52013DC0092

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΣΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ, ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ, ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

ΑΞΙΟΠΡΕΠΕΙΣ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΔΙΑΒΙΩΣΗΣ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ: εξάλειψη της φτώχειας και εξασφάλιση βιώσιμου μέλλοντος για τον κόσμο

1.           Εισαγωγή

Η εξάλειψη της φτώχειας και η διασφάλιση ευημερίας και ευζωίας αποτελούν δύο από τις πλέον επιτακτικές προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο κόσμος. Περίπου 1,3 δισεκατ. άνθρωποι διαβιούν ακόμη σε ακραία εισοδηματική φτώχεια, ενώ δεν έχουν ακόμη καλυφθεί οι ανάγκες ανθρώπινης ανάπτυξης πολύ περισσότερων. Τα δύο τρίτα των αγαθών που προσφέρει η φύση – εύφορη γη, καθαρό πόσιμο νερό και καθαρός αέρας – υποβαθμίζονται, ενώ η κλιματική αλλαγή και η απώλεια βιολογικών ποικιλιών προσεγγίζουν τα όρια πέραν των οποίων οι επιπτώσεις στην ανθρώπινη κοινωνία και το φυσικό περιβάλλον γίνονται πλέον μη αναστρέψιμες.

Οι προκλήσεις αυτές είναι καθολικές και αλληλένδετες και πρέπει να αντιμετωπίζονται συλλογικά από όλες τις χώρες. Η μεμονωμένη δράση δεν αρκεί – απαιτείται ένα ενοποιημένο πλαίσιο πολιτικής. Ένα τέτοιο γενικό πλαίσιο πολιτικής είναι αναγκαίο για να χαραχθεί η πορεία από τη φτώχεια προς την ευημερία και την ευζωία, για όλους τους ανθρώπους και όλες τις χώρες, εντός των ορίων του πλανήτη. Θα πρέπει επίσης να συνδέεται στενά με θέματα που αφορούν τη διακυβέρνηση, τα ανθρώπινα δικαιώματα, την ειρήνη και την ασφάλεια, που αποτελούν πρόσφορες συνθήκες προόδου. Εκτιμάται ότι 1,5 δισεκατ. άνθρωποι ζουν σε χώρες που πλήττονται από σημαντικές πολιτικές συγκρούσεις, ένοπλη βία και ανασφάλεια ή αστάθεια.

Το φθινόπωρο του 2013, σε μια ειδική εκδήλωση του ΟΗΕ θα γίνει απολογισμός των προσπαθειών που καταβάλλονται για την υλοποίηση των αναπτυξιακών στόχων της Χιλιετίας (ΑΣΧ), θα συζητηθούν οι τρόποι επιτάχυνσης της προόδου μέχρι το 2015 και θα αρχίσουν ανταλλαγές απόψεων σχετικά με τη συνέχεια που μπορεί να δοθεί μετά το έτος 2015, στόχος των ΑΣΧ. Εξάλλου, οι δεσμεύσεις που αναλήφθηκαν κατά τη Διάσκεψη του Ρίο+20, τον Ιούνιο του 2012, πρέπει να υλοποιηθούν, μεταξύ άλλων, με δράσεις για μια πράσινη οικονομία χωρίς αποκλεισμούς. Επιπλέον, θα είναι αναγκαίο να αξιοποιηθεί περαιτέρω αυτή η πρόοδος μέσω της ανοικτής ομάδας εργασίας που συγκροτήθηκε στο Ρίο. Όλα αυτά τα στοιχεία θα συμβάλουν στην ανάπτυξη ενός γενικού πλαισίου για την περίοδο μετά το 2015.

Η παρούσα ανακοίνωση προτείνει μια κοινή προσέγγιση της ΕΕ σε αυτούς τους προβληματισμούς. Για τον σκοπό αυτό, επισημαίνει πρώτα τις κυριότερες παγκόσμιες προκλήσεις και ευκαιρίες. Εν συνεχεία, αξιολογεί την επιτυχία που σημείωσε η παγκόσμια ατζέντα για την εξάλειψη της φτώχειας και την πείρα που αποκτήθηκε από τους ΑΣΧ, και προβάλλει ορισμένα από τα βασικά μέτρα που λαμβάνονται για τη βιώσιμη ανάπτυξη, όπως συμφωνήθηκε στη διάσκεψη του Ρίο+20, καθώς και σειρά βασικών δράσεων. Εν συνεχεία, περιγράφει τις προκλήσεις και τα στοιχεία ενός μελλοντικού πλαισίου που μπορούν να συναχθούν από την πείρα των ΑΣΧ και τις εργασίες που απορρέουν από τη διάσκεψη του Ρίο+20, ειδικότερα την εκπόνηση των στόχων βιώσιμης ανάπτυξης (ΣΒΑ), και υποδεικνύει τρόπους με τους οποίους θα υλοποιηθούν αυτοί στο πλαίσιο των κατάλληλων διαδικασιών του ΟΗΕ.

Με βάση τις παρατηρήσεις αυτές, προτείνει αρχές για ένα γενικό πλαίσιο για την περίοδο μετά το 2015 οι οποίες θα μπορούσαν να παρέχουν μια συνεκτική και περιεκτική αντιμετώπιση των καθολικών προκλήσεων της εξάλειψης της φτώχειας και της βιώσιμης ανάπτυξης υπό τις τρεις διαστάσεις της, ώστε να διασφαλιστούν αξιοπρεπείς συνθήκες διαβίωσης για όλους έως το 2030.

2.           Νέο παγκοσμιο πλαισιο, νεεσ προκλησεισ, νεεσ ευκαιριεσ

Τα τελευταία χρόνια σημειώθηκαν τεράστιες αλλαγές στον κόσμο: σημαντικές μεταβολές στην παγκόσμια οικονομική και πολιτική ισορροπία, αύξηση του παγκόσμιου εμπορίου, αλλαγή του κλίματος και εξάντληση των φυσικών πόρων, τεχνολογικές εξελίξεις, οικονομικές και χρηματοπιστωτικές κρίσεις, αύξηση της κατανάλωσης και αστάθεια των τιμών των τροφίμων και της ενέργειας, δημογραφικές αλλαγές και μετανάστευση, βία και ένοπλες συγκρούσεις, φυσικές και ανθρωπογενείς καταστροφές, καθώς και αυξανόμενες ανισότητες. Νέοι φορείς, μεταξύ των οποίων ιδιωτικοί και άλλοι μη κυβερνητικοί παράγοντες, εμφανίστηκαν στην παγκόσμια σκηνή.

Ενώ οι ανεπτυγμένες και οι αναδυόμενες οικονομίες αντιπροσωπεύουν το μεγαλύτερο ποσοστό του παγκόσμιου ΑΕΠ, οι τελευταίες αυτές οικονομίες κατέστησαν μοχλοί της παγκόσμιας ανάπτυξης και ήδη διαθέτουν σημαντική βαρύτητα στην παγκόσμια οικονομία. Οι τάσεις υποδηλώνουν ότι οι ισορροπίες αναμένεται να μεταβληθούν ακόμη περισσότερο: μέχρι το 2025, η παγκόσμια οικονομική ανάπτυξη θα δημιουργείται κυρίως από τις αναδυόμενες οικονομίες, ενώ αναμένεται ότι έξι χώρες θα αντιπροσωπεύουν από κοινού πάνω από το ήμισυ όλης της παγκόσμιας ανάπτυξης.

Η ανεργία εξακολουθεί να αποτελεί παγκόσμια πρόκληση. Περίπου 200 εκατ. άνθρωποι είναι άνεργοι και από αυτούς τα 75 εκατ. είναι νέοι. Τα ποσοστά συμμετοχής των γυναικών στην αγορά εργασίας παραμένουν χαμηλά, ενώ οι κοινωνικές υπηρεσίες είναι περιορισμένες. Επιπλέον, περίπου 621 εκατ. νέοι παγκοσμίως δεν φοιτούν σε σχολεία ούτε λαμβάνουν κάποια κατάρτιση, δεν απασχολούνται και δεν αναζητούν εργασία, με συνέπεια να απειλούνται με μόνιμο αποκλεισμό από την αγορά εργασίας. Η αδήλωτη εργασία και οι βασικές προϋποθέσεις για αξιοπρεπείς συνθήκες εργασίας, καθώς και τα δικαιώματα στην εργασία και ο κοινωνικός διάλογος, αποτελούν προβλήματα σε πολλές χώρες. Η πλειονότητα των φτωχών στις αναπτυσσόμενες χώρες απασχολούνται σε γεωργικές εκμεταλλεύσεις μικρής κλίμακας ή είναι αυτοαπασχολούμενοι. Πολλά φτωχά άτομα σε αυτές τις χώρες εργάζονται υπό ανασφαλείς συνθήκες, χωρίς προστασία των βασικών τους δικαιωμάτων. Μόνο το 20% του παγκόσμιου πληθυσμού έχει πρόσβαση σε κατάλληλη κοινωνική προστασία.

Παράλληλα, οι ανισότητες στο εσωτερικό των χωρών έχουν αυξηθεί στα περισσότερα μέρη του κόσμου. Η πλειονότητα των φτωχών διαβιούν τώρα σε χώρες μέσου εισοδήματος, παρά την ταχεία ανάπτυξη που σημειώνουν αυτές. Η εξάλειψη της φτώχειας σε τέτοιες χώρες φαίνεται να αποτελεί μια από τις σημαντικότερες προκλήσεις. Ωστόσο, οι πιο μακροπρόθεσμες προβλέψεις δείχνουν ότι, μέχρι το 2050, η φτώχεια θα συγκεντρώνεται πιθανότατα και πάλι στις φτωχότερες και πιο ευάλωτες χώρες.

Πάνω από 1,5 δισεκατ. άνθρωποι διαβιούν σε χώρες που πλήττονται από βίαιες συγκρούσεις. Η βία καταστρέφει ζωές και βιοτικούς πόρους και συχνά επηρεάζει τις γυναίκες και τα πλέον ευάλωτα άτομα, όπως τα παιδιά και τα άτομα με αναπηρία. Το χάσμα μεταξύ ευάλωτων χωρών που πλήττονται από βιαιότητες και άλλων αναπτυσσόμενων χωρών διευρύνεται. Τον Απρίλιο του 2011, καμία ευάλωτη χώρα χαμηλού εισοδήματος ή πληττόμενη από συγκρούσεις χώρα δεν επέτυχε ούτε έναν ΑΣΧ, ενώ αναμένεται ότι ελάχιστες από αυτές θα υλοποιήσουν κάποιον από τους στόχους μέχρι το 2015. Η κακή διακυβέρνηση, καθώς και η έλλειψη δημοκρατίας, κράτους δικαίου και σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων εμποδίζουν, επί του παρόντος, τις προσπάθειες που καταβάλλονται για την εξάλειψη της φτώχειας και τη βιώσιμη ανάπτυξη.

Επιπλέον, υπάρχουν πια συντριπτικές επιστημονικές αποδείξεις και συναίνεση ότι η μη ορθολογική χρήση των φυσικών πόρων αποτελεί μια από τις μεγαλύτερες μακροπρόθεσμες απειλές της ανθρωπότητας. Οι επιπτώσεις της υποβάθμισης του περιβάλλοντος και της κλιματικής αλλαγής γίνονται ήδη αισθητές και απειλούν να εξουδετερώσουν μεγάλο μέρος της προόδου που έχει επιτευχθεί μέχρι τώρα για την εξάλειψη της φτώχειας. Δεν έχουμε κατορθώσει ακόμη να συγκρατήσουμε την αύξηση της θερμοκρασίας, ώστε να μην υπερβεί τους 2°C σε σύγκριση με τα επίπεδά της κατά την προβιομηχανική περίοδο, που είναι το όριο πέραν του οποίου υπάρχει πολύ μεγαλύτερος κίνδυνος καταστροφικών επιπτώσεων για τους φυσικούς πόρους, γεγονός που απειλεί τη γεωργία, τη διατροφή και την ύδρευση, καθώς και τα οφέλη που προέκυψαν από την ανάπτυξη τα τελευταία χρόνια. Η πρόκληση σε παγκόσμιο επίπεδο θα είναι η προσαρμογή και ο μετριασμός των επιπτώσεων, μεταξύ άλλων, με τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου.

Ήδη σήμερα, η κλιματική αλλαγή, η εξάντληση των φυσικών πόρων και η υποβάθμιση του οικοσυστήματος έχουν σημαντικές επιπτώσεις στους πόρους διαβίωσης, για παράδειγμα με την αύξηση του αριθμού και της έντασης των φυσικών καταστροφών και την εξάντληση του φυσικού κεφαλαίου και των υποδομών. Από το 1992, οι φυσικές καταστροφές προκάλεσαν ζημίες 750 δισεκατ. ευρώ και προξένησαν τον θάνατο 1,3 εκατ. ατόμων. Οι επιπτώσεις των μη βιώσιμων μοντέλων της σημερινής οικονομικής ανάπτυξης προκαλούνται ακόμη ευρέως από τις ανεπτυγμένες χώρες και όλο και περισσότερο από τις αναδυόμενες οικονομίες, ενώ οι φτωχότερες χώρες υφίστανται κατά δυσανάλογο τρόπο τις συνέπειες μη διαθέτοντας επιπλέον τους ελάχιστους πόρους που απαιτούνται για την αντιμετώπιση των αρνητικών επιπτώσεων[1]. Οι χώρες αυτές εξαρτώνται επίσης συχνά από τους φυσικούς πόρους, ειδικότερα σε τομείς όπως η γεωργία, η δασοκομία, η ενέργεια και ο τουρισμός, και για τον λόγο αυτό γίνονται όλο και πιο ευάλωτες στην υποβάθμιση και την εξάντληση των πόρων.

Η ανάπτυξη και η μεγέθυνση συμβάλλουν στην ευημερία και ευζωία των ανθρώπων, αλλά και στην αντιμετώπιση περιβαλλοντικών προκλήσεων όπως η εξάντληση των πόρων και η ρύπανση, προβλήματα που αναμένεται να γίνουν οξύτερα με την πάροδο του χρόνου. Αυτές οι αρνητικές συνέπειες οφείλονται ουσιαστικά στο ότι 5,7 δισεκατ. άνθρωποι δεν διαβιούν σε ακραία εισοδηματική φτώχεια, γεγονός που αυξάνει σημαντικά την παγκόσμια ζήτηση και κατανάλωση με αποτέλεσμα να ασκείται μεγαλύτερη πίεση στους φυσικούς πόρους. Είναι επομένως σημαντικό να σημειωθεί πρόοδος προς την επίτευξη πράσινης οικονομίας χωρίς αποκλεισμούς με βιώσιμα μοντέλα παραγωγής και κατανάλωσης, με την αποδοτική χρήση των πόρων, και κυρίως με ενεργειακά συστήματα χαμηλών εκπομπών.

