ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

Βρυξέλλες, 8.1.2016

COM(2015) 686 final

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ, ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

Ετήσιο πρόγραμμα εργασιών της Ένωσης για την ευρωπαϊκή τυποποίηση 2016

{SWD(2015) 301 final}

1.Εισαγωγή

Η ευρωπαϊκή τυποποίηση είναι ο ακρογωνιαίος λίθος της λειτουργίας της εσωτερικής αγοράς. Τα θετικά αποτελέσματα της τυποποίησης είναι γνωστά και αναγνωρισμένα. Είναι μια από τις βασικές δράσεις της στρατηγικής για την ενιαία αγορά 1 και αποτελεί επίσης μέρος διαφόρων πρωτοβουλιών πολιτικής, συμπεριλαμβανομένης της βιομηχανικής πολιτικής 2 και της στρατηγικής για την ψηφιακή ενιαία αγορά 3 .

Η Επιτροπή αναπτύσσει το στρατηγικό της όραμα για την ευρωπαϊκή τυποποίηση στην ανακοίνωσή της για τα πρότυπα 4 και καθορίζει το νομικό πλαίσιο στον κανονισμό για την ευρωπαϊκή τυποποίηση 5 (στη συνέχεια «ο κανονισμός»), ο οποίος τέθηκε σε ισχύ την 1η Ιανουαρίου 2013.

Μία από τις καινοτομίες του κανονισμού είναι η υποχρέωση της Επιτροπής να εγκρίνει ετήσιο πρόγραμμα εργασιών της Ένωσης για την ευρωπαϊκή τυποποίηση, όπου θα εντοπίζονται οι στρατηγικές προτεραιότητες για την ευρωπαϊκή τυποποίηση που να αντιστοιχούν στους στόχους πολιτικής που καθορίζονται από την Επιτροπή στο πλαίσιο του δικού της σχεδιασμού.

Το ετήσιο πρόγραμμα εργασιών της Ένωσης είναι ένα εργαλείο για τη βελτίωση της συνεργασίας μεταξύ της Επιτροπής και του Ευρωπαϊκού Συστήματος Τυποποίησης (ΕSS), με τη διαμόρφωση του οράματος και των σχεδίων της Επιτροπής για το επόμενο έτος όσον αφορά την τυποποίηση: στο πλαίσιο αυτό προτείνονται δράσεις στους συμμετέχοντες στο ESS.

Όπως επισημαίνεται στη στρατηγική για την ενιαία αγορά, η τυποποίηση είναι ζωτικής σημασίας για την αποτελεσματική στήριξη των προτεραιοτήτων της Επιτροπής, ιδίως για: τη δημιουργία οικονομικής ανάπτυξης και θέσεων εργασίας για τους πολίτες μας, την ενίσχυση της συνδεδεμένης ψηφιακής αγοράς, τη δημιουργία μια ανθεκτικής ενεργειακής Ένωσης και την περαιτέρω βελτίωση της εσωτερικής αγοράς με ενισχυμένη βιομηχανική βάση, με την ΕΕ να αποτελεί ισχυρότερο παγκόσμιο παράγοντα και τον διαπραγματευτή μιας λογικής και ισορροπημένης εμπορικής συμφωνίας μεταξύ ΕΕ και ΗΠΑ.

Για να μπορέσει η τυποποίηση να υποστηρίξει αυτές τις προτεραιότητες κατά τα προσεχή έτη, παράλληλα με τις τακτικές αιτήσεις για τον καθορισμό προτύπων, η Επιτροπή σκοπεύει να επανεξετάσει την εταιρική της σχέση με το ESS, ώστε να εξασφαλιστεί ότι θα ανταποκρίνεται στις ανάγκες συμμετοχής όλων των ενδιαφερομένων (βιομηχανίας, ΜΜΕ, καταναλωτών, περιβαλλοντικών οργανώσεων, εργαζομένων...).

Το 2015 η Επιτροπή ολοκλήρωσε μια σειρά σημαντικών δραστηριοτήτων αξιολόγησης όσον αφορά το πλαίσιο τυποποίησης. Επομένως, για το 2016, το ετήσιο πρόγραμμα εργασιών της Ένωσης ξεκινά με την παράθεση των αποτελεσμάτων των διαφόρων δραστηριοτήτων και των μέτρων για τη βελτίωση της εφαρμογής του κανονισμού (τμήμα 2). Στη συνέχεια γίνεται αναφορά στις προγραμματισμένες αιτήσεις τυποποίησης για το 2016 και στη συνεισφορά τους στην επίτευξη των πολιτικών προτεραιοτήτων της Επιτροπής (τμήμα 3): οι λεπτομερείς αιτήσεις απαριθμούνται στο παράρτημα. Τέλος, καλύπτει και επικαιροποιεί το περιεχόμενο μιας σειράς σημαντικών θεμάτων που προκύπτουν από τον κανονισμό και περιλαμβάνονταν ήδη σε προηγούμενα ετήσια προγράμματα εργασιών της Ένωσης, όπως η συμμετοχικότητα, η διεθνής συνεργασία, τα ΔΔΙ και η έρευνα και διάφορα δημοσιονομικά και επιχειρησιακά θέματα. Στους τομείς αυτούς η Επιτροπή εντοπίζει επίσης ορισμένα σημεία στα οποία χρειάζεται μεγαλύτερος βαθμός συμμετοχής άλλων μελών της ευρωπαϊκής κοινότητας τυποποίησης.

