10.2.2016   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 51/43

1.

υποστηρίζει το Σύμφωνο των Δημάρχων ήδη από τη θέσπισή του το 2008. Το Σύμφωνο των Δημάρχων είναι ένα ευρωπαϊκό κίνημα που αποσκοπεί στην επίτευξη και, στο μέτρο του δυνατού, στην υπέρβαση του στόχου της Ευρωπαϊκής Ένωσης οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα να μειωθούν κατά 20 % έως το 2020. Οι συμμετέχουσες σε αυτό τοπικές αρχές έχουν, συνεπώς, δεσμευθεί να επιδιώκουν τους στόχους που έχουν τεθεί όσον αφορά την ενεργειακή απόδοση και τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Στο Σύμφωνο των Δημάρχων συμμετέχουν σήμερα όλα τα κράτη μέλη, πλην ενός, οι δε συμβαλλόμενοι ΟΤΑ —ο αριθμός των οποίων υπερβαίνει τις 6 000— αντιπροσωπεύουν το ένα τρίτο του πληθυσμού της Ένωσης. Τα συμβαλλόμενα μέρη του Συμφώνου δεσμεύονται να μειώσουν, κατά μέσο όρο, 28 % τις εκπομπές τους διοξειδίου του άνθρακα·

2.

όπως και σε προηγούμενες γνωμοδοτήσεις της (1), αναγνωρίζει ότι, από τη θέσπισή του, το Σύμφωνο των Δημάρχων έχει σημειώσει επιτυχία χωρίς προηγούμενο, τόσο από πλευράς κινητοποίησης των τοπικών και των περιφερειακών αρχών (ΤΠΑ) ως προς θέματα που αφορούν το κλίμα και την ενέργεια όσο και από πλευράς εγκαθίδρυσης δομών πολυεπίπεδης διακυβέρνησης·

3.

εκφράζει την ικανοποίησή της για το γεγονός ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δρομολόγησε και στηρίζει αυτή την πρωτοβουλία, η οποία, χάρη στα μέτρα εξοικονόμησης ενέργειας και στην προώθηση καθαρών μορφών ενέργειας, βοηθά περισσότερους από 6 400 δήμους και περιφέρειες ανά τον κόσμο να μειώσουν τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα. Με βάση τις εθελοντικές δεσμεύσεις των μελών του Συμφώνου, η μείωση αυτή αναμένεται να φθάσει το 28 % έως το 2020·

4.

έχει κατ’ επανάληψη τονίσει την ανάγκη υιοθέτησης πιο ολοκληρωμένης προσέγγισης για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής και την προσαρμογή στις αναπόφευκτες επιπτώσεις της· χαιρετίζει, κατά συνέπεια, την απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να συγχωνεύσει το Σύμφωνο με την πρωτοβουλία «Δήμαρχοι για την προσαρμογή» και την ενθαρρύνει να εξερευνήσει πλήρως τις συνεργίες που αυτό θα επιτρέψει· συνιστά δε να ακολουθηθεί παρόμοια προσέγγιση όσον αφορά την πρωτοβουλία του Συμφώνου των Νησιών·

5.

εφιστά την προσοχή στο γεγονός ότι, κατά την υλοποίηση αυτών των στόχων, δίνεται κυρίως έμφαση στη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης των δημόσιων κτιρίων, στον εκσυγχρονισμό του δημόσιου φωτισμού και στην ανάπτυξη των αστικών μεταφορών. Το κατά πόσο θα επιτευχθεί ο στόχος της μείωσης των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα εξαρτάται κατά 44 % από τον ενεργειακό σχεδιασμό των κτιρίων. Επιπλέον, η κατανάλωση ενέργειας προβλέπεται ότι θα μειωθεί κατά 20 % έως το 2020, χάρη σε επενδύσεις σε κτίρια και μεταφορές·

6.

