9.3.2016   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 93/161

—

έχοντας υπόψη το άρθρο 3 παράγραφος 3 και το άρθρο 6 παράγραφος 3 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΣΕΕ),

—

έχοντας υπόψη τα άρθρα 9, 151, 152, 154, 155 και 156 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ),

—

έχοντας υπόψη τα άρθρα 12, 28, 52, παράγραφος 3, και 53 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς και το οικείο προοίμιο και τις σχετικές επεξηγήσεις,

—

έχοντας υπόψη το άρθρο 11 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου,

—

έχοντας υπόψη τα άρθρα 5 και 6 του (αναθεωρημένου) Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Χάρτη,

—

έχοντας υπόψη την απόφαση 98/500/ΕΚ της Επιτροπής, της 20ής Μαΐου 1998, σχετικά με τη σύσταση επιτροπών κλαδικού διαλόγου για την προώθηση του διαλόγου μεταξύ των κοινωνικών εταίρων σε ευρωπαϊκό επίπεδο,

—

έχοντας υπόψη την οδηγία 2001/23/ΕΚ του Συμβουλίου, της 12ης Μαρτίου 2001, σχετικά με την προσέγγιση των νομοθεσιών των κρατών μελών όσον αφορά τη διατήρηση των δικαιωμάτων των εργαζομένων σε περίπτωση μεταβιβάσεων επιχειρήσεων, εγκαταστάσεων ή τμημάτων εγκαταστάσεων ή επιχειρήσεων,

—

έχοντας υπόψη την οδηγία 2001/86/ΕΚ του Συμβουλίου, της 8ης Οκτωβρίου 2001, σχετικά με τη συμπλήρωση του καταστατικού της ευρωπαϊκής εταιρίας όσον αφορά το ρόλο των εργαζομένων, και την οδηγία 2003/72/EΚ του Συμβουλίου, της 22ας Ιουλίου 2003, σχετικά με τη συμπλήρωση του καταστατικού του ευρωπαϊκού συνεταιρισμού όσον αφορά το ρόλο των εργαζομένων,

—

έχοντας υπόψη την οδηγία 2002/14/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 11ης Μαρτίου 2002 σχετικά με τη θέσπιση γενικού πλαισίου για την ενημέρωση και διαβούλευση των εργαζομένων στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα,

—

έχοντας υπόψη την οδηγία 2009/38/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 6ης Μαΐου 2009 σχετικά με τη θέσπιση ευρωπαϊκού συμβουλίου εργαζομένων ή διαδικασίας σε επιχειρήσεις και ομίλους επιχειρήσεων κοινοτικής κλίμακας με σκοπό να ενημερώνονται οι εργαζόμενοι και να ζητείται η γνώμη τους,

—

έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Συμβουλίου Απασχόλησης, Κοινωνικής Πολιτικής, Υγείας και Καταναλωτών (EPSCO) 17423/11 που εγκρίθηκαν την 1η Δεκεμβρίου 2011,

—

έχοντας υπόψη το έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής, της 10ης Σεπτεμβρίου 2012, με τίτλο «Διακρατικές εταιρικές συμφωνίες: αξιοποίηση του δυναμικού του κοινωνικού διαλόγου» (SWD(2012)0264),

—

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής της 18ης Απριλίου 2012 με τίτλο «Στοχεύοντας σε μια ανάκαμψη με άφθονες θέσεις εργασίας» (COM(2012)0173),

—

έχοντας υπόψη την έκθεση της ομάδας εμπειρογνωμόνων της Επιτροπής για τις διακρατικές εταιρικές συμφωνίες της 31ης Ιανουαρίου 2012,

—

έχοντας υπόψη το αναθεωρημένο έγγραφο εργασίας της ομάδας εμπειρογνωμόνων της Επιτροπής για τις διακρατικές εταιρικές συμφωνίες, της 31ης Ιανουαρίου 2012,

—

έχοντας υπόψη την Πράσινη Βίβλο της Επιτροπής της 17ης Ιανουαρίου 2012 με τίτλο «Αναδιάρθρωση και πρόβλεψη αλλαγής: τα διδάγματα από την πρόσφατη εμπειρία» (COM(2012)0007) και το συνοδευτικό έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής της 17ης Ιανουαρίου 2012 με τίτλο «Αναδιάρθρωση στην Ευρώπη 2011» (SEC(2012)0059),

