Choose the experimental features you want to try

This document is an excerpt from the EUR-Lex website

Document 52014IP0016

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 14ης Ιανουαρίου 2014 σχετικά με μια ευρωπαϊκή στρατηγική για τα πλαστικά απόβλητα στο περιβάλλον (2013/2113(INI))

ΕΕ C 482 της 23.12.2016, p. 64–69 (BG, ES, CS, DA, DE, ET, EL, EN, FR, HR, IT, LV, LT, HU, MT, NL, PL, PT, RO, SK, SL, FI, SV)

23.12.2016   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 482/64


P7_TA(2014)0016

Πλαστικά απόβλητα στο περιβάλλον

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 14ης Ιανουαρίου 2014 σχετικά με μια ευρωπαϊκή στρατηγική για τα πλαστικά απόβλητα στο περιβάλλον (2013/2113(INI))

(2016/C 482/09)

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

έχοντας υπόψη την οδηγία 2008/98/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 19ης Νοεμβρίου 2008, για τα απόβλητα και την κατάργηση ορισμένων οδηγιών (οδηγία πλαίσιο για τα απόβλητα),

έχοντας υπόψη την οδηγία 2006/66/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 6ης Σεπτεμβρίου 2006, σχετικά με τις ηλεκτρικές στήλες και τους συσσωρευτές και τα απόβλητα ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών και με την κατάργηση της οδηγίας 91/157/ΕΟΚ,

έχοντας υπόψη την οδηγία 96/59/ΕΚ του Συμβουλίου, της 16ης Σεπτεμβρίου 1996, για τη διάθεση των πολυχλωροδιφαινυλίων και των πολυχλωροτριφαινυλίων (PCB/PCT),

έχοντας υπόψη την οδηγία 2000/53/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 18ης Σεπτεμβρίου 2000, για τα οχήματα στο τέλος του κύκλου ζωής τους,

έχοντας υπόψη την οδηγία 86/278/ΕΟΚ του Συμβουλίου, της 12ης Ιουνίου 1986, σχετικά με την προστασία του περιβάλλοντος και ιδίως του εδάφους κατά τη χρησιμοποίηση της ιλύος καθαρισμού λυμάτων στη γεωργία,

έχοντας υπόψη την οδηγία 94/62/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 20ής Δεκεμβρίου 1994, για τις συσκευασίες και τα απορρίμματα συσκευασίας (οδηγία για τις συσκευασίες),

έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1013/2006 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 14ης Ιουνίου 2006, για τις μεταφορές αποβλήτων,

έχοντας υπόψη την οδηγία 2011/65/ΕE του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 8ης Ιουνίου 2011, για τον περιορισμό της χρήσης ορισμένων επικίνδυνων ουσιών σε ηλεκτρικό και ηλεκτρονικό εξοπλισμό,

έχοντας υπόψη την οδηγία 1999/31/ΕΚ του Συμβουλίου, της 26ης Απριλίου 1999, περί υγειονομικής ταφής των αποβλήτων,

έχοντας υπόψη την οδηγία 2000/76/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 4ης Δεκεμβρίου 2000, για την αποτέφρωση των αποβλήτων,

έχοντας υπόψη την οδηγία 2012/19/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 4ης Ιουλίου 2012, σχετικά με τα απόβλητα ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού (ΑΗΗΕ),

έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1907/2006 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 18ης Δεκεμβρίου 2006, για την καταχώριση, την αξιολόγηση, την αδειοδότηση και τους περιορισμούς των χημικών προϊόντων (REACH),

έχοντας υπόψη την οδηγία 2008/56/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 17ης Ιουνίου 2008 για τη δημιουργία πλαισίου κοινοτικής δράσης στο πεδίο της πολιτικής για το θαλάσσιο περιβάλλον (οδηγία πλαίσιο για τη θαλάσσια στρατηγική),

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 13ης Σεπτεμβρίου 2011, σχετικά με μία αποτελεσματική στρατηγική στον τομέα των πρώτων υλών για την Ευρώπη (1),

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 13ης Φεβρουαρίου 2012, με τίτλο «Καινοτομία για βιώσιμη ανάπτυξη: μια βιοοικονομία για την Ευρώπη» (COM(2012)0060),

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 26ης Ιανουαρίου 2011, με τίτλο «Μια Ευρώπη που χρησιμοποιεί αποτελεσματικά τους πόρους — Εμβληματική πρωτοβουλία στο πλαίσιο της στρατηγικής “Ευρώπη 2020”» (COM(2011)0021), καθώς και το ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, της 24ης Μαΐου 2012, σχετικά με μια Ευρώπη που χρησιμοποιεί αποτελεσματικά τους πόρους (2),