θα εξακολουθήσει, μέσω των ειδικών εργαλείων που διαθέτει, να παρέχει τη θεσμοθετημένη στήριξή της στο Σύμφωνο των Δημάρχων και να ενθαρρύνει, μέσω των μελών της, την ένταξη σε αυτό, καθώς και την αντίστοιχη ανάληψη δέσμευσης, με σκοπό την επίτευξη των στόχων της ενεργειακής πολιτικής της ΕΕ και της υπέρβασης των τιμών-στόχων·

7.

εγκρίνει και υποστηρίζει τη διεύρυνση και την επικαιροποίηση των στόχων του Συμφώνου των Δημάρχων με βάση το πρόγραμμα-πλαίσιο της ΕΕ για το κλίμα και την ενέργεια με ορίζοντα το 2030, δηλαδή τη μείωση κατά περισσότερο από 40 % (2) των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου, σε σύγκριση με τα επίπεδα του 1990 (3). Συνιστά δε, παράλληλα με την ενεργειακή απόδοση, να συμπεριληφθεί και η βιώσιμη χρήση των πόρων μεταξύ των νέων στόχων·

8.

ζητεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να διασφαλίσει ότι το Σύμφωνο των Δημάρχων θα συνεχίσει τις δραστηριότητές του και μετά το 2020 και προς τούτο να εξασφαλίσει αυτόνομο διοικητικό προϋπολογισμό για το Σύμφωνο ανάλογο των αυξανόμενων πολιτικών φιλοδοξιών του εγχειρήματος, προκειμένου να εγγυηθεί τη μακροπρόθεσμη προοπτική του. Το 2020 πλησιάζει και, επιπλέον, το πλαίσιο της ΕΕ για το κλίμα και την ενέργεια εκτείνεται έως το 2030. Επομένως, θα ήταν λογικό να οριστεί το 2030 ως μεσοπρόθεσμος ορίζοντας και το 2050 ως προοπτική για τους μακροπρόθεσμους στόχους, όπως αποφασίστηκε και για τη στρατηγική σχετικά με τη μετάβαση σε μια οικονομία χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα έως το 2050·

9.

μεσοπρόθεσμα, προτείνει την τροποποίηση του στόχου για το 2030 με βάση τις επιστημονικές εκθέσεις της διακυβερνητικής επιτροπής εμπειρογνωμόνων για την κλιματική αλλαγή (IPCC) (4) και τις συστάσεις της Επιτροπής των Περιφερειών σχετικά με το πλαίσιο για το κλίμα και την ενέργεια με χρονικό ορίζοντα το έτος 2030 (5), δηλαδή για τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου να τεθεί ο στόχος της μείωσής τους κατά τουλάχιστον 50 % σε σύγκριση με τα επίπεδα του 1990. Η Επιτροπή των Περιφερειών διαπιστώνει, ωστόσο, ότι το υπό κατάρτιση κανονιστικό πλαίσιο της ΕΕ θέτει ως στόχο τη μείωση κατά 40 % των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου·

10.

μακροπρόθεσμα, προτείνει τα συμβαλλόμενα μέρη να ορίσουν ως στόχο τη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα κατά τουλάχιστον 95 % έως το 2050. Με βάση τις τεκμηριωμένες επιστημονικές εκθέσεις που δημοσιεύθηκαν από την IPCC, η ΕΕ έχει δεσμευτεί να μειώσει τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου από 80 % έως 95 % σε σύγκριση με τα επίπεδα του 1990. Λαμβάνοντας υπόψη τα νέα επιστημονικά δεδομένα που δημοσιεύονται τακτικά σχετικά με τα μέτρα παρέμβασης και τις περαιτέρω προσπάθειες που απαιτούνται για την αντιμετώπιση της επιδείνωσης του κλίματος, η Επιτροπή των Περιφερειών προτείνει το Σύμφωνο των Δημάρχων να θέσει ως στόχο το ανώτατο όριο της ψαλίδας, δηλαδή τη μείωσή τους κατά 95 %·

11.

