Σκεπτικό του Συμβουλίου: Θέση (ΕΕ) αριθ. 16/2016 του Συμβουλίου σε πρώτη ανάγνωση ενόψει της έκδοσης κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με προστατευτικά μέτρα κατά των επιβλαβών για τα φυτά οργανισμών, την τροποποίηση των κανονισμών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (ΕΕ) αριθ. 228/2013, (ΕΕ) αριθ. 652/2014 και (ΕΕ) αριθ. 1143/2014 και την κατάργηση των οδηγιών του Συμβουλίου 69/464/ΕΟΚ, 74/647/ΕΟΚ, 93/85/ΕΟΚ, 98/57/ΕΚ, 2000/29/ΕΚ, 2006/91/ΕΚ και 2007/33/ΕΚ

(2016/C 376/02)

I.   ΕΙΣΑΓΩΓΗ

II.   ΣΤΟΧΟΣ

Ο γενικός στόχος του κανονισμού είναι να αντιμετωπιστούν οι αυξημένοι κίνδυνοι στον τομέα της υγείας των φυτών, οι οποίοι οφείλονται σε νέους επιβλαβείς οργανισμούς και ασθένειες (που προέρχονται από την παγκοσμιοποίηση του εμπορίου και την κλιματική αλλαγή). Ο κανονισμός αποσκοπεί επίσης στον εκσυγχρονισμό των μέσων που αφορούν την υγεία των φυτών και σχετίζονται με το εμπόριο, τόσο εντός της ΕΕ (καλύτερη ιχνηλασιμότητα στην εσωτερική αγορά) όσο και από τρίτες χώρες, με έμφαση σε μια προσέγγιση που θα βασίζεται στην επικινδυνότητα. Η καλύτερη παρακολούθηση και η έγκαιρη εκρίζωση των εστιών νέων επιβλαβών οργανισμών αποτελούν τα εργαλεία που αναμένεται να διασφαλίσουν κατάλληλο επίπεδο υγείας των φυτών.

III.   ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ ΘΕΣΗΣ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΣΕ ΠΡΩΤΗ ΑΝΑΓΝΩΣΗ

1.   Γενικά

Ο συμβιβασμός που επιτεύχθηκε μεταξύ των δύο συννομοθετών διατηρεί τους στόχους της πρότασης της Επιτροπής και ταυτόχρονα λαμβάνει υπόψη διάφορες τροποποιήσεις που εισήγαγε το Συμβούλιο και τις σημαντικότερες από τις τροπολογίες που ενέκρινε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σε πρώτη ανάγνωση.

2.   Κύρια ζητήματα

Τα κυριότερα στοιχεία του συμβιβασμού που επιτεύχθηκε με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο περιγράφονται κατωτέρω:

α)   Πεδίο εφαρμογής

Σύμφωνα με την πρόταση της Επιτροπής, μόνο τα παρασιτικά φυτά θα μπορούσαν να θεωρούνται επιβλαβείς οργανισμοί για τα φυτά.

Το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο συμφώνησαν ότι για να είναι δυνατή μια πιο ευέλικτη αντιμετώπιση των υφιστάμενων και αναδυόμενων κινδύνων, θα μπορούσαν επίσης να συμπεριληφθούν στο πεδίο εφαρμογής του κανονισμού τα μη παρασιτικά φυτά, υπό την προϋπόθεση ότι έχουν σοβαρό οικονομικό, κοινωνικό και περιβαλλοντικό αντίκτυπο στο έδαφος της Ένωσης.

β)   Επιβλαβείς οργανισμοί προτεραιότητας

Στην πρόταση της Επιτροπής παρουσιάζεται η νέα έννοια των επιβλαβών οργανισμών «προτεραιότητας»: οι εν λόγω επιβλαβείς οργανισμοί έχουν σοβαρό αντίκτυπο στο έδαφος της Ένωσης και ειδικοί πόροι της Ένωσης θα πρέπει να προορίζονται για την καταπολέμησή τους — γεγονός που συνεπάγεται επίσης πιο εκτεταμένες υποχρεώσεις για τις αρμόδιες αρχές, τους επαγγελματίες και τους ιδιώτες.