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής με τίτλο «Η ασφάλεια ζωής μας, το φυσικό μας κεφάλαιο: στρατηγική της ΕΕ για τη βιοποικιλότητα με ορίζοντα το 2020» (COM(2011)0244) καθώς και το ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, της 20ής Απριλίου 2012, σχετικά με την «Ασφάλεια ζωής μας, το φυσικό μας κεφάλαιο: μια στρατηγική της ΕΕ στον τομέα της βιοποικιλότητας για το 2020» (3),

έχοντας υπόψη την Πράσινη Βίβλο της Επιτροπής σχετικά με μια ευρωπαϊκή στρατηγική για τα πλαστικά απόβλητα στο περιβάλλον (CΟΜ(2013)0123),

έχοντας υπόψη την απόφαση αριθ. 1386/2013/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με γενικό πρόγραμμα δράσης της ΕΕ για το περιβάλλον έως το 2020,

έχοντας υπόψη το άρθρο 48 του Κανονισμού του,

έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων, καθώς και τη γνωμοδότηση της Επιτροπής Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων (A7-0453/2013),

Α.

λαμβάνοντας υπόψη ότι από τη νομοθεσία της ΕΕ απουσιάζει συγκεκριμένη αντιμετώπιση των πλαστικών αποβλήτων και ότι τα πλαστικά απόβλητα θεωρείται ότι αποτελούν μέρος της γενικής ροής αποβλήτων παρά τις ιδιαιτερότητές τους· λαμβάνοντας υπόψη ότι αυτός ο τύπος αποβλήτων δεν πρέπει πλέον να θεωρείται απλώς απορρίμματα, αλλά πρέπει αντ’ αυτού να θεωρείται πόρος·

Β.

λαμβάνοντας υπόψη ότι τα πλαστικά υλικά διαφοροποιούνται όλο και περισσότερο και η χρήση τους αυξάνεται, πράγμα που οδηγεί σε αύξηση του όγκου των αποβλήτων και περισσότερους συνδυασμούς με άλλα υλικά και ενώσεις· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα πλαστικά σωρεύονται στο περιβάλλον σε μεγάλες ποσότητες (υπολογίζεται ότι συνολικά 80 μεγατόνοι πλέουν στον Ατλαντικό και τον Ειρηνικό Ωκεανό) και διατηρούνται στο περιβάλλον για εκατοντάδες χρόνια, σκοτώνοντας τη θαλάσσια ζωή, προκαλώντας τοξικές αντιδράσεις και εκλύοντας ενδοκρινικούς διαταράκτες, ουσίες που είναι καρκινογόνες, μεταλλαξιογόνες ή τοξικές για την αναπαραγωγή, νανοσωματίδια και έμμονους οργανικούς ρύπους στα οικοσυστήματα, επομένως και στην τροφική αλυσίδα· λαμβάνοντας υπόψη ότι μόνο το 2010 εισάχθηκαν στην αγορά της ΕΕ 95,5 δισεκατομμύρια πλαστικές σακούλες, το μεγαλύτερο μέρος των οποίων προοριζόταν για μία και μόνο χρήση, ενώ σε πολλές χώρες η χρήση τους είναι περιορισμένη ή απαγορευμένη·

Γ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η ανεπαρκής εφαρμογή και επιβολή της νομοθεσίας της ΕΕ για τα απόβλητα εκ μέρους των κρατών μελών, η έλλειψη σχετικών στόχων και μηχανισμών καθορισμού τιμών, η ανεπαρκής εσωτερική ζήτηση ανακυκλωμένων υλικών, οι παράνομες απορρίψεις, οι παράνομες εξαγωγές, η ακατάλληλη αποθήκευση, επεξεργασία και μεταφορά πλαστικών αποβλήτων έχουν οδηγήσει σε σοβαρή συνολική ζημία για την ανθρώπινη υγεία και το περιβάλλον, συμπεριλαμβανομένης της θαλάσσιας ζωής, καθώς και σε αύξηση των εξαγωγών αποβλήτων, με αποτέλεσμα απώλεια υλικών και θέσεων απασχόλησης στην ΕΕ·

Δ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η απαγόρευση της υγειονομικής ταφής των πλαστικών αποβλήτων αυτή καθαυτή δεν αποδίδει την επιδιωκόμενη ανάκτηση πρώτων υλών, αν οι εν λόγω ποσότητες καταλήγουν αντ’ αυτού στους αποτεφρωτήρες·

Ε.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, στην περίπτωση των πλαστικών αποβλήτων, πρέπει να δοθεί έμφαση στον τομέα της πρόληψης και της ελαχιστοποίησης, ενθαρρύνοντας τους παραγωγούς να επιλέγουν εναλλακτικά και περισσότερο βιώσιμα υλικά κατά τον σχεδιασμό των προϊόντων τους·