είναι, ωστόσο, αντίθετη με το να γίνουν αυστηρότεροι οι όροι προσχώρησης στο Σύμφωνο των Δημάρχων. Ο στόχος που έχει τεθεί για τη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα πρέπει να αυξηθεί, έστω και ελάχιστα, διότι το κίνημα προσελκύει μέλη χάρη στην απλότητά του. Εντούτοις, η Επιτροπή των Περιφερειών συνιστά τα πιο φιλόδοξα συμβαλλόμενα μέρη να εξετάσουν τη δυνατότητα θέσπισης ενός συστήματος εσωτερικού στόχου διαφόρων επιπέδων και ενός αντίστοιχου συστήματος αναγνώρισης, ιδίως για τα πιο βασικά ζητήματα, όπως ο σχεδιασμός κτιρίων, οι μεταφορές κ.ά.·

12.

συνιστά, επίσης, να δοθεί μεγαλύτερη έμφαση στους δήμους μεσαίου και μικρού μεγέθους, δεδομένου ότι το 56 % των δήμων της ΕΕ έχουν πληθυσμό από 5 000 έως 100 000 κατοίκους. Τα μέτρα που λαμβάνουν τα αστικά κέντρα και οι μικρού και μεσαίου μεγέθους πόλεις έχουν σημαντικό σωρευτικό αποτέλεσμα όσον αφορά την εφαρμογή των αρχών της αειφόρου αστικής ανάπτυξης. Η ΕΟΚΕ προτείνει, συνεπώς, την ανάπτυξη μέτρων για την απλοποίηση και τον εκσυγχρονισμό των σχεδίων δράσης για τη βιώσιμη ενέργεια, συμπεριλαμβανομένου ενός απλού δημοσιονομικού δελτίου, καθώς και του συστήματος παρακολούθησης, ώστε να λαμβάνεται υπόψη το μέγεθος των αστικών κέντρων, δεδομένου ότι οι διοικητικές υποχρεώσεις που απορρέουν σήμερα από τη συμμετοχή στο Σύμφωνο των Δημάρχων είναι υπερβολικά περίπλοκες για ορισμένες τοπικές αρχές περιοχών με μικρό πληθυσμό·

13.

διαπιστώνει με ικανοποίηση ότι το Σύμφωνο των Δημάρχων έχει ήδη επεκταθεί πέρα από τα σύνορα της Ένωσης. Μέχρι σήμερα, τοπικές αρχές από περισσότερες από 50 χώρες σε όλη την υφήλιο έχουν προσχωρήσει στην πρωτοβουλία και έχουν δεσμευτεί οικειοθελώς να μειώσουν τις εκπομπές τους διοξειδίου του άνθρακα·

14.

υποστηρίζει την εξαγωγή του μοντέλου του Συμφώνου των Δημάρχων και είναι διατεθειμένη να συμβάλει στη διάδοσή του μέσω εταιρικών σχέσεων με δήμους και περιφέρειες τρίτων χωρών, ιδίως των γειτονικών χωρών της ΕΕ με τις οποίες έχει ήδη θεσπίσει δομές συνεργασίας μέσω των πλατφορμών ARLEM και ΔΠΤΑΑΕΣ ή μέσω των μεικτών συμβουλευτικών επιτροπών και ομάδων εργασίας της, βοηθώντας με αυτόν τον τρόπο πόλεις και περιφέρειες παγκοσμίως να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις της κλιματικής αλλαγής·

15.

ενθαρρύνει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να προωθήσει και εκτός ΕΕ τις επιτυχείς αρχές και τις ορθές πρακτικές του Συμφώνου των Δημάρχων, καθώς και να διευκολύνει, στο πλαίσιο των επιδιωκόμενων στόχων για το κλίμα (6), τη διάδοση του προτύπου της πολυεπίπεδης διακυβέρνησης, προκειμένου να ανοίξει ο δρόμος για νέες αποκεντρωμένες συνεργασίες·

16.

σημειώνει με ικανοποίηση ότι πολλά μέλη της Επιτροπής των Περιφερειών εκπροσωπούν δημοτικά συμβούλια που έχουν ήδη προσχωρήσει στο Σύμφωνο των Δημάρχων και ενθαρρύνει τα μέλη της Επιτροπής των Περιφερειών να προωθήσουν την πρωτοβουλία αυτή στους δήμους και τις περιφέρειές τους, και να διασφαλίσουν, μακροπρόθεσμα, την απαραίτητη πολιτική συνέχεια για την επίτευξη των στόχων του Συμφώνου·

17.