Οι προσανατολισμοί που αναφέρονται στο πρόγραμμα εργασίας δεν έχουν δημοσιονομικό αντίκτυπο πέρα και πάνω από αυτόν που ήδη προβλέπεται για το έτος 2016.

2.Εφαρμογή του κανονισμού

2.1.Άρθρο 24 του κανονισμού

Το άρθρο 24 παράγραφος 3 του κανονισμού προβλέπει ότι έως τις 31 Δεκεμβρίου 2015, και στη συνέχεια ανά πενταετία, η Επιτροπή υποβάλλει έκθεση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο σχετικά με την εφαρμογή του παρόντος κανονισμού.

Η Επιτροπή οφείλει, ιδίως, να λάβει υπόψη το γεγονός ότι το άρθρο 24 του κανονισμού προβλέπει μια σειρά εκθέσεων που οφείλουν να υποβάλλουν οι ευρωπαϊκοί οργανισμοί τυποποίησης και οι ευρωπαϊκές οργανώσεις ενδιαφερομένων που λαμβάνουν χρηματοδότηση από την Ένωση, ώστε να διασφαλίζεται η διαφάνεια και η αυξημένη συμμετοχή της ευρύτερης κοινότητας τυποποίησης.

2.1.1.Ανεξάρτητη αναθεώρηση του Ευρωπαϊκού Συστήματος Τυποποίησης (ΕSS) 6

Επιπλέον, η δράση 29 της ανακοίνωσης για τα πρότυπα4 απαιτεί από την Επιτροπή να προβεί σε «ανεξάρτητη επισκόπηση του Ευρωπαϊκού Συστήματος Τυποποίησης (ΕSS)», η οποία ανατέθηκε σε εξωτερικό ανεξάρτητο εμπειρογνώμονα (Ernst & Young, E&Y). Γενικός σκοπός της ανεξάρτητης επισκόπησης είναι να μετρηθεί και να αξιολογηθεί εάν οι πέντε στρατηγικοί στόχοι της ανακοίνωσης επιτυγχάνονται (ταχύτητα της διαδικασίας, μέσο για την ανταγωνιστικότητα, στήριξη των πολιτικών της ΕΕ, συμμετοχικότητα όλων των κοινωνικών φορέων και παγκόσμιος αντίκτυπος), να αξιολογηθεί η επίδοση του ΕΣΣ και να διατυπωθούν συστάσεις για τη βελτίωση του ισχύοντος συστήματος.

2.2.Κοινή πρωτοβουλία για την τυποποίηση

Για τον εκσυγχρονισμό του συστήματος τυποποίησης, η στρατηγική για την ενιαία αγορά προβλέπει ότι η Επιτροπή θα υποβάλει και θα συμφωνήσει με την ευρωπαϊκή κοινότητα τυποποίησης «κοινή πρωτοβουλία για την τυποποίηση». Οι δημόσιοι και οι ιδιώτες εταίροι στην κοινή πρωτοβουλία θα αναλάβουν κοινή δέσμευση σχετικά με τα αποτελέσματα που θα πρέπει να επιτευχθούν, καθώς και σχετικά με το πότε και πώς, προς στήριξη των προτεραιοτήτων της Επιτροπής Γιούνκερ. Η Επιτροπή θα εξετάσει θέματα όπως: τομείς προτεραιότητας για την ανάπτυξη προτύπων (ΤΠΕ, υπηρεσίες, ενέργεια, κινητικότητα, κ.λπ.), νεωτεριστικοί και συνεργατικοί τρόποι για τη θέσπιση προτύπων, διαφανείς και συμμετοχικές διαδικασίες για την έγκριση προτύπων, συνεκτική και ισχυρή δημόσια στήριξη στην όλη διαδικασία της τυποποίησης, ενισχυμένη διαχείριση των γνώσεων στην όλη διαδικασία της τυποποίησης, κοινή στρατηγική για να καταστεί η Ευρώπη παγκόσμιο κέντρο τυποποίησης και να αντιμετωπίζει θέματα που προκύπτουν από τον κατακερματισμό της αγοράς στον τομέα των υπηρεσιών και της υπηρεσιοποίησης. Επιπλέον, η κοινή πρωτοβουλία θα συνδέει ερευνητικές και καινοτόμες προτεραιότητες της διαδικασίας τυποποίησης, έτσι ώστε να καταστεί δυνατή η έγκαιρη έναρξη των δραστηριοτήτων τυποποίησης. Η κοινή πρωτοβουλία θα πρέπει να έχει συναφθεί το πρώτο εξάμηνο του 2016.

2.3.Εγχειρίδιο για την ευρωπαϊκή τυποποίηση

Το 2015 η Επιτροπή αναθεώρησε το εγχειρίδιο  για την ευρωπαϊκή τυποποίηση με σκοπό να ευθυγραμμιστεί με τις μεταρρυθμίσεις που επέφεραν ο κανονισμός και η ανακοίνωση για τα πρότυπα4.

Το εγχειρίδιο θέτει επίσης κατευθυντήριες γραμμές για τους ευρωπαϊκούς οργανισμούς τυποποίησης (ΕΟΤ) ώστε να εξασφαλιστεί κατάλληλη διαφάνεια και συμμετοχή κατά την εκτέλεση των αιτημάτων της Επιτροπής.