ΣΤ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η οικολογική καινοτομία και ο σχεδιασμός των πλαστικών προϊόντων είναι ζωτικής σημασίας για την ευρωπαϊκή ανταγωνιστικότητα, καθώς βοηθούν τη βιομηχανία να προσαρμόζεται στις πιέσεις που ασκούνται από τις υψηλές τιμές των πόρων και την έλλειψη υλικών και καθιστούν δυνατή την ανάπτυξη βασικών τεχνολογιών γενικής εφαρμογής (ΒΤΓΕ) για μια βιώσιμη κοινωνία·

Ζ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ θα μπορούσε να επωφεληθεί όσον αφορά τη δημιουργία θέσεων απασχόλησης και τη μεγέθυνση από μια εντατική προσπάθεια μετάβασης, μέσω της αυξημένης ανακύκλωσης, σε μια οικονομία ισορροπημένη, με αποδοτική χρήση των πόρων, μη τοξική — μια κυκλική οικονομία «από λίκνο σε λίκνο», βασιζόμενη στην ιδέα ότι τα μη επικίνδυνα απόβλητα είναι πηγή πρώτων υλών· λαμβάνοντας υπόψη ότι το οικονομικό δυναμικό για την ανακύκλωση πλαστικών αποβλήτων είναι σήμερα πολύ υψηλότερο από το 33 % που επιτεύχθηκε σε σχέση με τα απόβλητα από πλαστικές συσκευασίες και το 25 % που επιτεύχθηκε σε σχέση με το σύνολο των πλαστικών αποβλήτων, τα δε υψηλά ποσοστά ανακύκλωσης μπορεί να βοηθούν εκεί όπου υπάρχει έλλειψη πρώτων υλών·

Η.

λαμβάνοντας υπόψη ότι ο κλάδος των πλαστικών στην ΕΕ απασχολεί περίπου 1,6 εκατομμύρια ανθρώπους·

Θ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η στρατηγική «Ευρώπη 2020» ζητεί την έξυπνη, βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς μεγέθυνση·

1.

χαιρετίζει την Πράσινη Βίβλο της Επιτροπής και αναγνωρίζει ότι απαιτείται η λήψη ειδικών μέτρων από την ενωσιακή νομοθεσία για τα πλαστικά απόβλητα, καθώς και πιο ομοιόμορφη, συνεπής και αυστηρή εφαρμογή και επιβολή της υφιστάμενης νομοθεσίας σχετικά με τα απόβλητα, ιδίως όσον αφορά την ιεράρχηση των αποβλήτων: πρόληψη, επαναχρησιμοποίηση, ανακύκλωση και ανάκτηση, ιδίως στα κράτη μέλη που δεν έχουν επιτύχει ακόμη τους υφιστάμενους σκοπούς και στόχους ανακύκλωσης·

2.

εκτιμά ότι ο στρατηγικός σχεδιασμός μπορεί να αποτελέσει το σημείο αφετηρίας για την ορθή διαχείριση των αποβλήτων·

3.

τονίζει ότι, προκειμένου να καταστεί συνεκτικότερη η προσέγγιση της ΕΕ ως προς τις ροές αποβλήτων και την κυκλική οικονομία στο πλαίσιο του εν εξελίξει νομοθετικού «ελέγχου καταλληλότητας» και δεδομένου ότι περίπου το 40 % των πλαστικών αποβλήτων προκύπτουν από συσκευασίες και ως επί το πλείστον από προϊόντα μίας χρήσης, ενώ η οδηγία για τις συσκευασίες είναι η μοναδική οδηγία που αποσκοπεί ειδικά στη συλλογή πλαστικών αποβλήτων, πρέπει να αναθεωρηθεί επειγόντως η εν λόγω οδηγία και να προταθούν διατάξεις για τα πλαστικά απόβλητα που προχωρούν πέρα από τους κανόνες και τα πρότυπα σχετικά με τα προϊόντα· για τον σκοπό αυτό, και κατά την κατάρτιση των μελλοντικών προτάσεών της, η Επιτροπή πρέπει να λάβει υπόψη ότι τα πλαστικά απόβλητα εν γένει δεν έχουν ομοιογενή σύνθεση και ότι, στην πραγματικότητα, οι ροές των εν λόγω αποβλήτων αποτελούνται από διάφορα υλικά, πρόσθετα και πλαστικά σύνθετα ποικίλων ειδών που χρήζουν διαφορετικής μεταχειρίσεως· διαπιστώνει ωστόσο ότι παρ’ όλο που οι πλαστικές συσκευασίες συμβάλλουν στη διατήρηση της ποιότητας και την παράταση της διάρκειας ζωής των προϊόντων, δεν είναι πάντα αναγκαίες για τη διατήρηση του προϊόντος·

4.