θεωρεί ότι η απλοποίηση της εκπόνησης και της εφαρμογής των σχεδίων δράσης για την αειφόρο ενέργεια (SEAP) και της διαδικασίας υποβολής εκθέσεων μπορεί να συμβάλει στην προσέλκυση νέων συμβαλλόμενων μερών. Στο πλαίσιο αυτό, θα ήταν επίσης πολύ χρήσιμο να βελτιωθούν οι διαδικασίες αξιολόγησης των SEAP και να συντομευθεί ο μέγιστος χρόνος αξιολόγησής τους. Θα πρέπει να συνυπολογιστεί ότι, επί του παρόντος, οι μικρές πόλεις και οι αγροτικές κοινότητες δεν έχουν πρόσβαση σε πόρους και σε χρηματοδότηση για να υλοποιήσουν το σχέδιο δράσης για την αειφόρο ενέργεια·

18.

θεωρεί ότι οι περιφέρειες και οι τοπικές αρχές που ήδη διαθέτουν σχετική εμπειρία θα μπορούσαν να διαδραματίσουν καθοδηγητικό ρόλο και να συμβάλουν έτσι στην προσχώρηση νέων ΟΤΑ στην πρωτοβουλία, καθώς και στην κατάρτιση σχεδίων δράσης για την αειφόρο ενέργεια και στην ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών·

19.

προτείνει να εξεταστεί το ενδεχόμενο να ορίζει κάθε κράτος μέλος έναν «πρέσβη στο Σύμφωνο των Δημάρχων», προσελκύοντας, κατ’ αυτόν τον τρόπο, την προσοχή των δήμων και των περιφερειών στην πρωτοβουλία, ιδιαίτερα των δήμων και των περιφερειών που, ύστερα από αλλαγή πολιτικής κατεύθυνσης, δεν επιθυμούν απαραίτητα να συνεχίσουν να συμμετέχουν στο Σύμφωνο των Δημάρχων. Οι «πρέσβεις» αυτοί θα μπορούσαν να επιλέγονται, σε εθελοντική βάση, μεταξύ των μελών του Συμφώνου των Δημάρχων και να έχουν τη στήριξη της Επιτροπής των Περιφερειών, των αρμόδιων εθνικών υπουργείων και —μέσω των μόνιμων αντιπροσωπειών στα κράτη μέλη— της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Παράλληλα, θα ήταν σκόπιμο να επιφορτίζονται και με τη γενική ευθύνη του απολογισμού της σχετικής προόδου σε κάθε χώρα·

20.

συνιστά να αξιοποιηθούν οι υφιστάμενες περιφερειακές και τοπικές εταιρικές σχέσεις, συμπεριλαμβανομένων των αδελφοποιήσεων, προκειμένου να συνεχιστεί η προώθηση του Συμφώνου των Δημάρχων και των στόχων του, τόσο εντός όσο και εκτός ΕΕ, πράγμα που θα επιτρέψει την ανάπτυξη ενός παγκόσμιου κινήματος·

21.

υπενθυμίζει ότι στόχος του Συμφώνου των Δημάρχων είναι η διαμόρφωση μιας δομής διακυβέρνησης που να διασφαλίζει ότι ο συντονισμός μεταξύ όλων των επιπέδων διακυβέρνησης συμμορφώνεται με τις αρχές της επικουρικότητας και της πολυεπίπεδης διακυβέρνησης, προκειμένου το πλέον φιλόδοξο επίπεδο να μπορεί να λαμβάνει αποτελεσματικά μέτρα από άποψη κόστους. Μία από τις προϋποθέσεις είναι τα μέτρα αυτά να δρομολογούνται από τη βάση. Η κινητοποίηση του πληθυσμού και των τοπικών αρχών είναι καθοριστικής σημασίας. Το επίπεδο της τοπικής αυτοδιοίκησης είναι το καταλληλότερο για την κατάρτιση και την εφαρμογή σχεδίων δράσης, καθώς και για τη διασφάλιση της συμμετοχής των πολιτών τους. Οι περιφέρειες αναλαμβάνουν τον συντονισμό και παρέχουν την απαιτούμενη στήριξη σε δήμους με περιορισμένους πόρους, στο πλαίσιο της εκπόνησης των σχεδίων δράσης για την αειφόρο ενέργεια. Οι εθνικές αρχές αναλαμβάνουν, επίσης, τον συντονισμό και την κατανομή των εθνικών και των ευρωπαϊκών πόρων, ενώ η ΕΕ λαμβάνει τις αποφάσεις σχετικά με το κανονιστικό πλαίσιο, τη χρηματοδότηση και τα προγράμματα τεχνικής βοήθειας·