3.Στρατηγικές προτεραιότητες για την ευρωπαϊκή τυποποίηση

3.1.Τυποποίηση των ΤΠΕ

Η ανακοίνωση σχετικά με τη στρατηγική για την ψηφιακή ενιαία αγορά (DSM), της 6ης Μαΐου 2015, περιλαμβάνει την έκδοση «σχεδίου προτεραιοτήτων για τα πρότυπα στον τομέα των ΤΠΕ», για τον προσδιορισμό και τον καθορισμό των βασικών προτεραιοτήτων για την τυποποίηση στον τομέα των ΤΠΕ με έμφαση στις τεχνολογίες και τομείς που θεωρούνται ζωτικής σημασίας για την ψηφιακή ενιαία αγορά, που συμπεριλαμβάνουν τη βασική τομεακή διαλειτουργικότητα και πρότυπα. Το σχέδιο θα εγκριθεί το πρώτο εξάμηνο του 2016.

Το σχέδιο προτεραιοτήτων για τα πρότυπα στον τομέα των ΤΠΕ θα συμπληρώσει το ετήσιο πρόγραμμα εργασιών της Ένωσης.

Έγκαιρες δράσεις τυποποίησης στον τομέα των ΤΠΕ αναμένεται να μειώσουν τον κατακερματισμό της αγοράς με την αύξηση της διαλειτουργικότητας των προϊόντων, των συστημάτων και των υπηρεσιών και, ως εκ τούτου, να συμβάλλουν στην ανταγωνιστικότητα των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων όλων των μεγεθών, συμπεριλαμβανομένων των ΜΜΕ.

Η αξιοποίηση της ενιαίας αγοράς μπορεί να διευκολύνει την πρόσβαση στις παγκόσμιες αγορές με την προώθηση ευρωπαϊκών προτύπων σε ολόκληρο τον κόσμο, όπως έχει συμβεί στις περιπτώσεις των GSM, Digital Video Broadcasting και σε άλλες επιτυχημένες περιπτώσεις.

Όπως αναφέρεται στην ανακοίνωση για την ψηφιακή ενιαία αγορά, απαιτείται αυξημένη προσπάθεια για να εξασφαλιστεί ότι τα αποτελέσματα της τυποποίησης συμβαδίζουν με τις εξελίξεις στις τεχνολογίες.

Το επόμενο βήμα για την τυποποίηση στον τομέα των ΤΠΕ θα είναι:

-    η εξεύρεση ενός αποδοτικού και αποτελεσματικού τρόπου για να προσδιοριστούν οι τομείς και οι τεχνολογίες ζωτικής σημασίας για την ψηφιακή ενιαία αγορά και

-    η επιλογή των βασικών δράσεων προτεραιότητας για την τυποποίηση στον τομέα των ΤΠΕ, οι οποίες απαιτούνται στους εν λόγω τομείς και τεχνολογίες.

Για να επιτευχθεί αυτό, η Επιτροπή ενεργεί και έχει δρομολογήσει διαβουλεύσεις με τα ενδιαφερόμενα μέρη.

Διάφορα, ήδη υφιστάμενα, μέσα θα υποστηρίξουν την εν λόγω προσέγγιση. Το κυλιόμενο πρόγραμμα για την τυποποίηση στον τομέα των ΤΠΕ είναι ένα πρόγραμμα εργασίας με θεματική διάρθρωση, το οποίο συνδέει τις πολιτικές της ΕΕ με δραστηριότητες τυποποίησης. Θεσπίστηκε σε συνεργασία με την ευρωπαϊκή πολυμερή πλατφόρμα φορέων για την τυποποίηση των ΤΠΕ, στην οποία συμμετέχουν ευρωπαϊκοί και διεθνείς φορείς τυποποίησης, και αποτελεί μια πλήρη και ακριβή απεικόνιση της κατάστασης όσον αφορά την τυποποίηση στον τομέα των ΤΠΕ.

Το κυλιόμενο πρόγραμμα για την τυποποίηση στον τομέα των ΤΠΕ είναι σύμφωνο με το παρόν ετήσιο πρόγραμμα εργασιών της Ένωσης και δημοσιεύεται σε ετήσια βάση στον δικτυακό τόπο της Γενικής Διεύθυνσης για την εσωτερική αγορά, τη βιομηχανία, την επιχειρηματικότητα και τις ΜΜΕ  7 .

3.2.Τυποποίηση των υπηρεσιών

Σε αντίθεση με τα προϊόντα και τις ΤΠΕ, η ανάπτυξη προτύπων για τις υπηρεσίες ήταν περιορισμένη, ιδίως σε επίπεδο ΕΕ. Ως εκ τούτου, τα πρότυπα για τις υπηρεσίες αντιπροσωπεύουν μόνο το 2 % του συνόλου των ευρωπαϊκών προτύπων.

Υπάρχουν ωστόσο δυνατότητες για μεγαλύτερη χρήση ευρωπαϊκών προτύπων στον τομέα των υπηρεσιών. Η ύπαρξη προτύπων στον τομέα των εθελοντικών υπηρεσιών θα μπορούσε να συμβάλλει στην αξιοποίηση του ανεκμετάλλευτου δυναμικού του τομέα των υπηρεσιών για την οικονομία της ΕΕ, μέσω της βελτίωσης της επίδοσης και της ποιότητας των υπηρεσιών, της διασφάλισης της διαλειτουργικότητας και της διευκόλυνσης της συνεργασίας μεταξύ των οικονομικών φορέων.

