινωνικής ασφάλισης και λαμβάνει υπόψη την πολιτική συζήτηση που αναπτύσσεται σε πολλά από αυτά, στο πλαίσιο της οποίας προβάλλεται η αρχή της ασφάλισης και επιλέγεται, κατ’ επέκταση, η βαθμιαία διεύρυνση ορισμένων κοινωνικών δικαιωμάτων, μεταξύ άλλων και για τους υπηκόους τρίτων χωρών, με βάση τις καταβληθείσες εισφορές·

40.

ζητά, όσον αφορά την υγειονομική περίθαλψη, την απόδοση μεγαλύτερης προσοχής στη διάσταση της ψυχικής υγείας, η οποία μπορεί, ενδεχομένως, να αποδειχθεί ιδιαίτερα σημαντική στην περίπτωση της υποδοχής και της ένταξης προσφύγων που έχουν βιώσει εμπειρίες πολέμου ή άλλες τραυματικές εμπειρίες, ιδίως μάλιστα όταν πρόκειται για παιδιά και νέους·

41.

έχει επίγνωση ότι τα κράτη μέλη έχουν το δικαίωμα να απαιτούν από τους μετανάστες που δεν δικαιούνται προστασία βάσει του διεθνούς δικαίου να είναι σε θέση, όταν φτάνουν στην κοινότητα υποδοχής τους, να καλύπτουν τις ανάγκες τους και, συνεπώς, να μην ζητούν τη βοήθεια ενός συστήματος κοινωνικής ασφάλισης·

42.

επιβεβαιώνει ότι πρέπει να εξακολουθήσει να δίνεται αρκετή προσοχή στην κοινωνική στέγαση, ανεξαρτήτως του γεγονότος ότι οι ένοικοι αυτοί, είτε είναι υπήκοοι τρίτων χωρών είτε όχι, θα πρέπει συν τω χρόνω να γίνουν αυτόνομοι, πράγμα που θα τους δώσει τη δυνατότητα να βρίσκουν μια κατοικία στην ιδιωτική αγορά·

43.

εκφράζει την ικανοποίησή της για τη θέση της Επιτροπής σύμφωνα με την οποία καμία πολιτική ένταξης δεν θα πρέπει να εφαρμοστεί σε βάρος πολιτικών που αφορούν άλλες ευάλωτες ομάδες στην κοινότητα υποδοχής·

44.

επικροτεί το γεγονός ότι στο κεφάλαιο αυτό του σχεδίου δράσης, η Επιτροπή προωθεί την ενεργό συμμετοχή στα κοινά, που θα επιτρέψει στους υπηκόους τρίτων χωρών να αποτελέσουν —ανεξαρτήτως ιθαγένειας—, το ταχύτερο δυνατό, τμήμα της κοινότητας υποδοχής, και ζητά, συνεπώς, να εφαρμοστεί μια πολιτική, όχι μόνο κοινωνικής ένταξης, αλλά και ένταξης στα κοινά και καλλιέργειας συλλογικού πνεύματος·

45.

συμφωνεί με την Επιτροπή ότι ένταξη δεν σημαίνει μόνον εκμάθηση της γλώσσας της χώρας υποδοχής και εξεύρεση μιας θέσης εργασίας, αλλά και ενεργό συμμετοχή στη ζωή της τοπικής κοινότητας και της κοινωνίας πολιτών. Αυτός είναι κυρίως ο λόγος για τον οποίο προέχει η ένταξη των υπηκόων τρίτων χωρών να μην ενθαρρύνεται ή απαιτείται μόνον από τον πολιτικό κόσμο, αλλά στις προσπάθειες αυτές να συμμετέχει και η κοινωνία πολιτών·

46.

θεωρεί ότι, πέραν της τυπικής εκμάθησης των επίσημων γλωσσών της κοινωνίας υποδοχής μέσω της εκπαίδευσης, οι επαφές με την κοινωνία πολιτών παρέχουν στους υπηκόους τρίτων χωρών ένα μη επίσημο περιβάλλον που είναι απαραίτητο για να μπορέσουν να κάνουν χρήση των νέων αυτών γλωσσών, να τις εξασκήσουν και να εξοικειωθούν στην πράξη με αυτές·

47.

