23.12.2016   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 482/48

—

έχοντας υπόψη το άρθρο 3 παράγραφος 3 και το άρθρο 6 παράγραφος 3 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΣΕΕ),

—

έχοντας υπόψη τα άρθρα 9, 53 και 151 έως 157 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ),

—

έχοντας υπόψη τα άρθρα 5, 15, 16, 27, 31, 34 και 35 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

—

έχοντας υπόψη τα άρθρα 1, 2, 3, 4, 11, 12, 13, 19 και 23 του (αναθεωρημένου) Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Χάρτη,

—

έχοντας υπόψη τη σύμβαση της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας (ΔΟΕ) αριθ. 102 (1952) σχετικά με τα ελάχιστα όρια κοινωνικής ασφάλισης,

—

έχοντας υπόψη τη σύμβαση της ΔΟΕ αριθ. 117 (1962) σχετικά με την κοινωνική πολιτική (βασικοί στόχοι και πρότυπα),

—

έχοντας υπόψη τη σύμβαση της ΔΟΕ αριθ. 121 (1964) σχετικά με τις παροχές σε περίπτωση εργατικού ατυχήματος, τη σύμβαση αριθ. 128 (1967) σχετικά με τις παροχές αναπηρίας, γήρατος και επιζώντων, τη σύμβαση αριθ. 130 (1969) σχετικά με τις παροχές ιατρικής περίθαλψης και ασθενείας, τη σύμβαση αριθ. 168 (1988) σχετικά με την προώθηση της απασχόλησης και την προστασία από την ανεργία, και τη σύμβαση αριθ. 183 (2000) σχετικά με την αναθεώρηση της σύμβασης για την προστασία της μητρότητας,

—

έχοντας υπόψη τη σύσταση της ΔΟΕ του 2012 σχετικά με τα εθνικά κατώτατα όρια κοινωνικής προστασίας,

—

έχοντας υπόψη την έκθεση της ΔΟΕ του 2010 σχετικά με την κοινωνική ασφάλιση παγκοσμίως (2010/11) με τίτλο «Providing coverage in times of crisis and beyond» (Παροχή ασφαλιστικής κάλυψης κατά τη διάρκεια και μετά από περιόδους κρίσης) (1),

—

έχοντας υπόψη την έκθεση της ΔΟΕ του Νοεμβρίου 2003 με τίτλο «Social protection: a life cycle continuum investment for social justice, poverty reduction and development») (Κοινωνική προστασία: επένδυση εφ’ όρου ζωής για την κοινωνική δικαιοσύνη, τη μείωση της φτώχειας και την ανάπτυξη) (2),

—

έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 883/2004 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 29ης Απριλίου 2004 για το συντονισμό των συστημάτων κοινωνικής ασφάλειας (3),

—

έχοντας υπόψη την οδηγία 2010/41/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 7ης Ιουλίου 2010 για την εφαρμογή της αρχής της ίσης μεταχείρισης ανδρών και γυναικών που ασκούν αυτοτελή επαγγελματική δραστηριότητα και για την κατάργηση της οδηγίας 86/613/ΕΟΚ του Συμβουλίου (4),

—

έχοντας υπόψη την οδηγία 2000/78/ΕΚ του Συμβουλίου της 27ης Νοεμβρίου 2000 για τη διαμόρφωση γενικού πλαισίου για την ίση μεταχείριση στην απασχόληση και την εργασία (5),

—

έχοντας υπόψη τη σύσταση του Συμβουλίου της 24ης Ιουνίου 1992 σχετικά με τα κοινά κριτήρια που αφορούν την επάρκεια πόρων και παροχών στα συστήματα κοινωνικής προστασίας (92/441/EΟΚ) (6),

—

έχοντας υπόψη τη σύσταση του Συμβουλίου της 27ης Ιουλίου 1992 για τη σύγκλιση των στόχων και των πολιτικών κοινωνικής προστασίας (92/442/ΕΟΚ) (7),

—

έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Συμβουλίου της 17ης Δεκεμβρίου 1999 σχετικά με την ενίσχυση της συνεργασίας για τον εκσυγχρονισμό και τη βελτίωση της κοινωνικής προστασίας (8),

—

έχοντας υπόψη την έκθεση της 10ης Φεβρουαρίου 2011 της Επιτροπής Κοινωνικής Προστασίας σχετικά με την αξιολόγηση της κοινωνικής διάστασης της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» (9),

—

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής της 3ης Μαρτίου 2010 με τίτλο «Ευρώπη 2020: στρατηγική για έξυπνη, διατηρήσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη (COM(2010)2020),

—

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής της 16ης Φεβρουαρίου 2012 με τίτλο “Λευκή Βίβλος — Ατζέντα για επαρκείς, ασφαλείς και βιώσιμες συντάξεις” (COM(2012)0055),

—

έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής της 8ης Ιανουαρίου 2013 με τίτλο “Απασχόληση και κοινωνικές εξελίξεις στην Ευρώπη το 2012” (10),

—

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής της 20ής Αυγούστου 2012 με τίτλο “Η κοινωνική προστασία στην πολιτική αναπτυξιακής συνεργασίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης” (COM(2012)0446),

—

έχοντας υπόψη την Πράσινη Βίβλο της Επιτροπής της 22ας Νοεμβρίου 2006 με τίτλο “Εκσυγχρονισμός της εργατικής νομοθεσίας για την αντιμετώπιση των προκλήσεων του 21ου αιώνα” (COM(2006)0708),

—

έχοντας υπόψη τη γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής της 29ης Απριλίου 2010 με θέμα “Νέες τάσεις στον τομέα της αυτοαπασχόλησης — η ειδική περίπτωση της οικονομικά εξαρτώμενης αυτοαπασχόλησης” (11),