Σύμφωνα με τον συμβιβασμό που επιτεύχθηκε, οι επιβλαβείς οργανισμοί προτεραιότητας θα προσδιορίζονται με βάση διάφορα λεπτομερή κριτήρια που περιλαμβάνονται σε παράρτημα του κανονισμού, και ο αριθμός τους δεν θα είναι περιορισμένος εκ των προτέρων.

γ)   Καθεστώς εισαγωγών

Η πρόταση της Επιτροπής περιείχε ορισμένα εργαλεία προκειμένου να προλαμβάνεται η εισαγωγή επιβλαβών οργανισμών στο έδαφος της Ένωσης μέσω φυτών, φυτικών προϊόντων ή άλλων αντικειμένων που προέρχονται από τρίτες χώρες.

Το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο συμφώνησαν ως προς την ανάγκη να ενισχυθεί το εν λόγω σύστημα με την εισαγωγή ορισμένων νέων στοιχείων.

Έτσι, προστέθηκε μια νέα κατηγορία φυτών, φυτικών προϊόντων ή άλλων αντικειμένων «υψηλού κινδύνου»: πρόκειται για φυτά, φυτικά προϊόντα ή άλλα αντικείμενα που παρουσιάζουν, βάσει προκαταρκτικής εκτίμησης, κίνδυνο που συνδέεται με επιβλαβή οργανισμό, μη αποδεκτού επιπέδου για το έδαφος της Ένωσης. Ως εκ τούτου, η εισαγωγή τους στο έδαφος της Ένωσης από τρίτη χώρα απαγορεύεται, εν αναμονή της ολοκλήρωσης πλήρους εκτίμησης κινδύνου.

Επιπλέον, για εκτεταμένο φάσμα φυτών, φυτικών προϊόντων ή άλλων αντικειμένων απαιτούνται φυτοϋγειονομικά πιστοποιητικά που βεβαιώνουν τη συμμόρφωση με τη νομοθεσία της Ένωσης φυτών, φυτικών προϊόντων ή άλλων αντικειμένων που εισάγονται από τρίτη χώρα στο έδαφος της Ένωσης.

δ)   Κατ' εξουσιοδότηση και εκτελεστικές αρμοδιότητες

Οι προτεινόμενες εξουσιοδοτήσεις της Επιτροπής εξετάστηκαν με ιδιαίτερη προσοχή· διάφορα άρθρα συντάχθηκαν εκ νέου προκειμένου να καθοριστούν καλύτερα τα όρια εξουσιοδότησης της Επιτροπής.

Ο συμβιβασμός που επιτεύχθηκε προβλέπει επίσης την έγκριση ενός καταλόγου επιβλαβών οργανισμών προτεραιότητας μέσω κατ' εξουσιοδότηση πράξης, δεδομένου ότι αυτό αφορά τον προσδιορισμό ευρύτερων προτεραιοτήτων πολιτικής και δεν είναι απλώς η εφαρμογή επιστημονικών κριτηρίων στους επιβλαβείς για τα φυτά οργανισμούς.

IV.   ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ

Η θέση του Συμβουλίου σε πρώτη ανάγνωση αποτυπώνει πλήρως τη συμφωνία που επιτεύχθηκε μεταξύ των δύο συννομοθετών, όπως αυτή επιβεβαιώθηκε με την προαναφερόμενη επιστολή του Προέδρου της Επιτροπής Γεωργίας και Ανάπτυξης της Υπαίθρου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου προς τον Πρόεδρο της Επιτροπής των Μόνιμων Αντιπροσώπων (1ο τμήμα) με ημερομηνία 3 Μαΐου 2016. Στη συνέχεια επικυρώθηκε από το Συμβούλιο στις 26 Μαΐου 2016, μέσω της έγκρισης της πολιτικής συμφωνίας.

(1)  Έγγρ. 9574/13

(2)  Έγγρ. 8307/14

(3)  Έγγρ.11870/13 και 12254/13

(4)  Έγγρ. 10108/15 REV2

(5)  Έγγρ. 15142/15 + ADD1, έγγρ. 15143/15.

(6)  Έγγρ. 8338/16 + ADD1