Για να καλυφθεί η αυξανόμενη ζήτηση, υπολογίζεται ότι η παγκόσμια γεωργική παραγωγή το 2050 θα πρέπει να έχει αυξηθεί κατά 60% σε σχέση με τα επίπεδα του 2005, γεγονός που θα ασκήσει ακόμη μεγαλύτερη πίεση στους ήδη σπάνιους φυσικούς πόρους, ειδικότερα στα εδάφη, στα δάση, στο νερό και στους ωκεανούς. Παράλληλα, υπάρχουν ενδείξεις ότι σπαταλάται πάνω από το ήμισυ της παγκόσμιας παραγωγής τροφίμων. Λόγω της αστικοποίησης και της αύξησης του πληθυσμού, προβλέπεται ότι η χρήση του νερού θα αυξηθεί κατά 50% έως το 2025, οπότε και σχεδόν 5,5 δισεκατ. άνθρωποι – τα δύο τρίτα του εκτιμώμενου παγκόσμιου πληθυσμού – θα διαβιώνουν σε περιοχές που αντιμετωπίζουν μέτρια έως σοβαρή πίεση από πλευράς υδάτινων πόρων.

Μακροπρόθεσμα, αυτές οι προκλήσεις θα πρέπει να τοποθετηθούν μέσα στο πλαίσιο των δημογραφικών τάσεων: προβλέπεται ότι ο παγκόσμιος πληθυσμός θα έχει υπερβεί τα 9 δισεκατ. το 2050, ενώ ο πληθυσμός της Αφρικής νοτίως της Σαχάρας θα έχει υπερδιπλασιαστεί. Συνολικά, η Αφρική και η Ασία θα αντιπροσωπεύουν από κοινού σχεδόν το 80% του παγκόσμιου πληθυσμού το 2050. Η αύξηση της ενδιάμεσης ηλικίας στον πλανήτη αναμένεται να επηρεάσει περισσότερο τις αναπτυσσόμενες χώρες, με συνέπειες για τις υγειονομικές υπηρεσίες και τις συντάξεις, καθώς και τα φορολογικά έσοδα.

Μέσα σ’ αυτό το πλαίσιο τοποθετείται η συνέχεια της διάσκεψης του Ρίο+20 και η ειδική εκδήλωση αναθεώρησης των ΑΣΧ. Πρέπει να έχουμε υπόψη ότι οι προκλήσεις είναι αλληλένδετες και απαιτούν συνεκτική και σφαιρική αντιμετώπιση η οποία ενθαρρύνει επίσης άλλες διεθνείς διαδικασίες, όπως τις διαπραγματεύσεις για το κλίμα και τη βιοποικιλότητα.

3.           Αξιοποίηση των αποτελεσματων των ΑΕΧ και της διασκεψησ του Ριο+20

3.1.        Απολογισμός των αποτελεσμάτων των ΑΣΧ

Η ΕΕ είναι αποφασισμένη να καταβάλει κάθε δυνατή προσπάθεια για την υλοποίηση των ΑΣΧ μέχρι το 2015, σύμφωνα με το πλαίσιο πολιτικής της, όπως καθορίστηκε στο πρόγραμμα δράσης για αλλαγή[2] και στην ευρωπαϊκή κοινή αντίληψη για την ανάπτυξη[3].

Οι ΑΣΧ αποτελούν μια θεμελιώδη παγκόσμια συμφωνία για την εξάλειψη της φτώχειας και την προαγωγή της ανθρώπινης ανάπτυξης. Κατά την τελευταία δεκαετία αποδείχτηκαν πολύτιμο μέσο για την ευαισθητοποίηση της κοινής γνώμης, την ενίσχυση της πολιτικής βούλησης και την κινητοποίηση πόρων για την εξάλειψη της φτώχειας. Σημειώθηκε εντυπωσιακή πρόοδος:

· Σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα, το ποσοστό ατόμων που διαβιούν με λιγότερο των 1,25 δολαρίων ΗΠΑ την ημέρα (τιμές του 2005) μειώθηκε από 43% το 1990 σε 22% το 2008. Φαίνεται ότι ο στόχος μείωσης κατά το ήμισυ του ποσοστού των ατόμων που διαβιούν σε κατάσταση ακραίας φτώχειας επετεύχθη το 2010.

· Ο στόχος μείωσης του ποσοστού του πληθυσμού που δεν έχει πρόσβαση σε ασφαλές πόσιμο νερό επετεύχθη συνολικά το 2010 – μεταξύ του 1990 και του 2010 απέκτησαν πρόσβαση σε πόσιμο νερό πάνω από δύο δισεκατ. άνθρωποι.

· Γενικά, η εγγραφή παιδιών στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση αυξήθηκε κατά μέσον όρο 89%, ενώ τώρα τα κορίτσια έχουν σχεδόν την ίδια δυνατότητα εγγραφής με τα αγόρια.

· Τα παιδιά κινδυνεύουν πολύ λιγότερο να αποβιώσουν από ασθένεια ή υποσιτισμό.

· Σε παγκόσμιο επίπεδο οι λοιμώξεις από AIDS εξακολουθούν να μειώνονται και η πρόσβαση σε αντιρετροϊικά φάρμακα βελτιώθηκε σημαντικά.

Η παγκόσμια εταιρική σχέση για την ανάπτυξη συμπλήρωσε τις εθνικές προσπάθειες που καταβάλλονται για την υλοποίηση των ΑΣΧ. Από το 2000, η ετήσια Επίσημη Αναπτυξιακή Βοήθεια (ΕΑΒ) αυξήθηκε κατά σχεδόν 70%, σε 96 δισεκατ. ευρώ, και το μερίδιο της ΕΒΑ που χορηγείται στις λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες (ΛΑΧ) υπερδιπλασιάστηκε. Η ΕΕ και τα κράτη μέλη της αποτελούν συλλογικά τον μεγαλύτερο δωρητή βοήθειας, χορηγώντας ετησίως 53 δισεκατ. ευρώ σε ΕΒΑ (2011) ή πάνω από το ήμισυ της παγκόσμιας επίσημης αναπτυξιακής βοήθειας. Παράλληλα, η εφαρμογή των αρχών και των στόχων σε ό,τι αφορά την αποτελεσματικότητα της βοήθειας συνέβαλε στην ενίσχυση του αντικτύπου της ΕΒΑ. Η εκπληκτική ανάπτυξη του εμπορίου ήταν ένας αποφασιστικός παράγοντας προόδου: μεταξύ του 2000 και του 2009 οι εξαγωγές των αναπτυσσόμενων χωρών αυξήθηκαν κατά 80%, σε σύγκριση με το 40% για το σύνολο του πλανήτη. Η ΕΕ είναι ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος των αναπτυσσόμενων χωρών και έπαιξε πρωταρχικό ρόλο στην παροχή πρόσβασης στην αγορά χωρίς δασμούς και ποσοστώσεις σε όλα τα προϊόντα των ΛΑΧ στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας «Όλα εκτός από όπλα». Επιπλέον, η έρευνα που χρηματοδοτεί η ΕΕ, όπως αυτή στο πλαίσιο της εταιρικής σχέσης των ευρωπαϊκών και αναπτυσσόμενων χωρών για τις κλινικές δοκιμές, συνέβαλε επίσης στην υλοποίηση των ΑΣΧ.

Ωστόσο, υπάρχουν ακόμη εμπόδια για την υλοποίηση των ΛΑΧ, ενώ η Αφρική νοτίως της Σαχάρας σημειώνει ιδιαίτερη καθυστέρηση. Στον κόσμο υπάρχουν ακόμη 1,3 δισεκατ. άνθρωποι που διαβιούν σε ακραία εισοδηματική φτώχεια. Πάνω από 850 εκατ. άτομα υποφέρουν από πείνα. Περίπου 61 εκατ. παιδιά δεν φοιτούν ακόμη σε σχολεία. Οι γυναίκες εξακολουθούν να υφίστανται διακρίσεις και να διατρέχουν σοβαρούς κινδύνους της υγείας τους, ειδικότερα σε ό,τι αφορά τη μητρική υγεία και τη σεξουαλική και αναπαραγωγική υγεία και τα σχετικά δικαιώματά τους. Ένα τρίτο των γυναικών γίνονται θύματα βίας κατά τη διάρκεια της ζωής τους, γεγονός που υπονομεύει τις προσπάθειες υλοποίησης των ΑΣΧ. Υπολογίζεται ότι 2,5 δισεκατ. άνθρωποι δεν έχουν πρόσβαση σε κατάλληλες εγκαταστάσεις υγιεινής και 780 εκατ. άνθρωποι δεν έχουν ακόμη πρόσβαση σε καθαρό και ασφαλές πόσιμο νερό. Δεν έχουν ακόμη πρόσβαση στη θεραπεία 7 εκατ. άνθρωποι που διαβιούν με τον ιό HIV/AIDS. Ο κόσμος δεν έχει ακόμη επιτύχει την υλοποίηση του στόχου πλήρους και παραγωγικής απασχόλησης και αξιοπρεπούς εργασίας για όλους. Μόνο το 20% του παγκόσμιου πληθυσμού έχει πρόσβαση σε κατάλληλη κοινωνική προστασία. Η μη βιώσιμη χρήση και διαχείριση των περιορισμένων πόρων της γης απειλεί τη ζωή και την ευημερία των μελλοντικών γενιών.

Επιπλέον, τα θετικά αποτελέσματα είναι άνισα κατανεμημένα όχι μόνο μεταξύ χωρών – ειδικότερα με αξιοσημείωτη έλλειψη προόδου προς την υλοποίηση των ΑΣΧ σε ευάλωτες χώρες και κράτη που πλήττονται από συγκρούσεις – αλλά και εντός των ιδίων των χωρών – περιλαμβανομένων εκείνων που διαθέτουν ήδη τα μέσα για να εξασφαλίσουν καλύτερες συνθήκες διαβίωσης και μελλοντικές προοπτικές για τον πληθυσμό τους.

Παρ’ όλα αυτά, η συνολική εικόνα, λαμβανομένης ιδίως υπόψη της τεχνολογικής και οικονομικής προόδου που σημειώθηκε σε πολλές αναδυόμενες οικονομίες και αναπτυσσόμενες χώρες από την εφαρμογή των ΑΣΧ, δείχνει ότι η εξάλειψη και όχι απλώς η μείωση της φτώχειας στο διάστημα μιας γενιάς είναι εφικτή.

3.2.        Κυριότερα αποτελέσματα και δεσμεύσεις της διάσκεψης του Ρίο+20

Η διάσκεψη του Ρίο+20 επιβεβαίωσε την ύπαρξη μιας κοινής παγκόσμιας θεώρησης για ένα βιώσιμο από οικονομικής, κοινωνικής και περιβαλλοντικής σκοπιάς μέλλον για τον πλανήτη και για τις σημερινές και τις μελλοντικές γενιές, και υπογράμμισε ότι υπάρχουν ακόμη πολλές προκλήσεις που πρέπει να αντιμετωπιστούν. Οι συμμετέχοντες στη διάσκεψη του Ρίο+20 αναγνώρισαν τον σημαντικό ρόλο που μπορεί να παίξει η πράσινη οικονομία, στο πλαίσιο της βιώσιμης ανάπτυξης και της εξάλειψης της φτώχειας για τη διασφάλιση βιώσιμης ανάπτυξης, δρομολόγησαν μια διαδικασία καθορισμού καθολικών στόχων βιώσιμης ανάπτυξης (ΣΒΑ) και συμφώνησαν να λάβουν μέτρα για την επίτευξη βιώσιμης ανάπτυξης. Τα μέτρα αυτά θα ενισχύσουν επίσης τη διαδικασία καθορισμού στόχων βιώσιμης ανάπτυξης και, μακροπρόθεσμα, θα συμβάλουν στην υλοποίησή τους. Στη διάσκεψη του Ρίο+20 αποφασίσθηκε επίσης να μεταρρυθμιστεί το θεσμικό πλαίσιο για τη βιώσιμη ανάπτυξη, να δημιουργηθεί μια δομή που θα διασφαλίσει τη συνέχεια της διάσκεψης και να αναπτυχθούν οι τρόποι εφαρμογής. Είναι σημαντικό η ΕΕ να θέσει τώρα σε εφαρμογή χωρίς καθυστέρηση τις δεσμεύσεις που ανέλαβε στο Ρίο, να συμμετάσχει ενεργά σε αυτές τις διαδικασίες και να αναλάβει την κατάλληλη δράση τόσο εντός της ΕΕ όσο και σε διεθνές επίπεδο.

3.3.        Υλοποίηση : δράσεις σε ενωσιακό και σε διεθνές επίπεδο

Η ΕΕ θα εξακολουθήσει να επιδιώκει τη βιώσιμη ανάπτυξη, μεταξύ άλλων, με την εφαρμογή των δεσμεύσεων της διάσκεψης του Ρίο+20 μέσω ενός φάσματος γενικών πολιτικών, ειδικότερα της ευρύτερης στρατηγικής της «Ευρώπη 2020» για έξυπνη, βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη. Η στρατηγική αυτή καλύπτει, μεταξύ άλλων, την αποδοτική χρήση των πόρων, μια οικονομία χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, την έρευνα και την καινοτομία, την απασχόληση, την κοινωνική ένταξη και τη νεολαία. Η εφαρμογή και η τακτική αναθεώρηση της στρατηγικής «Ευρώπη 2020», η οποία στηρίζεται στην ολιστική προσέγγιση που ξεκίνησε η στρατηγική της ΕΕ για βιώσιμη ανάπτυξη, θα συμβάλλουν σε μεγαλύτερη συνοχή, εναρμόνιση και ενοποίηση των τριών διαστάσεων της βιώσιμης ανάπτυξης στις πολιτικές της ΕΕ υπό την ευρύτερη έννοια. Οι στόχοι βιώσιμης ανάπτυξης θα καταστούν λειτουργικοί μέσω μιας σειράς βασικών υπό επεξεργασία πολιτικών, που περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, τη μεταρρύθμιση της Κοινής Γεωργικής Πολιτικής και της Κοινής Αλιευτικής Πολιτικής, το προσεχές 7ο Πρόγραμμα Δράσης για το Περιβάλλον, την Ένωση Καινοτομίας, την πρωτοβουλία «Ορίζων 2020» και τη δέσμη για τις κοινωνικές επενδύσεις.

