17.10.2017   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 349/37

—

έχοντας υπόψη την αναφορά 626/2011 και 15 άλλες σχετικά με την ισπανική νομοθεσία για τις υποθήκες (179/2012, 644/2012, 783/2012, 1669/2012, 0996/2013, 1345/2013, 1249/2013, 1436/2013, 1705/2013, 1736/2013, 2120/2013, 2159/2013, 2440/2013, 2563/2013 και 2610/2013),

—

έχοντας υπόψη την αναφορά 513/2012 και 21 άλλες σχετικά με τα χρηματοπιστωτικά προϊόντα υψηλού κινδύνου στην Ισπανία (548/2012, 676/2012, 677/2012, 785/2012, 788/2012, 949/2012, 1044/2012, 1247/2012, 1343/2012, 1498/2012, 1662/2012, 1761/2012, 1851/2012, 1864/2012, 169/2013, 171/2013, 2206/2013, 2215/2013, 2228/2013, 2243/2013 και 2274/2013),

—

έχοντας υπόψη τις συζητήσεις με τους ενδιαφερόμενους αναφέροντες στην Επιτροπή Αναφορών, με πιο πρόσφατες αυτές της 16ης Απριλίου 2015,

—

έχοντας υπόψη την οδηγία 2014/17/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 4ης Φεβρουαρίου 2014, σχετικά με τις συμβάσεις πίστωσης για καταναλωτές για ακίνητα που προορίζονται για κατοικία και την τροποποίηση των οδηγιών 2008/48/EK και 2013/36/EE και του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1093/2010 (1),

—

έχοντας υπόψη την οδηγία 2014/65/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 15ης Μαΐου 2014, για τις αγορές χρηματοπιστωτικών μέσων και την τροποποίηση της οδηγίας 2002/92/ΕΚ και της οδηγίας 2011/61/ΕΕ (2),

—

έχοντας υπόψη την οδηγία 93/13/ΕΟΚ του Συμβουλίου, της 5ης Απριλίου 1993, σχετικά με τις καταχρηστικές ρήτρες των συμβάσεων που συνάπτονται με καταναλωτές (3),

—

έχοντας υπόψη τη δήλωση της Επιτροπής (κατά τη διάρκεια της κοινής συζήτησης, της 19ης Μαΐου 2015, περί των διαδικασιών αφερεγγυότητας) για την αναθεώρηση και επέκταση της σύστασης της Επιτροπής, της 12ης Μαρτίου 2014, σχετικά με μια νέα προσέγγιση για την επιχειρηματική πτώχευση και την αφερεγγυότητα, αναφορικά με την οικογενειακή αφερεγγυότητα και την παροχή δεύτερων ευκαιριών σε άτομα και οικογένειες,

—

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 11ης Ιουνίου 2013, σχετικά με την κοινωνική στέγαση στην Ευρωπαϊκή Ένωση (4),

—

έχοντας υπόψη τις ερωτήσεις προς την Επιτροπή σχετικά με την ισπανική νομοθεσία για τις υποθήκες και τα χρηματοπιστωτικά προϊόντα υψηλού κινδύνου, βάσει των αναφορών που ελήφθησαν (O-000088/2015 – B8-0755/2015),

—

έχοντας υπόψη την πρόταση ψηφίσματος της Επιτροπής Αναφορών,

—

έχοντας υπόψη το άρθρο 128 παράγραφος 5 και το άρθρο 123 παράγραφος 2 του Κανονισμού του,

A.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, μέσω του μεγάλου αριθμού αναφορών που ελήφθησαν, έχουν έρθει στο φως χιλιάδες τραγικές προσωπικές υποθέσεις όπου πολίτες έχασαν μέρος ή το σύνολο των αποταμιεύσεών τους και λαμβάνοντας υπόψη ότι οι αναφορές αυτές επισημαίνουν τα εμπόδια που αντιμετωπίζουν οι καταναλωτές στην προσπάθειά τους να αποκτήσουν ακριβείς και απαραίτητες πληροφορίες σχετικά με τα χρηματοπιστωτικά προϊόντα·