—

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 27ης Οκτωβρίου 2010, με τίτλο «Ολοκληρωμένη βιομηχανική πολιτική για την εποχή της παγκοσμιοποίησης — Η ανταγωνιστικότητα και η βιωσιμότητα τίθενται στο επίκεντρο» (COM(2010)0614),

—

έχοντας υπόψη τη μελέτη της Επιτροπής της 2ας Ιουλίου 2008 με τίτλο «Χαρτογράφηση των διακρατικών διαπραγματεύσεων σε εταιρικό επίπεδο (EMPL F2 EP/bp 2008 (D) 14511),

—

έχοντας υπόψη το έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής του 2008 με τίτλο «Ο ρόλος των διακρατικών εταιρικών συμφωνιών στην πρόοδο προς τη διεθνή ενοποίηση» (SEC(2008)2155),

—

έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής, τον Φεβρουάριο 2006, με τίτλο «Διακρατικές συλλογικές διαπραγματεύσεις: παρελθόν, παρόν και μέλλον»,

—

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής με τίτλο «Ατζέντα Κοινωνικής Πολιτικής» της 9ης Φεβρουαρίου 2005 (COM(2005)0033),

—

έχοντας υπόψη τις συμβάσεις της ΔΟΕ για τις ρήτρες εργασίας (δημόσιες συμβάσεις) (αριθ. 94) και τις συλλογικές διαπραγματεύσεις (αριθ. 154),

—

έχοντας υπόψη τη νομολογία των εποπτικών οργάνων της ΔΟΕ,

—

έχοντας υπόψη την τριμερή δήλωση αρχών της ΔΟΕ σχετικά με τις πολυεθνικές εταιρείες και την κοινωνική πολιτική (1977),

—

έχοντας υπόψη τη δήλωση της ΔΟΕ της 10ης Ιουνίου 2008 σχετικά με την κοινωνική δικαιοσύνη για μια θεμιτή παγκοσμιοποίηση,

—

έχοντας υπόψη τη διακήρυξη της ΔΟΕ της 18ης Ιουνίου 1998 για τις θεμελιώδεις αρχές και τα δικαιώματα στην εργασία,

—

έχοντας υπόψη τις συμβάσεις της ΔΟΕ για τα βασικά πρότυπα εργασίας σε σχέση (μεταξύ άλλων) με την ελευθερία του συνεταιρίζεσθαι και το δικαίωμα συλλογικής διαπραγμάτευσης (αριθ. 87, 1948 και 98, 1949), και με την απαγόρευση των διακρίσεων στην απασχόληση (αριθ. 100, 1951 και 111, 1958),

—

έχοντας υπόψη την μελέτη με θέμα «Εφαρμογή των θεμελιωδών δικαιωμάτων των εργαζομένων», η οποία καταρτίστηκε με εντολή της Επιτροπής Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων (Σεπτέμβριος 2012),

—

έχοντας υπόψη την μελέτη με θέμα «Διασυνοριακές συλλογικές διαπραγματεύσεις και διεθνικός κοινωνικός διάλογος», η οποία καταρτίστηκε με εντολή της Επιτροπής Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων (Ιούνιος 2011),

—

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 15ης Ιανουαρίου 2013 που περιέχει συστάσεις προς την Επιτροπή σχετικά με την ενημέρωση και τη διαβούλευση με τους εργαζομένους και με την πρόβλεψη και διαχείριση των αναδιαρθρώσεων (1),

—

έχοντας υπόψη το άρθρο 48 του Κανονισμού του,

—

έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων και τη γνωμοδότηση της Επιτροπής Δικαιωμάτων των Γυναικών και Ισότητας των Φύλων (A7-0258/2013),

Α.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με την Επιτροπή (2), το 2012, υπήρχαν 244 ευρωπαϊκές διακρατικές εταιρικές συμφωνίες (TCA), πράγμα το οποίο υποδηλώνει τη σταδιακή ενοποίηση των εργασιακών σχέσεων στην Ευρώπη·

Β.