τονίζει ότι η ενωσιακή νομοθεσία σχετικά με τα πλαστικά απόβλητα πρέπει να στοχεύει πρωτίστως στη μείωσή τους, επομένως πρέπει να αναθεωρηθεί για να συμπεριλάβει:

συγκεκριμένους δεσμευτικούς στόχους για τη συλλογή, τη διαλογή (η οποία μπορεί να φθάσει τον φιλόδοξο στόχο του 80 %) και την ανακύκλωση των διαφόρων ροών αποβλήτων (π.χ. ΑΗΗΕ, οχήματα στο τέλος του κύκλου ζωής τους, συσκευασίες, αγροτικά απόβλητα, οικοδομικά απόβλητα κ.λπ.) καθώς και υποχρεωτικά κριτήρια ανακυκλωσιμότητας (διευκρινίζοντας τις διαφορές μεταξύ μηχανικής/οργανικής ανακύκλωσης και ανάκτησης/αποτέφρωσης)· ο σκοπός πρέπει να είναι η επίτευξη, έως το 2020, ενός προοδευτικού και φιλόδοξου στόχου ανακύκλωσης για ανακυκλωμένα πλαστικά χωρίς επικίνδυνα πρόσθετα, τα οποία δεν επιτρέπεται πλέον να χρησιμοποιούνται σε νέα προϊόντα· σε ορισμένα κράτη μέλη θα χρειαστεί να υπάρξει μια μεταβατική περίοδος, προκειμένου να επιτευχθούν οι καθορισμένοι στόχοι σε ευρωπαϊκό επίπεδο·

εναρμόνιση κριτηρίων σε επίπεδο ΕΕ για τη συλλογή, τον διαχωρισμό και τη γενική διαχείριση αποβλήτων, προκειμένου να δημιουργηθούν ίσοι όροι ανταγωνισμού, σύμφωνα με την ιεράρχηση των αποβλήτων, συμπεριλαμβανομένης της απομάκρυνσης τεχνικών, ρυθμιστικών, διοικητικών και οικονομικών φραγμών στην ανακύκλωση·

συγκεκριμένη σήμανση των υλικών ώστε να πληροφορούνται οι καταναλωτές για τη μηχανική ή οργανική ανακυκλωσιμότητά τους, μαζί με υποδείξεις προς τους καταναλωτές για το πώς να αυξήσουν τη διαλογή και ανακύκλωση· και

κριτήρια για την αντικατάσταση των βραχύβιων και μίας χρήσης πλαστικών προϊόντων από επαναχρησιμοποιούμενα και ανθεκτικότερα υλικά·

5.

συμφωνεί ότι τα πλαστικά απόβλητα πρέπει να αντιμετωπίζονται ως πολύτιμος πόρος με την προώθηση της επαναχρησιμοποίησης, της ανακύκλωσης και της ανάκτησής τους και με την υποστήριξη της δημιουργίας επαρκούς περιβάλλοντος αγοράς· καλεί συνεπώς την Επιτροπή να υποβάλει προτάσεις έως το 2014 για τη σταδιακή κατάργηση της υγειονομικής ταφής ανακυκλώσιμων και ανακτήσιμων υλικών έως το 2020, χωρίς ωστόσο να παρέχονται ως αποτέλεσμα κίνητρα για την επιλογή της ανάκτησης ενέργειας έναντι της ανακύκλωσης, με κριτήρια περιβαλλοντικής απόδοσης να εφαρμόζονται σε όλες τις επιλογές· θεωρεί ότι, εκτός από τους στόχους που προαναφέρονται σχετικά με την ανακύκλωση, είναι επομένως αναγκαία η θέσπιση κατάλληλων μέτρων που αποθαρρύνουν την αποτέφρωση ανακυκλώσιμων, λιπασματοποιήσιμων και βιοαποικοδομήσιμων πλαστικών, ώστε να βελτιστοποιηθεί ο κύκλος ζωής κάθε τύπου πλαστικού, με παράλληλη τήρηση της ιεράρχησης των αποβλήτων· επισημαίνει ότι το γεγονός αυτό θα ανέστρεφε επίσης τη μη βιώσιμη τάση που έχει μέχρι στιγμής ευνοήσει τη χρήση παρθένων προϊόντων έναντι των ακριβότερων ανακυκλωμένων προϊόντων· τονίζει ότι το ανακυκλώσιμο και επισκευάσιμο των προϊόντων πρέπει να λαμβάνεται υπόψη ήδη κατά τη φάση σχεδιασμού· καλεί την Επιτροπή ως εκ τούτου να προτείνει μέτρα σχετικά με τον σχεδιασμό που βελτιώνουν τον συνολικό περιβαλλοντικό αντίκτυπο των προϊόντων, αποτρέποντας την υπερβολική παραγωγή αποβλήτων και ευνοώντας προωθώντας τις αγορές ανακύκλωσης· πιστεύει ότι σε κάθε περίπτωση τα πλαστικά εμπορεύματα πρέπει να σχεδιάζονται κατά τρόπο ώστε να μεγιστοποιείται η διάρκειά τους, λαμβανομένου υπόψη του συνολικού κύκλου ζωής του προϊόντος· επισημαίνει ότι η Επιτροπή θα πρέπει να συμπεριλάβει, κατά την εκπόνηση νέας νομοθεσίας για τα πλαστικά απόβλητα, την απαίτηση διενέργειας περισσότερων ελέγχων όσον αφορά τα απόβλητα που προορίζονται για υγειονομική ταφή έως το 2020 καθώς και την αύξηση των ελέγχων στα σημεία αποτέφρωσης·

6.