—

έχοντας υπόψη τη γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής της 21ης Μαρτίου 2013 με θέμα “Κατάχρηση του καθεστώτος των αυτοαπασχολούμενων” (12),

—

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής της 3ης Οκτωβρίου 2008 σχετικά με σύσταση της Επιτροπής για την ενεργητική ένταξη των αποκλεισμένων από την αγορά εργασίας ατόμων (COM(2008)0639), και το ψήφισμά του της 6ης Μαΐου 2009 σχετικά με την ενεργητική ένταξη των ατόμων που είναι αποκλεισμένα από την αγορά εργασίας (13),

—

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής της 14ης Οκτωβρίου 2009 (COM(2009)0545) και το ψήφισμά του της 20ής Μαΐου 2010 σχετικά με τη μακροπρόθεσμη διατηρησιμότητα των δημόσιων οικονομικών για μια οικονομία σε φάση ανάκαμψης (14),

—

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 6ης Ιουλίου 2010 σχετικά με τις άτυπες συμβάσεις, την εξασφαλισμένη επαγγελματική πορεία, την ευελιξία με ασφάλεια και τις νέες μορφές κοινωνικού διαλόγου (15),

—

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 15ης Μαρτίου 2006 σχετικά με την κοινωνική προστασία και την κοινωνική ενσωμάτωση (16),

—

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 20ής Οκτωβρίου 2010 σχετικά με τον ρόλο ενός ελάχιστου εισοδήματος για την καταπολέμηση της φτώχειας και την προώθηση μιας ανεκτικής κοινωνίας στην Ευρώπη (17),

—

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 11ης Σεπτεμβρίου 2013 σχετικά με την καταπολέμηση της ανεργίας των νέων: πιθανές λύσεις (18),

—

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 9ης Οκτωβρίου 2008 σχετικά με την ενίσχυση της καταπολέμησης της αδήλωτης εργασίας (19),

—

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 23ης Μαΐου 2007 σχετικά με την προώθηση της αξιοπρεπούς εργασίας για όλους (20),

—

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 11ης Ιουλίου 2007 σχετικά με τον εκσυγχρονισμό της εργατικής νομοθεσίας για την αντιμετώπιση των προκλήσεων του 21ου αιώνα (21),

—

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 5ης Ιουλίου 2011 σχετικά με το μέλλον των κοινωνικών υπηρεσιών γενικού συμφέροντος (22),

—

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 15ης Νοεμβρίου 2011 σχετικά με την Ευρωπαϊκή Πλατφόρμα για την καταπολέμηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού (23),

—

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 21ης Μαΐου 2013 σχετικά με μια Ατζέντα για επαρκείς, ασφαλείς και βιώσιμες συντάξεις (24),

—

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 12ης Ιουνίου 2013 σχετικά με την ανακοίνωση της Επιτροπής με τίτλο “Στοχεύοντας στις κοινωνικές επενδύσεις για την ανάπτυξη και τη συνοχή — συμπεριλαμβανομένης της εφαρμογής του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου (2014-2020)” (25),

—

έχοντας υπόψη τη μελέτη της Επιτροπής Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων του Μαΐου 2013, με τίτλο “Social protection rights of economically dependent self-employed workers” (Δικαιώματα κοινωνικής προστασίας των οικονομικά εξαρτώμενων αυτοαπασχολούμενων) (26),

—

έχοντας υπόψη την επί παραγγελία έκθεση του Ευρωπαϊκού Ιδρύματος για τη Βελτίωση των Συνθηκών Διαβιώσεως και Εργασίας (Eurofound) του 2013 με τίτλο “Self-employed or not self-employed? Working conditions of economically dependent workers” (Ναι ή όχι στην αυτοαπασχόληση; Συνθήκες εργασίας των οικονομικά εξαρτώμενων αυτοαπασχολούμενων) (27),

—

έχοντας υπόψη την έκθεση του Eurofound της 2ας Μαρτίου 2009 με τίτλο “Self-employed workers: industrial relations and working conditions” (Αυτοαπασχολούμενοι: εργασιακές σχέσεις και συνθήκες εργασίας) (28),

—

έχοντας υπόψη τη συγκριτική έκθεση του Eurofound του Απριλίου 2013 με τίτλο “Social partners” involvement in unemployment benefit regimes in Europe» (Συμμετοχή των κοινωνικών εταίρων στα καθεστώτα επιδομάτων ανεργίας στην Ευρώπη) (29),

—

έχοντας υπόψη το άρθρο 48 του Κανονισμού του,

—

έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων και τη γνωμοδότηση της Επιτροπής Δικαιωμάτων των Γυναικών και Ισότητας των Φύλων (A7-0459/2013),

A.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η πρόσβαση στην κοινωνική ασφάλιση αποτελεί θεμελιώδες δικαίωμα το οποίο, σύμφωνα με το κοινοτικό δίκαιο και τις εθνικές νομοθεσίες και πρακτικές, συνιστά βασικό στοιχείο του ευρωπαϊκού κοινωνικού μοντέλου· λαμβάνοντας υπόψη ότι η Διεθνής Οργάνωση Εργασίας (ΔΟΕ) έχει εγκρίνει συστάσεις σχετικά με την ελάχιστη κοινωνική ασφάλιση, με σκοπό τη διασφάλιση του δικαιώματος κάθε ανθρώπου σε κοινωνική ασφάλιση και σε αξιοπρεπείς συνθήκες διαβίωσης·

B.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η κοινωνική ασφάλιση εμπίπτει στις αρμοδιότητες των κρατών μελών και συντονίζεται σε επίπεδο ΕΕ·