B.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών στην Ισπανία συνεχίζουν να διαμαρτύρονται ενάντια στις εκατοντάδες χιλιάδες εξώσεις, στους καταχρηστικούς όρους των συμβάσεων ενυπόθηκων δανείων και στην έλλειψη προστασίας των δανειοληπτών· λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με μία από τις οργανώσεις αυτές, την «Plataforma de Afectados por la Hipoteca (PAH)», έγιναν 19 261 εξώσεις στην Ισπανία κατά το πρώτο τρίμηνο του 2015 (6 % περισσότερες σε σύγκριση με το πρώτο τρίμηνο του 2014)· λαμβάνοντας υπόψη ότι η PAH εκτιμά ότι από το 2008 έγιναν περισσότερες από 397 954 εξώσεις στην Ισπανία· λαμβάνοντας υπόψη ότι περισσότερες από 100 000 οικογένειες έχουν χάσει τα σπίτια τους·

Γ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι επιπτώσεις της κρίσης έχουν επιδεινώσει την κατάσταση για τις οικογένειες που έχουν εκδιωχθεί από τα σπίτια τους, ενώ εξακολουθούν να εξοφλούν τα ενυπόθηκα δάνεια και τα αυξανόμενα επιτόκιά τους· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ισπανική κυβέρνηση εισήγαγε τη δυνατότητα της μεταβίβασης αντί πληρωμής (datio in solutum) ως έκτακτο μέτρο στο πλαίσιο του νόμου 6/2012· υπενθυμίζοντας ότι, σύμφωνα με επίσημα στοιχεία από το δεύτερο τρίμηνο του 2014, η μεταβίβαση αντί πληρωμής έχει εγκριθεί για μόλις 1 467 από τις 11 407 αιτήσεις, αριθμός που αντιστοιχεί στο 12,86 % του συνόλου·

Δ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι έχουν εντοπιστεί από εθνικά και ευρωπαϊκά δικαστήρια καταχρηστικές ρήτρες και πρακτικές στον τομέα των ενυπόθηκων δανείων στην Ισπανία (βλ. αποφάσεις του Δικαστηρίου αριθ. C-243/08 Pannon GSM, C-618/10, Banco Español de Crédito, και C-415/11, Catalunyacaixa), και ότι η ύπαρξη των εν λόγω καταχρηστικών ρητρών και πρακτικών θα έπρεπε να έχει αποτραπεί από τις οδηγίες 93/13/ΕΟΚ, 2004/39/EΚ και 2005/29/ΕΚ, αν οι οδηγίες αυτές είχαν μεταφερθεί και εφαρμοστεί πλήρως στην Ισπανία·

Ε.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η οδηγία 2014/17/ΕΕ σχετικά με τις συμβάσεις πίστωσης για καταναλωτές για ακίνητα που προορίζονται για κατοικία (οδηγία για την ενυπόθηκη πίστη) θα ισχύει για τις συμβάσεις ενυπόθηκης πίστης που υφίστανται μετά την 21η Μαρτίου 2016 και θα υποχρεώνει τους πιστωτές να ενημερώνουν τους καταναλωτές για τα βασικά χαρακτηριστικά της σύμβασης·

ΣΤ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι κατόπιν της απόφασης στην υπόθεση Aziz (υπόθεση C-415/11) οι ισπανικές αρχές ενέκριναν με ταχεία διαδικασία τον νόμο 1/2013 της 14ης Μαΐου 2013 σχετικά με μέτρα για την ενίσχυση της προστασίας των ενυπόθηκων οφειλετών, την αναδιάρθρωση χρέους και το κοινωνικό ενοίκιο (Ley 1/2013 de medidas para reforzar la protección a los deudores hipotecarios, reestructuración de la deuda y alquiler social)·

Ζ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι κατόπιν της απόφασης στην υπόθεση C-169/14, οι ισπανικές αρχές τροποποίησαν το εθνικό σύστημα προσφυγής για ενυπόθηκα δάνεια μέσω μιας τελικής διάταξης στο νόμο 9/2015, της 25ης Μαΐου 2015, σχετικά με τα επείγοντα μέτρα σε θέματα χρεωκοπίας (Ley 9/2015 de medidas urgentes en material concursal) προκειμένου να την ευθυγραμμίσουν με την οδηγία 93/13/ΕΟΚ·

H.

