Δημοσίευση αίτησης σύμφωνα με το άρθρο 50 παράγραφος 2 στοιχείο α) του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1151/2012 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τα συστήματα ποιότητας των γεωργικών προϊόντων και τροφίμων

(2015/C 145/11)

Η παρούσα δημοσίευση παρέχει το δικαίωμα ένστασης κατά την έννοια του άρθρου 51 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1151/2012 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (1).

ΕΝΙΑΙΟ ΕΓΓΡΑΦΟ

«LIČKI KRUMPIR»

ΕΕ: HR-PGI-0005-01242 – 10.07.2014

ΠΟΠ ( ) ΠΓΕ ( X )

1.   Ονομασία(-ες)

2.   Κράτος μέλος ή τρίτη χώρα

Δημοκρατία της Κροατίας

3.   Περιγραφή του γεωργικού προϊόντος ή του τροφίμου

3.1.   Τύπος προϊόντος

Κλάση 1.6 Φρούτα, λαχανικά και δημητριακά, νωπά ή μεταποιημένα.

3.2.   Περιγραφή του προϊόντος για το οποίο ισχύει η ονομασία υπό 1

Το προϊόν «Lički krumpir» είναι κόνδυλοι πατάτας που προορίζονται για εμπορική διάθεση με σκοπό την κατανάλωση από τον άνθρωπο. Η πλειονότητα των κονδύλων έχει ελάχιστη διάμετρο 35 mm. Το σχήμα των κονδύλων είναι επίμηκες ωοειδές.

Για την παραγωγή των κονδύλων «Lički krumpir» χρησιμοποιείται πατάτα σποράς των ποικιλιών Desire, Bintje ή Viktorija ή ποικιλιών με παρόμοια χαρακτηριστικά, η οποία έχει περιεκτικότητα σε ξηρά ουσία τουλάχιστον 19 %.

Οργανοληπτικά χαρακτηριστικά των κονδύλων «Lički krumpir»:

Όψη των κονδύλων: λείος έως τραχύς φλοιός, επιδερμίδα κίτρινου έως καστανού ή κοκκινωπού χρώματος

Χρώμα σάρκας των κονδύλων: φωτεινό λευκό έως κίτρινο

Υφή της σάρκας των κονδύλων: λεπτή - λεπτόκοκκη

Γεύση των κονδύλων: γεύση αλευρώδης, δηλαδή αφράτη ή ξηρή, λόγω του υψηλού ποσοστού σε ξηρά ουσία (υψηλή περιεκτικότητα σε άμυλο), καθώς υποβάλλεται συχνά σε παρατεταμένο βρασμό. Κατά τη βρώση, δημιουργείται η αίσθηση πλούσιας γεύσης στο στόμα.

3.3.   Ζωοτροφές (μόνο για προϊόντα ζωικής προέλευσης) και πρώτες ύλες (μόνο για μεταποιημένα προϊόντα)

—

3.4.   Ειδικά στάδια της παραγωγής τα οποία πρέπει να εκτελούνται εντός της οριοθετημένης γεωγραφικής περιοχής

Οι φάσεις της παραγωγής του προϊόντος «Lički krumpir», οι οποίες πρέπει να εκτελούνται εντός της οριοθετούμενης στο σημείο 4 γεωγραφικής περιοχής είναι: φύτευση, παράχωμα και συλλογή των κονδύλων της πατάτας.

3.5.   Ειδικοί κανόνες για τον τεμαχισμό, το τρίψιμο, τη συσκευασία κ.λπ. του προϊόντος στο οποίο αναφέρεται η καταχωρισμένη ονομασία

Οι κόνδυλοι «Lički krumpir» υποβάλλονται, πριν τη συσκευασία, σε διαλογή ώστε το μέγεθός τους να είναι τουλάχιστον 35 mm, και κατόπιν καθαρίζονται από τα χώματα με βούρτσισμα. Για να διατηρήσουν την παραδοσιακή όψη τους δεν πλένονται με νερό.