Γ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η κοινωνική προστασία διευκολύνει την προσαρμογή στις αλλαγές της αγοράς εργασίας, καταπολεμά τη φτώχεια και τον κοινωνικό αποκλεισμό, διασφαλίζει την ένταξη στην αγορά εργασίας και επενδύει στους ανθρώπινους πόρους· λαμβάνοντας υπόψη ότι η κοινωνική ασφάλιση διαδραματίζει ρόλο σταθεροποίησης της οικονομίας και συνιστά αντικυκλικό παράγοντα χάρη στον οποίο αυξάνονται η εσωτερική ζήτηση και κατανάλωση·

Δ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι ορισμένα κράτη μέλη, στο πλαίσιο της αντιμετώπισης της κρίσης, έχουν περικόψει σημαντικά τις δημόσιες δαπάνες τους, ακριβώς σε μια χρονική στιγμή κατά την οποία, λόγω της αύξησης του αριθμού των ανέργων, αυξήθηκε η ζήτηση για κοινωνική προστασία· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα κονδύλια των εθνικών προϋπολογισμών για την κοινωνική ασφάλιση συρρικνώνονται περαιτέρω λόγω της μείωσης των εισφορών μετά τις πολυάριθμες απολύσεις εργαζομένων ή τις περικοπές στους μισθούς, με αποτέλεσμα να απειλείται πλέον το ευρωπαϊκό κοινωνικό μοντέλο·

E.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η κοινωνική προστασία σε ορισμένα κράτη μέλη είναι ανεπαρκής και ότι επιδέχεται βελτίωση· εκτιμώντας ότι εξακολουθούν να υπάρχουν κρούσματα εκμετάλλευσης ευάλωτων εργαζομένων στην ΕΕ·

ΣΤ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, ενώ η πλειονότητα των παραδοσιακών συστημάτων κοινωνικής προστασίας, ειδικότερα τα συστήματα κοινωνικής ασφάλισης και εργατικού δικαίου, είναι σχεδιασμένα ώστε να διασφαλίζουν τα κοινωνικά και εργασιακά δικαιώματα των εργαζομένων, υπάρχει ο κίνδυνος, με τις νέες μορφές απασχόλησης που εμφανίζονται και με τον αυξανόμενο αριθμό αυτοαπασχολούμενων εργαζομένων, νέες ομάδες εργαζομένων να έχουν μειωμένη κοινωνική προστασία·

Ζ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι γυναίκες που επιλέγουν να γίνουν επιχειρηματίες αναφέρουν, συχνότερα από ό, τι οι άνδρες, ότι βασικό κίνητρο για την απόφασή τους είναι ο καλύτερος συνδυασμός επαγγελματικής και ιδιωτικής ζωής και/ή η οικονομική ανάγκη·

H.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι αυτοαπασχολούμενες γυναίκες αποτελούν μειονότητα μεταξύ των αυτοαπασχολούμενων, αλλά έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα να περιέλθουν σε κατάσταση φτώχειας·

Θ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η έλλειψη πρόσβασης σε επαρκή συνταξιοδοτικά δικαιώματα, επιδόματα ασθενείας, άδειες μετ’ αποδοχών και άλλες μορφές κοινωνικής ασφάλισης για τους αυτοαπασχολούμενους επιδεινώνει για τις αυτοαπασχολούμενες γυναίκες το μισθολογικό χάσμα μεταξύ των δύο φύλων, ιδιαίτερα μετά τη συνταξιοδότηση·

Ι.

λαμβάνοντας υπόψη ότι αυξανόμενος αριθμός μεταξύ των αυτοαπασχολούμενων ή όσων διαθέτουν λίγη ή κακοπληρωμένη εργασία, ιδίως γυναικών, πέφτουν κάτω από το όριο της φτώχειας χωρίς να είναι επίσημα καταχωρημένοι ως άνεργοι·

ΙΑ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι θα ήταν ενδεχομένως χρήσιμο να υπάρχει σαφής ορισμός της ψευδο-αυτοαπασχόλησης και να προλαμβάνονται καταχρήσεις στο θέμα αυτό ώστε να αποτρέπονται οι παραβιάσεις κοινωνικών δικαιωμάτων των εργαζομένων, στρεβλώσεις του ανταγωνισμού και ο κίνδυνος κοινωνικού ντάμπινγκ·

ΙΒ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η ψευδο-αυτοαπασχόληση αποτελεί κατ’ ουσίαν μια δύσκολα ανιχνεύσιμη μορφή μερικής εισφοροαποφυγής και υπονομεύει τη βιωσιμότητα και την επάρκεια των συνταξιοδοτικών συστημάτων, στερώντας τους ζωτικούς πόρους·

ΙΓ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η ιδιαίτερα υψηλή ανεργία που καταγράφεται σε πολλά κράτη μέλη, σε συνδυασμό με τη διαρκή συμπίεση του εργασιακού κόστους (μείωση μοναδιαίου κόστους εργασίας) διαμορφώνουν τάσεις ή πρακτικές στις εθνικές αγορές εργασίας που ευνοούν την περαιτέρω ανάπτυξη και όξυνση του φαινομένου της ψευδο-αυτοαπασχόλησης·

ΙΔ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, δεδομένου ότι οι συνθήκες εργασίας των οικονομικά εξαρτώμενων αυτοαπασχολούμενων δεν διαφέρουν ριζικά από αυτές των μισθωτών, τα δικαιώματά τους σε κοινωνική ασφάλιση και τα εργασιακά τους δικαιώματα θα πρέπει, κατά περίπτωση, να παρουσιάζουν μεγαλύτερο βαθμό ομοιότητας με τα δικαιώματα των μισθωτών·

