5.12.2013   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 356/68

—

αναγνωρίζοντας τη σπουδαιότητα του εξεταζόμενου προγράμματος, τονίζει τη σημασία του συντονισμού μεταξύ των δράσεων των αρχών του υπερεθνικού, του εθνικού και προπαντός του περιφερειακού και τοπικού επιπέδου για την επιτυχημένη υλοποίηση των στόχων του προγράμματος·

—

επισημαίνει ότι η συμμετοχή των τοπικών και των περιφερειακών αρχών και των άλλων ενδιαφερομένων στην υλοποίηση του προγράμματος δράσης έχει καθοριστική σημασία, επειδή οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές είναι το πλησιέστερο επίπεδο διακυβέρνησης στις ΜΜΕ και στους φορείς στήριξης των επιχειρήσεων και επειδή οι περισσότερες ΜΜΕ έχουν τις ρίζες τους και αναπτύσσουν τις δραστηριότητές τους σε περιφερειακές και τοπικές αγορές·

—

τονίζει ότι το βραβείο της Ευρωπαϊκής Επιχειρηματικής Περιφέρειας (ΕΕΠ), το οποίο απονέμει η Επιτροπή των Περιφερειών από το 2010, μπορεί να χρησιμεύσει ως ευρωπαϊκό κριτήριο αναφοράς για τη χάραξη και εφαρμογή πολιτικών που ευνοούν την επιχειρηματικότητα και ειδικών στρατηγικών στήριξης και προσανατολισμού των ΜΜΕ·

—

κρίνει ότι πρέπει να δοθεί μεγαλύτερη σημασία στην αυτοαπασχόληση και στη σύσταση νέων επιχειρήσεων, στοιχεία που θα πρέπει να θεωρηθούν ρεαλιστική και ευπρόσδεκτη εναλλακτική λύση. Τονίζει ότι είναι σημαντικό να προαχθεί ακόμη περισσότερο η κοινωνική επιχειρηματικότητα, ως πολύτιμη εναλλακτική επιλογή αντί των παραδοσιακών τρόπων λειτουργίας τόσο των κερδοσκοπικών όσο και των μη κερδοσκοπικών επιχειρήσεων.

—

υπογραμμίζει ότι η Ευρώπη οφείλει να παρουσιάζει στους νέους την επιχειρηματικότητα ως βιώσιμη και υποσχόμενη μελλοντική σταδιοδρομία, αναζωπυρώνοντας έτσι το επιχειρηματικό πνεύμα.

Εισηγητής

ο κ. Pawel ADAMOWICZ (PL/EPP), Δήμαρχος του Γκντανσκ

Έγγραφο αναφοράς

Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών «Πρόγραμμα δράσης για την επιχειρηματικότητα 2020 — Επιστροφή του επιχειρηματικού πνεύματος στην Ευρώπη»

COM(2012) 795 final

1.

επικροτεί την ανακοίνωση της Επιτροπής «Πρόγραμμα δράσης για την επιχειρηματικότητα 2020», η οποία αποσκοπεί στην ενδυνάμωση της επιχειρηματικής νοοτροπίας στην Ευρώπη, στη βελτίωση της πρόσβασης στη χρηματοδότηση, στην ανάπτυξη υψηλής ποιότητας υπηρεσιών στήριξης των επιχειρήσεων, στην ανάδειξη προτύπων προς μίμηση και στην προσέγγιση ειδικών ομάδων·

2.

επαναλαμβάνει την πλήρη υποστήριξή της στα μέτρα που αποσκοπούν στην ενθάρρυνση της επιχειρηματικότητας και στην άρση των εμποδίων για την ανάπτυξη των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων, αναγνωρίζοντας τη σημαντική συμβολή των ΜΜΕ στην αύξηση της ανταγωνιστικότητας της Ευρωπαϊκής Ένωσης·

3.

τονίζει ότι όλες οι αρχές σε όλα τα επίπεδα θα πρέπει να επιδιώξουν τον εξορθολογισμό των διαδικασιών αδειοδότησης και παρακολούθησης, καθώς και άλλα διοικητικά μέτρα. Θα πρέπει να εργαστούν για την ανάπτυξη ενός απλοποιημένου συστήματος ανταλλαγής πληροφοριών, τυποποιημένης ορολογίας και λειτουργικών συστημάτων ροής, τα οποία επιτρέπουν την αυτόματη άντληση πληροφοριών από άλλα συστήματα και βάσεις δεδομένων·

4.

υπογραμμίζει τη σημασία της ταχείας εφαρμογής των αποφάσεων που έχουν ήδη ληφθεί. Φρονεί ότι οι περαιτέρω θεωρητικές συζητήσεις δεν συμβάλλουν στην ανάπτυξη του επιχειρηματικού περιβάλλοντος·

5.

τονίζει ότι η πρόσφατη οικονομική ύφεση αποδείχθηκε πολύ δύσκολη για τους μικρομεσαίους επιχειρηματίες της ΕΕ, ιδίως στις περιφέρειες, όπου σημειώθηκε σημαντική άνοδος του δείκτη πτωχεύσεων επιχειρήσεων·

6.

αναγνωρίζει την καθοριστική σημασία του κατάλληλου επιχειρηματικού περιβάλλοντος και της ολοκληρωμένης ενιαίας αγοράς για την οικονομική ανάκαμψη και την αύξηση της κοινωνικής συνοχής στην Ευρώπη·

7.

επισημαίνει ότι το τοπικό και περιφερειακό επιχειρηματικό περιβάλλον αποτελεί καθοριστικής σημασίας παράγοντα επιτυχίας: πρέπει να ληφθούν μέτρα για την ανάπτυξη της ικανότητας καινοτομίας και να καλλιεργηθεί ένα πνεύμα που να ευνοεί το άνοιγμα της καινοτομίας, ακρογωνιαίοι λίθοι των οποίων είναι η αποτελεσματική χρήση των γνώσεων από διαφορετικές πηγές καθώς και ο εμπνευσμένος διάλογος, η συνεργασία και η από κοινού δημιουργία·

8.