22.

τονίζει ότι, για την επίτευξη βέλτιστων αποτελεσμάτων, όλα τα επίπεδα διακυβέρνησης πρέπει να πληρούν την αποστολή και τον ρόλο που τους αναλογεί στο πλαίσιο του Συμφώνου των Δημάρχων και ότι, επιπλέον, πρέπει, μετά από αρκετά χρόνια δράσης του Συμφώνου, να διατηρούνται οι ελάχιστες δυνατές δεσμεύσεις·

23.

επισημαίνει ότι οι περιφέρειες ή οι μικροπεριφέρειες (επίπεδο NUTS 4) μπορούν να επιτελέσουν καθοριστικό ρόλο υποστηρίζοντας δήμους που έχουν προσχωρήσει στο Σύμφωνο των Δημάρχων στο επίπεδο της προετοιμασίας των σχεδίων δράσης για την αειφόρο ενέργεια, της θέσης σε εφαρμογή και της ανταλλαγής βέλτιστων πρακτικών, με στόχο την αποφυγή επικαλύψεων ή, ακόμη, προκειμένου να δίνεται η δυνατότητα σε πολλούς μικρού και μεσαίου μεγέθους δήμους να συμμετάσχουν στην πρωτοβουλία αυτή· αυτός ο θεμελιώδης ρόλος των περιφερειών κάθε μεγέθους αναγνωρίζεται επισήμως μέσω της συμμετοχής τους στο Σύμφωνο των Δημάρχων ως εδαφικών συντονιστών·

24.

επαναλαμβάνει παλαιότερες συστάσεις της σχετικά με τη σημασία της αναγνώρισης και της ενίσχυσης του συντονιστικού ρόλου που διαδραματίζουν οι περιφέρειες στο πλαίσιο του Συμφώνου των Δημάρχων. Ο ρόλος αυτός είναι ουσιαστικός για την ενσωμάτωση των μέτρων και των σχεδίων των μικρότερων ΟΤΑ, οι οποίες δεν λαμβάνουν καμία αποζημίωση για τα έξοδα.

25.

αναγνωρίζει, ωστόσο, ότι το Σύμφωνο των Δημάρχων δεν έχει το μονοπώλιο και δεν αποτελεί τη μόνη και αποκλειστική οδό προς την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής. Στα κράτη μέλη, καθώς και στο πλαίσιο του Συμβουλίου της Ευρώπης, υπάρχουν παρόμοιες πρωτοβουλίες και θα πρέπει να αναπτυχθούν συνέργειες μεταξύ τους. Οι εθνικές και οι περιφερειακές πρωτοβουλίες είναι σημαντικές για την ενίσχυση της επιχειρησιακής υποστήριξης, ιδίως προς τους δήμους μικρού μεγέθους. Η υποβολή εκθέσεων και οι υποχρεώσεις που απορρέουν από το Σύμφωνο των Δημάρχων θα πρέπει να αναθεωρηθούν προκειμένου να διευκολυνθεί ο συντονισμός με άλλες διεθνείς πρωτοβουλίες, έτσι ώστε να γίνεται σαφώς αντιληπτή η παρουσία του τοπικού και του περιφερειακού επιπέδου στις διαπραγματεύσεις για το κλίμα που διεξάγονται στο πλαίσιο του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών —π.χ. Δέσμευση των Δημάρχων (Mayors Compact), Μητρώο για το Κλίμα των Πόλεων (cCR) ή NAZCA·

26.