ΙΕ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι υπάρχει έλλειψη αξιόπιστων, ακριβών και συγκρίσιμων πληροφοριών και δεδομένων σχετικά με την κατάσταση των αυτοαπασχολούμενων, τις συνθήκες εργασίας τους και τις ρυθμίσεις σε επίπεδο κοινωνικής ασφάλισης για τον συνδυασμό εργασίας και παροχής φροντίδας·

ΙΣΤ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι το 2012 η αυτοαπασχόληση αντιστοιχούσε σε ποσοστό μεγαλύτερο του 15 % της συνολικής απασχόλησης στην ΕΕ, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις δεν είναι η προτιμώμενη επιλογή του ενδιαφερομένου, αλλά μάλλον αναγκαιότητα, ελλείψει άλλων δυνατοτήτων απασχόλησης ή επαρκώς ευέλικτων ρυθμίσεων εργασίας για τον συνδυασμό της εργασίας με την παροχή φροντίδας σε εξαρτώμενα άτομα· λαμβάνοντας υπόψη ότι σε πολλά κράτη μέλη είναι δύσκολο για τους αυτοαπασχολούμενους να αποκτήσουν επαρκή συνταξιοδοτικά δικαιώματα, με αποτέλεσμα να εντείνεται ο κίνδυνος να περιέλθουν τα άτομα αυτά στο μέλλον σε κατάσταση φτώχειας· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι οικονομικά εξαρτώμενοι αυτοαπασχολούμενοι σπανίως δρουν οργανωμένα ή εκπροσωπούνται από συνδικαλιστικές οργανώσεις, παρότι πέφτουν θύματα εκμετάλλευσης όσον αφορά τον χρόνο εργασίας, καθώς και άλλου είδους καταχρήσεων με μεγαλύτερη συχνότητα·

1.

υπογραμμίζει ότι απαιτείται διαρκής βελτιστοποίηση και εκσυγχρονισμός των συστημάτων κοινωνικής προστασίας σε επίπεδο κρατών μελών, προκειμένου να διασφαλίζεται υγιής, βιώσιμη και επαρκής κοινωνική προστασία για όλους, που θα βασίζεται στις αρχές της καθολικής πρόσβασης και της απαγόρευσης των διακρίσεων και στην ικανότητα ευέλικτης αντίδρασης στις δημογραφικές αλλαγές και στις εξελίξεις στην αγορά εργασίας·

2.

καλεί τα κράτη μέλη να εξασφαλίσουν υπεύθυνη και διατηρήσιμη μακροχρόνια χρηματοδότηση των συστημάτων κοινωνικής προστασίας, ειδικότερα δε σε περιόδους οικονομικής κρίσης, να αναπτύξουν το προληπτικό σκέλος των συστημάτων κοινωνικής ασφάλισης και να δώσουν μεγαλύτερη βαρύτητα στα μέτρα ενεργοποίησης, χωρίς να παραβλέπουν το γεγονός ότι ένας από τους σημαντικότερους παράγοντες των κοινωνικών επενδύσεων είναι ότι καθιστούν δυνατό τον συνδυασμό κοινωνικών και οικονομικών στόχων και μπορούν να συμβάλουν μακροπρόθεσμα στη διατήρηση και την ανάπτυξη της οικονομίας· εκτιμά, εν προκειμένω, ότι οι κοινωνικές επενδύσεις θα πρέπει να θεωρούνται αυτό που είναι, δηλαδή επενδύσεις και όχι δαπάνες·

3.

εφιστά την προσοχή στο γεγονός ότι, σε ορισμένα κράτη μέλη, η γήρανση του πληθυσμού, τα χαμηλά ποσοστά γεννητικότητας και οι μεταβαλλόμενες αγορές εργασίας μπορεί να καθιστούν ακόμη πιο επείγουσα την ανάγκη για μεταρρύθμιση των συστημάτων κοινωνικής ασφάλισης, συμπεριλαμβανομένων των συνταξιοδοτικών συστημάτων, προκειμένου να διασφαλιστεί η βιωσιμότητά τους· τονίζει το γεγονός ότι οι γυναίκες, συχνότερα απ’ ό, τι οι άνδρες, διακόπτουν τη σταδιοδρομία τους και εργάζονται σε θέσεις μερικής απασχόλησης προκειμένου να αναλάβουν τη φροντίδα παιδιών και άλλων εξαρτώμενων ατόμων, πράγμα που μπορεί να έχει αρνητικό αντίκτυπο στις συντάξεις τους και να τις καταστήσει πιο ευάλωτες στον κίνδυνο της φτώχειας· καλεί, συνεπώς, τα κράτη μέλη να θεωρήσουν αυτές τις περιόδους διακοπής της σταδιοδρομίας ως ασφαλιστικές περιόδους για τον καθορισμό και τον υπολογισμό των δικαιωμάτων σύνταξης· τονίζει ότι θα πρέπει να εξασφαλίζεται η συμμετοχή των κοινωνικών εταίρων καθώς και των σχετικών ενδιαφερομένων μερών στις μεταρρυθμίσεις σύμφωνα με την εθνική νομοθεσία και πρακτική, καθώς και η ορθή ενημέρωση των πολιτών για τις μεταρρυθμίσεις·

4.

καλεί τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν μια εθνική κοινωνική προστασία η οποία θα εγγυάται ένα αξιοπρεπές εισόδημα καθοριζόμενο από κάθε χώρα και θα κατοχυρώνει την πρόσβαση σε βασικές κοινωνικές παροχές, ιδίως σε περιπτώσεις ασθένειας, ανεργίας, μητρότητας, αναπηρίας και συνταξιοδότησης, προκειμένου να καταπολεμηθούν η φτώχεια και ο κοινωνικός αποκλεισμός στα κράτη μέλη· ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να διαμορφώσουν στρατηγικές για την ανάπτυξη της κοινωνικής ασφάλισης σύμφωνες προς τις προτάσεις της ΔΟΕ·

5.