λαμβάνοντας υπόψη ότι το ισπανικό κοινοβούλιο ενέκρινε έναν «Κώδικα ορθής πρακτικής για βιώσιμη αναδιάρθρωση χρεών που σχετίζονται με ενυπόθηκα δάνεια τα οποία έχουν συσταθεί επί κυρίας κατοικίας», ο οποίος έχει ως επί το πλείστον αγνοηθεί από τους χρηματοπιστωτικούς φορείς λόγω της εθελοντικής φύσης του και είχε πολύ περιορισμένα αποτελέσματα όσον αφορά την αποφυγή των εξώσεων και την προώθηση της μεταβίβασης αντί πληρωμής, καθώς οι απαιτήσεις σχετικά με την επιλεξιμότητα αποκλείουν το 80 % των ενδιαφερόμενων·

Θ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι σε πολλές περιπτώσεις οι καταναλωτές δεν ενημερώθηκαν δεόντως από τις τράπεζες για την έκταση των κινδύνων που συνδέονται με τις προτεινόμενες επενδύσεις, και ότι στις εν λόγω περιπτώσεις οι τράπεζες δεν πραγματοποίησαν ούτε δοκιμές καταλληλότητας για να καθοριστεί εάν οι πελάτες είχαν επαρκείς γνώσεις ώστε να κατανοήσουν τους χρηματοπιστωτικούς κινδύνους στους οποίους εκτίθεντο· λαμβάνοντας υπόψη ότι πολλοί από τους πολίτες που επλήγησαν είναι ηλικιωμένοι που είχαν επενδύσει τις αποταμιεύσεις μιας ζωής σε προϊόντα για τα οποία πίστευαν, βάσει της πληροφόρησης που είχαν, ότι δεν ενέχουν κίνδυνο·

Ι.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, κατά τα τελευταία χρόνια, εκτιμάται ότι 700 000 ισπανοί πολίτες έπεσαν θύματα οικονομικής απάτης, καθώς αγόρασαν, βάσει παραπλανητικής πληροφόρησης από τις τράπεζές τους, χρηματοπιστωτικά προϊόντα υψηλού κινδύνου χωρίς να έχουν ενημερωθεί δεόντως για το μέγεθος του κινδύνου και για τις πραγματικές επιπτώσεις της αδυναμίας πρόσβασης στις αποταμιεύσεις τους·

ΙΑ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι ο μηχανισμός διαιτησίας που έχει τεθεί σε ισχύ από τις ισπανικές αρχές έχει απορριφθεί από πολλούς πολίτες που έχουν πέσει θύματα οικονομικής απάτης·

ΙΒ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η οδηγία για τις αγορές χρηματοπιστωτικών μέσων (οδηγία 2004/39/EΚ ή MiFID) ρυθμίζει την παροχή επενδυτικών υπηρεσιών από επιχειρήσεις επενδύσεων και πιστωτικά ιδρύματα, όσον αφορά τα χρηματοπιστωτικά μέσα, συμπεριλαμβανομένων των προνομιούχων μετοχών («preferentes»)· λαμβάνοντας υπόψη ότι το άρθρο 19 της οδηγίας για τις αγορές χρηματοπιστωτικών μέσων ορίζει υποχρεώσεις για τις επιχειρήσεις που παρέχουν επενδυτικές υπηρεσίες σε πελάτες·

1.

καλεί την Επιτροπή να παρακολουθεί, σε όλα τα κράτη μέλη, την εφαρμογή της απόφασης στην υπόθεση C-415 (Aziz) και της οδηγίας 93/13/ΕΟΚ στη νομοθεσία για τα ενυπόθηκα δάνεια, προκειμένου να εξασφαλίζεται η πλήρης συμμόρφωση των εθνικών αρχών·

2.

ζητεί από τις οντότητες του χρηματοπιστωτικού τομέα σε ολόκληρη την ΕΕ να δώσουν τέλος στην καταχρηστική συμπεριφορά απέναντι σε πελάτες όσον αφορά τα ενυπόθηκα δάνεια, τα εξειδικευμένα χρηματοπιστωτικά προϊόντα και τις πιστωτικές κάρτες, συμπεριλαμβανομένων της επιβολής υπερβολικών επιτοκίων και της αυθαίρετης ακύρωσης υπηρεσιών·

3.

ζητεί από τις οντότητες του χρηματοπιστωτικού τομέα σε ολόκληρη την Ένωση να αποφεύγουν την έσχατη λύση της έξωσης οικογενειών που διαμένουν στη μοναδική τους κατοικία, και να καταφεύγουν αντιθέτως σε αναδιάρθρωση του χρέους·

4.

καλεί την ισπανική κυβέρνηση να κάνει χρήση των μέσων που έχει στη διάθεσή της προκειμένου να εξεύρει μια συνολική λύση για τη δραστική μείωση του απαράδεκτου αριθμού των εξώσεων·

5.

καλεί την Επιτροπή να παρακολουθεί στενά σε όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ τη μεταφορά της οδηγίας 2014/17/ΕΕ σχετικά με τις συμβάσεις πίστωσης για καταναλωτές για ακίνητα που προορίζονται για κατοικία (οδηγία για την ενυπόθηκη πίστη)·

6.