Το προϊόν «Lički krumpir» συσκευάζεται αποκλειστικά στις ακόλουθες συσκευασίες: σάκοι από γιούτα, ύφασμα, ελαφρύ υλικό (δικτυωτό) ή χαρτί ή υλικά συσκευασίας από τα προαναφερθέντα υλικά. Το προϊόν «Lički krumpir» διατίθεται στο εμπόριο και ασυσκεύαστο επειδή με αυτόν τον τρόπο διατίθεται παραδοσιακά στις λαϊκές αγορές.

3.6.   Ειδικοί κανόνες για την επισήμανση του προϊόντος στο οποίο αναφέρεται η καταχωρισμένη ονομασία

—

4.   Συνοπτική οριοθέτηση της γεωγραφικής περιοχής

Η περιοχή καλλιέργειας του προϊόντος «Lički krumpir» είναι η γεωγραφική περιοχή Lika. Η Lika είναι ηπειρωτική περιοχή στη νοτιοδυτική Κροατία, πλαισιωμένη από υψηλά όρη (Velebit στα νότια και δυτικά, Plješevica στα ανατολικά και Kapela στα βόρεια).

Εντός αυτού του φυσικού πλαισίου βρίσκονται πολυάριθμες καρστικές πεδιάδες, οι εξής: Lipovo polje, Koreničko polje, Bijelo polje, Krbavsko polje, Lapačko polje, Dabarsko polje, Krasno polje, Vrhovinsko polje, Turanjsko polje, Homoljacko polje, Podlapačko polje, Krbavsko polje, Kosinjsko polje, Mazinsko polje, Gubavčevo polje, Bruvnopolje s Rudopoljem, Veliko i Malo Popinsko polje, Brezovačko polje, Srb-Suvajsko polje, Kosničko polje i Poljice, Brinjsko polje, Stajničko polje, Vodotečko polje s Križpoljem, Gostovo polje, Ličko-jaseničko polje s Potpoljem, Saborsko polje, Ličko polje και Gacko polje. Οι μεγαλύτερες είναι η Ličko polje και η Gacko polje.

Το τμήμα της Lika στο οποίο βρίσκεται η περιγραφόμενη καρστική πεδιάδα υπάγεται σε δύο διοικητικές περιοχές, το μεγαλύτερο τμήμα στην κομητεία Ličko-senjska και το μικρότερο τμήμα στην κομητεία του Zadar. Καλύπτει όλους τους δήμους και τις κοινότητες της κομητείας Ličko-senjska, πλην του δήμου Novalja και της κοινότητας Gračac στην κομητεία του Zadar. Η περιοχή καλλιέργειας του προϊόντος «Lički krumpir» καλύπτει το σύνολο της περιοχής υψομέτρου άνω των 400 μέτρων, δηλαδή τις πόλεις: Gospić, Otočac και Senj και οι κοινότητες Brinje, Vrhovine, Plitvička Jezera, Perušić, Udbina, Lovinac, Gračac, Donji Lapac και Karlobag.

5.   Δεσμός με τη γεωγραφική περιοχή

Η αίτηση προστασίας του προϊόντος «Lički krumpir» στηρίζεται στην ποιότητά του, η οποία οφείλεται στην ιδιαιτερότητα της περιοχής καλλιέργειας και τη φήμη της.

Στην οριοθετούμενη στο σημείο 4 γεωγραφική περιοχή, το κλίμα επηρεάζει την ποιότητα του προϊόντος «Lički krumpir» και την καθιστά ιδιότυπη και διαφορετική σε σύγκριση με την ποιότητα των κονδύλων που παράγονται σε διαφορετικές περιοχές. Η γεωγραφική περιοχή Lika είναι περιοχή με ορεινό κλίμα και σχετικά βραχεία βλαστητική περίοδο. Σε αυτά τα οροπέδια και τις πεδιάδες η μέση θερμοκρασία τον Ιανουάριο ανέρχεται σε περίπου – 2 °C, και τους πρώτους πέντε μήνες του έτους η ελάχιστη θερμοκρασία κατέρχεται κάτω από τους 0 °C. Τον Ιούλιο στα οροπέδια η μέση θερμοκρασία είναι 18 °C, και μειώνεται με την αύξηση του υψομέτρου.