επαναλαμβάνει τη σύστασή της για τη συγχώνευση του Συμφώνου των Δημάρχων και της πρωτοβουλίας «Δήμαρχοι για την προσαρμογή» —όπως έχει ήδη ζητήσει στη γνωμοδότησή της με θέμα τη στρατηγική της ΕΕ για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή (7)— και, με την ίδια ευκαιρία, προτείνει να γίνει το ίδιο και με την πρωτοβουλία του Συμφώνου των Νησιών·

27.

εφιστά την προσοχή του προεδρείου του Συμφώνου των Δημάρχων και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην αξιοποίηση των ενδεχόμενων συνεργειών που θα μπορούσαν να προκύψουν από τη σύζευξη μεταξύ, αφενός, των πολιτικών δεσμεύσεων που συνδέονται με την προσχώρηση στο Σύμφωνο των Δημάρχων και στην πρωτοβουλία «Δήμαρχοι για την προσαρμογή» και, αφετέρου, των τεχνολογικών λύσεων που προτείνει η πρωτοβουλία «Έξυπνες πόλεις» («Smart Cities»)·

28.

εφιστά την προσοχή στη σύγχυση που θα μπορούσαν να προκαλέσουν οι διάφορες πρωτοβουλίες, δεδομένης της ποικιλομορφίας των διαδικασιών προσχώρησης και των μηχανισμών ελέγχου τους, καθώς και της μερικής επικάλυψης των στόχων τους· ως εκ τούτου, τάσσεται υπέρ ενός καλύτερου συντονισμού, με πρωτοβουλία του Συμφώνου των Δημάρχων, και μιας αποτελεσματικότερης διάρθρωσης των διαφόρων αυτών στοιχείων, θεωρεί δε ότι θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στη διαφάνεια, στην επικοινωνιακή σαφήνεια και στη μείωση του διοικητικού φόρτου· προτείνει να εξεταστεί το ενδεχόμενο δημιουργίας μιας θυρίδας ενιαίας εξυπηρέτησης, στην οποία οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές να μπορούν να λαμβάνουν όλες τις πληροφορίες σχετικά με τις διάφορες πρωτοβουλίες·

29.

σημειώνει ότι η πρόσβαση σε πόρους ή σε χρηματοδότηση εξακολουθεί να αποτελεί καίριο εμπόδιο στην εφαρμογή των SEAP, ιδίως σε μικρότερους δήμους ή σε χώρες όπου έχουν επιβληθεί σημαντικές δημοσιονομικές περικοπές·

30.

υπογραμμίζει ότι, εκτός από ισχυρή θεσμική υποστήριξη, οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές έχουν, επίσης, ανάγκη από ένα νομικό, δημοσιονομικό, μεθοδολογικό και επικοινωνιακό πλαίσιο που να ευνοεί την ανάπτυξη των δικτύων και να διευκολύνει την επίτευξη των στόχων (8)·

31.

αντιτίθεται σε οποιαδήποτε άσκηση διακρίσεων έναντι των τοπικών αρχών που δεν έχουν προσχωρήσει στο Σύμφωνο των Δημάρχων·

32.

σημειώνει με ανησυχία ότι οι δήμοι μικρού και μεσαίου μεγέθους δεν διαθέτουν εύκολη πρόσβαση στους πόρους της ΕΕ, είτε επειδή δεν είναι ενήμεροι για τις διάφορες δυνατότητες χρηματοδότησης είτε επειδή δεν διαθέτουν τις απαιτούμενες ικανότητες προκειμένου να καταρτίσουν κατάλληλα σχέδια για τα προς χρηματοδότηση έργα· καλεί, συνεπώς, την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Σύμφωνο των Δημάρχων να την ενημερώνουν σχετικά με τις δυνατότητες χρηματοδότησης που διαθέτουν για την εφαρμογή των δεσμεύσεών τους (9). Γενικότερα, τάσσεται υπέρ της θέσπισης ειδικών μηχανισμών χρηματοδότησης για τους μικρού και μεσαίου μεγέθους δήμους·

33.