λαμβάνοντας υπόψη ότι συνεχώς και περισσότερες νέες διακρατικές εταιρικές συμφωνίες περιλαμβάνουν διατάξεις σχετικά με διαδικασίες επίλυσης διαφορών, κατά σύσταση τόσο των οργανώσεων εργαζομένων όσο και των εργοδοτών·

Γ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι για τις συμφωνίες αυτές δεν υφίσταται νομικό πλαίσιο ούτε σε διεθνές ούτε σε ευρωπαϊκό επίπεδο· ότι θα πρέπει να εξεταστεί κατά πόσον αυτό αποτελεί λόγο για τη σύναψη λιγότερων συμφωνιών τέτοιου είδους·

Δ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι τα κράτη μέλη διαθέτουν τα δικά τους συστήματα εργασιακών σχέσεων, βάσει διαφορετικών ιστορικών εξελίξεων και παραδόσεων, τα οποία πρέπει να γίνονται σεβαστά και δεν χρειάζονται εναρμόνιση·

Ε.

λαμβάνοντας υπόψη ότι διασυνοριακές εταιρικές σχέσεις μεταξύ κοινωνικών εταίρων αποδείχθηκαν καλές πρακτικές για την διευκόλυνση της ελεύθερης κυκλοφορίας των εργαζομένων και για την ενίσχυση των δικαιωμάτων των εργαζομένων σε διασυνοριακή βάση· ότι η υποστήριξη αυτών των διασυνοριακών εταιρικών σχέσεων εκ μέρους της ΕΕ είναι ζωτικής σημασίας·

ΣΤ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι ο ευρωπαϊκός διάλογος προωθεί τη διατήρηση και την αύξηση της απασχόλησης, βελτιώσεις στις εργασιακές συνθήκες και, κατά συνέπεια, την ενίσχυση της ευημερίας για εργαζομένους διεθνικών εταιρειών, με τη χρήση καινοτόμων μέσων και την παράλληλη διατήρηση της συλλογικής αυτονομίας σε εθνικό επίπεδο·

Ζ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ αναγνωρίζει την ελευθερία του συνεταιρίζεσθαι και το δικαίωμα συλλογικής διαπραγμάτευσης ως θεμελιώδη δικαιώματα·

Η.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι επιχειρήσεις λειτουργούν ολοένα περισσότερο σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ενώ η εκπροσώπηση των εργαζομένων οργανώνεται κυρίως σε εθνικά πλαίσια·

1.

επισημαίνει ότι το ψήφισμα αυτό αφορά τις διακρατικές εταιρικές συμφωνίες (TCA), οι οποίες συνάπτονται μεταξύ, αφενός, ευρωπαϊκών ομοσπονδιών συνδικαλιστικών οργανώσεων και, αφετέρου, μεμονωμένων εταιρειών ή/και ενώσεων εργοδοτών, κατά κανόνα σε επίπεδο κλάδου· δεν αφορά διεθνείς συμφωνίες-πλαίσια (IFA), οι οποίες συνάπτονται μεταξύ διεθνών ομοσπονδιών συνδικαλιστικών οργανώσεων και επιχειρήσεων· υπογραμμίζει την ανάγκη να ενισχυθεί ο ευρωπαϊκός και διακρατικός κοινωνικός διάλογος και οι διασυνοριακές συλλογικές διαπραγματεύσεις·

2.

προτείνει να εξετάσει η Επιτροπή κατά πόσον απαιτείται ένα προαιρετικό ευρωπαϊκό νομικό πλαίσιο για τις εν λόγω ευρωπαϊκές TCA και κατά πόσον θα ήταν χρήσιμο ώστε να παρέχεται μεγαλύτερη νομική ασφάλεια, μεγαλύτερη διαφάνεια καθώς και προβλέψιμα και υλοποιήσιμα νομικά αποτελέσματα για τις συμφωνίες που ακολουθούν τις διατάξεις-πλαίσιο· προτείνει, σε σχέση με τις ευρωπαϊκές διακρατικές εταιρικές συμφωνίες, να προωθηθούν πρακτικές που αναγνωρίζουν την συμβατική αυτονομία των συμβαλλομένων, και συνιστά να ενσωματωθούν διατάξεις στις συμφωνίες επίλυσης διαφορών·

3.