Οι χαμηλότερες μέσες ημερήσιες χειμερινές και θερινές θερμοκρασίες διευκολύνουν την ανάπτυξη των κονδύλων «Lički krumpir» κατά τρόπο που επιτρέπει την εντατική φωτοσύνθεση με αποτέλεσμα τη σύνθεση σακχάρων. Στην περιοχή Lika τα συσσωρευμένα στα φυτά πατάτας σάκχαρα καταναλώνονται λιγότερο κατά τη διαδικασία αναπνοής και μεταφέρονται περισσότερο στους κονδύλους, στους οποίους συσσωρεύονται με τη μορφή πολυσακχαρίτη αμύλου, που συνιστά το μεγαλύτερο μέρος της ξηράς ουσίας των κονδύλων. Αντιθέτως, στις πεδινές περιοχές, στις οποίες επικρατούν υψηλές ημερήσιες και νυχτερινές θερμοκρασίες, λόγω της υψηλότερης θερμοκρασίας η αναπνοή στα φυτά επιταχύνεται και καταναλώνονται τα σάκχαρα που συντίθενται, με αποτέλεσμα να συσσωρεύονται σε μικρότερες ποσότητες στους κονδύλους της πατάτας.

Οι καρστικές πεδιάδες της Lika, όπως όλες οι γνωστές μορφές καρστικού ανάγλυφου, σχηματίστηκαν από τεκτονικές μετακινήσεις και, στη συνέχεια, λόγω της διάβρωσης του ιζηματογενούς υλικού (κατά την Πλειστόκαινο), σχηματίστηκαν πλημμυρικές πεδιάδες. Υπό την έννοια αυτή, ανήκουν στο ανάγλυφο συσσωρευτικού τεκτονικού τύπου. Η μορφή του αναγλύφου επηρεάζει τόσο την ανάπτυξη των ευνοϊκών δομών του εδάφους και των επικρατούντων πηλοαμμωδών και αμμωδών εδαφών, τα οποία είναι πλούσια σε οργανική ύλη και ιδιαιτέρως κατάλληλα για την καλλιέργεια του προϊόντος «Lički krumpir», όσο και το μικροκλίμα, που είναι καθοριστικής σημασίας για την ποιότητα του προϊόντος.

Τις ευνοϊκές φυσικές συνθήκες για την καλλιέργεια των κονδύλων πατάτας «Lički krumpir» εκμεταλλεύτηκαν οι κάτοικοι της Lika, οι οποίοι διαθέτουν σε αυτό το πεδίο μακρόχρονη παράδοση. Έτσι, στη μεθοριακή διοικητική περιοχή Vojne krajine (στρατιωτικό σύνορο), στην οποία ανήκε και η Lika, η πατάτα εισήχθη το 1760, από άλλες περιοχές της πρώην Αυστρο-ουγγρικής αυτοκρατορίας [Vinko Mandekić, Krumpir (Η πατάτα), Ζάγκρεμπ 1923, σ. 7]. Λόγω των ιδιαιτεροτήτων της γεωγραφικής περιοχής της Lika (ορεινό κλίμα και έδαφος), η καλλιέργεια σιτηρών δεν ήταν διαδεδομένη, ωστόσο κατά τον 18ο αιώνα, την εποχή της Αυστρο-ουγγρικής αυτοκρατορίας, διαδόθηκε η καλλιέργεια της πατάτας. Δεδομένων των γεωργικο-κλιματικών και εδαφολογικών συνθηκών, που ευνοούν την εξάπλωση της καλλιέργειας της πατάτας στην περιοχή της Lika (περιοχή καλλιέργειας του προϊόντος «Lički krumpir»), και οι οποίες έχουν επηρεάσει αρνητικά την καλλιέργεια σιτηρών, η πατάτα εξελίχθηκε στο κύριο τρόφιμο που καταναλωνόταν αντί του ψωμιού.