θεωρεί το πρόγραμμα δράσης απαραίτητο βήμα για την ενθάρρυνση της δημιουργίας ενός περιβάλλοντος υποστήριξης των επιχειρηματιών στην ενιαία αγορά και τη συμβολή στην οικονομική ανάκαμψη του συνόλου της ΕΕ·

9.

συμφωνεί με την επιλογή των προτεραιοτήτων του προγράμματος δράσης, όπως αυτή αντανακλάται στους τρεις πυλώνες του (ανάπτυξη της επιχειρηματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης, δημιουργία κατάλληλου επιχειρηματικού περιβάλλοντος και προβολή προτύπων προς μίμηση/προσέγγιση ειδικών ομάδων) και επικροτεί τα αποτελέσματα που αναμένονται από το πρόγραμμα δράσης·

10.

τονίζει ότι πρέπει να δοθεί μεγαλύτερη σημασία στην αυτοαπασχόληση και στη σύσταση νέων επιχειρήσεων, στοιχεία που θα πρέπει να θεωρηθούν ρεαλιστική και ευπρόσδεκτη εναλλακτική λύση. Πράγματι, οι πτυχές αυτές είναι απαραίτητες για την ενίσχυση της ευρωπαϊκής ανταγωνιστικότητας και πρέπει, ως εκ τούτου, να τύχουν ολοκληρωμένης πολυεπίπεδης στήριξης. Αυτό συνεπάγεται τη λήψη μέτρων από όλα τα επίπεδα διοίκησης για τη δραστική μείωση της γραφειοκρατίας όσον αφορά τους αυτοαπασχολούμενους, τη βελτίωση της κοινωνικής τους προστασίας και των συνταξιοδοτικών τους δικαιωμάτων και τη μείωση της φορολογικής πίεσης·

11.

αναγνωρίζει την υποεκπροσώπηση των γυναικών στον επιχειρηματικό τομέα, όπου μόλις 30 % των επιχειρηματιών είναι γυναίκες, και τον σημαντικό αντίκτυπο της εξειδικευμένης κατάρτισης και στήριξης ανά φύλο στην ενίσχυση του αριθμού γυναικών επιχειρηματιών, ενώ ζητεί τη δημιουργία ειδικών επιχειρηματικών κέντρων για τις γυναίκες·

12.

επαναλαμβάνει το αίτημά της προς την Επιτροπή, το οποίο έχει διατυπώσει στις πρόσφατες γνωμοδοτήσεις για τη βιομηχανική πολιτική (1) και για τις κρατικές ενισχύσεις περιφερειακού χαρακτήρα (2), να εξετάσει το πρόβλημα των «φαινομένων κατωφλίου» που συνδέονται με τον καθορισμό των κατηγοριών των επιχειρήσεων και να επανεξετάσει τον ορισμό της ΜΜΕ. Συγκεκριμένα η Επιτροπή θα πρέπει «βελτιώσει την αναλυτική της ικανότητα και τα εργαλεία στήριξης των επιχειρήσεων και να εξετάσει τη δυνατότητα να δημιουργηθεί, όπως στην περίπτωση της αγροεπισιτιστικής βιομηχανίας, μια νέα κατηγορία επιχείρησης που θα τοποθετείται μεταξύ ΜΜΕ και μεγάλων επιχειρήσεων, θα απασχολεί από 250 έως 750 εργαζόμενους και θα έχει κύκλο εργασιών μικρότερο των 200 εκατ. ευρώ. Η Επιτροπή των Περιφερειών ζητά, επίσης να ξεκινήσει προβληματισμός σχετικά με τη συνεκτίμηση των επιχειρήσεων μεσαίου μεγέθους, που προέρχονται από αναπτυγμένες ΜΜΕ, οι οποίες θα παράγουν στο μέλλον τον πλούτο της Ευρώπης και απασχολούν 250 έως 5 000 εργαζόμενους. Αυτές οι νέες κατηγορίες επιχειρήσεων θα μπορούσαν να τυγχάνουν κατάλληλης στήριξης, υψηλότερης από εκείνη των μεγάλων επιχειρήσεων και χαμηλότερης από εκείνη των ΜΜΕ·

13.

τονίζει ότι η βιοτεχνία —ένα τμήμα του κλάδου των ΜΜΕ— έχει διαδραματίσει και εξακολουθεί να διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην οικονομική μεγέθυνση της Ευρώπης ως βάση για την ανάπτυξη της βιομηχανίας και θα πρέπει να δοθεί μεγαλύτερη προσοχή στις ιδιαίτερες ανάγκες της· αυτό αφορά ιδίως τη δημιουργία και τη βελτίωση των κέντρων επαγγελματικής κατάρτισης·

14.

επιθυμεί επίσης να τονίσει τον ιδιαίτερο ρόλο των επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στον τομέα της κοινωνικής και αλληλέγγυου οικονομίας. Οι επιχειρήσεις αυτές συμβάλλουν στην οικονομική δραστηριότητα και στην ανάπτυξη του κοινωνικού ιστού σε μειονεκτικές περιοχές και εκτελούν καθήκοντα δημόσιου συμφέροντος, γεγονός που δικαιολογεί μία διαφορετική μεταχείριση, ιδιαίτερα όσον αφορά τη ρύθμιση του ποσοστού της δημόσιας παρέμβασης·

15.

επισημαίνει ότι η περαιτέρω αποβιομηχάνιση μπορεί να έχει επιπτώσεις στην απασχόληση και στην ευημερία της ΕΕ. Η ΕΕ θα πρέπει να προωθήσει διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, προκειμένου να αυξηθεί το βιομηχανικό δυναμικό της ΕΕ και να ενισχυθεί η διεθνής της ανταγωνιστικότητα·

16.