είναι πεπεισμένη, όπως και η Επιτροπή, ότι η συμμετοχή υπηκόων τρίτων χωρών στην κοινωνία πολιτών της κοινότητας υποδοχής ενισχύει τον διάλογό τους με αυτήν και την αμοιβαία κατανόηση, κι έχει ως αποτέλεσμα να γίνονται οι νεοαφιχθέντες καλύτερα αποδεκτοί από αυτήν, συμβάλλει δε στον να περιορίζονται οι περιπτώσεις άσκησης διακρίσεων και ρατσιστικών αντιδράσεων·

48.

υποστηρίζει την Επιτροπή στην έκκληση που απευθύνει στα κράτη μέλη να μεριμνούν για τον σεβασμό των δικαιωμάτων που εξασφαλίζουν την προστασία από τις διακρίσεις και τον ρατσισμό, και παροτρύνει τα κράτη μέλη να θέσουν σε εφαρμογή μια ενεργό πολιτική ίσων ευκαιριών και απαγόρευσης των διακρίσεων, ώστε να ενισχυθεί το αίσθημα της κοινής ιθαγένειας·

49.

επικροτεί την προσπάθεια της Επιτροπής η οποία —στο πλαίσιο του μετασχηματισμού του υφιστάμενου δικτύου των εθνικών σημείων επαφής για την ένταξη σε «ευρωπαϊκό δίκτυο ένταξης»— προτίθεται να δώσει μεγαλύτερη έμφαση στην ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών, ιδίως όσον αφορά τη συνεργασία με την κοινωνία πολιτών και τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές·

50.

ζητά από την Επιτροπή το «ευρωπαϊκό δίκτυο ένταξης» να μετατραπεί σε πλατφόρμα που θα ενθαρρύνει και θα υποστηρίζει τη συνεργατική και συνυπεύθυνη δράση των διαφόρων επιπέδων διοίκησης, του κρατικού, του περιφερειακού και του τοπικού, κατά τη χάραξη των πολιτικών τους για την ένταξη, τον συντονισμό και την κατανομή αρμοδιοτήτων (13)·

51.

εκφράζει τη λύπη της, —δίχως να αμφισβητεί ότι πρόκειται για ζήτημα που άπτεται της αρμοδιότητας των κρατών μελών— για το γεγονός ότι, στο πλαίσιο του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου 2014-2020, τα κράτη μέλη διέθεσαν λιγότερους πόρους υπέρ της ένταξης, μέσω των εθνικών προγραμμάτων τους για το Ταμείο Ασύλου, Μετανάστευσης και Ένταξης (ΤΑΜΕ), τη στιγμή κατά την οποία οι ανάγκες έχουν αυξηθεί, ιδίως στο πλαίσιο της σημερινής μεταναστευτικής, ανθρωπιστικής κρίσης και της κρίσης ασύλου·

52.

διαπιστώνει με ικανοποίηση ότι, στο σχέδιο προϋπολογισμού για το 2017, η Επιτροπή σκοπεύει να αυξήσει, μέσω του ΤΑΜΕ, τη χρηματοδοτική στήριξη που η ΕΕ παρέχει στα κράτη μέλη υπέρ των πολιτικών ένταξης·

53.

πιστεύει ότι είναι αναγκαίο να αναπτυχθούν συνέργειες μεταξύ των διαφόρων ταμείων της ΕΕ που μπορούν να υποστηρίξουν την πολιτική ένταξης: κατά πρώτο λόγο, φυσικά, αυτό ισχύει, κυρίως, για το ΤΑΜΕ, ωστόσο υπάρχουν κι ορισμένα άλλα σχέδια προώθησης της ένταξης που πρέπει να υλοποιηθούν, στο πλαίσιο του Ταμείου Εσωτερικής Ασφάλειας (TEA), του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου (ΕΚΤ), του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ), του Ευρωπαϊκού Γεωργικού Ταμείου Αγροτικής Ανάπτυξης (ΕΓΤΑΑ), του Ευρωπαϊκού Ταμείου Θάλασσας και Αλιείας (ΕΤΘΑ) και του Ταμείου Ευρωπαϊκής Βοήθειας προς τους Απόρους (ΤΕΒΑ) (14)·

54.

καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να εξετάσει τη δημιουργία ενός ειδικού θεματικού στόχου ενσωμάτωσης στο πλαίσιο της πολιτικής για τη συνοχή μετά το 2020, προκειμένου να εξασφαλιστεί μια πιο αποτελεσματική και στοχευμένη συγκέντρωση των πόρων των ΕΔΕΤ για τα σχέδια ένταξης. Όσον αφορά την περίοδο προγραμματισμού 2014-2020, θα πρέπει να παρασχεθεί περαιτέρω καθοδήγηση στις διαχειριστικές αρχές, όσο το δυνατόν σαφέστερη και λεπτομερέστερη, σχετικά με τις δράσεις ένταξης που χρηματοδοτούνται από τα ΕΔΕΤ·

55.