ζητεί να πραγματοποιείται ανάκτηση ενέργειας από πλαστικά απόβλητα μόνο σε περιπτώσεις κατά τις οποίες έχουν εξαντληθεί όλες οι άλλες δυνατότητες και υπό την προϋπόθεση ότι χρησιμοποιούνται ειδικές διαδικασίες με ενδεδειγμένα στοιχεία καθαρισμού προς αποφυγή της πρόκλησης ζημίας στο περιβάλλον και την υγεία του ανθρώπου·

7.

πιστεύει ότι τα πλέον επικίνδυνα πλαστικά, όσα βάσει επιστημονικής τεκμηριώσεως διαταράσσουν περισσότερο την υγεία του ανθρώπου και το περιβάλλον (όπως τα μικροπλαστικά και τα οξο-βιοαποικοδομήσιμα πλαστικά), καθώς και όσα περιέχουν βαριά μέταλλα και άλλες ουσίες που μπορούν επίσης να δυσχεράνουν τις διεργασίες της ανακύκλωσης, πρέπει να καταργηθούν σταδιακά από την αγορά ή να απαγορευθούν εντελώς, το συντομότερο δυνατόν πριν από το 2020, για να αναπτυχθεί μία αγορά επαναχρησιμοποιημένων και ανακυκλωμένων υλικών, πιστεύει δε ότι πρέπει να εφαρμοστεί άμεσα χωριστή διαλογή τους· σε αυτό το πλαίσιο, πιστεύει ότι πρέπει να στηριχθεί η αντικατάσταση επικίνδυνων πλαστικών υλικών και προσθέτων, μεταξύ άλλων με τη διεύρυνση της επέκταση του καταλόγου των υπό περιορισμό ουσιών στην οδηγία RoHS· πιστεύει επίσης ότι, όπως απαιτεί η πλειονότητα των Ευρωπαίων πολιτών και καταναλωτών (4), η χρήση πλαστικών σακουλών μίας χρήσης πρέπει να μειωθεί ριζικά και, όπου είναι δυνατόν, να καταργηθεί σταδιακά, είναι δε σημαντικό να αντιμετωπιστεί η πρόκληση της αποτροπής παραγωγής αποβλήτων με αποτελεσματικότερη δράση για την αντιμετώπιση της υπερκατανάλωσης και της ανεύθυνης διάθεσης προϊόντων μίας χρήσης·

8.

υπενθυμίζει ότι, σε έναν κόσμο όπου οι φυσικοί πόροι, στους οποίους συγκαταλέγονται και οι καλλιεργήσιμες εκτάσεις, καθίστανται ολοένα σπανιότεροι, η βιωσιμότητα μπορεί να επιτευχθεί μέσω της μείωσης, σε απόλυτες τιμές, της χρήσης των πόρων και όχι απλώς μέσω της αντικατάστασής τους με άλλους πόρους· επισημαίνει ότι πρέπει να θεσπιστούν επαρκή μέτρα για την προώθηση των βιοαποικοδομήσιμων πλαστικών, των πλαστικών βιολογικής προέλευσης και των πλαστικών που μπορούν να λιπασματοποιηθούν, υπό τον όρο ότι η παραγωγή τους δεν επηρεάζει αρνητικά τη γεωργική παραγωγή για ανθρώπινη ή ζωική κατανάλωση ούτε το περιβάλλον· τονίζει επίσης την ανάγκη να αξιοποιηθούν τα ήδη αναγνωρισμένα ευρωπαϊκά πρότυπα (δηλαδή CEN 13432), για να καταστεί σαφέστερη η διαφοροποίηση μεταξύ αποικοδομήσιμων, βιοαποικοδομήσιμων και λιπασματοποιήσιμων πλαστικών προϊόντων και να διευκολυνθεί ταυτόχρονα η παροχή σαφέστερων πληροφοριών σχετικά με τα χαρακτηριστικά, το ανακυκλώσιμο και το δυναμικό τους για εκ νέου χρήση για τους καταναλωτές καθώς και τους υπευθύνους ανακύκλωσης και διαχείρισης αποβλήτων,

9.