επισημαίνει ότι, παρά το γεγονός ότι τα σχέδια δράσης για την αειφόρο ενέργεια που εγκρίθηκαν από το Κοινό Κέντρο Ερευνών (ΚΚΕρ) της ΕΕ αποτελούν εξαιρετικά μέσα εξοικονόμησης ενέργειας στις πόλεις, πρέπει να συγκεκριμενοποιηθούν, προκειμένου να λάβουν χρηματοδότηση από τράπεζα ή να προσελκύσουν ιδιωτικά κεφάλαια. Ωστόσο, σε πολλές περιπτώσεις, σε επίπεδο τοπικών αρχών απουσιάζουν οι αναγκαίες ικανότητες για τον σκοπό αυτό. Το πρόγραμμα ELENA, υπό τη διαχείριση της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕπ), μπορεί να βοηθήσει στο πλαίσιο αυτό, αλλά αφορά σχεδόν αποκλειστικά μεγάλα έργα. Προκειμένου να υλοποιηθούν όσο το δυνατόν περισσότερα έργα, πρέπει να θεσπιστούν εθνικά ή περιφερειακά προγράμματα, σύμφωνα με το πρότυπο του προγράμματος ELENA, που να προσφέρουν δυνατότητες χρηματοδότησης και για έργα μικρότερης κλίμακας, ιδίως στους μικρού και μεσαίου μεγέθους δήμους·

34.

προτείνει να εξακολουθήσει να παρέχεται τεχνική βοήθεια στα συμβαλλόμενα μέρη (μελέτες σκοπιμότητας, παροχή τεχνικών και χρηματοοικονομικών συμβουλών από εμπειρογνώμονες, διαδικασίες ανάθεσης συμβάσεων κ.λπ.), προκειμένου να μπορούν να καταρτίζουν, βάσει των μέτρων που έχουν υιοθετηθεί στο πλαίσιο του σχεδίου δράσης για την αειφόρο ενέργεια, τα σχέδια έργων προς χρηματοδότηση, και να αναπτύσσουν μηχανισμούς μακροπρόθεσμης χρηματοδότησης για τη δρομολόγηση των αναγκαίων επενδύσεων. Παρότι το μέσο ELENA της ΕΤΕπ έχει βοηθήσει τα συμβαλλόμενα μέρη στην εφαρμογή μοντέλων μακροπρόθεσμης και μεγάλης κλίμακας χρηματοδότησης, είναι πολύ απαιτητικό όσον αφορά το μέγεθος του έργου και της μόχλευσης, γεγονός που αποκλείει εκ προοιμίου τα μικρά ή μεσαία συμβαλλόμενα μέρη. Η ευρωπαϊκή βοήθεια πρέπει να ενταθεί προκειμένου να ενισχυθεί η ανάπτυξη σχεδίων δράσης διαφόρων μεγεθών για την αειφόρο ενέργεια. Πρέπει να γίνει εξορθολογισμός των διαφόρων πηγών χρηματοδότησης, συμπεριλαμβανομένων των μέσων της ΕΤΕπ (ΕΤΣΕ, ΕΚΕΣ, ELENA), των ΕΔΕΤ (Fi-Compass), του προγράμματος «Ορίζοντας 2020», του Ευρωπαϊκού Ταμείου Ενεργειακής Απόδοσης (ΕΤΕΑ), του προγράμματος JESSICA, της πρωτοβουλία «Έξυπνη χρηματοδότηση για έξυπνα κτίρια» κ.λπ.

35.

καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να αναγνωρίσει τη δυνατότητα στο προεδρείο του συμφώνου των Δημάρχων να προωθεί (ενδεχομένως μέσω διαδικτυακής πλατφόρμας) τη διασύνδεση των σχεδίων των τοπικών και των περιφερειακών αρχών, έτσι ώστε να μπορούν αυτές να έχουν πρόσβαση στις υπηρεσίες του προγράμματος ELENA, τη διαχείριση του οποίου έχει η ΕΤΕπ· καλεί επίσης την Επιτροπή να επεκτείνει, προς όφελος των συμβαλλομένων μερών, την τεχνική βοήθεια και να ενισχύσει τη δημιουργία ικανοτήτων·

36.