υπογραμμίζει ότι η διασφάλιση κοινωνικής προστασίας σε επαρκώς υψηλό επίπεδο ποιότητας πρέπει να βασίζεται σε μέτρα για την προώθηση της συμμετοχής στην απασχόληση, η οποία συμβάλλει στη βελτίωση της υγείας και της ασφάλειας στην εργασία καθώς και στην αύξηση της παραγωγικότητας, που συνιστά σημαντικό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα· τονίζει ότι η μείωση του επιπέδου κοινωνικής προστασίας δεν πρέπει να θεωρείται ως λύση που ανοίγει τον δρόμο για αυξημένα επίπεδα απασχόλησης·

6.

καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να εξασφαλίσουν ότι όλοι οι εργαζόμενοι και οι αυτοαπασχολούμενοι έχουν πρόσβαση στη διά βίου μάθηση, μέσω της ανακατανομής των υφιστάμενων ευρωπαϊκών και εθνικών χρηματοδοτικών πόρων που προορίζονται μόνο για τους εργαζομένους με συμβάσεις αορίστου χρόνου, σε όλους τους εργαζομένους — περιλαμβανομένων των αυτοαπασχολούμενων — ανεξάρτητα από το είδος της σύμβασής τους·

7.

καλεί τα κράτη μέλη να καταβάλουν περισσότερες προσπάθειες για την υλοποίηση διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων και μέτρων με στόχο τη δημιουργία θέσεων εργασίας για τους νέους και να μεριμνούν ώστε οι νέοι εργαζόμενοι να μην υφίστανται διακρίσεις μέσω της περιστολής των δικαιωμάτων τους στην κοινωνική ασφάλιση· καλεί επίσης τα κράτη μέλη, σε συνεργασία με την Επιτροπή, να διασφαλίσουν ότι παρέχεται επαρκής κοινωνική προστασία στους νέους που συμμετέχουν σε προγράμματα πρακτικής άσκησης και μαθητείας σχεδιασμένα για την απόκτηση εργασιακής εμπειρίας·

8.

τονίζει ότι οι ηλικιωμένοι δεν αποτελούν οικονομικό και κοινωνικό βάρος, αλλά ότι, αντίθετα, λόγω της πείρας που έχουν αποκτήσει κατά τη διάρκεια της ζωής τους και των γνώσεών τους, συνιστούν πλεονέκτημα· προτείνει, στο πλαίσιο της διαγενεακής αλληλεγγύης, οι εργαζόμενοι ηλικίας άνω των 60 ετών να ενθαρρύνονται να παραμένουν διαθέσιμοι στην αγορά εργασίας, προκειμένου να μεταδώσουν τις γνώσεις και την εμπειρία τους στις επόμενες γενιές·

9.

καλεί τα κράτη μέλη να εξασφαλίσουν τη διαθεσιμότητα οικονομικά προσιτών υπηρεσιών φύλαξης παιδιών και εκπαίδευσης και να διασφαλίσουν την πρόσβαση των αυτοαπασχολούμενων στις δημόσιες υπηρεσίες και στις συναφείς φορολογικές και κοινωνικές παροχές στον τομέα της φροντίδας παιδιών·

10.

καλεί τα κράτη μέλη να διευκολύνουν τη δυνατότητα όλων των εργαζομένων, συμπεριλαμβανομένων των αυτοαπασχολούμενων και των συζύγων ή συντρόφων συμβίωσης που συμμετέχουν στις δραστηριότητές τους, να συνδυάζουν την εργασία και τις ευθύνες φροντίδας, μεταξύ άλλων, επιταχύνοντας την εφαρμογή των άρθρων 7 και 8 της οδηγίας 2010/41/ΕΕ της 7ης Ιουλίου 2010 και παρέχοντας στους εργαζομένους, εφόσον το ζητήσουν, ευελιξία σε θέματα ωραρίου εργασίας, τηλεργασίας και μερικής απασχόλησης, προκειμένου να μπορούν να φροντίζουν τα παιδιά και τα εξαρτώμενα άτομα·

11.

τονίζει την ανάγκη παροχής ευκαιριών για περαιτέρω εκπαίδευση και επαγγελματικό αναπροσανατολισμό στους εργαζομένους, τους αυτοαπασχολούμενους και σε όσους μετακινούνται από την απασχόληση προς την αυτοαπασχόληση· καλεί, ως εκ τούτου, τα κράτη μέλη να άρουν τα εμπόδια στην περαιτέρω κατάρτιση και επανεκπαίδευση και να προωθήσουν τη διά βίου μάθηση για όλους·

12.

καλεί τα κράτη μέλη να προωθήσουν και να διευκολύνουν την αυτοοργάνωση των αυτοαπασχολούμενων, ιδίως των γυναικών, με στόχο την ενίσχυση της ικανότητάς τους να υπερασπίζονται τα συλλογικά τους συμφέροντα·

13.

καλεί τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν επαρκή κοινωνική ασφάλιση και για τις πλέον ευάλωτες ομάδες πολιτών — ανέργους, άτομα με αναπηρία, μονογονεϊκές οικογένειες, νέες οικογένειες, νέους, ηλικιωμένους και συνταξιούχους· καλεί επίσης τα κράτη μέλη να φροντίσουν να καταστούν οι κοινωνικές υπηρεσίες περισσότερο προσβάσιμες σε όλες τις ευπαθείς κοινωνικές ομάδες και τα άτομα που χρήζουν μακροπρόθεσμης φροντίδας, ειδικότερα στις αγροτικές περιοχές και στις μειονεκτούσες περιφέρειες·

14.