Η σημασία των ευρωπαϊκών προτύπων στον τομέα των υπηρεσιών αναμένεται, επίσης, να αυξηθεί στα ερχόμενα έτη, αφού η διάκριση μεταξύ αγαθών και υπηρεσιών καθίσταται ασαφής (υπηρεσιοποίηση). Στις περιπτώσεις αυτές, ο περιορισμός της παροχής είτε του αγαθού είτε της υπηρεσίας αποτελεί, στην πράξη, περιορισμό της πώλησης συνολικά. Για να αποφευχθεί ο περιορισμός αυτός υπάρχει η ανάγκη ευρωπαϊκών προτύπων στον τομέα των υπηρεσιών που θα συμπληρώνουν τα πρότυπα για τα αγαθά.

Επιπλέον, δεδομένου ότι ο συνολικός αριθμός των εθνικών προτύπων στον τομέα των υπηρεσιών αυξάνει και επειδή οι απαιτήσεις υποχρεωτικής πιστοποίησης διαφέρουν μεταξύ των χωρών, οι ευρωπαϊκοί πάροχοι υπηρεσιών αντιμετωπίζουν αυξανόμενα εμπόδια. Η μεγαλύτερη χρήση ευρωπαϊκών προτύπων στον τομέα των υπηρεσιών θα μπορούσε να βοηθήσει τις εταιρείες να λειτουργούν σε εξωτερικές αγορές, σε περιπτώσεις κατά τις οποίες απαιτούνται εθνικά πιστοποιητικά στο πλαίσιο διαδικασιών έγκρισης ή αδειοδότησης.

Ωστόσο, υπάρχουν προκλήσεις όσον αφορά την ανάπτυξη ευρωπαϊκών προτύπων στον τομέα των υπηρεσιών, όπως η διασφάλιση της επαρκούς εκπροσώπησης και η δέσμευση των ενδιαφερόμενων μερών, όπως οι ΜΜΕ και οι κοινωνικοί και κοινωνιολογικοί φορείς.

Επιπλέον, οι ανάγκες του τομέα των υπηρεσιών ποικίλλουν σε μεγάλο βαθμό και η μέτρηση των επιδόσεων στον τομέα των υπηρεσιών είναι διαφορετική από αυτήν στον τομέα των προϊόντων.

Σε αντίθεση με τα προϊόντα, η νομοθεσία της ΕΕ για τις υπηρεσίες σπάνια είναι εξειδικευμένη για τον συγκεκριμένο τομέα και δεν αναφέρεται, σε τακτική βάση, σε πρότυπα ως εργαλεία για το τεκμήριο συμμόρφωσης. Τα πρότυπα για τις υπηρεσίες θα πρέπει να παραμείνουν αμιγώς προαιρετικά και να βασίζονται στη ζήτηση της αγοράς και, όπως ορίζεται στη στρατηγική για την ενιαία αγορά, η Επιτροπή θα παράσχει καθοδήγηση σχετικά με ζητήματα που συνδέονται με τα πρότυπα για τις υπηρεσίες, ενισχύοντας έτσι την ευαισθητοποίηση όσον αφορά τις ιδιαιτερότητες των προτύπων για τις υπηρεσίες και προσδιορίζοντας τρόπους για την υποστήριξη της χρήσης τους. Η προσέγγιση που αναπτύσσεται στις κατευθυντήριες γραμμές θα χρησιμοποιηθεί, επίσης, για AUWP κατά τα προσεχή έτη.

3.3.Στρατηγικοί τομείς προτεραιότητας για το 2016

Η Επιτροπή έχει εντοπίσει τις στρατηγικές προτεραιότητες για την ευρωπαϊκή τυποποίηση στους τομείς που απαριθμούνται κατωτέρω, στους οποίους προτίθεται να ζητήσει από τους ευρωπαϊκούς οργανισμούς τυποποίησης την ανάπτυξη προτύπων. Οι τομείς συνδέονται άμεσα με τις ακόλουθες προτεραιότητες της Επιτροπής: συνδεδεμένη ψηφιακή ενιαία αγορά· ανθεκτική ενεργειακή ένωση συνοδευόμενη από μακρόπνοη πολιτική όσον αφορά την κλιματική αλλαγή· βαθύτερη και δικαιότερη εσωτερική αγορά με ενισχυμένη βιομηχανική βάση.