συμφωνεί ότι ο ρόλος των επιχειρηματιών στην κοινωνία αξίζει μεγαλύτερη αναγνώριση και ότι θα πρέπει να ενισχυθεί σημαντικά·

17.

επικροτεί την ανοιχτή και χωρίς αποκλεισμούς προσέγγιση του προγράμματος δράσης, το οποίο απευθύνεται σε μια ευρεία ομάδα ενδιαφερομένων και προβλέπει συνεργασία με ευρύ φάσμα ήδη υφιστάμενων ΜΜΕ και νεόκοπων ή επίδοξων επιχειρηματιών·

18.

δεσμεύεται να προωθήσει την ανάπτυξη της ευρωπαϊκής επιχειρηματικότητας και την πλήρη εφαρμογή και της «Small Business Act» για την Ευρώπη στο τοπικό και το περιφερειακό επίπεδο·

19.

εκφράζει την απογοήτευσή της για το γεγονός ότι ο ρόλος των τοπικών και των περιφερειακών αρχών δεν έχει τη δέουσα αναγνώριση στο πρόγραμμα δράσης, παρότι οι τοπικές και περιφερειακές αρχές διαδραματίζουν καθοριστικής σημασίας ρόλο στην υλοποίηση όλων των στόχων που έχουν τεθεί στους τρεις κύριους πυλώνες του Προγράμματος δράσης·

20.

υπογραμμίζει τον σημαντικό ρόλο που διαδραματίζουν οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές στους κυριότερους τομείς παρέμβασης του προγράμματος δράσης για την επιχειρηματικότητα 2020, που είναι η εκπαίδευση και η κατάρτιση, η εξασφάλιση διαφανών διοικητικών διαδικασιών, η δημιουργία ευνοϊκού περιβάλλοντος για τους επιχειρηματίες και η προώθηση της επιχειρηματικότητας·

21.

τονίζει ότι οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές σε όλα τα κράτη μέλη έχουν ήδη λάβει πολλά σημαντικά μέτρα και πρωτοβουλίες στους τομείς παρέμβασης του προγράμματος δράσης·

22.

εκφράζει την απογοήτευσή της για το γεγονός ότι δεν λαμβάνεται επαρκώς ο ρόλος των τοπικών και των περιφερειακών αρχών στην υλοποίηση του προγράμματος δράσης, ενώ η περιφερειακή διάσταση αναφέρεται μόνο ως τμήμα ενός οριζόντιου δικτύου για τη στήριξη των επιχειρήσεων·

23.

τονίζει ότι η συμμετοχή των τοπικών και των περιφερειακών αρχών και των άλλων ενδιαφερομένων στην υλοποίηση του προγράμματος δράσης έχει καθοριστική σημασία, επειδή οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές είναι το πλησιέστερο επίπεδο διακυβέρνησης στις ΜΜΕ και στους φορείς στήριξης των επιχειρήσεων και επειδή οι περισσότερες ΜΜΕ έχουν τις ρίζες τους και αναπτύσσουν τις δραστηριότητές τους σε περιφερειακές και τοπικές αγορές·

24.

υπογραμμίζει τον κεντρικό ρόλο των τοπικών και των περιφερειακών αρχών στην παροχή οργανωτικής και πολιτικής ώθησης για την ανάπτυξη συνεργειών από τη συνεργασία φορέων με βαθιές περιφερειακές ρίζες, όπως είναι τα εμπορικά ή τα τεχνικά επιμελητήρια, οι επαγγελματικές οργανώσεις, τα τεχνολογικά κέντρα, τα τεχνολογικά πάρκα, τα «εκκολαπτήρια» επιχειρήσεων, τα πανεπιστήμια, οι συνεργατικοί σχηματισμοί και άλλοι εταίροι που μπορούν να στηρίξουν τις ΜΜΕ, τους νεόκοπους επιχειρηματίες, τις νεοσύστατες επιχειρήσεις με μεγάλο αναπτυξιακό δυναμικό κ.ά. στην υλοποίηση των έργων τους·

25.

τονίζει ότι οι τοπικοί και οι περιφερειακοί φορείς είναι υπεύθυνοι για τη διαμόρφωση περιφερειακών επιχειρηματικών στρατηγικών, οι οποίες θα μπορέσουν να λάβουν τη μεγαλύτερη στήριξη από ποτέ στο πλαίσιο των επόμενων δημοσιονομικών προοπτικών της ΕΕ, ιδίως από τα διαρθρωτικά ταμεία·

26.

επισημαίνει ότι χρειάζεται περισσότερη δημόσια παρέμβαση και στήριξη για την παροχή δημόσιων αγαθών και υπηρεσιών, πληροφοριών, εμπειρογνωσίας και χρηματοδότησης στις καινοτόμους ΜΜΕ και στις νεοσύστατες επιχειρήσεις, συμπεριλαμβανομένης της ανάπτυξης και της κατάρτισης των διοικητικών στελεχών, ιδίως στον τομέα του δημοσιονομικού σχεδιασμού, της στρατηγικής και του μάρκετινγκ για προοδευτικούς επιχειρηματίες·

27.

εκτιμά πως πρέπει να βελτιωθούν η προσέγγιση και οι διαδικασίες που εφαρμόζουν πολλές τράπεζες για την αξιολόγηση του επιχειρηματικού κινδύνου και της χρηματοδότησης νεοσύστατων επιχειρήσεων και ΜμΕ. Αυτό πρέπει να αποτελέσει προτεραιότητα στις περιπτώσεις στις οποίες οι δημόσιες αρχές συνεχίζουν να στηρίζουν τις τράπεζες·

28.