καλεί τα κράτη μέλη και την Επιτροπή, ανάλογα με τις αρμοδιότητές τους, να μεριμνήσουν για την καταπολέμηση των πάσης φύσεως διακρίσεων στην αγορά εργασίας, συμπεριλαμβανομένων των διακρίσεων εις βάρος των γυναικών, και να θεσπίσουν μέτρα κοινωνικής προστασίας ώστε οι αμοιβές των γυναικών για την ίδια εργασία και οι κοινωνικές τους παροχές, συμπεριλαμβανομένων των συντάξεων, να μην υπολείπονται των ανδρών, να διασφαλίζεται η προστασία των δικαιωμάτων της μητρότητας, να λαμβάνονται μέτρα για την αποτροπή της άδικης απόλυσης εργαζομένων στη διάρκεια της εγκυμοσύνης και να προστατεύονται από την άδικη απόλυση γυναίκες και άνδρες που ασκούν καθήκοντα φροντίδας· καλεί επίσης το Συμβούλιο να επιταχύνει την έγκριση της οδηγίας σχετικά με την εφαρμογή μέτρων για την υλοποίηση βελτιώσεων στο θέμα της υγείας και της ασφάλειας στην εργασία των εγκύων, λεχώνων και γαλουχουσών εργαζομένων·

15.

τονίζει ότι, σύμφωνα με την οδηγία 2010/41/ΕΕ σχετικά με την εφαρμογή της αρχής της ίσης μεταχείρισης ανδρών και γυναικών που ασκούν αυτοτελή επαγγελματική δραστηριότητα, τα κράτη μέλη πρέπει να αντιμετωπίσουν όλα τα εμπόδια που παρακωλύουν τις γυναίκες και τους συζύγους ή συντρόφους συμβίωσης που αναγνωρίζονται από το εθνικό δίκαιο, να επωφελούνται από την κοινωνική προστασία που δικαιούνται σύμφωνα με το εν λόγω δίκαιο·

16.

καλεί τα κράτη μέλη να αντιμετωπίζουν αποτελεσματικά τις περιπτώσεις έλλειψης κοινωνικής προστασίας που παρατηρείται σε περιπτώσεις συγγενικών προσώπων, και δη συζύγων (συντρόφων), τα οποία εργάζονται σε μικρές και πολύ μικρές οικογενειακές επιχειρήσεις, λόγω της ασάφειας και μη τυπικότητας που διέπει τις εν λόγω εργασιακές σχέσεις ή του γεγονότος ότι τα πρόσωπα αυτά αυτοαπασχολούνται·

17.

παροτρύνει τα κράτη μέλη να λάβουν συγκεκριμένα μέτρα για την καταπολέμηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού, παρέχοντας επαρκές ελάχιστο εισόδημα και ένα σύστημα κοινωνικής ασφάλισης που θα λαμβάνουν υπόψη τις περιθωριοποιημένες κοινωνικές ομάδες και όσους αντιμετωπίζουν κίνδυνο φτώχειας, σύμφωνα με τις οικείες εθνικές πρακτικές, περιλαμβανομένων διατάξεων που θεσπίζονται σε συλλογικές συμβάσεις ή στην εθνική νομοθεσία·

18.

καλεί τα κράτη μέλη να εντείνουν τις προσπάθειες για την καταπολέμηση της αδήλωτης και επισφαλούς εργασίας, όπου περιλαμβάνεται και η ψευδο-ημιαπασχόληση, και να εγγυηθούν επαρκή κοινωνική προστασία για όλους τους εργαζομένους· καταδικάζει επίσης την κατάχρηση των συμβάσεων ιδιότυπης απασχόλησης με στόχο τη μη συμμόρφωση με τις εργασιακές υποχρεώσεις και τις υποχρεώσεις κοινωνικής προστασίας·

19.

καλεί τα κράτη μέλη να βελτιώσουν τη διοικητική συνεργασία μεταξύ των διαφόρων φορέων (αρχές επιθεώρησης εργασίας, φορολογικές αρχές, δημοτικές αρχές και υπηρεσίες κοινωνικής ασφάλισης) τόσο σε εθνικό όσο και σε ενωσιακό επίπεδο, ως μέσο για τη διευκόλυνση της εφαρμογής των διατάξεων του εργατικού δικαίου της Ένωσης, περιορίζοντας την αδήλωτη εργασία και επιλύοντας με αποτελεσματικότερο τρόπο τα προβλήματα που έχουν προκληθεί λόγω των αποκλίσεων στις κανονιστικές διατάξεις των διαφόρων κρατών μελών όσον αφορά την αγορά εργασίας·

20.

καλεί την Επιτροπή να επανεξετάζει και να παρακολουθεί την εφαρμογή και τον συντονισμό των συστημάτων κοινωνικής προστασίας, κατά περίπτωση σε πλαίσιο σεβασμού της αρχής της επικουρικότητας· εφιστά την προσοχή των κρατών μελών στο γεγονός ότι όλοι οι μετακινούμενοι εργαζόμενοι της ΕΕ που εργάζονται σε άλλο κράτος μέλος θα πρέπει να μην υπόκεινται σε κανόνες κοινωνικής προστασίας που εισάγουν διακρίσεις· εκτιμά ότι όλοι οι μετακινούμενοι εργαζόμενοι πρέπει να διαθέτουν επαρκή δικαιώματα σε κοινωνική ασφάλιση και να είναι ασφαλισμένοι όταν εργάζονται σε άλλο κράτος μέλος· οι εργαζόμενοι οι οποίοι αποσπώνται στο πλαίσιο της ελεύθερης κυκλοφορίας των υπηρεσιών πρέπει να ενημερώνονται από τον εργοδότη τους, πριν από την απόσπασή τους, σχετικά με τους ισχύοντες μισθολογικούς και άλλους όρους εργασίας, σύμφωνα με την οδηγία 96/71/ΕΚ·

21.

καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να εξασφαλίσουν κατάλληλη ισορροπία μεταξύ της ασφάλειας και της ευελιξίας στην αγορά εργασίας, για παράδειγμα μέσω της γενικής εφαρμογής των αρχών της ευελιξίας με ασφάλεια, και να αντιμετωπίσουν το ζήτημα του κατακερματισμού της αγοράς εργασίας μέσω της παροχής επαρκούς κοινωνικής ασφάλισης στα άτομα που βρίσκονται σε μεταβατικό στάδιο ή απασχολούνται με συμβάσεις ορισμένου χρόνου ή μερικής απασχόλησης, εξασφαλίζοντας παράλληλα πρόσβαση σε ευκαιρίες κατάρτισης· επισημαίνει ότι η αδυναμία διασφάλισης ευελιξίας με ασφάλεια λειτουργεί αρνητικά για τη βιωσιμότητα των συστημάτων κοινωνικής ασφάλισης, την ποιότητα των παροχών, το εισόδημα και την παραγωγικότητα του εργατικού δυναμικού, αλλά και την πραγματική οικονομία και την κοινωνική συνοχή και, ως εκ τούτου, θα μπορούσε να υπονομεύσει τους στόχους της Στρατηγικής ΕΕ 2020 για διατήρηση και αύξηση των επιπέδων απασχόλησης·

22.

καλεί την Επιτροπή να εκπονήσει μελέτη που θα καλύπτει όλη την ΕΕ για να διερευνήσει κατά πόσον, μετά τις πρόσφατες αλλαγές στην εργατική νομοθεσία των κρατών μελών με στόχο την αύξηση της ευελιξίας της αγοράς εργασίας, μειώθηκε η κοινωνική ασφάλιση των εργαζομένων και παραβιάζεται η αρχή της ευελιξίας με ασφάλεια·

23.

στηρίζει ενεργά την προτεινόμενη δημιουργία πίνακα αποτελεσμάτων με βασικούς δείκτες για την απασχόληση και κοινωνικούς δείκτες, που θα μπορούσε να αποτελέσει ένα πρώτο βήμα για τη θέσπιση συγκεκριμένων κριτηρίων αναφοράς·

24.

παροτρύνει την Επιτροπή να συμπεριλαμβάνει στις προτάσεις της, κατά περίπτωση, τους τέσσερις στόχους που ορίζονται στο πρόγραμμα της ΔΟΕ σχετικά με την αξιοπρεπή εργασία και να λαμβάνει υπόψη, στην ετήσια επισκόπηση της ανάπτυξης, τους στόχους που τίθενται στη σύσταση της ΔΟΕ σχετικά με την ελάχιστη κοινωνική προστασία σε εθνικό επίπεδο, ώστε όλοι οι εργαζόμενοι στην Ευρώπη να είναι σε θέση να απολαύουν κοινωνικής προστασίας·

25.

υπογραμμίζει ότι η αυτοαπασχόληση θα πρέπει οπωσδήποτε να αναγνωριστεί ως μορφή απασχόλησης που ευνοεί τη δημιουργία θέσεων εργασίας και τη μείωση της ανεργίας και ότι η επέκτασή της θα πρέπει να συνοδεύεται από επαρκή μέτρα για την κοινωνική προστασία των αυτοαπασχολούμενων εργαζομένων, όπως προβλέπεται στην εθνική νομοθεσία των κρατών μελών·

26.

καλεί τα κράτη μέλη να διευκολύνουν τον συνδυασμό εργασίας και καθηκόντων φροντίδας, παρέχοντας στους εργαζομένους ευελιξία σε σχέση με το ωράριο εργασίας και τον χώρο εργασίας, προκειμένου να αποφεύγονται καταστάσεις όπου δεν υπάρχουν ευέλικτες εναλλακτικές λύσεις πλην της προσφυγής στην οικονομικά εξαρτώμενη αυτοαπασχόληση·

27.

υπογραμμίζει την ανάγκη να υπάρχουν αναλυτικότερα και επικαιροποιημένα στατιστικά στοιχεία για την ανάλυση της οικονομικής σημασίας των αυτοαπασχολούμενων και των διαφόρων κατηγοριών αυτοαπασχόλησης· ζητεί επίσης τη συμπερίληψη όλων των ζητημάτων που αφορούν την αυτοαπασχόληση στην έρευνα σχετικά με το εργατικό δυναμικό της Ευρωπαϊκής Ένωσης·

28.

εφιστά την προσοχή στο γεγονός ότι η έλλειψη σαφούς εθνικού ορισμού για την αυτοαπασχόληση εντείνει τον κίνδυνο της ψευδο-αυτοαπασχόλησης μεταξύ των εργαζομένων της ΕΕ και μπορεί να εμποδίσει την πρόσβασή τους σε επαρκή κοινωνική ασφάλιση· σημειώνει ότι, λόγω των διαφορετικών καθεστώτων αυτοαπασχόλησης μεταξύ των κρατών μελών, απαιτούνται λύσεις για τον καλύτερο συντονισμό της κοινωνικής ασφάλισης των αυτοαπασχολούμενων ώστε να αποτραπεί η περιστολή της ελεύθερης κυκλοφορίας των εργαζομένων·

29.