Η ΕΕ παρέσχε αναπτυξιακή συνεργασία σε σταθερή βάση προκειμένου να συμβάλει στην πλήρη εφαρμογή των ΑΣΧ. Μέσω της εξωτερικής δράσης της και ιδίως της εφαρμογής του προγράμματος δράσης για αλλαγή, η ΕΕ θα εξακολουθήσει να διευκολύνει την πρόοδο προς την υλοποίηση των ΑΣΧ και τη βιώσιμη ανάπτυξη στις αναπτυσσόμενες χώρες, εστιάζοντας ειδικότερα στις λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες και στις χώρες με τις μεγαλύτερες ανάγκες. Παράλληλα, πρέπει να εφαρμοστούν ορισμένες δράσεις για να τηρηθούν οι δεσμεύσεις που αναλήφθηκαν στη διάσκεψη του Ρίο+20.

Οι κυριότερες δραστηριότητες της ΕΕ για την εφαρμογή των αποτελεσμάτων του Ρίο+20 περιγράφονται συνολικά στο παράρτημα Ι.

3.4.        Θεσμικό πλαίσιο για βιώσιμη ανάπτυξη και μέσα εφαρμογής

Η διάσκεψη του Ρίο+20 άρχισε μια διαδικασία για την ενίσχυση του θεσμικού πλαισίου για βιώσιμη ανάπτυξη, καθώς και για την ενίσχυση του ρόλου της Γενικής Συνέλευσης (ΓΣΗΕ) και του Οικονομικού και Κοινωνικού Συμβουλίου (ECOSOC) των Ηνωμένων Εθνών. Μια σημαντική απόφαση ήταν η θέσπιση Πολιτικού Φόρουμ Υψηλού Επιπέδου (ΠΦΥΕ) για βιώσιμη ανάπτυξη, το οποίο θα αντικαταστήσει την Επιτροπή των Ηνωμένων Εθνών για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη. Το ΠΦΥΕ θα παρακολουθεί και θα επανεξετάζει την υλοποιηθείσα πρόοδο κατά την εφαρμογή των συμπερασμάτων του Ρίο+20, ενώ είναι παράλληλα επιφορτισμένο να ενισχύσει τις αλληλεπιδράσεις μεταξύ των επιστημονικών και πολιτικών κύκλων, που θα είναι κρίσιμης σημασίας για την εφαρμογή των ΣΒΑ. Το ΠΦΥΕ θα πρέπει να είναι άμεσα συνδεδεμένο με το ECOSOC, που βρίσκεται επί του παρόντος στο στάδιο μεταρρύθμισης, και να εργάζεται τακτικά σε υψηλότερο πολιτικό επίπεδο. Αυτοί οι δεσμοί παρέχουν την ευκαιρία βελτίωσης της συνάφειας με την τρέχουσα εργασία για την αναθεώρηση των ΑΣΧ και τις συζητήσεις για την ανάπτυξη μετά το 2015.

Ένα άλλο σημαντικό αποτέλεσμα της διάσκεψης του Ρίο+20 ήταν η απόφαση ενίσχυσης και αναβάθμισης του Περιβαλλοντικού Προγράμματος του ΟΗΕ (ΠΠΗΕ) και, ειδικότερα, η απόφαση καθολικής εκπροσώπησης στο Διοικητικό του Συμβούλιο. Τούτο επιβεβαιώθηκε τώρα με την απόφαση για νέες θεσμικές ρυθμίσεις για το ΠΠΗΕ στο τελευταίο Διοικητικό του Συμβούλιο. Η απόφαση συγκρότησης μιας Περιβαλλοντικής Συνέλευσης των ΗΕ αποτελεί ένα σημαντικό βήμα, που συνάδει με τη φιλοδοξία της ΕΕ να το μετατρέψει μακροπρόθεσμα σε οργανισμό του ΟΗΕ. Η ΕΕ θα αναλάβει ενεργό ρόλο στην εφαρμογή αυτού του αναθεωρημένου θεσμικού πλαισίου. Η διασφάλιση της κατάλληλης συμμετοχής της ΕΕ τόσο στο ΠΦΥΕ όσο και στο αναμορφωμένο ΠΠΗΕ αποτελεί προτεραιότητα.

Στη διάσκεψη του Ρίο+20 αποφασίστηκε επίσης η προώθηση καθαρών και οικολογικών τεχνολογιών, καθώς και η συγκρότηση μιας διακυβερνητικής επιτροπής εμπειρογνωμόνων που θα είναι επιφορτισμένοι να εκπονούν εναλλακτικές προτάσεις για μια στρατηγική χρηματοδότησης της βιώσιμης ανάπτυξης. Η επιτροπή θα πρέπει να διασφαλίζει τη συνάφεια και τον συντονισμό και να αποτρέπει την επικάλυψη των προσπαθειών όσον αφορά τη χρηματοδότηση της αναπτυξιακής διαδικασίας. Η ΕΕ θα συμμετάσχει σ’ αυτήν τη διαδικασία σύμφωνα με τη σφαιρική προσέγγιση όσον αφορά τη χρηματοδότηση και άλλους τρόπους εφαρμογής, όπως αναφέρεται κατωτέρω.

3.5.        Δημόσια διαβούλευση

Η Επιτροπή διεξήγαγε ορισμένες δημόσιες διαβουλεύσεις και διαλόγους σχετικά με τις μελλοντικές προοπτικές στον τομέα της εξάλειψης της φτώχειας και της βιώσιμης ανάπτυξης. Οι διαβουλεύσεις αυτές ενέπνευσαν πολλά στοιχεία των προτάσεων που περιλαμβάνει η παρούσα ανακοίνωση. Μια συνοπτική παρουσίαση αυτών των διαβουλεύσεων περιλαμβάνεται στο παράρτημα ΙΙ. Η Επιτροπή θα συνεχίσει τον ενεργό διάλογο σχετικά με όλα αυτά τα θέματα με τους ενδιαφερόμενους φορείς και την κοινωνία των πολιτών.

4.           ενταξη της βιωσιμησ αναπτυξησ και της εξαλειψησ τησ φτωχειασ σε ένα ευρυτερο πλαισιο για την περιοδο μετα το 2015

Σε διεθνές επίπεδο και στα Ηνωμένα Έθνη, ένα μεγάλο μέρος των εργασιών για την εξάλειψη της φτώχειας και τη βιώσιμη ανάπτυξη πραγματοποιήθηκαν ως χωριστές συνιστώσες στο πλαίσιο διαφόρων ομάδων, εκ των οποίων η μια στηριζόταν στη Δήλωση της Χιλιετίας και η άλλη σε μια σειρά διασκέψεων κορυφής των Ηνωμένων Εθνών για τη βιώσιμη ανάπτυξη. Στην πραγματικότητα, αυτές οι δύο συνιστώσες περιέχουν πάντα κοινά στοιχεία. Για παράδειγμα, οι ΑΣΧ αφορούν περιβαλλοντικά θέματα μέσω του έβδομου αναπτυξιακού στόχου της χιλιετίας και η βιώσιμη ανάπτυξη είχε πάντα ως στόχο προτεραιότητας την εξάλειψη της φτώχειας.

Για να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά οι προκλήσεις εξάλειψης της φτώχειας και εξασφάλισης βιώσιμης ανάπτυξης, που αποτελούν σημαντικούς και αλληλένδετους παγκόσμιους στόχους, η αναθεώρηση των ΑΣΧ και ο καθορισμός ΣΒΑ θα πρέπει να ενταχθούν μέσα σ’ ένα γενικό πλαίσιο με κοινές προκλήσεις και στόχους προτεραιότητας, ώστε να εξασφαλιστούν μια αξιοπρεπής ζωή για όλους έως το 2030 και ένα βιώσιμο μέλλον για τον κόσμο στη συνέχεια.

Το φθινόπωρο του 2013, σε μια ειδική εκδήλωση του ΟΗΕ θα γίνει απολογισμός όλων των προσπαθειών που καταβάλλονται για την υλοποίηση των Αναπτυξιακών Στόχων της Χιλιετίας (ΑΣΧ), θα συζητηθούν οι τρόποι επιτάχυνσης της προόδου μέχρι το 2015 και θα αρχίσουν ανταλλαγές απόψεων σχετικά με τη συνέχεια που μπορεί να δοθεί μετά 2015, έτος-στόχο των ΑΣΧ. Η πρώτη σύνοδος, τον Σεπτέμβριο του 2013, του Πολιτικού Φόρουμ Υψηλού Επιπέδου που δημιουργήθηκε από τη διάσκεψη του Ρίο+20 θα εξετάσει τη συνέχεια που δόθηκε στις δεσμεύσεις οι οποίες αναλήφθηκαν σ’ αυτήν τη διάσκεψη τον Ιούνιο του 2012. Θα πρέπει επίσης να σημειωθεί πρόοδος μέσω της ανοικτής ομάδας εργασίας που συγκροτήθηκε στο Ρίο για τους στόχους βιώσιμης ανάπτυξης (ΣΒΑ). Όλα αυτά τα στοιχεία θα συμβάλουν στην επίτευξη συμφωνίας σχετικά με ένα γενικό πλαίσιο για την περίοδο μετά το 2015.

Προκειμένου να αναπτυχθεί περαιτέρω ο προβληματισμός σχετικά με τους στόχους, η ΕΕ θα συνεχίσει τον ανοικτό διάλογό της με όλους τους ενδιαφερομένους. Τούτο θα ενισχύσει τον ενεργό ρόλο της ΕΕ στις εργασίες της ανοικτής ομάδας εργασίας για τους ΣΒΑ, η οποία θα κάνει συστάσεις για ανάληψη δράσης στη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών.

Το παρόν τμήμα περιγράφει τα διδάγματα που συνάγονται από την αναθεώρηση των ΑΣΧ και τις εργασίες για τον καθορισμό ΣΒΑ, καθώς και τα στοιχεία προτεραιότητας που απορρέουν από τις εργασίες αυτές. Εν συνεχεία, περιγράφει εν συντομία και με πρακτικούς όρους τον τρόπο με τον οποίο θα υλοποιηθούν αυτά στο πλαίσιο των κατάλληλων διαδικασιών του ΟΗΕ. Κατόπιν τούτου και βάσει των ανωτέρω, στο τελικό τμήμα συγκεντρώνονται ορισμένες από τις βασικές αρχές ενός γενικού πλαισίου.

4.1.        Στοιχεία προτεραιότητας για ένα γενικό πλαίσιο

Με βάση την πείρα που έχει αποκτηθεί από τους ΑΣΧ και τις εργασίες που απορρέουν από τη διάσκεψη του Ρίο+20 για τη βιώσιμη ανάπτυξη, καθώς και λαμβάνοντας υπόψη τις σημερινές τάσεις, η ΕΕ θεωρεί ότι μπορούν να εντοπιστούν ορισμένες προκλήσεις για το γενικό πλαίσιο μετά το 2015.

Υπάρχει μία θεμελιώδης σχέση μεταξύ της βιωσιμότητας του παγκόσμιου περιβάλλοντος και της εξάλειψης της φτώχειας. Δεν θα είναι δυνατό να εξαλειφθεί η φτώχεια και να διασφαλιστεί μια αξιοπρεπής ζωή για όλους, χωρίς να αντιμετωπίζεται παράλληλα η βιωσιμότητα του παγκόσμιου περιβάλλοντος, και αντιστρόφως. Η κλιματική αλλαγή, οι φυσικές καταστροφές, η απώλεια βιοποικιλότητας και η υποβάθμιση των ωκεανών, των πηγών γλυκού ύδατος, της γης και του εδάφους θα έχουν ιδιαίτερα αρνητικές επιπτώσεις στους φτωχότερους πληθυσμούς του πλανήτη. Για να καταστεί κατάλληλο να αντιμετωπίσει αυτά τα θέματα, το γενικό πλαίσιο πρέπει να δράσει ως καταλύτης για χρηστή διακυβέρνηση, διαφάνεια, κοινωνική συνοχή και χειραφέτηση των γυναικών σε όλες τις χώρες και διεθνώς, στοιχεία τα οποία είναι ουσιαστικά για τη βιώσιμη ανάπτυξη και την εξάλειψη της φτώχειας.

Όπως συμφωνήθηκε στο τελικό έγγραφο της διάσκεψης Ρίο+20, λαμβάνοντας υπόψη την πραγματικότητα, τις ικανότητες και τα επίπεδα ανάπτυξης που είναι ίδια κάθε χώρας και με τον σεβασμό των εθνικών πολιτικών και προτεραιοτήτων, οι στόχοι βιώσιμης ανάπτυξης (ΣΒΑ) θα πρέπει να εφαρμόζονται καθολικά σε όλα τα κράτη, να ενσωματώνουν τις τρεις διαστάσεις της βιώσιμης ανάπτυξης, να είναι προσανατολισμένοι στη δράση, συγκεκριμένοι και κατανοητοί, καθώς και περιορισμένοι ως προς τον αριθμό. Οι προτάσεις της ΕΕ που υποβλήθηκαν κατά την προπαρασκευαστική φάση του Ρίο+20 αναφέρουν ότι οι στόχοι αυτοί θα πρέπει επίσης να εστιάζονται στους πόρους που αποτελούν δημόσια αγαθά και βασικούς «πυλώνες ζωής», όπως η ενέργεια, το νερό, η ασφάλεια των τροφίμων, οι ωκεανοί, η βιώσιμη κατανάλωση και παραγωγή, καθώς και η κοινωνική ένταξη και η αξιοπρεπής εργασία. Ταυτόχρονα, οι στόχοι θα πρέπει επίσης να είναι συνεκτικοί με τους στόχους υφιστάμενων διεθνών συμφωνιών, όπως οι σκοποί και οι στόχοι που αφορούν την κλιματική αλλαγή και τη βιοποικιλότητα, καθώς και με τα κατώτατα όρια κοινωνικής προστασίας.