ζητεί να πραγματοποιηθούν περισσότερες δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις στον τομέα της έρευνας και σε τεχνολογίες που αποσκοπούν στην εξασφάλιση βιωσιμότερων πλαστικών (δηλ. κατανάλωση λιγότερων πρώτων υλών, διατηρώντας παράλληλα την ίδια ποιότητα, τη δυνατότητα επαναχρησιμοποίησης και την ανακυκλωσιμότητα) και στην καλύτερη ενσωμάτωση των διαφόρων τύπων πλαστικών στις διεργασίες παραγωγής και στις δραστηριότητες επανεπεξεργασίας, χωρίς να επηρεάζεται η ποιότητα των υλικών· θεωρεί ότι απαιτούνται επίσης νέες τεχνολογίες για την ενίσχυση των διεργασιών βιοαποικοδόμησης πλαστικών, των μεθόδων διαλογής αποβλήτων, της μηχανικής ανακύκλωσης και της ανακύκλωσης με μεταποίηση, της ανάκτησης πλαστικών από τους ωκεανούς, του οικολογικού σχεδιασμού και της έξυπνης συσκευασίας· πιστεύει ότι το πρόγραμμα «Ορίζων 2020» θα μπορούσε να παράσχει για τον σκοπό αυτόν ευκαιρίες ώστε να αντιμετωπιστεί αυτή η σημαντική κοινωνική ανάγκη, προσφέροντας μεγάλα πλεονεκτήματα τόσο για το περιβάλλον όσο και για τους πολίτες, μεταξύ των οποίων η δημιουργία νέων οικονομικών δραστηριοτήτων (π.χ. υψηλών προδιαγραφών διαλογή πραγματοποιούμενη από ανθρώπινο εργατικό δυναμικό) και η μείωση των θαλάσσιων απορριμμάτων και των σχετικών με την υγεία κινδύνων· τονίζει ότι ανοίγονται ευκαιρίες ιδίως για τους νέους να ενταχθούν στην αγορά εργασίας μέσω νέων πεδίων δραστηριότητας· επισημαίνει ότι η πλήρης εφαρμογή της νομοθεσίας της ΕΕ για τα απόβλητα θα μπορούσε να οδηγήσει στην εξοικονόμηση 72 δισεκατομμυρίων ευρώ ετησίως, στην αύξηση του ετήσιου κύκλου εργασιών του τομέα διαχείρισης και ανακύκλωσης αποβλήτων της ΕΕ κατά 42 δισεκατομμύρια ευρώ και στη δημιουργία άνω των 400 000 θέσεων εργασίας έως το 2020· τονίζει ότι και άλλα ταμεία της ΕΕ μπορούν επίσης να συμβάλουν σε σημαντικό βαθμό στην κατασκευή υποδομών συλλογής και ανακύκλωσης, εφόσον προσανατολίζονται με συνέπεια προς την ιεράρχηση των αποβλήτων όπως προβλέπεται στη σχετική οδηγία·

10.

υποστηρίζει τη λήψη μέτρων που ενθαρρύνουν την ανακύκλωση πλαστικών ως τη βέλτιστη λύση για την επίτευξη περιβαλλοντικών στόχων· ζητεί οι περισσότερες προκηρύξεις δημόσιων συμβάσεων, μεταξύ άλλων και από τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα, να περιλαμβάνουν σαφείς απαιτήσεις όσον αφορά την ανακύκλωση πλαστικών αποβλήτων καθώς και την προώθηση της χρήσης ανακυκλωμένων πλαστικών όπου είναι αυτό εφικτό·

11.

πιστεύει ότι πρέπει να ληφθούν πιο τολμηρά μέτρα, τόσο από τα κράτη μέλη όσο και από την Επιτροπή, για την αντιμετώπιση των παράνομων εξαγωγών και απορρίψεων πλαστικών αποβλήτων, συμπεριλαμβανομένης της αυστηρότερης εφαρμογής των κανονισμών της ΕΕ σχετικά με τη μεταφορά, καθώς και αυστηρότερων συστημάτων παρακολούθησης και επιθεωρήσεων στους λιμένες και σε όλες τις εγκαταστάσεις επεξεργασίας αποβλήτων, με στόχο εικαζόμενες παράνομες μεταφορές), ώστε να καταπολεμηθεί η εξαγωγή αποβλήτων για εκ νέου χρήση (κυρίως οχημάτων στο τέλος του κύκλου ζωής τους και αποβλήτων ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού) και να διασφαλιστεί ότι οι εξαγωγές καταλήγουν μόνο σε εγκαταστάσεις που πληρούν τις προϋποθέσεις της περιβαλλοντικά ορθής διαχείρισης, όπως προβλέπεται στο άρθρο 49 του κανονισμού για τις μεταφορές αποβλήτων· σημειώνει ότι η εφαρμογή της αρχής της διευρυμένης ευθύνης του παραγωγού καθώς και η ευαισθητοποίηση των καταναλωτών συμβάλλουν στην πρόληψη των παράνομων εξαγωγών και στην ουσιαστική μείωση των πλαστικών αποβλήτων στο περιβάλλον· πιστεύει επίσης ότι η ΕΕ πρέπει να προωθήσει μια συνεκτική προσέγγιση όσον αφορά τη διαχείριση αποβλήτων σε όσο το δυνατόν περισσότερα διεθνή φόρουμ, συμφωνίες και θεσμούς· τονίζει ότι η ΕΕ πρέπει να ηγηθεί μιας παγκόσμιας πρωτοβουλίας για την παρακολούθηση και τη σημαντική μείωση των θαλάσσιων απορριμμάτων στους ωκεανούς· θεωρεί επίσης σημαντική την πρόσβαση σε αξιόπιστα και συγκρίσιμα δεδομένα σχετικά με τις ροές αποβλήτων, τις ροές εντός και εκτός Ευρώπης, τους όγκους και τα συστήματα διαχείρισης·

12.