Στο πλαίσιο της συνδεδεμένης ψηφιακής ενιαίας αγοράς, οι προτεινόμενες δράσεις αποσκοπούν στην ενίσχυση της χρήσης των ψηφιακών τεχνολογιών και των επιγραμμικών υπηρεσιών που καλύπτουν διάφορους τομείς της οικονομίας και του δημόσιου τομέα:

τα συστήματα πληροφοριών για τις μεταφορές που αποσκοπούν στη διευκόλυνση της ροής, της πρόσβασης και της χρήσης πληροφοριών στον τομέα των μεταφορών, έτσι ώστε να βελτιωθεί η αποτελεσματικότητα και να μειωθεί το κόστος των μεταφορών

το κοινό περιβάλλον ανταλλαγής πληροφοριών για την επιτήρηση του θαλάσσιου τομέα της ΕΕ, με σκοπό την ενίσχυση της αυτόματης ανταλλαγής πληροφοριών μεταξύ των εθνικών αρχών που συμμετέχουν στη θαλάσσια επιτήρηση, συμπεριλαμβανομένης της άμυνας

τα συστήματα επισήμανσης και σήμανσης κατάλληλα για το ηλεκτρονικό εμπόριο

τον φορτιστή για τα κινητά τηλέφωνα και άλλες φορητές συσκευές

την ηλεκτρονική υγεία (eHealth) για την υποστήριξη των δικαιωμάτων των ασθενών στη διασυνοριακή υγειονομική περίθαλψη

τις υπηρεσίες Timing Service και Search and Rescue Return Link Service του Galileo: που επιτρέπουν στα εξαρτήματα των δεκτών χρήστη να λαμβάνουν προϊόντα συγχρονισμού απόλυτης ακρίβειας.

ταυτοποίηση τοποθεσίας από το Galileo

προσβασιμότητα των δικτυακών τόπων οργανισμών του δημόσιου τομέα

πρόσβαση σε επί του οχήματος δεδομένα

Όσον αφορά την ανθεκτική ενεργειακή ένωση με μακρόπνοη πολιτική για την κλιματική αλλαγή, οι προτεινόμενες δράσεις αποσκοπούν στο συνδυασμό των υποδομών μας, στη διαφοροποίηση των ενεργειακών πόρων μας, στη μείωση της ενεργειακής κατανάλωσης και στην προώθηση τεχνολογιών φιλικών προς το κλίμα:

για μια ευρύτερη υιοθέτηση εναλλακτικών, φιλικών προς το κλίμα, τεχνολογιών

πράσινες υποδομές που αποσκοπούν στη στήριξη των δημόσιων συμβάσεων και, εν γένει, στην τόνωση της σχετικής αγοράς

οικολογικό σχεδιασμό για βρύσες, ντουζιέρες, τηλεοράσεις, έξυπνες συσκευές, εργαλειομηχανές, εξοπλισμό συγκόλλησης και ενεργειακή επισήμανση

ανάπτυξη υποδομών εναλλακτικών καυσίμων και απλούστευση των πληροφοριών στους χρήστες σχετικά με τη συμβατότητα των οχημάτων τους με καύσιμα ή σημεία επαναφόρτισης ηλεκτρικής ενέργειας

παρακολούθηση των εκπομπών υδραργύρου και φορμαλδεΰδης

Στηρίζοντας τη βαθύτερη και δικαιότερη εσωτερική αγορά με ενισχυμένη βιομηχανική βάση, η Επιτροπή προτείνει διάφορες δράσεις για την αύξηση των απαιτήσεων ασφάλειας και διαλειτουργικότητας που είναι αναγκαίες για την ολοκλήρωση της εσωτερικής αγοράς στον τομέα των προϊόντων, για τη διατήρηση μιας βιομηχανικής βάσης υψηλών επιδόσεων στην Ευρώπη:

οικιακά λιπασματοποιήσιμες πλαστικές συσκευασίες

τεχνική μοντελοποίησης που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την αξιολόγηση της ποιότητας του ατμοσφαιρικού αέρα

μεθοδολογία για την ταυτοποίηση των πηγών και τον ποσοτικό προσδιορισμό της ρύπανσης του ατμοσφαιρικού αέρα

βελτίωση της ασφάλειας και της συμμόρφωσης της ραδιοεπικοινωνίας μέσω λογισμικού

εξοπλισμός ατομικής προστασίας (προστατευτικά ενδύματα)

εγκαταστάσεις με συρματόσχοινα

συσκευές αερίου

καταναλωτικά προϊόντα που καλύπτονται από την οδηγία για τη γενική ασφάλεια των προϊόντων (π.χ. κεριά, ψησταριές, παιδικά υποδήματα, καροτσάκια για νήπια)

διαλειτουργικότητα των συστημάτων διαχείρισης υποθέσεων για την υποστήριξη υποθέσεων εξωδικαστικής (εναλλακτικής) επίλυσης διαφορών

για υλικά και αντικείμενα που προορίζονται να έλθουν σε επαφή με τα τρόφιμα

προϊόντα του τομέα των δομικών κατασκευών και εισαγωγή οριακών τιμών/κλάσεων απόδοσης για τα προϊόντα του τομέα των δομικών κατασκευών

τεχνικές προδιαγραφές για τη διαλειτουργικότητα των σιδηροδρόμων

4.Συμμετοχικότητα

Κατά την τελευταία διετία, καταβλήθηκε μεγάλη προσπάθεια για να μπορέσουν οι ΜΜΕ, οι κοινωνικοί και οι κοινωνιολογικοί φορείς να λαμβάνουν μέρος στις δραστηριότητες τυποποίησης. Σύμφωνα με τις διατάξεις του κανονισμού για τη χρηματοδότηση ευρωπαϊκών οργανώσεων ενδιαφερομένων 8 , η Επιτροπή, ύστερα από ανοιχτή πρόσκληση υποβολής προτάσεων, έδωσε επίσημο χαρακτήρα στις συμπράξεις με τις οργανώσεις που αναφέρονται στο παράρτημα ΙΙΙ (SBS 9 , ANEC 10 , ECOS 11 and ETUC 12 οι οποίες αντιπροσωπεύουν ΜΜΕ, καταναλωτές, εργαζομένους και περιβαλλοντικά συμφέροντα, αντίστοιχα, στον τομέα της τυποποίησης), επιτυγχάνοντας συνοχή και σταθερότητα από πλευράς χρηματοδότησης και διαχείρισης, καθώς και την αντιπροσωπευτικότητα των συμφερόντων των ενδιαφερομένων στους τέσσερις τομείς που εντοπίζει ο κανονισμός.