δίνει έμφαση στην αυτονομία των κοινωνικών εταίρων βάσει της οποίας αυτοί μπορούν να προβαίνουν σε διαπραγματεύσεις και να συνάπτουν συμφωνίες σε όλα τα επίπεδα·

4.

τονίζει ότι οι TCA διαφέρουν μεταξύ τους, για παράδειγμα σε σχέση με το εύρος ισχύος, το πεδίο εφαρμογής και τα συμβαλλόμενα μέρη, ανάλογα με το σκοπό, το σημείο εκκίνησης, τις ανάγκες και τους στόχους των μερών, ότι οι επιχειρήσεις και οι επιχειρησιακές νοοτροπίες διαφέρουν σημαντικά μεταξύ τους και ότι πρέπει να γίνεται σεβαστή η αυτονομία των συμβαλλόμενων μερών σε σχέση με τη σύναψη διαφορετικών ειδών διακρατικών εταιρικών συμφωνιών·

5.

καλεί τους κοινωνικούς εταίρους να ανταλλάξουν εμπειρίες στον τομέα των διακρατικών εταιρικών συμφωνιών·

6.

τονίζει ότι η Επιτροπή πρέπει να βασίσει την έρευνά της σχετικά με ένα προαιρετικό ευρωπαϊκό νομικό πλαίσιο στην εθελοντική χρησιμοποίηση· πρέπει να είναι προαιρετικό για τους εμπλεκόμενους κοινωνικούς εταίρους, τις εταιρείες και τους ομίλους εταιρειών, και να βασίζεται στην ευελιξία και στη δυνατότητα προσφυγής σε εθνικό επίπεδο ώστε να προσδώσει στη διακρατική εταιρική συμφωνία νομική βαρύτητα· τονίζει με έμφαση την αυτονομία των κοινωνικών εταίρων και των συμβαλλομένων των συλλογικών συμβάσεων·

7.

θεωρεί ότι τα ευρωπαϊκά συμβούλια εργαζομένων πρέπει να συμμετέχουν πλήρως στις διαπραγματεύσεις με τις ευρωπαϊκές ομοσπονδίες συνδικαλιστικών οργανώσεων όπου είναι εφικτό, για το λόγο ιδίως ότι μπορούν να εντοπίσουν την ανάγκη/ευκαιρία για τη σύναψη TCA, να ξεκινήσουν τη διαδικασία, να προετοιμάσουν τις διαπραγματεύσεις, καθώς και να συμβάλουν στη διασφάλιση της διαφάνειας και της διάδοσης πληροφοριών σχετικά με τις συμφωνίες μεταξύ των εργαζομένων· επικροτεί το γεγονός ότι ορισμένες ευρωπαϊκές ομοσπονδίες συνδικαλιστικών οργανώσεων έχουν επινοήσει διαδικαστικούς κανόνες για τη συμμετοχή των ευρωπαϊκών συμβουλίων εργαζομένων·

8.

είναι πεπεισμένο ότι η καθιέρωση της «αρχής της ευνοϊκότερης ρύθμισης» και της «ρήτρας μη υποβάθμισης των προτύπων» είναι απαραίτητη, προκειμένου να εξαλειφθεί ο κίνδυνος μια ευρωπαϊκή διακρατική εταιρική συμφωνία να μπορεί να υπονομεύει ή να επηρεάζει τις εθνικές συλλογικές συμβάσεις και τις εθνικές εταιρικές συμφωνίες·

9.

προτείνει τη θέσπιση μηχανισμών για την εναλλακτική επίλυση διαφορών και πιστεύει ότι πρέπει να συμφωνηθεί ένας πρώτος ειδικός κοινός μηχανισμός σε εταιρικό επίπεδο, ο οποίος, για παράδειγμα, θα ενθαρρύνει τα συμβαλλόμενα μέρη να συμφωνήσουν, σε εθελοντική βάση, σχετικά με ρήτρες επίλυσης διαφορών, με στόχο την επίλυση διαφορών μεταξύ των συμβαλλομένων· προτείνει οι ρήτρες αυτές να βασιστούν σε πρότυπα εναλλακτικής επίλυσης διαφορών τα οποία έχουν συμφωνηθεί και προβλέπονται από τους κοινωνικούς εταίρους της ΕΕ σε επίπεδο κλάδου· αναγνωρίζει ότι πολλές, συναφθείσες σε ευρωπαϊκό επίπεδο, διακρατικές εταιρικές συμφωνίες περιλαμβάνουν ήδη λειτουργικούς μηχανισμούς για την εξωδικαστική επίλυση διαφορών και καλεί τους κοινωνικούς εταίρους να ενισχύσουν την ανταλλαγή απόψεων επί του θέματος σε ευρωπαϊκό επίπεδο και να βρουν μεθόδους για την περαιτέρω εξέλιξη και τη βελτιστοποίηση των μηχανισμών αυτών·

10.