τονίζει ότι το βραβείο της Ευρωπαϊκής Επιχειρηματικής Περιφέρειας (ΕΕΠ), το οποίο απονέμει η Επιτροπή των Περιφερειών από το 2010, μπορεί να χρησιμεύσει ως ευρωπαϊκό κριτήριο αναφοράς για τη χάραξη και εφαρμογή πολιτικών που ευνοούν την επιχειρηματικότητα και ειδικών στρατηγικών στήριξης και προσανατολισμού των ΜΜΕ. Μέσω του βραβείου μπορεί επίσης να υποστηριχθεί η ανάπτυξη τοπικών και περιφερειακών «συμπράξεων ΜΜΕ» για τη διαμόρφωση «επιχειρηματικών συμπράξεων» που θα συμβάλουν στην υλοποίηση των στόχων τόσο του εξεταζόμενου προγράμματος δράσης για την επιχειρηματικότητα και όσο του προγράμματος COSME (Πρόγραμμα για την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων και τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις)·

29.

αναγνωρίζει τον κεφαλαιώδη ρόλο των ΜΜΕ ως βασικού μοχλού οικονομικής μεγέθυνσης και δημιουργίας απασχόλησης στην Ευρώπη (το 85 % των καθαρών νέων θέσεων εργασίας στην ΕΕ κατά το διάστημα 2002-2010 δημιουργήθηκε από ΜΜΕ) και υπογραμμίζει την πρόκληση της προσέγγισης των ΜμΕ από τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές, της προσαρμογής της στήριξης στους πολλούς και διάφορους τύπους ΜΜΕ —και ιδιαίτερα στις πολύ μικρές επιχειρήσεις— και της προσφοράς των βέλτιστων μηχανισμών για τη στήριξή τους·

30.

αναγνωρίζει ότι, παρόλο που οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην άρση των εμποδίων στην επιχειρηματικότητα, η ΕΕ διαδραματίζει μείζονα ρόλο σε αυτή τη διαδικασία, εξομαλύνοντας τη λειτουργία της ενιαίας αγοράς και βελτιώνοντας το επιχειρηματικό περιβάλλον·

31.

αναγνωρίζοντας τη σπουδαιότητα του εξεταζόμενου προγράμματος, τονίζει τη σημασία του συντονισμού μεταξύ των δράσεων των αρχών του υπερεθνικού, του εθνικού και προπαντός του περιφερειακού και τοπικού επιπέδου για την επιτυχημένη υλοποίηση των στόχων του προγράμματος·

32.

λαμβάνοντας υπόψη τον οριζόντιο, διατομεακό χαρακτήρα των προγραμμάτων προώθησης της επιχειρηματικότητας, τονίζει την ανάγκη ενισχυμένης συνεργασίας μεταξύ των διάφορων Γενικών Διευθύνσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής·

33.

κατόπιν τούτου, καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να εξασφαλίσει πλήρη συμπληρωματικότητα μεταξύ των διάφορων προγραμμάτων της ΕΕ για τη χρηματοδότηση των επιχειρήσεων και, ιδιαίτερα, μεταξύ του προγράμματος COSME, των Διαρθρωτικών Ταμείων και του προγράμματος «Ορίζοντας 2020», ώστε να αξιοποιηθούν οι συνέργειες στο μέγιστο και να αποφευχθούν οι αναποτελεσματικές επικαλύψεις·

34.

τονίζει ότι οι ενδεχόμενες επικαλύψεις των προσπαθειών μπορεί να αποδειχθούν αναποτελεσματικές και ατελέσφορες· ζητεί, επομένως, εξορθολογισμό και συντονισμό των μέτρων πολιτικής που θα εφαρμοσθούν στα διάφορα επίπεδα διακυβέρνησης·

35.

λόγω της βαρύτητας του προβλήματος, ζητεί αναλυτικότερες πληροφορίες όσον αφορά τη συγκεκριμένη κατανομή της χρηματοδότησης μεταξύ των διάφορων προτεινόμενων μέτρων·

36.

εκφράζει την απογοήτευσή της για το γεγονός ότι στην ανακοίνωση δεν λαμβάνεται υπόψη η ιδιαιτερότητα των διαφορετικών επιχειρηματικών νοοτροπιών και οικοσυστημάτων που υπάρχουν στις ευρωπαϊκές περιφέρειες, με τις μεγαλύτερες διαφορές να παρατηρούνται ιδίως μεταξύ των «παλαιών» και των «νέων» κρατών μελών, μεταξύ των μητροπολιτικών και των μη μητροπολιτικών περιοχών και μεταξύ των κεντρικών και των απόκεντρων περιφερειών·

37.

καλεί τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές να εντείνουν το ενδιαφέρον τους για την προώθηση του επιχειρηματικού δυναμισμού και την ενθάρρυνση της βιώσιμης ανάπτυξης μέσω καινοτόμων εταιρειών της περιοχής τους·

38.

επισημαίνει ότι απαιτούνται μέτρα για την καθιέρωση της επιχειρηματικής ανακάλυψης (Entrepreneurial discovery), που συνιστά βασικό στοιχείο στα πλαίσια της χρήσης των διαρθρωτικών ταμείων και της έξυπνης εξειδίκευσης

39.

καλεί τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές να καταρτίζουν τα επιχειρησιακά τους προγράμματα έτσι ώστε να μπορούν μελλοντικά να ενσωματώσουν και ειδικά μέτρα για την προώθηση των στόχων του προγράμματος δράσης και να εξασφαλίσουν πως η πολυμορφία και η ισότητα των φύλων αντικατοπτρίζονται στις συμπράξεις των Διαρθρωτικών ταμείων·

40.

υπογραμμίζει ότι το σήμα που απονέμει η Επιτροπή των Περιφερειών με το βραβείο της Ευρωπαϊκής Επιχειρηματικής Περιφέρειας αποτελεί καλό παράδειγμα, που καταδεικνύει ότι οι περιφέρειες μπορούν να αναπτύξουν μελλοντοστραφείς στρατηγικές με ιδιαίτερη έμφαση στην επιχειρηματικότητα και στην ειδική στήριξη των ΜΜΕ, ώστε να μπορέσουν να ανταπεξέλθουν καλύτερα τόσο στις κοινές όσο και στις ειδικές περιφερειακές τους προκλήσεις·

41.