Λόγω του ρόλου και της σημασίας του προϊόντος «Lički krumpir» για τη διατροφή των κατοίκων της Lika, οι ποικιλίες που έχουν «εξημερωθεί» για την παραγωγή του προϊόντος «Lički krumpir» στη Lika είχαν ως χαρακτηριστικό της ποικιλίας το μεγαλύτερο ποσοστό ξηράς ουσίας (τουλάχιστον 19 % ξηράς ουσίας) και, λόγω του ιδιαίτερου κλίματος της περιοχής της Lika, αυτή η περιεκτικότητα σε ξηρά ουσία είναι ακόμη πιο έντονη και προσδίδει στους κονδύλους «Lički krumpir» την ιδιαίτερη αλευρώδη και πλούσια γεύση τους.

Από την επιστημονική έρευνα προέκυψε ότι οι πατάτες της ίδιας ποικιλίας, καλλιεργούμενες με τις ίδιες τεχνικές, στη Lika (Brinje) έχουν «ανώτερο» ποσοστό ξηράς ουσίας (23,5 - 24,3 % κατά μέσο όρο), ενώ, όταν οι ίδιες ποικιλίες πατάτας καλλιεργούνται στη Međimurje (Belica, Slovinska Kovačica) εμφανίζουν μικρότερο ποσοστό ξηράς ουσίας (21,1-21,4 % κατά μέσον όρο). Τα αποτελέσματα των δοκιμών έδειξαν ότι η ποικιλία που καλλιεργείται στην Brinje (Lika) έχει σημαντικά περισσότερη ξηρή ουσία, απόρροια των κλιματικών συνθηκών που επικρατούν στην περιοχή καλλιέργειας του «Lički krumpir», χάρη στην οποία το προϊόν διακρίνεται από το προϊόν που λαμβάνεται με την καλλιέργεια της ίδιας ποικιλίας στην Belica (Međimurje —κύρια περιοχή πατατοκαλλιέργειας στη Δημοκρατία της Κροατίας). Λόγω της μεγαλύτερης ποσότητας ξηράς ουσίας, το προϊόν «Lički krumpir» έχει αλευρώδη και πλήρη γεύση (επιστημονική έρευνα εκπονηθείσα από τον M. Poljak κ.ά., Grafikon 4 και 5, 2001).

Αποδεικτικά στοιχεία για την αναγνωρισιμότητα και τη φήμη του προϊόντος «Lički krumpir» αποτελούν τα άρθρα εφημερίδων (Ličke novine, κρατικά αρχεία Gospić των ετών 1953 και 1955). Σε αυτά περιγράφεται η παράδοση της καλλιέργειας του προϊόντος «Lički krumpir» στην περιοχή της Lika, η οποία αναπτύχθηκε λόγω των ευνοϊκών κλιματικών συνθηκών που επικρατούν στην οριοθετημένη γεωγραφική περιοχή και της ιδιαίτερης ποιότητας των κονδύλων «Lički krumpir», οι οποίοι δεν διαλύονται κατά το μαγείρεμα και περιέχουν μεγαλύτερη ποσότητα αμύλου.