προτείνει στην Επιτροπή να συστήσει στους κοινωνικούς εταίρους να λαμβάνουν υπόψη τα εξής κριτήρια σε ό,τι αφορά τις ευρωπαϊκές TCA: τη διαδικασία χορήγησης εντολής, δηλαδή την αποσαφήνιση της νομιμότητας και της αντιπροσωπευτικότητας των διαπραγματευόμενων συμβαλλόμενων μερών, τον τόπο και την ημερομηνία σύναψης της συμφωνίας, το ουσιαστικό και γεωγραφικό πεδίο εφαρμογής της, την αρχή της ευνοϊκότερης ρύθμισης και τη ρήτρα μη υποβάθμισης των προτύπων, τη διάρκεια ισχύος, τους όρους καταγγελίας της σύμβασης και τους μηχανισμούς επίλυσης διαφορών, τα θέματα που καλύπτει η συμφωνία και άλλες τυπικές προϋποθέσεις·

11.

επιδοκιμάζει τις δράσεις της Επιτροπής για την ανταλλαγή εμπειριών μεταξύ κοινωνικών εταίρων και εμπειρογνωμόνων, με στόχο την υποστήριξή τους, όπως συλλογή παραδειγμάτων, δημιουργία βάσεων δεδομένων και εκπόνηση μελετών·

12.

υπενθυμίζει, εν προκειμένω, τις θετικές εμπειρίες που έχουν αποκομιστεί από τις διασυνοριακές εταιρικές σχέσεις μεταξύ κοινωνικών εταίρων και καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να εξασφαλίσουν την υποστήριξη της ΕΕ για τέτοιου είδους εταιρικές σχέσεις στο μέλλον·

13.

ενθαρρύνει τους ευρωπαίους κοινωνικούς εταίρους να αξιοποιήσουν πλήρως τις δυνατότητες που παρέχουν οι συμφωνίες της ΕΕ, όπως ορίζει το άρθρο 155 ΣΛΕΕ, με πλήρη σεβασμό προς την αυτονομία τους·

14.

ζητεί την ενίσχυση του ρόλου των ευρωπαίων κοινωνικών εταίρων όσον αφορά τη διαμόρφωση των ευρωπαϊκών πολιτικών· ζητεί, συγκεκριμένα, από τους κοινωνικούς εταίρους να συμμετάσχουν στην κατάρτιση της ετήσιας επισκόπησης ανάπτυξης και να διαδραματίζουν ενεργότερο ρόλο στην παρακολούθηση της προόδου που επιτυγχάνουν τα κράτη μέλη·

15.

τονίζει την ανάγκη να προωθηθεί, να υποστηριχθεί και να αυξηθεί περαιτέρω η εκπροσώπηση και συμμετοχή των γυναικών στα διάφορα επίπεδα κοινωνικού διαλόγου και συλλογικών διαπραγματευτικών δομών, καθώς και να ενσωματωθεί η διάσταση του φύλου στα σχετικά φόρα, ώστε να ζητείται η γνώμη των γυναικών και να λαμβάνονται υπόψη τα θέματα των ίσων ευκαιριών στις συλλογικές διαπραγματεύσεις· επισημαίνει ότι ο κοινωνικός διάλογος και οι συλλογικές διαπραγματεύσεις ενέχουν αναμφίβολα ένα μεγάλο δυναμικό ως μοχλοί προώθησης των ίσων ευκαιριών μεταξύ των δύο φύλων στους χώρους εργασίας·

16.

αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή, στην Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή, στους κοινωνικούς εταίρους της ΕΕ, καθώς και στα κοινοβούλια των κρατών μελών.