ζητά να εξασφαλιστεί ότι θα απλοποιηθεί όσο το δυνατόν περισσότερο, για τα κράτη μέλη, τις τοπικές και περιφερειακές αρχές και την κοινωνία πολιτών, ο τρόπος υποβολής προτάσεων για τα εθνικά προγράμματα στο πλαίσιο των διαφόρων ταμείων, και συνεπώς επικροτεί, μεταξύ άλλων, την πρόταση της Επιτροπής να αξιοποιούνται πλήρως οι δυνατότητες εταιρικής σχέσης·

56.

ζητεί ευρύτερη και πιο στοχευμένη χρήση του Interreg για την υποστήριξη των σχεδίων ένταξης, ακόμη και μέσω μιας αναδιαμόρφωσης των κανόνων και των προτεραιοτήτων των σχετικών επιχειρησιακών προγραμμάτων. Τονίζει τον κεντρικό ρόλο που διαδραματίζει η ευρωπαϊκή εδαφική συνεργασία για τη βελτίωση των πολιτικών ένταξης, ιδίως σε τοπικό επίπεδο, ενθαρρύνοντας τις συνέργειες και την ανταλλαγή ορθών πρακτικών·

57.

καλεί την Επιτροπή να περιορίσει τις υπερβολικές διοικητικές επιπλοκές και τη γραφειοκρατία στους μηχανισμούς ελέγχου των διαφόρων ευρωπαϊκών ταμείων που χρησιμοποιούνται για την υλοποίηση των σχεδίων προώθησης της ένταξης, ούτως ώστε τα κράτη μέλη και οι τοπικές και περιφερειακές αρχές να μπορούν να αφιερώνουν, αποτελεσματικά, όλη την ενέργειά τους στην εφαρμογή της πολιτικής ένταξης στο τοπικό επίπεδο, δίχως αυτό να σημαίνει ότι οι έλεγχοι δεν θα πρέπει να εκτελούνται με τη δέουσα αυστηρότητα, η οποία εξασφαλίζει ότι τα δημόσια κονδύλια χρησιμοποιούνται με αποτελεσματικό τρόπο·

58.

ζητά, συνεπώς, από την Επιτροπή να μεριμνήσει ώστε η εξατομικευμένη προσέγγιση που απαιτείται από την πολιτική ένταξης να επεκταθεί και στους μηχανισμούς ελέγχου των διαφόρων ευρωπαϊκών ταμείων των οποίων γίνεται χρήση για την υλοποίηση των σχεδίων ένταξης, δίχως, ωστόσο, να υπονομεύονται οι διεξοδικοί έλεγχοι που επιβάλλεται να πραγματοποιούνται, προκειμένου να διασφαλίζεται ότι το δημόσιο χρήμα αξιοποιείται ορθά·

59.

επισημαίνει, για μια ακόμη φορά, ότι αυτή καθεαυτήν η πολιτική ένταξης υλοποιείται, κυρίως, στο επίπεδο των τοπικών και των περιφερειακών αρχών, κι ότι είναι αυτές που έρχονται πιο άμεσα αντιμέτωπες με τις προκλήσεις και τις ευκαιρίες που συνδέονται με την ένταξη·

60.

καλεί, ως εκ τούτου, την Επιτροπή να λάβει υπόψη τις ειδικές ανάγκες των τοπικών και των περιφερειακών αρχών και να τις συσχετίσει με τον ευρύτερο δυνατό τρόπο από ό,τι στο παρελθόν με την πολιτική ένταξης που εφαρμόζεται ή που ενθαρρύνεται σε επίπεδο ΕΕ, και να τους παράσχει τη μεγαλύτερη δυνατή στήριξη στον τομέα αυτό·

61.

παροτρύνει την Επιτροπή να προωθήσει και να υποστηρίξει οικονομικά τα κράτη μέλη και τις περιφέρειες κατά την υλοποίηση των παρεμβάσεων υπέρ της ένταξης, ιδίως όσον αφορά την εκπαίδευση και την επαγγελματική κατάρτιση, την ένταξη στην αγορά εργασίας και τη στέγαση και να ενθαρρύνει την ανταλλαγή των ορθών πρακτικών που έχουν ήδη ξεκινήσει σε περιφέρειες που έχουν εφαρμόσει μέτρα ένταξης, όπως η ευρεία υποδοχή·

62.