Όπως προκύπτει από την ανεξάρτητη επισκόπηση, εξακολουθούν να υπάρχουν προκλήσεις που πρέπει να αντιμετωπιστούν, ώστε να διασφαλιστεί η επαρκής συμμετοχή των οργανώσεων του παραρτήματος III. Πρώτον, εξακολουθεί να υπάρχει έλλειψη ευαισθητοποίησης και αναγνώρισης των οργανώσεων του παραρτήματος III και του ρόλου τους στο ευρωπαϊκό σύστημα τυποποίησης. Δεύτερον, οι οργανώσεις ενδιαφερομένων εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν δυσκολίες όσον αφορά την πρόσβαση σε σχετικά έγγραφα, που είναι απαραίτητα για την εκτέλεση των τεχνικών εργασιών. Τρίτον, η αλληλεπίδραση με τους εθνικούς φορείς τυποποίησης δεν είναι πάντοτε επαρκής ώστε να τους εξασφαλίζει χρήσιμη υποστήριξη. Τέταρτον, οι οργανώσεις του παραρτήματος ΙΙΙ εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν δυσκολίες σε σχέση με τις διάφορες μεθόδους εργασίας των διαφόρων ομάδων εργασίας, οι οποίες συχνά προσθέτουν περιττό διοικητικό φόρτο στις τεχνικές εργασίες.

Το 2016 η Επιτροπή θα παρακολουθήσει εκ του σύνεγγυς την περαιτέρω πρόοδο όσον αφορά την εφαρμογή των διατάξεων του κανονισμού και την αύξηση της συμμετοχικότητας στο ευρωπαϊκό σύστημα τυποποίησης.

5.Διεθνής συνεργασία

Για να επιτευχθεί επίσης καλύτερη αποδοχή των ευρωπαϊκών πρωτοβουλιών σε διεθνές επίπεδο, το ESS θα πρέπει να εκφράζεται ενιαία στους αρμόδιους φορείς.

Όσον αφορά τις τρίτες χώρες, η Επιτροπή θα συνεχίσει τον υφιστάμενο πολιτικό διάλογο και τις δράσεις προβολής και ευαισθητοποίησης [αποσπασμένος εμπειρογνώμονας της ευρωπαϊκής τυποποίησης στην Ινδία (SESEI), αποσπασμένος εμπειρογνώμονας της ευρωπαϊκής τυποποίησης στην Κίνα (SESEC), ή πλατφόρμα πληροφοριών για την τυποποίηση Κίνας-Ευρώπης (CESIP)] για τις οποίες η στήριξη των ΕΟΤ είναι θεμελιώδους σημασίας (βλ. ετήσιες επιδοτήσεις λειτουργίας).

Το σημείο αναφοράς για τις κοινές εργασίες είναι η τρέχουσα συνεργασία και ανταλλαγή πληροφοριών με τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Η Επιτροπή, η οποία ήδη συμμετέχει τεχνικά σε ορισμένες διεθνείς εργασίες τυποποίησης, αναμένει να εμπλακεί περισσότερο στην ευρωπαϊκή και διεθνή τυποποίηση και να αξιοποιηθεί το πλήρες δυναμικό του καθεστώτος επίσημου παρατηρητή που διαθέτει, έτσι ώστε να υλοποιηθεί αποτελεσματικότερα η δέσμευσή της όσον αφορά την πρωτοκαθεδρία των διεθνών προτύπων.

6.ΔΔΙ και θέματα έρευνας

6.1.Τα ΔΔΙ στην τυποποίηση

Τα ΔΔΙ και η τυποποίηση είναι αλληλένδετα, έστω και αν διαφέρουν ουσιωδώς. Οι πολιτικές που αφορούν την ιδιοκτησία, τα διπλώματα ευρεσιτεχνίας, τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας και τα συναφή δικαιώματα διανοητικής ιδιοκτησίας (ΔΔΙ) διαδραματίζουν όλο και πιο σημαντικό ρόλο στην τυποποίηση. Αυτό καθίσταται σαφές στον τομέα των ΤΠΕ, αλλά μπορεί να έχει αντίκτυπο και άλλους τομείς που επηρεάζονται από τις ρυθμίσεις διαλειτουργικότητας. Στο πλαίσιο αυτό, τα διπλώματα ευρεσιτεχνίας, ιδίως, θα διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο σε όλους τους τομείς στους οποίους λύσεις που κατοχυρώνονται με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας θα προσθέτουν ουσιαστική αξία στα πρότυπα.

Στην υπόθεση C-170/13 13 , το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΔΕΕ) ορίζει κυρίως μια διαδικασία, με υποχρεωτικά στάδια και για τις δύο πλευρές (τον κάτοχο του διπλώματος ευρεσιτεχνίας και τον υπεύθυνο υλοποίησης) είτε για την έγερση είτε για την αποτροπή αγωγής παραλείψεως.