καλεί την Επιτροπή να προαγάγει τις ανταλλαγές μεταξύ κρατών μελών προκειμένου να παράσχει καθοδήγηση όσον αφορά τις διάφορες μορφές άτυπης απασχόλησης και αυτοαπασχόλησης, ούτως ώστε να βοηθήσει τα κράτη μέλη να εφαρμόζουν σωστά τη σχετική εργατική νομοθεσία και τα μέτρα κοινωνικής προστασίας στους εργαζομένους που απασχολούνται κατ’ αυτόν τον τρόπο· εκτιμά ότι τα κράτη μέλη θα πρέπει επίσης να προσδιορίσουν σαφώς την ψευδο-αυτοαπασχόληση και να επιβάλλουν κυρώσεις στους εργοδότες όταν εντοπίζονται και τεκμηριώνονται κρούσματα ψευδο-αυτοαπασχόλησης· τονίζει, ωστόσο, ότι το κράτος μέλος υποδοχής στο οποίο πραγματοποιείται η εργασία θα πρέπει να συνεχίσει να φέρει τη νομική ευθύνη για τον καθορισμό του καθεστώτος απασχόλησης·

30.

καλεί τους ευρωπαίους κοινωνικούς εταίρους, την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να μελετήσουν το θέμα της οικονομικά εξαρτώμενης αυτοαπασχόλησης και να βρουν πρακτικές λύσεις, ιδιαίτερα στους τομείς όπου οι διασυνοριακές δραστηριότητες διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο και μεταξύ ευπαθών ομάδων, όπως είναι οι οικιακοί βοηθοί και οι χαμηλοαμειβόμενοι εργαζόμενοι·

31.

παροτρύνει τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν ότι η αυτοαπασχόληση δεν μετατρέπεται σε μέσο στέρησης από τους εργαζομένους της κοινωνικής ασφάλισης και της ασφαλούς εργασίας ή σε μέσο καταστρατήγησης, από τους εργοδότες, του εργατικού δικαίου και της νομοθεσίας περί κοινωνικής ασφάλισης· ζητεί επίσης να μην κατατάσσονται στην ίδια κατηγορία οι αυτοαπασχολούμενοι και οι μισθωτοί, προκειμένου να διατηρούνται τα πλεονεκτήματα της ανεξάρτητης εργασίας και της οικονομικής δραστηριότητας αυτής της μορφής και να τονώνεται το επιχειρηματικό πνεύμα και η ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών·

32.

καλεί τα κράτη μέλη να αναπτύξουν, όπου χρειάζεται, την κοινωνική προστασία σε σχέση με τη συνταξιοδότηση, την αναπηρία, την άδεια μητρότητας/πατρότητας και την ανεργία, ώστε οι διατάξεις σχετικά με την κοινωνική προστασία των αυτοαπασχολούμενων να είναι καλύτερα προσαρμοσμένες στις ανάγκες των εργαζομένων·

33.

καλεί τα κράτη μέλη να προωθήσουν και να υποστηρίξουν τις ομαδικές ασφαλίσεις για τα εργατικά ατυχήματα και τις επαγγελματικές ασθένειες· καλεί τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν την πρόσβαση των αυτοαπασχολούμενων σε συλλογικά συστήματα ασφάλισης και συνταξιοδότησης βασισμένα στην αρχή της αλληλεγγύης·

34.

καλεί τα κράτη μέλη να παρέχουν σε όλους τους πολίτες ενημέρωση σχετικά με τα δικαιώματά τους στην κοινωνική απασχόληση και κατάλληλη ενημέρωση στα άτομα που επιθυμούν να αποκτήσουν καθεστώς αυτοαπασχολούμενου σχετικά με τις αλλαγές στην κοινωνική τους προστασία και το εργατικό δίκαιο το οποίο ισχύει στην περίπτωσή τους λόγω της μεταβολής καθεστώτος, καθώς και όσον αφορά τις αλλαγές σε άλλα δικαιώματα και υποχρεώσεις που σχετίζονται με την οικονομική τους δραστηριότητα· καλεί επίσης την Επιτροπή να παρέχει ενημέρωση στους αυτοαπασχολούμενους και τους μετακινούμενους εργαζομένους σχετικά με τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις τους σε περίπτωση αποδημίας, μετανάστευσης και διασυνοριακής απασχόλησης·

35.

καλεί τα κράτη μέλη και την Επιτροπή να εντάξουν τους κοινωνικούς εταίρους, σύμφωνα με τις εθνικές τους πρακτικές, σε μια διαδικασία εξέλιξης και εκσυγχρονισμού της κοινωνικής προστασίας και να αναπτύξουν τον κοινωνικό διάλογο σε ενωσιακό και εθνικό επίπεδο· καλεί επίσης τους κοινωνικούς εταίρους να θέσουν στην ημερήσια διάταξη ζητήματα που αφορούν τα εργασιακά δικαιώματα και την κοινωνική ασφάλιση των αυτοαπασχολούμενων, προκειμένου να προχωρήσουν στη διαμόρφωση ενός πλαισίου επαρκούς κοινωνικής προστασίας για τους αυτοαπασχολούμενους, στη βάση της ανταποδοτικότητας και της αρχής της απαγόρευσης των διακρίσεων, και να μελετήσουν το ενδεχόμενο και τον τρόπο ένταξης των αυτοαπασχολούμενων στις συλλογικές συμβάσεις εργασίας, συμπεριλαμβανομένων ειδικών στρατηγικών για τον τρόπο συνεκτίμησης των προβλημάτων των αυτοαπασχολούμενων στις περιπτώσεις όπου το εθνικό δίκαιο δεν επιτρέπει την εκπροσώπησή τους από συνδικαλιστικές οργανώσεις· ενθαρρύνει τους κοινωνικούς εταίρους να προωθήσουν την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών μεταξύ συνδικαλιστικών και επαγγελματικών οργανώσεων όσον αφορά τις υπηρεσίες που παρέχονται στους αυτοαπασχολούμενους, την καταπολέμηση της ψευδο-αυτοαπασχόλησης και την ενθάρρυνση της αυτοαπασχόλησης για ίδιο λογαριασμό·

36.

αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή και στα κοινοβούλια των κρατών μελών.