ζητά, σε αυτό το πλαίσιο, από την Επιτροπή να αναγνωρίσει την ΕτΠ ως προνομιούχο εταίρο της —υπό την ιδιότητά της του συμβουλευτικού οργάνου της ΕΕ που απαρτίζεται από εκπροσώπους των περιφερειακών και των τοπικών αρχών της—, αλλά και να ενθαρρύνει και άλλες μορφές συνεργασίας με τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές, με τις ενώσεις τους ή με άλλες εταιρικές σχέσεις, δίκτυα και πλατφόρμες —όπως η Ευρωμεσογειακή Περιφερειακή και Τοπική Συνέλευση, η διάσκεψη των Περιφερειακών και Τοπικών Αρχών για την Ανατολική Εταιρική Σχέση, οι μεικτές συμβουλευτικές επιτροπές, οι ομάδες εργασίας, η διάσκεψη των παράκτιων περιφερειών της Ευρώπης, το Συμβούλιο των Κοινοτήτων και Περιφερειών της Ευρώπης κ.λπ.—, ώστε να διασφαλιστεί η ευρύτερη δυνατή συμβολή των τοπικών και των περιφερειακών αρχών στην εφαρμογή της σχετικής πολιτικής·

63.

απευθύνει έκκληση στην Επιτροπή να προβλέψει την ενεργό συμμετοχή της ΕτΠ στη δράση της που αποσκοπεί στη στήριξη και στην ανταλλαγή, μεταξύ των τοπικών και των περιφερειακών αρχών, των βέλτιστων πρακτικών κατά την εφαρμογή, πιο συγκεκριμένα, των προ της αναχώρησης και προ της άφιξης μέτρων της πολιτικής ένταξης, καθώς και σε σχέση με την εκπαίδευση, την αγορά εργασίας και την επαγγελματική κατάρτιση, την πρόσβαση στις βασικές υπηρεσίες ή, ακόμη, την ενεργό συμμετοχή στην κοινότητα και την κοινωνική ένταξη, παραπέμπει δε, ως προς το θέμα αυτό, στη συγκριτική μελέτη που εκπόνησε με θέμα τις πολιτικές ένταξης (15)·

64.

καλεί την Επιτροπή να συνεχίσει να επιτελεί πρόοδο στο ζήτημα των ασυνόδευτων ανήλικων μεταναστών, η διαχείριση του οποίου εμπίπτει καταρχήν στην αρμοδιότητα ορισμένων περιφερειών. Επίσης, την προτρέπει να ενθαρρύνει στα κράτη μέλη μια αλληλέγγυα κατανομή των επιβαρύνσεων και των ευθυνών σε ευρωπαϊκό, εθνικό και περιφερειακό επίπεδο. Ως εκ τούτου, προσβλέπουμε στη νέα συνολική στρατηγική της Επιτροπής, που θα εφαρμοστεί για να δοθεί συνέχεια στο πρόγραμμα δράσης για τους ασυνόδευτους ανηλίκους (2010-2014), ούτως ώστε να λαμβάνεται υπόψη η κατάσταση των αγνοούμενων ή των ασυνόδευτων παιδιών·

65.

επιδοκιμάζει το γεγονός ότι η Επιτροπή αναφέρεται ρητά στο δίκτυο Share και στο σχέδιό του «Share City Curriculum» (16), χάρη στο οποίο οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές μπορούν να κάνουν χρήση μιας «εργαλειοθήκης» που μπορεί να τους φανεί χρήσιμη κατά την εφαρμογή, εκ μέρους των κοινοτήτων υποδοχής, των μέτρων μετεγκατάστασης των προσφύγων·

66.

ζητά από την Επιτροπή να προβλέψει την ενεργό συμμετοχή της στο νέο «Ευρωπαϊκό δίκτυο ένταξης», στο «Ευρωπαϊκό φόρουμ για τη Μετανάστευση», στην εταιρική σχέση για την ένταξη των υπηκόων τρίτων χωρών (στο πλαίσιο του αστικού θεματολογίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης (17)), καθώς και στην αξιολόγηση και περαιτέρω παρακολούθηση των «δεικτών ένταξης».