τονίζει ότι όλες οι περιφέρειες που βραβεύθηκαν κατά το διάστημα 2011-2013 έχουν εγκαινιάσει ενδιαφέροντα νέα μέτρα ή παρατείνει προϋπάρχοντα, για τη διαμόρφωση του τρόπου χάραξης της περιφερειακής οικονομικής πολιτικής τους·

42.

ζητεί την ανάπτυξη του «δικτύου των Ευρωπαϊκών Επιχειρηματικών Περιφερειών», με τη χρήση του εμβληματικού προγράμματος COSME (2014-2020) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ως πρόσφορου διαύλου·

43.

ζητεί να υλοποιηθούν οι στόχοι του προγράμματος COSME, που είναι η διευκόλυνση της πρόσβασης των ΜΜΕ στη χρηματοδότηση, η δημιουργία ευνοϊκού περιβάλλοντος για τη σύσταση και την ανάπτυξη των επιχειρήσεων, η καλλιέργεια του επιχειρηματικού πνεύματος στην Ευρώπη, η ενίσχυση της βιώσιμης ανταγωνιστικότητας των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων, η βοήθεια προς τις μικρές επιχειρήσεις προκειμένου να επεκταθούν σε αγορές εκτός της χώρας τους και η βελτίωση της πρόσβασης των ΜΜΕ στις αγορές·

44.

επικροτεί την πρόθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να απλοποιήσει τη διαχείριση του προγράμματος COSME σε σύγκριση με τους προδρόμους του, όπως το πρόγραμμα-πλαίσιο για την επιχειρηματικότητα και την καινοτομία (ΠΑΚ) για την περίοδο 2007-2013, ώστε να μειωθεί το διοικητικό κόστος και το επίκεντρο να εστιαστεί σε μέτρα καλύτερης στήριξης των επιχειρήσεων·

45.

ζητεί να προσκαλείται η Επιτροπή των Περιφερειών στις μελλοντικές συνεδριάσεις της επιτροπής διαχείρισης του προγράμματος COSME·

46.

τονίζει ότι το πρόγραμμα δράσης θα πρέπει να επικεντρωθεί στο γενικό πολιτικό πλαίσιο και απογοητεύεται από το γεγονός ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή μοιάζει να αντιλαμβάνεται το επιχειρηματικό δίλημμα ως ποσοτική κυρίως πρόκληση (αύξηση του αριθμού των επιχειρήσεων)·

47.

επισημαίνει ότι πρέπει να ληφθούν μέτρα που να αυξάνουν σημαντικά τον αριθμό σύστασης επιχειρήσεων που συνδέονται με πανεπιστήμια και άλλα εκπαιδευτικά ιδρύματα. Το βασικό εργαλείο είναι η μοντελοποίηση αποδεδειγμένων βέλτιστων πρακτικών κατά τρόπο που να μπορούν να αναπαραχθούν σε ολόκληρη την ΕΕ·

48.

τονίζει ότι οι καινοτόμοι και ανταγωνιστικές επιχειρήσεις έχουν κεφαλαιώδη σημασία για την οικονομική μεγέθυνση και ότι πρέπει να τονωθούν οι προσδοκίες ανάπτυξης στα πλαίσια παγκοσμίων αγορών και η επιθυμία ανταγωνιστικότητας σε παγκόσμιο επίπεδο. Αν θέλουμε οι αναπτυξιακά καθυστερημένες περιφέρειες να καλύψουν την υστέρησή τους (να συγκλίνουν) και οι υπόλοιπες να διατηρήσουν τη διεθνή τους ανταγωνιστικότητα, είναι απαραίτητο να ενθαρρύνουμε την ανάπτυξη επιτυχημένων εταιρειών·

49.

εκφράζει την ανησυχία της για το γεγονός ότι, λόγω της δημογραφικής αλλαγής, πολλοί επικεφαλής οικογενειακής επιχείρησης θα φτάσουν την ηλικία συνταξιοδότησης τα επόμενα χρόνια, αλλά δεν βρίσκουν πάντοτε διάδοχο να αναλάβει την επιχείρηση, πράγμα που θέτει σε κίνδυνο το μέλλον της επιχείρησης και των θέσεων εργασίας·

50.

συνιστά τη βελτίωση των γλωσσικών δεξιοτήτων τόσο των επιχειρηματιών όσο και των μαθητών και των φοιτητών, προκειμένου να διευκολυνθεί η διεθνοποίηση των επιχειρήσεων, καθώς και τη διεύρυνση των γνώσεων όσον αφορά τις ευκαιρίες που παρέχει η ενιαία αγορά της Ευρωπαϊκής Ένωσης και το παγκόσμιο περιβάλλον των αγορών·

51.

υπενθυμίζει πως πρέπει να υποστηριχθεί η υιοθέτηση του μοντέλου της μαθητείας στην κοινωνική επιχειρηματικότητα με πόρους χρηματοδότησης της ΕΕ. Η μεταφορά γνώσεων μεταξύ των γενεών δημιουργεί σημαντική προστιθέμενη αξία, επειδή οι παλαιότεροι εργαζόμενοι μεταφέρουν τρόπους σκέψεως και τεχνογνωσία, ενώ οι νεότεροι εργαζόμενοι προσφέρουν νέες ιδέες και ενθουσιασμό. Έτσι, το μοντέλο της μαθητείας λειτουργεί αμφίδρομα (3)·

52.

τονίζει ότι οι τοπικοί και οι περιφερειακοί φορείς παροχής επιχειρηματικής στήριξης θα πρέπει να εντείνουν τις προσπάθειές τους, ώστε να μπορέσουν οι ΜΜΕ να επωφεληθούν πλήρως από τις δυνατότητες της ενιαίας αγοράς της ΕΕ· στο πλαίσιο αυτό, τονίζει ότι θα πρέπει να συνεχιστούν οι δραστηριότητες του δικτύου «Enterprise Europe Network»·

53.