Ο κάτοχος ουσιώδους για τη λειτουργία τεχνικού προτύπου διπλώματος ευρεσιτεχνίας (ΒΕΝ) (πριν από την έγερση αγωγής παραλείψεως):

-    πρώτον, προειδοποιεί τον φερόμενο ως θίγοντα το δίπλωμα ευρεσιτεχνίας για την απομίμηση/παραποίηση που του προσάπτεται, προσδιορίζοντας επακριβώς το εν λόγω ΒΕΝ και διευκρινίζοντας τον τρόπο κατά τον οποίο συντελέσθηκε η απομίμηση/παραποίηση αυτού, και,

-    δεύτερον, μετά την έκφραση από τον θίγοντα το δίπλωμα ευρεσιτεχνίας της βουλήσεώς του να συνάψει σύμβαση παραχωρήσεως άδειας εκμεταλλεύσεως υπό «δίκαιους, εύλογους και χωρίς διακρίσεις όρους» (FRAND), διαβιβάζει στον εν λόγω θίγοντα το δίπλωμα ευρεσιτεχνίας συγκεκριμένη και γραπτή πρόταση παραχωρήσεως άδειας υπό όρους FRAND, διευκρινίζοντας, μεταξύ άλλων, τα δικαιώματα εκμεταλλεύσεως και τον τρόπο υπολογισμού τους.

Αντιδρώντας στην προσφορά υπό όρους FRAND του κατόχου ΒΕΝ, για να αμυνθεί λυσιτελώς κατά της αγωγής παραλείψεως βάσει της αντιμονοπωλιακής νομοθεσίας, ο φερόμενος ως θίγων το δίπλωμα ευρεσιτεχνίας πρέπει να δώσει πάραυτα συνέχεια στην ως άνω πρόταση, συμφώνως προς τα συναλλακτικά ήθη στον συγκεκριμένο τομέα και την καλή πίστη, πράγμα που πρέπει να αξιολογείται βάσει αντικειμενικών στοιχείων και προϋποθέτει, μεταξύ άλλων, την απουσία παρελκυστικών τακτικών. Σε περίπτωση που δεν αποδεχθεί την πρόταση που του έγινε, ο θίγων το δίπλωμα ευρεσιτεχνίας πρέπει να υποβάλει στον κάτοχο του BEN, εντός σύντομης προθεσμίας και εγγράφως, συγκεκριμένη αντιπρόταση σύμφωνη με τους όρους FRAND.

Επιπλέον, στην περίπτωση που ο θίγων το δίπλωμα ευρεσιτεχνίας έχει εκμεταλλευτεί το θεωρητικό υπόβαθρο του ΒΕΝ πριν συναφθεί σύμβαση παραχωρήσεως άδειας χρήσεως, οφείλει, από τη στιγμή που απορρίπτει την αντιπρόταση, να παράσχει κατάλληλη ασφάλεια, συμφώνως προς τα συναλλακτικά ήθη στον συγκεκριμένο τομέα και την καλή πίστη, προσκομίζοντας, παραδείγματος χάρη, τραπεζική εγγύηση ή καταθέτοντας τα απαραίτητα ποσά ως εγγύηση. Ο υπολογισμός της εν λόγω ασφάλειας πρέπει να περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, τον αριθμό των διενεργηθεισών πράξεων χρήσεως του BEN, τις οποίες πρέπει να είναι σε θέση να καταγράψει επακριβώς ο φερόμενος ως θίγων το δίπλωμα ευρεσιτεχνίας.

Εξάλλου, σε περίπτωση που, κατόπιν αντιπροτάσεως του φερόμενου ως θίγοντος το δίπλωμα ευρεσιτεχνίας, δεν επιτευχθεί καμία συμφωνία σχετικά με τις λεπτομέρειες των όρων FRAND, τα μέρη έχουν τη δυνατότητα, με από κοινού συμφωνία, να ζητήσουν να καθορισθεί το ποσό των δικαιωμάτων εκμεταλλεύσεως από ανεξάρτητο τρίτο εντός σύντομης προθεσμίας.

Τέλος, δεν μπορεί να προσάπτεται στον φερόμενο ως θίγοντα το δίπλωμα ευρεσιτεχνίας είτε ότι αμφισβητεί, παράλληλα με τις διαπραγματεύσεις που αφορούν την παραχώρηση των αδειών, το κύρος των εν λόγω διπλωμάτων και/ή τον ουσιώδη τους χαρακτήρα για τη λειτουργία του αποτελούμενου από αυτά τεχνικού προτύπου είτε ότι επιφυλάσσει για τον εαυτό του την ευχέρεια να το πράξει στο μέλλον 14 .

Αποτελεί κοινό τόπο ότι η ενίσχυση της διαφάνειας και η βελτίωση της ποιότητας των δηλώσεων διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας θα βελτιώσουν το ισχύον πλαίσιο.

Πιθανές αλλαγές στο πλαίσιο των ΔΔΙ θα πρέπει να μελετηθούν προσεκτικά και να δοκιμαστούν εκτενώς με όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη.