Θα πρέπει να επιδιώκουν τους τρεις γενικότερους στόχους της βιώσιμης ανάπτυξης: εξάλειψη της φτώχειας, αλλαγή των μη βιώσιμων μοντέλων κατανάλωσης και παραγωγής και προστασία και διαχείριση των φυσικών πόρων στους οποίους βασίζεται η οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη.

Οι στόχοι για την περίοδο μετά το 2015 θα πρέπει να είναι μακρόπνοοι και να αποβλέπουν στον προσδιορισμό των κινητήριων μοχλών ενός βιώσιμου μέλλοντος: με κοινή προοπτική τον ορίζοντα 2050, οι σκοποί και οι στόχοι θα πρέπει να αποβλέπουν στο έτος 2030.

Δεδομένου ότι το πλαίσιο θα πρέπει να έχει ως πρωταρχικούς στόχους την εξάλειψη της φτώχειας και τη βιώσιμη ανάπτυξη, οι προτεραιότητες θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη αυτές τις δύο προοπτικές, όπως αναφέρεται ανωτέρω. Με βάση αυτή τη συλλογιστική, το πλαίσιο αυτό θα μπορούσε να διαρθρωθεί γύρω από ορισμένα κύρια στοιχεία: διασφάλιση στοιχειωδών προτύπων διαβίωσης, προώθηση των μοχλών βιώσιμης ανάπτυξης χωρίς αποκλεισμούς, καθώς και διασφάλιση βιώσιμης διαχείρισης των φυσικών πόρων, προώθηση της ισότητας, της ισονομίας και της δικαιοσύνης, και μέριμνα για ειρήνη και ασφάλεια. Επιπλέον, ενώ θα πρέπει να επιλυθεί το πρόβλημα των ορίων του πλανήτη στις περιβαλλοντικές πιέσεις με τη λήψη ολοκληρωμένων μέτρων που θα έχουν επιπτώσεις σε όλα αυτά τα στοιχεία και να αντιμετωπιστεί σε ορισμένα από αυτά, είναι αναγκαίο να αναληφθεί και ειδική δράση που θα απευθύνεται στο ίδιο το πρόβλημα. Ως εκ τούτου μπορεί να θεωρηθεί ως ένα συμπληρωματικό οριζόντιο στοιχείο ενός ολοκληρωμένου γενικού πλαισίου για την περίοδο μετά το 2015.

4.1.1.     Βασικοί όροι διαβίωσης

Οι ΑΣΧ παρείχαν το πλαίσιο για ανθρώπινη ανάπτυξη, καθορίζοντας στόχους όπως διασφάλιση ελάχιστου εισοδήματος, απαλλαγή από την πείνα, πλήρης και παραγωγική απασχόληση και αξιοπρεπής εργασία για όλους, πρόσβαση στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση, στις βασικές υγειονομικές υπηρεσίες, σε πόσιμο νερό και εγκαταστάσεις υγιεινής, στοιχεία που αποτελούν την ίδια τη βάση μια αξιοπρεπούς ζωής.

Οφείλουμε να ολοκληρώσουμε την ημιτελή εργασία των σημερινών ΑΣΧ, καλύπτοντας τα κενά και αντλώντας διδάγματα. Για παράδειγμα, πρέπει να αντιμετωπίσουμε τα ευρύτερα ζητήματα της εκπαίδευσης και της υγείας και, ιδίως, της κοινωνικής προστασίας. Τα συνολικά μέσα μεγέθη απέκρυψαν τις εθνικές ανισορροπίες που οφείλονται στην έσχατη ένδεια, στη γεωγραφική θέση ή στην περιθωριοποίηση. Θα πρέπει να απομακρυνθούμε από τους αποκλειστικά ποσοτικούς στόχους και να επιδιώξουμε την ποιότητα, για παράδειγμα στους τομείς της εκπαίδευσης και της υγείας. Το αργότερο μέχρι το 2030, θα πρέπει να καθοριστεί ένα όριο κάτω από το οποίο δεν θα πρέπει να πέφτει κανένας άνδρας, καμία γυναίκα ή κανένα παιδί: θα πρέπει να καθοριστούν πρότυπα που θα δώσουν τη δυνατότητα σε κάθε πολίτη να ζητά τον λόγο από τους ηγέτες του. Πρέπει να παράσχουμε στους ανθρώπους τα μέσα που θα τους βοηθήσουν να εξέλθουν οι ίδιοι από τη φτώχεια. Οι στόχοι για την ενθάρρυνση μέτρων ικανών να διασφαλίζουν τα θεμελιώδη πρότυπα στους τομείς της εκπαίδευσης, της διατροφής, του καθαρού νερού και αέρα μπορούν να συμβάλουν στην εξάλειψη της φτώχειας και στη βελτίωση της ασφάλειας των τροφίμων, της υγείας και της ευζωίας. Θα πρέπει επίσης να ενισχύσουν τις δράσεις για παραγωγική απασχόληση και αξιοπρεπή εργασία για όλους, μεταξύ των οποίων τους νέους, τις γυναίκες και τα άτομα με αναπηρία, ανάλογα με το αναπτυξιακό επίπεδο των χωρών. Αντίθετα από τους υπάρχοντες ΑΣΧ, θα πρέπει να εφαρμόζονται σε κάθε χώρα και να μην αποτελούν μόνο παγκόσμιο στόχο χωρίς τον καθορισμό αρμοδιοτήτων για κάθε χώρα. Κάθε χώρα είναι υπεύθυνη για τη διασφάλιση προόδου προς υλοποίηση των στόχων που έχουν συμφωνηθεί σε παγκόσμιο επίπεδο.

4.1.2.     Κινητήριοι μοχλοί για βιώσιμη ανάπτυξη χωρίς αποκλεισμούς

Η δημόσια διαβούλευση της Επιτροπής, καθώς και η πείρα των χωρών που κατόρθωσαν να εξέλθουν από τη φτώχεια, αποδεικνύουν τον ζωτικό ρόλο που παίζουν οι κυριότεροι κινητήριοι μοχλοί βιώσιμης ανάπτυξης χωρίς αποκλεισμούς, ειδικότερα κατά την παροχή ουσιαστικών υπηρεσιών ανθρώπινης ανάπτυξης και τη δημιουργία ανάπτυξης και αξιοπρεπούς εργασίας. Η διαρθρωτική μεταρρύθμιση θα πρέπει να επιδιώκεται από όλες τις χώρες σε όλα τα αναπτυξιακά στάδια, ώστε να επιτραπεί η δημιουργία ανοικτών οικονομιών, προσανατολισμένων στην αγορά, που να ενθαρρύνουν τη βιώσιμη ανάπτυξη χωρίς αποκλεισμούς, να βελτιώνουν τις παραγωγικές ικανότητες, να προωθούν την ανάπτυξη του ιδιωτικού τομέα, των επενδύσεων και τη δημιουργία πλούτου, να διευκολύνουν τη μετάβαση προς μια πράσινη οικονομία χωρίς αποκλεισμούς και να διασφαλίζουν την ευρεία κατανομή των κερδών. Οι στόχοι θα πρέπει να συμβάλουν στην αύξηση των ευκαιριών για ευρύτερη και πιο βιώσιμη ανάπτυξη, βάσει δεικτών που δεν θα είναι αποκλειστικά στραμμένοι στο ΑΕΠ. Πολλές χώρες θα μπορούσαν να χρησιμοποιούν αυτούς τους δείκτες για να κατευθύνουν τις προσπάθειές τους προς τη βελτίωση της κοινωνικής συνοχής, καθώς και την ανάπτυξη πιο βιώσιμων δραστηριοτήτων στους τομείς της γεωργίας, της αλιείας και της υδατοκαλλιέργειας, να βελτιώσουν τη διατροφή, να αντιμετωπίσουν την έλλειψη νερού και να αποτρέψουν τη σπατάλη των τροφίμων. Άλλες χώρες θα μπορούσαν να παράγουν χρησιμοποιώντας πιο ορθολογικά τους πόρους, εξοικονομώντας νερό και μειώνοντας ή ανακυκλώνοντας τα απόβλητα. Η μετάβαση προς έναν τύπο βιώσιμων και εύρωστων πόλεων μπορεί να βελτιώσει την ποιότητα του αέρα, το νερό, την ενέργεια, τις διαθέσιμες υποδομές, τη στέγαση και τις μεταφορές, καθώς και να δώσει λύσεις που θα συνδέουν την απασχόληση, την υγεία, την οικονομική ανάπτυξη και την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή και την πρόληψη και την ετοιμότητα σε καταστροφές. Μεταξύ των άλλων σημαντικών συντελεστών συγκαταλέγονται η βιώσιμη ενέργεια, η επιστήμη και η τεχνολογία, οι υπηρεσίες τηλεπικοινωνιών, οι χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες και οι υποδομές, π.χ. με τη διευκόλυνση της πρόσβασης στην αγορά, καθώς και η μετανάστευση και η κινητικότητα. Όλες αυτές οι πτυχές απαιτούν ένα ευνοϊκό και σταθερό περιβάλλον για τις επιχειρήσεις, την ανάπτυξη επιχειρηματικού πνεύματος, την καινοτομία και την παραγωγική απασχόληση.

Ενώ ο μετασχηματισμός της οικονομίας είναι αναγκαίος, αποτελεί επίσης μια τεράστια πρόκληση: οι νέες απαιτούμενες επενδύσεις ανέρχονται σε δισεκατομμύρια[4]. Ωστόσο, το παράδειγμα των χωρών που σημείωσαν θεαματική πρόοδο στην παροχή αυτών των υπηρεσιών στους πολίτες τους και οι πρόσφατες παγκόσμιες πρωτοβουλίες – όπως οι πρωτοβουλίες «Βιώσιμη ενέργεια για όλους» και «Scaling Up Nutrition» – κατέδειξαν ότι μια τέτοια προσέγγιση μπορεί να έχει ενθαρρυντικά αποτελέσματα λειτουργώντας ως καταλύτης για την ανάπτυξη και τις επενδύσεις.

4.1.3.     Βιώσιμη διαχείριση των φυσικών πόρων

Η βιώσιμη διαχείριση και χρήση των φυσικών πόρων είναι ουσιαστικές για την στήριξη της οικονομικής ανάπτυξης και για την απασχόληση, ειδικότερα στους τομείς πρωτογενούς παραγωγής όπως η γεωργία, η αλιεία και η δασοκομία ή τους τομείς των υπηρεσιών όπως ο τουρισμός. Το 70% των φτωχών του κόσμου διαβιούν σε αγροτικές περιοχές και εξαρτώνται άμεσα από τη βιοποικιλότητα και τις οικοσυστημικές υπηρεσίες για την επιβίωση και την ευζωία τους, γεγονός που τους καθιστά πιο ευάλωτους στην έλλειψη και στους κλιματικούς κινδύνους. Η καλή διαχείριση των φυσικών πόρων, με βάση τη διαφάνεια, τη λογοδοσία και τη χρηστή διακυβέρνηση, είναι ουσιαστική για την εξάλειψη της φτώχειας και τη βιώσιμη ανάπτυξη προς μια πράσινη οικονομία χωρίς αποκλεισμούς. Είναι αναγκαίο να προβλεφθεί μια δράση που θα προωθεί την κοινοποίηση, εκ μέρους των επιχειρήσεων, πληροφοριών σχετικών με τη συμβατότητα των δραστηριοτήτων τους με τη βιώσιμη ανάπτυξη, γεγονός που θα ενθαρρύνει ένα ευρύ φάσμα επιχειρήσεων να εφαρμόζουν υπεύθυνες πρακτικές. Η μετάβαση προς έναν κόσμο απαλλαγμένο από πρακτικές που υποβαθμίζουν τα εδάφη θα συμβάλει στην οικονομική μεγέθυνση, στην προστασία της βιοποικιλότητας, στη βιώσιμη διαχείριση των δασών, στον περιορισμό της κλιματικής αλλαγής και στην προσαρμογή σε αυτήν, καθώς και στην ασφάλεια των τροφίμων, ενώ θα βελτιωθεί η ποιότητα του εδάφους, θα μειωθεί η διάβρωση, θα ενισχυθεί η ανθεκτικότητα στους φυσικούς κινδύνους και θα σταματήσει η οικοδόμηση εκτάσεων. Λόγω της σημασίας των ωκεανών για τον πλανήτη, η προστασία και η αποκατάσταση της υγείας των ωκεάνιων και θαλάσσιων οικοσυστημάτων ώστε να διασφαλιστούν βιώσιμα μέσα συντήρησης, θα πρέπει να αποτελέσουν παγκόσμιους στόχους, γεγονός που θα ευνοήσει τη βιώσιμη εκμετάλλευση των αλιευτικών αποθεμάτων με σκοπό επίσης την ασφάλεια των τροφίμων και τη μείωση σημαντικών κινδύνων, όπως τα απορρίμματα στη θάλασσα. Για να αντιμετωπιστούν αυτές οι προκλήσεις, κάθε χώρα θα πρέπει να υιοθετήσει μια πορεία που να οδηγεί στη βιώσιμη διαχείριση των φυσικών πόρων της και να εγκαθιδρύσει ανοικτές και διαφανείς δομές διακυβέρνησης, ώστε να εξασφαλιστεί ωφέλιμη χρήση των πόρων για τους πολίτες της με ισότιμο και βιώσιμο τρόπο.

Τούτο απαιτεί από κάθε χώρα να διασφαλίζει ότι οι πόροι χρησιμοποιούνται κατά τρόπο που σέβεται το περιβάλλον και, όσον αφορά πόρους όπως η γη, τα δάση, τα ποτάμια και οι ωκεανοί, κατά τρόπο που θα ωφελήσει επίσης τις μελλοντικές γενιές. Επίσης, η εκμετάλλευση των εξαντλήσιμων πόρων, όπως είναι τα ορυκτά και τα υπόγεια ύδατα, πρέπει να γίνεται με υπεύθυνο τρόπο που να διασφαλίζει το μεγαλύτερο δυνατό όφελος για την κοινωνία, χωρίς αποκλεισμούς, και αυτό βάσει του τρόπου με τον οποίο διατίθενται στο εμπόριο, του ρυθμού εξάντλησής τους και της χρήσης των παραγόμενων εσόδων. Η σταδιακή κατάργηση των επιδοτήσεων που χορηγούνται στη χρήση εξαντλήσιμων πόρων, όπως των ορυκτών καυσίμων, αποτελεί βασικό μέτρο οικονομικά ορθολογικό που θα ευνοήσει την αποδοτική χρήση των πόρων. Τα κράτη θα πρέπει επίσης να ενισχύσουν τη συνεργασία τους στη διαχείριση κοινών πόρων, όπως αλιευτικών αποθεμάτων και θαλάσσιας βιοποικιλότητας, σε τομείς πέραν της εθνικής δικαιοδοσίας.