τονίζει ότι θα πρέπει να αναδιοργανωθεί η συμμετοχή των άλλων περιφερειακών φορέων (παρόχων επιχειρηματικής στήριξης, πανεπιστημίων, κέντρων μεταφοράς τεχνολογίας, συνεργατικών σχηματισμών κλπ.) στο περιφερειακό αναπτυξιακό πλαίσιο, προκειμένου να προσδιοριστούν οι καλύτερες δυνατές μορφές συνεργασίας, που θα επιτρέπουν στις περιφερειακές επιχειρήσεις να λάβουν επαγγελματική και γενικότερη στήριξη και να κατακτήσουν νέες αγορές·

54.

συμφωνεί ότι, ανεξάρτητα από τη στενή συνεργασία και τις συμπράξεις, κάθε περιφέρεια της ΕΕ πρέπει να μπορεί να προσδιορίζει η ίδια το αναπτυξιακό δυναμικό της και να προωθεί την καινοτομία στους τομείς τόσο υψηλού όσο και χαμηλού τεχνολογικού επιπέδου, αναπτύσσοντας επί παραδείγματι στρατηγικές έξυπνης εξειδίκευσης σύμφωνα με τις ιδιαίτερες περιφερειακές της συνθήκες·

55.

αναγνωρίζει ότι οι βασικές τεχνολογίες ευρείας εφαρμογής (όπως τα υλικά προηγμένης τεχνολογίας, η νανοτεχνολογία, η μικρο- και η νανο-ηλεκτρονική, η βιοτεχνολογία ή η φωτονική) θα μπορούσαν, σε ορισμένες ευρωπαϊκές περιφέρειες, να διαδραματίσουν σημαντικότατο ρόλο ως παράγοντες οικονομικής ανάπτυξης και δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας. Οι τομείς αυτοί αποτελούν τμήμα της μετάβασης σε μια γνωσιοκεντρική οικονομία χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών. Οι επιχειρηματίες που ασχολούνται με τις τεχνολογίες αυτές θα μπορούσαν να συμβάλουν σημαντικά στην αντιμετώπιση των σημερινών κοινωνιακών προβλημάτων και στον εκσυγχρονισμό της βιομηχανίας της ΕΕ·

56.

τονίζει τη σημασία που έχει, παράλληλα με τη συμβατική επιχειρηματικότητα, η επίσπευση της λήψης μέτρων που θα αυξήσουν σημαντικά την ακαδημαϊκή επιχειρηματικότητα των διδακτορικών και μεταδιδακτορικών φοιτητών σε όλα τα κράτη μέλη·

57.

τονίζει ότι η ΕΕ έχει συντρέχουσες αρμοδιότητες στους τομείς που καλύπτει το πρόγραμμα δράσης, υποκείμενες στην αρχή της επικουρικότητας. Υπογραμμίζει ότι το πρόγραμμα δράσης προβλέπει ένα προαιρετικό σύστημα για τις τοπικές και περιφερειακές αρχές ·

58.

αναγνωρίζει ότι τα προτεινόμενα μέτρα αποσκοπούν ειδικά στην αντιμετώπιση αδυναμιών της πολιτικής και της αγοράς, όπως οι ασυμμετρίες στην ενημέρωση, οι οποίες μπορούν να διορθωθούν μόνο σε επίπεδο ΕΕ· επομένως, τα προτεινόμενα μέτρα συνάδουν με τη Συνθήκη της Λισαβόνας·

59.

αναγνωρίζει ότι το πρόγραμμα δράσης συνάδει με την αρχή της αναλογικότητας. Η έκταση και η κλίμακα της σκοπούμενης δράσης αναμένεται ότι θα έχει θετικό αντίκτυπο, μέσω των σωρευτικών και των πολλαπλασιαστικών της αποτελεσμάτων, στην αντιμετώπιση συγκεκριμένων αδυναμιών της αγοράς·

60.

υπογραμμίζει ότι η Ευρώπη πρέπει να παρουσιάσει στους νέους την επιχειρηματικότητα ως βιώσιμη και υποσχόμενη μελλοντική σταδιοδρομία, αναζωπυρώνοντας έτσι το επιχειρηματικό πνεύμα·

61.

υπογραμμίζει ότι οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές έχουν την αρμοδιότητα να προωθούν την εκπαίδευση προσφέροντας και μία επιχειρηματική διάσταση·

62.

τονίζει ότι πρέπει να αναγνωριστεί η ικανότητα των τοπικών και των περιφερειακών αρχών να προωθήσουν την επιχειρηματικότητα ·

63.

καλεί τους τοπικούς και τους περιφερειακούς οργανισμούς κατάρτισης και τα εκπαιδευτικά συστήματα να παρέχουν πιο εξειδικευμένες δυνατότητες επίσημης και ανεπίσημης κατάρτισης στην επιχειρηματικότητα και τη σύσταση επιχειρήσεων, απευθυνόμενες σε ειδικές ομάδες-στόχους·

64.

τονίζει τη σπουδαιότητα του Ευρωπαϊκού Πλαισίου Βασικών Δεξιοτήτων, το οποίο αναγνωρίζει ως πολύ σημαντική την επιχειρηματική εκπαίδευση, παράλληλα με τα μαθηματικά, τις τεχνικές επίλυσης προβλημάτων, την επικοινωνία, την εκμάθηση ξένων γλωσσών και άλλες δεξιότητες·

65.

καλεί την Επιτροπή να παροτρύνει τα κράτη μέλη να δρομολογήσουν προγράμματα εκπαίδευσης στην επιχειρηματικότητα από την γενική μέχρι και την τριτοβάθμια εκπαίδευση, με έμφαση στην απόκτηση πρακτικών δεξιοτήτων και στην άτυπη και αμοιβαία μάθηση μεταξύ των επιχειρηματιών και των μαθητών ή σπουδαστών·

66.