Το προϊόν «Lički krumpir» έχει αποκτήσει ευρεία φήμη μεταξύ των καταναλωτών, όπως αποδεικνύεται από τις απαντήσεις τους στην έρευνα που διεξήχθη. Σύμφωνα με την έρευνα, το 93 % των ερωτηθέντων απάντησαν ότι γνωρίζουν το όνομα «Lički krumpir» Επίσης το 74 % των ερωτηθέντων δήλωσαν ότι είναι διατεθειμένοι να πληρώσουν υψηλότερη τιμή για το προϊόν «Lički krumpir». Από τα αποτελέσματα της έρευνας προκύπτει επίσης ότι οι καταναλωτές γνωρίζουν ότι η περιοχή της Lika, ως κύρια περιοχή καλλιέργειας του προϊόντος «Lički krumpir», επηρεάζει την ιδιαίτερη ποιότητα του προϊόντος «Lički krumpir» (απόσπασμα από την επιστημονική μελέτη που περιλάμβανε έρευνα μεταξύ των καταναλωτών, Miroslav Božić «Marketing Strategy and Quality Labels in Traditional Food Industry», 2009-2010).

Ο δεσμός του προϊόντος «Lički krumpir» με τη γεωγραφική περιοχή της Lika δεν βασίζεται μόνο σε φυσικούς παράγοντες —δηλαδή τους ευνοϊκούς κλιματολογικούς παράγοντες, οι οποίοι, σε συνάρτηση με το υψόμετρο, επιτρέπουν τη συσσώρευση μεγαλύτερης ποσότητας ξηράς ουσίας στους κονδύλους του «Lički krumpir», και επομένως η πατάτα αυτή που καλλιεργείται στη συγκεκριμένη γεωγραφική περιοχή διακρίνεται από τις πατάτες άλλων περιοχών—, αλλά και στη φήμη του προϊόντος «Lički krumpir» σε σχέση με την περιοχή της Lika. Αδιάψευστο μάρτυρα αποτελεί η γαστρονομική έκδοση Οδηγός της Κροατίας σε γαστρονομικές εικόνες, όπου ως μία από τις «γαστρονομικές εικόνες» της περιοχής περιλαμβάνεται το προϊόν «Lički krumpir». Επιθυμία του συγγραφέα αυτής της έκδοσης ήταν να συγκεντρώσει μια σειρά από προϊόντα της γαστρονομικής ποικιλομορφίας της Κροατίας περιγραφόμενα με το επίθετο «γαστρονομικές εικόνες». Από το συγκεκριμένο έργο καταδεικνύεται σαφώς ότι, χάρη στη φήμη του, το προϊόν «Lički krumpir» εκπροσωπεί τη γεωγραφική περιοχή από την οποία προέρχεται (Vodič Hrvatske gastro ikone, 2007).

Η φήμη του προϊόντος «Lički krumpir», που πρέπει να διαφυλαχθεί, άρχισε να δημιουργείται στις αρχές του αιώνα, όταν στην περιοχή της Lika διοργανώθηκαν γαστρονομικές και πολιτιστικές εκδηλώσεις, οι οποίες εξακολουθούν να διοργανώνονται έως σήμερα. Μία από τις εκδηλώσεις είναι η «Ημέρα της πατάτας της Lika», που διοργανώνεται κάθε χρόνο και κατά την οποία το προϊόν αυτό προσφέρεται στους επισκέπτες (Γαστρονομικές εκδηλώσεις για την «Ημέρα της πατάτας της Lika», 2014). Το προϊόν «Lički krumpir» αποτελεί επίσης τμήμα της πολιτιστικής κληρονομιάς της Lika, όπως αποδεικνύεται και από το γεγονός ότι πολλά δημοτικά τραγούδια αναφέρονται σε αυτό (Nikola Matijević, Lički Grudobran, Ζάγκρεμπ, 1940, σ. 62).

Παραπομπή στη δημοσίευση των προδιαγραφών του προϊόντος

(άρθρο 6 παράγραφος 1 δεύτερο εδάφιο του παρόντος κανονισμού)

http://www.mps.hr/UserDocsImages/HRANA/LICKI%20KRUMPIR/Izmijenjena%20Specifikacija%20proizvoda.pdf

(1)  ΕΕ L 343 της 14.12.2012, σ. 1.