Θα είναι επίσης αναγκαίο να υιοθετηθεί μια ολοκληρωμένη προοπτική που να διασφαλίζει ότι οι λύσεις που θα εφαρμοστούν προκειμένου να αντιμετωπιστεί η έλλειψη πόρων σε συγκεκριμένη ζώνη, δεν θα ασκούν επιπλέον πιέσεις σε κάποια άλλη ζώνη. Το μελλοντικό πρόγραμμα δράση θα πρέπει να δεσμεύει όλες τις χώρες να διαχειρίζονται και να χρησιμοποιούν τους φυσικούς πόρους τους κατά βιώσιμο τρόπο τις προσεχείς δεκαετίες, και να λαμβάνουν υπόψη θέματα όπως η διαφάνεια, η μεγιστοποίηση των εσόδων, η προστασία των δικαιωμάτων ιδιοκτησίας, η ανθεκτικότητα[5], μεταξύ άλλων και στις φυσικές καταστροφές, και η προστασία του περιβάλλοντος. Η παγκόσμια κοινότητα πρέπει να ενώσει τις προσπάθειές της. Ειδικότερα, οι ιδιωτικές και οι δημόσιες επιχειρήσεις πρέπει να αναλαμβάνουν την ευθύνη των ενεργειών τους και να σέβονται τα υψηλά πρότυπα διαφάνειας και χρηστής διακυβέρνησης. Μια οικονομία χαμηλής κατανάλωσης άνθρακα και αποδοτικής χρήσης των πόρων θα απαιτήσει επίσης μέτρα και δράσεις κατάρτισης για την ανάπτυξη των εξειδικευμένων δεξιοτήτων που θα καταστούν αναγκαίες.

4.1.4.     Ισότητα, ισονομία και δικαιοσύνη

Οι στόχοι της ανθρώπινης ευημερίας και αξιοπρέπειας για όλους προβλέπονται στην Οικουμενική Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και στο Διάγγελμα για τη Νέα Χιλιετία, που επίσης αναγνωρίζει ρητά τους δεσμούς μεταξύ των ανθρώπινων δικαιωμάτων, της χρηστής διακυβέρνησης και της βιώσιμης ανάπτυξης. Τα θέματα αυτά, καθώς και η δέσμευση σε κοινές θεμελιώδεις αξίες, επιβεβαιώθηκαν εκ νέου κατά τη διάσκεψη κορυφής για τους ΑΣΧ του 2010 και τη διάσκεψη κορυφής του Ρίο+20 το 2012.

Η σημασία της δικαιοσύνης και της ισονομίας, των ανθρώπινων δικαιωμάτων, της δημοκρατίας και των διαφόρων άλλων πτυχών χρηστής διακυβέρνησης είναι πολύ ευρύτερη από τις επιπτώσεις των στοιχείων αυτών στην επίτευξη των αναπτυξιακών στόχων στον τομέα του εισοδήματος, της εκπαίδευσης, της υγείας και άλλων βασικών αναγκών. Τα στοιχεία αυτά είναι επίσης σημαντικά από μόνα τους, σε όλες τις χώρες. Τα πρόσφατα κινήματα στη Βόρεια Αφρική και στη Μέση Ανατολή κατέδειξαν τη σημασία των χωρίς αποκλεισμούς πολιτικών συστημάτων, της δικαιοσύνης και της απασχόλησης, ιδίως για τους νέους, και τόνισαν ότι η πρόοδος προς την επίτευξη των ΑΣΧ είναι απαραίτητη προϋπόθεση, αλλά δεν αρκεί. Η διακυβέρνηση θα παραμείνει παγκόσμια πρόκληση στα επόμενα χρόνια.

Είναι σημαντικό το νέο γενικό πλαίσιο για την περίοδο μετά το 2015 να λαμβάνει υπόψη τα ζητήματα αυτά. Ο ρόλος των γυναικών είναι ιδιαίτερα σημαντικός για την απελευθέρωση του δυναμικού βιώσιμης ανάπτυξης, και όλες οι μορφές φραγμών στην ισότιμη συμμετοχή ανδρών και γυναικών πρέπει να εξαλειφθούν. Το πλαίσιο θα πρέπει να δώσει ιδιαίτερη έμφαση στη μετάβαση προς μια προσέγγιση της ανάπτυξης βασισμένη στα δικαιώματα, στη μείωση των ανισοτήτων, καθώς και στην προώθηση και την προστασία των δικαιωμάτων των γυναικών και των κοριτσιών, την ισότητα των φύλων, τη διαφάνεια και την καταπολέμηση της διαφθοράς. Θα πρέπει επίσης να λαμβάνει υπόψη τα θεμελιώδη ζητήματα που συνδέονται με την ισονομία. Για την αντιμετώπιση αυτής της πρόκλησης, οι σκοποί και οι στόχοι θα πρέπει να ενθαρρύνουν τις δράσεις που είναι αναγκαίες για να εξασφαλιστεί η κάλυψη όσο το δυνατό περισσοτέρων ατόμων από μια δέσμη βασικών κοινωνικών εγγυήσεων και για να βελτιωθεί η εφαρμογή τους.

4.1.5.     Ειρήνη και ασφάλεια

Σε περίπτωση φυσικής ανασφάλειας, υψηλών επιπέδων ανισότητας, προβλημάτων διακυβέρνησης και μικρής ή ανεπαρκούς θεσμικής ικανότητας, είναι εξαιρετικά δύσκολο να επιτευχθεί βιώσιμη πρόοδος στον τομέα των βασικών δεικτών ΑΣΧ, όπως η φτώχεια, η υγεία, η εκπαίδευση ή η εφαρμογή υγειονομικών μέτρων. Ως εκ τούτου, είναι καθοριστικής σημασίας να αντιμετωπιστούν τα γενεσιουργά αίτια των εν λόγω συνθηκών και να αναληφθεί δράση για την πρόληψη της εμφάνισής τους.

Ωστόσο, το θεματολόγιο αυτό δεν περιορίζεται στα ευάλωτα κράτη, δεδομένου ότι πολλές άλλες χώρες βρίσκονται επίσης αντιμέτωπες με προβλήματα ανασφάλειας και βίας. Η παράνομη εμπορία, η διακρατική τρομοκρατία, τα εγκληματικά δίκτυα και η συμμοριακή βία υπονομεύουν την ασφάλεια των πολιτών και μειώνουν τις προοπτικές για μια αξιοπρεπή ζωή, ιδίως για τις γυναίκες και τα παιδιά.

Για να αντιμετωπιστούν τα ζητήματα που αφορούν την ειρήνη και την ασφάλεια στο γενικό πλαίσιο για την περίοδο μετά το 2015, θα πρέπει να χρησιμοποιηθεί ως σημείο αφετηρίας το έργο που πραγματοποιήθηκε ήδη μεταξύ ορισμένων ευάλωτων κρατών και των χωρών του ΟΟΣΑ, της ΕΕ, του ΟΗΕ και των αναπτυξιακών τραπεζών, στο Μπουσάν, τον Νοέμβριο του 2011, καθώς και να αξιοποιηθεί η νέα συμφωνία δέσμευσης για τα ευάλωτα κράτη η οποία καθορίζει εγκεκριμένη σειρά στόχων για την οικοδόμηση της ειρήνης και του κράτους (PSG).

5.           Προς ένα γενικό πλαίσιο για την περίοδο μετά το 2015

5.1.        Συνδυασμός των συνιστωσών για την αντιμετώπιση των μελλοντικών προκλήσεων

Η εξάλειψη της φτώχειας και η διατήρηση της ευημερίας και της ευζωίας εξακολουθούν να αποτελούν τις πλέον επιτακτικές προκλήσεις για το μέλλον. Για να αντιμετωπιστούν με επιτυχία, πρέπει να αντιμετωπιστούν από κοινού, μέσα σε ένα νέο γενικό πλαίσιο με καθολικό χαρακτήρα που θα αφορά άμεσα όλες τις χώρες, ενώ θα αναγνωρίζεται συγχρόνως ότι οι διάφορες χώρες επηρεάζονται σε διαφορετικό βαθμό και ότι η ανταπόκρισή τους και η συμβολή τους στους παγκόσμιους στόχους θα ποικίλουν. Αν και πολλοί θα συνεχίσουν να απεγκλωβίζονται από την έσχατη ένδεια, είναι αναγκαίο να δοθεί μεγάλη έμφαση στην καταπολέμηση της φτώχειας, ώστε να καταστούν τα επιτεύγματα αμετάκλητα. Τα μη βιώσιμα μοντέλα της τρέχουσας οικονομικής ανάπτυξης, με τις επιπτώσεις τους στο περιβάλλον και στους φυσικούς πόρους, εξακολουθούν να υπαγορεύονται σε μεγάλο βαθμό από τις ανεπτυγμένες χώρες, και σε συνεχώς αυξανόμενο βαθμό από τις αναδυόμενες οικονομίες, ενώ οι επιπτώσεις τους βαρύνουν επίσης τις λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες. Ο κοινωνικός αποκλεισμός, οι ανισότητες, η ανεργία, η απασχόληση υπό επισφαλείς συνθήκες και η έλλειψη κοινωνικής προστασίας έχουν επίσης άμεσο αντίκτυπο στη φτώχεια και τη βιώσιμη ανάπτυξη.

To Διάγγελμα για τη Νέα Χιλιετία, που παραμένει επίκαιρο, θα πρέπει να χρησιμεύσει ως γνώμονας των εργασιών για την ανάπτυξη του μελλοντικού πλαισίου. Με βάση τη συνέχεια της διάσκεψης του Ρίο+20, την επανεξέταση των ΑΣΧ και διάφορες άλλες συναφείς διεθνείς διαδικασίες, το μελλοντικό γενικό πλαίσιο θα πρέπει να χαράζει την πορεία για την εξάλειψη της φτώχειας και για την επίτευξη ευημερίας και ευζωίας για όλους, με έμφαση στους βασικούς κινητήριους μοχλούς για βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη, εντός των ορίων του πλανήτη. Το πλαίσιο αυτό θα πρέπει, επομένως, να συγκεντρώνει τις τρεις διαστάσεις της βιώσιμης ανάπτυξης: την οικονομική, την κοινωνική και την περιβαλλοντική. Θα πρέπει επίσης να περιλαμβάνει ευθύνες για όλες τις χώρες.

Ο στόχος που διέπει το νέο αυτό γενικό πλαίσιο θα πρέπει να προσφέρει, έως το 2030, «αξιοπρεπείς συνθήκες διαβίωσης για όλους». Ο στόχος αυτός θα πρέπει να καλύπτει ταυτόχρονα την ανάγκη εξάλειψης της φτώχειας και το καθολικό όραμα της βιώσιμης ανάπτυξης που είναι αναγκαία για να διασφαλιστεί η ευημερία των σημερινών και μελλοντικών γενιών.

Τα παραπάνω τμήματα περιγράφουν τον τρόπο με τον οποίο οι αλληλένδετες διαδικασίες που διεξάγονται στο επίπεδο του ΟΗΕ πρέπει να καθορίζουν τα συστατικά ενός κοινού γενικού πλαισίου τα οποία είναι αναγκαία για την επίτευξη του στόχου αξιοπρεπών συνθηκών διαβίωσης για όλους. Το τελικό αποτέλεσμα θα πρέπει να βασίζεται στα αποτελέσματα εποικοδομητικών αλληλεπιδράσεων με όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη και μεταξύ των διεθνών εταίρων. Ωστόσο, η ΕΕ θεωρεί ότι μπορούν ήδη να προσδιοριστούν ορισμένες κοινώς αποδεκτές γενικές αρχές.

5.2.        Αρχές ενός γενικού πλαισίου για την περίοδο μετά το 2015

Η Επιτροπή προτείνει να επιδιώξει η ΕΕ τις ακόλουθες αρχές στις συζητήσεις της για το πλαίσιο μετά το 2015:

5.2.1.     Πεδίο εφαρμογής

Το πλαίσιο θα πρέπει να είναι καθολικό ως προς τις φιλοδοξίες και το πεδίο εφαρμογής, με στόχους για όλες τις χώρες που θα εφαρμόζονται σε όλη την ανθρωπότητα, θα εστιάζονται στην εξάλειψη της φτώχειας σε όλες τις διαστάσεις της και οπουδήποτε εντοπίζεται, και θα προάγουν την ευημερία και την ευζωία όλων των ανθρώπων, εντός των ορίων του πλανήτη.

· Το εν λόγω πλαίσιο θα πρέπει να συμπεριλαμβάνει τις τρεις διαστάσεις της βιώσιμης ανάπτυξης – την οικονομική, την κοινωνική και την περιβαλλοντική – λαμβανομένων υπόψη των διδαγμάτων που έχουν αντληθεί από την επανεξέταση των ΑΣΧ και με βάση τις εργασίες για την εκπόνηση των ΣΒΑ, με στόχο την εξάλειψη της φτώχειας και τη βιώσιμη ανάπτυξη. Οι στόχοι θα πρέπει να συνιστούν ένα ελάχιστο βιοτικό επίπεδο κάτω του οποίου δεν θα πρέπει να πέφτει κανένα άτομο, έως το 2030 το αργότερο, και να κατευθύνουν την πρόοδο προς την ευημερία και την ευζωία, εντός των ορίων του πλανήτη.

· Θα πρέπει να αναγνωρίζει ότι η φτώχεια, η ευημερία και η ευζωία όχι μόνο δεν περιορίζονται σε δημοσιονομικές προοπτικές, αλλά αποτελούν επίσης πολυδιάστατους παράγοντες και αντανακλούν την ικανότητα των ατόμων να μεγαλώνουν και να αναπτύσσονται.

· Το πλαίσιο θα πρέπει να καλύπτει με ολοκληρωμένο τρόπο:

· τη βασική ανθρώπινη ανάπτυξη (με βάση τους σημερινούς επικαιροποιημένους ΑΣΧ, αλλά και θέματα όπως η κοινωνική προστασία),

· τους κινητήριους μοχλούς για τη βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς αύξηση και ανάπτυξη που είναι απαραίτητοι για τον διαρθρωτικό μετασχηματισμό της οικονομίας, ώστε να διασφαλιστεί η δημιουργία παραγωγικών ικανοτήτων και απασχόλησης και να εξασφαλιστεί η μετάβαση σε μια πράσινη οικονομία χωρίς αποκλεισμούς, ικανή να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις της κλιματικής αλλαγής, και

· τη βιώσιμη διαχείριση των φυσικών πόρων.