καλεί τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές να θεσπίσουν προγράμματα επιχειρηματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης ή να βελτιώσουν την ποιότητα των ήδη υφιστάμενων προγραμμάτων·

67.

τονίζει τη σημασία των προγραμμάτων αφύπνισης του επιχειρηματικού πνεύματος και βελτίωσης των επιχειρηματικών δεξιοτήτων ήδη από την πρωτοβάθμια εκπαίδευση, με στόχο την καλλιέργεια των καινοτομικών ικανοτήτων και των τάσεων πειραματισμού της νέας γενιάς·

68.

φρονεί πως οι τοπικές και περιφερειακές αρχές είναι ικανές να δρομολογήσουν αυτά τα εκπαιδευτικά προγράμματα, που θα ενισχύσουν το επιχειρηματικό πνεύμα των νέων σε ειδικούς ανά περιφέρεια κλάδους της οικονομίας, συνεισφέροντας στην ανάπτυξη του εν λόγω κλάδου, αλλά και της περιοχής·

69.

τονίζει τη σημασία του διαλόγου μεταξύ νεόκοπων και επίδοξων επιχειρηματιών, όπως εκείνος που προωθείται μέσω του ευρωπαϊκού προγράμματος «Erasmus για νέους επιχειρηματίες»·

70.

υπογραμμίζει ότι ορισμένες Ευρωπαϊκές Επιχειρηματικές Περιφέρειες συμμετείχαν σοβαρά στο προαναφερόμενο πρόγραμμα και τα αποτελέσματα ήταν πολύ ενθαρρυντικά για τους επιχειρηματίες. Το πρόγραμμα προσφέρει στους μελλοντικούς επιχειρηματίες κατάρτιση σε καταξιωμένες ΜΜΕ, όπου οι έμπειροι επιχειρηματίες ωφελούνται επίσης από τους νεαρούς και ενθουσιώδεις (επίδοξους) επιχειρηματίες, που τους παρέχουν μια νέα ματιά στις καθημερινές τους προκλήσεις (παραγωγικές ή άλλες διαδικασίες που εφαρμόζουν). Κατ’ αυτόν τον τρόπο, υπάρχουν μεγάλες δυνατότητες ενίσχυσης του καινοτομικού δυναμικού των εταιρειών που συμμετέχουν σε τέτοιες ανταλλαγές·

71.

τονίζει ότι είναι σημαντικό να προαχθεί ακόμη περισσότερο η κοινωνική επιχειρηματικότητα, ως πολύτιμη εναλλακτική επιλογή αντί των παραδοσιακών τρόπων λειτουργίας τόσο των κερδοσκοπικών όσο και των μη κερδοσκοπικών επιχειρήσεων. Η κοινωνική επιχειρηματικότητα μπορεί να αποβεί πολύ αποδοτική επιχειρηματική δραστηριότητα, ιδίως ενώπιον των επίμονων οικονομικών και δημοσιονομικών εκκλήσεων για πιο βιώσιμη επιχειρηματική δραστηριότητα·

72.

αναγνωρίζει ότι οι επιχειρήσεις και οι επίδοξοι επιχειρηματίες θα πρέπει να ευαισθητοποιηθούν περισσότερο έναντι των δυνατοτήτων που προσφέρει η ενιαία αγορά·

73.

προτρέπει την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να άρουν ολοσχερώς τα εναπομένοντα εμπόδια στην επιχειρηματικότητα, όπως αναφέρεται στον δεύτερο πυλώνα του προγράμματος δράσης. θεωρεί δε πως τα συστήματα κοινωνικής ασφάλισης δεν πρέπει να κάνουν διακρίσεις σε βάρος των επιχειρηματιών και των αυτοαπασχολούμενων·

74.

παρατηρεί ότι για τη δημιουργία συνθηκών που να ευνοούν την ανάπτυξη επιχειρήσεων, οι δημόσιες αρχές θα πρέπει να επενδύσουν σε υποδομές υψηλής ποιότητας, είτε πρόκειται για τις μεταφορές είτε για τις ψηφιακές υπηρεσίες, και χρειάζονται για τον λόγο αυτόν τη στήριξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης·

75.

αναγνωρίζει ειδικότερα ότι, κατά τα προσεχή έτη, εκατοντάδες χιλιάδες ηλικιωμένοι ιδιοκτήτες επιχειρήσεων στην ΕΕ θα πρέπει είτε να μεταβιβάσουν τις επιχειρήσεις τους στην επόμενη γενιά είτε να τις κλείσουν· θα χρειαστεί, συνεπώς, να εφαρμοστούν στρατηγικές επιχειρηματικής διαδοχής και να αυξηθεί η συνειδητοποίηση του προβλήματος. Η Επιτροπή των Περιφερειών επαναλαμβάνει σε αυτό το πλαίσιο το αίτημα που είχε διατυπώσει στη γνωμοδότηση για τις κρατικές ενισχύσεις περιφερειακού χαρακτήρα, (4) να καταστούν επιλέξιμες, βάσει των κατευθυντήριων γραμμών για τις περιφερειακές ενισχύσεις, οι μεταβιβάσεις οικονομικής δραστηριότητας.

76.

συμφωνεί ότι πρέπει να απλοποιηθούν οι διαδικασίες πτώχευσης, ώστε να παρέχεται στους επιχειρηματίες μια δεύτερη ευκαιρία·

77.

εκτιμά ότι είναι ζωτικής σημασίας οι συνεχείς προσπάθειες εξάλειψης της γραφειοκρατίας που συνδέεται με την ίδρυση, την εγκατάσταση ή την επέκταση επιχειρήσεων·

78.