εκτιμά ότι η χρηματοδότηση υποδομών ανακύκλωσης πρέπει να αποτελεί προτεραιότητα σε σχέση με τη χρηματοδότηση της υγειονομικής ταφής και της αποτέφρωσης των αποβλήτων, παράλληλα όμως πρέπει να λαμβάνει υπόψη τις ανάγκες κάθε επιμέρους κοινότητας· ενθαρρύνει τους ευρωπαϊκούς δήμους και τοπικές αυτοδιοικήσεις, τη βιομηχανία πλαστικών και τον τομέα ανακύκλωσης και διαχείρισης αποβλήτων να καταβάλουν κάθε δυνατή προσπάθεια για να δώσουν κίνητρα στους πολίτες και τις επιχειρήσεις να υιοθετήσουν μια αντίληψη κυκλικής οικονομίας όσον αφορά τα πλαστικά απόβλητα, ξεκινώντας με μία ευρεία συζήτηση σχετικά με την προγραμματισμένη απαρχαίωση, προωθώντας συστήματα εύκολης και αποτελεσματικής συλλογής, διαχωρισμού, εκ νέου χρήσης και ανακύκλωσης και καθιερώνοντας επαρκή σημεία συλλογής για τα πλαστικά απόβλητα, ιδίως στις παράκτιες και περιβαλλοντικά ευάλωτες περιοχές, με προτεραιότητα ως προς το ξεκίνημα στις περιοχές τις οποίες τα κράτη μέλη έχουν ανακηρύξει προστατευόμενες ή/και εθνικά πάρκα· πιστεύει επίσης ότι θα μπορούσαν να συμβάλουν σημαντικά στην εναρμόνιση των δραστηριοτήτων διαχείρισης των πλαστικών αποβλήτων σε ολόκληρη την Ευρώπη, καθορίζοντας κοινά πρότυπα και πρακτικές· καλεί τις περιφερειακές αρχές να συνεργαστούν στον σχεδιασμό ολοκληρωμένης διαχείρισης αποβλήτων, όταν είναι περιβαλλοντικά και οικονομικά βιώσιμος και να προωθήσουν ιδίως την καθιέρωση «σημείων συγκέντρωσης γεωργικών απορριμμάτων» για ροές πλαστικών αποβλήτων γεωργικής προέλευσης (π.χ. πλαστικά θερμοκηπίων)·

13.

υποστηρίζει, στο πλαίσιο προαγωγής της ευαισθητοποίησης, τη διεξαγωγή δραστηριοτήτων και εκστρατειών, όπως η καθιέρωση μιας Ευρωπαϊκής Ημέρας για τα πλαστικά απόβλητα, κατά την οποία οι πολίτες θα μπορούν να επιστρέφουν πλαστικά απόβλητα, ανεξαρτήτως όγκου, σε προκαθορισμένα σημεία επιστροφής, για παράδειγμα έναντι κατάλληλης χρηματικής αποζημίωσης, ως μέσο διασφάλισης του εφοδιασμού με ανακυκλώσιμα πλαστικά και αύξησης της ευαισθητοποίησης του κοινού για την ανακύκλωση· θεωρεί ότι στο πλαίσιο αυτό θα μπορούσε να περιλαμβάνονται επίσης κοινοτικές δραστηριότητες καθαρισμού (π.χ. των ακτών), ως συμβολική συνεισφορά στον περιορισμό της παράκτιας ρύπανσης λόγω των πλαστικών αποβλήτων· ζητεί την ανάπτυξη συνέργιας μεταξύ των εν λόγω δραστηριοτήτων και των εκστρατειών «Let's do it» στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Εβδομάδας για τη μείωση των αποβλήτων και της «ημέρας καθαρισμού» (Clean up day) που θα καθιερωθεί στο μέλλον· χαιρετίζει το πιλοτικό έργο MARELITT της Επιτροπής για την απομάκρυνση των θαλάσσιων απορριμμάτων από τις τέσσερις περιφερειακές θάλασσες της Ευρώπης και για τη μείωση του αντικτύπου των θαλάσσιων πλαστικών απορριμμάτων στο περιβάλλον, την υγεία, την οικονομία και την κοινωνία· προτείνει να ενισχύσει η Επιτροπή τον διάλογό της με τρίτες χώρες, όπως αυτές με χωρικά ύδατα στη Μαύρη Θάλασσα, ώστε να αντιμετωπίσει το πρόβλημα των πλαστικών θαλάσσιων απορριμμάτων πιο αποτελεσματικά.