· Το πλαίσιο θα πρέπει επίσης να εξετάζει τη δικαιοσύνη, την ισότητα και την ισονομία, λαμβάνοντας υπόψη ζητήματα που συνδέονται με τα ανθρώπινα δικαιώματα, τη δημοκρατία και το κράτος δικαίου, καθώς και τη χειραφέτηση των γυναικών και την ισότητα των φύλων, θέματα που όχι μόνο αποτελούν ζωτικούς παράγοντες για τη βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη, αλλά και σημαντικές αξίες από μόνα τους. Θα πρέπει επίσης να εξετάζει την ειρήνη και την ασφάλεια, με βάση το έργο που έχει επιτευχθεί ως προς τους στόχους οικοδόμησης της ειρήνης και του κράτους.

5.2.2.     Φύση και αριθμός των στόχων

· Οι στόχοι θα πρέπει να είναι περιορισμένοι σε αριθμό και να εφαρμόζονται γενικά σε όλες τις χώρες, αλλά και να λαμβάνουν συγχρόνως υπόψη τα διαφορετικά πλαίσια. Για να διασφαλίζουν την οικειοποίηση από τους ενδιαφερομένους και τη συνάφεια, οι στόχοι θα πρέπει να είναι εξατομικευμένοι και εφαρμόσιμοι σε εθνικό επίπεδο. Ιδιαίτερη προσοχή θα πρέπει να δοθεί στις ανάγκες των ευάλωτων χωρών.

· Οι στόχοι θα πρέπει να διαμορφωθούν κατά τέτοιο τρόπο ώστε να λαμβάνουν υπόψη την επιστημονική και ερευνητική βάση θεμελίωσης, και οι συναφείς στόχοι και δείκτες θα πρέπει να είναι μετρήσιμοι.

5.2.3.     Διαφάνεια, εφαρμογή και λογοδοσία

· Η ευθύνη για την επίτευξη των επιθυμητών αποτελεσμάτων εναπόκειται κατά κύριο λόγο στα κράτη. Θα πρέπει να κινητοποιηθούν όλοι οι απαιτούμενοι πόροι, εθνικοί και διεθνείς, ιδιωτικοί και δημόσιοι. Η χρηματοδότηση και τα διάφορα άλλα μέσα εφαρμογής θα πρέπει να εξετάζονται με σφαιρικό και ολοκληρωμένο τρόπο, δεδομένου ότι οι δυνητικές πηγές που θα χρησιμοποιηθούν για την εφαρμογή των διαφόρων παγκόσμιων στόχων θα είναι οι ίδιες.

· Το πλαίσιο θα πρέπει να αναπτυχθεί και να εφαρμοσθεί στην πράξη σε στενή σύμπραξη με τους ενδιαφερόμενους παράγοντες της κοινωνίας των πολιτών, καθώς και με τον ιδιωτικό τομέα.

· Θα πρέπει να καθοριστεί χρονοδιάγραμμα, ώστε να αρχίσουν να καταβάλλονται προσπάθειες σε όλα τα επίπεδα για την επίτευξη των στόχων. Ως τελική προθεσμία θα μπορούσε να οριστεί το 2050, με σκοπούς και στόχους για το 2030.

· Το πλαίσιο αυτό θα πρέπει να βασίζεται στην ατομική ευθύνη των χωρών να αναλάβουν δράση, σε συνδυασμό με την εταιρική σχέση μεταξύ όλων των χωρών και των ενδιαφερομένων μερών. Οι σκοποί θα πρέπει να παρέχουν κίνητρα για συνεργασία και εταιρικές σχέσεις μεταξύ των κυβερνήσεων, της κοινωνίας των πολιτών, συμπεριλαμβανομένου του ιδιωτικού τομέα, και της διεθνούς κοινωνίας εν γένει. Όλες οι χώρες πρέπει να συνεισφέρουν το μερίδιο που τους αναλογεί για την επίτευξη των σκοπών αυτών. Οι σκοποί θα πρέπει επίσης να ενισχύουν τη λογοδοσία.

· Η ανάπτυξη του πλαισίου θα πρέπει να συνοδεύεται από προσπάθειες για την ενίσχυση της συνοχής σε θεσμικό επίπεδο.

· Για να καταστεί δυνατή η σωστή παρακολούθηση της προόδου, η στατιστική βάση θα πρέπει να ενισχυθεί.

5.2.4.     Συνοχή

· Το πλαίσιο θα πρέπει να είναι συνεκτικό με τους σημερινούς σκοπούς και στόχους που έχουν συμφωνηθεί διεθνώς, όπως η κλιματική αλλαγή, η βιοποικιλότητα, η μείωση του κινδύνου καταστροφών και η ελάχιστη κοινωνική προστασία.

5.3.        Εφαρμογή του πλαισίου δράσης: οικειοποίηση και λογοδοσία από τις χώρες

Η ευθύνη για την εφαρμογή του μελλοντικού πλαισίου εναπόκειται σε κάθε χώρα, με τη συμμετοχή όλων των ενδιαφερομένων, συμπεριλαμβανομένων των κοινωνικών εταίρων. Οι βασικοί κινητήριοι μοχλοί για την ανάπτυξη είναι κατά πρώτο και κύριο λόγο εθνικοί, μεταξύ των οποίων συμπεριλαμβάνονται η δημοκρατική διακυβέρνηση, το κράτος δικαίου, οι σταθεροί πολιτικοί θεσμοί, οι υγιείς πολιτικές, η διαφάνεια των δημόσιων οικονομικών και η καταπολέμηση της απάτης και της διαφθοράς. Η κινητοποίηση των εγχώριων πόρων, οι νομικές και δημοσιονομικές ρυθμίσεις, οι θεσμοί που ευνοούν την ανάπτυξη του ιδιωτικού τομέα, οι επενδύσεις, η δημιουργία αξιοπρεπούς εργασίας και η ανταγωνιστικότητα των εξαγωγών συναποτελούν θεμελιώδη στοιχεία για την εφικτότητα των στόχων σε όλες τις χώρες. Στο πλαίσιο αυτό, οι εγχώριες μεταρρυθμίσεις είναι καθοριστικής σημασίας για να επιτευχθεί βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη που θα λειτουργεί αποτελεσματικά για την εξάλειψη της φτώχειας, τη μείωση των ανισοτήτων και τη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης όλων. Αυτό ισχύει για όλες τις χώρες και σε όλα τα επίπεδα ανάπτυξης.

Ωστόσο, η ΕΕ αναγνωρίζει ότι ορισμένες χώρες θα εξακολουθήσουν να χρειάζονται στήριξη, καθώς και αναπτυξιακή βοήθεια. Στο πλαίσιο αυτό, έχουν αρχίσει να εμφανίζονται αποτελεσματικότερες και αποδοτικότερες μέθοδοι για την πραγματοποίηση επενδύσεων στον τομέα της αναπτυξιακής βοήθειας, οι οποίες διασφαλίζουν ότι η βοήθεια θα λειτουργεί ως καταλύτης για την ανάπτυξη, με τη μόχλευση των επενδύσεων, καθώς και με καινοτόμους χρηματοδοτικές πηγές, μέσα και μηχανισμούς, όπως οι μεικτές χρηματοδοτήσεις. Αυτή η επικαιροποιημένη προσέγγιση υιοθετήθηκε στο «πρόγραμμα δράσης για αλλαγή» της ΕΕ. Η συνεργασία Νότου-Νότου μπορεί να συμβάλει σημαντικά στη διαμόρφωση των παγκόσμιων επιδόσεων στον τομέα της ανάπτυξης. Οι αρχές της παγκόσμιας εταιρικής σχέσης για την αποτελεσματικότητα της αναπτυξιακής συνεργασίας που συμφωνήθηκε στο Φόρουμ ανωτάτου επιπέδου του Μπουσάν για την αποτελεσματικότητα της βοήθειας, το 2011, θα πρέπει να εφαρμοστούν παγκοσμίως.

Πέρα από τη βοήθεια, η συνοχή της αναπτυξιακής πολιτικής διαδραματίζει σημαντικό ρόλο για την εξάλειψη της φτώχειας και την επίτευξη βιώσιμης ανάπτυξης. Επομένως, το νέο πλαίσιο θα πρέπει να λαμβάνει δεόντως υπόψη τον ρόλο των εν λόγω πολιτικών. Για παράδειγμα, σε πολλές αναπτυσσόμενες χώρες, τα έσοδα από το εμπόριο έχουν αυξηθεί σημαντικά και μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την καταπολέμηση της φτώχειας. Η τάση αυτή προβλέπεται να συνεχιστεί σε πολλές αναπτυσσόμενες χώρες και έχει ιδιαίτερη σημασία στη νοτίως της Σαχάρας Αφρική.

Για να είναι εφικτό, το γενικό πλαίσιο θα πρέπει να συνοδεύεται από μια προσπάθεια που θα αποβλέπει στην κινητοποίηση και αποτελεσματική αξιοποίηση όλων των πόρων, παράλληλα με την ανάληψη της δέσμευσης από όλες τις χώρες να επιδιώξουν μια πιο ολοκληρωμένη προσέγγιση έναντι των εν λόγω πόρων, καθώς και συνεκτικές και κατάλληλες πολιτικές. Σκοποί και στόχοι θα συμβάλουν στην ενθάρρυνση των επενδύσεων του ιδιωτικού τομέα. Όλες οι χώρες οφείλουν να αναφέρουν την πρόοδο που πραγματοποιούν για την επίτευξη των μελλοντικών στόχων με τρόπο ανοικτό και διαφανή.

Η ΕΕ θα πρέπει να προωθήσει μια σφαιρική και ολοκληρωμένη προσέγγιση όσον αφορά τα μέσα εφαρμογής, όπως τα θέματα χρηματοδότησης σε παγκόσμιο επίπεδο. Σήμερα, οι συζητήσεις σχετικά με τη χρηματοδότηση των δράσεων που συνδέονται με το κλίμα, τη βιοποικιλότητα, την ανάπτυξη και τη βιώσιμη ανάπτυξη διεξάγονται σε διάφορα φόρουμ, παρά το γεγονός ότι οι δυνητικές πηγές χρηματοδότησης είναι οι ίδιες. Είναι επιτακτικά αναγκαίο να διασφαλιστούν η συνοχή και ο συντονισμός, καθώς και να αποφευχθούν οι αλληλεπικαλύψεις των προσπαθειών όσον αφορά την διαδικασία χρηματοδότησης της ανάπτυξης. Κατά τα μέσα του 2013, η Επιτροπή σκοπεύει να υποβάλει ανακοίνωση με την οποία θα προτείνει μια ολοκληρωμένη προσέγγιση της ΕΕ σχετικά με τη χρηματοδότηση και τα άλλα μέσα εφαρμογής των διαφόρων παγκόσμιων διαδικασιών.

6.           Επόμενα στάδια

Η ΕΕ πρέπει να συμμετάσχει πλήρως στις προσεχείς διεθνείς διαδικασίες, με συνεκτικές και συντονισμένες συνεισφορές, τόσο στο πλαίσιο του ΟΗΕ όσο και άλλων κατάλληλων φόρουμ.

Εν προκειμένω, μετά την έγκριση της παρούσας ανακοίνωσης θα πρέπει να ακολουθήσει συζήτηση με το Συμβούλιο και το Κοινοβούλιο την άνοιξη του 2013 για την ανάπτυξη μιας κοινής προσέγγισης της ΕΕ ως προς τα επόμενα στάδια των διεξαγόμενων διαδικασιών, η οποία θα πρέπει:

· να διασφαλίσει πλήρη συνέχεια της διάσκεψης του Ρίο+20 και να συμβάλει στη διαμόρφωση της θέσης της ΕΕ στο πλαίσιο της ανοικτής ομάδας εργασίας (OWG) του ΟΗΕ σχετικά με τους ΣΒΑ, η οποία θα υποβάλλει τακτικά εκθέσεις στη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών· και

· να συμβάλει στην προετοιμασία της ειδικής εκδήλωσης της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών για τους ΑΣΧ, το φθινόπωρο του 2013, στην εκπόνηση της έκθεσης του Γενικού Γραμματέα και της ομάδας υψηλού επιπέδου του ΟΗΕ για την περίοδο μετά το 2015, καθώς και στην προετοιμασία της πρώτης συνεδρίασης του Πολιτικού Φόρουμ Υψηλού Επιπέδου (ΠΦΥΕ).

Η ΕΕ θα πρέπει να συμβάλει στην πρόοδο προς το γενικό πλαίσιο της περιόδου μετά το 2015. Η συζήτηση με βάση τις κατευθύνσεις που παρατίθενται παραπάνω θα πρέπει να επιτρέψουν στην ΕΕ να καταλήξει σε κοινή θέση σχετικά με τον τρόπο σύγκλισης των ΣΒΑ και των διαδικασιών επανεξέτασης των ΑΣΧ σε μία και μόνο διαδικασία που θα διευκολύνει την εκπόνηση ενός τέτοιου γενικού πλαισίου. Εν προκειμένω, η ΕΕ θα πρέπει να επιδιώξει ενεργά εποικοδομητικό διάλογο με όλους τους εταίρους και ενδιαφερόμενους παράγοντες, ώστε να διαμορφωθεί κοινή βάση, μέσω του πολιτικού διαλόγου, επίσης, με τις τρίτες χώρες.