συμφωνεί με την ιδέα της προώθησης της επιχειρηματικότητας μεταξύ ειδικών ομάδων-στόχων, με συνεκτίμηση των ιδιαίτερων προβλημάτων που αντιμετωπίζουν·

79.

τονίζει τον σημαντικό ρόλο των επιχειρηματιών μεγαλύτερης ηλικίας στην οικονομία της ΕΕ και υπογραμμίζει ότι, με τις παρατηρούμενες δημογραφικές εξελίξεις, ο ρόλος τους κατά πάσα πιθανότητα θα ενισχυθεί·

80.

εκτιμά το γεγονός ότι το πρόγραμμα δράσης αναγνωρίζει τον ρόλο των ηλικιωμένων επιχειρηματιών ως πολύτιμο πόρο για την επιχειρηματικότητα στην ΕΕ και επιτρέπει έτσι τις δυνητικές συνέργειες με τις κοινωνικές πολιτικές, για την αύξηση της οικονομικής δραστηριότητας της γενιάς άνω των 50·

81.

υπογραμμίζει ότι, χάρη στη μακροχρόνια επαγγελματική τους εμπειρία, οι εργαζόμενοι μεγαλύτερης ηλικίας αποτελούν πλούσια πηγή γνώσεων και μπορούν να συνδράμουν καθοριστικά τη νέα γενιά επιχειρηματιών στη σύσταση ή την εδραίωση των επιχειρήσεών τους·

82.

συμφωνεί ότι οι φορείς παροχής επιχειρηματικής στήριξης στο τοπικό και το περιφερειακό επίπεδο πρέπει να προσδιορίσουν και άλλα εργασιακά πρότυπα που επιτρέπουν στους εργαζόμενους μεγαλύτερης ηλικίας να παραμείνουν ενεργοί, εφόσον το θέλουν οι ίδιοι, και να συμβάλουν στην αύξηση της απασχολησιμότητας τόσο των σπουδαστών όσο και των νεόκοπων επιχειρηματιών (μέσω προγραμμάτων επιχειρηματικής καθοδήγησης)·

83.

σε αυτό το πλαίσιο, συνιστά την ενθάρρυνση μιας «νοοτροπίας ενεργού γήρανσης» στις εταιρείες. Η ενεργός γήρανση δεν ωφελεί μόνο τους άμεσα ενδιαφερομένους, αλλά μπορεί να αποτελέσει επίσης πηγή ανάπτυξης και καινοτομίας. Στο τοπικό και το περιφερειακό επίπεδο, οι πολιτικοί ιθύνοντες θα μπορούσαν να διερευνήσουν περαιτέρω και να προωθήσουν τις «χρυσές ευκαιρίες» που παρέχει η «πολιά οικονομία», οι οποίες θα εξαρτηθούν στενά από την αλλαγή νοοτροπίας και την υιοθέτηση πολιτικών που συνεκτιμούν τον παράγοντα ηλικία·

84.

υπογραμμίζει ότι ορισμένες ευρωπαϊκές περιφέρειες έχουν ήδη εστιάσει στην αύξηση του επιχειρηματικού δυναμικού ειδικών ομάδων και προτρέπει τις υπόλοιπες να αξιοποιήσουν την αποκομισθείσα γνώση. Ένα καλό σχετικό παράδειγμα είναι το πρόγραμμα «Principi Attivi», που εφαρμόζει η περιφέρεια της Απουλίας (Puglia)·

85.

συμφωνεί ότι η πράσινη οικονομία προσφέρει σημαντικές δυνατότητες καινοτομίας, τις οποίες θα μπορούσαν να στραφούν πιο αποτελεσματικά οι ευρωπαϊκές ΜΜΕ·

86.

επισημαίνει τον σημαντικό ρόλο που μπορούν να διαδραματίσουν τα «εκκολαπτήρια επιχειρήσεων», οι πρωτοβουλίες συσπείρωσης και οι συνεργατικοί σχηματισμοί στην προώθηση της ομαλότερης μεταφοράς επιστημονικής τεχνογνωσίας και μετάδοσης βιώσιμων γνώσεων προς την πραγματική οικονομία, καθώς και στην ενίσχυση της ανταγωνιστικής βάσης των περιφερειακών οικονομιών· ενθαρρύνει την εμπορική εκμετάλλευση των επιστημονικών γνώσεων·

87.

υπογραμμίζει ότι, σε πολλές από τις περιφέρειες που έχουν βραβευθεί με τον τίτλο της Ευρωπαϊκής Επιχειρηματικής Περιφέρειας, υπάρχουν υποσχόμενα παραδείγματα δημιουργίας νέων προϊόντων και υπηρεσιών με αναπτυξιακές δυνατότητες, από πρωτοβουλίες συνεργατικών σχηματισμών και από εκκολαπτήρια για νέους επιχειρηματίες. Παραδείγματα τέτοιων επιτυχιών είναι το Eco World στη Στυρία (Ευρωπαϊκή Επιχειρηματική Περιφέρεια 2013), το Επιστημονικό Πάρκο Golm στο Βρανδεμβούργο (Ευρωπαϊκή Επιχειρηματική Περιφέρεια 2011) ή το Επιστημονικό Πάρκο με εκκολαπτήριο επιχειρήσεων στη Μούρθια (Ευρωπαϊκή Επιχειρηματική Περιφέρεια 2011)·

88.

επικροτεί την ενίσχυση του δικτύου «Enterprise Europe Network» και την αύξηση του προϋπολογισμού για τον ειδικό στόχο «Βελτίωση της πρόσβασης στις αγορές», ο οποίος υποστηρίζεται από το εν λόγω δίκτυο·

89.

καλεί όλους τους αρμόδιους περιφερειακούς φορείς να εκπροσωπηθούν στο δίκτυο «Enterprise Europe Network», ώστε να μπορέσουν να προσεγγίσουν το σύνολο των διάφορων τύπων ΜΜΕ και να συσφίξουν τις σχέσεις τους με αυτές.