6.2.«Ορίζοντας 2020» — Έρευνα και καινοτομία

Η ανάπτυξη και υλοποίηση θεματολογίων έρευνας και καινοτομίας, μεταξύ άλλων μέσω της τυποποίησης, είναι ουσιώδους σημασίας για την αντιμετώπιση του ζητήματος της ανταγωνιστικότητας. Το πρόγραμμα «Ορίζοντας 2020» θα παράσχει ισχυρή υποστήριξη για την πρόσληψη της καινοτομίας από την αγορά, ιδίως για την υποστήριξη της τυποποίησης μέσω της έρευνας και μέσω της χρήσης της επιστήμης στα πρότυπα. Οι δραστηριότητες τυποποίησης αποτελούν ουσιαστικό δίαυλο για την υιοθέτηση από την αγορά των αποτελεσμάτων της έρευνας και τη διάδοση καινοτομιών, συμπεριλαμβανομένων των αποτελεσμάτων της έρευνας στο πλαίσιο του τμήματος Ευρατόμ του προγράμματος «Ορίζοντας 2020».

7.Λειτουργικό και δημοσιονομικό πλαίσιο

7.1.Νέα μεθοδολογία για επιχορηγήσεις λειτουργίας

Η Επιτροπή έχει αναπτύξει μια μεθοδολογία για την κατανομή του προϋπολογισμού μεταξύ των επιχορηγήσεων λειτουργίας και των επιχορηγήσεων δράσης. Η κατανομή του ετήσιου προϋπολογισμού για την ευρωπαϊκή τυποποίηση για επιχορηγήσεις λειτουργίας σε κάθε ευρωπαϊκό οργανισμό τυποποίησης έχει ως εξής:

για την Ευρωπαϊκή Επιτροπή Τυποποίησης (CEN) 53,64% κατ’ ανώτατο όριο του ετήσιου προϋπολογισμού για τις επιχορηγήσεις λειτουργίας·

για την Ευρωπαϊκή Επιτροπή Ηλεκτροτεχνικής Τυποποίησης (Cenelec) 9,23% κατ’ ανώτατο όριο του ετήσιου προϋπολογισμού για τις επιχορηγήσεις λειτουργίας και·

για το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Τηλεπικοινωνιακών Προτύπων (ETSI) 37,13% κατ’ ανώτατο όριο του ετήσιου προϋπολογισμού για τις επιχορηγήσεις λειτουργίας.

7.2.Αξιολόγηση της συμμόρφωσης των προτύπων με τη νομοθεσία και τις πολιτικές της Ένωσης

Η Επιτροπή καταβάλλει προσπάθειες να εναρμονίσει τα καθήκοντα και να ενισχύσει την ανεξαρτησία των εμπειρογνωμόνων που διενεργούν την αξιολόγηση της συμμόρφωσης των ζητούμενων παραδοτέων με τα αιτήματα της Επιτροπής (όπως οι «σύμβουλοι νέας προσέγγισης» που διαχειρίζονται επί του παρόντος η CEN και η Cenelec), ώστε να εξασφαλίζεται η συνεχής και μακροπρόθεσμη διαθεσιμότητα αυτών των υπηρεσιών αξιολόγησης. Θα εξεταστούν διάφορα σενάρια, με σκοπό την εξεύρεση βέλτιστων λύσεων για τη διαχείριση της εν λόγω υπηρεσίας με βάση τις πραγματικές ανάγκες, συμπεριλαμβανομένης της άτυπης ad-hoc διαμεσολάβησης.

7.3.Εκκρεμούσες εντολές

Η Επιτροπή θα εξετάσει ποιες από τις εντολές που εκδόθηκαν πριν από την έναρξη ισχύος του κανονισμού εξακολουθούν να ισχύουν.

(1) COM(2015) 550

(2) COM(2010) 614 και COM(2012) 582

(3) COM(2015) 192

(4)  COM(2011) 311

(5) Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 1025/2012

(6) http://ec.europa.eu/DocsRoom/documents/12202/attachments/1/translations/en/renditions/native   

(7) http://ec.europa.eu/growth/sectors/digital-economy/ict-standardisation/index_en.htm

(8) Άρθρα 16 και 17 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1025/2012, παράρτημα III του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1025/2012

(9) Πρότυπα για τις μικρές επιχειρήσεις, http://sbs-sme.eu/

(10) Η φωνή του ευρωπαίου καταναλωτή για θέματα τυποποίησης — The European consumer voice in standardisation http://www.anec.eu/anec.asp

(11) Ευρωπαϊκός Περιβαλλοντικός Οργανισμός Πολιτών για την Τυποποίηση http://ecostandard.org/

(12) Ευρωπαϊκή Συνομοσπονδία Συνδικάτων http://www.etuc.org/

(13) Υπόθεση C-170/13, ΑΙΤΗΣΗ για την έκδοση προδικαστικής αποφάσεως δυνάμει του άρθρου 267 της ΣΛΕΕ, που υπέβαλε το Landgericht Düsseldorf (Γερμανία) με απόφαση της 21ης Μαρτίου 2013, η οποία περιήλθε στο Δικαστήριο στις 5 Απριλίου 2013, στο πλαίσιο της δίκης, Huawei Technologies Co. Ltd κατά ZTE Corporation, ZTE Deutschland GmbH

(14) Τα ανωτέρω ισχύουν για αγωγές παραλείψεως, όχι για αγωγές επιδίκασης αποζημίωσης ή την παροχή λογιστικών στοιχείων.