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ I

Κυριότερες σημερινές και μελλοντικές δράσεις στην ΕΕ και σε διεθνές επίπεδο που συμβάλλουν στην εφαρμογή των αποτελεσμάτων της διάσκεψης του Ρίο+20

Τομέας || ΕΕ || Διεθνές επίπεδο

Ύδρευση και αποχέτευση || Βελτίωση της ορθολογικής χρήσης και ποιότητας του νερού με σχέδιο στρατηγικής της ΕΕ για το νερό || Σύμφωνα με το πρόγραμμα δράσης για αλλαγή και τις διεθνείς δεσμεύσεις, προώθηση της καλύτερης πρόσβασης στο πόσιμο νερό και στις υγειονομικές εγκαταστάσεις, βελτίωση της ποιότητας του νερού και μείωση της ρύπανσης· καθώς και διευκόλυνση του πολιτικού διαλόγου για τους κοινούς υδάτινους πόρους και την εφαρμογή των δραστηριοτήτων που σχετίζονται με το νερό για την οικονομική και βιώσιμη ανάπτυξη

Ενέργεια, κλίμα || Βελτίωση της απόδοσης, από κοινού χρήση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και μείωση των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου χάρη: - στη δέσμη μέτρων για το κλίμα και στον χάρτη πορείας για μια ανταγωνιστική οικονομία χαμηλών επιπέδων ανθρακούχων εκπομπών έως το 2050 - στην πολιτική για το κλίμα και την ενέργεια έως το 2030 - στην οδηγία για την ενεργειακή απόδοση - στις τρέχουσες νομοθετικές προτάσεις σχετικά με τις εκπομπές CO2 των ιδιωτικών αυτοκινήτων και των ημιφορτηγών, καθώς και τη μείωση των εκπομπών φθοριωμένων αερίων του θερμοκηπίου || Προαγωγή της διεθνούς δράσης για το κλίμα μέσω της πλατφόρμας του Ντέρμπαν και της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για την κλιματική αλλαγή Διεθνής εταιρική σχέση για τον μετριασμό, και πρωτοβουλίες διεθνούς συνεργασίας (ΠΔΣ) IRENA: ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας σε παγκόσμιο επίπεδο GEEREF: Παγκόσμιο Ταμείο Ενεργειακής Απόδοσης και Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας Συμμαχία όσον αφορά την αλλαγή του κλίματος του πλανήτη (GCCA) Βιώσιμη ενέργεια για όλους (SE4ALL) Διευκόλυνση ΑΚΕ-ΕΕ για την ενέργεια και πρόγραμμα συνεργασίας Αφρικής-ΕΕ στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (RECP)

Βιοποικιλότητα, δάση, εδάφη || Στρατηγική της ΕΕ για τη βιοποικιλότητα έως το 2020, εργασίες σχετικά με την αποτίμηση της βιοποικιλότητας και των οικοσυστημικών υπηρεσιών Σχέδιο δράσης για τα δάση· αναθεώρηση της δασικής στρατηγικής Ανακοίνωση σχετικά με την προετοιμασία της χρήσης γης ως πόρου Ψηφιακό Παρατηρητήριο για τις προστατευόμενες περιοχές, ως συνιστώσα του Παγκόσμιου Συστήματος Συστημάτων Γεωσκόπησης (GEOSS) || Στρατηγικός Σχεδιασμός στον τομέα της Σύμβασης για τη Βιοποικιλότητα (ΣΒΠ) και οι 20 στόχοι του Αichi Στήριξη της Οικονομικής των Οικοσυστημάτων και της Βιοποικιλότητας (TEEB) και της εταιρικής σχέσης WAVES (Wealth Accounting and Valuation of Ecosystem Services) Εφαρμογή του Θεματικού προγράμματος για το περιβάλλον και την αειφόρο διαχείριση των φυσικών πόρων περιλαμβανομένης και της ενέργειας (ENRTP) Επέκταση και εφαρμογή της πρωτοβουλίας FLEGT (επιβολή της δασικής νομοθεσίας, διακυβέρνηση και εμπόριο) και συμβολή στο Πρόγραμμα των Ηνωμένων Εθνών για τη μείωση των εκπομπών από την αποψίλωση και την υποβάθμιση των δασών (UN-REDD+) Παγκόσμια εταιρική σχέση για τα εδάφη (με τη FAO) Κατάρτιση νέου παγκόσμιου άτλαντα UNEP για την απερήμωση

Ωκεανοί || Πλαίσιο για τη θαλάσσια στρατηγική· Ολοκληρωμένη θαλάσσια πολιτική, θαλάσσια απορρίμματα και πλαστικά απόβλητα Κοινή Αλιευτική Πολιτική: μέγιστη βιώσιμη απόδοση, επιστημονικά σχέδια διαχείρισης, απορρίψεις. Παρατήρηση και μοντελοποίηση των θαλάσσιων και παράκτιων οικοσυστημάτων || Περιφερειακές συμβάσεις για τις θάλασσες Συμφωνία εφαρμογής της UNCLOS για τη διατήρηση και αειφόρο χρήση της θαλάσσιας βιοποικιλότητας σε περιοχές πέραν της εθνικής δικαιοδοσίας. Παράνομη, αδήλωτη και ανεξέλεγκτη αλιεία (ΠΑΑ) Συνέχεια που δόθηκε στη δέσμευση της Χονολουλού για τα θαλάσσια απορρίμματα

Απόβλητα, χημικά προϊόντα || Χάρτης πορείας για την αποδοτικότητα των πόρων και την ενωσιακή νομοθεσία περί αποβλήτων, εφαρμογή του REACH || Διάδοση των διεθνών πολιτικών για τα απόβλητα (WEEE και RoHS) Εφαρμογή των συμβάσεων της Βασιλείας, της Στοκχόλμης και του Ρότερνταμ, και SAICM (στρατηγική προσέγγιση της διεθνούς διαχείρισης των χημικών προϊόντων)

Τρόφιμα, διατροφή, γεωργία || Εκπόνηση της ανακοίνωσης για τα βιώσιμα τρόφιμα Εφαρμογή των αγορών χρηματοπιστωτικών μέσων (MIFID) και οδηγία για την κατάχρηση της αγοράς (MAD) Προτάσεις για τη μεταρρύθμιση της κοινής γεωργικής πολιτικής, συμπεριλαμβανομένης της προώθησης προϊόντων βιώσιμης παραγωγής, του θέματος της παραγωγικής ικανότητας και της κλιματικής αλλαγής. Ευρωπαϊκή σύμπραξη καινοτομίας «Παραγωγικότητα και βιωσιμότητα του γεωργικού τομέα» Σήμανση των βιολογικών τροφίμων || Συνεισφορά στο σύστημα πληροφόρησης για τις γεωργικές αγορές (AMIS) Εφαρμογή της παρακολούθησης των γεωργικών πόρων (MARS) της γεωσκόπησης (GEO-GLAM) Εφαρμογή προαιρετικών κατευθυντήριων γραμμών σχετικά με την υπεύθυνη διακυβέρνηση των γαιών, της αλιείας και των δασών Mέσο του θεματικού προγράμματος της ΕΕ σχετικά με την επισιτιστική ασφάλεια (FSTP)· Εφαρμογή του προσεχούς σχεδίου εφαρμογής της ΕΕ σχετικά με την επισιτιστική ασφάλεια μέσω της δράσης της ΕΕ: «Υλοποίηση των δεσμεύσεών μας» Εκπόνηση της ανακοίνωσης για τη διατροφή Εκπόνηση σχεδίου δράσης για την ανθεκτικότητα Ενίσχυση του κινήματος σχετικά με τη διατροφή (SUN)· Νέα συμμαχία για την επισιτιστική ασφάλεια και τη διατροφή Εφαρμογή της σύμβασης για την επισιτιστική βοήθεια

Φόροι, επιδοτήσεις || Εφαρμογή των σχετικών δράσεων από τον χάρτη πορείας για την αποδοτικότητα των πόρων || Παρακολούθηση της μεταρρύθμισης για τις επιδοτήσεις στο πλαίσιο της G20

Καθαρή βιομηχανία και λογιστική του κύκλου ζωής || Εφαρμογή της βιομηχανικής πολιτικής της ΕΕ για το 2020: καθαρές τεχνολογίες, βιοοικονομία Εκπόνηση της ανακοίνωσης σχετικά με την ενιαία αγορά οικολογικών προϊόντων Ευρωπαϊκή βάση δεδομένων για τον κύκλο ζωής || Διεθνές δίκτυο για τα δεδομένα του κύκλου ζωής (ILCD)

Βιώσιμη κατανάλωση και παραγωγή και οικολογικές δημόσιες συμβάσεις || Αναθεώρηση της οδηγίας για τις δημόσιες συμβάσεις, συμπεριλαμβανομένων των οικολογικών δημόσιων συμβάσεων (GPP) Έγκριση της ευρωπαϊκής πράξης για την προσβασιμότητα || Συμβολή στην πρωτοβουλία UNEP για τις βιώσιμες δημόσιες συμβάσεις Συμβολή στην εφαρμογή του δεκαετούς προγράμματος-πλαισίου της Αφρικανικής Ένωσης για τη βιώσιμη κατανάλωση και παραγωγή

Ανθεκτικότητα || || Εφαρμογή της ανακοίνωσης της ΕΕ με τίτλο: Προσέγγιση της ανθεκτικότητας από την ΕΕ: άντληση διδαγμάτων από τις κρίσεις επισιτιστικής ασφάλειας, και του προσεχούς σχεδίου δράσης. Εφαρμογή των πρωτοβουλιών SHARE και AGIR. Προαγωγή της ανθεκτικότητας στα διεθνή φόρους και ως θέμα στο πλαίσιο εταιρικών σχέσεων με οργανισμούς όπως ο FAO, το Διεθνές Ταμείο Γεωργικής Ανάπτυξης (IFAD), το Παγκόσμιο Επισιτιστικό Πρόγραμμα (WFP), το UNISDR, η Παγκόσμια Τράπεζα και οι οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών

Διαχείριση του κινδύνου καταστροφών || Εφαρμογή του πλαισίου της ΕΕ για την πρόληψη των καταστροφών Ενσωμάτωση της διαχείρισης των κινδύνων καταστροφών (πρόληψη, ετοιμότητα, αντιμετώπιση) και αξιολόγηση των κινδύνων καταστροφών στον σχεδιασμό της ΕΕ και των κρατών μελών Ευρωπαϊκό Σύστημα Επίγνωσης Πλημμυρών, Ευρωπαϊκό Παρατηρητήριο Ξηρασιών Προώθηση της θωράκισης έναντι καταστροφών στα μέσα χρηματοδότησης της ΕΕ || Εφαρμογή του πλαισίου δράσης του Χιόγκο και επεξεργασία συνακόλουθου πλαισίου για τη μείωση των κινδύνων καταστροφών μετά το 2015 Εστίαση στις βασικές προτεραιότητες που περιγράφονται στο σχέδιο εφαρμογής της ΕΕ για τη μείωση των κινδύνων καταστροφών Υποστήριξη διεθνών πρωτοβουλιών, όπως η παγκόσμια διευκόλυνση για τη μείωση των κινδύνων καταστροφών υπό τη διαχείριση της Διεθνούς Τράπεζας (GFDRR)

|| ||

Πόλεις, τουρισμός, μεταφορές || Ενίσχυση της βιωσιμότητας των πόλεων της ΕΕ στο πλαίσιο του 7ου ΠΔΠ Εφαρμογή ενεργειών για την προώθηση βιώσιμου και προσβάσιμου τουρισμού Οδική ασφάλεια στην ΕΕ, οδηγία για τα καθαρά καύσιμα, μέτρα υπέρ των προσιτών και βιώσιμων μεταφορών || Προώθηση βιώσιμων, ευπροσάρμοστων και προσβάσιμων πόλεων

Πλήρης παραγωγική απασχόληση και αξιοπρεπής εργασίας || Ευρώπη 2020: Κατευθυντήριες γραμμές για την απασχόληση, κοινές εκθέσεις για την απασχόληση, εθνικά προγράμματα μεταρρυθμίσεων, δέσμη μέτρων για την απασχόληση των νέων, απολογισμός σχετικά με τις εξελίξεις της απασχόλησης και τις κοινωνικές εξελίξεις στην Ευρώπη || Προώθηση διεθνών προτύπων εργασίας, μέσω διεθνών οργανώσεων (ιδίως της ΔΟΕ) στις διμερείς σχέσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς και μέσω αναπτυξιακών και εμπορικών πολιτικών Συνέχεια που δόθηκε στην απόφαση της διεθνούς διάσκεψης εργασίας του 2012 και στη στρατηγική της G20 για την απασχόληση των νέων Εφαρμογή του θεματικού προγράμματος «Επένδυση στο ανθρώπινο δυναμικό»· συνέργειες με τα θεματικά προγράμματα της ΕΕ που παρουσιάζουν ενδιαφέρον στον τομέα αυτό, όπως οι μη κρατικοί φορείς στην ανάπτυξη, η μετανάστευση και το άσυλο, καθώς και ο εκδημοκρατισμός και τα δικαιώματα του ανθρώπου

Κοινωνική προστασία, κοινωνική ένταξη και εξάλειψη της φτώχειας || Προώθηση της μείωση της φτώχειας, του κοινωνικού αποκλεισμού και πιο αποτελεσματικών κοινωνικών πολιτικών μέσω της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» Παροχή βοήθειας στα κράτη μέλη για την πραγματοποίηση διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων μέσω δέσμης μέτρων για την κοινωνική επένδυση Η ευρωπαϊκή πλατφόρμα για την καταπολέμηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού: ευρωπαϊκό πλαίσιο για κοινωνική και εδαφική συνοχή Ευρωπαϊκή στρατηγική 2010-2020 για τα άτομα με αναπηρία || Προώθηση της κοινωνικής προστασίας, καθώς και των κατώτατων ορίων κοινωνικής προστασίας (SPF) και εφαρμογή των συστάσεων που έχει εγκρίνει η ΔΟΕ σύμφωνα με τα σχέδια και τις πολιτικές των χωρών εταίρων· Συνέχιση της στήριξης της κοινωνικής προστασίας, συμπεριλαμβανομένων των SPF, κατά περίπτωση, στις διμερείς σχέσεις με τις χώρες εταίρους, σε διεθνή φόρα (ΔΟΕ, ΟΟΣΑ, G20 και ASEM) και στη συνεργασία για την ανάπτυξη. Εφαρμογή των δράσεων της ανακοίνωσης σχετικά με την κοινωνική προστασία στο πλαίσιο της αναπτυξιακής συνεργασίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης Ενσωμάτωση των δικαιωμάτων του παιδιού και των αυτόχθονων πληθυσμών, της κοινωνικής ένταξης και των δικαιωμάτων των ατόμων με αναπηρία σε αναπτυξιακές πολιτικές της ΕΕ Εφαρμογή της σύμβασης του ΟΗΕ σχετικά με τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία

Εταιρική κοινωνική ευθύνη || Εφαρμογή δράσεων για την εταιρική κοινωνική ευθύνη || Συμβολή στην επεξεργασία διεθνών εγγράφων προσανατολισμού ΣΑΧ για τις επιχειρήσεις και τις ΜΜΕ (συμπεριλ. της ΔΟΕ, ΟΟΣΑ), καθώς και κατευθυντηρίων γραμμών του ΟΗΕ

Υγεία || Στρατηγική της ΕΕ για την υγεία Ευρωπαϊκοί δείκτες υγείας Ανακοίνωση για την καταπολέμηση του HIV/AIDS στην Ευρωπαϊκή Ένωση και τις γειτονικές χώρες || Εφαρμογή της ανακοίνωσης για το ρόλο της ΕΕ στην παγκόσμια υγεία Ενίσχυση των συστημάτων υγείας, βελτίωση της υγειονομικής ασφάλειας και της πολιτικής συνοχής χάρη σε γεωγραφικά μέσα και θεματικά προγράμματα για καλύτερα αποτελέσματα στον τομέα της υγείας και τη μείωση των ανισοτήτων στον τομέα της υγείας. Στήριξη στο Παγκόσμιο Ταμείο για την καταπολέμηση του AIDS, της φυματίωσης και της ελονοσίας, στη συμμαχία GAVI και στο παγκόσμιο πρόγραμμα για την ενίσχυση της ασφάλειας των προμηθειών των σχετικών με την υγεία στον τομέα της αναπαραγωγής Ευρωπαϊκό Παρατηρητήριο για τα συστήματα υγείας Ανάπτυξη δεικτών ευζωίας στο πλαίσιο της στρατηγικής «Υγεία 2020»

Εκπαίδευση || Στρατηγικό πλαίσιο για την ευρωπαϊκή συνεργασία στον τομέα της εκπαίδευσης και της κατάρτισης Εκπαίδευση και κατάρτιση κατά την εφαρμογή της στρατηγικής «Ευρώπη 2020». Ευρωπαϊκή συνεργασία για τα σχολεία για τον 21ο αιώνα || Προώθηση της ποιότητας της εκπαίδευσης για όλους μέσω των γεωγραφικών και θεματικών προγραμμάτων της Επιτροπής Εφαρμογή των προγραμμάτων διεθνούς συνεργασίας της Επιτροπής στον τομέα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και της κατάρτισης Στήριξη διεθνών πρωτοβουλιών, όπως η παγκόσμια εταιρική σχέση για την εκπαίδευση και διαλόγων πολιτικής, όπως η Ένωση για την ανάπτυξη της εκπαίδευσης στην Αφρική

Ισότητα των φύλων και χειραφέτηση των γυναικών                                              || Ενσωμάτωση της διάστασης της ισότητας των φύλων και των δικαιωμάτων των γυναικών μέσω του σχεδίου δράσης της ΕΕ για την ισότητα των φύλων (2010-2015) Συνέχεια του προγράμματος δράσης του Πεκίνου || Ενσωμάτωση της ισότητας των φύλων και χειραφέτηση των γυναικών στις αναπτυξιακές πολιτικές της ΕΕ· Εφαρμογή του σχεδίου δράσης 2010-2015 της ΕΕ για την ισότητα των φύλων στο πλαίσιο της αναπτυξιακής συνεργασίας· Συμβολή στο πρόγραμμα των ΗΕ για τη βελτίωση της υποχρέωσης λογοδοσίας όσον αφορά τη χρηματοδότηση για την ισότητα των φύλων Υλοποίηση ενεργειών για την οικονομική χειραφέτηση των γυναικών μέσω της επένδυσης στο πρόγραμμα «Άνθρωποι» Εφαρμογή των δράσεων που αναφέρονται στην ανακοίνωση για την κοινωνική προστασία στο πλαίσιο της συνεργασίας για την ανάπτυξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης

Δικαιοσύνη, ανθρώπινα δικαιώματα, θεμελιώδεις ελευθερίες, δημοκρατία, χρηστή διακυβέρνηση και κράτος δικαίου || Χάρτης της ΕΕ για τα θεμελιώδη δικαιώματα Εφαρμογή της σύμβασης του Aarhus || Υλοποίηση των ενεργειών που καθορίζονται στις ανακοινώσεις σχετικά με: στήριξη της ΕΕ για την βιώσιμη αλλαγή σε κοινωνίες μετάβασης· αύξηση του αντικτύπου της αναπτυξιακής πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης» και στρατηγικό πλαίσιο της ΕΕ και του σχεδίου δράσης για τα δικαιώματα του ανθρώπου και τη δημοκρατία Εφαρμογή του προγράμματος του Μηχανισμού Αναπτυξιακής Συνεργασίας (DCI) σχετικά με τους μη κρατικούς φορείς και τις τοπικές αρχές στην ανάπτυξη Προαγωγή της εφαρμογής του Aarhus σε χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, της αναπτυξιακής συνεργασίας, και των εμπορικών συμφωνιών

Επιστήμη, τεχνολογία, έρευνα και καινοτομία || Εφαρμογή της πρωτοβουλίας Ορίζων 2020 για την παροχή ερευνητικής υποστήριξης σε τομείς όπως το νερό, η ενέργεια, η γεωργία, οι μεταφορές, το περιβάλλον και οι κοινωνικές επιστήμες. Η βιώσιμη ανάπτυξη θα αποτελέσει βασικό στόχο του προγράμματος Ορίζων 2020 και τουλάχιστον το 60% του συνολικού προϋπολογισμού θα αφιερωθεί στο εν λόγω θέμα. Εφαρμογή της στρατηγικής της ΕΕ «Ένωση καινοτομίας» και του σχεδίου δράσης για την οικοκαινοτομία έως το 2020 || Ενίσχυση της διεθνούς συνεργασίας της ΕΕ στον τομέα της έρευνας και της καινοτομίας. Συμβολή στο Παγκόσμιο Σύστημα Συστημάτων Γεωσκόπησης (GEOSS) Έρευνα στο πλαίσιο του θεματικού προγράμματος επισιτιστικής ασφάλειας (2011-2013) και της εταιρικής σχέσης Αφρικής-ΕΕ

Στατιστικές || Περαιτέρω ανάπτυξη των δεικτών σχετικά με το ΑΕγχΠ και πέρα από αυτό, συμβουλές σχετικά με τις στατιστικές για το γενικό πλαίσιο || Συνεργασία με διεθνείς οργανισμούς και τρίτες χώρες, υπό την αιγίδα της Στατιστικής Υπηρεσίας των Ηνωμένων Εθνών για τη βελτίωση της αξιολόγησης της προόδου και τη διασφάλιση της συγκρισιμότητας

Εμπόριο || || Διαπραγμάτευση και εφαρμογή διατάξεων για το εμπόριο και τη βιώσιμη ανάπτυξη στις εμπορικές συμφωνίες· προώθηση της εξάλειψης των δασμολογικών και μη δασμολογικών εμποδίων για τα περιβαλλοντικά αγαθά και υπηρεσίες σε όλα τα επίπεδα Συνέχιση της στήριξης στην πρωτοβουλία «Τα πάντα εκτός από όπλα» Συνέχιση της στήριξης στην πρωτοβουλία «Βοήθεια για το εμπόριο»

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ II

Δημόσια διαβούλευση

Η Επιτροπή διοργάνωσε δημόσια διαβούλευση[6] το καλοκαίρι του 2012, στην οποία ανταποκρίθηκαν περίπου 120 οργανισμοί και ιδιώτες του δημόσιου τομέα και της κοινωνίας των πολιτών, συμπεριλαμβανομένου του ιδιωτικού τομέα και των πανεπιστημίων. Κατά γενική παραδοχή των ερωτηθέντων οι ΑΣΧ έχουν συσπειρώσει πολυάριθμους και διαφορετικούς παράγοντες για την επίτευξη των ίδιων αναπτυξιακών στόχων, έχουν αποδειχθεί πολύτιμο μέσο για την ευαισθητοποίηση της κοινής γνώμης, την αύξηση της πολιτικής βούλησης και την κινητοποίηση των πόρων για την εξάλειψη της φτώχειας, αλλά και έχουν καταστεί ισχυρά εργαλεία εποπτείας.

Όσον αφορά τις μελλοντικές προτεραιότητες, διαπιστώθηκαν ορισμένες κοινές απόψεις σχετικά με αυτές:

· να δοθεί έμφαση στην καταπολέμηση της φτώχειας στο πλαίσιο ενός ευρύτερου και πιο ολοκληρωμένου και βιώσιμου οράματος ανάπτυξης·

· να ενσωματωθούν οι τρεις διαστάσεις της βιώσιμης ανάπτυξης (οικονομική, κοινωνική και περιβαλλοντική)·

· να εξασφαλιστεί ότι οι φτωχές χώρες και η κοινωνία των πολιτών θα συμμετέχουν σταθερά και χωρίς αποκλεισμούς στην επεξεργασία του πλαισίου για την περίοδο μετά το 2015·

· να σχεδιαστεί καθολικό πλαίσιο, που να είναι προσαρμοσμένο στις ανάγκες όλων των χωρών και να συνεπάγεται ευθύνες για όλους·

· να προωθηθούν οι κινητήριοι μοχλοί της οικονομικής ανάπτυξης και της δημιουργίας θέσεων εργασίας, ιδίως με τη συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα·

· να βελτιωθούν η χρηματοδότηση της ανάπτυξης και η συνοχή των πολιτικών στον τομέα της ανάπτυξης.

Επιπλέον, η Επιτροπή πραγματοποίησε δημόσια διαβούλευση[7] τον Οκτώβριο του 2012, για τη συνέχεια που θα δοθεί στη διάσκεψη του Ρίο+20. Η ΕΟΚΕ ενεθάρρυνε τον σχολιασμό με σειρά δομημένων διαλόγων. Κατά τη δημόσια διαβούλευση ελήφθησαν πάνω από 125 απαντήσεις, προερχόμενες από πολίτες, δημόσιες αρχές, επιχειρήσεις και επιχειρηματικές ενώσεις, ΜΚΟ, συνδικαλιστικές οργανώσεις και οργανώσεις προστασίας των καταναλωτών. Με βάση τις απαντήσεις αυτές, ελήφθησαν υπόψη ορισμένες υποδείξεις. Πολλές απαντήσεις τόνισαν θέματα που αφορούν την χωρίς αποκλεισμούς πράσινη οικονομία, επισημαίνοντας ιδίως ότι είναι αναγκαίο να υπάρχουν και άλλοι δείκτες πέραν του ΑΕγχΠ, ενώ άλλες επισήμαναν την ανάγκη να δημιουργηθεί ευνοϊκό περιβάλλον για τις επιχειρήσεις, με την εξάλειψη των περιβαλλοντικώς επιβλαβών επιδοτήσεων και με την επιβολή περιβαλλοντικών φόρων.

Οι ερωτηθέντες επισήμαναν πολλούς τομείς στους οποίους θα μπορούσαν να αναπτυχθούν ΣΒΑ, όπως η αποδοτική χρήση των πόρων και η ενεργειακή απόδοση, τα απόβλητα και οι χημικές ουσίες, η βιοποικιλότητα, η βιώσιμη παραγωγή και κατανάλωση, η ύδρευση και η εφαρμογή υγειονομικών μέτρων, η προστασία των ωκεανών και της αλιείας, οι βιώσιμες μεταφορές, η βιώσιμη γεωργία, η ισότητα των φύλων, η εξάλειψη της φτώχειας, η κλιματική αλλαγή και η προσαρμογή σε αυτή, η υγεία και η επισιτιστική ασφάλεια. Οι ερωτηθέντες τόνισαν επίσης τη σημασία σαφών και μακροπρόθεσμων στόχων, βασιζόμενων στους σημερινούς στόχους και συμφωνίες. Όσον αφορά τη σχέση μεταξύ των ΣΒΑ και των ΑΣΧ, είναι σκόπιμο, κατά γενική συμφωνία, να δημιουργηθεί πλαίσιο ανάπτυξης για την περίοδο μετά το 2015 που να καλύπτει και τις δύο αυτές κατηγορίες στόχων.

Η διαβούλευση επεκτάθηκε επίσης, μέσω των αντιπροσωπειών της ΕΕ, στις τρίτες χώρες, από τις οποίες ελήφθησαν πάνω από 50 απαντήσεις. Οι περισσότερες χώρες υπογράμμισαν την ανάγκη να εναρμονιστούν οι ΣΑΧ και οι ΣΒΑ με συνεκτικό και συντονισμένο τρόπο.

Άλλες σχετικές διαβουλεύσεις αφορούσαν τον χάρτη πορείας για την αποδοτική χρήση των πόρων και το 7ο πρόγραμμα δράσης για το περιβάλλον. Η Επιτροπή συνεργάστηκε εντατικά με την κοινωνία των πολιτών, ιδίως στο πλαίσιο δημόσιας διαβούλευσης πριν από τη διάσκεψη του Ρίο+20, διάσκεψη στην οποία η κοινωνία των πολιτών συνέβαλε επίσης σημαντικά.

[1]               Οι λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες έχουν πληθυσμό άνω των 880 εκατ. ατόμων (περίπου το 12% του παγκόσμιου πληθυσμού), αλλά αντιπροσωπεύουν λιγότερο του 2% του παγκόσμιου ΑΕΠ.

[2]               COM(2011) 637 τελικό.

[3]               2006/C 46/01.

[4]               Για παράδειγμα, ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας εκτιμά ότι για να παρασχεθούν βιώσιμες ενεργειακές υπηρεσίες σε όλους τους κατοίκους του πλανήτη μέχρι το 2030 θα χρειαστούν συμπληρωματικές επενδύσεις ύψους περίπου 30 δισεκατ. ευρώ ετησίως σε σχέση με τη σημερινή κατάσταση. Ο FAO θεωρεί ότι θα απαιτηθούν συμπληρωματικές δημόσιες δαπάνες ύψους 50 δισεκατ. δολ. ΗΠΑ ετησίως για τη γεωργία και τα δίκτυα ασφαλείας, ώστε να εξαλειφθεί η πείνα στον κόσμο μέχρι το 2025.

[5]               COM(2012)586: Η προσέγγιση της ΕΕ όσον αφορά την ανθεκτικότητα: Διδάγματα από επισιτιστικές κρίσεις.

[6]               http://ec.europa.eu/europeaid/how/public-consultations/towards_post-2015-development-framework_en.htm

[7]               http://ec.europa.eu/environment/consultations/rio20_en.htm