καλεί την Επιτροπή να προβεί σε ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών σχετικά με την εφαρμογή, σε ορισμένα κράτη μέλη, της μεταβίβασης αντί πληρωμής και να αξιολογήσει τις συνέπειές της για καταναλωτές και επιχειρήσεις·

7.

εφιστά την προσοχή της Επιτροπής στις αμφιβολίες που εξέφρασε ο Γενικός Εισαγγελέας της ΕΕ όσον αφορά τη νομιμότητα των μέτρων που ενέκρινε η ισπανική κυβέρνηση προκειμένου να βρεθεί λύση για τις παραβάσεις, τις οποίες κατήγγειλε το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις 14 Μαρτίου 2013, και να αποτραπούν οι καταχρηστικές πρακτικές στον τομέα των ενυπόθηκων δανείων·

8.

καλεί την Επιτροπή να παρακολουθεί στενά την αποτελεσματική εφαρμογή των νέων μέτρων που εγκρίνονται από την ισπανική κυβέρνηση προκειμένου να επιλυθούν τα υπάρχοντα προβλήματα και να αποφευχθούν οι καταχρηστικές τραπεζικές και εμπορικές πρακτικές·

9.

καλεί την Επιτροπή να δρομολογήσει ενημερωτικές εκστρατείες σχετικά με τα χρηματοπιστωτικά προϊόντα και να ενισχύσει τις χρηματοπιστωτικές γνώσεις μέσω της εκπαίδευσης, προκειμένου να εξασφαλιστεί ότι οι ευρωπαίοι πολίτες είναι καλύτερα ενημερωμένοι για τους κινδύνους που ενέχει η εγγραφή για αγορά χρηματοπιστωτικών προϊόντων·

10.

καλεί την Επιτροπή να προβεί σε ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών που ενισχύουν την προστασία πολιτών οι οποίοι αντιμετωπίζουν οικονομικές δυσκολίες· φρονεί ότι η παροχή βασικής χρηματοπιστωτικής εκπαίδευσης θα πρέπει να θεωρείται συμπληρωματικό εργαλείο για την αποφυγή των επιπτώσεων της υπερχρέωσης·

11.

καλεί την Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών (ΕΑΤ) και την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) να δρομολογήσουν μια εκστρατεία βέλτιστων πρακτικών ώστε να παροτρύνουν τις τράπεζες και το προσωπικό τους να παρέχουν σαφείς, κατανοητές και ορθές πληροφορίες· τονίζει ότι είναι αναγκαίο οι καταναλωτές να λάβουν τεκμηριωμένες αποφάσεις βασιζόμενοι στην πλήρη κατανόηση των κινδύνων που ενδέχεται να διατρέξουν και ότι οι έμποροι και οι τράπεζες δεν πρέπει να παραπλανούν τους καταναλωτές·

12.

ζητεί από την ΕΑΤ και την ΕΚΤ, προκειμένου να διατηρηθεί η ισχύς του χρηματοπιστωτικού τομέα της ΕΕ, να προβούν σε περαιτέρω ενέργειες ώστε να απαιτήσουν από τις τράπεζες να διαχωρίζουν τις δυνητικά επισφαλείς δραστηριότητες διαπραγμάτευσης από την αποδοχή καταθέσεων, στις περιπτώσεις στις οποίες η άσκηση αυτών των δραστηριοτήτων θέτει σε κίνδυνο τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα·

13.

καλεί την Επιτροπή και την ΕΚΤ να αξιολογήσουν τον ισπανικό μηχανισμό διαιτησίας που έχει τεθεί σε ισχύ για τους πολίτες που έχουν πέσει θύματα οικονομικής απάτης·

14.

καλεί την Επιτροπή να παρακολουθεί την ορθή μεταφορά και εφαρμογή της νομοθεσίας της ΕΕ από την Ισπανία, όσον αφορά τα χρηματοπιστωτικά μέσα, συμπεριλαμβανομένων των προνομιούχων μετοχών·

15.

καλεί την Επιτροπή να δώσει συνέχεια στις καταγγελίες που έχουν υποβληθεί και να πραγματοποιήσει τις απαραίτητες έρευνες·

16.

ζητεί από την Επιτροπή να υποβάλει νομοθετική πρόταση σχετικά με την οικογενειακή αφερεγγυότητα·

17.

αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στην ισπανική κυβέρνηση, στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή και στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.