επιμένει να συγκεντρωθούν σε ένα κατατοπιστικό φυλλάδιο όλες οι πληροφορίες σχετικά με τις δυνατότητες χρηματοδότησης· το φυλλάδιο πρέπει να διατίθεται σε όλες τις επίσημες γλώσσες της ΕΕ και να επικαιροποιείται σε ετήσια βάση· επίσης, θα πρέπει να διαβιβάζεται στα ενδιαφερόμενα μέρη, και ιδίως στην Επιτροπή των Περιφερειών και στα μέλη της·

37.

υπενθυμίζει ότι η Επιτροπή των Περιφερειών, ως όργανο της ΕΕ που εκπροσωπεί τις θέσεις των περιφερειών και των δήμων της ΕΕ και ως σημείο επαφής για πολλά τοπικά δίκτυα, οφείλει να διαδραματίζει κεντρικό ρόλο στο σύστημα της πολυεπίπεδης διακυβέρνησης. Και συνεχίζει με την πλήρη υποστήριξη των εργασιών σε συστήματα πολυεπίπεδης διακυβέρνησης που έχουν αναληφθεί από τους ευρωπαϊκούς τοπικούς και περιφερειακούς οργανισμούς ενέργειας και τα δίκτυά τους, στο πλαίσιο του Συμφώνου των Δημάρχων. Έτσι, θα διασφαλιστεί ότι η νομοθεσία της ΕΕ θα είναι καλύτερα προσαρμοσμένη στις συνθήκες και τις ανάγκες των δήμων μεσαίου και μικρού μεγέθους·

38.

δηλώνει έτοιμη να αναπτύξει δράσεις για την ενίσχυση της προβολής του Συμφώνου των Δημάρχων μεταξύ των μελών της και ενθαρρύνει όσους δεν το έχουν πράξει ακόμη να προσυπογράψουν το Σύμφωνο εξ ονόματος των τοπικών ή περιφερειακών αρχών τους· για τον σκοπό αυτό, θα διερευνήσει τη δυνατότητα δημιουργίας ειδικής ομάδας «φίλων του Συμφώνου των Δημάρχων» μεταξύ των μελών της που έχουν ήδη προσυπογράψει το Σύμφωνο, και η οποία θα μπορούσε να λαμβάνει υποστήριξη για την προώθηση του Συμφώνου στις ανάλογες δομές τόσο εντός όσο και εκτός Επιτροπής των Περιφερειών·

39.

επισημαίνει πως η τρέχουσα προσφυγική κρίση, την οποία προκάλεσαν κυρίως ο πόλεμος και οι οικονομικές δυσχέρειες, θα μπορούσε να καταστεί ακόμα πιο σοβαρή στο μέλλον αν δεν αντιμετωπιστούν επιτυχώς η κλιματική αλλαγή και οι επιπτώσεις της που απειλούν την επιβίωση ολοένα περισσότερων ανθρώπων·

40.

προσθέτει, τέλος, ότι το Σύμφωνο των Δημάρχων αποτελεί ένα από τα εργαλεία που μπορούν να βοηθήσουν την ΕΕ να πλησιάσει περισσότερο τους πολίτες της. Η ικανότητα των τοπικών και των περιφερειακών αρχών να υπερβαίνουν, βάσει εθελοντικής δέσμευσης, τους στόχους της ΕΕ έχει καταδειχθεί. Για να μπορέσουν, όμως, να επιτευχθούν ακόμη καλύτερα αποτελέσματα, θα πρέπει τα ίδια τα νοικοκυριά —ενδεχομένως μέσω πρωτοβουλιών των τοπικών αρχών— να κατορθώσουν να θέσουν τους δικούς τους στόχους, για μια ενεργειακή κατανάλωση πιο μικρή, πιο καθαρή και πιο βιώσιμη, τόσο για το δικό τους συμφέρον όσο και για το συμφέρον όλου του πλανήτη.