14.

τονίζει ότι πριν από την ανάληψη νέων πρωτοβουλιών πολιτικής σε επίπεδο ΕΕ στους τομείς του περιβάλλοντος, της οικολογικής καινοτομίας, της διαχείρισης των αποβλήτων και της βιοοικονομίας θα πρέπει να διενεργούνται αξιόπιστες εκτιμήσεις επιπτώσεων, συμπεριλαμβανομένων των κοινωνικών επιπτώσεών τους και της δημιουργίας ευκαιριών στην αγορά, ειδικότερα όσον αφορά τις δυνατότητες δημιουργίας θέσεων εργασίας και την ανάγκη θέσπισης μιας αρχικής και επαγγελματικής κατάρτισης με σκοπό την πραγματική δημιουργία πράσινων θέσεων εργασίας·

15.

υπενθυμίζει ότι τα κράτη μέλη, στο πλαίσιο της εναρμονίσεως οικονομικών με περιβαλλοντικά ζητήματα, θα πρέπει να υποστηρίζουν πρωτοβουλίες που να διευκολύνουν την ανάπτυξη των τομέων με το υψηλότερο δυναμικό απασχόλησης για αξιοπρεπή εργασία και ειδικότερα βοηθούν κατά τη μετάβαση προς μια βιώσιμη οικονομία και τη δημιουργία βιώσιμων ποιοτικών θέσεων εργασίας σε μια οικονομία με χαμηλότερη χρήση πόρων, σύμφωνα με τη στρατηγική «Ευρώπη 2020»· καλεί τις τοπικές και περιφερειακές αρχές να συντονίσουν τις παρεχόμενες δημόσιες υπηρεσίες με τους περιβαλλοντικούς σκοπούς και στόχους με σκοπό την επίτευξη πολλαπλών στόχων και την προώθηση της δημιουργίας πράσινων θέσεων εργασίας στο πλαίσιο της διαδικασίας αυτής·

16.

κρίνει ότι προέχει ο προσδιορισμός των μελλοντικών αναγκών της αγοράς εργασίας και των αναγκών σε δεξιότητες· εμμένει στην ανάγκη χάραξης στρατηγικών που θα συμβάλλουν στην αντιστοίχηση των δεξιοτήτων των εργαζομένων με τις μελλοντικές ανάγκες της αγοράς εργασίας· εν προκειμένω, υπογραμμίζει το γεγονός ότι, για την αντιμετώπιση των προκλήσεων που σχετίζονται με τη μετάβαση προς μια οικονομία χαμηλότερης χρήσης πόρων και προκειμένου να ευδοκιμήσουν οικολογικές καινοτομίες και να εφαρμοστεί σωστά η ενωσιακή νομοθεσία για τα απόβλητα, είναι αναγκαία κατάλληλα επίπεδα κατάρτισης και δεξιοτήτων· συνιστά στα κράτη μέλη να ενσωματώσουν στα οικεία συστήματα επαγγελματικής κατάρτισης το μοντέλο της κυκλικής οικονομίας· επισημαίνει ότι η κατάρτιση μπορεί να βελτιώσει το κύρος της εργασίας στον τομέα ανακύκλωσης και να βοηθήσει στη βελτίωση της διατήρησης του προσωπικού και στην τήρηση των πρακτικών για την υγεία και ασφάλεια· υπενθυμίζει στο πλαίσιο αυτό ότι, με την προώθηση της επαγγελματικής κατάρτισης και της μάθησης στον τόπο εργασίας, το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο μπορεί να συμβάλει στην ικανοποίηση της ζήτησης βιώσιμων ποιοτικών θέσεων εργασίας σε βιομηχανίες με χαμηλότερη χρήση πόρων, σύμφωνα με τη δέσμη μέτρων για τις κοινωνικές επενδύσεις που παρουσίασε η Επιτροπή τον Φεβρουάριο του 2013.

17.

αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή.


(1)  ΕΕ C 51 E της 22.2.2013, σ. 21.

(2)  ΕΕ C 264 Ε της 13.9.2013, σ. 59.

(3)  ΕΕ C 258 Ε της 7.9.2013, σ. 99.

(4)  Διαβούλευση για τις δυνατότητες να μειωθεί η χρήση πλαστικών σακουλών και τις δυνατότητες να βελτιωθούν οι απαιτήσεις βιοαποδομησιμότητας στην οδηγία 94/62/ΕΚ για τις συσκευασίες και τα απορρίμματα συσκευασίας και η προβολή των προϊόντων με βιοαποδομήσιμες συσκευασίες στους καταναλωτές — στατιστικά στοιχεία: http://ec.europa.eu/environment/waste/packaging/pdf/statistics_consultation.xls


Top